BC Licence #77777
آژانس هواپیمایی ونکو
604.998.4056
اشکان چوگانیان
Thursday, Jan. 3, 2020
sales@vancotravel.ca www.vancotravel.ca
131-901 3rd st., W.North Vancouver, BC. V7P 3P9
قیمت مناسب بلیط هواپیما به ایران و سایر نقاط جهان رزرواسیون هتل در سراسر دنیا رزرواسیون پکیجهای مسافرتی نمایندگی فروش بلیط قطار کانادا ()VIA Rail نمایندگی فروش بلیط قطارهای اروپا ()Rail Europe
یونس احمدزاده
Farhang-e BC, No. 431, Vol.17 / P.
آژانـــس مسـافـرتـی
CAPTAIN COOK TRAVEL
ارایــه ارزان تریــن نــرخ بلیــط بــه ایــران و تمــام نقــاط جهــان و تورهــای تفریحــی بــه سراســر دنیــا مطابــق بــا ســلیقه شــما
انــواع تورهــای کــروز ،رزرو هتــل ،اجــاره خــودرو در هــر نقطــه دنیــا و تهیــه انــواع بیمه های مســافرتی BC Registration #3339
آزاده موسویان 604.780.4005 azi@captaincooktravel.com
Friday, Jan. 3, 2020
Farhang-e BC, No. 431, Vol.17 / P. 2
Farhang-e BC, No. 431, Vol.17 / P. 3
Thursday, Jan. 3, 2020
مقام‌های آمریکایی می‌گویند
«در سال ۲۰۲۰بر تحریم‌های ایران افزوده میشود» همزمان با اظهارات نماینده ویژه آمریکا در امور ایران در مورد ادامه «کارزار فشار حداکثری» در سال ،۲۰۲۰ شبکه سی‌ان‌بی‌سی نیز به نقل از مقام‌های وزارت خارجه ایاالت متحده می‌گوید بر تحریم‌ها افزوده خواهد شد. به گزارش سی‌ان‌بی‌سی یک مقام ارشد وزارت خارجه آمریکا در گفت‌وگویی تلفنی با خبرنگاران گفته «تحریم‌های بیشتری در راه است ،و مشکالت اقتصادی ایران و چالش‌های آن
در سال ۲۰۲۰مضاعف خواهند شد». همزمان با این گزارش ،در روز نهم دیماه ،برایان هوک ،نماینده وزارت خارجه آمریکا در امور ایران نیز ،در مصاحبه‌ای با شبکه الحره گفته بود جمهوری اسالمی «با بزرگترین بحران اقتصادی تاریخ خود» روبه‌رو شده و این بحران در سال « ۲۰۲۰وخیم‌تر خواهد شد». به گفته سی‌ان‌بی‌سی یک مقام ارشد وزارت خارجه آمریکا به خبرنگاران گفته «آنها همین االن هم رکود اقتصادی شدیدی دارند ،و در عین حال شاهد هستیم که ایران تحت انزوای دیپلماتیک بیشتری هم قرار گرفته‌است». این شبکه تلویزیونی به نقل از یک مقام دیگر وزارت خارجه ایاالت متحده افزوده است که دولت دونالد ترامپ در حدود هزار فرد حقیقی و حقوقی مرتبط با
Friday, Jan. 3, 2020
«رفتارهای مخرب» جمهوری اسالمی را تحریم کرده‌است. دولت دونالد ترامپ پس از خروج از توافق اتمی شکل‌گرفته در دولت قبلی بین ایران و شش قدرت جهانی ،تحریم‌های ایران را بازگرداند و به‌طور چشم‌گیری نیز بر این تحریم‌ها افزود .واشینگتن می‌گوید قصد دارد صادرات نفت ایران را به صفر برساند. دولت آقای ترامپ تاکید کرده هدف از این تحریم‌ها بازگرداندن ایران پای میز مذاکره برای دستیابی به توافقی جامع است که جلوی برنامه اتمی نظامی ،توسعه موشک‌های بالیستیک ،و «رفتارهای مخرب» تهران در منطقه و جهان را بگیرد. ارشدترین مقام جمهوری اسالمی ،یعنی رهبر آن ،که تصمیم‌گیرنده نهایی در مورد مذاکرات است ،انجام مذاکره تازه و مستقیم با دولت آمریکا را رد کرده‌است. جمهوری اسالمی اتهام دخالت در دیگر کشورها و «رفتارهای مخرب» را رد کرده و می‌گوید قصد ندارد از برنامه موشکی‌اش که «دفاعی» توصیف میکند ،دست بکشد. با این وجود مقام‌های جمهوری اسالمی بارها از پیامد تحریم‌ها سخن گفته‌اند .حسن ٔ درباره عمل نکردن به وعده‌هایی که روحانی ،رئیس‌جمهوری ایران روز دوشنبه در آغاز کار دولت خود داده بود گفت که «ما در شرایط صلح آن قول‌ها را دادیم بعد وارد جنگ شدیم». مرکز آمار ایران اول دیماه امسال اعالم کرد که تورم ۱۲ماهه منتهی به آذرماه (تورم ساالنه) به ۴۰درصد رسیده است. شرایط در ایران و چه در منطقه در هفته‌های گذشته دستخوش تحوالت دیگری هم شده‌است؛ اعتراضات گسترده در ایران در اواخر ماه آبان ،تقریبا سراسر کشور را در برگرفت .خبرگزاری رویترز می‌گوید در این اعتراضات ۱۵۰۰نفر کشته شده‌اند .مقام‌های جمهوری اسالمی هرچند هنوز از ارائه آمار رسمی خودداری میکنند ،اما این شمار از جانباختگان را رد کرده‌اند. طی روزهای گذشته عراق نیز صحنه حمالت آمریکا به یکی از مهمترین گروه‌های شبه‌نظامی مورد حمایت جمهوری اسالمی بود؛ گروهی که به گفته واشینگتن منافع و جان شهروندان آمریکایی را به خطر انداخته‌است .دولت عراق این حمالت را محکوم کرده‌است. مایک پومپئو ،وزیر خارجه آمریکا ،از سوی دیگر هشدار داده هرگونه حمله نیروهای نیابتی ایران در عراق به نیروها و متحدان آمریکا« ،اقدام قاطع» ایاالت متحده را در پی خواهد داشت( .رادیو فردا)
Farhang-e BC, No. 431, Vol.17 / P. 4
ﺷﺮﮐﺖ ﺣﺴﺎﺑﺪاری اراﺋﻪ ﮐﻨﻨﺪه ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻫﺎی ﻣﺎﻟﻴﺎﺗﯽ و ﺣﺴﺎﺑﺪاری ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﻳﺰی ﻣﺎﻟﯽ و ﻣﺎﻟﻴﺎﺗﯽ و ﺗﻬﻴﻪ اوراق ﻣﺎﻟﻴﺎﺗﯽ ﺷﺮﮐﺖ ﻫﺎ و اﺷﺨﺎص ﺣﻘﻴﻘﯽ و ﺗﺮاﺳﺖ ﻫﺎ اراﺋﻪ ﮔﺰارﺷﺎت ﺣﻘﻮق و GST ,WCB,PST
ﺳﺮوﻳﺲ وﻳﮋه
ﭘﺎﺳﺦ ﺑﻪ ﺳﻮاﻻت ﻣﺎﻟﯽ و ﻣﺎﻟﻴﺎﺗﯽ ﺑﺮای ﻧﻴﻢ ﺳﺎﻋﺖ اول ﺑﺎ ﻫﺰﻳﻨﻪ 25دﻻر +ﻣﺎﻟﻴﺎت
ﻧﺎﻫﻴﺪ ﭘﺎک
778 340 0231 #4-1680 Lloyd Avenue, Marine Drive, North Vancouver , V7P2N6
www.nastax.com Thursday, Jan. 3, 2020
Farhang-e BC, No. 431, Vol.17 / P. 5
کتائب حزب‌الله عراق چیست؟ علی خردپیر
حمالت هوایی آمریکا به مواضع یک گروه شبه‌نظامی در عراق و سوریه بار دیگر نام حشد شعبی و از آن بیشتر کتائب حزب‌الله را در رسانه‌ها مطرح کرده است .کتائب حزب‌الله چه گروهی است و چرا هدف وزارت دفاع آمریکا قرار گرفت؟ یکی از تشکیالت شبه نظامی شیعه در عراق کتائب حزب‌الله است؛ سازمانی که هسته اولیه آن در سال ۲۰۰۳شکل گرفت اما چهار سال بعد با ظهور داعش فعالیت نظامی‌اش را رسمی و علنی آغاز کرد. واژه کتائب در عربی به معنی گردان‌ها است .این تشکیالت که حوزه فعالیتش عراق و سوریه است ،از سوی حکومت ایران تامین مالی و نظامی میشود .ایاالت متحده آمریکا از سال ۲۰۰۹میالدی این گروه شبه نظامی را در فهرست تحریم قرار داده است. کتائب حزب‌الله را می‌توان ستون اصلی حشد شعبی دانست؛ نیرویی شبه‌نظامی که
Friday, Jan. 3, 2020
از آن به عنوان "بسیج مردمی" یاد میشود و در سال ۲۰۱۴تشکیل شد .کتائب حزب‌الله ماموریت خود را چنین تعریف میکند" :اولین هدف ما شکست طرح آمریکا در منطقه ،به‌واسطه شکست اشغال‌گری و اخراج تحقیرآمیزشان از عراق بوده و هست". دبیرکل تشکیالت هاشم حیدری است که معاونت فرهنگی حشد شعبی را هم عهده‌دارست اما فرماندهی این شبه‌نظامیان به لحاظ سازمانی برعهده جمال جعفر ابراهیم ملقب به ابومهدی مهندس است .به روایت خبرگزاری تسنیم نزدیک به سپاه پاسداران ،او ۶۵ساله و زاده پدری عراقی و مادری ایرانی در بصره است .ابومهدی مهندس که دولت آمریکا "تروریست جهانی" نامیده متهم به تهدید صلح و ثبات در عراق است.
ابومهدی مهندس به تهران رفت و آمد دارد و خبرهای مربوط به سفر او ،دبیرکل کتائب حزب‌الله و نیروهای حشد شعبی در رسانه‌های نزدیک به نهادهای امنیتی- نظامی ایران منتشر میشود .حکومت ایران تمایل دارد که نشان دهد در عراق و سوریه مانند جنوب لبنان بازوی شبه‌نظامی دارد. وزارت خرانه‌داری ایاالت متحده امریکا هفتم فوریه ۲۰۰۹در اطالعیه‌ای اعالم کرد که فرمانده کتائب حزب‌الله "در آغاز دهه ۸۰میالدی در بمب‌گذاری سفارتهای غربی در کویت دست داشته و ( ..،دنباله در صفحه ی روبرو)
Farhang-e BC, No. 431, Vol.17 / P. 6
...اقدام به ترور امیر کویت کرده بود. ابومهدی مهندس غیابی در کویت به این جرایم محکوم شده است" .این انفجارها در سال ۱۹۸۳در سفارتهای آمریکا و فرانسه در کویت منجر به جان باختن شش تن و زخمی شدن ۹۰نفر شد. قاسم سلیمانی ،فرمانده نیروی قدس سپاه پاسداران خود را "سرباز" ابومهدی مهندس نامیده است .این در حالی است که فرمانده عملیات‌های برون‌مرزی سپاه در عراق صاحب نفوذ بوده و در میان گروه‌های شیعه و دولت مستقر مرجع و نماینده حکومت ایران است. دولت دونالد ترامپ نیروی قدس سپاه پاسداران را پشتیبان گروه‌هایی در خاورمیانه میداند که به زعم آمریکا "تروریستی" هستند .آمریکا می‌گوید کتائب حزب‌الله در حمله به نیروهای ائتالف در عراق ،بارها برای ایران نقش نیابتی ایفا کرده است. کتائب حزب‌الله و در تصویری بزرگ‌تر حشد شعبی رابطه مستقیم با ایران را تکذیب نکرده‌اند .ابومهدی مهندس پیشتر گفته بود" :نیروهای بسیج مردمی از حمایت مستقیم و اساسی ایران برخوردارند و این اقدام به درخواست دولت عراق انجام میشود" .در نقل قول دیگری که رسانه‌های ایران آن را بازتاب داده‌اند او گفته "همانطور که عربی زبان قرآن است زبان فارسی هم ،زبان انقالب است". از سقوط حکومت صدام حسین در سال ۲۰۰۳میالدی ،نفوذ ایران در عراق به‌تدریج افزایش یافته و مقامات ایران روابط نزدیکی را با سیاستمداران شیعه رقم زده‌اند. اتهام نفوذ ایران در دولت عراق در شعارهای اعتراض‌های اخیر این کشور بازتاب داشت و معترضان عراقی که اکثر جوان هستند ،ایران را به در فساد و ناکارآمدی دولت سهیم می‌دانند .آتش‌زدن کنسولگری‌های ایران ،نشانه این خشم از سیاست‌های تهران بود. مایک پومپئو ،وزیر خارجه ایاالت متحده آمریکا ایران را متهم به پشتیبانی از یک سلسه حمالت به نیروهای ائتالف در عراق کرده و در این رابطه هشدار داده بود که هر حمله‌ای به آمریکا یا متحدانش با پاسخ سختی رو به رو خواهد شد. حمله هوایی به پنج موضع کتائب حزب‌الله ،که دولت عراق آن را "نقض حاکمیت ملی" خود دانسته و ایران هم از آن با عنوان "مصداق بارز تروریسم" یاد کرده ،پاسخی به کشته شدن یک پیمانکار غیرنظامی و زخمی شدن چهار آمریکایی در عراق بود .پس از انتشار خبر حمالت یکشنبه شب ،به این نکته در بیانیه وزارت دفاع آمریکا اشاره شد .آمریکا با هدف گرفتن مواضع یکی از شناخته شده‌ترین گروه‌های شبه‌نظامی مورد پشتیبانی مستقیم ایران می‌گوید باید از خود و متحدانش دفاع کند)bbc( .
Thursday, Jan. 3, 2020
Farhang-e BC, No. 431, Vol.17 / P. 7
قم ،در حال گذار از شهر روحانیون به کانون سلطنت‌طلبان الئیک؟
عبدالرضا آقاخانی ،فرمانده نیروی انتظامی استان قم ،روز شنبه ٧دی ٢٨ /دسامبر، از «انهدام دو شبکه تبلیغی وابسته به سلطنت‌طلبان در قم» و بازداشت « ١٤نفر از اعضای اصلی این گروه که به صورت مستقیم با سران سلطنت‌طلب در خارج از کشور در ارتباط بودند» خبر داده است. فرمانده پلیس قم ،اعضای این دو شبکه را متهم کرد که «به صورت گسترده نسبت به آموزش مقابله با نظام ،هدایت تجمعات ،آشوب‌ها ،دعوت به اعتصابات و نافرمانی مدنی» فعالیت داشتند .او تأکید کرد که افراد بازداشت شده «مشی براندازی جمهوری اسالمی ایران» را داشتند که «آشکار و پنهان» آن را اعالم میکردند. آقاخانی این دو شبکه را جزو «پروژه ققنوس» خواند و درباره «ساختار تشکیالتی این گروه» گفت که «شامل زیرمجموعه‌هایی از جمله گروه گزینش و عضویابی ،معاون، هیئت مدیره و ۵زیرگروه فعال هر کدام با ٣٠عضو» بوده است.
Friday, Jan. 3, 2020
«پروژه ققنوس ایران» یا به اختصار «پروژه ققنوس» ،یک پروژه علمی و پژوهشی است که شاهزاده رضا پهلوی در روز جمعه سوم اسفند ۱۳۹۷موجودیت و شروع آن را اعالم کرد و هدف از آن را حل مشکالت و «بازسازی ایران» با بهره‌گیری از دانش متخصصان ایرانی در دوران پس از فروپاشی احتمالی نظام جمهوری اسالمی خواند .فرمانده نیروی انتظامی استان قم ،همچنین گفت که این افراد در برگزاری اعتصابات کارگری و صنفی نیز نقش داشته‌اند. این اولین بار نیست که مقام‌های شهر قم از بازداشت افرادی به اتهام وابستگی به سلطنت‌طلبان خبر می‌دهند .عالوه بر اعتراضات آبان‌ماه گذشته ،در جریان اعترضات دیماه ١٣٩۶نیز معترضان شعارهایی را به نفع رضاشاه پهلوی و علیه روحانیون در قم سردادند .علی خامنه‌ای ،رهبر جمهوری اسالمی ایران ،که دو روز پس از آغاز اعتراض‌های آبان‌ماه ،علیه شاهزاده رضا پهلوی موضع‌گیری کرد ،پیشتر نسبت به تغییر «فضای انقالبی قم» هشدار داده بود. خامنه‌ای در ۱۹دی ماه ١٣٩٧گفت « :انگیزه‌هایی وجود دارد برای اینکه فضای انقالبی قم را تغییر بدهند و روحیه انقالبی قم و روحیه دینی قم را کمرنگ کنند ...بزرگان قم، جوانان قم باید نگذارند تا دست‌های خائن ،قم را از مرکزیت انقالب ،از کانون انقالب بودن بیرون بیاورند و این معانی را در آن کمرنگ کنند( ».رادیو فرانسه)
حمله آمریکا به شبه‌نظامیان مورد حمایت ایران در عراق و سوریه وزارت دفاع آمریکا (پنتاگون) از حمالتی در عراق و سوریه علیه مواضع شبه‌نظامیانی که عامل حمله دو روز پیش به پایگاه نظامی آمریکایی‌ها در کرکوک خوانده شده‌اند خبر داده است .خبرگزاری‌ها نیز در خبرهایی فوری از حمله آمریکا به مواضع شبه‌نظامیان مورد حمایت ایران در عراق و سوریه خبر داده‌اند. طبق این خبرها ،پنج مرکز متعلق به گروه "کتائب حزب‌الله" ،از جمله انبارهای سالح و مواضع فرماندهی و کنترل این گروه در عراق و سوریه هدف گرفته شده است. گفته میشود که این حمالت احتماال توسط هواپیمای بدون سرنشین (پهپاد) انجام شده است .دو روز پیش به پایگاه نیروهای آمریکایی در کرکوک حمله شد که به کشته شدن یک پیمانکار آمریکایی انجامید)dw.com( .
Farhang-e BC, No. 431, Vol.17 / P. 8
"الیحه کودک همسری" در دولت تصویب شد!!
که بنابر گزارش روزنامه ایران بیش از ۱۳هزار مورد آن مربوط دختران زیر ۱۳سال است. رایحه مظفری ،پژوهشگر و فعال حوزه زنان در این باره گفته است که عالوه بر آمار باالی کودک همسری ،طالق نیز معضل بزرگی است که «سال‌هاست دامن این عروس‌های کوچک را گرفته ،ثبت ۱۱هزار و ۵۳۵طالق در سنین ۱۴تا ۱۸ سال در سال گذشته کار را از نگران شدن گذرانده و کم کم به بحرانی اجتماعی تبدیل شده است»)dw.com( .
شهال ریاحی بازيگر تئاتر ،سينما و تلويزیون درگذشت
دولت با کلیات الیحه‌ای موسوم به "کودک همسری و تعیین حداقل سن برای ازدواج" موافقت کرد .در این الیحه که کلیات آن روز شنبه ۷دی در دولت تصویب شد ،حداقل سن ازدواج برای دختران ۱۳سال و برای پسران ۱۵سال تعیین شده است. زهرا جعفری ،کارشناس ارشد دفتر بررسی‌های امور حقوقی معاونت رئیس جمهوری در امور زنان و خانواده گفته در الیحه‌ای که سال ۹۷به دولت ارائه شده بود حداقل سن ازدواج دختران ۱۶سال و پسران ۱۸سال تعیین شده بود. به باور او نهایی و اجرایی شدن این الیحه "دستاور بزرگی" است و منعی قانونی در برابر ازدواج دختران زیر ۱۳سال ایجاد میکند .این در حالی است که دختران ۱۳سال در کشورهای توسعه یافته هنوز کودک به شمار می‌روند که باید برای سالمت ،و آموزش و چشم‌انداز آینده آنها سرمایه‌گذاری شود و قوانین به خانواده‌آنها اجازه چنین کاری نمیدهد. بنابر آمار در ایران ازدواج زیر ۱۸سال بیش از ۱۴۰هزار مورد را نشان میدهد
Thursday, Jan. 3, 2020
امروز چهارشنبه ١١ ،دی (١ ژانویه) خانواده شهال ریاحی، بازیگر پرسابقه تئاتر ،سینما و تلویزیون اعالم کردند که او شامگاه گذشته در تهران درگذشته است .شهال ریاحی ٩٣سال داشت. قدرت زمان وفادوست در بهمن ماه سال ١٣٠٥در تهران متولد شد و تحصیالت خود را تا دوره اول دبیرستان ادامه داد .پس از ازدواج با اسماعیل ریاحی به تشویق همسرش به بازیگری پرداخت .او نام شهال ریاحی را به عنوان نام هنری انتخاب کرد. اولین بازی او در نمایشنامه سیاست هارون الرشید باعث شهرت او به عنوان یک بازیگر توانا شد .شهال ریاحی با بازی در فیلم خواب‌های طالیی در سال ١٣٣٠وارد فعالیت های سینمایی شد .عالوه بر نقش‌پردازی در تئاتر و تلویزیون ،شهال ریاحی به عنوان دوبلور و گوینده با رادیو نیز همکاری داشت. در سال ،١٣٩٤در مراسمی که برای بزرگداشت او برگزار شده بود ،از شهال ریاحی به عنوان نخستین کارگردان زن ایرانی هم نام برده شد. شهال ریاحی در حدود ۷۰فیلم سینمایی ایفای نقش کرد که از آن جمله می توان از دلشدگان ،گلنار ،مرگ پلنگ ،چشم عقاب ،فرار از جهنم ،تحفه هند ،رویای نیمه‌شب تابستان و بچه‌های طالق نام برد .خانواده ریاحی گفته اند که زمان و محل مراسم تشییع پیکر این هنرمند بعدا اعالم خواهد شد ()bbc
Farhang-e BC, No. 431, Vol.17 / P. 9
Farhang-e BC, No. 431, Vol.17 / P.10
Friday, Jan. 3, 2020
Farhang-e BC, No. 431, Vol.17 / P. 11
Thursday, Jan. 3, 2020
a
Farhang-e BC, No. 431, Vol.17 / P. 12
Friday, Jan. 3, 2020
Farhang-e BC, No. 431, Vol.17 / P. 13
Thursday, Jan. 3, 2020
گزارشی کوتاه و مصور از تظاهرات ايرانيان ونکوور در حمايت از خيزش آبان ماه مردم ايران و محکوميت جنايات جمهوری اسالمی در روزهای پنج شنبه 26دسامبر و شنبه 28دسامبر 2019تظاهراتی از سوی شماری از هموطنان ایرانی در محکومیت جنایات جمهوری اسالمی بر علیه مردم در جریان خیزش آبان ماه امسال برگزار شد .برنامه ی اول مصادف بود با چهلمین سالروز جوان جانباخته "پویا بختیاری" این تظاهرات در روبروی ساختمان آرت گالری در مرکز شهر ونکوور صورت گرفت. در این دو مراسم یاد جانباختگان خیزش آبان ماه بزرگ داشته شد ،سخنرانی های کوتاهی صورت گرفت ،شعارهایی بر علیه نظام تبهکار حاکم بر ایران داده شد و از مجامع بین المللی نیز خواسته شد که هزاران نفر را که در جریان خیزش اخیر دستگیر شده اند و نیز دیگر زندانیان سیاسی -اعم از فعاالن جنبش زنان ،کارگران ،دانشجویان و - ...را که هم اینک در زندان های مخوف رژیم و تحت شکنجه روزگارشان سپری می شود ،فراموش نکنند و برای آزادی آنها دست به اقدام بزنند. در هر یک از این دو روز به رغم هوای سرد و بارانی ،نزدیک به هفتاد نفر همت کرده و فعاالنه در این اقدام انسانی شرکت کردند .یک نکته ی چشمگیر در این تظاهرات حضور محترمانه هواداران برخی گروه های سیاسی دارای اندیشه و خط مشی های کامال متفاوت در یک گردهمایی مشترک بود .این گونه تمرین مدارا با یکدیگر در برابر رژیمی بغایت فاسد و هار را که همه ی بنیادهای مدنیت را در سرزمین مان ،ایران ،به خطر انداخته است ،باید به فال نیک گرفت. در دنباله چند عکس از این دو آکسیون سیاسی را می بینید:
Friday, Jan. 3, 2020
Farhang-e BC, No. 431, Vol.17 / P.14
سال ۱۳۹۹تکرار سال ۱۳۵۷؟ جواد طالعی ،روزنامه نگار
سال ۲۰۲۰میالدی و به زودی سال ۱۳۹۹خورشیدی را در پیش داریم .دو عدد ردیفی که شاید برای جهانیان و ایرانیان نویدبخش بهبود نسبی اوضاع باشند .در ایران ،آخرین سال سده چهاردهم خورشیدی ،به احتمال قریب به یقین چنین خواهد بود. روند سرنگونی رژیم‌های خودکامه معموال دارای دو مرحله کلی است .در مرحله نخست ،ترسی که حکومت به پشتوانه نیروهای سرکوبگر خود در دل‌ها افکنده ،جای خود را به خشم و همبستگی و مقاومت ملی میدهد .در مرحله دوم ،به دلیل افزایش شدید هزینه مقابله با این مقاومت ،رژیم توانائی پشتیبانی کافی از ماشین سرکوب خود را به تدریج از دست میدهد .نتیجه این معادله آن است که از یک سو نیروی مقاومت در میان سرکوب شدگان رشد میکند و از سوی دیگر ،نیروهائی که باید این مقاومت را در هم بشکنند ،به تدریج انگیزه خود را برای سرکوب از دست می‌دهند .زیرا انگیزه اصلی آنها ،نه باور به حقانیت رژیم خودکامه ،که مشوق‌های مادی بوده است که حاال کاهش می‌یابد. تالش برای نجات از بحران حس روحانی در آخرین سال دومین دوره ریاست جمهوری خود زیر فشار کسربودجه‌ای کم سابقه کمر خم خواهد کرد .سفر او به ژاپن و سفر شتاب‌زده وزیرخارجه‌اش محمدجواد ظریف به عمان ،این ظن را تقویت میکند که تالش‌ها در مسیر تامین نظر آمریکا برای پایان دادن به تحریم‌ها سرعت و شدت یافته است ،زیرا بدون پایان یافتن این تحریم‌ها ،اداره کشور ،حتی با یک ریاضت اقتصادی شدید امکان‌پذیر نیست و حکومت به همان مسیری میرود که میتواند با کاهش امتیازات مادی نیروهای سرکوب ،آنها را دچار تزلزل روانی در مقابل فشار جامعه کند .فشاری که هدف نهائی آن دیگر اصالح امور نیست ،بلکه تغییر بنیادی حاکمیتی است که ۴۰سال با صبوری و پرداخت هزینه ای بسیار سنگین و به فقر آلوده شدن اکثریت مردم تحمل شده است. علی‌اکبر صالحی سرپرست سازمان انرژی اتمی جمهوری اسالمی هفته گذشته گفت که روحانی میتواند فتوای مقام معظم رهبری درباره حرام بودن تولید سالح هسته‌ای را امضا کند و در مقابل دونالد ترامپ هم به تحریم‌ها پایان بدهد. رهبران سیاسی جمهوری اسالمی ،در موضع‌گیری‌های سیاسی و بین‌المللی خود ابتدائی‌ترین اصول را یا درک نمی‌کنند و یا حاضر نیستند دست‌کم در ظاهر به آنها تمکین کنند .مثال آقای صالحی در ساده کردن مشکل مناسبات ایران و آمریکا به سهو یا به عمد فراموش میکند که تحریم‌های آمریکا چیزی نیست که با امضای رئیس جمهوری این کشور به صورت ناگهانی بتواند لغو شود ،بلکه چون بیشتر تحریم‌ها به تصویب کنگره رسیده است ،لغو آنها نیز مستلزم مصوبه‌های تازه کنگره است و تصویب چنین مصوبه‌هائی ،با توجه به این که بی‌تردید مخالفانی جدی خواهد داشت، میتواند تا آنجا به درازا بکشد که ته‌مانده خزانه دولت در تهران هم خالی شود و وارد همان مرحله‌ای شویم که در آغاز گفته شد :قطع امید نیروهای سرکوب از حاکمیت و پرهیز آنها از سرکوب معترضان. بسیار ساده اندیشی است اگر فرض کنیم که نیروهای سرکوب بخشی کامال منفک از مردم هستند و حتی اگر مجبور به ریاضت اقتصادی شوند در کنار حاکمیت خواهند ماند .کافی است در پرداخت حقوق‌ها اندک خللی وارد شود تا دست‌کم بدنه نیروهای سرکوب که برخالف فرماندهان خود سهم کافی از غارت منابع ملی نبرده‌اند ،دستخوش تزلزل شوند و در صورت قیام مردم جان خود را بردارند و Thursday, Jan. 3, 2020
از مهلکه به در ببرند .زیرا به این نتیجه رسیده‌اند که باقی ماندن در جبهه حاکمیت نه تنها سودی برای آنها ندارد ،بلکه امروز و فردای آنها و خانواده‌هاشان را نیز با خطر روبرو میکند. کاهش قدرت مالی دولت اگر تحریم‌های اقتصادی علیه جمهوری اسالمی ادامه یابد ،کاهش شدید قدرت مالی دولت در آخرین سال سده چهاردهم شمسی اجتناب‌ناپذیر خواهد بود .در چهار دهه گذشته ،دولت‌ها ،فارغ از این که چه کسی ریاست آنها را به عهده داشته است، همواره با پخش منابع ملی میان نهادهای مذهبی و شبه‌نظامی هم در داخل ایران و هم در کشورهای همسایه توانسته‌اند بر موج‌هائی که می‌توانسته بنیان آنها را بلرزاند سوار شوند .متجاوز از ۳۰نهاد مذهبی ،شبکه گسترده شبه نظامیان بسیج در ایران ،فاطمیون و زینبیون در سوریه ،حشد الشعبی در عراق ،انصارالله در یمن و حزب‌الله در لبنان ،هر سال ده‌ها میلیارد دالر از درآمدهای نفتی ایران را بلعیده‌اند و طبیعی است که در برابر این رانت خواری گسترده از نظم حاکم در داخل و استراتژی منطقه ای جمهوری اسالمی دفاع کرده‌اند .اما در سال ۱۳۹۹با توجه به این که میزان صادرات نفت ایران از باالی سه میلیون بشکه به حدود ۳۰۰هزار بشکه تنزل کرده است ،بسیار بعید به نظر می‌رسد که جمهوری اسالمی بتواند حتی به بخشی از تعهدات مالی خود در برابر این نیروها عمل کند. ریزش احتمالی ستون پنجم در منطقه فشار غرب به تحریم‌های اقتصادی علیه جمهوری اسالمی محدود نیست ،بلکه هم‌پیمانان این حکومت در منطقه را نیز به اشکال مختلف نشانه رفته است .به عنوان نمونه ،در شرایطی که جمهوری اسالمی قادر نیست به پشتیبانی مالی حزب الله لبنان مثل گذشته ادامه بدهد ،فعالیت شاخه سیاسی این سازمان در آلمان ممنوع میشود. اقدامی که میتواند در سایر کشورهای اروپائی نیز تکرار شود. پیشتر ،آلمان و چندین کشور اروپائی دیگر شاخه نظامی حزب‌الله را یک نهاد تروریستی طبقه بندی و فعالیت آن را ممنوع کرده بودند ،اما شاخه سیاسی می‌توانست به فعالیت آزادانه خود ادامه بدهد .این بدان معنا است که عناصر و کادرهای وابسته به شاخه سیاسی حزب‌الله می‌توانستند در شرایط بحرانی از طریق مراجعه به هواداران خود در کشورهای اروپائی برای سازمان مورد عالقه خود کمک مالی جمع کنند .اما با ممنوعیت فعالیت هر دو شاخه نظامی و سیاسی ،اکنون جمع آوری کمک مالی هم یک کار غیرقانونی و قابل پی گیری است .به این طریق سرچشمه‌های تامین مالی حزب‌الله لبنان یکی پس از دیگری خشک میشود و برای سازمانی که بدون کمک‌های مالی خارجی قادر به ادامه فعالیت نیست ،تنها یک راه باقی خواهد ماند :فاصله گرفتن از جمهوری اسالمی و نزدیک شدن به کشورهای نفت خیر عربی و در صدر آنها عربستان سعودی .همان روندی که در مورد مقتدا صدر در عراق طی شد. روحانی و یک بودجه انقباضی و تخیلی خبرگزاری تسنیم روز ۲۷آذر هشدار میدهد که دولت روحانی در سال ۱۳۹۹ با کسری بودجه کمرشکنی روبرو خواهد بود .این خبرگزاری از جمله می‌نویسد: "مسئولین صادرات روزانه یک میلیون بشکه نفت را قطعی می‌دانند و رشد ۲۵ درصدی را برای درآمدهای مالیاتی پیش‌بینی کرده‌اند ،اما با توجه به تحریم ایران از یک سو و وضعیت رکودی کشور از سوی دیگر تحقق این دو منبع درآمدی دولت با تردید روبرو است". خبرگزاری نزدیک به سپاه پاسداران انقالب اسالمی وارد جزئیات بیشتر در این مورد نمی‌شود ،اما از نانوشته‌های آن می‌توان چنین نتیجه گرفت« :در حال حاضر صادرات نفت جمهوری اسالمی حدود ۳۰۰هزار بشکه در روز است .اگر میانگین قیمت نفت خام را در سال آینده ۵۰دالر در نظر بگیریم ،دولت روحانی بابت ۷۰۰ هزار بشکه نفتی که کمتر از مقدار پیش‌بینی شده در الیجه بودجه می‌فروشد ،هر روز ۳۵میلیون دالر و ظرف یکسال نزدیک به ۱۳میلیارد دالر کسر درآمد نفتی دارد .از سوی دیگر ،روشن نیست در شرایطی که شرکت‌ها یکی پس از دیگری تعطیل میشوند ،سرمایه‌گذاری‌ها متوقف شده و هر روز بر تعداد بیکاران افزوده میشود ،دولت چگونه می‌خواهد درآمدهای مالیاتی خود را نه تنها حفظ کند ،بلکه حتی افزایش دهد؟» در اینجا ،ارقام می‌گویند که اگر تحریم‌ها ادامه پیدا کند ،ایران در سال آینده دولتی ورشکسته خواهد داشت که قادر نیست حتی حقوق کارکنان خود را به موقع بپردازد. در بودجه انقباضی سال آینده ،دولت روحانی کوشیده است هرجا میتواند از گلوی کارمندان کشوری بزند تا شاید بتواند شکم مستخدمان لشگری به ویژه سپاه و بسیج را پر کند .همین سیاست به عنوان نمونه باعث تشدید نارضایتی فرهنگیان و اعتراض و تحصن آنها شده است .اعتراض‌هایی که در فضای روانی تحریک‌پذیر جامعه ایران به سرعت میتواند به صورت اعتصاب‌های گسترده به بخش‌های دیگر سرایت کند و باز همان نتیجه را عاید حکومت کند که پیشتر آمد :طغیان مردم از یک سو و بی‌انگیزه‌شدن نیروهای سرکوب برای خاموش کردن این طغیان از سوی دیگر. کار سرانجام میتواند به همدردی نیروهای سرکوب با معترضان بیانجامد .همان چیزی که در پائیز و زمستان سال ۱۳۵۷خورشیدی سبب سقوط حکومت پهلوی دوم و قدرت گرفتن میوه‌چینان فرصت‌طلب در ایران شد)dw.com( . ---------------------------------Farhang-e BC, No. 431, Vol.17 / P. 15
مسئولیت مشترک روحانی و خامنه‌ای در سرکوب خونین ۹۸
مراد ویسی
حسن روحانی؛ رئیس‌جمهور و رئیس شورای عالی امنیت ملی حسن روحانی در کنار آیت‌الله خامنه‌ای ،رهبر جمهوری اسالمی ،یکی از دو مسئول و آمر اصلی کشتار شهروندان معترض به افزایش قیمت بنزین به شمار میرود .بر اساس قانون ،وظیفه مقابله با اعتراضات ضدحکومتی در وضعیت بحرانی با شورای عالی امنیت ملی و زیر مجموعههای آن مانند شورای امنیت کشور است و حسن روحانی طبق قانون اساسی ،رئیس شورای عالی امنیت ملی است. بر اساس قانون ،هنگام وقوع بحران‌های امنیتی مانند اعتراضات اخیر این شورای عالی امنیت ملی و زیرمجموعه‌های آن از جمله شورای امنیت کشور است که از نظر قانونی و حقوقی تصمیم می‌گیرند که با اعتراضات چگونه برخورد کنند .چه نیرویی (نیروی انتظامی ،بسیج ،سپاه یا به ندرت ارتش) و در چه سطحی برای سرکوب معترضان وارد عمل شود و از چه سالح یا تجهیزاتی برای سرکوب و به چه میزان استفاده کند؟ رئیس‌جمهور طبق اصل ۱۷۶قانون اساسی ،رئیس شورای عالی امنیت ملی است و میتواند در صورت تشخیص ،ریاست خود را بر شورای امنیت کشور از طریق انتصاب یکی از اعضای شورای عالی امنیت ملی به او تفویض کند (که معموالً وزیر کشور است) ولی در هر حالت رئیس‌جمهور ،رئیس شورای عالی امنیت ملی و مقام مافوق رئیس شورای امنیت کشور است. اهمیت این مسئله در این است که در اعتراضات اخیر ،شورای امنیت کشور به ریاست وزیر کشور بود که تصمیم به قطع اینترنت به عنوان یکی از مهمترین تصمیمات در سرکوب معترضان و جلوگیری از انتشار اخبار سرکوب اعتراضات در داخل و خارج کشور گرفت. هنوز معلوم نیست دستور شلیک به سوی معترضان از سوی شورای عالی امنیت ملی یا شورای امنیت کشور صادر شده ،ولی این موضوع در ِ اصل مسئولیت حسن روحانی در کشتن معترضان تفاوت عمده‌ای ایجاد نمی‌کند و رافع مسئولیت او نیست ،چون او هم رئیس شورای عالی امنیت ملی است ،هم مقام مافوق وزیر کشور در شورای عالی امنیت ملی و هیات وزیران. در واقع حتی اگر وزیر کشور به عنوان رئیس منصوب حسن روحانی در شورای امنیت کشور دستور قطع اینترنت و سرکوب معترضان از طریق شلیک گلوله به سوی آنها را صادر کرده باشد ،در هر دو وضعیت بخشی از مسئولیت عالی این کشتار در کنار آیت‌الله خامنه‌ای با حسن روحانی است؛ زیرا وزیر کشور منصوب مستقیم او در هیات وزیران ،رئیس شورای امنیت کشور نیز هست. آيت‌الله خامنه‌ای؛ رهبر جمهوری اسالمی و فرمانده کل قوا عالوه بر حسن روحانی ،آیت‌الله خامنه‌ای دست کم از دو زاویه آمر و مسئول اصلی کشتار شهروندان معترض ایرانی پس از افزایش قیمت بنزین است .نخست از این زاویه که او طبق اصل ۱۷۶قانون اساسی مقام مافوق شورای عالی امنیت ملی است و تصمیمات شورای عالی امنیت ملی و زیر مجموعههای آن مانند شورای امنیت کشور بدون تأیید رهبر قابل اجرا نیست. طبق این اصل ،اگر شورای امنیت کشور تصمیم به قطع اینترنت برای سرکوب بهتر Friday, Jan. 3, 2020
معترضان گرفته و در این مسیر ده‌ها نفر کشته شده‌اند ،مسئولیت عالی این تصمیم با آیت‌الله خامنه‌ای به عنوان رهبر جمهوری اسالمی و مقام تأییدکننده تصمیمات شورای عالی امنیت ملی است. دوم اینکه اگر شورای عالی امنیت ملی یا شورای امنیت کشور تصمیم گرفته‌اند به نیروهای سرکوبگر حق شلیک تیر به سوی معترضان را آن هم در سطحی بی‌سابقه بدهند ،آیت‌الله خامنه‌ای به عنوان مقام عالی تأییدکننده تصمیمات شورای عالی امنیت ملی ،عالوه بر مسئولیت در قطع اینترنت برای سرکوب بهتر معترضان ،در کشتار ده‌ها معترضی که در اعتراضات کشته شده‌اند ،نیز مسئولیت مستقیم دارد. سومین مسئولیت آیت‌الله خامنه‌ای در کشتار معترضان ،به نقش و جایگاه قانونی او به عنوان فرمانده کل قوا بر می‌گردد .آیت‌الله خامنه‌ای عالوه بر اینکه رهبر جمهوری اسالمی است طبق اصل ۱۱۰قانون اساسی ،فرمانده کل نیروهای مسلح جمهوری اسالمی است .بر این اساس تمامی نیروهای مسلحی که در جریان اعتراضات اخیر به سوی مردم معترض شلیک کرده و آنها را به گلوله بسته‌اند ،در چارچوب سلسله مراتب نیروهای مسلح زیر نظر مستقیم آیت‌الله خامنه‌ای عمل کرده‌اند. آیت‌الله خامنه‌ای فرمانده کل نیروهای مسلح جمهوری اسالمی است ,تمامی نیروهای مسلحی که معترضان را به گلوله بسته‌اند ،زیر نظر مستقیم آیت‌الله خامنه‌ای عمل میکنند او طبق قانون هم فرمانده ارتش و سپاه است و هم فرمانده بسیج و نیروی انتظامی. فرماندهان نیروهای مسلح کشور بدون اجازه آیت‌الله خامنه‌ای حق هیچ نوع تصمیم‌گیری نظامی مستقل را ندارند و او به عنوان فرمانده کل قواست که از طریق فرماندهان منصوبش در ارتش ،سپاه ،بسیج و نیروی انتظامی به نیروهای مسلح فرمان میدهد. حتی طبق قانون ،حسن روحانی رئیس‌جمهور ،نیز در سلسله مراتب فرماندهی نیروهای مسلح قرار ندارد و فرماندهان نیروهای مسلح از او اجازه نمی‌گیرند و فقط از شخص رهبر دستور می‌گیرند جز یک استثنا که آن تفویض اختیارات جانشینی فرمانده کل قوا در امور انتظامی به وزیر کشور است که معموالً شامل اختیارات فرماندهی و عزل و نصب فرماندهان نمی‌شود و در عمل مسئولیت را بر دوش وزیر کشور می‌گذارد ولی اختیار خاص و مهمی در این حوزه به او نمیدهد. ۱۳مقام کشوری مسئول در کشتار معترضان
پس از آیت‌الله خامنه‌ای و حسن روحانی ،دست کم حدود ۱۳مقام لشکری و کشوری دیگر نیز در سطح ملی در کشتار معترضان اعتراضات اخیر مسئولیت دارند اگر چه مسئولیت این ۱۳مقام در سرکوب معترضان یکسان نیست .برخی در روند تصمیم‌گیری نقش مهم‌تری دارند و برخی نقش کم‌اهمیت‌تر .برخی عمدتًا در فرایند تصمیم‌گیری برای سرکوب مشارکت دارند و برخی دیگر در اجرای دستور سرکوب نیز مسئولیت مستقیم و میدانی دارند و بر فرایند سرکوب نظارت میکنند. این ۱۳مقام مسئول از جمله شامل اعضای شورای عالی امنیت ملی و شورای امنیت کشور هستند .اعضای شورای عالی امنیت ملی که تصمیم‌گیرنده سطح عالی در مورد برخورد با اعتراضات اخیر هستند ،جدای از حسن روحانی عبارتند از :علی الریجانی رئیس مجلس ،ابراهیم رئیسی رئیس قوه قضائیه ،علی شمخانی نماینده رهبر در شورا و دبیر شورا ،سعید جلیلی نماینده رهبر در شورا ،محمدباقر نوبخت رئیس سازمان برنامه و بودجه ،وزیر کشور عبدالرضا رحمانی فضلی ،وزیر امور خارجه محمدجواد ظریف ،وزیر اطالعات محمود علوی ،سرلشکر محمد باقری رئیس ستاد کل نیروهای مسلح ،سرلشکر سالمی فرمانده کل سپاه ،البته فرمانده سپاه و فرمانده ارتش ،طبق اصل ۱۷۶قانون اساسی عضو ثابت شورای عالی امنیت ملی نیستند و حسب مورد حضور پیدا میکنند اما طبق عرف موجود فرمانده سپاه، عضو شورای عالی امنیت ملی است و در جلسات آن شرکت میکند .نقش برخی از اعضای شورای عالی امنیت ملی در اجرای تصمیم سرکوب معترضان بیشتر و فعال‌تر از بقیه است .به عنوان نمونه وزیر کشور به عنوان رئیس شورای امنیت کشور در قطع اینترنت مسئولیت مستقیم داشته است( ...دنباله در صفحه ی روبرو) Farhang-e BC, No. 431, Vol.17 / P.16
...او همچنین مقام مافوق تمام استاندارانی است که در سراسر کشور بر سرکوب‌های استانی نظارت داشته‌اند. فرمانده کل سپاه نیز به دلیل اینکه مهمترین نیروی نظامی حافظ و نگهبان حکومت جمهوری اسالمی در برابر هر نوع تهدید داخلی و خارجی است ،نقشی مهم در فرایند سرکوب داشته است .بویژه اینکه سازمان اطالعات سپاه (که در حال تبدیل شدن به نهادی حتی قدرتمندتر از برخی نهادهای عضو در شورای عالی امنیت ملی است) در کنار وزارت اطالعات نقش اصلی را در بازداشت‌های فعاالن تجمعات اعتراضی ایفا کرده و میکند.
سطح پایین‌تر اما میدانی‌تر و عملیاتی‌تر فرایند سرکوب معترضان در سطح ملی ،در شورای امنیت کشور تصمیم‌گیری و اجرا میشود .شورای امنیت کشور در واقع ستاد کشوری سرکوب‌هاست و فرایند سرکوب را در سراسر کشور نظارت و هدایت میکند .ریاست این شورا که زیر مجموعه شورای عالی امنیت ملی است با وزیر کشور است و اعضای آن طبق قانون سال ۱۳۶۲تعیین شده‌اند اما بعدها به دلیل تغییراتی در ساختار ارتش و حذف شهربانی ،تغییراتی در ترکیب این شورا به عمل آمده است. در این چارچوب عالوه بر اعضای شورای عالی امنیت ملی که برخی از آنها در شورای امنیت کشور نیز عضو هستند سه مقام دیگر را باید در سطح ملی در سرکوب اعتراضات مؤثر و مهم دانست: اول ،دادستان کل کشور محمدجعفر منتظری ،که نقش مهمی در بازداشت معترضان و تحت تعقیب قضایی قرار دادن آنها در سطح ملی و نظارت بر دادستان‌های استان‌ها بازی میکند. دوم ،فرمانده نیروی انتظامی سرتیپ حسین اشتری .نیروی انتظامی بهویژه یگان ویژه آن (به فرماندهی سرتیپ حسن کرمی) سرکوب خیابانی آشکار را فرماندهی، هدایت و اجرا میکند که به نظر می‌رسد مسئولیت اصلی اجرایی و میدانی را در کشتار ده‌ها تن از معترضان برعهده داشته است. سومین مسئول مهم در سطح ملی ،رئیس سازمان اطالعات سپاه حسین طائب است که هم در سطح ملی و هم زیر مجموعههای آن در سطح استانی از مهمترین عناصر طراحی و سرکوب اعتراضات و بازداشت معترضان هستند. در نوشتاری دیگر به بررسی مسئولیت آمران و مسئوالن کشتار معترضان در سطح ۳۰استان کشور بر اساس ساختار تصمیم‌گیری مقابله با اعتراضات در استان‌ها خواهیم پرداخت( .رادیو فردا)
اعتراض تازه وکالی ایرانی به محدود شدن حق انتخاب وکیل در برخی پرونده‌ها
کانون های وکال در بیانیه روز دوشنبه خود همچنین به نحوه برگزاری آزمون اعطای پروانه وکالت توسط حاکمیت اعتراض می کند و قانونی بودن آن را زیر سوال می برد. به گزارش خبرگزاری رسمی ایرنا آزمون وکالت در روز ۲۹آذر ماه سال جاری از سوی مرکز مشاوران قوه قضاییه برگزار شد. این درحالی است که کانون وکال معتقد است که برگزاری آزمون وکالت به موجب قانون اخذ پروانه وکالت باید صرفا توسط کانون وکال برگزار شود و وجود مرکز مشاوران و وکالی قوه قضائیه و برپایی آزمون غیرقانونی است. آنها نوشتند" :کانون های وکالی دادگستری و اتحادیه سراسری کانونهای وکال از مسئوالن محترم ذیربط می خواهد که بی توجهی و سکوت در برابر تضعیف جایگاه نهاد وکالت مستقل را کنار نهند و در روزگاری که کشور بیش از هر چیز به انسجام و همبستگی نیاز دارد ،مانع اقدامات روزمره ای شوند که سبب نارضایتی روزافزون جامعه شصت هزار نفری وکالی دادگستری می شود". قانون جدید آیین دادرسی در سال ۱۳۹۲تصوب و در سال ۱۳۹۴اصالح شد. اصالحات سال ۹۴با افزودن تبصره‌ای به ماده ۴۸همراه بود که باعث نگرانی شدید کانون وکال شد. کانون وکالی دادگستری مرکز در همان زمان مصوبه جدید را مغایر بندهای مختلف قانون اساسی و به ویژه بند ۳۵در تضمین حق "آزادی افراد در برگزیدن وکیل" دانست و نوشت" :محدود کردن این حق به اراده یک مقام قضایی ،با منطق و مفهوم و مقصود اصل مذکور منافات دارد".
مطابق بند ۳۵قانون اساسی "در همه دادگاه‌ها طرفین دعوی حق دارند برای خود وکیل انتخاب نمایند و اگر توانایی انتخاب وکیل را نداشته باشند باید برای آنها امکانات تعیین وکیل فراهم گردد". کانون وکال در آن زمان نوشت" :فلسفه اصلی وکالت مستقل ،بهره مندی مردم از پشتوانه دفاعی مستقل در مقابل مقامات عمومی از جمله دادستان و قاضی است که هر دو از کارکنان قوای عمومی هستند؛ اگر قرار باشد وکیل نیز تعیین شده و مؤید یک مقام عمومی باشد ،چه تضمینی برای رعایت حقوق مردم وجود خواهد داشت؟" "آیا آرایی که در چنین فرایندی صادر شوند ،از اتقان و اعتبار داخلی و بین المللی بهره مند خواهند بود؟" اما صادق الریجانی ،رئیس وقت قوه قضاییه ،این انتقادها را "غیر سازنده" و بعضا "واقعا سخیف" دانست. او با تاکید بر اینکه در پرونده های امنیتی موضوعات محرمانه و "اسرار نظام" وجود دارد افزود" :مگر در جریان فتنه نبودند کسانی [وکالیی] که علیه نظام نوشتند و هنوز هم حضور دارند .این چه معنی دارد که ما اینها را معتمد بدانیم؟" ()dw.com کتائب حزب‌الله عراق چیست؟
کانون های وکالی دادگستری و اتحادیه سراسری کانون های وکال در بیانیه ای علی خردپیر از رئیس قوه قضایی ایران خواسته اند فورا در تبصره ماده ۴۸قانون آئین نامه دادرسی کیفری بازنگری کند. براساس تبصره ۴۸در جرایم علیه امنیت داخلی و خارجی و همچنین جرایم سازمان یافته در مرحله تحقیقات مقدماتی ،طرفین دعوا باید وکیل یا وکالی خود را از بین وکالی رسمی دادگستری انتخاب کنند که رییس قوه قضاییه آنها را تأیید کرده باشد. بیانیه ای که در اجالس فوق‌العاده روسای کانونهای وکالی دادگستری و اتحادیه سراسری کانونهای وکال صادر شد با اشاره به تبصره ۴۸به ادامه "محدود کردن طیف وسیعی از متهمان به انتخاب وکیل از بین تعداد اندکی از وکالی تایید شده" اعتراض می کند. این گروه همچنین از "میدان دادن به برخی افراد و جریان ها برای تضعیف جایگاه کانون های وکالی دادگستری به عنوان نهاد مدنی ناظر بر جریان درست قوانین و فرایند دادرسی عادالنه در دادگستری" شکایت می کنند. براساس تبصره ۴۸که همواره با انتقاد کانون وکال روبرو بوده در هر شهر اسامی وکالی مورد تأیید را رییس قوه قضاییه به مراجع قضایی و دادگاه‌ها میفرستد. Thursday, Jan. 3, 2020
Farhang-e BC, No. 431, Vol.17 / P.17
بهداشت و تندرستی
تباهی جوانان ایرانی در امپراتوری ممنوعیت‌ها سعید پیوندی
برای درک بهتر اینکه هر جامعه‌ای چگونه به آینده خود می‌اندیشد و برای آن آماده میشود ،باید به سراغ سیاست‌ها و رویکرد آن کشور در مورد نسل جوان رفت .آنچه در ایران بر جوانان می‌گذرد ،وجود کودکان کار ،دخترانی که در سن کودکی مجبور به ازدواج میشوند و چندوچون برخورد حکومت با آموزش و مسائل جوانان آینه تمام‌نمای افق‌هایی است که جمهوری اسالمی در برابر جامعه ایران قرار داده است. کودکان کار یا بردگی جدید مرگ دلخراش دو نوجوان مریوانی که به‌خاطر تنگدستی خانواده به‌ناچار به کولبری روی آورده بودند ،بار دیگر موضوع کودکان کار در ایران و شرایط ظالمانه آنها را به‌طور گسترده در جامعه مطرح کرد. امروز از هر چهار نوجوان در سن آموزش ،یک نفر یا هیچ‌گاه به مدرسه راه پیدا نمی‌کند و یا پیش از پایان دوره متوسطه ،بدون کسب مهارت‌های الزم حرفهای ،از نظام آموزشی خارج میشود. رها کردن مدرسه و درس یکی از اشکال مهم نابرابری‌های گوناگون آموزشی و تبعیض آشکاری است که نسل جوان جامعه ایران آن را زندگی میکند .بخشی از این نوجوانان به‌ناچار و از همان سنین پایین سر از بازار کار در می‌آورند و ،به دلیل نداشتن مهارت‌های الزم و نیز ضعف قوانین ،سخت‌ترین و غیرانسانی‌ترین شرایط کاری را تحمل میکنند .سخن از یک‌ونیم میلیون دختر و پسر نوجوان و جوانی است که در خیابان و مزرعه و در کارگاه‌ها و مراکز تولیدی و خدماتی با دستمزد ناچیز گاه به کارهای سخت تن می‌دهند. ازدواج کودکان :بردگی جنسی آمار آخرین سرشماری ایران در سال ۱۳۹۵نشان میدهد که ساالنه به‌طور متوسط ۳۵هزار دختربچه کمتر از ۱۵سال و ۱۶۰هزار نوجوان دختر ۱۵تا ۱۸ساله مجبور به ازدواج میشوند. جامعه ما شاهد وجود صدها هزار دختر نوجوان کمتر از ۱۸ساله است که به جای مدرسه و کالس درس سر از خانه «شوهر» در آورده‌اند ،صاحب بچه یا بیوه شده‌اند و یا طالق گرفته‌اند. این برده‌داری جنسی کودکان و نوجوانانی که اغلب به خانواده‌های تهیدست شهرها و مناطق توسعه‌نیافته تعلق دارند ،زیر سایه اصول دینی انجام میشود .حداقل سن ازدواج در ایران با وجود مخالفت کنشگران حوزه زنان و کودکان ،کارشناسان مسائل اجتماعی و شماری از نمایندگان مجلس ،به دلیل مقاومت شورای نگهبان و مجمع تشخیص مصلحت ،همان ۱۳سال باقی مانده و قوانین کشور زمینه قانونی گسترش این فاجعه انسانی علیه کودکان و نوجوان را فراهم کرده است. نظام آموزشی پُرتبعیض آسیب‌ها به کودکان کار و نوجوانان بازمانده از تحصیل و یا دختران خردسالی که به جای کالس درس به خانه شوهر فرستاده میشوند فرو کاسته نمی‌شوند .کسانی که در نظام آموزشی می‌مانند هم به نوعی دیگر قربانی گفتمان آموزشی و کتاب‌های درسی ،محتوای خسته‌کننده و بی‌ارتباط با دنیای امروزی جوانان و بیگانگی با نیازهای Friday, Jan. 3, 2020
فرهنگی آنها هستند. تحمیل یک دین دولتی به نظام آموزشی و اختصاص دادن حدود ۲۵درصد زمان آموزشی به تبلیغات دینی و سیاسی ،تبعیض آشکاری است علیه اقلیت‌های رسمی و پنهان مذهبی و علیه کسانی که با دین حکومتی به روایت نظام آموزشی ناسازگارند و یا با دین و دینداری میانه خوشی ندارند. همه این گروه‌ها ناچارند در فعالیت‌های آموزشی اجباری دین تحمیلی را تحمل کنند ِ معنویت عبوس و شست‌وشوی بدون آن که کسی از آنها پرسیده باشد آیا با چنین مغزی دینی موافق‌اند یا نه .این خشونت نهادی روزمره نظام آموزشی علیه میلیون‌ها جوانی که به مدرسه و دانشگاه می‌روند ،سبب میشود رابطه فرد با اخالق و معنویت و هر آنچه به دین و حکومت دینی و دینداری پیوند دارد آسیب‌زا و پرتنش باشد. حضور حداکثری ِ دین عبوس و سختگیر حکومتی همراه است با مجموعه‌ای از ممنوعیت‌ها ،اگر و مگرها و محدودیت‌ها در درون فضای‌های آموزشی و در جامعه که جوانی کردن را دشوار و پرتنش می‌سازند. در مدارس از هنر ،رقص ،شادی ،موسیقی و دیگر فعالیت‌های هنری و فرهنگی خبری نیست و جوانان ناچارند هنر و فرهنگی را که به مذاق مسئوالن خوش نمی‌آید، دور از چشمان نهادهای نظارتی تجربه کنند. وجود فرهنگ زیرزمینی و نیمه‌پنهان جوانان نشانه آشکار جنگی فرهنگی است که در بطن جامعه ایران در جریان است .حتی تفریح ساده‌ای مانند رفتن به ورزشگاه دختران هم به موضوع درگیری چند ده ساله میان آنها و مسئوالن تبدیل شده ِ نشینی حداقلی در زمینه‌ای کرد که بود و فقط فشارهای فیفا آنها را مجبور به عقب عادی‌ترین سرگرمی برای دختران و پسران در همه‌جای دنیاست. بی‌عدالتی آموزشی دیگر وجه آسیب‌شناسانه نظام آموزشی گسترش بی‌عدالتی‌های آموزشی در ایران است .نظام آموزشی یکی از اصلی‌ترین نهادهای جامعه مدرن است که میتواند تا حدودی فرصت‌های برابر را برای نسل جدید فراهم آورد .در نظام آموزشی است که جوانان می‌توانند با مشارکت فعال و خالقیت به مهارت‌هایی دست یابند که پیشرفت اجتماعی آنها را ممکن می‌سازد. در ایران ،با گسترش بخش خصوصی آموزش که کمتر از ۱۵درصد دانش‌آموزان را در بر می‌گیرد ،دختران و پسران بخشی از مدارس دولتی ،بهویژه در مناطق توسعه‌نیافته و روستایی ،از سطح آموزشی و امکانات بسیار نازلی برخوردارند .نگاهی به پذیرفته‌شدگان در مؤسسات آموزش عالی ،بهویژه در دانشگاه‌های دولتی ،نشان میدهد که سهم مدارس دولتی و مناطق توسعه‌نیافته و فرزندان خانواده‌های تهیدست بسیار ناچیز است و دانش‌آموزان مدارس خصوصی از بیشترین امکانات برای موفقیت در امتحانات ورودی دانشگاهی برخوردارند. امروز از هر چهار دانشجو در ایران فقط یک نفر در دانشگاه‌های دولتی درس می‌خواند و کسانی که نتوانند به این دانشگاه‌ها راه یابند ،فقط در صورت داشتن امکانات مالی می‌توانند جایی برای خود در مراکز آموزش عالی بیابند. گفتمان ایدئولوژیک آموزشی خبری که درباره تغییرات جدید در کتاب‌های درسی و ادامه کنار گذاشتن برخی چهره‌های نامدار ادبی گذشته و حال و جایگزین کردن آنها با مطالب تبلیغی مربوط به دین و سیاست با سر و صدای زیاد مطرح شد ،مشتی دیگر از این خروار است. پیام چنین سوگیری‌هایی که از فردای پس از انقالب آغاز شده و همچنان ادامه دارد، ِ گرفتن نیما ،شاملو ،اخوان ثالث ،سایه، کم‌وبیش روشن است :جوانان باید به جای یاد فروغ فرخزاد ،سیمین بهبهانی ،شهرنوش پارسی‌پور ،فریدون مشیری و بسیاری دیگر ،با مطالبی آشنا‌شوند که گاه نه تنها ارزش ادبی و آکادمیک چندانی ندارند که برای فرهنگ ،فهم و آینده آنها هم زیان‌آور است. چهره‌های دینی و سیاسی و «شهدای انقالب اسالمی» در بخش «نام‌آوران» کتاب‌های فارسی دوره ابتدایی جای اصلی را به خود اختصاص می‌دهند .آنها به جای آشنا شدن با زندگی و آثار مریم میرزاخانی ،فروغی ،جمالزاده ،فروغ فرخزاد و یا حتی مولوی ،باید درباره زندگی شهدا و سرداران جنگ ایران و عراق ،چهره‌های دینی دوران اولیه اسالم و یا افرادی مانند «آقا» ،رجایی ،تندگویان ،باهنر ،حججی و شیخ فضل‌الله نوری بخوانند و آنها را الگوی زندگی خود قرار دهند. بدین گونه است که شخصیت‌ها و چهره‌های صاحب‌نام ادبی و علمی ایران و جهان اندک‌اندک از کتاب‌های درسی کنار گذاشته میشوند یا جای کمتری به آنها داده میشود. برای مثال ،در کتاب جدید فارسی سال چهارم ابتدایی ،مطلبی از شخصی بنام «سمیه ژوبرت» که فرانسوی است و «به‌تازگی مسلمان شده» چاپ شده که به نظر می‌رسد بیش از ارزش ادبی ،مسلمان شدن او و آنچه در متن آمده (قدرت خداوند) نقش اصلی را در انتخاب نوشته داشته است .در همین کتاب ،روایت جدید آرش کمانگیر با استفاده از تکه‌های بریده‌شده از شعر سیاوش کسرایی آمده است که آشکارا پیام شاعر را مخدوش میکند .تهی شدن تدریجی کتاب‌ها و گفتمان آموزشی از معنا و مطالب باارزش تربیتی ،ادبی و اجتماعی ،و تکیه اغراق‌آمیز بر دین و مطالب دینی و ِ سیاسی یکسویه و تبلیغاتی سبب سقوط کیفی و دوری آن از استانداردهای آموزش مطلوب برای جوانان شده است( ...دنباله در صفحه ی روبرو) Farhang-e BC, No. 431, Vol.17 / P.18
...این همان سوگیری ایدئولوژیک و دینی است که در همه اسناد باالدستی آموزشی از آن به عنوان هدف اصلی و اولویت آموزش در ایران یاد شده است در پیشگفتار کتاب‌های جدید آمده که متون بر پایه رويکرد عام برنامه درسی ملی یعنی «شکوفایی فطرت الهی» استوار است و با توجه به عناصر پنجگانه (علم ،تفکر ،ايمان، اخالق و عمل) و جلوه‌های آن در چهار پهنه (خود ،خلق ،خلقت و خالق) نوشته شده‌اند. بخش مهمی از بحران هویتی که در پژوهش‌های میدانی در مورد جوانان از آن سخن به میان می‌آید ،نتیجه سوگیری‌های بسیار ایدئولوژیک و تبلیغاتی نظام آموزشی است که دغدغه اصلی خود را تحمیل دین دولتی و نوع خاصی از دینداری مطلوب حکومت میداند. دوری جستن جوانان از گفتمان و نهادهای رسمی موضوعی ناشناخته‌ای در ایران نیست ،اما بخش بزرگی از مسئوالن ،به جای بازاندیشی انتقادی و پرداختن به چرایی این رویگردانی و بی‌اعتنایی گسترده جوانان ،بر این باورند که فقط با افزودن مطالب دینی و تبلیغات ایدئولوژیک دولتی بیشتر می‌توانند آب رفته را به جوی بازگردانند. در ایران ،نظام آموزشی و زندگی اجتماعی در کنار نهادها و رسانه‌های رسمی شرایطی دشوار ،پرتنش و گاه کابوس‌گونه را به جوانان تحمیل میکنند .بخشی از بالتکلیفی و سرگردانی هویتی جوانان به زندگی در جامعه‌ای باز می‌گردد که نه تنها به امپراتوری ممنوعیت‌ها تبدیل شده که افق‌های روشنی هم در برابر جوانان خود قرار نمیدهد .شاید کمتر کشوری با میزان درآمد و سطح اقتصادی ایران بتوان یافت که تب مهاجرت و میل گریختن از وطن در باشندگان آن تا این اندازه گسترده باشد. حکومت مسئول مستقیم وضعیت کنونی آموزش و تباهی‌هایی است که نسل جوان و جامعه ایران آن را زندگی میکند( .رادیو فردا 4 /دی )1398
عفو بین‌الملل با پخش ویدیوی پویا بختیاری خواستار آزادی معترضان زندانی شد
سازمان عفو بین‌الملل خواستار آزادی دستگیرشدگان اعتراضات در ایران شد .این نهاد بین‌المللی حقوق بشر با پخش فیلمی که پویا بختیاری قبل از کشته شدن تهیه کرده بود با زیر نویس انگلیسی نوشته است :یاد پویا را زنده نگه دارید. سازمان عفو بین‌الملل روز یکشنبه هشتم دی ( ۲۹دسامبر) در توییتر فیلمی را گذاشته است که پویا بختیاری پیش از کشته شدن تهیه کرده بود. عفو بین‌الملل در توضیح این فیلم در توییتر خود نوشته است که این فیلم توسط پویا بختیاری پیش از کشته شدنش تهیه شده است .عفو بین‌الملل در ادامه می‌نویسد« :پویا بختیاری این فیلم را ساخت .پدرش شجاعانه خواستار اجرای عدالت از مقامات ایرانی است .یاد پویا را زنده نگه دارید». عفو بین‌الملل در آخرین گزارش خود درباره آمار جان باختگان آبان ماه نوشت تعداد کشته‌شدگان به ۳۰۴نفر می رسد .این نهاد بین‌المللی باز هم نسبت به احتمال شکنجه معترضان بازداشت‌شده در ایران هشدار داده است .این سازمان گفته است که نیروهای امنیتی ایران هزاران نفر را خودسرانه بازداشت کرده‌اند و از سرنوشت بسیاری از آنان اطالع زیادی در دست نیست. جمهوری اسالمی ایران تا کنون آمار رسمی از تعداد کشته‌شدگان اعتراضات آبان را اعالم نکرده است .بازداشت شمار دیگری از افرادی که شرکت در اعتراضات آبان ماه متهم هستند همچنان ادامه دارد. همزمان با هشدار سازمان عفو بین‌الملل پخش فیلم‌های "اعتراف" هم از تلویزیون دولتی ایران پخش شده است. خانواده پویا بختیاری هنوز در زندان هستند اعضای خانواده پویا بختیاری که پیش از برگزاری مراسم چهلم پویا بازداشت شده بودند همچنان در حبس به سر می‌برند. خبرگزاری مهر در "خبری اختصاصی" با این ادعا که "دشمنان... برای استمرار اغتشاشات و استفاده ابزاری از معدود خانواده‌های قربانیان هستند" ،نوشت« :یکی از این خانواده‌ها که فرزندشان در اغتشاشات اخیر به صورت مشکوکی کشته شد ،خانواده پویا بختیاری بود که علیرغم دعوت و صحبت با ایشان ،در روند پروژه ضدانقالبی ورشکستگان فراری قرار گرفته و فعاالنه بر اقدامات ساختارشکنانه خود اصرار ورزیدند لذا با حکم قضائی و در راستای صیانت از نظم و امنیت مردم شریف و خسارتدیده ،و نیز به منظور جلوگیری از تداوم پروژه کشته‌سازی و تکرار اقدامات مسلحانه علیه مردم ،این عناصر بازداشت شدند». منوچهر بختیاری و ناهید شیرپیشه ،پدر و مادر پویا بختیاری به وزارت اطالعات فراخوانده شده بودند .پدر پویا بخیتاری گفته بود که مأموران وزارت اطالعات در جریان حضور سه ساعته او در این وزارتخانه گفته‌اند اجازه برگزاری مراسم چهلم پویا در محلی غیر از مکان‌های سرپوشیده را نداده بودند. مادربزرگ پویا در فراخوانی خواستار آزادی آنان شده است)dw.com( .
Thursday, Jan. 3, 2020
Farhang-e BC, No. 431, Vol.17 / P. 19
بودجه چهار نهاد فعال در سرکوب‌ها؛ روزی ۱۰۳میلیارد تومان
نام و نشان را نیز می‌توان به سادگی زیر این چتر قرار داد اما در تحلیل کلی ،این چهار نهاد هستند که عملیات سرکوب را البته در فازبندی‌های مختلف در سراسر کشور اجرا میکنند. جدول زیر ،بودجه این چهار نهاد را در سال ،۱۳۹۸نخستین سال بودجه‌نویسی در دوران ریاست جمهوری حسن روحانی ( )۱۳۹۳و همچنین در الیحه بودجه سال آینده ( )۱۳۹۹نشان میدهد:
یوحنا نجدی
اعتراض‌های گسترده مردم در بیش از یکصد شهر در آبان ۹۸با واکنش همیشگی حکومت جمهوری اسالمی ،یعنی سرکوب‌های گسترده و خشن حتی خشونت‌بارتر از قبل مواجه شد. «سرکوب»؛ این کلیدواژه اصلی و پرتکراری است که در اخبار مربوط به هر اعتراض و تجمع و جنبشی از سوی اصناف و گروه‌های مختلف اجتماعی از دانشجویان تا کارگران و از زنان تا معلمان در ایران به گوش رسیده و می‌رسد و در آبان گذشته نیز به گونه‌ای عریان‌تر ،همچون شلیک مستقیم به قلب معترضان در خیابان‌ها دیده شد. گذر سالها و عمیق‌تر شدن ناکارآمدی نظام بویژه از لحاظ اقتصادی باعث شده تا نهادهای امنیتی هر روز بیشتر از دیروز خود را برای سرکوب اعتراض‌های احتمالی آماده‌تر کنند .نگاهی به شبکه سرکوب در جمهوری اسالمی نشان میدهد که فارغ از هر مشکل اقتصادی و کاهش و افزایش صادرات نفت و تحریم و غیره ،و فارغ از روی کار آمدن اصالح‌طلبان و اصولگرایان ،بودجه سنگین‌تری به این شبکه اختصاص یافته است. در یک نگاه کلی ،اساسا نهادهای فعال در شبکه سرکوب جمهوری اسالمی را می‌توان به دو گروه طبقه‌بندی کرد؛ گروه نخست که کارویژه اصلی آنها اجرای سرکوب در کف خیابان و سازماندهی و تامین نیروهای سرکوبگر است و گروه دوم ،شامل نهادهایی است که به طور معمول قاعدتا کارویژه دیگری دارند اما به هنگام نیاز نظام ،اتفاقا نه تنها به طور تنگاتنگی با نهادهای سرکوبگر همکاری میکنند بلکه خود گوشه مهمی از کار سرکوب را به دست می‌گیرند .از جمله گروه دوم مثال می‌توان به «سازمان صداوسیما» اشاره کرد که علیرغم اهداف روتین و ظاهرا متفاوت اما با پخش اعتراف‌های تلویزیونی ،اخبار دروغ ،ساخت مستند و بسیاری از دیگر روش‌ها عمال مدت‌هاست که بازوی رسانه‌ای سرکوبگران به شمار میرود .مثال دیگر از این قبیل« ،شورای عالی امنیت ملی» است که به طور مشخص درباره حساس‌ترین موضوع‌های امنیتی تصمیم‌گیری میکند؛ از جمله به گفته علی ربیعی ،سخنگوی دولت، این «شورای عالی امنیت ملی» است که با انتشار شمار کشته‌شدگان در اعتراض‌های اخیر مخالفت کرده است و قطع اینترنت نیز با تصمیم شورای امنیت کشور که یکی از زیر مجموعههای شورای عالی امنیت ملی است انجام شد .در راس این شورا کسی نیست جز حسن روحانی که در کنار علی خامنه‌ای ،رهبر جمهوری اسالمی ،می‌توان او را جزو اصلی‌ترین مسئوالن و آمران سرکوب و کشتار معترضان دانست. با این حال ،به طور کلی ،چهار نهاد زیر را می‌توان مهمترین اجزا در «اجرای سرکوب» در جمهوری اسالمی یا همان گروه نخست دانست« :وزارت اطالعات»« ،نیروی انتظامی»« ،سپاه پاسداران» و «سازمان بسیج». این چهار نهاد نظامی-اطالعاتی-انتظامی اگر چه وظایف مختلفی دارند و برای آن بودجه دریافت میکنند اما بخش عمده‌ای از بودجه خود را صرف سرکوب معترضان داخلی میکنند .طبیعتا شمار زیادی از دیگر ارگان‌های کوچک یا بزرگ ،مشهور یا کم
Friday, Jan. 3, 2020
توضیح :تمامی ارقام به «میلیارد تومان» است. به این ترتیب ،جدول فوق نشان میدهد که چهار نهاد «وزارت اطالعات»« ،سپاه پاسداران»« ،سازمان بسیج» و «نیروی انتظامی» برای سال ۹۸در مجموع ۳۷هزار و ۷۱۸میلیارد تومان بودجه دریافت کرده‌اند و این در حالی است که این نهادها در نخستین سال ریاست‌جمهوری حسن روحانی مجموعا ۱۳هزار و ۵۳۲میلیارد تومان بودجه در اختیار داشتند .به این ترتیب ،مجموع بودجه در اختیار این چهار نهاد تنها از زمان آغاز ریاست‌جمهوری حسن روحانی ،مورد حمایت جناح اصالح‌طلب ،تا پایان امسال بیش از ۲۴هزار میلیارد تومان رشد یافته است .این البته تمام ماجرا نیست چون بودجه این نهادها برای سال آینده نیز با افزایشی قابل توجه به ۴۳هزار و ۳۱۱ میلیارد تومان رسیده که این رقم تنها نسبت به سال جاری پنج هزار و ۵۹۳میلیارد تومان و نسبت به زمان آغاز به کار دولت روحانی ۲۹هزار و ۷۰۰میلیارد تومان رشد نشان میدهد. نگاهی به این ارقام نشان میدهد که برای جمهوری اسالمی ،موضوع «افزایش توان سرکوب» تا چه اندازه مهم است به گونه‌ای که این چهار نهاد ،امسال به طور متوسط «روزانه ۱۰۳میلیارد تومان» بودجه در اختیار دارند؛ معادل با «ساعتی چهار میلیارد و ۳۰۰میلیون تومان» .طبق الیحه ارایه شده توسط دولت روحانی ،متوسط بودجه این چهار نهاد نظامی-امنیتی در سال آینده به روزانه « ۱۱۸میلیارد تومان» افزایش یافته است. این حجم از بودجه در حالی به نهادهای امنیتی اختصاص یافته که اقتصاد ایران از هیچ جنبه‌ای بویژه از لحاظ درآمدها حال و روز خوشی ندارد .بر اساس آمارهای شرکت اطالعات انرژی و ردیابی نفتکش‌ها ،کپلر ،صادرات روزانه نفت ایران در ماه نوامبر به ۲۱۳هزار بشکه سقوط کرده ،که در میان ۱۴عضو اوپک ،کمترین میزان صادرات بعد از گابون و گینه است و از نظر بسیاری از کارشناسان ،پیش‌بینی صادرات روزانه ۸۷۰هزار بشکه نفت در الیحه بودجه سال آینده چیزی فراتر از خوشبینی مفرط است. این همه در حالی است که بسیاری از بخش‌های آموزشی ،خدماتی و رفاهی مربوط به گروه‌های مختلف اجتماعی در ایران ،همواره از کمبود شدید اعتبار برای تامین ابتدایی‌ترین نیازهای خود در رنج هستند .از جمله ،تنها دو نمونه از جدیدترین موارد، کار امدادرسانی و برف‌روبی زمستانی در استان آذربایجان شرقی ،لنگ ۲۰میلیارد تومان است و یا شهرداری کرمان ،به عنوان یک مرکز استان ،حتی اعتبار الزم برای تجهیز آتش‌نشانی به یک «نردبان» را ندارد. از یاد نبریم که ارقام فوق درباره بودجه دستگاه‌های فعال در سرکوب‌ها ،به صورت «رسمی» اعالم شده‌اند اما در اقتصاد و سیاست بسته جمهوری اسالمی ،رقم «واقعی» قطعا چیزی فراتر از اینهاست .رد پای این ارقام واقعی را می‌توان مثال در میان نیروهای «لباس شخصی» دید که بالفاصله پس از آغاز اعتراض‌ها ،سازماندهی و تجهیز میشوند اما اطالعات دقیقی درباره تعداد نفرات ،بودجه و چارت سازمانی آنها منتشر نمی‌شود. با وجود این ،تاریخ کشورهای استبدادی به روشنی نشان میدهد که تجهیز و بودجه و ساز و برگ بیشتر برای سرکوب ،شاید برای مدتی اعتراض‌ها را فروکش دهد و یا به زمانی دیگر موکول کند اما تا همیشه کارگر نمی‌افتد؛ موجی است که موقتا آرمیده اما با شدت و گستره وسیع‌تری ،بی‌هراس از این‌همه خشونت و سرکوب، بازخواهد گشت؛ آتشی زیر خاکستر( .رادیو فردا)
Farhang-e BC, No. 431, Vol.17 / P. 20
حقوق شهروندی
راهنمای حقوق دمکراتيک و مسئوليت های شهروندی در کانادا (بخش پانزدهم)
رفتن به دادگاه به سه دلیل وقت زیادی می برد و خسته کننده است .اول اینکه، دادگاه ها در کانادا سرشان شلوغ است و گاهی برای رسیدن نوبت دادگاه ممکن است یک سال یا بیشتر در انتظار بمانید .ثانیا ،وکالی مدافع دولت برای دفاع از دولت می توانند راهبردهای حقوقی متفاوتی در پیش گیرند تا دادگاه بیشتر طول بکشد و منابع شما برای ادامه دعوی به اتمام برسد .نکته دیگر آنکه ،حتی اگر شما در دادگاه مرحله پایین تر برنده شوید ،دولت می تواند برای بررسی مجدد موضوع از دادگاه مرحله باالتر پژوهش خواهی کند. بطور خالصه برای برنده شدن در یک دعوای حقوقی با دولت ،قبل از تصمیم گیری برای کشاندن دولت به دادگاه ،منابع و شانس برنده شدن تان را بدقت بررسی نمائید. یک تغییر ایجاد کنیم هر شهروند روش منحصر بفرد خود را برای شرکت در زندگی دمکراتیک در جامعه پیدا می کند.
وقتی سیاست های دیگر شکست می خورند شما یا گروه تان ممکن است با نوشتن نامه ،مالقات با دولت یا روش های دیگر به موفقیتی دست نیابید ،اما باور اینکه یک قانون یا برنامه دولت نیاز به تغییر دارد را ادامه دهید .دالیل متعددی می تواند وجود داشته باشد برای اینکه دولت تغییر در قانون یا برنامه هایش را قبول نکند: شهروندان دیگر ،که آنها نیز ممکن است دولت را برای تغییر ندادن قانون تحت فشار قرار دهند. کارمندان عالیرتبه دولتی ممکن است به دولت توصیه کنند که تغییری در قانون ایجاد نکند. تغییرات ممکن است مخالف اصول حزب حاکم و منافع طرفداران حزب حاکم باشد. اگر شما متعهد به تغییر باقی بمانید ،ممکن است بتوانید با فشار آوردن به دولت، آن را مجبور نمایید تا آنچه را مایل نیست ،انجام دهد .اولین روش فشار آوردن به دولت برای ایجاد تغییرات ،کشاندن دولت به دادگاه است. به دادگاه بردن دولت :اگر شما مشاوره حقوقی داشته باشید که بتواند نشان دهد که قانون یا برنامه خاص دولتی ممکن است به شکلی اصول شناخته شده حقوق کانادایی مثل عدالت را نقض کرده باشد ،می توانید به دادگاه کشاندن دولت را مدنظر قرار دهید. چالش های منشور آزادی ها :برای نمونه ،ممکن است یک حقوقدان به شما اعالم کند که این قانون یا برنامه دولت یکی از حقوق تضمین شده در منشور حقوق و آزادی ها را نقض می کند .به موجب نظام حقوقی کانادایی ،شما یا گروهتان ممکن است بتوانید از دادگاه درخواست کنید تا دولت را وادار سازد قانون مزبور را اصالح نموده و به اصول اساسی یا مبانی منشور آزادی ها احترام بگذارد. اشکاالت رفتن به دادگاه :روش رفتن به دادگاه برای تغییر قوانین یا برنامه های دولتی اغلب پرهزینه ،زمان بر و خسته کننده است. چالش های دادگاهی بدلیل اینکه گروه مجبور به استخدام وکیل خواهد بود ،پرهزینه است .آماده سازی و اقامه دعاوی دادگاهی می تواند زمان زیادی طول بکشد .وکال دستمزدشان ساعتی است و اگر در دعوی محکوم شوید ،دادگاه می تواند به گروه شما دستور دهد که هزینه های دادرسی دولت را هم ،مثل هزینه های خودتان، بپردازید .در حالیکه دولت برای دفاع از مبارزه برای حفظ قوانین اش (به همان شکلی که هست) ،امکانات مالی نامحدود دارد. برای کاهش هزینه های دادگاهی شما باید در جستجوی وکالی دلسوزی که خدمات قانونی شان را بطور مجانی یا با هزینه کمتری ارائه می دهند ،باشید؛ مضاف ًا اینکه دولت فدرال مقداری ذخیره پولی برای چالش های حقوقی به نام " برنامه مبارزات دادگاهی" اختصاص داده است .این بودجه برای کمک به شهروندان برای دفاع حقوقی -در موارد چالش قوانین و برنامه های دولتی با منشور آزادی ها -پیش بینی شده است .برای تحقیق در باره این برنامه و استفاده از این کمک های می توانید با دولت فدرال تماس بگیرید. Thursday, Jan. 3, 2020
انجمن آزادی های مدنی BCبه نام” ”BCCLAو موضوع پاسخگو بودن پلیس پاسخگو بودن (مسئول بودن) پلیس ویژگی مهمی در دمکراسی کشوری مانند کانادا پلیس هنگام است. بازداشت ،دستگیری و بازرسی اشخاص حق بکارگیری از زور را دارد ،ولی در زمانی که شخص در اختیار پلیس می باشد، اگرشخص آسیب جدی دیده یا فوت کند ،پاسخگویی پلیس اهمیت بیشتری پیدا می کند. انجمن آزادی های مدنی استان بریتیش کلمبیا (( BCCLAباور دارد که اگر شخصی در زمان بازداشت فوت کرده و یا آسیب جدی ببیند ،تحقیق در مورد رفتار پلیس ِ شخص مستقل ،بجز افسران پلیس صورت گیرد .در حال حاضر باید توسط یک در اینگونه موارد ،خود پلیس تحقیقات مربوط به بررسی رفتارماموران پلیس را انجام می دهد .انجمن BCCLAنگران است که مبادا پلیس بررسی کننده پرونده آسیب دیدگی و یا فوت مزبور -حتی اگر به این نتیجه برسد که پلیس مسئول در این پرونده عملکرد اشتباه یا غیرحرفه ای داشته است -با افسر خاطی بطور جدی برخورد ننماید. ِ ما ( )BCCLAهمچنین معتقدیم که مردم به تحقیقات پلیس ،بدلیل اینکه منصفانه و مستقل به نظر نمی رسد ،اعتماد کافی نخواهند داشت . انجمن BCCLAبرای تغییر سیستم پاسخگویی فعلی پلیس -در موارد منجر به آسیب دیدگی جدی و یا مرگ شخص در بازداشت -روشهای زیر را بکار می گیرد: نوشتن نامه و مالقات با وزراء مسئول پلیس حمایت از بازنگری و ممیزی تحقیقات (داخلی) پلیس در این موارد ارائه پیشنهاد و مالقات با مسئولینی که وظیفه بازنگری سیستم های پاسخگویی پلیس را برعهده دارند. دعوت از رسانه های گروهی و مردم برای شرکت در جلساتی که سخنرانان بانفوذی مثل بازرسان دولتی مستقل ( )Ombudsmanیا خانواده قربانیان صدمه دیده یا به قتل رسیده توسط پلیس در آن حاضر باشند و نیاز به تغییر در سیستم را مورد بحث قرار می دهند. پخش انتشارات مطبوعاتی و نوشتن مقاالتی در روزنامه ها در حمایت از ِ تغییر سیستم حمایت و شرکت در تحقیقات قضایی ای که مرگ کسی که در توقیف پلیس بوده است را بررسی می کند .مانند یان بوش (مردی که در سال 2005از پشت سر توسط RCMPمورد هدف قرار گرفت) ،فرانک پائول (مردی از اقوام اولیه که وسیله پلیس ونکوور در سال 1998در یک کوچه رها شده بود) و رابرت ژکانسکی سالح تیزر در فرودگاه ونکوور فوت (یک لهستانی که در پی استفاده پلیس RCMPاز ِ کرد). ِ رفتن به دادگاه برای اطمینان ازکارکرد صحیح سازمان های نظارت برعملکرد پلیس مانند کمیسیون شکایات مردم علیه پلیس (The Commission for . )public Complaints Against the RCMP تشویق عموم شهروندان به نوشتن نامه ،ایمیل و فکس زدن -به نخست ِ تغییر وزیردولت فدرال و نخست وزیران استانی و وزیران مسئول پلیس -برای سیستم پلیس نفوذ فوق العاده ای در جامعه دارد .سیاستمداران در مقابل تغییرات در روش های پاسخگویی پلیس -در موارد منجر به مرگ یا آسیب دیدگی جدی اشخاص در دست پلیس -مخالفت می کنند .گاهی تغییر قانون می تواند سال ها بطول انجامد. گروه های حامی تغییر یک قانون باید تالش های پیگیرانه داشته باشند .با صبوری و داشتن هدف ارزشمند ،اغلب می توان تغییرات مثبت ایجاد نمود. (دنباله در شماره ی آينده) Farhang-e BC, No. 431, Vol.17 / P. 21
انواع پوکی استخوان و راه های درمان آن
یک پزشک مشورت نمایید .پزشک سوابق خانوادگی و سابقه پزشکی را بررسی می کند و معاینات فیزیکی (و نیز تست های تشخیصی) را انجام می دهد. پوکی استخوان بیماری است که در اصل با از دست دادن قابل توجهی از تراکم مواد معدنی استخوان ( )BMDایجاد می شود .در اوایل زندگی ،استخوان بیشتری در بدن ذخیره می شود و توده استخوانی باال در سن ۳۰سالگی است .بعد از اینکه فرد وارد فرایند پیری شد از حجم استخوان ها کاسته می شود. به همین خاطر است که افزایش سن ،فرد را در معرض ابتال به پوکی استخوان و شکستگی های ناشی از آن قرار می دهد. معموال فرایند از دست دادن استخوان ها بین اوایل و اواخر دهه سی ام زندگی فرد آغاز می شود .زنان از این سن تا یائسگی مقدار خاصی از استخوان های خود را از دست می دهند: استخوان ترابکوالر (استخوان اسفنجی در داخل استخوان کورتیکال سخت) با نرخ ۱ درصد در سال از دست می رود. استخوان کورتیکال (استخوان سفت و سخت) با نرخ ۰.۵درصد در سال از دست می رود. هورمون استروژن نیز نقش مهمی در حفظ استحکام استخوان ها بازی می کند .دو خط از سلول ها برای استخوان ها وجود دارد .یکی از آن ها سلول های خورنده استخوان (استئوکالست) و دیگری سلول های سازنده استخوان (استئوبالست) است. بدون هورمون استروژن ،استئوکالست بیشتر فعالیت می کنند و استخوان بیشتری از دست می رود .همین امر موجب نازک شدن استخوان ها می شود .به همین خاطر، زنانی که به سن یائسگی می رسند و سطح استروژن آن ها کاهش پیدا می کند نرخ از دست دادن استخوان ها ساالنه ۲الی ۳درصد افزایش پیدا می کند. بعد از ۸الی ۱۰سال ،نرخ از دست دادن استخوان ها به نرخ قبلی ۱الی ۰.۵درصد در سال می رسد .این فرایند از دست دادن چگالی استخوانی به خصوص بعد از یائسگی ،دلیل اصلی پوکی استخوان در زنان محسوب می شود .پوکی استخوان نوع ۱ می تواند تحت تاثیر اندازه گیری های پیشگیرانه قرار بگیرد. بیشتر این اندازه گیری ها به صورت فردی موجود است و باید هر چه سریع تر انجام شود .همانطور که قبال نیز بیان کردیم توده استخوانی باال معموال در سن ۳۰سالگی رخ می دهد .اینکه توده استخوانی اوج چقدر است و بعد از آن چقدر از استخوان حفظ می شود به فاکتورهای متعددی بستگی دارد .این فاکتورها عبارتند از:
اول از همه خبر خوب این است که پوکی استخوان شرایطی است که اگر به درستی و در زمان مناسب تشخیص داده شود قابل پیشگیری و قابل درمان خواهد بود .با اینحال خبر بدی نیز برایتان داریم. معموال بیشتر افراد اگاهی و هوشیاری کافی برای پیشگیری و درمان پوکی استخوان را ندارند .بیشتر افراد به خصوص زنان باالی ۵۰سال ،از این بیماری رنج می برند، شکل استخوان هایشان تغییر می کند و در برخی از موارد جان خود را به خاطر چنین شرایطی از دست می دهند .پوکی استخوان به تنهایی باعث ایجاد کمر درد نمی ژنتیک و پوکی استخوان: شود .با اینحال چنین شرایطی می تواند ستون فقرات را تضعیف نماید .در حقیقت افراد باید استعداد ژنتیکی خود برای ابتال به پوکی استخوان را بدانند .ژنتیک نقش شکستگی استخوان ها اولین نشانه هشدار دهنده این بیماری است. مهمی در این میان بازی می کند( ...دنباله در صفحه ی روبرو) در پوکی استخوان پیشرفته ،درد و ناتوانی به سراغ فرد می اید .همه ما به خوبی می دانیم که پوکی استخوان یکی از رایج ترین مشکالت در میان مردم است .تقریبا ۸میلیون زن و ۲میلیون مرد در ایالت متحده آمریکا از این شرایط رنج می برند. سایر افراد نیز در معرض خطر توسعه پوکی استخوان قرار دارند .برخی از آمارهای کلیدی در برگیرنده موارد زیر است: تقریبا ۱.۵میلیون نفر از پوکی استخوان و شکستگی های ناشی از آن رنج می برند. تخمین زده شده است که ۷۰۰۰۰۰نفر از این افراد شکستگی ستون فقرات را تجربه می کنند .از سن ۵۰سالگی به بعد ،از هر دو خانم یک نفر و از هر چهار مرد یک نفر برخی از شکستگی های مرتبط با پوکی استخوان را خواهد داشت. به طور متوسط ۲۴درصد از شکستگی های لگن مربوط به افراد ۵۰ساله و باالتر از آن است. همانطور که سازمان جهانی بهداشت بیان کرده است ،پوکی استخوان اختالل اسکلتی عمومی از کم شدن توده استخوان هاست.این موضوع به شکستگی منجر می شود. دو نوع پوکی استخوان وجود دارد: پوکی استخوان نوع :۱ این نوع پوکی استخوان عموما در زنان بعد از یائسگی رخ می دهد .در این شرایط مقدار استروژن در بدن به شدت کاهش پیدا می کند .این فرآیند باعث از دست رفتن ماده موجود در استخوان می شود .این نوع پوکی استخوان در خانم ها رواج و شیوع بیشتری دارد و بین سنین ۵۰الی ۷۰سالگی توسعه پیدا می کند. در این فرایند معموال مقدار استخوان های ترابکوالر کاهش پیدا می کند .کاهش در استحکام کلی استخوان ها به شکستگی های مچ دست و ستون فقرات منجر می شود. پوکی استخوان نوع :۲ این نوع پوکی استخوان عموما بعد از سن ۷۰سالگی دیده می شود و زنان را دوبرابر بیشتر از مردان درگیر خود می سازد .پوکی استخوان نوع ۲در برگیرنده نازک شدن استخوان های ترابکوالر و نیز استخوان های استخوان کورتیکال ناحیه کام سخت است .این فرایند اغلب به شکستگی لگن و مهره ها می انجامد. اغلب بین این دو نوع پوکی استخوان همپوشانی وجود دارد .معموال پوکی استخوان نوع ۱را می توان به خوبی تشخیص داد و در مراحل اولیه جلوی آن را گرفت. باید توجه داشته باشید که پوکی استخوان می تواند مشکل اولیه و اصلی باشد یا در برخی از افراد مشکل ثانویه در نظر گرفته شود .تقریبا ۲۰درصد از زنان و ۴۰ درصد از مردانی که پوکی استخوان دارند دلیل ثانویه برای ابتال به آن داشته اند. برای اینکه بتوانید دالیل ثانویه ابتال به پوکی استخوان را تشخیص دهید بهتر است با Friday, Jan. 3, 2020
Farhang-e BC, No. 431, Vol.17 / P. 22
...تخمین زده شده است که حدود ۷۵درصد توده استخوانی اوج در افراد تحت تاثیر ژنتیک قرار دارد .ژن هایی برای کد کردن ویتامین Dو گیرنده های استروژن وجود دارد که بر روی توده استخوانی تاثیر می گذارند. اگر فردی از لحاظ ژنتیکی مستعد پوکی استخوان باشد ،ورزش ،رژیم غذایی مناسب و تست منظم توده استخوانی از اهمیت باالتری برخوردار خواهد بود. ورزش و پوکی استخوان: ورزش های وزنی و انقباض عضالت می تواند چگالی استخوان ها در ستون فقرات را افزایش دهد.توصیه می شود افراد حدود ۲۰الی ۳۰دقیقه از ورزش های هوازی را سه الی چهار بار در هفته انجام دهند تا توده استخوانی شان افزایش پیدا کند .در یکی از مطالعات انجام شده ،آهسته دویدن ،پیاده روی کردن و باال رفتن از پله ها سه بار درهفته به همراه ۱۵۰۰میلی گرم کلسیم در روز ،چگالی استخوانی را افزایش داده بود .اثر ورزش در استخر بر روی افزایش چگالی استخوانی تعیین نشده است. افرادی که به پوکی استخوان مبتال هستند یا توده استخوانی پایینی دارند باید در مورد ورزش کردن محتاط باشند .فعالیت هایی که نیازمند پیچ و تاب دادن به ستون فقرات یا خم شدن به سمت جلو از طریق کمر است ،می تواند برای این افراد خطرناک باشد .افرادی که در حال حاضر پوکی استخوان دارند باید در مورد برنامه های ورزشی خود با پزشک مشورت نمایند. رژیم غذایی و پوکی استخوان: مصرف مناسب کلسیم برای حفظ قدرت استخوان ها ضروری است .تخمین زده شده است که حدود ۷۰درصد از افراد به طور منظم مقدار کافی از کلسیم و ویتامین Dرا مصرف نمی کنند .ویتامین Dنیز برای بدن ضروی است زیرا به جذب و نگهداری کلسیم در استخوان ها کمک می کند .مقدار کلسیم و ویتامین D پیشنهادی برای بزرگساالن به شرح زیر است: برای زنان پیش از یائسگی در سنین ۲۵الی ۵۰سال و زنان پس از یائسگی که درمان جایگزینی استروژن را انجام می دهند ۱۰۰۰میلی گرم از کلسیم در روز و ۴۰۰واحد ویتامین Dمناسب خواهد بود .افرادی که به فرزند خود شیر می دهند یا باردار هستند بهتر است روزانه ۱۵۰۰میلی گرم کلسیم مصرف نمایند. برای زنان بعد از یائسگی که سن آن ها کمتر از ۶۵سال است و درمان جایگزینی استروژن را ندارند مقدار پیشنهادی کلسیم برای هر روز ۱۵۰۰میلی گرم و ۴۰۰ الی ۸۰۰واحد ویتامین Dاست. برای زنانی که در سن ۲۵الی ۶۵سالگی قرار دارند ،حدود ۱۰۰۰میلی گرم کلسیم در روز پیشنهاد می شود .برای همه افرادی که باالی ۶۵سال قرار دارند؛ ۱۵۰۰ میلی گرم کلسیم در روز پیشنهاد می شود. کلسیم را می توان در بیشتر غذاهای روزانه پیدا کرد .به عنوان مثال محصوالت لبنی همچون شیر ،ماست و پنیر ،سبزیجاتی با برگ سبز همچون اسفناج ،غالت، حبوبات و برخی از ماهی ها کلسیم دارند .عالوه بر این ،مکمل های کلسیم نیز موجود است و افراد می توانند با مشورت پزشک از آن ها استفاده کنند .هر کدام از این مکمل ها مقادیر متغیری از کلسیم دارند به همین خاطر قبل از مصرف باید با پزشک مشورت گردد تا اطمینان حاصل شود مقدار مناسبی از آن مصرف می شود .ویتامین Dرا می توان از نور خورشید ،ماهی های چربی دار ،جگر ،غذاهای غنی شده همچون شیر ،آب پرتقال و غالت صبحانه به دست آورد. مکمل های ویتامین Dنیز در دسترس افراد قرار دارد .عالوه بر مصرف مناسب کلسیم و ویتامین ،Dمطالعات نشان داده است که یک رژیم غذایی سالم و متعادل نقش مهمی در پیشگیری از پوکی استخوان بازی می کند .به عنوان مثال رژیم غذایی که پروتئین و سدیم باالیی دارد می تواند از دست دادن کلسیم را از طریق ادرار افزایش دهد و همین امر در دسترس بودن کلسیم برای بدن را کاهش می دهد .باید به این نکته توجه داشته باشید که بیش از ۲۰۰۰میلی گرم کلسیم در روز می تواند برای سنگ کلیه و کلیه خطرناک باشد .زمانی که کلسیم در مقدار پیشنهادی مصرف می شود نمی تواند تشکیل سنگ کلیه را افزایش دهد .افرادی که از قبل بیماری های کلیوی داشته اند باید با پزشک مشورت نمایند. فاکتورهای خطر برای پوکی استخوان: معموال فاکتورهای خطر متعددی در توسعه پوکی استخوان نقش دارد .این فاکتورها عبارتند از: باال رفتن سن :افرادی که باالی ۶۵سال هستند خطر بیشتری برای ابتال به پوکی استخوان خواهند داشت. جنسیت :معموال زنان بیشتر از مردان در معرض از دست دادن استخوان های خود هستند .با اینحال مردان نیز در معرض خطر قرار دارند ۲۰ .درصد از بیمارانی که به پوکی استخوان مبتال می شوند مرد هستند. سابقه خانوادگی و شخصی :این موضوع در برگیرنده سابقه پوکی استخوان ،سابقه شکستگی در بخشی از بدن در خانواده مادری و سابقه شخصی هر نوع شکستگی استخوان به عنوان یک فرد بزرگسال است. نژاد :زنان اسیایی خطر بیشتری برای ابتال به پوکی استخوان خواهند داشت. نوع بدن :زنانی که استخوان های کوچکی دارند و وزن آن ها کمتر از ۱۲۷پوند است معموال بیشتر از سایرین در معرض ابتال به پوکی استخوان قرار می گیرد. Thursday, Jan. 3, 2020
سابقه قاعدگی و یائسگی: حتی یائسگی معمولی نیز به تنهایی می تواند خطر ابتال به پوکی استخوان را افزایش دهد .یائسگی زودرس و یا قطع قاعدگی قبل از یائسگی می تواند خطر ابتال به این بیماری را بیشتر کند. (مردان) :هیپوگنادیسم سبک زندگی :رفتارهای مرتبط با سبک زندگی که می تواند خطر ابتال به پوکی استخوان را افزایش دهد در برگیرنده کمبود کلسیم یا ویتامین ،Dنبود یا کمبود ورزش ،استفاده بیش از حد از الکل و سیگار کشیدن است. بیماری های مزمن و داروها: برخی از داروهای خاص می تواند به استخوان ها اسیب وارد کند و باعث ایجاد شرایطی شود که به آن پوکی استخوان ثانویه می گویند .این نوع از پوکی استخوان در ۲۰درصد زنان و ۴۰درصد مردانی که پوکی استخوان دارند دیده می شود. برخی از داروهای خاص که برای درمان اختالالت غدد درون ریز همچون پرکاری تیروئید ،اختالالت مغز استخوان ،اختالالت کالژن ،مشکالت گوارشی و اختالالت تشنجی مورد استفاده قرار می گیرد در این لیست طبقه بندی می شود. استفاده طوالنی مدت از گلوکوکورتیکوئیدها (استروئیدهای خوراکی) برای درمان بیماری هایی مانند آسم و آرتریت می تواند به ویژه برای استخوان ها مخرب باشد .خود این بیماری ها نیز به تنهایی خطرناک هستند پس نمی توانید بدون توصیه پزشک و برای پیشگیری از پوکی استخوان داروهای خود را قطع یا جایگزین کنید. بعد از اینکه سابقه پزشکی ،معاینات فیزیکی و تست های تشخیصی انجام شد و پوکی استخوان اولیه در فرد شناسایی گردید ،درمان آغاز می شود .درمان پوکی استخوان معموال در برگیرنده تغییر رژیم غذایی ،مواد مغذی ،تمرین ورزشی(اگر شکستگی وجود نداشته باشد) و استفاده از داروهاست .هدف از درمان پوکی استخوان جلوگیری از شکستگی های بعدی است .در ابتدا ،پزشک تالش می کند مقدار مناسب از کلسیم و ویتامین Dو سایر مواد مغذی مورد نیاز را تجویز کند. اگر الزم بود ،تمرینات ورزشی و تناسب اندام برای کمک به حفظ تراکم استخوان و کاهش ِ خطر افتادن مورد استفاده قرار می گیرد .تعدادی دارو برای درمان پوکی استخوان وجود دارد و می تواند خطر شکستگی را کاهش دهد .به طور کلی این دارو ها می توانند استحکام استخوان ها را حفظ کنند و از بروز شکستگی استخوانی جلوگیری نمایند .داروهایی که برای درمان یا پیشگیری از پوکی استخوان تایید شده است در برگیرنده موارد زیر می باشد: داروهای پوکی استخوانی که می تواند تحلیل استخوان ها را متوقف یا کند نماید: بیس فسفونات ها • کلسی تونین • تعدیل کننده انتخابی گیرنده استروژن همچون رالوکسیفن • استروژن /هورمون درمانی • (مجله سالمت) Farhang-e BC, No. 431, Vol.17 / P. 23
داستان کوتاه
شانس نوشته مارک توآین ترجمه حسین کارگر بهبهانی ویراستة امیرحامد دولت آبادی فراهانی ماجرا در جشنی که به افتخار یکی از دو سه درجه دار شناخته شده‌ی ارتش انگلیسی در عصر خودشان ترتیب داده شده بود اتقاق افتاد .بنا به دالیلی که بزودی مشخص خواهد شد نام واقعی و لقبش را آشکار نمیکنم و سپهبد لرد آرتور اسکورسبی ،ی .سی ،.ک.س.ب و فالن و فالن صدا میزنمش .آخه اسامی آدمهای مشهور چه جذابیتی برای مردم دارد! مردی که به یکباره در میدانی از میدانهای جنگ کریمه1به اوج شهرت رسید و همواره مشهور می ماند و از سی سال قبل نامش را بارها و بارها شنیده ام ،حی و حاضر آنجا نشسته بود. خوراکم این شده بود که بنشینم و چشم از این نیمه خدا برندارم؛وارسی اش میکردم :به آرامش ،توداری ،جذبه‌ی صورت،صداقتی که در وجودش بود، ناآگاهی اش از بزرگی ذاتی اش ،ـ ناآگاهی از صدها نگاه تحسین برانگیز ،عمیق ،دوست داشتنی و بی پیرایه ای که به او دوخته شده بود ـ دقت میکردم. کشیشی که سمت چپم نشسته بود آشنای قدیمی ام بود –که البته اآلن کشیش است و نیمه‌ی اول زندگی اش را در پادگان و میدان جنگ و معلمی در مدرسه ای نظامی در وولویچ گذرانده بود .درست زمانی که داشتم راجع به نور مخفی و منحصر به فردی که از چشمان اسکورسبی گسیل میشد صحبت میکردم ،کشیش خم شد و با اطمینان خاطربا اشاره به قهرمان ضیافت در گوشم زمزمه کرد: "بین خودمون بمونه منتها اسکورسبی لعبتکی تمام عیاره". از تعجب شاخ درآوردم .اگر بحث درباره‌ی ناپلئون ،سقراط یا سلیمان بود اینقدر حیرت زده نمیشدم .از دو چیز خبر داشتم :اول اینکه جناب کشیش درباره‌ی صداقت نظر سختگیرانه ای داشت و دوم اینکه آدمها را خوب قضاوت میکند و بدون شک فهمیدم تمام دنیا راجع به این قهرمان اشتباه میکنند؛ اسکورسبی لعبتک است .بنابراین میخواستم در وقتی مناسبی بفهمم که جناب کشیش چطور تک و تنها پرده از این راز برداشته .چند روز بعدش فرصتی دست داد و کشیش اینها را به من گفت: حدودا چهل سال پیش در مدرسه‌ی نظامی ای در وولویچ معلمی میکردم و وقتیکه اسکورسبی جوان آزمون های مقدماتی اش را میگذراند حضور داشتم .از اینکه میدیدم بچه ها خیلی راحت و خوب به سواالت پاسخ میدادند و او -آخر چرا عزیزم؟-چیزی بلد نبود که بگوید ،متاثر میشدم و برایش احساس ترحم میکردم .واضح بود که جوان خوب ،دوست داشتنی ،محبوب و صادقی است ،پس شدیدا رنج آور بود که میدیدم مثل مجسمه یک جا می ایستد و جواب هایی میدهد که نشان از کندذهنی و جهالتش بود .خیلی دلم برایش میسوخت .به دل گفتم وقتی دوباره ازش امتحان بگیرند حتما رد میشود؛ پس اینکه کاری کنم تا بی دردسرتر رد شود کاری است بس خیرخواهانه و ضرری هم به کسی نمیرسد .به گوشه ای کشیدمش و متوجه شدم اندکی راجع به تاریخ سزار میداند و از آنجایی که چیز دیگری نمی دانست سواالت خاصی راجع به سزار را که میدانستم به کار می آیند مثل غالمی پاروزن تعلیمش دادم .باور میکنی که امتحان را با موفقیت کامل گذراند؟ فقط چند سوالی حفظ کرده بود و در آزمون قبول شد و سایرین کلی چه چه و به به گفتند .و درعین حال افرادی بودند که هزار برابر او میدانستند اما ،رد شدند .با چند اتفاق شانسی عجیب – اتفاقی که احتماال قرنی دوبار هم رخ نمیدهد -هیچ سوالی خارج از محدوده‌ی خوانده هایش از او نشد. حیرت آور بود .در تمام دوره‌ی آموزگاری ام با حسی مثل احساسی که مادر به فرزند علیلش دارد کنارش بودم و همیشه گویی با معجزه خودش را از معرکه میرهانید. القصه ،فقط ریاضیات بود که دستش را رو میکرد و دخلش را می آورد .تصمیم گرفتم جان کندنش را راحت تر کنم پس سواالتی که احتمال بیش تری داشت طراحان سوال استفاده شان کنند یادش دادم و بعدش به دست سرنوشت سپردمش .خب آقا! حدس بزن بعدش چه اتفاقی رخ داد :در کمال بهت و حیرتم نفر اول شد و مورد تحسین و ستایش همه قرار گرفت! خواب؟ هفت روز آزگار خواب به چشمانم نیامد .وجدانم روز و شب عذابم میداد .فقط محض رضای خدا کاری کرده بودم که جوان بیچاره راحت تر رد بشود و هرگز خوابش را هم نمیدیدم که چنین نتایج نامعقولی بدست بیاید .به اندازه‌ی فرانک اشتاین 2احساس گناه و درماندگی میکردم .کودنی را در مسیر ترفیع های درخشان و وظایف شگفت آوری قرار داده بودم؛ منتهی ممکن بود اتفاقی رخ دهد :در اولین فرصت او و وظایفش با هم نابود میشوند. Friday, Jan. 3, 2020
جنگ کریمه به تازگی تمام شده بود .به دل گفتم بدون شک صلح و آرامش پابرجا نخواهد ماند و جنگی در راه است .نمی توانیم در صلح و صفا باشیم و پیش از اینکه دست این کودن رو شود شانس مردن را به او بدهیم؛ پس منتظر آن حادثه ای بودم که همچون زلزله همه چیز را زیر و رو میکند .حادثه رخ داد و حسابی گیجم کرد .اعالم شد که اسکورسبی فرماندهی گردان پیاده نظام است .افراد شایسته تر پیش از رسیدن به چنین مقامی باید در ارتش استخوان خورد کنند تا به چنین مقامی نائل شوند .چه کسی فکرش را میکرد که چنین بار مسئولیتی را بر دوش این جوان خام و بی پشتوانه بگذارند؟ حتی نمیتوانستم باور کنم که شیپور به دستش بدهند چه برسد به منسب فرماندهی – فکرش را بکن ! خیال کردم دارم خرفت میشوم. فکر میکنی چه کردم؟ منی که آرامش و سکون را بسیار دوست می داشتم به دل گفتم از این بابت نسبت به وطنم مسئولم و بایستی قدمی از قدم بردارم و تا جای ممکن کشور را در برابر اسکورسبی حفظ کنم .این شد که چندرغاز سرمایه ای که پس از سال ها کار و خسیس بازی پس انداز کرده بودم برداشت کردم .با آه و حسرت پرچم سواره نظام گردان را خریدم و باهم به میدان رفتیم. خیلی بد بود .اشتباهات احمقانه؟ بر همه‌ی کارهایش برچسب اشتباهات احمقانه چسبیده بود .اما ،هیچ کس از راز این بابا خبر نداشت .همه در موردش به اشتباه افتاده بودند و هر بار عملکردش را به اشتباه تعبیر میکردند و نتیجتا اشتباهات احمقانه اش را به پای نبوغش میگذاشتند؛ واقعا هم همینطور بود .پیش پا افتاده ترین اشتباهاتش هم برای اینکه شخص عاقلی را به گریه بیندازد کافی بود و این دست کارهایشان اشکم را در می آورد ـ و در خلوت خودم وقتیکه به آن فکر میکردم عالوه بر گریه کردن هم از کوره در میرفتم و هم مثل دیوانه ها داد فریاد میزدم .موردی که همیشه عرق ترس را بر پیشانیم جاری میکرد این حقیقت بود که هراشتباه تازه اش او را در چشم همگان مشهورتر میکرد! به دل میگفتم آنقدر شهرتش باال میرود که وقتی دستش رو شود از عرش به فرش می آید. چون باالدستی هایش یکی پس از دیگری کشته میشدند درجه و منصبشان بود که پشت سر هم به او میرسید تا اینکه در آخر ،در حساس ترین لحظه‌ی جنگ که سرهنگمان کشته شد دلم هری ریخت پایین چرا که پس از او متاسفانه اسکورسبی ارشدمان بود .آن موقع به همین دلیل به دل گفتم بی برو برگرد ده دقیقه نشده همه مان را به درک اسفل میفرستد. جنگ بسیار حساس شده بود؛ متحدینمان پشت سر هم عقب نشینی میکردند .گردان ما در موقعیتی استراتژیک مستقر شده بود و یک اشتباه نابودی کل گردان را حاصل میشد. در چنین لحظه ای بحرانی ،این ابله بالفطره گردان را از موقعیتی که داشت جدا کرد و دستور حمله به تپه‌ی مجاور را داد که هیچ نشانی از دشمن نبود! با خود گفتم دیگر کارمان تمام است. یکسره میرفتیم و پیش از اینکه حرکت احمقانه مان لو برود و متوقفمان کنند به دامنه‌ی تپه رسیدیم .بنظرت چه دیدیم؟ کل لشکر از همه جا بی ِ خبر ذخیره‌ی روسیه ! بنظرت چه اتفاقی رخ داد؟ ناکارمان کردند؟ قطعا در نود و نه درصد مواقع همچین اتفاقی رخ میدهد؛ اما ،روس ها فکرش را هم نمیکردند که گردانی بتواند به تنهایی در چنین وقتی در بحبوحه‌ی جنگ آنجا بیاید .فقط همه‌ی ارتش انگلیس است که میتواند به آنجا برسد و اینگونه بود که حقه‌ی زیرکانه‌ی روس ها لو رفت و دفع خطر شد و دمشان را گذاشتند روی کولشان و سراسیمه از تپه پایین آمدند و به سمت میدان جنگ رفتند .با دستپاچگی بسیاری دنبالشان کردیم .روس ها خودشان نظم سپاهشان را در هم شکستند و نابودش کردند .در وقتی کم و در وحشتناکترین جنگی که به عمر ممکن است ببینی ،شکست متحدین به پیروزی ای بزرگ و با شکوه بدل شد .مارشال کانروبرت که از حیرت ،تحسین و شادی گیج میزد مستقیم به سمت اسکورسبی رفت ،به آغوش کشیدش و در حضور همه‌ی ارتش به او مدال افتخار داد. بنظرت این بار اشتباه اسکورسبی در چه بود ؟ فقط دست چپ و راستش را اشتباه گرفته بود ؛ همین! به او دستور داده بودند که عقب بیاید و جناح راستمان را حمایت کند ولی، تمام مسیر را خالف دستوری که رسیده بود رفت؛ منتهی شهرتی که اسکورسبی آن روز به عنوان نابغه‌ی خارق العاده‌ی نظامی بدست آورد دنیا را فرا گرفت و نامش تا همیشه بر زبانها جاری است. اسکورسبی آدمی است خوب و دوست داشتنی و بی ریا منتهی آنقدری نمی داند که هنگام بارش باران باید بیاید داخل تا خیس نشود .نظرم درباره‌ی ابله بودنش کامال درست است .اسکورسبی کودن ترین فرد دنیاست و تا نیم ساعت قبل غیر از من و خودش کسی این موضوع را نمی دانست .روز به روز و سال به سال شانس شگفت آور و حیرت برانگیزش همراهش است .او برای یک نسل سرباز درخشانی در همه‌ی میدانهای جنگ بوده و کل زندگی اش را با اشتباهاتش سپری کرده؛ با این وجود اشتباهی نیست که مرکتبش نشده باشد و القابی چون شوالیه ،بارونت ،3لرد و یا مقامی اینچنینی بارش نکرده باشند .به سینه اش نگاه کن ؛ فقط لباس های وطنی بر تن و مدال های افتخار خارجی بر سینه دارد .خب آقا ،هر کدام از این مدال ها گواهی از چند خریت بزرگ یا چیزی از این دست است که همه شان گواهی است که بهترین اتفاقی که برای یک مرد میتواند رخ دهد خوش شانس زاده شدنش است .همانطور که در جشن هم گفتم ،باز هم تکرار میکنم :اسکورسبی لعبتکی تمام عیار است. *** * پی نوشت نویسنده :این داستان چاخان گویی خیالپردازانه نیست .این داستان را • ازکشیشی که چهل سال پیش در هیات آموزگاری در وولویچ خدمت میکرد و سر صدق و صحتش قسم و آیه آورد شنیدم. 1جنگ کریمه :جنگی مابین روسیه ،بریتانیای کبیر ،ایرلند و عثمانی که نتیجه اش • شکست خوردن روسیه از قوای بریتانیا بود. 2فرانک اشتاین :شخصیت اول رمانی به همین نام و معروف ترین اثر مری شلی • نویسنده ای انگلیسی است که نخستین بار به سال 1818منتشر شد. ارثی Fallsرود که به طور 3بارونت :این کلمه در مورد نجیب زادگانی به کار می • Brandywine بارون نبودند. Farhang-e BC, No. 431, Vol.17 / P. 24
Farhang-e BC, No. 431, Vol.17 / P. 25
Thursday, Jan. 3, 2020
انديشه و ادبيات
ابن سینا و ماهّیِت عشق محمدرضا شفیعی کدکنی برروی هم ،مجموعه آثاری را که در تمدن اسالمی در باب عشق نوشته‌اند ،می‌توان در چهار گروه تقسیم‌بندی کرد: )۱فالسفه و متکلمان )۲ادبا )۳عرفا و صوفیه )۴ شعرا اینک از هر گروه به نقد و تحلیل چند کتاب مهم می‌پردازیم .اهمّیت این کتاب‌ها در این است که نشان میدهد ،مفهوم عشق در میان مسلمانان، در ادوار مختلف یکسان نبوده است :از آلوده‌ترین مفاهیم خاکی آن گرفته تا پاک‌ترین و متعالی‌ترین صورت‌های االهی و فلسفی ،همگی ،در ادبیات و شعر ملل اسالمی نقش داشته است .بدون توجه به این کتاب‌ها ،که در حقیقت گزارش نظریّه‌های گوناگون عشق ،در ادبیات اسالمی است ،فهم بسیاری از شعرهای فارسی و عربی و نیز تفسیر بسیاری از رموز شعر غنائی امکان‌پذیر نیست. فالسفه شاید در غالب کتاب‌های فلسفی ،بتوان بحث پراکنده‌ای در باب عشق یافت ،ا ّما از میان فالسفۀ اسالمی تنها چند تنی هستند که مستق ً ال به بحث در باب ماهیت عشق پرداخته‌اند و تا آنجا که نگارنده ،اکنون بخاطر دارم ،عبارتند از: محمد بن زکریای رازی ( ،)۳۱۳-۲۵۱جماعت اخوان الصفا (قرن چهارم) ،ابن سینا ( ،)۴۲۸-۳۷۰و چند تن از متکلمین شیعی و معتزلی که آراء آنها را مسعودی در مروج الذهب نقل کرده است. البته از فالسفۀ متأخر صدرالدین شیرازی ( ،)۱۰۵۰-۹۸۰در کتاب معروف اسفار خالصه‌ای از مجموع آراء پیشینیان را آورده که در آینده بحثی در باب آن خواهیم آورد. الف :محمد بن زکریای رازی در میان آثار رازی دو اثر او که یکی به صورت کامل و دیگری به صورت ناقص باقی مانده ،در ارتباط با مسأله عشق میتواند مورد بررسی قرار گیرد .فصل پنجم از کتاب «الطب الروحانی» او ویژۀ عشق و شناخت ماهّیت آن است چون در این کتاب مؤلف بخشی از مباحث را بر پایۀ نظریۀ خویش در باب ّ لذت استوار کرده ّ است ،کتاب دیگر او یعنی «کتاب اللذه» نیز میتواند مرجعی در این باب بشمار آید. جای تأسف است که «کتاب ّ اللذه» امروز به صورت کامل موجود نیست و تنها بخش‌هایی از آن باقی است آن‌هم به برکت نقض‌ها و ردیّه‌هایی که مخالفان رازی بر آن نوشته‌اند؛ و مستشرق معروف پاول کراوس[ ،]۱از ترکیب همان منقوالت توانسته است بخش‌هایی از آن کتاب را به اصطالح امروز بازسازی کند. رازی بر خالف اکثریت کسانی که با عشق برخوردی موافق داشته‌اند ،می‌کوشد که با بینش یک عالِم به قول خودش علوم اضطراری (=تقریب ًا به مفهوم امروزی علوم تجربی) آن را مورد نقد و نظر قرار دهد و از چشم‌انداز یک پزشک و یک روانشناس به عنوان یک «بلّیه»[ ]۲آن را بررسی کند. همتی بلند دارند و نفوس متعالی در همان آغاز فصل پنجم می‌گوید :آنها که ّ ازین «بلّیه» خویش را برکنار می‌دارند. چرا که برای چنین اشخاصی ،هیچ چیز دشوارتر از خاکساری و تذلّل نیست و اینان هرگاه که در آنچه عشق برای عاشقان پدید می‌آورد ،می‌اندیشند ،حتی اگر گرفتار ِ «رجال َخِنث(زن صفت)» آن‌هم باشند ،می‌کوشند که خود را از آن نجات دهند ،ولی و بیکارگان و آسودگان و جویندگان شهوت – که چیز دیگری برای آنها اهمّیت ندارد – ازین «بلّیه» رهائی ندارند بویژه اگر به خواندن داستان‌های عاشقان و غزل‌های عاشقانه و آهنگ‌های حزین (مؤثّر) بپردازند. Friday, Jan. 3, 2020
رازی چنانکه شیوۀ فلسفی اوست ،می‌کوشد که مسأله را از بنیاد مورد بررسی قرار دهد .به همین دلیل حل مسأله را به تحقیقی در باب مفهوم «لذت» واگذار میکند و به بحث در ماهّیِت لذت می‌پردازد .تعریف فلسفی ّ لذت از لحاظ او عبارت است از «رجوع به طبیعت» و این البته نظریه‌ای است که به نام او در تاریخ فلسفۀ اسالمی رواج یافته است .اگرچه ریشه‌های یونانی آن را می‌توان بازشناخت ،بهرحال به نام او س ّکه خورده است و تمام فالسفه و متکلمانی که به نقد این نظریه پرداخته‌اند خود را در مقابل او دیده و این نظریه را به نام او مورد نقض و ابرام قرار داده‌اند. در توضیح اینکه ّ لذت عبارت است از «رجوع به طبیعت» رازی می‌گوید :اگر مردی از موضعی در سایه ،برخیزد و به صحرائی گرم و آفتابی رود ،چندانک ،گرمای آفتاب او را دریابد ،و آنگاه به مکان خویش در سایه بازگرددّ ، لذِت بازیافتن سایه را ،مادام که بدن او به حالت نخستین بازنگردیده ،احساس میکند و چون بدنش به حالت اولیه بازگردید ،احساس ّ لذت را نیز از دست میدهد .درجۀ التذاذ او از شدِت تأثیری است که گرما بر پیکر او داشته است و نیز به این سایه به میزان ّ میزان سرعتی است که این سایه در سردی بخشیدن به او داشته است ،بدین سبب است که فالسفۀ طبیعی لذت را به عنوان «رجوع به طبیعت» تعریف کرده‌اند .رازی می‌گوید :اکثر کسانی که مایل به ّ لذت هستند ،آنهایی هستند که حقیقت آن را درک نکرده‌اند و جز آن «حالت دوم» (= حالت رجوع به طبیعت) را درنیافته‌اند و به همین دلیل آن را دوست می‌دارند و می‌کوشند که هرگز از آن برکنار نباشند. نمی‌دانند که این کار امکان‌پذیر نیست چرا که این حالت ،حالتی است که جز از طریق از دست دادن حالت اولّیه ،امکان‌پذیر نیست .رازی آنگاه ،توضیح میدهد عشاق ،به هنگام تصور نیل مراد خویش دارندّ ، که :لذتی که ّ لذتی جدًا عظیم است ِ چرا که آنان آن حالت نخستین را – که همچون طریقی و راهی برای رسیدن به مطلوب آنان است – از یاد می‌برند و اگر دشواری این راه را مورد نظر قرار دهند ،شیرینی‌های آن برایشان تلخ خواهد شد. تلقی رازی از عشق همان مفهوم sexاست و الغیر .وی معتقد است که چون انسان، لذِت جنسی ،از ِّ در مسألۀ ّ حد حیوان تجاوز میکند ،همواره از این طریق متأذی خواهد بود برخالف حیوان .به همین دلیل می‌گوید :عاشقان با همه پیرویی که از عشق میکنند و پرستشی که نسبت به لذت دارند ،در همان حال که تصور میکنند در شادی به سر می‌برند ،در اندوهند و در همان حال که احساس میکنند در لذت‌اند ،در رنج‌اند .و بسیاری از ایشان از همین رهگذر گرفتار بیدار خوابی و اندوه و کم خوراکی میشوند و گرفتار جنون و وسواس و دق و پژمردگی. رازی می‌گوید :چون سرانجام هر عشقی ،مفارقت است چرا که از مرگ گریزی نیست ،پس پیش از اینکه عشق ریشه بدواند همان بهتر که نفس را از آن منع کنیم چرا که این راه آسان‌تر است .و می‌گوید :هرگاه عشق با الفت و خوگری همراه شود خروج از آن دشوار خواهد بود و به همین دلیل است که گفته‌اند« :بلّیۀ عشق بدون بلّیۀ خوگری امکان‌پذیر نیست ،و حتی اگر کسی بگوید خوگری از عاشقی بدتر است خطا نکرده است». پس از این تحلیل علمی و نقد مفهوم عشق ،وی به انتقاد از ظرفا و ادیبان پرداخته که در این راه با فالسفه به ستیز برخاسته‌اند .می‌گوید :جمعی از مردمان خودخواه هستند که با فالسفه در این معنی دشمنی دارند و سخنی سخیف و رکیک می‌گویند ِ سخافت و رکاکت خودشان و ما اینک سخن ایشان را بازگو می‌کنیم :اینان به می‌گویند عشق چیزی است که طبایع رقیق و اذهان لطیف بدان عادت می‌ورزد و مایۀ پاکیزگی و برازندگی و آرایش است و سخنان خویش را در این موضوع با شعرهایی بلیغ همراه میکنند و دلیل می‌آورند از کار آن دسته از ادیبان و شعرا و تسری می‌دهند. بزرگان و رؤسا که عاشق شده‌اند و حتی به انبیا نیز این مسأله را ّ و ما در پاسخ ایشان می‌گوییم که :ر ّقت طبع و لطافت ذهن و صفای آن ،چیزی ِ شناخت امور دشوار و دور و علوم دقیقه و لطیفه به دست است که از رهگذر می‌آید و از را ِه بیان چیزهای مشکل و استخراج صناعات سودمند امکان‌پذیر است و ما اینگونه امور را فقط در میان فالسفه می‌بینیم و می‌بینیم که اینان به عشق ِ ِ (کافرنیرومند) و نبطها اجالف عرب و کرد و علجها عادت ندارند بلکه عشق کار (قومی از اعراب) ست و می‌بینیم که هیچ مّلتی هوشیارتر و با حکمت‌تر از یونانیان نیست و می‌بینیم که عشق میان یونانیان از دیگر ملل کمتر است .و این خالف آن چیزی است که ادیبان و ظریفان مدعی آن هستند .سپس به نقد ِ نظر ادیبان پرداخته و می‌گوید اینان از فرط خودخواهی «نحو و شعر و فصاحت و بالغت» را از مقولۀ «علم و حکمت» می‌دانند حال آنکه چنین نیست و حکما این مسائل را ِ شروط برهان و قوانین آن را از قلمرو حکمت نمی‌شناسند ،حکیم کسی است که بداند و تا سر ِّ حد امکاِن انسانی ،از علم ریاضی و علم طبیعی ِ و علم االهی آگاه باشد .آنگاه به نقد آراء کسانی می‌پردازد که عشق را به انبیا نسبت داده‌اند ،در اینجا رازی با همان تف ّکری که ویژه اوست و انبیا را به چشم حکیمان و فاضالن می‌نگرد* می‌گوید :اینهم از لغزش‌های آن‌هاست و ما نباید لغزش‌های آنان را راهنمای خویش قرار دهیم. رازی در بحث خویش با اینکه به افالطون و بعضی نکات از او اشارت دارد ،تأثیری، به هیچ وجه ،از نظریۀ افالطون در باب عشق آنگونه که در مهمانی آمده است و غالب متفکران اسالمی متأثر از آن هستند ندارد .فقط می‌توان گفت که نظریۀ خویش را در باب ّ لذت از طیمایوس افالطون گرفته است حال چه مقدار از این تأثیرپذیری مستقیم بوده است ،جای بحث است( ..،دنباله در صفحه ی روبرو) Farhang-e BC, No. 431, Vol.17 / P. 26
...بعضی از اهل تحقیق معتقدند که وی از طریق جالینوس این نظریۀ افالطونی را به دست آورده است*. ب :اخوان الصفا
سی و هفتمین رسالۀ اخوان الصفا ویژه ماهیه العشق» عشق است با عنوان «فی ًْ آنان در این رساله کوشیداند از ماهّیت ِ «مرض االهی» عشق و محّبِت نفوس و سخن بگویند و به این مسأله پاسخ دهند ِ «حقیقت عشق» چیست و «مبدأ» آن که کجاست؟ در مقدمۀ رساله نویسندگان یادآور شده‌اند که بحث آنها از چشم‌انداز حکما و فالسفه خواهد بود و ِ در ِ ماهیت عشق ،کمّیت انواِع آن، باب: و کیفّیِت نشو و پیدایش آن ،و علل و اسباب آن ،و اینکه غرض نهائی از آن چیست؟ چرا که عشق چیزی است جاودانه و تا انسان هست ،وجود خواهد داشت. ِ نخست ،آراء حکما را در باب ارزیابی عشق آورده و پنج نظر مختلف نقل میکنند: )۱حکمائی که عشق را نکوهیده‌اند و به
ذکر معایب آن پرداخته‌اند. )۲آنهایی که عشق را فضیلتی نفسانی دانسته و آن را ستوده‌اند. )۳آنها که راز آن را در نیافته و از درک حقیقت آن عاجز شده‌اند و آن را یک بیماری روانی خوانده‌اند. )۴و بعضی که آن را «جنونی االهی» نامیده‌اند. )۵و گروهی که آن را کار بیکارگان و بی همّتان دانسته‌اند. در مجموع این ِ آراء متضاد در پیرامون نظریات محمد بن زکریای رازی و افالطون دور می‌زند ،یعنی اشارۀ اخوان بیشتر به حرفهای افالطون و محمد بن زکریاست. بعد به تعریف‌هایی که از عشق شده است پرداخته‌اند از قبیل تعریف عشق به« :افراط شدِت میل به نوع معّینی از موجودات یا شخصی از اشخاص بگونه‌ای که در محّبت و ّ همراه با تکرار یاد او باشد ».با چنین تعریفی ،به گفتۀ اخوان ،هیچ کس نیست که خالی از نوعی عشق باشد. تعریف دیگر تعریف اطّباست که آن را با نوعی مالیخولیا برابر دانسته‌اند و در باب علل آن بحث بسیار کرده‌اند. پس ،اخوان خود مفهومی را که از عشق در نظر دارند ،توضیح می‌دهند که عبارت است از همان مفهوم عادی و رایج در میان همگان « :عشق دو انسان به یکدیگر ».و «شدِت شوق به اتحاد» خوانده‌اند و مؤلفان رساله آن چیزی که بعضی از حکما آن را ّ را از همۀ نظرها بهتر می‌پسندند .در تفسیر این تعریف ،گویند که« :اتحاد فقط در امور روحانی امکان‌پذیر است و نه در امور جسمانی ».آنگاه ،نفوس متحده را به سه گروه تقسیم کرده‌اند: )۱نفس نباتی شهوانی (که عشق آن به مأکوالت و مشروبات و مناکح است). )۲نفس غ َ َضبی حیوانی (که عشق آن به ریاست طلبی و چیره شدن بر دیگران است). )۳نفس ناطقه (که عشق آن متوجه معارف و کسب فضائل است). و معتقدند که هیچ کس نیست ،مگر اینکه یکی از این عشق‌ها در ذات او وجود دارد یا از هرکدام از آنها نصیبی و بهره‌ای دارد. در دنبالۀ بحث از مفهوم «اتحاد» کوششی دارند برای اینکه مفهوم این اتحاد را که مادی مادی کنند یا از رهگذر ظواهر ّ به قول خودشان امری است روحانی ،تفسیری ّ «روح حیات ،عبارت است آن را توضیح دهند و خالصۀ سخن آنان این است که: ِ از «بخاری رطب» که از رطوبت و خون حاصل میشود و در سراسر بدن نشأت میکند و زندگی جسم و بدن پیوستگی بدان دارد و مادۀ این روح استنشاق هواست از رهگذر تنفّس» و به هنگامی که هریک از دو سوی عشق ،در چهرۀ طرف مقابل ِ اجزاء روح» هریک از آنان به خویش تنفّس میکند ،با هر نفس ،اندکی از «نسیِم ِ هوا می‌آمیزد و در وجود آن دیگری سریان می‌یابد ،آنگونه که نور در بلور منتشر می‌گردد .و بدینگونه بخشی از پیکر این در پیکر آن دیگری می‌آمیزد». نویسندگان سپس به عّلت‌یابی این مسأله می‌پردازند که چه عاملی سبب میشود که بعضی افراد گرفتار محبت بعضی افراد میشوند و معتقدند که این مسأله به زایچۀ افراد برمی‌گردد از قبیل اینکه مولد آنان در یک برج واقع شود یا ستاره‌ای خاص فرمانروای مشترک طالع آنان است. حدی به مسألۀ مفهوم حسن و جمال بحثی که در دنبال این مسأله مطرح میکنند تا ّ ِ برخالف تصو ِر بسیاری بازمی‌گردد و این نکتۀ دقیق را مورد بررسی قرار می‌دهند که: ِ اشیاء زیبا نیست ،زیرا که چه بسا اشیایی که مستحسن از مردم عشق همواره متوجه شمرده میشود ا ّما زیبا نیستند – بلکه عّلِت آن مناسباتی است که میان عاشق و معشوق وجود دارد و این مناسبات اموری بسیار متنوع و کثیرند که جز خداوند کسی Thursday, Jan. 3, 2020
حاسه‌ای از شمار آنان آگاه نیست .از جملۀ این مناسبات ،مناسباتی است که بین هر ّ محسوس آن وجود دارد .مث ً ِ ال باصره ،جز به رنگ‌ها و اشکال اشتیاقی ندارد و از با آن میان آنها را که دارای فاضل‌ترین نسبت‌ها باشند مستحسن می‌شمارد همچنین التذاذ سامعه از نغمه‌هایی است که از فاضل‌ترین نسبت‌ها برخوردار باشند .در اثر «اختالف تراکیب و فنون امزجه» است که گاه یک انسان در احوال مختلف از چیزهایی متفاوت لذت می‌برد و در وقت دیگر از همان چیزها نفرت حاصل میکند. از جمله مسائلی که در این رساله مطرح شده است مسألۀ عشق به همجنس در انسان است و توجیهی که نویسندگان رساله از آن دارند .بر طبق نظر آنان رغبت به نکاح غالمان و عشق امردان ،در میان اقوامی که در حوزۀ علوم و صنایع و آداب ف ّعالیتی ندارند ،رواج ندارد از قبیل اکراد و اعراب و زنگیان و ترکان ،ولی در میان اقوام صاحب آداب و علوم از قبیل اهل فارس و اهل عراق و اهل شام و روم وجود دارد( .مقایسه شود با نظر افالطون در رسالۀ مهمانی) سپس فصلی در باب انواع محبت‌ها و محبوبات پرداخته‌اند که یکی از انواع بیشمار آن همان چیزی است که عشق نامیده میشود و عبارت است از محّبت ابناِء جنس و معتقدند که اگر عشق در سرشت انسان نبود ،فضایل انسانی مخفی باقی می‌ماند و رذایل نیز شناخته نمی‌شد. آنگاه به طبقه‌بندی مردمان به تناسب محبوباتشان می‌پردازند :نخست کودکان و ناقصان که عاشق بازیچه‌ها و تماثیل و صورت‌هایند دوم مرحلۀ آنان است که از خرد حِد صبیان است و دلبستگی‌شان به همت‌هاشان فراتر از ّ و بلوغ عقالنی بهره یافته و ّ ِ گوشتی انسانی است ،مرحلۀ سوم، زیبائیها و زینت‌های موجود در شکل‌ها و اجساد عشق کسانی است که نفوس‌شان در علوم االهی و معارف ربانی فرهیخته شده است و از ِّ حد آن صورت‌ها و تماثیل فراتر رفته است آنان دلبستۀ چیزهای دیگری هستند که عبارت است از :صورت نفوس زیبائی که از روشنی و کمال و جمالی برخوردارند ِ نفوس ناطقه در می‌یابند ،نفوس ناطقه‌ای که آن روشنی و کمال را ،فقط و فقط که در عالم ارواح هستند و چون دست یافتن به چنین شهود و رؤیتی ،برای همگان امکان‌پذیر نیست ،غالب ًا مردمان به همان صورت‌های ظاهر شیفته و فریفته میشوند. نکتۀ دیگری که مؤلفان رساله یادآور میشوند مسألۀ «عشق به بقاء و دوام سرمدی» است که در سرشت هر انسانی وجود دارد و معتقدند که چون هر محّبی در تالش پیوستن به محبوب خویش است و پس از رسیدن و التذاذ از قرب ،تغییر و مالل در او روی خواهد داد ،پس جز محّبت االهی هر نوع محّبتی در معرض زوال خواهد ِ متوجه بود .بدینگونه عشق عوام ،متوجه «صورت»هاست و عشق خواص و حکما، «صورت‌آفرین» ّ از آنجا که نفوس حکما در افعال و اخالق خویش می‌کوشد که متشّبه به «نفس کلِی ِ «نفس کلی» متشّبه به ذات باری است ،بدین سبب حکما گفته‌اند که: فلکی» باشد و «خداوند معشوق اول است» و گردش فلک گردش شوقی بسوی اوست .و همۀ موجودات شوقمند اویند و بازگشت همۀ کارها به اوست. بر روی هم اخوان الصفا اجزای بحث خویش را ،چنانکه گفتیم ،از محمد بن زکریّای رازی و افالطون گرفته‌اند .اگرچه از رازی نامی نبرده‌اند ا ّما از افالطون و آراِء او به کرات یاد کرده‌اند. ّ ج :متکلمین از متکلمان دورۀ نخستینِ ، آراء چند تنی را مسعودی در مروج الذهب نقل کرده است .اهمّیت این آراِء بیشتر از لحاظ تاریخی است و نشان میدهد که بحث فلسفی در باب ماهیت عشق ،قبل از رازی هم ،در تمدن اسالمی مطرح بوده است .بنابر روایت مسعودی (مروج الذهب )۳۷۹/۳در مجلس یحیی بن خالد برمکی (-۱۲۰ )۱۹۰که خود صاحب علم و معرفت و بحث و نظر بود و متفکران و متکلمان اسالمی و غیر اسالمی در مجلس او حاضر میشدند و به بحث می‌پرداختند ،یک روز وی خطاب به ایشان کرد و گفت :شما دربارۀ کمون و ظهور ،قدم و حدوث ،اثبات و نفی، جر و طفره ،و اجسام و اعراض حرکت و سکون و مماست و مباینت ،و وجود و عدمّ ، ّ و … بسیار سخن گفته‌اید ،اینک در باب عشق سخن بگویید بی آنکه تَنازعی در میان شما باشد ،هرکس آنچه را به خاطرش می‌رسد بیان کند: )۱علی بن هیثم که از متکلمان شیعۀ امامیه بود گفت«:عشق ثمرۀ مشاکله است و ِ …افزونی آن مایۀ کاهش جسم دلیل آمیزش دو روح .دریائی است از لطافت و است». )۲ابومالک حضرمی ،از شرا ًْه خوارج (شاخه‌ای از پیروان مذهب خوارج) گفت: «افسون و دمدمه‌ای است و جز از رهگذر آمیزش و ازدواج طبایع و امتزاج دو شکل امکان‌پذیر نیست…» )۳محمد بن هذیل عالف( ،)۲۳۶ -۱۳۵شیخ معتزلیان بصره گفت…« :چشم را فرو می‌بندد و بر دل‌ها ُمهر می‌زند…» )۴هشام بن حکم کوفی (متوفی )۱۹۹که از مشایخ امامیه در عصر خویش بود گفت«:دامی است که روزگار می‌گسترد و جز اهل تخالص را به دام نمی‌آورد و چون کسی در دام آن افتاد ،به دشواری از آن رهائی می‌یابد و منشأ آن جز از اعتذال در صورت و هماهنگی در طریقت نیست…» )۵ابراهیم بن سّیار معتزلی معروف به ّ نظام (متوفی )۲۳۱ – ۲۲۱گفت« :عشق رقیق‌تر از سراب است و نافذتر از شراب…» غالب عباراتی که مسعودی نقل کرده و ما خالصۀ آنها را نقل کردیم بر محور تعبیرات شاعرانه و ادیبانه( ...دنباله در صفحه ی )28 Farhang-e BC, No. 431, Vol.17 / P. 27
ابن سينا و ماهيت عشق...
(دنباله از صفحه ی )27
...و استعاره‌های مختلف استوار شده است و جز در بعضی از آنها که تا حدی زمینۀ منطقی و فلسفی دارد ،در بقیۀ موارد نوعی بازی با کلمه و ایجاد سجع و موازنه است. مسعودی خود در پایان این بحث ِ آراء دیگری از متف ّکران و فالسفۀ یونانی از قبیل بقراط و جالینوس نقل میکند که نشان میدهد او نیز متأثر از فرهنگ یونانی است. از جمله نکاتی که وی از افالطون گرفته – یا دست کم از فرهنگ و اساطیر یونان – مسألۀ خلق ارواح است به صورت کره‌های مدور که به دو نیمه شده و هر نیمه ،نیمۀ دیگر خویش را پیوسته جستجو میکند ( )۳۸۲/۳این همان سخنی است که افالطون در مهمانی آورده و متفکران اسالمی به صورت‌های مختلف از آن استفاده کرده‌اند؛ مث ً ال مسکویه در تهذیب األَخالق و تطهیر األَعراق ( ۱۲۵چاپ شیخ حسن تمیم ،افست ایران ).جایی که در باب انواع محبت و ضرورت همکاری میان مردم سخن می‌گوید: «و تَبّین ان کل واحد منهم یجد تمامه عند صاحبه» مسعودی همچنین آراِء صوفیۀ بغداد و باطنیۀ متصوفه را در باب عشق نقل میکند و نیز سخن افالطون را که «عشق جنونی االهی» است .و بعد به کتاب خویش اخبارالزمان ارجاع میدهد و گوید در آنجا سخنان متفکران و فالسفه و علمای فلک را از مسلمانان و غیر مسلمانان نقل کرده است .افسوس که این کتاب او از میان رفته و جز بخش اندکی از آن ،که خطی است، باقی نمانده است. د :ابوحیان توحیدی (متوفی بعد از )۴۰۰ توحیدی را فیلسوف ادبا و ادیب فالسفه خوانده‌اند ،و رسالۀ فی الصداقه و الصدیق او، اگرچه مستقیمًا به نظریه‌های مربوط به عشق مرتبط نمی‌شود ا ّما خالی از اطالعاتی در باب حقیقت دوستی و محبت و گاه عشق نیست .این کتاب کشکول نامنظمی است از شعرها و سخنانی که افراد مختلف در باب دوستی و دوستان گفته‌اند گاه اشاراتی به مسألۀ محبت و عشق نیز دارد ،ا ّما از مطالعۀ سراسر این کتاب نکته‌ای که مطبعه الجوائب ،قسطنطنیه ۱۳۰۱ د رکتاب‌های قبل از او نباشد نمی‌توان یافت( .چاپ ًْ ه.ق .به ضمیمۀ رسالۀ دیگر او فی العلوم). هـ :ابن سینا
پس از اخوان الصفا ،ابن سینا ،از میان حکمای اسالم مهمترین بحث را در باب عشق مطرح کرده است .وی که در آثار فلسفی خویش ،تا آنجا که نگارنده اطالع دارد ،بحثی در این باب نیاورده است* ،در این رساله با شیوه‌ای بسیار منظم ،چنانکه با اسلوب فلسفی او و نوع نگارش‌های وی هماهنگی کامل دارد ،ماهّیت عشق و آثار آن را در کائنات مورد بررسی قرار داده و از ِّ حد کائنات فراتر رفته و در ذات حق نیز آن را مورد بحث قرار داده است. ماهیه العشق* که بوعلی آن رساله فی ًْ ًْ را به خواهش یکی از شاگردان خویش به نام ابوعبدالله فقیه معصومی نوشته است رساله‌ای است بسیار منظم و ِ فلسفی خاص .مؤلف دارای هنجار خود در مقدمه فهرست‌وار ،محتویات رساله را بدینگونه ،توضیح میدهد: ِ یادکرد َس َر ِ یان نیروی عشق در همۀ هویّت‌هاست. فصل نخست ،در ِ ِ فصل دوم ،در یادکرد وجود عشق در جواهر بسیطۀ غیرجاندار یا به تعبیر مترجم حس ندارند*». ِ قدیم این رساله «جواهر بسیطه که ّ ِ ِ نیروی تغذیه کردن یادکرد وجود عشق در موجوداتی است که دارای فصل سوم ،در هستند ،از لحاظ همین نیروی تغذیه. ِ ِ ِ بودن وجود عشق در جواهر حیوانی است به لحاظ دارا یادکرد فصل چهارم در نیروهای حیوانی. ِ ِ عشق ظرفا و فتیان به صورت‌های زیبا. یادکرد فصل پنجم ،در ِ ِ ِ عشق نفوس االهیه. یادکرد فصل ششم در ِ عاشق «خیر فصل هفتم در خاتمۀ بحث و نتیجه گیری اینکه هرکدام از موجودات مطلق» است به عشقی غریزی. اینک به تحلیل اجمالی هر فصل از فصول این رساله می‌پردازیم :در فصل اول که موضوع آن َس َریان عشق در همۀ هویّت‌هاست ،بوعلی بحث را از آنجا آغاز میکند ِ گریزان از که هرچیزی کششی غریزی به جانب کمال دارد و به طور غریزی و ذاتی نقص است ،پس ضروری است که عشق در اشیاء سبب وجود آن‌هاست .در توضیح Friday, Jan. 3, 2020
این نکته وی می‌گوید :هر چیز که بتوان از آن تعبیری کرد (=هر مفهومی) خالی از سه حالت نیست :یا از کمال خاص برخوردار است یا در نهایت نقص است و یا در فاصلۀ میان این دو درجه است .و ازین میان ،آنکه در نهایت نقص است ،همان بهتر توهِم موجودات ،در که نام عدم بر وی اطالق شود اگر چند در مرحلۀ تقسیم و یا ّ شمار موجودات به حساب آید .اطالق وجود بر چنین مفهومی از مقولۀ مجاز است. پس بدینگونه موجودات حقیقی یا برخوردار از نهایت کمال هستند ،یا در آمد و ُش ِد ِ ِ عارض بر آن‌هاست) میان این کمال (که موجود در طبع آن‌هاست) و آن نقص (که ِ مالبست نوعی خواهند بود .پس بدینگونه هیچ کدام از موجودات ،هیچ گاه خالی از ِ مالبست کمال از رهگذر عشق است و کششی که در طبیعت او «کمال» نیست و این ِ ِ حکمت باری و حسن تدبیر اوست که ضرورت نسبت بدان وجود دارد .و این نوعی در هر موجودی عشقی کّلی به طور غریزی نهاده است تا آن عشق مستحفِظ کماالتی باشد که هر موجودی بدان فایض آمده است .پس وجود این عشق در همۀ موجودات ِ وجود آن غیر مفارق است وگرنه نیازمند عشقی دیگر ضروری است ،عشقی که البته بود که او به پاسداری ازین عشق بپردازد و در آن صورت یکی از آن دو عشق عاطل ِ وجود ّ معطل ،در آفرینش االهی ،باطل است)۱-۶( . و بی فایده بود و ابن سینا در این فصل از این هم فراتر میرود و این مسأله را مطرح میکند که اگر از ِّ تصرف و تدبیرند ،فراتر رویم می‌توانیم بگوئیم که حد موجوداتی که واقع در تحِت ّ همت‌ها مقصور بر طلب‌خیر نبود «خیر بذاته معشوق است» و اگر چنین نبود ،همه ّ و همچنین از سوی دیگر ،خیر ،خود عاشق خیر است چرا که عشق در حقیقت چیزی «استحسان َح َسن و ُمالیم» و چون خیر خود ِ ِ غایت در خیریت است پس هم نیست مگر ِ نهائی عاشقیت و معشوقیت است ،یعنی نسبت به ذات خویش و چون او جاودانه او حد ُم ِ درک ذات خویش است پس عشق او کامل‌ترین عشق‌هاست. ِ ِ حس ندارند سخن می‌گوید وجود عشق در در فصل دوم از بسایط* غیر جاندار که ّ ِ عاشق «صورت» یعنی از «هیوالی حقیقی» و «صورت» و «اعراض»« .هیوال» ،همواره است و این خود سبب وجود اوست .و بهمین دلیل است که با از دست دادن هر صورتی ،صورتی دیگر را برمی‌گزیند ،و همچون زنی زشت‌روی است که می‌کوشد این زشتی خویش را از نظرها پوشیده دارد ،و هرگاه نقاب از چهرۀ او برگیرند با آستین رخسارۀ خویش را می‌پوشاند .در مورد «صورت» نیز معتقد است که وجود عشق در آن به دو گونه قابل مالحظه است :نخست از رهگذر مالزمتی که نسبت به ِ ِ طریق مالزمتی که نسبت به کماالت خویش (=هیوالی) خویش دارد و دیگر از موضوع ِ دارد و حرکت شوقی‌یی که نسبت به آنها دارد .در مورد «اعراض» نیز ،مسألۀ عشق آنها به «موضوع» امری است آشکارا)۶ – ۱۰(. ِ وجود عشق ،در نفوس نباتی ،سخن می‌گوید .در توضیح در فصل سوم به اختصار از «قوۀ تنمیه» و و تغذیه» ۀ «قو سه به نباتیه نفوس که همانگونه این مطلب می‌گوید: ّ ّ قوۀ نباتیه نیز به سه نوع قابل تقسیم است: «قوۀ تولید» تقسیم‌پذیرند ،عشق خاص ّ ّ قوۀ مغذیه پیوند دارد و سرچشمۀ شوِق آن به غذاست هنگام نیاز به آنکه نخست ّ ِ شوق اوست به تحصیل زیادات ُمنمیه مرتبط است و آن مبدأ قوۀ َّ بدان .دوم آنکه به ّ طبیعیه که در اطراف مغتذی مناسبت دارد. ِ شوق آن به تهیۀ مبدأ قوۀ ُمولِّده است که عبارت است از سرچشمۀ و سوم ویژۀ ّ کائن (=تولید مثل) و آشکار است که این قوا هرجا که یافت شود ،این طبایع عشقی، به همراه آنها ضرور ًْه وجود خواهد داشت. فصل چهارم به توضیح در باب عشق در نفوس حیوانی اختصاص یافته .در این فصل ِ تصرف عشقی غریزی است» و آنگاه می‌گوید«:هریک از قوای نفس حیوانی ،تحت به بحث در باب ِ ِ شهوانی نفس حیوانی می‌پردازد و در مقدمۀ بحث می‌گوید: جزء عشق بر دو گونه است یکی طبیعی و دیگری اختیاری ».عشق طبیعی آنست که در سیر طبیعی خویش اگر به ِ ِ قاسر و مانعی برخورد نکند تا به هدف نرسد از حرکت بازنمی‌ایستد ،همانگونه که در حرکت جسم ثقیل به مرکز ،اگر قاسری در کار نباشد این حرکت تا مرکز امری است ضروری و اجتناب‌ناپذیر .ا ّما در عشق اختیاری ،اگر احتمال ضرری در میان باشد از حرکت بازایستادن آن قابل تصور است .مثالی که شبح شیخ در اینجا می‌آورد انصراف خر از خوردن علف است به هنگام مشاهدۀ ِ گرگ که احتمال ضرر او را از عشق به علف باز می‌دارد .و این نکته را می‌افزاید که ِ عشق طبیعی و اختیاری تعّلق داشته باشد .مانند «ممکن است که یک معشوق به دو «قوۀ قوۀ َ «ُمولِّ َدۀ نباتیه» طبیعی است و در قیاس با ّ هدف تولید که در قیاس با ّ «قوۀ شهوانی ،در گوید: ی م که است نکات این به توجه شهویۀ حیوانیه» اختیاری .با ّ حیوان ،برای دنباله‌روی از عشق از همۀ موجودات آشکارتر است ».و این نیازی به ِ معشوق آن ،جز در حیوان ناطق ،همان معشوق قوای توضیح و آشکار کردن ندارد .و ِ قوۀ نباتیه ،به نوع طبیعی از او صادر میشود نباتی است بعینه .با این تفاوت که عشق ّ ِ قوۀ حیوانیه به اختیار. و عشق ّ فصل پنجم در باب عشق ظرفا و جوانمردان نسبت به روی نیکو است .ابن سینا برای توضیح این نوع عشق و مرزبندی آن و تمایز آن از عشق‌های آلوده چند مقدمه را ضرور دانسته است .نخست یادآوری اینکه هریک از قوای نفس که قوه‌ای برتر و شریف‌تر با آن یار شود ،مایۀ افزونی صفا و زینت آن خواهد شد و در نتیجه کارهای آن قوه نیز بسی افزون‌تر از آن خواهد بود که آن قوه از این پیش به تنهائی داشته ِ حیوانی انسان اموری صادر میشود از قبیل احساس و است .نکتۀ دوم اینکه از نفس تخیل و جماع و جنگ و … که چون این نفس حیوانی در مجاورت قوۀ ناطقه این کارها را انجام دهد( ... ،دنباله در صفحه ی روبرو) Farhang-e BC, No. 431, Vol.17 / P. 28
ِ حاصل آن به گونه‌ای شریف‌تر و لطیف‌تر خواهد بود .در نتیجه از محسوسات ،آن ... را که دارای حسن ترکیب بیشتری هست بر می‌گزیند و به اموری توجه میکند که قوه شهوانی را ،مثًال ،نه برای ِ ِ لذت حیوانات دیگر از ادراک آن بی بهره‌اند و بدینگونه ّ محض ،بلکه برای تشّبه به علِت اولی – که بقای انواع به اوست – به کار می‌برد و یا قوۀ غضبانی را برای دفاع از مدینۀ فاضله و ُا ّمِت صالحه به کار می‌برد .نکتۀ سوم ّ اینکه در هریک از «اوضاع االهی» خیریّتی وجود دارد و هر یک از خیرات مطلوب است مودی به شر میشود ا ّما گاه ممکن است سبب امری و صارفی طلب یکی از خیرات ّ مانند انفاق که ممکن است منجر به تهیدستی و درویشی شود و در نتیجه از آن اجتناب میشود .نکتۀ چهارم اینکه نفس ناطقه ،و نیز نفس حیوانی بر اثر مجاورت نفس ناطقه ،پیوسته عاشق چیزهایی هستند که در آنها «حسن نظم و تالیف و اعتدال» وجود دارد از قبیل آهنگ‌های خوش و موزون .این کشش در نفس حیوانی ،بر اثر نوع تقلیدی طبیعی است و در نفس ناطقه از آنجا سرچشمه می‌گیرد که میداند هرچه نزدیک‌تر به معشوق اول است دارای قوام استوارتر و نظام احسن است پس هرگاه چیزی ازینگونه ،دارای حسن ترکیب ،یافت ،آن را به چشم محبت می‌نگرد. مقدمات است که ابن سینا می‌گوید :از شأِن عاقل این است منظرهای با توجه به این ّ نیکوی انسانی را دوست دارد و این کار ،در انسان ،گاه «تظرف و فتوت» خوانده ِ خصوصیت شیفتگی نسبت به صورت زیبا ،یا اختصاص به قوۀ حیوانیه میشود .و این قوۀ قوۀ ناطقه دارد و یا به حسب ترکیب است .اگر اختصاص به ّ دارد و یا اختصاص به ّ فتوت نمی‌دانند چرا که انسان اگر و تظرف را آن خردمندان حیوانیه داشته باشد، ّ مضر به نفس ناطقه است .به تعبیری دیگر اگر برخورد حیوانی با شهوات داشته باشدّ ، انسان صورتی زیبا را به خاطر لذتی حیوانی دوست بدارد درخور سرزنش و مالمت است ولی اگر به اعتباری عقالنی دوست بدارد ،این محّبت مایۀ افزونی در خیریّت خواهد بود و چنین کسی را ظریف و جوان‌مرد می‌توان خواند .ابن سینا می‌گوید :به همین دلیل است که کمتر کسی از ظرفا و حکما را توان یافت که عشقی به صورتی ِ صورت نیکو خود نشان‌دهندۀ فضیلتی دیگر است که نیکو در وجود او نباشد چرا که عبارت است از اعتدال که آن نیز برخاسته از «تقویم طبیعت» است و از نشانه‌های ِ وجود صاحب آن روی نیکو که بدین سبب شایستۀ آن است ظهور اثری االهی در که از صمیم دل او را دوست بدارند و به همین دلیل بود که پیامبر فرمود«:اطلبوا ِ ِ جودت ترکیب طبیعی حسان الوجوه»* زیرا نیکوئی صورت برخاسته از الحوائج عند است .سپس نتایجی را که عشق به صورت‌های نیکو در پی دارد یاد میکند و می‌گوید: ِ داشتن در آغوش گرفتن مورد نظر عاشق است و گاه بوسیدن و زمانی گاه دوست سوم را امری حیوانی میداند و چنین عاشقی را در خور اتهام میداند مباضعت .نوع ّ مگر آنکه غرض از آن یکی از جنبه‌های نفس ناطقه باشد از قبیل تولید مثل ( و این در عشق به همجنس و یا زنی که شرع ًا حرام است ،امکان‌پذیر نیست ).ا ّما بوسه و در آغوش گرفتن را ،بذاته ،امری منکر و زشت نمی‌داند در صورتی که آلوده به تبعات شهوانی نباشد ،همانگونه که پدر فرزندش را می‌بوسد و در آغوش می‌گیرد. هرکس چنین عشقی داشته باشد ،عشق او عشق جوانمردان و ظریفان است)۲۰-۱۰(. ِ راستین نفوس فصل ششم به این بحث اختصاص یافته است که «خیر محض ،معشوق بشریّه و ملکّیه است» در توضیح این مطلب ،ابن سینا می‌گوید :هریک از اشیاء که دارای وجود حقیقی باشد ،هرگاه به یکی از خیرات نائل آید ،بطور طبیعی بدان عشق می‌ورزد؛ به مانند عشقی که نفوس حیوانی نسبت به صورت‌های زیبا دارند .و نیز هرگاه ،بگونه‌ای دریابد که چیزی برای او سودمند است ،بطور طبیعی بدان عشق می‌ورزد بویژه که آن چیز بطور خاص برای او مفید باشد مانند عشق حیوان به تقرب به آن مایۀ غذا .همچنین هرگاه برای شیئی محقق گردد که تشبه به چیزی یا ّ افزونی و مزیت است ،بدان عشق خواهد ورزید .بدینگونه نفوس بشریه و مالئکه، ِ ِ اطالق تأله بر آنها سزاوار نیست زیرا، شناخت خیر مطلق نشده‌اند، مادام که فائز به ِ صفت کمال نیست و این نفوس ،مادام که به معقوالت احاطه نیافته باشد ،سزاوار ِ معقوالت معلوله وجود ندارد مگر از طریق معرفت علل حقیقیه بویژه راهی به تصور Thursday, Jan. 3, 2020
عّلِت اولی .و عّلِت اولی ،بذاته ،خیر محض است بذاته و نیز باضافه با سایر موجودات، علت اولیِ ، سبب اول قوام و بقاء آن‌هاست پس چون دانسته شد که علت اولی خیر مطلق است از جمیع وجوه ،و نیز دانسته شد که هرکه خیری را ادراک کند ،به طبع ِ نفوس متألهه است ،چرا عاشق آن خواهد شد .پس دانسته شد که عّلِت اولی معشوق که آنها نسبت به ِ علت اولی و خیریِّت محض آن معرفت دارند)۲۰ – ۲۴( . در فصل هفتم ،به نوعی داخل بحث عرفانی میشود و این بحث که نتیجۀ منطقی مباحث قبلی رساله است بر محور این اصل حرکت میکند که هرکدام از موجودات عاشق خیر مطلق است به عشقی غریزی ،و خیر مطلق ،بذات خویش ،متجّلی است برای خویش و برای همه موجودات ،ا ّما برخورداری از این تجّلی ،در موجودات متفاوت است و نهایت قربت و نزدیکی به او قبول تجلی اوست به طور حقیقی، یعنی به نهائی‌ترین حد امکان ،و این همان چیزی است که صوفیه آن را «اتحاد» می‌خوانند .و حق از ِ سر جود و بخشش خویش عاشق آن است که موجودات از تجّلی او برخوردار باشند و هستی اشیاء خود تجّلی اوست .در دنبال بحث‌های قبلی میگویدِ : علت اولی ،معشوق جمیع اشیاء است حال اگر اکثر اشیاء عارف به او نیستند، ِ منافی وجود عشق غریزی در آنها نخواهد بود و اگر قصوری هست از این امر، جانب اشیاء است و اگر حجابی در برابر این تجّلی وجود دارد ،از جانب اشیاء است که همان قصور و ضعف و نقص آن‌هاست وگرنه تجّلی او عام است .و تجّلی حق چیزی نیست مگر حقیقت ذات او .در اینجا ابن سینا بر اساس همان تصور فلسفی‌یی که از وجود و جهان دارد ،اولین چیزی را که از بیشترین تجلی حق برخوردار است عقل کّلی میداند و برای آن رایحه‌ای از وجوب وجود قائل میشود و می‌گوید :عقل ف ّعال قوۀ حیوانیه و سپس بدون واسطه قبول تجلی میکند و سپس نفوس االهیه و آنگاه ّ قوۀ نباتیه و آنگاه طبیعیه. ّ در پایان این فصل می‌گوید«:پس او (=عّلِت اُولی) به هستی خویش عاشق وجود معلوالت خویش است ،و عاشق آن است که هستی از تجّلی او برخوردار شود ».به تعبیر دیگر هم عاشق است و هم معشوق و معنی آن سخن که از پیامبر نقل شده که «بنده هرگاه چنین و چنان باشد او عاشق من باشد و من عاشق او» همین است و ازین رهگذر است که رضای آن پادشاه اعظم در تشّبه به اوست برخالف ملوِک فانیه که اگر ببینند کسی بدیشان تشّبه می‌جوید در خشم میشوند]۳[)۲۴ – ۲۹( . به نقل از بخارا ۱۲۰مهر و آبان ۱۳۹۶ • [ 1944-1904( P.Kraus( )]۱مستشرق اُطریشی [ )]۲بالست عشق و منم کز بال نپرهیزم رساله فی ماهّی ًِْه العشق است. [ )]۳اعداد میان پرانتز مرتبط با متن اصلی ًٌْ
Farhang-e BC, No. 431, Vol.17 / P. 29
سبک شناسی
(بخش 181و پايانی)
سالنامها ناگفته نماند که در عهد ناصری رسم بود که در پایان هر کتابی از کتب اعتمادالسلطنه اوراقی به نام "سالنامه" چاپ می شد و در آن اوراق ،تشکیالت و سازمان های کشوری و رجال مملکت به جزئیات مندرج بوده است و کتاب "المآثر و اآلثار" تألیف اعتمادالسلطنه خالصه ای از قسمتی از آن سالنامه ها است. تاریخ و جغرافیای تبریز از جمله کتاب هایی که در عهد ناصرالدین شاه تألیف کرده اند و قابل نام بردن است ،تاریخ و جغرافیای شهر تبریز تألیف نادرمیرزا نبیره ی فتحعلی شاه قاجار 1است .مطالعه ی این کتاب پیشرفت ایرانیان را در دو ثلث قرن دوره ی اول قاجاریه در تتبع و مطالعه و ذوق ادبی و تاریخی می توان دریافت و به خوبی دیده می شود که همانطور که ایرانیان این عصر در شعر پیش رفته اند ،در نثر نیز ترقی کرده اند ،خاصه در شعر و نثر به سبک قدیم و در حقیقت باید این دوره را دوره ی بازگشت ادبی (رنسانس) نامید و در این عصر است که نظم و نثر سخیف و بی مزه ی عهد صفویه و افشار و زندیه از برکت پادشاهان ادب پرور و صدور دانشمند و ادیب به استحکام و روشنی و سادگی پرمعنی و لطیفی بازگشت کرده است. تاریخ و جغرافیای تبریز تألیف نادرمیرزا مجموعه ای است از تاریخ و جغرافیا و رجال آذربایجان و بسیار داستان ها و فواید در آن گرد آمده است .این کتاب غالب ًا به شیوه ی خواجه ابوالفضل بیهقی نوشته شده و معلوم می شود که مؤلف کتاب را در تاریخ بیهقی مطالعه و تتبع وافی بوده است. این کتاب در اواخر قرن سیزدهم هجری در عهد پادشاهی ناصرالدین شاه تا 1302هجری تألیف یافته و چون در تبریز مظفرالدین میرزا ولیعهد ،حکومت داشته است نام آن را "جغرافیای مظفری" 2نهاده است. مقدمه ی این کتاب به قلم میرزا هدایت الله ملک المورخین به شیوه ی مترسالنه ی عهد نوشه شده و گوید" :مظفرالدین شاه روزی او را خواسته و گفته است کتاب نادرمیرزا را تا عهد ما تکمیل کن و به طبع برسان" – و از خود کتاب هم می توان دانست که اواخر کتاب فصولی به دیگر شیوه و دیگر سبک دارد که معلوم می شود از آثار مرحوم ملک المورخین است .اما اینکه در پشت جلد و خاتمت کتاب می نویسند" :تألیف نادرمیرزاو نگارش ملک المورخین" بی شک اشتباه است ،زیرا آنجا که نگارش ملک المورخین است به خوبی از متن کتاب به حکم قواعد "سبک شناسی" مجزاست و آن مقدمه و خواتیم است ولی متن به همان شیوه است که اشاره کردیم. اینک فصلی برای نمونه از جغرافیای تبریز یاد می شود. حکایت: به روزگار حکمران شاهنشاه به آذربایجان 3اشرار و الواط تبریز بهانه ای بدست کرده به کوی ارامنه تاختند و شورش درانداختند و به غارت سراهای مسیحیان پرداختند .هنوز چند خانه به تاراج نرفته بود که میرزا تقیخان وزیر نظام و محمدخان بیگلربیگی و کدخدایان و بسی از سپاهیان به کوی ارمنستان شتافتند و Friday, Jan. 3, 2020
با هزاران زحمت مردم را از برزنهای آن کوی براندند و آن غوغائی بس بزرگ بود – اگر نه اهتمام وزیر نظام و نرمی دستور ملک "نصیرالملک" 4نبود ،کار به جائی کشیدی که نامی زشت برای ایران بماندی. من در آن هنگامه بدرگاه شدم ،که شنیدم بدانجای مردمان غوغا انبوه شده اند، آنجای رسیدم ،میدان و دفترخانه و صحن دیوانخانه پر از اشرار و عوام بود ،شاهنشاه به ایوان نشسته و رنگ از رخان پریده ،عامه هر یک بکاری مشغول ،تنی چند از آبگیر آب همی نوشیدند ،برخی چپق همی کشیدند، تنی چند به سایه نشسته بودند و فریاد همی کردند که باید ما را مأذون سازی که امروز همۀ مسیحیان را پاره پاره کنیم! پادشاه بفرمود :امروز بمانید ،من همۀ آن مسیحیان که خالف کرده اند فردا بدار کنم! کجا آن گوش که استماع کند! سخن کوتاه ،تا نزدیک غروب این فتنه فرونشست و بیست باب سرای ارامنه به تاراج رفت ،پس وزیر نظام را دیدم دامنها به کمر زده، دبوسی بدست داشت و سواره همی تاخت ،و سرای ما بسته به کوی ارمنستان بود...5 سیل تبریز بیست روز پیش از این داستان سیلی بزرگ آمده بود و بدین شهر خرابیها کرده، و آن چنان بود که به نماز پیشین بی آنکه به تبریز اثری از باران باشد ،آواز رعد از شرق بلند شد ،تگرگ و بارشی بسیار بدان سوی باریده سیل برخاست ،از روستای بارنج هرچه به پیش آمد از خانه و حدیقه و اشعار بمالید و ویران کرد تا به شهر رسید ،و در هر دو ساحل مهران رود هرچه از بناها نزدیک رود بود ویران کرد، چون به محازات بقعۀ صاحب االمر رسید ،یک طرف بازار مسگران ویران کرد و طرف جنوبی میدان را همی گشاد و آن دکانها و سرایها و گرمابه ها ویران کرد. ازین سوی شعبه ای به راسته کوچه افتاد و بسیار سرای فرومالید و شعبه ای به راستۀ بازار راه کرد و ویرانیها کرد .این سیل به مجرای قنوات افتاد ،همه انباشته شد ،و ا زآبار قنوات بجوشید و سراها ویران کرد و بسیار مال از مردم نابود شد. این سیل تا به نصف بازار جاری شد ،بعضی از خانات نیز از الی ماالمال گردید ،چند گرمابه نیز انباشته شد ،به مجرای رود تا به رود آجی همه جا خرابیها روی داد، گفتند به چهارده هزار خانه صدمه رسید ،آب سیل را بوئی زشت بود. این واقعه روز هفدهم جمادی االول یکهزار و دویست و هشتاد و هشت از هجرت بود .پس ازین سیل ،به پایمردی خواجۀ محتشم صاحبدیوان 6تمامی اهل این سدی از سنگ شهر مالی بزرگ دادند ،شاهنشاه نیز هزار تومان عطا فرمودند – ّ و آهک که امتداد آن از اواخر روستای بارنج است تا نزدیکی پل آجی ،عمارت کردند ،به هر دو ساحل مهرانرود. چون این کار سد بدست تجار و کدخدایان شهر بود ،هر یک امین و درستکار سدی سدید ساختند که تاکنون خللی و خدای شناس بودند بدان قسمت خود ّ نیافته است و آن بی دینان که نه غیرت وطن کشند 7و نه خدای شناسند آن مال بخوردند و به جای آهک خاک و به جای سنگ صلصال صرف کردند و به همان سال آب بشست و ویران شد! ازاین کتاب نسخه ای نفیس باقیست و آن نسخه که در مطبع سنگی چاپ شده است ناقص و بدخط و مغلوط است ما از روی همین نسخه یادداشتهای خود را نقل کردیم. تیاتر و افسانه می گویند در محافل پادشاهان اشکانی نمایش هایی که آن را "تیاتر" گویند ،داده می شده است و نمی دانیم پادشاهان ساسانی از مجالس بزم موسیقی به دیدن نمایش می پرداخته اند یا نه. پادشاهان اسالمی و ملل اسالم درین شیوه رغبتی نداشته اند ،مگر در قرون اخیر به تقلید فرنگیان در تعزیه داری حسین بن علی نمایش هایی منظوم راه انداختند و بسیار ترقی کرد و قابل آن بود که رفته رفته آن را ترقی دهیم تا سوای تعزیه مورد استفاده های دیگری نیز قرار گیرد ،ولی از مشروطه به بعد این صنعت ملی از میان رفته است. انقالب و مشروطیت ایران -8 بعد از شکست ایران از روسیه (نیمه ی اول قرن سیزدهم) و مرگ نایب السلطنه و قتل قائم مقام ،در مملکت ایران که تا آن روز به اعتبار قدیم خود باقی بود فساد آغاز گردید .یگانه کسی که در صدد اصالح امور برآمد و چون هنوز وقت نگذشته بود ،ممکن بود کارها را اصالح کند و سد این فساد گردد میرزا تقی خان امیرکبیر بود .این مرد بزرگ علل حقیقی مفاسد و خرابی را درک کرده و دانست که فتحعلیشاه از کجا یکدستی خورد و عباس میرزا از چه راه مغلوب و منکوب شد، قائم مقام را چه قوه ای از بین برد( ...دنباله در صفحه ی روبرو) Farhang-e BC, No. 431, Vol.17 / P. 30
...میرزا تقی خان به جای اینکه مانند مردم عادی در برابر آن قوه ی مرموز و مهیب تسلیم گردد و چند صباحی خوش بگذراند و مانند دیگران ثروتی اندوخته خانه ی کشور را خراب و خانه ی خود آباد سازد ،به خالف ،مانند مردان بزرگ در صدد برآمد که سنگ را با آهن بشکند .او با دولت روس بساخت ،این سازش را قائم مقام فراهم آورده بود .کارهای قائم مقام به دست امیرکبیر افتاد زیرا خود پرورده ی قائم مقام بود ،نقشه ی هجوم به افغانستان و فتح قندهار و کابل و تهیه ی انقالب ملی در هندوستان بر ضد کمپانی حریص و جابر انگلیسی که قائم مقام به اجرای آنها نرسیده و محمد شاه نتوانست به دست حاجی میرزا آقاسی از پیش ببرد ،از طرف امیرکبیر که صدراعظمی بی منازع بود آغاز شد ولی زودتر از آنکه وی به نتیجه برسد او را از میان برداشتند و رقابت روس و انگلیس در دربار ایران معلن و آشکار گردید. خرابی ایران از آن روز شروع شد .پنجاه سال طول کشید ،ولی بنیاد استوار کشور ایران طوری نبود که به زودی ویران شود .بعد از افتادن جثه ی ناصرالدین شاه و پوسیدن عصای سلیمان ،خرابی ها واضح گردید ،و این در عصر مظفرالدین شاه )1324 – 01313بود ،در این دوره جرایدی در خارج ایران مانند ثریا و پرورش در مصر – اختر در اسالمبول – حبل المتین در کلکته و غیره با فریاد و فغان وا وطنا دم از اصالح می زدند .نوشته های انتقادی قبال در داخل ایران و خارج از قبیل رساله ی مجدیه و رساالت ملکم و قانون ملکم در لندن و کتب طالبوف و مقاالت آخوندزاده میرزا فتحعلی در قفقاز و مالنصرالدین به ترکی در تفلیس آغاز شده بود ،در دوره ی مظفری انتقادات صریح تر و شدیدتر گردید ،حمله به اشخاص نیز در این دوره در جراید چون حبل المتین و پرورش و ثریا آغاز شد .امین السلطان و امین الدوله در دربار دو دسته ی سیاسی مخالف تشکیل دادند و در خارج هم مقاالت جراید گوشه و کنار این دسته بندی را می آراستند .امین السلطان بیشتر در میان ایرانیان خارج مخالف داشت و جراید او را مورد حمله های شدید قرار می دادند. بعد از مرگ امین الدوله و آخرین عزل اتابک و رفتن از ایران ،شاهزاده عین الدوله عبدالمجیدمیرزا میرآخور مخصوص به صدارت رسید و نتوانست کاری بکند. هواداران اتابک با فراماسونیان که از عهد ناصری در ایران قوت گرفته بودند به مخالفت عین الدوله دست به اقداماتی زدند .سیاست خارجی هم دخالت کرده مشروطه از این میانه ظهور کرد و انقالبی بزرگ نیز در ادبیات از نظم و نثر برپا گردید که هنوز دنباله ی آن انقالب بزرگ در کار است. سبک تازه ی نثر: ً جراید فارسی پیش از مشروطه غالبا به سبک قدیم نوشته می شد و مقاالت شیوا و لطیف اما کم عمق در آنها منتشر می گشت ،تنها در روزنامه ی ثریا و پرورش که نویسنده ی آن هر دو علی محمدخان کاشانی جوانی تربیت شده و در اسالمبول تحصیل کرده بود مقاالت بسیار مؤثر و پرحرارت و مفید در اصالحات اجتماعی و در سیاست عالم نوشته می شد ،مخصوصا مقاله ی تاریخ چین و مقاله ی "مصاحبه" اش بسیار مهم است ،و با مقیاس فکر و حد متوسط عقول آن عصر این مقاالت را باید شاهکار قلم و فکر دانست .هرچند به خالف قلم ملکم بود و سراسر ادبی و فنی و متکلفانه نوشته می شد ،ولی اهمیت و اعتبارش به همان نسبت بیشتر بود .لغات خارجی و ترجمه ی لغات و تعبیرات خارجی ازین تاریخ وارد زبان فارسی می شود، منجمله علی محمدخان در مقاله ی مصاحبه این الفاظ آورده است چنانکه گوید: "سطور جمله ای که خوانده بودم چون اعالن ضیاء الکتریک دم بدم خاموش و روشن می شد" شمارۀ 27سال اول "هرچه هستم یادگار اول نمرۀ متمدنین عالمم" ش – " 28پنداری که اگر بدون محاکمه در محبس افتم ملت از هیئت کابینه بازخواستی کند که مخالف قانون امری رانده و خالف عدالت حکمی صادر کرده است و چون "درایفوس" روزنامجات ملی بر بی گناهی من مقاالت مؤثر بنگارند؟" س " 28بگو چرا نسوان نباید در عالم ادبیات با رجال شرکت داشته باشند؟" "مؤسس جمعیت نزع سالح که امروز در میان دول صحبت از کنفرانس اوست نسوان شدند و اگر اندکی تأمل کنیم خواهیم دید که در صدد چه خدمت بزرگی به عالم انسانیت افتاده اند" ش " – 28گهی دعوی کردی که ملت مجلس مبعوثان خواهد و دولت دارالشوری یا پارلمان الزم دارد و باید چوپان صحرائی و حشاش سودائی رفتار دولت بدانند و کردارش بفهمند"" .از صحبت مجلس مبعوثان چه فایده و از افکار اعضای پارلمان چه بهره باشد؟ " شماره ی 22سال دوم .1317 تخیالت جدید "به این امید بمان که در جهنم سکۀ حدید و قوانین جدید تأسیس کنند و خیابانهای عالی و عمارات متعالی بنا نمایند و تو در آنجا با دخترخانمها (مادموازلها) در مجلس بال دست و کشال خواهی گشت و به عیش و نوش و جوش و خروش سرخواهی برد" شماره ی 24سال دوم. لاّ کنایات تازه"در آن حال خود دانی و خدای خود ،اگر توانی داخل بهشت شو وا به جهنم برو که جای ارباب دانش و بینش است و محل اصحاب ذوق و معرفت ،در صف ایشان چون گذری از جانب ما نیز نظری کن و سالم عشاق و پیام مشتاق رسان و بگو با کمال سرور و مجد و غرور من نیز از پی تازم و حضور شما دریابم ،البته قوانین جدید و سکۀ حدید در آنجا تاسیس کرده اند و از مرارت حرارت بواسطۀ علم و مهارت فارغ البال و مرفه الحال اند و هرگونه اسباب آسایش هر روز در فزایش Thursday, Jan. 3, 2020
است و با آالت بخاریه و ادوات ناریه چشمۀ حمیم را رشک کوثر و تسنیم نموده اند و خیابانهای وسیع عریض و راحتگاه برای علیل و مریض ساخته و به خوبی پرداخته اند .اگر مریضی ،پرستاریت کنند و اگر رنجوری ،غمخواریت نمایند ".از شماره ی 23مقاله ی روزنامه ی ثریا سال دوم. روزنامه ها غالب اخبار و مندرجاتشان ساده بود ،فقط گاهی مقاالتشان به شیوه ی مزبور ادبی و لطیف نوشته می شد .اغالط امالئی و لغوی نیز در جراید آن زمان پیدا می شد ،چنانکه ثریا مکرر لفظ "نوند" را که به معنی اسب است به معنای "نوان" آورده است: "ناله و سوگواری تا دامان آسمان بلند و سرها فکنده و نوند" (شماره ی 21مقاله ی مصاحبه) و نیز مطابقه ی صفت و موصوف به شیوه ی عربی و استعمال پی در پی آن به وسیله ی جراید رواج گرفته بود. باید اقرار کرد که هرچند انقالب نویسندگی از این تاریخ و در میانه ی روزنامه ها و جراید پیدا آمد لیکن هنوز جراید این زمان دست از تقلید گذشتگان برنداشته بودند ،ولی پس از اعالن مشروطیت در 1324هجری قمری در دولت مظفری و انبوه جراید و مجالت ،انقالب ادبی شدیدتر گردید و رعایت شیوه ی قدیم – بل شیوه ی ثریا و پرورش که صورة شبیه به قدیم بود – از یاد رفت ،و نثر ،ساده و بی یدان!... نکحت َو ز َّ َو ُ پیرایه و آزاد گردید و به قول طاهره :اَ ُ الم ُ جت َقد َف َّر ِم َن َ علت واقعی و حقیقی فساد نثر از این تاریخ – یعنی ربع اول قرن چهاردهم هجری از آنست که جراید مهم و عمده ی این عصر از قبیل حبل المتین کلکته و روزنامه ی ایران نو و شرق و برق و شوری و غیره که در تهران منتشر می شد غالبًا یومیه بود و نویسندگان آن جراید و روزنامه ها چندان مجال دقت کامل در تحریر نمی یافتند و قدری تقلید از ترک ها و اروپاییان هم در کار دخالت داشت .بنابراین یک دسته لغات عربی ساختگی و فارسی و تازی مرکب به وجود آمد که سابقه نداشت .مطابقه ی صفت و موصوف هم قوت گرفت ،فعل های قدیمی فراموش شد ،لغات فرنگی به ضرورت وارد زبان گردید ،تقلیدهایی از زبان فرانسه از قبیل جمع آوردن ضمیر در مورد جمع های غیرذوی االرواح از قبیل جمادات و اسم معنی ،به تدریج رواج یافت. مصادر و افعال عربی مجعول و ترکیباتی ازین قماس بوسیله ی ترکی وارد زبان فارسی شد از قبیل :ایجاب – وضعیت – موقعیت – اشغال – اعزام – اعاشه – سلطه – سفالت – تنقید – تمدن – مشعشع – عرض اندام – عرض وجود – منورالفکر – محیرالعقول – فوق الذکر و غیره و غیره و مصادر زیاد در باب استعمال مانند: استکمال و استرحام ،و فارسی تازه مانند نوین به جای نوکه ترکیب قیاسی است و بسیار لغت تازه و ترکیب جدید دیگر که از خواص هر انقالبی است به وجود آمد و لغات اروپایی هم دسته دسته وارد زبان فارسی گردید. این فساد رفته رفته قوت گرفت و هنوز دنباله ی آن باقی است و هرچند از طرف هواداران شیوه ی قدیم و معتقدین به حفظ اصول انتقادات شدیداللحن و گاهی توهین آمیز از نویسندگان جدید شده است و کار به جایی رسیده که گاهی فرنگیان نیز به تقلید هواداران شیوه ی قدیم بر متجددین تاخته اند – اما ناموس تطور هیچ وقت ازین سدها و حدها از حرکت باز نمی ایستد و هنوز بسیاری از اغالط صرفی و نحوی در مقاالت و رساالت و نوشته های نویسندگان معاصر باقی است و تنها از چند تن انگشت شمار که بگذریم غالب نویسندگان امروز اعتنای درستی به مراعات اصول ندارند. عیب می جمله بگفتی هنرش نیز بگو – اگر تنها بنا باشد از لحاظ صرف و نحو به ادبیات نگاه کرده شود شاید حق با هواداران شیوه ی قدیم باشد ،اما باید دانست که مقصود دیگری نیز در بین است و آن بیان مقصود و به کار انداختن الهامات و قوه ی وهم و تخیالت یا ادای هیجان ها و انفعاالت درونی است که دیگر ربطی به لفظ بخصوص ندارد و همین قدر که خواننده مراد نویسنده را درک کند برای نویسنده کافی است ،چه رسد به اینکه مراد او را درک کرده و از طرز تحریر او هم راضی باشد .پس اگر نویسندگان الفاظی یا ترکیباتی می نوشتند که خوانندگان آن را فهم نمی کردند حق اعتراض باقی بود اما اتفاق ًا این کلمات تازه چه فارسی و چه عربی و چه فرنگی چون به تدریج وارد زبان شده بود به تدریج نیز فهم می شد ،و هر نویسنده از دیگری تقلید می کرد و همه کس آن را می فهمید .بنابراین مقاالت خوبی که در عصر خود مؤثر و زیبا و مفید تشخیص داده می شد ،اگرچه پر بود از همین اصطالحات و لغات ،از حیث معنی و مراد ضرری به جایی نمی زد. بالجمله ترکیب های تازه و خیاالت جدید و فکرهای نو در ضمن این سنخ نگارش بالبدیهه به روی کار آمد .مفاهیم تازه که سابقه نداشت و در دل می نشست و مؤثر می افتاد ،در این گیرودار انقالب ادبی در نثر پیدا گردید .صراحت لهجه و شجاعت ادبی ،ایجاز و اختصار مطلوبحذف بسیاری از مترادفات از میان رفتن بسی از کنایات و استعارات که رفته رفته جای حرف حساب را گرفته و مانند طفیلی ها انگل نثر فارسی شده بودند همه از برکت این انقالب عمومی بازدید آمد لغات علمی از اجتماعی و سیاسی و اداری و اخالقی که به هیچ وجه سابقه نداشت ،به وسیله ی ترجمه یا به عین لفظ پیدا شد ،مانند :پارلمان – مجلس شوری – وکیل – نماینده – هیئت وزراء – رئیس الوزراء – مسئولیت مشترک – انفکاک قوی – قوای سیاسی – و قوای روحانی – انفکاک کامل قوای سیاسی از روحانی – قوه ی مجریه – کنستی توسیون بودجه – کمیسیون – معاون اداره – (...دنباله در صفحه )44 Farhang-e BC, No. 431, Vol.17 / P. 31
جدول و سرگرمی جدول ويژه نشریه فرهنگ شماره ی 431 طراح جدول :بهمن
-ونکوور
(حل جدول در صفحه ی )43
افقی: -1یکی از جوانان برومند ایرانی که در جریان خیزش آبان ماه 1398توسط نیروهای جنایتکار جمهوری اسالمی به قتل رسید و چهره ی وی را در ميانه ی جدول این شماره ی "فرهنگ" می بینید -پستانداری از خانواده ی سگسانان -2غذایی که در نیمروز خورده می شود -حلقۀ فلزی که به زین اسب آویزان میکنند و هنگام سوار شدن پا در آن می‌گذارند -پدر رستم دستان -مسیر و جاده -3یکی از دو تنگه ای که میان بخش آسیایی و اروپایی ترکیه قرار دارد -صدمه -ترفند و فوت و فن -4نوعی مار -فنومن -از پرندگان شکاری -5سنجش و مقایسه -بازدید افسران از صفوف سربازان -رودخانه ای در آلمان -6موسیقیدان نامدار اتریشی تبار نیمه دوم قرن نوزده و اوایل قرن بیستم -نام یکی از جنگ های معروف نادرشاه که در طی آن وی سپاه هند را شکست داد و دهلی را تصرف کرد -از میوه ها -شکوه گوی جداییها -7ولیکن -میوه -در مثل بعضی ها در مقام غلو از آن کوه می سازند -8مساعده و کمک مالی -آداب و سنت و نیز نام کتابی نوشته ی احمد کسروی -9کویری گسترده در ایران -شنگولی و سرخوشی -10بنیادگذار دین و آیین سیک های هند -خودکشی -11درد و رنج -شکوه و جالل -دست سودن -12بخار معلق در هوا -شراب -شهر سعدی و حافظ - گوناگونی و ناهمانندی -13شبنم -باالترین نقطه -از نام های پسرانه -14جد رستم دستان -بی باک و بسیار دلیر -بلند و بلیغ -15از پهلوانان و قهرمانان ایرانی شاهنامه ی فردوسی توبه کار و پشیمان -فستیوال -16از شهرهای بسیار مهم خراسان بزرگ قدیم که اینک شهری کوچک و نیز استانی به نام آن در افغانستان وجود دارد -سالخورده -منسوب به ادبیات -تیزاب -17از پستانداران گیاهخوار وحشی -نام یکی از سه آتشکده ی بزرگ دوران ساسانیان
عمودی: -1نصیحت -نوشته ی ادبی که برروی صحنه ی تئاتر به اجرا در می آید -پستانداری از خانواده گربه سانان -2بسیار بخشنده -داستانی از نویسنده ی نامدار انگلیسی " ِجین آوستن" -عقاب -تُنداب -3دوست -جّبار و منتقم -خیسی و رطوبت -بیهوده گو -4شهر و استانی در ایران -غربال کوچک -پناهگاه -5فروریختن سقف و دیوار -تازه و جدید -بزرگترین پستاندار روی خشکی -رودخانه ای در ایتالیا -6خُرخُر و خُروپف -از سازهای ایرانی -راهرو سقف‌دار هشت‌ضلعی که در جلو در ورودی خانه ساخته میشد Friday, Jan. 3, 2020
-7اصطالحی در بازی فوتبال -تاب و توان و نیروی پایداری -8حرف ندا -فرزند ذکور -کمک و مساعدت -9شهری در استان خورستان -شهر و منطقه ای کوهستانی در استان گیالن -10شبه جزیره ای صحرایی در شمال شرق مصر زمان مرگ -اکبر و اصغرش را شب در آسمانبجویید -11از خلیفه های سلسله ی بنی امیه -یکی از شاخه های ریاضیات -12شهری در استان زنجان -شهری کردنشین در استان آذربایجان غربی -شهر کاشمر را در گذشته ها به این نام نیز می خواندند -13از نشانه های زیبایی طبیعت -سحاب -واحد پول ژاپن -اسب رام نشده و سرکش -14همانند -پایین رفتن و نزول -بسیار و متعدد -15شهر و استانی در ایران در شرق مازندران -چه کسی؟ -از عارفان نامدار که به دار کشیده شد و بر سر عقاید خود جان باخت -نام -16پول خارجی -بخشی از دستگاه تنفسی آدمی -نام دیگر رودخانه ی جیحون -اشک از دیده روان کردن -17عسل و انگبین -آنکس که میهن و زادبوم خود را دوست می دارد و از آن مراقبت می کند -از میان رفته -------------------------------------------------------
جدول سودوکو
Farhang-e BC, No. 431, Vol.17 / P. 32
جدول واژه يابی دوهفته نامه ی فرهنگ BC
(طراح جدول :بهمن -ونکوور) واژه های زير را می توانید در جدول واژه يابی این هفته بیابید .این واژه ها از جهت های گوناگون - چپ به راست یا برعکس ،باال به پایین یا برعکس، مورب از همه ی جهت های ممکن -نوشته شده اند و در جاهایی می توانند تالقی کرده یا ادغام شده باشند. آزاداندیشی -آسیمه سر -آواز و سرود
ارمنستان و گرجستان -استهبان و جهرم -اسروشنه -اهورامزدا -بند و زنجیر -پروانه
و سیرسیرک -پروین -پنهان و آشکار -تاج ریزی -تار و مار -تخمه و شاهدانه -تفنگ و تیربار -توانایی -جنید -جوان -دارایی و
برازندگی -درجه بندی -دردمند -دوگاه -
دیدنی ها -رامهرمز -راهزن -رزمندگان -
رویای نیمه شب تابستان -زبردستی و استادی -سلماس -فروردین -کاینات -گرداب ها -
گلدان -گیلکی -گیو و بهرام -لبریز -مانیتوبا و اُنتاریو -منکوب -موریتانی -ناگاه -نام ها و
نشانه ها -نماینده -نهنج -نیرومند -هنرمند
-هوشدار -یمن و مراکش
جدول سودوکو
Thursday, Jan. 3, 2020
جدول سودوکو
Farhang-e BC, No. 431, Vol.17 / P. 33
شعر امروز
سه شعر از:
حسين پناهی
-1 شب در چشمان من است به سیاهی چشم‌هایم نگاه کن روز در چشمان من است به سفیدی چشم‌هایم نگاه کن
-3
شب و روز در چشم‌های من است به چشم‌هایم نگاه کن
من زندگی را دوست دارم ولی از زندگی دوباره می‌ترسم!
پلک اگر فرو بندم جهانی در ظلمات فرو خواهد رفت
دین را دوست دارم ولی از كشیش‌ها می‌ترسم!
-2
قانون را دوست دارم ولی از پاسبان‌ها می‌ترسم!
ما تماشاچیانی هستیم که پشت درهای بسته مانده‌ایم! دیر آمدیم! خیلی دیر... پس به ناچار حدس می‌زنیم، شرط می‌بندیم، شک می‌کنیم ... و آن سوتر در صحنه بازی به گونه‌ای دیگر در جریان است Friday, Jan. 3, 2020
عشق را دوست دارم ولی از زن‌ها می‌ترسم! كودكان را دوست دارم ولی از آینه می‌ترسم! سالم را دوست دارم ولی از زبانم می‌ترسم! من می‌ترسم ،پس هستم این چنین می‌گذرد روز و روزگار من من روز را دوست دارم ولی از روزگار می‌ترسم Farhang-e BC, No. 431, Vol.17 / P. 34
فرهنگ و هنر
برهنگی انسان در جهان لوسین فروید محمد عبدی شاید اگر زیگموند فروید زنده بود و می‌خواست جهان روانکاوانه‌اش را به زبان هنر ترجمه کند ،همین کاری را میکرد که نوه‌اش لوسین فروید در طی عمر پربارش انجام داد :برداشتن پوست زیبای انسان و برهنه کردن درون او روی بوم نقاشی. شاید هیچ نقاشی در قرن بیستم به‌اندازه لوسین فروید، این چنین بی‌محابا صورتک زیبای انسان را برنداشته و چنین به درون پوست انسان نفود نکرده است؛ نقش و نگارهایی که نسبتی با زیبایی ظاهری بشر ندارند و از درون موجودی بسیار پیچیده با مشکالتی غامض خبر
می‌دهند که به نظر می‌رسد رستگاری ندارد. با وجود آن که لوسین فروید چندان نظر خوشی درباره ارتباط آثارش با دنیای پدربزرگش نداشت ،اما او دقیقًا همان راهی را دنبال میکند که زیگموند فروید کبیر :تالش برای روانکاوی انسان و رسیدن به پاسخی برای اندیشه‌های بی‌جواب و توضیح موقعیت انسان در قبال دنیای اطرافش از طریق کنکاش در پیچیدگی‌های هزارتوی ذهن .از این رو زمانی که در دهه هشتاد ،فروید به شاهکارهایش در پرتره‌های تمام قد می‌رسد ،هر جزء کوچکی از اثر ،معنای روانشناسانه غریبی را به همراه دارد که در توضیح دنیای پیچیده موضوع نقاشی -یعنی انسان -است. در این راه فروید از نقاشانی است که بیشترین تک‌چهره را از خودش خلق میکند؛ چه در دوره نوجوانی و چه در آخرین سال‌های عمر. حاال برای اولین بار نمایشگاه پروپیمانی از این پرتره‌های نقاش از خودش در آکادمی سلطنتی هنرها ( )Royal Academy of Artsدر لندن برپا شده که تصویر کاملی از نگا ه این نقاش نابغه به درون خودش را با مخاطب قسمت میکند. نمایشگاه با پرتره‌هایی از نقاش آغاز میشود که در سال ۱۹۴۰خلق شده‌اند، زمانی که فروید تنها هجده سال داشت؛ آثاری که در آنها اثری از «زیبایی» سوژه دیده نمی‌شود ،برعکس ،ترس‌ها و درونیات پیچیده او را به نمایش می‌گذارند؛ مایه مهمی که تا آخرین آثار این نقاش و این نمایشگاه ،ادامه دارد و ما را رفته رفته با پیچیدگی‌های بیشتری آشنا میکند. در یکی از اولین آثار مهم فروید« ،مردی با پر» ( )۱۹۴۳که در اولین نمایشگاه انفرادی او در سال ۱۹۴۴به نمایش گذاشته شده ،آسمان خاکستری تیره‌ای دیده میشود که بخش قابل توجهی از اثر را در برگرفته و شخصیت اصلی -نقاش -با چهره‌ای نه چندان طبیعی ،یک پر پرنده را در دست دارد. در اتاق دوم نمایشگاه ،آثار اواخر دهه چهل او دیده میشود؛ آثاری با مداد و جوهر که در آنها نگاه تاثیرگذار سوژه (نقاش) به بیرون ،چشم مخاطب را با خود درگیر میکند. اتاق سوم ورود لوسین فروید از دنیای طراحی به نقاشی را ترسیم میکند؛ از نیمه دهه پنجاه و تاثیرگذاری دو دوست شگفت‌انگیزش ،فرانک اوئرباخ و فرانسیس بیکن .جلوتر در آخرین اتاق ،در یکی از شناخته شده ترین آثار فروید به نام «سلف پرتره-انعکاس »۲۰۰۲ -نقش و تاثیر اوئرباخ را به سادگی می‌توان حس کرد. در سه نقاشی «کله مرد» مربوط به سال ،۱۹۶۳آغاز نقاشی‌هایی را می‌بینیم که فروید به خاطر آنها شهره است :نگاه نقاش به چهره خودش از سه زاویه متفاوت که حاال صاحب نقش و نگار و برجستگی‌هایی شده که به ویژگی آثار شناخته شده او بدل میشوند. در «اتاق هتل» ( ،)۱۹۵۴تلخی نگاه و سردی دنیای نقاش را به وضوح می‌بینیم: دختری روی تخت خوابیده و نقاش در کنار او ایستاده؛ صورت دختر پر نور است و نقاش در تاریکی؛ اما مهمتر این که دختر با نگاه غم‌آلودی به نقطه‌ای نامعلوم چشم دوخته و نقاش با نگاهی پرسشگر درباره بالهت زندگی به ما .پشت او خیابانی دیده Thursday, Jan. 3, 2020
میشود با خانه‌هایی که پنجره‌هایشان بسته است؛ نوعی تلخی مضاعف برای جهانی که در آن رابطه‌ها به بن‌بست می‌رسد. فروید نقاشی بود که خودش را در آینه می‌کشید و نه از روی عکس .این چالش به او این فرصت را میداد تا بتواند خودش را از زوایای مختلفی ببیند و در آن واحد ،همان حس و حال درونی قابل تغییرش در زمان نقاشی را بر بوم بیافریند؛ نگاه نقاشی که با صراحت می‌گوید« :وقتی به خودم نگاه میکنم ،اطالعاتی که به من می‌رسد را قبول ندارم و این نقطه‌ای است که دردسر آغاز میشود». در اتاق پنجم هرچند از عنوان نمایشگاه دور می‌شویم و به پرتره‌هایی می‌رسیم که خود نقاش سوژه‌اش نیست ،اما آثار حیرت‌انگیزی را می‌بینیم که جان و جهان خالقش را به بهترین نحو با مخاطب قسمت میکند :نگاه نقاش به انسان با برگرفتن پوست زیبا و جایگزین کردن حس‌های درونی انسان با نقش‌هایی که روی پوست بشر ،همه چیز را درباره‌اش توضیح می‌دهند. شاهکار او« ،فلورا با ناخن‌های آبی پا» ( ،)۲۰۰۲-۲۰۰۱حکایت از برهنه کردن سوژه دارد ،اما نه فقط برهنگی ظاهری ،بلکه برهنگی درونی .نقاش به ما این فرصت را میدهد تا دنیای درونی سوژه‌اش را بشناسیم و انگشت به دهان به تماشای پیچیدگی‌های روانی و ذهنی اش بنشینیم؛ چیزی که شباهتی با چند صد سال نقاشی کالسیک و تصویر پیشنهادی‌اش از زیبایی زن ندارد.
پیرتر شدن نقاش ،بر پیچیدگی‌های ذهنی‌اش می‌افزاید و در نتیجه ،نقاشی‌های آخرین اتاق ،غامض‌ترین آثار این نمایشگاه هستند که تصویر روانکاوانه‌تر -و تلخ تری -از هنرمند را با ما قسمت میکنند. فروید در هفتاد سالگی ،اولین تصویر برهنه از خودش را خلق میکند :با پوستی آسیب‌پذیرتر از پیش ،نگاهی خیره و خسته و قلم مویی به دست ،به تمامی برهنه رو درروی ما با پرسش‌هایی بی‌پایان درباره مفهوم زیستن و خلق هنری. (رادیو فردا) Farhang-e BC, No. 431, Vol.17 / P. 35
دانش و فن آوری
آدامس باستانی ،راز لوال را برمال کرد
هانس شرودر دانشمند دانشگاه کپنهاگ به خبرگزاری فرانسه گفت" :این اولین بار است که کل ژنوم یک انسان کهن از دی‌ان‌ای به دست آمده از چیزی به غیر از استخوان استخراج شده است". چون این آدامس کامال در گل پوشیده شده بود مواد آلی موجود بسیار خوب محفوظ مانده است. به گفته پروفسور شرودر ،به دست آوردن ژنوم یک انسان باستانی "آن هم از دوره‌‌هایی که بقایای انسانی از آن باقی نمانده" منبعی بسیار ارزشمند برای تحقیقات است. اطالعات به دست آمده نشان داد جونده آدامس -که او را لوال نامیده‌اند -مونث بوده و به احتمال زیاد پوست و موی تیره و چشم آبی داشته است. بعالوه ،او از نظر ژنتیکی بیشتر به شکارچی-گیاه‌چین‌های آن زمان خاک اصلی اروپا شبیه است تا به ژنتیک کسانی که در مرکز اسکاندیناوی زندگی میکردند. دانشمندان حتی میکروب‌ها دهان و غذایی را که این زن خورده بود مشخص کردند. با اینکه در آدامس میکروب‌ها و ویروسی پیدا شدند که می‌توانند بیماری‌هایی مثل التهاب لثه یا عفونت تنفسی ایجاد کنند ،ممکن است لوال سالم بوده باشد چون این میکروب‌ها می‌توانند بدون ایجاد بیماری هم در بدن ما زندگی کنند. بررسی مواد غذایی باقیمانده در آدامس هم نشان داد که جونده آدامس اردک و فندق خورده بوده است.سن لوال مشخص نیست اما چون گمان میرود بیشتر کودکان آدامس می‌جویده‌اند دانشمندان حدس می‌زنند شاید کم‌سن و سال بوده است .دانشمندان نمی‌دانند او چرا آدامس می‌جویده ،آیا می‌خواسته با جویدن آن نوعی چسب بسازد ،می‌خواسته داندانهایش تمیز شده ،می‌خواسته فشار گرسنگی را کم کند یا اینکه صرفا آدامس می‌جویده استbbc .
اتوبوس و قطار رایگان برای کاهش آلودگی هوا در اروپا
دانشمندان دانمارکی با استفاده از دی‌ان‌ای موجود در یک آدامس ٥٧٠٠ساله، ژنوم (کل ترکیب ژنتیکی) صاحب آدامس را مشخص کردند. این آدامس در اکتشاف‌های باستان‌شناسی در تاالبی در سیلتولم در جنوب دانمارک پیدا شده است ،جایی که چند هزار سال پیش ماهیگیران در آن ماهی صید میکردند. جنس این آدامس قطران درخت توس است که از حرارت دادن پوست این درخت
به دست می‌آمده است .قطران توس از دوران پلیستوسن میانه ٧٦٠-تا ١٢٦ هزار سال پیش -بعنوان چسب استفاده می‌شده است. Friday, Jan. 3, 2020
برای کاهش ترافیک استفاده از خدمات حمل‌ونقل عمومی در مرکز یکی دیگر از شهرهای آلمان رایگان میشود .طرح حمل و نقل عمومی رایگان قرار است از اول ماه مارس در کل کشور لوکزامبورگ به اجرا درآید. از چهارشنبه ۱۱دی ماه ،آغاز سال ۲۰۲۰میالدی ،سفر با اتوبوس و تراموا در مرکز شهر آگسبورگ آلمان رایگان میشود .در این شهر ۳۰۰هزار نفری در جنوب آلمان قرار است برای بهبود کیفیت هوا ،استفاده از حمل و نقل عمومی در محدودهای شامل ۹ایستگاه رایگان شود. شهرداری آگسبورگ تأکید کرده که با اجرای این طرح تصمیم دارد سفر به مرکز شهر را برای بازدیدکنندگان جذابتر کند و کار مغازه‌های خرده‌فروشی رونق بخشد .امکانات دیگری از جمله پرداخت ماهیانه مبلغ معینی برای دسترسی نامحدود به اتوبوس و تراموا در سطح شهر و استفاده از دوچرخه‌های اجاره‌ای و اتومبیل های کرایه‌ای شهرداری نیز بخش دیگری از این طرح هستند. اجرای این طرح پیشتر در شهر کوچکی در ایالت بایرن با استقبال شهروندان همراه شده بود .بررسی آمار سفرهای درون‌شهری در محدودهای که بلیط اتوبوس و تراموا رایگان شده بود ،نشان میداد که شمار مسافران پس از حدود دو ماه دو برابر شده است. حال لوکزامبورگ نیز تصمیم دارد از ماه مارس این طرح را در کل کشور به اجرا درآورد و نخستین‌کشوری باشد که حمل و نقل عمومی در آن رایگان خواهد بود. البته صندلی‌های درجه یک همچنان پولی خواهد ماند .بلیط اتوبوس و قطار به مقصد لوکزامبورگ از سایر کشورهای اروپایی نیز به مراتب ارزان‌تر خواهد شد. اقتصاد لوکزامبورگ به دلیل خدمات بانک‌های این کشور پررونق است .سطح درآمد در این کشور باالست اما هزینه‌های زندگی به ویژه مسکن نیز بسیار گزاف است .لوکزامبورگ با دوهزار و ۵۸۶کیلومترمربع حدود ۶۰۰هزار نفر جمعیت دارد و از گران‌ترین کشورهای اروپا به شمار میرود. بسیاری از شهروندان این کشور به دلیل افزایش سرسام‌آور قیمت مسکن ،ساکن کشورهای همسایه شده‌اند .با اینحال جمعیت لوکزامبورگ در ۲۰سال گذشته یک سوم بیشتر شده است .نیمی از ساکنان کنونی این کشور شهروندان خارجی هستند .روزانه حدود ۲۰۰هزار نفر هم از فرانسه ،بلژیک و آلمان برای کار به لوکزامبورگ سفر میکنند. آمار نشان میدهد بیش از ۶۰درصد آنها با خودروهای تک‌سرنشین راهی محل کار خود میشوند و به همین علت اتوبان‌های ورودی به لوکزامبرگ هر روز صبح شاهد ترافیک سنگینی هستند .مقامات لوکزامبرگ تصمیم دارند با اجرای طرح خدمات حمل و نقل رایگان ،آمار خودروهای تک‌سرنشین را ظرف مدت پنج سال آینده ۱۵درصد کاهش دهد. مسیرهای دوچرخه‌سواری این کشور هم قرار است دو برابر بیشتر شوند و به یکهزار و صد کیلومتر افزایش پیدا کنند .به عنوان مثال در حدفاصل دو شهر بزرگ این کشور که قطب‌های اقتصادی لوکزامبورگ به شمار می‌روند یک مسیر ۲۸کیلومتری دوچرخه‌سواری پرسرعت ساخته میشود)dw.com( . Farhang-e BC, No. 431, Vol.17 / P. 36
ورزش
علیرضا فیروزجا ،شطرنج‌باز ایرانی تابعیت ایران را ترک کرد
این مسابقه شرکت خواهد کرد .این موضوع احیانا به این معناست که فیروزجا پذیرفته است در این رقابت‌ها با حریف اسراییلی هم روبه رو شود. خبرگزاری رویترز گزارش داده است که در ماه اکتبر سال جاری ایران از مسابقات جهانی جودو کنار گذاشته شده است .این اقدام فدراسیون جهانی جودو پس از آن صورت گرفت که سعید مالیی جودوکار ایرانی گفت که وی برای جلوگیری از روبرو شدن با یک ورزشکار اسرائیلی تحت فشار قرار گرفته است. سعید مالیی در ۲۸اوت ۲۰۱۹در مسابقات قهرمانی جودوی جهان در توکیو ناگزیر شده بود تا از رویارویی با حریف اسرائیلی خود خودداری کند .ستاره جودوی ایران پس از این "باخت اجباری" از آلمان تقاضای پناهندگی کرد. بر اساس حکم اخیر فدراسیون جهانی جودو ،تا زمانی که مسئوالن ورزشی جمهوری اسالمی تضمین ندهند که رقابت ورزشکاران ایرانی با حریف‌های اسرائیلی را بایکوت نخواهند کرد ،محرومیت جودوی ایران پا برجا خواهد ماند)dw.com( .
زنان دو رکورد تاریخی فوتبال ایران را فرو ریختند
فیروزجا شطرنج‌باز ایرانی بدون پرچم ایران در مسابقات جهانی شطرنج در مسکو شرکت میکند .این ورزشکار ایرانی تصمیم خود را در واکنش به ممنوعیت مسابقه با بازیکنان اسرائیلی گرفت .مقامات ایرانی با این تصمیم فیروزجا مخالفت کردند. علیرضا فیروزجا ،تنها "سوپراستاد بزرگ تاریخ شطرنج ایران" است و مدتی است که در فرانسه به سر می‌برد .او سرانجام از پرچم ایران خارج شد تا با پرچم فیده در مسابقات قهرمانی جهان در مسکو حاضر شود. در سایت مسابقات در پروفایل فیروزجا هم خبری از پرچم ایران نیست و در مقابل فدراسیون او نام فیده (فدراسیون بین‌المللی شطرنج) به چشم می‌خورد. این شطرنج‌باز ۱۶ساله ایرانی دومین بازیکن برتر رده بندی نوجوانان جهان است .علیرضا فیروزجا دومین چهره ورزشی ایران در ماه‌های اخیر است که بر اثر فشارهای وارده از سوی حکومت ایران ،از تابعیت جمهوری اسالمی صرف‌نظر میکند تا بتوانند بدون دغدغه با ورزشکارانی از سراسر جهان ،از جمله ورزشکاران اسرائیلی مسابقه دهند. مهرداد پهلوان‌زاده ،رئیس فدراسیون شطرنج ایران گفته است که فیروزجا می‌خواست در مسابقات جهانی آینده در روسیه شرکت کند حتی اگر ایران تصمیم به حضور در آن نداشته باشد .او در مصاحبه با خبرگزاری تسنیم تاکید کرد: «فیروزجا تصمیم خود را گرفته و به ما گفته است که می‌خواهد تابعیت خود را تغییر دهد». رئیس فدراسیون شطرنج ایران با ارسال نامه‌ای به فیده (فدراسیون جهانی شطرنج) به این کار رسما اعتراض کرده و از فیده خواسته است از این اقدام فیروزجا جلوگیری کند .او گفت از همه ظرفیت‌ها برای جلوگیری از شرکت نماینده ایران با پرچم فیده استفاده خواهد کرد. رئیس فدراسیون شطرنج ایران همچنین تاکید کرد« :در گفتگو با این شطرنج‌باز و پدرش این مخالفت بارها عنوان شد .درنهایت فیروزجا اعالم کرد که با پرچم فیده می‌خواهد در این مسابقات حضور داشته باشد و این موضوع نیز برای فدراسیون قابل قبول نیست .ما طی نامه‌ای به فیده رسما اعتراض خود را عنوان کردیم و خواستار این هستیم که فیده با این درخواست ایران موافقت کند». فیروزجا درحال حاضر در فرانسه اقامت دارد .به گفته رئیس فدراسیون شظرنج ایران "تا دو سال نیز نمی‌تواند تغییر تابعیت دهد". در ماه آوریل سال جاری رسانه‌های ایرانی گزارش دادند که فیروزجا از بازی مقابل حریف اسرائیلی در یک مسابقه در آلمان امتناع کرده است. مقامات سیاسی و ورزشی ایران با صراحت از ورزشکاران خواسته‌اند "به عنوان نشانه مخالفت با دشمن ایران و همبستگی با فلسطینی‌ها" با ورزشکاران اسرائیلی رقابت نکنند. آیت‌الله علی خامنه‌ای بارها از ورزشكاران ایرانی كه از مسابقه با حریفان اسرائیلی امتناع ورزیده‌اند ،تمجید كرده است. جمهوری اسالمی پس از انقالب ایران از به رسمیت شناختن اسرائیل امتناع ورزیده و ورزشکاران ایرانی حق ندارند با حریفان اسرائیلی خود به رقابت بپردازند. بازی‌های قهرمانی شطرنج از بامداد چهارشنبه ۲۵دسامبر در روسیه آغاز میشود و علیرضا فیروزجا زیر پرچم فدراسیون جهانی منقش به مهره اسب در Thursday, Jan. 3, 2020
در حساس‌ترین بازی لیگ برتر فوتبال زنان ایران ،بازی تیم‌های شهرداری بم با وچان کردستان به سود بمی‌ها پایان یافت .شهرداری بم مدافع عنوان قهرمانی در این فصل نیز صدرنشین است و موفق شد با نتیجه ۲-۳از سد نماینده کردستان بگذرد .هر دو تیم ،هر ۱۰بازی قبلی را با برد پشت سر گذاشته بودند. در این بازی مهیج و پر گل ،دو رکورد جدید برای فوتبال ایران به ثبت رسید که در هر دو رده مردان و زنان بی‌سابقه است. زهرا خواجوی دروازه‌بان تیم ملی ایران و باشگاه وچان کردستان که در ۱۰بازی متوالی دروازه‌اش را بسته نگه داشته بود ،در نیمه اول این دیدار هم گل نخورد تا رکورد پیام نیازمند را بشکند. نیازمند دروازه‌بان ملی‌پوش سپاهان اصفهان با ثبت رکورد ۹۳۵دقیقه توانسته بود رکورد حسین حسینی دروازه‌بان استقالل را فرو بریزد. حاال زهرا خواجوی در ۲۱سالگی با ۹۵۳دقیقه مقاومت در برابر حریفان ،بهترین آمار محافظت از دروازه را در تاریخ فوتبال ایران به جا گذاشته است. رکورد دیگری که در این بازی بهبود یافت ،شکست‌ناپذیری شهرداری بم است که توانست به عدد خیره‌کننده ۴۰برسد .شهرداری بم ،بهمن ۹۶در دیدار با سپاهان با یک گل شکست خورد و پس از آن تاکنون هیچ باختی را متحمل نشده است .آنها همچنین رکورد شش قهرمانی در لیگ برتر فوتبال زنان را به ثبت رسانده‌اند .شهرداری بم فصل قبل نیز با ۲۱برد ،یک تساوی و بدون باخت، مقتدرانه روی سکوی نخست ایستاد .پارسال زهرا قنبری مهاجم مهارناپذیر بمی‌ها در تمام بازی‌ها گل زد و با ۵۱گل زده ،جام خانم گلی را باالی سر برد. این آمار مهاجم کنگاوری نیز رکوردی بی‌سابقه در تاریخ فوتبال ایران است .پیش از او سارا قمی مهاجم ملوان بندرانزلی با ۴۷گل زده رکورددار بود .حاال شهرداری بم با غلبه بر نزدیک‌ترین حریفش ۳۳امتیازی شده .وچان با ۳۰امتیاز دوم است. سپاهان اصفهان و شهرداری سیرجان در رده‌های بعدی قرار دارند. فروغ موری و سمیه خرمی برای وچان گل زدند .گل‌های بم را نیز فاطمه گرایلی و زهرا قنبری (دو گل) به ثمر رساندند. صداوسیما لیگ زنان را پوشش نمیدهد ،اما پایگاه خبری فوتبال و فوتسال زنان ایران ( )Foot_Ladyاین بازی را به صورت زنده از اینستاگرام پخش کرد. جالب این که در آخرین شکست شهرداری بم که سال ۱۳۹۶رقم خورد ،تک‌گل بازی توسط فروغ موری به ثمر رسیده بود .او این بار با پیراهن وچان به بم گل زد اما تیمش به برتری نرسید. سرمربیگری بمی‌ها به عهده مرضیه جعفری است .تیمی که حاال نیم‌فصل را با صدرنشینی به پایان رسانده .سمیه شهبازی هم هدایت تیم وچان کردستان را به عهده دارد( .رادیو فردا) Farhang-e BC, No. 431, Vol.17 / P. 37
رياضيات گزينش و گردآوری مطالب برای اين بخش از:
عليرضا خاتون آبادی
تفاوت سيستم های آموزشی کشورهای مختلف جهان
آیا تفاوت سیستم‌های آموزشی در موفقیت تحصیلی مهم است؟ در دنیای امروز تحصیالت نقش اساسی ،در سرنوشت و شکل‌گیری شخصیت افراد دارد .سیستم‌های مختلف آموزشی با اهداف خاص برنامه‌ریزی شده‌اند وتفاوت بین آنها در موفقیت و بهبود زندگی فردی و اجتماعی نیز تاثیرگذار است. عوامل مختلف که موجب تفاوت برنامه‌های آموزشی در کشورهای مختلف شده شامل ساعت حضور در مدرسه ،تعداد فراگیران در کالس ،ساعت ناهار ،استراحت و تعطیالت است .البته تعیین اینکه کدام یک از اینها بر موفقیت کلی تحصیل ،انگیزه و رضایت از زندگی کمک میکند ،دشوار است .بااین‌وجود ،دانش‌آموزانی که وقت بیشتری در کارهای آموزشی می‌گذرانند به موفقیت بیشتری نائل میشوند ،اما این افراد تمایل دارند ،رضایت‌مندی کمتری از زندگی به دیگران نشان دهند. شایان‌ذکر است که موفقیت تحصیلی همه‌چیز نیست. در ذیل نگاهی دقیق‌تر به سیستم‌های آموزشی در برخی از کشورها‌شده است: استرالیا ساعات کالس درس کوتاه و تعداد دانش‌آموزان کم است. دانش‌آموزان استرالیایی 200روز تحصیلی ،در سال سپری میکنند و ساعات حضور در کالس 6.5ساعت است .کالس‌ها از ساعت 9تا 15:30دقیقه برگزار میشود ،شروع و پایان سال تحصیلی ،اواخر ژانویه تا اواسط دسامبر است .تعداد افراد در کالس 18نفر ،شروع تحصیل در سن 4تا 5سالگی و سن فارغ‌التحصیلی 17تا 18سالگی است .دانش‌آموزان می‌توانند برای ناهار ،وعده‌های غذایی متنوعی از غذاخوری مدرسه و یا بیرون از مدرسه تهیه کنند .در استرالیا ،لباس فرم هر مدرسه مشخص و معموال اجباری است.
Friday, Jan. 3, 2020
انگلستان انگیزه تحصیل در دانش‌آموزان انگلیسی باالست و این انگیزه در غلبه بر موانع و در نهایت رسیدن به موفقیت کمک کننده است. روزهای تحصیلی 190روز در سال و ساعات حضور در کالس 6.5ساعت است. کالس‌ها از ساعت 9تا 15:30دقیقه و سال تحصیلی ،اوایل سپتامبر تا اواسط جوالی است .تعداد افراد در کالس 30نفر ،شروع تحصیل در سن 4سالگی و سن فارغ‌التحصیلی 16تا 18سالگی است .غذاخوری مدارس معموال وعده‌های غذایی ناسالم از غذاهای فرآوری شده دارد به همین دلیل برخی از دانش‌آموزان از منزل برای خود غذا می‌آورند .ساعات تفریح 20دقیقه و ساعت ناهار 45تا 60 دقیقه است .لباس فرم در مدارس انگلستان اجباری است. برزیل تحصیل در بسیاری از مدارس برزیل رایگان نیست ،به همین دلیل تحصیالت در رشته‌های موسیقی و هنر به دلیل هزینه‌های باال به خصوص در مناطق فقیرنشین متقاضی ندارد. روزهای تحصیلی 200روز در سال و میزان ساعات حضور در کالس 5ساعت است .کالس‌ها از ساعت 7صبح تا 12بعدازظهر وسال تحصیلی ،فوریه تا ژوئن و آگوست تا سپتامبر است .تعداد افراد در کالس 30نفر و یا بیشتر ،شروع تحصیل در سن 6سالگی و سن فارغ‌التحصیلی 14سالگی است .ناهار معموال در خانه سرو میشود و ناهار موجود در مدرسه شامل مواد پروتئینی ،سبزیجات ،گوشت و گیاهان است .لباس فرم در بسیاری از مدارس برزیل اجباری است. چین آموزش ریاضیات و علوم در چین خوب ،اما خالقیت و نوآوری اغلب مورد غفلت قرار گرفته است .روزهای تحصیلی طوالنی در مدرسه موجب شده ،سطح رضایت فراگیران از زندگی پایین‌تر از حد متوسط باشد. روزهای تحصیلی 221روز در سال و ساعات حضور در کالس 9.5ساعت است. کالس‌ها از ساعت 7:30تا 17و سال تحصیلی ،اوایل سپتامبر تا اواسط جوالی است .تعداد افراد در کالس 21نفر ،شروع تحصیل در سن 6تا 7سالگی و سن فارغ‌التحصیلی 15تا 16سالگی است .زمان استراحت برای ناهار 2ساعت است و ناهار در خانه به همراه خانواده سرو میشود .لباس فرم در تمامی مدارس اجباری است. فرانسه ساعات حضور در مدارس فرانسه طوالنی ،اما سال تحصیلی کوتاه است .برخالف بسیاری از کشورها ،در فرانسه نیازی به پوشیدن لباس فرم نیست. روزهای تحصیلی 162روز در سال و ساعات حضور در کالس 8ساعت است. کالس‌ها از ساعت 8تا 16و روزهای شنبه تا 12ظهر است .آغاز سال تحصیلی، آگوست و پایان آن ژوئن است .تعداد افراد در کالس 23نفر ،شروع تحصیل در سن 6سالگی و سن فارغ‌التحصیلی 18سالگی است .وعده‌های ناهار در این کشور مشهور به آشپزی سالم ،بر اساس اصول تغذیه و مدت زمان آن 2ساعت است. ژاپن در مدارس ژاپن لباس ،آرایش مو و کفش اهمیت بسزایی دارد .رضایت و انگیزه در دانش‌آموزان ژاپنی بسیار پایین‌تر از حد متوسط است. روزهای تحصیلی 210تا 250روز در سال و ساعات حضور در کالس 6.5ساعت است .کالس‌ها از ساعت 8:45تا 15:15دقیقه و سال تحصیلی ،آوریل تا مارس است .تعداد افراد در کالس 29نفر ،شروع تحصیل در سن 6سالگی و سن فارغ‌التحصیلی 18سالگی است .ناهار مدرسه اغلب شامل برنج ،ماهی و سوپ است .دانش‌آموزان می‌توانند ناهار در کنار خانواه خود نیز باشند. کنیا مشکالت اقتصادی و زیست محیطی در کنیا باعث شده آموزش و پرورش در این منطقه به چالش کشیده شود( ...دنباله در صفحه ی روبرو)
Farhang-e BC, No. 431, Vol.17 / P. 38
...روزهای تحصیلی 190روز در سال و ساعات حضور در کالس 8ساعت است. کالس‌ها از ساعت 8تا 16و زمان آن سه ترم با تعطیالت مساوی بین آنها است. تعداد افراد در کالس 30نفر ،شروع تحصیل در سن 6سالگی و سن فارغ‌التحصیلی 13سالگی است .ناهار در مدرسه یا در خانه سرو میشود .لباس فرم اجباری و کسانی که به این قوانین پایبند نباشند از مدرسه اخراج میشوند .والدینی که مشکل مالی دارند از طریق یک برنامه حمایت مالی میشوند تا بتوانند لباس و وسایل مدرسه را تهیه کنند. روسیه دانش آموزان در روسیه از سال اول مدرسه تا آخرین سال تحصیلی به طور اجباری در یک کالس حضور دارند .روزهای تحصیلی 211روز در سال و ساعات حضور در کالس 6.5ساعت است .کالس‌ها از ساعت 8:30تا 15و سال تحصیلی ،سپتامبر تا اواخر ماه مه است .تعداد افراد در کالس 16نفر و شروع تحصیل در سن 6سالگی و سن فارغ‌التحصیلی 16سالگی است .ناهار در ساعت 12سرو میشود .لباس فرم اجباری نیست و هر مدرسه لباس مخصوص دارد. کره جنوبی حضور در مدرسه بسیار طوالنی است و بسیاری از دانش آموزان برای کالس‌های آموزشی یا فعالیت‌های دیگر تا دیروقت در مدرسه حضور دارند .عملکرد و انگیزه باال و رضایت از زندگی در دانش آموزان کره‌ای پایین‌تر از حد متوسط است. روزهای تحصیلی 220روز در سال و ساعات حضور در کالس 8ساعت است. کالس‌ها از ساعت 8صبح تا 16بعدازظهر و سال تحصیلی ،مارس تا فوریه است. تعداد افراد در کالس 30نفر ،شروع تحصیل در سن 5سالگی و سن فارغ‌التحصیلی 16سالگی است .ناهارغذاخوری مدرسه شامل غذاهای مفید ازجمله غذاهای تخمیر شده ،کربوهیدرات‌ها ،سبزی‌ها و ماهی است .لباس فرم نیز توسط دولت ارائه میشود. آموزش در فنالند :موفق ترین نظام آموزشی جهان کشور فنالند سالها است که در میان نظام های آموزشی جهان ،پیشرو و حائز رتبه اول بوده است .به عبارتی می توان نظام آموزشی فنالند را موفق ترین سیستم آموزش در جهان به شمار آورد .شاهد بر این مدعا کسب نمرات برتر در انواع آزمون های جهانی توسط دانش آموزان فنالندی است .دانش آموزان این کشور برای مثال در آزمون PISAسرآمد جهان هستند و نمرات آنها در ریاضی ،مهارت خواندن و علوم در صدر جداول قرار دارد .اما جالب است که بدانیم نظام آموزشی فنالند تفاوت عمده ای نسبت به کشورهای بعد از خود در رده بندی جهان از جمله کره جنوبی و چین دارد. این تفاوت در میزان آزادی و استقالل و خودشکوفایی دانش آموزان در نظام آموزشی فنالند است .کودکان فنالندی در مدارس تحت فشار برنامه درسی متمرکز قرار ندارند و برای بر آمدن از پس امتحانات و آزمون های مختلف علمی و درسی تحت فشار قرار نمی گیرند .دانش آموزان معموال از یک برنامه درسی آزاد و سیال برخوردار هستند که بر طبق نیازها و عالیق شخصی آنها تدوین شده است .بازی ،تفریح و شادی جزو الینفک برنامه درسی کودکان فنالندی است. تفاوت در نوع نگرش به بحث آموزش در تمام جوانب نظام آموزشی فنالند وجود دارد به عبارت دیگر نه تنها چیدمان کالس های درس ،تزئئیات کالس و مدرسه، رنگ ها و اشیای متنوعی که در مدارس وجود دارد به شکل کامال خالقانه ای قرار می گیرند بلکه رویکرد معلمان و دانش آموزان به تحصیل و تدریس نیز تفاوت زیادی با سایر نقاط جهان دارد .فنالندی ها از پیشگامان ارائه برنامه درسی پیشرو و آوانگارد در جهان هستند برنامه ای که مبتنی بر خالقیت ،انتخاب فردی و شادی است .دانش آموزان فنالندی برنامه درسی را بر اساس سلیقه و عالقه شخصی خود دنبال می کنند و در پیگیری مواد درسی از استقالل و آزادی برخوردارند. تکنولوژی نیز نقش مهمی در آموزش فنالندی ها دارد .مدارس فنالند با مدرن ترین و به روزترین تکنولوژی های آموزشی تجهیز شده اند و استفاده از کدنویسی، بازی های فکری ،بازی نویسی و طراحی وسایل و ابزار کمک آموزشی مورد تشویق دولت قرار می گیرد و در مدارس مورد استقبال قرار دارد. به تازگی مدارس فنالند به صورت سراسری برنامه آموزشی جدیدی را پی گرفته اند که در نوع خود بسیار پیشرو به حساب می آید .در یک اقدام عجیب ،نظام آموزشی فنالند تدریس مواد درسی معمول را کنار گذاشته و دیگر دروسی تحت عنوان شیمی ،ریاضی ،جغرافیا و تاریخ تدریس نمی شوند .به عبارت دیگر مدارس فنالند تدریس زمینه های درسی گذشته و سنتی را متوقف کرده و آن را با تدریس موضوعات جایگزین کرده است .برای مثال دانش آموزان دروس کاربردی می خوانند که در آن ها مجموعه ای از دانش و مهارت های متنوع از محاسبات ریاضی پیشرفته تا تاریخ و بازاریابی وجود دارد مثال درسی تحت عنوان "مدیریت کافه تریا" که در این درس هم از ریاضیات ،هم اصول مدیریت و حسابداری ،هم زبان خارجه برای ارتباط با جهانگردان و غیره استفاده شده است. به این ترتیب فنالند ،دروس موضوعی و بین رشته ای را جایگزین زمینه های درسی سنتی نموده است به این امید که دانش آموزان فنالندی به طور عملی با کاربرد دانش در حیطه فعالیت های روزمره ،کار و زندگی خانوادگی و اجتماعی آشنا شوند. مرجع آی هوش Thursday, Jan. 3, 2020
آشپزی
باباغنوش ُرز اسالمی باباغنوش یکی از غذاهای لبنانی است که اتفاقا میان ما ایرانیان هم طرفداران فراوان دارد .این غذا ترکیبی از سیر و بادمجان است و به غذاهای خطه گیالن شباهت دارد. مواد الزم: بادمجان 2عدد متوسط سیر 2حبه ارده حدود 2/1پیمانه نمک ،روغن زیتون و آبلیمو به میزان الزم طرز تهیه: ابتدا بادمجان را کبابی کرده پوست آن را گرفته با نمک ،آبلیمو ،سیر و ارده مخلوط می-کنیم .وقتی که یک دست شد آن را در ظرفی گود ریخته مقداری روغنی روی آن می پاشیم و یا روی نان های تست قرار می دهیم مقداری پنیر پیتزا روی آن می پاشیم و چند دقیقه در فر قرار می-دهیم.
Farhang-e BC, No. 431, Vol.17 / P. 39
گزارشی از مراسم شب يلدا توسط PBN مراسم شب يلدا توسط PBNدر ۲۱دسامبر در سالن کاپیالنو مجموعه ورزشی مموریال واقع در نورث ونکوور از ساعت ۳تا ۶عصر برگزار گردید. دکتر غالمرضا میرکی مسئول برگزاری مراسم در این رابطه بیان داشت که این مراسم با هماهنگی PERSIAN BUSINESS NETWORKو تامین هزینه توسط جمعی از بیزینس های مستقر در نورث شور که عضو این گروه هستند ،به رایگان برای تمای همشهریان عزیز ونکووری برگزار شد. این برنامه در جهت زنده نگاه داشتن سنت یلدا و آشنایی فرزندان و نسل جدید با سنن ایرانی بود. این مراسم حدود ۵۰۰بازدید کننده داشت و در طی آن چند صد دالر جایزه به بازدیدکنندگان به قید قرعه اهدا شد. مجری این مراسم خانم آذر امین مدرس زبان فارسی بود. مجموعه PBNمتشکل از صاحبان مشاغل ( )Business Personsایرانی مستقر در نورث ونکوور است و همشهریان عزیز می توانند با اطمینان از سرویس های این مجموعه در تمامی زمینه ها استفاده کنند.
Friday, Jan. 3, 2020
Farhang-e BC, No. 431, Vol.17 / P. 40
اطالعيه انجمن ايرانيان برنابی احتراما به آگاهی میرساند جلسات فرهنگی انجمن ایرانیان برنابی شامل :حافظ خوانی؛ ترانه خوانی؛ شعر همراه آهنگ؛ شاهنامه همراه ضرب؛ موسیقی کر؛ مقاله میباشد. زمان :شنبه ها از ساعت 2و نیم بعدازظهر مکان :ساختمان سینیور سنتر جنب کتابخانه شمال لوهید مال خیابان کمرون شماره۹۵۲۳ تلفن ۶۰۴۷۷۹۴۴۲۲ روابط عمومی انجمن
مر ّمت تابلوهای نقاشی
مرمت و بازسازی انواع تابلوهای نقاشی رنگ روغن جدید یا قدیمی
778.874.3931
اتاق برای اجاره:
دو اتاق مبله با حمام و دستشویی در يک طبقه مستقل در منزلی بسیار دنج و دلباز و تمیز با تمام امکانات .ایستگاه اتوبوس و
پارک در نزدیکی منزل .با قیمت مناسب اجاره داده می شود.
778.919.6372
Thursday, Jan. 3, 2020
Farhang-e BC, No. 431, Vol.17 / P. 41
آژانس مسافرتی
( Advanced Travelتینا خدایی) 604-904-4422 604-770-4474 آژانس هواپیمایی آپادانا ونکو تراول (604-998-4056 )Vanco Travel 604-780-4005 آزاده موسویان آژانس مسافرتی کاپیتان کوک) (آزاده موسویان: -------------------------------------------------
آرایشگاه و سالن زيبایی
اکستنشن مژه "ميترا" -کوکيتالم 604-825-3887 604-980-5464 King Hair Design --------------------------------------------------
آموزش هنر
خانه فرهنگ و هنر (خط ،نقاشی ،موسیقی778-737-7426 )... مرکز هنری نوا( :موسیقی ،نقاشی 604-985-6282 ).. نقاشی: 604-349-6326 نازنین صادقی (آبرنگ) www.nazanin-artist.com رامین جمالپور (رنگ روغن /آبرنگ) 604-924-1475 موسیقی: ( Jahan Musicکودکان/بزرگساالن) 778-688-9234 حمیرا بشیری (سه تار برای خانم ها) 778-839-1375 مهران مهراب زاده (تار ،سه تار ،آواز604-812-9025 ).. 604-983-3985 استاد شاملو (ویلن و سه تار) شبنم شاملو (تنبک /موسیقی کودکان) 604-983-3985 778-833-4778 ُرهام بهمنش (پیانو) نازنین صادقی (پیانو برای کودکان) 604-349-6326 رامین جمالپور (پیانو ،تئوری/هارمونی) 604-924-1475 778-893-6766 فرشته فرمند (آواز) 604-913-3486 پرویز نزاکتی (آواز) 604-551-3963 محمد خرازی (گیتار) عکاسی: حمید زرگرزاده (604-925-6800 )Perfect Shot Studio 778-372-0765 گالری عکس کارون کارتون و کاریکاتور: گالری کالغ سفید (افشین سبوکی) 778-898-4575 خطاطی: 778-889-4820 انجمن خوشنویسان ایران رقص: 604-983-0015 باله ملی پارس --------------------------------------------------
اپتومتری /عينک سازی
604-464-7726 ( IRISکوکيتالم) -------------------------------------------------
آموزش زبان
604-782-3530 بهاره بهداد (زبان فرانسه) -------------------------------------------------
آموزش زبان فارسی
آموزش رانندگی
604-928-2224 ونکوور مترو ( مینو) 604-710-0550 ( Green Wayمحسن) 778-899-7790 سعيد صالحی 778-896-1420 آموزشگاه رانندگی بهروز 604-644-8960 حسین الهیجی 604-990-4844 کاپیالنو (جوان) -------------------------------------------------
اتوموبیل
604-781-7478 هوندا (سعيد لطفی ) نيسان کوکيتالم (فهیم عزيزی) 778-232-2183 میتسوبیشی (شاهرخ محبوبیان) 778-846-6778 604-616-1214 میتسوبیشی (منصور) -------------------------------------------------دنیا (وست ونکوور) عطار (کوکیتالم) سينا (کوکيتالم) صرافی محله (کوکيتالم) چارلیز (داون تاون)
Friday, Jan. 3, 2020
شرکت رايان
778-682-3213
----------------------------------بازرسی فنی ساختمان
604-500-0303 دکتر امير به کيش 778-231-3040 هاشم سیفی -------------------------------------------------
604-913-2324 604-945-3266 604-442-4446 778-245-1042 604-688-2516
خدمات چاپ
کتابفروشی
604-990-7272 کاپیز دیپو (نورت ونکوور) خدمات چاپ604-710-5234 Print & Design
نیما (کتاب ،فیلم و آالت موسیقی) 604-904-0821 778-372-0765 کتاب کارون 604-671-9880 پان به (کتاب و فیلم) --------------------------------------------------
-------------------------------------------------
باشگاه ورزشی /ورزش های رزمی
خدمات زيبايی /ماساژ
604-990-1331 باشگاه سانی کيم تکواندو -------------------------------------------------
-------------------------------------------------
پزشک /مرکز پزشکی /خدمات پرستاری پزشک خانوادگی: دکتر ساناز فاموری (604-925-9277 )West Van
فیزیوتراپی: هارمونی (فیزیو /ماساژتراپی) 604-468-2300 ناتوروپاتیک: دکتر ماندانا عدالتی (604-987-4660 )North Van خدمات پرستاری: 778-927-1348 گروه پرستاران "آرين" 604-945-5005 Safe Care Home Support -------------------------------------------------
تدریس خصوصی
نيلوفر علمداری(شیمی /ساینس) 778-926-2995 طاهره بزرگمهر (شیمی دبیرستان) 778-960-0057 دکتر فريبرز موجبی (ریاضی و فیزیک) 778-903-4750 نادره ترکمان (فيزیک و رياضی) 604-396-6622 دکتر علیرضا خاتون آبادی (ریاضی) 778-926-1382 دکتر حمیدرضا رضازاده (ریاضی) 604-700-9560 -------------------------------------------------
ترجمه
حسین عندلیب (مترجم رسمی) 604-868-9800 فریبرز خشا (مترجم رسمی) 604-377-9225 حاتمی (مترجم رسمی) (کوکيتالم) 604-338-7364 دارالترجمه رسمی ترای سیتی 604-492-0666 778-773-0723 بهارک کیادی 604-817-4689 دالور قدرشناس ()Ph.D حمید دادیزاده (مترجم رسمی) 604-889-5854 آرش اندرودی (مترجم رسمی) 604-365-6952 -------------------------------------------------
خدمات زيبایی و ماساژ زهره
604-365-4610
خدمات کنسولی /اسناد رسمی /مهاجرت
دفتر حقوق و مهاجرتی الدن حسن ولی 604-729-9449 شهرزاد فرزين (امور مهاجرت) 604-499-2530 دفتر حقوقی و مهاجرتی آتی سا 604-500-2420 فریبرز خشا (گواهی امضاء) 604-922-4600 سازمان مهاجرتی منصوری 604-619-8564 mcisfirm.com فرشته رحیمی (امور مهاجرت) 778-893-2275 604-924-4452 محمد همائی نژاد 604-986-3704 حسن نراقی (امور مهاجرت) 778-285-2866 راه کانادا (کوکیتالم) ------------------------------------------------
خدمات کامپیوتر
داريوش آرین
778-918-2815 604-220-1808
-------------------------------------------------
داروخانه
داروخانه مدیس (پورت کوکيتالم) 604-944-5544 داروخانه فارماسیو (وست ونکوور) 604-925-3304 ------------------------------------------------
دندانپزشک
604-985-7032 دکتر بابک چهرودی 604-985-7032 دکتر سام صوفی دکتر توران ايزدی يار(604-734-2114 )Van. West 604-321-8001 دکتر روشنک شفقی ------------------------------------------------
لوله کشی /سیستم های حرارتی
604-833-2869
CSS Heating
--------------------------------------------------
مبارزه با حشرات و جوندگان موذی
778-549-4554
رضا
--------------------------------------------------
مشاور امالک
604-727-4044 604-603-0704 604-506-8668 604-603-0762 604-445-2030 604-626-1033 604-307-6830 604-441-7733 604-861-8883 604-720-8001 604-500-2420 778-893-2275 604-340-8182 604-518-3992
محمد خلیل بیگی مرتضی رضایی پرتو مشرف نادر معتمد سام سالم ایرج بابایی مصطفی سليميان مهدی عباس زاده Saun Ghandyar محسن اسکويی سودابه زارع فرشته رحیمی سهيال طوسی کورس پزشک
---------------------------------------------
محوطه سازی ،زمين آرايی ()Landscaping
778-855-9645 Great Spaces Landscaping 604-724-9645 خدمات فضای سبز شاهرخ 778-322-2995 West North Landscaping
---------------------------------------------
روان شناس /مشاوره و روان درمانی
نان /شیرینی
علی وفایی (604-728- 3132 )AAA Ali Renovations 778-929-2489 حميد شرکت ساختمانی لوفا -پارسا خاکپور 778-893-7277
دکتر گيتی اقبال (روانپزشک) 604-782-9573 دکتر سعيد ممتازی (روان درمانی) 778-878-0399 -------------------------------------------------
شیرینی مینو (کوکیتالم) شیرینی گلستان شیرینی رکس افرا
604-764-6911 604-770-0660
604-971-5113 خلیج فارس (نوت ونکوور) 604-904-3904 گیالنه 604-980-7373 کازبا 604-987-9000 کپیالنو کافه -------------------------------------------------
نشریات و دیگر رسانه ها
تعمیرات و خدمات ساختمانی
-------------------------------------------------
778-870-6716 آذر امین مقدم 604-442-5632 شهين يادگاری 604-261-6564 ایرانیان 604-913-0601 دهخدا (نورت ونکوور) 604-442-9431 نور دانش -------------------------------------------------
ارز و ارسال پول
امور برقی /سيمکشی /تعمیرات
تعمیرات لوازم خانگی /برقی /کامپیوتر
حسن ()Wise Appliance Techno Electro سعید ابراهیمی
604-346-8925 -------------------------------------------------
تعمیرات اتوموبیل
604-438-0222 ( KMFخسرو خاندشتی) تعمیرگاه و مکانیکی 604-960-0389 Auto Tek -------------------------------------------------
حسابداری
ناهید پاک (778-340-0231 )NasTax-N.Van ناهید پاک (604-781-8153 )NasTax- Langley - PBSرضا هوشمند (604-990-6668 )N. Van - PBSرضا هوشمند (برنابی) 604-638-3104 - PBSرضا هوشمند (ترای سيتی) 604-945-6664 778-285-8830 حسابداری صبا 604-468-4222 تراز (کوکیتالم) تراز (حسن نراقی -نورت ونکوور) 604-986-3704 -----------------------------------------------
حمل و نقل /اثاث کشی ()Moving
604-603-9099 آلبرت (حمل و نقل و اثاث کشی) 604-970-2233 Merto Vancouver Movers --------------------------------------------------
خدمات بیمه
جهانگیر فامیلی ميالد رحمتی سعيده کمونه
604--836-5663 604-987-9356 778-580-5616
رستوران
عکاسی و فیلمبرداری
604-925-6800 پرفکت شات استودیو 778-372-0765 استودیو عکاسی کارون حمید 604-358-7060 slicephotography.ca 778-355-4445 دات آرت استودیو 604-358-6045 Rosewood photography 604-987-1413 یونکس ------------------------------------------------
فروشگاه مواد غذایی
604-552-3336 604-990-7767 604-973-0119 604-987-7454
---------------------------------------------
فرهنگ فرهنگ BC BC
شهروند پیوند دانستنیها دانشمند تلویزیون پرواز تلویزیون آريا رادیو فارسی زبان ونکوور
604-544-0960 778-317-4848
BC
604-988-9262 604-921-4726 604-697-0344 604-913-0399 604-723-4307 604-396-1919 778-709-9191
--------------------------------------------------
مشاوره خدمات دولتی فرهاد شمس
60-721-1693
سوپرمارکت نانسی (نورت ونکوور) 604-987-5544 604-472-8888 ( Urban Gateکوکيتالم)
--------------------------------------------------
604-682-8816 آریا (داون تاون) 604-669-6766 دانیال (داون تاون) 604-987-7454 افرا (نورت ونکوور) فروشگاه بزرگ دایانا (کوکيتالم) 604-941-1881 604-988-8100 المپیا (نورت ونکوور) 604-988-3515 پارس (نورت ونکوور) میت شاپ اند دلی (نورت ونکوور)604-983-2020
604-341-0566 امیر بوترابی 604-603-0762 نادر معتمد 604-725-7230 بهنام نیک اختر --------------------------------------------------
وام /وام مسکن
وکالت /خدمات حقوقی در بی سی و کانادا
متیو فهی (604-561-4644 )Matthew Fahy
Farhang-e BC, No. 431, Vol.17 / P. 42
متنوع، فرهنگ BCنشريه ای مستقلّ ، پُربار و آموزنده،
با 17سال سابقه ی انتشار بی وقفه با بهترين خدمات آگهی
604-544-0960و يا 778.317.4848 فرهنگ هر دو هفته يک بار در دسترس شماست.
شماره ی آينده ی فرهنگ در تاريخ 16ژانويه 2020 ( )January 2, 2020 منتشر خواهد شد
نصب و تعمير سيستم های حرارتی
فرنِس ،بويلر؛ شومينه Hot Water Tank -
لوله کشی آب سرد و گرم و گاز (تجاری و مسکونی) (سيامک)
604-833-2869
Email: cssheating@gmail.com
)100 Rubbish (Everything Rubbish Removal
www.sunhealthcenter.com
مدرسه ی نور دانش اطالعیه برگزاری کالس های رسمی در مناطق شهری نورث ونکوور ،برنابی ،کوکیتالم و یو بی سی
هر گونه اثاثيه اضافی ،بی استفاده و دورافکندنی شما را -اعم از مبل، یخچال ،میز و صندلی و - ...با نازلترين قيمت از منزل يا محل کار شما برخواهيم داشت. خدمات اين شرکت در نورت ونکوور، وست ونکوور ،کوکيتالم ،داون تان و ديگر نقاط ونکوور بزرگ در دسترس شماست.
)Tel: 604.500.0953 (Ami
حل جدول نشريه ی فرهنگ (شماره ی )431
مدرسه ي نوردانش به عنوان اولين مدرسه ي رسمي ايراني در ونكوور کانادا آماده ي ارائه ي خدمات آموزشي و فرهنگي به فرزندان عزيزمان در آغاز سال تحصیلی جدید مي باشد .مدرسه ی نور دانش با مجوز رسمی برگزاری امتحانات پایان سال تحصیلی ایران و برخورداری از سی سال سابقه ی مدیریتی و آموزشی در مدارس دولتی و غیر انتفاعی داخل کشور و چندین سال فعالیت آموزشی در مناطق مختلف ونکوور بزرگ و بهره مندی از کادری مجرب و کارآزموده ،دارای کالس های خصوصی و گروهی آموزش زبان فارسی برای خردساالن و بزرگساالن ،آموزش تمامی دروس ابتدایی و راهنمایی و نیز آموزش تک درس دبیرستان می باشد .ما به میزبانی وخدمت رسانی به بیش از یکصد نفر از دانش آموزانی که داوطلب شرکت در امتحانات پایان تحصیلی ایران در سال گذشته و جاری در حوزه ی ونکوور هستند اعم از افراد توریست و یا هموطنان مقیم ،مفتخریم. برنامه های سال تحصیلی جدید مدرسه در سه منطقه ي برنابي در روزهاي سه شنبه بعدازظهر ،كوكيتالم در روزهاي شنبه و نورث ونکوور در روزهاي یک شنبه خواهد بود .تاریخ شروع کالس ها از هفته اول سپتامبر بوده و تا ماه می سال آینده ادامه خواهد یافت. الزم به ذكر است كه ثبت نام مدرسه براي سال تحصيلي جدید نیز براي پايه هاي اول ابندایی تا پيش دانشگاهي با ارائه ي كارنامه ي رسمي ايران شروع شده است.. عالقمندان مي توانند جهت ثبت نام و كسب اطالعات بيشتر با شماره تلفن 6047269430تماس حاصل فرمايند محل تشكيل كالس هاي برنابي در کتابخانه کامرون و محل نشکیل کالس های نورث ونکوور در کالج آلکوین می باشد. Thursday, Jan. 3, 2020
Farhang-e BC, No. 431, Vol.17 / P. 43
سبک شناسی( ...دنباله از صفحه ی )31 – ...رئیس اداره – شعبه – دایره – سرمایه داری – تجدد – تمدن – متمدن – وحشی گری – تربیت – انقالب – تکامل – محافظه کاری – اقلیت – اکثریت – حزب – مسلک – مرام – انقالبی – اعتدالی – استبداد – مشروطه – آزادی – حریت – مساوات – آزادیخواه – وطن – وطنخواهی – ملت (به معنی جماعت رعایا) – توده ی ملت – محبوبیت – وجاهت ملی – عوام فریبی (دماگوژی) – قانون اساسی – مجلس مؤسسان – سوسیالیزم – رادیکال – دموکرات – بلشویک – کمونیزم – شخصیت – احساسات – افکار – تثبیت – سقوط – حقوق – حقوق شخصی – حقوق ملی – حقوق اجتماعی – حقوق بین الملل – عدلیه – مالیه – نظمیه – بلدیه – مجموعه ی قوانین – هیئت – هیئت قضات (اصطالحات قضایی که اخیراً به پارسی ترجمه شده و اصطالحات دیگر) چون :پلیس – آژان – ژاندارم – رفورم – رورمه – کمیساریا – حکومت – حکومت های مستقل – نیمه مستقل – تحت االمر – موازنه ی سیاسی – روابط بین دول – مناسبات دول – ملیت – انسانیت – سیاست – سیاسیات – سیاسی – پلیتیک – دارالفنون – مدرسه ی سیاسی – کالس – سالون – دیپلم – دیپلمات – دیپلماسی – سرمقاله – آرتیکل – پاورقی (فیتون) – رومان – سردبیر – مدیر – صاحب امتیاز – سانسور – توقیف – ترور – تروریست – کمیته – فرقه – پارتی – مرکزیت – تمرکز – وحدة مرام – وحدت ملی – عدم مرکزیت – المرکزیت – تنقید – استنطاق – تحقیق – کنفرانس – تریبون – کرسی نطق – نطق باحرارت – قلم آتشین – استقالل – تمامیت – حاکمیت – تقویت – حیات سیاسی – حیات اقتصادی – تخصص – متخصص – شخصیت – استعمار – مستعمره – استثمار – رنجبر – کارگر – اتحادیه – سندیکا – تشکیل و تشکیالت – تجهیز و تجهیزات – تکامل – تطور – تظاهر – متظاه – افکار – افکار عمومی و صدها لغات و تعبیرات و اشارات دیگر که برای گردآوری آنها کتابی جداگانه باید تألیف شود و در این ضمن ضدها لغت فارسی فصیح ولی متروک یا لغات شعری به وسیله ی نویسندگان آزاد و به برکت شکستن سد قواعد و رسوم قدیم وارد نثر این دوره شده است که امروز به نظر قدیم می آید و حال آنکه همه مولود همین بیست سی سال انقالب ادبی می باشد. ً لغات فارسی فصیحی که فرهنگستان اخیرا نشر داده است و غالب آنها از طرف نویسندگان قبول شده و وارد زبان گردیده از این جمله است. لغات معیوب یا غلط از چند قسم بیرون نیست یا لغت اجنبی اروپایی است و یا لغات عربی مخالف قیاس که به وسیله ی زبان ترکی وارد گردیده است یا اغالط مشهور دیگر اکنون به برکت فرهنگستان این هر دو قسم هرگاه فارسی داشته باشد تبدیل به احسن خواهد شد و چند فقره غلط های دستوری نیز بعد از تدریس صحیح صرف و نحو کامل در مدارس به تدریج برطرف خواهد گردید اما بنیاد نثر ساده و صریح و موجز فعلی که بهتر از نثر دویست سال قبل قادر به ادای مقصود و شرح حسیات و انفعاالت و حاالت نفسانی و الهامات نویسنده می باشد باقی و برقرار خواهد ماند و در واقع معایب محدود و سطحی می رود و محسنات عمقی و حقیقی که جان کالم باشد باقی می ماند. محال است عصری بر یک زبان بگذرد و تغییری در آن زبان روی ندهد ،منتها باید رعایت یک چیز بشود و آن حفظ پایه و قواعد دستور زبان است که در عین آزادی فنی بایستی از آن غفلت نکرد .یعنی باید هر نویسنده حق داشته باشد به هر طریق که بهتر می داند و با هر لفظ که فصیح تر می پندارد الهامات قلبی خود را نشان دهد، و قیدی بر دست و پای او نبندند ،منتها ارائه ی طریق بر طبق دستور و از حیث معنی لغت ،از طریق فرهنگستان و به وسیله ی دیگر اساتید بایستی به عمل آید ،و قاعده ی عمومی در حفظ و حمایت لغات مادری نیز مانند قواعد صرف و نحو محترم شمرده شود .با این روش امید است نثر فارسی در نتیجه ی انقالب سی چهل ساله و مساعی نویسندگان فاضل و زحمت های گرانبهای اخیر فرهنگستان (هرقدر کسی قدر نداند و بیغاره براند!) دوره ی پرافتخاری را بگذراند ،چنانکه در این اواخر ترقی فاحشی که در نثر فاضالنه و بی غلط فارسی پیدا شده است این نوید را به ما می دهد8. Friday, Jan. 3, 2020
(تمام شد جلد سوم سبک شناسی یا تاریخ تطور نثر پارسی در شهر تهران – دیماه )1319 م .بهار توضیحات: نادرمیرزا پسر بدیع الزمان میرزا بن محمد قلی میرزای ملک آرا فرزند -1 دومین فتحعلی شاه ،و مادر محمدقلی میرزا شاه زنان دختر شاهرخ بن رضاقلی میرزا پسر نادرشاه است و به همین مناسبت نام این شاهزاده را نادرمیرزا گذاشتند. (رجوع شود به تاریخ و جغرافیای تبریز ص 303 – 298شرح حال مؤلف ،طبع تهران) در پشت جلد کتاب می نویسد ..." :تألیف مرحوم شاهزاده نادر میرزا -2 نگارش مرحوم لسان الملک ملک المورخین مشهور به سپهر!" و در سطور آخر کتاب نوشته شده" :قد تمة (کذا) کتاب جغرافیای دارالسلطنه تبریز موسوم به جغرافیای مظفری تألیف مرحوم شاهزاده نادر میرزا و نگارش مرحوم آقامیرزا هدایت الله لسان الملک ملک المورخین رحمة الله علیهما که جناب جاللتمآب اجل لسان السلطنه ملک المورخین بطبع می رسانند (!) 1323 ...هجری" و نسخه ی دست نخورده و سالم این کتاب نزد خانواده ی نادرمیرزا موجود است. مراد زمان ولیعهدی ناصرالدین شاه و حکومت او است در تبریز. -3 میرزا فضل الله علی آبادی است. -4 تاریخ و جغرافیای تبریز ص .197 -5 صاحبدیوان :میرزا فتحعلی خان فرزند حاجی میرزا علی اکبر قوام الملک -6 شیرازی است و او فرزند کهتر حاجی ابراهیم خان اعتمادالدوله صدراعظم فتحعلی شاه که سابق کالنتر شیراز و در واقعه ی محاربات آقا محمدخان و لطفعلی خان طرف قاجاریه را گرفته وجیه شد و به صدارت رسید و به ناگاه خود و دودمانش به قهر خاقان برافتاد و تا کودکان را خصی و کور کردند و تنها مردی سالم که از آن دودمان بماند میرزاعلی اکبر فرزند کوچک اعتمادالدوله بود که بعد کالنتر شیراز شد و قوام الملک لقب یافت و جد صاحبدیوانیان و قوامیان است (رجوع شود جغرافیای تبریز ص .)214 – 213 ذکر نام "وطن" در این مورد ،تازگی دارد و از تأثیرات ادبیات جدید و نفوذ -7 انقالب فرانسه پیدا شده است. در این فصل بنا بود از نثر قرن اخیر هندوستان و افغانستان سخنی گفته -8 شود ولی به جهاتی از آن بحث صرف نظر می شود.
PERSIAN CULTURE AND ART INSTITUTE
خانـه فـرهنـگ و هنـر ایــران مرکـز برگـزاری کـالس ،گردهمـایی و رویدادهـای فـرهنـگی
مرکـز اطالع رسانی رویـدادهای فرهنـگی کودکان و نوجوانان مدرسه پارسی :مهناز صالحی نقاشی ،کالژ ،سفال :شیما دهقان موسیقی :آرزو ملکی ،نازنین صادقی
www . PersianEvents . ca
ادبیات و هنـرهای نمایشـی داستان نویسی :محمد محمدعلی تئاتر ،منایشنامه نویسی :محمد رحمانیان بازیگری :مهتاب نصیرپور فیلمسازی :حسین فاضلی عکاسی :نیما راهنما
موسـیقـی کمانچه ،ویلن :سعید فرج پوری آواز :پرویز نزاکتی تار ،سه تار :علی رزمی بربط :علی سجادی سنتور :ساینا خالدی متبک ،دف :هامین هنری گیتار :کاوه یغمایی ،نازنین صادقی پیانو :نیلوفر فرزندشاد آکاردئون :سعید زرگری آهنگ سازی ،نی :امیر اسالمی ویلن ،کمانچه :سینا احتاد ویلن کالسیک :علی عسگری
هنـرهای تجسمـی نقاشی آبرنگ ،اکریلیک :محمدرضا آتشزاد نقاشی رنگ روغن ،میکس میدیا :مهتاب فیروز آبادی نقاشی با مداد رنگی ،ذغال و آبرنگ :نازنین صادقی کاریکاتور ،انیمیشن :افشین سبوکی مینیاتور ،تذهیب :فرهاد الله دشتی طراحی :حمیدرضا جدید گرافیک :فرزان کرمانی نژاد سرامیک :املیرا حبیب اله مجسمه سازی :مجید شیخ اکبری خوشنویسی :مسعود کریمایی
زبان انگلیسی :یلدا احمدوند فرانسه :سام زهره وندی
علوم پایه ریاضی ،فیزیک ،کامپیوتر :دامون طهماسبی شیمی :سهند طهماسبی
facebook . com / percai www . percai . com info @ percai . com
)1181 West 16th Street (at Pemberton Ave North Vancouver, BC V7P 1R4
)778.PERSIAN (737.7426 778 . 889 . 4820
با سـپاس از همـراهـان همیشـگی خـانـه فـرهنـگ و هنـر ایـران
ما
Farhang-e BC, No. 431, ِ Vol.17 / P. 44 فرهنگ
The Song of Names (PG)****
ِ Man Hunt!
By Robert Waldman, Vancouver
Knives Out (PG) *** Sharp Wits!
BY Robert Waldman, Vancouver
B
rilliant on all counts turns out to be The Song of Names. Made by Canadian super producer Robert Lantos this enchanting take of long lost love is now ensnaring viewers at Vancouver’s Fifth Avenue Cinemas on Burrard Street opening Christmas Day Set in Europe our story takes place in 1951 for starters. Here we see the boyhood friendship that a few 12 years old would endure. Not quite separated by birth this two hour drama focuses almost exclusively in the kids - one from good old British stock named Martin and the other named David , a gifted Jewish Pole with energy to burn and God--given talent second to none. In a multi-decade search that goes global The Song of Names turns into a mystery that even would befuddle they likes of Colombo or Maigret. When David goes missing its up to now a now mature Martin to go on a multi-content search that will touch all. Told by three different sets of actors by far the most dynamic pairing and most vital are the early years of these soon to be new-found and ultimately far-flung acquaintances for life . Tim Roth (Reservoir Dogs) sincerely plays the motivated Martin while Clive Owen ( The Bourne Identity) portrays the more troubled. violin virtuoso. But the key foundations to this tale are the kids with Luke Doyle in his first important feature film simply mesmerizing as the 913- master musician and Gerran Howell up to the task as your tradition British school boy not exactly at first enamored with having a stranger in his midst.
Steeped in tradition and history The Song of Names is full of heart and soul, given the solemn tale of the horrors of Nazi Germany and the annihilation of the Jewish people during the Holocaust . The Song of Names is well researched and truly moving. Brave performances full of raw emotion and sincerity will reel you in and make you think. Timely Especially in Today’s world where global anti-Semitism is on the rise along with other forms of intolerance, persecution and discrimination of other minority groups this movie must me seen, Never again. Farhang-e BC, No. 431, Vol.17 / P. 45
All hands on deck. Just a spirited assembly haunts a wicked mansion in stately Massachusetts when Knives Out comes a calling. Reach out and kill someone in this elaborate farce set forth by Mongrel Media and locally formed Lionsgate Films a la former stock broker snd Clinton charitable chum Frank Giustra. Check out this feeding frenzy of fun at various Cineplex Cinemas and Lionsgate Theatres across B.C. Star Wars screenwriter Rian Johnson clearly knows his stuff. In a plot that would put Colombo to shame murder must foul runs afoul at a rather eccentric family enclave. Man of the hour and flambouyant patriarch Harlan Thrombey perhaps aided and/or abetted by nurse Marta seems to be in quite the bind. Canadian National treasure Christopher Plummer (The Sound of Music) needs to decide what will come of all his hard-earned wealth once he is gone. Wishes do come true and our Florence in nightingale and upcoming Bond girl Ana de Armas is all ears and hands-on as Harlan takes a turn for the worse. Murders and murderers come in all shapes and sizes. So when Harlan dies rather mysteriously it’s anyone’s guess what actually happened. Ready to cash in on the wealth generated by this talented scribe are a fantastic cast of interlopers bond by blood and steeped in greed. Among the maybe not so loyal would-be heirs are scream queen Jamie Lee Curtis (Halloween), Michael Shannon, Toni Collette and Captain America himself Chris Evans. Out to solve this intricate and enticing puzzle is last Bond standing and Steven Spielberg Favourite Daniel Craig (Munich) who shines as intuitive sleuth Benoit Blanc, a man who clearly loves his profession. Craig is a wonderful actor even without the tux and Walther PPK and here let’s the humour door open widely in This highly entertaining whodunnit which is fresh, fun and creatively original. Exciting and full of twists and turns that will have you guessing throughout turns Knives Out a fun time in the spirit of Murder on the Orient Express and quite the ride with stellar performances throughout. Thursday, Jan. 3, 2020
Farhang-e BC, No. 431, Vol.17 / P.
46
Friday, Jan. 3, 2020
Farhang-e BC, No. 431, Vol.17 / P. 47
Thursday, Jan. 3, 2020
متنوعُ ،پربار و فرهنگ BCنشريه ای مستقلّ ، آموزنده با بهترين خدمات آگهی 604-544-0960 778.317.4848
Friday, Jan. 3, 2020
Farhang-e BC, No. 431, Vol.17 / P. 48