Fedelec magazine 160 - NL

FEDELEC

160

magazine Jaargang 30 - APR/MEI/JUN 2013

KSEPPI Staaltje high tech automatisering voor waterzuiveringsstation

HENNEAUX Moderne technologie voor gerenoveerd kasteel

TWELVE Co-working hub wijst zichzelf

MEMBER OF: be

Afgiftekantoor Brussel X - BC9646 - Driemaandelijks tijdschrift Verantwoordelijke uitgever: Filip Cossement - Bld. des Canadiens 118 - B-7711 Dottignies

besparingen en tijdswinst voor zonne-energie velden.... tot 75% minder installatietijd

Zekeringhouder UltraSafe™ verbinding zonder schroeven, drukveer, technologie CAGE CLAMPŽ

ep.mersen.com

Ferraz Shawmut is Mersen

Colofon

voorwoorD

Fedelec Magazine. Vakblad voor de elektriciteitsector. Gratis verstuurd naar elektrotechnische ondernemers, architecten, studieburelen, groothandel elektriciteit en industriële bedrijven.

PERIODICITEIT Driemaandelijks REDACTIE FCOmedia T 056 771310 | F 056 771311 redactie@fcomedia.be

Er is de laatste tijd heel wat heisa geweest rond de afbouw van de overheidssteun voor PV-installaties.

Recent nog in Wallonië, waar de Waalse regering dagenlang heeft moeten onderhandelen om tot een “compromis” te kunnen komen onder politieke partijen. In Vlaanderen was de overheidssteun al eerder teruggeschroefd.

Wat is er eigenlijk misgelopen? De verschillende gewestelijke overheden hadden oor-

RECLAME - ADVIES FCOmedia, Boulevard des Canadiens 118, 7711 Dottignies T 056 771310 | F 056 771311 filip.cossement@fcomedia.be

spronkelijk allemaal dezelfde bedoeling: een snelle doorbraak forceren in het residentiële

VORMGEVING Lien Hoste lien.hoste@fcomedia.be

veel succes, maar succes heeft een prijs… en die liep intussen fel op voor de subsidië-

Version française: sur simple demande

prijs van de zonnepanelen drastisch, vooral door de massale invoer van panelen uit

gebruik van zonne-energie.

Maar zonnepanelen waren aanvankelijk nogal duur en in de aanloopfase was het dus nodig om een aantal stimuli te voorzien. Door het toekennen van groene certificaten heeft de overheid dus een sleutelrol gespeeld in het doen toenemen van vraag en aanbod. Met rende overheden.

Zij zijn dus beginnen “sleutelen” aan de subsidiemechanismen. Tegelijkertijd zakte de China. Hierdoor kwamen Europese fabrikanten in moeilijkheden en velen gingen zelfs

VERANTWOORDELIJKE UITGEVER Filip Cossement Boulevard des Canadiens 118, 7711 Dottignies OFFICIEEL TIJDSCHRIFT VAN DE NATIONALE FEDERATIE VAN ELEKTROTECHNISCHE ONDERNEMERS DIRECTEUR FEDELEC Willy Pauwels J. Chantraineplantsoen 1, 3070 Kortenberg T 02 757 65 12 | F 02 757 65 41

over kop.

Dit heeft tot gevolg dat het vertrouwen van de particulieren weg is. Niet iedereen ziet namelijk het investeren in duurzame energie enkel als een maatschappelijke keuze, het moet ook een “investering” zijn die opbrengt. Constante wijzigingen in de steun via groene certificaten, het invoeren van een netvergoeding, twijfels over het verder blijven bestaan van fabrikanten van panelen; het zijn allemaal elementen die de consumenten tot nadenken stemmen.

Is er dan geen toekomst meer voor PV-installaties? Toch wel. Niet vergeten dat nieuwe gebouwen in de toekomst een verplicht aandeel hernieuwbare energie zullen moeten produceren. Er is dus zeker nog een mooie toekomst weggelegd voor alle technieken in het kader van duurzame energie.

Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt worden door middel van druk, fotokopie, microfilm of op welke wijze ook, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever.

Voor ondertekende artikels zijn alleen de auteurs aansprakelijk. Voor de inhoud van de advertenties zijn enkel de adverteerders aansprakelijk. De uitgever erkent geen enkel verplichting tot opname van aangeboden advertenties.

Alleen moet de overheid meer en sneller naar de sector luisteren. Samen moeten we streven naar een duurzaam beleid waarbij de consument, wanneer hij kiest voor een kwalitatieve installatie, kan rekenen op een aanvaardbaar rendement dat niet afhankelijk is van pure subsidies.

Ondanks de moeilijke tijden die we momenteel doormaken, mogen we de toekomst hoopvol tegemoet zien.

LID VAN DE UNIE VAN DE UITGEVERS VAN DE PERIODIEKE PERS

Antoine Van Lierop, Voorzitter

inhoud

20

28

INSIDE NEWS

06

FEDELEC - INFO VAN DE FEDERATIE - Ronde tafel onderwijs-arbeidsmarkt - Nieuwe leden - Resultaten 2012 van Federale Verzekering - Sociale media, surfen en smartphones: kan dit op het werk?

- Rekening-courant van een bedrijfsleider - Nieuwe websites voor elektriciens in spe

10 11 12 14 18 19

TECNOLEC INFORMEERT

34

- Veilige laagspanningsschakel- en verdeelinrichtingen volgens de nieuwe norm NBN EN 61439

20

Projecten - Kseppi: Staaltje high tech automatisering voor waterzuiveringsstation - Henneaux: Moderne technologie voor gerenoveerd kasteel - Twelve: Co-working hub wijst zichzelf

28 32 38

reportageS

40

- Climacon: Warmtepompboiler levert tapwater tegen laagste energetische kost - Hager: Tebis-gamma is comfortabel, energie-efficiĂŤnt en flexibel - HELIA: De nieuwe generatie hollewand dozen - Techno Specials: Innovatieve kabeloplossingen in Multimedia Connect gamma - Qbus: Functionele en flexibele domotica voor elke serviceflat

26 31 36 42 44

TECHNOLOGIE - Next Generation Ethernet via koper: wat brengt de toekomst?

46

BeurS

48

product news

49

Nieuwe teledimmers : volledige compatibiliteit !

Dankzij een door Hager ontwikkeld automatisch en universeel herkenningssysteem, garanderen de nieuwe teledimmers het dimmen van alle soorten verlichtingsbelastingen : gloeilampen, LS-halogeenlampen (230 V), ZLS-halogeenlampen (12 V of 24 V) met elektronische of ferromagnetische transfo, dimbare LED 230 V, dimbare ZLS-LED (12 V of 24 V) met elektronische transfo en compacte fluorescentielampen (CFL).

www.hager.be Fedelec magazine | 5

inside news

VIP Event in Sportoase te Heverlee

FEDELEC WEST VLAANDEREN: Succesvolle SPEEDDATING

Op 31 januari nodigde Fedelec Vlaams-

Op donderdag 14 maart organiseerde voornoemde regionale afdeling een

Brabant, in samenwerking met Cebeo, haar

“speeddating” rond branddetectie, domotica en beveiliging.

leden uit op een VIP Event in Sportoase te

De groep, ongeveer 70 aanwezigen, werd in kleine groepjes ingedeeld

Heverlee.

en kregen gedurende een 20-tal minuten aan elke module (stand) van de deelnemende partners de meest interessante informatie rond de items

De deelnemers konden genieten van een

branddetectie, domotica of security.

receptie en een basketbalwedstrijd Leuven

Alweer een gesmaakte activiteit.

Bears - Belgacom Luik en konden juichen bij een uitslag van 84 - 76!

De te winnen mini iPAD ging uiteindelijk naar dhr. Eddy De Baere Met dank aan; Ardovlam, Duo Tecno, KNX, Lobeco, Niko en Qbus

In memoriam Herman Peters Het is met droefheid dat wij

Wij sommen de voornaamste mandaten die hij heeft bekleed

recent afscheid hebben moe-

even op:

ten nemen van de heer Herman

- Lid van de Nationale Raad van de Confederatie Bouw in 2008

Peters, voormalig voorzitter van

en 2009

FEDELEC en lid van verschil-

- Bestuurder van de Confederatie Bouw in 2008 en 2009

lende bestuursinstanties van

- Voorzitter van FEDELEC Limburg van 1998 tot en met 2006

de Confederatie Bouw.

- Bestuurder van FEDELEC nationaal van 1998 tot en met 2011

Herman is op 10 februari 2013

- Voorzitter van FEDELEC nationaal van 2006 tot en met 2011

overleden op zevenenzestig-

- Voorzitter van STS van 2008 tot en met 2011

jarige leeftijd.

- Voorzitter van het VEI van 2004 tot en met 2006

Naast zijn professionele loopbaan als zaakvoerder van de NV Peters Electro uit Bree, is Herman ook zeer actief geweest als

De heer Peters kreeg veel erkenning voor zijn verdiensten.

mandataris binnen de beroepsorganisatie. Hij zette zich niet

Hij was Eredeken van de Arbeid.

alleen in voor de belangen van zijn collega’s elektriciens, ook binnen de Confederatie Limburg en op nationaal vlak bekleedde

Wij zullen Herman blijven herinneren als een vriendelijk en col-

hij heel wat mandaten.

legiaal iemand die sterk ijverde voor zijn beroep.

6 | Fedelec magazine

News vanuit Brussel-HalleVilvoorde FEDELEC Brussel-Halle-Vilvoorde spant zich in om haar plaatselijke vereniging te dynamiseren en daartoe nodigde zij op vrijdag 25 januari 2013 al haar leden met hun gezin uit bij Brussels Kart in Groot-Bijgaarden. Bij een verzorgde nieuwjaarsreceptie konden de leden elkaar ontmoeten in een collegiale ontspannen sfeer en … de deelnemers zijn huiswaarts gekeerd met hun karikatuur getekend door een professionele karikaturiste !

De onderneming Freddy Cnop uit Sint-Stevens-Woluwe gekarikatureerd …

Overlijden van de heer Gaston Tomberg Wij hebben het overlijden van de heer Gaston Tomberg vernomen, penningmeester van de regionale afdeling Brussel-HalleVilvoorde. Geboren in 1922, werkte hij al bij Nestor Feyens toen hij 17 jaar was. Na de 2de Wereldoorlog begon hij als zelfstandige te werken en zijn loopbaan bedroeg in totaal 73 jaar waarvan 63 jaar als zelfstandige.

In 1979 trad hij toe tot de Raad van Bestuur van Fedelec en van de regionale afdeling.

Daarnaast heeft hij nog verschillende mandaten bekleed (lid van de Kamer van Ambachten en Neringen, beheerder van de INFAC, lid van het Paritair Comité).

Hij kreeg ook het ereteken van de Arbeid eerste klasse, een speciale ereteken van beroepsverenigingen en op de leeftijd van 83 jaar, het ereteken van Officier der Kroonorde.

Fedelec magazine | 7

inside news

VIJFTIENDE NACHT VAN DE ELEKTRICIENS TE ANTWERPEN Op vrijdag 22 maart 2013 werd voor de 15e keer de Nacht van

Terwijl de leden deelnamen aan de vergadering maakten hun

de Elektriciens georganiseerd. Deze keer was het de beurt aan

partners van deze gelegenheid gebruik om de ZOO te bezoe-

de regionale Fedelec afdeling Antwerpen om in te staan voor de

ken, voor een wandeling door de “slapende ZOO”. Jammer

organisatie van de algemene statutaire vergadering en de daarbij

genoeg waren de weergoden niet zo goed gezind en gooide een

horende traditionele “Nacht”.

koude wind roet in het eten.

Als locatie werd gekozen voor het Radisson Blu Astrid Antwerp hotel voor de statutaire vergadering en voor de ZOO van Antwerpen

Na de algemene statutaire vergadering en de wandeling, ver-

voor wat betreft de receptie en Nacht van de Elektriciens, beiden

zamelden de genodigden in de Verlatzaal en de Wintertuin in de

gelegen aan het Koningin Astridplein te Antwerpen.

ZOO voor de receptie.

De aparte sfeer en het unieke decor van de Wintertuin zorgde voor een speciale “touch”.

Na de receptie werden de deelnemers uitgenodigd voor het banket in de Marmeren zaal waarvoor een 240 tal gasten aanschoven. Traditiegetrouw werd gespeecht, enerzijds door de nationale voorzitter de heer Antoine Van Lierop en anderzijds door de regionale voorzitter de heer Peter De Prins.

Na het nagerecht kon nog rustig nagepraat worden of konden de danslustigen naar de foyerbar alwaar nog een paar uurtjes “uit de bol” kon gegaan worden op de beats van gastorkest MERCY.

Afspraak 16e Nacht van de Elektriciens, volgend jaar op 21 maart te Namen Bijzondere dank nogmaals aan alle sponsors

8 | Fedelec magazine

Namur

21.03.2014

Cercle de Wallonie www.cerclewallonie.be

Fedelec magazine | 9

fedelec

Ronde tafel onderwijs-arbeidsmarkt » Naar een breed gedragen strategische visie

“V

ormelek werkt al enkele jaren aan een betere aansluiting tus-

Geanimeerde workshops

sen onderwijs en arbeidsmarkt. Alle actoren verrichten nuttig

In de diverse workshops werden stellin-

werk maar vaak zijn de acties nog te versnipperd. Om tot een

gen geponeerd om de discussie op gang

breed gedragen strategische visie te komen en meer te wegen op het

te brengen. Op basis daarvan konden

beleid, organiseerde Vormelek een ronde tafel waarop alle betrokken

de aanwezigen uit onderwijs, installatie-

actoren vrij van gedachten konden wisselen.

bedrijven, en werkgevers- en werkne-

”

mersorganisaties met mekaar in discussie treden. In de workshop ‘De jeugd van tegenwoordig’ ging het in hoofdzaak over

Elektrotechnische ondernemers klagen

meer te kunnen wegen op het beleid.” Dat

het werken aan attitudes bij jongeren. Met

al jaren dat ze onvoldoende geschikt en

was dan ook de doelstelling van de ronde

de stelling ‘Vroeger waren jongeren stip-

gemotiveerd personeel vinden. Ook in

tafel die Vormelek en de sociale partners

ter en beleefder’ kon de overgrote meer-

scholen en opleidingscentra loopt het

organiseerden. De hevige sneeuwval

derheid van de deelnemers zich akkoord

aantal jongeren dat voor elektriciteit kiest,

speelde voor spelbreker, maar zij die er

verklaren. Een belangrijk aandachtspunt

al jaren terug. Enkele hebben de richting

wel in geslaagd waren het Ukkelse kas-

in de hedendaagse aanpak van jongeren

elektriciteit bij gebrek aan voldoende

teel ‘Latour de Freins’ te bereiken, waren

is ongetwijfeld dat ze moeten het gevoel

leerlingen moeten afschaffen, bij andere

dubbel en dik gemotiveerd.

hebben dat hun eigen leefwereld op een

dreigt hetzelfde te gebeuren. Ook al is

of andere manier bij de opleiding betrok-

er dit schooljaar voor het eerst een lich-

Probleem is drieledig

ken wordt. Wat de specifieke knelpun-

te stijging van de leerlingencijfers - een

Het probleem dat zich stelt is eigen-

ten op residentieel en op industrieel vlak

trendbreuk is te sterk uitgedrukt -, het

lijk drieledig, aldus Hilde De Wandeler,

betreft, bleek er onder de deelnemers aan

probleem blijft uiterst nijpend. Én het is

directeur van Vormelek: “Ten eerste is

deze workshop unanimiteit om de priori-

een gezamenlijk probleem van bedrijven,

het aantal jongeren dat kiest voor een

teiten en de acties ter zake vast te leggen

scholen en opleidingscentra. Het kan dus

elektrotechnische opleiding, te laag. Een

op basis van de ‘Elektro Challenge’ proe-

ook best samen opgelost worden.

tweede probleem is dat de motivatie van

ven. In de workshop ‘Al doende… ‘ werd

zij die er wél voor kiezen, al te vaak niet

het belang van goede stages voor jonge-

Brede ‘ronde tafel’

de juiste motivatie is. De meeste jonge-

ren én leerkrachten aangekaart. Er bleek

Pieter Verley, coördinator externe com-

ren die elektriciteit studeren, zijn daar

een vrij brede consensus te bestaan over

municatie Vormelek: “We merken dat er

terechtgekomen omwille van negatieve

het feit dat er in technische richtingen bij

heel wat goede acties plaatsvinden, maar

redenen. Het welbekende waterval-

voorkeur meer en langere stages worden

vaak zijn deze te versnipperd en gefrag-

effect... En ten derde is er de vraag hoe

georganiseerd.

menteerd. Te weinig georganiseerd van-

de opleidingen en leerplannen moeten

Op 31 mei organiseer t Vormelek

uit een gezamenlijke visie op de sector.

georganiseerd en vormgegeven wor-

‘ElektroEvent’, dit zijn technische work-

We moeten een nieuwe start durven

den. Maar hier begeef ik mij op glad ijs.

shops voor leerkrachten elektriciteit. Op

nemen om tot een breed gedragen stra-

Want is het doel van een opleiding om

het einde van de namiddag is er een net-

tegische visie te komen. Op basis daar-

jongeren zo goed mogelijk voor te berei-

werkmoment voor alle actoren betrokken

van moeten we de komende jaren met

den op een bepaalde job of sector? Of

bij de aansluiting onderwijs-arbeidsmarkt

alle actoren in dezelfde richting werken,

is een opleiding eerder bedoeld om

in de sector.

om concrete en meer afgestemde acties

jongeren algemeen te vormen in een

te kunnen opzetten, en evenzeer om

bepaald domein?”

10 | Fedelec magazine

www.vormelek-formelec.be

info van de federatie

Nieuwe leden - 1e trimester 2013 Nederlandstalige

7700 MOUSCRON

M. Begon François

7040 QUÉVY

M. De Roeck Benoît B.V.B.A. Ampeire

2600 BERCHEM-ANTWERPEN

B.V.B.A. B & E B.V.B.A. Benk Strauven

9090 MELLE

Mme El Ayoubi Latifa

1080 MOLENBEEK-SAINT-JEAN

S.P.R.L. Engineer-Inc

1030 BRUXELLES

3001 HEVERLEE

B.V.B.A. Bries Electrotechnieken

9170 SINT-GILLIS-WAAS

De Hr Christiaens Stefan

9200 DENDERMONDE

B.V.B.A. De Loose Thomas

9630 ZWALM

De Hr De Nollin Kris

9130 BEVEREN

De Hr De Wolf Lorentz

9800 Deinze

B.V.B.A. Dx Electro

3590 DIEPENBEEK

B.V.B.A. E & B Installations B.V.B.A. Electriciteitswerken Luc

S.P.R.L. Espace & Transition

9100 SINT-NIKLAAS

B.V.B.A. Electrik

9340 LEDE

B.V.B.A. Elta B.V.B.A. Energy Consultancy &

1330 RIXENSART

be

6061 CHARLEROI

S.P.R.L. Fa Électric M. Gillon Laurent S.P.R.L. Group A.L.C. Construct

S.A. Industrie Nouvelles Technologies

4432 ANS

1030 SCHAERBEEK 7100 SAINT-VAAST

S.A. Installations, Maintenance et Constructions Electrotechniques

6180 COURCELLES

S.C.R.L. Jline

1030 SCHAERBEEK

S.P.R.L. Jme 3212 LUBBEEK

Sorton

S.A. Lift Up Engineering S.P.R.L. Manuelec S.P.R.L. Pb2a M. Roegiers Jérémy

7390 QUAREGNON 1030 SCHAERBEEK 1150 WOLUWE-SAINT-PIERRE 5580 ROCHEFORT 5150 FLOREFFE

2140 ANTWERPEN

Solutions Benelux

3040 HULDENBERG

De Hr Felique Tom

1830 MACHELEN (BRAB.)

De Hr Giebens Pieter

8700 TIELT

De Hr Goeteyn David B.V.B.A. Gonnissen Jan

6120 HAM-SUR-HEURE-NALINNES

3440 ZOUTLEEUW 3120 TREMELO

De Hr Bergen Ringo

M. Dupont Thomas

2180 EKEREN (ANTWERPEN)

De Hr Haesaerts Peter

3150 WESPELAAR

B.V.B.A. Hajo Elektro

3140 KEERBERGEN

N.V. Imbema Belgium

9420 ERPE-MERE 1070 ANDERLECHT

N.V. Imtech Telecom

8540 DEERLIJK

N.V. Jacops B.V.B.A. K-Installations

3211 LUBBEEK

N.V. New ECS Technics

2610 ANTWERPEN 9200 DENDERMONDE

De Hr Peeraer Joris

2100 ANTWERPEN

B.V.B.A. Servilight

9080 LOCHRISTI

De Hr Simoens Nico B.V.B.A. Technical Engineering

3000 LEUVEN

Solutions

Domotica voor iedere installateur Totaal ontwerp: Wij ontwerpen en berekenen de installatie merk-onafhankelijk > U installeert.

Schema’s: Volledig Domotica As-Builtdossier: situatieschema, ééndraadschema verbruikers, sensoren- schema, actoren schema, materiaallijst.

Volledig merk en systeem onafhankelijk.

Programmatie: Team based programmeurs gespecialiseerd in het programmeren van domotica systemen.

Opleidingen: Verkoop & projectontwerp is een praktisch gerichte opleiding met handige ontweptools.

Slaagkans verkoopsucces 100%

8501 BISSEGEM

B.V.B.A TRS N.V. Vandaele Machinery

8780 OOSTROZEBEKE

De Hr Vande Bergh Rudi

3201 AARSCHOT 8540 DEERLIJK

B.V.B.A. Vandenberghe Jeroen

U installeert, wij ondersteunen u op maat.

B.V.B.A. Vangronsveld Verlichting Electro N.V. Vertronics B.V.B.A. Vm Construct

3740 BILZEN 9890 GAVERE 1600 SINT-PIETERS-LEEUW

franstalige M. Adant Xavier

6120 HAM-SUR-HEURE

S.P.R.L. Alintech

6060 GILLY

IDGS Flyinggroup Building Luchthavenlei 1b18 2100 DEURNE T 03.218.57.44 Info@idgs.be www.idgs.be

Fedelec magazine | 11

fedelec

De klanten van Federale Verzekering genieten met Vita Invest en Vita Pensioen een rendement van 3,30% voor 2012. Het gemiddelde rendement van Vita Invest bedraagt 3,60% voor de laatste drie jaar.

Groepsverzekeringen genereren ook hoge winstdeelnames voor 2012: een rendement van 3,30% voor de contracten F-Benefit (groepsverzekering voor werknemers) en 3,45% voor

Resultaten 2012 van Federale Verzekering: levensverzekeringen opnieuw bij de sterkste op de markt

de contracten F-Manager VIP (individuele pensioentoezegging voor bedrijfsleiders).

Hoe kunnen we deze cijfers verklaren? Als onderlinge verzekeraar heeft Federale Verzekering geen externe aandeelhouders die hun deel van de winst opeisen. De verzekerden zijn de enige

“D

e percentages van de winstdeelnames voor 2012 voor de individuele levensverzekeringen en groepsverzekeringen zijn

bekend. De globale brutorendementen van deze

begunstigden van de goede resultaten. Bovendien kan de maat-

verzekeringen behoren, zoals gewoonlijk,

schappij haar solvabiliteitsmarge versterken, een solvabiliteits-

tot de hoogste op de markt.

marge die de wettelijke normen ruim overstijgt.

Detailoverzicht per product: Huidig gewaarborgd rendement

Globaal brutorendement 2012**

Vita Invest

2,00 %

3,30 %

Vita Pensioen

2,50 %

3,30 %

Vita VAPZ (Vrij Aanvullend Pensioen voor Zelfstandigen)

2,50 %

3,30 %

Individuele levensverzekeringen*

www.federale.be

12 | Fedelec magazine

”

Huidig gewaarborgd rendement

Globaal brutorendement 2012**

F-Benefit

2,25 %

3,30 %

F-Manager VIP

2,50 %

3,45 %

Groepsverzekeringen

* Voor meer info, raadpleeg de ‘Financiële Infofiches’ op www.federale.be. ** Onder voorbehoud van goedkeuring door de Raad van Bestuur van 23 april 2013.

Passie voor vakmanschap, dat verzekeren wij.

Kies Federale Verzekering, de specialist van de bouwsector

Federale Verzekering, opgericht door bouwondernemers, beschermt al vele jaren alle vakmensen van de bouwsector tegen de risico’s van hun activiteiten. Ons eigen netwerk van adviseurs en kantoorhouders staat u rechtstreeks bij met raad en daad. Wij bieden u:

•

kwalitatieve dekkingen: wij zijn de enige verzekeraar die specifieke garanties geeft in onze verzekeringen Burgerlijke Aansprakelijkheid Bouwwerken en Alle Risico’s Bouwplaats;

• •

een gratis preventiedienst; voordelige tarieven en exclusieve voorwaarden.

Wij hebben geen externe aandeelhouders en kunnen dus al onze tijd en middelen aan onze klanten voorbehouden.

Bovendien delen wij onze winst met hen!

Meer info: www.federale.be

Om de adviseur uit uw streek te ontmoeten:

De verzekeraar die alles met u deelt, Fedelec magazine | 13 zelfs zijn winst

fedelec

Sociale media, surfen en smartphones: kan dit op het werk?

“H

oe je het draait of keert, een werknemer levert prestaties onder gezag van een werkgever en ontvangt daarvoor een loon. Dit is de definitie van een arbeidscontract. Verder staat er letterlijk in de wet dat een werknemer zijn werk zorgvuldig, eerlijk en nauwkeurig moet verrichten op de tijd, plaats en wijze zoals is overeengekomen

en hij is verplicht te handelen volgens de bevelen en de instructies die hem door werkgever worden gegeven met het oog op het uitvoeren van de arbeidsovereenkomst. Een werknemer moet dus in de eerste plaats zijn werk doen. Tijdens de werkuren op facebook gaan, filmpjes kijken op you Tube of smsjes versturen maakt dus zeker niet de essentie uit van

”

een arbeidsovereenkomst. Maar als de werknemer dit toch doet? Wat dan?

Maak afspraken!

van de werknemer aan te toetsen. Als

Een werknemer heeft recht op

Eerst en vooral: zorg dat er duidelijke

deze afspraken opgenomen zijn in het

privacy…

afspraken zijn. Wanneer je een werkge-

arbeidsreglement, dan mogen zij gelijk

Opgelet: afspraken maken wil niet zeg-

ver of een werknemer dezelfde vraag zou

als bindend beschouwd worden voor

gen dat een werkgever een werknemer

stellen of een half uur per dag smssen of

werkgever en werknemer.

continu mag controleren op de werk-

op facebook gaan, redelijk is, zullen de

Een werkgever die materiaal ter beschik-

vloer. Er bestaat immers nog zo iets als

antwoorden allicht verschillend zijn. Om

king stelt van zijn werknemers, heeft

een recht op privacy. Dit recht wordt ook

die reden dringt zich al een eerste prin-

het recht te bepalen hoe dit materiaal

erkend op de werkvloer: ook daar houdt

cipe op: maak afspraken. Maak duidelijk

gebruikt gaat worden. Hij is immers eige-

een werknemer nog een recht op priva-

wat kan en wat niet. Zo zou een werk-

naar van die goederen. De wet is in dit ver-

cy. Dit belet dat een werkgever elk mailtje

nemer ervan uit kunnen gaan dat even

band niet echt ingewikkeld geformuleerd:

of sms-je dat een werknemer stuurt kan

een persoonlijk bericht op facebook

“de werknemer is verplicht …te handelen

controleren om na te gaan of dit wel toe-

posten met de laptop van het werk hele-

volgens de bevelen en de instructies die

gelaten is.

maal geen probleem is, terwijl de werk-

hem worden gegeven door de werkge-

gever vindt dat dit absoluut “not done”

ver”. Concreet: een werkgever die een PC

…maar niet onbeperkt!

is. Veronderstellen dat werkgevers en

of smartphone en een internetverbinding

Dit recht op privacy is zelfs in de

werknemers op dezelfde manier tegen

ter beschikking stelt aan de werknemer,

Grondwet ingeschreven. Toch laat dat

een dergelijk probleem aankijken, is fout.

kan het gebruik van dit materiaal tot uit-

recht niet toe dat een werknemer onge-

Werden hier regels over opgesteld, weet

sluitend beroepsdoeleinden beperken.

limiteerd op het internet kan surfen of

een werknemer waar hij zich aan te hou-

Maar zelfs als privé-gebruik toegelaten

berichtjes kan posten op facebook.

den heeft. De werkgever van zijn kant

zou zijn of niet, maak hierover afspraken.

Om een evenwicht te bewaren tussen

heeft dan ook een norm om het gedrag

Dit schept duidelijkheid.

het recht op privacy van de werkne-

14 | Fedelec magazine

info van de federatie

mer enerzijds en een controlemogelijk-

van zijn IT-netwerk beschermen, dan

bemoeien. Hier speelt ook het recht op

heid te organiseren voor de werkgever

mag de controle onmiddellijk geïndividu-

vrije meningsuiting, dat net zoals het

anderzijds, hebben de sociale partners

aliseerd worden.

CAO nr 81 afgesloten. In deze CAO staat

recht op privacy in de Grondwet is verankerd.

beschreven wat een werkgever kan doen

Een werknemer heeft recht op vrije

Dat kan even anders worden als de werk-

om het internet-, en dan ook het sociale

meningsuiting…

nemer, zelfs in zijn vrije tijd, de sociale

mediabezoek tijdens de werkuren, van

Maar ook de werknemer heeft verplich-

media gebruikt om zijn over zijn werkge-

zijn werknemers te controleren.

tingen: een werkgever mag een zekere

ver allerlei berichten de wereld in te stu-

Deze controle veronderstelt een pro-

loyauteit van zijn werknemer verwachten.

ren. Gaat dit om berichten die de werk-

cedure waarbij vooraf heel duidelijk en

Het lijkt duidelijk dat een werknemer die

gever schade toebrengen, dan gaat het

uitdrukkelijk moet vastgesteld worden

in zijn vrije tijd zijn facebook bijwerkt,

net een stap te ver om te besluiten dat

waarom werknemers gecontroleerd

niets te verantwoorden heeft aan zijn

dit geen gevolgen heeft voor de arbeids-

kunnen worden. Bovendien moet de

werkgever. Immers, in zijn vrije tijd doet

relatie. Zelfs als dit gebeurt in de vrije tijd

inmenging in het privéleven van de werk-

een werknemer wat hij wil en een werk-

van de werknemer, de tijd dat de werkge-

nemer bij een controle tot een minimum

gever kan zich daar in principe niet mee

ver geen gezag over hem kan uitoefenen.

beperkt worden. In de eerste plaats mag die controle alleen maar globaal zijn en pas als bij die vaststellingen onregelmatigheden gesignaleerd werden, mag de werkgever zich richten tot een werknemer in het bijzonder. M.a.w. individualiseren van zo een controle kan maar na een globale controle. Een voorbeeld van zo een globale controle is een controle naar buitengewoon grote e-mails die een ernstige vertraging van het netwerk met zich mee kunnen brengen. Zijn er zulke e-mails, dan kan de volgende stap in de procedure zijn het uitzoeken waar die vandaan komen.

Alleen als een werkgever ongeoorloofde feiten wil voorkomen, zijn economische belangen beschermen of de veiligheid

Fedelec magazine | 15

fedelec

Vrije tijd of niet, de werknemer mag geen informatie publiek maken die de werkgever kan schaden. Of dit nu financiële informatie is die te vroeg bekend gemaakt wordt, of kritiek op baas of collega’s. Ook in het privé-leven van een werknemer, mag een werkgever rekenen op loyauteit van zijn werknemer.

Om te controleren of een werknemer geen voor zijn werkgever nadelige berichten te wereld in stuurt, zou een werkgever kunnen eisen dat zijn werknemers hem als vriend of link aanduiden. Dit wordt niet aanvaard. In dienst komen bij een werkgever, heeft niet als gevolg dat de werknemer zijn baas toegang moet geven tot al zijn sociale netwerken. Eisen dat een baas op al de sociale netwerken van zijn werknemer moet toelaten, is een te grote inbreuk op het recht op privacy van de werknemer.

Wenst de baas de houding van de werknemer op die sociale netwerken in de gaten te houden, dan zal dit op een andere manier moeten gebeuren. Hiervoor kan teruggegrepen worden naar de procedure in CAO nr 81, maar dit gaat alleen over het netwerkgebruik binnen de onderneming. Hoe vaststellen dat een werknemer via de sociale media zijn werkgever aan het bekladden is in zijn vrije tijd, is eigenlijk niet geregeld. Dat een werkgever hier überhaupt achter komt, lijkt eerder toevallig te zijn. …maar niet onbeperkt!

Toch is ook het recht op vrije meningsui-

ting niet onbegrensd. Het recht op vrije meningsuiting mag geen misdrijf rechtvaardigen en laster is vooralsnog als een misdrijf te beschouwen. Laat een werknemer zich te ver in met de inhoud van zijn berichten op de sociale media, dan

16 | Fedelec magazine

kan een werkgever klacht neerleggen en een strafrechtelijke procedure starten.

Dit is weliswaar een heel radicale stap en heeft ook betrekking op een extreme fout van de werknemer. Het hoeft niet noodzakelijk zo ver te gaan: een werknemer heeft de verplichting zowel gedurende de overeenkomst als na het beëindigen daarvan, zich ervan te onthouden fabrieksgeheimen, zakengeheimen of geheimen in verband met persoonlijke of vertrouwelijke aangelegenheden, waarvan hij in de uitoefening van zijn beroepsarbeid kennis kan hebben, bekend te maken. Deze verplichting staat letterlijk in de wet. Op grond van deze verplichting kan van een werknemer geëist worden dat hij niet alles wat zich afspeelt in de onderneming zonder meer te grabbel gooit via sociale media.

Maar dat niet alleen: de wet die de relatie tussen werkgevers en werknemers

regelt bepaalt duidelijk dat werkgever en werknemer elkander eerbied en achting verschuldigd zijn. Deze bepaling alleen zou éénieder toch twee keer moeten doen nadenken alvorens hij communiceert!

Besluit Facebook, Linked in, you Tube, smsjes versturen, een werkgever is eigenaar van de productiemiddelen die hij voor zijn werknemers ter beschikking stelt en kan het privé-gebruik ervan beperken.

Hij kan dit echter niet zo maar controleren, daarvoor moet een procedure afgesproken en gerespecteerd worden. Feit blijft dat een werknemer het recht heeft op vrije meningsuiting maar dat dit recht niet onbeperkt is. Hoe dan ook: wat kan en niet kan duidelijk vastleggen in een overeenkomst of arbeidsreglement is een must.

nieuw

PVCHECK testinstrument voor fotovoltaïsche installaties

€ 1.312,-

De ELEKTRO LIJN PVCHECK is een multifunctioneel testinstrument dat de veiligheid en functionaliteit van fotovoltaïsche installaties test conform IEC/EN62446.

Daarnaast is het mogelijk om met de PVCHECK het rendement van een paneel of string te meten (IV Check) en om naast de openklemspanning (Voc) en de kortsluitstroom (Isc) ook direct de isolatieweerstand te meten en een continuïteitstest uit te voeren.

De IV Check wordt vergeleken met de STC (Standaard Test Condities) om te bepalen of een paneel (nog) voldoet aan de opgegeven specificaties. Met de optionele SOLAR-02 afstandsunit kunnen de stralingsintensiteit en temperatuur bij de panelen worden gelogd en aan de meetresultaten van de PVCHECK worden toegevoegd.

Prijs netto per stuk, excl. BTW, incl. Recupel-bijdrage en geldig tot en met 30-6-2013.

Ontdek het volledige ELEKTRO LIJN gamma op www.euro-index.be

Bedien uw woning in een handomdraai Met de ViZiR Room Controller stuurt u eenvoudig en intuitief een uitgang, een kamer, een verdiep, een woning. Het OLED scherm toont wat u bedient. De bediening zelf of het scrollen naar andere uitgangen gebeurt via het capacitieve afdekkader. De innovatieve, gebruiksvriendelijke technologie van Qbus nu gecombineerd met minimalistische design voor elk interieur.

Ontdek deze en alle andere mogelijkheden opmagazine | 17 Fedelec

www.qbus.be

fedelec

Rekening-courant van een bedrijfsleider

“D

e fiscus zoekt geld en bij een fiscale controle is het beter om voorzichtig te zijn wanneer een bedrijfsleider over een rekening-courant beschikt binnen zijn eigen vennootschap want er bestaat gevaar.

Wanneer U “voorzichtig” bent met uw rekening-courant en dat deze laatste op het einde van het jaar maar een

klein credit- of debitsaldo vertoont, zal er normaal gezien geen probleem zijn. Maar het is natuurlijk anders als hij te

”

grote proporties neemt.

Debit rekening-courant

die toegepast zouden moeten worden.

of de beheerder worden belast vanaf het

Dit is wat men het vaakst tegenkomt:

Als dit het geval niet is, zal de bedrijfs-

moment van deze inschrijving.

de bedrijfsleider of de beheerder is een

leider of de beheerder op de intresten

Het gaat vaak over een boeking op het

bepaald bedrag aan zijn vennootschap

worden belast, of op het verschil met de

einde van het boekjaar wanneer de alge-

verschuldigd.

intresten die geïnd zouden moeten wor-

mene vergadering besloten heeft om

Wanneer de financiële inkomsten van de

den, als voordeel van alle aard.

deze of gene bezoldiging aan de bedrijfs-

bedrijfsleider of de beheerder alleen uit

leider of de beheerder toe te kennen voor zijn in de loop van het afgelopend boek-

den samengesteld, wordt het risico groot

Credit rekening-courant Men ziet minder vaak een credit rekening-

dat deze inkomsten in bezoldigingen

courant behalve bij de oprichting of in de

Het is belangrijk om te weten dat het de

geherkwalificeerd worden….

loop van het jaar dat de oprichting van

inschrijvingsdatum is die gebruikt wordt

Gezien de fiscus in het algemeen pas na

een vennootschap volgt.

om het boekjaar waarop de bezoldiging

de sluiting van de rekeningen langskomt,

Dit komt ook voor wanneer een vennoot-

betrekking heeft vast te stellen en niet de

zal het beter zijn om de terugbetalingen

schap liquiditeitsproblemen heeft en dat

datum van de effectieve betaling, en dit,

van de voorschotten te kunnen bewijzen

zijn bedrijfsleider of beheerder geld aan

zelfs wanneer deze in de loop van het vol-

evenals de inning van de bezoldigingen,

zijn vennootschap heeft voorgeschoten.

gend boekjaar plaatsvindt (inschrijving op

die (misschien) op een andere manier

Zonder in bijzonderheden te zullen tre-

31/12/201n maar betaling in mei 201n+1 »

worden gestort.

den, zal er mogelijke herkwalificatie in

de inkomsten moeten in de aangifte van

U moet inderdaad weten dat de gevolgen

dividenden zijn wanneer het voorschot

inkomsten 201n – aanslagjaar 201n+1

in geval van herkwalificatie in bezoldigin-

tegen een abnormale hoge rente wordt

worden opgenomen).

gen zwaar kunnen zijn (belasting, herbe-

verleend (in de meeste gevallen).

En als er geen betaling plaatsvindt bij-

rekening van de sociale lasten, sancties

Maar wie dividenden zegt, zegt natuurlijk

voorbeeld tengevolge het faillissement

voor niet-opstelling van een individuele

inhouding van de roerende voorheffing en

van de vennootschap, is het aan de

loonfiche, enz).

belasting in hoofde van de vennootschap.

bedrijfsleider of de beheerder te bewijzen

De fiscus kijkt ook na of de bedrijfsleider of

Wat ook gebeurt, is de inschrijving van

dat het geld niet beschikbaar was op het

de beheerder intresten op de voorschot-

de bezoldiging van de bedrijfsleider of de

ogenblik van de inschrijving en dat deze

ten heeft betaald en/of deze intresten min

beheerder aan het credit van zijn rekening

onbeschikbaarheid onafhankelijk was

of meer overeenstemmen met de renten

courant. In dit geval zal de bedrijfsleider

van zijn wil.

voorschotten in rekening courant wor-

18 | Fedelec magazine

jaar geleverde prestaties.

info van de federatie

Nieuwe websites voor elektriciens in spe Elektroclub en Watt’s Up? moeten meer jongeren warm maken voor elektrotechniek

“O

ndanks een lichte stijging in de leerlingencijfers in elektrotechnische richtingen blijft het instroomprobleem in de sector van de elektriciens nijpend. Daarom schakelt Vormelek een versnelling hoger met doorgedreven persacties én met drie fonkelnieuwe websites. Op deze websites vinden kinderen, jongeren alle informatie op

maat over elektriciteit studeren én over de beroepen in de sector. Voor leerkrachten is het Vormelek-aanbod voortaan

”

nog overzichtelijker en toegankelijker.

Watt’s Up?

niek. Daarom vind je hier ook informatie terug over beroepsmo-

De website www.wattsup.be is dé blikvanger in de nieuwe

gelijkheden en de organisatie van het technisch onderwijs. De

strategie. Jongeren én volwassenen vinden hier info over alle

scholenzoeker helpt dan weer bij de zoektocht naar het oplei-

mogelijke opleidingen om elektrotechnicus te worden. Met de

dingsaanbod in de eigen regio.

interactieve scholenzoeker worden ze ook in een handomdraai gegidst naar scholen en opleidingscentra bij hen in de buurt.

Stroom-Opwaarts

De diversiteit aan beroepen in de sector wordt op verschillen-

Op www.stroomopwaarts.be zullen leerkrachten voortaan

de manieren aan de bezoeker gepresenteerd met een handige

makkelijker hun weg vinden in het enorme aanbod dat Vormelek

beroepenkiezer, filmpjes, foto’s en artikels. Ook meer diepgra-

intussen voor hen ontwikkeld heeft. Zo kunnen ze nog beter hun

vende informatie over elektriciteit voor de échte elektrocracks.

rol opnemen om technisch talent tijdig te detecteren en te oriën-

De facebookaccount die bij de website hoort, www.facebook.

teren. Leerkrachten elektrotechniek kunnen voortaan zelf hun

com/wattsup.nl, moet het makkelijker maken om nieuwtjes te

fiche voor de scholenzoeker beheren en aanvullen met informa-

delen en makkelijker extra bezoekers aan te trekken.

tie over opendeurdagen, foto’s en filmpjes.

Like us and stay tuned!

Elektroclub De bestaande website voor 10-14 jarigen werd helemaal vernieuwd en is voortaan ook te bereiken via www.elektroclub.be.

Het doel van deze website is om interactie te creëren met de kinderen en hun ouders. Als ze lid worden van de Elektroclub krijgen ze thuis een elektroboekje toegestuurd en hebben ze

Bekijk de nieuwe websites en maak er promotie voor in uw eigen familie- en vriendenkring: www.elektroclub.be -> voor 10-14 jarigen www.wattsup.be -> voor jongeren én volwassenen www.stroomopwaarts.be -> voor leerkrachten basis, secundair én volwassenenonderwijs

regelmatig de mogelijkheid om meer te leren over elektriciteit via wedstrijden, proefjes en filmpjes. Het doel is dat kinderen samen met hun ouders nadenken over wat hen echt interesseert en welke kanten ze uit kunnen met hun passie voor (elektro)tech-

Like us! www.facebook.com/wattsup.nl

Fedelec magazine | 19

Tecnolec informeert

Veilige laagspanningsschakel- en verdeelinrichtingen volgens de nieuwe norm NBN EN 61439

“I

n het Belgisch Staatsblad van 9 april 2010 zijn de normen NBN EN 61439-1 met als titel “Laagspanningsschakel- en verdeelinrichtingen - Deel 1: Algemene regels (6e uitgave)” en NBN EN 61439-2 met als titel “Schakel- en verdeelinrichtingen voor laagspanning - Deel 2: Schakel- en verdeelkasten (1e uitgave)” geregistreerd. Vervolgens wordt

er vermeld dat de norm NBN EN 61439-1 de normen NBN EN 60439-1 en NBN EN 60439-1/A1 vervangt.

Wat dit betekent voor de elektro-installateur/bordenbouwer, daar proberen we een antwoord op te geven in dit artikel.

”

In eerste instantie wordt in dit artikel het belang en het nut van normen toegelicht zowel in de Belgische als in de Europese context.

Vervolgens wordt er inhoudelijk ingegaan op een aantal belangrijke punten voor de installateur/bordenbouwer die in de norm NBN EN 61439-1 terug te vinden zijn.

BELANG VAN NORMEN

Europa Op Europees niveau zijn er steeds de laagspannings- en de

België

EMC-richtlijn van toepassing op een elektrisch laagspan-

In het Algemeen Reglement op de Elektrische Installaties (AREI)

ningsbord. Indien het betreffende bord deel uitmaakt van een

staat in artikel 5 dat in een elektrische installatie slechts veilige

machine dan is eveneens de machine-richtlijn (Richtlijn 2006/

elektrische machines, toestellen en leidingen mogen aange-

42/EG van het Europees Parlement en de Raad van 17 mei 2006

wend worden en dat ze gebouwd moeten zijn volgens de regels

betreffende machines en tot wijziging van Richtlijn 95/16/EG

van goed vakmanschap. Vervolgens staat in artikel 7 dat elek-

(herschikking)) van toepassing. Indien dat bord in een explosie

trisch materieel voor laagspanning verondersteld wordt de ver-

een mogelijk explosieve omgeving geplaatst wordt, dan is de

eiste veiligheid te bieden wanneer het conform de normen is die

ATEX-richtlijn van toepassing.

door de Koning gehomologeerd of door het B.I.N. geregistreerd

In de laagspanningsrichtlijn, zijnde Richtlijn 2006/95/EG van

zijn. In artikel 9 staat daarenboven dat indien er normen bestaan,

het Europees Parlement en de Raad van 12 december 2006

die gehomologeerd zijn door de koning of geregistreerd door

betreffende de onderlinge aanpassing van de wettelijke voor-

het B.I.N., deze moeten beschouwd worden als regels van goed

schriften der lidstaten inzake elektrisch materiaal bestemd voor

vakmanschap.

gebruik binnen bepaalde spanningsgrenzen, wordt aan de lidstaten opgelegd dat ze de nodige maatregelen treffen opdat het

Samengevat komt dit erop neer dat een elektrisch laagspan-

elektrische materiaal slechts in de handel kan worden gebracht

ningsbord verondersteld wordt veilig te zijn als het gebouwd is

indien het, vervaardigd volgens de regels van goed vakman-

conform de geregistreerde normen die van toepassing zijn op

schap op het gebied van de veiligheid die in de Gemeenschap

dat bord, meer bepaald, conform de NBN EN 60439-1 die na

gelden. Elektrisch materieel dat voldoet aan de veiligheidsvoor-

een vastgelegde overgangsperiode vervangen zal worden door

schriften van de geharmoniseerde normen moet als veilig wor-

de NBN EN 61439-1/2.

den beschouwd.

20 | Fedelec magazine

Op de website "http://ec.europa.eu/enterprise/policies/

NBN EN 61439

european-standards/harmonised-standards/index_en.htm" kan teruggevonden worden dat zowel de huidige norm EN

Algemeen

60439 als de nieuwe norm EN 61439 geharmoniseerde normen

De nieuwe norm “Schakel- en verdeelinrichtingen voor laag-

zijn onder de laagspanningsrichtlijn en onder EMC-richtlijn. De

spanning “ zal uiteindelijk uit 8 delen bestaan:

norm EN 60204-1:2006 Veiligheid van machines - Elektrische uitrusting van machines - Deel 1: Algemene eisen is een gehar-

• Deel 0: Handleiding voor het specifiëren van verdeelinrichtingen • Deel 1: Algemene regels

moniseerde norm onder de Machine-richtlijn.

• Deel 2: Vermogensschakel- en verdeelinrichtingen voor geïn-

Het opstellen van normen met betrekking tot productveiligheid staat beschreven in Richtlijn 2001/95/EG van het Europees Parlement en de Raad van 3 december 2001 inzake algeme-

strueerde personen (verdeelborden in de industrie) • Deel 3: Verdeelborden bedoeld voor bediening door ondeskundig personeel (huishoudelijke verdeelborden)

ne productveiligheid. Hierin staat vermeld dat er niet-verplichte

• Deel 4: Verdeelinrichtingen voor bouwwerven (werfkasten)

Europese normen moeten opgesteld worden zodanig dat

• Deel 5: Verdeelinrichtingen voor het distributienet (voetpad-

een product dat voldoet aan een nationale norm waarin een

kasten)

Europese norm is omgezet (een geregistreerde norm voldoet

• Deel 6: Railkokersystemen

hieraan), geacht kan worden te voldoen aan de veiligheidsver-

• Deel 7: Verdeelinrichtingen voor specifieke installaties op

eisten die opgelegd worden door een richtlijn. Om dit te reali-

publiek toegankelijke plaatsen (havens, campings,

seren wordt er in deze richtlijn eveneens aangehaald dat in de

marktpleinen, laadpalen)

mandaten van de Europese normalisatie-instellingen de eisen

Gewoonlijk moet een te vervangen nationale norm een half jaar

moeten voorzien worden dat ze Europese normen opstellen

na publicatie van de Europese norm worden ingetrokken, dus

zodanig dat producten die met de normen in overeenstemming

een overgangsperiode van een half jaar. Voor de delen 1 en 2 van

zijn, aan het algemene veiligheidsvereiste voldoen.

de nieuwe norm is een overgangsperiode van 5 jaar voorzien.

Dat houdt in dat tot 1 november 2014 de NBN EN 60439-1 naast

In de interne regels van de Europese normalisatie-instellingen

de normen NBN EN 61439-1/2 van toepassing blijft. De borden-

staat de verplichting dat elke Europese norm door de nationale

bouwer heeft dus tot 1/11/2014 de tijd om over te gaan op NBN

normalisatie-instituten geïmplementeerd moet worden en strij-

EN 61439-1/2.

dige nationale normen ingetrokken moeten worden. In België gebeurt dit door publicatie in het Staatsblad na goedkeuring door de Raad van Bestuur van het NBN. In de laagspanningsrichtlijn, zijnde Richtlijn 2006/95/EG, staat met betrekking tot de CE-markering het volgende: het elektrische materiaal moet, voordat het in de handel wordt gebracht, voorzien zijn van de CE-markering, waarbij wordt verklaard dat het voldoet aan de voorschriften van richtlijnen waaronder het materiaal valt.

Samengevat komt dit erop neer dat een elektrisch laagspanningsbord dat in de handel gebracht wordt in Europa voorzien moet zijn van een CE-markering waardoor verklaard wordt dat het voldoet aan de voorschriften van de richtlijnen waaronder het elektrisch laagspanningsbord valt. Om hieraan te voldoen kan gebruik gemaakt worden van geharmoniseerde normen onder de betreffende richtlijnen, zijnde de laagspanningsrichtlijn en de EMC-richtlijn.

Fedelec magazine | 21

Tecnolec informeert

Doel van de nieuwe norm Het doel van de nieuwe norm is tweeledig: • Een norm in overeenstemming met de nieuwe normenstructuur bestaande uit een algemeen deel en specifieke delen • De grijze zones uit de NBN EN 60439 zo veel mogelijk wegwerken door: » De begrippen “Typegekeurde borden” en “Gedeeltelijk typegekeurde borden” te verwijderen.

» Het opleggen van eenduidige verificatiemethoden, zijnde: - Ontwerpregels - Berekeningen - Testen/meten

• Verschillende maar equivalente verificatiemethoden zijn toegelaten: » Testen/meten

» Berekenen » Ontwerpregels gebruiken Dat de nieuwe norm meer duidelijke wil brengen en zoveel mogelijk grijze zones uit de oude norm wil wegwerken blijkt uit de volgende verschilpunten: • Duidelijke eisen met betrekking tot temperatuurstijging in de nieuwe norm: » Afleiding van een getest bord kan enkel nog mits rekening te houden met de volgende randvoorwaarden: - Gelijkaardig bord

• Ontwerpverificatie en routineverificatie worden duidelijk toegelicht in de nieuwe norm. » Ontwerpverificatie heeft tot doel om het ontwerp van het bord te verifiëren met de eisen van de norm en wordt een-

- Betere warmteafgifte - Minder warmteontwikkeling » Gebruikmaken van de verificatiemethoden: - berekenen met de gegevens van de borden- en

malig uitgevoerd op een representatief bord.

» Routineverificatie heeft tot doel om materiaal- en maak-

componenten-fabrikanten

fouten te vinden en deze te vermijden om alzo een goed functionerend bord te bekomen. Ze wordt uitgevoerd op elk geassembleerd bord en dit kan zowel tijdens als op het einde van het assemblageproces.

- meten met stroom • De gebruikfactor is gedetailleerd uitgewerkt aan de hand van voorbeelden.

• De eisen vermeld in de norm over lege omhulsels voor laagspanningsschakel-materieel(IEC 62208) zijn mee opgenomen

Dit betekent dat de volledige conformiteit van alle borden opge-

in de nieuwe norm. Als voorbeeld hiervan kunnen de corrosie-

legd wordt, gebruikmakend van de opgelegde eenduidige veri-

test, omhulselisolatietest, UV-test, hijsvoorzieningen, mecha-

ficatiemethoden.

nische sterkte en de markering vermeld worden.

• Constructie- en functievereisten zijn duidelijk gescheiden

Verschillen tussen de NBN EN 61439 en de NBN EN 60439

weergegeven in afzonderlijke hoofdstukken.

De belangrijkste verschillen tussen de NBN EN 61439 en de NBN EN 60439 zijn:

Belangrijke aandachtspunten

• 7 delen bij de nieuwe norm in plaats van 5 delen bij de oude

 Routineverificatie

norm

Deze verificatie moet door de bordenbouwer tijdens of op het

• Een algemeen deel met daarin de algemene eisen en speci-

einde van de assemblage op elk bord uitgevoerd worden.

fieke delen per toepassing (industrieel, huishoudelijk, werf,…)

Volgende controles moeten routinematig gebeuren met betrek-

• De begrippen “Typegekeurde borden” en “Gedeeltelijk typegekeurde borden” bestaan niet meer in de nieuwe norm.

22 | Fedelec magazine

king tot: • De constructie van het bord

» Visuele controle van vereiste beschermingsgraad van het bord tegen het indringen van vaste voorwerpen en water en tegen mechanische impact (IP-graad)

» Lucht– en kruipwegen - Indien de luchtweg voldoet aan de vereiste waarde uit de norm en kleiner is dan 1,5 keer deze waarde, dan is een fysieke meting of een test met de gepaste impuls spanning vereist - Indien de luchtweg gelijk of groter dan 1,5 keer de vereiste waarde is, dan is een visuele controle toegelaten of kan een test met de gepaste impuls spanning gebeuren.

- Voor de kruipwegen wordt er in de norm enkel gesproken over visuele controle.

» Visuele controle van de basisbescherming tegen elektrisering/ elektrocutie en de integriteit van de beschermingskringen. Het correct vastgedraaid zijn van schroeven en bouten moet steekproefsgewijs gecontroleerd worden.

» Visuele controle van de correcte inbouw en identificatie van de componenten

» Het correct vastgedraaid zijn van schroeven en bouten van interne elektrische kringen en hun aansluitingen moet steekproefsgewijs gecontroleerd worden. Status van de geleiders moet visueel gecontroleerd worden.

» Het aantal, het type en de identificatie van de aansluitklemmen voor de externe geleiders moet visueel gecontroleerd worden

» De effectieve werking van mechanisch bediende componenten, alsook de onderlinge vergrendelingen en de

» Bekabeling, operationele prestatie en functie. Visuele

individuele vergrendelingen, inbegrepen deze verbon-

controle van de vereiste informatie en identificatie van

den aan verrijdbare componenten moeten gecontroleerd

kabels en toestellen moet gebeuren. Afhankelijk van

worden.

de complexiteit van het bord, kan het nodig zijn om de

• De prestatie van het bord » Verificatie van de isolatieweerstand door een vermogen-

bedrading te controleren en om een elektrische wer-

frequentie weerstandstest zoals beschreven in de norm

hangt af van het feit of het bord complexe onderlinge ver-

op elk circuit voor de duur van 1s voor borden boven de

grendelingen, opeen volgende controle mogelijkheden,

250A. Bij deze test moet de nodige aandacht geschon-

enz. bevat. Het kan soms zelfs nodig zijn om deze testen

ken worden dat er niets beschadigd wordt in het bord

te doen of te herhalen op de plaats van installatie alvorens

tijdens deze test.

het bord definitief aan te sluiten.

kingstest uit te voeren. De procedure en het aantal testen

Als alternatief voor borden met een overstroombescher-

 Annex C: onderwerpen overeen te komen door de bor-

ming aan de ingang tot 250A mag de verificatie van de

denbouwer en de klant

isolatieweerstand gebeuren met minstens 500 Vdc tus-

In de norm is een tabel toegevoegd met de onderwerpen waar-

sen de kringen en genaakbare geleidende delen. De iso-

over de bordenbouwer en de klant minstens een overeenkomst

latieweerstand moet minstens 1000 Ohm/V per circuit

moeten hebben om een bord te kunnen bouwen dat voldoet aan

zijn ten opzichte van de aarde.

de wensen van de klant.

Naast de af te stemmen onderwerpen staan in dezelfde tabel

Dit is niet van toepassing op hulpkringen op voorwaarde

de hoofdstukken uit de norm die over dat onderwerp handelen,

dat:

een standaardwaarde indien vermeld in de norm en tot slot is er

- Ze beveiligd zijn met een beveiliging met een nominale stroom kleiner of gelijk aan 16A. - Indien eerder een elektrische test met de nominale spanning is uitgevoerd op die hulpkringen.

een kolom voorzien om de eisen van de klant in te vullen. Indien de klant zelf geen specifieke informatie over het onderwerp kan geven en er bestaat een standaardwaarde, dan kan na goedkeuring van de klant met deze waarde gewerkt worden.

Fedelec magazine | 23

Tecnolec informeert

zelfde kring moeten zo dicht mogelijke naast elkaar geplaatst

 Annex D: Ontwerpverificatie In de tabel in Annex D worden de onderwerpen weergegeven die moeten geverifieerd worden.

worden • Bij het berekenen moet er rekening gehouden worden met de gebruiks- en gelijktijdigheidsfactoren. Bij een bord met 10

Naast de onderwerpen vindt men waar in de norm de verifica-

vertrekken van 100A en een inkomende beveiliging van 600A

tie van dat onderwerp beschreven wordt alsook de toegelaten

moet die 600A in rekening gebracht worden bij het berekenen

verificatiemethoden (testen/meten, berekenen, ontwerpregels)

van de temperatuurstijging.

voor dat onderwerp.  Plaatsing van schakelaars en componenten  Bepaling van de temperatuurstijging door berekening bij

Met betrekking tot de toegankelijkheid staat er, tenzij anders

een singel compartiment bord met een stroom niet hoger

overeengekomen tussen fabrikant en klant, het volgende in de

dan 630A of een multicompartiment bord met een stroom

norm:

niet hoger dan 1600A

• Aansluitklemmen, met uitzondering van deze voor bescher-

Het bepalen door berekening mag gebeuren onder welbe-

mingsgeleiders moeten minstens 0,2 meter boven de basis

paalde voorwaarden waarbij de volgende zeker het vermelden

van het bord en moeten zo geplaatst worden dat de kabels

REFRIGERATION gemakkelijk aangesloten kunnen worden.

waard zijn: • Bepaling van de temperatuursstijging door berekening mag

VENTILATION • Instrumenten die afgelezen worden door een operator moeten

indien de nominale stromen van de kringen in het bord niet

PUMPS op een hoogte tussen 0,2 m enHEAT 2,2 m boven de basis van het

groter zijn dan 80% van de nominale stromen van de beveili-

bord geplaatst worden.

gingen en van de overige componenten in de kringen.

THERMIC SOLAR

• Bedieningstoestellen zoals handgrepen, drukknoppen, of

Climatechno

• Het bord moet zo gebouwd worden dat er geen ongewenste

gelijkaardig moeten op een hoogte geplaatst worden zodat

verliezen ontstaan zoals verliezen door geïnduceerde stro-

bediening gemakkelijk is; hun centerlijn moet zich situeren tus-

men en hysteresisverliezen. Geleiders die behoren tot een-

sen 0,2 m en 2 m boven de basis van het bord.

BY COOL&COMFORT

HVACR

10 & 1

• BRAB

HVACR

HVACR

H

HVACR

HVACR

HVACR

HVACR 24 | Fedelec magazine

HVACR

HVACR

HVACR

• Bedieningstoestellen voor noodsituaties moeten zich op een

een omgevingstemperatuur van 55°C (temperatuur in het bord).

hoogte tussen 0,8 m en 1,6 m boven de basis van het bord

Om zonder problemen dezelfde 2,5 mm² koper een hogere

bevinden.

stroom te laten voeren zijn er de volgende mogelijkheden: • Zorgen voor een lagere temperatuur in het bord. Bij 30° mag

In de definities gegeven in de norm is er sprake van een “moun-

diezelfde 2,5 mm², rekening houdend met de temperatuurcor-

ting structure: structure not forming part of an ASSEMBLY

rectiefactor, een stroom van (1 / 0,61) x 10A = 16,4A voeren.

designed to support an ASSEMBLY”. Dit is de sokkel en die sok-

• Gebruik maken van geleiders met VPE-EPR isolatie die een

kel maakt volgens de definitie geen deel uit van het bord. Dat

hogere belasting toelaten conform de tabellen vermeld in IEC

betekent dat de hierboven gegeven waarden moeten gemeten worden vanaf de bovenkant van de sokkel, zijnde de basis van

60364-5-52 • Zorgen dat de geleiders beter hun warmte kunnen afvoeren

het bord.

door minder geleiders in een goot te installeren en door geperforeerde goten te gebruiken.

 Annex H: toegelaten stroom en vermogensverliezen in de koperen geleiders in het bord

Besluit

In Annex H van de nieuwe norm wordt een tabel uit de norm

De norm NBN EN 61439 slaagt er zeker in om een aantal ondui-

IEC 60364-5-52: Electrical installations of buildings – Part 5-52:

delijkheden die aanwezig waren in de norm NBN EN 60439 op te

Selection and erection of electrical equipment – Wiring systems

heffen. Daarenboven is hij ook inhoudelijk beter gestructureerd

weergegeven.

en voorzien van de nodige informatieve tabellen en addenda. De norm is dan ook een handig instrument voor elke installateur-

Wanneer als voorbeeld een 2,5 mm² koper met PVC-isolatie

11 OCTOBER 2013 geleiders in die goot, wat vaak voorkomt in een elektrisch bord, gebruikt wordt in een dichte kabelgoot met nog andere belaste

BANTHA Lgeeft L EdeUtabel V Eeen N toelaatbare • dan maximale stroom van 10A bij

bordenbouwer om veilige elektrische borden te bouwen die voldoen aan de LS-richtlijn en de EMC-richtlijn. www.tecnolec.be

HVACR

R

R

REFRIGERATION VENTILATION HEAT PUMPS THERMIC SOLAR

Climatechno

10+11 OKTOBER 2013 BRABANTHAL LEUVEN www.climatechno.be

BY COOL&COMFORT

10 & 11 OCTOBER 20 1 3 • BRABANTHAL LEUVEN •

organisatie: FCOmedia T +32 (0)56 77 13 10 in samenwerking met de beroepsfederaties:

wpac

wpp warmtepomp platform

ventibel ventibel

Fedelec magazine | 25

reportage

Climacon

Warmtepompboiler levert tapwater tegen laagste energetische kost

“M

et haar Midea warmtepompboilers heeft Climacon oplossingen voor het produceren van tapwater voor huishoudelijke toepassingen in huis. De ingebouwde warmtepomp onttrekt 75% van de

warmte uit de aangezogen lucht en geeft de warmte af aan het sanitair water.

De overige 25% komt uit elektriciteit. “Het tapwater kan het hele jaar door worden opgewarmd tot 70°C. De warmtepompboiler verbruikt tot 70% minder elektriciteit dan de klassieke elektrische boiler”, aldus Delphine Zaman, marketingverantwoordelijke van Climacon.

”

De Midea warmtepompboiler die

klassieke elektrische accumulatieboi-

2,61 kWh x 19 c€ / kWh x 10-2, goed voor

Climacon op de markt brengt, onttrekt

ler met inhoud 200 liter, en een warm-

€ 0,50 per dag of € 181 op jaarbasis. Het

de energie uit aangezogen lucht die van

tepompboiler van Midea met 190 liter

verschil in jaarlijkse verbruikskostprijs

binnen in de woning, garage, kelder,

inhoud, ongeveer € 1110 excl. BTW, niet

bedraagt dus € 398. De terugverdientijd

stookruimte of zelfs van buitenaf komt. De

geplaatst. Maar wat met de verbruiks-

is bijgevolg € 1110/€ 398 = 2,8 jaar.”

warmtepompboiler kan ook aan het ven-

kostprijs op jaarbasis? Delphine Zaman:

tilatiesysteem C of D aangesloten worden

“Bij een gemiddelde dagelijkse pro-

Warmtepomp versus gasbrander

om zo de restwarmte van het ventilatie-

ductie van 150 liter sanitair warm water

Ook ten opzichte van de gasbrander

systeem te benutten. Uit de aangezogen

op 60°C met een ingangstemperatuur

heeft de warmtepomp enkele pluspun-

lucht wordt zoveel mogelijk energie ont-

van het SWW op 12°C, is een hoeveel-

ten: geen 2-jaarlijkse keuring van de gas-

trokken door de warmtepompboiler. De

heid energie nodig van: 150l x

afgekoelde lucht wordt buiten uitgeblazen

(60-12)°C x 1,16 x 10-3, goed

of kan eventueel gebruikt worden voor het

voor 8,35 kW. Indien dit SWW

koelen van een berging. De warmtepomp-

geproduceerd wordt met een

boiler van Midea - die slechts 1m² ruimte

elektrische boiler op twee-

in beslag neemt - is stekkerklaar en snel

voudig uurtarief, betekent

aan te sluiten op een bestaande situatie.

dit een kost van ongeveer:

Ze heeft een ingebouwde digitale bedie-

8,35 kW x 19 c€ / kWh x 10-2,

ning, een geïntegreerde timer - waarmee

goed voor € 1,59 per dag of

men tapwater ook op nachttarief kan

€ 579 op jaarbasis. Met een

verwarmen - en een automatisch anti-

warmtepompboiler met een

legionella programma.

gemiddelde jaar* COP t = 3.2 wordt deze hoeveelheid ener-

Warmtepompboiler versus elektri-

gie geproduceerd met 8,35

sche boiler

kWh: 3,2 = 2,61 kWh elektrici-

Op het niveau van de investering

teit. Dit elektrisch verbruik op

bedraagt het prijsverschil tussen een

tweevoudig uurtarief kost dan:

26 | Fedelec magazine

brander, geen gevaar voor CO intoxicatie of een slecht trekkende of verstopte schouw, en tot 20% minder CO2 uitstoot in vergelijking met een gasdoorstromer. En wat met de energetische kost? Zaman: “De warmtepompboiler van Midea zorgt voor de opwarming van tapwater tot 60 - 70°C. Dit is voldoende voor een bescherming tegen de legionellabacterie. Het 80l model werkt bij temperaturen van 0 tot 43°C. De 190l en 300l modellen werken bij temperaturen van -7 tot 43°C. Met de ingebouwde elektrische weerstand ligt dit werkingsgebied tussen -30 en 45°C. De ingebouwde digitale regeling kan ingesteld worden op een Economy stand of een E-heater stand.

De gevraagde temperatuur kan men digitaal instellen. De regeling heeft een instel-

Hollewand dozen Enkelvoudig tot 4-voudig

mogelijkheid om de warmtepompboiler tijd gestuurd te programmeren, bijvoorbeeld om enkel ’s nachts op te warmen op nachttarief.”

Eco pakket sanitair warmtepompzonneboiler Met de warmtepompboiler RSJ-

35/300DN3 van Midea heeft Climacon een oplossing in huis om de warmte, gewonnen uit zonlicht, optimaal voor de bereiding van warm water te gebruiken.

Zaman: “Het 300l toestel is geschikt om op een additionele warmtebron, zoals een ketel of zonne-energiesysteem, aangesloten te worden. De reeds bestaande verwarmingsinstallatie van de woning speelt daarbij geen enkele rol. Dit systeem is dus ideaal voor de modernisering van een- of meergezinswoningen en levert bovendien een extra besparing op tot 65% op de energiefactuur.”

Via Eandis en Infrax kan men een premie (onder voorbehoud van afwijkingen) bekomen voor zonnecollectoren met boiler. Voor 2013 gelden nieuwe voorwaarden: een premie van € 550/m2, met een maximum van € 2750, en maximaal 50% van de factuur. www.climacon.be

De nieuwe generatie O-range® en O-range ECON® hollewand dozen beantwoordt aan de eisen van een actuele elektro-installatie.

• Geïntegreerd montagesjabloon • Stabiele inbouwdoos met extreem brede rand • Tussenschot, met 2 schroefbevestigingen en doorvoeren • Tot 4 schroefmogelijkheden per inbouwdoos • Montage met één gereedschap • Zijdelingse buis-en kabelinvoeren • Geschikt voor freesopeningen Ø 68 en 67 mm

N.V. PLASTIC COLOR | A KAISER COMPANY Puursesteenweg 363 ∙ B-2880 Bornem Belgium TEL. +32(0)3.899.40.40 ∙ FAX +32(0)3.899.40.50 Fedelec magazine | 27 www.helia-elektro.be ∙ info@helia-elektro.be

PROJECT

Kseppi

Staaltje high tech automatisering voor waterzuiveringsstation

“I

n het dorp Mornimont, gelegen in de provincie Namen, werd vorig jaar een nieuw waterzuiveringsstation in gebruik genomen. Het betreft één van de modernste van de ongeveer 100 waterzuiveringinstallaties die in gebruik zijn in deze provincie. In en rond het station voerde de firma Kseppi uit Soumagne, gespecialiseerd in industriële

”

elektriciteit, alle elektriciteits- en automatiseringwerken uit.

In Mornimont, een deelgemeente van

ontoliër, herverdeler… waardoor tot

stuurkast – gebouwd in de ateliers van

Jemeppe-sur-Sambre, werd eind vorig

7.308 m³ vervuild water per dag kan

Festo – werd installatieklaar geleverd op

jaar een nieuw waterzuiveringsstation

behandeld en gezuiverd worden. Verder

de werf. De modulariteit van de diverse

in gebruik genomen. De inhoud van de

is er op de site een technisch gebouw, en

Festo-componenten maakte een snel-

septische putten van een kleine 50.000

een administratief en logistiek gebouw,

le indienstname van het station mee

inwoners – en ook van de mobiele

dit laatste met een grondoppervlakte

mogelijk. Twee compressoren voeden

toiletten – in de omliggende regio wordt

van 550 m², volledig op funderingspalen

de pneumatische membraanpompen

er behandeld en gezuiverd. De locatie

gebouwd. De waterzuiveringsinstallatie

die de septische verzamelbekkens doen

waar het nieuwe station zich bevindt,

draait 24 uur op 24. Na het zuiveringspro-

opwellen. De afregeling van de installa-

was voorheen een oude industriële site.

ces kan het water gebruikt worden voor

tie gebeurt via de elektroventielen met

Deze was zwaar vervuild en diende

industriële doeleinden. Het station van

enkelwerkende schuifkleppen.

volledig gesaneerd te worden vooral-

Mornimont wordt bemand en gemoni-

eer de bouw van het waterzuiverings-

tord door vier medewerkers van de inter-

Biogasproductie

station kon worden aangevat. Een deel

communale INASEP.

Vervolgens wordt het liquidum naar

van de grond, uitgegraven om onder

beluchtingsbassins geleid waar, door

meer de biologische bassins te kun-

Ondergronds netwerk van technie-

de toevoeging van zuurstof de groei van

nen aanleggen, werd na het saneren

ken, buizen en kabels

bacteriën bevorderd wordt. Na deze

aangewend om het terrein met een

De site is voorzien van een gesofisti-

fase wordt het gezuiverde water in de

hoge aarden talud voorzien van groen-

ceerd netwerk van technieken, buizen

Samber geloosd. Het slib wordt in de

bedekking af te bakenen. Het terrein

en kabels dat zich zes meter onder de

landbouw gebruikt, of kan dienen om

– dat een totale oppervlakte van meer

begane grond bevindt, en de diverse

biogas te produceren. Deze installa-

dan 2 hectaren heeft – is eigendom van

behandelingsentiteiten van het station

tie werd ontworpen door de firma ACH

de ‘Intercommunale Namuroise de

met elkaar verbindt. Vanuit het omlig-

(Ateliers de Construction d’Herstal), een

Services Publics’ - afgekort INASEP - en

gende voeren vrachtwagens het zeer

bedrijf gespecialiseerd in waterzuive-

in die hoedanigheid privé-eigendom.

condense liquidum aan, dat – ingevol-

rings- en drinkwaterinstallaties dat door

ge de wet van de zwaartekracht – met

INASEP met deze opdracht werd belast.

Water voor industriële doeleinden

een constante flux naar de eerste col-

ACH realiseerde dit project samen met

Het station is uitgerust met alle moge-

lector wordt gevoerd die start met het

het studiebureau Eraerts uit Fleurus en

lijke hydraulische uitrustingen voor het

zuiveringsproces. Een stuurkast met

aannemer Degremont uit Herstal. Dit

uitvoeren van dit soort waterzuive-

MS- luchtverzorgingsreeks voedt ver-

laatste bedrijf stond in voor het elektro-

ringsactiviteiten: beluchtingsbassins,

schillende CPE elektroventielen. Deze

mechanische luik van het project.

28 | Fedelec magazine

Specialist in het automatiseren van

is door middel van een individuele cij-

werfvergaderingen. Ikzelf deed de alge-

waterzuiveringsstations

fercode. De automaten en regelaars die

mene coördinatie en volgde het project

De firma Kseppi, gespecialiseerd in

werden geïntegreerd in de installaties,

van nabij op, maar onze projectleider was

industriële elektriciteit, kon haar werk-

zijn van Schneider Electric-makelij. De

constant ter plaatse. Ook de projectlei-

zaamheden op de werf in Mornimont

bouwheer drong er tevens op aan dat

der van de hoofdaannemer was perma-

pas aanvatten, eens het volledige water-

de bedieningskasten, verspreid over

nent op de werf aanwezig zodat over

zuiveringsproces tot in de details was

de Mornimont-site, uit inox – en niet uit

eventuele bouwkundige of technische

uitgetekend door het studiebureau. Het

kunststof – zouden vervaardigd zijn. Wat

problemen snel en efficiënt kon worden

familiebedrijf uit Soumagne voerde alle

de vele pompsystemen (pneumatische

overlegd en meteen oplossingen konden

elektriciteits- en automatiseringwerken in

membraanpompen, centrifugaalpom-

worden aangebracht.”

en rond het station uit. De onderneming

pen…) betreft die op de site werden geïn-

heeft reeds meerdere projecten rond

stalleerd, zorgden we enkel voor de voe-

Hoge techniciteits- en complexi-

waterzuiveringsstations in de provincies

ding van de systemen: het plaatsen, het

teitsgraad

Luik en Namen op haar actief en was dus

aansluiten en het testen van de kabels.”

Dergelijke waterzuiveringsprojecten

niet aan haar proefstuk toe. Bruno Meys

hebben een hoge techniciteits- en com-

– tweede generatie Meys – die onlangs

Intense coördinatie

plexiteitsgraad. Vooral het automatise-

zijn vader opvolgde als zaakvoerder van

Gezien de relatief korte tijdsspanne – 240

ringsgedeelte neemt een belangrijke

Kseppi: “Het centrale verdeelbord en

werkdagen – waarbinnen het project

plaats in. “Het voorbereidende program-

alle bedieningsborden die deel uitmaken

diende gerealiseerd te worden was een

meerwerk gebeurde in grote mate bin-

van de elektrische installatie werden ver-

zeer nauwe samenwerking met het stu-

nen ons bedrijf, maar het testen gebeur-

vaardigd in onze ateliers in Soumagne,

diebureau dat instond voor de Burgerlijke

de uiteraard op de site zelf. In theorie

bij Luik. Drie van onze medewerkers zijn

Bouwkunde noodzakelijk. Dit impliceert

moeten tijdens de testfase alle techni-

gespecialiseerd op het vlak van automa-

dat er bijna permanent meerdere aanne-

sche toepassingen tegelijkertijd kunnen

tisering: dit houdt zowel het ontwerpen,

mers tegelijkertijd op de werf actief waren

draaien, ook al zal dit scenario zich in

het programmeren als het uittekenen

en dat de coördinatie met de hoofdaan-

de dagelijkse realiteit van het waterzui-

van deze verdeelborden in. Het program-

nemer zeer intens was. Bruno Meys: “Dit

veringsstation waarschijnlijk nooit voor-

meren ervan vond deels plaats in onze

soort bouwprojecten leent zich niet tot

doen. Vooraleer tot het uittesten wordt

ateliers, deels op de werf zelf.”

het klassieke systeem van de wekelijkse

overgegaan worden alle technische

Groot vermogen, lichte kabels “De grootschaligheid van dit project zorgt ervoor dat het aantal in onze ateliers gepresteerde werkuren – met het oog op het produceren van deze verdeelborden – ongeveer 2.000 werkuren bedraagt”, vervolgt Meys. “Op de site zelf waren we op bepaalde ogenblikken met 8 à 10 werknemers aan de slag, wat resulteerde in een eindtotaal van ongeveer 7.000 werkuren. Er is heel wat bekabeling – ongeveer 400 kilometer – en vermogen op de site aanwezig, zij het dat het een grote verscheidenheid aan soorten lichte installatiekabels – met geringe diameters – betreft. Opmerkelijk is dat elke kabel op de site traceerbaar

Fedelec magazine | 29

PROJECT

aspecten zeer grondig voorbereid. De

Verlichting was een geringe kostenpost

volledig worden overgenomen door de

volledige documentatie van alle op de

in het totale kostenplaatje van dit pro-

eigen technische dienst van het station,

site aanwezige technische uitrustingen

ject. Er werd bewust niet geopteerd voor

die – specifiek wat het onderhoud van de

moet beschikbaar zijn. Eventuele pro-

een algemeen systeem van bliksembe-

elektriciteitsvoorzieningen betreft – over

blemen bij het opstarten van de instal-

veiliging op het dak van de gebouwen,

een eigen gespecialiseerde medewer-

latie kunnen meestal door middel van

omdat een dergelijke installatie in deze

ker-informaticus beschikt. Met het stati-

programmeerwerk worden opgelost”,

industriële omgeving weinig functioneel

on in Mornimont telt de provincie Namen

aldus Bruno Meys. In het administratief

zou zijn. Wel werden op de meeste water

inmiddels een 100-tal waterzuiverings-

gebouw bevindt zich de controlekamer

behandelingssystemen - verspreid over

stations. In de nabije toekomst dienen

van de waterzuiveringsinstallatie en kan

het terrein van het waterzuiveringssta-

zich geen nieuwe, dergelijke projecten

elk onderdeel van de installatie software-

tion - afzonderlijke bliksembeveiligin-

aan. Vooral in de zorgsector dienen zich

matig op het computerscherm worden

gen aangebracht. Na het verloop van

momenteel nieuwe opportuniteiten aan

opgeroepen om eventuele technische

de waarborgperiode van twee jaar zal

voor het bedrijf uit Soumagne.

onregelmatigheden of fouten te ont-

de installatie definitief worden opgele-

dekken en op te lossen. Op het vlak van

verd en zal de service van de installaties

www.kseppi.com

technieken werden in dit gebouw een warmtepomp en thermische zonnepanelen voor de productie van sanitair warm water geïnstalleerd.

Definitieve oplevering na 2 jaar De verlichting op de site – zowel in de gebouwen zelf als de buitenomgeving – werd eveneens geïnstalleerd door de firma Kseppi. Er werd geopteerd voor conventionele verlichting, omwille van het feit dat deze sowieso weinig gebruikt wordt – ’s avonds en ‘s nachts werkt het station onbemand – en deze verlichting in feite slechts bij eventuele depannage werkzaamheden aan één van de installaties op de site moet functioneren.

30 | Fedelec magazine

Kseppi kort KSeppi is een van de eerste leden-bedrijven – sinds 1984 – van de Luikse afdeling van Fedelec die inmiddels een 110-tal leden telt. Momenteel telt het familiebedrijf, opgericht in 1981 door Jules Meys, en gevestigd in Soumagne, een 75-tal medewerkers. Oorspronkelijk betrof het een samenwerking tussen Michel Klinkenberg en Jules Meys. Later nam Meys de aandelen van zijn vennoot over. De afkorting seppi staat voor société électrique privé public industriel. “In het Luikse zijn er heel wat grote bedrijven, gespecialiseerd in elektriciteitswerken. We zijn harde concurrenten maar tegelijk goede collega’s”, aldus Bruno Meys, zaakvoerder van Kseppi die onlangs de leiding van het bedrijf overnam van zijn vader. “Door ons te verenigen via Fedelec worden onze belangen zowel juridisch als sociaal correct behartigd en kunnen we onze positie ten opzichte van de groothandels versterken.”

reportage

Hager

Tebis-gamma is comfortabel, energie-efficiënt en flexibel

“D

e vaste bedrading maakt conventionele elektrische installaties weinig evolutief. Hierdoor staan ze weinig open voor andere toepassingen en zijn ze onvoldoende flexibel in functie van de steeds veranderende behoeften.

Met haar tebis-gamma reikt Hager de installateurs reeds jaren eenvoudige oplossingen aan voor het

technisch beheer van gebouwen.

”

De communicerende producten van de

kan de eigenaar op elk ogenblik weten

Complementair

KNX-familie zijn naar believen program-

wat er in zijn installatie gebeurt. Bij een

De talrijke mogelijkheden van het tebis.

meerbaar en herprogrammeerbaar, en

alarm wordt de eigenaar door middel van

quicklink-gamma zijn eveneens com-

bieden meer vrijheid, comfort en flexibili-

een automatisch systeem verwittigd per

plementair met andere producten zoals

teit aan de elektrische installatie. Met haar

e-mail. Dankzij een beveiligde site kan

bewegingsmelders met zonnecelvoe-

tebis-gamma is Hager een partner van de

het tebis-systeem gevisualiseerd en van

ding, modules voor inbouw en bedienba-

Europese KNX-standaard, wat meteen

op afstand aangestuurd worden via een

re stopcontacten. Dit systeem, dat com-

een garantie is, zowel voor de installateur

gebruiksvriendelijke interface.

patibel is met alle afdekplaten van kallysta tebis, is toegankelijk voor iedereen en

als voor de eindklant. Het tebis-gamma van Hager evolueert voortdurend.

Tebis.quicklink De benaming tebis.quicklink verwijst

maakt een opleiding of een specifieke

Nieuwe KNX-dimmers

naar de RF-producten die geconfigureerd kunnen worden zonder TX100 en zonder PC. Ze zijn bedoeld voor alle installateurs die zowel actief zijn in uitbreiding en renovatie van installaties, als in nieuwbouw. Deze RF-producten zijn eenvoudig en snel configureerbaar en bieden eveneens een meerwaarde aan traditionele elektrische installaties. Zo kan bijvoorbeeld - gemakkelijk en zonder beschadiging - een eenvoudige verlichting getransformeerd worden in een meervoudige bediening. Wat de installatie betreft heeft Hager alles voorzien.

Het tebis.quicklink-gamma bevat voorgeprogrammeerde kits, wat de productkeuze vereenvoudigt. Er bestaat een kit met een dimschakelaar plus wisselschakelaar, een kit voor het bedienen van 3 rolluiken, een centrale aansturing, een kit bewegingsmelder en een ontvanger IP55.

van tebis.quicklink beantwoorden aan de

Ook in KNX-installaties zijn nieuwe technologieën met het oog op energiebesparingen terug te vinden. Het is niet eenvoudig om dimbare, compacte fluorescentielampen en LED’s te dimmen aangezien elke lichtbron zijn eigen kenmerken heeft. Hager heeft deze uitdaging aangedurfd en een nieuwe oplossing ontwikkeld die toelaat om alle lichtbronnen te dimmen. Een ingenieuze techniek die gebaseerd is op een leerproces van moderne lichtbronnen.

Domovea De domovea software is het resultaat van een samenwerking tussen Hager en Microsoft en zorgt voor de bediening van de domotica-installatie vanaf om het even welke PC, touchscreen, smartphone of tablet. Aangezien de installatie verbonden is aan een netwerk van camera’s

configurator overbodig. De producten KNX-standaard en blijven dus programmeerbaar met de TX100B of met ETS. www.hager.be

Fedelec magazine | 31

PROJECT

Henneaux

Moderne technologie voor gerenoveerd kasteel

“H

et Château Du Faing in Jamoigne dateert uit de 17e eeuw maar heeft een lange voorgeschiedenis. In 1997 werd het deels geklasseerd als beschermd monument door het Waalse Gewest. Pas de voorbije jaren werd dit stukje Waals patrimonium grondig gerenoveerd. “Vermits het over een beschermd monument ging diende de

uitvoering zeer strikt volgens de architecturale voorschriften te gebeuren en moest er extra voorzichtig te werk worden

”

gegaan”, aldus Guy Dechambre van Etablissements Henneaux Frères EGE.

In de voorbije eeuw was dit neogotische

palende schuur werd eveneens geklas-

Twee loten

pand in Jamoigne, een deelgemeente

seerd. Maken verder deel uit van de site

De werf werd opgestart in de lente van

van Chiny - dat bestaat uit drie vleugels

van het Château du Faing: de twee lanen

2010. De werkzaamheden werden

in een U-vorm - eigendom van een kloos-

met kastanjebomen, de binnenkoer van

opgesplitst in twee loten. Lot 1 omvatte

terorde, de zusters van barmhartigheid,

het kasteel, en de weilanden, gelegen tus-

de restauratie van geklasseerde delen

en deed het onder meer dienst als wees-

sen het kasteel en de Semois.

(gevels, daken en vier binnenzalen) en

huis. Later kwam het in handen van een

werd toegewezen aan de tijdelijke ver-

vzw. Nog later werd het door de Stad

Functionele herbestemming

eniging Sintra-Golinvaux. Lot twee betrof

Chiny aangekocht die het tot in 2001 uit-

Dankzij de toekenning van subsidies

alles wat binneninrichting en de onmid-

baatte als een rust- en verzorgingstehuis.

door het Waals Gewest en door de Stad

dellijke omgeving betreft, en werd toe-

Sindsdien was het historisch pand niet

Chiny kon een gedeelte van het kas-

meer in gebruik, waardoor het monu-

teel dus gerehabiliteerd worden. Het

mentale gebouw en de omgeving gelei-

Maison des Administrations locales – het

delijk aan in verval geraakten.

gemeentehuis - werd in twee vleugels van het gerenoveerde kasteel onderge-

Niet integraal beschermd Het kasteel werd inmiddels volledig gere-

bracht, het OCMW in de derde vleugel.

noveerd zij het niet integraal geklasseerd

teel zijn de gemeentelijke bibliotheek,

als beschermd monument. Bepaalde

la Maison des Artistes, l’Agence Locale

delen van het gebouw bevonden zich

pour l’emploi en de Politie gehuisvest.

namelijk in een te slechte staat. Een ander

Eigenaar van de site en bouwheer van

deel dat beter de tand des tijds had door-

dit project was de stad Chiny, de project-

staan, werd wel beschermd. Naast de

studie werd evenwel gecoördineerd door

gevels en de daken werden ook vier ruim-

de Direction des Services Techniques

tes op het gelijkvloers beschermd. Op de

van de provincie Luxemburg. Het archi-

binnenkoer werden – naast het portaal uit

tectenbureau, betrokken bij dit renova-

1760 - ook de vestingen van de ringmuur

tieproject, was de Service Technique

- waarin de voetpaden van de oude poor-

Provincial d’Arlon. De algemene project-

ten zich bevinden – mee beschermd. Het

leiding ten slotte was in handen van het

dakgebinte van de aan de ringmuur aan-

Institut du Patrimoine wallon.

32 | Fedelec magazine

In de oude bijgebouwen rondom het kas-

gekend aan de firma BRG uit Virton. De

is van Siedle-makelij. Verder werd er

volgens de architecturale voorschrif-

firma Etablissements Henneaux Frères

gebruik gemaakt van LED-technologie,

ten gewerkt te worden. De houten pla-

Entreprises Générales d’Electricité’ (EGE)

niet alleen omwille van de duurzaamheid

fondbalken bijvoorbeeld moesten vol-

uit Saint-Hubert trad op als onderaanne-

maar ook om een optimale verlichting

ledig intact blijven. Er mocht niet in deze

mer van dit laatste aannemingsbedrijf.

van de kantoren te verzekeren.” Ook de

draagstructuren geboord worden om de

aan het kasteel aanpalende gebouwen,

verlichtingsarmaturen te bevestigen.”

Meer dan 60 kilometer bekabeling

zoals de bibliotheek en het politiekan-

Etablissements Henneaux Frères EGE

toor, werden door het installatiebedrijf uit

De verlichtingsaspecten in detail

stond onder meer in voor de bekabelings-

Saint-Hubert van bekabeling, elektriciteit

In het kader van het volledige renovatie-

werkzaamheden. Wat de hoeveelheid

en led-toepassingen voorzien.

project werden in het gebouw zelf een

bekabeling in het gerenoveerde Château

200-tal nieuwe verlichtingsarmaturen

du Faing betreft, werd er voor onge-

Extra omzichtigheid geboden

geïntegreerd. Er werd telkens gekozen

veer 17 kilometer UTP-bekabeling Cat6

In het geklasseerde gedeelte van het

voor verlichtingsoplossingen optimaal

gelegd, terwijl alle resterende bekabe-

Château du Faing dienden de bestaan-

in functie van de specifieke bestem-

ling - globaal genomen - goed was voor

de parketvloeren, wanden en plafonds

ming van de ruimte. Voor de raadszaal,

om en bij de 45 kilometer kabels. Guy

zoveel mogelijk intact gehouden te wor-

de vergaderzaal en de lokalen waar de

Dechambre, net als Benoit en Jacques

den. Guy Dechambre: “Vermits het een

dienst bevolking van de gemeente is

Henneaux gedelegeerd bestuurder van

beschermd gebouw betreft diende bij

ondergebracht, werden 2Flat2C ophan-

Etablissements Henneaux Frères EGE,

de uitvoering met extra voorzichtigheid

garmaturen van Modular geïnstalleerd.

verduidelijkt: “Naast de klassieke beka-

te werk te worden gegaan. Bij dergelijke

In de inkomhal voor de kantoren, de

belings- en elektriciteitswerken plaatste

projecten hangt de uitvoering en de pro-

wachtzaal voor het OCMW en de kof-

onze onderneming ook de alarm- en

gressie van onze werkzaamheden op de

fie- en ontvangstruimte werd met pla-

branddetectie, de indienststelling van

werf in grote mate af van de vorderingen

fondelementen Grid On1 H111 35 van

deze systemen werd door een ander

die andere aannemingsbedrijven – hier

Delta Light gewerkt. In de gang op het

bedrijf gerealiseerd. Het branddetectie-

betrof het vooral de firma die instond

gelijkvloers werd eveneens met deze

systeem van VLV-makelij voorziet in een

voor het binnenschrijnwerk - maakten.

ophangarmaturen van deze verlich-

130–tal rookmelders, ook het inbraakbe-

Zo moest onder meer zeer omzichtig te

tingsfabrikant gewerkt. Ook in de cir-

veiligingssysteem - met CS875 centrale

werk worden gegaan om de bekabeling

kelvormige burelen in de torens van het

- is van dezelfde fabrikant afkomstig. Het

voor de schakelaars en verlichtingsar-

kasteel werd indirecte verlichting van

parlofoniesysteem dat werd toegepast,

maturen te leggen. Er diende zeer strikt

Delta Light geïnstalleerd. In de gang die

Fedelec magazine | 33

Verhuur van meetapparatuur Power QualIty analysers

Cable testers

InFrareD Camera’s

› Europa’s grootste verhuurder van test- en meetapparatuur › Meer dan 5.000 instrumenten uit voorraad leverbaar › Leverbaar binnen 24 uur › Attractieve prijzen voor elke huurperiode

Dataloggers

InstallatIon testers

FIber InstallatIon tools

› Ready to use, voorzien van de juiste accessoires, handleiding en kalibratie-certificaat

12100394

Livingston.com Livingston Belgium Grote Steenweg 48, B-2550 Kontich, Tel.: +32 (0) 15 286 281, Fax: +32 (0) 15 286 287 infobe@livingston.com, www.livingston.be

12100394 LIV ADV A5 Fedelec BE.indd 1

15-11-12 09:30

Bedien uw woning in een handomdraai Met de ViZiR Room Controller stuurt u eenvoudig en intuitief een uitgang, een kamer, een verdiep, een woning. Het OLED scherm toont wat u bedient. De bediening zelf of het scrollen naar andere uitgangen gebeurt via het capacitieve afdekkader. De innovatieve, gebruiksvriendelijke technologie van Qbus nu gecombineerd met minimalistische design voor elk interieur.

Ontdek deze en alle andere mogelijkheden op

www.qbus.be

PROJECT

leidt naar de diensten van het OCMW

was openbare verlichting - want beho-

Elke ruimte vraagt een andere aanpak

werd met LED inbouwspots XL 30W van

rend tot het publiek domein - werd door

Een dergelijk renovatieproject kan men

Osram gewerkt. In de OCMW-kantoren

ORES geïnstalleerd. Het betreft meer

niet vergelijken met een kantoorgebouw

zelf werd voor plafondverlichting van

bepaald de systemen die de toegangs-

waarin alle ruimtes en de gevraagde

Sylvania geopteerd. In de tot archief-

weg tot het kasteel en de bijbehorende

applicaties min of meer vergelijkbaar zijn.

ruimtes omgebouwde slaapvertrekken

parking verlichten. Een ander gedeelte,

Guy Dechambre verduidelijkt: “In dit his-

werd voor hermetische verlichting van

met name de architecturale verlich-

torisch gebouw is elke ruimte verschil-

LUMIS geopteerd. In de grote inkom-

ting rondom het kasteel, werd door ons

lend. Elke ruimte vraagt een grondige

hall werd vloerverlichting van Faretto

bedrijf geïnstalleerd. Hier werd voor drie

voorstudie en een andere aanpak. Voor

in de bestaande vloeren ingewerkt. In

verschillende verlichtingsoplossingen

ons was dit een uitzonderlijk project,

de sanitaire ruimtes ten slotte werd er

van Schréder geopteerd. Naast de Bora

omdat het de eerste maal was dat we

gekozen voor Orbit Ecco LED- wandver-

3M lichtkolommen werden ook de Falco

een dergelijk grootschalig project in een

lichting van 6W. Wat de noodverlichting

openbare verlichtingstoestellen met

historisch kader realiseerden. Voor het

betreft, werden er 50 LED inbouwspots

Sealsafe IP66 van deze Franse fabrikant

overige zijn we in hoofdzaak actief in de

– die IP65 bestendig zijn – van het merk

geïnstalleerd. Deze kunnen met verschil-

zorgsector (ziekenhuizen, woonzorgcen-

Blessing geïnstalleerd. Voor de bedie-

lende soorten lampen tot 150W uitgerust

tra….), de openbare sector en de com-

ning van de verlichtingselementen wordt

worden. Ten slotte is er ook nog gebruik

merciële sector, dit zowel in nieuwbouw

er gebruik gemaakt van het tebis domoti-

gemaakt van de Alura onrechtstreekse

als in renovatieprojecten.”

ca-systeem van Hager.

verlichting met asymmetrische lichtverdeling van Schréder.”

www.henneaux.be

Openbare én architecturale verlichting Wat de buitenverlichting betreft, voorzag het lastenboek in een opsplitsing van de uit te voeren werkzaamheden. Guy Dechambre legt uit hoe dat in zijn werk ging: “Een deel van de buitenverlichting

Henneaux & Fedelec De ‘Etablissements Henneaux Frères, Entreprises Générales d’Electricité’ is inmiddels een tweede generatiebedrijf, opgericht in 1953 door de broers Jean en Remy Henneaux, in Vesqueville, een deelgemeente van Saint-Hubert. Op vandaag zijn ook meerdere leden van aangetrouwde families binnen het bedrijf actief, wat er voor gezorgd heeft dat het installatiebedrijf uitgegroeid is tot een middelgrote KMO met een familiaal karakter die haar activiteiten hoofdzakelijk ontplooit in het Waalse Gewest en in het Groothertogdom Luxemburg. Tot de activiteitsdomeinen behoren zowel hoogspanning, laagspanning als zeer lage spanning. De onderneming beschikt over een goed uitgerust montageen assemblageatelier. ‘Etablissements Henneaux Frères EGE’ beschikt over erkenningen in klasse 7 (P1), klasse 5 (P2, P3 en S1) en klasse 3 (C6 en S4).

Momenteel telt het bedrijf een 60-tal arbeiders en een tiental bedienden. Het bedrijf uit Saint-Hubert is onafgebroken lid van Fedelec sinds 1970.

Fedelec magazine | 35

reportage

HELIA

De nieuwe generatie hollewand dozen

“M

et haar nieuwe generatie enkel- tot viervoudige hollewand dozen O-range ® en O-range ECON ® komt Helia tegemoet aan de eisen van actuele elektro-installaties. Alle features van deze nieuwe range werden specifiek op maat van de Belgische markt ontwikkeld en uitgewerkt. ”Met dit meervoudige gamma luchtdichte

hollewand dozen hebben we een primeur voor de Belgische markt”, aldus Olivier Schittecatte van Helia.

”

Primeur op en voor Belgische markt

functionaliteit. Het aantal elektriciens dat

wikkelingstraject - van idee tot het afge-

Door de jaren heen heeft HELIA een zeer

op die manier met ons meedenkt, neemt

werkt product - heeft ongeveer anderhalf

breed portfolio aan innovatieve oplos-

stelselmatig toe. De Belgische installa-

jaar in beslag genomen. Dan heb ik het

singen uitgebouwd. Olivier Schittecatte,

teurs zijn veeleisender geworden en leg-

zowel over het vooronderzoek van het

Business Development Manager: “Ons

gen de lat hoger wat betreft comfort en

concept, het uitwerken van het concept

bestaand gamma hollewand dozen

installatiegemak. Maar uiteraard zal hun

zelf, de materiaalkeuze, wijzigingen aan

was aan een grondige facelift toe. Onze nieuwe generatie O-range ® en O-range

persoonlijk aanvoelen altijd de doorslag

het concept, de productie tot en met het

geven in de keuze van het product, los

in de markt zetten van het nieuwe pro-

ECON ® luchtdichte hollewand dozen

van de grootte van het project.”

duct. Met deze stabiele en compacte

omvat enkelvoudige tot viervoudige

wanddoos, die beschikt over tal van Met de “O” van oranje De naam ‘O-range®’ heeft een tweevou-

features, spelen we ook in op de vraag

op en voor de Belgische markt. Ook al bevindt ons grootste volume hollewand

dige betekenis. Uiteraard is er de keuze

de fabrikanten van schakelmaterialen”,

dozen zich nog altijd in het niet-luchtdich-

uit een gamma van enkel- tot viervoudig

aldus Olivier Schittecatte.

te marktsegment, toch werd beslist om

in een ronde uitvoering voor gipswan-

het meervoudige gamma over de hele lijn

den, maar ook de kleur van de doos werd

door te trekken.”

- in fel oranje - opvallender gemaakt.

modellen en is meteen een primeur

– en de nieuwe ontwikkelingen – van

Het nieuwe hollewand doos concept Functionaliteit primeert

werd door de HELIA researchmensen in

Vele installateurs ervaren dat luchtdicht-

Bornem uitgewerkt en getoetst aan de

heid een prioriteit is geworden en gera-

mening van een aantal ervaren elektro-

ken steeds beter vertrouwd met het

installateurs. Alle mogelijke facetten inza-

implementeren van technieken in lage

ke het concept zelf, de materiaalkeuze,

energie- en passiefwoningen. Olivier

de installatiemethode… werden tot in de

Schittecatte: “Zij denken niet enkel meer

kleinste details met hen besproken en

in functie van kostprijs maar ook van

doorgenomen. “Het totale productont-

36 | Fedelec magazine Olivier Schittecatte

Project ‘Balk van Beel’ Een recent, opmerkelijk nieuwbouwproject waaraan HELIA meewerkte, is de ‘Balk van Beel’ – genoemd naar ontwerper architect Stéphane Beel - aan de Leuvense Vaartkom. Dit appartementsgebouw – een architecturaal hoogstandje in rechthoekige vorm – behaalde het hoogst mogelijke niveau op vlak van duurzaamheid, wat resulteerde in de hoogste BREEAM-certificatie. Bij dit project werd de lat uiteraard hoog gelegd op het vlak van luchtdichtheid - alle appartementen zijn lage energiewoningen E<60 en K<33 - en werd er onder meer gebruik gemaakt van de luchtdichte inbouwdozen van HELIA.

Veelvoud aan installatievoordelen

hollewand dozen werden dusdanig ont-

trekkelijk promo actiepakket aanbiedt.

De nieuwe generatie O-range® hollewand

worpen dat ze - dankzij enkele ‘verdik-

Dit bestaat uit een assortiment O-range®

dozen die samen met de elektro-installa-

kingen’ van het materiaal op strategisch

inbouwdozen – enkel- tot viervoudig -, in

teur werd ontwikkeld, biedt een veelvoud

gekozen plaatsen - zowel passen in een

totaal 170 stuks, tegen een voordelige

aan installatievoordelen. Schittecatte

opening van 68 als van 67 mm. Bij reno-

prijs, met daar bovenop een waarde-

over de nieuwe features: “De materiaal-

vaties kunnen bestaande inbouwdozen

cheque van Colruyt ter waarde van 25

keuze en de uitvoering met een bredere

probleemloos gecombineerd worden

euro. Deze actie loopt zolang de voor-

rand zorgen voor stabiliteit in de wand.

door middel van passende verbindings-

raad strekt. De voordelen van de nieuwe

Bij een te grote boring van het freesgat

stukken.”

generatie hollewand inbouwdozen kan

kan de doos niet zo snel meer door de

Het enkelvoudig tot viervoudig gamma

men ook op de HELIA website ontdek-

wand worden gedrukt. De zijwanden van

is beschikbaar in de klassieke versie ‘O-range®’, én in een luchtdichte uitvoe-

ken. Een animatiefilm toont stap voor

de doos zijn recht en voorzien van talrijke inkepingen, die de functie hebben van

ring ‘O-range ECON®’, voor energiezui-

kan monteren.”

een geïntegreerd boor- en snijsjabloon.

nige installaties.

Deze zorgen voor een snelle en een-

stap hoe eenvoudig en snel men deze

www.helia-elektro.be

voudige montage. Bij de meervoudige dozen zijn - dankzij de tussenschotten

Opmerkelijke campagne

met twee extra schroefbevestigingen -

HELIA zet deze nieuwe productontwik-

vier schroefmogelijkheden per inbouw-

keling ook op een opvallende manier in

opening gegarandeerd. Ook zijn alle in

de markt. Olivier Schittecatte: “De troe-

de doos voorziene schroeven Pozi-drive.

ven van deze nieuwe oplossing werden

Dit betekent dat één schroevendraaier

op de recente PassiefHouse Beurs reeds

volstaat om de apparatuur te bevesti-

in de verf gezet. En vanaf 2 mei loopt er

gen. De zijdelingse invoeren zorgen voor

in samenwerking met de elektro groot-

een optimale kabel- en buisinvoer met

handels een opmerkelijke campagne,

de nodige trekontlasting. De O-range ®

waarbij HELIA de installateurs een aan-

Fedelec magazine | 37

PROJECT

Twelve

Co-working hub wijst zichzelf

“M

et Twelve lanceert D.I. Group een nieuw bedrijf, dat state-of-the-art kantoor- en seminarie-infrastructuur in de Kortrijkse rand ter beschikking stelt van derden. In deze co-working hub in het Beneluxpark installeerde de firma Desauw uit Zwevegem alle technieken – o.m. inbraakbeveiliging, camerabewaking, ledverlichting

en dali gestuurde verlichting -, gekoppeld via het KNX-gebouwenautomatisatiesysteem van Domotic.Lounge.

”

De benaming ‘Twelve’ is geïnspireerd op

rama biedt op het lager gelegen spaar-

oppervlakte functioneel kan worden aan-

de symbolische betekenis van het getal

bekken en onder meer de Kortrijk Xpo

gepast. Er is een grote open office voor

12. De opening van deze co-working hub

site. Het gebouw is een stijlvolle betons-

co-working, een network-cafe en op de

vond namelijk plaats op 12/12/12. Twelve

culptuur - naar een ontwerp van de

bovenste verdieping zelfs een boardroom

maakt deel uit van de bedrijvencluster

Brugse architecten Govaert & Vanhoutte

voor videoconferencing. De kelderverdie-

D.I. Group - Dejager Investment Group -

- waarvan de openingen volledig inge-

ping van het gebouw omvat een audito-

actief in diverse nichemarkten, die focus-

bouwd zijn met glas. De betonconstruc-

rium voor 30 personen, uitgerust met de

sen op innovatie, creativiteit en design.

tie die men aan de buitenkant ziet is als

nieuwste technologieën, en er is tevens

Zo is er o.m. Europal, een bedrijf gespe-

het ware het spiegelbeeld van de bin-

een fitness-ruimte. Binnenin contras-

cialiseerd in de productie van honing-

nenkant van het gebouw. Partners in dit

teren de eenvoudige, strakke materi-

raat verpakkingsmateriaal. De kantoren

project zijn – naast Govaert & Vanhoutte

alen - beton en glas - met de spanwan-

waren tot voor kort gevestigd in Deerlijk,

Architects – de bedrijven Mona Visa,

den in de traphallen. Deze spanwanden

maar recent werd het hoofdkwartier van

Domotic.Lounge, Desauw, Delta Light,

zijn bedrukt met zwart-witte beelden

de groep overgebracht naar de bovenste

Boss Paints, Pegus Apps en hogeschool

van beschermde Schotse ruïnes. Op de

verdieping van Twelve in Kortrijk.

Howest. Men kan Twelve virtueel in 3D

gelijkvloerse verdieping werd met giet-

ontdekken door een App te downloaden

vloeren gewerkt, op de verdiepingen wer-

Stijlvolle betonsculptuur

en op die manier door het gebouw lopen,

den houten vloeren gelegd, die ook op

Met Twelve - dat een totale oppervlakte

iedere ruimte betreden, bekijken, aan-

de aanpalende terrassen – voorzien van

van 1.250 m², drie bouwlagen en kelder,

voelen en online reserveren.

waterpartijen – werden doorgetrokken.

en duurzame omgeving - voor flexibel

Beton, glas en Schotse ruïnes

Gasgestookte warmtepompen

werken, seminaries, vergaderingen, en

Enkel de bovenste verdieping van Twelve

In deze co-working hub installeerde de

ook evenementen en opleidingen - voor

is voorbehouden voor D.I. Group. Binnen

firma Desauw uit Zwevegem alle tech-

derden creëren. De nieuwe co-working

het gebouw is er een grote diversiteit

nieken: inbraakbeveiliging, camerabe-

hub bevindt zich in het Beneluxpark, een

aan ruimtes met alle mogelijke facilitei-

waking, ledverlichting en dali gestuurde

nieuw, open gebouwenpark in ontwik-

ten om deze optimaal te benutten, met

verlichting werden gekoppeld via het

keling op Hoog Kortrijk, gelegen op een

onder meer ook catering. Er zijn 6 FLEX

KNX-gebouwenautomatisatiesysteem,

natuurlijke helling die een prachtig pano-

vergaderruimtes waarvan de benodigde

net als de gasgestookte VRF warmte-

heeft -, wil de groep ook een dynamische

38 | Fedelec magazine

pompen GHP van Panasonic. Philip

se in het gebouw kunnen ze via een touch

er energievriendelijk kan verlicht wor-

Staelens, zaakvoerder van Desauw:

screen van AMX alle gevraagde facilitei-

den en het gebouw toch een uitnodi-

“Voor de verwarming werd geopteerd

ten bedienen. Het systeem wordt volle-

gende sfeer uitademt. De vooraf on line

voor het installeren van twee gasgestook-

dig vanop afstand geprogrammeerd en

gereserveerde ‘box’ wordt uiteraard 100

te warmtepompen, gevoed door stop-

gemonitord door een ander bedrijf uit de

procent verlicht. Ter plaatse kunnen alle

contacten. De warmtepompen hebben

D.I. Group. In het gebouw zijn geen ser-

mogelijke functies – verlichting, inge-

een gewicht van om en bij de 900 kg en

vers ondergebracht, alles draait vanuit

bouwd TV-scherm, airco en rolgordijnen

werden op het dak van het gebouw geïn-

de cloud. De deuren die toegang geven

etc – via een AMX touch screen worden

stalleerd. Het bleek geen evidentie om

tot de verschillende ruimtes, zijn uitgerust

geactiveerd.”

de gevraagde EPB-waarde te bereiken.

met magneetsloten. Voor elke ruimte die

Uiteindelijk kon het op te nemen vermo-

men wenst te gebruiken moet men over

Het project in cijfers

gen voor beide warmtepompen geredu-

de juiste code beschikken.”

Voor wat betreft schakelaars en stop-

ceerd worden van 200 A tot minder dan

contacten ging de voorkeur uit naar Niko

20 A. De vloerverwarming is een combi-

Daligestuurde verlichting

Pure White, in de kelderruimtes werd

natie van een buizensysteem van Rehau

Philip Staelens: “Met het oog op een

Niko Pure Black geïnstalleerd. Maken

en drie units van het Daikin Altherma sys-

zo laag mogelijk energieverbruik werd

verder deel uit van de hoogtechnologi-

teem. Het ventilatiesysteem D bestaat

er geopteerd voor een combinatie van

sche installaties van deze co-working

uit twee ventilatiegroepen, één van 3500

verlichtingsarmaturen van Delta Light:

m³/u en één van 1500 m³/u – voorzien van

laag energie verlichting, LED-verlichting,

een warmtewisselaar (rendement groter

TL-verlichting T5/T16... Zelfs indien alle

dan 90%) met elektronische sturing en

verlichtingselementen tegelijkertijd zou-

koppeling met KNX. De ventilatiegroe-

den gebruikt worden, bedraagt het ener-

pen werken op het principe van constant

gieverbruik nauwelijks 20 ampère. Er

debiet - bij vervuiling van de filters zal de

werd DALI elektronische voorschakel-

groep automatisch optoeren.”

apparatuur geïnstalleerd. Het gebouw is dus volledig dimbaar. Dit heeft onder

KNX en AMX gekoppeld

meer voor gevolg dat – indien er op een

Alle in het gebouw aanwezige tech-

bepaald tijdstip slechts één ruimte in het

nieken worden gestuurd via het KNX-

gebouw in gebruik is – de overige ruimtes

domoticasysteem, dat gekoppeld werd

van het gebouw niet donker ogen, maar

aan het AMX-systeem. Staelens: “AMX

volledig gedimd worden en toch goed

is een Amerikaanse fabrikant van voor-

zichtbaar blijven. De verlichting kan tot

al video- en audiosystemen. Waar het

30 procent gedimd worden waardoor

KNX-systeem de intelligentie van het gebouw op zich monitort, bundelt het AMX-systeem de intelligentie om gebruikers van het gebouw binnen te loodsen en hen tot in de gehuurde ruimte te begeleiden. Bedrijven kunnen via een creditcard online reserveren en aanduiden van welke faciliteiten ze willen gebruik maken: een kleine of grote vergaderzaal, met of zonder (ingewerkt) TV-toestel, videoconferencing, smartboard…. Eens ter plaat-

Fedelec magazine | 39

PROJECT

hub: een vloerkast met 3 elektrische borden van Schneider Electric, 3 patchkasten – 1 per verdieping -, zekeringen van Schneider Electric en kabelgoten van Vergokan. De totale bekabeling bedraagt om en bij de 20 kilometer. Er is tevens inbraakbeveiliging – het NX8 systeem van Lobeco – geïnstalleerd. De camerabeveiliging bestaat uit 3 Sony camera’s, waarvan één aan de achterzijde van het gebouw en 2 in het gebouw zelf. Deze zijn van op afstand bedienbaar. Er werd verder nog geopteerd voor het Alpha 4 branddetectiesysteem.

Continu 3 teams op de werf Bij Desauw is men wel wat gewoon als het op high tech projecten in de tertiaire sfeer aan komt, maar ook voor hen was Twelve een buitenbeentje. Philip Staelens: “Als installatiebedrijf hebben wij op deze site alle technieken en systemen geïnstalleerd, geïntegreerd en opgestart. Vooral de combinatie van het KNX-systeem met de AMX-applicaties maakte dit project speciaal. We zijn vooraf soortgelijke projecten in Nederland – waar er reeds AMX koppelingen met diverse soorten systemen werden gemaakt – gaan bezoeken. Bij dit Twelve project zijn echt alle technieken geïntegreerd, in de meest letterlijke zin van het woord. Dit heeft een grondige voorbereiding en permanente onderlinge communicatie tussen alle actoren gevraagd.

Derde generatie Desauw - een derde-generatie installatiebedrijf van de gelijknamige familie werd opgericht in 1927 in de Kortrijkse deelgemeente Bellegem. De huidige zaakvoerders zijn Philip Staelens en Vera Desauw. Vooral de laatste jaren kende het bedrijf een doorgedreven groei onder het motto “Moving Forward’.

Zowel Vera als Philip volgen voortdurend opleidingen en bijscholingen om steeds van de laatste technologische evoluties en stijltrends op de hoogte te zijn. Waar de activiteiten van de eerste generatie oorspronkelijk beperkt bleven tot elektriciteit en sanitair, breidden de huidige zaakvoerders deze verder uit tot beveiliging, elektriciteit, verwarming en sanitair. De noodzakelijke labels en Incert-certificiëring werden behaald. De klanten van Desauw situeren zich zowel in de B2B- als in de B2C-sfeer. De actieradius van dit totaalinstallatiebedrijf – dat een 30-tal medewerkers telt - strekt zich vooral over West- en Oost-Vlaanderen uit. Zeven jaar geleden nam het bedrijf een nieuw gebouw in Zwevegem in gebruik.

Sinds de opstart van de werkzaamheden ben ik bijna constant op deze werf aanwezig geweest. Zo konden zeer snel knopen worden doorgehakt. Oorspronkelijk zagen we ons zelfs verplicht te werken met noodgroepen buiten, omdat de openbare nutsvoorzieningen nog niet operationeel waren. Vanaf oktober vorig jaar waren hier continu 3 teams aan de slag, om het project tijdig klaar te krijgen, eerst voor de officiële opening, daarna voor de eigenlijke ingebruikname.” www.desauw.be

40 | Fedelec magazine

Desauw & Fedelec Desauw is sinds 2004 lid van Fedelec. Vera Desauw, echtgenote van Philip Staelens, is niet enkel actief in het bedrijf. Ze is daarnaast ook – sinds 2012 – voorzitter van Fedelec West-Vlaanderen: “Ons ledenaantal groeit gestaag en onze provinciale werking loopt zeer goed. Vooral de formule van de speed dates – waarbij producenten op een info-avond in een zeer korte tijdspanne een nieuw product voorstellen – blijkt goed aan te slaan bij onze leden.

Ook de Nacht van de Elektriciens staat voor de meesten onder hen met stip genoteerd in de agenda.” In 2011 won Vera Desauw de “Award van Jonge Vlaamse Aannemer”, uitgereikt door de Confederatie Bouw.

e i t c a o Prom

5/13

Start 02/0

Hollewand dozen ge* tis monta ra g t ngen e ti h m c Nu imo inri

w Sort voor al u 1.500 excl. BTW a n va f €

SHOWROOM ATELIER Sortimo Centrum 1800 Vilvoorde Sortimo West 8793 Sint-Eloois-Vijve Sortimo Oost 3980 Tessenderlo

MONTAGE STATION

Actieprijs €

*

* montage in één van onze inbouwstations t.w.v. max 10 % van de inrichting/Actie geldig vanaf 1 april tem 30 juni 2013/actie is niet cumuleerbaar met ander mogelijke promoties en/of andere condities

249

GRATIS TEL. 0800 857 59

voordeel Uw exhtreaque ter waarde

1 Colruytcvan 25 €

fax 0800 857 60 • info@sortimo.be

Eén pakket voor alle administratieve behoeften van een elektrotechnisch bedrijf Calculatie &

De nieuwe generatie O-range® hollewand dozen beantwoordt aan de eisen van een actuele elektro-installatie.

Dossiers & Projecten

Koppeling groothandels

Vorderingsstaten

Stock

Facturen & Opvolging

U en Cafca, een sterk team Regie & Service

1st7uk0s

Actie pakket: REF 5999-999 Inhoud pakket REF 5011 100 stuks REF 5019 50 stuks REF 5012 10 stuks REF 5013 5 stuks REF 5014 5 stuks

Aankopen

5011

5019

5012

5013

5014

Bezoek onze websites

Werkbonnen op tablet

Cafca nv Rembert Dodoensstraat, 45 Indistriezone Kristalpark B-3920 Lommel T. 011 55 40 10

www.cafca.be www.cafcatrack.be www.digabon.be

Software voor de Installateur

uikers!

Meer dan 2500 gebr

CONTACTEER ONS VOOR EEN DEMO info@cafca.be

*Aanbevolen netto verkoopprijs installateur, excl. BTW - Actie geldig zolang de voorraad strekt Cheque's aangekocht door Plastic Color N.V.

N.V. PLASTIC COLOR | A KAISER COMPANY Puursesteenweg 363 ∙ B-2880 Bornem Belgium TEL. +32(0)3.899.40.40 ∙ FAX +32(0)3.899.40.50 Fedelec magazine | 41 www.helia-elektro.be ∙ info@helia-elektro.be

reportage

Techno Specials

Innovatieve kabeloplossingen in Multimedia Connect gamma

“B

innen haar Multimedia Connect gamma lanceert de Gentse bekabelingsspecialist Techno Specials twee innovatieve oplossingen. Er is de nieuwe Koper Datakabel die de voordelen van indoor en outdoor toepassingen combineert,

en de nieuwe Fire Resistant Glasvezelkabel, aangepast voor het aansluiten van de

”

beveiligingsuitrusting in gebouwen.

In Frankrijk is Multimedia Connect (MMC)

en toegangscontrole. Initieel waren twis-

in deze omgevingen is het vaak vereist

- opgericht in 1998 - marktleider voor

ted pair datakabels niet ontwikkeld om in

dat de kabel bestand is tegen water,

gestructureerde bekabelingssystemen.

een buitenomgeving gebruikt te worden.

olie en mechanische belasting. Een

Sinds 2007 maakt het bedrijf deel uit van

Het belangrijkste objectief van gestruc-

IP-omroepinstallatie en video beweg-

de TKH Group en werden commerciële

tureerde bekabelingssystemen was de

wijzering zijn andere toepassingen waar

activiteiten in gans Europa en in Azië uit-

datatransmissie tussen computers te

datakabels op een niet-conventionele

gebouwd. “De ‘smart and simple cabling

verzekeren in kantooromgevingen waar

manier gebruikt kunnen worden. Ook

solutions’ van MMC omvatten Categorie

kabels beschermd liggen in kabelgoten.

hier dienen deze kabels bestand te zijn

5e, 6 en 6a kopersystemen, single mode

De standaard buitenmantels, in PVC of

tegen outdoor condities.

and multimode glasvezelsystemen, als-

klassieke LSZH materialen, zijn niet aan-

ook wandkasten en staande kasten. De

gepast aan de vereisten van een outdoor

Veelzijdig en budgetvriendelijk

focus van MMC ligt op het ontwikkelen

installatie. De snelle ontwikkeling van het

De nieuwe Koper Datakabel voor

van innovatieve producten die het werk

Ethernet protocol in vele omgevingen

Outdoor en Indoor toepassingen wordt

van de installateur en de eindklant ver-

houdt in dat datakabels nu ook gebruikt

toegevoegd aan het kabelgamma van

eenvoudigen. We staan open voor - en

worden buiten de kantooromgeving, meer

Multimedia Connect, speciaal voor de

integreren - de uitdagingen die het stij-

en meer outdoor. CCTV-toepassingen,

outdoor toepassingen. Hij is veelzijdi-

gende aantal IP-gebaseerde toepas-

toegangscontrole of systemen voor

ger dan de kabels met PE buitenmantel

singen met zich meebrengen”, aldus

gebouwenbeheer zijn momenteel geba-

- die enkel outdoor gebruikt kunnen wor-

Frank Bobbaerts, Managing Director van

seerd op het internet-protocol. Deze sys-

den - en budgetvriendelijker dan deze

Techno Specials uit Gent.

temen omvatten onder andere toestellen

met PUR buitenmantel. Deze laatste zijn

(camera’s, sensoren, panelen voor toe-

hoogperformant maar duur in aanschaf.

Outdoor toepassingen voor Koper

gangscontrole…) die buiten gesitueerd

Het speciale Low Smoke Zero Halogen

Datakabels Multimedia Connect ontwikkelde de nieu-

zijn en geconnecteerd dienen te worden

(LSZH) materiaal dat gebruikt wordt voor

met de bekabelingsinfrastructuur.

deze Koper Data kabels, combineert een goede waterdichtheid, UV-bescherming

we Koper Datakabel die - dankzij een speciale LSZH buitenmantel, resistent tegen

IP-omroepinstallatie en video

en capaciteit voor buitengebruik. Het is

water en UV - de voordelen van indoor

bewegwijzering

niet aan te bevelen de kabel rechtstreeks

en outdoor toepassingen combineert.

Productielocaties, grootwarenhuizen en

in de grond - of onder permanente onder-

De kabel - cat 6A Performantie en U/FTP

industriële sites dienen eveneens ver-

dompeling - te plaatsen. Ook voor indoor

constructie - is vooral aangepast voor out-

bonden te zijn met het globale datanet-

installaties kan de kabel zonder lengte-

door IP-connecties, zoals CCTV camera’s

werk. Voor de installatie van datakabels

beperking gebruikt worden.

42 | Fedelec magazine

Karakteristieken en performantie

Fire Resistant kabels. Meer en meer wor-

De nieuwe Koper Datakabel voor

den deze veiligheidssystemen gemonitord

Outdoor en Indoor toepassingen van

door middel van IP-gebaseerde systemen

MMC heeft een CAT6A component per-

die gebruik maken van het gestructu-

formantie volgens alle Ethernet protocols

reerde kabelnetwerk. Tot een lengte van

tot 10 Gigabits/s. Door de U-FTP con-

90 meter kan men hiervoor koper kabels

structie is er een afscherming per paar

gebruiken, voor langere lengtes zijn glas-

waardoor een goede bescherming tegen

vezelkabels nodig. De noodzaak van Fire

elektromagnetische interferenties gega-

Resistant Glasvezelkabels wordt hierdoor

randeerd wordt. De AWG23 geleiders

meteen duidelijk.

Dankzij de stalen afscherming heeft hij een goede mechanische bescherming en een goede bescherming tegen knaagdieren. De kabel is zowel in Single Mode als MultiMode vezels – tot 24 vezels – verkrijgbaar. www.technospecials.be

zijn compatibel met POE en POE Plus toepassingen.

Glasvezelkabels: brandveilig in grote gebouwen Een tweede voorname ontwikkeling binnen Multimedia Connect is de nieuwe Fire Resistant Glasvezelkabel. Deze kabel behoudt zijn functies in geval van brand, gedurende 90 minuten, en is hierdoor aangepast voor het aansluiten van de beveiligingsuitrusting in gebouwen. Dergelijke toepassingen worden steeds belangrijker door de ontwikkeling van IP-gebaseerd beveiligingsmateriaal - CCTV, alarm, omroepinstallaties, toegangscontrole…

Voor het aansluiten van beveiligingsmateriaal in openbare gebouwen - winkelcentra, theaters, openbare besturen… - en in grote appartementsgebouwen eisen de meeste lokale overheden het gebruik van

‘RF1h30 of E90’

De nieuwe Fire Resistant Glasvezelkabel, ontwikkeld door Multimedia Connect, werd ontworpen om aan de internationale standaarden voor Fire Resistance te voldoen, en kan zowel indoor, als in de zwaarste outdoor omstandigheden, worden ingezet. De kabel voldoet aan de IEC 60332-3 en IEC 60331-25 - 90 minuten - internationale norm voor Fire Resistance. Dankzij de LSZH buitenmantel kan de kabel zonder beperkingen binnen gebruikt worden. Ook in de buitenomgeving kan de kabel gebruikt worden, zelfs voor ‘direct burial’ installaties, waarbij de kabel zonder meer in de grond wordt gestopt. Dankzij de waterblocking elementen en de met gel gevulde central tube, is de glasvezelkabel waterdicht.

Fedelec magazine | 43

reportage

Qbus

Functionele en flexibele domotica voor elke serviceflat

“E

ind vorig jaar werd op de site van het woonzorgcentrum Evarist Carpentier in Kuurne de tweede fase van het Bonaerde-project voltooid. Het betreft de nieuwbouw van 11 serviceflats die kaderen binnen het concept zelfstandig wonen. Qbus installeerde er haar busbekabelingssysteem dat per serviceflat, op maat van het individu,

”

kan geprogrammeerd en gestuurd worden, ook vanop afstand.

Naar een ontwerp van het Kortrijkse

een domoticasysteem te installeren dat

met USB en Ethernet. Dirk Jaspaert,

bureau Cnockaert Architecture omvat

per serviceflat, op maat van het individu,

sales Qbus: “Gezien het een nieuwbouw

het zorgproject Bonaerde II de nieuw-

kan geprogrammeerd en gestuurd wor-

project betreft, was een busbekabelings-

bouw van 11 serviceflats en een conci-

den, ook vanop afstand. We zochten een

systeem de aangewezen oplossing. Een

ërgeflat, naast de eerste uitbreiding van

systeem met heel wat functionaliteiten

dergelijk systeem is niet enkel prijsgun-

het wzc Evarist Carpentier, die destijds

die we ook optimaal willen benutten.

stiger maar ook – zeker in relatief grote

de benaming ‘Bonaerde I’ meekreeg.

Het spreekt voor zich dat een dergelijk

gebouwen zoals het Bonaerde II project –

Qua architecturale stijl sluit Bonaerde II

systeem niet bedoeld is voor acute zorg-

bedrijfszekerder. Wireless applicaties

perfect aan bij fase 1, maar het project is

verlening.”

zijn in dit domotica-verhaal niet aan de

kleinschaliger en kadert binnen het con-

orde. Wel is er uiteraard wireless internet

cept zelfstandig wonen. Het zorgprofiel

Prijsgunstig en bedrijfszeker

beschikbaar, bijvoorbeeld voor het on

van de bewoners is divers: er zijn zowel

De keuze viel op de domotica-oplossing

line bestellen van medicatie.”

vrij jonge senioren met een beperking

van Qbus uit Erpe-Mere, een bedrijf dat

als bewoners met een hoge leeftijd die

hard- en software ontwikkelt die de elek-

Zelfstandig en veilig gevoel

zowel fysiek als mentaal nog in goede

trische installaties in gebouwen intel-

Met de onmiddellijke nabijheid van het

gezondheid verkeren. Qua inrichting en

ligent maakt. Inmiddels zijn er op de

wzc E. Carpentier, waar ook de bewo-

materialenkeuze van de nieuwbouw zijn

Belgische markt meer dan 200 Qbus

ners van de serviceflats in Bonaerde

er duidelijke verschillen met Bonaerde I:

installateurs actief en zo’n 5.000 Qbus

II terecht kunnen voor verpleging, en

afzonderlijke terrassen, een andere

systemen operationeel. In het gebouw-

– indien ze dat wensen – voor de maal-

gevelsteen, meer gebruik van hout in de

beheersysteem van Qbus kunnen alle

tijdservice, biedt het Qbus domotica-

afwerking…

technieken - van verlichting, rolluikstu-

systeem vooral comfort en veiligheid.

ring, ventilatie, energie beheer, video- en

“Het geeft de bewoners een zelfstandig

Vanuit zorgprofiel per bewoner

parlofonie, tot zelflerende woonomge-

gevoel, en tegelijkertijd een gevoel van

De serviceflats werden uitgerust met

vingen - naadloos worden geïntegreerd

veiligheid. De basis installatie van het

zorg(domotica) vanuit de visie dat elke

via een 2-draadse bus zonder polariteit

systeem is identiek in alle serviceflats.

woonunit op maat van de bewoner moet

en zonder beperking inzake topologie –

Zo zijn de posities van de schakelaars en

kunnen ingesteld en aangepast worden.

lus, boom of ster. De communicatie tus-

de lichtpunten overal identiek, maar kan

Philip Minnaert, algemeen directeur van

sen deze technieken wordt aangestuurd

de bediening telkens verschillend zijn in

het wzc E. Carpentier: “Bedoeling was

door een krachtige centrale controller

functie van de noden en de mogelijkhe-

44 | Fedelec magazine

geïnstalleerde systeem maar willen de beschikbare functionaliteiten optimaal benutten en de aanwezige technologie maximaal integreren“, aldus Minnaert.

den van de bewoner. Sommige bewo-

makkelijk visualiseerbaar en aanpasbaar

ners hebben een vrij goede fysieke en

was. Er werden per serviceflat telkens vijf

mentale paraatheid en zijn in staat om

kabels gelegd zodat individuele aanpas-

de beschikbare functies te benutten.

singen op maat van de bewoner, in func-

Andere zijn meer zorgbehoevend en bv.

tie van de vereiste zorggraad, vlot kunnen

meer gebaat met twee toetsen op het

gebeuren.” Naast het centrale intelligen-

Preventieve zorg

touch screen om de basisfuncties in hun

te elektrisch verdeelbord – dat alle func-

Op protocolniveau gooit Qbus zijn sys-

leefruimte – verlichting, tv, kookfornuis…

ties via de bus met mekaar verbindt –,

teem volledig open. Een Franse onderne-

– uit te zetten.”

is er in elke serviceflat een afzonderlijk

ming ontwikkelde op basis van het open

zekeringsbord met een eigen beveili-

protocol van Qbus een applicatie voor

Eenvoud, functionaliteit en

ging. “Momenteel is dit nog geen wet-

woonzorgcentra. Hiermee kunnen in elke

flexibiliteit

telijke verplichting maar we anticiperen

kamer alle mogelijke parameters geme-

Na de installatie en oplevering van het

hiermee op een mogelijke verstrenging

ten en gemonitord worden. “In dit project

domotica-systeem werden op elke ser-

van de reglementering in de toekomst

zijn in elke badkamer bewegingsdetecto-

viceflat aanpassingen op maat van de

waarbij bv. elke woonunit over een afzon-

ren geïnstalleerd die de verlichting auto-

bewoner(s) gedaan. “De eenvoudigste

derlijke teller zou moeten beschikken”,

matisch doet branden indien de bewoner

gebruiksoptie voor de bewoners is de

aldus Loosvelt.

de ruimte betreedt. Dezelfde detector gaat ook na of er in een bepaalde tijds-

combinatie van de schakelaarsfunctie en het touch screen als videofoon. Het

Aanwezige technologie maximaal

panne effectief gebruik gemaakt is van

Qbus systeem laat toe om snel en een-

integreren Cretecs, het Expertisecentrum zorg-

de faciliteiten. Dit biedt enerzijds het

technologie binnen de Katholieke Hogeschool Brugge Oostende, wordt gevraagd om de specifieke behoeften van de bewoners verder in kaart te brengen. Op basis van de resultaten van deze bevraging worden er bewonersprofielen opgemaakt die de programmatie van het domoticasysteem verder moeten optimaliseren.

Algemeen directeur Minnaert volgt momenteel een opleiding om het gebruik en de kennis van het domoticasysteem volledig te beheersen. Als enige persoon binnen de zorginstelling heeft hij toegang tot het systeem om eventuele individuele aanpassingen te doen. “We zijn tevreden met het

hebben – er moet niet nodeloos aange-

voudig aanpassingen te realiseren. Zo kan een eenvoudige bedieningsknop voor verlichting in de badkamer vervangen worden door een knop die zowel temperatuursmeting, lichtbediening als bewegingsmelding mogelijk maakt, zonder dat daarvoor extra bekabeling moet worden getrokken”, aldus Stefan Loosvelt, zaakvoerder van het installateursbedrijf Estelco uit Kuurne.

Intelligent elektrisch verdeelbord Stefan Loosvelt van Estelco had een goede ervaring met het installeren van een Qbus installatie in een residentieel project. “Maar dit project in Kuurne was mijn eerste realisatie in een zorgomgeving. De directie wou een systeem dat

voordeel dat de bewoners meer privacy klopt worden om te zien of alles in orde is –, en anderzijds kan de personeelsbezetting efficiënter worden georganiseerd.

Via het oproepsysteem kan de bewoner laten weten dat er een probleem is, of eventueel met een andere woonunit communiceren. Een bezoeker die aanbelt wordt op hetzelfde touch screen gevisualiseerd. Zelfs het slaapritme van de bewoners kan gemeten worden: de loggings wijzen het aantal uren slaap uit of het tijdstip waarop iemand wakker wordt. In het kader van preventieve zorg zijn dit zeer nuttige tools”, aldus Jaspaert. www.qbus.be

Fedelec magazine | 45

TECHNOLOGIE

Next Generation Ethernet via koper: wat brengt de toekomst?

“H

et gestandaardiseerde Ethernet over twisted pair is in IT-opzicht al vrij oud. Al in 1991 had de IEEE afstand genomen van de standaard voor 10Base-T. Diens opvolger uit 1995, 100Base-T, werd bekend

als ‘Fast Ethernet’ - een verwarrende benaming, omdat dit vanuit het huidige perspectief helemaal niet meer zo ‘snel’ lijkt. Toch wordt het samen met de 1GBase-T in heel wat gebouwbekabelingen nog steeds gebruikt als hét proto-

”

col voor de IT-communicatie.

10GBase-T is momenteel het meest

mische oplossingen op basis van twisted

dit moment gebeurt bij TIA, ISO en IEEE.

recente Ethernet-protocol over twisted

pair. Twisted Pair belooft lagere kosten

Vanuit de sector werd eerst geponeerd

pair - en honderd keer sneller dan het

voor de actieve componenten, heeft een

dat symmetrische bekabeling voldoende

oude Fast Ethernet. De termen ‘fast’ en

groter bereik in vergelijking met Twinax

capaciteit biedt voor 40G Ethernet via

‘snel’ zijn soms relatief... Voor de con-

(...7m) en ondersteunt de belangrijke

vier getwiste kabelparen. Hoewel het

versie van 10 Gigabit Ethernet werd de

‘auto negotiation’ tussen de verschil-

theoretisch mogelijk is, heeft men de

sinds 2002 bestaande standaardbeka-

lende Base-T-protocollen. Deze keer

piste van het bestaande bereik van 100

beling van categorie 7 (600MHz) door

belooft het normalisatieproces erg span-

meter inmiddels verlaten. De ondersteu-

de IEEE al snel als geschikt aangemerkt.

nend te worden. Kan 40G nog steeds via

ning van 100m geldt bij de huidige stand

Het werd pas ingewikkeld toen ook de

100m koper worden overgedragen? Zijn

van de techniek als te ingewikkeld. Men

‘normale’ RJ45 en onafgeschermde

de bekende kabel- en connectorstan-

verwacht, net als bij 10Gbase-T, een te

kabel moesten worden aangepast voor

daarden voldoende of komen er nieuwe

lange ontwikkeltijd. In plaats daarvan wil

10G. Zo werd de nieuwe categorie 6A

definities en producten? Waar ligt de

men eenvoudige actieve componenten

(500MHz) geboren. Met nieuw ontwik-

grensfrequentie? Deze vragen worden

met een korte ontwikkelingsfase.

kelde connectoren en kabels. En met

momenteel besproken bij de normalisa-

nieuwe meetparameters en problemen

tie-instanties.

(Alien Xtalk!).

IEEE Studies hebben aangetoond dat men in

40Gbase-T ... de huidige status quo

computercentra ook met kleinere reik-

40 Gigabit Ethernet: voor wie, en

Ook bij de normalisatie-instanties wor-

wijdtes uit de voeten kan, en dat een

hoe?

den de zaken ingewikkeld en politiek

verkorting tot 25 of 50 meter ook reëel

Overdrachtssnelheden hoger dan 10

wanneer verschillende partijen éénzelfde

is. Daarnaast leidt elke bespaarde meter

Gigabit Ethernet, zijn voorlopig geen

doel voor ogen hebben. De vertegen-

tot lagere energiekosten. Men verwacht

noodzaak voor kantoren. Maar in reken-

woordigers van de bedrijven presente-

een verdubbeling van de energiekosten

centra is de gegevenshonger aanzienlijk

ren hun verschillende oplossingen en er

per 12 meter bereik. Desondanks nam

groter en de behoefte hoog. Nu zijn er al

wordt veel gediscussieerd en beargu-

de ISO/IEC in september 2012 reeds de

40G-oplossingen voor rekencentra over

menteerd. Er worden allianties gevormd

eerste informele beslissingen. De over-

glasvezel (40 GBASE-SR) en voor Twinax

en ontbonden en compromissen be-

dracht zal waarschijnlijk - zoals gebruike-

(40GBASE-CR4), maar al enige tijd zijn

sproken, in de hoop op een gemeen-

lijk - alleen maar plaatsvinden via twisted

deze centra vragende partij voor econo-

schappelijke noemer. Precies wat er op

pair-kabel (en niet, zoals bij glasvezel,

46 | Fedelec magazine

over verschillende ‘lanes’), high-density-

koper kabels met een overdrachtssnel-

digen dergelijke ‘uitgebreide’ Cat.7A-

ondersteuning van 48 poorten op een

heid van meer dan 10 Gb/s gelanceerd.

onderdelen wat momenteel technisch

hoogte eenheid - dit heeft vooral betrek-

In oktober 2012 werd besloten een

haalbaar is. Er kan dus worden aange-

king op de grootte van de connectoren -,

nieuwe bekabelingscategorie (cat.8)

nomen dat elke andere specificatie voor

geen ondersteuning van 100m maar

te onderzoeken op basis van de oude

40G eerder lager zal uitvallen en men

minder dan 50m, en de transmissiesnel-

Cat.6A-parameters, maar dan geëx-

dus aan de veilige kant zit. Bij de plan-

heid van 40Gb/s. Met betrekking tot de

trapoleerd tot een grenswaarde van 2

ning van computercentra moet er reke-

frequentie spreekt men momenteel over

GHz. De studies van de TIA en het inter-

ning worden gehouden met het feit dat

waarden tussen 800 MHz en 1600MHz.

nationale IEC lopen parallel maar volgen

een bereik van 100 meter niet meer geldt.

Hierbij moet het volgende in overweging

soms verschillende doelstellingen. Ook

Dergelijke lengtes zijn in een computer-

worden genomen: hogere frequenties

de nomenclatuur verschilt soms en ver-

centrum echter vrij zeldzaam en dus ook

kunnen gemakkelijker worden geco-

wart de gebruiker. De term ‘Cat.8’ bete-

minder kritiek.

deerd; hoe hoger de frequentie, des te

kent niet dat het gaat om een uitbreiding

(Bron: Nexans)

hoger de demping en dus het stroom-

van Cat. 7A. Zo is bij ‘Cat.8’ wel in de fre-

verbruik; en: grotere afstanden vereisen

quentie tot 2000 MHz voorzien, maar

lagere frequenties.

betreft het geen ‘betere’ bekabeling. De frequentiecurves van demping en NEXT

ISO/IEC

van Cat.6A worden van bovenaf geïnter-

Bij de ISO/IEC, de internationale instan-

poleerd. Dit leidt tot een negatieve ACR

tie voor bekabeling, wordt onderzocht

vanaf 500MHz. Ter vergelijking: de ISO

hoe men voor het IEEE de keuze voor een

Cat.7A heeft zelfs 1000 MHz, dus toch

geschikt kabelmedium kan vergemak-

nog een +10dB positieve ACR. De TIA

kelijken. Er worden niet alleen ‘bekende’

Cat.8 is dus zeker niet beter dan de ISO

componenten onderzocht, maar ook

Cat.7A.

componenten die nog moeten worden ontwikkeld, of al aanwezig zijn, maar nog

Tussentijdse conclusie

niet normatief gedefinieerd. Ter onder-

Momenteel is er nog veel onduidelijkheid.

steuning van 40G kunnen verschillen-

ISO/IEC, TIA en IEEE hebben ‘ja’ gezegd

de kabelsystemen worden voorbereid,

tegen de volgende Ethernet-generatie via

waarbij het wezenlijke verschil bestaat uit

koper. Maar niemand kan met zekerheid

de hoge of lage complexiteit van de actie-

voorspellen wat de maximale transmis-

ve componenten. Het oude adagio, meer

sielengte of de bovenste grensfrequentie

kwaliteit in het passieve medium, laat

zal zijn. Hetzelfde geldt voor wat betreft

minder complexiteit in de componenten

de componenten. Het is koffiedik kijken

toe, of omgekeerd, bij slechte kabels zijn

voor wie een computercentrumnetwerk

complexe transceivers nodig, blijkt eens

voor de lange termijn wil plannen.

te meer te kloppen.

Op de markt zijn nu al componenten beschikbaar die meer kunnen dan de

TIA

Cat.7A-standaard specificeert – tot wel

Vorig jaar heeft ook de koperkabelcom-

1600MHz. Of deze bandbreedte nodig

missie van de Amerikaanse TIA een

zal zijn voor 40GBase-T, is nog onduide-

nieuw Ethernet-project op basis van

lijk, maar in ieder geval vertegenwoor-

Fedelec magazine | 47

BEURS

ECL 2013

Technische innovaties, efficiëntie en design voor een select vakpubliek

“O

p 26 en 27 september vindt in hall 8 van Brussels Expo de vakbeurs ECL 2013 plaats. Voor de 8e maal reeds brengt ECL aanbieders van producten voor elektrotechniek, verlichting, automatisering en

beveiliging van gebouwen rechtstreeks in contact met installateurs en professionals, betrokken bij het ontwerp en beheer van installatieprojecten in

”

gebouwen.

Het ECL-vakevent wordt ook ditmaal actief ondersteund door de belangrijkste spelers binnen de sector en gepro-

groothandels, projectontwikkelaars en energieconsulenten - kunnen de vakbeurs bezoeken.

moot naar alle relevante professionals.

voor innovaties in het teken van een efficiëntere verwerking en budgetbesparing.

Alle labels worden automatisch opgenomen in het SAVE Parcours dat bezoekers

“Het beursconcept levert bezoekers

Nieuw: Light Street

een overzicht geeft van nieuwe systemen

binnen een minimum van tijd, een maxi-

Ook voor deze editie is het beurspro-

om tijd te winnen en/of energie te bespa-

mum aan direct bruikbare informatie:

gramma goed gestoffeerd. De Light

ren. De deadline voor het aanvragen van

concrete oplossingen & netwerken met

Experience Area, een onafhankelijk

de SAVE labels is vrijdag 31 mei 2013.

nieuwe en bestaande leveranciers. Voor

forum voor de Belgische verlichtingssec-

exposanten is het dé jaarlijkse gelegen-

tor, focust op technische innovaties en

heid om concrete sales leads te verza-

design. “Nieuw op ECL 2013 is de Light

ECL Efficiency Awards Uit het SAVE Parcours selecteert een vak-

melen, rechtstreeks bij de beslissings-

Street waar architecturale verlichting in

jury 10 innovaties die worden opgesteld

nemers. Ook krijgen ze de gelegenheid

een sfeervol kader wordt voorgesteld.

op de Innovation Plaza, centraal op de

om hun producten in de kijker zetten voor

Dit is voor fabrikanten van designarma-

beursvloer. De geselecteerde innova-

een select vakpubliek”, aldus Steven

turen dé gelegenheid om rechtstreeks

ties zijn de genomineerden voor de ECL

Meeremans van organisator easyFairs.

kwaliteitsvolle, nieuwe contacten te leg-

Efficiency Awards die tijdens de eerste

gen met zowel voorschrijvers als elek-

beursdag worden uitgereikt. Op 26 sep-

Breed doelpubliek Bezoekers van ECL zijn professionals

triciens”, aldus Steven Meeremans.

tember worden de ECL Efficiency Awards

Building Automation & Security Summit

uitgereikt aan de meest innovatieve

betrokken in de technische realisatie, het ontwerp en/of het beheer van installatieprojecten in gebouwen. Zowel nieuwbouw als renovatie komen aan bod binnen elke categorie van gebouwen: woningbouw, industrie, commerciële en publieke gebouwen. Het accent ligt op technische innovaties en efficiëntie op het vlak van budget en energieverbruik. Zowel installateurs - elektrotechniekers, elektriciens, domotica, data- & telecommunicatie, beveiliging van gebouwen & alarm -, professionals actief in het ontwerp & het onderhoud - advies- en studiebureaus, lichtadviseurs, (interieur)architecten en technische beheerders van gebouwen - als beslissingsnemers - Facility Managers,

is eveneens een voorname topic op

exposanten. Daarnaast is er de ‘2020

ECL. Naast sessies georganiseerd door

Challenge’, een innovatiewedstrijd voor

onafhankelijke experts, komen project-

Belgische advies- en studiebureaus, waar

voorbeelden van exposanten aan bod.

projecten met de beste energieprestaties

Het programma richt zich, enerzijds, tot

een award winnen. Er zijn ook de learn-

installateurs & elektriciens, en, ander-

Shops™ waar bezoekers direct bruikbare

zijds, tot technische ontwerpers, archi-

tips krijgen over nieuwe richtlijnen, wetge-

tecten en gebouwenbeheerders.

ving, praktische oplossingen & demon-

48 | Fedelec magazine

straties. Deze vrij toegankelijke sessies

Vaste ingrediënten

bieden een uitgelezen platform voor zowel

Het SAVE Parcours is inmiddels een vas-

organisaties als individuen die hun zicht-

te ingrediënt van het ECL-beursconcept.

baarheid willen verhogen in de sector.

De exposant die een SAVE label aan-

ECL 2013 vindt - gelijktijdig met HVAC

vraagt, kan een product extra in de kijker

2013 - plaats op donderdag 26 - van 10 u

zetten vóor, tijdens én na de beurs. Er zijn

tot 20 u - en op vrijdag 27 september - van

SAVE Energy labels voor innovaties in het

10 u tot 18 u - in Brussels Expo.

teken van energie-efficiëntie (duurzame energieproductie) en SAVE Time labels

www.easyfairs.com/ECL-BE

PRODUCT NEWS

EURO-INDEX: testinstrument voor zonnepanelen

BTICINO introduceert nieuwe USB-contactdoos

Met de ELEKTRO LIJN PVCHECK heeft EURO-INDEX een

BTicino lanceert een nieuwe USB-contactdoos, geschikt voor

nieuw instrument toegevoegd aan het pakket test- en meet-

het opladen van smartphones, MP3-spelers, digitale camera’s

instrumenten voor fotovoltaïsche installaties. De PVCHECK is

en tablets. Hiervoor volstaat een USB-kabel. Opladen via een

een multifunctioneel testinstrument voor het testen van de vei-

USB-poort heeft meerdere voordelen. Het is compatibel met

ligheid en functionaliteit van een fotovoltaïsche installatie vol-

en uniform voor verschillende merken en modellen van elek-

gens IEC/EN62446. Het is tevens mogelijk om het rendement

trische apparatuur, men heeft slechts één kabel nodig. Het is

van een paneel of string te meten (IV Check). Het instrument

tevens gemakkelijk aan te sluiten. In een gezin bv. kunnen ver-

biedt de mogelijkheid om naast de openklemspanning (Voc)

schillende elektrische toestellen worden aangesloten op het net

en de kortsluitstroom (Isc) ook direct de isolatieweerstand

om de interne batterij op te laden. De USB-contactdoos bestaat

te meten en een continuïteitstest uit te voeren. De IV Check

in 2 verschillende versies: met één USB-poort (maximale laad-

wordt vergeleken met de Standaard Test Condities om te

stroom 750 mA) of twee USB-poorten (maximale laadstroom

bepalen of een paneel (nog) voldoet aan de opgegeven speci-

1500 mA). Bij deze laatste kunnen dus twee verschillende toe-

ficaties. Met de optionele

stellen gelijktijdig worden opgeladen, elk met een maximale

SOLAR-02 afstandsunit

laadstroom van 750 mA. Wanneer echter één toestel op de dub-

kan de stralingsintensi-

bele USB-contactdoos wordt opgeladen, gebeurt dit aan een

teit en temperatuur bij de

maximale laadstroom van 1500 mA en laadt

panelen worden gelogd.

het toestel twee keer zo snel op. De USB-

Deze gegevens kun-

contactdoos van LivingLight kan gemonteerd

nen met tijdcode aan de

worden in plaats van een normale contact-

meetresultaten van de

doos van 230 V, is geschikt voor installatie in

PVCHECK worden toe-

traditionele inbouwdozen, en wordt aangebo-

gevoegd.

den in wit, Tech en antraciet.

www.euro-index.be

www.bticino.be

LEGRAND: LBplus-gamma geprefabriceerde stroomrails LBplus is het nieuwe Zucchini-gamma geprefabriceerde stroomrails voor verlichting en energieverdeling, met stroomsterktes van 25 tot 63 A. Het assortiment metalen busbars met geïntegreerde geleiders vervangt de bestaande gamma’s LB, HLs, HLd en SL en de daaraan gekoppelde subgamma’s en toebehoren. Het resultaat is een vereenvoudigd aanbod dat installatiegemak garandeert. Het LBplus-gamma telt 60% minder referenties, maar is geschikt voor meer toepassingen. Het

enkel- of driefasige uitvoering, met vaste polariteit of met fase-

geïnstalleerde systeem garandeert een beschermingsgraad

selectie, voorbekabeld of niet, met of zonder zekering en met

van IP 55. Er zijn 2 soorten rails: type A voor standaardgebruik

snelkoppeling. LBplus-stroomrails zijn geschikt voor muur- en

met ophangingen om de 3 meter, en type B met een bevesti-

plafondbevestiging. De robuuste producten uit het gamma zijn

gingsafstand mogelijk tot 7 meter. Het aantal geleiders in de

geschikt voor toepassing in bv. winkelcentra en kantoren, maar

busbar, kan variëren tussen 2, 4, 6 of 8. Ook inzake connecto-

ook in magazijnen en werkplaatsen.

ren is er een grote flexibiliteit. Naast de connectoren van 10 en 16 A is er ook een connector van 32 A. Ze zijn er verder nog in

www.legrand.be

Fedelec magazine | 49

Product News

GPC EUROPE: nieuwe LG Mono XTM NeoN module in productgamma

op elke cel, het gebruik van anti-reflectie glas, de vermindering van de temperatuur coëfficiënt en het gebruik van bi-facial cellen, wordt de efficiëntie van de modules verhoogd tot 18 procent. De monokristallijne hoogrendementsmodule bestaat uit 6 cellen op 10 en heeft een grootte van 164 x 100 x 3,5 cm, met een gewicht van 16,8 kg. Verder maakt het nieuwe kabel managementsys-

GPC Europe breidt haar productgamma uit met de nieuwe

teem het eenvoudiger om de modules aan te sluiten. Met een

reeks hoogrendementsmodules LG Mono X™ NeoN van LG

drukbelasting van 5.400 Pascal en een zwart, geanodiseerd alu-

Electronics. De vakgroothandel in fotovoltaïsche zonnepane-

minium frame is de Mono XTM NeoN module resistent en ook

len uit Meulebeke werd door LG geselecteerd als officieel dis-

uitgerust voor stormachtig weer. Ook

tributeur. LG Electronics lanceert een nieuwe module, op basis

het hoogglans uiterlijk van de module

van N-type cellen, die zorgt voor 20 procent meer output dan

is nieuw. LG Solar biedt een product-

de Mono X module. Dankzij het verlaagde gewicht en de ver-

garantie van 10 jaar en een 25-jarige

beterde assemblage mechanismen wordt de montage gemak-

lineaire vermogensgarantie voor de

kelijker voor de installateur. LG bereikt een piekprestatie van 275

zonnepanelen.

tot 300 watt per 60-cel module als gevolg van diverse interne verbeteringen. Dankzij de dubbele anti-reflecterende coatings

www.gpceurope.com

EURO-INDEX: ELEKTRO LIJN HT8051 en nieuwe catalogus

TELETASK: AURUS-TFT met energiebalans in één oogopslag

Met de nieuwe ELEKTRO LIJN HT8051 introduceert EURO-

De AURUS-TFT,

INDEX een professionele proces kalibrator voor het genereren

met capacitieve

en meten van gelijkspanning tot 10 V en gelijkstroom tot 24 mA.

touch, is een ge-

Bij het controleren en kalibreren van transmitters in de proces-

schik t aanraak-

industrie is dit een onmisbaar instrument. Het toestel biedt een

scherm voor het

generator modus van 0 tot 20 mA en van 4 tot 20 mA. De han-

besturen van alle

dige draaiknop kan met één hand worden bediend en maakt

domotica func-

aanpassing van het uitgangssignaal mogelijk met een resolutie

ties. TELETASK

van 1 microAmpère/1 milliVolt. Het instrument biedt een lang-

lanceert een software upgrade voor energiebewuste gebrui-

zame en snelle stijgfunctie, alsook een stapfunctie. Op het grote

kers. Het TELETASK aanraakscherm geeft een duidelijk over-

display met achtergrondverlichting kan gelijktijdig de absolute

zicht van de vandaag verbruikte elektriciteit maar ook van wat

en procentuele meetwaarde worden afgelezen. De ELEKTRO

er werd geproduceerd (zonnepanelen/ windenergie). De som

LIJN HT8051 wordt gevoed door een Li-Ion accu met een lange

van alle verbruikers wordt vergeleken met de opbrengst, en het

gebruiksduur. Daarnaast is er de nieuwe EURO-INDEX cata-

verschil is in één oogopslag af te lezen, in kW én Euro. AURUS-

logus boordevol componenten en meetinstrumenten voor de

TFT geeft ook een overzicht van alle opgenomen elektrische

HVAC-professional. Ook meet- en testinstrumenten voor elek-

kringen en hun verbruik of opbrengst. Het scherm maakt zelf

trotechnische en industriële doeleinden komen uitgebreid aan

automatisch een vergelijking met gisteren, vorige week of de

bod. De verschillende servicediensten van EURO-INDEX wor-

maanden van het voorbije jaar. Verder geeft de AURUS-TFT voor

den er eveneens in toegelicht.

elke gewenste temperatuurzone (binnen of buiten) een duidelijke grafiek van minima en maxima. De gebruiker die dit wenst, kan -

www.euro-index.be

bijvoorbeeld - zelf de thermostaat klokken eenvoudig aanpassen, binnen de overzichtelijke menustructuur van de TELETASK AURUS-TFT. Ook voor de installateur is er een meerwaarde.

De intelligente Centrale Eenheid van TELETASK verzamelt zelfstandig alle info en vormt automatisch de gepaste grafiek. Voor installaties waar nu al een AURUS-TFT aanwezig is, zorgt een gratis software-update er voor dat ook zij de nieuwe grafieken kunnen bekijken. www.teletask.be

50 | Fedelec magazine

arch: François Martens

In nieuwe woningen worden steeds meer domotica-

persoonlijker

systemen geïnstalleerd. Klanten willen inderdaad hun

de

verschillende

kunnen

behoefte aan gespecialiseerde installateurs groeit.

bedienen – en op die manier heel wat energie

Waarom wordt u niet een van onze erkende partners-

besparen – vanaf touchscreens in huis of vanaf

installateurs? Een gratis opleiding van twee dagen

hun mobiele toestellen. Domintell, dat al vele

is voldoende om volop te profiteren van de groei

jaren

gebied,

van deze nieuwe markt. Geïnteresseerd? Aarzel niet

besteedt al zijn kennis en een belangrijk deel van

ons te bellen voor een demonstratie. 067 88 82 50

zijn middelen aan onderzoek en ontwikkeling om

info@domintell.com - www.domintell.com

lang

woningfuncties

een

referentie

op

is

afstand

op

dat

markt

en

van

toegankelijker de

domotica

zijn.

www.avvisi.com

1 NIEUWE WONING OP 5 WORDT UITGERUST MET DOMOTICA LAAT DIE KANS NIET VOORBIJGAAN: WORD DOMINTELL INSTALLATEUR

explodeert

Resultaat: en

de

producten te kunnen ontwikkelen die nog beter,

Fedelec magazine | 51

“Duurzame, energiezuinige en

innovatieve ledverlichting” •

Hoogste lumen per watt

•

DALI (bi-directionele aansturing)

•

Verblindingsvrij (lage UGR)

•

5 jaar garantie

•

Resistent tegen water én stof (IP66)

•

Slagvast en schokbestendig (IK 10+)

•

Zeer snel te installeren

•

Bestand tegen zeer lage temperaturen

•

Bekabeling geïntegreerd

•

Traploos dimbaar www.technospecials.be

52 | Fedelec magazine

BB-Ledlightpipes, een nieuw ledverlichtingssysteem

voor ondergrondse bouwwerken zoals parkeergarages, voetgangers- en verkeerstunnels, metro- en treinstations, ....

Deze onderhoudsvrije ledverlichting is uiterst zuinig

in verbruik. BB-Ledlightpipes garanderen meer dan 100.000 branduren, is een bijzonder duurzame oplossing en cradle to cradle vervaardigd.

info@technospecials.be tel: +32 (0)9 325 82 12