Fedelec magazine 162 - NL

FEDELEC

162

magazine Jaargang 31 - okt/nov/dec 2013

Roks Werken uitvoeren in houtskelet vraagt nette werf en doordachte aanpak

VMA Knowhow en ervaring realiseren voetbaltempel in recordtempo

MEMBER OF: be

Afgiftekantoor Brussel X - BC9646 - Driemaandelijks tijdschrift Verantwoordelijke uitgever: Filip Cossement - Bld. des Canadiens 118 - B-7711 Dottignies

Passie voor vakmanschap, dat verzekeren wij.

Kies Federale Verzekering, de specialist van de bouwsector

Federale Verzekering, opgericht door bouwondernemers, beschermt al vele jaren alle vakmensen van de bouwsector tegen de risico’s van hun activiteiten. Ons eigen netwerk van adviseurs en kantoorhouders staat u rechtstreeks bij met raad en daad. Wij bieden u:

•

kwalitatieve dekkingen: wij zijn de enige verzekeraar die specifieke garanties geeft in onze verzekeringen Burgerlijke Aansprakelijkheid Bouwwerken en Alle Risico’s Bouwplaats;

• •

een gratis preventiedienst; voordelige tarieven en exclusieve voorwaarden.

Wij hebben geen externe aandeelhouders en kunnen dus al onze tijd en middelen aan onze klanten voorbehouden.

Bovendien delen wij onze winst met hen!

Meer info: www.federale.be

Om de adviseur uit uw streek te ontmoeten:

De verzekeraar die alles met u deelt, zelfs zijn winst

Colofon

voorwoorD

Fedelec Magazine. Vakblad voor de elektriciteitsector. Gratis verstuurd naar elektrotechnische ondernemers, architecten, studieburelen, groothandel elektriciteit en industriële bedrijven.

PERIODICITEIT Driemaandelijks REDACTIE FCOmedia T 056 771310 | F 056 771311 redactie@fcomedia.be

Op 27 september 2013 heeft de ministerraad het voorontwerp van wet betreffende de invoering van het eenheidsstatuut tussen arbeiders en bedienden inzake de opzeggingstermijnen en de carenzdag goedgekeurd.

Voor een uitvoerige inhoudelijke bespreking van de verschillende bepalingen verwijzen wij graag naar onze Newsletter (Newsletter 13-2013).

Naast deze inhoudelijke punten, waar Fedelec op het eerste zicht een aantal vraagte-

RECLAME - ADVIES FCOmedia, Boulevard des Canadiens 118, 7711 Dottignies T 056 771310 | F 056 771311 filip.cossement@fcomedia.be

kens bij plaatst, denken wij dat dit -opnieuw- een gemiste kans is om ons arbeidsrecht te

VORMGEVING Lien Hoste lien.hoste@fcomedia.be

Politici en sociale partners hadden met de uitspraak van het Grondwettelijk Hof in hun

Version française: sur simple demande

ook door het ambtenarenstatuut erbij te betrekken.

moderniseren en aan te passen aan de geëvolueerde maatschappij van de 21ste eeuw waarin wij nu leven.

Ons arbeidsrecht is hopeloos verouderd en star en heeft duidelijk nood aan een vereenvoudigde, moderne structuur. achterhoofd van de gelegenheid gebruik moeten maken om een volledig nieuw eenheidsstatuut uit te werken en van daaruit het hele arbeidsrecht te doen evolueren, liefst Het omgekeerde doet zich echter voor; een nieuwe algemene regel met vele uitzonderin-

VERANTWOORDELIJKE UITGEVER Filip Cossement Boulevard des Canadiens 118, 7711 Dottignies OFFICIEEL TIJDSCHRIFT VAN DE NATIONALE FEDERATIE VAN ELEKTROTECHNISCHE ONDERNEMERS DIRECTEUR FEDELEC Willy Pauwels J. Chantraineplantsoen 1, 3070 Kortenberg T 02 757 65 12 | F 02 757 65 41

gen, voorbehouden rechten die nog 40 jaar zullen doorwerken, verschillende punten die uiterst onduidelijk zijn of pas later uitgewerkt zullen worden; kortom, de oh zo bekende typische ingrediënten waar ons land een patent op lijkt te hebben.

Het nieuwe eenheidsstatuut is zoveel meer dan enkel het bijeenbrengen van een aantal bepalingen die van toepassing zijn op enerzijds arbeiders en anderzijds bedienden. Dit maakt deel uit van de essentie van onze maatschappij, want het raakt intrinsiek aan de sociale structuur ervan.

Dat dit moeilijk is en veel moed vergt, weten wij ook, maar politici moeten verder durven kijken dan hun eigen achterban en ook denken aan de toekomstige generaties. En men moet niet met het argument afkomen dat hier geen tijd voor was; reeds in 1993 had het Grondwettelijk hof (toen nog Arbitragehof) reeds aangegeven dat het onderscheid tussen

Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt worden door middel van druk, fotokopie, microfilm of op welke wijze ook, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever.

Voor ondertekende artikels zijn alleen de auteurs aansprakelijk. Voor de inhoud van de advertenties zijn enkel de adverteerders aansprakelijk. De uitgever erkent geen enkel verplichting tot opname van aangeboden advertenties.

beide statuten problematisch was en aangepakt moest worden …

LID VAN DE UNIE VAN DE UITGEVERS VAN DE PERIODIEKE PERS

Antoine Van Lierop, Voorzitter

inhoud

16

24

INSIDE NEWS

05

FEDELEC - INFO VAN DE FEDERATIE - Een 11de Levensverzekeringstrofee op ons palmares!

- Elektroclub-House maakt jongeren warm voor elektrotechniek - Nieuwe leden - Laatste nieuwigheden van het sociaal recht!

- Fiscale controle - Kmo’s laaiend enthousiast over BRICS-leertraject

07 08 09 10 12 14

TECNOLEC INFORMEERT - Compatibiliteit tussen bestaande dimmers en retrofit ledlampen

31

16

Projecten - Roks: Werken uitvoeren in houtskelet vraagt nette werf en doordachte aanpak 24 - VMA: Knowhow en ervaring realiseren voetbaltempel in recordtempo 31

reportageS

36

- Philips: ‘Connected Living in Livable Cities’ 20 - Qbus: Eenvoudige en open domotica voor duurzaam jeugdverblijfcentrum 22 - Dobiss: Ambiance PRO 27 - Berker by Hager: Nieuwe generatie ronde en functionele schakelaars 28 - TELETASK: Naadloze en geluidloze integratie van plafondwaaiers 30 - Livingston: Nieuwste test- en meetapparatuur meteen beschikbaar 34 - SMA Benelux: Knowhow voor een stabielere PV-markt 36 - Socomec: Verhuis zorgt voor nieuwe wind en marktgedreven aanpak 40 - Schrack Technik: Databekabeling van A tot Z 42

product news

44

INSIDE NEWS FEDELEC WEST-VLAANDEREN ORGANISEERT INFOAVOND ELEKTRISCHE BORDENBOUW VOLGENS DE NIEUWE NORM NBN 61.439 Dat Fedelec West-Vlaanderen het ritme te pakken heeft werd bewezen door de belangstelling op de infoavond die werd georganiseerd op donderdag 3 oktober in de B’aula van Confederatie Bouw te Kortrijk.

In samenwerking met 6 fabrikanten; ABB, GE Energy, HAGER, LEGRAND, SCHNEIDER Electric en SIEMENS, die elk hun eigen demostand hadden opgebouwd, werden ‘s namiddags een 160tal leerlingen van 8 verschillende lokale scholen ontvangen, die onder begeleiding van hun leerkrachten interessante en praktijk gerichte uitleg kregen rond bordenbouw. ’s Avonds was het dan de beurt aan de “echte “ installateurs. Een 100-tal deelnemers hadden zich ingeschreven voor dit netwerkingmoment en waren geïnteresseerd in de richtlijnen m.b.t. de nieuwe norm NBN 61.439 voor bordenbouw.

Tussendoor en nadien bij een goeie babbel onder collega’s en fabrikanten konden de aanwezigen zich te goed doen aan een smakelijk pakje friet met lekker sausje en dito “boulet of frikandel”.

Familiedag FEDELEC OOSTVLAANDEREN ter gelegenheid van 35-jarig bestaan.

Op zondag 1 september had Fedelec Oost-Vlaanderen de leden uitgenodigd in Provinciaal Domein DE GAVERS te Onkerzele bij Geraardsbergen voor een gezellige familiedag.

De leden met hun gezin werden er verwelkomd door voorzitter Bernard Van Rysseghem en er werd hen een smakelijk vis/ vlees BBQ aangeboden en een hele namiddag animatie op het domein. Er was voor elk wat wils zoals; pedalo, surfbike, boogschieten, golf, boottocht Gaverveer, gocart, partijtje zwemmen of gewoon weg een gezellige wandeling op het domein.

Na de zomerse weken konden we het gelukkig droog houden op zondag en viel de temperatuur al bij al nog mee; ’s middags was er zelfs een aangenaam zonnetje dat ons toeliet om het aperitief te nuttigen op het panoramisch balkon van het restaurant. ’s Avonds waren er alleen maar blije gezichten, al moet gezegd dat toch niet iedereen van de kleinsten het gebrand had op de eerste schooldag ’s anderdaags.

Met een typisch streekprodukt, zijnde de mattentaart en een goodiebag gevuld met gadgets van de ondersteunende partners, trok iedereen tevreden en voldaan huiswaarts.

Fedelec Oost-Vlaanderen dankt bij deze nogmaals; AXIOMA • CONFEDERATIE BOUW OOST VLAANDEREN • federale verzekering • REXEL • SCHNEIDER ELECTRIC • SODISKA • VAN CAUTER MULTITECHNIEKEN • ZUMTOBEL LIGHTING • CEBEO • CHEYNS • GE • HILTI • KILOWATT • SIEMENS • STAGOBEL

Fedelec magazine | 5

inside news

OPEN BEDRIJVENDAG bij ELEKTRO KAMIEL SMET te Sint-Niklaas Op zondag 6 oktober stonden de deuren wijd open bij voornoemd bedrijf, reeds jarenlang trouw Fedelec lid en met zaakvoerster Els Smet, bestuurster van de regionale Fedelec afdeling Oost-Vlaanderen.

Reeds op vrijdagavond werden klanten en zakenrelaties uitgenodigd en kon je op de koppen lopen. Het enthousiaste team medewerkers van Elektro Kamiel Smet zorgde voor een gesmaakte rondleiding en boeiende uitleg met betrekking tot de activiteiten van de firma.

Op zondag werd afgeklokt op bijna 1500 bezoekers wat een echt succes is!

Proficiat!

Optimaliseer uw energieverbruik Vermijd hoge energiekosten en slecht of zelfs niet-functionerende installaties. Ook al zijn de basisparameters in orde, toch kunnen verborgen storingen zoals spanningspieken en onbalans voor heel wat problemen zorgen. Bestrijd ze met de PQA820-serie driefasen netanalysers.

Zeer

uitgebreide analysemogelijkheden

Groot

touchscreen kleurenscherm

Nederlands-, Zeer

Frans- of Engelstalige bediening

ruim geheugen, extern uitbreidbaar

Beoordeelt Inclusief

meetresultaten conform EN50160

o.a. software, meetsnoeren en stroomtangen

Optionele

KWS® service- en kalibratieformule

Vraag nu een gratis demonstratie aan!

6 | Fedelec magazine

Een 11de Levensverzekeringstrofee op ons palmares!

“U

bent een zelfstandig bedrijfsleider? Dan zal dit artikel u vast en zeker interesseren! Op 23 oktober 2013 vond de uitreikingsceremonie van de Levensverzekeringstrofeeën plaats. Wij vielen in de prijzen met F-Manager VIP, verkozen tot beste product in de categorie “Verzekering van individuele pensioentoezegging”.

”

WELKE TROEVEN OVERTUIGDEN

ISO-9001 certificaat. Dit betekent dat het

Een gunstige forfaitaire aanslagvoet (tus-

DE JURY?

beheer van de contracten F-Manager VIP

sen 20 en 16,5%) wordt toegepast bij de

» Een optimaal rendement

verloopt volgens normen gericht op een

storting van het pensioenkapitaal. Deze

F-Manager VIP, dat is…

permanente verbetering van de kwaliteit

aanslagvoet kan zelfs worden verlaagd

• de meest performante individuele pen-

van de dienstverlening aan de klanten.

tot 10%, wanneer het kapitaal ten vroeg-

sioentoezegging van de laatste twee

ste op de wettelijke pensioenleeftijd

jaar. Oordeel zelf: 3,55% in 2011 en

F-MANAGER VIP, DAT IS OOK

wordt uitbetaald, op voorwaarde dat u

3,45% in 2012*;

» Veiligheid

tot deze leeftijd professioneel actief bent

• een concurrentiële jaarlijkse gewaar-

F-Manager VIP is de ideale pensioen-

gebleven.

borgde rentevoet: 2,50% op het

formule voor u als zelfstandig bedrijfs-

Bovendien zijn de winstdeelnames van

moment dat deze editie wordt af-

leider. Uw extralegaal pensioenplan

de contracten F-Manager VIP vrijgesteld

gesloten; • het vooruitzicht van hoge winstdeel-

wordt gefinancierd door uw onderne-

van belastingen.

names. Ook al hangt het niveau van

uit. Zo geniet u een volledige juridische

» Een nuttig instrument voor een

winstdeelnames altijd af van de evolutie

bescherming: u heeft de garantie dat u

vastgoedverrichting

van de financiële markten en de resul-

altijd kunt beschikken over het gevorm-

Uw contract F-Manager VIP kan nuttig

taten van de maatschappij, het staat

de pensioenkapitaal, zelfs wanneer uw

zijn bij de aankoop, bouw of renovatie van

wel vast dat een onderlinge verzeke-

onderneming failliet gaat, een fusie aan-

een woning***. U kunt, zonder negatieve

raar die geen externe aandeelhouders

gaat of overgenomen wordt.

fiscale gevolgen, hetzij een voorschot op

moet vergoeden vrijgeviger kan zijn

F-Manager VIP biedt u de mogelijkheid

uw contract F-Manager VIP opnemen,

dan de meeste van zijn concurrenten.

om één of meer aanvullende “voorzorgs-

hetzij het in onderpand geven voor uw

Bij ons is het altijd de klant die voordeel

waarborgen” toe te voegen:

hypothecaire krediet.

haalt uit onze goede resultaten!

• Een vervangingsinkomen en/of de

ming en u haalt er rechtstreeks voordeel

Bovendien hebben wij altijd een kosten-

autofinanciering van uw pensioenplan

Redactie: Federale Verzekering

beheersend beleid gevoerd. Een extra

in geval van arbeidsongeschiktheid

www.federale.be

aspect dat een positieve invloed heeft

• Een vooraf vastgesteld kapitaal om de

op de rendabiliteit van de contracten

door u aangewezen begunstigden te

F-Manager VIP.

beschermen bij vroegtijdig overlijden.

» Een dienst met een ISO-9001

» Fiscale voordelen

certificaat

De premies die uw onderneming stort

De dienst voor het beheer van de verze-

in het kader van uw contract F-Manager

keringen van individuele pensioentoe-

VIP, zijn fiscaal aftrekbaar, voor zover de

zeggingen beschikt sinds 2003 over een

80%-regel wordt nageleefd**.

* Globaal brutorendement = gewaarborgde rentevoet + winstdeelname. De rendementen uit het verleden vormen geen garantie voor de toekomst en houden geen rekening met de kosten. ** De som van uw wettelijke en bovenwettelijke pensioen mag niet hoger liggen dan 80% van uw laatste normale bruto jaarloon voor een volledige loopbaan. *** Gelegen in de Europese Economische Ruimte.

Voorwaarden en fiscaliteit van kracht op 21 november 2013.

Fedelec magazine | 7

fedelec

Elektroclub-House maakt jongeren warm voor elektrotechniek

“T

er gelegenheid van de Waalse Open Monumentendag, besloot fvbffc Constructiv (het Fonds voor Vakopleiding in de Bouwnijverheid) om opnieuw uit te pakken met een Building Heroes-village.

Na een geslaagde primeur ter gelegenheid van EuroSkills 2012 te Spa-Francorchamps, werd het ‘doe-dorp van de bouwberoepen’ ditmaal georganiseerd op de historische site van Grand-Hornu. Zo’n 1.600 jongeren konden zo op een toffe, interactieve en leerrijke manier kennismaken met alle

”

bouwberoepen.

Electroclub-House

energie. Na afloop mogen ze dit werk-

(vrouwelijke!) elektricien geïntegreerd

Eén van de absolute blikvangers op deze

stukje zelfs mee naar huis nemen. Geen

die de protagonisten van het spel onder

doe-beurs voor kinderen is ongetwijfeld

wonder dat het alweer over de koppen

andere helpt bij het installeren van zon-

de stand die Vormelek heeft ontwikkeld

lopen was in het Electroclub-House!

nepanelen en een windmolen.

de wereld van de elektriciens. Deze inter-

Building Heroes

Interessante websites:

actieve doe-stand kreeg, naar analogie

Het doe-dorp kadert in een ruimere pro-

www.buildingheroes.be – het spel dat

met de andere acties naar deze doel-

motiecampagne van fvb-ffc Constructiv,

ontwikkeld werd door fvb-ffc Constructiv

groep, de naam Elektroclub-House. De

genaamd Building Heroes. Ook de

bezoekende kinderen starten steevast

elektriciens zijn hier van meet af aan bij

www.elektroclub.be – de campagne

met een boeiend opdrachtenparcours

betrokken. In het online spel op www.

waarmee Vormelek kinderen laat kennis-

waarbij ze door de stand worden gegidst.

buildingheroes.be werd onlangs ook een

maken met elektriciteit

om kinderen te laten kennismaken met

Zo maken ze kennis met diverse lichtschakelingen, beveiligingstechnieken en de diversiteit aan beroepsuitwegen met een diploma elektriciteit. Het meest tot de verbeelding spreekt de schatkamer, waar met verschillende beveiligingstechnieken een schat wordt bewaakt. Als de kinderen de opdrachtjes goed uitvoeren, kunnen ze de code kraken om het alarm uit te schakelen!

Na het opdrachtenparcours maakt elk kind, onder begeleiding van studenten elektriciteit, een ventilator op zonne-

8 | Fedelec magazine

info van de federatie

Nieuwe leden - 3e trimester 2013 Nederlandstalige B.V.B.A. A.P.V.C.

8980 ZONNEBEKE (PASSENDALE) 9170 SINT-GILLIS-WAAS

De Hr Aertgeerts Frederic B.V.B.A. Algemene Elektriciteit

M. Lewuillion Thierry

8647 LO-RENINGE

S.P.R.L. Naio

De Hr Bertels Laurens

2350 VOSSELAAR

S.P.R.L. Rlc Belgium

1860 MEISE 8500 KORTRIJK

V.O.F. Dema-Technics

9800 Deinze

B.V.B.A. Dx Electro

7301 BOUSSU

S.P.R.L. Nailis Planchers Sureleves

De Hr Baron Olivier De Hr De Kreyger Danny

7060 SOIGNIES 4031 LIÈGE 6043 CHARLEROI

S.P.R.L. Rm Elec S.P.R.L. Visseo

7012 MONS

6464 BAILEUX

M. Masson Mickael 9100 SINT-NIKLAAS

Everaert Marc

be

5377 SOMME-LEUZE

S.A. Hervac

1210 SAINT-JOSSE-TEN-NOODE 7170 MANAGE

M. Vutera Cuda Francesco

9000 GENT

B.V.B.A. Ebm

1910 KAMPENHOUT

N.V. Eco Heating Center

9300 AALST

B.V.B.A. Electro Projects B.V.B.A. Electro Schepers Kurt

3470 KORTENAKEN 8800 ROESELARE

B.V.B.A. Electromatic N.V. Elweco

3631 MAASMECHELEN

B.V.B.A. Hko Leidingen

3630 MAASMECHELEN

N.V. Ikaros Solar Belgium

2900 SCHOTEN

N.V. Interduct Ventilation

9200 DENDERMONDE

De Hr Marico Pieter-Jan

8433 MIDDELKERKE 9240 ZELE

De Hr Ruben De Keyzer De Hr Sadones Dirk

9140 TIELRODE

De Hr Schram Joeri

8000 BRUGGE

E.B.V.B.A. Teletron

1880 KAPELLE-OP-DEN-BOS

B.V.B.A. Trendtech

3511 HASSELT

V.O.F. Trs Projects

8501 KORTRIJK

B.V.B.A. V & A Technics De Hr Withof Kristof

Nu met

ontage* gratis minrichtingen

o w Sortim voor al u 1.500 excl. BTW € f vana

3200 AARSCHOT 3020 HERENT

SHOWROOM ATELIER Sortimo Centrum 1800 Vilvoorde

franstalige M. Canonne Christophe

Sortimo West 8793 Sint-Eloois-Vijve

7180 SENEFFE

6040 JUMET S.P.R.L.U. Chaveco Refrigeration M. Davenne Stéphane 7140 MORLANWELZ-MARIEMONT S.P.R.L.U. Di Palma S.P.R.L. Epsilon Technologie M. Falkowski Zbigniew M. Gérard Julien M. Gilles Pierre

Sortimo Oost 3980 Tessenderlo

MONTAGE STATION

* montage in één van onze inbouwstations t.w.v. max 10 % van de inrichting/Actie geldig vanaf 1 april tem 30 juni 2013/actie is niet cumuleerbaar met ander mogelijke promoties en/of andere condities

5651 WALCOURT 7180 SENEFFE 1800 VILVOORDE

GRATIS TEL. 0800 857 59 fax 0800 857 60 • info@sortimo.be

7390 QUAREGNON 6600 BASTOGNE

Fedelec magazine | 9

fedelec

Laatste nieuwigheden van het sociaal recht!

“I

n de afgelopen maanden heeft de overheid diverse maatregelen bekendgemaakt. Wij willen graag de voornaamste even overlopen. Het gaat om: - Een vermindering van de loonkost voor laaggeschoolde werknemers

- Educatief verlof: verhogen van loongrens voor terugbetaling door de overheid

- Europese vakantie: ook toegestaan aan deeltijders

”

I. Een vermindering van de loonkost

bijgevolg om een periode van maximaal

uitkering bedraagt 500 euro per maand,

voor laaggeschoolde werknemers

drie jaar. Het is ook interessant een der-

dan is er gedurende 3 jaar een loonkost-

Wanneer een werkgever een jonge, laag-

gelijke werknemer aan te werven in het

vermindering mogelijk van 1.000 euro per

geschoolde werknemer in dienst wenst

begin van een kwartaal. Immers, de ver-

maand.

te nemen, kan dit aanleiding geven tot

mindering wordt maar toegekend in de

een belangrijke vermindering van de

mate dat de werknemer ook in dat kwar-

II. Educatief verlof

loonkost, die wel tot 1.000 euro per

taal gewerkt heeft. Heeft hij bijvoorbeeld

Educatief verlof is het recht om, met

maand kan bedragen.

maar de laatste maand voltijds gewerkt

behoud van loon, een bepaald aantal

in het kwartaal van aanwerving, dan is

uren afwezig te mogen zijn om een oplei-

Om in aanmerking te komen voor die ver-

het voordeel geen 1.500 euro meer, maar

ding te volgen. Het is een recht van de

mindering, moet de jongere aan enkele

ongeveer 500 euro.

Aan de andere kant komt de overheid

werknemer, dus als die werknemer aan

tussen in de vorm van een werkuitkering van 500 euro per maand. Een werkuitkering is een tussenkomst van de overheid in het nettoloon. Bijvoorbeeld: wanneer een werknemer 1.400 euro netto per maand verdient en er mag een werkuitkering van 500 euro toegepast worden, dan moet zijn werkgever slechts 900 euro betalen en de werkuitkering wordt rechtstreeks door de RVA aan de werknemer betaald. Op deze manier bespaart de werkgever 500 euro per maand uit. Voor deze categorie van jongeren komt de overheid tussen in het nettoloon in maand van aanwerving en de 35 maanden die volgen op die aanwerving.

Wanneer het gaat om een voltijdse jongere waarvoor de doelgroepvermindering van 1.500 euro per kwartaal (hetgeen overeenkomst met 500 euro per maand) wordt toegekend en de werk-

gever hem niet verbieden van dit recht

voorwaarden voldoen: • Op het moment van aanwerving moet hij jonger zijn dan 27 jaar; • Op het moment van de aanwerving moet hij werkzoekend werkloze zijn; • In de 18 maanden voor de aanwerving moet hij minstens 312 dagen werkzoekend zijn geweest; • Hij moet laaggeschoold zijn, m.a.w. hij heeft geen diploma of getuigschrift van het hoger secundair onderwijs.

De jongere gaat dit kunnen bewijzen aan de hand van documenten die de overheid hem zal geven.

Als hij aan die voorwaarden voldoet, dan komt de overheid op twee manieren tussen in de loonkost. Aan de ene kant is er een doelgroepvermindering. Dit is een vermindering van de werkgeversbijdragen van 1.500 euro per kwartaal.

Deze vermindering wordt toegepast in het kwartaal van aanwerving en de 11 kwartalen die daar op volgen. Het gaat

10 | Fedelec magazine

alle voorwaarden voldoet, kan een werkgebruik te maken.

Niet alle cursussen geven aanleiding tot educatief verlof. De cursussen moeten erkend zijn door de overheid en minstens 32 uren omvatten. Meestal geeft het attest van de onderwijsinstelling waar de werknemer de opleiding volgt, aan, of de opleiding aanleiding geeft tot educatief verlof.

De werknemer mag deze opleidingen volgen met behoud van loon. De werkgever mag voor die uren het loon begrenzen. Voor het schooljaar 2013-2014 is dit 2.760 euro per maand. Dit maandbedrag wordt omgezet in een normaal week-, uur-, of dagloon omdat het educatief verlof meestal per week, per uur of per dag zal opgenomen worden. Opgelet! het gaat hier nog maar om een indicatie. Het

info van de federatie

echte bedrag moest op het moment van

in de wetgeving aanvullende vakantie

vakantie hebben voor zover zij minstens

redactie nog in het Staatsblad gepubli-

genoemd) totdat hij 4 weken kan nemen.

20% stijgen in tewerkstellingsbreuk.

ceerd worden.

Tenminste, dit kan voor werknemers die

Bijvoorbeeld: een werknemer werkt in

in het een jaar deeltijds werken en het jaar

een jaar 50% en het jaar dat er op volgt

Anderzijds kan de werkgever een deel

dat er op volgt voltijds werken. Zij mogen

werkt hij 80%. Omwille van zijn halftijdse

van het loon dat hij betaalt tijdens het

altijd hun gewone vakantie aanvullen met

prestaties krijgt hij 10 dagen vakantie.

educatief verlof recupereren bij de over-

dagen Europese vakantie tot 4 weken.

Omdat zijn uurrooster met 20% stijgt

heid, met name bij FOD WASO, Dienst

mag hij die 10 dagen aanvullen met 6

Betaald Educatief Verlof. Het verzoek

Gaat het om werknemers die deeltijds

om deze terugbetaling te krijgen moet

werken en het jaar dat er op volgt wel

voor het schooljaar 2013-2014 inge-

meer uren gaan werken maar toch nog

Het vakantiefonds zal deze dagen

diend worden v贸贸r 30 juni 2015. Ook

niet voltijds, dan mogen zij hun gewone

Europese vakantie betalen. Deze bedra-

hier gaat het nog maar om een indicatie

vakantiedagen aanvullen met dagen

gen zullen dan later in mindering gebracht

maar verwacht wordt dat een werkgever

Europese vakantie tot zij vier weken

worden het dubbel vakantiegeld.

dagen Europese vakantie.

per goedgekeurd uur dat de werknemer educatief verlof nam maximaal 22,09 euro kan terugkrijgen voor het schooljaar 2013-2014!

III. Europese vakantie: ook toestaan aan deeltijders Werknemers die in een bepaald jaar twaalf maanden voltijds hebben gewerkt,

E茅n pakket voor alle administratieve behoeften van een elektrotechnisch bedrijf

krijgen het jaar dat er op volgt 20 dagen

Calculatie &

vakantie als zij in een vijfdagenweek werken. Aan werknemers die deeltijds wer-

Dossiers & Projecten

Koppeling groothandels

ken in een bepaald jaar, wordt het aantal dagen vakantie in het jaar dat er op

Vorderingsstaten

volgt, berekend in verhouding tot hun deeltijdse tewerkstelling. Bijvoorbeeld:

Stock

blijft voltijds werken in 2013, deze werknemer krijgt 20 dagen vakantie in 2013.

Zijn collega werkt halftijds in 2012 maar

Facturen & Opvolging

U en Cafca, een sterk team

een werknemer werkt voltijds in 2012 en

Regie & Service

Aankopen

voltijds in 2013. Deze collega krijgt maar 10 vakantiedagen in 2013.

Europa vond dat dit niet kan: elke werknemer zou in principe 4 weken vakantie moeten kunnen nemen. Belgi毛 heeft dan ook zijn wetgeving aangepast: als

Bezoek onze websites

een werknemer deeltijds werkte in een bepaald jaar en meer uren per week of voltijds gaat werken in het jaar dat er op

Werkbonnen op tablet

volgt, dan moet hij eerst zijn normale vakantiedagen opmaken. Daarna mag hij zijn vakantie aanvullen met dagen Europese vakantie (eigenlijk wordt dit

Cafca nv Rembert Dodoensstraat, 45 Indistriezone Kristalpark B-3920 Lommel T. 011 55 40 10

www.cafca.be www.cafcatrack.be www.digabon.be

Software voor de Installateur

uikers!

Meer dan 2500 gebr

CONTACTEER ONS VOOR EEN DEMO info@cafca.be

Fedelec magazine | 11

fedelec

Fiscale controle

“D

e FOD Financiën is al een paar maanden druk bezig met een nieuw systeem om de belastingplichtigen “doeltreffender” te controleren.

Om hun doel te bereiken besteden de fiscale diensten meer aandacht aan een aantal bepaalde punten en in

functie van hun zoekwerk, plannen ze gerichte controles, en zoals te verwachten, staan de bouwbedrijven en aanver-

”

wanten in de kijker.

Belgische bouwbedrijven en aanver-

over nadenken want nu worden de dos-

personenbelasting te ontwijken (sinds

wanten worden spijtig genoeg ook in een

siers centraal geregistreerd en behan-

kort bestaat er een nieuwe sociale ruling

slecht daglicht geplaatst omdat er altijd

deld. Het betekent dat vanaf de tweede

om een herkwalificatie van een manage-

malafide ondernemers rondlopen en

inbreuk een administratieve boete tussen

mentovereenkomst te vermijden), de

voor de fiscus is het niet zo “eenvoudig”

50 en 1.250 euro zal worden opgelegd.

HoReCa-sector waarin de BTW-tarieven

om het kaf van het koren te scheiden.

Wie de fiscale actualiteit een beetje volgt,

niet altijd correct worden toegepast en/

Sinds een zekere tijd trekken ook buiten-

heeft zeker iets gelezen ivm het vrucht-

of waarin nog te veel zwart werk aanwe-

landse bouwbedrijven de aandacht van

gebruik waarmee bepaalde bedrijfslei-

zig is evenals de multinationals die ook af

onze fiscale diensten en worden ze dus

ders hun woning via een vennootschap

en toe in de schijnwerpers staan omdat

vaker gecontroleerd. Dit was dringend

laten betalen. Minister Geens heeft

ze erin slagen om bijna geen belastingen

vermits er inderdaad bepaalde buiten-

meerdere keren het standpunt van de

aan de Belgische Staat te betalen.

landse bouwbedrijven zijn die echt een

Administratie laten kennen en wanneer

kwade reputatie aan de sector geven.

een te groot fiscaal voordeel in hoofde

Het gaat er hier al dan niet om de ver-

De fiscus gaat dus systematischer nakij-

van een bedrijfsleider wordt vastgesteld,

schillende prioriteiten van de fiscus op te

ken of buitenlandse bedrijven niet over

zou het voordeel van alle aard zwaarder

sommen en het is niet onze bedoeling om

een fiscale zetel in België zouden moeten

moeten worden belast.

deze te beschouwen als heksenjachten

beschikken en voor alle bedrijven gaan

De fiscus buigt zich ook over andere enti-

of niet.

de fiscale diensten voornamelijk de fis-

teiten zoals de VZW’s die in bepaalde

Iedereen heeft zijn mening hierover en

cale aangiften, de BTW- en de bedrijfs-

gevallen niet meer als vereniging “zonder

het is nog altijd de belastingplichten die

voorheffingsaangiften alsook de betaling

winstbejag” kunnen worden beschouwd

hun eigen keuzen maken om eventueel

van de eventuele schulden ervan en de

aangezien ze meer lucratieve activitei-

voor de minste belastbare weg te kiezen.

aangegeven omzet controleren.

ten hebben dan ze laten schijnen, de

Tegelijkertijd kunnen wij enkel vaststellen

De belastingplichtige die zijn aangifte(n)

managementsvennootschappen die af

dat de Belgische fiscaliteit zo ingewik-

“vergeet” in te dienen zal er twee keren

en toe gewoon worden opgericht om

keld is, dat er zoveel uitzonderingen in

12 | Fedelec magazine

info van de federatie

onze aangiften bestaan en dat bepaal-

Ingevolge de wet mag een controleur de

gen die zowel nationaal (tussen de ver-

de belastingplichtigen elke 2 jaar wor-

aard en de belangrijkheid van de werk-

schillende Administraties) als internati-

den gecontroleerd terwijl anderen geen

zaamheden vaststellen en het bestaan,

onaal kunnen gebeuren. Met de jaren

enkele ambtenaar zien gedurende meer

de aard en de hoeveelheid van de voorra-

is het inderdaad moeilijker geworden

dan 10 jaar….

den en van de voorwerpen van alle aard

om buitenlandse inkomsten te verzwij-

nazien. Stricto senso mag hij alleen de

gen omdat de Europese Gemeenschap

Wanneer en wat mag de fiscus

mappen, boeken en ander documenten

opgelegd heeft dat de intresten die een

controleren?

Normaal gezien maakt de fiscus een

die bij de belastingplichtige openlijk lig-

belastingplichtige ontvangen heeft op

gen, controleren. Hij heeft met andere

een buitenlandse bankrekening automa-

afspraak met een belastingplichtige om

woorden het recht niet om documenten

tisch worden uitgewisseld. Op termijn zal

een controle “ter plaatse” uit te voeren

uit gesloten kasten en/of laden te nemen

de internationale fiscale samenwerking

want U weet waarschijnlijk dat de fiscus

om ze te controleren maar meestal laat

nog meer worden uitgebreid.

een belastingplichtige niet mag verplich-

de belastingplichtige hem doen. Zelfde

De fiscus beschikt ook over twee “bizar-

ten om zich te laten controleren in de kan-

verhaal voor het kopiëren van documen-

re” bronnen van informatie te weten de

toren van de Administratie. Met andere

ten want in de praktijk laten de meeste

verklikking die sinds een paar jaren fors

woorden: het is aan de controleur om zich

belastingplichtigen de controleur toe om

toeneemt en die vooral van ontslagende

te verplaatsen en niet omgekeerd. Toch,

bepaalde stukken te laten kopiëren ter-

werknemers of arbeiders komt - en oh

vergeet ook niet dat het soms aangera-

wijl de wet zegt dat het niet mag.

verrassing - bepaalde belastingplichti-

den is om tot bij de controleur te gaan

Men moet echter ook redelijk blijven

gen zelf die soms een beetje te uitbundig

als hij het vraagt en dat men over enkele

want het heeft niet veel zin om voor het

zijn in de verhalen en/of foto’s die ze op

hete dossiers beschikt en/of men liever

“plezier” een controleur tegen te werken

bepaalde sociale netwerken plaatsen.

bepaalde elementen wil “verbergen”.

omdat hij eerst ook schriftelijk vragen

Vergeten we niet te melden dat in bepaal-

De controle moet gebeuren gedurende

om inlichtingen kan opstellen (deze vra-

de gidsen België wordt geroemd voor zijn

de normale uren van de activiteit van de

gen kunnen ook vóór een controle wor-

chocolade, zijn ellenlange files, maar ook

belastingplichtige of met andere woorden

den opgestuurd en het is verplicht om ze

zijn fiscale fraude….

wanneer er wordt gewerkt, dus ook soms

schriftelijk en binnen de maand te beant-

midden in de nacht in bepaalde sectoren.

woorden) en ten tweede omdat beide

In geval van een controle bij een particu-

partijen te veel tijd zouden verliezen en

lier (meestal gaat het om een woning die

zoals U weet, tijd kost geld en dit is nog

privé- en beroepsmatig wordt gebruikt)

meer van toepassing voor de belasting-

zijn de regels strikter want de controle

plichtige dan voor die ambtenaar die in

moet tussen 5u en 21u plaatsvinden en

feite “maar” zijn job uitvoert.

de controleur moet in het bezit zijn van

Het zal misschien raar klinken maar vol-

een machtiging van de politierechter.

gens een uitspraak van de rechtbank van

Maar het kan ook zijn dat de fiscus onver-

Brussel moet een PC die aanstaat wor-

wacht langskomt. De enige uitzonde-

den beschouwd als een openstaande

ringen betreffen belastingplichtigen die

kast en mag de controleur de bestaan-

aan het beroepsgeheim gehouden zijn

den raadplegen en ook kopieën maken

omdat hun patiënten of cliënten niet aanwezig mogen zijn op het moment van de

indien nodig.

Wanneer de controleur bijkomende vra-

controle.

gen heeft, moet hij ze uitsluitend aan de

Wanneer de controleur in het bezit is van

belastingplichtige stellen of aan de perso-

zijn aanstellingsbewijs en als hij die aan

nen die bevoegd zijn om de gecontroleer-

de bevoegde persoon kan voorleggen,

de onderneming te vertegenwoordigen.

dan mag deze laatste hem de toegang

Een belangrijke bron van informatie voor

niet weigeren.

de fiscus zijn de gegevensuitwisselin-

Fedelec magazine | 13

fedelec

Kmo’s laaiend enthousiast over BRICS-leertraject

“H

et BRICS-leertraject krijgt steeds meer weerklank onder zaakvoerders van Vlaamse kmo-bouwbedrijven.

Deelnemers van de voorbije jaren bevorderen spontaan de mond-tot-mondreclame voor dit peterschapsproject van de bouwsector. Gevraagd naar hun eerste indruk, sparen ook de huidige deelnemers de superlatie-

ven niet. “Voor mij is elke BRICS-sessie een openbaring”, vertelt Kris Vermeiren van Thiers-Horizon. Hij is een van de

kmo-zaakvoerders die sinds april hun bedrijfsvoering kunnen versterken op het vlak van rekrutering & motivering van werknemers; kmo-jaarrekeningen; loonbeleid; klantenwerving; juridische aansprakelijkheden en globale bedrijfsstrategie enz. Inschrijven voor het volgende traject kan vanaf voorjaar 2014.

”

Sinds de eerste sessie in 2007 heeft BRICS een hele weg afge-

een meerwaarde om je eigen ideeën af te toetsen bij collega-

legd. Vandaag kunnen aannemers in heel Vlaanderen deelne-

zaakvoerders en tips uit te wisselen. En je merkt snel dat we

men aan dit leertraject. Halfweg hun BRICS-ervaring maken

vaak met dezelfde uitdagingen te kampen hebben. Daarnaast

een aantal aannemers uit Antwerpen en Limburg de balans op.

is de rol van de peters niet te onderschatten. Met al hun erva-

Organisatoren en peters/meters, dat zijn kaderleden uit grote

ring hebben zij een zekere wijsheid en rust opgebouwd. Zij laten

bouwbedrijven die de sessies helpen begeleiden, krijgen van

zich minder leiden door de waan van de dag en slagen erin alles

hen een pluim.

in een ruimer perspectief te plaatsen. Zij wisselen graag van gedachten met ons en doen concrete aanbevelingen. Mijn bij-

Lode Hulsbosch, afge-

zondere dank gaat daarom naar hen uit.”

vaardigde bestuurder van Hulsbosch Bouwbedrijf nv,

Heeft BRICS je nu al aangezet tot grote veranderingen in

gespecialiseerd in agrari-

je bedrijfsvoering?

sche en industriële gebou-

LH: “Elke samenkomst levert me twee à drie bruikbare ideeën,

wen, twijfelt niet om op zijn

die van pas komen bij mijn dagdagelijkse beslissingen. Maar

beurt BRICS aan collega’s

halfweg het traject is te snel voor grote aanpassingen. Immers,

aan te raden.

LH: “BRICS werd ook mij aan-

voor een kmo blijft het lastig er snel tijd voor vrij te maken. Je wordt vaak opgeslorpt door het dagelijkse werk en urgenties.”

geraden door een bevriende ondernemer. Daarnaast had

De lokale confederaties bouw lanceren elk jaar opnieuw een

ik het leertraject al leren kennen via een aantal publicaties van

verschillend BRICS-traject, aangezien zij zich op de speci-

de Confederatie Bouw. Vooral de mogelijkheid om een bredere

fieke noden richten van de nieuwe deelnemers. Het resultaat

opleiding te volgen, specifiek gericht op de bouwsector, trok mij

is telkens een manage-

aan en de kans om contacten te leggen met collega’s. Halfweg

mentopleiding op maat

het traject heb ik ontdekt dat BRICS de mogelijkheid biedt om

van de selecte groep van

in een ongedwongen sfeer nieuwe inzichten te verwerven in de

20 aannemers. Herman

verschillende domeinen van het ondernemen. In tegenstelling tot

Vorselmans, zaakvoerder

andere opleidingen is BRICS nauw verbonden met de bouw. Dat

van KA-construct gespe-

maakt het vrijwel meteen toepasbaar in je eigen onderneming.”

cialiseerd in aluminium schrijnwerk, ziet daarom

Hoe verlopen de contacten in je groep?

een speciale rol wegge-

LH: “Informeel en vriendschappelijk. Na de sessies diepen we

legd voor de lokale BRICS-

tussen pot en pint de onderwerpen verder uit. Het is duidelijk

coördinatoren in het welsla-

14 | Fedelec magazine

info van de federatie

Kris Vermeiren, zaakvoerder van het bedrijf Thiers-Horizon gespecialiseerd in platdak isolatie en thermische en akoestische isolatie voor vloeren, ontbreekt bij geen enkele BRICS-sessie: “Tot dusver ging het dan ook om een divers aanbod aan onderwerpen: van leiderschap en coaching tot financiële expertise geënt op kmo’s en een high tech simulatie specifiek gericht op de bouwsector waarbij we in groepjes het hele proces van een bouwproject in al zijn facetten konden doorlopen. De interactie met de andere BRICS’ers en de peters, die dicht bij de deelnemers staan, is voor mij de grote meerwaarde aan dit leertraject. Het is gewoonweg top om deze nieuwe groep te leren kennen.”

gen van het project.

te stroomlijnen. Onder meer op het vlak van financiële bedrijfs-

“Niet alleen biedt BRICS mij een breed algemeen kader, maar

voering heb ik al heel wat opgestoken en ik hoop de volgende

vooral managementtechnieken gericht op een bouwonderne-

sessies dieper in te gaan op ‘omgaan met personeel & leveran-

ming. Tegelijk kan ik van ideeën wisselen met gelijkgestemde

ciers’ en ‘sociaal ondernemen met alle partijen’.“

ondernemers die in dezelfde werkomstandigheden functioneren. De onderlinge gesprekken binnen en buiten de ses-

www.brics-vlaanderen.be

sies leveren me informatie die ik zo kan toepassen in mijn eigen bedrijf. Ook voor mijn persoonlijke ontwikkeling zijn de kennisuitwisseling en onverwachte visies van mijn BRICS-collega’s een

BRICS is een peterschapsproject dat tot stand komt met de steun van het Agentschap Ondernemen.

meerwaarde. In combinatie met de goede begeleiding van de BRICS-coördinatoren maakt dit van elke sessie een plezier.”

Katleen Adriaensens van het gelijknamige familiebedrijf in sanitair, verwarming en dakwerken, is vooral te spreken over de interactie met de andere deelnemers tijdens en buiten de sessies. Elke keer opnieuw stemmen de verschillende reacties tot nadenken en leveren zij nieuwe invalshoeken en oplossingen. “Als jonge vrouw in de sector sta ik open voor de ervaring van doorgewinterde bouwondernemers. In ons familiebedrijf heb ik mij intussen heel wat vaardigheden van mijn vader eigen gemaakt, maar de verschillende meningen en visies in mijn BRICS-groep op het ondernemerschap in de bouw zijn ronduit boeiend en leerzaam. Vooral de persoonlijke invalshoek van elke deelnemer bij de aanpak van tegenslagen, problemen en opportuniteiten. De peters vormen

BRICS-deelnemers verzamelen in Sint-Niklaas Op 3 oktober jl. leerden een tachtigtal BRICS’ers uit alle windstreken elkaar beter kennen tijdens een overkoepelende netwerksessie ingeleid door key note speaker Frederik Imbo. Een communicatie-expert en animator bij uitstek die hen expertise en inzicht in communicatievaardigheden op de werkvloer bijbracht. Het ideale opstapje om samen met hun peters/meters, directeurs en coördinatoren van de lokale confederaties bouw in een informeel kader te netwerken over onder meer hun BRICS-ervaringen van de afgelopen zes maanden.

hierbij een goede ‘brug’ om de contacten tussen de deelnemers

Fedelec magazine | 15

Tecnolec informeert

Compatibiliteit tussen bestaande dimmers en retrofit ledlampen Integratie van energiezuinige lampen

Als we dezelfde karakteristiek van een ledlamp bekijken (zie

Door de toenemende aandacht voor energiezuinigheid en de

figuur 2) dan blijkt dat de stroomcurve sterk afwijkt van deze in

snelle ontwikkeling van leds zijn er vandaag reeds verschillende

figuur 1. De vorm is niet sinusvormig en loopt evenmin in fase met

ledlampen in de handel verkrijgbaar. Een gedeelte van deze lam-

de spanning.

pen is bestemd om bestaande gloei- en halogeenlampen te vervangen. Men spreekt in dit geval over retrofitlampen. Het is niet

Terwijl een gloeidraadlamp schematisch voorgesteld kan wor-

onwaarschijnlijk dat dergelijke lampen in een bestaande installa-

den door een weerstand kan een ledlamp rudimentair worden

tie terechtkomen waar de verlichting wordt gedimd. In de praktijk

voorgesteld als een gelijkrichterbrug, gevolgd door een conden-

blijkt dat dergelijke combinaties niet altijd even goed werken. De

sator (energiebuffer) en vervolgens het lichtgevend element. Het

nieuwe lampen in combinatie met bestaande dimmers vertonen

lichtgevend element bestaat uit een ledmodule en bijhorende

vaak een afwijkend gedrag zoals flikkering, onstabiliteit, te hoge

driver. Deze driver stuurt de ledmodule aan waarbij de helder-

minimale verlichtingssterkte, verkorte levensduur van lamp en/of

heid van de led (dimniveau) afhankelijk is van de gemiddelde

dimmer tot zelfs het weigeren van dienst. In deze gevallen spre-

stroom door de led.

ken we dan ook terecht van een compatibiliteitsprobleem. In dit artikel trachten we deze problematiek enigszins toe te lichten.

Niet lineaire karakter Een retrofit ledlamp lijkt op het eerste gezicht erg op een gloeiof halogeenlamp. De vorm van de lamp en ook de lamp voet zijn identiek. Je kunt ze zonder meer in een bestaande armatuur plaatsen en aansluiten. De lamptechnologie is echter totaal verschillend. Bij een warmtestraler (zoals gloei- en halogeenlam-

Figuur 3: Rudimentair schema van een ledlamp

pen) wordt licht verkregen door het opwarmen van een gloeidraad. Dit is een zuiver resistieve belasting waardoor de stroom

De ledmodule en bijhorende driver worden gevoed door de con-

door de lamp perfect gelijkvormig (sinusvormig in geval van het

densator die als energiebuffer functioneert. De spanning over de

gewone distributienet) en in fase is met de aangelegde span-

condensator is bijgevolg afhankelijk van de stroom, die door de

ning. De volgende figuren geven het verloop van de netspanning

led gevraagd wordt, en deze stroom is dan weer functie van de

(blauwe curve) en de stroom door de lamp (rode curve) in functie

gewenste helderheid van de led (=gewenste dimming). Wanneer

van de tijd.

de netspanning groter is dan de condensatorspanning wordt

Figuur 1: Stroom en spanning van een 40 W gloeilamp

16 | Fedelec magazine

Figuur 2: Stroom en spanning van een 8W vervangingsled

er stroom uit het net getrokken om de condensator bij te laden.

Naast de dimwijze bestaan er ook twee bekabelingstopologieĂŤn

Zodra de netspanning onder de condensatorspanning daalt,

nl. tweedraads- en driedraadsdimmers. Bij de tweedraadscon-

wordt er geen stroom meer uit het net getrokken. Deze fenome-

figuratie staat de dimmer in serie met de lamp en is de stroom

nen die gelijktijdig optreden, verklaren het niet lineaire karakter

door de dimmer steeds afhankelijk van de lamp. Bij het drie-

alsook de faseverschuiving van de stroom t.o.v. de spanning.

draadssysteem heeft de dimmer steeds een connectie met het voedingsnet.

Dimmen en topologie Om een ledlamp te kunnen dimmen moet je eerst nagaan of de lamp wel degelijk dimbaar is. Elke fabrikant kan dat op zijn eigen manier weergeven.

Figuur 4: Voorbeelden van (al dan niet) dimbaarheidssymbolen

Figuur 6: Tweedraadsdimmer

In ons land vinden we zowel fase-aansnijdingsdimmers, faseafsnijdingsdimmers als universele dimmers terug. Omwille van kostprijs zijn de fase-aansnijdingsdimmers het meest voorkomend. Deze kunnen zowel in een verdeelbord geplaatst worden als in een inbouwdoos in de muur. Een fase-aansnijdingsdimmer wordt gebruikt voor resistieve en inductieve lasten (bv. elektromagnetische transformator voor halogeenverlichting), terwijl de fase-afsnijdingsdimmer geschikt is voor resistieve en capacitieve lasten (bv. elektronische transformator voor halogeenverlichting). De universele dimmer controleert automatisch welke soort belasting aangesloten is en kiest op basis daarvan de dimwijze.

Figuur 7: Driedraadsdimmer

Voor de goede werking heeft elke dimmer netsynchronisatie nodig. Dit wil zeggen dat de dimmer in staat moet zijn om de nuldoorgang van de netspanning te detecteren waardoor hij zijn ingestelde fasesnijdingshoek kan bepalen ten opzichte van die nuldoorgang. Alleen op die manier laat de dimmer in de tijd een constante hoeveelheid energie door naar de belasting met een stabiele werking van het geheel tot gevolg.

Bij het gebruik van ledlampen geniet een driedraadssysteem de voorkeur vermits een perfecte netsynchronisatie mogelijk blijft omdat de nuldoorgangen van de spanning voor de dimmer Fase-aansnijding

Fase-afsnijding

detecteerbaar blijven. Daarenboven kan de dimmer onafhanke-

Figuur 5: Meest voorkomende dimtechnieken

Fedelec magazine | 17

Tecnolec informeert

lijk van de stroom die de belasting vraagt, gevoed worden. In een

Hulpmiddelen of oplossingen?

tweedraadssysteem zal er omwille van de eigen noodzakelijke

Om de problematiek van de compatibiliteit enigszins op te los-

voeding van de dimmer immers steeds een kleine stroom door

sen bestaan er diverse hulpmiddelen. Zo bestaan er vuistregels

de belasting moeten blijven vloeien (serieschakeling van dimmer

die door fabrikanten worden gebruikt om het minimum en maxi-

en lamp). Als de belasting een ledlamp is die reeds bij een kleine

mum aantal ledlampen op dimmers te bepalen. Eén voorbeeld

stroom oplicht, dan zou het kunnen dat de lamp niet helemaal

hiervan is de 10%-vuistregel die zegt dat in geval van het aanslui-

gedoofd kan worden (tenzij er een aan/uit schakelaar in de kring

ten van ledlampen op bestaande dimmers, het totaal vermogen

voorzien wordt).

van de ledlampen niet groter mag zijn dan 10% van het maximaal aangegeven dimmervermogen. Op een dimmer met een maxi-

Compatibiliteit

maal vermogen van 300W mag dan maximaal 30W aan ledlam-

In hoeverre combinaties van bestaande dimmers met één of

pen worden aangesloten. Deze regel wordt gehanteerd om te

meerdere ledlampen nu compatibel zijn, is moeilijk te definiëren.

voorkomen dat te hoge piekstromen eventueel schade aan de

Vóór het ledtijdperk waren goed werkbare combinaties eenvou-

dimmer veroorzaken.

digweg in een tabel te gieten. (Zie tabel 1) Diverse fabrikanten van retrofitlampen en/of dimmers publiceren Vandaag merken we dat men deze tabel niet zonder meer kan

op hun website een lijst waarop verschillende combinaties met

aanvullen met retrofit led- lampen, zeker als het gaat over com-

lampen en dimmers vermeld worden. Per combinatie beoor-

binaties met fase-snijdende dimmers. Er zijn led-drivers verkrijg-

deelt de desbetreffende fabrikant op basis van zijn eigen geko-

baar die uitgerust zijn met een 1..10V of DALI-ingang maar die

zen criteria in hoeverre deze compatibel is en of er bepaalde

komen we vooral tegen bij volledige systemen (driver en ledmo-

beperkingen gelden. Qua beperkingen gaat het dan vaak over

dule) en niet in de retrofitmarkt.

het minimum en maximum aantal lampen dat aangesloten mag

Uit de praktijk blijkt dat twee identieke types van ledlampen met

worden. Het mag duidelijk zijn dat dergelijke lijsten een hulpmid-

een gelijkaardig vermogen maar van een andere fabrikant soms

del zijn maar ze kunnen onmogelijk alle combinaties bevatten.

anders reageren met een welbepaalde dimmer. Het kan zelfs

Bij elke combinatie dient een installateur vooraf na te gaan in

zo ver gaan dat de lampen van het ene merk werken met een

hoeverre deze compatibel is.

bepaalde dimmer en deze van het andere merk niet. Dit heeft vooral te maken met het feit dat een ledlamp eigenlijk een elek-

Uit voorgaande blijkt dat zowel vuistregels als compatibiliteits-

tronische schakeling is waarvan de componenten per fabrikant

lijsten weliswaar een hulpmiddel zijn maar dat ze geen alge-

verschillen.

mene richtlijnen vormen om zeker te zijn van compatibiliteit tus-

Gloeilamp

Halogeen 230V

Halogeen met gewikkelde transfo

Fase-aansnijding

X

X

X

Fase-afsnijding

X

X

Universeel (= keuzemogelijkheid)

X

X

Hulpapparaat of Halogeen met elektronische vermogencomponent met 1-10V ingang transfo

X X

X X

1..10V stuurapparaat

X

DALI stuurapparaat Tabel 1: compatibiliteit tussen dimmers en lampen

18 | Fedelec magazine

Hulpapparaat of vermogencomponent met DALI ingang

sen dimmer en lamp. Op Europees niveau is men bezig met het

snijdende dimmers zou verdwijnen. Kijk bij de aankoop van een

opstellen van standaarddocumenten die een oplossing willen

ledlamp, die je wilt gaan dimmen, goed na of hieromtrent iets

bieden voor de compatibiliteitsproblematiek. Binnen het tech-

gespecifieerd staat in de technische informatie.

nische comité CLC/TC 23BX van CENELEC werkt men aan de aanpassing van de norm EN60669-2-1:2004: schakelaars voor

Andere fabrikanten ontwikkelen een communicatiestandaard

huishoudelijk en soortgelijk gebruik in vaste elektrische installa-

die zowel door de dimmer als de lamp verstaanbaar is zodat er

ties deel 2-1: bijzondere eisen – elektronische schakelaars. Deze

tussen beide compatibiliteit wordt verkregen. In dit laatste geval

norm heeft enkel betrekking op dimmers voor ledlampen, cfl en

dienen zowel dimmer als lamp vervangen te worden en bijgevolg

gloeidraadlampen maar niet op de lampen zelf en hun voorscha-

valt dit buiten de compatibiliteitsproblematiek tussen bestaande

kelapparatuur. Wat lampen betreft zijn het de normen IEC 62612,

dimmers en ledlampen.

62663-2, 62717, 60969 en 61347-1 die de nodige aanpassingen moeten ondergaan. Het uiteindelijke doel van deze aanpassin-

Indien u meer wenst te weten over deze problematiek kan u

gen is het verkrijgen van een eenduidige compatibiliteit zodanig

een uitgebreid document (zie referenties) downloaden via onze

dat toekomstige installaties minder problemen genereren dan

website:

vandaag. De aanpassing van deze normen bieden alvast oplossingen voor toekomstige producten.

www.tecnolec.be

Stilaan verschijnen er in de markt ook producten die de compatibiliteitskwestie trachten op te lossen. Diverse chipfabrikanten hebben intelligente IC’s ontwikkeld die in lampen kunnen geïntegreerd worden en waardoor de dimproblematiek met fase-

Referenties: Dimmen van verlichting – Classificatie van lampen, dimsystemen en de problematiek van compatibiliteit - IWT-project Groen Licht Vlaanderen 2020 – maart 2012

reportage

Philips

‘Connected Living in Livable Cities’

“O

nlangs vond in de nieuwe Gentse Ghelamco Arena de ‘Philips Innovation Experience 2013’ plaats. “Met recente en toekomstige innovaties kan een reële bijdrage worden geleverd aan een betaalbare, betere gezondheidszorg, leefbare en duurzame steden en een aangename moderne levensstijl, daarbij gebruik makend van de

”

laatste nieuwe technologie”, aldus Hans de Jong, CEO Philips Benelux.

In het internetgebeuren zorgt Philips voor

gie-efficiënte verlichtingstechnologieën,

The Edge & Lunavision

een nieuwe mijlpaal in het personalise-

zoals LED, maakt een significant verschil

Een ander opmerkelijk Philips-project

ren en connecteren van verlichting met

voor steden op het vlak van energiecon-

is The Edge in Amsterdam - binnenkort

de introductie van Hue, een persoonlijke

sumptie, maar ook op het vlak van o.m.

één van de meest innovatieve kantoor-

draadloze verlichting die men kan contro-

veiligheid. Met een telemanagement-sys-

gebouwen ter wereld. Philips voorziet

leren en programmeren door middel van

teem zoals CityTouch van Philips bijvoor-

dit gebouw van een intelligent verlich-

een eenvoudige app op de smartpho-

beeld kan stedelijke verlichting individu-

tingssysteem dat verbonden is met het

ne. Samen met Disney lanceert Philips

eel aangestuurd en aangepast worden

IT-systeem van het gebouw; elk lichtpunt

zelfs een Philips Disney StoryLight en

in functie van de noden van het moment.

heeft zelfs een eigen IP-adres. Het hele

Mickey-armatuur, die gekleurd licht

lichtsysteem kan op afstand worden

slim synchroniseert met de klassieke

Voetbal- én lichttempel

gestuurd, de lichtbehoefte kan steeds

‘verhalen’ via een interactief e-book op

Deze Philips Innovation Experience vond

worden aangepast aan het gebruik, per

een iPad, gebruikmakend van de Hue-

plaats in de Ghelamco Arena, het gloed-

minuut, per uur, per dag. Dat maakt het

technologie. Ook huishoudtoestellen

nieuwe voetbalstadion van KAA Gent. Dit

systeem flexibel maar ook energiezui-

zoals koffiemachines worden slimmer

stadion is een voorbeeld van hoe inno-

nig en klantvriendelijk. Het systeem ver-

en zijn doorgedreven personaliseerbaar.

vatieve LED-verlichting een stad nieuw

zamelt allerlei voor de klant/gebruiker

De Connected Living-trend is een feit

leven kan inblazen, en dat op een duur-

relevante data. Data voor bijvoorbeeld

geworden. Met nieuwe, geavanceerde

zame manier, met een minimaal ener-

onderhoud en facility management die

beeldvormingstechnologieën maakt

gieverbruik. De Philips LED-oplossing

kunnen bijdragen aan een zo efficiënt

Philips ook een betere cardiologische

voor de buitengevels zorgt ervoor dat de

mogelijk beheer van de ruimte.

zorg mogelijk.

energie die er in het stadion heerst, tot ver

In samenspraak met de stad Mechelen

buiten het stadion merkbaar is. 500.000

ontwikkelde Philips vorig jaar een op

Leefbare steden De uitdagingen van de groeiende verste-

LED-lichtpunten maken het mogelijk op

maat gemaakte LED-armatuur voor

een dynamische manier – in alle moge-

de binnenstad, met de toepasselijke

delijking zijn niet gering met een stijgen-

lijke kleuren – boodschappen te projec-

naam Lunavision. Samen met professor

de vraag naar o.m. energie, voedsel en

teren die verband houden met wat er op

Malaika Brengman van de VUB onder-

water. Verlichting is verantwoordelijk voor

dat moment in het stadion gebeurt. Het

zoekt Philips de invloed van licht op het

19% van het wereldwijd elektriciteitsver-

dak sluit daar vrijwel naadloos bij aan.

koopgedrag van mensen.

bruik, 60% hiervan wordt gebruikt voor

Deze techniek werd zelfs ‘geoefend’ op

commerciële en publieke gebouwen in

het Empire State Building in New York.

steden, en ongeveer 15% voor straat-

(meer over het Ghelamco Arena project

verlichting. Een overschakeling op ener-

leest u elders in deze editie).

20 | Fedelec magazine

www.philips.be

arch: François Martens

In nieuwe woningen worden steeds meer domotica-

persoonlijker

systemen geïnstalleerd. Klanten willen inderdaad hun

de

verschillende

kunnen

behoefte aan gespecialiseerde installateurs groeit.

bedienen – en op die manier heel wat energie

Waarom wordt u niet een van onze erkende partners-

besparen – vanaf touchscreens in huis of vanaf

installateurs? Een gratis opleiding van twee dagen

hun mobiele toestellen. Domintell, dat al vele

is voldoende om volop te profiteren van de groei

jaren

gebied,

van deze nieuwe markt. Geïnteresseerd? Aarzel niet

besteedt al zijn kennis en een belangrijk deel van

ons te bellen voor een demonstratie. 067 88 82 50

zijn middelen aan onderzoek en ontwikkeling om

info@domintell.com - www.domintell.com

lang

woningfuncties

een

referentie

op

is

afstand

op

dat

producten te kunnen ontwikkelen die nog beter,

markt

en

van

toegankelijker de

domotica

zijn.

www.avvisi.com

1 NIEUWE WONING OP 5 WORDT UITGERUST MET DOMOTICA LAAT DIE KANS NIET VOORBIJGAAN: WORD DOMINTELL INSTALLATEUR

explodeert

Resultaat: en

de

reportage

Qbus

Eenvoudige en open domotica voor duurzaam jeugdverblijfcentrum

“D

e Hagaard is een nieuw en duurzaam jeugdverblijfcentrum, gebouwd midden in het groen op een boogscheut van het centrum van Overijse. In dit nieuwbouwproject van Toerisme Vlaanderen installeerde de firma De Moor

”

Electronics het tweedraadse bussysteem van Qbus.

De bouwwerken aan het jeugdverblijf-

ma MORTI uit Drongen. Het gebouw

Installateur van bij opstart bij

centrum werden opgestart in januari

heeft een L-vormige structuur en is vol-

project betrokken

2012. Het gebouw omvat twee niveaus,

ledig onderkelderd. Het heeft een elek-

De firma De Moor Electronics stond in

goed voor een capaciteit van 96 bed-

trisch vermogen van 400 A. De naar het

voor het leggen van de bekabeling, de

den, in de midweek uitbreidbaar tot een

gebouw getrokken voedingskabels zijn

elektriciteitswerken en het integreren van

maximale capaciteit van 108 personen.

tweemaal 240 mm². Aan de ingang van

de domotica. Dit bedrijf uit Ressegem

Daarnaast zijn er 6 ruime werklokalen

het domein De Hagaard werd een hoog-

(Herzele) werd 16 jaar geleden opgericht

voor 20 tot 25 personen, één grote zaal

spanningscabine geïnstalleerd waarvan

door Koen De Moor en telt momenteel

en één combinatie zelfkookkeuken/

de transfo op 400 kVA berekend werd.

een viertal medewerkers. Deze elektro-

werklokaal, een refter en een volpen-

Het totale kostenplaatje van het project

installateur voert zowel kleine als grotere

sionkeuken. Op de twee niveaus zijn er

bedraagt om en bij de 4 miljoen euro.

projecten uit, hoofdzakelijk in de residen-

slaapkamers van 3 tot 12 bedden. Vlotte

Voor bouwheer Toerisme Vlaanderen

tiële sfeer, met inmiddels een doorge-

toegankelijkheid voor mensen met een

waren de ecologische insteek en de bud-

dreven specialisatie richting domotica.

beperking en duurzaamheid lagen mee

getvriendelijkheid essentieel. Er werd

Zaakvoerder Koen De Moor: “We wer-

aan de grondslag van het ontwerp.

dan ook in ruime mate gebruik gemaakt

den als installatiebedrijf zeer vroeg bij

Hoewel het gebouw slechts 2 bouwla-

van materialen die niet noodzakelijk

project De Hagaard betrokken, en dat

gen bevat, werd - omwille van de eerst

verdere afwerking behoeven: beton en

was ook een noodzaak. Alle muren – blij-

vernoemde factor - in een personenlift

hout. In de slaapkamers bijvoorbeeld

vend zichtbaar metselwerk – zijn slechts

voorzien. Aan de ingang van het domein

werd gewerkt met houten voorzetwan-

een (beton)steen dik. Er werden geen

gelegen langs de Hagaardbosweg, werd

den. Er werd geopteerd voor een venti-

leidingen ingewerkt. Er werd een eerste

een duplex-conciërgewoning gebouwd

latiesysteem D (6 luchtgroepen). Onder

rij stenen onder de vloerhoogte gemet-

die evenwel geen deel uitmaakt van het

meer in de gangen en de sanitaire ruim-

seld, waarin de buizen met diverse leidin-

bouwproject van Toerisme Vlaanderen.

tes werden de plafonds verlaagd om de

gen werden aangebracht. Daarna werd

De eerste verblijvers in De Hagaard – een

leidingen en verluchtingskanalen aan

telkens een holle steen over de buizen

groep van Chiro Vlaanderen –, namen

het zicht te onttrekken. Op het vlak van

gemetseld, waardoor de draden en lei-

begin september 2013 hun tijdelijke

hernieuwbare energie zijn de toepassin-

dingen werden getrokken. Wanneer de

intrek in het gebouw.

gen vooralsnog beperkt tot een zonne-

muur de gewenste hoogte van zowel

boiler met enkele zonnepanelen op het

stopcontact als drukknop bereikte,

Zonneboiler en groen dak

plat dak, dit voor de productie van warm

werd door ons een opening geklokt op

Het jeugdverblijfcentrum werd ontwor-

water. Bedoeling is om in de toekomst

de juiste plaats en werd de leiding erdoor

pen door studiebureau Goedgebeur,

met fotovoltaïsche zonnepanelen uit te

gehaald. Hierdoor is er in dit gebouw

een architecten- en ingenieursbureau

breiden. Er werd tevens geopteerd voor

geen enkele buis of kabelgoot te zien.

uit Aalst. Pilootaannemer was de fir-

een groendak.

Deze werkwijze was mee ingegeven door

22 | Fedelec magazine

het feit dat de bouwheer wou vermijden

Open en aanpasbaar

Ook aanwezigheidssimulatie met het

dat toekomstige verblijvers – meestal

Dirk Jaspaert, sales Qbus: “Momenteel

oog op inbraakpreventie – bv. in de win-

jonge kinderen op vakantie – ‘al spelend’

zijn verlichting en energiemeting – de

termaanden als het gebouw niet gebruikt

aan de buizen en dergelijke zouden han-

opvolging van het elektrisch verbruik

wordt – zou een bijkomende functie kun-

gen en eventuele schade berokkenen.

– de enige functies die aan het domoti-

nen zijn.”

Ook op het dak kon er niet op de klassie-

casysteem gekoppeld zijn. Wat de ven-

ke manier worden gewerkt: bij het leggen

tilatie betreft, wordt enkel het brandvei-

Basic versus toeters en bellen

van de gewelven, moesten we onmiddel-

ligheidsaspect mee gestuurd door ons

Bij dit project stond de functionaliteit

lijk doorboringen uitvoeren. Wat de ver-

domoticasysteem. Qbus is zeer flexibel:

voorop. Koen De Moor: “Er werd gewerkt

lichting betreft, werden er - met het oog

door eenvoudige herprogrammatie kan

met standaard drukknoppen van Niko

op de budgetvriendelijkheid - spaarlam-

ook deze installatie andere functionali-

– voorzien van een Qbus interface. Het

pen en TL 5 lampen geïnstalleerd.”

teiten krijgen. Het betreft een zeer open

aantal componenten en de tussenaf-

en aanpasbaar systeem. Zo waren er,

standen zijn hier uiteraard groter dan bij

Eenvoudige bekabeling, flexibel

bijvoorbeeld, in het oorspronkelijke ont-

een residentieel project waar met design

systeem Er werd geopteerd voor het integreren

werp per gang 2 detectoren voor aanwe-

drukknoppen en kleuren gewerkt wordt,

zigheidsdetectie voorzien. In de loop van

en waar het systeem vaak ook met toe-

van domotica via een tweedraadse bus-

het project werd beslist dit op te trekken

ters en bellen is uitgerust. Maar de basis

bekabeling van Qbus, middels een cen-

tot 3 of 4. Het volstond een bijkomende

van het Qbus systeem blijft identiek. Op

trale controller met USB en ethernet.

aftakking te voorzien ter hoogte van de

het vlak van techniciteit hebben we uit dit

Over het gebouw verspreid bevinden

buskabel, zonder extra voeding even-

Qbus-project meer geleerd dan uit een

zich 6 elektrische borden, aan het Qbus-

wel. Wijzigingen aan de installatie kun-

doorsnee particulier project: wat is de

systeem verbonden, en met mekaar

nen op die manier snel worden doorge-

belastbaarheid van de buskabel? Wat

gelinkt. De Moor: “Tot op vandaag heeft

voerd indien de noodzaak zich voordoet.

is de maximale mogelijke kabellengte?

ons bedrijf een dertigtal projecten op

Het geeft niet enkel de bouwheer maar

Wanneer opsplitsen om ‘onbalans’ met

basis van Qbus gerealiseerd wat impli-

ook de installateur een goed gevoel dat

de buskabel te voorkomen…? Dankzij de

ceert dat we inmiddels zeer goed ver-

hij met Qbus nooit ‘vast’ komt te zitten.

Qbus software kan dit ook allemaal gevi-

trouwd zijn met dit domotica-systeem. In

Afstandsbesturing, bijvoorbeeld, zou

sualiseerd en in kaart gebracht worden.”

dit jeugdverblijfcentrum lopen alle leidin-

één van de bijkomende functies kunnen

gen in ster naar één van de zes elektrische

zijn, net als het meten van de opbrengst

www.qbus.be

borden. Alle drukknoppen en sensoren

van de zonnepanelen via het systeem.

www.demoorelectronics.be

zijn evenwel in busstructuur met elkaar verbonden. Dit betekent dat er – in verhouding tot de grote oppervlakte – veel minder meters moeten bekabeld worden – een aanzienlijke kostenbesparing – en dat de bekabeling een stuk eenvoudiger wordt. De buskabel moet bijvoorbeeld enkel tot op de hoogte van de schakelaars worden gebracht. In de gangen en toiletten van het gebouw werden ook aanwezigheidsmelders met ingebouwde schemerschakelaar geïnstalleerd. Ook deze zijn via ethernet controleerbaar zodat de conciërge de controle over het gebouw van op haar pc, laptop of pda kan uitvoeren. Overal in het jeugdverblijfcentrum werden UTP-kabels getrokken.

Wireless applicaties als dusdanig zijn er (nog) niet, behalve draadloos internet.”

Fedelec magazine | 23

PROJECT

Roks

Werken uitvoeren in houtskelet vraagt nette werf en doordachte aanpak

“O

nlangs werd in Libramont het nieuwe woonzorgcentrum ‘Résidence bois de Bernihe’, één van de grootste gebouwen in Europa opgetrokken in houtskeletbouw, en wellicht het grootste in de zorgsector, gerealiseerd. In dit energievriendelijke en duurzame verzorgingstehuis werden de bekabelings- en elektriciteitswerken uitge-

voerd door het installatiebedrijf J. Roks bvba uit Aubel.

”

Het woonzorgcentrum betreft een vol-

werden uitgevoerd door de firma Batifer

dicht maken van de structuur van het

ledig nieuwbouwproject. Voorheen was

uit Transinne (gemeente Libin in de provin-

gebouw nog eens 12 weken. Enkele cij-

het rusthuis gelegen achter het zieken-

cie Luxemburg), de houtskeletbouw werd

fers geven een goed beeld van de groot-

huis van Libramont-Chevigny. Door uit-

opgetrokken door de firma Grossmann

schaligheid van dit project in Libramont.

breidingsplannen en een gebrek aan

Bau uit het Duitse Rosenheim. Het elek-

In het gebouw zitten ongeveer 11.500 m²

voldoende beschikbare ruimte diende

tro-installatiebedrijf J. Roks bvba uit

voorgelijmde houten panelen verwerkt,

uitgekeken te worden naar een nieuwe,

Aubel stond in voor de bekabelings- en

ongeveer 1.500 m² dakbedekking en

geschikte locatie. In de onmiddellijke

elektriciteitswerken - zie verder.

zo’n 20 ton staal.

omgeving kon een bouwperceel van om en bij de 7.000 m² worden aangekocht

Voor 130 personen

Houtskelet op 7 weken klaar

waar het nieuwbouwproject voor een

Het gebouw telt – naast het gelijkvloers

Bouwheer Frank Geuens verduidelijkt

home met 110 kamers kon worden gere-

– vier verdiepingen en heeft een totale

het opzet: “Voor mezelf was het milieu-

aliseerd.

oppervlakte van 5.500 m², onderkel-

vriendelijke aspect zeer belangrijk in dit

derde ruimtes inbegrepen. Het rusthuis

project. Een ander doorslaggevend ele-

Wie is wie?

Bouwheer van het nieuwe woonzorg-

moet ongeveer 130 personen kunnen

ment was de tijdsdruk, en bijgevolg de

huisvesten, en bestaat uit kamers van

snelheid van uitvoering. Daarom zijn we

centrum ‘Résidence bois de Bernihe’

15 m² op 20 m², enerzijds, en kleine seni-

in zee gegaan met het GN, een studiebu-

was de heer Frank Geuens van de firma

orenflats van 36 m² op 42 m², anderzijds.

reau dat op het gebied van nieuwe tech-

Dermedil uit Libramont. Het ontwerp is

De houtskeletconstructie werd bedekt

nieken en energiebesparing inmiddels

van de hand van het architectenbureau

met een geprefabriceerd en in het atelier

een en ander heeft bewezen. In amper

Architecture Christian Robin uit Dalhem,

voorgeïsoleerd dak met een oppervlakte

7 weken werd het volledige gebouw in

studiebureau bij het project betrokken,

van 1500 m², die bedekt werd met leiste-

massief hout opgetrokken. In de zorg-

was GN (Gontran-Ninauve) Expertises uit

nen. De voorbereiding en de productie

sector betreft dit rusthuis wellicht het

Libramont. De onderkelderingswerken

namen 16 weken in beslag, het water-

grootste gebouw op basis van houtske-

24 | Fedelec magazine

letbouw in Europa. De buitenzijde werd

lucht gebeurt via ronde aanvoerkanalen,

Aubel – zie kaderstuk – dat de bekabelin-

voorzien van een 12 cm dikke isolatielaag

de afvoer via rechthoekige kanalen. Dit

gs- en elektriciteitswerkzaamheden uit-

en werd afgewerkt met een laag crépi.”

om te vermijden dat er met verlaagde pla-

voerde in het woonzorgcentrum, was het

fonds zou moeten worden gewerkt. Met

een eerste kennismaking met houtske-

het oog op de brandveiligheid werden

letbouw. Zaakvoerder Jean Roks duidt

Eén jaar tijdswinst Ook de muren in de kamers hebben een

er – ter hoogte van de brandveilige deu-

de verschillen met de klassieke bouw-

houten afwerking. Twee van de vier muren

ren – RF afsluiters gemonteerd voor de

methodes: “Een eerste groot verschil met

zijn dubbelwandig, waarbij de tweede

luchtkanalen.

klassieke massiefbouw projecten was het feit dat er geen enkele gleuf moest

wand uit gyproc bestaat. In de holle ruimtes werden de leidingen voor de nuts-

WKK met condensatie

worden aangebracht. De inbouwdozen

voorzieningen (elektriciteit, water, venti-

Aan de inkom van het gebouw werd een

dienden vastgehecht te worden met spe-

latiesysteem….) ondergebracht. Frank

luchtgordijn geïnstalleerd. In de stook-

ciale vijzen, enkel bedoeld voor dit soort

Geuens: “In vergelijking met de klassieke

plaats werd eveneens voldoende ruimte

projecten. Eén op de twee tussenwan-

bouwtechnieken – en tegen een kostprijs

voorzien om een koelbatterij te plaatsen

den was bedekt door middel van pro-

in dezelfde grootteorde – resulteert dit in

die kan zorgen voor koeling in de zomer.

fielen en een gyproc-bedekking. In deze

een tijdswinst van één jaar. Vermits het

De energie voor het verwarmen van de

compacte ruimte moest de bekabeling

gebouw uiteraard niet hoeft uit te dro-

lokalen en het produceren van SWW is

voor de twee zijden van de enkelvoudige

gen, is er een bijkomende besparing van

afkomstig van een warmtekrachtkoppe-

scheidingsmuur worden aangebracht.”

30.000 euro op de post verwarming. Het

ling met condensatie, op basis van aard-

droge type dekvloer, waarvoor geopteerd

gas, met een elektrisch vermogen van

Voorzichtigheid en nauwkeurigheid

werd, genereert eveneens winst op het

33 kW, en een thermisch vermogen van

geboden

vlak van tijd en energie.

70,5 kW. Bij een eventuele panne zorgt

Jean Roks verduidelijkt de manier waar-

een noodgroep voor de voeding van de

op dit project in Libramont werd aange-

Mechanische ventilatie

verlichting, de liften en de andere - voor

pakt: “Deze manier van bouwen – nvdr

Het gebouw wordt mechanisch geven-

het optimaal functioneren van het rust-

houtskeletbouw dus – vereenvoudigde

tileerd. De warme lucht wordt via een

huis - cruciale elektrische toestellen.

de werkzaamheden van onze mede-

kanaal in de dubbele wand en een ven-

werkers in niet geringe mate, gezien

tilatierooster tegen de vloer in de kamer

Eerste kennismaking met

het feit dat er geen kabelgoten waren.

geblazen, de afvoer gebeurt bovenaan

houtskeletbouw

Anderzijds werd er een zeer grote voor-

in de badkamer. De aanvoer van warme

Voor installateursbedrijf J. Roks bvba uit

zichtigheid en nauwkeurigheid gevraagd

Fedelec magazine | 25

PROJECT

voor wat betreft het installeren van de

er ook geen sprake van het aanbrengen

inbouwdozen, alsook voor het boren van

van tracering door middel van cordex op

de lichtpunten en de branddetectiepun-

de muren en de plafonds.” We vermelden

ten. Voor het installeren van de detecto-

nog in de rand dat in het woonzorgcen-

ren, voor noodhulp en voor andere voor-

trum te Libramont geen domotica-sys-

zieningen, moesten onze medewerkers

teem werd geïntegreerd.

geen boringen uitvoeren. Alle inbouwdozen waren RF-bestendig.”

Het project in cijfers Enkele cijfers geven een goed beeld van

Een zeer nette werf

de grootschaligheid van dit zorgproject.

“We zijn onze werkzaamheden gestart

Wat de bekabeling betreft, bijvoorbeeld,

met het boren van de gaten voor alle

ging het om ongeveer 53.000 meter

inbouwdozen, het ging over om en bij de

xvb en SVV kabels, 11.800 meter UTP

1.200 stuks”, legt Jean Roks uit. “Daarna

cat. 6 kabels, en 6.500 meter gewone

werden alle boringen voor de lichtpun-

bekabeling. Daarnaast werden er 2.200

ten, detectiesystemen en andere tech-

schakelaars en evenveel stopcontac-

nieken uitgevoerd. Door middel van

ten geplaatst. In het woonzorgcentrum

bekabeling hebben we het installeren

werden tevens 135 punten voor teledis-

van schakelaars en stopcontacten ver-

tributie, 305 RJ 45 aansluitdozen en om

bonden. Daarna werden alle brandde-

en bij de 1.225 lichtpunten geïnstalleerd.

tectoren en beveiligingssystemen geïn-

Op de plafonds werden – met het oog op

stalleerd. Onze laatste activiteit op deze

optimale energiezuinigheid – eco-lampen

werf was het plaatsen van de elektrische

gemonteerd. Verder werden er 85 nood-

kasten. Zowel het architectenbureau als

verlichtingsarmaturen van verlichtings-

het studiebureau technieken hadden er

fabrikant Blessing geïnstalleerd in het

op aangedrongen om de werf zo net en

gebouw. Het branddetectiesysteem –

zo overzichtelijk mogelijk te houden, ver-

gebaseerd op een Diana III centrale –werd

mits het de bedoeling is om de houten

uitgerust met elektrisch materieel van

wanden achteraf niet meer te behande-

Bemac: 355 detectoren en analoge BP’s,

len. Deze wanden zouden dus in de origi-

alsook met een teletransmissie systeem

nele staat behouden blijven. Daardoor is

voor de brandweer en voor het personeel.

26 | Fedelec magazine

J. Roks bvba kort De geschiedenis van het elektroinstallatiebedrijf van de familie Roks gaat terug tot 1933, het jaar waarin de vader van Jean Roks de gelijknamige firma oprichtte in Aubel, nabij Luik. In 1966 deed Jean Roks – die zijn vakkennis opbouwde middels het volgen van een systeem van leercontract bij een ‘patron’ en zijn kennis van het metier verder actualiseerde via het volgen van avondopleidingen - zijn intrede in het bedrijf.

In 1971 nam hij de fakkel van zijn vader over. Momenteel telt het bedrijf, gevestigd in Aubel, een tiental medewerkers. Ons werkterrein situeert zich hoofdzakelijk in de industriële sector, de dienstensector – denk onder meer aan woonzorgcentra en ziekenhuizen – en de banksector. De firma J. Roks bvba is sinds 1983 lid van Fedelec – regio Luik. Welke is de grootste uitdaging die de elektro-installateur van morgen staat te wachten? De mening van Jean Roks: “Ik denk dat in de toekomst elk elektroinstallatiebedrijf zal verplicht zijn zich te specialiseren in bepaalde, specifieke vakniches. De toekomst is aan de gespecialiseerde vaklui.”

Dobiss

“O

p 28 juni ’13 werd in Affligem

Ambiance PRO

reportage

de Dobiss Happening georganiseerd, met als centrale

gast de vernieuwde Ambiance PRO serie. Deze overtreft zijn voorganger SX Ambiance op alle vlakken.

Een nieuwe combinatie bus tussen de verschillende modules en het gebruik van digitale drukknoplijnen zorgt er onder meer voor dat het aantal mogelijkheden gevoelig is uitgebreid. Of anders gezegd, met de Ambiance PRO kan de installateur zijn klant een budgetvriendelijk instapsysteem aanbieden met maximaal comfort.

”

“Ambiance PRO maakt met zijn basis-

installatievoordeel en een vereenvoudi-

De Dobiss basiskits kunnen steeds uit-

concept het verschil in voordeel in verge-

ging van het stockbeheer.”

gebreid worden. Maar ook kunnen meer-

lijk met een traditionele elektro-installatie

dere kits in één installatie worden geïnte-

of teleruptoren zo groot, dat het voor de

De communicatie tussen de modu-

greerd. Wanneer extra uitgangsmodules

installateur steeds eenvoudiger wordt

les onderling gebeurt via de CAN-bus

worden toegevoegd (relais en/of dim)

om bij de eindgebruiker de kleine meer-

(Controller Area Network). Deze com-

moet dan wel het vermogen van de voe-

prijs te verrechtvaardigen”, vertelt David

municatiebus maakt slechts gebruik

ding gecontroleerd worden. Indien nodig

Vaeremans, zaakvoerder van Dobiss

van twee draden, namelijk de CAN-high

bestaat de oplossing erin om een extra

Domotics bvba, de Belgische domotica-

en de CAN-low aansluitingen. Dankzij

module bij te plaatsen zodat de installa-

fabrikant die al sinds 1995 een voortrek-

de CAN-bus kan elke Dobissmodule

tie niet wordt overbelast. Uiteraard kun-

kersrol speelt op het vlak van de woning-

onbeperkt en zonder vertraging data

nen ook steeds digitale id’s units op de

automatisatie. “Het systeem is geschikt

versturen (en ontvangen) naar de andere

ingangslijnen worden toegevoegd. Maar

voor iedere woning of appartement en

deelnemers. Iedere module kan dan zelf

het systeem kan ook meegroeien met de

kan later verder worden uitgebreid met

bepalen welke informatie voor hem is

behoeften. Zo kan de Dobiss Ambiance

bijkomende applicaties.”

bestemd en welke niet. Door de snelheid

PRO steeds worden opgewaardeerd

van datatransfer over de CAN-bus is er

naar een Dobiss Evolution Pro!

De communicatiebus tussen de modu-

geen zichtbare vertraging bij bediening

les onderling en de bus voor de druk-

van de drukknoppen of andere acties.

www.dobiss.com

knoppen is volledig vernieuwd. Voor het aansluiten van de drukknoppen wordt

David Vaeremans: “Een Dobiss Ambiance

voortaan gebruik gemaakt van dezelfde

PRO kan tot maximaal 82 modules bevat-

digitale drukknoplijnen die al succesvol

ten in één installatie. Elke relais- of dim-

worden toegepast in de performante SX

module moet een uniek adres krijgen,

Evolution met Max200. “Hierdoor kan

maar de adressering van de modules

voortaan iedere Dobiss installatie dezelf-

gebeurt volledig automatisch. De instal-

de topologie gebruiken en dit ongeacht

lateur bepaalt de volgorde waarin de

het aantal outputmodules,“vervolgt

modules hun adres wordt toegewezen.

David Vaeremans. “Zowel in Ambiance

In de basisconfiguratie zijn er 48 sferen

PRO als SX Evolution wordt voor de druk-

met maximaal 64 acties per sfeer voor-

knopidentificatie nog slechts gebruik

zien. De acties worden ingesteld via drag

gemaakt van vier verschillende digi-

& drop. Voor onbeperkte mogelijkheden

tale input-id’s die eenvoudig achter een

is het zelfs mogelijk om een ‘sfeer in sfeer’

drukknop naar keuze worden geplaatst.

te voorzien. Via de software worden de

Concreet betekent dit een nog groter

sferen benoemd en getest.”

Fedelec magazine | 27

reportage

“B

egin 2010 nam Hager Group de fabrikant van schakelaars en systemen Berker, gelegen te Schalksmühle, over. Door de overname

van deze Europese marktspeler kan de Hager Group zijn aanbod strategisch uitbreiden en zijn klanten complete elektrische installatiesystemen voor gebouwen aanbieden.

Berker by Hager

”

Nieuwe generatie ronde en functionele schakelaars Net als Hager is Berker een familiebedrijf dat een sterke internationale reputatie geniet. Sinds 1919 worden schakelaars vervaardigd van hoge kwaliteit: van de tijdloze eenvoudige schakelaar tot meer geavanceerde automatiseringssystemen voor gebouwen. De focus op design, kwaliteit en innovatie werd bekroond met verschillende prijzen, zowel in Duitsland

R. classic) alsook speciale uitvoeringen voor de TS Sensor. Verder zijn er nog nieuwe KNX-Hager producten en toebehoren voor wandapparatuur (touch radio, VGA-wandcontactdozen, USBoplader, …). Al deze innovaties en het volledige assortiment kan men terugvinden in de nieuwe catalogus Berker

by Hager.

als elders.

bijpassende KNX-drukknopsensoren en Touch Sensoren.

Berker R.1 & Berker R.3 Kenmerkend voor Berker R.1 is de zacht afgeronde afdekplaat in combinatie met een rond centraalstuk. Berker R.3 combineert ronde centraalstukken met een hoekige afdekplaat, wat een krachtig contrast oplevert. Deze vorm vereenvou-

GENERATION R.: rond en

digt de installatie in kabelkanalen waar-

Nieuwe afwerkingen én innovaties 2 September 2013 was een mijlpaal in

functioneel

door de serie geschikt is voor gebruik in

Met GENERATION R. presenteert Berker

commerciële gebouwen. Beide series zijn

de geschiedenis van Hager Modulec.

Vanaf die datum worden de producten Berker by Hager namelijk gecommercialiseerd via het uitgebreid netwerk van Hager-partners. De producten kunnen met andere woorden op dezelfde manier als de Hager producten besteld worden.

De lancering van Berker by Hager gaat gepaard met een reeks nieuwigheden.

Zo zijn er bijvoorbeeld nieuwe afwerkingen voor de serie B.IQ. Daarnaast is er de Berker Generation R. (R.1, R.3 en

drie nieuwe schakelaarprogramma’s. De

beschikbaar als volledige schakelaarpro-

ontwikkeling van ronde schakelaars kent

gramma’s met standaard inbouwelemen-

reeds een lange traditie bij Berker. Met de

ten evenals KNX-drukknopsensoren. De

nieuwe schakelaarprogramma’s R.1, R.3

series bieden een platform dat individueel

en de Serie R.classic brengt Berker een

kan worden uitgerust met verschillende

nieuwe, aantrekkelijke ‘generatie scha-

centraalstukken, en aangepast is aan de

kelaars’ op de markt waarbij de cirkel

regionale markten.

28 | Fedelec magazine

het bepalende element is. Deze designreeks, onder de naam ‘GENERATION

Hedendaagse klassieker

R.’, biedt talrijke functionaliteiten en een

Talrijke functionele varianten, beschik-

innovatieve mix van materialen. De nieu-

baar met een- tot vijfvoudige afdekpla-

we schakelaars worden aangevuld met

ten, in combinatie met het tijdloos klas-

sieke design, maken de schakelaars

grote diversiteit. De basisversie in kunst-

(R.1) of rechte (R.3) hoeken, alsook met

geschikt voor elk interieur en design-

stof biedt een goede prijs/kwaliteitsver-

glasoppervlakken in zwart of polarwit.

project. Het derde nieuwe design in de

houding en geeft de mogelijkheid om op

Ze zijn eenvoudig te bedienen en heb-

reeks is de Berker Serie R.classic. Een

een later tijdstip de schakelaars te voor-

ben dezelfde opbouwhoogte (10 mm)

draaischakelaar in een eenvoudige

zien van andere, duurzamere kwaliteits-

als de stopcontacten. Een aanraking van

vorm, beschikbaar in vier materiaalvari-

materialen.

het sensoroppervlak volstaat om talrijke

anten van hoge kwaliteit, net als de Serie

functies te activeren - verlichting, rollui-

1930. Met zijn mooie ronde vorm en een

Intelligente interface

ken, verwarming, alarmsysteem… - of

eenvoudige draaiknop zorgt deze scha-

Om compatibel te zijn met de schake-

om één van de scenario’s op te halen. Via

kelaar voor een architectonisch verfijnde

laarprogramma’s (R.1 en R.3) van het R.

een geïntegreerde buskoppelaar kunnen

toets in gebouwen.

design, zijn de KNX - drukknopsenso-

intelligente interfaces gekoppeld worden

ren (een- en tweevoudig) en de Berker

aan talrijke gebouwfuncties.

Nieuwe combinaties in design

KNX - Touch Sensoren (een- tot vier-

In de basisversie zijn al de Generation

voudig) nu beschikbaar met afgeronde

www.hager.be

R. schakelaarprogramma’s beschikbaar in kunststof, zwart glanzend of wit glanzend, met een opbouwhoogte van 10 mm. Als alternatief kan voor glas, aluminium of inox van 3 mm dikte geopteerd worden op een 7 mm dikke, witte of zwarte, kunststof bodemplaat. Dit creëert volledig nieuwe combinaties in het design van de schakelaar en biedt een

Verhuur van meetapparatuur Power QualIty analysers

Cable testers

InFrareD Camera’s

› Europa’s grootste verhuurder van test- en meetapparatuur › Meer dan 5.000 instrumenten uit voorraad leverbaar › Leverbaar binnen 24 uur › Attractieve prijzen voor elke huurperiode

Dataloggers

InstallatIon testers

FIber InstallatIon tools

› Ready to use, voorzien van de juiste accessoires, handleiding en kalibratie-certificaat

12100394

Livingston.com Livingston Belgium Grote Steenweg 48, B-2550 Kontich, Tel.: +32 (0) 15 286 281, Fax: +32 (0) 15 286 287 infobe@livingston.com, www.livingston.be

12100394 LIV ADV A5 Fedelec BE.indd 1

15-11-12 09:30

Fedelec magazine | 29

TELETASK

reportage

Naadloze en geluidloze integratie van plafondwaaiers

“D

e nieuwe TELETASK plafondwaaier interface vervangt de typi-

sche meerstandenschakelaar om de waaier te bedienen. Deze module maakt het mogelijk plafondwaaiers naadloos, of nog beter: geluidloos, te integreren in het TELETASK domotica systeem.

”

Eigenzinnige touch aan interieur

Waaier integreerbaar in intelligente

senstanden. De tussenstanden worden

In het Midden- en het Verre Oosten beho-

functies van de woning

verkregen door de twee capaciteiten

ren plafondwaaiers tot de standaard uit-

De nieuwe DIN-rail interface vervangt de

afzonderlijk te gebruiken en een combi-

rusting van een moderne woning. Maar

typische meerstandenschakelaar om de

natie van de twee capaciteiten te maken.

ook in België zijn deze waaiers helemaal

plafondwaaier te bedienen. Thomas Van

Dit resulteert in drie tussenstanden: low,

in. Ze zorgen niet alleen voor een eigen-

Maele, Sales & Business Development

medium en high. De integratie van de pla-

zinnige touch in het interieur, maar ook

TELETASK, schetst de mogelijkheden:

fondwaaiers gebeurt vervolgens in enke-

voor aangename afkoeling op warme

“Zo kan je de waaier bedienen vanop het

le klikken met de gratis TELETASK con-

zomerdagen. Indien de woning voorzien

domotica bedieningspaneel of de app

figuratie software, met name PROSOFT

is van airconditioning, verdeelt de pla-

waarmee ook de verlichting, de verwar-

Suite. Dit softwarepakket maakt op grafi-

fondwaaier de koele lucht efficiënt over

ming, de muziek en dergelijke worden

sche wijze alle instellingen mogelijk. Er is

de hele ruimte. Dit zelfde effect kan in de

bediend. En de waaier kan uiteraard ook

dus geen programmeerkennis vereist om

winter benut worden om de opgestegen,

geïntegreerd worden in de intelligente

het TELETASK systeem te kunnen con-

warme lucht beter te verspreiden.

functies in de woning zoals ‘alles uit’,

figureren”. De TELETASK plafondwaaier

‘thuis komen’, …”

interface is leverbaar uit voorraad.

Installateur hoeft niet te sleutelen

www.teletask.be

Snelheidsregeling met 5 standen Speciaal voor de integratie van deze

plafondwaaiers lanceert TELETASK, Belgische producent van high end domotica, een nieuwe DIN-rail interface (ref. TDS13522). Deze is voorzien van een snelheidsregeling met 5 standen.

Op die manier vermijdt men storende zoemgeluiden bij het gebruik van een vermogensdimmer. De bediening van de plafondwaaiers is naadloos geïntegreerd. Het bedienen kan zowel gebeuren vanop een toetsenpaneel, een aanraakscherm, een smartphone, een tablet, een PC,…

30 | Fedelec magazine

Wat is het voordeel van deze nieuwe TELETASK-module? Thomas Van Maele verduidelijkt: “Bij de meeste plafondwaaiers worden twee capaciteiten meegeleverd om een perfecte regeling met meerdere standen op te bouwen. Deze capaciteiten kunnen nu eenvoudig op de plafondwaaier interface aangesloten worden zodat men een mooi gebalanceerde regeling krijgt. Zo hoeft de installateur niet zelf te sleutelen en worden problemen of tijdverlies vermeden. Mogelijke standen zijn: uit, 100% aan, en drie tus-

PROJECT

VMA

Knowhow en ervaring realiseren voetbaltempel in recordtempo

“H

et nieuwe voetbalstadion van AA Gent - de Ghelamco Arena - moet uitgroeien tot een soort microkosmos waar elke voetbalminded Gentenaar zijn of haar gading kan vinden. In dit prestigieuze project van bouwheer CVBA Artevelde stond installatiebedrijf VMA onder meer in voor de algemene elektriciteitswerken.

”

Aan de bouw van het nieuwe voetbalsta-

‘Planning leefde’

Onze werfleiders zorgden er voor dat alle

dion van AA Gent is een lange geschie-

Nicolas Nicolaus, Directeur BU Infra

materialen hier tijdig op de werf waren,

denis voorafgegaan. Pas toen aanne-

VMA: “De opdracht voor de algeme-

dat de planning werd nageleefd en dat de

mersbedrijf Ghelamco uit Ieper, actief

ne elektriciteitswerken en de bekabe-

geplande werkzaamheden mekaar zon-

in diverse Europese landen, in de dans

ling werd ons toegekend in de maand

der onderbreking konden opvolgen. De

sprong, kwam het project in een stroom-

februari 2013; eind dezelfde maand

werfbezetting liep bij momenten op tot

versnelling. Inmiddels is het voetbal-

hebben we de werkzaamheden aange-

boven de 100 man.”

gerelateerde gedeelte van het nieuwe

vat. Oorspronkelijk waren de voorziene

stadion, omgedoopt tot de Ghelamco

opdrachten beperkter, maar in de loop

In kwadranten en helften opgedeeld

Arena, operationeel. Andere gedeeltes

van het project zijn er heel wat meer-

Om een snelle en kwalitatieve uitvoering

zoals o.m. kantoorruimtes voor externe

werken bijgekomen. Aanvankelijk waren

van de werkzaamheden te garanderen

bedrijven, een fitness-ruimte en zelfs een

er om en bij de 40 VMA-werknemers

diende een zeer efficiënte planning te

Albert Heijn supermarkt zijn nog in afwer-

gestart met het plaatsen van de kabel-

worden gehanteerd. Hoe werd dit aan-

king. De Ghelamco Arena is een ont-

goten – van Stagobel-makelij - en de

gepakt? Wim Van de Walle, Projectleider

werp van het Gentse architectenbureau

bekabeling. Het totale Ghelamco pro-

BU VMA Infra: “Het stadiongebouw werd

Bontinck, met als bouwheer de CVBA

ject omvat om en bij de 10 km kabel-

van gelijkvloers tot de tweede verdieping

Artevelde en hoofdaannemer Ghelamco.

goten. Vooral in de nok van de tribunes

in kwadranten opgedeeld om de werk-

Voor diverse technieken werd beroep

– waarvan het hoogste punt 35 meter

zaamheden zo efficiënt mogelijk te orga-

gedaan op de firma VMA (zie kaderstuk).

is – was het installeren van deze kabel-

niseren. Vanaf de derde tot en met de vijf-

Zo werkte dit bedrijf uit Sint-Martens-

goten een huzarenstukje. Twee werflei-

de verdieping werd het gebouw in helften

Latem mee aan de algemene elektrici-

ders waren hier quasi constant aanwe-

opgedeeld. In dit bouwwerk werden 6

teitswerken, de hoog en laagspanning,

zig. De snelheid waarmee dit project

hoogspanningstransfo’s van Schneider

UPS en noodstroomaggregaten, het

diende te worden gerealiseerd, eiste

Electric geïnstalleerd: vier van 630 kVA

datanetwerk, de branddetectie, de alge-

een zeer flexibele planning die bijna con-

op het gelijkvloers (1 per kwadrant) en

mene verlichting, de toegangscontrole,

stant leefde. Werfvergaderingen vonden

twee op het dak: één van 1600 kVA op

CCTV en de geluidsinstallatie.

hier niet wekelijks maar dagelijks plaats.

het dak van de zuid tribune, en één van

Fedelec magazine | 31

PROJECT

1000 kVA op het dak van de noord tribu-

aan de evacuatienormen – in geval van

leerd. Op de buitengevel die uitgeeft op

ne. Er staan ook nog drie dieselgroepen

calamiteiten. De bekabeling van dit sys-

de Ottergemsesteenweg, werden drie

op het dak opgesteld: één van 130 kVA

teem is redundant en brandbestendig.

reuze led-lichtschermen aangebracht,

en twee van 250 kVA, alsook twee UPS-

De installatie is uitgevoerd door de firma

met het oog op het brengen van wisse-

systemen van 40 kVA van Socomec. De

Play, in opdracht van VMA. De geluids-

lende publicitaire boodschappen.”

noodstroomaggregaten werden gele-

installatie moet ten allen tijde het lawaai

verd en geplaatst door de firma E. Van

van (maximaal) 20.000 bezoekers kun-

Toegangscontrole, CCTV &

Wingen uit Evergem. In deze technische

nen overstijgen. Het installeren van de

branddetectie

materies heeft de knowhow van VMA er

geluidsbekabeling in de luifels van het

Voor het integreren van de toegangs-

mee voor gezorgd dat de werking van de

stadion was evenmin een sinecure voor

controle deed bouwheer Ghelamco een

diverse installaties verder kon worden

onze medewerkers.”

beroep op de firma Starnet, de bekabe-

geperfectioneerd door in een optimale

ling voor dit systeem werd evenwel door 6.000 verlichtingsarmaturen

VMA Infra gelegd. “Op zich geen com-

Over de binnenverlichting van de

plexe opdracht maar door de snelheid

Datanetwerk

Ghelamco Arena werd pas in de laat-

waarmee een en ander diende te worden

Ook het datanetwerk werd door VMA op

ste week van juni beslist. Wim Van de

gerealiseerd, was extra omzichtigheid

punt gesteld. Van de Walle: “Hier werd

Walle: “Toen hadden we welgeteld nog

geboden. Vooral het op punt stellen en

vooral de logica van de elektriciteitsvoor-

drie weken om de circa 6.000 voorzie-

optimaal laten functioneren van de tour-

zieningen gevolgd. Op elk kwadrant wer-

ne verlichtingsarmaturen te plaatsen.

niquet deuren, was geen evidentie. Ook

den dataracks geïnstalleerd die redun-

De galamatch voor de opening van de

wat het CCTV-circuit betreft, stond VMA

dant verbonden zijn door middel van

Ghelamco Arena vond namelijk plaats

Infra in voor de bekabeling en de actieve

glasvezelbekabeling en actieve appara-

op 17 juli. Tot op de dag zelf zijn er nog

apparatuur”, aldus Nicolaus. Het brand-

tuur. Op dit datanetwerk is onder meer

armaturen geïnstalleerd. De binnenver-

detectiesysteem werd volledig geïnstal-

het Cashless-betaalsysteem aangeslo-

lichting is vrij gevarieerd: van klassieke

leerd en in bedrijf gesteld door VMA Infra

ten. Via dit systeem kunnen wedstrijd-

verlichting tot led, het betreft bijna inte-

in samenwerking met Argina, dat instond

tickets - zowel via internet, via een bar-

graal Philips-oplossingen. Er werden

voor de toelevering van de materialen.

code systeem, als aan de diverse balies

een veertigtal soorten verlichtingsarma-

In het voetbalgerelateerde gedeelte van

van het stadion - besteld worden. Ook

turen van deze fabrikant geïnstalleerd.

het stadion alleen werden reeds 1.200

onder meer drank en voedsel kunnen via

Op de eerste verdieping wordt er gebruik

detectoren geplaatst. Tevens werden er

dit systeem worden betaald. De camera-

gemaakt van led-verlichting. Vanaf de

180 sirenes en een identiek aantal hand-

bewaking en het internetgebruik voor het

tweede verdieping werd er gewerkt met

brandmelders geïnstalleerd, conform de

personeel zijn eveneens op dit datanet-

klassieke down lights, PL-verlichting zeg

normen. Voor de aanvang van elke wed-

werk aangesloten, net zoals de geluids-

maar. De ledverlichting op de buitenge-

strijd dient het stadion trouwens vrijge-

installatie van Bose. Deze heeft niet enkel

vels werden door Philips – in samenwer-

geven te worden door de Gentse brand-

een geluidsfunctie, maar voldoet tevens

king met een partner-bedrijf - geïnstal-

weer en de burgemeester.

verdeling te voorzien.”

32 | Fedelec magazine

Buitenverlichting De buitenverlichting van de parkings rond het stadion was het werk van de firma Trilux die in een 90-tal verlichtingspalen en 180 verlichtingsarmaturen voorzag. Deze armaturen zijn uitgerust met HIT-lampen van 150 watt, identiek aan het verlichtingssysteem van de grote, deels ondergrondse, parking – aan de BRICO-Planet-winkel - aan de overzijde van de Ottergemsesteenweg, eveneens gerealiseerd door VMA. Rondom het stadion werden ook 8 skytracers – een soort kunstlichtprojectoren met een speciaal design – geïnstalleerd, met het oog op het creëren van special effects. VMA Infra stond verder in voor de voeding van

VMA in een notendop VMA is een technologiegedreven installatiebedrijf, gevestigd in Sint-MartensLatem. De onderneming telt 2 business units - VMA Industrie en VMA Infra - en stelt in ons land zo’n 170 personen te werk. Sinds kort maakt VMA deel uit van CFE, één van de grootste bouwondernemingen van ons land. VMA beschikt over een sterk uitgebouwd ontwerpbureau en is in de meeste diverse projecten actief, zo realiseert het bedrijf o.m. spoortunnels in Nederland. Nicolaus: “We streven klantentevredenheid op lange termijn na, door oplossingsgericht te denken, constructief samen te werken en ons flexibel op te stellen. Het respecteren van de planning is voor ons prioritair.” Het bedrijf is lid van Fedelec sinds 1983.

“Bij Fedelec kunnen wij terecht voor de laatste stand van zaken in verband met wijzigingen inzake wetgeving, CAO, lonen en normering: ik denk bijvoorbeeld aan de recente wijzigingen aan het AREI die voor onze projecten toch een voorname impact hebben. Idem wat betreft nichegebonden wetgevende materies die in werkgroepen worden voorbereid, en wat betreft de recente wijzigingen aan de wetgeving inzake overheidsopdrachten. Maar ik vermoed dat we - deels uit onwetendheid - nog te weinig uit onze samenwerking met Fedelec halen.”

de elektrische kasten voor de verlichting op het voetbalterrein zelf. Ook de elektriciteits- en verlichtingswerken aan de twee nog in aanbouw zijnde kantoortorens – in de onmiddellijke omgeving van de Ghelamco Arena – worden uitgevoerd door VMA Infra.

De complexere projecten “Voor ons is dit uiteraard een bijzonder project, gezien er sinds jaren een stevige blauw-witte band bestaat tussen VMA en AA Gent”, aldus Nicolas Nicolaus.

“Verder zijn we momenteel vooral actief in de zorgsector, met projecten in onder meer de Gentse ziekenhuizen Jan Palfijn

Vlnr Wim Van de Walle, Projectleider BU VMA Infra, Michel Louagie, manager van AA Gent, en Nicolas Nicolaus, Directeur BU Infra VMA

en Maria Middelares. De zorgsector is de sector bij uitstek waar we onze naambekendheid, onze uitstraling en onze knowhow inzake complexere projecten ten volle kunnen uitspelen. Daarnaast zijn er de meest uiteenlopende projecten: kantoorgebouwen in het Brusselse, het nieuwe datacenter van de UGent, het AA-gebouw op het Technologiepark te Zwijnaarde - dat doorgaat als het kleinere broertje van de MG-Tower ofte KBCtoren -, en het ‘Waalse Krook’ bibliotheek annex mediacenter project in het Gentse stadscentrum.”

Officeboxes Inmiddels is de Ghelamco Arena nog niet volledig operationeel. Enkel het voetbalgerelateerde gebouw is inmiddels – van het gelijkvloers tot de vijfde verdieping – afgewerkt. Ook de rondgang rond het stadion op de tweede verdieping is afgewerkt. Op de derde verdieping bevinden zich de Business Seats en een restaurant, de vierde verdieping omvat de loges, de Executive Club (sponsorsbedrijven), en de kantoren van AA Gent. Vooral aan de noordkant en aan de twee kopse kanten is er nog heel wat werk aan de winkel. Daar worden de kantoorruimtes voor het ontwerp- en architectenbureau Bontinck uit Gent en bouwheer Ghelamco nog in een latere fase afgewerkt. De officeboxes, een combinatie tussen gehuurde kantoorruimte met uitzicht op het veld én een set van 24 zitplaatsen voor de thuiswedstrijden van AA Gent, werden op 4 oktober in gebruik genomen. Momenteel hebben nog een 40-tal medewerkers van VMA Infra de handen vol met allerhande afwerkingen en meerwerken.

www.vma.be

Fedelec magazine | 33

reportage

Livingston

Nieuwste test- en meetapparatuur meteen beschikbaar

“G

oede test- en meetapparatuur is vaak kostbaar en veroudert snel. Daarom kan men in de meeste gevallen beter de benodigde instrumenten huren of leasen. Als The Test Equipment Rental

Company biedt Livingston een breed assortiment voor de elektrotechnische sector en de data- en telecommunicatiebranche.

”

Fluke DSX-5000

In deze tijd van economische onzeker-

na afloop van de huurperiode de appa-

met separate opzetmodules werkte,

heid zijn veel bedrijven huiverig om zelf

ratuur alsnog willen kopen, dan kan dat

heeft Fluke nu een compleet nieuwe lijn

grote investeringen te doen in test- en

tegen gunstige voorwaarden. In veel

met glasvezelmeetinstrumenten geïntro-

meetapparatuur, weet Reinier Treur,

gevallen is het ook mogelijk om instru-

duceerd, met name de Fluke Certifiber.

general manager bij Livingston. ‘Ze heb-

menten langer te huren of het huurcon-

Met behulp van deze testset kunnen zeer

ben het benodigde werkkapitaal niet of

tract zelfs voortijdig te beëindigen. Dit

snel glasvezelnetwerken doorgemeten

ze hebben het er niet voor over. Lenen

biedt ondernemers flexibiliteit. Steeds

worden Ook de meetresultaten van de

is eveneens moeilijk geworden, nu de

meer bedrijven zien dan ook de voorde-

Fluke Certifiber kunnen in het program-

banken strenger zijn geworden’, zegt hij.

len en kiezen ervoor om test- en meetap-

ma Linkware verwerkt worden.”

‘Daarbij komt dat de technologische ont-

paratuur bij ons te huren óf te leasen.”

Een ander instrument voor de verhuur dat

wikkelingen heel snel gaan. Wat vandaag

goed in de markt ligt, is de 3M Dynatel

state-of-the-art is, kan morgen verou-

De nieuwste apparatuur Fluke en 3M

cable fault finder. Met dit instrument kun-

derd zijn. Het is dus maar de vraag of een

Om de klanten optimaal te kunnen

nen kabel fouten eenvoudig opgespoord

investering in dure apparatuur zichzelf

bedienen zorgt Livingston altijd dat het

worden. Of het nu gaat om kabel breuken,

terugverdient. Ook om die reden kiezen

beschikt over de nieuwste apparatuur.

kortsluitingen of isolatiefouten, deze tester

veel ondernemingen ervoor om te huren

Hieronder volgen een aantal voorbeel-

geeft nauwkeurig aan waar en op welke

bij Livingston. Wij leveren apparaten van

den van instrumenten die onlangs aan

diepte in de grond de kabel zich bevindt,

hoge kwaliteit voor een scherpe prijs.

de verhuurinventaris werden toege-

en waar de fout in de kabel zich bevindt.

Livingston investeert jaarlijks miljoenen

voegd. Reinier Treur: “De Fluke DSX-

euro’s in de nieuwste test- en meetap-

5000 cable-certifier is de langverwachte

GMC MavoWatt 40 Power Quality

paratuur. Daardoor is de apparatuur van

opvolger van de bekende Fluke DTX-

Analyser

morgen vandaag bij wijze van spreken al

1800. De DSX-5000 is niet alleen een

Netspanningverstoringen kunnen soms

te huur.’

snellere, modernere tester, maar is met

grote problemen veroorzaken. “Niet

name ook bedoeld om gemakkelijker

alleen kan het wegvallen van de spanning

Flexibiliteit

verschillende projecten te meten. Via

tot stilstand leiden, maar kleine “spikes”

Ook bedrijven die projectmatig werken,

eenvoudige project-management soft-

op de netspanning kunnen grote schade

hebben meetinstrumenten meestal maar

ware ProjX genaamd, kan een plannings-

veroorzaken aan IT-systemen met alle

voor een bepaalde tijd nodig, en opte-

lijst of diverse meetprojecten eenvoudig

gevolgen van dien. De GMC MavoWatt

ren vaak voor huren, merkt Treur: “Bij de

in het toestel geladen worden. Uiteraard

40 is een slimme netspannings analy-

start van het project weten ze dan pre-

zijn de meetresultaten compatibel met de

ser, die gedurende lange tijd een groot

cies wat de kosten zijn om de apparatuur

meetresultaten zoals die in het verleden

aantal elektrische parameters kan moni-

te gebruiken. Huurkosten worden veelal

met de Fluke DTX-1800 zijn gemeten. Net

toren. Zaken als spanningspieken of

geboekt als kosten, niet als investering.

als de Fluke DTX-1800 werkt de Fluke

spanningsdips, harmonischen en tran-

De return on investment ratio´s worden

DSX-5000 met het softwareprogramma

cienten, power-factor, blindstroom en

dus gunstiger. Mocht een onderneming

Linkware. Waar de Fluke DTX-1800 nog

flicker worden nauwkeurig en in de tijd in

34 | Fedelec magazine

kaart gebracht. Op deze manier krijgt de

ranciers. We adviseren echter merkonaf-

samen met fabrikanten en distributeurs,

gebruiker een perfect overzicht wanneer

hankelijk”, benadrukt Treur. “We zijn aan

en volgen regelmatig trainingen, zodat

er zich welke storing voordoet.”

geen enkele partij gebonden. Dit waar-

onze medewerkers altijd de eerstelijns

borgt dat wij onze klanten merkonafhan-

support kunnen leveren. Bovendien

kelijk kunnen adviseren.”

geven onze medewerkers hun kennis

Fluke 5523 Calibrator

Meten is weten, wordt er vaak gezegd.

“Dan moeten de gebruikte meetinstrumenten wel over de verwachte nauwkeurigheid beschikken. Om dat te controleren dienen meetinstrumenten periodiek geijkt te worden. Er kan voor gekozen worden om de instrumenten terug te sturen naar de fabrikant en deze daar te laten ijken. In veel gevallen is het echter veel efficiënter om zelf de instrumenten te ijken. Een toestel dat gebruikt kan worden als referentie voor het ijken van multimeters, stroomtangen en kleine oscilloscopen, is de Fluke 5523. Door op deze manier te werken bespaart de klant veel geld en verkort hij de doorlooptijd tot slechts een aantal minuten per instrument”, aldus Treur.

“Dit zijn slechts een aantal voorbeelden van nieuwe instrumenten in de verhuurpool. Op jaarbasis worden er voor vele miljoenen euro’s aan nieuwe apparatuur aangekocht. Het assortiment bestaat uit zo’n twaalfduizend verschillende test- en meetapparaten, veelal meteen uit voorraad leverbaar. Het bedrijf verhuurt alle gerenommeerde merken, zoals Agilent, Tektronix, Yokogawa, Fluke, GMC, Chauvin Arnoux en Fujikura. Er wordt samengewerkt met een honderdtal leve-

graag door aan klanten. Dit alles wordt Services

gewaardeerd. We horen regelmatig van

Op de huur- en lease-apparatuur van

klanten dat de kwaliteit van onze produc-

Livingston zit altijd garantie. “Wij zorgen

ten en diensten hoger is dan men aan-

binnen 24 uur voor vervangende instru-

vankelijk verwachtte. Ook onze no-non-

menten indien dat nodig is, zodat pro-

sense-aanpak wordt op prijs gesteld. Het

ductieprocessen niet stilvallen”, aldus

is onze ambitie om onze klanten ook in

Treur. “De test- en meetapparatuur die

de toekomst de huidige kwaliteit te blij-

Livingston levert, wordt vooraf geijkt,

ven leveren.”

gereinigd en, inclusief accessoires, ter plekke afgeleverd. We werken nauw

www.livingston.be

Fedelec magazine | 35

reportage

SMA Benelux

Knowhow voor een stabielere PV-markt

“S

MA kan vanuit haar ervaring en technologische kennis mee voor

enkel van kijken en observeren, wel van

stabielere elektriciteitsnetwerken én voor een stabielere zonne-

kijken, observeren én beheren. Beheren

energiemarkt zorgen. Als volumespeler wil het bedrijf zo kostenef-

betekent dat men de energieverbruiks-

ficiënt mogelijk blijven produceren in Europa”, aldus Jan Van Laethem van

instrumenten kan sturen in functie van

SMA Benelux.

de zonne-opbrengst. Onze omvormers

”

kunnen zowel enkele losse zonnepanelen als installaties tot enkele 100-en MW

De Duitse fabrikant van omvormers SMA

nieuwbare energie. De verkopers van

werd in 1981 opgericht door drie visio-

deze groothandels noemen wij dan ook

naire pioniers in hernieuwbare energie

ons ’extern verkoopsteam’. We onder-

Nederland, gidsland?

als een spin-off van de universiteit van

steunen ook onze installateurs, onder

“Het systeem van de groenestroomcer-

Kassel (Midden-Duitsland). Momenteel

meer door hen te adviseren bij configu-

tificaten was op zich een goed systeem

telt het bedrijf wereldwijd meer dan 5.000

raties.”

voor ons land. Maar de kostprijs van de

medewerkers, waarvan een 1.000-tal

aansturen.”

fotovoltaïsche installaties was de voor-

ingenieurs en een identiek aantal werk-

Kijken, observeren én beheren

bije jaren aanzienlijk gedaald, terwijl

nemers, actief in buitenlandse filialen.

Omvormertechnologie is de kernacti-

de subsidiëringspolitiek niet navenant

Sinds 2005 is het bedrijf beursgenoteerd.

viteit van SMA. “Een omvormer is het

werd bijgestuurd”, aldus Van Laethem.

Jan Van Laethem, Managing Director

kloppend hart van een zonnestroom-

“Een gematigde, geprogrammeerde

SMA Benelux & UK: “De vroeger eerder

installatie. Onze core business is het zo

afbouw van de subsidiëringspolitiek

subsidiegedreven PV-markt maakt met

kostenefficiënt mogelijk omzetten van

ware beter geweest. Helaas liet de over-

rasse schreden plaats voor een markt

gelijkstroom in voor het elektriciteitsnet

heid dit na wat uiteindelijk resulteeerde

die activiteiten ontplooit daar waar zich

geschikte wisselstroom, dit uiteraard

in een drastisch terugschroeven van de

geografisch nieuwe opportuniteiten aan-

met minimale omzettingsverliezen. We

ondersteuning. Al te drastisch, en vooral

dienen. Ook SMA is niet immuun voor de

behalen hierbij rendementen van 97 tot

al te abrupt, want ondertussen liggen de

crisis – er wordt een stevige afslanking

99 procent”, aldus Van Laethem. “Onze

markten in België zo goed als stil. Dit stelt

uitgevoerd tegen eind 2014 – wat niet

toestellen zijn robuust, en ontworpen

de overheid op zijn beurt weer voor een

belet heeft dat de onderneming – zoals

om minstens 20 jaar lang, dag in dag uit,

levensgroot probleem: hoe moeten de

de meeste Duitse technologiebedrijven

stroom te leveren. Aardig detail: de toe-

EU doelstellingen nu gehaald worden?

– stevig blijft investeren in onderzoek en

stellen zijn niet uitgerust met storingsge-

ontwikkeling. Op de Belgische markt was

voelige drukknoppen, het display wordt

SMA reeds geruime tijd actief via service-

geactiveerd door er lichtjes op te tikken.“

techniekers. In 2009 werd beslist een

Technologisch dienen zich nieuwe hori-

Benelux-filiaal op te richten, gevestigd

zonten aan. Van Laethem: “We evolueren

in Mechelen. Inmiddels telt ons team 22

in de richting van een hechtere integra-

medewerkers, waarvan de helft gericht

tie van het zonnestroomsysteem in het

op service, en de andere helft actief in het

huisnetwerk, waarbij de eindklant per-

verkoopstraject. Onze klanten-afnemers

soonlijk kan inloggen, en de opbreng-

zijn voornamelijk elektrogroothandels en

sten van zijn zonnepanelen kan monito-

groothandels, gespecialiseerd in her-

ren en aansturen. We spreken niet langer Jan Van Laethem

36 | Fedelec magazine

Monitoring wordt doorgedreven domotica De omvormertechnologie is in volle evolutie. “Momenteel werkt de R&D-afdeling van SMA in Kassel aan de ontwikkeling van een centrale omvormer voor grote installaties die gelijkspanningen aankan tot 1500V. Hierdoor zal er aanzienlijk kunnen worden bespaard op bekabeling. Pas na een uitgebreide testfase zal dit nieuwe product op de markt worden gebracht”, aldus Van Laethem. “Omvormers zijn onze kerntechnologie, maar monitoringsystemen om het energieverbruik optimaal te beheren, zijn een belangrijke complementaire business. In feite zijn deze systemen een vorm van doorgedreven domotica. Waar een monitoringsysteem vroeger een ‘scherm op afstand’ was, biedt een dergelijk systeem nu de mogelijkheid om aan actief energiebeheer te doen. Monitoringsystemen zitten momenteel in een overgangsfase die vergelijkbaar is met die van de GSM naar de smartphone. Om het met Jeremy Rifkin te zeggen: de volgende industriële revolutie is de energierevolutie…”

Het kan anders … “Terwijl de mees-

steuning gepast – meer hoeft niet. Met

– automatisch terug opgestart worden.

te Europese landen subsidiegedre-

zonnestroom investeert men immers een

Op die manier wordt het zogenaamde

ven bezig waren met zonne-energie,

bedrag dat men hoe dan ook kan terug-

“eigenverbruik” aan zonnestroom opge-

keek Nederland de kat uit de boom. De

verdienen. Het laat toe om de elektrici-

dreven, waardoor er minder energie van

Nederlandse markt kende reeds een

teitskosten voorspelbaar te maken en

het net moet worden aangekocht.”

kleine boom in zonne-energie in 2005

op energie te bezuinigen. Tenslotte zou

die evenwel - om budgettaire rede-

men er goed aan doen de ondersteuning

Stroomoverschot opslaan

nen - gestopt werd. Recent heeft de

te differentiëren in functie van de grootte

Een andere, innovatieve SMA-omvormer

Nederlandse markt de draad weer opge-

van de zonnestroominstallatie, en zo een

oplossing, is de Sunny Boy Smart

nomen. Die gaat nu in spectaculair stij-

duidelijk onderscheid te creëren tussen

Energy, een omvormer waarin batterijen

gende lijn.. Vermits wij in het Benelux-

residentiële installaties en grotere instal-

met een capaciteit van 2,4kWh geïnte-

verband actief zijn, werken we ook nauw

laties – waar allicht andere vormen van

greerd zijn. Van Laethem: “Deze oplos-

samen met Nederlandse vakgroothan-

ondersteuning de markt kunnen helpen.”

sing werd recent op Intersolar voorge-

dels die op de Belgische markt actief

steld en wordt momenteel enkel op de

zijn. Meestal betreft het filialen van Duitse

Webconnect & Smart Home

Duitse markt gecommercialiseerd. Een

groothandelsbedrijven, maar in elke

concept

omvormer met een geïntegreerde bat-

regio hebben we ook een aantal sterke

Een recente SMA-ontwikkeling die

terij, zeg maar. Een overdag opgewekt

lokale spelers.”

vooral in Nederland goed aanslaat, is

stroomoverschot kan dan gewoon ’s

Webconnect. Van Laethem: “Het betreft

avonds verbruikt worden. Daarna kan

‘Eenmalige investeringssubsidie’

een monitoringconcept (opbrengstbe-

men – indien nog noodzakelijk – op net-

“Momenteel groeit SMA Benelux

waking) dat via een ethernet-kaart en een

voorzichtig, vooral dankzij de goede

kabel met het internet verbonden is. Door

Nederlandse markt. In Nederland zweert

de omvormer zich te laten aanmelden bij

de overheid bij hybride energie-oplos-

de Sunny Portal beheerssite, kan men

singen en wordt er geen subsidiepo-

later via de smartphone aan energiebe-

litiek gevoerd. Recent hebben we bij

heer doen, ongeacht de tijd of de plaats

onze noorderburen de eindgebruikers-

waar men zich bevindt. Een volgende

site ‘www.ZonnestroomWerkt.nl’ gelan-

logische stap is het Smart Home con-

ceerd waarin we uitleggen hoe zonne-

cept, waardoor men aan energiebeheer

energie werkt”, aldus Jan Van Laethem

doet door bijvoorbeeld piekverbruiken

die overigens ervoor pleit om in ons land -

te verschuiven. Dit kan door de energie-

zoals in Nederland het geval is – een een-

gebruikers in de woning intelligent aan

malige investeringssubsidie in te voeren:

te sturen, en te laten functioneren op die

“Het huidige systeem is immers ‘overkill’

ogenblikken waarop de zon schijnt. Zo

geworden voor zowat alle betrokken par-

kan een vaatwasmachine bijvoorbeeld ’s

tijen en kost meer dan het oplevert. Het

morgens opgestart worden, maar door

ultieme doel blijft uiteraard een markt die

de Sunny Home Manager onmiddellijk

zich op eigen kracht verder ontwikkelt,

weer uitgeschakeld worden, en later op

maar momenteel blijft een kleine onder-

de dag - op het meest gunstige moment

Fedelec magazine | 37

reportage

stroom terugvallen. “De prijsdalingen

wordt gebundeld: van kennisartikels

in plaats van op een dak-, kunnen uitpro-

van de zonnestroominstallaties hebben

over omvormertechnologie tot algemene

beren. We mogen immers niet van elke

er bovendien voor gezorgd dat zelfs ver-

informatie over, pakweg, de schaduw-

elektricien verwachten dat hij uit zichzelf

warmen met zonnestroom interessant

problematiek. In haar bedrijfsgebouw

een IT-specialist wordt... Deze opleidin-

wordt. Momenteel wordt deze oplossing

beschikt SMA Benelux ook over eigen

gen zijn gratis. Ook in Nederland is er

nog fiscaal afgestraft. Een andere moge-

opleidingsfaciliteiten. Er is een oplei-

opmerkelijke interesse voor onze Solar

lijkheid is om een warmwaterboiler met

dingslokaal voor groepen tot maximum

Academy. We hadden zelfs reeds instal-

een verwarmingsspiraal uit te rusten, die

25 installateurs. “Op jaarbasis komen

lateurs uit o.m. Groningen over de vloer.

kan aangestuurd worden met een over-

er zo’n 1.500 installateurs langs. In het

Daarom hebben we onlangs besloten om

schot aan zonnestroom. Op deze manier

praktijklokaal staan up to date omvor-

ook opleidingsdagen in Utrecht te orga-

kan men de productie van sanitair warm

mers en monitoringapparatuur opge-

niseren”, aldus Van Laethem.

water via de zon op peil houden”, aldus

steld die de installateurs in comfortabele

Jan Van Laethem.

omstandigheden, -op de begane grond

www.SMA-Benelux.com

Stabiliserende invloed op de markt uitoefenen Met dergelijke oplossingen wil SMA, in zijn hoedanigheid van marktleider in de branche, mee een stabiliserende invloed uitoefenen op de zonne-energie markt. Ook wat Off-Grid of eilandsystemen betreft, - autonome systemen die plaatsen, waar er geen elektriciteitsnet is, van elektriciteit voorzien - speelt SMA een richtinggevende rol op wereldvlak.

Ook hier ontwikkelt SMA mee een stabielere en wereldwijde markt voor hernieuwbare energie. En, niet onbelangrijk, is het feit dat SMA een volumespeler is die zo kostenefficiënt mogelijk wil blijven produceren in Europa. Van de automatische bestukking van printplaten over de eindassemblage tot het testen van de omvormers: alles gebeurt in Duitsland.

Ons productieproces vertoont nogal wat parallellen met dat van de automobiel sector. Elke geproduceerde omvormer wordt individueel getest met het oog op kwaliteitscontrole. SMA is als fabrikant overigens zelf-gecertificeerd voor CE- en UL-markering, en beschikt tevens over uitgebreide testfaciliteiten.

SMA Kenniscentrum en Solar Academy SMA Benelux beschikt in Mechelen over een eigen Kenniscentrum waar alle know-how die in het hoofdkantoor in Kassel wordt verzameld, en, ten behoeve van de installateurs, actief in de Benelux,

38 | Fedelec magazine

Projecten, groot en klein De voorbije jaren werden tal van opmerkelijke projecten met SMA omvormers in ons land gerealiseerd, zoals bijvoorbeeld bij Audi in Vorst. In het Gentse was er recent het project Kluizen, naar het gelijknamige, reusachtige waterbekken, waar een mega zonnestroominstallatie, uitgerust met SMA omvormers, werd in gebruik genomen. Maar het overgrote deel van de zonnestroominstallaties waarin SMA-omvormers worden geïntegreerd, betreft uiteraard residentiële toepassingen.

“Duurzame, energiezuinige en

innovatieve ledverlichting” •

Hoogste lumen per watt

•

DALI (bi-directionele aansturing)

•

Verblindingsvrij (lage UGR)

•

5 jaar garantie

•

Resistent tegen water én stof (IP66)

•

Slagvast en schokbestendig (IK 10+)

•

Zeer snel te installeren

•

Bestand tegen zeer lage temperaturen

•

Bekabeling geïntegreerd

•

Traploos dimbaar www.technospecials.be

BB-Ledlightpipes, een nieuw ledverlichtingssysteem

voor ondergrondse bouwwerken zoals parkeergarages, voetgangers- en verkeerstunnels, metro- en treinstations, ....

Deze onderhoudsvrije ledverlichting is uiterst zuinig

in verbruik. BB-Ledlightpipes garanderen meer dan 100.000 branduren, is een bijzonder duurzame oplossing en cradle to cradle vervaardigd.

reportage

“I

n juni nam Socomec België haar intrek in een nieuw gebouw in het Anderlechtse Paepsempark. Van de verhuis werd gebruik gemaakt om ook de commerciële, logistieke en administratieve organisatie ver-

der op punt te stellen. Met een deelname als hoofdsponsor aan de volgende Batibouw en het sponsoren van o.m. events voor datacenters, profileert Socomec België zich als een open en toekomstgerichte marktspeler.

”

Socomec

Verhuis zorgt voor nieuwe wind en marktgedreven aanpak Na enkele tientallen jaren gevestigd te zijn

op de vroegere locatie. Van de verhuis-

streekse concurrenten zijn ook klant bij

geweest op de – inmiddels te krap beme-

gelegenheid werd ook gebruik gemaakt

ons. Indien zij de vraag krijgen om een

ten – locatie langs de Schaatsstraat in

om alle interne procedures opnieuw door

bepaald product op maat te maken,

Vorst, is het bedrijf nu gelocaliseerd in

te nemen. De twee bestaande divisies,

waarvoor het hen aan knowhow en/of

het hart van het Anderlechtse industri-

Socomec Schakel- en meetapparatuur

voldoende tijd ontbreekt, kopen ze die

ële weefsel. Socomec België werd in

en Socomec UPS – elk met een eigen

oplossing vaak bij ons in. Daarna bren-

1975 opgericht als het eerste buiten-

budget en directie -, werden versmol-

gen ze die onder private label op de

landse filiaal van de groep Socomec,

ten tot Socomec België as such. Zo ver-

markt. Socomec doet heel wat maat-

en wordt geleid door managing director

dwijnt de vermelding UPS in de nieuwe

werk voor externe projecten”, aldus

Vincent Bellefontaine. Het bedrijf telt een

benaming van het bedrijf. De diverse

Verplancke. (zie ook kaderstuk)

30-tal medewerkers. Er zijn 5 commer-

functies in de beide afdelingen werden in

ciële medewerkers, waarvan er 2 enkel

grote lijnen behouden, maar de betrok-

‘Showroom’ ruimt plaats voor

focussen op projecten. Bart Verplancke,

ken medewerkers delen nu wel dezelfde

interactieve events

Operational

Assistant

kantoorruimtes. De medewerkers van

Ook de marketing bij Socomec onder-

Socomec België: “Het Belgisch filiaal is

Marketing

Socomec UPS kregen intern opleidin-

gaat grondige veranderingen. “Dit jaar

vaak een testmarkt voor interne verande-

gen over de werking en de producten

organiseren we geen open deur, omdat

ringen bij de groep. Vele (proef)projecten

van Socomec Schakel- en meetappa-

we onze klanten pas willen uitnodigen

– die een gunstig verloop kennen – wor-

ratuur, en vice versa. Dit samensmelten

eens de afwerking van het gebouw vol-

den later ook in andere buitenlandse fili-

geldt voor al onze diensten. Dit impliceert

ledig op punt staat. We zijn afgestapt

alen doorgevoerd. Zo zijn we het eerste

onder meer dat onze klanten voortaan

van het oude showroom concept. In

filiaal dat recent overgeschakeld is op

bij Socomec slechts één aanspreek-

onze huidige branche is dit namelijk

het besturingssysteem Windows 7, op

persoon hebben, wat op termijn meer

weinig zinvol, omdat de technologie en

basis waarvan we onze diverse databan-

onderlinge kruisbestuiving en cross sel-

de toestellen zo snel wijzigen dat men

ken in één zelf ontwikkeld systeem zullen

ling moet genereren. Deze manier van

de showroom moeilijk up to date kan

onderbrengen.”

werken is bovendien een stuk transpa-

houden. Bedoeling is om dit gebouw

ranter en kostenefficiënter.”

op zich als een referentieproject-show-

Kruisbestuiving moet cross selling

room in te richten. Zo zal o.m. de grote

genereren

Maatwerk voor externe projecten

vergaderzaal uitgerust worden met een

Bart Verplancke: “Zowel onze kantoor-

Socomec is een bedrijf met Franse roots,

groot, interactief scherm, waarop alle

ruimtes als onze stockageruimtes waren

dat nog steeds in handen is van de fami-

informatie, afkomstig van onze interne

te klein en niet meer aangepast aan de

lie Steyert. “Als sterk technologiegedre-

meettoestellen, zal kunnen getoond

moderne noden. Omwille van de steeds

ven bedrijf hecht Socomec veel belang

worden. Socomec heeft onder meer

verder uitbreiding nemende service-

aan onderzoek en ontwikkeling. Daar

micro-UPS ontwikkeld die zowel bij par-

activiteiten werd hier ook een ruimere

plukken we nu ook de vruchten van. Om

ticulieren als bij KMO’s kunnen worden

stock aan wisselstukken voorzien dan

een voorbeeld te geven: bepaalde recht-

toegepast. Deze oplossingen zullen ook

40 | Fedelec magazine

Gamma UPS met het nieuwe gamma micro-UPS

hier kunnen getoond worden. Via moni-

ficeerd is. Dienstverlening naar de klant

toren zullen alle mogelijke applicaties

wordt steeds belangrijker in de branche.

live kunnen gevolgd worden door onze

Verplancke: “De redenen liggen voor

klanten-bezoekers. Ook nieuw is het feit

de hand: er is vooreerst het schrijnend

dat Socomec bij dergelijke events zal

gebrek aan voldoende goed opgeleide

samenwerken met een aantal partners,

medewerkers. Bovendien worden steeds

toonaangevende technologiebedrijven

meer oplossingen via een computersys-

zoals bv. Legrand en GE, die marktleider

teem of elektronisch gestuurd, waar-

zijn in hun respectievelijke marktniches.”

door de klant sneller geneigd is om een interventie te vragen. Onze servicedienst

Datacenters: dé groeimarkt

telt momenteel zes medewerkers maar

In de nieuwe, compacte en handige

we zoeken dringend 3 bijkomende ser-

Socomec-catalogi wordt elk marktseg-

vicemensen.” Naast de teleservice – het

ment in een duidelijk herkenbare kleur

inbellen op het toestel bij de klant ingeval

gestoken wat de klant toelaat sneller

van defect – is er eveneens het wacht-

en gerichter op zoek te gaan naar de

dienst systeem dat 24 uur op 24 opera-

gewenste informatie. Datacenters vor-

tioneel is. Van zodra de klant belt, wordt

men één van de voornaamste groei-

de lijn overgenomen door het centrale

markten voor Socomec, ook in ons

systeem en vandaar automatisch door-

land. Reden waarom er voor het eerst

gestuurd naar de technieker van wacht.

een afzonderlijke cataloog voor dit spe-

De interventie bij de klant vindt plaats bin-

cifieke marktsegment wordt gepre-

nen de contractueel overeengekomen en

senteerd. Verplancke: “Momenteel

door de klant gekozen periode.

werkt Socomec België in opdracht van Fabricom Suez mee aan het grootste

Zes marktsegmenten Met het oog op een optimale markt- en klantenbenadering zijn de activiteiten van Socomec in vier strategisch georiënteerde Business Applications opgesplitst: Energy-efficiency, Solar Power, Critical Power en Power, Control & Safety. Onder Energy-efficiency ressorteren het Diris en Countis materiaal en de bijbehorende software, en alles wat retrofit en energiebeheer betreft. ‘Solar Power’ groepeert niet enkel alle knowhow rond fotovoltaïsche toepassingen maar tevens de Combiner Box en Sunsys oplossingen. Onder ‘Critical Power’ ressorteren alle UPSsystemen en ATyS-systemen + by-pass. Denk bijvoorbeeld aan Flywheel. Onder ‘Power, Control & Safety’ tenslotte groepeert Socomec de specifieke toepassingen met het Sirco-materiaal.

Bedoeling is vanuit deze 4 business-applicaties 6 marktsegmenten zeer actief te bewerken.

Het betreft Hernieuwbare Energie, Gebouwen (vooral kantoorgebouwen), Industrie, OEM’s (die Socomec-apparatuur in hun toepassingen integreren), Infrastructuur (transportwereld, luchthavens, spoorwegen…) en Kritieke Omgevingen (banken en verzekeringsmaatschappijen, datacenters).

www.socomec.be

datacenter van Europa, het Crealysproject, dat in Bergen stilaan vorm krijgt.

Ook een ander datacenter project – in opdracht van één van de wereldspelers uit de internetmarkt -, zit in de pipeline, en zal eveneens op Belgische bodem worden gevestigd.”

Service-activiteit neemt toe Op de nieuwe locatie beschikt Socomec België ook voor het eerst over een klein testlabo, waar bepaalde routinetesten kunnen worden uitgevoerd. Voor de meer specifieke, doorgedreven testen kan men terugvallen op het testlaboratorium in Benfeld (Straatsburg), dat Asefa gekeurd en Coffrac gecertiTestlabo

Fedelec magazine | 41

reportage

Schrack Technik

Databekabeling van A tot Z

“E

kasten, specifiek bedoeld om blade seren zeer breed assortiment hoog kwalitatief elektrisch materieel

vers in serverlokalen in onder te brengen.

zorgt ervoor dat Schrack Technik het installatiebedrijf totaalpak-

Deze modellen worden niet met een gla-

ketten op maat kan aanbieden. Databekabeling en verlichting zijn

zen deur en volle rugwand geleverd, wel

”

de groeimarkten bij uitstek.

met een dubbele, geperforeerde achterdeur. Bovendien zijn ze robuuster en zwaarder dan een klassieke datakast”,

Vorig jaar realiseerde de Schrack Technik

‘Afgemonteerde glasvezelkabels’

aldus Dominique Van Hecke, Product

Group een totale omzet van om en bij

Databekabeling is een voornaam markt-

Manager Data-Techniek. “Het aspect

de 200 miljoen euro, vooral op de thuis-

segment voor Schrack Technik. Marc

energieverdeling sluit hier naadloos bij

markt – Oostenrijk – en in Oost-Europa.

Steenssens: “We focussen vooral op

aan. Ook hier zijn er nieuwe ontwikke-

In België is Schrack Technik gevestigd in

de passieve componenten van datanet-

lingen zoals de IT Meter Line producten

Sint-Denijs-Westrem. Naast o.m. scha-

werken, zeg maar de infrastructuur van

die zorgen voor de energieverdeling in de

kelmaterialen, modulaire apparatuur en

gebouwen. Hiervoor hebben we o.m.

datakast en tegelijkertijd het energiever-

aansluitklare borden, inclusief schema’s

een zeer performante datakabel op de

bruik monitoren. Wat niet wegneemt dat

en layout, heeft Schrack Technik ook

markt. Ons assortiment datakasten

we ook de klassieke verdeelblokken – al

een volledig gamma verlichtingsarma-

omvat zowel datakasten voor server-

dan niet met meteropname – in ons gam-

turen – inclusief de lampen – in het aan-

rooms als gewone kabelverdeelkasten

ma hebben, die kunnen uitgelezen wor-

bod. Inzake LED heeft Schrack Technik

voor data-installaties. Ook voor het leg-

den in het netwerk. Dit stelt de beheerder

de meest geavanceerde toestellen in

gen van backbone verbindingen van

in staat om het stroomverbruik te monito-

huis. In grote lijnen is het bedrijf actief in

de ene naar de nadere dataroom heb-

ren en eventueel te switchen. Daarnaast

4 marktsegmenten: gebouwentechniek,

ben wij de benodigde glasvezelkabel

heeft Schrack Technik oplossingen voor

industrie, verlichting en databekabeling.

in huis. Schrack Technik beschikt over

kleinere installaties, denk aan de 10 inch-

Marc Steenssens, zaakvoerder Schrack

het complete gamma glasvezelbekabe-

oplossingen voor netwerken die bv. in

Technik bvba: “We leveren rechtstreeks

ling, met o.m. de multimode OM4 stan-

een dokterspraktijk, een notariaat of de

aan installateurs, bordenbouwers, IT-

daard glasvezelkabel. Afgemonteerde

betere residentiële woning kunnen wor-

specialisten en industriële klanten. Ons

glasvezelkabels, met alle types connec-

den geïmplementeerd.”

team van specialisten zoekt samen met

toren en kabels, - inclusief een test-rap-

de klant naar de beste oplossing. Klanten

port voor de eindklant - behoren tot de

kunnen zowel bestellen via telefoon, fax

mogelijkheden.”

of via onze sterk uitgebouwde on line webshop. Daar kunnen ze nagaan wat er

Energieverbruik monitoren en

precies in stock is, en – via een APP – op

eventueel switchen

hun I-Phone de netto-prijzen raadple-

“Daarnaast heeft Schrack Technik

gen. Onze service is sterk adviesgericht,

wandkasten en bestaande kasten voor

het opleidingsaanbod zorgt ervoor dat al

serverrooms in het aanbod. In het gam-

onze producten volgens de voorschriften

ma bestaande kasten – met een diepte

kunnen worden geïnstalleerd.”

van 1200mm – is er een range aan data-

42 | Fedelec magazine

Toolless connector In ons land maakt de koperen Cat 6 UTP kabel nog steeds 80 tot 90 procent van de bekabeling uit, al zit de Cat6A bekabeling duidelijk in de lift. Qua afmetingen zijn cat 6 en cat 6A identiek. Deze laatste is bij Schrack Technik zowel in enkel- als dubbelvoudige versie beschikbaar. Op deze kabel wordt standaard een gelijkaardige, toolless

connector gemonteerd, ongeacht het type datainstallatie. Een toolless verbinding kan op nauwelijks 90 seconden worden gerealiseerd. De kabel kan worden ingepland in een volledig schakelgamma, hetzij bv. het Visio-gamma van Schrack Technik, hetzij dat van een andere marktspeler. Dominique Van Hecke over eventuele foutieve aansluitingen bij databekabeling: “Deze hebben bijna altijd te maken met de wiremap. Zo’n 80 procent van de huidige data-installaties zijn UTP, al merken we dat studiebureaus tegenwoordig vaker cat 6A (10 Gb over koper) voorschrijven.

We kiezen bij 10 GB-oplossingen altijd voor afgeschermde bekabeling (cat 6A).

In dat geval werken we namelijk met frequenties tot 500 megahertz. Hogere frequenties geven aanleiding tot storingen tussen de paren in de kabel, maar ook tussen de kabels onderling. Er zijn twee mogelijke kabeloplossingen: FFTP en SFTP.” Schrack Technik beschikt tevens over een productsegment voor IT-verantwoordelijken. Denk aan patch-

snoeren met LED-functionaliteit. Deze hebben aan beide zijden een led die de uiteinden van het snoer laat oplichten.

Daarnaast is er het LED LINK LINE Cat 6A materieel dat - volledig afgemonteerd - op de werf wordt geleverd, en vooral bedoeld is voor kantooromgevingen met verhoogde vloeren.

Goed thuis in tertiaire sector Installatiebedrijven maken gebruik van Schrack Technik-materieel voor projecten met schakelmaterialen of datamateriaal, of een combinatie van deze beide. Zo werd recent de Kanselarij van de Eerste Minister (‘Wetstraat 16’) volledig ‘toolless’ met Cat 6A bekabeling uitgerust.

‘Maar Schrack Technik grossiert vooral projecten in de tertiaire sector: kantoorgebouwen, scholen, wzc… Voor quasi elk project leveren we ongeveer 80 procent van het elektrotechnisch materieel, behoudens de installatiekabel”, besluit Marc Steenssens. www.schrack.be

VAKBEKWAAMHEID VERENIGT. ENERGIETECHNIEK INDUSTRIE EN VERDEELKASTEN INSTALLATIETECHNIEKEN NOODVERLICHTING NETWERKTECHNIEK VERLICHTING

BEKIJK, BESTEL EN VINDT TECHNISCHE INFORMATIE OP ONZE OVERZICHTELIJKE WEBSHOP

WWW.SCHRACK.BE Twaalfapostelenstraat 14, 9051 Sint-Denijs-Westrem, TELEFOON 09/384 79 92, E-MAIL info@schrack.be

Fedelec magazine | 43

Product News

Hager: UV-bestendige kabelkanalen van het type tehalit.LFE

Siemens en ABM lanceren ‘Simogear Assembly Center’

Hager heeft een nieuw verdeelkanaal ontwikkeld, specifiek

Sinds begin juni staat ABM (Atelier Belge de la Manutention)

voor buitenopstelling. De voornaamste pluspunten zijn de

in België in voor de assemblage en distributie van de reeks

UV-bestendigheid, de stabiliteit en de bestendigheid tegen

Simogear-motorreductoren vanuit het nieuwe assemblagecen-

vandalisme (grote mechanische weerstand: 20 Joule bij -20 °C

ter in Fleurus, nabij Charleroi. Dankzij dit assemblagecenter kan

- equivalent IK10). De zuiver wit gekleurde kabelkanalen zijn

Siemens samen met zijn partner ABM een aanzienlijke inkorting

gemakkelijk te zagen en te bewerken, en kunnen niet roesten.

van de leveringstermijnen realiseren, evenals een verhoging van

Deze LFE-kanalen hebben een goede prijs/kwaliteitsverhou-

de capaciteit, de productiviteit en de flexibiliteit voor de levering

ding in vergelijking met glasvezelversterkte polyester, alumini-

van deze performante aandrijfsystemen. Het nieuwe assem-

um of RVS kabelkanalen, en vinden vooral hun toepassingen

blagecenter kreeg de naam ‘Simogear Assembly Center’ toe-

in het geleiden van kabels naar zonnepanelen, warmtepompen

gewezen. Sinds 10 juni jongstleden wordt de Simogear-reeks

en voedingskabels op gevels en daken. Ondanks het feit dat ze

van voor de Belgische markt door dit Siemens-partnerbedrijf

blootgesteld worden aan UV-stralen en grote temperatuurver-

geassembleerd. Hun Siemens Assembly Center in het Waalse

schillen behouden ze hun mechanische eigenschappen. Er zijn

Fleurus kreeg een

2 standaardafmetingen: 40 x 60mm en 60 x 110mm. De kabel-

officiële Siemens-

kanalen zijn bestand

certificering. ABM is

tegen lage tempera-

tevens actief op het

turen tot -20 °C. Hun

vlak van herstelling

werkingstempera-

en onderhoud van

tuur gaat van -20 °C

mechanische aan-

tot +60 °C.

drijfsystemen.

www.hager.be

www.siemens.be

BTicino lanceert voorbekabelde kast MyHome Met de introductie van de MyHome voorbekabelde kast wil BTicino de drempel naar domotica voor de installateurs verlagen. In deze kast – die aangewezen is voor de standaardwoning en in flatgebouwen – werden differentieelschakelaars, automaten en schakelcomponenten voor MyHome geïntegreerd.

Hiermee kunnen 18 lichtkringen geschakeld worden, waarvan er 2 dimbaar zijn. Alle contacten op de actuatoren zijn 16 A. De scenariomodule bij deze voorbekabelde kast biedt de mogelijkheid om 16 scenario’s vrij te programmeren. Gebruiksgemak is een voorname troef. Eens de kast gemonteerd zijn alle MyHomefuncties vlot combineerbaar. Op ieder moment kan de kast worden uitgebreid in functie van een groter domoticasysteem. www.bticino.be

44 | Fedelec magazine

Siemens levert aandrijfsysteem voor diesel-hybride bussen in Metz De Siemens-divisie Drive Technologies levert een hybride aandrijfsysteem voor het innovatieve Mettis-transportproject, dat het probleem van de verkeersopstoppingen in Metz aanpakt. Van Hool integreert in 27 bussen de aandrijfmotoren, generatoren, vermogenselektronica en stuursoftware van Siemens. Een dieselgeneratorset voedt de elektromotoren van de uitstootarme, brandstofefficiënte diesel-hybride voertuigen, terwijl een batterijsysteem de overtollige energie opslaat. De tandwielloze motorinstallatie vermindert lawaai en trillingen, wat het comfort voor de reizigers verhoogt. Een permanent bekrachtigde aandrijfmotor verzekert een betrouwbare werking met gering onderhoud. De remenergie wordt door de aandrijfmotor gerecupereerd en naar het batterijsysteem gevoerd. Voordien werd in hybride aandrijfsystemen slechts één batterij gebruikt. Voor dit project werd het batterijsysteem redundant uitgevoerd waardoor de levensduur van de individuele batterijen wordt verlengd. Het systeem is perfect afgestemd op de start- en remcycli van bussen in het openbaar vervoer. www.siemens.com

De slimme teleruptor van Qbus

SchrEder: HAPILED voor park in Andenne

Qbus lanceert het Qbus Stand-Alone gamma, waarvan de nieu-

Als onderdeel

we gepatenteerde Stand-Alone uitgangsmodule – de REL04SA –

van een renova-

de basis is. De REL04SA DIN-rail uitgangsmodule heeft 4 uitgan-

tieplan werd het

gen en 5 ingangen. Op deze ingangen kunnen standaard druk-

Dieudonné Park

knoppen worden aangesloten, waarbij de vijfde ingang een alles

in het centrum

uit- en een alles aan-sfeer (paniektoets) oproept. De module kan

va n

zowel op zichzelf – dus zonder de Qbus Controller en zonder

omgetoverd in

externe voeding – werken, als op een Qbus controller aangeslo-

een

ten worden om deel uit te maken van een volledige domotica-

ningsplaats voor

installatie. Zo kan de installateur dezelfde module gebruiken als

de oudere bewoners. Zo werd de toegankelijkheid verbeterd,

een teleruptor-oplossing én als deel van een Qbus domotica-

en werd het park ook uitgerust met nieuwe sportelementen,

installatie. In zijn Stand-Alone functie hoeft deze relaismodule niet

speciaal voor ouderen. Het welslagen van een dergelijk project

geprogrammeerd te worden en kunnen via de knoppen op de

wordt tevens mee bepaald door de verlichting die voor de nodi-

module de uitgangen in aan/uit of in rolluikmode geplaatst wor-

ge veiligheid en comfort moet zorgen. De HapiLED van Schréder

den. Via een externe voe-

bleek een geschikte oplossing voor dit park. Het toestel ver-

ding is LED-feedback naar

spreidt een wit licht en creëert zo een gevoel van veiligheid met

de drukknoppen mogelijk.

een groot visueel comfort voor een warme avondlijke sfeer. Zijn

Qbus heeft ook een Stand-

elegant design past perfect bij het landschap zowel overdag als

Alone Dimmermodule en

's nachts. De verlichtingstoestellen zijn erg energiezuinig en wor-

een Qbus-driver aan het

den van middernacht tot 6 uur 's morgens gedimd om zo een

gamma toegevoegd.

bijkomende energiebesparing te realiseren.

www.qbus.be

www.schreder.com

A nd e n n e ontspan-

Fedelec magazine | 45

Product News

Hager: multimediakasten vega D

Legrand lanceert zwarte DLP-kabelgoten

De wereld van de multimedia, en de systemen in het bijzonder,

Speciaal voor Apple Stores ontwikkelde Legrand zwarte DLP-

worden steeds flexibeler. Een degelijk netwerk voorzien in de

wandgoten. Daarmee lanceert het bedrijf een oplossing die de

woning is dus belangrijk. Het aanbod van de marktoperatoren

functionaliteit van een wandgootsysteem koppelt aan modern

is uitgebreid, hun componenten zijn zeer verschillend. Daarom

design. Dankzij het directe klikbevestigingssysteem is de

lanceert Hager de nieuwe kast vega D multimedia. Deze multi-

nieuwe wandgoot makkelijk en snel te installeren. Met behulp

mediakast is een universeel systeem dat veel installatieplaats

van een eenvoudig “klik-in”-principe worden de gewenste

biedt en openstaat voor alle VDI zwakstroomcomponenten van

functies Mosaic gewoon in de goot geklikt en aangesloten.

alle operatoren en providers van de markt. Geïsoleerde stop-

Het stijlvolle zwart van de DLP-wandgoten wordt doorgetrok-

contacten zorgen voor de elektrische voeding van deze compo-

ken naar alle toebehoren. De kabelgoten kunnen worden uit-

nenten. De multimediakasten bieden een hoge capaciteit voor

gerust met contactdozen 230 V~ en RJ45-datacontactdozen

modulaire componenten zoals RJ45 connectoren en telefoon-

Mosaic. Ook in zwart, voor de realisatie van een mooi geheel.

splitters. Ze zijn robuust - uit metaal vervaardigd - en compatibel

De DLP-wandgoot wordt aangeboden in een uitvoering

met de modulaire verdeelkasten vega D aangezien ze hetzelf-

met één compartiment (50 x 80 mm) en een model met twee

de design en identieke afmetingen hebben. Een geperforeer-

compartimenten (50 x 130 mm).

de deur zorgt voor een betere afkoeling binnen

www.legrand.be

de kast. Er is keuze uit verschillende modulaire componenten, patchsnoeren en andere toebehoren van Hager om deze kasten naar wens uit te rusten. www.hager.be

ERCO: energiezuinige LED-downlights ERCO biedt een uitgebreid programma van oplossingen voor plafondinbouwarmaturen aan. Alle voordelen van een in het plafond geïntegreerde montage worden gecombineerd, zonder op het ontwerp van gedifferentieerde lichtconcepten te moeten inboeten.

Plafondinbouw-armaturen zijn energiezuinig én flexibel in kantoor- en architectuurverlichting. ERCO heeft in de laatste jaren 100-en nieuwe LED-downlights voor diverse toepassings-gebieden ontwikkeld. Het gamma van de ERCO-plafondinbouwarmaturen omvat vijf specialistische productfamilies die elk voor een lichtoplossing op maat en efficiënt visueel comfort zorgen. Zo is Spherolit LED downlight een nieuw instapproduct in de ERCO LED-verlichting (20 W) voor ruimtes met een beperkte tot gemiddelde hoogte.

Compact LED zijn compacte downlights met geringe inbouwhoogte voor algemene verlichting met wide flood, verkeerszones en werkplekken door ovale lichtsterkteverdeling. Quadra biedt de lichttechniek van de Compact LED-downlights in vierkante vorm bij hoge architectonische eisen. Quintessence LED staat voor systeemdownlights in ronde en vierkante uitvoering. www.erco.com

46 | Fedelec magazine

Ook voor zelfstandigen en KMO’s zijn onze prijzen zeer competitief.

Vergelijk.

Ontdek onze scherpe “Easy pro vast” prijs.

Speciaal voor u heeft Electrabel Easy pro vast ontwikkeld. Een scherpe vaste energieprijs zonder verrassingen en met gratis services. Zo bent u zeker dat u bespaart op uw energiebudget en dat u de kosten van uw zaak makkelijker onder controle houdt. Maak nu zelf de vergelijking op electrabel.be/vergelijkpro en stel vast dat onze prijzen tot de beste van de markt behoren.

www.electrabel.be/vergelijkpro

www.SMA-Benelux.com/Webconnect

Gratis energie, daar krijgen je klanten nooit genoeg van.

Klanten weten graag wat hun zonnestroominstallatie werkelijk opbrengt. Daarom ontwikkelde SMA de Webconnect. Die module verzamelt alle data van de zonnestroominstallatie en stuurt die naar de gratis Sunny Portal van SMA. De betrouwbare netwerkconnectie garandeert een efficiĂŤnte gegevensoverdracht. Net wat je van SMA verwacht. En van een helder zicht op de energieopbrengst, daar krijgen je klanten echt nooit genoeg van, toch?Kiezen voor een SMA omvormer is kiezen voor kwaliteit, duurzaamheid en een goede service. Ook daar krijgen je klanten nooit genoeg van.

SUNNY PORTAL APP