FEDELEC
162
magazine Jaargang 31 - okt/nov/dec 2013
Roks Werken uitvoeren in houtskelet vraagt nette werf en doordachte aanpak
VMA Knowhow en ervaring realiseren voetbaltempel in recordtempo
MEMBER OF: be
Afgiftekantoor Brussel X - BC9646 - Driemaandelijks tijdschrift Verantwoordelijke uitgever: Filip Cossement - Bld. des Canadiens 118 - B-7711 Dottignies
Passie voor vakmanschap, dat verzekeren wij.
Kies Federale Verzekering, de specialist van de bouwsector
Federale Verzekering, opgericht door bouwondernemers, beschermt al vele jaren alle vakmensen van de bouwsector tegen de risico’s van hun activiteiten. Ons eigen netwerk van adviseurs en kantoorhouders staat u rechtstreeks bij met raad en daad. Wij bieden u:
•
kwalitatieve dekkingen: wij zijn de enige verzekeraar die specifieke garanties geeft in onze verzekeringen Burgerlijke Aansprakelijkheid Bouwwerken en Alle Risico’s Bouwplaats;
• •
een gratis preventiedienst; voordelige tarieven en exclusieve voorwaarden.
Wij hebben geen externe aandeelhouders en kunnen dus al onze tijd en middelen aan onze klanten voorbehouden. Bovendien delen wij onze winst met hen!
Meer info: www.federale.be
Om de adviseur uit uw streek te ontmoeten:
De verzekeraar die alles met u deelt, zelfs zijn winst
Colofon
voorwoorD
Fedelec Magazine. Vakblad voor de elektriciteitsector. Gratis verstuurd naar elektrotechnische ondernemers, architecten, studieburelen, groothandel elektriciteit en industriële bedrijven. PERIODICITEIT Driemaandelijks REDACTIE FCOmedia T 056 771310 | F 056 771311 redactie@fcomedia.be
Op 27 september 2013 heeft de ministerraad het voorontwerp van wet betreffende de invoering van het eenheidsstatuut tussen arbeiders en bedienden inzake de opzeggingstermijnen en de carenzdag goedgekeurd. Voor een uitvoerige inhoudelijke bespreking van de verschillende bepalingen verwijzen wij graag naar onze Newsletter (Newsletter 13-2013). Naast deze inhoudelijke punten, waar Fedelec op het eerste zicht een aantal vraagte-
RECLAME - ADVIES FCOmedia, Boulevard des Canadiens 118, 7711 Dottignies T 056 771310 | F 056 771311 filip.cossement@fcomedia.be
kens bij plaatst, denken wij dat dit -opnieuw- een gemiste kans is om ons arbeidsrecht te
VORMGEVING Lien Hoste lien.hoste@fcomedia.be
Politici en sociale partners hadden met de uitspraak van het Grondwettelijk Hof in hun
Version française: sur simple demande
ook door het ambtenarenstatuut erbij te betrekken.
moderniseren en aan te passen aan de geëvolueerde maatschappij van de 21ste eeuw waarin wij nu leven. Ons arbeidsrecht is hopeloos verouderd en star en heeft duidelijk nood aan een vereenvoudigde, moderne structuur. achterhoofd van de gelegenheid gebruik moeten maken om een volledig nieuw eenheidsstatuut uit te werken en van daaruit het hele arbeidsrecht te doen evolueren, liefst Het omgekeerde doet zich echter voor; een nieuwe algemene regel met vele uitzonderin-
VERANTWOORDELIJKE UITGEVER Filip Cossement Boulevard des Canadiens 118, 7711 Dottignies OFFICIEEL TIJDSCHRIFT VAN DE NATIONALE FEDERATIE VAN ELEKTROTECHNISCHE ONDERNEMERS DIRECTEUR FEDELEC Willy Pauwels J. Chantraineplantsoen 1, 3070 Kortenberg T 02 757 65 12 | F 02 757 65 41
gen, voorbehouden rechten die nog 40 jaar zullen doorwerken, verschillende punten die uiterst onduidelijk zijn of pas later uitgewerkt zullen worden; kortom, de oh zo bekende typische ingrediënten waar ons land een patent op lijkt te hebben. Het nieuwe eenheidsstatuut is zoveel meer dan enkel het bijeenbrengen van een aantal bepalingen die van toepassing zijn op enerzijds arbeiders en anderzijds bedienden. Dit maakt deel uit van de essentie van onze maatschappij, want het raakt intrinsiek aan de sociale structuur ervan. Dat dit moeilijk is en veel moed vergt, weten wij ook, maar politici moeten verder durven kijken dan hun eigen achterban en ook denken aan de toekomstige generaties. En men moet niet met het argument afkomen dat hier geen tijd voor was; reeds in 1993 had het Grondwettelijk hof (toen nog Arbitragehof) reeds aangegeven dat het onderscheid tussen
Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt worden door middel van druk, fotokopie, microfilm of op welke wijze ook, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. Voor ondertekende artikels zijn alleen de auteurs aansprakelijk. Voor de inhoud van de advertenties zijn enkel de adverteerders aansprakelijk. De uitgever erkent geen enkel verplichting tot opname van aangeboden advertenties.
beide statuten problematisch was en aangepakt moest worden …
LID VAN DE UNIE VAN DE UITGEVERS VAN DE PERIODIEKE PERS
Antoine Van Lierop, Voorzitter
inhoud
16
24
INSIDE NEWS
05
FEDELEC - INFO VAN DE FEDERATIE - Een 11de Levensverzekeringstrofee op ons palmares! - Elektroclub-House maakt jongeren warm voor elektrotechniek - Nieuwe leden - Laatste nieuwigheden van het sociaal recht! - Fiscale controle - Kmo’s laaiend enthousiast over BRICS-leertraject
07 08 09 10 12 14
TECNOLEC INFORMEERT - Compatibiliteit tussen bestaande dimmers en retrofit ledlampen
31
16
Projecten - Roks: Werken uitvoeren in houtskelet vraagt nette werf en doordachte aanpak 24 - VMA: Knowhow en ervaring realiseren voetbaltempel in recordtempo 31
reportageS
36
- Philips: ‘Connected Living in Livable Cities’ 20 - Qbus: Eenvoudige en open domotica voor duurzaam jeugdverblijfcentrum 22 - Dobiss: Ambiance PRO 27 - Berker by Hager: Nieuwe generatie ronde en functionele schakelaars 28 - TELETASK: Naadloze en geluidloze integratie van plafondwaaiers 30 - Livingston: Nieuwste test- en meetapparatuur meteen beschikbaar 34 - SMA Benelux: Knowhow voor een stabielere PV-markt 36 - Socomec: Verhuis zorgt voor nieuwe wind en marktgedreven aanpak 40 - Schrack Technik: Databekabeling van A tot Z 42 product news
44
INSIDE NEWS FEDELEC WEST-VLAANDEREN ORGANISEERT INFOAVOND ELEKTRISCHE BORDENBOUW VOLGENS DE NIEUWE NORM NBN 61.439 Dat Fedelec West-Vlaanderen het ritme te pakken heeft werd bewezen door de belangstelling op de infoavond die werd georganiseerd op donderdag 3 oktober in de B’aula van Confederatie Bouw te Kortrijk. In samenwerking met 6 fabrikanten; ABB, GE Energy, HAGER, LEGRAND, SCHNEIDER Electric en SIEMENS, die elk hun eigen demostand hadden opgebouwd, werden ‘s namiddags een 160tal leerlingen van 8 verschillende lokale scholen ontvangen, die onder begeleiding van hun leerkrachten interessante en praktijk gerichte uitleg kregen rond bordenbouw. ’s Avonds was het dan de beurt aan de “echte “ installateurs. Een 100-tal deelnemers hadden zich ingeschreven voor dit netwerkingmoment en waren geïnteresseerd in de richtlijnen m.b.t. de nieuwe norm NBN 61.439 voor bordenbouw. Tussendoor en nadien bij een goeie babbel onder collega’s en fabrikanten konden de aanwezigen zich te goed doen aan een smakelijk pakje friet met lekker sausje en dito “boulet of frikandel”.
Familiedag FEDELEC OOSTVLAANDEREN ter gelegenheid van 35-jarig bestaan. Op zondag 1 september had Fedelec Oost-Vlaanderen de leden uitgenodigd in Provinciaal Domein DE GAVERS te Onkerzele bij Geraardsbergen voor een gezellige familiedag. De leden met hun gezin werden er verwelkomd door voorzitter Bernard Van Rysseghem en er werd hen een smakelijk vis/ vlees BBQ aangeboden en een hele namiddag animatie op het domein. Er was voor elk wat wils zoals; pedalo, surfbike, boogschieten, golf, boottocht Gaverveer, gocart, partijtje zwemmen of gewoon weg een gezellige wandeling op het domein. Na de zomerse weken konden we het gelukkig droog houden op zondag en viel de temperatuur al bij al nog mee; ’s middags was er zelfs een aangenaam zonnetje dat ons toeliet om het aperitief te nuttigen op het panoramisch balkon van het restaurant. ’s Avonds waren er alleen maar blije gezichten, al moet gezegd dat toch niet iedereen van de kleinsten het gebrand had op de eerste schooldag ’s anderdaags. Met een typisch streekprodukt, zijnde de mattentaart en een goodiebag gevuld met gadgets van de ondersteunende partners, trok iedereen tevreden en voldaan huiswaarts. Fedelec Oost-Vlaanderen dankt bij deze nogmaals; AXIOMA • CONFEDERATIE BOUW OOST VLAANDEREN • federale verzekering • REXEL • SCHNEIDER ELECTRIC • SODISKA • VAN CAUTER MULTITECHNIEKEN • ZUMTOBEL LIGHTING • CEBEO • CHEYNS • GE • HILTI • KILOWATT • SIEMENS • STAGOBEL
Fedelec magazine | 5
inside news
OPEN BEDRIJVENDAG bij ELEKTRO KAMIEL SMET te Sint-Niklaas Op zondag 6 oktober stonden de deuren wijd open bij voornoemd bedrijf, reeds jarenlang trouw Fedelec lid en met zaakvoerster Els Smet, bestuurster van de regionale Fedelec afdeling Oost-Vlaanderen. Reeds op vrijdagavond werden klanten en zakenrelaties uitgenodigd en kon je op de koppen lopen. Het enthousiaste team medewerkers van Elektro Kamiel Smet zorgde voor een gesmaakte rondleiding en boeiende uitleg met betrekking tot de activiteiten van de firma. Op zondag werd afgeklokt op bijna 1500 bezoekers wat een echt succes is! Proficiat!
Optimaliseer uw energieverbruik Vermijd hoge energiekosten en slecht of zelfs niet-functionerende installaties. Ook al zijn de basisparameters in orde, toch kunnen verborgen storingen zoals spanningspieken en onbalans voor heel wat problemen zorgen. Bestrijd ze met de PQA820-serie driefasen netanalysers. Zeer
uitgebreide analysemogelijkheden
Groot
touchscreen kleurenscherm
Nederlands-, Zeer
Frans- of Engelstalige bediening
ruim geheugen, extern uitbreidbaar
Beoordeelt Inclusief
meetresultaten conform EN50160
o.a. software, meetsnoeren en stroomtangen
Optionele
KWS® service- en kalibratieformule
Vraag nu een gratis demonstratie aan!
6 | Fedelec magazine
Een 11de Levensverzekeringstrofee op ons palmares!
“U
bent een zelfstandig bedrijfsleider? Dan zal dit artikel u vast en zeker interesseren! Op 23 oktober 2013 vond de uitreikingsceremonie van de Levensverzekeringstrofeeën plaats. Wij vielen in de prijzen met F-Manager VIP, verkozen tot beste product in de categorie “Verzekering van individuele pensioentoezegging”.
”
WELKE TROEVEN OVERTUIGDEN
ISO-9001 certificaat. Dit betekent dat het
Een gunstige forfaitaire aanslagvoet (tus-
DE JURY?
beheer van de contracten F-Manager VIP
sen 20 en 16,5%) wordt toegepast bij de
» Een optimaal rendement
verloopt volgens normen gericht op een
storting van het pensioenkapitaal. Deze
F-Manager VIP, dat is…
permanente verbetering van de kwaliteit
aanslagvoet kan zelfs worden verlaagd
• de meest performante individuele pen-
van de dienstverlening aan de klanten.
tot 10%, wanneer het kapitaal ten vroeg-
sioentoezegging van de laatste twee
ste op de wettelijke pensioenleeftijd
jaar. Oordeel zelf: 3,55% in 2011 en
F-MANAGER VIP, DAT IS OOK
wordt uitbetaald, op voorwaarde dat u
3,45% in 2012*;
» Veiligheid
tot deze leeftijd professioneel actief bent
• een concurrentiële jaarlijkse gewaar-
F-Manager VIP is de ideale pensioen-
gebleven.
borgde rentevoet: 2,50% op het
formule voor u als zelfstandig bedrijfs-
Bovendien zijn de winstdeelnames van
moment dat deze editie wordt af-
leider. Uw extralegaal pensioenplan
de contracten F-Manager VIP vrijgesteld
gesloten; • het vooruitzicht van hoge winstdeel-
wordt gefinancierd door uw onderne-
van belastingen.
names. Ook al hangt het niveau van
uit. Zo geniet u een volledige juridische
» Een nuttig instrument voor een
winstdeelnames altijd af van de evolutie
bescherming: u heeft de garantie dat u
vastgoedverrichting
van de financiële markten en de resul-
altijd kunt beschikken over het gevorm-
Uw contract F-Manager VIP kan nuttig
taten van de maatschappij, het staat
de pensioenkapitaal, zelfs wanneer uw
zijn bij de aankoop, bouw of renovatie van
wel vast dat een onderlinge verzeke-
onderneming failliet gaat, een fusie aan-
een woning***. U kunt, zonder negatieve
raar die geen externe aandeelhouders
gaat of overgenomen wordt.
fiscale gevolgen, hetzij een voorschot op
moet vergoeden vrijgeviger kan zijn
F-Manager VIP biedt u de mogelijkheid
uw contract F-Manager VIP opnemen,
dan de meeste van zijn concurrenten.
om één of meer aanvullende “voorzorgs-
hetzij het in onderpand geven voor uw
Bij ons is het altijd de klant die voordeel
waarborgen” toe te voegen:
hypothecaire krediet.
haalt uit onze goede resultaten!
• Een vervangingsinkomen en/of de
ming en u haalt er rechtstreeks voordeel
Bovendien hebben wij altijd een kosten-
autofinanciering van uw pensioenplan
Redactie: Federale Verzekering
beheersend beleid gevoerd. Een extra
in geval van arbeidsongeschiktheid
www.federale.be
aspect dat een positieve invloed heeft
• Een vooraf vastgesteld kapitaal om de
op de rendabiliteit van de contracten
door u aangewezen begunstigden te
F-Manager VIP.
beschermen bij vroegtijdig overlijden.
» Een dienst met een ISO-9001
» Fiscale voordelen
certificaat
De premies die uw onderneming stort
De dienst voor het beheer van de verze-
in het kader van uw contract F-Manager
keringen van individuele pensioentoe-
VIP, zijn fiscaal aftrekbaar, voor zover de
zeggingen beschikt sinds 2003 over een
80%-regel wordt nageleefd**.
* Globaal brutorendement = gewaarborgde rentevoet + winstdeelname. De rendementen uit het verleden vormen geen garantie voor de toekomst en houden geen rekening met de kosten. ** De som van uw wettelijke en bovenwettelijke pensioen mag niet hoger liggen dan 80% van uw laatste normale bruto jaarloon voor een volledige loopbaan. *** Gelegen in de Europese Economische Ruimte. Voorwaarden en fiscaliteit van kracht op 21 november 2013.
Fedelec magazine | 7
fedelec
Elektroclub-House maakt jongeren warm voor elektrotechniek
“T
er gelegenheid van de Waalse Open Monumentendag, besloot fvbffc Constructiv (het Fonds voor Vakopleiding in de Bouwnijverheid) om opnieuw uit te pakken met een Building Heroes-village.
Na een geslaagde primeur ter gelegenheid van EuroSkills 2012 te Spa-Francorchamps, werd het ‘doe-dorp van de bouwberoepen’ ditmaal georganiseerd op de historische site van Grand-Hornu. Zo’n 1.600 jongeren konden zo op een toffe, interactieve en leerrijke manier kennismaken met alle
”
bouwberoepen.
Electroclub-House
energie. Na afloop mogen ze dit werk-
(vrouwelijke!) elektricien geïntegreerd
Eén van de absolute blikvangers op deze
stukje zelfs mee naar huis nemen. Geen
die de protagonisten van het spel onder
doe-beurs voor kinderen is ongetwijfeld
wonder dat het alweer over de koppen
andere helpt bij het installeren van zon-
de stand die Vormelek heeft ontwikkeld
lopen was in het Electroclub-House!
nepanelen en een windmolen.
de wereld van de elektriciens. Deze inter-
Building Heroes
Interessante websites:
actieve doe-stand kreeg, naar analogie
Het doe-dorp kadert in een ruimere pro-
www.buildingheroes.be – het spel dat
met de andere acties naar deze doel-
motiecampagne van fvb-ffc Constructiv,
ontwikkeld werd door fvb-ffc Constructiv
groep, de naam Elektroclub-House. De
genaamd Building Heroes. Ook de
bezoekende kinderen starten steevast
elektriciens zijn hier van meet af aan bij
www.elektroclub.be – de campagne
met een boeiend opdrachtenparcours
betrokken. In het online spel op www.
waarmee Vormelek kinderen laat kennis-
waarbij ze door de stand worden gegidst.
buildingheroes.be werd onlangs ook een
maken met elektriciteit
om kinderen te laten kennismaken met
Zo maken ze kennis met diverse lichtschakelingen, beveiligingstechnieken en de diversiteit aan beroepsuitwegen met een diploma elektriciteit. Het meest tot de verbeelding spreekt de schatkamer, waar met verschillende beveiligingstechnieken een schat wordt bewaakt. Als de kinderen de opdrachtjes goed uitvoeren, kunnen ze de code kraken om het alarm uit te schakelen! Na het opdrachtenparcours maakt elk kind, onder begeleiding van studenten elektriciteit, een ventilator op zonne-
8 | Fedelec magazine
info van de federatie
Nieuwe leden - 3e trimester 2013 Nederlandstalige B.V.B.A. A.P.V.C.
8980 ZONNEBEKE (PASSENDALE) 9170 SINT-GILLIS-WAAS
De Hr Aertgeerts Frederic B.V.B.A. Algemene Elektriciteit
M. Lewuillion Thierry
8647 LO-RENINGE
S.P.R.L. Naio
De Hr Bertels Laurens
2350 VOSSELAAR
S.P.R.L. Rlc Belgium
1860 MEISE 8500 KORTRIJK
V.O.F. Dema-Technics
9800 Deinze
B.V.B.A. Dx Electro
7301 BOUSSU
S.P.R.L. Nailis Planchers Sureleves
De Hr Baron Olivier De Hr De Kreyger Danny
7060 SOIGNIES 4031 LIÈGE 6043 CHARLEROI
S.P.R.L. Rm Elec S.P.R.L. Visseo
7012 MONS
6464 BAILEUX
M. Masson Mickael 9100 SINT-NIKLAAS
Everaert Marc
be
5377 SOMME-LEUZE
S.A. Hervac
1210 SAINT-JOSSE-TEN-NOODE 7170 MANAGE
M. Vutera Cuda Francesco
9000 GENT
B.V.B.A. Ebm
1910 KAMPENHOUT
N.V. Eco Heating Center
9300 AALST
B.V.B.A. Electro Projects B.V.B.A. Electro Schepers Kurt
3470 KORTENAKEN 8800 ROESELARE
B.V.B.A. Electromatic N.V. Elweco
3631 MAASMECHELEN
B.V.B.A. Hko Leidingen
3630 MAASMECHELEN
N.V. Ikaros Solar Belgium
2900 SCHOTEN
N.V. Interduct Ventilation
9200 DENDERMONDE
De Hr Marico Pieter-Jan
8433 MIDDELKERKE 9240 ZELE
De Hr Ruben De Keyzer De Hr Sadones Dirk
9140 TIELRODE
De Hr Schram Joeri
8000 BRUGGE
E.B.V.B.A. Teletron
1880 KAPELLE-OP-DEN-BOS
B.V.B.A. Trendtech
3511 HASSELT
V.O.F. Trs Projects
8501 KORTRIJK
B.V.B.A. V & A Technics De Hr Withof Kristof
Nu met
ontage* gratis minrichtingen
o w Sortim voor al u 1.500 excl. BTW € f vana
3200 AARSCHOT 3020 HERENT
SHOWROOM ATELIER Sortimo Centrum 1800 Vilvoorde
franstalige M. Canonne Christophe
Sortimo West 8793 Sint-Eloois-Vijve
7180 SENEFFE
6040 JUMET S.P.R.L.U. Chaveco Refrigeration M. Davenne Stéphane 7140 MORLANWELZ-MARIEMONT S.P.R.L.U. Di Palma S.P.R.L. Epsilon Technologie M. Falkowski Zbigniew M. Gérard Julien M. Gilles Pierre
Sortimo Oost 3980 Tessenderlo
MONTAGE STATION
* montage in één van onze inbouwstations t.w.v. max 10 % van de inrichting/Actie geldig vanaf 1 april tem 30 juni 2013/actie is niet cumuleerbaar met ander mogelijke promoties en/of andere condities
5651 WALCOURT 7180 SENEFFE 1800 VILVOORDE
GRATIS TEL. 0800 857 59 fax 0800 857 60 • info@sortimo.be
7390 QUAREGNON 6600 BASTOGNE
Fedelec magazine | 9
fedelec
Laatste nieuwigheden van het sociaal recht!
“I
n de afgelopen maanden heeft de overheid diverse maatregelen bekendgemaakt. Wij willen graag de voornaamste even overlopen. Het gaat om: - Een vermindering van de loonkost voor laaggeschoolde werknemers
- Educatief verlof: verhogen van loongrens voor terugbetaling door de overheid
- Europese vakantie: ook toegestaan aan deeltijders
”
I. Een vermindering van de loonkost
bijgevolg om een periode van maximaal
uitkering bedraagt 500 euro per maand,
voor laaggeschoolde werknemers
drie jaar. Het is ook interessant een der-
dan is er gedurende 3 jaar een loonkost-
Wanneer een werkgever een jonge, laag-
gelijke werknemer aan te werven in het
vermindering mogelijk van 1.000 euro per
geschoolde werknemer in dienst wenst
begin van een kwartaal. Immers, de ver-
maand.
te nemen, kan dit aanleiding geven tot
mindering wordt maar toegekend in de
een belangrijke vermindering van de
mate dat de werknemer ook in dat kwar-
II. Educatief verlof
loonkost, die wel tot 1.000 euro per
taal gewerkt heeft. Heeft hij bijvoorbeeld
Educatief verlof is het recht om, met
maand kan bedragen.
maar de laatste maand voltijds gewerkt
behoud van loon, een bepaald aantal
in het kwartaal van aanwerving, dan is
uren afwezig te mogen zijn om een oplei-
Om in aanmerking te komen voor die ver-
het voordeel geen 1.500 euro meer, maar
ding te volgen. Het is een recht van de
mindering, moet de jongere aan enkele
ongeveer 500 euro. Aan de andere kant komt de overheid
werknemer, dus als die werknemer aan
tussen in de vorm van een werkuitkering van 500 euro per maand. Een werkuitkering is een tussenkomst van de overheid in het nettoloon. Bijvoorbeeld: wanneer een werknemer 1.400 euro netto per maand verdient en er mag een werkuitkering van 500 euro toegepast worden, dan moet zijn werkgever slechts 900 euro betalen en de werkuitkering wordt rechtstreeks door de RVA aan de werknemer betaald. Op deze manier bespaart de werkgever 500 euro per maand uit. Voor deze categorie van jongeren komt de overheid tussen in het nettoloon in maand van aanwerving en de 35 maanden die volgen op die aanwerving. Wanneer het gaat om een voltijdse jongere waarvoor de doelgroepvermindering van 1.500 euro per kwartaal (hetgeen overeenkomst met 500 euro per maand) wordt toegekend en de werk-
gever hem niet verbieden van dit recht
voorwaarden voldoen: • Op het moment van aanwerving moet hij jonger zijn dan 27 jaar; • Op het moment van de aanwerving moet hij werkzoekend werkloze zijn; • In de 18 maanden voor de aanwerving moet hij minstens 312 dagen werkzoekend zijn geweest; • Hij moet laaggeschoold zijn, m.a.w. hij heeft geen diploma of getuigschrift van het hoger secundair onderwijs. De jongere gaat dit kunnen bewijzen aan de hand van documenten die de overheid hem zal geven. Als hij aan die voorwaarden voldoet, dan komt de overheid op twee manieren tussen in de loonkost. Aan de ene kant is er een doelgroepvermindering. Dit is een vermindering van de werkgeversbijdragen van 1.500 euro per kwartaal. Deze vermindering wordt toegepast in het kwartaal van aanwerving en de 11 kwartalen die daar op volgen. Het gaat
10 | Fedelec magazine
alle voorwaarden voldoet, kan een werkgebruik te maken. Niet alle cursussen geven aanleiding tot educatief verlof. De cursussen moeten erkend zijn door de overheid en minstens 32 uren omvatten. Meestal geeft het attest van de onderwijsinstelling waar de werknemer de opleiding volgt, aan, of de opleiding aanleiding geeft tot educatief verlof. De werknemer mag deze opleidingen volgen met behoud van loon. De werkgever mag voor die uren het loon begrenzen. Voor het schooljaar 2013-2014 is dit 2.760 euro per maand. Dit maandbedrag wordt omgezet in een normaal week-, uur-, of dagloon omdat het educatief verlof meestal per week, per uur of per dag zal opgenomen worden. Opgelet! het gaat hier nog maar om een indicatie. Het
info van de federatie
echte bedrag moest op het moment van
in de wetgeving aanvullende vakantie
vakantie hebben voor zover zij minstens
redactie nog in het Staatsblad gepubli-
genoemd) totdat hij 4 weken kan nemen.
20% stijgen in tewerkstellingsbreuk.
ceerd worden.
Tenminste, dit kan voor werknemers die
Bijvoorbeeld: een werknemer werkt in
in het een jaar deeltijds werken en het jaar
een jaar 50% en het jaar dat er op volgt
Anderzijds kan de werkgever een deel
dat er op volgt voltijds werken. Zij mogen
werkt hij 80%. Omwille van zijn halftijdse
van het loon dat hij betaalt tijdens het
altijd hun gewone vakantie aanvullen met
prestaties krijgt hij 10 dagen vakantie.
educatief verlof recupereren bij de over-
dagen Europese vakantie tot 4 weken.
Omdat zijn uurrooster met 20% stijgt
heid, met name bij FOD WASO, Dienst
mag hij die 10 dagen aanvullen met 6
Betaald Educatief Verlof. Het verzoek
Gaat het om werknemers die deeltijds
om deze terugbetaling te krijgen moet
werken en het jaar dat er op volgt wel
voor het schooljaar 2013-2014 inge-
meer uren gaan werken maar toch nog
Het vakantiefonds zal deze dagen
diend worden v贸贸r 30 juni 2015. Ook
niet voltijds, dan mogen zij hun gewone
Europese vakantie betalen. Deze bedra-
hier gaat het nog maar om een indicatie
vakantiedagen aanvullen met dagen
gen zullen dan later in mindering gebracht
maar verwacht wordt dat een werkgever
Europese vakantie tot zij vier weken
worden het dubbel vakantiegeld.
dagen Europese vakantie.
per goedgekeurd uur dat de werknemer educatief verlof nam maximaal 22,09 euro kan terugkrijgen voor het schooljaar 2013-2014! III. Europese vakantie: ook toestaan aan deeltijders Werknemers die in een bepaald jaar twaalf maanden voltijds hebben gewerkt,
E茅n pakket voor alle administratieve behoeften van een elektrotechnisch bedrijf
krijgen het jaar dat er op volgt 20 dagen
Calculatie &
vakantie als zij in een vijfdagenweek werken. Aan werknemers die deeltijds wer-
Dossiers & Projecten
Koppeling groothandels
ken in een bepaald jaar, wordt het aantal dagen vakantie in het jaar dat er op
Vorderingsstaten
volgt, berekend in verhouding tot hun deeltijdse tewerkstelling. Bijvoorbeeld:
Stock
blijft voltijds werken in 2013, deze werknemer krijgt 20 dagen vakantie in 2013. Zijn collega werkt halftijds in 2012 maar
Facturen & Opvolging
U en Cafca, een sterk team
een werknemer werkt voltijds in 2012 en
Regie & Service
Aankopen
voltijds in 2013. Deze collega krijgt maar 10 vakantiedagen in 2013. Europa vond dat dit niet kan: elke werknemer zou in principe 4 weken vakantie moeten kunnen nemen. Belgi毛 heeft dan ook zijn wetgeving aangepast: als
Bezoek onze websites
een werknemer deeltijds werkte in een bepaald jaar en meer uren per week of voltijds gaat werken in het jaar dat er op
Werkbonnen op tablet
volgt, dan moet hij eerst zijn normale vakantiedagen opmaken. Daarna mag hij zijn vakantie aanvullen met dagen Europese vakantie (eigenlijk wordt dit
Cafca nv Rembert Dodoensstraat, 45 Indistriezone Kristalpark B-3920 Lommel T. 011 55 40 10
www.cafca.be www.cafcatrack.be www.digabon.be
Software voor de Installateur
uikers!
Meer dan 2500 gebr
CONTACTEER ONS VOOR EEN DEMO info@cafca.be
Fedelec magazine | 11
fedelec
Fiscale controle
“D
e FOD Financiën is al een paar maanden druk bezig met een nieuw systeem om de belastingplichtigen “doeltreffender” te controleren. Om hun doel te bereiken besteden de fiscale diensten meer aandacht aan een aantal bepaalde punten en in
functie van hun zoekwerk, plannen ze gerichte controles, en zoals te verwachten, staan de bouwbedrijven en aanver-
”
wanten in de kijker.
Belgische bouwbedrijven en aanver-
over nadenken want nu worden de dos-
personenbelasting te ontwijken (sinds
wanten worden spijtig genoeg ook in een
siers centraal geregistreerd en behan-
kort bestaat er een nieuwe sociale ruling
slecht daglicht geplaatst omdat er altijd
deld. Het betekent dat vanaf de tweede
om een herkwalificatie van een manage-
malafide ondernemers rondlopen en
inbreuk een administratieve boete tussen
mentovereenkomst te vermijden), de
voor de fiscus is het niet zo “eenvoudig”
50 en 1.250 euro zal worden opgelegd.
HoReCa-sector waarin de BTW-tarieven
om het kaf van het koren te scheiden.
Wie de fiscale actualiteit een beetje volgt,
niet altijd correct worden toegepast en/
Sinds een zekere tijd trekken ook buiten-
heeft zeker iets gelezen ivm het vrucht-
of waarin nog te veel zwart werk aanwe-
landse bouwbedrijven de aandacht van
gebruik waarmee bepaalde bedrijfslei-
zig is evenals de multinationals die ook af
onze fiscale diensten en worden ze dus
ders hun woning via een vennootschap
en toe in de schijnwerpers staan omdat
vaker gecontroleerd. Dit was dringend
laten betalen. Minister Geens heeft
ze erin slagen om bijna geen belastingen
vermits er inderdaad bepaalde buiten-
meerdere keren het standpunt van de
aan de Belgische Staat te betalen.
landse bouwbedrijven zijn die echt een
Administratie laten kennen en wanneer
kwade reputatie aan de sector geven.
een te groot fiscaal voordeel in hoofde
Het gaat er hier al dan niet om de ver-
De fiscus gaat dus systematischer nakij-
van een bedrijfsleider wordt vastgesteld,
schillende prioriteiten van de fiscus op te
ken of buitenlandse bedrijven niet over
zou het voordeel van alle aard zwaarder
sommen en het is niet onze bedoeling om
een fiscale zetel in België zouden moeten
moeten worden belast.
deze te beschouwen als heksenjachten
beschikken en voor alle bedrijven gaan
De fiscus buigt zich ook over andere enti-
of niet.
de fiscale diensten voornamelijk de fis-
teiten zoals de VZW’s die in bepaalde
Iedereen heeft zijn mening hierover en
cale aangiften, de BTW- en de bedrijfs-
gevallen niet meer als vereniging “zonder
het is nog altijd de belastingplichten die
voorheffingsaangiften alsook de betaling
winstbejag” kunnen worden beschouwd
hun eigen keuzen maken om eventueel
van de eventuele schulden ervan en de
aangezien ze meer lucratieve activitei-
voor de minste belastbare weg te kiezen.
aangegeven omzet controleren.
ten hebben dan ze laten schijnen, de
Tegelijkertijd kunnen wij enkel vaststellen
De belastingplichtige die zijn aangifte(n)
managementsvennootschappen die af
dat de Belgische fiscaliteit zo ingewik-
“vergeet” in te dienen zal er twee keren
en toe gewoon worden opgericht om
keld is, dat er zoveel uitzonderingen in
12 | Fedelec magazine
info van de federatie
onze aangiften bestaan en dat bepaal-
Ingevolge de wet mag een controleur de
gen die zowel nationaal (tussen de ver-
de belastingplichtigen elke 2 jaar wor-
aard en de belangrijkheid van de werk-
schillende Administraties) als internati-
den gecontroleerd terwijl anderen geen
zaamheden vaststellen en het bestaan,
onaal kunnen gebeuren. Met de jaren
enkele ambtenaar zien gedurende meer
de aard en de hoeveelheid van de voorra-
is het inderdaad moeilijker geworden
dan 10 jaar….
den en van de voorwerpen van alle aard
om buitenlandse inkomsten te verzwij-
nazien. Stricto senso mag hij alleen de
gen omdat de Europese Gemeenschap
Wanneer en wat mag de fiscus
mappen, boeken en ander documenten
opgelegd heeft dat de intresten die een
controleren? Normaal gezien maakt de fiscus een
die bij de belastingplichtige openlijk lig-
belastingplichtige ontvangen heeft op
gen, controleren. Hij heeft met andere
een buitenlandse bankrekening automa-
afspraak met een belastingplichtige om
woorden het recht niet om documenten
tisch worden uitgewisseld. Op termijn zal
een controle “ter plaatse” uit te voeren
uit gesloten kasten en/of laden te nemen
de internationale fiscale samenwerking
want U weet waarschijnlijk dat de fiscus
om ze te controleren maar meestal laat
nog meer worden uitgebreid.
een belastingplichtige niet mag verplich-
de belastingplichtige hem doen. Zelfde
De fiscus beschikt ook over twee “bizar-
ten om zich te laten controleren in de kan-
verhaal voor het kopiëren van documen-
re” bronnen van informatie te weten de
toren van de Administratie. Met andere
ten want in de praktijk laten de meeste
verklikking die sinds een paar jaren fors
woorden: het is aan de controleur om zich
belastingplichtigen de controleur toe om
toeneemt en die vooral van ontslagende
te verplaatsen en niet omgekeerd. Toch,
bepaalde stukken te laten kopiëren ter-
werknemers of arbeiders komt - en oh
vergeet ook niet dat het soms aangera-
wijl de wet zegt dat het niet mag.
verrassing - bepaalde belastingplichti-
den is om tot bij de controleur te gaan
Men moet echter ook redelijk blijven
gen zelf die soms een beetje te uitbundig
als hij het vraagt en dat men over enkele
want het heeft niet veel zin om voor het
zijn in de verhalen en/of foto’s die ze op
hete dossiers beschikt en/of men liever
“plezier” een controleur tegen te werken
bepaalde sociale netwerken plaatsen.
bepaalde elementen wil “verbergen”.
omdat hij eerst ook schriftelijk vragen
Vergeten we niet te melden dat in bepaal-
De controle moet gebeuren gedurende
om inlichtingen kan opstellen (deze vra-
de gidsen België wordt geroemd voor zijn
de normale uren van de activiteit van de
gen kunnen ook vóór een controle wor-
chocolade, zijn ellenlange files, maar ook
belastingplichtige of met andere woorden
den opgestuurd en het is verplicht om ze
zijn fiscale fraude….
wanneer er wordt gewerkt, dus ook soms
schriftelijk en binnen de maand te beant-
midden in de nacht in bepaalde sectoren.
woorden) en ten tweede omdat beide
In geval van een controle bij een particu-
partijen te veel tijd zouden verliezen en
lier (meestal gaat het om een woning die
zoals U weet, tijd kost geld en dit is nog
privé- en beroepsmatig wordt gebruikt)
meer van toepassing voor de belasting-
zijn de regels strikter want de controle
plichtige dan voor die ambtenaar die in
moet tussen 5u en 21u plaatsvinden en
feite “maar” zijn job uitvoert.
de controleur moet in het bezit zijn van
Het zal misschien raar klinken maar vol-
een machtiging van de politierechter.
gens een uitspraak van de rechtbank van
Maar het kan ook zijn dat de fiscus onver-
Brussel moet een PC die aanstaat wor-
wacht langskomt. De enige uitzonde-
den beschouwd als een openstaande
ringen betreffen belastingplichtigen die
kast en mag de controleur de bestaan-
aan het beroepsgeheim gehouden zijn
den raadplegen en ook kopieën maken
omdat hun patiënten of cliënten niet aanwezig mogen zijn op het moment van de
indien nodig. Wanneer de controleur bijkomende vra-
controle.
gen heeft, moet hij ze uitsluitend aan de
Wanneer de controleur in het bezit is van
belastingplichtige stellen of aan de perso-
zijn aanstellingsbewijs en als hij die aan
nen die bevoegd zijn om de gecontroleer-
de bevoegde persoon kan voorleggen,
de onderneming te vertegenwoordigen.
dan mag deze laatste hem de toegang
Een belangrijke bron van informatie voor
niet weigeren.
de fiscus zijn de gegevensuitwisselin-
Fedelec magazine | 13
fedelec
Kmo’s laaiend enthousiast over BRICS-leertraject
“H
et BRICS-leertraject krijgt steeds meer weerklank onder zaakvoerders van Vlaamse kmo-bouwbedrijven. Deelnemers van de voorbije jaren bevorderen spontaan de mond-tot-mondreclame voor dit peterschapsproject van de bouwsector. Gevraagd naar hun eerste indruk, sparen ook de huidige deelnemers de superlatie-
ven niet. “Voor mij is elke BRICS-sessie een openbaring”, vertelt Kris Vermeiren van Thiers-Horizon. Hij is een van de
kmo-zaakvoerders die sinds april hun bedrijfsvoering kunnen versterken op het vlak van rekrutering & motivering van werknemers; kmo-jaarrekeningen; loonbeleid; klantenwerving; juridische aansprakelijkheden en globale bedrijfsstrategie enz. Inschrijven voor het volgende traject kan vanaf voorjaar 2014.
”
Sinds de eerste sessie in 2007 heeft BRICS een hele weg afge-
een meerwaarde om je eigen ideeën af te toetsen bij collega-
legd. Vandaag kunnen aannemers in heel Vlaanderen deelne-
zaakvoerders en tips uit te wisselen. En je merkt snel dat we
men aan dit leertraject. Halfweg hun BRICS-ervaring maken
vaak met dezelfde uitdagingen te kampen hebben. Daarnaast
een aantal aannemers uit Antwerpen en Limburg de balans op.
is de rol van de peters niet te onderschatten. Met al hun erva-
Organisatoren en peters/meters, dat zijn kaderleden uit grote
ring hebben zij een zekere wijsheid en rust opgebouwd. Zij laten
bouwbedrijven die de sessies helpen begeleiden, krijgen van
zich minder leiden door de waan van de dag en slagen erin alles
hen een pluim.
in een ruimer perspectief te plaatsen. Zij wisselen graag van gedachten met ons en doen concrete aanbevelingen. Mijn bij-
Lode Hulsbosch, afge-
zondere dank gaat daarom naar hen uit.”
vaardigde bestuurder van Hulsbosch Bouwbedrijf nv,
Heeft BRICS je nu al aangezet tot grote veranderingen in
gespecialiseerd in agrari-
je bedrijfsvoering?
sche en industriële gebou-
LH: “Elke samenkomst levert me twee à drie bruikbare ideeën,
wen, twijfelt niet om op zijn
die van pas komen bij mijn dagdagelijkse beslissingen. Maar
beurt BRICS aan collega’s
halfweg het traject is te snel voor grote aanpassingen. Immers,
aan te raden. LH: “BRICS werd ook mij aan-
voor een kmo blijft het lastig er snel tijd voor vrij te maken. Je wordt vaak opgeslorpt door het dagelijkse werk en urgenties.”
geraden door een bevriende ondernemer. Daarnaast had
De lokale confederaties bouw lanceren elk jaar opnieuw een
ik het leertraject al leren kennen via een aantal publicaties van
verschillend BRICS-traject, aangezien zij zich op de speci-
de Confederatie Bouw. Vooral de mogelijkheid om een bredere
fieke noden richten van de nieuwe deelnemers. Het resultaat
opleiding te volgen, specifiek gericht op de bouwsector, trok mij
is telkens een manage-
aan en de kans om contacten te leggen met collega’s. Halfweg
mentopleiding op maat
het traject heb ik ontdekt dat BRICS de mogelijkheid biedt om
van de selecte groep van
in een ongedwongen sfeer nieuwe inzichten te verwerven in de
20 aannemers. Herman
verschillende domeinen van het ondernemen. In tegenstelling tot
Vorselmans, zaakvoerder
andere opleidingen is BRICS nauw verbonden met de bouw. Dat
van KA-construct gespe-
maakt het vrijwel meteen toepasbaar in je eigen onderneming.”
cialiseerd in aluminium schrijnwerk, ziet daarom
Hoe verlopen de contacten in je groep?
een speciale rol wegge-
LH: “Informeel en vriendschappelijk. Na de sessies diepen we
legd voor de lokale BRICS-
tussen pot en pint de onderwerpen verder uit. Het is duidelijk
coördinatoren in het welsla-
14 | Fedelec magazine
info van de federatie
Kris Vermeiren, zaakvoerder van het bedrijf Thiers-Horizon gespecialiseerd in platdak isolatie en thermische en akoestische isolatie voor vloeren, ontbreekt bij geen enkele BRICS-sessie: “Tot dusver ging het dan ook om een divers aanbod aan onderwerpen: van leiderschap en coaching tot financiële expertise geënt op kmo’s en een high tech simulatie specifiek gericht op de bouwsector waarbij we in groepjes het hele proces van een bouwproject in al zijn facetten konden doorlopen. De interactie met de andere BRICS’ers en de peters, die dicht bij de deelnemers staan, is voor mij de grote meerwaarde aan dit leertraject. Het is gewoonweg top om deze nieuwe groep te leren kennen.”
gen van het project.
te stroomlijnen. Onder meer op het vlak van financiële bedrijfs-
“Niet alleen biedt BRICS mij een breed algemeen kader, maar
voering heb ik al heel wat opgestoken en ik hoop de volgende
vooral managementtechnieken gericht op een bouwonderne-
sessies dieper in te gaan op ‘omgaan met personeel & leveran-
ming. Tegelijk kan ik van ideeën wisselen met gelijkgestemde
ciers’ en ‘sociaal ondernemen met alle partijen’.“
ondernemers die in dezelfde werkomstandigheden functioneren. De onderlinge gesprekken binnen en buiten de ses-
www.brics-vlaanderen.be
sies leveren me informatie die ik zo kan toepassen in mijn eigen bedrijf. Ook voor mijn persoonlijke ontwikkeling zijn de kennisuitwisseling en onverwachte visies van mijn BRICS-collega’s een
BRICS is een peterschapsproject dat tot stand komt met de steun van het Agentschap Ondernemen.
meerwaarde. In combinatie met de goede begeleiding van de BRICS-coördinatoren maakt dit van elke sessie een plezier.” Katleen Adriaensens van het gelijknamige familiebedrijf in sanitair, verwarming en dakwerken, is vooral te spreken over de interactie met de andere deelnemers tijdens en buiten de sessies. Elke keer opnieuw stemmen de verschillende reacties tot nadenken en leveren zij nieuwe invalshoeken en oplossingen. “Als jonge vrouw in de sector sta ik open voor de ervaring van doorgewinterde bouwondernemers. In ons familiebedrijf heb ik mij intussen heel wat vaardigheden van mijn vader eigen gemaakt, maar de verschillende meningen en visies in mijn BRICS-groep op het ondernemerschap in de bouw zijn ronduit boeiend en leerzaam. Vooral de persoonlijke invalshoek van elke deelnemer bij de aanpak van tegenslagen, problemen en opportuniteiten. De peters vormen
BRICS-deelnemers verzamelen in Sint-Niklaas Op 3 oktober jl. leerden een tachtigtal BRICS’ers uit alle windstreken elkaar beter kennen tijdens een overkoepelende netwerksessie ingeleid door key note speaker Frederik Imbo. Een communicatie-expert en animator bij uitstek die hen expertise en inzicht in communicatievaardigheden op de werkvloer bijbracht. Het ideale opstapje om samen met hun peters/meters, directeurs en coördinatoren van de lokale confederaties bouw in een informeel kader te netwerken over onder meer hun BRICS-ervaringen van de afgelopen zes maanden.
hierbij een goede ‘brug’ om de contacten tussen de deelnemers
Fedelec magazine | 15
Tecnolec informeert
Compatibiliteit tussen bestaande dimmers en retrofit ledlampen Integratie van energiezuinige lampen
Als we dezelfde karakteristiek van een ledlamp bekijken (zie
Door de toenemende aandacht voor energiezuinigheid en de
figuur 2) dan blijkt dat de stroomcurve sterk afwijkt van deze in
snelle ontwikkeling van leds zijn er vandaag reeds verschillende
figuur 1. De vorm is niet sinusvormig en loopt evenmin in fase met
ledlampen in de handel verkrijgbaar. Een gedeelte van deze lam-
de spanning.
pen is bestemd om bestaande gloei- en halogeenlampen te vervangen. Men spreekt in dit geval over retrofitlampen. Het is niet
Terwijl een gloeidraadlamp schematisch voorgesteld kan wor-
onwaarschijnlijk dat dergelijke lampen in een bestaande installa-
den door een weerstand kan een ledlamp rudimentair worden
tie terechtkomen waar de verlichting wordt gedimd. In de praktijk
voorgesteld als een gelijkrichterbrug, gevolgd door een conden-
blijkt dat dergelijke combinaties niet altijd even goed werken. De
sator (energiebuffer) en vervolgens het lichtgevend element. Het
nieuwe lampen in combinatie met bestaande dimmers vertonen
lichtgevend element bestaat uit een ledmodule en bijhorende
vaak een afwijkend gedrag zoals flikkering, onstabiliteit, te hoge
driver. Deze driver stuurt de ledmodule aan waarbij de helder-
minimale verlichtingssterkte, verkorte levensduur van lamp en/of
heid van de led (dimniveau) afhankelijk is van de gemiddelde
dimmer tot zelfs het weigeren van dienst. In deze gevallen spre-
stroom door de led.
ken we dan ook terecht van een compatibiliteitsprobleem. In dit artikel trachten we deze problematiek enigszins toe te lichten.
Niet lineaire karakter Een retrofit ledlamp lijkt op het eerste gezicht erg op een gloeiof halogeenlamp. De vorm van de lamp en ook de lamp voet zijn identiek. Je kunt ze zonder meer in een bestaande armatuur plaatsen en aansluiten. De lamptechnologie is echter totaal verschillend. Bij een warmtestraler (zoals gloei- en halogeenlam-
Figuur 3: Rudimentair schema van een ledlamp
pen) wordt licht verkregen door het opwarmen van een gloeidraad. Dit is een zuiver resistieve belasting waardoor de stroom
De ledmodule en bijhorende driver worden gevoed door de con-
door de lamp perfect gelijkvormig (sinusvormig in geval van het
densator die als energiebuffer functioneert. De spanning over de
gewone distributienet) en in fase is met de aangelegde span-
condensator is bijgevolg afhankelijk van de stroom, die door de
ning. De volgende figuren geven het verloop van de netspanning
led gevraagd wordt, en deze stroom is dan weer functie van de
(blauwe curve) en de stroom door de lamp (rode curve) in functie
gewenste helderheid van de led (=gewenste dimming). Wanneer
van de tijd.
de netspanning groter is dan de condensatorspanning wordt
Figuur 1: Stroom en spanning van een 40 W gloeilamp
16 | Fedelec magazine
Figuur 2: Stroom en spanning van een 8W vervangingsled
er stroom uit het net getrokken om de condensator bij te laden.
Naast de dimwijze bestaan er ook twee bekabelingstopologieĂŤn
Zodra de netspanning onder de condensatorspanning daalt,
nl. tweedraads- en driedraadsdimmers. Bij de tweedraadscon-
wordt er geen stroom meer uit het net getrokken. Deze fenome-
figuratie staat de dimmer in serie met de lamp en is de stroom
nen die gelijktijdig optreden, verklaren het niet lineaire karakter
door de dimmer steeds afhankelijk van de lamp. Bij het drie-
alsook de faseverschuiving van de stroom t.o.v. de spanning.
draadssysteem heeft de dimmer steeds een connectie met het voedingsnet.
Dimmen en topologie Om een ledlamp te kunnen dimmen moet je eerst nagaan of de lamp wel degelijk dimbaar is. Elke fabrikant kan dat op zijn eigen manier weergeven.
Figuur 4: Voorbeelden van (al dan niet) dimbaarheidssymbolen
Figuur 6: Tweedraadsdimmer
In ons land vinden we zowel fase-aansnijdingsdimmers, faseafsnijdingsdimmers als universele dimmers terug. Omwille van kostprijs zijn de fase-aansnijdingsdimmers het meest voorkomend. Deze kunnen zowel in een verdeelbord geplaatst worden als in een inbouwdoos in de muur. Een fase-aansnijdingsdimmer wordt gebruikt voor resistieve en inductieve lasten (bv. elektromagnetische transformator voor halogeenverlichting), terwijl de fase-afsnijdingsdimmer geschikt is voor resistieve en capacitieve lasten (bv. elektronische transformator voor halogeenverlichting). De universele dimmer controleert automatisch welke soort belasting aangesloten is en kiest op basis daarvan de dimwijze.
Figuur 7: Driedraadsdimmer
Voor de goede werking heeft elke dimmer netsynchronisatie nodig. Dit wil zeggen dat de dimmer in staat moet zijn om de nuldoorgang van de netspanning te detecteren waardoor hij zijn ingestelde fasesnijdingshoek kan bepalen ten opzichte van die nuldoorgang. Alleen op die manier laat de dimmer in de tijd een constante hoeveelheid energie door naar de belasting met een stabiele werking van het geheel tot gevolg. Bij het gebruik van ledlampen geniet een driedraadssysteem de voorkeur vermits een perfecte netsynchronisatie mogelijk blijft omdat de nuldoorgangen van de spanning voor de dimmer Fase-aansnijding
Fase-afsnijding
detecteerbaar blijven. Daarenboven kan de dimmer onafhanke-
Figuur 5: Meest voorkomende dimtechnieken
Fedelec magazine | 17
Tecnolec informeert
lijk van de stroom die de belasting vraagt, gevoed worden. In een
Hulpmiddelen of oplossingen?
tweedraadssysteem zal er omwille van de eigen noodzakelijke
Om de problematiek van de compatibiliteit enigszins op te los-
voeding van de dimmer immers steeds een kleine stroom door
sen bestaan er diverse hulpmiddelen. Zo bestaan er vuistregels
de belasting moeten blijven vloeien (serieschakeling van dimmer
die door fabrikanten worden gebruikt om het minimum en maxi-
en lamp). Als de belasting een ledlamp is die reeds bij een kleine
mum aantal ledlampen op dimmers te bepalen. Eén voorbeeld
stroom oplicht, dan zou het kunnen dat de lamp niet helemaal
hiervan is de 10%-vuistregel die zegt dat in geval van het aanslui-
gedoofd kan worden (tenzij er een aan/uit schakelaar in de kring
ten van ledlampen op bestaande dimmers, het totaal vermogen
voorzien wordt).
van de ledlampen niet groter mag zijn dan 10% van het maximaal aangegeven dimmervermogen. Op een dimmer met een maxi-
Compatibiliteit
maal vermogen van 300W mag dan maximaal 30W aan ledlam-
In hoeverre combinaties van bestaande dimmers met één of
pen worden aangesloten. Deze regel wordt gehanteerd om te
meerdere ledlampen nu compatibel zijn, is moeilijk te definiëren.
voorkomen dat te hoge piekstromen eventueel schade aan de
Vóór het ledtijdperk waren goed werkbare combinaties eenvou-
dimmer veroorzaken.
digweg in een tabel te gieten. (Zie tabel 1) Diverse fabrikanten van retrofitlampen en/of dimmers publiceren Vandaag merken we dat men deze tabel niet zonder meer kan
op hun website een lijst waarop verschillende combinaties met
aanvullen met retrofit led- lampen, zeker als het gaat over com-
lampen en dimmers vermeld worden. Per combinatie beoor-
binaties met fase-snijdende dimmers. Er zijn led-drivers verkrijg-
deelt de desbetreffende fabrikant op basis van zijn eigen geko-
baar die uitgerust zijn met een 1..10V of DALI-ingang maar die
zen criteria in hoeverre deze compatibel is en of er bepaalde
komen we vooral tegen bij volledige systemen (driver en ledmo-
beperkingen gelden. Qua beperkingen gaat het dan vaak over
dule) en niet in de retrofitmarkt.
het minimum en maximum aantal lampen dat aangesloten mag
Uit de praktijk blijkt dat twee identieke types van ledlampen met
worden. Het mag duidelijk zijn dat dergelijke lijsten een hulpmid-
een gelijkaardig vermogen maar van een andere fabrikant soms
del zijn maar ze kunnen onmogelijk alle combinaties bevatten.
anders reageren met een welbepaalde dimmer. Het kan zelfs
Bij elke combinatie dient een installateur vooraf na te gaan in
zo ver gaan dat de lampen van het ene merk werken met een
hoeverre deze compatibel is.
bepaalde dimmer en deze van het andere merk niet. Dit heeft vooral te maken met het feit dat een ledlamp eigenlijk een elek-
Uit voorgaande blijkt dat zowel vuistregels als compatibiliteits-
tronische schakeling is waarvan de componenten per fabrikant
lijsten weliswaar een hulpmiddel zijn maar dat ze geen alge-
verschillen.
mene richtlijnen vormen om zeker te zijn van compatibiliteit tus-
Gloeilamp
Halogeen 230V
Halogeen met gewikkelde transfo
Fase-aansnijding
X
X
X
Fase-afsnijding
X
X
Universeel (= keuzemogelijkheid)
X
X
Hulpapparaat of Halogeen met elektronische vermogencomponent met 1-10V ingang transfo
X X
X X
1..10V stuurapparaat
X
DALI stuurapparaat Tabel 1: compatibiliteit tussen dimmers en lampen
18 | Fedelec magazine
Hulpapparaat of vermogencomponent met DALI ingang
sen dimmer en lamp. Op Europees niveau is men bezig met het
snijdende dimmers zou verdwijnen. Kijk bij de aankoop van een
opstellen van standaarddocumenten die een oplossing willen
ledlamp, die je wilt gaan dimmen, goed na of hieromtrent iets
bieden voor de compatibiliteitsproblematiek. Binnen het tech-
gespecifieerd staat in de technische informatie.
nische comité CLC/TC 23BX van CENELEC werkt men aan de aanpassing van de norm EN60669-2-1:2004: schakelaars voor
Andere fabrikanten ontwikkelen een communicatiestandaard
huishoudelijk en soortgelijk gebruik in vaste elektrische installa-
die zowel door de dimmer als de lamp verstaanbaar is zodat er
ties deel 2-1: bijzondere eisen – elektronische schakelaars. Deze
tussen beide compatibiliteit wordt verkregen. In dit laatste geval
norm heeft enkel betrekking op dimmers voor ledlampen, cfl en
dienen zowel dimmer als lamp vervangen te worden en bijgevolg
gloeidraadlampen maar niet op de lampen zelf en hun voorscha-
valt dit buiten de compatibiliteitsproblematiek tussen bestaande
kelapparatuur. Wat lampen betreft zijn het de normen IEC 62612,
dimmers en ledlampen.
62663-2, 62717, 60969 en 61347-1 die de nodige aanpassingen moeten ondergaan. Het uiteindelijke doel van deze aanpassin-
Indien u meer wenst te weten over deze problematiek kan u
gen is het verkrijgen van een eenduidige compatibiliteit zodanig
een uitgebreid document (zie referenties) downloaden via onze
dat toekomstige installaties minder problemen genereren dan
website:
vandaag. De aanpassing van deze normen bieden alvast oplossingen voor toekomstige producten.
www.tecnolec.be
Stilaan verschijnen er in de markt ook producten die de compatibiliteitskwestie trachten op te lossen. Diverse chipfabrikanten hebben intelligente IC’s ontwikkeld die in lampen kunnen geïntegreerd worden en waardoor de dimproblematiek met fase-
Referenties: Dimmen van verlichting – Classificatie van lampen, dimsystemen en de problematiek van compatibiliteit - IWT-project Groen Licht Vlaanderen 2020 – maart 2012
reportage
Philips
‘Connected Living in Livable Cities’
“O
nlangs vond in de nieuwe Gentse Ghelamco Arena de ‘Philips Innovation Experience 2013’ plaats. “Met recente en toekomstige innovaties kan een reële bijdrage worden geleverd aan een betaalbare, betere gezondheidszorg, leefbare en duurzame steden en een aangename moderne levensstijl, daarbij gebruik makend van de
”
laatste nieuwe technologie”, aldus Hans de Jong, CEO Philips Benelux.
In het internetgebeuren zorgt Philips voor
gie-efficiënte verlichtingstechnologieën,
The Edge & Lunavision
een nieuwe mijlpaal in het personalise-
zoals LED, maakt een significant verschil
Een ander opmerkelijk Philips-project
ren en connecteren van verlichting met
voor steden op het vlak van energiecon-
is The Edge in Amsterdam - binnenkort
de introductie van Hue, een persoonlijke
sumptie, maar ook op het vlak van o.m.
één van de meest innovatieve kantoor-
draadloze verlichting die men kan contro-
veiligheid. Met een telemanagement-sys-
gebouwen ter wereld. Philips voorziet
leren en programmeren door middel van
teem zoals CityTouch van Philips bijvoor-
dit gebouw van een intelligent verlich-
een eenvoudige app op de smartpho-
beeld kan stedelijke verlichting individu-
tingssysteem dat verbonden is met het
ne. Samen met Disney lanceert Philips
eel aangestuurd en aangepast worden
IT-systeem van het gebouw; elk lichtpunt
zelfs een Philips Disney StoryLight en
in functie van de noden van het moment.
heeft zelfs een eigen IP-adres. Het hele
Mickey-armatuur, die gekleurd licht
lichtsysteem kan op afstand worden
slim synchroniseert met de klassieke
Voetbal- én lichttempel
gestuurd, de lichtbehoefte kan steeds
‘verhalen’ via een interactief e-book op
Deze Philips Innovation Experience vond
worden aangepast aan het gebruik, per
een iPad, gebruikmakend van de Hue-
plaats in de Ghelamco Arena, het gloed-
minuut, per uur, per dag. Dat maakt het
technologie. Ook huishoudtoestellen
nieuwe voetbalstadion van KAA Gent. Dit
systeem flexibel maar ook energiezui-
zoals koffiemachines worden slimmer
stadion is een voorbeeld van hoe inno-
nig en klantvriendelijk. Het systeem ver-
en zijn doorgedreven personaliseerbaar.
vatieve LED-verlichting een stad nieuw
zamelt allerlei voor de klant/gebruiker
De Connected Living-trend is een feit
leven kan inblazen, en dat op een duur-
relevante data. Data voor bijvoorbeeld
geworden. Met nieuwe, geavanceerde
zame manier, met een minimaal ener-
onderhoud en facility management die
beeldvormingstechnologieën maakt
gieverbruik. De Philips LED-oplossing
kunnen bijdragen aan een zo efficiënt
Philips ook een betere cardiologische
voor de buitengevels zorgt ervoor dat de
mogelijk beheer van de ruimte.
zorg mogelijk.
energie die er in het stadion heerst, tot ver
In samenspraak met de stad Mechelen
buiten het stadion merkbaar is. 500.000
ontwikkelde Philips vorig jaar een op
Leefbare steden De uitdagingen van de groeiende verste-
LED-lichtpunten maken het mogelijk op
maat gemaakte LED-armatuur voor
een dynamische manier – in alle moge-
de binnenstad, met de toepasselijke
delijking zijn niet gering met een stijgen-
lijke kleuren – boodschappen te projec-
naam Lunavision. Samen met professor
de vraag naar o.m. energie, voedsel en
teren die verband houden met wat er op
Malaika Brengman van de VUB onder-
water. Verlichting is verantwoordelijk voor
dat moment in het stadion gebeurt. Het
zoekt Philips de invloed van licht op het
19% van het wereldwijd elektriciteitsver-
dak sluit daar vrijwel naadloos bij aan.
koopgedrag van mensen.
bruik, 60% hiervan wordt gebruikt voor
Deze techniek werd zelfs ‘geoefend’ op
commerciële en publieke gebouwen in
het Empire State Building in New York.
steden, en ongeveer 15% voor straat-
(meer over het Ghelamco Arena project
verlichting. Een overschakeling op ener-
leest u elders in deze editie).
20 | Fedelec magazine
www.philips.be
arch: François Martens
In nieuwe woningen worden steeds meer domotica-
persoonlijker
systemen geïnstalleerd. Klanten willen inderdaad hun
de
verschillende
kunnen
behoefte aan gespecialiseerde installateurs groeit.
bedienen – en op die manier heel wat energie
Waarom wordt u niet een van onze erkende partners-
besparen – vanaf touchscreens in huis of vanaf
installateurs? Een gratis opleiding van twee dagen
hun mobiele toestellen. Domintell, dat al vele
is voldoende om volop te profiteren van de groei
jaren
gebied,
van deze nieuwe markt. Geïnteresseerd? Aarzel niet
besteedt al zijn kennis en een belangrijk deel van
ons te bellen voor een demonstratie. 067 88 82 50
zijn middelen aan onderzoek en ontwikkeling om
info@domintell.com - www.domintell.com
lang
woningfuncties
een
referentie
op
is
afstand
op
dat
producten te kunnen ontwikkelen die nog beter,
markt
en
van
toegankelijker de
domotica
zijn.
www.avvisi.com
1 NIEUWE WONING OP 5 WORDT UITGERUST MET DOMOTICA LAAT DIE KANS NIET VOORBIJGAAN: WORD DOMINTELL INSTALLATEUR
explodeert
Resultaat: en
de
reportage
Qbus
Eenvoudige en open domotica voor duurzaam jeugdverblijfcentrum
“D
e Hagaard is een nieuw en duurzaam jeugdverblijfcentrum, gebouwd midden in het groen op een boogscheut van het centrum van Overijse. In dit nieuwbouwproject van Toerisme Vlaanderen installeerde de firma De Moor
”
Electronics het tweedraadse bussysteem van Qbus.
De bouwwerken aan het jeugdverblijf-
ma MORTI uit Drongen. Het gebouw
Installateur van bij opstart bij
centrum werden opgestart in januari
heeft een L-vormige structuur en is vol-
project betrokken
2012. Het gebouw omvat twee niveaus,
ledig onderkelderd. Het heeft een elek-
De firma De Moor Electronics stond in
goed voor een capaciteit van 96 bed-
trisch vermogen van 400 A. De naar het
voor het leggen van de bekabeling, de
den, in de midweek uitbreidbaar tot een
gebouw getrokken voedingskabels zijn
elektriciteitswerken en het integreren van
maximale capaciteit van 108 personen.
tweemaal 240 mm². Aan de ingang van
de domotica. Dit bedrijf uit Ressegem
Daarnaast zijn er 6 ruime werklokalen
het domein De Hagaard werd een hoog-
(Herzele) werd 16 jaar geleden opgericht
voor 20 tot 25 personen, één grote zaal
spanningscabine geïnstalleerd waarvan
door Koen De Moor en telt momenteel
en één combinatie zelfkookkeuken/
de transfo op 400 kVA berekend werd.
een viertal medewerkers. Deze elektro-
werklokaal, een refter en een volpen-
Het totale kostenplaatje van het project
installateur voert zowel kleine als grotere
sionkeuken. Op de twee niveaus zijn er
bedraagt om en bij de 4 miljoen euro.
projecten uit, hoofdzakelijk in de residen-
slaapkamers van 3 tot 12 bedden. Vlotte
Voor bouwheer Toerisme Vlaanderen
tiële sfeer, met inmiddels een doorge-
toegankelijkheid voor mensen met een
waren de ecologische insteek en de bud-
dreven specialisatie richting domotica.
beperking en duurzaamheid lagen mee
getvriendelijkheid essentieel. Er werd
Zaakvoerder Koen De Moor: “We wer-
aan de grondslag van het ontwerp.
dan ook in ruime mate gebruik gemaakt
den als installatiebedrijf zeer vroeg bij
Hoewel het gebouw slechts 2 bouwla-
van materialen die niet noodzakelijk
project De Hagaard betrokken, en dat
gen bevat, werd - omwille van de eerst
verdere afwerking behoeven: beton en
was ook een noodzaak. Alle muren – blij-
vernoemde factor - in een personenlift
hout. In de slaapkamers bijvoorbeeld
vend zichtbaar metselwerk – zijn slechts
voorzien. Aan de ingang van het domein
werd gewerkt met houten voorzetwan-
een (beton)steen dik. Er werden geen
gelegen langs de Hagaardbosweg, werd
den. Er werd geopteerd voor een venti-
leidingen ingewerkt. Er werd een eerste
een duplex-conciërgewoning gebouwd
latiesysteem D (6 luchtgroepen). Onder
rij stenen onder de vloerhoogte gemet-
die evenwel geen deel uitmaakt van het
meer in de gangen en de sanitaire ruim-
seld, waarin de buizen met diverse leidin-
bouwproject van Toerisme Vlaanderen.
tes werden de plafonds verlaagd om de
gen werden aangebracht. Daarna werd
De eerste verblijvers in De Hagaard – een
leidingen en verluchtingskanalen aan
telkens een holle steen over de buizen
groep van Chiro Vlaanderen –, namen
het zicht te onttrekken. Op het vlak van
gemetseld, waardoor de draden en lei-
begin september 2013 hun tijdelijke
hernieuwbare energie zijn de toepassin-
dingen werden getrokken. Wanneer de
intrek in het gebouw.
gen vooralsnog beperkt tot een zonne-
muur de gewenste hoogte van zowel
boiler met enkele zonnepanelen op het
stopcontact als drukknop bereikte,
Zonneboiler en groen dak
plat dak, dit voor de productie van warm
werd door ons een opening geklokt op
Het jeugdverblijfcentrum werd ontwor-
water. Bedoeling is om in de toekomst
de juiste plaats en werd de leiding erdoor
pen door studiebureau Goedgebeur,
met fotovoltaïsche zonnepanelen uit te
gehaald. Hierdoor is er in dit gebouw
een architecten- en ingenieursbureau
breiden. Er werd tevens geopteerd voor
geen enkele buis of kabelgoot te zien.
uit Aalst. Pilootaannemer was de fir-
een groendak.
Deze werkwijze was mee ingegeven door
22 | Fedelec magazine
het feit dat de bouwheer wou vermijden
Open en aanpasbaar
Ook aanwezigheidssimulatie met het
dat toekomstige verblijvers – meestal
Dirk Jaspaert, sales Qbus: “Momenteel
oog op inbraakpreventie – bv. in de win-
jonge kinderen op vakantie – ‘al spelend’
zijn verlichting en energiemeting – de
termaanden als het gebouw niet gebruikt
aan de buizen en dergelijke zouden han-
opvolging van het elektrisch verbruik
wordt – zou een bijkomende functie kun-
gen en eventuele schade berokkenen.
– de enige functies die aan het domoti-
nen zijn.”
Ook op het dak kon er niet op de klassie-
casysteem gekoppeld zijn. Wat de ven-
ke manier worden gewerkt: bij het leggen
tilatie betreft, wordt enkel het brandvei-
Basic versus toeters en bellen
van de gewelven, moesten we onmiddel-
ligheidsaspect mee gestuurd door ons
Bij dit project stond de functionaliteit
lijk doorboringen uitvoeren. Wat de ver-
domoticasysteem. Qbus is zeer flexibel:
voorop. Koen De Moor: “Er werd gewerkt
lichting betreft, werden er - met het oog
door eenvoudige herprogrammatie kan
met standaard drukknoppen van Niko
op de budgetvriendelijkheid - spaarlam-
ook deze installatie andere functionali-
– voorzien van een Qbus interface. Het
pen en TL 5 lampen geïnstalleerd.”
teiten krijgen. Het betreft een zeer open
aantal componenten en de tussenaf-
en aanpasbaar systeem. Zo waren er,
standen zijn hier uiteraard groter dan bij
Eenvoudige bekabeling, flexibel
bijvoorbeeld, in het oorspronkelijke ont-
een residentieel project waar met design
systeem Er werd geopteerd voor het integreren
werp per gang 2 detectoren voor aanwe-
drukknoppen en kleuren gewerkt wordt,
zigheidsdetectie voorzien. In de loop van
en waar het systeem vaak ook met toe-
van domotica via een tweedraadse bus-
het project werd beslist dit op te trekken
ters en bellen is uitgerust. Maar de basis
bekabeling van Qbus, middels een cen-
tot 3 of 4. Het volstond een bijkomende
van het Qbus systeem blijft identiek. Op
trale controller met USB en ethernet.
aftakking te voorzien ter hoogte van de
het vlak van techniciteit hebben we uit dit
Over het gebouw verspreid bevinden
buskabel, zonder extra voeding even-
Qbus-project meer geleerd dan uit een
zich 6 elektrische borden, aan het Qbus-
wel. Wijzigingen aan de installatie kun-
doorsnee particulier project: wat is de
systeem verbonden, en met mekaar
nen op die manier snel worden doorge-
belastbaarheid van de buskabel? Wat
gelinkt. De Moor: “Tot op vandaag heeft
voerd indien de noodzaak zich voordoet.
is de maximale mogelijke kabellengte?
ons bedrijf een dertigtal projecten op
Het geeft niet enkel de bouwheer maar
Wanneer opsplitsen om ‘onbalans’ met
basis van Qbus gerealiseerd wat impli-
ook de installateur een goed gevoel dat
de buskabel te voorkomen…? Dankzij de
ceert dat we inmiddels zeer goed ver-
hij met Qbus nooit ‘vast’ komt te zitten.
Qbus software kan dit ook allemaal gevi-
trouwd zijn met dit domotica-systeem. In
Afstandsbesturing, bijvoorbeeld, zou
sualiseerd en in kaart gebracht worden.”
dit jeugdverblijfcentrum lopen alle leidin-
één van de bijkomende functies kunnen
gen in ster naar één van de zes elektrische
zijn, net als het meten van de opbrengst
www.qbus.be
borden. Alle drukknoppen en sensoren
van de zonnepanelen via het systeem.
www.demoorelectronics.be
zijn evenwel in busstructuur met elkaar verbonden. Dit betekent dat er – in verhouding tot de grote oppervlakte – veel minder meters moeten bekabeld worden – een aanzienlijke kostenbesparing – en dat de bekabeling een stuk eenvoudiger wordt. De buskabel moet bijvoorbeeld enkel tot op de hoogte van de schakelaars worden gebracht. In de gangen en toiletten van het gebouw werden ook aanwezigheidsmelders met ingebouwde schemerschakelaar geïnstalleerd. Ook deze zijn via ethernet controleerbaar zodat de conciërge de controle over het gebouw van op haar pc, laptop of pda kan uitvoeren. Overal in het jeugdverblijfcentrum werden UTP-kabels getrokken. Wireless applicaties als dusdanig zijn er (nog) niet, behalve draadloos internet.”
Fedelec magazine | 23
PROJECT
Roks
Werken uitvoeren in houtskelet vraagt nette werf en doordachte aanpak
“O
nlangs werd in Libramont het nieuwe woonzorgcentrum ‘Résidence bois de Bernihe’, één van de grootste gebouwen in Europa opgetrokken in houtskeletbouw, en wellicht het grootste in de zorgsector, gerealiseerd. In dit energievriendelijke en duurzame verzorgingstehuis werden de bekabelings- en elektriciteitswerken uitge-
voerd door het installatiebedrijf J. Roks bvba uit Aubel.
”
Het woonzorgcentrum betreft een vol-
werden uitgevoerd door de firma Batifer
dicht maken van de structuur van het
ledig nieuwbouwproject. Voorheen was
uit Transinne (gemeente Libin in de provin-
gebouw nog eens 12 weken. Enkele cij-
het rusthuis gelegen achter het zieken-
cie Luxemburg), de houtskeletbouw werd
fers geven een goed beeld van de groot-
huis van Libramont-Chevigny. Door uit-
opgetrokken door de firma Grossmann
schaligheid van dit project in Libramont.
breidingsplannen en een gebrek aan
Bau uit het Duitse Rosenheim. Het elek-
In het gebouw zitten ongeveer 11.500 m²
voldoende beschikbare ruimte diende
tro-installatiebedrijf J. Roks bvba uit
voorgelijmde houten panelen verwerkt,
uitgekeken te worden naar een nieuwe,
Aubel stond in voor de bekabelings- en
ongeveer 1.500 m² dakbedekking en
geschikte locatie. In de onmiddellijke
elektriciteitswerken - zie verder.
zo’n 20 ton staal.
omgeving kon een bouwperceel van om en bij de 7.000 m² worden aangekocht
Voor 130 personen
Houtskelet op 7 weken klaar
waar het nieuwbouwproject voor een
Het gebouw telt – naast het gelijkvloers
Bouwheer Frank Geuens verduidelijkt
home met 110 kamers kon worden gere-
– vier verdiepingen en heeft een totale
het opzet: “Voor mezelf was het milieu-
aliseerd.
oppervlakte van 5.500 m², onderkel-
vriendelijke aspect zeer belangrijk in dit
derde ruimtes inbegrepen. Het rusthuis
project. Een ander doorslaggevend ele-
Wie is wie? Bouwheer van het nieuwe woonzorg-
moet ongeveer 130 personen kunnen
ment was de tijdsdruk, en bijgevolg de
huisvesten, en bestaat uit kamers van
snelheid van uitvoering. Daarom zijn we
centrum ‘Résidence bois de Bernihe’
15 m² op 20 m², enerzijds, en kleine seni-
in zee gegaan met het GN, een studiebu-
was de heer Frank Geuens van de firma
orenflats van 36 m² op 42 m², anderzijds.
reau dat op het gebied van nieuwe tech-
Dermedil uit Libramont. Het ontwerp is
De houtskeletconstructie werd bedekt
nieken en energiebesparing inmiddels
van de hand van het architectenbureau
met een geprefabriceerd en in het atelier
een en ander heeft bewezen. In amper
Architecture Christian Robin uit Dalhem,
voorgeïsoleerd dak met een oppervlakte
7 weken werd het volledige gebouw in
studiebureau bij het project betrokken,
van 1500 m², die bedekt werd met leiste-
massief hout opgetrokken. In de zorg-
was GN (Gontran-Ninauve) Expertises uit
nen. De voorbereiding en de productie
sector betreft dit rusthuis wellicht het
Libramont. De onderkelderingswerken
namen 16 weken in beslag, het water-
grootste gebouw op basis van houtske-
24 | Fedelec magazine
letbouw in Europa. De buitenzijde werd
lucht gebeurt via ronde aanvoerkanalen,
Aubel – zie kaderstuk – dat de bekabelin-
voorzien van een 12 cm dikke isolatielaag
de afvoer via rechthoekige kanalen. Dit
gs- en elektriciteitswerkzaamheden uit-
en werd afgewerkt met een laag crépi.”
om te vermijden dat er met verlaagde pla-
voerde in het woonzorgcentrum, was het
fonds zou moeten worden gewerkt. Met
een eerste kennismaking met houtske-
het oog op de brandveiligheid werden
letbouw. Zaakvoerder Jean Roks duidt
Eén jaar tijdswinst Ook de muren in de kamers hebben een
er – ter hoogte van de brandveilige deu-
de verschillen met de klassieke bouw-
houten afwerking. Twee van de vier muren
ren – RF afsluiters gemonteerd voor de
methodes: “Een eerste groot verschil met
zijn dubbelwandig, waarbij de tweede
luchtkanalen.
klassieke massiefbouw projecten was het feit dat er geen enkele gleuf moest
wand uit gyproc bestaat. In de holle ruimtes werden de leidingen voor de nuts-
WKK met condensatie
worden aangebracht. De inbouwdozen
voorzieningen (elektriciteit, water, venti-
Aan de inkom van het gebouw werd een
dienden vastgehecht te worden met spe-
latiesysteem….) ondergebracht. Frank
luchtgordijn geïnstalleerd. In de stook-
ciale vijzen, enkel bedoeld voor dit soort
Geuens: “In vergelijking met de klassieke
plaats werd eveneens voldoende ruimte
projecten. Eén op de twee tussenwan-
bouwtechnieken – en tegen een kostprijs
voorzien om een koelbatterij te plaatsen
den was bedekt door middel van pro-
in dezelfde grootteorde – resulteert dit in
die kan zorgen voor koeling in de zomer.
fielen en een gyproc-bedekking. In deze
een tijdswinst van één jaar. Vermits het
De energie voor het verwarmen van de
compacte ruimte moest de bekabeling
gebouw uiteraard niet hoeft uit te dro-
lokalen en het produceren van SWW is
voor de twee zijden van de enkelvoudige
gen, is er een bijkomende besparing van
afkomstig van een warmtekrachtkoppe-
scheidingsmuur worden aangebracht.”
30.000 euro op de post verwarming. Het
ling met condensatie, op basis van aard-
droge type dekvloer, waarvoor geopteerd
gas, met een elektrisch vermogen van
Voorzichtigheid en nauwkeurigheid
werd, genereert eveneens winst op het
33 kW, en een thermisch vermogen van
geboden
vlak van tijd en energie.
70,5 kW. Bij een eventuele panne zorgt
Jean Roks verduidelijkt de manier waar-
een noodgroep voor de voeding van de
op dit project in Libramont werd aange-
Mechanische ventilatie
verlichting, de liften en de andere - voor
pakt: “Deze manier van bouwen – nvdr
Het gebouw wordt mechanisch geven-
het optimaal functioneren van het rust-
houtskeletbouw dus – vereenvoudigde
tileerd. De warme lucht wordt via een
huis - cruciale elektrische toestellen.
de werkzaamheden van onze mede-
kanaal in de dubbele wand en een ven-
werkers in niet geringe mate, gezien
tilatierooster tegen de vloer in de kamer
Eerste kennismaking met
het feit dat er geen kabelgoten waren.
geblazen, de afvoer gebeurt bovenaan
houtskeletbouw
Anderzijds werd er een zeer grote voor-
in de badkamer. De aanvoer van warme
Voor installateursbedrijf J. Roks bvba uit
zichtigheid en nauwkeurigheid gevraagd
Fedelec magazine | 25
PROJECT
voor wat betreft het installeren van de
er ook geen sprake van het aanbrengen
inbouwdozen, alsook voor het boren van
van tracering door middel van cordex op
de lichtpunten en de branddetectiepun-
de muren en de plafonds.” We vermelden
ten. Voor het installeren van de detecto-
nog in de rand dat in het woonzorgcen-
ren, voor noodhulp en voor andere voor-
trum te Libramont geen domotica-sys-
zieningen, moesten onze medewerkers
teem werd geïntegreerd.
geen boringen uitvoeren. Alle inbouwdozen waren RF-bestendig.”
Het project in cijfers Enkele cijfers geven een goed beeld van
Een zeer nette werf
de grootschaligheid van dit zorgproject.
“We zijn onze werkzaamheden gestart
Wat de bekabeling betreft, bijvoorbeeld,
met het boren van de gaten voor alle
ging het om ongeveer 53.000 meter
inbouwdozen, het ging over om en bij de
xvb en SVV kabels, 11.800 meter UTP
1.200 stuks”, legt Jean Roks uit. “Daarna
cat. 6 kabels, en 6.500 meter gewone
werden alle boringen voor de lichtpun-
bekabeling. Daarnaast werden er 2.200
ten, detectiesystemen en andere tech-
schakelaars en evenveel stopcontac-
nieken uitgevoerd. Door middel van
ten geplaatst. In het woonzorgcentrum
bekabeling hebben we het installeren
werden tevens 135 punten voor teledis-
van schakelaars en stopcontacten ver-
tributie, 305 RJ 45 aansluitdozen en om
bonden. Daarna werden alle brandde-
en bij de 1.225 lichtpunten geïnstalleerd.
tectoren en beveiligingssystemen geïn-
Op de plafonds werden – met het oog op
stalleerd. Onze laatste activiteit op deze
optimale energiezuinigheid – eco-lampen
werf was het plaatsen van de elektrische
gemonteerd. Verder werden er 85 nood-
kasten. Zowel het architectenbureau als
verlichtingsarmaturen van verlichtings-
het studiebureau technieken hadden er
fabrikant Blessing geïnstalleerd in het
op aangedrongen om de werf zo net en
gebouw. Het branddetectiesysteem –
zo overzichtelijk mogelijk te houden, ver-
gebaseerd op een Diana III centrale –werd
mits het de bedoeling is om de houten
uitgerust met elektrisch materieel van
wanden achteraf niet meer te behande-
Bemac: 355 detectoren en analoge BP’s,
len. Deze wanden zouden dus in de origi-
alsook met een teletransmissie systeem
nele staat behouden blijven. Daardoor is
voor de brandweer en voor het personeel.
26 | Fedelec magazine
J. Roks bvba kort De geschiedenis van het elektroinstallatiebedrijf van de familie Roks gaat terug tot 1933, het jaar waarin de vader van Jean Roks de gelijknamige firma oprichtte in Aubel, nabij Luik. In 1966 deed Jean Roks – die zijn vakkennis opbouwde middels het volgen van een systeem van leercontract bij een ‘patron’ en zijn kennis van het metier verder actualiseerde via het volgen van avondopleidingen - zijn intrede in het bedrijf. In 1971 nam hij de fakkel van zijn vader over. Momenteel telt het bedrijf, gevestigd in Aubel, een tiental medewerkers. Ons werkterrein situeert zich hoofdzakelijk in de industriële sector, de dienstensector – denk onder meer aan woonzorgcentra en ziekenhuizen – en de banksector. De firma J. Roks bvba is sinds 1983 lid van Fedelec – regio Luik. Welke is de grootste uitdaging die de elektro-installateur van morgen staat te wachten? De mening van Jean Roks: “Ik denk dat in de toekomst elk elektroinstallatiebedrijf zal verplicht zijn zich te specialiseren in bepaalde, specifieke vakniches. De toekomst is aan de gespecialiseerde vaklui.”
Dobiss
“O
p 28 juni ’13 werd in Affligem
Ambiance PRO
reportage
de Dobiss Happening georganiseerd, met als centrale
gast de vernieuwde Ambiance PRO serie. Deze overtreft zijn voorganger SX Ambiance op alle vlakken. Een nieuwe combinatie bus tussen de verschillende modules en het gebruik van digitale drukknoplijnen zorgt er onder meer voor dat het aantal mogelijkheden gevoelig is uitgebreid. Of anders gezegd, met de Ambiance PRO kan de installateur zijn klant een budgetvriendelijk instapsysteem aanbieden met maximaal comfort.
”
“Ambiance PRO maakt met zijn basis-
installatievoordeel en een vereenvoudi-
De Dobiss basiskits kunnen steeds uit-
concept het verschil in voordeel in verge-
ging van het stockbeheer.”
gebreid worden. Maar ook kunnen meer-
lijk met een traditionele elektro-installatie
dere kits in één installatie worden geïnte-
of teleruptoren zo groot, dat het voor de
De communicatie tussen de modu-
greerd. Wanneer extra uitgangsmodules
installateur steeds eenvoudiger wordt
les onderling gebeurt via de CAN-bus
worden toegevoegd (relais en/of dim)
om bij de eindgebruiker de kleine meer-
(Controller Area Network). Deze com-
moet dan wel het vermogen van de voe-
prijs te verrechtvaardigen”, vertelt David
municatiebus maakt slechts gebruik
ding gecontroleerd worden. Indien nodig
Vaeremans, zaakvoerder van Dobiss
van twee draden, namelijk de CAN-high
bestaat de oplossing erin om een extra
Domotics bvba, de Belgische domotica-
en de CAN-low aansluitingen. Dankzij
module bij te plaatsen zodat de installa-
fabrikant die al sinds 1995 een voortrek-
de CAN-bus kan elke Dobissmodule
tie niet wordt overbelast. Uiteraard kun-
kersrol speelt op het vlak van de woning-
onbeperkt en zonder vertraging data
nen ook steeds digitale id’s units op de
automatisatie. “Het systeem is geschikt
versturen (en ontvangen) naar de andere
ingangslijnen worden toegevoegd. Maar
voor iedere woning of appartement en
deelnemers. Iedere module kan dan zelf
het systeem kan ook meegroeien met de
kan later verder worden uitgebreid met
bepalen welke informatie voor hem is
behoeften. Zo kan de Dobiss Ambiance
bijkomende applicaties.”
bestemd en welke niet. Door de snelheid
PRO steeds worden opgewaardeerd
van datatransfer over de CAN-bus is er
naar een Dobiss Evolution Pro!
De communicatiebus tussen de modu-
geen zichtbare vertraging bij bediening
les onderling en de bus voor de druk-
van de drukknoppen of andere acties.
www.dobiss.com
knoppen is volledig vernieuwd. Voor het aansluiten van de drukknoppen wordt
David Vaeremans: “Een Dobiss Ambiance
voortaan gebruik gemaakt van dezelfde
PRO kan tot maximaal 82 modules bevat-
digitale drukknoplijnen die al succesvol
ten in één installatie. Elke relais- of dim-
worden toegepast in de performante SX
module moet een uniek adres krijgen,
Evolution met Max200. “Hierdoor kan
maar de adressering van de modules
voortaan iedere Dobiss installatie dezelf-
gebeurt volledig automatisch. De instal-
de topologie gebruiken en dit ongeacht
lateur bepaalt de volgorde waarin de
het aantal outputmodules,“vervolgt
modules hun adres wordt toegewezen.
David Vaeremans. “Zowel in Ambiance
In de basisconfiguratie zijn er 48 sferen
PRO als SX Evolution wordt voor de druk-
met maximaal 64 acties per sfeer voor-
knopidentificatie nog slechts gebruik
zien. De acties worden ingesteld via drag
gemaakt van vier verschillende digi-
& drop. Voor onbeperkte mogelijkheden
tale input-id’s die eenvoudig achter een
is het zelfs mogelijk om een ‘sfeer in sfeer’
drukknop naar keuze worden geplaatst.
te voorzien. Via de software worden de
Concreet betekent dit een nog groter
sferen benoemd en getest.”
Fedelec magazine | 27
reportage
“B
egin 2010 nam Hager Group de fabrikant van schakelaars en systemen Berker, gelegen te Schalksmühle, over. Door de overname
van deze Europese marktspeler kan de Hager Group zijn aanbod strategisch uitbreiden en zijn klanten complete elektrische installatiesystemen voor gebouwen aanbieden.
Berker by Hager
”
Nieuwe generatie ronde en functionele schakelaars Net als Hager is Berker een familiebedrijf dat een sterke internationale reputatie geniet. Sinds 1919 worden schakelaars vervaardigd van hoge kwaliteit: van de tijdloze eenvoudige schakelaar tot meer geavanceerde automatiseringssystemen voor gebouwen. De focus op design, kwaliteit en innovatie werd bekroond met verschillende prijzen, zowel in Duitsland
R. classic) alsook speciale uitvoeringen voor de TS Sensor. Verder zijn er nog nieuwe KNX-Hager producten en toebehoren voor wandapparatuur (touch radio, VGA-wandcontactdozen, USBoplader, …). Al deze innovaties en het volledige assortiment kan men terugvinden in de nieuwe catalogus Berker by Hager.
als elders.
bijpassende KNX-drukknopsensoren en Touch Sensoren. Berker R.1 & Berker R.3 Kenmerkend voor Berker R.1 is de zacht afgeronde afdekplaat in combinatie met een rond centraalstuk. Berker R.3 combineert ronde centraalstukken met een hoekige afdekplaat, wat een krachtig contrast oplevert. Deze vorm vereenvou-
GENERATION R.: rond en
digt de installatie in kabelkanalen waar-
Nieuwe afwerkingen én innovaties 2 September 2013 was een mijlpaal in
functioneel
door de serie geschikt is voor gebruik in
Met GENERATION R. presenteert Berker
commerciële gebouwen. Beide series zijn
de geschiedenis van Hager Modulec. Vanaf die datum worden de producten Berker by Hager namelijk gecommercialiseerd via het uitgebreid netwerk van Hager-partners. De producten kunnen met andere woorden op dezelfde manier als de Hager producten besteld worden. De lancering van Berker by Hager gaat gepaard met een reeks nieuwigheden. Zo zijn er bijvoorbeeld nieuwe afwerkingen voor de serie B.IQ. Daarnaast is er de Berker Generation R. (R.1, R.3 en
drie nieuwe schakelaarprogramma’s. De
beschikbaar als volledige schakelaarpro-
ontwikkeling van ronde schakelaars kent
gramma’s met standaard inbouwelemen-
reeds een lange traditie bij Berker. Met de
ten evenals KNX-drukknopsensoren. De
nieuwe schakelaarprogramma’s R.1, R.3
series bieden een platform dat individueel
en de Serie R.classic brengt Berker een
kan worden uitgerust met verschillende
nieuwe, aantrekkelijke ‘generatie scha-
centraalstukken, en aangepast is aan de
kelaars’ op de markt waarbij de cirkel
regionale markten.
28 | Fedelec magazine
het bepalende element is. Deze designreeks, onder de naam ‘GENERATION
Hedendaagse klassieker
R.’, biedt talrijke functionaliteiten en een
Talrijke functionele varianten, beschik-
innovatieve mix van materialen. De nieu-
baar met een- tot vijfvoudige afdekpla-
we schakelaars worden aangevuld met
ten, in combinatie met het tijdloos klas-
sieke design, maken de schakelaars
grote diversiteit. De basisversie in kunst-
(R.1) of rechte (R.3) hoeken, alsook met
geschikt voor elk interieur en design-
stof biedt een goede prijs/kwaliteitsver-
glasoppervlakken in zwart of polarwit.
project. Het derde nieuwe design in de
houding en geeft de mogelijkheid om op
Ze zijn eenvoudig te bedienen en heb-
reeks is de Berker Serie R.classic. Een
een later tijdstip de schakelaars te voor-
ben dezelfde opbouwhoogte (10 mm)
draaischakelaar in een eenvoudige
zien van andere, duurzamere kwaliteits-
als de stopcontacten. Een aanraking van
vorm, beschikbaar in vier materiaalvari-
materialen.
het sensoroppervlak volstaat om talrijke
anten van hoge kwaliteit, net als de Serie
functies te activeren - verlichting, rollui-
1930. Met zijn mooie ronde vorm en een
Intelligente interface
ken, verwarming, alarmsysteem… - of
eenvoudige draaiknop zorgt deze scha-
Om compatibel te zijn met de schake-
om één van de scenario’s op te halen. Via
kelaar voor een architectonisch verfijnde
laarprogramma’s (R.1 en R.3) van het R.
een geïntegreerde buskoppelaar kunnen
toets in gebouwen.
design, zijn de KNX - drukknopsenso-
intelligente interfaces gekoppeld worden
ren (een- en tweevoudig) en de Berker
aan talrijke gebouwfuncties.
Nieuwe combinaties in design
KNX - Touch Sensoren (een- tot vier-
In de basisversie zijn al de Generation
voudig) nu beschikbaar met afgeronde
www.hager.be
R. schakelaarprogramma’s beschikbaar in kunststof, zwart glanzend of wit glanzend, met een opbouwhoogte van 10 mm. Als alternatief kan voor glas, aluminium of inox van 3 mm dikte geopteerd worden op een 7 mm dikke, witte of zwarte, kunststof bodemplaat. Dit creëert volledig nieuwe combinaties in het design van de schakelaar en biedt een
Verhuur van meetapparatuur Power QualIty analysers
Cable testers
InFrareD Camera’s
› Europa’s grootste verhuurder van test- en meetapparatuur › Meer dan 5.000 instrumenten uit voorraad leverbaar › Leverbaar binnen 24 uur › Attractieve prijzen voor elke huurperiode
Dataloggers
InstallatIon testers
FIber InstallatIon tools
› Ready to use, voorzien van de juiste accessoires, handleiding en kalibratie-certificaat
12100394
Livingston.com Livingston Belgium Grote Steenweg 48, B-2550 Kontich, Tel.: +32 (0) 15 286 281, Fax: +32 (0) 15 286 287 infobe@livingston.com, www.livingston.be
12100394 LIV ADV A5 Fedelec BE.indd 1
15-11-12 09:30
Fedelec magazine | 29
TELETASK
reportage
Naadloze en geluidloze integratie van plafondwaaiers
“D
e nieuwe TELETASK plafondwaaier interface vervangt de typi-
sche meerstandenschakelaar om de waaier te bedienen. Deze module maakt het mogelijk plafondwaaiers naadloos, of nog beter: geluidloos, te integreren in het TELETASK domotica systeem.
”
Eigenzinnige touch aan interieur
Waaier integreerbaar in intelligente
senstanden. De tussenstanden worden
In het Midden- en het Verre Oosten beho-
functies van de woning
verkregen door de twee capaciteiten
ren plafondwaaiers tot de standaard uit-
De nieuwe DIN-rail interface vervangt de
afzonderlijk te gebruiken en een combi-
rusting van een moderne woning. Maar
typische meerstandenschakelaar om de
natie van de twee capaciteiten te maken.
ook in België zijn deze waaiers helemaal
plafondwaaier te bedienen. Thomas Van
Dit resulteert in drie tussenstanden: low,
in. Ze zorgen niet alleen voor een eigen-
Maele, Sales & Business Development
medium en high. De integratie van de pla-
zinnige touch in het interieur, maar ook
TELETASK, schetst de mogelijkheden:
fondwaaiers gebeurt vervolgens in enke-
voor aangename afkoeling op warme
“Zo kan je de waaier bedienen vanop het
le klikken met de gratis TELETASK con-
zomerdagen. Indien de woning voorzien
domotica bedieningspaneel of de app
figuratie software, met name PROSOFT
is van airconditioning, verdeelt de pla-
waarmee ook de verlichting, de verwar-
Suite. Dit softwarepakket maakt op grafi-
fondwaaier de koele lucht efficiënt over
ming, de muziek en dergelijke worden
sche wijze alle instellingen mogelijk. Er is
de hele ruimte. Dit zelfde effect kan in de
bediend. En de waaier kan uiteraard ook
dus geen programmeerkennis vereist om
winter benut worden om de opgestegen,
geïntegreerd worden in de intelligente
het TELETASK systeem te kunnen con-
warme lucht beter te verspreiden.
functies in de woning zoals ‘alles uit’,
figureren”. De TELETASK plafondwaaier
‘thuis komen’, …”
interface is leverbaar uit voorraad.
Installateur hoeft niet te sleutelen
www.teletask.be
Snelheidsregeling met 5 standen Speciaal voor de integratie van deze
plafondwaaiers lanceert TELETASK, Belgische producent van high end domotica, een nieuwe DIN-rail interface (ref. TDS13522). Deze is voorzien van een snelheidsregeling met 5 standen. Op die manier vermijdt men storende zoemgeluiden bij het gebruik van een vermogensdimmer. De bediening van de plafondwaaiers is naadloos geïntegreerd. Het bedienen kan zowel gebeuren vanop een toetsenpaneel, een aanraakscherm, een smartphone, een tablet, een PC,…
30 | Fedelec magazine
Wat is het voordeel van deze nieuwe TELETASK-module? Thomas Van Maele verduidelijkt: “Bij de meeste plafondwaaiers worden twee capaciteiten meegeleverd om een perfecte regeling met meerdere standen op te bouwen. Deze capaciteiten kunnen nu eenvoudig op de plafondwaaier interface aangesloten worden zodat men een mooi gebalanceerde regeling krijgt. Zo hoeft de installateur niet zelf te sleutelen en worden problemen of tijdverlies vermeden. Mogelijke standen zijn: uit, 100% aan, en drie tus-
PROJECT
VMA
Knowhow en ervaring realiseren voetbaltempel in recordtempo
“H
et nieuwe voetbalstadion van AA Gent - de Ghelamco Arena - moet uitgroeien tot een soort microkosmos waar elke voetbalminded Gentenaar zijn of haar gading kan vinden. In dit prestigieuze project van bouwheer CVBA Artevelde stond installatiebedrijf VMA onder meer in voor de algemene elektriciteitswerken.
”
Aan de bouw van het nieuwe voetbalsta-
‘Planning leefde’
Onze werfleiders zorgden er voor dat alle
dion van AA Gent is een lange geschie-
Nicolas Nicolaus, Directeur BU Infra
materialen hier tijdig op de werf waren,
denis voorafgegaan. Pas toen aanne-
VMA: “De opdracht voor de algeme-
dat de planning werd nageleefd en dat de
mersbedrijf Ghelamco uit Ieper, actief
ne elektriciteitswerken en de bekabe-
geplande werkzaamheden mekaar zon-
in diverse Europese landen, in de dans
ling werd ons toegekend in de maand
der onderbreking konden opvolgen. De
sprong, kwam het project in een stroom-
februari 2013; eind dezelfde maand
werfbezetting liep bij momenten op tot
versnelling. Inmiddels is het voetbal-
hebben we de werkzaamheden aange-
boven de 100 man.”
gerelateerde gedeelte van het nieuwe
vat. Oorspronkelijk waren de voorziene
stadion, omgedoopt tot de Ghelamco
opdrachten beperkter, maar in de loop
In kwadranten en helften opgedeeld
Arena, operationeel. Andere gedeeltes
van het project zijn er heel wat meer-
Om een snelle en kwalitatieve uitvoering
zoals o.m. kantoorruimtes voor externe
werken bijgekomen. Aanvankelijk waren
van de werkzaamheden te garanderen
bedrijven, een fitness-ruimte en zelfs een
er om en bij de 40 VMA-werknemers
diende een zeer efficiënte planning te
Albert Heijn supermarkt zijn nog in afwer-
gestart met het plaatsen van de kabel-
worden gehanteerd. Hoe werd dit aan-
king. De Ghelamco Arena is een ont-
goten – van Stagobel-makelij - en de
gepakt? Wim Van de Walle, Projectleider
werp van het Gentse architectenbureau
bekabeling. Het totale Ghelamco pro-
BU VMA Infra: “Het stadiongebouw werd
Bontinck, met als bouwheer de CVBA
ject omvat om en bij de 10 km kabel-
van gelijkvloers tot de tweede verdieping
Artevelde en hoofdaannemer Ghelamco.
goten. Vooral in de nok van de tribunes
in kwadranten opgedeeld om de werk-
Voor diverse technieken werd beroep
– waarvan het hoogste punt 35 meter
zaamheden zo efficiënt mogelijk te orga-
gedaan op de firma VMA (zie kaderstuk).
is – was het installeren van deze kabel-
niseren. Vanaf de derde tot en met de vijf-
Zo werkte dit bedrijf uit Sint-Martens-
goten een huzarenstukje. Twee werflei-
de verdieping werd het gebouw in helften
Latem mee aan de algemene elektrici-
ders waren hier quasi constant aanwe-
opgedeeld. In dit bouwwerk werden 6
teitswerken, de hoog en laagspanning,
zig. De snelheid waarmee dit project
hoogspanningstransfo’s van Schneider
UPS en noodstroomaggregaten, het
diende te worden gerealiseerd, eiste
Electric geïnstalleerd: vier van 630 kVA
datanetwerk, de branddetectie, de alge-
een zeer flexibele planning die bijna con-
op het gelijkvloers (1 per kwadrant) en
mene verlichting, de toegangscontrole,
stant leefde. Werfvergaderingen vonden
twee op het dak: één van 1600 kVA op
CCTV en de geluidsinstallatie.
hier niet wekelijks maar dagelijks plaats.
het dak van de zuid tribune, en één van
Fedelec magazine | 31
PROJECT
1000 kVA op het dak van de noord tribu-
aan de evacuatienormen – in geval van
leerd. Op de buitengevel die uitgeeft op
ne. Er staan ook nog drie dieselgroepen
calamiteiten. De bekabeling van dit sys-
de Ottergemsesteenweg, werden drie
op het dak opgesteld: één van 130 kVA
teem is redundant en brandbestendig.
reuze led-lichtschermen aangebracht,
en twee van 250 kVA, alsook twee UPS-
De installatie is uitgevoerd door de firma
met het oog op het brengen van wisse-
systemen van 40 kVA van Socomec. De
Play, in opdracht van VMA. De geluids-
lende publicitaire boodschappen.”
noodstroomaggregaten werden gele-
installatie moet ten allen tijde het lawaai
verd en geplaatst door de firma E. Van
van (maximaal) 20.000 bezoekers kun-
Toegangscontrole, CCTV &
Wingen uit Evergem. In deze technische
nen overstijgen. Het installeren van de
branddetectie
materies heeft de knowhow van VMA er
geluidsbekabeling in de luifels van het
Voor het integreren van de toegangs-
mee voor gezorgd dat de werking van de
stadion was evenmin een sinecure voor
controle deed bouwheer Ghelamco een
diverse installaties verder kon worden
onze medewerkers.”
beroep op de firma Starnet, de bekabe-
geperfectioneerd door in een optimale
ling voor dit systeem werd evenwel door 6.000 verlichtingsarmaturen
VMA Infra gelegd. “Op zich geen com-
Over de binnenverlichting van de
plexe opdracht maar door de snelheid
Datanetwerk
Ghelamco Arena werd pas in de laat-
waarmee een en ander diende te worden
Ook het datanetwerk werd door VMA op
ste week van juni beslist. Wim Van de
gerealiseerd, was extra omzichtigheid
punt gesteld. Van de Walle: “Hier werd
Walle: “Toen hadden we welgeteld nog
geboden. Vooral het op punt stellen en
vooral de logica van de elektriciteitsvoor-
drie weken om de circa 6.000 voorzie-
optimaal laten functioneren van de tour-
zieningen gevolgd. Op elk kwadrant wer-
ne verlichtingsarmaturen te plaatsen.
niquet deuren, was geen evidentie. Ook
den dataracks geïnstalleerd die redun-
De galamatch voor de opening van de
wat het CCTV-circuit betreft, stond VMA
dant verbonden zijn door middel van
Ghelamco Arena vond namelijk plaats
Infra in voor de bekabeling en de actieve
glasvezelbekabeling en actieve appara-
op 17 juli. Tot op de dag zelf zijn er nog
apparatuur”, aldus Nicolaus. Het brand-
tuur. Op dit datanetwerk is onder meer
armaturen geïnstalleerd. De binnenver-
detectiesysteem werd volledig geïnstal-
het Cashless-betaalsysteem aangeslo-
lichting is vrij gevarieerd: van klassieke
leerd en in bedrijf gesteld door VMA Infra
ten. Via dit systeem kunnen wedstrijd-
verlichting tot led, het betreft bijna inte-
in samenwerking met Argina, dat instond
tickets - zowel via internet, via een bar-
graal Philips-oplossingen. Er werden
voor de toelevering van de materialen.
code systeem, als aan de diverse balies
een veertigtal soorten verlichtingsarma-
In het voetbalgerelateerde gedeelte van
van het stadion - besteld worden. Ook
turen van deze fabrikant geïnstalleerd.
het stadion alleen werden reeds 1.200
onder meer drank en voedsel kunnen via
Op de eerste verdieping wordt er gebruik
detectoren geplaatst. Tevens werden er
dit systeem worden betaald. De camera-
gemaakt van led-verlichting. Vanaf de
180 sirenes en een identiek aantal hand-
bewaking en het internetgebruik voor het
tweede verdieping werd er gewerkt met
brandmelders geïnstalleerd, conform de
personeel zijn eveneens op dit datanet-
klassieke down lights, PL-verlichting zeg
normen. Voor de aanvang van elke wed-
werk aangesloten, net zoals de geluids-
maar. De ledverlichting op de buitenge-
strijd dient het stadion trouwens vrijge-
installatie van Bose. Deze heeft niet enkel
vels werden door Philips – in samenwer-
geven te worden door de Gentse brand-
een geluidsfunctie, maar voldoet tevens
king met een partner-bedrijf - geïnstal-
weer en de burgemeester.
verdeling te voorzien.”
32 | Fedelec magazine
Buitenverlichting De buitenverlichting van de parkings rond het stadion was het werk van de firma Trilux die in een 90-tal verlichtingspalen en 180 verlichtingsarmaturen voorzag. Deze armaturen zijn uitgerust met HIT-lampen van 150 watt, identiek aan het verlichtingssysteem van de grote, deels ondergrondse, parking – aan de BRICO-Planet-winkel - aan de overzijde van de Ottergemsesteenweg, eveneens gerealiseerd door VMA. Rondom het stadion werden ook 8 skytracers – een soort kunstlichtprojectoren met een speciaal design – geïnstalleerd, met het oog op het creëren van special effects. VMA Infra stond verder in voor de voeding van
VMA in een notendop VMA is een technologiegedreven installatiebedrijf, gevestigd in Sint-MartensLatem. De onderneming telt 2 business units - VMA Industrie en VMA Infra - en stelt in ons land zo’n 170 personen te werk. Sinds kort maakt VMA deel uit van CFE, één van de grootste bouwondernemingen van ons land. VMA beschikt over een sterk uitgebouwd ontwerpbureau en is in de meeste diverse projecten actief, zo realiseert het bedrijf o.m. spoortunnels in Nederland. Nicolaus: “We streven klantentevredenheid op lange termijn na, door oplossingsgericht te denken, constructief samen te werken en ons flexibel op te stellen. Het respecteren van de planning is voor ons prioritair.” Het bedrijf is lid van Fedelec sinds 1983. “Bij Fedelec kunnen wij terecht voor de laatste stand van zaken in verband met wijzigingen inzake wetgeving, CAO, lonen en normering: ik denk bijvoorbeeld aan de recente wijzigingen aan het AREI die voor onze projecten toch een voorname impact hebben. Idem wat betreft nichegebonden wetgevende materies die in werkgroepen worden voorbereid, en wat betreft de recente wijzigingen aan de wetgeving inzake overheidsopdrachten. Maar ik vermoed dat we - deels uit onwetendheid - nog te weinig uit onze samenwerking met Fedelec halen.”
de elektrische kasten voor de verlichting op het voetbalterrein zelf. Ook de elektriciteits- en verlichtingswerken aan de twee nog in aanbouw zijnde kantoortorens – in de onmiddellijke omgeving van de Ghelamco Arena – worden uitgevoerd door VMA Infra. De complexere projecten “Voor ons is dit uiteraard een bijzonder project, gezien er sinds jaren een stevige blauw-witte band bestaat tussen VMA en AA Gent”, aldus Nicolas Nicolaus. “Verder zijn we momenteel vooral actief in de zorgsector, met projecten in onder meer de Gentse ziekenhuizen Jan Palfijn
Vlnr Wim Van de Walle, Projectleider BU VMA Infra, Michel Louagie, manager van AA Gent, en Nicolas Nicolaus, Directeur BU Infra VMA
en Maria Middelares. De zorgsector is de sector bij uitstek waar we onze naambekendheid, onze uitstraling en onze knowhow inzake complexere projecten ten volle kunnen uitspelen. Daarnaast zijn er de meest uiteenlopende projecten: kantoorgebouwen in het Brusselse, het nieuwe datacenter van de UGent, het AA-gebouw op het Technologiepark te Zwijnaarde - dat doorgaat als het kleinere broertje van de MG-Tower ofte KBCtoren -, en het ‘Waalse Krook’ bibliotheek annex mediacenter project in het Gentse stadscentrum.”
Officeboxes Inmiddels is de Ghelamco Arena nog niet volledig operationeel. Enkel het voetbalgerelateerde gebouw is inmiddels – van het gelijkvloers tot de vijfde verdieping – afgewerkt. Ook de rondgang rond het stadion op de tweede verdieping is afgewerkt. Op de derde verdieping bevinden zich de Business Seats en een restaurant, de vierde verdieping omvat de loges, de Executive Club (sponsorsbedrijven), en de kantoren van AA Gent. Vooral aan de noordkant en aan de twee kopse kanten is er nog heel wat werk aan de winkel. Daar worden de kantoorruimtes voor het ontwerp- en architectenbureau Bontinck uit Gent en bouwheer Ghelamco nog in een latere fase afgewerkt. De officeboxes, een combinatie tussen gehuurde kantoorruimte met uitzicht op het veld én een set van 24 zitplaatsen voor de thuiswedstrijden van AA Gent, werden op 4 oktober in gebruik genomen. Momenteel hebben nog een 40-tal medewerkers van VMA Infra de handen vol met allerhande afwerkingen en meerwerken.
www.vma.be
Fedelec magazine | 33
reportage
Livingston
Nieuwste test- en meetapparatuur meteen beschikbaar
“G
oede test- en meetapparatuur is vaak kostbaar en veroudert snel. Daarom kan men in de meeste gevallen beter de benodigde instrumenten huren of leasen. Als The Test Equipment Rental
Company biedt Livingston een breed assortiment voor de elektrotechnische sector en de data- en telecommunicatiebranche.
”
Fluke DSX-5000
In deze tijd van economische onzeker-
na afloop van de huurperiode de appa-
met separate opzetmodules werkte,
heid zijn veel bedrijven huiverig om zelf
ratuur alsnog willen kopen, dan kan dat
heeft Fluke nu een compleet nieuwe lijn
grote investeringen te doen in test- en
tegen gunstige voorwaarden. In veel
met glasvezelmeetinstrumenten geïntro-
meetapparatuur, weet Reinier Treur,
gevallen is het ook mogelijk om instru-
duceerd, met name de Fluke Certifiber.
general manager bij Livingston. ‘Ze heb-
menten langer te huren of het huurcon-
Met behulp van deze testset kunnen zeer
ben het benodigde werkkapitaal niet of
tract zelfs voortijdig te beëindigen. Dit
snel glasvezelnetwerken doorgemeten
ze hebben het er niet voor over. Lenen
biedt ondernemers flexibiliteit. Steeds
worden Ook de meetresultaten van de
is eveneens moeilijk geworden, nu de
meer bedrijven zien dan ook de voorde-
Fluke Certifiber kunnen in het program-
banken strenger zijn geworden’, zegt hij.
len en kiezen ervoor om test- en meetap-
ma Linkware verwerkt worden.”
‘Daarbij komt dat de technologische ont-
paratuur bij ons te huren óf te leasen.”
Een ander instrument voor de verhuur dat
wikkelingen heel snel gaan. Wat vandaag
goed in de markt ligt, is de 3M Dynatel
state-of-the-art is, kan morgen verou-
De nieuwste apparatuur Fluke en 3M
cable fault finder. Met dit instrument kun-
derd zijn. Het is dus maar de vraag of een
Om de klanten optimaal te kunnen
nen kabel fouten eenvoudig opgespoord
investering in dure apparatuur zichzelf
bedienen zorgt Livingston altijd dat het
worden. Of het nu gaat om kabel breuken,
terugverdient. Ook om die reden kiezen
beschikt over de nieuwste apparatuur.
kortsluitingen of isolatiefouten, deze tester
veel ondernemingen ervoor om te huren
Hieronder volgen een aantal voorbeel-
geeft nauwkeurig aan waar en op welke
bij Livingston. Wij leveren apparaten van
den van instrumenten die onlangs aan
diepte in de grond de kabel zich bevindt,
hoge kwaliteit voor een scherpe prijs.
de verhuurinventaris werden toege-
en waar de fout in de kabel zich bevindt.
Livingston investeert jaarlijks miljoenen
voegd. Reinier Treur: “De Fluke DSX-
euro’s in de nieuwste test- en meetap-
5000 cable-certifier is de langverwachte
GMC MavoWatt 40 Power Quality
paratuur. Daardoor is de apparatuur van
opvolger van de bekende Fluke DTX-
Analyser
morgen vandaag bij wijze van spreken al
1800. De DSX-5000 is niet alleen een
Netspanningverstoringen kunnen soms
te huur.’
snellere, modernere tester, maar is met
grote problemen veroorzaken. “Niet
name ook bedoeld om gemakkelijker
alleen kan het wegvallen van de spanning
Flexibiliteit
verschillende projecten te meten. Via
tot stilstand leiden, maar kleine “spikes”
Ook bedrijven die projectmatig werken,
eenvoudige project-management soft-
op de netspanning kunnen grote schade
hebben meetinstrumenten meestal maar
ware ProjX genaamd, kan een plannings-
veroorzaken aan IT-systemen met alle
voor een bepaalde tijd nodig, en opte-
lijst of diverse meetprojecten eenvoudig
gevolgen van dien. De GMC MavoWatt
ren vaak voor huren, merkt Treur: “Bij de
in het toestel geladen worden. Uiteraard
40 is een slimme netspannings analy-
start van het project weten ze dan pre-
zijn de meetresultaten compatibel met de
ser, die gedurende lange tijd een groot
cies wat de kosten zijn om de apparatuur
meetresultaten zoals die in het verleden
aantal elektrische parameters kan moni-
te gebruiken. Huurkosten worden veelal
met de Fluke DTX-1800 zijn gemeten. Net
toren. Zaken als spanningspieken of
geboekt als kosten, niet als investering.
als de Fluke DTX-1800 werkt de Fluke
spanningsdips, harmonischen en tran-
De return on investment ratio´s worden
DSX-5000 met het softwareprogramma
cienten, power-factor, blindstroom en
dus gunstiger. Mocht een onderneming
Linkware. Waar de Fluke DTX-1800 nog
flicker worden nauwkeurig en in de tijd in
34 | Fedelec magazine
kaart gebracht. Op deze manier krijgt de
ranciers. We adviseren echter merkonaf-
samen met fabrikanten en distributeurs,
gebruiker een perfect overzicht wanneer
hankelijk”, benadrukt Treur. “We zijn aan
en volgen regelmatig trainingen, zodat
er zich welke storing voordoet.”
geen enkele partij gebonden. Dit waar-
onze medewerkers altijd de eerstelijns
borgt dat wij onze klanten merkonafhan-
support kunnen leveren. Bovendien
kelijk kunnen adviseren.”
geven onze medewerkers hun kennis
Fluke 5523 Calibrator
Meten is weten, wordt er vaak gezegd. “Dan moeten de gebruikte meetinstrumenten wel over de verwachte nauwkeurigheid beschikken. Om dat te controleren dienen meetinstrumenten periodiek geijkt te worden. Er kan voor gekozen worden om de instrumenten terug te sturen naar de fabrikant en deze daar te laten ijken. In veel gevallen is het echter veel efficiënter om zelf de instrumenten te ijken. Een toestel dat gebruikt kan worden als referentie voor het ijken van multimeters, stroomtangen en kleine oscilloscopen, is de Fluke 5523. Door op deze manier te werken bespaart de klant veel geld en verkort hij de doorlooptijd tot slechts een aantal minuten per instrument”, aldus Treur. “Dit zijn slechts een aantal voorbeelden van nieuwe instrumenten in de verhuurpool. Op jaarbasis worden er voor vele miljoenen euro’s aan nieuwe apparatuur aangekocht. Het assortiment bestaat uit zo’n twaalfduizend verschillende test- en meetapparaten, veelal meteen uit voorraad leverbaar. Het bedrijf verhuurt alle gerenommeerde merken, zoals Agilent, Tektronix, Yokogawa, Fluke, GMC, Chauvin Arnoux en Fujikura. Er wordt samengewerkt met een honderdtal leve-
graag door aan klanten. Dit alles wordt Services
gewaardeerd. We horen regelmatig van
Op de huur- en lease-apparatuur van
klanten dat de kwaliteit van onze produc-
Livingston zit altijd garantie. “Wij zorgen
ten en diensten hoger is dan men aan-
binnen 24 uur voor vervangende instru-
vankelijk verwachtte. Ook onze no-non-
menten indien dat nodig is, zodat pro-
sense-aanpak wordt op prijs gesteld. Het
ductieprocessen niet stilvallen”, aldus
is onze ambitie om onze klanten ook in
Treur. “De test- en meetapparatuur die
de toekomst de huidige kwaliteit te blij-
Livingston levert, wordt vooraf geijkt,
ven leveren.”
gereinigd en, inclusief accessoires, ter plekke afgeleverd. We werken nauw
www.livingston.be
Fedelec magazine | 35
reportage
SMA Benelux
Knowhow voor een stabielere PV-markt
“S
MA kan vanuit haar ervaring en technologische kennis mee voor
enkel van kijken en observeren, wel van
stabielere elektriciteitsnetwerken én voor een stabielere zonne-
kijken, observeren én beheren. Beheren
energiemarkt zorgen. Als volumespeler wil het bedrijf zo kostenef-
betekent dat men de energieverbruiks-
ficiënt mogelijk blijven produceren in Europa”, aldus Jan Van Laethem van
instrumenten kan sturen in functie van
SMA Benelux.
de zonne-opbrengst. Onze omvormers
”
kunnen zowel enkele losse zonnepanelen als installaties tot enkele 100-en MW
De Duitse fabrikant van omvormers SMA
nieuwbare energie. De verkopers van
werd in 1981 opgericht door drie visio-
deze groothandels noemen wij dan ook
naire pioniers in hernieuwbare energie
ons ’extern verkoopsteam’. We onder-
Nederland, gidsland?
als een spin-off van de universiteit van
steunen ook onze installateurs, onder
“Het systeem van de groenestroomcer-
Kassel (Midden-Duitsland). Momenteel
meer door hen te adviseren bij configu-
tificaten was op zich een goed systeem
telt het bedrijf wereldwijd meer dan 5.000
raties.”
voor ons land. Maar de kostprijs van de
medewerkers, waarvan een 1.000-tal
aansturen.”
fotovoltaïsche installaties was de voor-
ingenieurs en een identiek aantal werk-
Kijken, observeren én beheren
bije jaren aanzienlijk gedaald, terwijl
nemers, actief in buitenlandse filialen.
Omvormertechnologie is de kernacti-
de subsidiëringspolitiek niet navenant
Sinds 2005 is het bedrijf beursgenoteerd.
viteit van SMA. “Een omvormer is het
werd bijgestuurd”, aldus Van Laethem.
Jan Van Laethem, Managing Director
kloppend hart van een zonnestroom-
“Een gematigde, geprogrammeerde
SMA Benelux & UK: “De vroeger eerder
installatie. Onze core business is het zo
afbouw van de subsidiëringspolitiek
subsidiegedreven PV-markt maakt met
kostenefficiënt mogelijk omzetten van
ware beter geweest. Helaas liet de over-
rasse schreden plaats voor een markt
gelijkstroom in voor het elektriciteitsnet
heid dit na wat uiteindelijk resulteeerde
die activiteiten ontplooit daar waar zich
geschikte wisselstroom, dit uiteraard
in een drastisch terugschroeven van de
geografisch nieuwe opportuniteiten aan-
met minimale omzettingsverliezen. We
ondersteuning. Al te drastisch, en vooral
dienen. Ook SMA is niet immuun voor de
behalen hierbij rendementen van 97 tot
al te abrupt, want ondertussen liggen de
crisis – er wordt een stevige afslanking
99 procent”, aldus Van Laethem. “Onze
markten in België zo goed als stil. Dit stelt
uitgevoerd tegen eind 2014 – wat niet
toestellen zijn robuust, en ontworpen
de overheid op zijn beurt weer voor een
belet heeft dat de onderneming – zoals
om minstens 20 jaar lang, dag in dag uit,
levensgroot probleem: hoe moeten de
de meeste Duitse technologiebedrijven
stroom te leveren. Aardig detail: de toe-
EU doelstellingen nu gehaald worden?
– stevig blijft investeren in onderzoek en
stellen zijn niet uitgerust met storingsge-
ontwikkeling. Op de Belgische markt was
voelige drukknoppen, het display wordt
SMA reeds geruime tijd actief via service-
geactiveerd door er lichtjes op te tikken.“
techniekers. In 2009 werd beslist een
Technologisch dienen zich nieuwe hori-
Benelux-filiaal op te richten, gevestigd
zonten aan. Van Laethem: “We evolueren
in Mechelen. Inmiddels telt ons team 22
in de richting van een hechtere integra-
medewerkers, waarvan de helft gericht
tie van het zonnestroomsysteem in het
op service, en de andere helft actief in het
huisnetwerk, waarbij de eindklant per-
verkoopstraject. Onze klanten-afnemers
soonlijk kan inloggen, en de opbreng-
zijn voornamelijk elektrogroothandels en
sten van zijn zonnepanelen kan monito-
groothandels, gespecialiseerd in her-
ren en aansturen. We spreken niet langer Jan Van Laethem
36 | Fedelec magazine
Monitoring wordt doorgedreven domotica De omvormertechnologie is in volle evolutie. “Momenteel werkt de R&D-afdeling van SMA in Kassel aan de ontwikkeling van een centrale omvormer voor grote installaties die gelijkspanningen aankan tot 1500V. Hierdoor zal er aanzienlijk kunnen worden bespaard op bekabeling. Pas na een uitgebreide testfase zal dit nieuwe product op de markt worden gebracht”, aldus Van Laethem. “Omvormers zijn onze kerntechnologie, maar monitoringsystemen om het energieverbruik optimaal te beheren, zijn een belangrijke complementaire business. In feite zijn deze systemen een vorm van doorgedreven domotica. Waar een monitoringsysteem vroeger een ‘scherm op afstand’ was, biedt een dergelijk systeem nu de mogelijkheid om aan actief energiebeheer te doen. Monitoringsystemen zitten momenteel in een overgangsfase die vergelijkbaar is met die van de GSM naar de smartphone. Om het met Jeremy Rifkin te zeggen: de volgende industriële revolutie is de energierevolutie…”
Het kan anders … “Terwijl de mees-
steuning gepast – meer hoeft niet. Met
– automatisch terug opgestart worden.
te Europese landen subsidiegedre-
zonnestroom investeert men immers een
Op die manier wordt het zogenaamde
ven bezig waren met zonne-energie,
bedrag dat men hoe dan ook kan terug-
“eigenverbruik” aan zonnestroom opge-
keek Nederland de kat uit de boom. De
verdienen. Het laat toe om de elektrici-
dreven, waardoor er minder energie van
Nederlandse markt kende reeds een
teitskosten voorspelbaar te maken en
het net moet worden aangekocht.”
kleine boom in zonne-energie in 2005
op energie te bezuinigen. Tenslotte zou
die evenwel - om budgettaire rede-
men er goed aan doen de ondersteuning
Stroomoverschot opslaan
nen - gestopt werd. Recent heeft de
te differentiëren in functie van de grootte
Een andere, innovatieve SMA-omvormer
Nederlandse markt de draad weer opge-
van de zonnestroominstallatie, en zo een
oplossing, is de Sunny Boy Smart
nomen. Die gaat nu in spectaculair stij-
duidelijk onderscheid te creëren tussen
Energy, een omvormer waarin batterijen
gende lijn.. Vermits wij in het Benelux-
residentiële installaties en grotere instal-
met een capaciteit van 2,4kWh geïnte-
verband actief zijn, werken we ook nauw
laties – waar allicht andere vormen van
greerd zijn. Van Laethem: “Deze oplos-
samen met Nederlandse vakgroothan-
ondersteuning de markt kunnen helpen.”
sing werd recent op Intersolar voorge-
dels die op de Belgische markt actief
steld en wordt momenteel enkel op de
zijn. Meestal betreft het filialen van Duitse
Webconnect & Smart Home
Duitse markt gecommercialiseerd. Een
groothandelsbedrijven, maar in elke
concept
omvormer met een geïntegreerde bat-
regio hebben we ook een aantal sterke
Een recente SMA-ontwikkeling die
terij, zeg maar. Een overdag opgewekt
lokale spelers.”
vooral in Nederland goed aanslaat, is
stroomoverschot kan dan gewoon ’s
Webconnect. Van Laethem: “Het betreft
avonds verbruikt worden. Daarna kan
‘Eenmalige investeringssubsidie’
een monitoringconcept (opbrengstbe-
men – indien nog noodzakelijk – op net-
“Momenteel groeit SMA Benelux
waking) dat via een ethernet-kaart en een
voorzichtig, vooral dankzij de goede
kabel met het internet verbonden is. Door
Nederlandse markt. In Nederland zweert
de omvormer zich te laten aanmelden bij
de overheid bij hybride energie-oplos-
de Sunny Portal beheerssite, kan men
singen en wordt er geen subsidiepo-
later via de smartphone aan energiebe-
litiek gevoerd. Recent hebben we bij
heer doen, ongeacht de tijd of de plaats
onze noorderburen de eindgebruikers-
waar men zich bevindt. Een volgende
site ‘www.ZonnestroomWerkt.nl’ gelan-
logische stap is het Smart Home con-
ceerd waarin we uitleggen hoe zonne-
cept, waardoor men aan energiebeheer
energie werkt”, aldus Jan Van Laethem
doet door bijvoorbeeld piekverbruiken
die overigens ervoor pleit om in ons land -
te verschuiven. Dit kan door de energie-
zoals in Nederland het geval is – een een-
gebruikers in de woning intelligent aan
malige investeringssubsidie in te voeren:
te sturen, en te laten functioneren op die
“Het huidige systeem is immers ‘overkill’
ogenblikken waarop de zon schijnt. Zo
geworden voor zowat alle betrokken par-
kan een vaatwasmachine bijvoorbeeld ’s
tijen en kost meer dan het oplevert. Het
morgens opgestart worden, maar door
ultieme doel blijft uiteraard een markt die
de Sunny Home Manager onmiddellijk
zich op eigen kracht verder ontwikkelt,
weer uitgeschakeld worden, en later op
maar momenteel blijft een kleine onder-
de dag - op het meest gunstige moment
Fedelec magazine | 37
reportage
stroom terugvallen. “De prijsdalingen
wordt gebundeld: van kennisartikels
in plaats van op een dak-, kunnen uitpro-
van de zonnestroominstallaties hebben
over omvormertechnologie tot algemene
beren. We mogen immers niet van elke
er bovendien voor gezorgd dat zelfs ver-
informatie over, pakweg, de schaduw-
elektricien verwachten dat hij uit zichzelf
warmen met zonnestroom interessant
problematiek. In haar bedrijfsgebouw
een IT-specialist wordt... Deze opleidin-
wordt. Momenteel wordt deze oplossing
beschikt SMA Benelux ook over eigen
gen zijn gratis. Ook in Nederland is er
nog fiscaal afgestraft. Een andere moge-
opleidingsfaciliteiten. Er is een oplei-
opmerkelijke interesse voor onze Solar
lijkheid is om een warmwaterboiler met
dingslokaal voor groepen tot maximum
Academy. We hadden zelfs reeds instal-
een verwarmingsspiraal uit te rusten, die
25 installateurs. “Op jaarbasis komen
lateurs uit o.m. Groningen over de vloer.
kan aangestuurd worden met een over-
er zo’n 1.500 installateurs langs. In het
Daarom hebben we onlangs besloten om
schot aan zonnestroom. Op deze manier
praktijklokaal staan up to date omvor-
ook opleidingsdagen in Utrecht te orga-
kan men de productie van sanitair warm
mers en monitoringapparatuur opge-
niseren”, aldus Van Laethem.
water via de zon op peil houden”, aldus
steld die de installateurs in comfortabele
Jan Van Laethem.
omstandigheden, -op de begane grond
www.SMA-Benelux.com
Stabiliserende invloed op de markt uitoefenen Met dergelijke oplossingen wil SMA, in zijn hoedanigheid van marktleider in de branche, mee een stabiliserende invloed uitoefenen op de zonne-energie markt. Ook wat Off-Grid of eilandsystemen betreft, - autonome systemen die plaatsen, waar er geen elektriciteitsnet is, van elektriciteit voorzien - speelt SMA een richtinggevende rol op wereldvlak. Ook hier ontwikkelt SMA mee een stabielere en wereldwijde markt voor hernieuwbare energie. En, niet onbelangrijk, is het feit dat SMA een volumespeler is die zo kostenefficiënt mogelijk wil blijven produceren in Europa. Van de automatische bestukking van printplaten over de eindassemblage tot het testen van de omvormers: alles gebeurt in Duitsland. Ons productieproces vertoont nogal wat parallellen met dat van de automobiel sector. Elke geproduceerde omvormer wordt individueel getest met het oog op kwaliteitscontrole. SMA is als fabrikant overigens zelf-gecertificeerd voor CE- en UL-markering, en beschikt tevens over uitgebreide testfaciliteiten. SMA Kenniscentrum en Solar Academy SMA Benelux beschikt in Mechelen over een eigen Kenniscentrum waar alle know-how die in het hoofdkantoor in Kassel wordt verzameld, en, ten behoeve van de installateurs, actief in de Benelux,
38 | Fedelec magazine
Projecten, groot en klein De voorbije jaren werden tal van opmerkelijke projecten met SMA omvormers in ons land gerealiseerd, zoals bijvoorbeeld bij Audi in Vorst. In het Gentse was er recent het project Kluizen, naar het gelijknamige, reusachtige waterbekken, waar een mega zonnestroominstallatie, uitgerust met SMA omvormers, werd in gebruik genomen. Maar het overgrote deel van de zonnestroominstallaties waarin SMA-omvormers worden geïntegreerd, betreft uiteraard residentiële toepassingen.
“Duurzame, energiezuinige en
innovatieve ledverlichting” •
Hoogste lumen per watt
•
DALI (bi-directionele aansturing)
•
Verblindingsvrij (lage UGR)
•
5 jaar garantie
•
Resistent tegen water én stof (IP66)
•
Slagvast en schokbestendig (IK 10+)
•
Zeer snel te installeren
•
Bestand tegen zeer lage temperaturen
•
Bekabeling geïntegreerd
•
Traploos dimbaar www.technospecials.be
BB-Ledlightpipes, een nieuw ledverlichtingssysteem
voor ondergrondse bouwwerken zoals parkeergarages, voetgangers- en verkeerstunnels, metro- en treinstations, ....
Deze onderhoudsvrije ledverlichting is uiterst zuinig
in verbruik. BB-Ledlightpipes garanderen meer dan 100.000 branduren, is een bijzonder duurzame oplossing en cradle to cradle vervaardigd.
reportage
“I
n juni nam Socomec België haar intrek in een nieuw gebouw in het Anderlechtse Paepsempark. Van de verhuis werd gebruik gemaakt om ook de commerciële, logistieke en administratieve organisatie ver-
der op punt te stellen. Met een deelname als hoofdsponsor aan de volgende Batibouw en het sponsoren van o.m. events voor datacenters, profileert Socomec België zich als een open en toekomstgerichte marktspeler.
”
Socomec
Verhuis zorgt voor nieuwe wind en marktgedreven aanpak Na enkele tientallen jaren gevestigd te zijn
op de vroegere locatie. Van de verhuis-
streekse concurrenten zijn ook klant bij
geweest op de – inmiddels te krap beme-
gelegenheid werd ook gebruik gemaakt
ons. Indien zij de vraag krijgen om een
ten – locatie langs de Schaatsstraat in
om alle interne procedures opnieuw door
bepaald product op maat te maken,
Vorst, is het bedrijf nu gelocaliseerd in
te nemen. De twee bestaande divisies,
waarvoor het hen aan knowhow en/of
het hart van het Anderlechtse industri-
Socomec Schakel- en meetapparatuur
voldoende tijd ontbreekt, kopen ze die
ële weefsel. Socomec België werd in
en Socomec UPS – elk met een eigen
oplossing vaak bij ons in. Daarna bren-
1975 opgericht als het eerste buiten-
budget en directie -, werden versmol-
gen ze die onder private label op de
landse filiaal van de groep Socomec,
ten tot Socomec België as such. Zo ver-
markt. Socomec doet heel wat maat-
en wordt geleid door managing director
dwijnt de vermelding UPS in de nieuwe
werk voor externe projecten”, aldus
Vincent Bellefontaine. Het bedrijf telt een
benaming van het bedrijf. De diverse
Verplancke. (zie ook kaderstuk)
30-tal medewerkers. Er zijn 5 commer-
functies in de beide afdelingen werden in
ciële medewerkers, waarvan er 2 enkel
grote lijnen behouden, maar de betrok-
‘Showroom’ ruimt plaats voor
focussen op projecten. Bart Verplancke,
ken medewerkers delen nu wel dezelfde
interactieve events
Operational
Assistant
kantoorruimtes. De medewerkers van
Ook de marketing bij Socomec onder-
Socomec België: “Het Belgisch filiaal is
Marketing
Socomec UPS kregen intern opleidin-
gaat grondige veranderingen. “Dit jaar
vaak een testmarkt voor interne verande-
gen over de werking en de producten
organiseren we geen open deur, omdat
ringen bij de groep. Vele (proef)projecten
van Socomec Schakel- en meetappa-
we onze klanten pas willen uitnodigen
– die een gunstig verloop kennen – wor-
ratuur, en vice versa. Dit samensmelten
eens de afwerking van het gebouw vol-
den later ook in andere buitenlandse fili-
geldt voor al onze diensten. Dit impliceert
ledig op punt staat. We zijn afgestapt
alen doorgevoerd. Zo zijn we het eerste
onder meer dat onze klanten voortaan
van het oude showroom concept. In
filiaal dat recent overgeschakeld is op
bij Socomec slechts één aanspreek-
onze huidige branche is dit namelijk
het besturingssysteem Windows 7, op
persoon hebben, wat op termijn meer
weinig zinvol, omdat de technologie en
basis waarvan we onze diverse databan-
onderlinge kruisbestuiving en cross sel-
de toestellen zo snel wijzigen dat men
ken in één zelf ontwikkeld systeem zullen
ling moet genereren. Deze manier van
de showroom moeilijk up to date kan
onderbrengen.”
werken is bovendien een stuk transpa-
houden. Bedoeling is om dit gebouw
ranter en kostenefficiënter.”
op zich als een referentieproject-show-
Kruisbestuiving moet cross selling
room in te richten. Zo zal o.m. de grote
genereren
Maatwerk voor externe projecten
vergaderzaal uitgerust worden met een
Bart Verplancke: “Zowel onze kantoor-
Socomec is een bedrijf met Franse roots,
groot, interactief scherm, waarop alle
ruimtes als onze stockageruimtes waren
dat nog steeds in handen is van de fami-
informatie, afkomstig van onze interne
te klein en niet meer aangepast aan de
lie Steyert. “Als sterk technologiegedre-
meettoestellen, zal kunnen getoond
moderne noden. Omwille van de steeds
ven bedrijf hecht Socomec veel belang
worden. Socomec heeft onder meer
verder uitbreiding nemende service-
aan onderzoek en ontwikkeling. Daar
micro-UPS ontwikkeld die zowel bij par-
activiteiten werd hier ook een ruimere
plukken we nu ook de vruchten van. Om
ticulieren als bij KMO’s kunnen worden
stock aan wisselstukken voorzien dan
een voorbeeld te geven: bepaalde recht-
toegepast. Deze oplossingen zullen ook
40 | Fedelec magazine
Gamma UPS met het nieuwe gamma micro-UPS
hier kunnen getoond worden. Via moni-
ficeerd is. Dienstverlening naar de klant
toren zullen alle mogelijke applicaties
wordt steeds belangrijker in de branche.
live kunnen gevolgd worden door onze
Verplancke: “De redenen liggen voor
klanten-bezoekers. Ook nieuw is het feit
de hand: er is vooreerst het schrijnend
dat Socomec bij dergelijke events zal
gebrek aan voldoende goed opgeleide
samenwerken met een aantal partners,
medewerkers. Bovendien worden steeds
toonaangevende technologiebedrijven
meer oplossingen via een computersys-
zoals bv. Legrand en GE, die marktleider
teem of elektronisch gestuurd, waar-
zijn in hun respectievelijke marktniches.”
door de klant sneller geneigd is om een interventie te vragen. Onze servicedienst
Datacenters: dé groeimarkt
telt momenteel zes medewerkers maar
In de nieuwe, compacte en handige
we zoeken dringend 3 bijkomende ser-
Socomec-catalogi wordt elk marktseg-
vicemensen.” Naast de teleservice – het
ment in een duidelijk herkenbare kleur
inbellen op het toestel bij de klant ingeval
gestoken wat de klant toelaat sneller
van defect – is er eveneens het wacht-
en gerichter op zoek te gaan naar de
dienst systeem dat 24 uur op 24 opera-
gewenste informatie. Datacenters vor-
tioneel is. Van zodra de klant belt, wordt
men één van de voornaamste groei-
de lijn overgenomen door het centrale
markten voor Socomec, ook in ons
systeem en vandaar automatisch door-
land. Reden waarom er voor het eerst
gestuurd naar de technieker van wacht.
een afzonderlijke cataloog voor dit spe-
De interventie bij de klant vindt plaats bin-
cifieke marktsegment wordt gepre-
nen de contractueel overeengekomen en
senteerd. Verplancke: “Momenteel
door de klant gekozen periode.
werkt Socomec België in opdracht van Fabricom Suez mee aan het grootste
Zes marktsegmenten Met het oog op een optimale markt- en klantenbenadering zijn de activiteiten van Socomec in vier strategisch georiënteerde Business Applications opgesplitst: Energy-efficiency, Solar Power, Critical Power en Power, Control & Safety. Onder Energy-efficiency ressorteren het Diris en Countis materiaal en de bijbehorende software, en alles wat retrofit en energiebeheer betreft. ‘Solar Power’ groepeert niet enkel alle knowhow rond fotovoltaïsche toepassingen maar tevens de Combiner Box en Sunsys oplossingen. Onder ‘Critical Power’ ressorteren alle UPSsystemen en ATyS-systemen + by-pass. Denk bijvoorbeeld aan Flywheel. Onder ‘Power, Control & Safety’ tenslotte groepeert Socomec de specifieke toepassingen met het Sirco-materiaal. Bedoeling is vanuit deze 4 business-applicaties 6 marktsegmenten zeer actief te bewerken. Het betreft Hernieuwbare Energie, Gebouwen (vooral kantoorgebouwen), Industrie, OEM’s (die Socomec-apparatuur in hun toepassingen integreren), Infrastructuur (transportwereld, luchthavens, spoorwegen…) en Kritieke Omgevingen (banken en verzekeringsmaatschappijen, datacenters).
www.socomec.be
datacenter van Europa, het Crealysproject, dat in Bergen stilaan vorm krijgt. Ook een ander datacenter project – in opdracht van één van de wereldspelers uit de internetmarkt -, zit in de pipeline, en zal eveneens op Belgische bodem worden gevestigd.” Service-activiteit neemt toe Op de nieuwe locatie beschikt Socomec België ook voor het eerst over een klein testlabo, waar bepaalde routinetesten kunnen worden uitgevoerd. Voor de meer specifieke, doorgedreven testen kan men terugvallen op het testlaboratorium in Benfeld (Straatsburg), dat Asefa gekeurd en Coffrac gecertiTestlabo
Fedelec magazine | 41
reportage
Schrack Technik
Databekabeling van A tot Z
“E
kasten, specifiek bedoeld om blade seren zeer breed assortiment hoog kwalitatief elektrisch materieel
vers in serverlokalen in onder te brengen.
zorgt ervoor dat Schrack Technik het installatiebedrijf totaalpak-
Deze modellen worden niet met een gla-
ketten op maat kan aanbieden. Databekabeling en verlichting zijn
zen deur en volle rugwand geleverd, wel
”
de groeimarkten bij uitstek.
met een dubbele, geperforeerde achterdeur. Bovendien zijn ze robuuster en zwaarder dan een klassieke datakast”,
Vorig jaar realiseerde de Schrack Technik
‘Afgemonteerde glasvezelkabels’
aldus Dominique Van Hecke, Product
Group een totale omzet van om en bij
Databekabeling is een voornaam markt-
Manager Data-Techniek. “Het aspect
de 200 miljoen euro, vooral op de thuis-
segment voor Schrack Technik. Marc
energieverdeling sluit hier naadloos bij
markt – Oostenrijk – en in Oost-Europa.
Steenssens: “We focussen vooral op
aan. Ook hier zijn er nieuwe ontwikke-
In België is Schrack Technik gevestigd in
de passieve componenten van datanet-
lingen zoals de IT Meter Line producten
Sint-Denijs-Westrem. Naast o.m. scha-
werken, zeg maar de infrastructuur van
die zorgen voor de energieverdeling in de
kelmaterialen, modulaire apparatuur en
gebouwen. Hiervoor hebben we o.m.
datakast en tegelijkertijd het energiever-
aansluitklare borden, inclusief schema’s
een zeer performante datakabel op de
bruik monitoren. Wat niet wegneemt dat
en layout, heeft Schrack Technik ook
markt. Ons assortiment datakasten
we ook de klassieke verdeelblokken – al
een volledig gamma verlichtingsarma-
omvat zowel datakasten voor server-
dan niet met meteropname – in ons gam-
turen – inclusief de lampen – in het aan-
rooms als gewone kabelverdeelkasten
ma hebben, die kunnen uitgelezen wor-
bod. Inzake LED heeft Schrack Technik
voor data-installaties. Ook voor het leg-
den in het netwerk. Dit stelt de beheerder
de meest geavanceerde toestellen in
gen van backbone verbindingen van
in staat om het stroomverbruik te monito-
huis. In grote lijnen is het bedrijf actief in
de ene naar de nadere dataroom heb-
ren en eventueel te switchen. Daarnaast
4 marktsegmenten: gebouwentechniek,
ben wij de benodigde glasvezelkabel
heeft Schrack Technik oplossingen voor
industrie, verlichting en databekabeling.
in huis. Schrack Technik beschikt over
kleinere installaties, denk aan de 10 inch-
Marc Steenssens, zaakvoerder Schrack
het complete gamma glasvezelbekabe-
oplossingen voor netwerken die bv. in
Technik bvba: “We leveren rechtstreeks
ling, met o.m. de multimode OM4 stan-
een dokterspraktijk, een notariaat of de
aan installateurs, bordenbouwers, IT-
daard glasvezelkabel. Afgemonteerde
betere residentiële woning kunnen wor-
specialisten en industriële klanten. Ons
glasvezelkabels, met alle types connec-
den geïmplementeerd.”
team van specialisten zoekt samen met
toren en kabels, - inclusief een test-rap-
de klant naar de beste oplossing. Klanten
port voor de eindklant - behoren tot de
kunnen zowel bestellen via telefoon, fax
mogelijkheden.”
of via onze sterk uitgebouwde on line webshop. Daar kunnen ze nagaan wat er
Energieverbruik monitoren en
precies in stock is, en – via een APP – op
eventueel switchen
hun I-Phone de netto-prijzen raadple-
“Daarnaast heeft Schrack Technik
gen. Onze service is sterk adviesgericht,
wandkasten en bestaande kasten voor
het opleidingsaanbod zorgt ervoor dat al
serverrooms in het aanbod. In het gam-
onze producten volgens de voorschriften
ma bestaande kasten – met een diepte
kunnen worden geïnstalleerd.”
van 1200mm – is er een range aan data-
42 | Fedelec magazine
Toolless connector In ons land maakt de koperen Cat 6 UTP kabel nog steeds 80 tot 90 procent van de bekabeling uit, al zit de Cat6A bekabeling duidelijk in de lift. Qua afmetingen zijn cat 6 en cat 6A identiek. Deze laatste is bij Schrack Technik zowel in enkel- als dubbelvoudige versie beschikbaar. Op deze kabel wordt standaard een gelijkaardige, toolless
connector gemonteerd, ongeacht het type datainstallatie. Een toolless verbinding kan op nauwelijks 90 seconden worden gerealiseerd. De kabel kan worden ingepland in een volledig schakelgamma, hetzij bv. het Visio-gamma van Schrack Technik, hetzij dat van een andere marktspeler. Dominique Van Hecke over eventuele foutieve aansluitingen bij databekabeling: “Deze hebben bijna altijd te maken met de wiremap. Zo’n 80 procent van de huidige data-installaties zijn UTP, al merken we dat studiebureaus tegenwoordig vaker cat 6A (10 Gb over koper) voorschrijven. We kiezen bij 10 GB-oplossingen altijd voor afgeschermde bekabeling (cat 6A). In dat geval werken we namelijk met frequenties tot 500 megahertz. Hogere frequenties geven aanleiding tot storingen tussen de paren in de kabel, maar ook tussen de kabels onderling. Er zijn twee mogelijke kabeloplossingen: FFTP en SFTP.” Schrack Technik beschikt tevens over een productsegment voor IT-verantwoordelijken. Denk aan patch-
snoeren met LED-functionaliteit. Deze hebben aan beide zijden een led die de uiteinden van het snoer laat oplichten. Daarnaast is er het LED LINK LINE Cat 6A materieel dat - volledig afgemonteerd - op de werf wordt geleverd, en vooral bedoeld is voor kantooromgevingen met verhoogde vloeren. Goed thuis in tertiaire sector Installatiebedrijven maken gebruik van Schrack Technik-materieel voor projecten met schakelmaterialen of datamateriaal, of een combinatie van deze beide. Zo werd recent de Kanselarij van de Eerste Minister (‘Wetstraat 16’) volledig ‘toolless’ met Cat 6A bekabeling uitgerust. ‘Maar Schrack Technik grossiert vooral projecten in de tertiaire sector: kantoorgebouwen, scholen, wzc… Voor quasi elk project leveren we ongeveer 80 procent van het elektrotechnisch materieel, behoudens de installatiekabel”, besluit Marc Steenssens. www.schrack.be
VAKBEKWAAMHEID VERENIGT. ENERGIETECHNIEK INDUSTRIE EN VERDEELKASTEN INSTALLATIETECHNIEKEN NOODVERLICHTING NETWERKTECHNIEK VERLICHTING
BEKIJK, BESTEL EN VINDT TECHNISCHE INFORMATIE OP ONZE OVERZICHTELIJKE WEBSHOP
WWW.SCHRACK.BE Twaalfapostelenstraat 14, 9051 Sint-Denijs-Westrem, TELEFOON 09/384 79 92, E-MAIL info@schrack.be
Fedelec magazine | 43
Product News
Hager: UV-bestendige kabelkanalen van het type tehalit.LFE
Siemens en ABM lanceren ‘Simogear Assembly Center’
Hager heeft een nieuw verdeelkanaal ontwikkeld, specifiek
Sinds begin juni staat ABM (Atelier Belge de la Manutention)
voor buitenopstelling. De voornaamste pluspunten zijn de
in België in voor de assemblage en distributie van de reeks
UV-bestendigheid, de stabiliteit en de bestendigheid tegen
Simogear-motorreductoren vanuit het nieuwe assemblagecen-
vandalisme (grote mechanische weerstand: 20 Joule bij -20 °C
ter in Fleurus, nabij Charleroi. Dankzij dit assemblagecenter kan
- equivalent IK10). De zuiver wit gekleurde kabelkanalen zijn
Siemens samen met zijn partner ABM een aanzienlijke inkorting
gemakkelijk te zagen en te bewerken, en kunnen niet roesten.
van de leveringstermijnen realiseren, evenals een verhoging van
Deze LFE-kanalen hebben een goede prijs/kwaliteitsverhou-
de capaciteit, de productiviteit en de flexibiliteit voor de levering
ding in vergelijking met glasvezelversterkte polyester, alumini-
van deze performante aandrijfsystemen. Het nieuwe assem-
um of RVS kabelkanalen, en vinden vooral hun toepassingen
blagecenter kreeg de naam ‘Simogear Assembly Center’ toe-
in het geleiden van kabels naar zonnepanelen, warmtepompen
gewezen. Sinds 10 juni jongstleden wordt de Simogear-reeks
en voedingskabels op gevels en daken. Ondanks het feit dat ze
van voor de Belgische markt door dit Siemens-partnerbedrijf
blootgesteld worden aan UV-stralen en grote temperatuurver-
geassembleerd. Hun Siemens Assembly Center in het Waalse
schillen behouden ze hun mechanische eigenschappen. Er zijn
Fleurus kreeg een
2 standaardafmetingen: 40 x 60mm en 60 x 110mm. De kabel-
officiële Siemens-
kanalen zijn bestand
certificering. ABM is
tegen lage tempera-
tevens actief op het
turen tot -20 °C. Hun
vlak van herstelling
werkingstempera-
en onderhoud van
tuur gaat van -20 °C
mechanische aan-
tot +60 °C.
drijfsystemen.
www.hager.be
www.siemens.be
BTicino lanceert voorbekabelde kast MyHome Met de introductie van de MyHome voorbekabelde kast wil BTicino de drempel naar domotica voor de installateurs verlagen. In deze kast – die aangewezen is voor de standaardwoning en in flatgebouwen – werden differentieelschakelaars, automaten en schakelcomponenten voor MyHome geïntegreerd. Hiermee kunnen 18 lichtkringen geschakeld worden, waarvan er 2 dimbaar zijn. Alle contacten op de actuatoren zijn 16 A. De scenariomodule bij deze voorbekabelde kast biedt de mogelijkheid om 16 scenario’s vrij te programmeren. Gebruiksgemak is een voorname troef. Eens de kast gemonteerd zijn alle MyHomefuncties vlot combineerbaar. Op ieder moment kan de kast worden uitgebreid in functie van een groter domoticasysteem. www.bticino.be
44 | Fedelec magazine
Siemens levert aandrijfsysteem voor diesel-hybride bussen in Metz De Siemens-divisie Drive Technologies levert een hybride aandrijfsysteem voor het innovatieve Mettis-transportproject, dat het probleem van de verkeersopstoppingen in Metz aanpakt. Van Hool integreert in 27 bussen de aandrijfmotoren, generatoren, vermogenselektronica en stuursoftware van Siemens. Een dieselgeneratorset voedt de elektromotoren van de uitstootarme, brandstofefficiënte diesel-hybride voertuigen, terwijl een batterijsysteem de overtollige energie opslaat. De tandwielloze motorinstallatie vermindert lawaai en trillingen, wat het comfort voor de reizigers verhoogt. Een permanent bekrachtigde aandrijfmotor verzekert een betrouwbare werking met gering onderhoud. De remenergie wordt door de aandrijfmotor gerecupereerd en naar het batterijsysteem gevoerd. Voordien werd in hybride aandrijfsystemen slechts één batterij gebruikt. Voor dit project werd het batterijsysteem redundant uitgevoerd waardoor de levensduur van de individuele batterijen wordt verlengd. Het systeem is perfect afgestemd op de start- en remcycli van bussen in het openbaar vervoer. www.siemens.com
De slimme teleruptor van Qbus
SchrEder: HAPILED voor park in Andenne
Qbus lanceert het Qbus Stand-Alone gamma, waarvan de nieu-
Als onderdeel
we gepatenteerde Stand-Alone uitgangsmodule – de REL04SA –
van een renova-
de basis is. De REL04SA DIN-rail uitgangsmodule heeft 4 uitgan-
tieplan werd het
gen en 5 ingangen. Op deze ingangen kunnen standaard druk-
Dieudonné Park
knoppen worden aangesloten, waarbij de vijfde ingang een alles
in het centrum
uit- en een alles aan-sfeer (paniektoets) oproept. De module kan
va n
zowel op zichzelf – dus zonder de Qbus Controller en zonder
omgetoverd in
externe voeding – werken, als op een Qbus controller aangeslo-
een
ten worden om deel uit te maken van een volledige domotica-
ningsplaats voor
installatie. Zo kan de installateur dezelfde module gebruiken als
de oudere bewoners. Zo werd de toegankelijkheid verbeterd,
een teleruptor-oplossing én als deel van een Qbus domotica-
en werd het park ook uitgerust met nieuwe sportelementen,
installatie. In zijn Stand-Alone functie hoeft deze relaismodule niet
speciaal voor ouderen. Het welslagen van een dergelijk project
geprogrammeerd te worden en kunnen via de knoppen op de
wordt tevens mee bepaald door de verlichting die voor de nodi-
module de uitgangen in aan/uit of in rolluikmode geplaatst wor-
ge veiligheid en comfort moet zorgen. De HapiLED van Schréder
den. Via een externe voe-
bleek een geschikte oplossing voor dit park. Het toestel ver-
ding is LED-feedback naar
spreidt een wit licht en creëert zo een gevoel van veiligheid met
de drukknoppen mogelijk.
een groot visueel comfort voor een warme avondlijke sfeer. Zijn
Qbus heeft ook een Stand-
elegant design past perfect bij het landschap zowel overdag als
Alone Dimmermodule en
's nachts. De verlichtingstoestellen zijn erg energiezuinig en wor-
een Qbus-driver aan het
den van middernacht tot 6 uur 's morgens gedimd om zo een
gamma toegevoegd.
bijkomende energiebesparing te realiseren.
www.qbus.be
www.schreder.com
A nd e n n e ontspan-
Fedelec magazine | 45
Product News
Hager: multimediakasten vega D
Legrand lanceert zwarte DLP-kabelgoten
De wereld van de multimedia, en de systemen in het bijzonder,
Speciaal voor Apple Stores ontwikkelde Legrand zwarte DLP-
worden steeds flexibeler. Een degelijk netwerk voorzien in de
wandgoten. Daarmee lanceert het bedrijf een oplossing die de
woning is dus belangrijk. Het aanbod van de marktoperatoren
functionaliteit van een wandgootsysteem koppelt aan modern
is uitgebreid, hun componenten zijn zeer verschillend. Daarom
design. Dankzij het directe klikbevestigingssysteem is de
lanceert Hager de nieuwe kast vega D multimedia. Deze multi-
nieuwe wandgoot makkelijk en snel te installeren. Met behulp
mediakast is een universeel systeem dat veel installatieplaats
van een eenvoudig “klik-in”-principe worden de gewenste
biedt en openstaat voor alle VDI zwakstroomcomponenten van
functies Mosaic gewoon in de goot geklikt en aangesloten.
alle operatoren en providers van de markt. Geïsoleerde stop-
Het stijlvolle zwart van de DLP-wandgoten wordt doorgetrok-
contacten zorgen voor de elektrische voeding van deze compo-
ken naar alle toebehoren. De kabelgoten kunnen worden uit-
nenten. De multimediakasten bieden een hoge capaciteit voor
gerust met contactdozen 230 V~ en RJ45-datacontactdozen
modulaire componenten zoals RJ45 connectoren en telefoon-
Mosaic. Ook in zwart, voor de realisatie van een mooi geheel.
splitters. Ze zijn robuust - uit metaal vervaardigd - en compatibel
De DLP-wandgoot wordt aangeboden in een uitvoering
met de modulaire verdeelkasten vega D aangezien ze hetzelf-
met één compartiment (50 x 80 mm) en een model met twee
de design en identieke afmetingen hebben. Een geperforeer-
compartimenten (50 x 130 mm).
de deur zorgt voor een betere afkoeling binnen
www.legrand.be
de kast. Er is keuze uit verschillende modulaire componenten, patchsnoeren en andere toebehoren van Hager om deze kasten naar wens uit te rusten. www.hager.be
ERCO: energiezuinige LED-downlights ERCO biedt een uitgebreid programma van oplossingen voor plafondinbouwarmaturen aan. Alle voordelen van een in het plafond geïntegreerde montage worden gecombineerd, zonder op het ontwerp van gedifferentieerde lichtconcepten te moeten inboeten. Plafondinbouw-armaturen zijn energiezuinig én flexibel in kantoor- en architectuurverlichting. ERCO heeft in de laatste jaren 100-en nieuwe LED-downlights voor diverse toepassings-gebieden ontwikkeld. Het gamma van de ERCO-plafondinbouwarmaturen omvat vijf specialistische productfamilies die elk voor een lichtoplossing op maat en efficiënt visueel comfort zorgen. Zo is Spherolit LED downlight een nieuw instapproduct in de ERCO LED-verlichting (20 W) voor ruimtes met een beperkte tot gemiddelde hoogte. Compact LED zijn compacte downlights met geringe inbouwhoogte voor algemene verlichting met wide flood, verkeerszones en werkplekken door ovale lichtsterkteverdeling. Quadra biedt de lichttechniek van de Compact LED-downlights in vierkante vorm bij hoge architectonische eisen. Quintessence LED staat voor systeemdownlights in ronde en vierkante uitvoering. www.erco.com
46 | Fedelec magazine
Ook voor zelfstandigen en KMO’s zijn onze prijzen zeer competitief. Vergelijk.
Ontdek onze scherpe “Easy pro vast” prijs. Speciaal voor u heeft Electrabel Easy pro vast ontwikkeld. Een scherpe vaste energieprijs zonder verrassingen en met gratis services. Zo bent u zeker dat u bespaart op uw energiebudget en dat u de kosten van uw zaak makkelijker onder controle houdt. Maak nu zelf de vergelijking op electrabel.be/vergelijkpro en stel vast dat onze prijzen tot de beste van de markt behoren.
www.electrabel.be/vergelijkpro
www.SMA-Benelux.com/Webconnect
Gratis energie, daar krijgen je klanten nooit genoeg van. Klanten weten graag wat hun zonnestroominstallatie werkelijk opbrengt. Daarom ontwikkelde SMA de Webconnect. Die module verzamelt alle data van de zonnestroominstallatie en stuurt die naar de gratis Sunny Portal van SMA. De betrouwbare netwerkconnectie garandeert een efficiĂŤnte gegevensoverdracht. Net wat je van SMA verwacht. En van een helder zicht op de energieopbrengst, daar krijgen je klanten echt nooit genoeg van, toch?Kiezen voor een SMA omvormer is kiezen voor kwaliteit, duurzaamheid en een goede service. Ook daar krijgen je klanten nooit genoeg van.
SUNNY PORTAL APP