Fedelec magazine 163 - NL by Fedelec magazine

FEDELEC

163

magazine Jaargang 31 - JAN/FEB/MAART 2014

De Weirt Elektriciteit Lootens Line Opmerkelijke parallellen tussen installateur en klant

Locquet Power & Light Tijdelijke stroomvoorziening op moeilijke locaties is een specialiteit

SchrĂŠder Nieuwe verlichting voor Grote Markt in Brussel

MEMBER OF: be

Afgiftekantoor Brussel X - BC9646 - Driemaandelijks tijdschrift Verantwoordelijke uitgever: Filip Cossement - Bld. des Canadiens 118 - B-7711 Dottignies

Hou het beste voor later Maak nu werk van uw aanvullend pensioen met Federale Verzekering

Meer info

Wilt u ook een aanvullend pensioen? Federale Verzekering biedt u, privĂŠ of via uw bedrijf, de perfecte oplossingen. U geniet van een toprendement en van een kwaliteitsvolle dienstverlening, ISO 9001: 2008 gecertificeerd. Een voordelige fiscaliteit is een bijkomend voordeel.

Ontdek de oplossing die u het meest aanspreekt op www.federale.be en/of contacteer de adviseur of kantoorhouder uit uw streek.

www.federale.be

De verzekeraar die zijn winst met u deelt

Colofon

voorwoorD

Fedelec Magazine. Vakblad voor de elektriciteitsector. Gratis verstuurd naar elektrotechnische ondernemers, architecten, studieburelen, groothandel elektriciteit en industriële bedrijven. PERIODICITEIT Driemaandelijks REDACTIE Hoofdredactrice: Tilly Baekelandt T 056 334272 | F 056 771311 redactie@fedelecmagazine.be

Binnenkort zijn er verkiezingen en de politieke partijen overstelpen ons opnieuw met allerlei positieve berichten en beloftes. Ik hoor en lees echter weinig concreets over de strijd tegen de sociale dumping. Een recente enquête gevoerd door de Confederatie Bouw bevestigd nochtans dat die daadwerkelijk bestaat, want niet minder dan 78% van de respondenten geeft aan dat de buitenlandse concurrentie hun opdrachten heeft doen verliezen in 2013.

RECLAME - ADVIES FCOmedia, Boulevard des Canadiens 118, 7711 Dottignies T 056 771310 | F 056 771311 filip.cossement@fcomedia.be

Vooral de ruwbouw en de voltooiing hebben het zwaarst te lijden van deze oneerlijke con-

VORMGEVING Lien Hoste lien.hoste@fcomedia.be

onze sociale zekerheidsbijdragen één van de hoogste zijn in Europa en dat het systeem

Version française: sur simple demande

Het gaat hier dus niet meer of niet minder dan over sociale dumping die er voor zorgt dat

currentie, maar ook de technieken blijven niet gespaard. Ik leg de nadruk op oneerlijke concurrentie, want buitenlandse ondernemingen moeten voor de mensen die ze hier tewerkstellen (in theorie) Belgische lonen betalen, maar de sociale zekerheid betalen ze (misschien) in het land van oorsprong. Als je dan weet dat van detachering vaak misbruikt wordt om mensen aan bodemprijzen te laten werken, dan weet je ook hoe laat het is… Belgische werkgevers en kleine zelfstandigen uit de markt geprijsd worden door bedrij-

VERANTWOORDELIJKE UITGEVER Filip Cossement Boulevard des Canadiens 118, 7711 Dottignies OFFICIEEL TIJDSCHRIFT VAN DE NATIONALE FEDERATIE VAN ELEKTROTECHNISCHE ONDERNEMERS DIRECTEUR FEDELEC Willy Pauwels J. Chantraineplantsoen 1, 3070 Kortenberg T 02 757 65 12 | F 02 757 65 41

ven die zwaar onderbetaalde gedetacheerde werknemers inzetten. Vanaf 1 januari 2014 hebben Bulgaren en Roemenen ook al geen arbeidskaart meer nodig om in de EU te kunnen werken. Waar gaan we naar toe? Nu al zijn er ongeveer 5.000 arbeidsplaatsen van Belgische werknemers in de bouw verloren gegaan. Waarop wacht de politiek om onze concurrentiekracht en werkgelegenheid te vrijwaren? Een vaag concurrentieplan is onvoldoende, wij eisen concrete maatregelen van de Belgische Overheid. En als er dan een maatregel komt – België heeft namelijk beslist om geen rekening te houden met attesten over sociale zekerheid uit het buitenland wanneer inspecteurs fraude met sociale zekerheid ontdekken – dan worden we teruggefloten vanuit Europa, want zij gaan hiermee niet akkoord en stellen ons land in gebreke. Waanzinnig toch?! We hopen

Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt worden door middel van druk, fotokopie, microfilm of op welke wijze ook, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. Voor ondertekende artikels zijn alleen de auteurs aansprakelijk. Voor de inhoud van de advertenties zijn enkel de adverteerders aansprakelijk. De uitgever erkent geen enkel verplichting tot opname van aangeboden advertenties.

dat de richtlijn “detachering van werknemers” in de goede zin zal herzien worden.

LID VAN DE UNIE VAN DE UITGEVERS VAN DE PERIODIEKE PERS

Antoine Van Lierop, Voorzitter

inhoud

18 INSIDE NEWS

FEDELEC - INFO VAN DE FEDERATIE

28 32

- Vormelek en VDAB optimaliseren IBO - Nieuwe leden - Nieuw gebouw Argina Technics - Innovatieve oplossingen voor energiezuinig bouwen concreet gemaakt - Startschot Elektro Challenge is gegeven! - Een werknemer aanwerven: zijn verminderingen van de socialezekerheidsbijdragen mogelijk? - Info voor de beveiligingsondernemingen: Hoeveel retributie zal u concreet moeten betalen? - Belastingsvermindering voor beveiliging van woningen tegen inbraak en brand – Toestand eind 2013! - ALIA Infomeeting 3 en 4 december 2013 - 285 deelnemers uit de sector verenigd tijdens ALIA’s regionale congressen over diefstal- en brandpreventie - Kan ik mij verzekeren tegen diefstal?

06 07 08 08 09 10 12 14 14 15 16

TECNOLEC INFORMEERT - Normen voor het aansluiten van PV-installaties op het distributienet

BEURZEN - BATIBOUW: Naar een verdere integratie van technieken - Eerste KNX Beurs in Benelux - Light+Building 2014: Ontdek Technologie voor het Leven

22 23 24

Projecten

- De Weirt Elektriciteit - Lootens Line: Opmerkelijke parallellen tussen installateur en klant - Locquet Power & Light: Tijdelijke stroomvoorziening op moeilijke locaties is een specialiteit

28 36

reportageS - Unify: Communiceren volgens de Nieuwe Wijze van Werken - Havells Sylvania: [LightCube] showroom mikt op marktsegmenten - Schréder: Nieuwe verlichting voor Grote Markt in Brussel - Abyz: Grootschalige projecten domineren de markt - Domintell: Focus op transparante domotica en design product news

26 27 32 34 39 41

INSIDE NEWS

Infoavond te Kortenberg en te Zwijnaarde met expertenpanel over wetswijziging AREI art. 104 Brand Fedelec nam het initiatief om, met betrekking tot het KB van 25

De volledige presentatie van deze uiteenzetting is terug te vinden

april 2013, gepubliceerd in het Belgisch Staatsblad van 4 juni

op de website www.fedelec.be, en voor de leden ter beschik-

2013, rond de gewijzigde artikels 1, 3, 28, 100, 104, 151, 200

king gesteld mits inloggen via toegangscodes.

en 207 van het AREI, een 2-tal avonden te organiseren, nl. te Kortenberg en te Zwijnaarde. Meer dan 200 installateurs hadden zich ingeschreven voor deze ontmoeting met het expertenpanel, samengesteld uit Pascal Place (Nexans), Caroline Christiaens, Luc Van Lint, Guy Delange, Tom D’Hondt (allen Vergokan) en Danny Hermans (Tecnolec). Dit besluit, van toepassing op elektrische installaties waarvan de plaatsing is aangevangen na 4 september 2013, legt in welbepaalde omstandigheden hogere eisen op aan de elektrische installatie. Aangezien er slechts een overgangsperiode tot 4 september voorzien was, roept dit wat vragen op, en dat werd bewezen door de massale belangstelling voor deze activiteit.

Dag van de Elektriciteit 5/12, Kortrijk “Dag van de Elektriciteit” is een vakbeurs met inte-

Vlaamse Confederatie Bouw (VCB) erkent jonge aannemers voor hun inzet binnen de confederatie!

ressante seminars en netwerkmoment voor profes-

Voor de achtste keer huldigde de VCB samen met Federale

sionelen binnen de elektrosector.

Verzekering de jonge Vlaamse aannemers die zich in het afgelopen

Er werden voordrachten voorzien rond actuele the-

jaar onderscheidden door hun kwaliteiten als bedrijfsleider en hun

ma's m.b.t. warmtepompen, domotica, LED & HID

inzet voor de Confederatie. In de categorie installatie was Mahieu Wim,

verlichting, ... Tijdens deze workshops werd de kans

bestuurder Fedelec West-Vlaanderen, de winnaar.

tot interactie mogelijk gemaakt. Dit alles wordt geor-

Mahieu Cabling Services, met als zaakvoerder Wim Mahieu, is opge-

ganiseerd in een aangenaam kader. Daarnaast kon men ook de technologiebeurs bezoe-

richt in 1995.

ken met een 20-tal gespecialiseerde standhouders.

technische onderneming die instaat

Ondanks het stormweer mochten we meer dan 150

voor residentiële en industriële elek-

bezoekers en 20 standhouders ontvangen in Syntra

triciteit.

West Kortrijk voor de “dag van de elektriciteit”.

Hun specialisatie in gestructureerde

We mogen dus gerust spreken van een geslaagde 2de editie.

databekabeling (glasvezel) is één van

De firma is gegroeid uit een elektro-

hun belangrijkste activiteiten.

De 6 sessies werden telkens druk bijgewoond door de vele bezoekers. De afsluitende netwerkreceptie was de ideale afsluiter om contacten te leggen met alle actoren binnen de elektro – wereld.

Fedelec magazine | 5

fedelec

Vormelek en VDAB optimaliseren IBO Beter technisch opleidingsadvies geïntegreerd

“D

e individuele beroepsop-

te gaan naar de meest geschikte oplei-

dingsadviseur van Vormelek van bij de start

leiding (IBO) maakt het

dingen en om de samenwerking te evalu-

te betrekken. Bedoeling is immers dat de

aanwerven van werkzoe-

eren. U kan op elke moment in het hele tra-

werknemer in kwestie zo snel mogelijk kan

kenden sowieso al heel interessant.

ject beroep doen op uw Vormelek-adviseur.

meedraaien in uw bedrijf als een volwaardig

Technische opleidingsinforma-

De VDAB-consulent zal dit normaliter zelf

arbeider. Goede technische opleidingsinput

tie op maat bleef echter een pijn-

voorstellen bij het opstarten van een IBO.

is daarbij een noodzakelijke voorwaarde.

punt in deze formule. Daarom kan

Doet hij of zij dat toch niet, neem dan zeker

u, helemaal gratis, voortaan ook

zelf het initiatief om een technisch oplei-

www.vormelek-formelec.be

op technische ondersteuning van Vormelek rekenen bij het opstellen van het opleidingsplan.

”

De IBO-consulenten van VDAB hebben geen technische achtergrond, terwijl IBO’s in onze sector net om een heel technische invulling vragen. Daarom gaat Vormelek voortaan nauwer samenwerken met VDAB voor het opstellen van de individuele opleidingsplanning. VDAB blijft de coördinatie op zich nemen, maar u kan desgewenst beroep doen op een adviseur van Vormelek om technische informatie over opleidingen te verschaffen, mee op zoek

Kent u het IBO-systeem nog niet? Een IBO of individuele beroepsopleiding is een goede manier om een nieuwe werkkracht aan te werven en op te leiden in uw bedrijf. Het is een opleidingsmaatregel die het aanwerven van een minder ervaren werkzoekende aantrekkelijk maakt. Sluit u een IBO-contract af, dan volgt de IBO’er eerst een opleiding op uw werkvloer van 1 tot 6 maanden. Zo is de nieuwe medewerker al ingewerkt en voorbereid op de dag dat hij officieel wordt aangeworven. Tijdens die eerste periode van opleiding hoeft u geen loon of RSZ te betalen, enkel een productiviteitspremie. VDAB koppelt de werkzoekende aan uw bedrijf en begeleidt hem of haar tijdens dit traject. Heeft u graag technisch advies en onInteresse? Vragen? dersteuning, dan staat ook Vormelek voor Neem dan contact op met uw opleiu klaar. Op eender welk moment tijdens dingsadviseur. U vindt de contactgehet ganse IBO-traject kan u op Vormelek gevens op www.vormelek-formelec. beroep doen. be/contactpersonen

Aan het puzzelen met uw aanbod? Uw klant vraagt naar inbraaken branddetectie, camera en toegangscontrole, maar u bent niet gecertifieerd? Met GDW Security Certified zijn er geen gaten meer in uw aanbod. Surf naar

fedelec.gdwsecurity.be info: jdw@gdwsecurity.be / 02 720 99 90

info van de federatie

Nieuwe leden - 4e trimester 2013 Nederlandstalige 8790 WAREGEM

B.V.B.A Airtube-ventilation

3290 DIEST

B.V.B.A. Bj Elektriciteitswerken

4630 SOUMAGNE

S.P.R.L. Fimex Sol

1140 EVERE

S.P.R.L. Krier

B.V.B.A. Celektro

1930 ZAVENTEM

De Hr Cludts Filip

2640 MORTSEL

S.P.R.L.U. Lacroix Thierry

4020 LI»GE

B.V.B.A. D.C.S.

8501 KORTRIJK

S.P.R.L. Luxonov

4000 LIEGE

9100 SINT-NIKLAAS

B.V.B.A. Dierickx Ventilatie

3001 LEUVEN

B.V.B.A. Ds Comfort B.V.B.A. Dupont Electro

8880 SINT-ELOOIS-WINKEL 9032 GENT

B.V.B.A. Dynamitec

9100 SINT-NIKLAAS

B.V.B.A. Electrik

7011 MONS

7910 ANVAING

M. Papegnies Vincent

4834 LIMBOURG

S.P.R.L. Perfect Elec

6717 ATTERT

M. Schroeder Eric

6980 LA ROCHE-EN-ARDENNE

S.P.R.L. Seetech

S.P.R.L. Smart Electricity For You

1460 ITTRE

8791 Waregem

N.V. Elektro Industries

9031 GENT

N.V. Imtech Traffic & Infra B.V.B.A. Ineltec

S.P.R.L. L.D.F.

3530 HOUTHALEN-HELCHTEREN 9120 BEVEREN

N.V. Koeltechniek de Ryck

8554 ZWEVEGEM

De Hr Leyn Luc

8500 KORTRIJK

B.V.B.A. Light Repair

2500 LIER

De Hr Menten Jonathan

8500 KORTRIJK

B.V.B.A. Mr-Group

9240 ZELE

B.V.B.A. Na-Ya

9940 EVERGEM

B.V.B.A. Newco Bordenbouw B.V.B.A. Nick Redant

1830 MACHELEN (BRAB.)

N.V. Play Av B.V.B.A. Ruban Zelfbouw V.O.F. S.E.V. Technics B.V.B.A. Schepers & Co

9810 Nazareth 9250 WAASMUNSTER

3660 OPGLABBEEK

De Hr Van Weyenberghe Koen

9470 DENDERLEEUW

ontage* gratis minrichtingen

o w Sortim voor al u 1.500 excl. BTW € f a van

3800 HALMAAL

B.V.B.A. Soleco Green Energy De Hr Withof Kristof

Nu met

8800 ROESELARE

3020 HERENT SHOWROOM ATELIER

franstalige

Sortimo Centrum 1800 Vilvoorde

S.C.R.L. Atlon Concept

1435 MONT ST GUIBERT

S.A. automation-TechinqueIndustriesociete Anonyme 4890 THIMISTER-CLERMONT S.P.R.L. B & B Energy

4834 LIMBOURG

M. Costermans Gilles

6000 CHARLEROI

M. Csik Johan M. D'Arienzo Fernando S.P.R.L. Dbm Refrigeration S.P.R.L. Digit Security Company S.P.R.L. Elec 3

Sortimo West 8793 Sint-Eloois-Vijve Sortimo Oost 3980 Tessenderlo

MONTAGE STATION

* montage in één van onze inbouwstations t.w.v. max 10 % van de inrichting/Actie geldig vanaf 1 april tem 30 juni 2013/actie is niet cumuleerbaar met ander mogelijke promoties en/of andere condities

6001 CHARLEROI 4400 MONS-LEZ-LIEGE 4630 SOUMAGNE

GRATIS TEL. 0800 857 59 fax 0800 857 60 • info@sortimo.be

6240 FARCIENNES 4537 VERLAINE

Fedelec magazine | 7

fedelec

Nieuw gebouw Argina Technics Op donderdag 24 oktober werd in de industriezone Heihoek te

Om verdere groei te verzekeren wordt momenteel gewerkt aan

Nieuwkerken-Waas, deelgemeente van Sint-Niklaas, het nieu-

een exportprogramma. Argina Technics heeft daarbij een aantal

we gebouw van Argina Technics officieel in gebruik genomen.

geduchte grote concurrenten, maar dankzij het gespecialiseerd

Dit gebeurde met een feestelijke receptie waar behalve een

karakter van het bedrijf, en zijn klantgerichte aanpak, heeft het

honderdtal klanten en leveranciers, ook burgemeester van Sint-

de nodige troeven om hierbij succesvol te zijn.

Niklaas, Lieven Dehandschutter, en schepen voor Economie, Carl Hanssens, bij aanwezig waren. Christine De Ridder, afgevaardigde bestuurder, ziet in deze verhuis een tastbaar bewijs van de succesvolle evolutie die het bedrijf de laatste jaren heeft gekend. “Ik ben fier op ons dynamisch team”, zei Christine. “Dankzij hun inzet is onze omzet de jongste drie jaar met 30% gestegen.” Argina Technics produceert beveiligingssystemen, met specialiteit brand- en gasdetectie. Heel wat grote bouwwerken zoals de Europese School en het Klein Kasteeltje in Brussel, het Sint Lucasziekenhuis en de Ghelamco Arena in Gent zijn integraal met Argina Technics branddetectiesystemen beveiligd. Lieven Dehandschutter en Christine De Ridder

27 maart: zesde congres Energiezuinig (ver)bouwen Innovatieve oplossingen voor energiezuinig bouwen concreet gemaakt

“O

p 27 maart 2014 heeft in Technopolis (Mechelen) het zesde jaarcongres Energiezuinig (ver)verbouwen plaats.

Het is de ideale gelegenheid om kennis te maken met vooruitstrevende technieken en producten op het gebied van energiezuinige gebouwen en hernieuwbare energie. Het congres presenteert deze aan de hand van innovatieve voorbeelden van

Energiezuinig (ver)bouwen legt in 2014 de nadruk op concrete

”

brengt aannemers samen met architecten, studiebureaus,

cases. Deze worden door voortrekkers uit het bouwveld voor-

beleidsmensen en fabrikanten en invoerders. Performante part-

gesteld. Daarna volgen drie gelijktijdig verlopende workshops

nerships tussen alle bouwpartners en een juiste materiaalkeuze

gewijd aan renovaties, de nieuwbouw van woningen en de

zijn essentieel om tegemoet te komen aan de toekomstige ener-

nieuwbouw van niet-woongebouwen.

gie-eisen. Deze worden steeds strenger en vragen meer samen-

nieuwbouw en renovatie.

werking en complexere systemen, producten en technieken. Dit zesde energiecongres biedt u de kans om actuele, accurate en vooral praktische informatie over toepassingen in te winnen.

Plaats? Technopolis (Technologielaan, Mechelen)

Er zijn uitgebreide mogelijkheden om te netwerken. De stand-

Wanneer? Donderdag 27 maart 2014

houders laten hun meest vernieuwende producten zien.

Start? Onthaal vanaf 14.30 u. Einde? Vanaf 19.00 u. netwerking met een hapje en een drankje.

Tegelijk ontmoet u er de professionals die u nodig hebt. Het doelpubliek is al even divers als het onderwerp. Het congres

8 | Fedelec magazine

www.confederatiebouw.be

info van de federatie

Startschot Elektro Challenge is gegeven! Een must voor jongeren die uitblinken in elektriciteit! Vormelek organiseert voor de zevende

tweeden, zullen worden uitgenodigd

list van de vorige editie. Voor een andere

keer op rij de Elektro Challenge, een

voor de grote finale op 29 april 2014 in

deelnemer is de Elektro Challenge “een

wedstrijd voor leerlingen uit de laatste

Brussel. Elke deelnemer mag zelf kiezen

soort zelftest. Je ontdekt wat je zelf echt

jaren elektrotechniek. “Deze wedstrijd is

welke uitdaging hij aangaat: industriële of

kunt en je kan je vergelijken met anderen.”

voor hen een andere manier om te leren,

Voor de jongeren betekent de wedstrijd

door nieuwe uitdagingen aan te gaan.

residentiële elektriciteit. Er is niets beter dan dingen in een reële

En intussen krijgen ze nog nuttig advies

situatie uit te proberen, vinden de deel-

kans ook om interessante contacten te

van de jury en professionals. Op het ein-

nemers. “Wij hadden in de les al alle

leggen met bedrijven en sponsors.

de van de rit hebben ze heel wat nieuwe

types verbindingen gezien, met uitzon-

kennis vergaard.”

dering van het noodstopsysteem, maar

Tal van geschenken te winnen

dat heeft geen problemen opgeleverd,

Een wedstrijd zou geen wedstrijd zijn

De provinciale preselecties vinden plaats

omdat de plannen duidelijk waren. En

zonder een uitgebreide prijzenpot. Het

in januari en februari 2014. De winnaar

plannen kunnen lezen en begrijpen is

loont echt de moeite om de finale te berei-

van elke preselectie, alsook de beste

belangrijk in deze job!”, verklaart een fina-

ken, want elke finalist gaat met een schit-

ook een meerwaarde voor hun CV, een

terende prijs naar huis. Er zijn heel wat aantrekkelijke prijzen te winnen: gsm’s, iPods, draagbare dvd-spelers... Bij de voorbije editie zijn de grote winnaars zelfs aan de haal gegaan met een draagbare computer! Ook hun opleiders en docenten worden niet vergeten. De scholen en opleidingscentra van de verschillende laureaten ontvangen cadeaubonnen voor de aankoop van technische apparatuur. “Onze school heeft 1.500 euro gekregen voor de aankoop van materiaal. De ontwikkeling van nieuwe technologieën maakt dat we onze apparatuur constant moeten vernieuwen, maar dit is vaak heel duur. Deze cadeaubonnen zijn dus zeer nuttig”, aldus een leerkracht. Maar de prijzen worden niet alleen uitge-

deeld aan de finalisten: elke deelnemer en zijn school of opleidingscentrum ontvangt een geschenk als beloning voor de deelname! Volgens Hilde De Wandeler is de Elektro Challenge een mooie gelegenheid voor jongeren om hun kennis te testen, weliswaar met een beetje meer zenuwen dan ze gewend zijn tijdens hun opleiding. “Ze maken ook kennis met de realiteit van hun toekomstige job: moeilijke verbindingen, lezen van elektriciteitsschema’s, beveiliging van hun werk...” En de directrice van Vormelek herinnert ons eraan dat er nood is aan elektrotechniekers en de werkgelegenheid dus verzekerd is.

Fedelec magazine | 9

fedelec

Een werknemer aanwerven: zijn verminderingen van de socialezekerheidsbijdragen mogelijk? Ook een vermindering voor de aanwerving van een vierde en vijfde werknemer Een werknemer aanwerven kost geld

volgen. Daarna zakt het bedrag van de

kwartaal gedurende het kwartaal van

Een werknemer in dienst nemen is geen

korting tot 1.000 euro per kwartaal en

aanwerving en de 4 kwartalen die daar

goedkope aangelegenheid: een werk-

deze korting wordt gedurende 4 kwar-

op volgen. Daarna is er nog een korting

gever moet een minimumloon betalen

talen gegeven. Na die 4 kwartalen is er

van 400 euro voor 4 kwartalen.

en bovenop dat loon moet hij ook nog

nog een korting gedurende 4 kwartalen

socialezekerheidsbijdragen betalen voor

en die bedraagt 400 euro. Als ook die

Ook vermindering voor een vierde

die werknemer. Die werkgeversbijdra-

periode voorbij is, dan moet het volledig

en vijfde werknemer

gen zijn een percentage dat berekend

bedrag aan patronale bijdragen betaald

Deze vermindering voor het aanwerven

wordt op het brutoloon. Het brutoloon

van een eerste, tweede of derde werk-

verhoogd met dat percentage, geeft al

worden. Laat zo een nieuwe werkgever het loon

een behoorlijk beeld van de loonkost.

voor zijn eerste werknemer berekenen

januari 2014 zal er ook een vermindering

Voor een arbeider uit de sector van de

door een erkend sociaal secretariaat,

toegestaan worden voor een werkge-

elektriciens, kan dit zelfs door diverse

dan komt de overheid ook tussen in de

ver die een vierde of een vijfde werkne-

bijkomende bijdragen oplopen tot meer

administratiekosten voor de berekening

mer in dienst neemt. Op het moment van

dan 50 pct. Als een voltijdse werknemer

van de lonen door dat erkend sociaal

schrijven van dit artikel is deze maatregel

uit deze sector die een hele maand heeft

secretariaat. Ook dit is begrensd in tijd:

nog niet gepubliceerd maar het ziet er

gewerkt en bruto 2.000 euro zou verdie-

die tussenkomst is er in het kwartaal van

naar uit dat voor het aannemen van een

nen, leert een snelle berekening dat dit

aanwerving van die eerste werknemer en

vierde of een vijfde werknemer de werk-

zijn werkgever al gauw meer dan 3.000

de 4 kwartalen die daar op volgen.

gever dezelfde vermindering zal krijgen

euro kost. Als nieuwe werkgever begin-

Neemt een werkgever een tweede

als voor de derde werknemer, m.a.w. in

nen, een werknemer in dienst nemen en

werknemer in dienst, dan is er ook kor-

het kwartaal van aanwerving en de 4 vol-

dan al een dergelijk bedrag op tafel moe-

ting voor de patronale bijdragen van die

gende kwartalen, een vermindering van

ten leggen, is dan ook geen sinecure.

tweede werknemer. Die korting bedraagt

1.000 euro gevolgd door een periode van

max. 1.000 euro in het kwartaal dat die

4 kwartalen met een vermindering van

Toch zijn er verminderingen

tweede werknemer in dienst is gekomen

400 euro. Na die periode zijn de gewone

De overheid heeft geprobeerd hier iets

en in de vier kwartalen die daarop volgen.

bijdragen verschuldigd.

aan te doen: een nieuwe werkgever die

Dan zakt het bedrag van de korting tot

voor het eerst een werknemer in dienst

400 euro per kwartaal. Deze verminde-

Er zijn wel nog beperkingen

neemt, hoeft niet de volle pot aan patro-

ring wordt gedurende 8 kwartalen toe-

Opgelet: de vermindering zal nooit meer

nale bijdragen te betalen. Deze werk-

gekend. Na deze 8 kwartalen is de kor-

bedragen dan de bijdragen zelf en zal in

gever krijgt een korting die per kwartaal

tingsperiode voor de tweede werknemer

elk geval beperkt worden tot 32,25 pct.

berekend wordt. De nieuwe werkge-

voorbij en zijn de gewone patronale bij-

van het brutoloon. Voor arbeiders wordt

ver die voor het eerst een werknemer

dragen verschuldigd.

dit brutoloon verhoogd met 8 pct. om

in dienst neemt, geniet een korting van

Tenslotte is er ook een korting vastge-

zowel de socialezekerheidsbijdragen

max. 1.500 euro in het kwartaal dat hij

steld wanneer een werkgever een derde

als de verminderingen te berekenen. De

die eerste werknemer in dienst neemt en

werknemer in dienst neemt. Dan gaat het

vermindering kan ook alleen maar toege-

gedurende de vier kwartalen die daarop

om een vermindering van 1.000 euro per

past worden voor een werknemer voor

10 | Fedelec magazine

nemer, bestaat al enige tijd. Vanaf 1

info van de federatie

normaal gesproken de volledige patronale bijdragen verschuldigd zijn. Voor een leerjongen bijvoorbeeld, is deze vermindering niet mogelijk. Er zijn nog voorwaarden Om als werkgever in aanmerking te komen voor die vermindering, moet u een nieuwe werkgever zijn. D.w.z. wanneer u in aanmerking wenst te komen voor een vermindering van een eerste werknemer, dan moet u minstens 4 kwartalen voor die werknemer in dienst kwam, nooit een werknemer in dienst hebben gehad. Een student met een studenten job, telt in dit geval niet als werknemer. Wenst u in aanmerking voor de vermindering van een tweede werknemer, dan mag u in de 4 kwartalen voor u de tweede werknemer

taal met een hoger loon.

de profitsector, heeft ook recht op een

in dienst neemt, niet meer dan ĂŠĂŠn werk-

Ook moet de vermindering niet per se

structurele vermindering. Dat is minstens

nemer in dienst hebben gehad. Wenst u

toegepast worden op de persoon die

455 euro per kwartaal voor een voltijd-

in aanmerking te komen voor de vermin-

in die volgorde in dienst kwam. Het kan

se werknemer. Die vermindering wordt

dering van een derde werknemer, dan

misschien interessant zijn de vermin-

het eerst afgetrokken van de patronale

mag u 4 kwartelen voor die aanwerving

dering voor eerste werknemer toe te

bijdragen. Deze vermindering is niet

van die derde werknemer nooit meer dan

passen op de persoon die eigenlijk als

beperkt in de tijd. Pas na de structure-

2 werknemers in dienst hebben gehad.

tweede werknemer in dienst kwam of

le vermindering wordt de vermindering

Een dergelijke redenering gaat ook op

de vermindering van de derde werkne-

voor een eerste, tweede enzâ&#x20AC;Ś werk-

voor de vierde en de vijfde werknemer.

mer op de bijdragen van degene die het

nemer toegepast. Verlies echter niet de

Nu is het niet nodig de vermindering

tweede in dienst kwam. Wat het meest

beperking tot 32,25 pct. uit het oog.

onmiddellijk en volledig uit te putten. Elk

gunstige is, hangt af van de situatie. Uw

van die verminderingen mag toegepast

sociaal secretariaat kan u zeker helpen

Besluit

worden in een tijdspanne van 20 kwarta-

met die optimalisatie.

Kortom, een werknemer in dienst nemen

len die begint met het kwartaal van aan-

Tenslotte moet nog aangestipt wor-

is geen goedkope aangelegenheid. Wel

werving. Als er weinig loon betaald moet

den dat er ook nog andere verminder-

zijn er mogelijkheden om de kosten te

worden in een kwartaal, kan het interes-

ingen op de patronale bijdragen bestaan.

beperken. Even narekenen loont de

sant zijn een kwartaal de korting niet toe

Een werkgever uit de profitsector, en de

moeite. Een sociaal secretariaat kan u

te passen en dit wel te doen in een kwar-

sector van de elektriciens behoort tot

daarbij helpen.

Fedelec magazine | 11

fedelec

Info voor de beveiligingsondernemingen: Hoeveel retributie zal u concreet moeten betalen? Op 14 november 2013 verscheen in het

gaslekken of ontploffingen te voorkomen

activiteiten van brand kan

Belgisch Staatsblad het KB dat de bere-

of vast te stellen”.

uitoefenen?

kening van de jaarlijkse retributie die

• De beveiligingsondernemingen die

betaald dient te worden door een bevei-

Anderzijds is er ondanks deze wettelijke

nu reeds erkend zijn voor inbraak-

ligingsbedrijf wijzigt. Voortaan zal dit als

bepaling in realiteit nog geen officiële

beveiliging, conceptie, installatie en

volgt worden berekend: een vast bedrag

erkenning voor de activiteiten van brand

onderhoud van goederenalarmen

van 500 euro per erkende activiteit, ver-

mogelijk, aangezien de nodige KB ’s ter

(inbraakalarm) en persoonsalarmen

meerderd met 135 euro per lopende

uitvoering (die de concrete voorwaarden

(hold-upknoppen), moeten geen enke-

identificatiekaart.

hiervoor zouden bepalen) er nog niet zijn.

De FOD binnenlandse zaken zal binnen-

le formaliteit vervullen. • De beveiligingsondernemingen die

kort het initiatief tot inning nemen en een

Dit betekent dat de FOD Binnenlandse

echter nog geen erkenning heb-

aanslagbiljet sturen.

zaken -zolang het kader voor het halen

ben dienen een brief naar de FOD

van een erkenning voor brand niet defi-

Binnenlandse zaken, Directie Private

Op welk bedrag komt u dan uit?

nitief is verwezenlijkt - geen retributies

Veiligheid, Waterloolaan 76, 1000

Het aantal lopende identificatiekaarten

zal heffen voor deze activiteit wegens

Brussel te sturen waarin ze melden dat

kan u gemakkelijk met 135 vermenig-

gebrek aan juridische basis hiertoe.

ze de activiteiten van branddetectie

vuldigen, de vraag is echter welke acti-

doen. De FOD zal hierop reageren met

viteiten als “erkende activiteiten” worden

Dit betekent concreet dat u het volgende

een brief en daarmee is alles voor u in

beschouwd in de zin van dit laatste KB

betaalt:

orde en hoeft u verder niets te doen of

over de inning van uw retributie?

• U doet inbraakbeveiliging en brand:

Enerzijds spreekt de regelgeving van inbraakbeveiliging en brand. “In het

Opgelet ook de volgende onder-

x 135 €

nemingen dienen de FOD hiervoor te

• U doet enkel inbraakbeveiliging: 500€

KB 27/12/2012 vindt u de definitie van

+ het aantal identificatiekaarten x 135 €

“erkende activiteit” terug: de activiteit,

• U doet enkel in brandactiviteiten: u

bedoeld in art 1 §3 van de wet (…) sys-

betaalt niets

temen (…) bestemd om misdrijven tegen

contacteren: • Die deze activiteit niet zelf uitvoeren, maar er publiciteit voor voeren; • Hoofdaannemers die deze activiteit laten uitvoeren door onderaannemers;

personen of goederen te voorkomen of

Betekent dit dan dat u op dit

vast te stellen en anderzijds om brand,

ogenblik zonder enige voorwaarde

12 | Fedelec magazine

aan te tonen.

500 € + het aantal identificatiekaarten

• Bedrijven die voor deze activiteit enkel als onderaannemer optreden.

Kom en ontdek onze knowhow op Batibouw !

Het volledige gamma schakelapparatuur Berker by hager alsook ons tebis zullen er voorgesteld worden.

-domoticasysteem

Bezoek ons in paleis 9, stand 9221.

www.hager.be Fedelec magazine | 13

fedelec

Belastingsvermindering voor beveiliging van woningen tegen inbraak en brand – Toestand eind 2013! Naar jaarlijkse gewoonte krijgen we op

worden de regio’s hiervoor verantwoor-

het secretariaat rond deze periode terug

delijk. De installaties in 2014 (fiscale aan-

regering geen wijziging meer zal door-

heel wat vragen ivm voornoemde fiscale

gifte in 2015 voor inkomsten van 2014)

voeren tijdens de laatste dagen van 2013.

stimuli.

zullen onder regionale bevoegdheid val-

De bestaande aftrekbaarheid bedraagt

De aftrekbaarheid van beveiligingssyste-

len. Hoe dit in de praktijk zal uitgewerkt

30% van de uitgaven (factuurbedrag) met

men zal in de toekomst geregionaliseerd

worden is vandaag nog niet bekend.

een maximum van 750 €.

Tot heden kunnen we volgende informa-

Betreffende de regeling voor dit jaar nog

Fedelec en ALIA Security, de overkoepe-

tie meegeven;

kunnen we bevestigen dat de bestaande

lende Belgische beroepsvereniging voor

Installaties die geplaatst en gefactureerd

regeling tot op heden niet is gewijzigd.

de elektronische beveiliging, zijn zich ten

worden in 2013 vallen nog onder de hui-

Aangezien echter de laatste aanpassing

volle bewust van het belang van dit dos-

dige federale bevoegdheid. Vanaf 2014

dateert van eind vorig jaar (2012), dur-

sier en volgen dit verder op.

ven we niet met zekerheid zeggen dat de

worden.

ALIA Infomeeting 3 en 4 december 2013

“M

Enkele reacties onder de aanwezigen: aar liefst 130 enthousiaste deelnemers voor de ALIA

“Zeer praktijkgericht, ik weet nu precies

Infomeetings 3 en 4 december met als thema “BOSEC instal-

wat ik moet doen om BOSEC gecerti-

lateur worden kan nu ook voor KMO's!”

ficeerd te worden”, “Fijn dat we dankzij

”

ALIA een korting krijgen op de opleidingen”, “De voorwaarden zijn haalbaar voor

Op 3 en 4 december organiseerden wij

scholen, bejaardentehuizen en andere

onze ALIA Infomeetings over “BOSEC

openbare gebouwen

installateur worden kan nu ook voor

Gastsprekers Alain Verhoyen, general

Indien u deze afspraak miste kan u als-

KMO's!”

manager van ANPI, en Michel Delruelle,

nog de presentatie op de website raad-

hoofd divisie Inspectie bij ANPI gaven

plegen op www.aliasecurity.be

De erg grote opkomst was meteen het

mijn bedrijf”.

nuttige informatie over onder meer:

bewijs dat het thema ‘brandend’ actueel is.

Recent werden immers de voorwaar-

- Waarom Bosec?

den voor BOSEC certificatie substantieel

- Welke zijn de nieuwe voorwaarden voor

gewijzigd. Dit vanuit een bezorgdheid de kwaliteit verder te verbeteren. Daarbij is BOSEC certificatie ook toegankelijker geworden voor kleine en middelgrote installateurs. Kleine en middelgrote installateurs kunnen met BOSEC certificatie toegang krijgen tot de markt van KMO bedrijven,

BOSEC certificatie? - Hoe wordt men een BOSEC brandexpert? - Welke vorming kan men volgen? - Welke is de kost van BOSEC certifi-

catie? - Hoe gaat de NBN S21-100 evolueren? Wat is de NTN 162? Alain Verhoyen

14 | Fedelec magazine

Michel Delruelle

info van de federatie

285 deelnemers uit de sector verenigd tijdens ALIA’s regionale congressen over diefstal- en brandpreventie Mechelen, 12 november 2013. Namen,

preventie, dat is de ambitie van ALIA”,

13 november 2013. Alia Security, de

aldus Roger De Grave, algemene voor-

Belgische associatie van de sector

zitter van ALIA Security. ALIA vertegen-

elektronische beveiliging organiseer-

woordigt de installateurs, de fabrikanten

de dit jaar haar ALIA Security Day met

en de distributeurs inzake inbraakdetec-

Preventie als centraal thema op 2 regio-

tie, branddetectie, toegangscontrole en

nale locaties. Om zo nog dichter bij haar

camerabewaking.

leden en stakeholders te staan… en om

Diverse expert sprekers van overhe-

de ochtendspits ten dele te mijden.

den en privé organisaties verdiepten de

De talrijke opkomst van professioneel

materie op het vlak van trends, mogelij-

betrokkenen uit de overheid, politie,

ke oplossingen, kwaliteitsnormeringen,

brandweer, verzekeringssector, studie-

wetgeving, vorming. ALIA organiseerde dit congres in partnership met de Algemene Directie Veiligheid en Preventie van de FOD Binnenlandse Zaken, in samenwerking met ANPI en met de steun van de ver-

bureaus, installateurs en industrie was meteen het levend bewijs dat de sector grote interesse heeft in een echte sensibilisering rond preventie. “De maatschappij en de sector sensibiliseren rond

zekeringssector (ASSURALIA) en de ondernemingsorganisaties UCM en UNIZO. ALIA Security werkt mee aan diverse initiatieven inzake preventie die georganiseerd worden door de overheid (FOD Binnenlandse zaken). ALIA Security wenst eveneens de samenwerking met de mensen op het terrein te versterken, meer specifiek met de techno-preventie adviseurs die burgers en bedrijven adviseren op het vlak van veiligheid. Daarom onder meer deze ALIA Security Days. Alia Security zal haar gedachtegang blijven promoten en nodigt de sector nu alvast uit op de volgende dag van de preventie in november 2014.

Fedelec magazine | 15

fedelec

Kan ik mij verzekeren tegen diefstal? Als bouwondernemer wordt u er vaak mee geconfronteerd: diefstal op de werf of daarbuiten. Vooral wanneer een bouwplaats er verlaten bij ligt, verhoogt het risico. Zowel eenvoudig, klein werkmaterieel als grote machines zijn geliefd bij dieven en een diefstal kan een harde noot om kraken zijn voor een bedrijf. De verliezen kunnen hoog oplopen en de werkplanning wordt verstoord. Een aantal verzekeringen voorzien een waarborg tegen diefstal die u moet toelaten om u te beschermen tegen de zwaarste gevolgen ervan. Er dient wel opgemerkt te worden dat er geen verzekering bestaat die enkel diefstal dekt. De waarborg wordt aangeboden naast een aantal andere waarborgen, al dan niet als optie. Vooraleer een overzicht te geven van de verschillende verzekeringen die tussenkomen bij diefstal, kan het handig zijn om eerst eens te zien welke categorieën van goederen als ‘diefstalgevoelig’ kunnen beschouwd worden en dus in aanmerking komen om verzekerd te worden. We houden hierbij rekening met uw specifieke activiteiten. Drie categorieën van goederen komen in aanmerking. Eerst en vooral zijn er de bouwplaatsmachines (hoogtewerkers, compressoren, elektrogroepen, …), in tweede instantie zijn er de technische uitrustingen die geïntegreerd moeten worden in een gebouw (keukeninstallaties, beveiligingsinstallaties,domotica,

16 | Fedelec magazine

alarmsystemen, telefooninstallaties, …), en tenslotte is er het materiaal dat u constant gebruikt, transporteert, kortom, nodig hebt om u dagelijks werk te kunnen uitvoeren. Een categorie van goederen die we in het kader van dit artikel buiten beschouwing laten, zijn uw privéspullen. De verzekeringspolissen die een waarborg DIEFSTAL kunnen voorzien zijn de volgende: de Brandverzekering, de verzekering Alle Bouwplaats Risico’s, de verzekering Machinebreuk, de verzekering Computers en de Omnium auto.

2. De verzekering Alle Bouwplaats Risico’s (ABR) Hier is het belangrijk om te signaleren dat het in regel de hoofdaannemer of de bouwheer zal zijn die voor een bouwwerk een verzekering ABR zal afsluiten. Zowel nieuwbouw als belangrijke renovatiewerken komen hiervoor in aanmerking. De hoofdaannemer of de bouwheer zal er dan wel voor zorgen dat ook eventuele nevenaannemers of onderaannemers mee verzekerd zijn, zodat ook deze de dekking van de polis kunnen inroepen. Ook dient gewezen te worden op het belang van de omschrijving van de aard

1. De brandverzekering

van de werken en van de te verzekeren

Om de waarborg diefstal voorzien in de

goederen.

brandverzekering te kunnen inroepen

Deze verzekering wordt frequent onder-

dient rekening gehouden te worden met

schreven omdat ze ruime dekkingen

de volgende voorwaarden:

aanbiedt (waaronder diefstal) en alle par-

• enkel diefstal met inbraak wordt

tijen betrokken bij het oprichten van een

verzekerd; • de volledige inhoud in de gebouwen aanwezig moet verzekerd worden;

bouwwerk verzekert. Ook hier moet met een aantal voorwaarden rekening gehouden worden:

• technische verzekeringsvoorwaarden

• de dekking wordt alleen verleend voor

kunnen opgelegd worden zoals veilig-

diefstal gepleegd op de verzekerde

heidssloten en alarmsystemen.

bouwplaatsen; • worden steeds tegen diefstal ver-

Diefstal van handelsgoederen op een

zekerd, de technische uitrustingen

bouwplaats kan gedekt worden (max.

aan te brengen in een bouwwerk; bij

5000 €), voor zover het ook hier diefstal

Federale Verzekering begint de dek-

met inbraak betreft. Goederen op de

king te lopen vanaf de levering van de

bouwplaats die reeds geplaatst zijn, maar

uitrusting op de werf;

nog niet opgeleverd zijn, zijn door deze

• kunnen op aanvraag in een ABR polis

uitbreiding ook gedekt, maar beperkt tot

verzekerd worden, de bouwplaatsma-

50% van de vergoedingsgrens.

chines.

info van de federatie

Bemerkingen

meer, kan de installatie van een GPS-

schade tijdens het transport verzekerd

• materieel gebruikt om de verzekerde

systeem geëist worden om de diefstal-

worden (normaal enkel in België).

bouwwerken op te richten met een

dekking te verlenen. • de installatie van een GPS-systeem op

Bij Federale Verzekering wordt een spe-

machines waar dit niet geëist wordt, geeft bij Federale Verzekering recht op een afschaffing van de vrijstelling diefstal of een eventuele premievermindering.

draagbaar informaticamaterieel en voor

eenheidswaarde kleiner dan 2000 € zoals klopboormachines, … zullen normaal niet in de verzekering opgenomen worden; • er kunnen, vooral in functie van de ligging van de bouwplaats, voor de dief-

ciaal tarief toegepast voor al dan niet kantoormaterieel. 5. De omniumverzekering Auto Bij het opsommen van deze eerder specifieke waarborgen, mag uiteraard ook niet

staldekking van de bouwmaterialen en de technische uitrustingen te integreren

4. De verzekering Computers

vergeten worden om te vermelden dat uw

in het verzekerde bouwwerk bijkomen-

(elektronica)

wagenpark kan beschermd worden d.m.v.

de voorwaarden gesteld worden voor

Wilt u voorkomen dat u verlies lijdt wan-

de omniumverzekering Auto, die tussen-

het verlenen van de diefstaldekking:

neer uw computers of elektronisch mate-

komt in geval van diefstal van een voertuig,

- slechts dekking op voorwaarde dat

riaal gestolen wordt, d.i. materiaal dat u

maar niet van de inhoud van een voertuig.

de materialen en de technische uitrus-

novdig heeft om uw werken uit te voeren

tingen geïntegreerd (geplaatst) zijn; - voor de technische uitrusting wordt

(bijvoorbeeld meettoestellen, …), dan

Slotbemerking

sluit u best een verzekering computer af.

In de 5 behandelde verzekeringspolissen

bij het verlaten van de bouwwerf nog

Voor draagbare apparatuur is het moge-

geldt steeds als verplichting om bij een

enkel diefstal met inbraak verzekerd

lijk om niet alleen diefstal in de bedrijfs-

diefstal onmiddellijke melding te doen

zoals in de brandverzekering.

gebouwen te dekken, maar kan ook de

aan de politieoverheid.

Het spreekt voor zich dat te integreren uitrustingen bij particulieren, bijvoorbeeld de nieuwe alarminstallatie die u moet plaatsen en die gestolen wordt terwijl die nog op de stoep ligt, niet gedekt is in het kader van deze polis.

Eén pakket voor alle administratieve behoeften van een elektrotechnisch bedrijf Calculatie &

3. De verzekering Machinebreuk

Dossiers & Projecten

Deze waarborg geldt niet alleen op de Koppeling groothandels

bouwplaatsen, maar ook op de tijdelijke opslag- of staanplaatsen en tijdens de

Vorderingsstaten

verplaatsingen of transport op de openbare weg.

Stock

Voorwaarden verbonden aan de diefstaldekking • de dekking kan alleen onderschreven

Facturen & Opvolging

U en Cafca, een sterk team Regie & Service

Aankopen

worden voor machines (bijvoorbeeld mobiele compressoren), maar die zijn dan wel voor een periode van 1 jaar verzekerd; • kleine machines zijn niet verzekerbaar. Men kan stellen dat alle machines met een eenheidswaarde kleiner dan

Bezoek onze websites

2000 € hieronder vallen; • bij Federale verzekering geldt een speciaal tarief voor de verzekering van de

Werkbonnen op tablet

gondel (hoogtewerkers). Hou ook rekening met de volgende bemerkingen: • voor duurdere machines, 100 000 € en

Cafca nv Rembert Dodoensstraat, 45 Indistriezone Kristalpark B-3920 Lommel T. 011 55 40 10

www.cafca.be www.cafcatrack.be www.digabon.be

Software voor de Installateur

uikers!

Meer dan 2500 gebr

CONTACTEER ONS VOOR EEN DEMO info@cafca.be

Tecnolec informeert

Normen voor het aansluiten van PVinstallaties op het distributienet Om de strijd aan te gaan met de klimaatveranderingen, heeft

werken met het openbare laan- of middenspanningsnet, staan

de Europese Unie de 20/20/20 doelen naar voren geschoven,

opgesomd in Synergrid C10/11. Synergrid maakt echter weinig

wat onder andere een productieaandeel van 20% hernieuw-

onderscheid tussen de gebruikte technologie (invertor, synchro-

bare energie van de totale energieconsumptie. Hierdoor is er

ne machine, etc.) of de energiebron (zon, wind, etc.). In Synergrid

een sterke groei van gedistribueerde energieopwekking met bv.

wordt er echter wel een limiet gelegd op de vermogenvariaties

zonnepanelen. Een massale introductie van gedistribueerde

om flicker te limiteren en het specifieert enkele condities voor de

energieopwekking brengt echter ook problemen met zich mee,

injectie van DC-stroom van invertoren. Volgens Synergrid is er

zoals spanningsproblemen, onbalans, harmonischen, etc. Hier

een schriftelijke toestemming nodig om DG te connecteren met

bekijken we de aansluiting van kleine eenheden (< 10 kVA) op

het grid, behalve voor het geval van ‘kleine’ DG-eenheden is er

een laagspanningsnet.

slechts een meldingsplicht: • ≤ 5 kVA – éénfasige aansluiting

Een distributienet is origineel ontworpen voor een unidirectione-

• ≤ 10 kVA – driefasige aansluiting

le vermogenstroom. Met de introductie van gedistribueerde pro-

(onbalans gelimiteerd tot 20 A)

ductie-eenheden (DG-eenheden) wordt de vermogenstroom echter bidirectioneel. Dit betekent dat er nieuwe strategieën

Andere reglementen die in rekening gebracht moeten worden zijn:

nodig zijn om een elektriciteitsnet uit te baten om de betrouw-

• AREI: Algemeen reglement op de elektrische installaties;

baarheid van de elektriciteitslevering en -kwaliteit te garande-

• EN 50438: Requirements for the connection of micro-gene-

ren en om tegemoet te komen aan power quality problemen die

rators in parallel with public low-voltage distribution net-

geïntroduceerd worden door deze decentrale elektriciteitsop-

works (Vereisten voor de connectie van micro-generatoren

wekking. Maar ook moet de veiligheid gegarandeerd worden van operatoren die aan het elektriciteitsnet werken, er moet een

in parallel met het publieke laagspanning distributienet); • HD 60364: Electrical installations of buildings - Part 7-712:

beveiliging zijn tegen eilandwerking van DG-eenheden opdat de

Requirements for special installations or locations - Solar

eenheden van het net geschakeld worden en het net niet onder

photovoltaic (PV) power supply systems (Elektrische instal-

spanning blijft.

laties van een gebouw – Deel 7-712: Vereisten voor speciale installaties of locaties – fotovoltaïsche (PV) systemen);

Technische reglementen voor de aansluiting van

• Gewestelijke voorschriften;

gedistribueerde energiebronnen aan het elektriciteitsnet

• Specifieke maatregelen (bv. beveiligingen);

De specifieke technische vereisten voor de aansluiting van

• Andere Synergrid-voorschriften, die niet specifiek zijn aan

gedistribueerde energiebronnen voor België, die in parallel

18 | Fedelec magazine

DG-installaties.

Tevens moet elke installatie voldoen aan de elektromagnetische

dit principe bijvoorbeeld gebruikt worden om installaties af te

compatibiliteitsvereisten:

schakelen door het inschakelen van een generator op een fre-

• < 16 A per fase

quentie buiten deze band.

o EN 61000-3-26: Limieten harmonischen o EN 61000-3-37: Limieten spanningsveranderingen

Om te vermijden dat een frequentie-instabiliteit verergert, moet een DG-installatie zijn geïnjecteerd actief vermogen kunnen

en flicker

aanpassen in functie van de frequentie. DG-installaties moeten

• Hogere stromen

in staat zijn om permanent te kunnen werken in de frequentie-

o Geldende normen: IEC 61000-3-48, 61000-3-59, 610003-1210, 61000-3-1111

band 49 – 51 Hz en minstens 30 minuten in de banden 47,5-49 en 51-51,5 Hz.

Bestaande technische vereisten

Voor nieuwe installaties vanaf januari 2013 wordt vereist dat

Spanningsprofiel

ze hun actief vermogen kunnen regelen in de frequentieband

Het spanningsprofiel in een distributienet wordt beïnvloed

50,2 – 51,5 Hz. Het actief vermogen heeft een dalend lineair ver-

door de hoeveelheid productie van een installatie. Bij de injec-

loop in functie van de frequentie met een gradiënt van 40% van PM (zie Figuur 1). PM is de waarde van het actief vermogen op

tie van vermogen op het net, zal de spanning stijgen. Tevens kan er onbalans optreden. Een DG-eenheid moet in staat zijn om te werken bij spanning van U N ± 10% aan het aansluitpunt.1

het moment de frequentie 50,2 Hz is. De waarde van het actief

Distributienetbeheerders zijn verplicht de spanning binnen

jecteerde vermogen zolang de frequentie boven 50,2 Hz blijft.

230 V ± 10% te houden voor 95% van de tijd.

Indien de frequentie daalt onder deze grens en de installatie op

Gedistribueerde productie-eenheden (DG) moeten dus uitgerust zijn met onder- en overspanningrelais, zodat de instal-

dat moment meer vermogen kan leveren dan de vooraf bepaalde PM, dan mag de gradiënt van het geïnjecteerde vermogen niet

latie afgeschakeld wordt bij een te lage of te hoge spanning.

meer verhogen dan 10% per minuut van het maximaal vermo-

Afhankelijk van de connectie, zijn dit éénfasige of driefasige

gen dat de installatie kan leveren.2

vermogen bekomen met Figuur 1 bepaalt het maximale geïn-

relais. Tabel 1 geeft een overzicht van de tijdslimieten voor het afschakelen van gedistribueerde productie-eenheden in functie van de spanning voor installaties < 10 kVA. Voor grotere installaties geldt dat de installatie binnen 1,5 s moet afgeschakeld worden indien de spanning zakt tot 85% en 0,2 s voor 70% van de nominale spanning (bv. tijdens een kortsluiting).

Figuur 1: PM in functie van de frequentie

Spanning (% t.o.v. nominale spanning)

Spanning [V]

Tijdslimiet voor afschakeling

> 115%

> 264,5 V

onmiddellijk

> 110%

> 253 V

Gedurende 10 minuten

50 – 85%

115 V – 195,5 V

< 1,5 s

< 50%

< 115 V

onmiddellijk

Synchronisatie Voor het koppelen van een DG-eenheid aan het net moeten de condities voor synchronisatie voldaan zijn: • Spanning • Frequentie • Fasevolgorde en faseverschil Wanneer DG-eenheden aan het net gekoppeld worden, mogen deze geen plotse spanningsveranderingen van meer dan 4%

Tabel 1: Overzicht spanningslimieten en tijdslimieten voor afschakeling

veroorzaken. Bij meerdere connecties per dag, ligt deze limiet

voor installaties < 10 kVA.

op 3% en er mag geen flicker optreden. Voor kleine eenheden vormt dit echter een minder groot probleem.

Frequentie Indien de frequentie van het net lager is dan 47,5 Hz en hoger

Power Quality

dan 51,5 Hz moeten de installaties onmiddellijk (< 0,2 seconden)

a) Limieten zijn opgelegd op de hoeveelheid harmonischen die

afgeschakeld worden. Bij werken aan een elektriciteitsnet kan

door invertoren in het net gestuurd worden. Op basis van het

U N = 230 V

Dit laatste geldt tevens bij herinschakeling van een DG-installatie op het net.

Fedelec magazine | 19

Tecnolec informeert

vermogen van de eenheid, is er een bepaalde limiet voor elke

andering groter is dan 1 Hz/s, met een eventuele vertraging

orde harmonische (zie Synergrid C10/17).

van 0,1 s ten gevolge van oscillaties van generatoren.

b) Flicker kan geïntroduceerd worden door DG-eenheden doordat de productie kan variëren (bv. veranderende wind-

DC-stroominjectie

snelheid voor windturbines, bewolking voor PV-systemen,

Indien er meer dan 1% (van de nominale stroom) DC-stroom

etc.)

geïnjecteerd wordt, moeten invertoren (geconnecteerd zonder transformator) afschakelen in minder dan 0,2 seconden.

De distributienetbeheerder is verplicht om te garanderen dat de power quality voldoet aan NBN EN 50160 op elk connectiepunt. Het is echter aan de fabrikanten van DG-eenheden om te voldoen aan de standaarden van Synergrid opdat de distributienetbeheerders de kwaliteit van het grid kunnen garanderen.

Onbalans Geen opzettelijke onbalans tussen de verschillende fasen mag gegenereerd worden door DG-eenheden. Met een driefasige connectie (> 5 kVA) moet de onbalans altijd kleiner zijn dan 20 A. Onbalans wordt echter vooral een probleem voor éénfasig geconnecteerde productie-eenheden en lasten.

Power factor Voor DG-eenheden kleiner dan 1 MVA, moet de power factor

Interne fouten

groter zijn dan 0,95. Een algemene regel is dat de power factor

Bij een intern defect (bv. overstroom), moeten DG-eenheden

van DG-eenheden de normale werking van het grid niet mag

onmiddellijk ontkoppeld worden van het elektriciteitsnet. De

beïnvloeden. Op dit moment werken kleine DG-eenheden met

totale afschakeltijd is gelimiteerd tot 0,12 seconden. Een relais-

een power factor van 1 om het actieve vermogen te maximalise-

fout, een fout in de beveiliging voor eilandwerking of een fout in

ren. Vanuit het oogpunt van de eigenaar van een DG-installatie is

de ontkoppelingsbeveiliging moet leiden tot een ontkoppeling

reactief vermogen niet gewenst.

van DG-eenheden van het netwerk. Elke eenheid moet dus uitgerust zijn met een automatisch ontkoppelingsmechanisme dat

Eilandwerking

conform is met Art. 235.01 (c1 en d) van het AREI.

Op het moment dat het distributienet buiten werking wordt gesteld (eilandwerking), moeten DG-eenheden van het net

Elektrische beveiliging

geschakeld worden, opdat het net niet onder spanning blijft.

Het AREI (“Algemeen Reglement op de Elektrische Installaties”)

Eilandwerking is verboden wanneer een elektriciteitsnet aanwezig is.3 Dit om de veiligheid te garanderen tijdens bijvoorbeeld

beschrijft de algemene regels voor de bescherming van elektri-

werken aan het netwerk. Detectie van eilandwerking is mogelijk via volgende principes: • Indien de vectorsprong groter is dan 7°. • df/dt: onmiddellijke uitschakeling indien de frequentiever3

sche toestellen. Ir. Juan Van Roy Departement Elektrotechniek (ESAT – ELECTA), K.U.Leuven

www.tecnolec.be

De aanwezigheid van een elektriciteitsnet kan bv. getest worden door een impedantiemeting met een DC-injectie

20 | Fedelec magazine

VAKBEKWAAMHEID VERENIGT. ENERGIETECHNIEK INDUSTRIE EN VERDEELKASTEN INSTALLATIETECHNIEKEN NOODVERLICHTING NETWERKTECHNIEK VERLICHTING

BEKIJK, BESTEL EN VINDT TECHNISCHE INFORMATIE OP ONZE OVERZICHTELIJKE WEBSHOP

WWW.SCHRACK.BE Twaalfapostelenstraat 14, 9051 Sint-Denijs-Westrem, TELEFOON 09/384 79 92, E-MAIL info@schrack.be

Verhuur van meetapparatuur Power QualIty analysers

Cable testers

InFrareD Camera’s

› Europa’s grootste verhuurder van testen meetapparatuur › Meer dan 5.000 instrumenten uit voorraad leverbaar › Leverbaar binnen 24 uur › Attractieve prijzen voor elke huurperiode

Dataloggers

InstallatIon testers

FIber InstallatIon tools

› Ready to use, voorzien van de juiste accessoires, handleiding en kalibratie-certificaat

12100394

Livingston.com Livingston Belgium Grote Steenweg 48, B-2550 Kontich, Tel.: +32 (0) 15 286 281, Fax: +32 (0) 15 286 287 infobe@livingston.com, www.livingston.be

12100394 LIV ADV A5 Fedelec BE.indd 1

15-11-12 09:30

BEURS

“V

an 20 februari tot en met 2 maart 2014 is het jaarlijkse bouwrendez-vous BATIBOUW een lichtbaken voor de geplaagde bouwsector. “Installateurs elektriciteit en verlichting hebben

vooral affiniteit met het thema bijna energieneutraal bouwen. Maar de installatiewereld evolueert sowieso onmiskenbaar naar een integratie van technieken”, aldus BATIBOUW-organisator Geert Maes.

”

BATIBOUW Naar een verdere integratie van technieken “Ook dit jaar zal het aantal exposan-

is een duidelijke evolutie aan de gang in

gelinkte projecten op de werf doorheen

ten op BATIBOUW een kleine duizend

de richting van een aantal subdiscipli-

de jaren coördineert, een nuttige schakel

bedragen, waarvan ongeveer 12 pro-

nes binnen het domein energietechniek.

kunnen zijn”, aldus Geert Maes.

cent uit het buitenland afkomstig is.

Bij het integreren van technieken op de

Met 120.000 m² bruto tentoonstellings-

werf komen verschillende competenties

‘Innovation Lounge’

ruimte is BATIBOUW de enige beurs in

en vakbekwaamheden kijken: mecha-

Nieuw op BATIBOUW is de ‘Innovation

de Benelux die er in slaagt een derge-

niciens, aardgasgehabiliteerde installa-

Lounge’ tussen de paleizen 11 en 12,

lijke oppervlakte af te dekken. Wat niet

teurs, hydraulica-specialisten, en – uiter-

waar opmerkelijke innovaties uit alle

belet dat de economische crisis ook zijn

aard – elektriciens. Zo is op BATIBOUW

segmenten van de bouwsector zul-

repercussies heeft. Exposanten schrij-

Paleis 10 niet langer ‘de hal van de aan-

len worden getoond. Verder is er o.m.

ven zich later in, al merken we dit jaar

bieders van zonnepanelen’, maar uitge-

een gezamenlijke persconferentie rond

toch een lichte kentering. Het aantal

groeid tot een brede themahal rond bijna

het omgevingsloket gepland, waar de

exposanten uit de niches windenergie en

energieneutraal bouwen. Denk bijvoor-

Vlaamse Ministers Geert Bourgeois,

PV-zonnepanelen zal lager liggen, omdat

beeld aan exposanten die vanuit hun

Philippe Muyters en Joke Schauvlieghe,

deze sectoren om diverse redenen in

PV-technologie knowhow nieuwe ontwik-

elk vanuit hun bevoegdheid, de vereen-

de klappen gedeeld hebben. Er vallen

kelingen – inzake onder meer elektrische

voudigde bouwaanvraag zullen voor-

inderdaad exposanten – en dus vierkan-

laadpalen – mogelijk maken. Belangrijke

stellen. En op de eerste beursdag is er

te meters – weg, maar er zijn ook expo-

aandachtstrekkers op deze BATIBOUW

traditioneel het ‘Bouwforum’ van de

santen uit dezelfde sector – vaak grotere

zullen ongetwijfeld energiemonitoring en

Confederatie Bouw.

marktspelers – die graag de vrijgekomen

het beheer van energiestromen zijn, twee

ruimte inpalmen. Andere marktspelers

materies die de laatste jaren sterk geëvo-

maken een bescheiden come back. Het

lueerd zijn. Dit maakt het voor bouwhe-

BATIBOUW-exposantenbestand ver-

ren bovendien vaak moeilijk om de juiste

nieuwt elk jaar voor ongeveer 10 procent.

keuze te maken. “Bij renovatieprojecten

BATIBOUW mag elke editie zo’n 75.000

zou – in het verlengde van de rol van een

professionals verwelkomen, waarvan

veiligheidscoördinator – een energieco-

een kleine 22 procent actief in elektrici-

ördinator, iemand die alle energetisch

teit, verlichting, domotica en alarm- en veiligheidsinstallaties”, aldus Geert Maes, algemeen directeur van BATIBOUW.

Integratie van technieken De installatiewereld evolueert onmiskenbaar naar een integratie van technieken: elektriciteit, verlichting, verwarming, sanitair, ventilatie… Een goed installatiebedrijf wordt – bij manier van spreken – de energieleverancier van morgen. Er Geert Maes

22 | Fedelec magazine

www.batibouw.be

BEN-bouwen Elk jaar zet BATIBOUW 3 thema’s uit, met als invalshoeken actualiteit, lifestyle en techniciteit. Maes: “De woonbonus was niet uit de actualiteit, vandaar onze keuze voor het thema ‘Betaalbaar wonen’. Ook al is dit eerder een onderstroom dan wel een thema. (Ver)bouwen is sowieso een dure zaak, milieuvriendelijk (ver) bouwen is dat zeker. ‘Hout: authenticiteit troef’ is een thema dat perfect aansluit bij de hedendaagse lifestyle trends. En wat techniciteit betreft, kunnen we niet om ‘bijna energieneutraal (BEN) bouwen’ heen.

BEURS

Eerste KNX Beurs in Benelux

“O

p de site van C-Mine in Genk organiseerde Groep Alelek de eerste

wijde specialist in energiebeheer biedt

KNX Beurs in de Benelux, waaraan 20 fabrikanten en distributeurs

het bedrijf ook geïntegreerde oplos-

deelnamen. Om en bij de 800 bezoekers maakten er kennis met

singen aan, zoals de KNX-technologie

de nieuwste standaarden en ontwikkelingen op vlak van domotica voor

voor residentiële en commerciële gebou-

”

wen (ziekenhuizen, culturele centra, ...).

woningen, kantoren en grote gebouwen.

KNX is de enige wereldstandaard (ISO/

“Ons KNX-gamma wordt ondersteund door specialisten en groeit elk jaar. Naast assistentie bij de realisatie, is er ook een

Echo’s van op de beursvloer

opleidingsprogramma en ondersteu-

IEC) voor de automatisatie van gebou-

We vroegen enkele reacties van stand-

ning door elke commerciële dienst. De

wen. Meer dan 300 fabrikanten wereld-

houders. Joris Cornelissens van

locatie waar dit evenement plaatsvindt

wijd maken van dit niet-merkgebonden

Audioprof: “KNX is de standaard in

– C-Mine –, is bovendien een Schneider

systeem gebruik voor hun producten

domotica en het was goed om dat via

Electric KNX-projectrealisatie, waar onze

en toepassingen. Hein De Bruyn, afgev.

een beurs naar buiten uit te dragen. In

medewerkers best trots op zijn. Dankzij

bestuurder groep Alelek, verankerd in

de nabije toekomst zal er steeds meer

het KNX-aanbod kan Schneider Electric

het Limburgse Alken, maar met filia-

integratie gebeuren van KNX met domo-

vandaag volledige oplossingen voorstel-

len in Wolvertem-Meise, Tielt, Bree en

tica op alle niveaus, tot in de particuliere

len”, aldus Mark De Munck van Schneider

Laakdal: “Meer dan tien jaar geleden

woningen toe. Er staat een nieuwe gene-

Electric nv.

zette onze groep al zwaar in op KNX –

ratie klaar die begint te (ver)bouwen en

toen nog onder de naam EIB – omdat

mee is met de moderne technologie. Ook

‘Bestaansrecht bewezen’

onze ervaring en expertise uitwees dat

de installateurs beginnen steeds meer

Voor Koen Pittevils van de KNX-divisie

KNX hét beste systeem was voor auto-

te beseffen dat ze KNX moeten meene-

van Alelek was de opkomst boven ver-

matisatie van gebouwen. Door de ont-

men in hun activiteiten en dat ze oplei-

wachting: “Voor een eerste keer zouden

wikkeling van KNX tot wereldstandaard

dingen moeten volgen.” Koen Dekyvere

we al tevreden zijn geweest met 300

konden we een ruime voorsprong uit-

van Basalte: “Naast de bestaande klan-

bezoekers. Het zijn er 800 geworden,

bouwen op onze concurrenten qua ken-

ten hebben we hier nieuwe mensen

waaronder nogal wat Nederlanders.”

nis en ervaring met het systeem. Ook in

leren kennen die actief zijn in het KNX-

Hein De Bruyn blikt reeds in de toekomst:

ons vakgebied is het al digitalisering wat

gebeuren, of mensen die overtuigd zijn

“Deze eerste editie heeft haar bestaans-

de klok slaat.” Twee jaar geleden opende

geraakt en gaan instappen. We merken

recht bewezen, dus gaan we dit vol-

de groothandel in Antwerpen reeds het

een tendens naar het integreren van

gend jaar nog eens over doen. Meerdere

KNX Experience Home, een multifunc-

KNX in de automatisatie van woningen.”

bedrijven die de KNX Beurs nu bezoch-

tioneel platform voor KNX-beleving. De

Johan Maris van Maris Technics: “Ons

ten, stelden zich reeds kandidaat-expo-

KNX-eendagsbeurs in Genk richtte zich

bedrijf is al enkele jaren bezig met KNX,

sant voor een volgende editie. Met de

tot KNX-integratoren, -programmeurs,

maar mensen die nog moeten instappen,

beschikbare ruimte op deze locatie moe-

-installateurs, AV-integratoren, studie-

vinden hier een schat aan informatie. Dit

ten we bekijken wat de mogelijkheden

burelen, architecten, studenten,… en

event is een must voor bouwheren, archi-

zijn. Voor de verdere toekomst is een

focuste zich volledig op deze snel groei-

tecten en studieburelen.”

tweejaarlijkse formule, op verschillende locaties in Vlaanderen, niet uitgesloten.“

ende open standaard in domotica. Men kon er de meest recente producten en toepassingen ontdekken, kennis opdoen

Partner met volledige oplossingen Schneider Electric is een vrij nieuwe

www.KNXbeurs.com

en netwerken.

speler in het KNX-gebeuren. Als wereld-

www.knxexperiencehome.be

Fedelec magazine | 23

BEURS

Light+Building 2014

Ontdek Technologie voor het Leven

“V

an 30 maart tot en met 4 april vindt in de Messe Frankfurt

form voor slim aangestuurde gebouwen.

‘Light+Building’ plaats, ’s werelds grootste vakbeurs voor verlich-

Ook voor Building information manage-

ting en intelligente gebouwsysteemtechniek. Hoofdthema van de

ment (BIM) en veiligheid (met name

editie 2014: ‘Ontdek Technologie voor het Leven: de beste energie is onge-

brandpreventie) is deze Light+Building

bruikte energie’.

het ideale netwerk platform.

”

Licht voor een comfortabel leven

Light+Building staat bekend als het twee-

lang. Dit duidt op intelligente duurzaam-

Het weldoende effect van licht op de

jaarlijkse globale forum voor innovaties

heid. De beste energie is ongebruikte

gezondheid van mensen is voldoende

en trends op het gebied van verlichting,

energie… om te leven. Slim aangestuurde

bekend. Lichtgerelateerde items – zoals

elektrotechniek, huis- en gebouwauto-

gebouwen zorgen met andere woorden

lichtontwerpen en effectieve licht con-

matisering en software voor de bouw-

voor een aanzienlijk lager energiever-

trole met de hulp van software – komen

branche. De vorige editie in 2012 werd

bruik. Last but not least is de beste energie

op deze L+B ruimschoots aan bod. Een

bijgewoond door meer dan 195.000

ongebruikte energie… voor een comforta-

lichtklassieker is de Luminale die staat

bezoekers – waarvan meer dan de helft

bel leven. Ook in de toekomst zullen men-

voor een 100-tal fascinerende licht-

buiten Duitsland. De L+B-vakbezoekers

sen niet zonder licht kunnen leven.

shows en events, verspreid over de

komen hoofdzakelijk (23%) uit de dien-

stad Frankfurt, gedurende deze beurs-

sten (architecten, ontwerpers, elektri-

Intelligente duurzaamheid

editie. Zoals steeds gaat L+B gepaard

sche planners….), de installatiebranche

Intelligente duurzaamheid is een veel-

met een stevig randprogramma. Zo is

(22%) en de industrie (22%): bouwbedrij-

zijdig begrip, waarin diverse facetten te

er de ‘Smart Powered Building’ special

ven, producenten… Voor de L+B-editie

onderscheiden zijn. Er is niet enkel het

show, waar oplossingen voor intelligent

2014 was meer dan 90 procent van het

aspect milieuconservatie / duurzaam-

energiebeheer in gebouwen, en oplos-

beursterrein reeds in november 2013 vol-

heid (ecologie), gekoppeld aan econo-

singen voor het decentraal produceren

geboekt. Een kleine 2.300 fabrikanten uit

mische resource efficiency (economie),

van energie, worden voorgesteld, en het

50 landen zullen aanwezig zijn. Alle grote

maar ook de dynamische en intelligente

Trend Forum waar men de nieuwe trends

marktspelers zijn present. Voor deze edi-

digitalisering van licht. Nog een ander

op het vlak van inrichting kan spotten.

tie worden de vertegenwoordigde pro-

aspect is het verminderen van energie-

ductgroepen uitgebreid met energieop-

verbruik door intelligente gebouwen-

www.light-building.com

wekking door regeneratieve energie in en

technologie waardoor het comfortniveau

www.messefrankfurt.be

om gebouwen, en met energieopslag.

verhoogt. Deze en nog vele andere, intelligente oplossingen zullen te vinden zijn

Platform voor product premières L+B is inmiddels meer dan de première

tijdens Light+Building 2014.

show voor de lichtindustrie, de vakbeurs biedt tevens een innovatieplatform voor

Gebouwen in de smart grid De trend naar intelligent energiebeheer

elektrotechniek en huis- en gebouwau-

voor gedecentraliseerde energie-aanvoer

tomatisering. Het hoofdthema ‘Ontdek

zet zich verder door. Denk bijvoorbeeld

Technologie voor het Leven – de beste

aan ontwikkelingen zoals smart grid,

energie is ongebruikte energie’ is veelzij-

smart metering, systeemnetwerken en

dig en omvat diverse facetten. De beste

integratie voor een intelligent controlesys-

energie is ongebruikte energie… een leven

teem. Woonwijken bieden het ideale plat-

24 | Fedelec magazine

Meer info over L+B 2014? Contacteer Kristof Nelis van Messe Frankfurt Belux op 02/880.95.87 of via kristof.nelis@messefrankfurt.be. De eerste 50 lezers die een mailtje naar dit mailadres sturen met als subject ‘Gratis ticket Light+Building – Fedelec actie’, ontvangen digitaal een gratis dagticket ter waarde van 17 euro.

Frankfurt am Main 30. 3. t/m 4. 4. 2014 www.light-building.com info@messefrankfurt.be Tel. +32 (0) 2 880 95 88

DU: 18.12.2013

Minder energieverbruik, meer comfort en veiligheid. De grootste beurs ter wereld voor licht, elektrotechniek, woningen gebouwenautomatisering en software voor de bouwsector presenteert vernieuwende toepassingen die een laag verbruik koppelen aan duurzaamheid en een geslaagd design.

58267-011_LB_allg_Fedelec_90x270_Belnl • CD-Rom • ISO 39 • CMYK • ar 26/11/2013

Explore Technology for Life.

Belnl

Wereldwijd de toonaangevende vakbeurs voor Architectuur en Techniek

REPORTAGE

“R

ecent werd Siemens Enterprise Communications, één van ‘s werelds grootste software- en dienstenleveranciers in bedrijfscommunicatie, omgedoopt tot ‘Unify’. In de lijn van de Unify-

visie zullen belangrijke krachten, zoals de banalisering van IT naar de consument toe, BYOD (bring your own device), het belang van millennia en de invloed van ‘werknomaden’ de communicatie- en IT-industrie hervormen en invulling geven aan een Nieuwe Wijze van Werken.

Project Ansible De lancering van Unify gebeurde tegelijk in München en New York City en kon live gevolgd worden via een webcastuitzending. Unify begeleidt bedrijven en de industrie naar een Nieuwe Wijze van

Unify

”

Communiceren volgens de Nieuwe Wijze van Werken

Werken, die de communicatie en samenwerking in een organisatie zal hervormen.

multikanaalgesprekken mogelijk maken

De onderneming biedt technologie aan

door gebruik van de “call swipe”, een

die medewerkers stimuleert om samen

eenvoudige beweging met de vinger.

te werken, teams en processen een nieu-

De eerste versie van Project Ansible zal

we dynamiek geeft en het bedrijf perfor-

in de Cloud beschikbaar zijn als SAAS

manter maakt. Unify wordt gelanceerd

(Sof tware-As-A-Ser vice)-oplossing.

op een moment dat het markterkenning

Bovendien zal het platform aanslui-

heeft opgebouwd met de bekendmaking

ten op een ruim scala aan bestaande

van “Project Ansible” in juni jl. Het profes-

oplossingen, met inbegrip van de Unify

sionele communicatie- en samenwer-

OpenScape portfolio en bedrijfstelefo-

kingsplatform Project Ansible verenigt

nieplatformen van andere leveranciers

veilige, dynamische samenwerking en

zoals Cisco en Avaya.

geaggregeerde inhoud van universele informatiebronnen in één intuïtieve consumenteninterface. Deze stimuleert het gebruik en vereenvoudigt de integratie in bestaande bedrijfsprocessen, wat resulteert in een aanzienlijke verbetering van de bedrijfsprestaties. Vier communicatiekanalen simultaan ondersteunen Het platform Ansible zal vier simultane communicatiekanalen ondersteunen – video, spraak, tekst en gedeeld schermgebruik op afstand. De eerste versie van het platform zal ook toestel-tot-toestel

in Huizingen, die als Unify Experience Center een facelift kreeg om de nieuwe ambities van de groep de gepaste uitstraling te geven. Ook in Brussels Airport krijgt Unify, de nieuwe naam van Siemens Enterprise Communications, bij wijze van spreken een vliegende start. In de nationale luchthaven, waarvoor Unify de communicatie-infrastructuur uitbouwt en beheert, staat de naam nu ook op verschillende billboards. www.unify.com

Unify Experience Center Unify Managing Director Arnaud Spirlet:

“Met het Unify portfolio kunnen gebruikers op een vlotte en inspirerende manier met elkaar communiceren en samenwerken, waarbij ze meteen alle informatie uit om het even welke omgeving (publieke, bedrijfs-en sociale netwerken) kunnen betrekken, naadloos geïntegreerd in de bedrijfsprocessen.” De nieuwe visuele identiteit en merknaam Unify werden onlangs voorgesteld aan de 185 medewerkers van Unify Belux in de nieuwe showroom Arnaud Spirlet

26 | Fedelec magazine

REPORTAGE

Havells Sylvania

[LightCube] showroom mikt op marktsegmenten

“A

ls leverancier van complete, professionele en architecturale ver-

De klant als uitgangspunt

lichtingsoplossingen kan Havells Sylvania bogen op meer dan 100

In de entree van de vernieuwde

jaar expertise in het domein van lampen en verlichtingsarmaturen.

[LightCube] worden de laatste award

In de oude fabrieksgebouwen achter zijn Benelux-kantoor in Antwerpen

winning producten aan de bezoekers

toonde de fabrikant de [LightCube], de totaal vernieuwde showroom.

”

getoond. Verder is er een functionele vergaderruimte en een nieuwe technische ruimte met aandacht voor de diverse schakelen dimtechnieken en de licht-

Havells Sylvania profileert zich als een

buitenverlichtingsarmaturen. Lumiance

techniek in het algemeen. “We hebben

totaalaanbieder van verlichtingsoplos-

staat voor installatievriendelijke alge-

de vernieuwde [LightCube] ontworpen

singen voor de lokale markten, die zich

mene of accentverlichting. De merk-

met de klant als uitgangspunt”, aldus

in eerste instantie richt tot de vakgroot-

naam Sylvania omvat twee gamma’s: er

Yves Bruyninckx. “Die denkt niet in pro-

handels. Yves Bruyninckx, Marketing

is het ‘groene’ Sylvania-assortiment dat

ducten of merken, maar wil meteen zien

Communications Manager bij Havells

alle lichtbronnen – LED, HID, halogeen,

welke oplossingen Havells Sylvania heeft

Sylvania: “We gaan voor een intensievere

Photo Optic, Compact Fluorescent,

voor zijn specifieke situatie. Van kantoor

benadering van de markt, en dit op ver-

Linear Fluorescent en Special Lamps

tot modezaak en van museum tot maga-

schillende manieren. Onder meer door

– groepeert, enerzijds, en het ‘blauwe’

zijn: alle denkbare toepassingsgebieden

het uitbouwen van ons salesteam, zodat

Sylvania-assortiment dat staat voor

komen aan bod.”

er een nauwer contact met de eindklant

industriële en commerciële armaturen en

ontstaat. Ook via een segmentbenade-

buitenverlichting, anderzijds.

ring en door groei uit een aantal nieuwe

Breed portfolio aan projecten Enkele mooie Havells Sylvania projec-

markten te creëren. En, last but not least,

[LightCube]

ten, gerealiseerd op de thuismarkt: de

door een uitbreiding van onze afdeling

In de [LightCube] showroom presenteert

Hugo Boss kledingzaak in Waterloo is

lichtstudies, en door onze servicegraad

het bedrijf zijn nieuwste verlichtingsop-

een modelvoorbeeld van shoplighting,

naar een nog hoger niveau op te tillen.”

lossingen per toepassingsgebied zoals

de ORES-kantoren in Charleroi demon-

kantoor, winkelomgeving, industrie,

streren de efficiënte oplossingen op het

Ook architecturale en industriële

musea etc. Yves Bruyninckx: “Het oude

vlak van kantoorverlichting van Havells

buitenverlichting

showroomconcept, waarbij nieuwe pro-

Sylvania. Magazijn Velleman in Gavere

Met geavanceerde producten en sys-

ducten in een witgeschilderde ruimte

is dan weer een schoolvoorbeeld van

temen voor openbare, commerciële en

werden voorgesteld, heeft afgedaan. Dit

moderne, industriële verlichting. Ook

privésectoren biedt Havells Sylvania

vernieuwde concept is volledig gericht

zorgen onderwijsinstellingen, zoals

een breed producten- en dienstengam-

op toepassingen en marktsegmenten.

bijvoorbeeld de scholen SILA en Rietje

ma en een scala aan advies. De merken

Het is voor de klant meteen duidelijk

in Westerlo, werden met verlichtingsar-

van de groep – Concord, Lumiance en

welke verlichtingsoplossingen specifiek

maturen van Havells Sylvania uitgerust.

Sylvania – staan voor hoogkwalitatie-

voor hem interessant zijn. In deze 250 m²

Net zoals op internationaal vlak is Havells

ve, energiezuinige oplossingen aange-

grote ruimte is er ook een prominente

Sylvania ook in België in het museale

past aan de individuele verlichtingsbe-

plaats voor het nieuwe assortiment archi-

marktsegment aanwezig, onder meer

hoefte van de klant. Zo staat Concord

tecturale en industriële buitenverlichting,

met de Concord Beacon Muse in het

voor een high end range architecturale

en het uitgebreide aanbod Sylvania

Rockox-huis in Antwerpen.

binnenverlichting, met aanvullend een

lichtbronnen, waaronder de ‘Made in

totaal nieuw assortiment decoratieve

Belgium’ LED-lichtbronnen.”

www.havells-sylvania.com

Fedelec magazine | 27

PROJECT

“O

nlangs realiseerde De Weirt Elektriciteit (DW) zijn tweede project op amper tien

jaar tijd voor Lootens Line, een specialist in maximaal beglaasd stalen schrijnwerk. Beide familiebedrijven – met roots in Deinze – hebben een lange traditie en maakten de laatste jaren een sterke groei door. “De meerwaarde van het nieuwe project zit vooral in het ecologische en het economische verhaal”, aldus

” De Weirt Elektriciteit - Lootens Line

Francis De Weirt.

Francis De Weirt van De Weirt Elektriciteit, en Jan Lootens, zaakvoerder van Lootens Line

Opmerkelijke parallellen tussen installateur en klant Lootens Line vervaardigt maximaal be-

in Nazareth, waar een nieuwbouw van

onderneming – de verhuis van Bachte-

glaasd stalen schrijnwerk voor residen-

2.000 m² werd gerealiseerd. Jan Lootens,

Maria-Leerne naar het industrieterrein De

tiële en tertiaire projecten, en dit voor alle

gedelegeerd bestuurder: “Door de ver-

Prijkels in Nazareth – een tiental jaar gele-

mogelijke toepassingen: brandwerend,

dere bedrijfsgroei en het gebrek aan uit-

den, voerde MDW uit Deinze de elektro-

inbraakwerend, kogelwerend, explosievei-

breidingsmogelijkheden, zagen we ons

installatiewerkzaamheden uit. Dit project

lig... Oorspronkelijk was het bedrijf, opge-

verplicht opnieuw naar een ruimere loca-

werd destijds in 2 fases gerealiseerd. In

start door vader Lootens, actief in winkelin-

tie uit te kijken, en kwamen we terug in

2002 werd de productie- en assembla-

richting. 15 jaar geleden besloten vader en

Deinze terecht, waar een ruim bedrijfster-

gehal gebouwd, in 2004 volgde de poe-

zoon Lootens het geweer van schouder te

rein met een industrieel pand langs het

derlakkerij. Ook bij de terugkeer naar

veranderen en te focussen op de productie

Schipdonkkanaal werd aangekocht. Het

Deinze en de verbouwing van het aange-

van stalen ramen. Enkele recente referen-

kantoorgebouw werd gesloopt, de indus-

kochte pand, voerde DW de elektriciteits-

tieprojecten zijn o.m. het nieuwe gerechts-

triële hal werd behouden maar volledig

werken uit. Alle (verouderde) elektrische

gebouw in Gent en Residence Palace in

gestript en op een periode van 7 maan-

voorzieningen – borden van 3 maal 230

Brussel, waar Europees President Van

den heraangekleed. In deze hal werd het

volt, maw onvoldoende spanning voor de

Rompuy zijn intrek neemt. De activiteiten

bureel voor de productieverantwoorde-

uit te oefenen werkzaamheden – werden

werden inmiddels opgesplitst in 2 afzon-

lijke – van waaruit de CNC-gestuurde

uitgebroken. Daarna startte DW met het

derlijke bedrijven: Lootens Line produ-

machines worden aangestuurd – reeds

leggen van de ondergrondse bekabe-

ceert ramen en deuren op maat, LLC is

ingericht.” Jo Derveaux is de rechterhand

ling, met het oog op het installeren van de

gespecialiseerd in oppervlaktebehande-

van Jan Lootens. Hij is niet enkel hoofd

zwaardere machines. Pas daarna kon de

ling (metalliseren, poederlakken etc) en is

van het studiebureau en Project Manager

nieuwe vloer worden gegoten. Er werden

ook actief als toeleverancier. Samen zijn ze

bij Lootens Line, maar stuurt ook de

kabelgoten van Trayco aangebracht en

goed voor 30 medewerkers.

bouwprojecten van het bedrijf aan. Het

er werd klassieke, bovengrondse beka-

kantoorgebouw is nog in aanbouw,

beling getrokken.

Driemaal is scheepsrecht

bedoeling is dit tegen het zomerverlof in

Inmiddels is het bedrijf van de familie

gebruik te nemen – zie kaderstuk.

Nieuwe hoogspanningscabine Op het nieuwe bedrijfsterrein aan de

Lootens aan zijn derde locatie toe. Na de opstart in Bachte-Maria-Leerne (Deinze)

Gestart met ondergrondse

Vaart Linkeroever werd ook een nieuwe

werd in 2002 verhuisd naar een bedrijfs-

bekabeling

hoogspanningscabine geïnstalleerd.

terrein op het industrieterrein De Prijkels

Reeds bij het eerste bouwproject van de

Deze op de oude locatie was uitgerust

28 | Fedelec magazine

met een transfo van 230 volt, m.a.w. niet meer aangepast aan de moderne bedrijfsvoering. Daarom werd er nu geopteerd voor 400 volt. Verder werden alle bekabelingen (vermogen, data, alarm, brand en glasvezel) en installaties vernieuwd. Er werd telkens zo kort mogelijk naar de zijkant bekabeld en vervolgens verder opgebouwd via de kabelgoten. In dit metaalverwerkend bedrijf gebeurt de klassieke productie in de bestaande – inmiddels volledig vernieuw-

Kantoorgebouw Lootens Line wordt architecturale parel Begin 2013 werd het bestaande kantoorgebouw aan de Vaart Linkeroever in Deinze volledig gesloopt. Momenteel zijn de werken aan het nieuwe kantoorgebouw volop aan de gang. Het ontwerp van CAAN architecten uit Gent voorziet in een functioneel kantoorgebouw met 3 bouwlagen en groendaken. In de voorgevel – die naar het zuiden gericht is – werden grote glaspartijen verwerkt. Stacoroosters zullen in zonnewering voorzien. De volledige voorgevel zal door middel van leds verlicht worden, ook achter het voorziene strekmetaal zal er in extra verlichting voorzien worden. Bedoeling is het gebouw en het bedrijf zoveel mogelijk in de omgeving te integreren. Zo werd in overleg met de stad Deinze besloten om zitbanken voor fietsers te voorzien in de groenstrook voor het kantoorgebouw.

de – productiehal, waar vooral de kleinere machines (o.m. lasposten) opgesteld zijn. Hier werden er heel wat verdeelpunten aangebracht, zij het vooral voor kleinere vermogens. In de nieuw bijgebouwde lakhal is de situatie net omgekeerd. Daar staan enkele zware installaties en is het aantal voedingen beperkt, zij het dat het hier grotere vermogens betreft.

Hoofdverdeelbord mee verhuisd

Het hoofdverdeelbord dat een tiental jaar geleden op de oude locatie van Lootens Line in Nazareth werd geïnstalleerd, werd ontmanteld en mee verhuisd naar de Vaart Linkeroever in Deinze. Hiervoor werd een strakke timing voorzien. Door de jarenlange vertrouwensband tussen beide familiebedrijven konden sluitende afspraken worden gemaakt. “Er zijn parallellen tussen beide ondernemingen, dat schept een band. Beide zijn familiebedrijven uit de

streek, van vader op zoon overgegaan, en qua capaciteit en personeel de laatste jaren sterk gegroeid. Lootens Line wilde tot 13 juli 2013 op de oude locatie doorwerken. Daarna volgden 3 weken bouwverlof, waarna er op 3 augustus – in Deinze – zou worden heropgestart. “Dit betekende uiteraard dat het hoofdverdeelbord in het gebouw in Nazareth pas kon worden afgebroken op de eerste dag waarop het bouwverlof voor Lootens Line inging. Zelf hebben we ons bouwverlof herschikt om dit project naar wens van de klant te kunnen realiseren. Alles is verlopen volgens planning. De twee andere, nieuwe industriële verdeelborden, waren reeds voordien geïnstalleerd”, aldus De Weirt. TL5 verlichting

De positionering van de ramen in de voorgevel van het atelier gebeurde in

nauw overleg met het architectenbureau om zoveel mogelijk natuurlijk licht te laten binnenvallen. Aan de keuze van de verlichting ging heel wat studiewerk vooraf. Verschillende opties werden overwogen: gasontladingskampen, ledlampen, TL-verlichting… “Zowel naar kostprijs als energie-efficiëntie bleek TL5-verlichting de beste oplossing inzake lichtopbrengsten, zeker in verhouding tot het aantal armaturen – om en bij de 270 stuks – dat moest worden geplaatst. De verlichting wordt gestuurd door middel van het Bticino My Home domotica-systeem. De ondersteuning door Legrand – o.m. bij het op punt stellen van de programmatie – was optimaal. In functie van de verlichting worden in het gebouw drie grote zones onderscheiden. De laad- en loszone hoeft slechts af en toe verlicht te worden, net als de hal waar de voormontage en het lassen

Fedelec magazine | 29

PROJECT

gebeuren. De productiehal (afwerkzone) zelf dient continu goed verlicht te zijn”, aldus De Weirt.

bijgestuurd in functie van de nood aan

Weirt: “Vooral op het vlak van verlichting

licht op bepaalde plaatsen. Op andere

is er inmiddels heel wat geëvolueerd.

plaatsen konden zelfs toestellen worden

10 jaar geleden waren gasontladings-

uitgeschakeld. Er werd tevens basis-

lampen bv. nog relatief nieuw. Maar de

De ene zone is de andere niet

noodverlichting, aan de uitgangen van het

metaalverwerkende activiteiten (slijpen,

In elk van de drie zones werd – op een

gebouw, en doorgangsverlichting, in de

polijsten etc) bij Lootens Line zorgen voor

strategische plaats, in een lichtkoepel –

ateliers zelf, geïnstalleerd. Wat de buiten-

nogal wat metaalstof dat nefast is voor de

een lichtsensor van Bticino geïnstalleerd,

verlichting betreft, werd geopteerd voor

werking van deze lampen. In de lakruimte

om de lux-waarde zo precies mogelijk te

ledstralers van Esylux, het betreft 7 kant-

gaf ook de warmteafgifte soms proble-

kunnen bepalen. Door bepaalde instel-

en-klare verlichtingstoestellen, uitgerust

men. Maar installatietechnisch zaten

lingen kan het kunstlicht automatisch

met een 48 W led-lamp, qua lichtsterkte

we tien jaar geleden ook al vrij goed. De

worden gedimd, naarmate er – via de

min of meer vergelijkbaar met een gasont-

meerwaarde van het nieuwe project hier

brede lichtstraat – meer daglicht bin-

ladingslamp. Ook deze werken op basis

zit vooral in het ecologische en het eco-

nenvalt. Er werd verder gewerkt met het

van lichtsensoren, met het oog op het

nomische verhaal. Ik denk bv. aan het

Canalis-railkokersysteem van Schneider

gebruiksgemak en de energie-efficiëntie.

vervangen van defecte TL5 lampen in de toekomst. Door de Canalis rails kun-

Electric, een stroomvoerende metalen rail, die om de anderhalve meter over een

Twee projecten in de tijdlijn

nen deze snel en probleemloos worden

aftakpunt beschikt. Op elke spante wer-

Een speciale ervaring voor een elektro-

losgeklikt en vervangen door een nieuw

den dergelijke rails, waarop de armaturen

installateur, voor één en dezelfde klant

exemplaar. Op de oude locatie was dit

kunnen worden vastgeklikt, gemonteerd.

– op een tijdsspanne van nauwelijks tien

een vrij arbeidsintensief gebeuren, met

Oorspronkelijk werd er driefasig gescha-

jaar – 2 nieuwbouwprojecten met nieu-

kans op stroomverlies.” Het bedrijf is lid

keld, maar dit bleek niet optimaal. Er werd

we elektrische installaties uitrusten? De

van Fedelec sinds 2005. Francis De Weirt heeft een uitgesproken visie op de toekomst van de federatie. “Fedelec moet in de eerste plaats een (elektro)technische federatie blijven en daarnaast uiteraard de belangen van haar leden behartigen. Voor onze bedrijfsvoering kunnen we op andere organisaties terugvallen.” www.deweirt.be www.lootens-line.be

De Weirt Elektriciteit 88 jaar jong De Weirt Elektriciteit – DW – bestaat als vierdegeneratiebedrijf inmiddels… 88 jaar, en was altijd in Deinze gevestigd. Onlangs nam het bedrijf een nieuw bedrijfspand van 540 m² in Bachte (Deinze) – dit op een terrein van 4.000 m² – in gebruik. Dit functioneel en stijlvol afgewerkt pand – eveneens ontworpen door CAAN architecten – is uitgerust met o.m. een warmtepomp met vloerverwarming, zonnepanelen, ventilatie met warmterecuperatie en domotica. De Weirt studeerde in 2001 af als industrieel ingenieur automatisering aan KaHo Sint-Lieven in Gent. In 2004 stapte hij als installateur in het ouderlijke bedrijf van vader Marc, van wie hij in 2007 de fakkel overnam. “MDW werd DW, om de continuïteit van het familiebedrijf duidelijk te laten blijken. Toen ik de zaak overnam, was er één medewerker. Inmiddels realiseerden we een mooie groei en beschikken we over 5 geschoolde installateurs. Onlangs is ook mijn echtgenote in het bedrijf gestapt. Het residentiële circuit blijft belangrijk maar het aantal projecten neemt verder toe. Naast Lootens Line is o.m. ook Filliers een jarenlange klant”, aldus De Weirt.

30 | Fedelec magazine

Optimaliseer uw energieverbruik Vermijd hoge energiekosten en slecht of zelfs niet-functionerende installaties. Ook al zijn de basisparameters in orde, toch kunnen verborgen storingen zoals spanningspieken en onbalans voor heel wat problemen zorgen. Bestrijd ze met de PQA820-serie driefasen netanalysers. Zeer

uitgebreide analysemogelijkheden

Groot

touchscreen kleurenscherm

Nederlands-, Zeer

Frans- of Engelstalige bediening

ruim geheugen, extern uitbreidbaar

Beoordeelt Inclusief

meetresultaten conform EN50160

o.a. software, meetsnoeren en stroomtangen

Optionele

KWS® service- en kalibratieformule

Vraag nu een gratis demonstratie aan!

VAKBEKWAAMHEID VERENIGT. ENERGIETECHNIEK INDUSTRIE EN VERDEELKASTEN INSTALLATIETECHNIEKEN NOODVERLICHTING NETWERKTECHNIEK VERLICHTING

BEKIJK, BESTEL EN VINDT TECHNISCHE INFORMATIE OP ONZE OVERZICHTELIJKE WEBSHOP

WWW.SCHRACK.BE Twaalfapostelenstraat 14, 9051 Sint-Denijs-Westrem, TELEFOON 09/384 79 92, E-MAIL info@schrack.be

REPORTAGE

Schréder

Nieuwe verlichting voor Grote Markt in Brussel

“B

een permanente architecturale verlichting en een evenementverlichting door middel van één systeem. Deze vraag heeft ons ertoe geleid om een open beheerplatform voor te stellen om alle vereisten van de evenementverlichting te

russel heeft haar Grote Markt voorzien van een nieuwe ledver-

kunnen integreren. De tweede uitdaging

lichting die meer dan 80% energiebesparing genereert. Hiermee

was het beheer van de installatiewerken

wil Brussel haar internationale rol en haar functie als hoofdstad

op een uitzonderlijk toeristische plaats.

bevorderen door de architecturale rijkdom van de Grote Markt, opgeno-

De werken moesten voor iedereen in

men in de Werelderfgoedlijst van de UNESCO, in de schijnwerper te plaat-

absolute veiligheid gebeuren en zo wei-

sen. Schréder was één van de partijen die meehielp om de ambitieuze

nig mogelijk de permanente animaties op

plannen uit te voeren.

de Grote Markt verstoren.”

”

Tijdens het project evolueerden de objec-

De Stad lanceerde in 2007 het project

gebouwen zijn erg moeilijk toegankelijk.

tieven, waardoor ook de verlichtingsop-

om de Grote Markt en haar architec-

De voorgestelde oplossing moest dus de

lossing van Schréder werd aangepast.

turale patrimonium herop te waarde-

onderhoudswerken vereenvoudigen én

Pascal Chenot: “We hebben de led-

ren. Het verlichtingsplan van de Grote

de frequentie ervan verminderen.”

technologie aan een intelligent beheersysteem gekoppeld, wat voorziet in een

Markt kwam tot stand in samenwerking met Beliris, een samenwerking tus-

“Deze nieuwe verlichting, volledig met

onmiddellijke reactie van het materieel,

sen de federale staat en het Brussels

ledtechnologie gerealiseerd, verspreidt

het levert talrijke lichteffecten op en een

Hoofdstedelijk Gewest met als doel de

tegelijk een zacht wit én precies licht om

grote toegankelijkheid van het systeem.

uitstraling van Brussel te verbeteren als

de details en de finesse van de archi-

Het platform is uiteraard beveiligd, want

hoofdstad van België en Europa. Hiervoor

tecturale gebouwen te verlichten en zo

toegankelijk via een eenvoudige internet-

realiseert Beliris bouw-, renovatie- en res-

een homogeniteit op de Markt te creë-

aansluiting voor optimaal gebruiksge-

tauratieprojecten in verschillende domei-

ren”, vult Els Ampe, schepen bevoegd

mak. Hierdoor kan de lichtontwerper van

nen zoals mobiliteit, sociale woningen,

voor Mobiliteit, Openbare Werken en

overal ter wereld zelf zijn gecreëerd licht-

groene ruimtes, heropleving van wijken,

Wagenpark, aan. “Tijdens specifieke

effect visualiseren en aansturen.”

cultuur, patrimonium en sport.

evenementen of feesten kunnen we voortaan een spel met oneindige licht-

Bij dergelijk grootschalig én prestigieus

“De verlichting van de Grote Markt was

variaties realiseren. De bezoekers zijn

project dingen uiteraard verschillende

verouderd en kon op elk moment uit-

gevoelig voor de feeërieke sfeer die de

concullega’s naar de toewijzing. Heeft

vallen”, vertelt burgemeester Freddy

verlichting op de Grote markt creëert en

Pascal Chenot een verklaring waarom de

Thielemans. “Een slecht verlichte stad

de Brusselaars zijn trots op deze opwaar-

lichtoplossing van Schréder werd uitge-

is een mistroostige stad. We wilden

dering van hun historisch erfgoed.”

kozen? “Allereerst oversteeg de oplos-

beschikken over een modern en flexibel

sing van Schréder alle verwachtingen van

verlichtingssysteem met een laag ener-

Pascal Chenot is area sales manager bij

de klant, zowel op het niveau van ener-

gieverbruik, weinig onderhoud en een

Constructions Electriques Schréder en

gieverbruik als op het vlak van garantie.

grote betrouwbaarheid op lange termijn.

was projectverantwoordelijke voor de

Dankzij onze ledoplossing is het energie-

Een energiezuinige verlichting was een

verlichting van de Grote Markt. “We heb-

verbruik voor de verlichting van alle 27

formele eis in het project. Een andere

ben twee grote uitdagingen in dit project

gebouwen minder groot dan het verbruik

vereiste betrof het onderhoud, want de

moeten trotseren. Eerst het beheer van

voor de initiële verlichting van slechts

32 | Fedelec magazine

twee gebouwen met traditionele licht-

adressen met 18 DMX-universums en

bronnen. Deze nieuwe installatie gene-

een totaal vermogen voor de verlich-

reert een energiebesparing van meer dan

tingstoestellen van 28,50 kW.

80% en deelt de onderhoudskosten door vier. Bovendien beschikt Schréder over een interne afdeling die gespecialiseerd is in aanstraling. Dit departement weet alles over de realisatie van architecturale verlichting en heeft een wereldwijde kennis op het vlak van dynamische verlichtingsoplossingen. Tenslotte kon de Stad Brussel doorheen het project steeds terecht bij dezelfde project manager, wat het beheer van het project vergemakkelijkte. De project manager stond in voor het beheer van de vele details in het project, de coördinatie ervan en het bewaren van de globale projectvisie.”

Zoals al gezegd kan dankzij de technologische oplossing van Schréder zonder bijkomend tijdelijk materiaal de intensiteit en de kleur van elk armatuur afzonderlijk gewijzigd worden, en dit door middel van

De nieuwe aankleding van de Grote Markt bestaat naast de verlichting ook uit een nieuwe geluidsinstallatie, waarbij dankzij een ingenieus camouflagesysteem de luidsprekers op het dak niet zichtbaar zijn vanop de Grote Markt. Aan dit internationaal project namen zestien verschillende partijen deel. Een belangrijke rol was weggelegd voor stadsarchitect en lichtdesigner Isabelle Corten. “Ik ben ervan overtuigd dat dit project alleen kon slagen indien er een perfecte samenwerking met de leverancier bestaat. Het reactievermogen en de deskundigheid om verschillende situaties het hoofd te bieden, zijn kwaliteiten van Schréder die erg waardevol zijn. Dat is een echte toegevoegde waarde wanneer men voor een dergelijk project moet samenwerken.”

één gecentraliseerd beheersysteem dat zich in het Stadhuis bevindt. Alles samen was er nodig voor de lichtoplossing voor de Grote Markt met integratie van licht en geluid onder meer 1.600 individueel aanstuurbare lineaire en 50 Enyo ledschijnwerpers, 4 km voedingskabels, 15 km datakabels, 1,2 km glasvezeloptiek, twee Wi-Fi-antennes, acht webcamera’s, één gecentraliseerde technische regie, 6.160

Het was ook voor Isabelle Corten een geweldige uitdaging om dit architecturaal juweeltje letterlijk in de schijnwerper te zetten. “De installatie maakt het mogelijk om alle gewenste lichtvariaties te creëren, zelfs een scenario in wittinten wat erg origineel is. De meeste steden werken immers alleen met een programmatie in kleuren. Daarnaast

zijn ook alle kleuren van het RGB-palet op alle toestellen aan te spreken. Zoals je weet staat RGB voor Rood-GroenBlauw en wordt door additieve kleurmenging met behulp van een combinatie van deze drie primaire kleuren aan elk kleur een unieke kleurcodering toegekend. In haar aanbevelingen wenste de Commissie van Monumenten en Sites geen extra materiaal installeren voor het creëren van evenementverlichting. Dit dynamisch systeem beantwoordt aan deze voorwaarde door de aansturing van de 1.650 verlichtingstoestellen. Maar toch graag nog een woordje over duurzaamheid. Aanvankelijk wilde men maar twee gebouwen – het Stadhuis en het Broodhuis – verlichten, precies om het energieverbruik te beperken. Maar dankzij de toepassing van ledschijnwerpers is dit project geëvolueerd naar 27 gevels zonder exponentiële verhoging van het energieverbruik. Dankzij het lage energieverbruik van leds was het voor alle betrokken partijen al snel evident dat er voor deze technologie werd gekozen.” Als besluit nog even vermelden wie al dit fraais op de Grote Markt installeerde: Fabricom voor de verlichting en Inytium voor het geluid. www.schreder.com www.brussel.be

Fedelec magazine | 33

REPORTAGE

“S

inds vorig jaar heeft Abyz uit Galmaarden een gloednieuw functioneel gebouw in gebruik genomen, op het terrein waar het bedrijf vroeger reeds gevestigd was. “Abyz moet het vooral heb-

ben van de kleinere projecten zoals gemeentelijke bibliotheken, politiekantoren, culturele centra en zwembaden. “Momenteel lopen er minder projecten in aantal, maar zijn er wel enkele grootschalige uitschieters”, aldus Jean-Pierre Piret, zaakvoerder van Abyz dat zijn productaanbod verder vervolledigt met de audiofonie-oplossingen van de Spaanse

”

fabrikant EGi.

Abyz Grootschalige projecten domineren de markt

Onlangs werd het oude Abyz-pand dat

gyproc-platen van 6 cm dik. “Verder

wel een aantal grotere projecten waarin

pal aan de Nieuwstraat grensde, afge-

werd er geopteerd voor kostenefficiënte

Abyz zijn woordje meespreekt.”

broken. Het nieuwe bedrijfsgebouw

TL5-verlichting. Uiteraard werd er ook –

bevindt zich dieper op het bedrijfsterrein

in de mate van het mogelijke – gebruik

Grootschalige intercom projecten

wat meteen plaats maakte voor ruime

gemaakt van de ‘huistechnologie’ om het

Het in omvang grootste project dat Abyz

parkeerfaciliteiten, zowel aan de voor- als

gebouw zo gebruiksvriendelijk mogelijk

ooit realiseerde, kaderde in de reno-

de achterzijde van dit gebouw. Het pand

in te richten. Zo worden de verlichting

vatie van het Penitentiair Centrum in

bestaat uit drie bouwlagen met een totale

en de verwarming aangestuurd door het

Brugge, een tweetal jaar geleden. Toen

bebouwde oppervlakte van om en bij de

Dobiss domoticasysteem. Ook voor de

werd het bestaande intercom-systeem

1.200 vierkante meter. Het heeft een zo

camerabewaking en de toegangscon-

in deze gevangenis vervangen door het

goed als identieke oppervlakte als het

trole werd op de huismerken (Fermax)

Commend intercom-systeem. Dit sys-

gesloopte, verouderde pand, maar is een

teruggevallen. Voor eventuele uitbrei-

teem werd geleverd door Abyz en geïn-

pareltje van functionaliteit en gebruiksge-

dingsplannen in de toekomst is er op de

stalleerd door Cofely Fabricom. Recent

mak voor de 17 Abyz-medewerkers. Op

site nog vrije ruimte voorzien, links voor

leverde Abyz ook een dergelijk intercom-

het gelijkvloers bevinden zich – naast de

het nieuwe gebouw”, aldus Jean-Pierre

systeem voor het nieuwe Forensisch

showroom – een vergaderzaal en voor-

Piret, zaakvoerder van Abyz.

Psychiatrisch Centrum (FPC) te Gent. Dit

zieningen voor het personeel. Er werd

systeem werd geïmplementeerd door

bewust voor geopteerd om de show-

Moeilijke, residentiële markt

Siemens en Cofely Fabricom. Ook het

room en de opleidingsruimte in mekaar te

Over de huidige marktontwikkelingen

Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen

laten over lopen. Bedoeling is op termijn

laat Jean-Pierre Piret zich genuanceerd

en de Belgische vestiging van farma-

verschuifbare tussenwanden te voor-

uit: “Sinds midden 2012 maakt vooral de

reus GlaxoSmithKline (GSK), geves-

zien indien – voor bepaalde gelegenhe-

residentiële markt een moeilijke periode

tigd in Waver, werden onlangs uitgerust

den – de noodzaak zich zou voordoen.

door, al merken we nu toch een lichte

met een Commend systeem. Andere

Op de tweede verdieping bevinden zich

herneming van de activiteiten. We mer-

recente projecten zijn onder meer de

de commerciële dienst, de boekhouding

ken dat bepaalde marktspelers een zeer

International School of Brussels, en de

van het bedrijf, en de stockageruimte,

scherpe prijzenpolitiek voeren die op

Ierse Ambassade in Brussel, waar een

terwijl op de bovenste verdieping Dobiss,

termijn niet houdbaar is. Abyz moet het

het zusterbedrijf van Abyz, gespecia-

vooral hebben van de projectenmarkt, in

liseerd in domotica, en de technische

hoofdzaak van kleinere projecten zoals

dienst van Abyz gehuisvest zijn.

gemeentelijke bibliotheken, politiekantoren, culturele centra, zwembaden

Functioneel en energetisch

etc. Politiekantoren, bijvoorbeeld, zijn

verantwoord

een klassieke afzetmarkt voor Abyz, in

Het nieuwe bedrijfsgebouw moest vooral

hoofdzaak voor de video- en parlofonie-

functioneel en energetisch verantwoord

systemen van Fermax. Maar momenteel

zijn, zonder franjes. Naast de klassieke

moeten ook de gemeenten de tering naar

isolatie van de betonpanelen werden

de nering zetten. Er lopen tegenwoordig

de buitenwanden extra geïsoleerd met

minder projecten dan voorheen, al zijn er

34 | Fedelec magazine

totaalproject – met onder meer systemen voor toegangscontrole, videofonie en camerabewaking – werd gerealiseerd. UP-site woontoren Het paradepaardje onder de lopende Abyz-projecten is ongetwijfeld de UP-site woontoren in Brussel, nabij het Noordstation en het Kanaal BrusselCharleroi. Het ontwerp van A2RC Architects en Ateliers Lion voor deze nieuwe wijk omvat, naast deze woontoren, onder meer vier gebouwen met terrasappartementen, vier kantoorgebouwen en winkels. De vier zogenaamde ‘Villa’s’, voorzien van appartementen met ruime terrassen, zijn ingeplant voor

woonprojecten in andere landen, waar

zijn eigen systemen ontwikkelt. EGi heeft

de woontoren en grenzen aan het kanaal.

het over – zeg maar – 1.500 apparte-

twee productranges inzake audiofonie:

De UP-site woontoren zelf – 140 meter

menten gaat. Straks wordt in de UP-site

zowel systemen voor thuisgebruik als

hoog – vormt als het ware de kroon op het

woontoren ook het Commend intercom-

professionele systemen (public address,

volledige nieuwbouwproject, met hele-

systeem – voor evacuatie in geval van

audio-evacuatiesystemen, muziekdis-

maal bovenaan een publiek uitkijkplat-

brand – geïnstalleerd. Ook voor het luik

tributie etc.). Jean-Pierre Piret verduide-

form, op vraag van de Stad Brussel. Door

toegangscontrole in dit project is Abyz

lijkt de samenwerking: “Met deze nieuwe

zijn uitzonderlijke bouwhoogte is deze

nog één van de kanshebbers.”

leverancier wordt ons productaanbod verder vervolledigd. Ook audiofonie

toren zeer aanwezig in de omgeving. Woontorens zijn in trek vanwege hun effi-

Nieuw: EGi audiofonie

maakt steeds meer deel uit van de las-

ciënt ruimtegebruik. De UP-site woonto-

Naast Fermax, de Spaanse fabrikant van

tenboeken voor grote projecten, en dit in

ren moet eind juni 2014 volledig klaar zijn.

toegangscontrolesystemen, waarvan de

diverse sectoren. Inmiddels lopen er in

Met zijn 260 appartementen is deze toren

oplossingen reeds door Abyz worden

ons land een drietal kleinere projecten,

– na de Zuidertoren en de Financietoren –

verdeeld, loopt er sinds begin 2013 een

waarin de oplossingen van EGi reeds

het derde hoogste gebouw van Brussel.

tweede samenwerkingsverband met een

geïntegreerd worden.”

Indien men enkel huisvesting als criteri-

Spaanse fabrikant. Het betreft EGi, een

um hanteert, is deze woontoren zelfs de

fabrikant van audiofonie-oplossingen uit

www.abyz.be

hoogste toren van de hoofdstad.

Zaragossa, die sinds meer dan 40 jaar

www.egi.com

Videofonie in 260 appartementen In de UP-site woontoren werd voor klant Imtech Belgium het Fermaxx videofoniesysteem geleverd. Hoe slaagt een middelgrote marktspeler als Abyz er in om een dergelijke mega-opdracht binnen te halen? Jean-Pierre Piret verduidelijkt: “We zijn een relatief kleine, maar sterk gespecialiseerde marktspeler. In elk nichesegment hebben we specialisten in huis. Bovendien geniet onze Spaanse partner-leverancier Fermax wereldwijd een goede reputatie voor zeer grote woonprojecten. Voor Abyz is deze woontoren – met zijn 42 verdiepingen en 260 appartementen – uiteraard een groot project, maar Fermax realiseert soms

Vlnr Jean-Pierre Piret, zaakvoerder Abyz, met echtgenote Betty Van Tornhout, en medewerkers Mieke Van Den Borre en Annelies Piret

Fedelec magazine | 35

PROJECT

“A

ls installateur van noodstroomgeneratoren staat Locquet

Power & Light vooral bekend

voor het verhuren en verkopen van generatoren en werfverlichting. Het bedrijf is o.m. actief in grootschalige overheidsprojec-

Locquet Power & Light Tijdelijke stroomvoorziening op moeilijke locaties is een specialiteit Dit vijfdegeneratiebedrijf uit Kruishoutem

Locquet. Vanaf 2005 startte de familie

telt momenteel een 15-tal medewerkers

Locquet ook met verlichtingsactiviteiten

en werkt nauw samen met een aantal

voor o.m. hulpdiensten, bouw en evene-

onderaannemers, verspreid over het

menten, en werd de firmanaam ‘Locquet

land. “Onze hoofdactiviteit ligt nog altijd

Power & Light’.

in de telecomsector, waar we afgelegen – niet op het net aangesloten – GSMmasten 24 uur op 24 van stroom voorzien. We werken voor alle operatoren en staan in voor de offgrid sites, voor eventuele pannes, en voor het ontmantelen van masten op oude fabrieksgebouwen die afgebroken worden, waarbij we in een tijdelijke stroomgenerator voorzien. Naast de verkoop en verhuur van machines doen we bv. ook fuel-management. Indien er zich een panne voordoet, nemen we onze volle verantwoordelijkheid op als stroomleverancier. Op Belgisch grondgebied zijn we overal binnen de twee uur met een mobiele stroomgenerator aanwezig. De service wordt 24 uur op 24 verzekerd door middel van ons administratief en technisch wachtsysteem. Maar onze actieradius reikt verder: ook in Frankrijk en in Nederland lopen er projecten”, aldus zaakvoerder Vincent

36 | Fedelec magazine

Tijdelijke energie Of het nu om een nieuwbouw of om een verzwaring van een bestaande installatie gaat, vaak duurt het geruime tijd vooraleer men stroomaansluiting op het net heeft. In afwachting wordt dan een tijdelijke dieselgenerator geïnstalleerd. Vincent Locquet: “Bepaalde van onze activiteiten zijn nogal seizoensgebonden. We zijn van oudsher vooral in de industrie actief, maar onze activiteiten in de evenementensector winnen steeds meer aan belang. Evenementen, waarvoor tijdelijke stroom noodzakelijk is, vinden meestal in de zomermaanden plaats. Eind september begint het verlichtingsseizoen, waarin we vooral voor bouw en industrie werken. Stroomonderbrekingen van de netbeheerder, al dan niet gepland, vinden dan weer het hele jaar door plaats. Vooral

ten zoals de herinrichting van het klaverblad van Lummen, maar zorgt ook voor verlichting en stroomvoorziening op cyclocross-wedstrijden. Op de laatste Matexpo sleepte het zelfs de Green Award in de wacht.

”

voor de niet-geplande onderbrekingen vervullen we een soort ‘brandweerfunctie’ zodat er zo snel mogelijk weer stroom kan geleverd worden. Voor de geplande onderbrekingen, of bij het vervangen van transformatoren, wordt er vaak een huur generator aangesloten. Indien er niet kan gewacht worden op een spoedlevering, installeren we ook vaste noodgeneratoren die de klant least of aankoopt. Het gros van onze installaties varieert tussen pakweg 50 en 600 kVA. Vaak betreft het projecten waarbij generatoren, verlichting en toebehoren worden gecombineerd. Wat elektrotechnisch installatiewerk betreft, beperken we ons tot noodgeneratoren. We installeren nooit vaste (nood)verlichting, enkel tijdelijke (nood)verlichting.” Stadsschouwburg Antwerpen Onlangs diende in de Antwerpse Stadsschouwburg de verouderde noodgenerator van 300 kVA uitgebroken en vervangen te worden door een zwaardere installatie, onder meer omwille van het feit dat er ook een keuken op het

systeem moest kunnen worden aangesloten. Tijdens de overgangsperiode (lees: afbraakwerkzaamheden) werd de stroomcontinuïteit verzekerd door een mobiele generator van 400 kVA – met reservetank – uit de huurvloot van Locquet Power & Light. Het toestel werd aan de straatzijde opgesteld. De oude installatie, die zich in een kleine kelderruimte onder de stadsschouwburg bevond, diende omzichtig afgebroken te worden, en werd via een smalle opening in de buitenmuur naar buiten gebracht. Daarna kon de nieuwe Volvo installatie

Locquet lid van Fedelec Locquet Power & Light is sinds 2011 lid van Fedelec. Zaakvoerder Vincent Locquet verduidelijkt waarom: “In onze elektrotechnische activiteiten hebben we steeds meer te maken met complexe noodstroom installaties. Ook bij tijdelijke installaties kunnen er problemen rijzen. Zo moet volgens het AREI de aardingspen bij een tijdelijke installatie 3 meter onder de grond. Bij mobiele verhuur is dit evenwel onmogelijk. Een oplossing voor een dergelijk probleem staat niet in het AREI omschreven. Ook naar keuringen van tijdelijke installaties hebben we – samen met het VEI (nu Tecnolec) en Fedelec – vastgesteld dat de wetgeving lacunes vertoont. Zo werd er o.m. geen rekening gehouden met zeer tijdelijke installaties. Fedelec toont ons hoe we bepaalde problemen kunnen oplossen indien we sowieso niet aan de wet kunnen voldoen: hoe kan je bv. een tijdelijke lichtmast op een rijdende werf aarden? Hun adviezen zorgen voor bedrijfszekerheid.”

van 600 kVA – waarvan onder meer de omkasting vooraf diende gedemonteerd

wei, mulle bosgrond etc. Bedoeling is na

waar de lichtmasten moeten komen.

– binnen dezelfde opening naar binnen

te gaan waar we met ons zwaar materieel

Enkele dagen voor de wedstrijd worden

worden geloodst. Vervolgens werden de

– heftrucks etc – terecht kunnen, en waar

ze effectief geplaatst en wordt elke lamp

gedemonteerde stukken weer bevestigd

we voor andere oplossingen moeten kij-

afzonderlijk gefocust zodat er een opti-

en werd de nieuwe installatie gebruiks-

ken. Door bv. met draagbare lichtballon-

male lichtspreiding over het volledige

klaar gemaakt.

nen – in plaats van zware lichtboxen – te

parcours is.”

werken en bekabeling te leggen. Er wordt Cyclocross

een inschatting van het aantal lichtmas-

Clusters

De laatste jaren heeft Locquet Power &

ten gemaakt. Meestal wordt om de 30

“Normaal wordt het volledige terrein in

Light een stevige reputatie opgebouwd

à 50 meter een lichtmast opgesteld. Er

een aantal clusters – elk met een eigen

wat betreft de stroomvoorziening en

wordt aangeduid welke toestellen waar

generator – opgedeeld. Indien de orga-

verlichting van cyclocross-wedstrijden.

moeten komen. Hierbij wordt vooral

nisator voorziet in een groot LED-scherm

Bij de recente cyclocross in Kalmthout

rekening met het camerastandpunt: het

dan moet daarvoor een extra noodge-

werden 84 lichtmasten, elk voorzien

licht moet ‘mee gaan’ in de richting van

nerator worden voorzien. Indien er in de

van 4 lampen van 1000 W, geplaatst. Dit

de camera. Ook donkere plekken op het

onmiddellijke omgeving van dit scherm

vergt een speciale aanpak en ervaring in

parcours, waar mogelijke risico’s (bv. een

bv. een eet- of drankkraam opgesteld

the field. Vincent Locquet: “In een eerste

boomstronk) voor de renners aan ver-

staat, wordt dit mee op dezelfde genera-

fase wordt het volledige parcours – dat

bonden zijn, krijgen speciale aandacht.

tor aangesloten. Aan de aankomst wordt

doorgaans tussen 2 en 3 km varieert,

Bij een tweede rondgang langs het par-

er sowieso altijd een generator en een

afgestapt met de organisator. Meestal

cours – samen met de lichttechnicus –

back-up generator voorzien. Meestal zijn

betreft het een combinatie van stukken

wordt precies bepaald en gemarkeerd

er een tiental dergelijke clusters met een

Stadsschouwburg Antwerpen

Cyclocross in Kalmthout

Fedelec magazine | 37

PROJECT

generator, met een vermogen dat varie-

deze treklieren te voeden. Tevens werd

ërt tussen 20 kVA – bv. voor het LED-

op elke brug nog een back-up generator

scherm – en 150 kVA – bv. voor de ver-

voorzien. Voor de verlichting van de werf

warming en de catering in de VIP-tenten.

werden vijf lichtballonnen en twee licht-

Het is cruciaal om voldoende aansluit-

masten geïnstalleerd. De lichtmasten zijn

ingen te hebben om te kunnen inspelen

vooral geschikt voor het verlichten van

op onvoorziene omstandigheden. De

grote oppervlaktes. Deze lichtballon-

lokale brandweer controleert of alle ver-

nen hebben het voordeel dat ze voor een

eiste keuringen in orde zijn. We voorzien

mooie, egale lichtverspreiding zorgen, en

ook de noodzakelijke aardingspennen bij

niet verblinden.”

de generatoren en de isolatiebewaking bij de lichtmasten”, aldus nog Locquet.

Verhuur versus verkoop De verhuur van noodstroomgeneratoren

Klaverblad Lummen

zorgt voor een groot deel van de omzet

Bij de recente herinrichting van het zoge-

bij Locquet. Vincent Locquet: “De ver-

naamde klaverblad in Lummen – een

huuromzet blijft ongeveer identiek maar

grootschalig project in de burgerlijke

het aantal projecten neemt toe. We mer-

bouwkunde – werden twee nieuwe voor-

ken wel dat de verhuur op lange termijn

gemonteerde bruggen in het verkeer-

plaats maakt voor kortere verhuurperio-

straject geïntegreerd. Deze werden ter

des, vaak slechts 1 of 2 dagen. Bij vaste

plaatse gebracht en door hoofdaanne-

noodstroom installaties – onder meer bij

mer Jan de Nul – door middel van inge-

datacenters – hebben wij – als verkoop-

vette rails, treklieren en pompen – op hun

en verhuurfirma – de bijkomende troef

juiste plaats getrokken. Dit diende op een

dat we – in geval van stroompannes of bij

zeer korte tijdspanne – één weekend – te

het onderhoud van een vaste installatie –,

worden gerealiseerd. De firma Locquet

vanuit onze ruime huurvloot, ook voor

Power & Light haalde de opdracht voor

tijdelijke aansluitingen van een mobiele

de stroomvoorziening en de verlichting

generator kunnen zorgen. Steeds meer

binnen. Vincent Locquet: “Hier hebben

KMO’s, RVT’s, datacenters, maar ook

we bewust geopteerd voor het instal-

betere woningen, voorzien de mogelijk-

leren van meerdere machines om het

heid om later eventueel een noodgenera-

risico op stroomuitval te vermijden. Op

tor te laten installeren.”

elke brug werden vijf generatoren van 150 kVa uit onze huurvloot geplaatst om

www.locquet.com

Klaverblad in Lummen

38 | Fedelec magazine

Green Award Bij de laatste editie van de vakbeurs Matexpo sleepte Locquet Power & Light de Green Award in de wacht met de ALH2E HyES(A), de eerste commercieel inzetbare stroomvoorziening op basis van waterstof. Momenteel wordt deze oplossing ingezet voor de voeding van een Belgacom/Proximus GSM mast. Vincent Locquet: “Het betreft een combinatie van waterstof fuel cell met een Greenline dieselgenerator. Deze Greenline generatoren worden intern ontwikkeld en gebouwd. Ze hebben een interne 1200 liter tank, een zeer geluidsarme omkasting (51 dba@7meter) en zuinige motoren. In samenwerking met Air Liquide Energy (ALH2E) bieden we ook de eerste waterstof brandstofcel stroomvoorziening aan. De waterstof brandstofcel voor offgrid-toepassingen heeft enkele voordelen t.o.v. de conventionele diesel generator: o.m. geen emissies op de site en geen geluids- of geurhinder. Met deze oplossing zorgen we voor een stille en betrouwbare elektriciteitsvoorziening op werven en in de industrie. Vaak draaien generatoren enkel om de werfradio te voeden, wat een nefaste invloed heeft op de machine, en zorgt voor onnodige roetvorming en brandstofverbruik.”

Vincent Locquet

REPORTAGE

Domintell Focus op transparante domotica en design

“O

ok op deze Batibouw-editie wil Trump-Domintell verrassen met een aantal opmerkelijke productinnovaties zoals - onder meer - een geavanceerde module temperatuurbeheer, een gesofistikeerde meetmodule en een DALI-interface. De Nijvelse domotica-specialist wil ook doorbreken op de Franse markt.

”

De vernieuwde website met online web-

hierin geïntegreerd. Sinds 1 januari wer-

liteit voor, maar zal dus ook het aspect

shop van Trump-Domintell zal binnenkort

ken we met een open ERP-systeem dat

design sterk worden benadrukt. Sinds

operationeel zijn. “Gezien de techniciteit

– naast onze verkoopsactiviteiten – ook

kort is Trump-Domintell één van de

van domotica as such is het geen web-

onze stock beheert. In de domotica-

bevoorrechte partners van Iridium, een

shop zonder meer. Bij dit soort business

branche is dit niet zo evident als het lijkt.

gespecialiseerd Russisch software-

spelen ook technische assistentie en de

‘Stockbeheer’ betekent in dit geval enke-

ontwikkelingsbedrijf, dat ook met ande-

beschikbaarheid van producten een zeer

le 10.000-en, vaak minuscule, onder-

re gevestigde waarden uit de domoti-

voorname rol. Groothandels en installa-

deeltjes – waarvan sommige zelfs niet

ca-wereld samenwerkt, en aan tal van

teurs kunnen bestellingen online plaat-

met het blote oog waarneembaar zijn.

domotica vakbeurzen wereldwijd deel-

sen, en kennen onmiddellijk de totale

De integratie van het stockbeheer in het

neemt. Robert Michel, zaakvoerder van

kostprijs van de door hen gevraagde pro-

ERP-systeem vermindert het risico op

Trump-Domintell: “De eerste toepas-

ductsamenstelling. De bedoeling van het

fouten en laat tevens een betere controle

singen die door Iridium in symbiose met

lanceren van deze webshop was twee-

toe, meer bepaald wat betreft de traceer-

ons Domintell-systeem werden ontwik-

voudig”, aldus Yvon Hudsyn van Trump.

baarheid van onze modules achteraf.

keld, zullen worden gedemonstreerd

“Enerzijds meer transparantie in de

Ook in marketing wordt er verder geïn-

op Batibouw. Zo is er onder meer een

onderlinge communicatie met de klan-

vesteerd. Zo hebben we recent o.m. een

oplossing die het mogelijk maakt in de

ten, anderzijds eventuele fouten – zowel

nieuwe, zeer mooi geïllustreerde, bro-

toekomst al onze modules automatisch

van hun kant als van onze kant – vermij-

chure ‘LIgnes Design Domintell’ uitgege-

te laten scannen.”

den, met andere woorden efficiënter

ven – die in 3 talen verschijnt. Hierin wordt

kunnen werken.”

vooral het aspect design van Domintell –

Zeer stabiele LED-dimmer

de schermen en de lichtknoppen – bena-

Nieuw bij Trump-Domintell is ook de

drukt”, aldus Hudsyn.

DD400L, een nieuwe LED-dimmer. Deze

Open ERP-systeem Een andere voorname wijziging op intern

werd ontworpen om de meeste dimbare

vlak bij Trump-Domintell was het uitbrei-

Modules automatisch gescand

LED 230Vac-verlichtingen te dimmen, en

den van het ERP-systeem. “Tot voor kort

Op Batibouw stelt Trump niet enkel

biedt de keuze om de dimmingsbogen

werden enkel onze verkoopsactiviteiten

zijn Domintell-oplossing in zijn globa-

te kiezen die bij de led-verlichting horen.

Fedelec magazine | 39

REPORTAGE

DD400L

Hierdoor wordt de lichtintensiteit van de

DTSC04-LG

de voeding aan alle mogelijke spanningen

te willen bewerken. Bovendien is de per-

verlichting een stuk gevarieerder. Verder

aan te passen.

ceptie van domotica as such – vanuit

beschikt deze zeer stabiele module over

Verder blijkt de toevloed aan nieuwe

technologisch perspectief – in Frankrijk

twee nieuwe beheersmodussen: de

communicatiemiddelen – denk aan iPad,

anders dan in andere Europese lan-

modus inductieve belasting en de modus

iPhone en tablet –geen noemenswaar-

den. Bepaalde aanbieders van ‘domo-

resistieve belasting. Zowat alle andere

dige invloed te hebben op de verkoop

tica’-oplossingen brengen eerder een

dimbare belastingen 230 Vac worden

van schermen bij Trump-Domintell. “Niet

soort automatiseringsconcepten op de

ondersteund door de module. De LED-

enkel onze ethernet-internet communi-

markt, dan wel een compleet domoti-

dimmer kan gekoppeld worden aan de

catiemodules met grafische software –

ca-systeem. Maar er is wel degelijk een

dimmer controller DDIM01.

zoals het model DETH02 – maar ook onze

potentieel voor onze oplossingen op de

industriële schermen, zoals het DTSC04-

Franse markt, waar we met een aantal

Geavanceerde module

LG kleurenaanraakscherm, blijven goed

zeer gerichte acties zullen uitpakken.

temperatuurbeheer

in de markt liggen”, weet Yvon Hudsyn.

Ook in Spanje beschikken we over een

De module temperatuurbeheer van

filiaal, maar daar ligt de domotica-markt

Domintell wordt eveneens verder op

Franse markt vraagt speciale

– gezien de zware economische crisis -

punt gesteld. Tot voor kort bestond deze

aanpak

momenteel zeer moeilijk.”

module uit de combinatie van een win-

Momenteel is Trump-Domintell niet

ter- en een zomermodus. De eindgebrui-

zozeer op zoek naar nieuwe buiten-

ker diende dus telkens zelf te opteren om

landse distributiekanalen. De domotica-

ofwel de koude-, dan wel de warmte-

specialist wil vooral werk maken van de

modus in te stellen. Domintell levert een

twee filialen die recent werden opgestart

geavanceerde module met automati-

in Frankrijk en in Spanje. Yvon Hudsyn:

sche dubbele temperatuursregeling. Net

“Dit impliceert onder meer dat we in deze

als alle andere Domintell-applicaties kan

buitenlandse filialen met eigen mensen

deze gedownload worden via de website

werken, hen alle mogelijke ondersteu-

van Domintell. Installateurs, verdelers en

ning bieden, aan regionale vakbeurzen

consumenten kunnen – elk via hun eigen

deelnemen.. De Franse markt biedt zeker

kanaal – gratis de meest recente soft-

commerciële perspectieven maar vraagt

ware downloaden.

een grondige voorstudie en een speciale aanpak. Sinds kort beschikken we

DALI-interface Andere, nieuwe Domintell-ontwikkelingen,

in de omgeving van Lyon over een door

op Batibouw te zien, zullen o.m. een spe-

commercieel uitgerust en ondersteund

ciale interface voor ventilatiebeheer, een

verkoopspunt, van waaruit we onze

DALI interface en een stabiele voeding

Domintell-oplossing in de regio Rhones-

zijn. Aan deze laatste oplossing is een

Alpes willen introduceren. Frankrijk is een

lange voorbereiding en ontwikkeling voor-

dermate uitgestrekt land dat het weinig

afgegaan die het zal mogelijk maken om

zin heeft om meteen de volledige markt

40 | Fedelec magazine

Trump-Domintell volledig technisch-

www.domintell.com

Meetmodule splitst data uit Op uitdrukkelijke vraag van klanten wordt werk gemaakt van een andere ontwikkeling binnen het Domintell-systeem: een module voor het integreren van meetsystemen. Bedoeling is dat de eindgebruiker straks via het domotica-systeem niet enkel het totale energieverbruik binnen een gebouw kan registreren, maar telkens de respectievelijk verbruikte hoeveelheden elektriciteit, gas, stookolie, water etc zal kunnen uitsplitsen. In een latere fase zal tevens een nieuwe Domintell-interface worden ontwikkeld die zal toelaten om grotere hoeveelheden van deze data te stockeren dan momenteel het geval is.

PRODUCT NEWS

Legrand brengt Drivia™ modulaire verdeelkasten Omdat de ruimte voor een standaard verdeelkast met 18 modules in sommige gevallen niet aanwezig is, lanceert Legrand Drivia™. Deze wandkast is 13 modules breed en geschikt voor discrete installatie in toepassingen zoals sociale woningen en appartementen. Het concept ligt in het verlengde van andere Legrand gamma’s, met name XL³ 125 en Plexo³. Deze nieuwe ontwikkeling vervangt Ekinoxe, de voormalige kast met 13 modules. Drivia™ is beschikbaar in uitvoeringen met 1 tot 4 rijen (13 tot 52 modules). Met deze oplossing komt Legrand tegemoet aan de noden van de installateur. Frames, klemmenblokken, rails en alle onderdelen van de wandkast zijn voorzien van slimme snufjes die de bekabeling en montage van de producten optimaliseren. Met de toebehoren in opvallend geel voor een geleide, rechte muurbevestiging, en een verticale en/of horizontale koppeling van meerdere kasten, garandeert Drivia™ een geslaagde installatie. www.legrand.be

Siemens: nieuwe SiC-diodes maken omvormers efficiënter

Bordenbouw Colloquium lanceert ‘Education Concept’

Met de nieuwe siliciumcarbide diodes (SiC) zijn Siemens en zijn

Eind vorig jaar verzamelden specialisten-bordenbouwers in

research-partners erin geslaagd het vermogen van frequentie-

Zellik voor het tweede Belgische Bordenbouw Colloquium,

omvormers met bijna tien procent te verhogen. In het onlangs

georganiseerd door ABB, EPLAN, Phoenix Contact, Rittal, en

beëindigde project MV-SiC werden deze diodes getest met

Festo, de leden van het bedrijvenconsortium rond bordenbouw.

commerciële omvormers die door grote aandrijvingen worden

De klemtoon lag deze keer op het Education Concept. Uit de

gebruikt. SiC-diodes verminderen de complexiteit van het sys-

sectorenquête en het vorige colloquium bleek één van de pijn-

teem. Omdat ze minder verlies hebben, verhogen ze ook het

punten de moeilijke zoektocht naar geschoold personeel. Het

energierendement. Een ander resultaat: de schakelfrequentie

consortium bedacht het ‘Education Concept’. Doel is, met de

van omvormers kan met ongeveer een derde worden verhoogd,

bordenbouw centraal, om een brug te slaan tussen bedrijven

wat de prestaties en het snelheidsbereik van de aandrijvingen

en technisch onderwijs, en de instroom van geschoolde mede-

ten goede komt. Siemens beheerde dit project, dat werd gefi-

werkers te stimuleren. Concreet vertaalt dit zich in de ontwik-

nancierd door het

keling het Education

Duits Federaal

Cabinet, een industri-

Ministerie

van

ële behuizing - samen

Opleiding

met een elektrisch

Onderzoek in het

dossier, handleiding

kader van het pro-

en een opleiding voor

gramma Power

docenten -, aange-

Electronics for

boden aan scholen

Raising Energy

om leerlingen ver-

Efficiency.

trouwd te maken met de competentie bor-

www.siemens.com

denbouw.

Fedelec magazine | 41

Product News

Bosch Security Systems: nieuwe DIVAR digitale recorders

LivingLight brede afdekplaat voor twee modules is terug

Met een nieuwe familie DIVAR digitale recorders ondersteunt

Met LivingLight geeft BTicino de brede afdekplaat voor twee

Bosch Security Systems de nieuwe 960H extreem hoge reso-

modules een elegante look. Deze brede afdekplaat - terug van

lutie analoge camera’s. Deze 960H-technologie verbetert ana-

weggeweest - is een uitvoering in harmonie met de bestaan-

loge videosystemen met de hoogst mogelijk resolutie en vormt

de variant met 3 modules. Zo kunnen de afdekplaten van de

een kosteneffectieve oplossing als HD-beeldkwaliteit nog niet

bedieningsmechanismen (schakelaars en drukknoppen) en de

vereist is. Dankzij het gebruik van de nieuwe charge-coupled

afdekplaten van de contactdozen mooi uitgelijnd worden. De

device (CCD) beeldsensors, leveren 960H-camera’s een reso-

bijhorende specifieke modulehouder met schroefbevestiging

lutie van 720 TV-lijnen. Met ingebouwde 960H-ondersteuning

kan gemonteerd worden op dezelfde inbouwdoos voor 3 modu-

leggen DIVAR recorders ruim 30% meer horizontale resolutie

les, dit zowel voor toepassing in metselwerk als voor holle wan-

vast dan vergelijkbare 760H-systemen. De DIVAR 3000/5000

den. De nieuwe afdekplaat is er in 24 rechthoekige afwerkingen:

digitale videorecorders (DVRs) leggen beelden vast en geven

technopolymeer, zamak, hout en personaliseerbaar Kristall. Het

deze weer in volledige 960H-resolutie met snelheden tot wel 25

design zit ook in de details. Zo werd de centrale schroef van het

beelden per seconde op alle kanalen. Klanten kunnen de beel-

sierplaatje voor de standaard contactdoos (230V) vervangen

den vanaf elke locatie bekijken via de geïntegreerde webbrow-

door een clipssysteem.

ser, cliëntsoftware of apps die te combineren zijn met een hele reeks mobiele apparaten.

www.bticino.be

www.boschsecurity.be

Meewerken aan een Vlaams toekomstplan voor verlichting? De Europese Commissie heeft 6 Key Enabling Technologies (KET’s) geïdentificeerd – w.o. micro- en nano-elektronica en fotonica -, om de competitieve sterktes van Europa verder te ontwikkelen. Voor elke KET werd een gedetailleerde roadmap uitgewerkt. Aansluitend op deze Europese doelstellingen, wil Vlaanderen - via het IWT - die roadmaps vertalen naar de Vlaamse situatie: aanbod, vraag, sterktes en mogelijke waardeketens. In analogie met de Europese roadmap voor de Fotonica zijn er 7 werkgroepen. Binnen deze voor ‘Verlichting, Elektronica & Displays’ schrijft het Laboratorium voor Lichttechnologie van de KU Leuven|Campus Gent (KAHO Sint-Lieven) mee aan de Vlaamse roadmap voor verlichting. De finale roadmap wordt voorgesteld tijdens de SPIE Photonics Europe conferentie te Brussel (14-17 april). Een eerste overleg ging door op 28 januari in de KU Leuven/technologiecampus Gent. www.iiw.kuleuven.be www.groenlichtvlaanderen.be

42 | Fedelec magazine

arch: François Martens www.avvisi.com

1 NIEUWE WONING OP 5 WORDT UITGERUST MET DOMOTICA LAAT DIE KANS NIET VOORBIJGAAN: WORD DOMINTELL INSTALLATEUR In nieuwe woningen worden steeds meer domotica-

persoonlijker

systemen geïnstalleerd. Klanten willen inderdaad hun

verschillende

kunnen

behoefte aan gespecialiseerde installateurs groeit.

bedienen – en op die manier heel wat energie

Waarom wordt u niet een van onze erkende partners-

besparen – vanaf touchscreens in huis of vanaf

installateurs? Een gratis opleiding van twee dagen

hun mobiele toestellen. Domintell, dat al vele

is voldoende om volop te profiteren van de groei

jaren

gebied,

van deze nieuwe markt. Geïnteresseerd? Aarzel niet

besteedt al zijn kennis en een belangrijk deel van

ons te bellen voor een demonstratie. 067 88 82 50

zijn middelen aan onderzoek en ontwikkeling om

info@domintell.com - www.domintell.com

lang

woningfuncties

een

referentie

afstand

dat

producten te kunnen ontwikkelen die nog beter,

markt

van

toegankelijker de

domotica

zijn.

explodeert

Resultaat: en

BA 2

0 M pal Bez TIB 14 ee ei o e O ri s9 k U nf o: , st ons W w w an i w. d 2 n bt 06 i c in

TOPDESIGN IN AL Z’N EENVOUD

USB CHARGER 3 AFWERKINGEN WIT - TECH - ANTRACIET

1 OF 2 USB-POORTEN

1 OF 2 USB-POORTEN • 3 AFWERKINGEN: WIT, TECH EN ANTRACIET • COMPATIBEL MET VERSCHILLENDE MERKEN EN MODELLEN VAN ELEKTRISCHE APPARATUUR • GEMAKKELIJK A AN TE SLUITEN • MONTAGE MOGELIJK TER VERVANGING VAN NORMALE CONTACTDOOS • GESCHIKT VOOR INSTALLATIE IN TRADITIONELE INBOUWDOZEN • 2 VERSIES: MET ÉÉN USB-POORT (MAXIMALE LA ADSTROOM 750 MA) OF TWEE USB-POORTEN (MA XIMALE LA ADSTROOM 1500 MA)