FEBEM Focus 19

FEBEM focus BEDRIJVIG IN MILIEUZORG

#19

December 2010

Hoe duurzaam zijn onze milieubedrijven?

▪▪ FEBEM - veiligheidsfiches ▪▪ Groene warmte ▪▪ Closing the circle ▪▪ FEBEM duurzaamheidsrapport 2009

1

Wij produceren slijtdelen  Een competente contactpersoon bij u in de buurt  Meten en advies bij u ter plaatse  Alleen bij CRACO: Premium-slijtvast staal CRACOX 400 tot CRACOX 650  Altijd leveringsmogelijkheden dankzij enorme voorraad ®

®

CRACO Belgïe Stefan van Marcke GSM 0498-515363 s.vanmarcke@telenet.bee

Inhoudstafel 4

Hoe duurzaam is duurzaamheid?

5

FEBEM-secretariaat verhuist!

6

Werkgroep Wallonië : aan dossiers geen gebrek !

7

Waals Parlement op bezoek bij FEBEM

8

Lid in de kijker: RECMA

11

Closing the Circle en Enhanced Landfill Mining op de kaart gezet

12

GROENE WARMTE: hype of noodzaak?

15

Financieel-economische situatie: ook de leden van FEBEM hebben de crisis gevoeld

FEBEM Focus is het periodieke ledenblad van de Federatie van Bedrijven voor Milieubeheer.

16

December 2010

Extra: FEBEM Duurzaamheidsrapport 2009

Adres: FEBEM - Federatie van Bedrijven voor Milieubeheer Heysel Esplanade 1 Bus 87 1020 Brussel Tel. 02 757 91 70 Fax 02 757 91 12 E-mail info@febem-fege.be Website www.febem-fege.be

19

Monitoringsysteem Duurzaam Oppervlaktedelfstoffenbeleid

20

Codes van Goede Praktijk bij tussentijdse opslag

Redactie: Werner Annaert, Anita Cosaert, Cédric Slegers, Baudouin Ska en Mireille Verboven.

Realisatie: 2Mpact (www.2mpact.be)

Kwaliteit van het ingezamelde holle glas: een blijvende uitdaging !

en reiniging van uitgegraven bodem

21

Bezoek FEREDECO aan DD Recycling en ABR

23

Veiligheidsfiches voor en door de FEBEM-leden

25

Scheepsafval: op de goede weg

28

Overzicht standpunten en visies van FEBEM

29

Selectief ingezameld

32

Ledenlijst

V.U. Werner Annaert U kan u op de Focus abonneren via onze website www.febem-fege.be.

Edition française sur demande.

Deze FEBEM Focus wordt gedrukt op 100 % gerecycleerd en chloorvrij papier.

3

FEBEMFOCUS

Bedrijvig in milieuzorg december 2010

Hoe duurzaam is duurzaamheid?

Werner Annaert, Algemeen directeur, FEBEM

Heeft u ook zo’n raar gevoel als u

het leveren van inspanningen ter

Heizel. Hier zal de federatie weer

het woord “duurzaamheid” hoort

zake. Daarom besliste de federatie

de mogelijkheid hebben om verder

of leest?

Zo’n gevoel van “daar

op voorzet van onze werkgroep

te ontwikkelen en onze leden en

Inderdaad, op vrij

Communicatie om werk te maken

gasten op een aangename manier te

korte termijn is dit op zich prachtig

van een Duurzaamheidsverslag voor

ontvangen.

gegeven geëvolueerd tot een niets-

onze sector.

We focussen daarbij

maar tegelijkertijd ook een bekro-

zeggend iets. Het begrip wordt om

zowel op het sociale, ecologische

ning van een belangrijke evolutie die

de haverklap gebruikt en misbruikt

als economische aspect van de

de federatie de laatste 5 jaar heeft

door iedereen wie het goed uitkomt.

bedrijfsvoering. Tegelijkertijd orga-

ondergaan. Samen met het secre-

niseerden we begin december een

tariaat van COBEREC bevolken we

infoavond over het thema waarbij

in het BDC een deel van de vijfde

we enkele conceet te ondernemen

verdieping.

acties centraal plaatsten. Onze fe-

een duurzame samenwerking met

deratie en sector willen immers een

COBEREC …. en heten u van harte

voorbeeld zijn van investeringen in

welkom in onze nieuwe kantoren.

duurzame ontwikkeling want onze

Ondertussen wens ik u een fijn

bedrijven moeten dagelijks aanto-

eindejaar, veel succes en voorspoed

nen dat ecologie en economie hand

in 2011 en vooral veel leesgenot met

in hand gaan. Bij de keuze van de

deze nieuwe FEBEM FOCUS. Ook

inrichting en bemeubeling van onze

in 2011 zullen we voor u klaar staan,

nieuwe kantoren was dit voor FEBEM

daar kan u op rekenen. Duurzaam.

zijn ze weer”?

Het begrip wordt om de haverklap gebruikt en misbruikt door iedereen wie het goed uitkomt.

Iedereen is duurzaam bezig en iedereen begrijpt er zijn idee onder.

Onlangs las ik zelfs dat de onderhandelaars een basis willen leggen voor een duurzame federale regering…

En toch is duurzaamheid een begrip dat we moeten koesteren want het is de enige uitweg voor nogal wat actuele problemen. En niet alleen ecologische. Ook onze Europese industrie begint meer en meer in te zien dat het spaarzaam omspringen met natuurlijke grondstoffen en het

Dit is een nieuw begin

We hopen alvast op

alvast een belangrijk aandachtspunt.

Vanaf begin 2011 start weer een nieuwe episode voor de federatie met de verhuis naar het Buro & Design Center (BDC) aan de Heizel.

beperken van hun impact op mens en omgeving de enige manier is

Vanaf begin 2011 start weer een

om de voorsprong te bewaren te-

nieuwe episode voor de federatie

genover bv. de BRIC-industrieën.

met de verhuis naar het Buro &

Ook heel wat FEBEM-leden beseffen

Design

Center

(BDC)

dat hun eigen toekomst afhangt van

4

aan

de

Werner Annaert, Algemeen Directeur, FEBEM

FEBEM-secretariaat verhuist!

Gezien de samenwerking met COBEREC en de intentie van de twee federaties om de secretariaten fysiek bij elkaar te brengen zal FEBEM verhuizen. Verder uitbreiden in de Paviljoenstraat is immers geen optie. Op 27 december verhuist uw federatie naar de 5de verdieping van het Buro & Design Center (BDC) vlakbij de paleizen van de Heizel, het Atomium en de Kinepolis. Het gebouw is goed herkenbaar door de glazen liften die langs de buitenkant van het gebouw zijn geïnstalleerd. De kantoren worden volledig gerenoveerd en aangepast aan de jonge en dynamische stijl van uw federatie. We zorgen er ook voor dat we een eigen kleine en grotere vergaderzaal hebben. Zo kan FEBEM optimaal leden en andere bezoekers ontvangen.

De nieuwe kantoren zijn bovendien ook zeer goed bereikbaar. Het metrostation Heizel is vlakbij en er stoppen verschillende bussen en trams. Het BDC ligt vlakbij de grote ring én de kleine ring. Naast de gebouwen ligt een parking met 1500 plaatsen.

We zullen verhuizen tussen Kerst en Nieuw, het FEBEM-secretariaat is dan traditiegetrouw toch gesloten. Zo hopen we volledig klaar te zijn voor een goede start vanaf het begin van het nieuwe jaar. Telefoonnummer, fax en e-mailadres zullen niet veranderen. Om de leden de weg naar onze nieuwe kantoren te laten vinden, zullen de eerste werkgroepvergaderingen van 2011 in het BDC georganiseerd worden. Wij kijken er naar uit om onze leden op deze nieuwe locatie te kunnen verwelkomen.

Nieuw adres vanaf 1/01/2011: FEBEM – FEGE, Esplanade 1 b/87, 1020 Brussel.

Nieuw adres vanaf 1/01/2011: FEBEM - FEGE, Esplanade 1 b/87 1020 Brussel

5

Werkgroep in de kijker

Werkgroep Wallonië : aan dossiers geen gebrek !

De werkgroep Wallonië werkt uitsluitend aan de dossiers die typisch zijn voor Wallonië. Deze is tot stand gekomen in 2006 toen de Waalse regering een belangrijke hervorming doorvoerde inzake de afvalheffingen. Toen bleek dat gezien de aparte dynamiek en aanpak in Wallonië, een werkgroep voor dit gewest geen overbodige luxe was. Dit betekent echter niet dat de andere werkgroepen van FEBEM enkel nog Vlaamse en Brusselse materies behandelen.

De meeste werkgroepen blijven voor de drie gewesten gelden al is er wel vaak een grotere aandacht voor de Vlaamse dossiers merkbaar.

Cédric Slegers; adjunct-directeur FEBEM

De voorzitter van de werkgroep

zeven standpunten goedgekeurd.

van de ‘Cellule des conseillers en

Wallonië is Yves Decelle van Sita.

Daarbij neemt FEBEM standpunten

Environnement’

Secretaris van de werkgroep is

in over onder andere de aanvaar-

seurs) van de ‘Union Wallonne des

Cédric Slegers van het FEBEM-

dings- en terugnameplichten, over

entreprises’ voor een geïntegreerd

secretariaat.

Yves en Cédric pro-

de toekomst van de afvalverwerking

afvalbeheer in bepaalde industrie-

beren met de werkgroep ook de brug

en de stortplaatsen. … Er zijn al heel

zones. Of de jaarlijkse analyse van

te slaan tussen de drie gewesten.

wat vergaderingen georganiseerd

het ICEDD (institut de conseil et

door het OWD waar de stakeholders

d’étude en développenemt durable)

Cédric: “De actualiteit in Wallonië

hun standpunten hebben verdedigd,

over de resultaten van het industrieel

speelt zich momenteel grotendeels

en waaraan FEBEM zeer actief heeft

afvalbeheer in het Waals gewest,

af rond twee dossiers : het nieuwe

deelgenomen. “

waarvoor FEBEM meerdere sug-

Waalse afvalplan en de omzetting van de Europese Kaderrichtlijn voor afval. “

De omzetting van de Europese Kaderrichtlijn Afval

Yves: “Het nieuwe Plan zou afgerond

(Cel

Milieuadvi-

gesties heeft geformuleerd. Een belangrijk dossier dat begin oktober is afgerond, is de omzetting van de Europese beslissing over de aanvaardingsprocedures

en

–criteria

moeten zijn in 2012 en nu vraagt het

Yves: “Naar analogie met de twee

bij de stortplaatsen. FEBEM heeft

OWD (Office Wallon des Déchets)

andere

Wallonië

voor dit dossier heel wat overleg ge-

al aan FEBEM heel wat input. De

volop bezig met de omzetting van

pleegd met de Waalse autoriteiten en

grote lijnen zullen verband houden

de nieuwe Europese Kaderrichtlijn

daarbij de in Vlaanderen geschreven

met bepalingen inzake huishoudelijk

voor afval. Het Kabinet van Minister

teksten kunnen gebruiken. Zo ge-

afval en inzake bedrijfsafval, maar

Henry heeft begin november een

beurde er een redelijke afstemming

op vraag van FEBEM zal het plan

ontwerptekst doorgestuurd die in de

tussen deze twee gewesten. Op de

ook stilstaan bij de problemen van

werkgroep Wallonië geanalyseerd is.

werkgroep zijn gewoonlijk zo’n 10

het afval dat in de « grijze zone »

De inzet is dezelfde als in de andere

personen aanwezig. Het afvalbeleid

zit tussen de twee vermelde afval-

twee Gewesten en FEBEM zal er in

in Wallonië is in deze werkgroep

stromen. In Wallonië is het immers

het bijzonder op letten dat er een

alvast in goede handen”.

zo dat sommige afvalstromen af-

maximale afstemming is tussen de

hankelijk van wie hen ophaalt huis-

gewesten, met name over de begrip-

houdelijk

pen end-of-waste, bijproducten en

(gemeente/intercommu-

nales) of bedrijfsmatig (privé) zijn.”

Gewesten,

is

de definitie van gemengd stedelijk afval.

Zoniet, dan krijgen we in

Cédric: “De werkgroep Wallonië

België wellicht zotte situaties in het

is al bijzonder actief geweest om

afvalbeheer.”

zich te positioneren rond talrijke

Cédric Slegers adjunct-directeur FEBEM

Yves Decelle

thema’s. Zo heeft op voorstel van

Cédric:

“Ook

andere

de werkgroep Wallonië de Raad

lijke dossiers vormen een aan-

van Bestuur van FEBEM maar liefst

dachtspunt. Zo zijn er de initiatieven

6

afzonder-

Sita

Delegatie van het Waalse Parlement op bezoek bij twee FEBEM-leden seren en om nog meer afvalstoffen

FEBEM heeft op 21 oktober een delegatie van het Waalse

te recupereren. De delegatie kreeg

Parlement ontvangen, bestaande uit zes parlementsleden,

een goede uitleg over de vergistings

een medewerkster van de MR en de secretaris van de

hernieuwbare energie. De site van

installatie en de projecten inzake

Commissie Leefmilieu. Laurence Lambert, adviseur van

VANHEEDE Quevy beschikt immers

Minister Henry maakte eveneens deel uit van de groep.

over een windgenerator en het project voor het plaatsen van zon-

Het is Michel de Lamotte, Voorzitter van de Commissie

nepanelen (één van de grootste sites in België) is zo goed als afgerond.

Leefmilieu van het Parlement, die gunstig had gereageerd op de uitnodiging van FEBEM. Cédric Slegers; adjunct-directeur FEBEM

Een bezoek aan enkele FEBEM leden

heeft het belang van de traceerbaar-

heeft de genodigden de gelegen-

heid van de gevaarlijke afvalstromen

heid gegeven om zich rekenschap

en het beheer van risico’s op haar

te geven van het professionalisme

site in de verf zet. De parlements-

dat aan de dag wordt gelegd in de

leden toonden zich vooral geïnte-

afvalsector. GEOCYCLE (Seneffe)

resseerd in het Begeleidingscomité dat is opgezet voor een optimale

Een bezoek aan enkele FEBEM leden heeft de genodigden de gelegenheid gegeven om zich rekenschap te geven van het professionalisme dat aan de dag wordt gelegd

relatie tussen de onderneming en de buurt. VANHEEDE (Quevy) van haar

Aan de reacties te horen, waren de deelnemers zeer tevreden over wat ze te zien kregen.

Aan de reacties te horen, waren de deelnemers zeer tevreden over wat ze te zien kregen. De sfeer was in ieder geval zeer hartelijk en iedereen stond open voor discussie. We hopen alvast de betrokkenen goed geïnformeerd te hebben over onze sector.

kant, heeft aangetoond dat de sector haar

installaties

continu

verder

ontwikkelt om haar dienstverlening naar het cliënteel toe te maximali-

2

1

7

1

de groep van het Waalse Parlement bij GEOCYCLE

2

de groep bij VANHEEDE die luistert naar Hubert Ewbank (tweede van rechts)

Lid in de kijker

Lid in de kijker: RECMA

RECMA, gevestigd in Seraing nabij Luik werd opgericht in 1999. Het is een bvba met sociaal oogmerk. Zij waren ook een van de eerste vennootschappen met sociaal oogmerk die aansloten bij FEBEM. Het doel van de vennootschap is drievoudig : ▪▪

actief zijn in de milieusector en meer in het bijzonder inzake afvalbeheer ;

▪▪

ontwikkelen van activiteiten van industriële reiniging, in onderaanneming ;

▪▪

het beheren van een Zakencentrum waarvan RECMA eigenaar is.

Cédric Slegers; adjunct-directeur FEBEM

RECMA is sinds 14 april 1999

RECMA oefent tevens haar acti-

doelstelling

erkend als Invoegbedrijf door het

viteiten uit in nauwe samenwerking

haar sociale, nl. moeilijke arbeids-

Waalse Gewest. Met meer dan 50

met de Mission Régionale pour

groepen

toch

personeelsleden is RECMA nu het

l’Emploi de Liège (MIREL), het

geven.

Daarbij streven ze ook

oudst erkende Invoegbedrijf van

OCMW van Luik, Seraing, enz., .

naar

het Waalse Gewest. In 10 jaar tijd

te

combineren een

zinvolle

met job

productiviteitsverbeteringen.

Bij wijze van illustratie: het sorteren

hebben 180 personen een arbeids-

RECMA is eigenaar en beheerder

van PMD op de site van SITEL kende

contract

van een Zakencentrum gelegen in

op vijf jaar tijd een globale producti-

de industriezone de Boverie in

viteitsstijging van 30% (van 12 130

Seraing, en verhuurt tevens 2 200 m²

ton in 2003 naar bijna 18 000 ton in

lokalen en staat in voor dienstverle-

2010).

ning aan een tiental initiatieven van

PMD per persoon is van 411 ton in

sociale economie in de regio.

2005 naar 523 ton in 2009 gegaan.

voor

onbepaalde

duur

ondertekend.

Een sterk partnernetwerk RECMA werkt nauw samen met INTRADEL, de Luikse afvalintercommunale.

Vooral na het bekomen

van een overheidsopdracht bij de

Altijd op zoek naar betere prestaties

Société d’Intégration par le Travail en Environnement en région Liégeoise

RECMA is onderworpen aan de

(SITEL s.c.r.l.), samen met SHANKS,

vennootschapsbelasting

BIOWANZE,

de

toepassing van een klassiek BTW-

PREFER

tarief van 21%, en werkt op die

Traverses en enkele andere econo-

manier in gelijke concurrentie met

mische actoren van het Gewest.

andere privaatrechtelijke bedrijven.

Groupe

TECHNUBEL,

PORTIER

via

Zij

probeert

haar

8

en

de

economische

De hoeveelheid verwerkte

RECMA is onderworpen aan de vennootschapsbelasting en de toepassing van een klassiek BTW-tarief van 21%, en werkt op die manier in gelijke concurrentie met andere privaatrechtelijke bedrijven.

Het productiepercentage van de

paritair comité 121 wat de sector van

Het doel van de professionele om-

teams voor het sorteren van PMD

de industriële reiniging betreft. Zij

kadering is de nuttige vaardigheden

bedraagt 5,44 ton gesorteerd per

genieten ook van specifieke begelei-

te verhogen van de arbeiders die

uur. Dit gemiddelde productiviteits-

dingsmaatregelen met het oog op

beantwoorden aan de behoefte van

percentage

hun sociale en professionele inte-

de onderneming, voor afvalbeheer

gratie.

of voor industriële reiniging.

wordt

bevestigd

en

gestabiliseerd voor het jaar 2010.

Een volledige dienstverlening aanbieden Het voorafgaande kwalificatieniveau van de arbeiders die door RECMA worden aangeworven, is zwak en elk jaar worden er door de onderneming belangrijke inspanningen geleverd inzake opleiding.

De arbeiders die door RECMA tewerkgesteld worden, hebben allemaal een voltijds arbeidscontract van

onbepaalde

duur,

dat

valt

onder de bevoegdheid van paritair comité 142.04 wat de sector van het sorteren van afval betreft, en van

Meer info : Claudel Guitard, Directrice recma@caesoc.be

De sociale economie lid van FEBEM ?

vennootschap al dan niet lid mag

aan de vennootschapsbelasting en

worden van FEBEM. Het is trouwens

onderhevig is aan BTW, maar vooral

soms best moeilijk om duidelijk te

dat het geheel van haar perso-

FEBEM

bepalen of een aandeelhouder tot

neelsleden onderworpen wordt aan

de openbare sector dan wel tot de

dezelfde paritaire comités als de

privésector behoort …

andere FEBEM leden

heeft

als

werkgeversfe-

deratie van de privaatrechtelijke sector als doel de belangen van alle ondernemingen te verdedigen die opgericht zijn onder de vorm van een vennootschap naar handelsrecht en die actief zijn in de afvalsector en / of de grondreiniging. De vorm of het soort aandeelhouderschap of de manier waarop de winst/het verlies wordt verdeeld, maken geen deel uit van de criteria die bepalen of een

RECMA is voor FEBEM als dusdanig het voorbeeld van het respecteren van een gezonde concurrentie onder de actoren. De Raad van Bestuur van

FEBEM

waardeert

dat

de

vennootschap opgericht is onder de vorm van een coöperatieve vennootschap, dat ze onderworpen is

9

GZ-Zone 8, Oosterring 23, B-3600 Genk Telefoon 089 - 623830 / Fax089 - 623829 E-mail: info@terbergmatec.be www.terbergmachines.nl

Internationaal Congres zet Closing the Circle (Group Machiels) en Enhanced Landfill Mining op de kaart Begin oktober 2010 vond in Houthalen-Helchteren een geslaagd internationaal congres plaats, georganiseerd door Group Machiels en een breed Vlaams onderzoeksconsortium. Dit Consortium bestaat uit experten van vier kennisinstellingen (VITO, KULeuven, HUB, UHasselt) en Group Machiels en centrale figuren uit OVAM, Plan C, LRM en lokale stakeholders uit Houthalen-Helchteren.

Peter Tom Jones (K.U.Leuven, Voorzitter ELFM-Consortium) Patrick Laevers (COO Group Machiels)

Tijdens het Symposium werden nieuwe concepten als Enhanced Landfill Mining (ELFM) en Enhanced Waste Management (EWM) in al hun facetten geduid, steeds in de context van de transitie naar duurzaam materialenbeheer. Bij de meer van 200 aanwezigen werden alleen maar positieve reacties genoteerd.

Tijdens het Congres werd uitvoerig

De bedoeling is dat Closing the Circle in 2014 start en twintig jaar zou duren. aandacht besteed aan het Closing the Circle project van Group Machiels in Houthalen-Helchteren (opslagplaats Remo Milieubeheer nv), het project dat aan de basis ligt van het ELFMconcept. Op de Remo-site werd sinds de jaren zeventig meer dan zestien miljoen ton afval verzameld, waarvan de helft huishoudelijk afval en de rest industrieel afval zoals staalslakken, shredderresidu’s, bouwafval en slib.

Closing the Circle is het eerste project ter wereld dat een stortplaats op een volledig geïntegreerde wijze wil valoriseren, in functie van een verbeterde energie- én materialenautonomie in Vlaanderen en Europa, zoals tijdens het Congres ook aangegeven werd door FEBEM-Voorzitter Werner Annaert. Het opschalingspotentieel van Closing the Circle is enorm.

Hoewel uiteraard niet alle sites even interessant zijn, schat men het aantal opslagplaatsen in Vlaanderen op 1600. In Europa gaat het volgens Prof. William Hogland uit Zweden over 150.000 sites.

De bedoeling is dat Closing the Circle in 2014 start en twintig jaar zou duren. Concreet komt het project neer op vier resultaatgebieden. Ten eerste zou ongeveer de helft van het opgeslagen materiaal rechtstreeks of onrechtstreeks als materiaal kunnen worden gerecycleerd (Waste-toMaterial). Met het recyclageresidu zal vervolgens via een revolutionaire plasmatechnologie groene energie worden geproduceerd (Waste-toEnergy). Dat zou naar schatting voldoende energie opleveren voor 200.000 gezinnen gedurende 20 jaar. Een van de grote voordelen van deze energetische valorisatietechnologie is dat het residu tot een absoluut minimum wordt beperkt. Het voornaamste plasmaresidu kan bovendien op zijn beurt ingezet worden als hoogwaardig bouwmateriaal (Waste-to-Material). Dit toont meteen aan dat in het geval van ELFM Wasteto-Energy en Waste-to-Material naadloos in elkaar overlopen, één van de belangrijke conclusies tijdens het Congres.

Ten derde beoogt Closing the Circle klimaatneutraal te werken. De CO2 die bij die energieproductie ontstaat, moet worden gecompenseerd of weggewerkt. Daarvoor zijn drie pistes uitgewerkt. Een eerste optie is de afvang van de geproduceerde CO2 en de ondergrondse opslag in het Belgische Campine bekken. Een tweede mogelijkheid is CO2 te gebruiken als meststof voor versnelde plantengroei in serres die met de restwarmte van de energiecentrale worden gevoed. Ten slotte kunnen bij de afvalomzetting alternatieven voor cement geproduceerd worden, waardoor cementgerelateerde CO2emissies worden vermeden. Het ELFM Consortium onderzoekt deze pistes in samenwerking met Group Machiels. Nadat alle afvalstoffen zijn opgegraven en verwerkt, moet de Remo-site ten slotte evolueren naar een duurzaam en hoogwaardig natuurgebied, het vierde resultaatsgebied.

Voor het Closing the Circle project kan starten, moeten echter nog verschillende hindernissen overwonnen worden. Zo is het wachten op de nodige vergunningen en moet de financiering rondgeraken. Daarnaast wordt het succes niet alleen bepaald door de toekomstige prijs van fossiele brandstoffen en CO2, maar ook van de subsidiesteun voor materiaal- en energierecyclage ter vermijding van de inzet van primaire, niet-hernieuwbare grondstoffen en energiebronnen.

Alle 16 papers evenals de presentaties van het Congres zijn downloadbaar op http:// www.elfm-symposium.eu/downloads.php

Peter Tom Jones K.U.Leuven Voorzitter ELFM-Consortium

11

GROENE WARMTE Hype of noodzaak?

Groene elektriciteit kennen we van zonnepanelen, windturbines of biogasinstallaties maar groene warmte is nieuw en toch ook weer niet. Groene warmte wordt geproduceerd op basis van hernieuwbare brandstoffen en vervangt rechtstreeks de uitstoot van fossiele CO2 , waardoor de opwarming van de

Zoals reeds aangehaald kan, in functie van het proces, tot 60% energie afgevoerd worden naar de atmosfeer omdat ze ‘niet meer bruikbaar is’ van het proces, tot 60% energie

aarde vermindert. Maar hoe gebeurt dit in de praktijk

afgevoerd worden naar de atmos-

en waarom doen we dit niet al langer?

feer omdat ze ‘niet meer bruikbaar is’. Dit zijn enorme hoeveelheden energie die niet worden benut en

Francies van Gijzeghem, ODE

een enorm potentieel bieden. België importeert jaarlijks 45 miljoen ton fossiele brandstoffen wat ineens ook het potentieel weergeeft!

Wat is het en waarom?

Groene warmte is per definitie hernieuwbaar en wordt geproduceerd op basis van hernieuwbare brand-

Een precieze definitie van groene warmte is er niet, maar warmte is alvast het begin van alle energievormen.

stoffen zoals hout maar ook bijvoor-

Noodzaak ?

Volgens studies uitgevoerd in opdracht van de EU is groene warmte een slapende reus met een poten-

beeld via aardwarmte.

naar toepassingsmogelijkheden ter

Een precieze definitie van groene

tieel dat hoger is dan dat van groene

vervanging van fossiele warmte.

warmte is er niet, maar warmte is

stroom!

Warmte heeft vele toepassingen

alvast het begin van alle energievor-

en men kan combinaties bedenken

men. Zo wordt verbrandingswarmte

ODE

waarbij stoom gebruikt wordt in een

omgezet in stoom die dient voor

EDORA publiceerden in 2010 een

industriële toepassing voor zijn hoge

industriële processen of om er

studie waarbij voor de verschillende

temperatuur en daarna op lagere

elektriciteit mee te maken via een

hernieuwbare energietechnologieën

temperatuur, minder dan 100°C,

stoomturbine.

het potentieel voor België werd

voor residentiële doeleinden. Er zijn

bepaald. In de “REPAP-studie ”

zelfs processen waarbij warmte kan

kwamen we tot de conclusie dat het

omgezet worden in koude voor air-

mogelijk is om in 2020 14,4 tot 16,7%

conditioning of koelcellen.

aan hernieuwbare warmte en koude

Hoogste efficiëntie en vele toepassingen Als een brandstof zoals hout wordt omgezet in bruikbare energie, dan

Groene warmte en grijze warmte

gebeurt dat met een hoog rende-

en

haar

zusterorganisatie

te produceren. Indien deze doelstelling moeten worden gerealiseerd betekent dit wel een import van ongeveer 5 miljoen ton hout omdat

ment, voor een verwarmingsketel is

De aandacht voor warmte is gegrond

dat minstens 85%. Stel dat we hier

Vlaanderen zelf te weinig opper-

en moet niet enkel gezien worden als

nog stoom van maken en daarmee

vlakte heeft.

basis van natuurlijke grondstoffen.

elektriciteit gaan maken dan is het

Van alle processen die we vandaag

rendement

We

Anderzijds is het duidelijk dat alle

kennen is er nog veel ‘afvalenergie’

doen dus veel meer met warmte

mogelijke

onder de vorm van lage tempe-

per brandstofeenheid zodat het de

technologieën ter vermindering van

ratuurwarmte, grijze warmte. Zoals

moeite loont om verder te kijken

de CO2-uitstoot noodzakelijk zijn,

reeds aangehaald kan, in functie

maximaal

45%.

12

hernieuwbare

energie-

vandaag hebben we ‘slechts’ een

zijn voor andere toepassingen waar-

impuls nodig is vanuit de overheid.

aandeel van 5% van de elektriciteit

onder energie.

ODE werkte mee aan de basis van

in Vlaanderen op basis van groene

Anderzijds hebben ook meubels een

een steunkader voor groene warmte

stroom. Om dit te realiseren was er

beperkte levensduur en komen ze

en koude.

Het talmen van de overheid en politieke wereld valt erg te betreuren en getuigt van een gebrek aan moed.

Vandaag overweegt de Vlaamse

meer dan een decennium nodig dus alle hens aan dek voor het behalen van de doelstelling 2020!

Milieuvriendelijk?

regering de invoer van een steunkader, maar ondernam ze nog geen verdere stappen. Het uitblijven van een steunkader is ten nadele van van het milieu en de opwarming van

Het voorgaande maakt duidelijk dat groene warmte verder en direct

vroeg of laat in een stadium waarbij

de aarde! Het talmen van de over-

implementeerbaar

ze niet meer bruikbaar zijn als ma-

heid en politieke wereld valt erg te

moet passen binnen het bestaande

teriaal.

betreuren en getuigt van een gebrek

kader! Het is al te gek om ineens alle

Dan is het inzetten van dit hout voor

aan moed.

hout te gaan inzetten voor groene

de productie van energie op dit punt

Belangrijk om weten is dat slechts

warmte, hout heeft ook een belang-

het meest aangewezen. Op basis

1%

rijke functie als materiaal! Hout

van een soortgelijke aanpak draagt

klimaatopwarming onder controle te

kent vele toepassingen zoals in de

hout minstens tweemaal bij tot de

krijgen.

meubel- en bouwsector en wordt

reductie van fossiele emissies!

is,

maar

het

al sinds eeuwen daarvoor gebruikt.

Echter wordt ‘slechts’ de helft van een boom gebruikt als materiaal zodat er nog heel wat mogelijkheden zijn voor andere toepassingen waaronder energie.

Financiële en politieke steun noodzakelijk !

van het BBP nodig is om de

Gezond verstand en doordachte aanpak ODE pleit reeds geruime tijd voor

Vandaag wordt de fossiele brandstof

een evenwichtige en doordachte

het meest gebruikt omdat ze goed-

aanpak met de focus op ‘minder ver-

koop en geconcentreerd is. Hout

bruik’. Een besparing van 10% ligt

vergt meer productiekosten en is

in ieders bereik en heeft een directe

omslachtiger in het gebruik, wat hout

impact op het milieu maar ook op de

duurder maakt dan fossiele brand-

portemonnee! Pas na de maximale

Zodoende wordt de CO2 ‘vastge-

stoffen. Het toepassen van hout

toepassing als grondstof kan het

houden’ en nog nuttig gebruikt ook.

heeft een ecologisch en maatschap-

gebruik als hernieuwbare brandstof

Daarom moet hout maximaal worden

pelijk draagvlak en moet onder-

voor energieproductie in aanmer-

toegepast als grondstof en niet

steund worden. Plaatsen van een

king komen. Enkel deze aanpak

direct als brandstof.

pelletketel wordt fiscaal ondersteund

geeft een maximaal resultaat voor

maar een pelletketel wordt vandaag

het milieu en de maatschappij.

Echter wordt ‘slechts’ de helft van

de dag nog te weinig geplaatst. Op

een boom gebruikt als materiaal

industrieel gebied is er nog een

zodat er nog heel wat mogelijkheden

groot potentieel zodat een financiële

13

ODE en FEBEM plegen regelmatig

hernieuwbare energie een vaste

maar ze blijven budgettair goed

overleg over deze materie om de

waarde in de maatschappij.

haalbaar en wegen niet op tegen

introductie van groene warmte te realiseren.

Economisch belang en tewerkstelling

Hout, een grondstof in transitie stof is die er bestaat.

Voor de industriële revolutie was

hernieuwbare energie vandaag werk

hout de meest gebruikte brandstof

geeft aan meer dan 10.000 mensen.

én grondstof. Haar kansen voor de

Tegen 2020 zullen er dat 40.000 zijn!

toekomst zijn veelbelovend, maar ze

Uit analyses blijkt dat één derde van

moeten gerealiseerd worden in een

de tewerkstelling geleverd wordt

evenwichtig, innovatief en aange-

door

past kader dat compatibel is met de

Daarbij

komende generaties!

Hout is de meest duurzame grond-

Het is een feit dat de sector van de

bio-energie!

de voordelen voor het klimaat en de

wordt

in Vlaanderen aan R&D gedaan

bestaande structuren.

in hernieuwbare energie en wordt

Subsidies zullen noodzakelijk zijn,

14

Francies Van Gijzeghem Projectleider Bio-Energie platform ODE francies@ode.be www.ode.be bio-energie

Financieel-economische situatie: ook de leden van FEBEM hebben de crisis gevoeld Wat

de

middelgrote

bedrijven

betreft, is de marge gemiddeld met

Uit de resultatenrekeningen van de FEBEM-leden blijkt

11% gedaald. Een bijzondere sector

dat zij in 2009 een moeilijk jaar hebben gehad maar toch

is die van de verhuur van containers, die haar omzetcijfer heeft

« het hoofd boven water » hebben kunnen houden. Op

zien stijgen, maar tegelijkertijd haar

basis van eigen FEBEM-cijfers en info uit het tijdschrift

winst sterk heeft zien dalen (met

INCIDENCES, kunnen we een reeks analyses maken.

bijna 50%). De sector van de bodemsanering heeft eveneens haar

Werner Annaert, Algemeen Directeur FEBEM Cédric Slegers, adjunct-directeur FEBEM

Vooreerst blijkt dat er een ver-

Ook

schil

de

stortplaatsen

zijn

niet

grote

gespaard gebleven (-17%). Dit is

ondernemingen en de KMO’s. De

uiteraard ook mee te verklaren

multinationals zijn er bijvoorbeeld

door de verminderde toegestane

in geslaagd om hun omzetcijfer

afwijkingen op de stortverboden in

enigszins te stabiliseren (-0,37%)

Vlaanderen (2009).

bestaat

tussen

de

. Als we echter de verschillende subsectoren analyseren, waar nogal wat KMO’s actief zijn, stellen we vast dat het omzetcijfer in elkaar is gezakt

Hoe hebben de bedrijven gereageerd om hun rentabiliteit te behouden ?

Ondanks

sommige

herstructure-

ringen is het aantal jobs in de

De recyclagesector in zijn geheel heeft sterk geleden onder de crisis.

sector relatief goed behouden gebleven (-0,57%). Hieruit blijkt dat de ondernemingen inspanningen willen leveren om gekwalificeerd of ervaren personeel te behouden, in afwachting van het economisch herstel.

(+3,2%) en in mindere mate recy-

Een meevaller in de kostenstructuur

cling van elektrisch en elektronisch

was ongetwijfeld de daling van de

afval (+0,1%) hun inkomsten nog

dieselprijs.

hebben kunnen verhogen. De recyclagesector in zijn geheel heeft

En de financiële marges?

daarbij wel belangrijk om te stellen

Opnieuw valt er een vrij duidelijk

dat het jaar 2008 een vrij uitzonderlijk

verschil te noteren tussen de grote

goed jaar was. De schroot- (-32%),

ondernemingen en die van de

papier-

plasticsector

verschillende subsectoren. De mul-

(-18%) hebben de ineenstorting

tinationals voerden verdere kosten-

van de markt heel sterk gevoeld. De

beperkingen door waardoor de winst

glasrecyclagesector heeft nog goed

globaal is gestegen met 35%, maar

weerstand kunnen bieden (-1%),

met grote verschillen tussen indus-

maar men merkt toch dat de meeste

triële groepen/sectoren onderling.

of

(-16%) of de plasticsector (-17%). Er zijn ook sectoren die het jaar hebben kunnen afsluiten met goede resultaten, zoals de sector van de bereiding van vervangende brandstof of de recyclage van inert afval.

Moeilijk om duidelijkheid te zien Over het algemeen toont de analyse van de resultaten aan dat het erg moeilijk is om een tendens te bepalen. Binnen eenzelfde sector worden

soms

grote

verschillen

vastgesteld in de resultaten van

sterk geleden onder de crisis. Het is

(-33%)

eindresultaat naar beneden zien tuimelen (-30%), net als de glassector

(-12%). Van deze subsectoren blijkt dat enkel terugwinning van energie

Ondanks sommige herstructureringen is het aantal jobs in de sector relatief goed behouden gebleven (-0,57%).

recycleurs hun boekjaar in de rode cijfers moeten afsluiten.

15

verschillende bedrijven. We zullen nauwlettend in het oog moeten houden of het herstel van de eerste zes maanden van 2010 zich op een duurzame manier zal laten gevoelen.

Op dit ogenblik zijn er immers nog te veel schommelingen merkbaar, met name wat de wederverkoopprijs betreft van de gerecycleerde stoffen, om te kunnen aannemen dat de gevolgen van de crisis achter de rug zijn.

Kwaliteit van het ingezamelde holle glas : een blijvende uitdaging !

In België bedraagt de hoeveelheid hol glas die ingezameld wordt via de glasbollen of de huis-aan-huis ophaling bijna 330.000 ton. Dit is 49% van het verpakkingsafval dat door de vzw FOST PLUS wordt beheerd. Ter vergelijking : het aantal flessen en flacons dat wordt ingezameld via de blauwe zak, bedraagt slechts 61.000 ton, ofwel vijf keer minder. Daarmee is alles gezegd over het belang van het glasafval.

Cédric Slegers; adjunct-directeur FEBEM-FEGE

Twee jaar geleden is er een werk-

leiden

en

keramiek blijven essentiële knelpun-

groep opgericht tussen FEBEM en

de economische crisis bij de glas-

ten. Maar meer en meer speelt ook

FOST PLUS. Ook de gewestelijke

producenten tot een overaanbod

de aanwezigheid van hittebestendig

en interregionale autoriteiten nemen

van glasscherven ten opzichte van

glas en van organisch afval (de

er aan deel, net als de koepels van

de vraag. Niet alleen zorgt dit voor

resten van confituur, mayonaises

afvalintercommunales

COPIDEC

een druk op de afzetprijzen, maar

….). Wat dit laatste betreft, is de

en

uitdaging?

INTERAFVAL.

De

De kwaliteit van het ingezamelde glas verbeteren om zo tegemoet te komen aan de steeds hogere eisen die de glasfabrikanten opleggen voor het ingezette recuperatieglas.

Onze glasrecycleurs hebben al vele jaren geïnvesteerd in performante

de

herstructureringen

technische redenering eenvoudig:

De uitdaging? De kwaliteit van het ingezamelde glas verbeteren om zo tegemoet te komen aan de steeds hogere eisen die de glasfabrikanten opleggen aan het ingezette recuperatieglas.

machines voor het optisch sorteren

hoe meer het glas vervuild is, hoe meer de kleine stukjes glasscherven gaan samenklitten en bij het optisch sorteren, worden dan uiteindelijk meer glasscherven weggegooid dan nodig.

Is de vervuiling van het glasafval een nieuw probleem? De meningen zijn

van het glasafval. Maar zoals alle

het heeft ook als gevolg dat de

verdeeld, maar wat wel zeker is, is

machines,

hebben ook deze hun

glasfabrikanten zeer veeleisend zijn

dat gelet op de steeds hogere eisen

grenzen op technisch vlak en qua

geworden naar de te aanvaarden

die worden gesteld door de glasfa-

rentabiliteit.

FEBEM en haar glas-

kwaliteit van het gerecupereerde

brikanten, de burger beter moet

recycleurs trokken dan ook aan de

glas. Zowat al het Belgische holglas

gaan sorteren. Daarom worden er

alarmbel en riepen alle betrokkenen

moet dan ook nog geëxporteerd

twee soorten acties ondernomen

in de keten op om samen inspan-

worden en de buitenlandse glasfa-

door de vermelde werkgroep.

ningen te leveren.

brikanten hebben weinig “compas-

Ten eerste, het blijven verspreiden

sie” met de Belgische recycleurs!

van de goede sorteerboodschap.

Op dit moment

is er beleidsmatig immers enige tweeslachtigheid waar te nemen.

Dit zowel naar de bedrijven toe (wat

Terwijl de recyclage van glas erkend

De scheiding per kleur, de dichtheid

de HORECA betreft bijvoorbeeld,

wordt als een belangrijk middel om

van het ingezamelde glas en de aan-

vindt men soms heel wat porselein in

de uitstoot van CO2 te voorkomen,

wezigheid van steen, porselein en

het glasafval – een tendens wellicht

16

Is de vervuiling van het glasafval een nieuw probleem?

De meningen zijn verdeeld, maar wat wel zeker is, is dat de burger beter moet gaan sorteren.

tificeren waar de problemen zijn. De recycleurs beschikten al lang over talrijke gegevens, maar het defi-

De Intercommunale van WaalsBrabant neemt initiatieven

niëren van een uniforme procedure voor heel België, laat toe om zonder

Sommige gewestelijke of gemeentelijke

enige discussie de zones of zelfs de

autoriteiten beweren dat het zeer moeilijk,

ophaalrondes die slechte resultaten

ja zelfs onmogelijk, is om het gedrag van

geven te objectiveren.

burgers te wijzigen, vooral op de plaatsen waar geen enkele permanente controle

om alle gebroken tassen of borden bij het glasafval te deponeren ?) als

De glasrecycleurs, verenigd binnen

wordt uitgevoerd – zoals de glasbollen. De

naar het brede publiek (bv. via pu-

FEBEM, kunnen zich alleen maar

Waals-Brabantse intercommunale IBW heeft

bliciteit op de ophaalwagens van het

verheugen over deze initiatieven.

beslist om hen geen gelijk te geven.

glasafval).

Ze zijn essentieel willen we een

Ten tweede, is een studiebureau

optimale afzet voor de ingezamelde

De intercommunale heeft een sensibilise-

een unieke procedure komen instal-

glasscherven verzekeren. Nogmaals

ringsfase gestart (verspreiding van een

leren voor het analyseren van het

het bewijs dat na jarenlang kwantita-

folder om op een correcte manier te sorteren,

ingezamelde glas bij de recycleurs,

tieve objectieven te hebben gehan-

studenten die overdag naast de glasbollen

met als doelstelling duidelijk te iden-

teerd inzake afvalbeheer, het tijd is

staan om eventueel de handelingen van de

dat er meer gesproken wordt over

burger te corrigeren, waarbij een beloning te

kwaliteit !

winnen is) gevolgd door een repressiefase met strafrechtelijke sancties.

Wanneer er

geen reactie komt van het parket, volgt een administratieve sanctie. Alle gemeenten van Waals-Brabant hebben zich geëngageerd voor deze repressieve fase en de eerste administratieve

boetes,

opgelegd

door

de « sanctionerende » ambtenaar van de gemeente, zijn gevallen. Genoeg om de burgers duidelijk te maken dat men niet zomaar gelijk wat kan doen met zijn afval en

1

dat de kwaliteit van het recycleren een zaak is van ons allen.

2

3

1

Wat NOOIT in een glasbol mag

2

Nieuwe sticker, aangebracht op de vrachtwagens

3

Studenten voeren een sensibiliseringsactie rond de glasbollen

17

Wenst u ook een mooier straatbeeld of netter terrein?

De laatste jaren heeft de afvalinzameling zich in een snel tempo ontwikkeld. Steeds meer en meer gemeenten en beheerders kiezen voor halfondergrondse of ondergrondse inzamelsystemen.

De voordelen hiervan zijn: -

steeds een mooi straatbeeld; geen last meer van ongedierte; minder stank- en geluidsoverlast; kostenbesparing; service en onderhoud op regelmatige basis.

Om met hoogstaande en veilige producten te kunnen inspelen op de verwachtingen van de markt, heeft Plastic Omnium zowel een halfondergrondse container (Semimax) als een ondergrondse container (Minimax) in haar assortiment, die voldoen aan de strengste eisen en voorkeuren. Beide systemen functioneren op een eenvoudige en efficiënte manier.

Semimax

Minimax

De Minimax en Semimax zijn beiden verkrijgbaar in verschillende volumes, 3m³, 4m³ of 5 m³ en voor diverse afvalfracties zoals papier/karton, glas, GFT- en restfractie.

Echter meer en meer klanten hebben zo hun specifieke wensen zoals meerdere compartimenten, toegangscontrole, … Deze opties worden door Plastic Omnium aangeboden en daarbij wordt vakkundig advies verleend.

Plastic Omnium staat al vele jaren gekend als een belangrijke leverancier op de markt.

Zij houdt zich niet alleen bezig met het verkopen van alle standaardproducten en diensten, maar ontwikkelt ook lokale producten en diensten. Inspelen op de lokale behoeften is dan ook onze troef.

Plastic Omnium houdt nadrukkelijk rekening met zaken zoals vormgeving, functionaliteit en kwaliteit. Al deze facetten krijgen de volledige aandacht waardoor de producten van Plastic Omnium zich onderscheiden van andere.

Wenst u meer informatie, goed advies, een scherpe prijsstelling, neem dan vrijblijvend contact op met Plastic Omnium op het nummer 054/313131 of mail ons, poinfo@plasticomnium.com

Vlaanderen wil beleid inzake Oppervlaktedelfstoffen monitoren Tijdens de ontwikkeling van de enquêtes werd contact opgenomen met de betrokken federaties en beroepsverenigingen om advies en opmerkingen in te winnen. Het resultaat is een enquête die het werk van de bevraagde bedrijven tot een minimum beperkt.

In februari 2011 zal de Vlaamse overheid een digitale enquête versturen naar de producenten, handelaars en verbruikers van primaire delfstoffen en alternatieve grondstoffen. Daar hoort u als lezer van deze FOCUS waarschijnlijk ook bij.

De enquête is opgesteld door de Afdeling Land en Bodembescherming, Ondergrond, Natuurlijke Rijkdommen (ALBON) van het Departement Leefmilieu, Natuur en

en opmerkingen in te winnen. Het

Energie, de Openbare Vlaamse Afvalstoffenmaatschap-

resultaat is een enquête die het

pij (OVAM) en de Vlaamse Instelling voor Technologisch

een minimum beperkt. De enquêtes

werk van de bevraagde bedrijven tot worden volledig digitaal aangebo-

Onderzoek (VITO) en maakt deel uit van het ‘Monitoringsysteem Duurzaam Oppervlaktedelfstoffenbeleid’. De opzet

den. Door koppeling aan bestaande bedrijvenbestanden, gekend bij de

van dit monitoringsysteem door de Vlaamse overheid

overheid, werden de formulieren zo

wordt ondersteund door FEBEM.

veel mogelijk gepersonaliseerd.

Opzet is om de enquête jaarlijks te Mireille Verboven, Adviseur FEBEM

herhalen met als doel een totaalbeeld te krijgen van de marktont-

Dit monitoringsysteem wordt opge-

Het spreekt voor zich dat de politieke

wikkelingen. De resultaten zullen

start om op een regelmatige en

besluitvorming omtrent de verzeke-

gerapporteerd

consistente manier gegevens te

ring van de bevoorradingsnoden

publiekelijk

verzamelen over:

gemakkelijker

▪▪ ▪▪

een

jaarver-

wanneer

slag. De vertrouwelijkheid van de gegevens van de individuele res-

de behoeftecijfers van opper-

kwantificering

bevoorra-

pondenten zal te allen tijde worden

vlaktedelfstoffen;

dingsbronnen.

in

deze

bewaakt. De individuele gegevens

de import- en exportstromen

bronnen stelt de Vlaamse Regering

zullen nooit aan derden worden ver-

in

onder-

strekt en ook op geen enkele wijze af

bouwde beslissingen te nemen. De

te leiden zijn uit de in het jaarverslag

te verzamelen gegevens zijn dus

verstrekte informatie.

van grondstoffen; ▪▪

in

die wordt gesteund door inzicht en

de inzet en beschikbaarheid van alternatieve materialen.

staat

om

verloopt

worden

beschikbaar

van

de

Inzicht

objectief

essentieel voor het ontwikkelen van een duurzaam oppervlaktedelfstof-

Grondstoffen zoals klei, zand, grind

De Vlaamse overheid en FEBEM

fen- en materialenbeleid, wat op

of hun volwaardige alternatieven zijn

hopen op uw medewerking!

lange termijn de bevoorrading voor

basisgrondstoffen voor producten

de sectoren zal verzekeren.

FEBEM is er immers van overtuigd

die voor elke burger dagelijks hun

dat onze sector heel wat alterna-

nut hebben. De bevoorrading van

Tijdens de ontwikkeling van de en-

minerale grondstoffen is daarom

quêtes werd contact opgenomen

een

met de betrokken federaties en

maatschappelijke

noodzaak,

voor onze generatie, maar ook voor

beroepsverenigingen

toekomstige generaties.

19

om

advies

tieven biedt voor primaire delfstoffen.

Vlaams gewest maakt Codes van Goede Praktijk op voor tussentijdse opslag en reiniging van uitgegraven bodem Mireille Verboven, Adviseur FEBEM

Complexe materie Codes van goede praktijk zijn een

een ministerieel besluit. Een tweede

normen en gebruiksmogelijkheden,

belangrijk instrument bij de imple-

ministerieel besluit legt de lijst vast

FAQ grondverzet en vervoer van uit-

mentatie van wet- en regelgeving. In

van de toepassingen voor bouw-

gegraven bodem, FAQ grondverzet

het geval van uitgegraven bodem is

kundig bodemgebruik en gebruik

en opslag van uitgegraven bodem.

het spelbord vastgelegd in het bo-

in een vormvast product. Daarnaast

Op de OVAM website, onder het luik

demdecreet en bijhorend uitvoer-

heb je nog de uitgebreide ‘leidraad

‘Grondverzet’, onder de titel ‘Vakin-

ingsbesluit,

De

voor het werken met uitgegraven

formatie’ staan al deze bepalingen

spelregels van de uitvoering in de

bodem’ nodig voor het algemeen

netjes verzameld.

praktijk zijn uitgeschreven in Codes

overzicht. De complexiteit van deze

van Goede Praktijk. Codes in me-

materie wordt op de OVAM website

Het pijnpunt blijft … de handhaving!

ervoud, want er zijn niet minder

mooi geïllustreerd met een reeks

Maar is de complexiteit van de regel-

dan vier Codes van Goede Praktijk

FAQ

Ques-

geving niet omgekeerd evenredig

en twee standaardprocedures uit-

tions): FAQ grondverzet algemeen,

met de mate van handhaving? Of

geschreven om het ‘grondverzet’

FAQ grondverzet op de plaats van

moeten we veronderstellen dat elke

volgens de regels van de kunst uit

uitgraving,

op

handhavende ambtenaar de tran-

de voeren. Deze zijn vastgelegd via

de plaats van bestemming, FAQ

sportdocumenten bij grondverzet

het

Vlarebo.

(Frequently

FAQ

Asked

grondverzet

kan interpreteren?

Tijdelijke opslag en grondreinigingscentra

Bovenstaande

opsomming

van

nigingscentra, gepubliceerd door

Dit staat in schril contrast met de

Codes van Goede Praktijk (CvGP),

OVAM, opgesteld in overleg met de

controles bij de niet-erkende tus-

standaardprocedures, leidraad en

sector, met adviezen van VITO.

sentijdse opslagplaatsen, de zo-

ministeriële besluiten omvat nog

Op een erkend grondreinigings-

genaamd bedrijfsgebonden TOP’s,

niet de werking van een tussentijdse opslagplaats (TOP) of centrum voor

grondreiniging

(CGR).

Het

VLAREBO voorziet dat elke tussentijdse opslagplaats of grondreinigingscentrum, die zelf bodembeheerrapporten wenst af te leveren van de door haar in ontvangst genomen uitgegraven bodem, een erkenning moet aanvragen. Hiervoor is een kwaliteitsreglement opgesteld,

waarvoor nog geen Code van Goede

Op een erkend grondreinigingscentrum ontbreekt het doorgaans niet van de controles: milieu-inspectie, bodembeheerorganisatie, OVAM, VITO, VMM, auditoren van certificatie-instellingen, klanten, verzekeringen, … ze passeren allemaal de revue.

onder de auspiciën van OVAM. Een erkende

Praktijk bestaat. Gelukkig komt daar eerstdaags verande-ring in. Samen met een update van de CvGP voor grondreinigings-centra, zal OVAM ook een CvGP voor tussentijdse opslagplaatsen

publiceren.

aanbevelingen

zij

Deze

complementair

aan de verplichtingen die worden opgenomen door de milieuvergunning van de TOP of CGR. De leden van

de

FEBEM/OVB

werkgroep

bodembeheerorganisatie

centrum ontbreekt het doorgaans

CGR’s zijn blij dat deze laatste Code

(Grondbank of Grondwijzer) zal erop

niet aan controles: milieu-inspectie,

van Goede Praktijk er eindelijk komt.

toezien dat de TOP of CGR de voor-

bodembeheerorganisatie,

OVAM,

Zo zal het speelveld weer een beetje

waarden uit dit kwaliteitsreglement

VITO, VMM, auditoren van certifi-

meer gelijk zijn voor alle spelers, ten-

respecteert.

catie-instellingen, klanten, verzeke-

minste als de scheidsrechter (lees:

ringen, … ze passeren allemaal de

handhaver) zijn werk doet!

Daar bovenop komt nog een Code

revue.

van Goede Praktijk voor grondrei-

20

FEREDECO bezoekt Vlaamse FEBEM-leden

De periodieke vergadering van de ve-

giënische eisen uit het VLAREA (onder

reniging van de Waalse recycleurs van

andere voor asbest) en de verplichting

puingranulaten – FEREDECO – ging

om een COPRO of QUAREA keuring te

deze keer niet door in Gembloux zoals

hebben.

gebruikelijk, maar bij twee FEBEM leden in Vlaanderen. In de voormiddag was DD

Na het middagmaal was de bezoekers-

Recycling de gastheer van deze Waalse

groep te gast bij ABR in Grimbergen.

sectorgenoten. In de hoofdzetel van DD

Hier konden de deelnemers een installa-

Recycling te Vlierzele hebben de deel-

tie in werking zien, uitgerust met sorteer-

nemers van FEREDECO een duidelijke

band, vernevelinginstallatie, windshifter

uitleg gekregen van Patrick Betri, Bart De

en waterbad. Ook de toestellen in het

Winter en Kizi Vervest over de werkwijze

labo voor de interne controles werden

bij deze breker in het Vlaams gewest.

gedemonstreerd.

Er zijn namelijk nogal wat verschillen:

Kortom een leerrijke dag. Volgend jaar

daar waar de leden van FEREDECO in

kunnen we beslist eens de omgekeerde

Wallonië nu pas gestart zijn met de CE-

beweging voorstellen: FEBEM op bezoek

markering, moeten de Vlaamse tegen-

bij enkele leden van FEREDECO.

hangers aan heel wat extra regelgeving voldoen. Zo zijn er de strengere milieuhy-

1 2

2

1

21

Een uitleg op het terrein van ABR in Grimbergen.

De bezoekers van FEREDECO op de parking van DD Recycling in Vlierzele.

K WA L I T E I T O P W E G EN ROUTE POUR LA QUALITE

hoogkwalitatieve machines bedrijfszekerheid service 24/24 u. wisselstukkenbeheer onderhoud klantvriendelijkheid

machines de haut qualité fiabilité service 24/24h. gestion de pièces de rechange entretien acceuil clientèle

Geen loze woorden maar bij ons een dagdagelijkse opdracht.

Ne sont pas des vaines paroles mais notre mission journalière.

www.schmidt-belgium.be

SCHMIDT BELGIUM SCHMIDT BELGIQUE

Boomsesteenweg 74 - B 2630 Aartselaar Route de Wavre 110 - B 4280 Hannut

www.schmidt-belgique.be

Tel.: +32(0)3 458 15 85 Tel.:22 +32(0)19 65 76 32

Fax: +32(0)3 458 18 25 e-mail: info@schmidt-belgium.be Fax: +32(0)19 65 76 33 e-mail: info@schmidt-belgique.be

Veiligheidsfiches voor en door de FEBEM-leden Suggesties vanuit de andere werk-

De werkgroep QESH van FEBEM heeft sinds oktober 2010 twaalf toolboxfiches uitgewerkt en ter beschikking gesteld van alle leden. De werkgroep QESH ontfermt zich binnen FEBEM over kwaliteit, milieu, veiligheid en gezondheid – vandaar het acroniem of letterwoord QESH (Quality, Environment, Safety, Health). Deze FEBEM werk-

groepen zijn welkom.”

Mireille Verboven (FEBEM adviseur): “Het FEBEM secretariaat heeft een standaardlayout ontwikkeld zodat de verschillende toolboxfiches een uniform karakter krijgen. FEBEM zorgt voor de vertaling en plaatst de fiches in pdf- en wordversie in beide landstalen op de website. In elke

groep is een buitenbeentje omdat deze geen voorzitter

FEBEM-flash wordt een toolboxfiche

én ondervoorzitter heeft, maar twee volwaardige voorzit-

stelt ook een evaluatieformulier bij

in de kijker gezet. Het secretariaat

ters, die elk een deelgebied voor hun rekening nemen. Zo

elke toolboxfiches ter beschikking.

is Jochen Aendenboom (VEOLIA ES) voorzitter voor het

vragen die als afsluiter van de tool-

gedeelte milieu en Eddy Van Eenoo (SGS Ewacs) voorzitter voor het gedeelte veiligheid. Deze laatste vormt de stuwende kracht achter het ‘toolboxen’-project.

Mireille Verboven, Adviseur FEBEM

Hierop staan enkele eenvoudige boxmeeting door de deelnemers beantwoord kunnen worden. “

Deze toolboxfiches zijn geen behangpapier. Gebruik ze om op interactieve manier je collega’s te betrekken in het veiligheidsbeleid van je onderneming” Jochen

De toolboxfiches zijn didactische hulpmiddelen (het gereedschap) om tijdens korte veiligheidvergaderingen - de zogenaamde toolboxmeetings - een geselecteerd onderwerp toe te lichten.

Eddy Van Eenoo: “De QESH-werkgroep had voor 2010 onder andere de toolboxen als prioriteit gesteld.

De voorgaande jaren lag de nadruk op het verzamelen en in detail bestuderen van de arbeidsongevallen.

Nu was de tijd rijp om vanuit de federatie de middelen aan te reiken om

de preventie van deze arbeidsongevallen te stimuleren. Binnen de werkgroep hebben we de onderwerpen geselecteerd en de oproep gelanceerd opdat de bestaande informatie op het FEBEM-secretariaat gecentraliseerd zou worden.

Dankzij het engagement van meerdere werkgroepleden hebben we deze zomer twaalf toolboxfiches klaargestoomd.

Maar we willen het daarbij niet laten. Deze reeks moet nog verder groeien met nieuwe onderwerpen.

23

Aendenboom:

“Natuurlijk

is het opmaken en ter beschikking stellen

van

deze

toolboxfiches

slechts een eerste stap. We communiceren erover maar daarbij stopt het niet! Als tweede stap proberen we nu een structuur te ontwikkelen om deze fiches meer te gaan implementeren.”

“Dat zijn de uitdagingen voor de komende maanden. FEBEM vraagt van haar leden een blijvende aandacht voor een veilige werkomgeving.”

Hoe bekomen we een zelfbewuste veiligheidscultuur bij al onze leden? Hoe zorgen we er voor dat coaching rond veiligheid een vanzelfsprekendheid wordt binnen onze sector?

Hoe kunnen we de diverse doelgroepen in de verschillende ondernemingen aan bod laten komen? “

De toolboxfiches van de eerste reeks, hebben als onderwerp: 1.1 Signalisatiekledij

6.6 Veilig werken met een heftruck

2.2 Indeling, Etikettering en Verpa-

7.7 Veilig gebruik van ladders

kking van chemicaliën (CLP) 3.3 Machinerichtlijn: belang van de noodstop 4.4 Persoonlijke beschermingsmiddelen (algemeen) 5.5 Veilig omgaan met gevaarlijke

8.8 Veilig omgaan met insecten 9.9 Schadelijk geluid en trillingen 10.

10 Betreden van besloten ruimten 11.

11 Heffen en tillen van lasten 12.

12 Hand- en armseinen

producten Je kan ze eenvoudig downloaden van het FEBEM-extranet. Vanaf de hoofdpagina www.febem-fege.be bereik je deze fiches met één klik via de Quick Links.

• LABORATORIA • LUCHTONDERZOEK • REACH & SDS • MILIEU-ADVIES • VEILIGHEIDSSTUDIES • GEOTECHNIEK SGS IS THE WORLD’S LEADING INSPECTION, VERIFICATION, TESTING AND CERTIFICATION COMPANY

• GELUID & TRILLINGEN

be.environment@sgs.com www.be.sgs.com

adv SGS-febem_3.indd 2

WHEN YOU NEED TO BE SURE

24

5/11/10 11:26

Meer duidelijkheid over controles op omzetting richtlijn scheepsafval

Tijdens het Euroshore/FEBEM-congres van 14 oktober 2010 gaf Peter Van den dries, Project Officer bij EMSA (European Maritime Safety Agency), tekst en uitleg over de inspecties die door EMSA werden uitgevoerd in het kader van de richtlijn scheepsafval (2000/59/EC).

Baudouin Ska, adjunct-directeur FEBEM

Methodologie

Resultaten

afvalbeheersplannen

Tijdens

inspectiebezoeken,

Een grote meerderheid van de

kleinere havens (vooral vissers- en

uitgevoerd tussen januari 2007 en

vaststellingen had betrekking op

maart 2010, bezocht EMSA een

de afvalbeheersplannen (art. 5), de

vijftigtal havens in 22 EU-Lidstaten.

financiële bijdragen voor scheeps-

Daarbij werd niet alleen gekeken

afval (art. 8) en handhaving (art. 11,

naar

incl. art. 6 en 7).

de

de

“grote”

commerciële

havens, maar ook naar vissers- en jachthavens.

De inspecties dienden om in elke lidstaat zowel de juridische omzetting van de Richtlijn na te gaan als de uitvoering ervan in de praktijk.

Om de effectiviteit van de implementatie te evalueren, werden telkens drie deelprocessen onderzocht: ▪▪

▪▪

Uit de inspecties bleek dat de meeste commerciële havens over adequate ontvangstinstallaties en afvalbeheersplannen beschikten, maar dat deze vaak ontbraken in kleinere havens

jachthavens).

Bij het ontwerp van de afvalbeheersplannen werd door de toezichthoudende

overheid

meestal

rekening gehouden met input van de havengebruikers, maar eens de plannen waren goedgekeurd werd niet steeds gemonitord of de toepassing in de havens overeenstemde met wat in de afvalbeheersplannen werd vastgelegd.

Financiële bijdrage Europa

kent

een

grote

variatie

algemene aspecten (o.a. toe-

Afvalbeheersplannen

aan kostendekkingsystemen voor

passingsgebied, definities) en

Uit de inspecties bleek dat de

scheepsafval.

handhaving;

meeste commerciële havens over

organisatie en planning van

adequate ontvangstinstallaties en

havenontvangstinstallaties; ▪▪

beschikten,

maar dat deze vaak ontbraken in

systematiek van afgifte van scheepsafval

en

ladingresi-

duen.

Na elke inspectie werd een overzichtsrapport

met

bevindingen

per lidstaat doorgestuurd naar de Europese

Commissie,

aangezien

de uiteindelijke evaluatie van het implementatieniveau (incl. een formele ingebrekestelling) bij hen ligt.

25

Toch zijn er twee terugkerende varianten: de zgn. “no-special-fee” systemen (op basis van een afgifterecht voor een bepaald volume) en de “direct fee” systemen (op basis van een aan de ophaler te betalen

OVAM tevreden over Vlaamse omzetting havenrichtlijn

bijdrage, per afgegeven volume).

Handhaving Dit bleek een van de meest problematische domeinen voor de lidstaten, waarbij de meeste problemen te maken hadden met de selectie van de schepen, het gebrek aan communicatie tussen inspectiediensten, en het gebrek aan handhaving van vissers- en pleziervaartuigen.

Er werden ook gegevens verzameld inzake

de

afgegeven

volumes

scheepsafval. Daaruit bleek dat tussen 2005 en 2008 in 40 EUhavens de hoeveelheid afgegeven scheepsafval (MARPOL Annex I en V) met bijna de helft is gestegen.

Door een gebrek aan data is het onmogelijk deze stijging uitsluitend aan de toepassing van de Richtlijn toe te schrijven, maar er zijn toch duidelijke indicaties dat de Richtlijn tegemoet komt aan haar eerste doelstelling: het vermijden van lozingen op zee.

Alhoewel het Belgische model in

die beter kunnen, bijvoorbeeld op

Europa goed scoort, is het van

Internationaal

belang stil te staan bij sterktes maar

een betere informatie-uitwisseling.

ook bij mogelijke verbeterpunten.

De PRF (Port Reception Facilities)

Eén van de voornaamste sterktes

databank, beheerd door de IMO,

is ongetwijfeld de samenwerking

dat zich hiertoe perfect zou kunnen

tussen de verschillende partijen:

lenen. Ook de algemene controle

overheidsinstanties,

inspectiedien-

en opvolging van de afgifte van

sten, afvalinzamelaars en havens.

scheepsafval in Europa kan beter.

Voorts is het financieringssysteem

Het ontwikkelen van een Europees

in onze zeehavens niet enkel gericht

traceringsysteem zou de taak van

op het creëren van een positieve in-

onze zeehavens alleszins verlichten.

centive tot afgifte van het scheeps-

Hierdoor zou men kunnen nagaan

afval maar tevens op de monitoring

of en wanneer een schip afgegeven

van de werkelijke afgifte ervan. Het

heeft in een andere Europese haven.

elektronische

rapporteringsysteem

Een ander pijnpunt is dat nog niet

biedt de mogelijkheid tot controle

voor álle afvalstoffen die aan boord

van de aangegeven hoeveelheden

van schepen zijn ontstaan er een

scheepsafval. Daarbovenop moeten

juridisch kader is ontwikkeld.

de beheerders van de havens jaar-

ander element is dat gezien de

lijks de besteding van de gelden

toenemende druk op lidstaten en

laten controleren door een onafhan-

ontvangstinstallaties best ook de

kelijke bedrijfsrevisor.

verplichtingen

Maar uite-

raard zijn er ook nog punten

en

aan

worden verstrengd.

Gudrun Janssens, OVAM

26

Europees

vlak

Een

scheepszijde

The reflection of quality

driven by quality

DAF Trucks België • Telefoon: 03/710.14.11 • Telefax: 03/710.14.02 • www.daf.be • Geef voorrang aan veiligheid

Overzicht standpunten en visies van FEBEM Nieuws - Standpunten en visies

25.11.2010

Energie versus materiaalrecyclage

25.11.2010

Reactie FEBEM VLAMAB

25.11.2010

Toekomstvisie Stortplaatsen

24.06.2010

Memorandum voor de nieuwe federale regering

10.06.2010

Note de réflexion sur l’avenir des centres d’enfouissement technique, dans le cadre de la rédaction du PWD 2020

22.04.2010

Standpunt van FEBEM over de Toekomst van de Vlaamse Afvalverwerkende bedrijven

15.02.2010

Reactie FEBEM op nota OVAM over verwerking

08.02.2010

Reactie FEBEM op het vernieuwde afvalstoffendecreet (materialendecreet)

22.12.2009

FEBEM: afvalrecyclage kan heel wat bijdragen tot CO2-reductie

27.11.2009

FEBEM: extra verbrandingscapaciteit en prioriteit voor recyclage kunnen wel samen

12.10.2009

Standpunt van FEBEM over het voorstel van de federale minister van Economie om de prijscontrole voor de afvalbehandeling af te schaffen

11.06.2009

Standpunt ingenomen door de Raad van Bestuur over Verwerking Verantwoord

11.06.2009

Standpunt ingenomen door de Raad van Bestuur over hout en Val-I-Pac

28.05.2009

Standpunt van FEBEM betreffende het voorontwerp (1° lezing) van het Waalse besluit voor de omzetting van het Europees besluit over de procedures en de acceptatiecriteria voor stortplaatsen (Franstalige tekst)

18.05.2009

Standpunt van FEBEM (3° lezing ) betreffende het Waalse ontwerp van de sectorale voorwaarden voor composteerinstallaties (Franstalige tekst)

11.05.2009

Standpunt van FEBEM (2° lezing) betreffende het Waalse ontwerp-besluit tot vaststelling van de voorwaarden voor het gebruik van compost en digestaat (Franstalige tekst)

17.04.2009

Standpunt van FEBEM betreffende het ontwerp-besluit (2° lezing) over uitgegraven bodem in het Waals Gewest (Franstalige tekst)

09.04.2009

Standpunt van FEBEM betreffende het ontwerp (dossier nog niet ingediend bij Waalse regering) voor de nieuwe verbodsbepalingen op stortplaatsen (Franstalige tekst)

09.04.2009

Twee standpunten van FEBEM betreffende het voorontwerp (1° lezing) voor de wijziging van de Waalse lijst van afvalstoffen (de definitie van biologisch afbreekbaar organisch afval) - Franstalige tekst

27.04.2009

Standpunt van FEBEM over de studie van de OWD betreffende de traceerbaarheid van afval (Franstalige tekst)

10.03.2009

Standpunt van FEBEM en FERAB betreffende het Waalse ontwerp van de sectorale voorwaarden voor composteerinstallaties (Franstalige tekst)

05.02.2009

Standpunt Bioplastics

27.02.2009

FEBEM MEMORANDUM voor de gewestregeringen 2009-2014

28

Selectief ingezameld

BSV Harelbeke : kaap van 2 miljoen ton grond overschreden Op

werd

Zo werd in 2007 beslist om naast de

ton

exploitatie van een recyclagecen-

grond aangevoerd, en dit mocht

trum ook te investeren in kennis

gevierd worden. In aanwezigheid

en kunde voor de uitvoering van

van Dirk Dedecker van OVAM,

bodemsaneringswerken.

Kathleen Wielant van Grondbank

kunnen zij met trots zeggen dat

vzw en Werner Annaert van FEBEM

zij over een team van ervaren en

mocht

bij

vrijdag B.S.V.

Dirk

05/11/2010

de

2.000.000ste

Beheydt,

Vandaag

Algemeen

gedreven medewerkers beschikken

Directeur van BSV de 2.000.000ste

voor het uitvoeren van insitu bo-

ton aangevoerde grond dan ook

demsaneringen, en dit zowel in de

plechtig in ontvangst nemen.

openbare als de private sector.

Sinds de start van de exploitatie in

Eind 2009 konden zij het VCA**

januari 2002, met als initieel doel

en

een oplossing te bieden voor de ver-

ontvangst nemen. Dit betekende

werking van verontreinigde gronden

een

in West-Vlaanderen, is B.S.V. uit-

bedrijf

gegroeid tot een gerespecteerde

stratie, techniek en klanttevreden-

speler. Niet alleen voor de reiniging

heid en was het tegelijk een waar-

van verontreinigde gronden, maar

dering van de professionele inzet

ook voor het bewerken van gronden,

en dagelijkse aanpak van al hun

de tussentijdse opslag van niet-ver-

medewerkers.

ISO

9001:2008-certifcaat

meerwaarde op

gebied

voor van

in het

admini-

ontreinigde gronden en de verwerking van bagger- en ruimingspecie.

De nieuwe kantoorgebouwen en

Het is duidelijk dat dit een verhaal

een nieuwe productiehal staan al

is van durf, doorzettingsvermogen

in de steigers, en de inves-tering in

en het continu op zoek zijn naar de

verwerking van marktgerelateerde

beste oplossingen. Ondanks het vele

afvalstormen binnen B.S.V. is volop

harde werk en het succes, blijven

aan de gang. Aan de uitbouw van

ze niet op hun lauweren rusten. De

B.S.V. wordt aldus gestaag gewerkt,

voortdurende evolutie in de wet- en

en dit mocht ook wel eens in de bloe-

regelgeving en de veranderende

metjes worden gezet.

marktsituatie, nopen elke dag verder te werken aan de voortzetting van B.S.V.

29

Foto van rechts naar links: Werner Annaert (FEBEM) - Baudewijn Vancoillie - Ignace Degezelle - Olivier Vanpeteghem - Dirk Beheydt (BSV) - Dirk Dedecker (OVAM) - Kathleen Wielant (Grondbank) - Glenn Heernaert (BSV)

Recycleurs van kunststoffen bieden 50.000 nieuwe jobs

Op een internationale conferentie

teren in 50.000 extra jobs (bij beper-

luidde EUPR, Europese federatie

king van de export). EUPR vraagt

EuPR

van

GEEN

Kortenberglaan 66

de

plastiekrecycleurs,

de

financiële

hulpverlening,

noodklok. “Vandaag de dag wordt

maar wel dat de afvalstromen in

1000 Brussel – België

meer dan 2/3 van het totale kunst-

Europa zouden verwerkt worden,

Tel.: +32 2 742 96 82 

stofafval geëxporteerd buiten de

zodat hier bijkomende jobs kunnen

Fax: +32 2 732 63 12

EU. De Europese recycleurs van

gecreëerd worden. De recycleurs

e-mail: info@plasticsrecyclers.eu 

kunststoffen

website: www.plasticsrecyclers.eu

nochtans

van kunststoffen willen ook graag

veel geïnvesteerd in nieuwe uitrus-

hebben

hun kennis ten dienste stellen en

ting, sorteerlijnen en bijkomende

oplossingen aanbieden rond het

capaciteit, maar de toenemende

probleem van kunststof en zwerfvuil

export kan deze investeringen in

op zee. Verschillende recycleurs

gevaar

recycleurs

willen dit afval verwerken en het

van kunststoffen willen wel degelijk

marktpotentieel in Europa bekijken

meer recyclaten gebruiken en zo

voor

grote hoeveelheden CO2 besparen,

mengde fracties.

brengen.

De

hergebruik

van

deze

ge-

maar ze hebben nood aan een regelmatige aanvoer van afval om

FEBEM wil EUPR ondersteunen om

kwaliteitsmaterialen te produceren

meer recyclage in de EU te hebben

ter vervanging van nieuwe kunst-

maar meent wel dat we moeten op-

stoffen

letten geen grote marktverstoringen

in

bepaalde

toepas-

singen. Dit is alleen mogelijk als

te veroorzaken.

mechanische kunststofrecycleurs in

kunststof buiten de EU krijgt daar

Europa een betere toegang krijgen

immers ook een recyclagetoepas-

tot de Europese afvalstroom en

sing. FEBEM wil vooral maatregelen

kwaliteitsmaterialen

om de vraag naar recyclaten binnen

ontwikkelen

voor hergebruik in eindproducten.”

De afzet van de

de EU te laten stijgen, eerder dan de export te bemoeilijken.

De federatie meent dat een beleidswijziging onmiddellijk

door zou

de

lidstaten

kunnen

resul-

30

31

LEDENLIJST Meer info op onze website www.febem-fege.be

4Biofuels 1070 Brussel www.4energyinvest.com A.B.R. 1850 Grimbergen www.demeuter.be Accurec 3980 Tessenderlo Aclagro 9032 Wondelgem www.aclagro.be Adams Massenhoven 2240 Massenhoven www.adams-massenhoven.be Aerts Jan Containerdienst 2160 Wommelgem www.aerts-containers.be Alfamet 9200 Dendermonde www.alfamet.be Alvin 7012 Jemappes Amacro 1654 Huizingen www.amacro.be André Celis Containers & Recyclage 3210 Lubbeek www.celis.be Antwerp Tank Cleaning ATC 2030 Antwerpen www.vanloon.be AOP Antwerpse Oudpapiercentrale 2660 Hoboken Apparec 2830 Tisselt-Willebroek www.apparec.be Atravet 9200 Dendermonde Attero 2800 Mechelen AVR België 2400 Mol www.avr-belgie.be AWS 2860 Sint-Katelijne-Waver www.aws.eu Bel Fibres 7022 Hyon Belgras 2235 Hulshout www.belgras.be Beta Recycling 3660 Opglabbeek www.betarecycling.com Bionerga 3740 Bilzen / 3630 Maasmechelen www.bionerga.be Bioterra 3660 Opglabbeek www.bioterra.be Bio Oil Expoitation 3980 Tessenderlo www.bio-oil-holding.eu Bio Oil Recycling 8200 Brugge www.allvet.be BLC-group 9600 Ronse www.containerdienst-bert.be Bongaerts Recycling 3990 Peer BOS 2030 Antwerpen Bosatec 3600 Genk www.groupmachiels.com Bremcon 2070 Zwijndrecht www.bremcon.be Broeckx Plastic Recycling NL-5085 ET Esbeek www.broekcx.nl Bruco Containers 2030 Antwerpen www.bruco.containers.com BST 2830 Willebroek www.belgianscrap.com BSV 8530 Harelbeke www.bsv-nv.be

Buchen Industrial Services 7170 Manage www.buchen.net Campine Recycling 2340 Beerse www.campine.be CETB 7141 Carnières www.sita.be Cimenteries CBR 1170 Brussel www.cbr.be CNA Containers 9300 Aalst www.leysen.org Cogal 9100 St.-Niklaas www.cogal.be of www.dehon.com Cogetrina 7522 Marquain www.dufour.be Comet Tyre Recycling 6200 Chatelet www.cometsambre.be Conelso 2840 Reet www.fransdevocht.be Corneillie Containerverhuur 8000 Brugge Corvers 3583 Beringen www.sita.be Croco 3910 Neerpelt De Bree Solutions 9990 Maldegem www.debree.be De Coninck 3020 Veltem www.de-coninck.be De Coster Dominique 3530 Houthalen-Helchteren www.decosternv.be De Dijcker Recycling 2860 Puurs www.ddrecycling.be De Kock E. 3090 Overijse www.dekock.info Demets Containers 1120 Brussel www.sita.be De Meuter Containers 1000 Brussel www.sita.be De Neef Chemical Processing 2220 Heist-op-den-Berg www.deneef.net Depovan 8800 Roeselare www.vanheede.com De Sutter 9900 Eeklo www.afvalbeheer-desutter.be Dilissen Transport 3900 Overpelt www.dilissen-transport.com Doopa 8800 Roeselare www.doopa.be DPL 8810 Lichtervelde Duferco Diversification 7100 La Louvière www.duferco.be Ecomac 3990 Linde-Peer www.groupmachiels.com Ecosmart 2870 Puurs www.vangansewinkel.com Ekol 3530 Houthalen-Helchteren www.ekol.be EKP Recycling 2860 St Katelijne Waver www.jacobsbeton.be Electrawinds 8400 Oostende www.electrawinds.be Eneco België 2800 Mechelen www.eneco.be Envisan 9308 Hofstade-Aalst www.envisan.com Eurocompost 3530 Houthalen www.eurocompost.be Eurofat 8552 Zwevegem-Moen Eurowaste 2000 Antwerpen www.eurowaste.be Fim P&R 2260 Westerlo, www.fim.be

32

FMM 1070 Brussel www.recylex.be Foronex 8710 Wielsbeke www.foronex.com Frimpex 3370 Boutersem Fraxicor 1500 Halle www.colruyt.be Garwig 8650 Houthulst www.garwig.be Geldof 8560 Wevelgem www.geldof-recycling.be Gemini Corporation 2050 Antwerpen www.geminicorp.be General Plastics International D-24558 Henstedt-Ulzburg gpigmbh.blogspot.com Geocycle 7181 Seneffe www.geocycle.be Geo-Milieu 2480 Dessel www.geo-groep.com Gielen Container Service 3600 Genk www.gielen-recyclage.be Gilgemyn oudpapierbedrijf 8560 Wevelgem Govaerts Recycling 3570 Alken www.govaplast.com GRC-Kallo 9130 Kallo www.decnv.com GRL 3560 Lummen www.grl.be Grondreinigingscentrum Limburg 3560 Lummen www.carmans.be GRV 8800 Roeselare www.vanheede.com GV & T Kruishoutem 9770 Kruishoutem www.gvtkruishoutem.be HCI 2950 Kapellen www.hci.be Henri Containerdienst 3300 Tienen www.henricontainerdienst.be Holcim Belgique 7034 Obourg www.holcim.be Hoslet 1325 Chaumont-Gistoux www.sita.be Houtrecyclage Vandendriessche 8900 Ieper www.houtrecyclage.be IEH Recycling 2310 Rijkevorsel www.iehrecyclingbelgium.com Inafzo 8980 Zonnebeke Indaver 2800 Mechelen www.indaver.be Ivo Van den Bosch Containerdienst 2520 Ranst www.ivovandenbosch.be Jeritop 9031 Drongen www.jeritop.be Jozef Michel oudpapier 2920 Kalmthout Kargro Group 2920 Kalmthout www.tyreplan.be Kayak Maritime Services 2000 Antwerpen Kempisch Recyclage Bedrijf 2340 Beerse www.krb-glasscollecting.be Klerk’s Plastic Recycling KPR 2320 Hoogstraten www.hyplast.be Lammertyn.net 9070 Destelbergen www.lammertyn.net Lavatra 8930 Lauwe Leysen 2300 Turnhout www.leysen.org Lhoist Recherche & Développement 1342 Ottignies www.lhoist.com Liekens 2030 Antwerpen www.liekens.be

MAC 2030 Antwerpen Machiels 3500 Hasselt www.groupmachiels.com Maintenance Industrielle Walonne 7971 Basècles Maltha 3920 Lommel www.maltha.nl Marpobel 2030 Antwerpen Marpos 8380 Dudzele Matco 8790 Waregem www.matco.be Matco Glas 8710 Wielsbeke M.C.A. Recycling 1190 Vorst www.mca-recycling.com MCR 2627 Schelle M.E.C. nv 8500 Kortrijk Minérale 6042 Lodelinsart Molok 3530 Houthalen www.molok.-benlux.com Monseu 1440 Braine le Chateau MTD Milieutechnieken 2270 Herenthout www.mtd-etec.com New West Gypsum Recycling 9130 Kallo www.nwgypsum.com Norland 5300 Andenne www.sita.be OCS - ATM 2170 Antwerpen www.atmmoerdijk.nl Oostvlaams Milieubeheer OVMB 9042 Gent www.ovmb.be Op de Beeck 2288 Bouwel www.odbeeck.be Oriental Recycling 2230 Oevel www.orientalrecycling.com Out of Use 2840 Putte www.outofuse.com Pack2pack 8800 Rumbeke www.pack2pack.com Papnam 5060 Auvelais Pieck Containers 3290 Tessenderlo www.sita.be Pirobouw 2900 Schoten www.pirobouw.com Plasticollect F-59250 Halluin www.plasticollect.com Plastics Latinne-Neyens 3583 Paal www.pln-latinne.com Plastirec 2330 Merksplas www.plastirec.be Protelux 6880 Bertrix Put Boudewijn & zoon 3582 Beringen www.putboudewijn.be Ravago Production 2370 Arendonk www.ravago.be RCMD 9870 Zulte www.rcmd.be R.D. Recycling 3530 Houthalen www.rdrecycling.be Recma 4100 Seraing Renovius 3900 Overpelt www.renovius.be Recoval Belgium 6182 Souvret www.trcnv.be Recupa 1070 Bruxelles Recup-Oil 8770 Ingelmunster Recyc-Oil 8710 Wielsbeke www.recyc-oil.be

Recydel 4020 Wandre www.vangansewinkel.com Recyfin International 2980 Halle-Zoersel Recyfood 3560 Lummen www.recyfood.be Recyfuel 4480 Engis www.recyfuel.be Recygom 4821 Andrimont www.sita.be Recyper 9100 Sint-Niklaas www.sita.be Remo Milieubeheer 3530 Houthalen www.groupmachiels.com REMONDIS 3210 Lubbeek www.remondis.be Rendac 9470 Denderleeuw www.rendac.com Repaper 2910 Essen Re-Tyre 3920 Lommel Revatech 4480 Engis www.revatech.be Rik’s Plastics 3600 Genk www.riksplastics.com Romarco 9240 Zele www.romarco.be Rulo 7742 Hérinnes-lez-Pecq www.rulo.be Rumst Recycling 2840 Rumst Rymoplast 3920 Lommel www.morssinkhofplastics.nl SAF Recyclage 9990 Maldegem SEOS Plastic Recycling 4600 Verviers SGS Ewacs 9120 Beveren-Melsele www.be.sgs.com SHANKS sa 1435 Mont-St-Guibert www.shanks.be SHANKS Vlaanderen 8800 Roeselare www.shanks.be SHANKS Vlaanderen 9042 Gent www.shanks.be Silvamo 8800 Roeselare SIMS Recycling Solutions 9100 Sint-Niklaas www.sims-group.com SITA Remediation 1850 Grimbergen www.sitaremediation.be SITA Recycling Services 2340 Beerse www.sita.be SITA Treatment 1180 Brussel www.sita.be SITA Wallonie 4460 Grâce-Hollogne www.sita.be Smet Jet 8400 Oostende www.edelweissnv.be Smurfit Kappa 2170 Merksem www.smurfitkappa.com Soborel 3550 Heusden-Zolder www.vangansewinkel.com Socaplast 1840 Londerzeel www.socaplast.be Sodecom 7040 Quévy www.vanheede.com Sodever 1420 Braine l’Alleud Soraf 2840 Rumst www.ljanssens.be Soret 1560 Hoeilaart Soreplastic 6971 Champlon www.soreplastic.be SO.TRA.EX 4700 Eupen

33

www.sotraex.com Spanin 8780 Oostrozebeke www.indaver.be Stadsbader-Flamand 8530 Harelbeke www.stadsbader.com Stallaert Recycling 1800 Vilvoorde www.stallaert.be Stevan 8860 Lendelede www.stevan.be Stok&Co 3530 Houthalen-Helchteren www.leysen.org Stora Enso Langerbrugge 9000 Gent www.storaenso.com SVK 9100 Sint-Niklaas www.svk.be Tellgnosis 2860 Sint-Katelijne-Waver Thenergo 2018 Antwerpen www.thenergo.be Thomé H. & Fils 1730 Mollem Track International 8790 Waregem www.track-international.com Transcoma 3600 Genk www.transcoma.be Tri-Terre SAFS 4040 Herstal TWZ 9940 Evergem www.twz.be Vaco Containerdienst 2950 Kapellen www.leysen.org Valomac 1850 Grimbergen www.sita.be Vandewiele Recycling 8470 Gistel www.houtmolen.be Van Gansewinkel 2870 Puurs www.vangansewinkel.com Vanheede Environment Group 8940 Wervik www.vanheede.com Van Moer H & Zn 9120 Melsele www.vanmoerh.be Van Pelt Containerbedrijf 2900 Schoten www.vanpelt-nv.be Van Puijfelik NL 4815 CD Breda www.vanpuijfelik.nl Van Roy 9470 Denderleeuw www.van-roy.be Veolia ES 1800 Vilvoorde www.veolia-es.be Verpola 8000 Brugge www.verpola.be Vetboerke 8750 Wingene Vlar Papier 2830 Tisselt www.storaenso.com Vosselaarse Oud Papier Centrale 2330 Merksplas www.vopc.be Vulsteke & Verbeke 8970 Poperinge www.vulsteke-verbeke.be West Waste Treatment 8600 Diksmuide www.wwt.be WOS 3600 Genk www.wos-genk.be Wubben Aflaatolie 2910 Essen

Met senTRAL hebt u alle info meteen bij de hand ! www.senTRAL.be: dé website voor veiligheid, milieu en arbeidsgeneeskunde Gemaakt in samenspraak met preventieadviseurs, milieucoördinatoren en arbeidsgeneesheren uit de praktijk. senTRAL is de enige website in België met:

• • • • • • •

wetgeving commentaar op de wetgeving commentaar op rechtspraak de praktische uitvoering van de wetgeving praktische en invulbare werkdocumenten in Word en Excel formaat de volledige NBN basisnormen nieuws

voor de drie domeinen.

Kluwer • Ragheno Business Park • Motstraat 30 • 2800 Mechelen

Interesse? Een demo op maat?

Bel ons op 0800 30 144 34

SG Revolution: Maak komaf met lekke banden!

Bespaar geld en verhoog uw productiviteit met onze innovatieve reeks SG Revolution banden. Deze duurzame band, ontworpen voor de meest veeleisende omgevingen, is bestand tegen sneden en scheuren veroorzaakt door losse en scherpe voorwerpen op de werkplek.

Zo wordt verloren tijd ten gevolge van dure bandherstellingen tot een minimum beperkt.

SG Revolution banden SG Revolution banden – erkende specialisten in de afval- en recyclingsector, doen onze klanten tijd en geld besparen doordat er geen lekke banden meer hersteld moeten worden. Bovendien gaan ze langer mee, kunnen ze gemakkelijk worden gemonteerd en bieden ze hetzelfde rijcomfort als gevulde luchtbanden, waardoor uw bestuurders en uw machines langer productief blijven.

Bel ons vandaag nog en ontdek hoe wij uw afval- en recyclingactiviteiten productiever kunnen maken.

WEB: WWW.BELTYRE.BE EMAIL: INFO@BELTYRE.BE TEL.: +32-(0)89-65 64 11

Met milieubeleid ga je best om met kennis van zaken.

Advertentie 148x100 CMYK.indd 2

7/06/10 19:46

B O VA environmental consulting

Ruime ervaring en expertise in: Stortplaatsbeheer

(erkend deskundige, inrichtings- en afwerkingsplannen, ...)

Studies TOP, grondreiniging en baggerwerken

(inrichting, ...)

Afvalstoffenstudies en -beheer (optimalisatie beheer, gebruikscertificaten, ...)

Haalbaarheidstudies

(milieutechn., fin.-econ., maatsch. aanvaardbaarheid, ...)

Milieueffectenrapporten

(MER, ontheffingsnota’s, ...)

Milieueffectenstudies

M-tech is gespecialiseerd in: Milieuvergunningen

Milieucoördinator

(extern, bijstand, ...)

Milieuvergunning

(opmaak, begeleiding, ...)

Milieuauditing

(due diligence, compliance, ...)

Bodemstudies

(erkend Bodemsaneringsdeskundige type II)

Bodemonderzoeken

Externe milieucoördinatie

(oriënterende en beschrijvende bodemonderzoeken)

Milieuaudits en ISO

Bodemsaneringsprojecten

Veiligheidsrapportage en -studies

Grondverzetstudies

Hasselt

Maastrichtersteenweg 210, 3500 Hasselt T. 011/22 32 40 • F. 011/23 46 70

Gent

Industrieweg 118/4, 9032 Gent T. 09/216 80 00 • F. 09/375 36 17

Milieueffectenrapportage en -studies

Second opinions

Open ruimte en planologie

Brussel

Clovislaan 82, 1000 Brussel T. 02/734 02 65 • F. 02/734 61 80

Authority engineering

Energiestudies

Namur

Av. Comte de Smet de Nayer 2/28, 5000 Namur T. 081/22 60 82 • F. 081/22 99 22

(impactbepaling, remediërende maatregelen, ...)

ADR-regelgeving

Expertise en bemiddeling

Afval- en bodemwetgeving

(ook begeleiding van saneringswerken) (technisch verslag, studie ontvangend terrein, ...) (bodemonderzoeken, milieumanagement, ...)

(haalbaarheid, onderbouwing, overleg overheden, ...) (conflictbemiddeling, ...)

Geert Bogaert, GSM 0495 274 185 - geert.bogaert@ecobova.be Nieuw adres vanaf dec 2010: Wellingstraat 102 - B-9070 Destelbergen

Tel. 09/328.11.40 - Fax 09/328.11.50

info@m-tech.be

Wetenschapspark 1 (Greenbridge, Plassendale I) - B-8400 Oostende Tel. 059 33 92 51 - Fax 059 33 92 59

www.m-tech.be advertentie-bova.indd 1

30/09/2010 15:26:50

36