Glossy: alles over de combinatie werk en zorg by Femma

Alles over de combinatie werk en zorg mei 2014 Tijdschrift - 1099 Brussel X BC 6433 - maandblad, verschijnt niet in JULI EN augustus - P 106 334 - Urbain Britsierslaan 5 - 1030 Brussel

www.

Uw schoenenspecialist: kleine en grote maten !

1000m2 TOPMERKEN

YouthStyle: BjörnBorg LaCoste All-star Jack&Jones Riverwoods LeCoqSportif Vans Dc Gravis Asics Adidas BullBoxer Nike Dr.Martens Timberland Maruti Cat Keuze uit vele modellen en Kleuren !!

.com

MensStyle: Hugo Boss Black & Orange Floris Van Bommel VanGils TommyHilfiger Replay Giorgio Riverwoods CycleurDeLuxe Classic: VanBommel Ambiorix Lloyd Solidus Timberland Australian Geox Sebago Scapa Specials: Bugarri (+8cm) Clarks Ara Think! Rockport (300gr) Mephisto FinnComfort

GirlsStyle: Timberland Brako Spm Jhay Hee BjörnBorg Riverwoods Weekend TommyHilfiger Dr.Martens FlyLondon TerreBleue ZapaNegra Lady: PeterKaiser Gabor Mephisto Think! Ara DanieleTucci Elnaturalista Geox Wolky Loints

voor losse steunzolen

Helpen bij Rug-,Heup-,Voet-,en Spierklachten: MBT (+120p.) FINNAMIC by FinnComfort MEPHISTO (+120 mod.) the SANO technologie !! Walking/Running: Lowa (+500p.) Meindl Brooks Mephisto-Allrounder Rockport Asics Teva

WAARDEBON EURIKA-SHOE BVBA HANDELSSTRAAT 141 1840 LONDERZEEL MALDEREN-STATION TEL. (052) 33 30 01 e-mail: eurika@telenet.be

Open: Naam werkdagen van 9 tot 20 u. Adres zaterdags van 9 tot 19 u. gesloten zon- en feestdagen.

VOLG WEGWIJZERS: Malderen - station

€ 13 Bij aankoop van een paar schoenen vanaf € 93 en niet cumuleerbaar met andere kortingen.

Datum

ELKE DAG OPNIEUW: VELE NIEUWE EN TEVREDEN KLANTEN !!

Niet geldig tijdens de sperperiode.

KIDS: Rondinella Kipling Cks Birkenstock LittleDavid Cks Geox Piedro Ricosta Vans Dc BjörnBorg Pepino TerreBleue All-Star Timberland LelliKelly Lowa Crocs Stones and Bones: Talk&Play-Event: 30/4/14

Met uitneembaar voetbed EN kleine/grote maten ! Durea Verhulst Ara Loints Softwaves Remonte MephistoMobils Allrounder Rockport Romika Fidji BrakoAnatomics Rieker Vabene Gabor Newdress Chroomvrij/arm: Think! MissClair Brako FinnComf. Wolky Elnaturalista Vital FitFlop Birkenstock Ronny Diabetici: Varomed My+ClassicWalker Solidus Crocs

Het eerste woord

Femmaleden aan het woord over hun combinatie van werk en zorg

Sandra

Marie-Louise

Sandra Temmerman (35), getrouwd, heeft drie kinderen en werkt voltijds als accountmanager in een communicatiebureau. 'Een goede combinatie van arbeid en gezin lukt enkel als je sterk staat als koppel. Wanneer je samen een goed evenwicht vindt tussen werken, samenwerken in het huishouden, vrije tijd en tijd voor jezelf, dan lukt dat goed. Niet alles moet perfect zijn!'

Marie-Louise Robberechts (60), alleenstaand, heeft één zoon (39) en werkt voltijds als bediende. 'Ik vind het belangrijk om niet te blijven stilstaan in het leven en vooruit te kijken, zeker wanneer je ouders ouder worden. Want zorgen voor je ouders is zwaarder dan je kinderen grootbrengen. Gelukkig krijgen we hulp van een thuiszorgdienst.'

Greta

R'Himo

Greta Cherrettée (46), getrouwd en werkt voltijds als schoonmaakster. Haar kinderen van 22 en 20 zijn het huis al uit. 'Doordat ik heel vroeg begin te werken, ben ik al om 13u thuis. Ik heb dus heel veel tijd om naast mijn werk ook al mijn huishoudelijke taken te doen. In het weekend ga ik bij mijn dochter schoonmaken. Mijn werk is dus heel goed combineerbaar met mijn gezin!'

Sofie Sofie Goorden (31), getrouwd en werkt voltijds als bediende. Ze heeft twee kinderen van 5 en 9, waarvan één kindje met autisme. 'Mijn grootste tip? Plannen! Wanneer je op voorhand weet wat je gaat koken en alle boodschappen al in het weekend doet, dan is het in de week al veel rustiger. Je moet vooral ook goed voor jezelf zorgen en kleine momentjes voor jezelf inlassen. Daarom ben ik heel actief binnen Femma, dat vind ik heel erg belangrijk!'

R'Himo Assecoum (50), getrouwd en werkt deeltijds als groepsbegeleider bij Femma. Ze heeft drie kinderen. ‘De combinatie van werk en het gezinsleven is niet altijd makkelijk geweest voor mij. Vooral toen de kinderen klein waren en ik naast mijn job nog studeerde om mijn bachelor diploma te halen! Gelukkig hielp mijn man mee in het huishouden. Anders was het niet gelukt.’

Dit magazine kwam tot stand met steun van het Instituut voor de Gelijkheid van Vrouwen en Mannen

inhoud

mei

Het afgelopen jaar maakten wij de oefening om een wereld te verbeelden waarin we onze kinderen willen grootbrengen.

colofon

Redactieadres: Femma vzw | Femma | Urbain Britsierslaan 5 | 1030 Brussel | Tel. 02 246 51 11 | E-mail: redactie@femma.be Verantwoordelijke uitgever: Eva Brumagne | Femma vzw | Urbain Britsierslaan 5 | 1030 Brussel Hoofdredactie: Lobke Gielkens en Jade Yorks Corrector: Kries Claeys en Bob Daelemans Administratie: Gerda Notebaert Reclameregie: Publicarto nv | Sylvain Van Der Guchtlaan 24 | 9300 Aalst Tel. 053 82 60 80 | Fax 053 82 60 90 Vormgeving: Gevaert Graphics | Zwevezele Druk: Corelio Printing | Erpe-Mere Femma is het magazine van Femma vzw, verschijnt tien keer per jaar en wordt bezorgd aan alle Femmaleden. Lidgeld: 30 euro Coverillustratie: Hilde Groven Algemene inlichtingen Femma vzw: tel. 02 246 51 11 of femma@femma.be - www.femma.be Femma is niet verantwoordelijk voor de inhoud van de advertenties.

2 Abonnementen: Anita Monsieur | Tel. 02 246 51 21 of mail naar anita.monsieur@femma.be 4

n in d e r e lein)k k f. ( e r z ja a a j on i n e w p n o l e t afge d w il l a ar w er el er k m on s he j w i r w o n o Welke ge tv o or , v r oe t heef or g, v ? z c n e r e p o d s o e bi tv di e r e k en e b ie d er el d r s w er e ruimt g i r l l e i Ee n w e w m e zo’n o r v r ij k v e el s je h o il i e, v o e di e o o e m l a f r e en en n um m et de v r ien d In dit . p ziet. M a t i h u c s itzicht a r e m em vo or u F b ur g t r e o h o i in s met d er v 2 5 me kiezer n k w er el a o v o di g e a ar z in g e n t v ol le e ti c i m i h l o e j v er k ie p il le en . W w e ve et op s p ir e r n h o p en i e in d t h t v l e a J a ! h r at kan on s ve en? D z e l r e d o s si be.’ mm a . e f . w ww

Werken en zorgen 3 6

Het eerste woord De wereld van super koppel Staf en Joke: ‘Zorg voor de kinderen en het huishouden? Wij doen het allemaal samen!’ 14 Culinair: Koken in 15 minuten met Jamie Oliver 17 Culinair: Femmamadammen over hun snelle kookkunsten 18 Wie zorgt het meest? De resultaten van onze enquête Combinatie Arbeid en Zorg. 22 Femma’s toekomstverhaal In deze wereld willen wij onze kinderen grootbrengen 27 Door de generaties heen 30 Interview Feministe Asha ten Broeke over gelijkenissen tussen mannen en vrouwen 33 Zelfgemaakt Maak kunst van je agendadrukte! 36 Interview Peggy en Sofie over hun zorgtaken 42 Fotoreportage Zo werken we bij Femma 44 Interview Femmapersoneelsdirecteur Bieke Verhoelst over het nieuwe werken bij Femma 48 Interview Combineren in je eentje. Alleenstaande moeder Katrien over lastige keuzes 54 Interview Kinderopvang zoals het hoort. Felies-directeur Elke Verdoodt legt uit. 58 Reportage Iedereen 4/5. Op bezoek bij communicatiebedrijf Jusbox

‘Mi jn gez ell

i ge w e rk

p l e k th u

Nog meer in Femma i s.’

12 40 47 51 52 62 64 66 67 67

Kortgeknipt Femmaverhalen Vier femmaleden over hun pelgrimstocht door Israël Rustpunt Column Garantie Vraag het aan Femma Op hoeveel maanden ouderschapsverlof heb ik recht? Uit in Vlaanderen Femmavrouwenreizen: Lekker loslaten in New York Spel We maken er een Droedelpotje van Het Laatste woord is aan medevoorzitster Chris Linsen Koop een Femmapas!

MEI 2014 | FEMMA |

deWereldVan

Tekst ilse de vooght Fotoâ&#x20AC;&#x2122;s sarah van der elsken

| F EM M A | M E I 2 0 1 4

samen Staf en Joke doen het

‘Bij ons is het niet de vrouw die wast, strijkt en poetst’ Zij het poetsen en het strijken, hij de tuin en de auto. Zij de poepluiers, hij de speeltuin. Hij voltijds betaald, zij een deeltijdse job. Eerlijk verdeeld? Nee, maar wel het patroon in vele huishoudens. Joke en Staf organiseren hun wereld anders. Staf huisvadert en werkt halftijds, Joke werkt vier vijfde. De huishoudelijke klussen zijn eerlijk verdeeld, ook de saaie! En de kinderen? ‘Samen, inclusief de poepluiers’ klinkt het eensgezind.

MEI 2014 | FEMMA |

Mannen zijn steeds meer betrokken bij de opvoeding van de kinderen en het huishouden. Maar van een trendbreuk -zijnde een gelijke verdeling over de seksen- is nog geen sprake. Bijna driekwart (74%) van het ouderschapsverlof wordt opgenomen door vrouwen. Vrouwen spenderen gemiddeld 9u55 meer per week aan huishoudelijke taken en 1u47 meer aan kinderzorg en opvoeding. Mannen en vrouwen verschillen niet alleen in het aantal taken dat ze opnemen, maar ook in het soort taken. Tuinieren, de auto wassen en klussen zijn typisch taken die mannen opnemen, terwijl afwassen, schoonmaken, wassen en strijken voor de rekening van de vrouwen zijn. Boodschappen doen en administratieve taken verdelen ze dan weer min of meer gelijk. Mannen kiezen vooral taken die flexibel in te plannen zijn, bijvoorbeeld in het weekend of na de werkuren. Vrouwen voeren de routine taken uit die op geregelde tijdstippen moeten gebeuren. Onderzoek toont ook aan dat in 80% van de gevallen, de taken die hoofdzakelijk door vrouwen worden uitgevoerd, uit plichtsbesef of uit noodzaak worden uitgevoerd. Taken die mannen meestal uitvoeren, zoals tuinieren, gebeuren in 60% van de gevallen uit plezier.

| F EM M A | M E I 2 0 1 4

Staf en Joke, jullie passen niet in het doorsneeplaatje. Hoe organiseren jullie de zorg voor de kinderen? Staf: ‘Bij de geboorte van ons eerste kind vulde Joke haar moederschapsverlof meteen aan met ouderschapsverlof. De 10 dagen vaderschapsverlof die ik kreeg, vond ik ondermaats. Ik besliste om ouderschapsverlof te nemen toen Joke terug moest gaan werken. Daarna ging ik vier vijfde werken. Bij ons tweede kind deden we hetzelfde: Joke nam moederschaps- en ouderschapsverlof op, en ik startte mijn ouderschapsverlof als Joke terug moest gaan werken. Daarna schroefde ik mijn vier vijfde terug naar een halftijdse baan, met tijdskrediet. En volgend jaar, wanneer mijn tijdskrediet op is, ga ik terug vier vijfde werken. Ik wilde dit echt. Ik wil bij mijn kinderen zijn, waarom heb je ze anders?’ Joke: ‘Ze vonden het op het werk wel speciaal dat jij het ging doen, hé Staf. Zorgen voor de kinderen associeerden ze niet direct met papa’s. Ik was er wel blij mee. Het was voor mij minder pijnlijk om terug te gaan werken omdat ik wist dat onze kinderen in goede handen waren. Maar mijn weken

waren van die stramienweken. ‘s Morgens vroeg opstaan, ‘s avonds om half zeven thuis van het werk en een uur later de kinderen in bed. Vervolgens het weekend en dan begon het weer opnieuw. Dat stak mij gigantisch tegen. Ik zag de kindjes niet. Om ze toch minstens een paar keer per week iets langer dan twee uur per dag te zien, koos ik ervoor om vier vijfde te werken.’ Heeft die beslissing om minder te gaan werken, gevolgen gehad voor jullie carrière? Joke: ‘Ik moet soms passen voor interessante projecten omdat ze er echt niet bij kunnen.’ Staf: ‘Ik maakte deel uit van een managementteam van drie mensen en ik werkte 120%. Met de kinderen in aantocht heb ik die functie opgegeven. Sindsdien werk ik als senior-projectleider. Het interesseerde me echt niet meer, dat harde werken.’ En die functie vier vijfde houden, kon niet? Staf: ‘Nee, dat was echt onmogelijk. Zelfs toen ik halftijds wilde gaan werken als senior-projectlei-

der, stelden collega’s zich de vraag of dat wel kon in die functie. Ik had evenwel het geluk dat een oudere collega diezelfde functie uitvoert in een landingsbaan, dus ook halftijds. Als dat voor haar kon en normaal is, dan moest dat voor mij toch ook kunnen? Met dit verschil dat het voor mij tijdelijk is en dat ik over een jaar terug 80 procent ga werken. Voltijds werk ik niet meer, daar overbruggen we de schoolvakanties niet mee.’ Kregen jullie reacties op jullie keuze om te minderen met werken? Joke: ‘Over mijn keuze om te minderen, maakte onze omgeving geen opmerkingen. Bij vrouwen is minderen met werken aanvaard. Maar over Staf zijn beslissing om halftijds te gaan werken kwam wel eens de opmerking ‘Amai die heeft dat goed bekeken, mag die dat van u?’

’Voltijds werk ik niet meer, daar overbruggen we de schoolvakanties niet mee’

Staf: ‘Ja, er zijn er die denken dat ik ga fietsen of vissen in plaats van het huishouden te doen en voor de kinderen te zorgen.’ Joke: ‘ Ze denken dat hij halftijds vakantie heeft en zich amuseert.’ De kinderzorg delen jullie alvast samen, maar hoe zit het met de huishoudelijke klussen? Joke: ‘Wij hebben geen typische taakverdeling waarbij de vrouw wast, strijkt en poetst en de man de auto wast en voor de tuin zorgt. Staf doet eigenlijk alles. We zijn begonnen met een strikte taakverdeling, maar wel een realistische, in verhouding tot wie er het meeste thuis is. Ondertussen zijn die afspraken wat verwaterd, tot grote spijt van Staf. Staf organiseert graag en goed. Hij maakte excelbladen waarin precies stond wie welke klussen wanneer moest doen. Staf doet het meest in huis omdat hij vaker thuis is. Ik haal de kindjes maandag en dinsdag op en kook die dagen ook. Staf doet hetzelfde woensdag, donderdag en vrijdag. Strijken doen we niet, wel de was en de plooi.’ Staf: ‘We kopen bewust kleren die we niet hoeven te strijken.’ Joke: ‘Dat wil zeggen met genoeg polyester in.’ Staf: ‘En we hangen onze was goed op.’ Joke: ‘Ik doe wat ik moet doen maar Staf houdt ook nog eens bij wat we gedaan hebben.’ Staf: ‘Ja en dan merken we dat Joke toch wel nonchalanter met de taakverdeling omgaat dan ik. Met een weekend koken, bedoelt Joke soms een weekend naar de chinees en de frituur gaan!’

MEI 2014 | FEMMA |

Staf, hoe komt het dat jij het evident vindt om het huishouden mee te runnen? Staf: ‘Mijn moeder werd zwaar ziek toen ik 15 jaar was. Mijn vader deed vanaf dan het huishouden. Ik heb het thuis dus wel gezien. En later, toen ik studeerde en op kot ging, deed ik ook alles zelf.’ Joke: ‘Toen ik hem leerde kennen, kon hij alles al.’ Wat betekende het financieel voor jullie om minder te gaan werken? Joke: ‘We kopen bewuster.’ Staf: ‘Toen ik overschakelde naar halftijds, was het echt wel aanpassen. We verloren een flink stuk inkomsten maar we zijn het snel gewoon geworden om het met minder te doen.’ Joke: ‘Vroeger laadden we onze winkelkar vol zonder na te denken. Nu letten we wel op wat we kopen.’ Staf: ‘Nu hebben we ook een compostvat. Vroeger smeten we het groenafval weg. Een vuilzak per week. Een compostvat is ecologisch en spaart ons een vuilzak uit.’

’Toen ik overschakelde naar halftijds, was het echt wel aanpassen. We verloren een flink stuk inkomsten maar we zijn het snel gewoon geworden om het met minder te doen’

Joke: ‘Die ingrepen doen ons geen zeer. We smeten vroeger het geld ook niet buiten. Alles kan doorgaan, vakanties, eens uit eten gaan…’ Staf: ‘Maar we gaan wel iets anders op vakantie. We huren bijvoorbeeld een huisje en stellen een dure rondreis uit. Betekent meer thuis zijn, ook meer tijd om te koken en milieubewuster te leven? Staf: ‘Voor ons wel. Wij nemen inderdaad onze tijd en koken doorgaans met verse producten. En

zowat onze ganse stadstuin is een moestuin geworden. Toen ik vier vijfde werkte, was vrijdag mijn tuinwerkdag.’ Joke: ‘En omdat we meer thuis zijn, hebben we ons een tijdje geleden ook ingekocht in de oogst van een bioboer in een naburige gemeente. Op vrijdag haalden we dan onze groenten met de fiets op. Een fijne trip. We stopten ermee toen ons tweede kindje kwam en zijn middagdutje moest doen, maar we zijn van plan om terug in zo’n initiatief te stappen.’ En hollen jullie jezelf minder voorbij? Joke: ‘Nee, maar dat komt omdat we momenteel allebei op het werk in een piekperiode zitten en overuren kloppen.’ Staf: ‘We lopen van ons werk naar de kinderen en omgekeerd. Het is een estafetterace. We geven het stokje thuis aan elkaar door.’ Joke: ‘Het is druk omdat het piekt op het werk maar ook omdat onze kinderen, met 6 en 3 jaar, nog klein zijn en omdat we geen opvangnetwerk dichtbij hebben.’ Staf: ‘We hebben één nonkel in de buurt. Voor de rest woont iedereen ver. En onze families zijn klein. Mijn vader komt eens in de veertien dagen onze kinderen van school halen. Hij vertrekt daarvoor om 14 uur en is pas om 19 uur terug thuis. Zelfs met minder werken, blijft het druk en in zo’n piekperiode op het werk, gebeurt veel pas in het weekend: poetsen, wassen, strijken, boodschappen doen,…’ Keren jullie ooit terug naar een voltijdse baan? Joke: ‘Ik weet het niet. Ik werk eigenlijk voltijds in vier vijfde. Maar wat ik te veel doe, kan ik wel recupereren.’ Staf: ‘Voltijds niet meer. Op mijn werk is het een uitzondering. Slechts zes van de 22 werknemers werken voltijds. Twee van die zes hebben geen kinderen. De rest combineert werken met de zorg voor kinderen en voor ouders. In mijn werkcultuur is een vier vijfde gewoon. Desondanks ben ik er momenteel wel de enige man met kinderen die deeltijds werkt.’

Leestip Hoeveel is genoeg? Geld en het verlangen naar een goed leven. Robert & Edward Skidelsky

| F EM M A | M E I 2 0 1 4

InspIratIedagen van donderdag 1 mei tot en met maandag 12 mei

gratIs* vaatwas twv € 1500,-

10% kortIng op BBQ keukenelementen van Boretti

n eeWIN

kOffIEDEGustAtIE MEt DOvy-WAfEls Zondag 4 mei Zaterdag 10 mei Zondag 18 mei telkens van 14u - 18u

Wij maken úw keuken!

Open op zondag gesloten op woensdag www.dovy.be OPEN OP DONDERDAG 1 MEI

Aalst │ Doornik │ Grimbergen │ Hasselt │ Herent │ Ieper │ Maasmechelen │ Maldegem │ Mechelen │ Oostakker │ Roeselare │ Schoten │ Sint-Niklaas │ Sint-Genesius-Rode │ Turnhout │ Waregem │ Zuienkerke *

Actie geldig van 1/05/2014 tot en met 31/05/2014. Voorwaarden -> vraag er naar in één van onze toonzalen. Actie niet cumuleerbaar met andere acties

Richtprijs = Inclusief levering & plaatsing, excl. toestellen, excl. BTW en met laminaten werkblad.

kOrtgeknipt

Leuke Mamamarkt Het STOP-principe Ecotip

Al gehoord van het STOP-principe? Het is een handig trucje om je mobiliteit duurzamer te maken. S = Stappen T = Trappen O = Openbaar vervoer P = Privaat vervoer

Kom de dag vóór moederdag naar de Leuke Mamamarkt! Op deze gezellige en trendy pop-up markt vind je leuke (web)winkels, handgemaakte spulletjes en leuke mama’s die tweedehandskleertjes en hebbedingen verkopen. De Leuke Mamamarkt vindt plaats op 10 mei in zaal 't Centrum Breendonk! Meer informatie vind je op www.leukewereld.blogspot.com Meer mamaverhalen vind je ook in de volgende editie van jouw Femmamagazine. Die staat in het teken van mama’s en oma’s!

Pas als de eerste drie alternatieven onmogelijk zijn, is het gebruik van de auto te verantwoorden. De bedoeling is om de baan vrij te maken voor de zachte Pas dit regeltje ook toe voor weggebruikers ten nadele van het privévervoer, de auto dus. Op meer en meer je gezinsverplaatsingen. plaatsen (steden en gemeenten, univerMisschien ga je zelfs sneller siteiten…) wordt dit principe als leidraad vooruit dan als je met de voor mobiliteit gebruikt.

auto in de file staat.

! d r e e t i c i l Gefe

nquête C die onze e

ombinatie

Arbeid en

Zorg

Werkdag van zes uur? Zweden probeert het uit!

naars ren 21 win W ij felicite invulden. euro voor bon van 50 s n e e li e e n F e rs jg a der kri W inna onthaalou Zij én hun d: der: Onthaalou Dreamlan selaar en rt a A , u o Ham der: en ✤ Najate a Bouziane, Hobok utem en Onthaalou Yasminerschuere, Kruishooutem ✤ Jene Ven Dewever, Kruish o en Onthaalouder: Marle Cuypers, Tessenderlerlo der: ✤ Sofie erbergske, Tessend poort en Onthaalou e s, V ilvoord ’t Lett de Schepper, Nieuwrt u e T hum a o iq o ce in p y m o w o J u D ie r: N ✤ thaaloude T’Jaeck x, Cindy lems, Zemst en On il W n ✤ A an 50 euro lruy tbon v o C n e e n Zij krijge Oris, Bil zen d ✤ Hilde uy ten, Herk-de-Sta ✤ Anja L Fobe, Hamme onde ✤ Nanc yVerstappen, Dendermlgem ve A e ✤ Hild an Steenbrugge, nster ✤ Lien V Denorme, Ingelmu beek-Oppem ✤ DebbySterkmans, Wezem , Meise ✤ Anne ese Demeulenaere aat ✤ Annelie Pauwels, Brasschrne ✤ Nadin le Boudewijns, Deu ce b o o k . uête via Fa q n e ✤ Mireil ze n o elde n 50 euro. e Walle de Riet van d jgt een Colruy tbon va Ook zij kri | F EM M A | M E I 2 0 1 4

Ambtenaren van de Zweedse stad Göteborg werken binnenkort maar zes uur per dag in plaats van hun gebruikelijke zeven uur. Ze behouden bovendien hun volledige loon! Het stadsbestuur experimenteert met een nieuwe indeling van de arbeidsuren om meer jobs te creëren en het ziekteverzuim terug te dringen. Bovendien hoopt Göteborg op deze manier geld te besparen door de efficiëntie op de werkvloer te verhogen. Om het verschil te kunnen vaststellen, wordt de test uitgevoerd op twee departementen. De ene groep zal zes uur werken, de andere de gebruikelijke zeven. Nadien worden beide groepen vergeleken om te zien of de groep van zes uur minder snel ziek wordt en zich fitter voelt na een werkdag. Een eerdere test in een autofabriek leverde alvast hoopvolle resultaten op, liet viceburgemeester Mats Pilhem weten.

Duitsland worstelt met der en die

Me-Time

Officiële communicatie moet voortaan geslachtsneutraal. Daarom gaan steeds meer stemmen op om der en die af te schaffen. Leerkrachten wordt bijvoorbeeld aangeraden om niet langer ‘Studenten’, ‘Studentinnen’ of ‘Student(inn)en’ te gebruiken, maar bijvoorbeeld ‘Studierende’, wat je kan vertalen als ‘studerenden’ of ‘zij die studeren’. Angela Merkel zal in het vervolg dan geen Bundeskanzlerin zijn, maar de neutrale titel Bundskanzler krijgen.

Wij willen allemaal zó graag die mooie, hartelijke, vrolijke, goed georganiseerde, slanke, sportieve, slimme moeder, dochter, vrouw, vriendin zijn... en dus lopen we rond als gefrustreerde Duracellkonijntjes. Heb jij ook het gevoel nooit meer aan jezelf toe te komen? Dan brengt dit boek fantastisch nieuws: it’s ME-TIME! Gezondheidscoach Martine Prenen schreef hét ultieme survivalboek voor drukbezette vrouwen, met handige tips & tricks, lekkere receptjes en gouden do’s en don’ts die ervoor zorgen dat je in no time weer kunt lachen, dansen, huppelen en léven. Wij bij Femma zijn vooral fan van het bijgevoegde stappenplan: hoe leer ik anderen dat de vaatwasser niet bijt! En dankzij haar tips voor een eenvoudig huishouden, waarbij ieder lid van het gezin zijn taken heeft, loopt jullie huishouden als een trein. Me-Time – Martine Prenen, uitgegeven bij LANNOO – EAN 9789401413770 – 24,99 €

Z Ben jij al eens gaan neuzen naar www.femma.be/zingeving? Je vindt er alle info over onze hulde aan ‘roze blikken’. Zette jij jouw roze blik al op? Dat kan nog steeds! Scrol op onze nieuwe Z-pagina zeker ook eens naar het blokje ‘inspiratie’ en ontdek er een schat aan inspirerende quotes, gedichten, teksten en verhalen!

Kilootje minder Promotieprijs

€14 ipv € 18

an v k Boemaand de

Kilootje minder is een unieke en praktische gids, opgebouwd rond drie pijlers: voeding, beweging en caloriecontrole. Je vindt er lekkere, gezonde en lijnvriendelijke recepten in, aangevuld met beweegtips en praktische oefeningen. Veel meer dus dan wat je van een gewoon kookboek verwacht.

Mis dit aanbod niet en surf snel naar onze website www.femma.be Klik rechtsboven op Femma Boetiek en bestel dit boek met de code mei14

Femma’s trendrapport De samenleving evolueert snel. Femma kijkt verwonderd, soms bewonderend of verontwaardigd naar wat er om ons heen gebeurt. Zo krijgt onze visie vorm. We delen onze inzichten graag om onszelf uit te dagen en anderen te inspireren en te mobiliseren. Met een lijvig rapport vatten we een aantal trends en geven we aan hoe wij ermee aan de slag gaan. We hopen dat ook het ruimere middenveld en het beleid zich aangesproken voelen. Het volledige trendrapport vind je op www.femma.be/trendrapport Veel leesplezier! MEI 2014 | FEMMA |

culiNair

Koken in 15 minuten Doordeweeks is uitgebreid tafelen geen optie. Je komt laat thuis van je werk, hebt een slaperig kind rond je hangen en je maag geeft te kennen dat er snel een (heerlijke) maaltijd op tafel moet komen. De oplossing van deze huishoudelijke chaos? Snel en efficiĂŤnt koken. De Britse televisiekok Jamie Oliver biedt uitkomst met zijn boek Jamie in 15 minuten.

| F EM M A | M E I 2 0 1 4

Sissende kipfajita’s

Gegrilde paprika, salsa, rijst & bonen Ingrediënten bij de hand Waterkoker klaar Blender Grillpan, op hoog vuur Middelgrote koekenpan, op matig hoog vuur Grote pan, op matig vuur

VOOR 4 PERSONEN | 610 CAL. Salsa 1 gedroogde chipotle- of anchopeper 2 lente-uitjes 1 grote rijpe tomaat ½ bosje verse koriander 1 verse rode Spaanse peper 2 limoenen 2 theelepels balsamicoazijn 1 eetlepel zoutarme sojasaus Fajita’s 2 paprika’s, verschillende kleuren 1 rode ui 2 kipfilets van 200 g elk, zonder vel 1 volle theelepel gerookt zoet paprikapoeder, plus extra voor erbij olijfolie Rijst & bonen 1 blik van 400 g gemengde bonen ½ theelepel komijnzaad 1 verse rode Spaanse peper 1 pak van 250 g gekookte bruine rijst 1 citroen Daarbijj 4 volkorentortilla’s 4 eetlepels magere yoghurt 20 g feta

Verkruimel de gedroogde peper in de blender en giet er voldoende water bij om ze te laten wellen. Maak de lente-uitjes schoon en doe ze met de tomaat, de steeltjes van de koriander, de verse Spaanse peper, het sap van 1 limoen, de balsamicoazijn en de sojasaus in de blender. Doe het deksel op de beker en laat hem even zo staan. Snijd de steeltjes van de paprika’s en verwijder de zaadjes, scheur ze in stukjes en leg ze in de grillpan. Pel de rode ui, snijd hem in vieren, doe de partjes bij de stukjes paprika in de pan, strooi er een snuf peper en zout op en schroei ze rondom. Leg de kipfilets op een groot stuk bakpapier en hussel ze met peper, zout en het paprikapoeder door elkaar. Vouw het papier over de filets heen en sla ze plat met een deegroller tot een dikte van 1,5 cm. Leg ze met 1 eetlepel olie in de koekenpan, keer ze na 3 tot 4 minuten om en bak ze goudbruin en gaar. Laat de bonen uitlekken, spoel ze af en doe ze met 1 eetlepel olie, het komijnzaad en de hele Spaanse peper in de grote pan. Schep ze een paar minuten geregeld om tot de bonen een krokant velletje hebben. Pureer alles in de blender tot een glad geheel en schenk het in een serveerschaaltje. Roer de rijst en het sap van 1 citroen door de bonen en warm ze goed op. Schep de gegrilde groenten op een plank en warm de tortilla’s op in de grillpan. Snijd de kip in reepjes en serveer ze bij de gegrilde groenten, de rijst en bonen, de tortilla’s en partjes limoen. Schep wat klodders yoghurt over de groenten en bestrooi de hele boel met de verkruimelde feta en blaadjes koriander.

Jamie in 15 minuten van Jamie Oliver, Kosmos Uitgevers

MEI 2014 | FEMMA |

Ingrediënten bij de hand Waterkoker klaar Oven op 130 °C/ Gasovenstand 1/2 Kleine pan met deksel, op hoog vuur Grote koekenpan, op hoog vuur Keukenmachine (met standaardmes) VOOR 4 PERSONEN | 665 CAL. ONEN | 665 CAL. Broodjes 4 zachte volkorenbolletjes 4 grote (gehalveerde) of 8 kleine platvisfilets (ongeveer 480 g in totaal), zoals schol, tongschar, bot of schar, zonder vel en graten 1 snufje cayennepeper ½ mok bloem olijfolie 25 g Parmezaanse kaas 1 bakje tuinkers 1 citroen Erwten 1 middelgrote aardappel 500 g diepvriesdoperwten ½ bosje verse munt Saus 6 cornichons 1 eetlepel kappertjes 1 kropje littlegemsla 250 g magere yoghurt ¼ bosje verse bladpeterselie 1 citroen

De beste broodjes vis

Erwtenpuree & tartaarsaus Ingrediënten bij de hand Waterkoker klaar Oven op 130 °C/ Gasovenstand 1/2 Kleine pan met deksel, op hoog vuur Grote koekenpan, op hoog vuur Keukenmachine (met standaardmes) VOOR 4 PERSONEN | 665 CAL. Broodjes 4 zachte volkorenbolletjes 4 grote (gehalveerde) of 8 kleine platvisfilets (ongeveer 480 g in totaal), zoals schol, tongschar, bot of schar, zonder vel en graten 1 snufje cayennepeper ½ mok bloem olijfolie 25 g Parmezaanse kaas 1 bakje tuinkers 1 citroen

Erwten 1 middelgrote aardappel 500 g diepvriesdoperwten ½ bosje verse munt Saus 6 cornichons 1 eetlepel kappertjes 1 kropje littlegemsla 250 g magere yoghurt ¼ bosje verse bladpeterselie 1 citroen

| F EM M A | M E I 2 0 1 4

Leg de broodjes in de oven.Snijd de aardappel in 0,5 cm dikke plakjes, doe die in de kleine pan, giet er voldoende kokend water bij om ze onder te zetten, leg de deksel op de pan en breng aan de kook. Leg de visfilets op een groot stuk bakpapier, kruid ze met peper, zout en cayennepeper en geef ze een jasje van bloem Leg de filets met 2 eetlepels olie in de koekenpan. Bak de filets goudbruin en rasp er als je ze omgekeerd hebt de Parmezaanse kaas over. Doe de doperwten bij de aardappelschijfjes in de pan, trek de blaadjes van het bosje munt, doe ze erbij en leg de deksel terug Doe de cornichons, kappertjes, sla en yoghurt in de keukenmachine. Breek de bovenste helft van het bosje peterselie en doe het in de machine, pers er de citroen boven uit, hak alles door elkaar, breng het mengsel op smaak en giet het in een kom. Giet de erwten en aardappelen af, pureer ze in de keukenmachine en breng ze op smaak. Haal als de vis gaar is de broodjes uit de oven en serveer ze met de erwtenpuree, tartaarsaus, plukjes tuinkers en partjes citroen

Snel eten op tafel tijdens een werkweek Tips van drie femmamadammen

Ethelka: ‘Ik heb bijna altijd iets in de diepvries zitten voor drukke dagen’ Liesje: ‘Ik zorg ook altijd voor soepgroenten (diepvriessoepgroenten uit de supermarkt) zodat ik altijd verse soep kan klaarmaken!’

Lobke: ‘Om de ochtendspits te overleven, zet ik ’s avonds de ontbijttafel al klaar’

Digital Content Manager Liesje Berteloot werkt 4/5, heeft 3 kinderen en is getrouwd:

Redactrice Lobke Gielkens werkt 4/5, heeft twee kinderen en woont samen:

‘Ik werk 2 dagen per week thuis en onze kindjes eten warm op school, dat maakt het al wat beter combineerbaar voor ons. ’s Maandags eten we de restjes van zondag of kook ik iets snel. Vaak schil ik ’s morgens al de aardappelen voor ’s avonds. In het weekend probeer ik onze koelkast te vullen met verse gesneden groentjes. Op dinsdag maak ik iets uit de diepvries klaar zoals een stoofpotje of hutsepot. Op woensdag werk ik niet, dus dan kook ik en maak ik meteen iets voor donderdag klaar. Op vrijdag heb ik meer tijd om te koken. Ik zorg ook altijd voor soepgroenten (diepvriessoepgroenten uit de supermarkt) zodat ik altijd verse soep kan klaarmaken!’

‘Mijn geheim om ’s avonds snel eten op tafel te toveren? Ik plan op voorhand wat ik op welke dag zal klaarmaken aan de hand van een weekmenu. Ik baseer mijn boodschappen op mijn menu zodat ik alles heb voor de hele week. Mijn boodschappen doe ik online via Collect & Go zodat ik niet te veel tijd hoef te steken in winkelen. En vaak staan we een hele zondagvoormiddag te koken voor de rest van de week . Wanneer ik eens niet heb kunnen koken door omstandigheden, ben ik echt kwaad op mijzelf. Met twee kleine kinderen in huis, vind ik het echt belangrijk om niet te laat te eten ’s avonds. Ik kies vaak voor gerechten die ik kan invriezen zoals spaghetti, pastasauzen, stoofvlees, witloof in kaassaus, puree, lasagne en soep. ’s Zondags koop ik 6 broden tegelijk die ik ook kan invriezen voor de rest van de week zodat we elke dag vers brood op tafel kunnen zetten. En om de ochtendspits te overleven, zet ik ’s avonds de ontbijttafel al klaar.’

Stafmedewerker De Praktische School Ethelka Dexters werkt 4/5, heeft 1 dochter en is getrouwd: “Mijn dochter is al uit huis, ik heb dus tijd om ’s avonds eten klaar te maken. Ik probeer dan ook bijna elke dag vers te koken. Wanneer ik geen zin heb om te koken, haal ik snel iets uit de diepvries of tover ik een snelgerecht op tafel. Een eiertortilla of een ovenschotel met courgette en gerookte zalm is zo klaar! Wanneer ik spaghettisaus of stoofvlees bereid, maak ik meteen dubbele porties om in te vriezen. Zo heb ik bijna altijd iets in de diepvries zitten voor drukke dagen.”

’S EIER ETHELK A

: TORTILL A

? Wat nodig jalotten • Paprika • •S K r ieltjes • Melk • • Eieren e tt C o ur g e en alse kr uid Provença

je het:

jan. Voeg s s in de pa je lt . ie e r k to e B ak d courgette pr ika en e melk lotjes, pa e n m et d m a s n re ie o v er de Kluts je e en giet dit t le e m et m o es. K r uid tot een e groentj d no g n r e e s g je kr ielt en en le id u r k e als nop. provença tjes bove r sttomaa e k le e k n e ! Smakelijk

Zo maak

MEI 2014 | FEMMA |

| F EM M A | M E I 2 0 1 4

ILLUSTRATIE EVELINE ester THIJS

enquete

MEI 2014 | FEMMA |

| F EM M A | M E I 2 0 1 4

MEI 2014 | FEMMA |

ILLUSTRATIE HILDE GROVEN

Femma’s toekomstverhaal

| F EM M A | M E I 2 0 1 4

In mei 2013 postte Sofie Verschueren, presentatrice bij Radio Nostalgie, op haar blog een open brief aan minister van Werk Monica De Coninck. Met die open brief reageerde ze op de uitspraak van de minister dat ‘alle vrouwen voltijds moeten werken’. Sofie, voltijds werkend en jonge moeder, vroeg aan de minister hoe ze tegelijk een goede moeder, vrouw, lief en werknemer kan zijn. De brief leidde tot een debat over de combinatie van arbeid en zorg, en was mede de aanleiding voor Femma om haar inspirerend combinatieverhaal neer te pennen. Dag Sofie, Vorig jaar lazen wij jouw open brief aan de minister van Werk. Je uitte het verlangen om meer bij je baby te zijn. Met je voltijdse baan lukt dit onvoldoende. Deeltijds werken of ouderschapsverlof zit er om financiële redenen niet in. Je zou het ook niet durven vragen aan je werkgever want dan word je immers niet meer als een goede werknemer gezien. De grootouders inschakelen in de opvang? Moeilijk want ze werken nog. Je bent bang voor de economische crisis die woedt, voor een pensioen dat er later misschien niet meer is, voor schoolvakanties die je niet zal kunnen overbruggen. Kortom, de toekomst boezemt je angst in. Het afgelopen jaar maakten wij de oefening om een wereld te verbeelden waarin we onze kinderen willen grootbrengen. We kwamen tot een wereldmodel waarin rechtvaardigheid en solidariteit centraal staan, mannen en vrouwen gelijk zijn en iedereen zich kan ontplooien. Een wereld waarin we kunnen werken (en loon naar werken krijgen!) maar waarin ook ruim tijd is om te (mantel)zorgen, om vrijwilliger te zijn en burger. Een klimaatvriendelijke wereld ook met een economie die opnieuw meer investeert in ‘de mens’ en minder in ‘de aandeelhouder’. Wij gaan voor een nieuw combinatieverhaal. Eentje dat past in een sociale, ecologische en economisch duurzame samenleving. En met een stevige femin- en femanistische inslag. Om dit te realiseren, moeten we ingrijpen in arbeidsduur, arbeidsorganisatie, in onze verlofstelsels, in kinderopvang, in fiscaliteit én in de beeldvorming over mannen en vrouwen. Maar wij zijn ervan overtuigd dat het kan. Wij maken immers de wereld!

Naar 30 uur als het nieuwe voltijds Sofie, je gaf al aan dat zorgen voor je kind erg belangrijk voor je is en dat je huidige voltijdse job hiervoor te weinig ruimte biedt. We bieden je een nieuwe voltijdse job aan, eentje van 30 uur. Wij zien in dit nieuwe voltijds verschillende voordelen. Het nieuwe voltijds zorgt voor ‘lucht’, voor een ontspannen combinatie van arbeid en zorg. Het geeft vrouwen en mannen evenveel kansen op de arbeidsmarkt. Voor mannen wordt het meer ‘bon ton’ om te zorgen; vrouwen krijgen meer gelijke kansen om op professioneel vlak te concurreren met mannen. De mannelijke kostwinnerscarrière is niet meer het heersende model. 30 uur per week als ‘voltijds’ bestempelen en niet als ‘deeltijds’, maakt voor een promotie naar een leidinggevende functie veel uit. Een 30-urenwerkweek geeft mensen meer tijd om kwaliteitsvolle relaties met familie, de kinderen, vrienden en buren te onderhouden. Bovendien geeft het mensen ook meer kans om actieve burgers te zijn, om in organisaties actief te zijn, om deel te nemen aan lokale activiteiten, om aan vrijwilligerswerk te doen, en om te mantelzorgen. Zo versterken we ons sociaal kapitaal en het gemeenschapsgevoel. Minder uren betaald werken is ook goed voor onze planeet. We verkleinen onze ecologische voetafdruk. Onder andere omdat we meer tijd hebben. En dus minder nood hebben aan spullen die we voor ons gemak kopen maar waaraan een stevig ecologisch prijskaartje hangt, zoals bv. kant-en-klare maaltijden en vliegtickets. Kwaliteitsvol werk Je schrijft, Sofie, dat je je werk ontzettend graag doet. En dat is fijn. Want in een kwaliteitsvolle combinatie van werk en gezin speelt de kwaliteit van werk een belangrijke rol. Kwaliteitsvol werk houdt in dat het je motiveert en dat je kansen krijgt om bij te leren. Het betekent evenzeer dat je



MEI 2014 | FEMMA |

niet problematisch overspannen wordt en voldoende autonomie krijgt. Daarnaast zijn goede arbeidsvoorwaarden belangrijk: carrièreperspectieven, jobzekerheid, uurroosters en verloning. Maar wist je, Sofie, dat slechts 1 Vlaming op 5 zo’n kwaliteitsvolle baan heeft? Bij Femma trokken wij resoluut de kaart van ‘Het Nieuwe Werken’. Onze cultuur is resultaatgericht. Onze directeurs werken coachend en vertrouwen erop dat wij in onze teams onze opdrachten tot een goed einde brengen. En we stellen in onze werking onze klanten - de duizenden Femmavrijwilligers - centraal. Voor hen doen we het! Zij maken immers Femma. Verloven Ouderschapsverlof nemen, is voor jou niet haalbaar, Sofie. Omdat jij er, als zelfstandige in bijberoep, geen vergoeding voor krijgt. Hetzelfde geldt ongetwijfeld voor tijdkrediet.

De verlofsystemen die er nu zijn, zijn voor vele mensen financieel onhaalbaar. En ze bevestigen de stereotype rolverdeling. Het zijn vooral vrouwen die ze opnemen, om aan kinder- of mantelzorg te doen. Met de dertigurenweek in het achterhoofd en een genderbril op, stellen we nieuwe kindverloven voor. Verloven die èn (ouderlijke) zorg garanderen, èn gendergelijkheid creëren zonder de individuele keuze aan te tasten. We houden ook rekening met een belangrijk Unicefrapport over kinderen. Wat kinderen nodig hebben, is in deze uiteraard erg belangrijk. Onze verloven zijn degelijk vergoed, aan 82 % van het brutoloon, met een ondergrens voor de laagste inkomens en een plafond voor de hoogste. Eerst en vooral schaven we het moederschaps/ vaderschaps/meeouderverlof bij. Moeders krijgen een postnataal verlof van 12 weken. Van die 12 weken zijn er 8 nodig voor het herstel. De overige 4 weken zijn dus verplicht zorgverlof. We vinden het niet meer dan rechtvaardig dat ook vaders en meeouders dit verplicht verlof krijgen van 4 weken, vanaf de geboortedatum. Zo kunnen zij mee zorgen voor moeder en baby. Ook het ouderschapsverlof krijgt een fundamentele make-over. Moeders krijgen als standaardoptie vijf maanden ouderschapsverlof, aansluitend op hun geboorteverlof en vaders krijgen eveneens 5 maanden. Zo zijn ze 8 maanden bij hun baby, wat het voor moeders die voor borstvoeding kiezen, ook makkelijker maakt. Vaders en meeouders krijgen als standaardoptie hun ouderschapsverlof, aansluitend op dat van de moeders, dus als de baby ongeveer 8 maanden oud is. Deze regeling geeft hen de gelegenheid om net dezelfde oudervaardigheden op te bouwen als moeders, en helpt moeders om de zorg voor kinderen te leren delen met hun partner.

| F EM M A | M E I 2 0 1 4

Voor oudere kinderen biedt het nieuwe voltijds, samen met een uitstekende voor- en buitenschoolse kinderopvang, een goed perspectief. Het tijdskrediet zonder motief kunnen we dan onder meer gebruiken voor een opleiding, persoonlijke ontwikkeling, vrijwilligerswerk of – om de keuzevrijheid van ouders te respecteren - nog altijd als alternatief voor kinderopvang. Kinderopvang Goede kinderopvang werkt emanciperend: voor ouders omdat ze kunnen gaan werken; voor kinderen omdat ze hen in hun ontwikkeling stimuleert. Slechte kinderopvang schaadt kinderen. Kwaliteit, kwantiteit en laagdrempelig. Dat zijn voor ons de sleutelwoorden in kinderopvang. Competente kinderbegeleiders die een degelijk loon krijgen, niet te veel kinderen moeten begeleiden, en in degelijke omstandigheden hun werk kunnen doen. Daarnaast een dicht-bij-huisaanbod aan gesubsidieerde en zelfstandige opvang. En zo weinig mogelijk papieren drempels. Ouders moeten gewoon via de kinderopvang zelf hun opvang kunnen regelen. Voor ons ook geen commerciële marktwerking. Het welzijn van onze kinderen mag niet de speelbal van winstgevende activiteiten zijn.

mantelzorg op de werkvloer. Zonder dat vertrouwen krijgen werkende mantelzorgers het gevoel dat ze hun loyaliteit moeten bewijzen en tonen dat ze de kantjes er niet aflopen. Zonder vertrouwen dreigt overbelasting en uitval. Werkende mantelzorgers hebben behoefte aan structurele oplossingen zoals flexibele werktijden en werkplekken. Een overheid die mantelzorg ernstig neemt, biedt ook een degelijk mantelzorgverlof aan. Een verlof om voor hulpbehoevende of zieke naasten te zorgen, voor naasten die palliatief zijn of voor een kind met een beperking. Het begrip ‘naaste’ mag niet beperkt worden tot familie; ook voor goede vrienden of buren moeten we kunnen zorgen. Een mantelzorgverlof biedt tijdelijk ademruimte. En dat is voor een gestresseerde mantelzorger erg belangrijk. Tegelijkertijd zijn mantelzorgers met een mantelzorgverlof op de lange termijn niet geholpen. Mantelzorg duurt vaak jaren: gemiddeld voor een ouder of schoonouder ongeveer vijf jaar. Het zorgen voor een partner of kind vaak nog veel langer. Een mantelzorgverlof schiet dan tekort. Vanuit genderperspectief en transitiebestendigheid zijn zorgverloven die jaren duren, niet aan te bevelen. Vrouwen zullen ze meer dan mannen en ook langer opnemen, en hoe langer van de arbeidsmarkt, hoe moeilijker de terugkeer.

Mantelzorg Nu zorg je nog voor een peuter, Sofie. Maar misschien word je later ook nog een mantelzorger. Omdat een naaste uit je omgeving extra hulp of zorg nodig heeft. En je die graag wilt geven.

Daarom zijn wij voorstander van een mantelzorgverlof voor naasten van 6 maanden. Aan dezelfde vergoeding als het ouderschapsverlof en flexibel op te nemen.

Voor veel mantelzorgers is het belangrijk dat ze kunnen blijven werken. Dit gaat overbelasting tegen omdat werken buiten de deur sociaal isolement voorkomt en een therapeutisch effect (ontlading) heeft. De norm van het nieuwe voltijds biedt betere mogelijkheden om te mantelzorgen. Daarnaast begint voor werkende mantelzorgers ook alles bij de erkenning van en het begrip voor

Mantelzorgers die hun beroepsactiviteit terugschroeven of stopzetten, moeten al hun rechten voor de sociale zekerheid kunnen behouden. Dit wil zeggen dat de jaren mantelzorg meetellen als werkende jaren voor de berekening van het pensioen. Wie ontslag heeft moeten nemen of deeltijds gaat werken, behoudt alle rechten bij de Rijksdienst voor Arbeidsvoorziening (RVA).



MEI 2014 | FEMMA |

Het idee man/vrouw Het feit dat onbetaald zorgen en betaald werken nog ongelijk verdeeld is over de seksen, en dat jij veel combinatiestress ervaart, Sofie, wortelt in de stereotype denkbeelden die we hebben over mannen en vrouwen. Traditionele rolpatronen en opvattingen kleuren de tijdsbesteding van mannen en vrouwen. Omdat we zorgen als een ‘vrouwelijke’ kwaliteit beschouwen, verwachten we van vrouwen dat ze hun loopbaan terugschroeven als ze kinderen krijgen. Dit leidt tot een vicieuze cirkel, waarbij vrouwen daadwerkelijk minder gaan werken en zo de traditionele taakverdeling versterken.

De vraag is uiteraard hoe je de beeldvorming over mannen en vrouwen bijstuurt. Wij stellen een én-én beleid voor. Er zijn maatregelen nodig, zoals het verplicht vaderschapsverlof. Daarnaast moeten we via het onderwijs en campagnes kinderen en volwassenen tonen hoe ingrijpend onze normen over man- en vrouwzijn ons gedrag bepalen.

Al vanaf de geboorte geven we onze ideeën over hoe jongens en hoe meisjes horen te zijn (al dan niet bewust) door aan onze kinderen. Roos is voor meisjes, blauw is voor jongens. Meisjes zijn braaf, jongens stoer. Jongens zijn goed in wetenschappen, meisjes in zorgen. Empathie is iets vrouwelijks, leiderschap is een mannelijke kwaliteit. Baby’s verzorgen, gebeurt in de vrouwentoiletten, maar ooit al een mannentoilet met babyhoek gezien?

Wat kost dit alles? In tijden waarin we dagelijks horen dat er bespaard moet worden, dat er crisis is, horen we je onmiddellijk denken ‘mooi, maar wat gaat dit kosten?’. Wel, ook al hoor je dagelijks ‘there is no alternative’, toch zijn die alternatieven er wel. Alles hangt alleen af van de keuzes die je maakt.

We vinden dit vaak geen probleem, integendeel. We beschouwen het als natuurlijk en normaal. We vergeten echter dat het een gevolg is van de normen en waarden die we over man- en vrouwzijn hanteren binnen onze maatschappij. Normen en waarden die veranderlijk zijn in de tijd.

Leestip De toekomst heroveren. Harald Welzer, Oikos Denktank, Brussel Welvaart zonder groei. Economie voor een eindige planeet. Tim Jackson De mythe van de groene economie Valstrik, verzet, alternatieven. Anneleen Kenis en Matthias Lievens Plenitude. Juliet Schor https://www.youtube.com/watch?v=HR-YrD_KB0M

| F EM M A | M E I 2 0 1 4

Wij denken ‘out of the box’ en gaan voor een duurzame economie. Een die niet meer gericht is op massaproductie, maar op een ‘milieuvriendelijke’ innovatie. In zo’n economie schuilt meer toegevoegde waarde en ook meer werkgelegenheid. En, juist dit maakt de rijkdom van een land uit. Daarnaast is het dringend tijd om te herverdelen. De verdeelbare rijkdom is voorhanden. Hoge inkomens, met inbegrip van onfatsoenlijke pensioenen, schandelijke bonussen, buitensporige winsten, speculatieve meerwaarden, zwart geld en zwart werk, en de vele betwistbare fiscale en sociale niches. Het gaat hier niet over peanuts maar over miljarden euro’s. Een redelijk veelvoud van een fatsoenlijk minimuminkomen, om komaf te maken met geldelijke armoede. En ten slotte fiscale rechtvaardigheid tussen generaties. Vermogensongelijkheden zijn groter dan inkomensongelijkheden, en erfenissen spelen een essentiële rol in het behoud ervan.

Wij maken de wereld!

door de generaties heen Tekst en foto’s Lobke Gielkens

In deze rubriek laten vrouwen van drie totaal verschillende generaties hun deskundige licht schijnen op een thema. Deze maand is dat

combinatie werk en zorg Femmalid Peizegem:

Annemie De Boeck (56) ‘Sinds een tijdje werken mijn man en ik allebei 4/5 in het stelsel van tijdskrediet. Daardoor zijn wij allebei op vrijdag thuis en dat is echt geweldig. Nu onze kinderen het huis uit zijn, is ons huishouden veel gemakkelijker en kunnen we alles wat tussendoor doen. Kuisen doe ik waarschijnlijk niet meer zo grondig als vroeger, maar wij zijn twee volwassen mensen die alles direct opruimen en veel samen doen, dus ik heb geen klagen. Ik ben zo blij dat mijn man en ik daarin goed overeenkomen; ik hoor soms heel andere dingen bij andere gezinnen. Koken doen wij samen en Gilbert zorgt dagelijks voor vers brood. Op donderdagmiddag eten we allebei een warme maaltijd op het werk; dat kunnen we ons permitteren sinds de kinderen uit huis zijn.’ Geen hectiek meer ‘Als ik mijn leven vergelijk met dat van een aantal jaren geleden, dan is het echt rustiger geworden. Ik heb een heel sportieve man die vroeger veel marathons liep. Daarnaast hadden onze kinderen veel hobby’s en dus stond ik er vaak alleen voor. Om de hectische periodes te overbruggen, heb ik een tijdje een poetsvrouw gehad. Ik werkte toen ook nog fulltime. Stelsels zoals ouderschapsverlof en tijdskrediet bestonden nog niet, dus heb ik daar ook geen gebruik van kunnen maken.’

boot gevallen. Doordat ik al 39 jaar in dienst ben, moet ik 39 maanden opzeg doen. Ik word eigenlijk gestraft omdat ik een trouwe werkneemster ben! Maar ik zou nog niet graag alle dagen thuis zijn. Ik ga zeer graag werken, al ben ik zeer blij met mijn vrije vrijdag! Het is soms erg druk op het werk en het is als 50-plusser niet altijd gemakkelijk om mee te zijn met de laatste nieuwe computertechnieken. ‘ ‘De combinatie van mijn gezin met mijn werk is echt ideaal voor mij! Maar ik zou nog niet graag alle Toch heb ik een groot gemis in dagen thuis zijn. Ik ga zeer graag mijn leven en dat zijn mijn ouders. werken, al ben ik zeer blij met Zij zijn een paar jaar geleden overmijn vrije vrijdag! leden, dus de zorg voor hen heb ik niet. Sommige mensen kunnen daarover klagen maar zij hebben hun ouders nog wel. Ik wou dat ik dit zelf had kunnen meemaken, want dan kon ik tenminste nog eens een praatje met hen slaan. Nu mis ik hen elke dag!’

‘Mijn man en ik zijn allebei zeer actief in het verenigingsleven. Ik ga elke woensdag sporten met Femmavriendinnen.Dat moet ik ook echt doen, ik vind dat ontzettend belangrijk! Daarna hebben wij meestal nog een gezellige babbel. Mijn man is zeer actief in de hondenschool. En ondertussen is één van onze dochters haar huis aan het renoveren, dus ook daar dragen mijn man en ik ons steentje bij.’ Groot gemis ‘Over een aantal jaren kan ik met pensioen gaan. Voor het brugpensioen ben ik spijtig genoeg uit de MEI 2014 | FEMMA |

Femmalid Londerzeel

Anja Neirynck (42) ’Toen mijn man 15 jaar geleden zelfstandige werd, heb ik de beslissing genomen om onthaalmoeder te worden. Mijn man was altijd vóór 7 uur ’s morgens weg en kwam heel laat thuis. Onze zoon Laurens was toen nog klein, dus kon hij gewoon bij mij thuis blijven. Toen waren we nog van plan om een groot gezin te stichten. Dat is er door omstandigheden niet meer van gekomen, maar ik wilde wel graag meer thuis zijn en vooral meer tijd hebben. Praten over blokjes Ik werk sinds een aantal jaren 4/5, dus op woensdag neem ik bewust tijd voor mijn gezin. Omdat ik thuis werk, kan ik overdag al koken voor ons gezin terwijl ik voor de kindjes kook. De was en de kuis doe ik op woensdag of in het weekMomenteel leef ik echt in de ideale end. En als de kindjes wereld: de combinatie van mijn slapen, kan ik huiswerk, mijn gezin en mijn vrije tijd houdelijke taken doen is ideaal! zoals bijvoorbeeld

| F EM M A | M E I 2 0 1 4

strijken. Deze combinatie is voor mij de ideale oplossing. Daarnaast heb ik een goed gevuld sociaal leven. ’s Avonds volg ik kooklessen van Femma en ga ik geregeld naar het Femmanaaisalon. Ik vind het echt belangrijk om mij daarin te blijven verdiepen. Ook om een normaal gesprek te kunnen voeren met vriendinnen, in plaats van ganse dagen te praten over blokjes, pap en luiers. Met mijn man ga ik om de twee weken naar de dansschool en daarnaast spreken wij geregeld met vrienden af om iets te gaan eten.’

Ideale wereld ‘Doordat mijn zoon ondertussen al wat ouder is, is de zorg voor hem minder groot. En gelukkig heb ik nog geen zorg voor mijn ouders. Momenteel leef ik echt in de ideale wereld: de combinatie van mijn werk, mijn gezin en mijn vrije tijd is ideaal! Tot op de dag van vandaag ben ik nog altijd blij dat ik deze beslissing genomen heb. Mijn onthaalkindjes houden mij jong. Zelf vind ik het vooral belangrijk om actief te blijven; volledig thuisblijven zou bijvoorbeeld geen optie zijn. Maar ik zie mijzelf ook niet ’s morgens vroeg om 7 uur vertrekken en ’s avonds laat thuiskomen, en ondertussen nog een beetje in de file staan. Ik hoor dat hier genoeg van de ouders van mijn onthaalkindjes (lacht).

Adjunct algemeen directeur Femma

Riet Ory (33)

‘Werken combineren met een gezin vind ik soms enorm zwaar’ ‘Mijn verloofde Gijs en ik hebben samen twee kindjes Jacoba (4) en Ramses (2,5). In augustus verwachten we ons derde kindje. Wij werken allebei voltijds met veel flexibiliteit waardoor we bijvoorbeeld al eens vroeger kunnen vertrekken van ons werk en de kinderen sneller kunnen afhalen. Maar dat staat wel tegenover een volledige inzet op ons werk! ´s Avonds, als de kinderen in bed liggen, gaat de laptop standaard aan. Gelukkig doe ik mijn job heel graag, maar ik ben zeker even graag bij mijn gezin. Daardoor leef ik in voortdurende stress en krijg ik het benauwd als ik denk aan de overschakeling tussen mijn werk overdag en mijn gezin ’s avonds. Als adjunct algemeen directeur van Femma en voorzitster van Felies draag ik een enorme verantwoordelijkheid. Ik ben heel ambitieus en wil er volledig voor gaan. Werken is belangrijk voor mijn zelfontplooiing dus ik vind het fijn dat ik mijn werk en gezin kan combineren door Het Nieuwe Werken. Maar dat wil niet zeggen dat ik het soms niet enorm zwaar vind! Als ik thuis met vakantie ben, vind ik het heerlijk om ‘tijdelijk’ veel tijd voor mijn kinderen te hebben.’ ‘Gelukkig heb ik een partner die super is in het huishouden. Ik besef heel goed dat ik de hemel op aarde heb! Wij verdelen de huishoudelijke taken goed. Wij hebben niet echt een plan. We wisselen elkaar goed af. Ik denk dat ik soms zelfs minder doe in het huishouden dan hij (lacht). Onze kinderen vragen soms meer naar Gijs dan naar mij maar daar heb ik niet echt een schuldgevoel over. Als we al eens ruzie maken, dan gaat het over de combinatie van ons werk en ons gezin. ’s Morgens aan de ontbijttafel hebben wij bijvoorbeeld al eens een discussie over wie de kinderen ’s avonds gaat afhalen. Wij hebben niet echt een plan, maar wij wisselen wel af met koken, boodschappen doen, afruimen, kinderen aankleden. Ik doe de financiën, Gijs zorgt voor de auto. Ik kan er geen lijn in trekken, wij kunnen allebei alles (lacht). En bepaalde dingen doen wij gewoon niet. Strijken doe ik bijvoorbeeld niet. Ik ben geen speelmama maar ik lees wel graag voor. Ook van uitstapjes met mijn kinderen kan ik

enorm genieten. Wanneer alles goed gaat, loopt onze combinatie goed en dat geeft mij ook een sterk gevoel maar wanneer het moeilijk gaat, nu Gijs zijn moeder ziek is bijvoorbeeld, dan kan dat evenwicht serieus onderuit gehaald worden. Er moet soms maar iets kleins gebeuren zoals een kind dat ziek is, ik die last heb van mijn zwangerschap of een schoolvakantie en ons broze evenwicht wordt helemaal ‘Als ik thuis met vakantie ben, onderuit gehaald.’ vind ik het heerlijk om ‘tijdelijk’

veel tijd voor mijn kinderen te

Geen hobby’s meer hebben.’ ‘Vroeger, voor wij kinderen hadden, deden wij veel dingen en hadden wij veel interesses. We maakten verre reizen, hadden tijd om te lezen of gingen naar het toneel of de film. Nu moet ik mijzelf soms gewoon wegcijferen,. Ik heb, buiten mijn Femma-groep, geen hobby’s meer en ik zou zelfs niet meer weten wat ik moet doen. Dat vind ik echt jammer. Ik wilde een goede vriendin zijn, ik wilde de laatste boeken gelezen hebben Dat gaf veel druk. Sinds ik dit allemaal tijdelijk aan de kant gezet heb, ben ik gelukkiger. Wanneer de kinderen groter zijn, komt dit vanzelf wel terug. Gijs en ik proberen soms een avondje voor onszelf te plannen of ik ga wel eens weg met vriendinnen maar als ik dan bedenk wat ik allemaal moet doen om daar te geraken, dan heb ik er soms zelfs geen zin meer in. Hallelujah! Jonge gezinnen staan hierdoor erg onder druk, er is geen tijd meer. Weet je wat ik heel erg vind? Dat er zelfs geen tijd meer is om er gewoon voor iemand te zijn die het moeilijk heeft. Iedereen leeft in een ratrace. Ook ik herken soms een emotionele eenzaamheid Ik vind het spijtig dat er in onze samenleving geen plaats is om daar tijd voor te maken.’

MEI 2014 | FEMMA |

Tekst jeroen lievens

Mannen van Mars, vrouwen van Venus?

‘In se vertonen we meer gelijkenissen dan verschillen’

Zorg- en huishoudelijke taken typeren we vaker als vrouwelijk. Wat is de reden hiervoor? Zijn vrouwen echt beter geschikt dan mannen om die taken op zich te nemen? Of kunnen mannen het even goed?

We vragen het aan Asha ten Broeke, Nederlandse freelance wetenschapsjournalist, schrijfster en columnist voor de Volkskrant. Ze is gespecialiseerd in seksualiteit en gender, schrijft veel over stereotypering en is professioneel feministe. Uit onze bevraging bij 2700 personen blijkt dat ongeveer 48% van de respondenten akkoord gaat met de stelling dat vrouwen beter geschikt zijn voor zorgen huishoudelijke taken dan mannen. Hebben zij het bij het rechte eind? Nee, volgens mij niet. Vrouwen hebben niet meer aanleg voor zorg dan mannen. Als je kijkt naar de karaktereigenschappen die je nodig hebt om goed te zorgen, zoals bijvoorbeeld empathie of inlevingsvermogen, dan toont onderzoek aan dat die eigenschappen gelijk verdeeld zijn over vrouwen en mannen. Het feit dat vrouwen kinderen baren heeft natuurlijk een invloed. Ik voelde zelf ook eerder een band met mijn kinderen dan mijn man. Logisch want als vrouw draag je je kind 9 maanden en verandert je hormonenspiegel. Maar, en dat is nu net interessant, mannelijke partners maken een gelijkaardige hormonale ontwikkeling door. Als zij met een zwangere vrouw samenleven, dan zie je tegen het einde van de zwangerschap hun testosteronspiegel dalen tot soms zelfs bijna het vrouwelijke niveau. En hun oxytocine niveau, een hormoon dat in de juiste omstandigheden sociale verbintenis stimuleert, neemt toe. Dat mooi biologisch geëvolueerd zorgsysteem voor mannen maakt dat mannen ook van nature uit heel erg geschikt zijn voor zorg.

| F EM M A | M E I 2 0 1 4

In se verschillen vrouwen en mannen heel weinig. Als groep vertonen mannen en vrouwen meer gelijkenissen dan verschillen en juist de verschillen binnen de sekse, dus tussen mannen onderling en vrouwen onderling zijn heel groot. Van nature uit willen mannen en vrouwen hetzelfde: ze willen gezelschap, ze willen eten, geen koude lijden, seks en (vaak) kinderen. Dat is wat hen bindt als mensen en is biologisch bepaald. De zaken die mannen en vrouwen scheiden, zijn cultureel bepaald. We denken vaak dat vrouwen van Venus komen en mannen van Mars en dat ze andere zaken willen in het leven: zoals carrière en een gezinsleven. Maar net dat is aangeleerd. En wat met de theorie dat de traditionele takenverdeling ‘natuurlijk’ is, omdat we zo al leven sinds de oertijd. De man ging toch jagen terwijl de vrouw voor de kinderen zorgde? Het beeld dat we hebben van de oertijd klopt niet. Ja, de mannen gingen jagen, maar ze zorgden ook voor de kinderen. En de vrouwen hielden zich naast de kids ook bezig met voedsel verzamelen: ze gingen stropen, joegen op klein wild en plukten bessen. Bovendien kregen ze maar om de 4 à 6 jaar een kind omdat die arbeidsintensieve taken niet toestaan dat je de hele tijd zwanger was of met een kleine baby zeulde. Vrouwen dienden toen al arbeid en zorg te combineren. Wanneer is de traditionele rolverdeling dan ontstaan? De traditionele rolverdeling, waarbij vrouwen veel meer zorg opnemen, is er pas gekomen toen we van jagers-verzamelaars evolueerden naar landbouwgemeenschappen. Zodra er aan landbouw werd gedaan, was de voedselzekerheid veel groter. In landbouwgemeenschappen was het goed mogelijk dat één man voldoende voedsel produceerde om 15 kinderen te onderhouden. Vrouwen kregen een

meer zorgende rol en zwangerschappen volgden elkaar sneller op. Die periode wordt soms idyllisch voorgesteld maar het was een heel zware periode met een grote kindersterfte. Een factor die ervoor zorgde dat vrouwen veel kinderen baarden. En als je de hele tijd zwanger bent, ligt de takenverdeling voor de hand. Vandaag de dag leven we niet meer in landbouwgemeenschappen. Waarom houden we dan nog vast aan die traditionele rolverdeling. Omdat we in de loop van de geschiedenis onszelf ervan overtuigd hebben dat die rolverdeling natuurlijk en bijgevolg ook goed is. Het is een culturele erfenis die we meeslepen uit die tijd. Ze leeft vandaag de dag voort in de stereotype beeldvorming over mannen en vrouwen. Kan je kort uitleggen wat stereotypen juist zijn? Stereotypen zijn vaststaande ideeën over mannen en vrouwen, maar ook over afkomst en seksuele identiteit. Stereotypen maken dat we bepaalde karaktereigenschappen eenzijdig aan mannen of aan vrouwen toeschrijven. Zo wordt agressie als een mannelijke eigenschap gezien, terwijl iedereen die door de bossen van Canada trekt, weet dat je vooral moet oppassen wanneer je een moederbeer en haar kleintje tegenkomt. We gebruiken stereotypen om mensen in groepjes op te delen, daar karaktereigenschappen aan toe te kennen en verwachtingen over hun gedrag aan te koppelen. Word je als meisje geboren, dan verwachten we dat je braaf, lief en zorgend bent. Van jongens verwachten we dat ze stoer, dapper en competitief zijn. Dat zorgt ervoor dat we jongens en meisjes anders opvoeden, dat we mannen en vrouwen anders beoordelen. Zo worden meisjes die wenen sneller en langer getroost dan jongens. Er wordt met hen ook meer over hun gevoelens gepraat. Bij jongens zeggen we snel dat ze niet te flauw moeten doen. Stereotypen spelen ook in de klas en op de werkvloer. Ze maken dat meisjes ondervertegenwoordigd zijn in wetenschappelijke richtingen en dat meer vrouwen dan mannen deeltijds werken om de combinatie arbeid en zorg te maken. Stereotypen beperken de ontwikkelingskansen van mannen en

Asha ten Broeke vrouwen. Het dwingt hen in een keurslijf. Wie niet voldoet aan de verwachtingen wordt vaak scheef bekeken. Veel mensen zeggen nochtans dat ze helemaal niet stereotiep denken en handelen. ‘Dat is zo. Maar we mogen niet vergeten dat we ons niet altijd van onze stereotypen bewust zijn. Vaak hebben ze zich in ons onderbewustzijn genesteld. Zelf ben ik ook niet vrij van stereotiep denken. Als studente nam ik deel aan een experiment van een professor. Alle studenten kregen het gehuil van twee baby’s te horen. Er werd ons verteld dat de ene baby een jongen, David, was en de andere baby een meisje dat Dana heette. Wij moesten raden waarom de baby’s huilden. We waren unaniem dat het geschreeuw van de jongen uit woede was en dat het gehuil van het meisje op verdriet wees. Groot was onze verbazing dan ook toen de prof ons vertelde dat we tweemaal het zelfde geluidsfragment hadden gehoord en dat het dus tweemaal dezelfde baby was. Onze stereotypen linkten woede aan jongens en verdriet aan meisjes.’ ‘Mensen zijn in wezen heel sociale dieren. We willen tot de groep behoren en zullen ons daarom (in de meeste gevallen) aanpassen aan de waarden en normen die leven binnen de groep. Wanneer stereotypen die waarden en normen kleuren, dan zullen jongens en meisjes andere verwachtingen ervaren, anders opgevoed worden en zich op latere leeftijd ook anders gedragen. Het wonderbaarlijke is dat dit gebeurt door een samenspel tussen omgeving en biologische factoren. Onderzoek toont aan dat onze MEI 2014 | FEMMA |

hersenen afhankelijk van de stimulansen die we krijgen op jonge leeftijd andere verbindingen leggen. Als jongens en meisjes op een andere manier opgevoed worden, zien de verbindingen in hun hersenen er ook anders uit. Die verbindingen bepalen dan weer je gedrag op latere leeftijd. Zo heb je voortdurende wisselwerkingen over een heel leven.’

‘Word je als meisje geboren, dan verwachten we dat je braaf, lief en zorgend bent. Van jongens verwachten we dat ze stoer, dapper en competitief zijn’

‘Daarnaast heb je naast die hersenplasticiteit ook wat men epigenetica noemt. Dat betekent dat onder de invloed van de omgeving bepaalde genen aan- of afgezet worden. En zo vinden wetenschappers steeds meer dingen. Er zijn heel wat verklaringen die allemaal voor een deel bijdragen dat mensen zich gedragen naar de stereotypen. Het maakt het ook moeilijk om te aanvaarden dat iets je aangeleerd is, want zelf ervaar je het als iets biologisch.’ Ik veronderstel dat je vaak negatieve reacties krijgt als je spreekt over stereotypen? Ja, soms worden mensen echt boos. Ze zeggen dat mannen en vrouwen nu eenmaal anders zijn en dat ik me daar niet druk om moet maken. Ik snap het ook wel. Stereotypen geven mensen een houvast aan de werkelijkheid. Het is een manier om de complexe wereld te begrijpen. ‘Vrouwen zijn anders dan mannen.’ Dat is voor veel mensen een belangrijk gegeven. Wanneer je zegt dat er ook mensen zijn die niet binnen het typisch vrouwelijke of typisch mannelijke hokje vallen, dan maakt dat de werkelijkheid een stuk complexer. Het is ook een machtskwestie. We moeten ons steeds afvragen wie de macht heeft. Dat zijn vooral de blanke mannen. Als we moeten aannemen dat die blanke mannen biologisch gezien niet beter zijn

Stereotypen van elke dag ✤ Vorig jaar presenteerde bank KBC een verzekeringsproduct genaamd Moeders Preventiewinkel. ‘Want niemand is zo bezorgd om uw veiligheid als zij.’ ✤ Supermarktketen Carrefour reserveert vlak voor het gebouw parkeerplaatsen ‘voor mama en haar baby.’

dan vrouwen, dan moeten ze straks misschien wel een deel van die macht inleveren. Daar zijn de meeste mannen zich niet bewust van maar bij een deel leeft het toch ook wel: als we echt gelijk zijn, ga ik moeten inleveren. Dan is het niet meer zo vanzelfsprekend dat ik de kostwinner ben, dat ik controle heb over het geld en meer toegang heb tot de arbeidsmarkt. Dat speelt onbewust wel mee.’ Waarom voelen ook veel vrouwen zich goed in een systeem waar ze minder macht hebben? ‘Dat is een vraag die ik mezelf ook vaak stel. Ik denk dat het neerkomt op duidelijkheid en het feit dat veel vrouwen zichzelf vertellen dat ze niet minder macht of minder vrije keuze hebben. Als vrouwen thuisblijven voor de kinderen, gaan ze daar meer waarde aan hechten. Ze stellen dat zij een andere rol hebben die zeker even belangrijk is dan die van hun partner, soms zelfs belangrijker: ‘Het opvoeden van mijn kinderen is veel waardevoller dan de job die mijn man uitoefent.’ ‘Volgens mij speelt cognitieve resonantie deductie een rol. Dat is een psychologisch proces. Als je gedrag niet overeenkomt met je idealen, ga je niet je gedrag, maar wel je idealen aanpassen . Het is makkelijker je idealen aan te passen dan je gedrag: ‘ja, maar een carrière is ook niet zo vreselijk belangrijk. Wat ik nu doe is heel belangrijk.’ Vrouwen stellen zichzelf gerust door zich ervan te overtuigen dat ze er zelf voor gekozen hebben.’ Heb je tenslotte tips hoe we stereotype beeldvorming kunnen tegengaan? Je er bewust van worden is een eerste stap. Vervolgens is het belangrijk dat je stereotiep denken probeert te corrigeren bij jezelf, maar dat je ook andere mensen er op aanspreekt. Zelf probeer ik bijvoorbeeld anti-stereotype zaken in het leven van mijn dochters te introduceren. Niet omdat ik ze wil dwingen zich af te keren van alles wat met vrouwelijkheid te maken heeft, maar wel omdat ik ze wil laten zien dat er veel meer is dan dat. Ik heb hen een hele reeks dvd’s met tekenfilms, onder andere Brave, gegeven waar vrouwen de helden zijn en zelf keuzes maken. Brave Disneyprinsessen krijgen ze al genoeg te zien.

✤ Vele bedrijven richten in hun reclame voor schoonmaakmiddelen of stofzuigers zich specifiek op vrouwen. ✤ Vele vrouwelijke topmanagers krijgen – in tegenstelling tot de mannelijke topmanagers – steeds dezelfde vraag: ‘Hoe combineer jij je job met je gezin?’

| F EM M A | M E I 2 0 1 4

Leestip Het idee M/V Ontmaskering van een hardnekkig denkbeeld. Asha ten Broeke

Voor ons dossier spraken we met verschillende groepen mensen over hun persoonlijke ervaringen met de combinatie van arbeid en zorg. Hieronder een kleine greep uit de vele, interessante gesprekken.

BLIJF MOBIEL

Jamila, 41 jaar, getrouwd, 3 kinderen: “Mijn man was tegen ouderschapsverlof voor mannen. Hij was bang dat hij op het werk het imago van een softie zou krijgen. Uiteindelijk heeft hij het wel opgenomen en daarna vond hij het zelfs jammer om terug voltijds te moeten gaan werken.”

Valerie, 43 jaar, getrouwd, 4 kinderen: “Ik merk bij ons op het werk dat er een cultuur heerst dat wie voltijds werkt, meer geëngageerd is dan wie deeltijds werkt. Ik ga daar zelf niet met akkoord. Meer uren betekent voor mij ook niet automatisch een betere werknemer.”

Kristof, 41 jaar, samenwonend, 2 kinderen: “Wij hebben nu de luxe dat we op onze ouders kunnen steunen om de kinderen op te vangen. Over de toekomst ben ik wel ongerust. Hoe wil men langer werken rijmen met de zorguitdagingen? Zowel de opvang van kleinkinderen door grootouders als de zorg voor zorgbehoevende ouders komt onder druk te staan.”

Winora fietsen zijn kwaliteitsvolle elektrische fietsen met een grote actieradius. De prijs/kwaliteitsverhouding is voortreffelijk. Kom naar de Thuiszorgwinkel en ontdek ons gamma. Ontdek onze nieuwe collectie fietsen. Winora C2AGT en Winora F1, beiden hebben • • • • •

een lage instap een lithium-ionen 396 Wh, 36 volt/11Ah batterij ondersteuning tot 25km/u reikwijdte tot 100km (ngl. rijomstandigheden) belasting max gewicht (incl ﬁetser) 130kg, bagagedrager max 25kg • anti lek banden

WINORA F1: de sportieve ﬁets

WINORA C2AGT: met automatische schakeling, gebruiksvriendelijk en hoog rijcomfort

Thomas, 34 jaar, getrouwd, 4 kinderen: “De politiek denkt vaak op te korte termijn. Ze moeten nu een kader schetsen waardoor mensen langer willen en kunnen werken. Men moet het werk over een langere perioden spreiden.”

Pim, 52 jaar, alleenstaand, 2 kinderen: Ik heb een goede band met mijn hulpbehoevende ouders. De zorg voor hen is zowel planmatig als psychisch zwaar. Momenteel kan ik enkel door deeltijd te werken de zorg voor mijn ouders blijven combineren met een job en de zorg voor mijn twee dochters.”

FIETSZADELKUSSEN Een ﬁetszadelovertrek in traagschuim voorkomt zadelpijn. Maat S-M-L.

De Thuiszorgwinkels garanderen een perfecte naservice. Alle herstellingen gebeuren in eigen atelier door deskundig opgeleide ﬁetsherstellers.

Meer informatie op onze website en in de Thuiszorgwinkels. De adressen vind je op de website of via 02 246 49 49.

www.thuiszorgwinkel.be

MEI 2014 | FEMMA |

zelfgemaakt Samenstelling: Jade Yorks

kunst

Maak van je agendadrukte Het is eigenlijk puzzelen voor gevorderden. Het afstemmen van de agenda’s van al je gezinsleden vergt veel creativiteit, strategisch inzicht én geduld. Een handig hulpmiddel daarbij is deze zelfgemaakte weekplanner. In één oogopslag ziet iedereen wat er deze week van hem of haar vewacht wordt en wie wat te doen heeft. Weer een zorg minder!

Dit heb je allemaal nodig –Met afbeeldingen erbij ✤ Oud schilderij met een mooi kader uit de kringloop winkel (Deze kostte ons 4 euro) ✤ Een broodmes ✤ Kurk (Na een gezellig avondje wijndrinken NOOIT de kurken weggooien. Ze komen ooit nog wel van pas) ✤ Papier in verschillende kleuren ✤ Lijm ✤ Stift

| F EM M A | M E I 2 0 1 4

Stap 1 Geef enkele goede trappen met je hak tegen het glas van het schilderij. Haal vervolgens voorzichtig het glas eruit en gooi het in de daarvoor bestemde afvalbak

Stap 2 Bepaal vervolgens welke structuur je in je lijst wil maken met de kurken. Wij kozen voor optie 2.

Optie 1

Stap 5 Het plannen kan beginnen!

Stap 4

Stap 3 Plaats lijm op de kurken en plaats de kurken vervolgens in de lijst.

Optie

Snij de kurken die niet passen met een broodmes in de juiste maten.

Tip: nk n eke u Zijn jentiet zo goed?k sten an gebrui Maakvadn Google oife o t om mo Pinterfebseeldingen dtiee a Print vindeonl.gens af op. verv d papier gekleur

Op pinterest.com/femmavzw vind je nog meer leuke zelfmaakideetjes!

Schets enkele afbeeldingen op papier die symbool staan voor de wekelijkse activiteiten van jouw gezin. Teken ze vervolgens na met een zwarte stift op gekleurd papier en knip ze uit. Geef elk gezinslid zijn of haar eigen kleur. Zo is in ĂŠĂŠn opslag duidelijk wie welke activiteiten moet doen deze week.

MEI 2014 | FEMMA |

Tekst jade yorks Fotoâ&#x20AC;&#x2122;s sarah van den elsken

flow

van Peggy en Sofie

Twee mamaâ&#x20AC;&#x2122;s, twee kinderen en twee voltijdse jobs. Met de nodige organisatie en creativiteit combineren Sofie en Peggy vrij gemakkelijk hun werk met het gezin. Ondertussen zijn de eerste voorbereidingen ingezet om naast de zorg voor de kinderen ook de zorg voor de ouders op zich te nemen.

| F EM M A | M E I 2 0 1 4

Mama Sofie slaat de krant open. Op haar gemak doorloopt ze de pagina’s, op zoek naar nieuws waarvan ze tot dusver nog niet op de hoogte was. Andere mama Peggy eet ondertussen in alle rust haar boterhammen op, terwijl de vierjarige Mats in de andere hoek van de kamer aandachtig speelt met zijn Skylanders, de laatste speelgoedhype voor kindjes van zijn leeftijd. Zijn kleine zus Stien (2,5) lepelt smakelijk én geheel zelfstandig een yoghurthapje naar binnen. Het is niet de typisch doordeweekse dinsdagavond die je verwacht van een gezin met twee jonge kinderen en evenveel voltijdswerkende ouders. ‘Ik geef toe dat we heel makkelijke kinderen hebben, maar zo gaat het hier niet altijd’, geeft Sofie toe. ‘Het scheelt al veel dat we sinds enkele weken niet meer koken tijdens de week. De kinderen eten ‘s middags warm op school of bij de onthaalmoeder en wij hebben allebei de mogelijkheid om op het werk warm te eten. ‘s Avonds boterhammen eten, is al veel minder hectisch.’ Twee drukke jobs Peggy werkt als procesmanager bij Belgacom en Sofie is teambegeleider bij de Christelijke Mutualiteit. ‘Het zijn zware jobs met veel verantwoordelijkheid maar we kunnen allebei gelukkig wel gebruik maken van flexibele uren. Dit houdt in dat we de starten eindtijd van een werkdag zelf kunnen bepalen. Soms breng ik de kinderen naar school, werk ik nog een uurtje thuis en vertrek ik na de file naar kantoor’, zegt Peggy.

‘Het is altijd veel gepuzzel. Als ik terugkijk op de begindagen snap ik echt niet hoe we het allemaal hebben gered’

Elke zondag leggen ze de agenda’s naast elkaar om te bepalen wie wanneer de kinderen haalt en brengt. Wie haalt hoeft niet te brengen en wie brengt hoeft niet te halen. Sofie: ‘Er is een goede organisatie nodig want op de grootouders kunnen we geen beroep doen. Die wonen daarvoor te ver. Als we er echt niet uitkomen, schakelen we mijn vader in die sinds een jaar met pensioen is. Dat is

MEI 2014 | FEMMA |

‘We hebben er zelfs al over nagedacht om iets voor hen te kopen, maar een tweede huis blijkt belastingtechnisch veel te duur. Het is wel de bedoeling is dat ze uiteindelijk bij ons in de buurt komen wonen’

wel een heel gedoe omdat we die dan eerst moeten ophalen en terugbrengen, of hij blijft een nacht slapen.’ Peggy vult aan: ‘Het is altijd veel gepuzzel. Als ik terugkijk op de begindagen snap ik echt niet hoe we het allemaal hebben gered.’ Zorg voor ouders Naast de zorg voor de kindjes, maakt het jonge koppel zich ook klaar om de zorg voor Peggy’s ouders op zich te nemen in de nabije toekomst. ‘Ze zijn al in de zeventig en ik merk dat ze wat minder mobiel zijn dan vroeger. Trappen doen, gaat minder goed en ze hebben zelfs nog mijn grootmoeder van negentig bij zich inwonen’, vertelt Peggy. ‘Ik ben enig kind, dus we bereiden ons voor om meer voor hen te gaan zorgen.’

Die ‘voorbereidingen’ houden in dat ze volop zoeken naar een betaalbaar appartementje in de buurt. Sofie: ‘We hebben er zelfs al over nagedacht om iets voor hen te kopen, maar een tweede huis blijkt belastingtechnisch veel te duur. Het is wel de bedoeling dat ze uiteindelijk bij ons in de buurt komen wonen. Bij ons in de straat zou ideaal zijn. In het allerslechtste geval trekken ze bij ons in. Het zijn heel lieve mensen en we hebben toch vijf kamers!’ Sofie en Peggy zien de toekomstige zorg voor de ouders niet als last. ‘In tegendeel zelfs. We zouden elkaar mooi kunnen helpen. Zij helpen ons met onze kindjes en wij helpen hen weer met dat waarvoor zij hulp kunnen gebruiken. Wij leven nu vooral onder het motto: we zien wel. Zolang de kinderen maar gelukkig zijn.’ Nu jij Peggy is als eerste van Mats bevallen. Daarna volgde Sofie met de geboorte van Stien. Ze weten niet of het nu toevallig is of niet, maar in de regel gaat het zo dat Peggy Stien naar bed brengt en Sofie ’s avonds met Mats het avondritueel doet. ‘Ik denk dat het voortkomt uit het feit dat, als je borstvoeding geeft, je een heel intieme band opbouwt met je kind. Dat hebben we van elkaar gerespecteerd’, zegt Sofie. Ik vond het zelf ook moeilijk om los te laten en ruimte te scheppen voor Peggy. Ik heb Stien dan losgelaten door aan Peggy te zeggen: en nu moet jij ze in bed leggen. En dat is nu zo gebleven.’ Gespannen elastiekje Doorgaans zijn de rollen in het huishouden goed verdeeld. Een klein gelukje is dat Sofie zichzelf een ochtendmens noemt en Peggy zichzelf juist als avondmens typeert. ‘Ik sta altijd om zeven uur op, zelfs in het weekend’, vertelt Sofie. ‘Ik haal de kinderen altijd uit bed en maak ze klaar voor school en voor de onthaalmoeder.’ Als de kinderen ’s avonds niet willen slapen, staat Peggy op. Sofie geeft toe dat ze in de verte iets hoort, maar dat ze er maar moeilijk door wakker wordt. ‘Het is maar goed dat we allebei zo anders zijn, anders was het organisatorisch heel lastig geweest’, zegt Peggy.

| F EM M A | M E I 2 0 1 4

GEZIENOP

TELEVISIE

Wat volgens hen ook helpt, is elkaar goed aanvoelen. ‘Onze jobs zijn zwaar. Niet fysiek, maar mentaal vergt het soms veel energie. Zo komt het ook eens voor dat wij moe zijn, maar de kinderen niet. Dat zijn lastige avonden’, geeft Sofie toe. ‘Dan wisselen we gewoon af.’ Peggy: ‘Als je merkt dat het elastiekje van de ander gespannen is, dan neem je het over en laat je de ander gewoon even rust nemen. De kinderen mogen natuurlijk niet de dupe zijn van jouw zware dag.’ De klusjes in het huishouden zijn naar eigen zeggen goed verdeeld. ‘We hebben geen woorden nodig om de taken te verdelen. Dat is het leuke aan haar’, zegt Peggy terwijl ze naar Sofie lacht. ‘We kuisen allebei en we hebben daarover nooit ruzie.’ De mama’s moeten wel toegeven dat ze sinds twee weken een poetsvrouw hebben. ‘We moesten wel eerst een drempel over voordat we daaraan begonnen. Het is toch een beetje toegeven dat je zelf niet rondkomt’, zegt Sofie. ‘Vroeger waren we in het weekend een hele dag kwijt aan schoonmaken. Tijdens de week heb je vaak geen zin. Nu ondervinden we dat het heerlijk is als je ’s avonds thuiskomt en de badkamer al grondig is schoongemaakt.’ Flow Volgens het koppel hebben ze de drukke jaren inmiddels achter de rug. ‘Met kinderen komt je leven ineens in een heel ander ritme. Het zijn korte nachten en veel, heel veel geregel’, zegt Peggy. ‘We hebben elkaar wel gemist in die eerste jaren. Je zit in een soort flow waarin je constant met de kinderen bezig bent. Dit jaar hebben we ons voorgenomen om meer quality time met elkaar door te brengen. Inmiddels zijn ze al naar de sauna geweest, een keer uit eten en eens naar de film. ‘De beste gesprekken voeren wij in de auto als de kinderen op de achterbank liggen te slapen’, lacht Sofie. Wanneer we thuis na een drukke dag de kinderen in bed hebben gelegd, zijn we vaak zo moe dat we ook snel liggen te slapen. Om halfnegen naar bed is geen uitzondering voor ons.’ Toch zijn de mama’s er niet rouwig om dat ze minder tijd hebben voor zichzelf dan voorheen. ‘Het komt wel; als de kinderen wat ouder zijn, is het aan ons.’

B C A

De mooiste verhalen komen natuurlijk uit de groepen. Hier lees je klein, groot en grappig nieuws van Femmaleden.

verhalen

Tekst Jade Yorks Foto’s Sarah Avci en Esra Cengiz

‘Bij elke stap stonden we weer op een andere profeet’ Femma op pelgrimstocht in Jeruzalem

Vier madammen van Femma Intercultureel reisden af naar Jeruzalem, een stad die net zoveel heilige plaatsen als conflicten telt. Van bezinning en vrede tot vooringenomenheid en arrogantie. ‘Het was een reis om nooit te vergeten.’ Het begon met een verzoekje van de organisatie Interreligieuze Dialoog van de Kerk in Brussel (IDKB). Of Femma Intercultureel niet geïnteresseerd was om mee te reizen naar de heilige graal van zoveel verschillende godsdiensten. Jeruzalem is heilig voor christenen, joden én moslims. Groepsbegeleiders Sarah Avci en Esra Cengiz hoefden er daarom niet lang over na te denken. Samen met Latifa en Zahia, beiden lid van Femma Intercultureel, gingen ze in maart op interreligieuze ontdekkingstocht. ‘Dit was de plek waarover ik zoveel over heb gelezen in de Bijbel en de Koran. Dat ik al die heilige plekken zelf kon ervaren, was een droom die uitkwam’, zegt Zahia. Emotionele waterval Wat ze precies voelde toen ze oog in oog stond met de laatste voetafdruk van Jezus voordat hij naar de hemel ging, kan Zahia maar moeilijk onder woorden

| F EM M A | M E I 2 0 1 4

v.l.n.r Latifa, Esra, Zaïda, Sarah

brengen. ‘Het raakte mij diep. In de Bijbel lees je over het verdriet van Jezus. Iedere keer wanneer hij over God vertelde, ondervond hij veel pijn. Toch vond hij verlossing. Dat was op het moment dat hij de aarde verliet. Ik voelde de vrijheid en vrede toen ik voor zijn laatste voetafdruk stond.’ Bezinning is wat het viertal doorheen heel de reis bijna voortdurend ervoer. ‘Bij bijna elke stap die we deden, stonden we weer op een andere profeet die daar begraven was of er iets heiligs heeft gedaan’, zegt Sarah. ‘Het was voor mij daarom niet alleen een fysieke pelgrimstocht, maar vooral een heel emotionele.’ Alle vier de madammen hebben meermaals tranen laten vloeien bij het zien van al die heilige plekken. ‘Ik huilde bij het zien van de geboortekerk van Jezus, bij zijn laatste voetafdruk en bij zijn begraafplaats’, zegt Latifah met een glimlach. ‘Het wekt grote emoties op wanneer je het verhaal dat je zo vaak las, nu zelf beleeft.’ De grote paradox Hoewel vele delen van Jeruzalem positieve en bezinnende gevoelens opriepen bij de Femmamadammen, maakte het viertal ook kennis met de andere kant van de stad. Al op het vliegveld van Israël ondervonden de dames dat ze niet in een doorsnee land waren aangekomen. Uit de groep van vijftien kozen de veiligheidsagenten van het Israëlisch vliegveld, Esra en Sarah uit om uitgebreid te ondervragen. ‘Zes uur lang zijn we afzonderlijk van elkaar ondervraagd over onze afkomst en de reden van ons bezoek. Ze wilden de naam van mijn ouders en zelfs die van mijn grootouders kennen om mijn afkomst te definiëren. We hebben gelukkig onze mond gehouden over onze plannen om ook de bezette gebieden van Jeruzalem te bezoeken. Anders mochten we misschien weer meteen het vliegtuig terug naar België pakken.’

VREDE Tussen de problematische uitingen van het ingewikkelde conflict, zagen de Femmamadammen ook veel tekenen van vrede. ‘Langs de grenzen tussen Israël en Palestina zagen we Joden die protesteerden tegen de bezetting’, vertelt Esra. Ook op religieus vlak gaan de twee culturen soms goed samen. Sarah: ‘In de Heilige Grafkerk van Jezus die we bezochten, is de sleutel al generatieslang in handen van een moslimfamilie. Elke morgen doet dus een moslim de deur open van een christelijke kerk.’

Ook in Jeruzalem proefden de dames van de Israëlische veroveringszucht. Sommige zionisten gedroegen zich alsof de Arabische gemeenschap niet bestaat. ‘Het viel ons op dat sommige orthodoxe Joden, zonder uit te kijken rakelings langs ons wandelden. Later beseften we dat dit geen toeval was. Ze botsten expres tegen ons op als we niet voor hen aan de kant gingen’, legt Sarah uit.

Ook de ontmoeting met joodse Marokkanen maakte indruk. ‘Ik werd aangesproken door een Joodse man met de vraag of ik niet ook Joods was’, vertelt Latifa. Het bleek een Marokkaanse Jood te zijn. Het was bijzonder om die te ontmoeten.’

Psychologisch geweld Het constant moeten wijken voor arrogante zionisten die Arabieren voor lucht zagen, werkte al snel op de zenuwen van de Femmadames. ‘Ik was het beu om steeds een stap opzij te doen’, geeft Esra toe. ‘Toen er weer één op mij afkwam, besloot ik te blijven staan en de andere kant op te kijken. Uiteindelijk is hij opzij gegaan’, lacht Esra. De dames kunnen erom lachen, maar ze beseffen goed dat het een vorm van psychologisch geweld is om de Palestijnse bevolking het gevoel te geven dat ze hier niet thuis horen. Een ander voorbeeld is het beleid in een populaire winkelstraat in Hebron. De Israelische regering besloot van de ene op de andere dag de belastingen extreem te verhogen zodat vele Palestijnse ondernemers hun koffers konden pakken. Hun winkel uitbaten was simpelweg te duur geworden. ‘Daarom riep deze reis zowel positieve als negatieve gevoelens bij mij op’, besluit Sarah. ‘Het was een reis om nooit te vergeten!’ MEI 2014 | FEMMA |

nieuwe werkplekken

werken onze collega's

Het nieuwe werken

Het personeel van Femma doet sinds september vorig jaar aan telewerken: niet tijd-of plaatsgebonden werken. Dit levert nieuwe en hele bijzondere werkplekken op.

‘Mijn tofste werkplek is waar mijn trouw viervoetertje dichtbij is.’ Kristel Jappens, educatief medewerker Femma Vlaams-Brabant

‘Thuiswerken… zalig! Nog te fris voor het buitenterras. In de relaxzetel mailtjes en telefoontjes afhandelen, is ook best gezellig.’ Christa Mestdagh, directeur Femma West-Vlaanderen

‘Mijn gezellige werkplek thuis.’ Eva Brumagne, algemeen directeur Femma

| F EM M A | M E I 2 0 1 4

in een ‘Bra instormen r of niet hippe koffieba au aa n ons bu re k!’ lij er he n, werke Jade Yorks lkens, en L obke Gie em ma F redactrices

Leestip De collega’s werken thuis. Kies zelf waar, wanneer en hoe je werkt. Frank Van Massenhove, Tom Auwers

‘Doordat we niet altijd op hetzelfde moment op kantoor werken, is het altijd gezellig als we kunnen bijpraten tijdens de lunchpauze.’ Femmacollega’s nationaal secretariaat

‘Om elkaar op de hoogte te houden van het werk, organiseren we wekelijks een bilateraal overleg op kantoor.’ Brenda Deny, directeur dienst Beweging Femma

‘Wij werken halftijds en daardoor werken we meestal aan ons bureau in Brussel.’ Veronique Legon, administratief medewerker Femma Vlaams-Brabant en R’Himo Assecoum, educatief medewerker Femma Intercultureel MEI 2014 | FEMMA |

het nieuwe werken bij Femma Tekst jeroen lievens

pyjama vanuit je zetel

Werken in

Femma personeelsdirecteur Bieke Verhoelst over het Nieuwe Werken bij Femma Het Femmapersoneel doet sinds vorig jaar aan telewerken. De locatie van waaruit of zelfs het tijdstip waarop je werkt, is niet van belang. Zolang je als werknemer je resultaten haalt, mag je zelf bepalen hoe je je werkdag invult. Bieke Verhoelst, personeelsverantwoordelijke van Femma legt uit.

Wat betekent het Nieuwe Werken voor Femma? Het Nieuwe Werken bij Femma staat voor plaatsen tijdonafhankelijk werken. Als werkgever kijken we niet naar de tijd die een werknemer doorbrengt aan zijn of haar bureau, maar wel naar de resultaten die hij of zij haalt. Waar en wanneer ze die resultaten boeken, maakt ons weinig uit. Dus het gaat over méér dan eens een dagje kunnen thuiswerken? Inderdaad, thuis- en telewerk (het werken op een andere plaats dan je bureau) is maar één proces binnen het Nieuwe Werken. Resultaatgericht wer-

| F EM M A | M E I 2 0 1 4

ken is een tweede proces en een belangrijke voorwaarde om het thuiswerk mogelijk te maken. Resultaatgericht werken betekent dat werknemers zelf hun werk in handen nemen, zelfsturend worden en de autonomie hebben om zelf prioriteiten te leggen. Dat vergt toch ook een heel andere werkcultuur? Ja, voor leidinggevenden betekent het dat ze vertrouwen en vrijheid moeten geven aan hun teamleden. Die op hun beurt moeten autonomer werken en toch ook een zekere vorm van discipline opbrengen. Dit is niet voor iedereen evident; het is een proces dat wat tijd vraagt. Hoe stellen jullie doelstellingen voorop? En hoe worden de resultaten gecontroleerd? We hebben als organisatie een beleidsplan met strategische en operationele doelstellingen: die

dienen steeds als leidraad. Tijdens de zogenaamde ‘bilaterale overlegmomenten’ bepaalt elk teamlid met zijn of haar leidinggevende welke resultaten hij of zij wil behalen; samen bekijken ze ook of de voorgaande doelstellingen bereikt werden. Is dit niet het geval, dan bespreken ze samen waar het fout gelopen is en sturen ze bij indien nodig.

vrijwilligersorganisatie ook heel belangrijk. Duurzaamheid is nog een belangrijke reden. Door mensen te laten thuiswerken, verminder je hun verplaatsingen en dus ook de uitstoot van CO2. Al kan je daar natuurlijk deze kanttekening bij plaatsen: hoe duurzaam is het om al die mensen afzonderlijk hun huis te laten verwarmen voor het werk?

Waarom besloten jullie om het Nieuwe Werken in te voeren? Dat gebeurde op vraag van de werknemers. Een aantal collega’s klaagden over de lange pendeltijd, anderen over de onmogelijkheid om de kinderen van school of in de crèche af te halen. Voorts had je ook een scheefgetrokken situatie waarbij bepaalde personen wel occasioneel konden thuiswerken en anderen helemaal niet. Op den duur hadden we 10 regeltjes voor 20 verschillende collega’s. Dat was eigenlijk niet meer houdbaar. En aangezien ik van oordeel ben dat in elke klacht een wens schuilt, hebben we voorgesteld om het systeem naar iedereen uit te breiden.

Ook het landschapskantoor heeft meegespeeld. Heel veel mensen geven in de enquête aan dat het moeilijk ongestoord werken is op een landschapskantoor. Door het Nieuwe Werken geef je mensen ook de mogelijkheid om thuis in stilte te werken.

Dus vooral om de combinatie van arbeid en zorg beter op elkaar te kunnen afstemmen? Ja, dat was de belangrijkste reden. Als vrouwenbeweging willen we hierin het goede voorbeeld geven. Het idee van het Nieuwe Werken sluit perfect aan bij onze eis van een nieuw voltijds arbeidsritme van 30 uren. Een 30-urige werkweek geeft je meer tijd om bijvoorbeeld zorg op te nemen, maar het Nieuwe Werken voegt daar nog een nieuwe dimensie aan toe: de tijd die je werkt, kun je ook flexibel inplannen. Een tweede reden is dat we op die manier een sexy werkgever zijn. Femma betaalt geen hoge lonen uit. Tijdens sollicitaties merkten we op dat dit soms een struikelblok was. Maar als je daar het Nieuwe Werken tegenover kan stellen dan ben je plots weer aantrekkelijker. Vooral jonge mensen hechten steeds meer belang aan de combinatie van arbeid en ‘vrije tijd’. Ze willen ook een leven naast het werk en willen meer controle over hun tijd. Dat kunnen wij hen met het Nieuwe Werken zeker bieden. Meer vrije tijd betekent overigens ook meer mogelijkheden om een vrijwilligersengagement aan te gaan. Dat vinden wij als

Deden jullie het ook om eventueel te besparen? Besparingen waren zeker niet de beweegreden om voor het Nieuwe Werken te kiezen. We hebben zelfs zwaar moeten investeren in de logistieke ondersteuning. Iedereen ontving een laptop, een gsm en er kwam een speciaal serversysteem waardoor iedereen van thuis uit in gedeelde mappen kan werken. Maar op termijn kan het bepaalde kosten wel drukken: halftijdse in plaats van voltijdse vervoersabonnementen, minder vervoerskosten, minder kantoorruimte. Maar daar hebben we nu nog geen zicht op. Bij Femma vertrekken we vanuit het standpunt van de gelukkige werknemer. Als die geen stress heeft over de combinatie arbeid en zorg, dan zal die vrijer zijn in het hoofd en zich ook beter kunnen concentreren op het werk. Bovendien zijn er ook personen die beter ’s avonds kunnen werken. Als zij dat willen, laat dit dan ook toe. Zolang de resultaten er zijn, is het goed. Kon en wou iedereen van het personeel zomaar instappen? We zijn van start gegaan in september ’13 en sindsdien is 80 % van het personeel erin gestapt. Bij aanvang bleek dat er slechts 3 functies zijn waarvoor thuiswerk geen optie is: de poetsvrouw, de onthaalmedewerker en de verantwoordelijke voor economaat en copycenter. Maar onthaalbediende is bijvoorbeeld een functie die wordt opgenomen door verschillende personen; die personen hebben ook andere taken die ze dan wel thuis kunnen uitvoeren.

‘Bovendien zijn er ook personen die beter ’s avonds kunnen werken. Als zij dat willen, laat dit dan ook toe. Zolang de resultaten er zijn, is het goed’

MEI 2014 | FEMMA |

Tenslotte hebben we ook benadrukt dat je thuiswerkdagen een recht zijn waarmee je ook flexibel moet omspringen. Het kan bijvoorbeeld niet dat je niet deelneemt aan een vergadering omdat je die dag thuiswerk gepland hebt.

Wie halftijds werkt, kan ook niet thuiswerken want dan zouden we die personen niet meer zien. Het blijft nog steeds belangrijk dat mensen naar kantoor komen. Zo vragen we bij Femma dat medewerkers zeker 2 dagen per week op kantoor zijn. De teams hebben autonoom beslist welke dagen ze thuis willen werken. Dinsdag en donderdag zijn de drukste kantoordagen en zijn ook echte vergaderdagen geworden.

‘De arbeidswetgeving is niet aangepast aan de filosofie van tijds- en plaatsonafhankelijk werken’

Daarnaast hebben we ook collega’s die niet voor thuiswerk kozen omdat ze thuis geen plaats hebben, of omdat ze aan het verbouwen zijn of te dichtbij wonen. Welke andere afspraken werden er naar het personeel toe gemaakt? We maken het verschil tussen beschikbaar en bereikbaar zijn. Als je mensen effectief de kans wilt geven om de kinderen af te halen of een boodschap te doen, dan moet je niet verwachten dat ze tijdens het telewerken van 9 tot 5 beschikbaar zijn; belangrijk is wel dat ze bereikbaar zijn. Voorts is het noodzakelijk dat iedereen zijn outlookagenda goed invult, zodat iedereen op elk moment kan zien of je aan het werk bent en waar eventueel. En ook in verband met overuren hebben we nieuwe afspraken gemaakt. Bij ons is de regel dat als je ‘s avonds werkt, je extra compensatie krijgt. Maar als je vrijwillig later op de avond werkt, omdat je bijvoorbeeld ’s ochtends kon uitslapen, dan kan het niet dat je daarvoor extra compensatie krijgt. Het is een kwestie van geven en nemen.

| F EM M A | M E I 2 0 1 4

Jullie zijn gestart in september 2013. Wat zijn de eerste ervaringen? Ongeveer 80 % van de werknemers stapten mee in het Nieuwe Werken en onlangs hebben we hen bevraagd over hun ervaring. Daaruit blijkt dat de werktevredenheid gestegen is. Zeker over de combinatie arbeid en zorg zijn de meesten heel gelukkig. Ze hebben ook het gevoel dat ze controle hebben over wat ze doen. Op het vlak van ondersteuning waren er in het begin wel wat kinderziektes, maar daaraan wordt hard gewerkt. Ondervinden jullie ook moeilijkheden of obstakels? De sociale wetgeving vormt soms wel een probleem. De wet dateert nog uit de jaren ‘70 en vraagt dat iedereen zijn werkrooster mooi invult en aangeeft dat hij van dan tot dan werkt. De arbeidswetgeving is niet aangepast aan de filosofie van tijds- en plaatsonafhankelijk werken. Twee andere zaken waarover we moeten waken zijn: enerzijds dat collega’s nog voldoende contact hebben met elkaar, en anderzijds dat mensen niet te veel gaan werken. Als je een laptop hebt en constant verbinding kunt maken met de server, is het soms verleidelijk om voortdurend je mails te checken. Het Nieuwe Werken is echt wel een aanrader! Het vergt wat organisatie, maar eens vertrokken, biedt het alleen maar voordelen voor werknemer en werkgever.

Leestip Resultaatgericht organiseren. Productiviteit en plezier in werk. Dik Bijl, Wim Kweekel

rUstpUnt

iets in mei zingt

MEI 2014 | FEMMA |

alleenstaande moeders tekst Ilse de Vooght

Combineren in je eentje

Altijd schipperen tussen Toen Katriens huwelijk eind jaren â&#x20AC;&#x2122;90 strandde, werkte ze drie dagen per week als psychologe in een middelbare school. Financieel onvoldoende om een huishouden te bestieren met twee kinderen die het gros van de tijd bij haar zijn. Wat volgde, was tien jaar lang kiezen tussen tijd of geld.

| F EM M A | M E I 2 0 1 4

tijd en geld

Van alle Vlaamse gezinnen met kinderen is één op de vijf een eenoudergezin. Alleenstaande ouders hebben het niet makkelijk om werk, kinderen en huishouden te combineren. Meer dan koppels zijn ze afhankelijk van de goodwill van werkgevers, en van hun familie en vrienden om de boel draaiende te houden. Gepaste en betaalbare kinderopvang vinden, is voor hen niet evident. Om financiële redenen is het voor velen ook onmogelijk om het tijdkrediet of ouderschapsverlof te nemen dat hen de broodnodige ademruimte geeft.

Katrien, herken je jouw verhaal hierin? Katrien: ‘Ja. Financieel kreeg ik het onmiddellijk moeilijk. Erg pijnlijk was dat ik de onthaalmoeder voor mijn jongste zoon Kasper niet meer kon betalen. Daardoor moest ik hem vroeger dan gepland naar de kleuterschool sturen. Om mijn inkomen te verhogen, startte ik een aggregaatsopleiding (specifieke lerarenopleiding) omdat dit diploma me 250 € extra per maand opleverde voor hetzelfde werk. Daarnaast zocht en vond ik een aanvullende job als lesgeefster in een lerarenopleiding. In totaal werkte ik bijna voltijds (90%). En was dat haalbaar? Katrien: ‘Op zich lukte de combinatie met mijn gezin net. Maar inhoudelijk kreeg ik het erg moeilijk met mijn job omdat ik als psychologe dagelijks met vaak zware problemen van leerlingen te maken kreeg. Thuis had ik het al zwaar genoeg. Ik had nood aan iets opbouwends en wilde er graag even tussenuit om mijn batterijen op te laden en uit te maken wat ik wilde. Om financiële redenen kon ik evenwel geen loopbaanonderbreking nemen. En dat vond ik erg frustrerend. Ik had de voorbije jaren zo hard mijn best gedaan om het te redden en ik kon geen adempauze nemen. School, familie en vrienden raadden me aan om me depressief te laten verklaren. Maar ik was helemaal niet depressief! Integendeel, ik was er net bovenop aan het geraken. Ik deed het niet, ik was er te fier voor. Uiteindelijk vroeg en kreeg ik ook in de middelbare school mijn ontslag. In de lerarenopleiding vroeg ik loopbaanonderbreking aan maar die wilden ze me niet geven. Ik was een tijdelijke, dus kon ik vertrekken. Dit alles terwijl ik eigenlijk gewoon zes maanden een time out wilde om na te denken.’

Dacht je eraan om thuis te blijven? Katrien: ‘Nee. Mijn kinderen komen wel op de eerste plaats. Zij moeten gelukkig zijn. Maar ik wilde ook graag werken en een loopbaan uitbouwen. En dat werd me niet echt makkelijk gemaakt. Ik solliciteerde in een hogeschool en kreeg de job. Tijdens de sollicitatie vertelde ik dat ik alleenstaande moeder was, dat mijn inzet groot was maar dat ik het georganiseerd moest krijgen. Ze namen me aan met de belofte om hiermee rekening te houden. In de praktijk liep het wel even anders. Elke vrijdagavond kreeg ik mijn uurrooster voor de week erna. Het leverde me een boel stress en opvangproblemen op. Ik kreeg mijn werk en mijn gezin op die manier eenvoudigweg niet gecombineerd. Kwaad was ik omdat ze hun belofte niet nakwamen. Ik vroeg mijn ontslag, maar ik kreeg het niet omdat ik goed werk leverde! Er zat niets anders op dan zelf ontslag te nemen, met het gevolg dat ik geen uitkering kreeg. Gelukkig vond ik snel een andere voltijdse interimbaan als leerkracht in een lagere school.’ Leverde dat een vlottere combinatie op? Je werkt binnen de schooluren, hebt alle schoolvakanties... Katrien: ‘Het bleef moeilijk. Het is normaal dat je helpt op spaghettifestijnen, dat je om 16 uur nablijft voor vergaderingen… Als alleenstaande moeder zijn die dingen wel niet evident. Zo voelde het voor mij constant aan alsof ik geen goede indruk maakte.’ En kinderopvang? Katrien: ‘Dat heeft geen zin. De kinderen moeten thuis nog eten, huiswerk maken en in bad. Je kan als alleenstaande alleen maar de dingen na elkaar doen en dat kost veel tijd. Kinderen moeten bovendien ook nog de tijd krijgen om thuis tot rust te komen, tijdig te eten en genoeg te slapen.’ Slaagde je er uiteindelijk in om een stabiele baan te vinden die goed te combineren was met je gezin? Katrien: ‘Dat was mijn ambitie maar dat lukte me niet. Ik botste de afgelopen jaren tegen veel muren. Verlofstelsels zijn financieel niet haalMEI 2014 | FEMMA |

baar. Thuiswerk was – hoewel perfect mogelijk vaak onbespreekbaar, schoolvakanties moeilijk overbrugbaar. Vergaderingen worden op onmogelijke uren gepland, lessenroosters te laat in elkaar gepuzzeld, en extra werk niet vermeld. Met deeltijds werken kom je er niet en bouw je geen loopbaan op. Maar het huidige voltijds is niet haalbaar. Er is nog veel werk aan de winkel.’ Hoe laadde je je batterijen op? Katrien: ‘Door leuke dingen met de kinderen te doen. Taarten bakken, werk maken van leuke verjaardagsfeestjes, uitstapjes.’ Hoe ervoeren je kinderen die periode? Zoon Lukas: ‘Ik heb niet het gevoel dat ik iets tekort kwam. Ik wist wel dat we niet met geld moesten smijten. Maar we hebben veel leuke dingen gedaan. En mama was er ook altijd voor ons.’ Katrien: ‘Je kan echt wel goedkoop vakanties organiseren. Naar de zee fietsen en onderweg met de tent logeren bij vrienden. Fietsen naar het openluchtzwembad in Boom en daar picknicken. Ik maakte altijd werk van onze trips. Mijn kinderen hebben altijd leuke vakanties gehad en hun hobby’s kunnen doen. En als we eens naar de cinema gingen, namen we zelf onze snoep en chips mee. ’ Zoon Lukas: ‘Ik dacht gewoon, wij doen dat zo, niet omdat we dat niet kunnen betalen maar omdat we dat niet willen. Wie geeft er nu zoveel geld uit aan chips en snoep!’. En hoe ging je met je krappe budget om? Katrien: ‘Creatief. Ik verkocht mijn auto en bestelde mijn boodschappen in grote hoeveelheden in Colruyt. Dan was de levering gratis. Spullen die ik niet moest hebben, verkocht ik op Ebay. Speelgoed waar de kinderen niet meer mee speelden, verkochten we op rommelmarkten. Met de opbrengst mochten ze nieuw speelgoed kopen. Verkleedkleren maakte ik zelf. En eens in de week was het maaltijdrestjesdag’. Op wie kon je rekenen als je het moeilijk had? Katrien: ‘Ik heb veel gehad aan mijn moeder, mijn vrienden en mijn vriendinnen. Aan hen kon ik veel kwijt.’

| F EM M A | M E I 2 0 1 4

Hoe kijk je terug op die periode? Katrien: ‘Trots als ik mijn kinderen nu hoor zeggen dat ze niets tekort zijn gekomen. Maar gefrustreerd als het op mijn loopbaan aankomt. Het lijkt alsof ik nog aan het starten ben. Het was altijd kiezen of delen. Werk en thuis vlot combineren, ging niet. Dat maakt dat ik vandaag nog altijd geen stabiele baan heb. Ik heb immers nooit iets kunnen opbouwen. Ik hoop dat daar nog verandering in komt. Ik heb gedaan wat ik moest doen, maar ik draag er wel de gevolgen van.’ ‘Ik leerde ook om alleen te zijn en snel knopen door te hakken. Stoppen met werken, van volnaar halftijds gaan: ik weet dat het me wel zal lukken. Het boezemt me geen angst meer in.’ ‘Wat ik wel erg vind aan geldgebrek, is dat je huishoudtoestellen van mindere kwaliteit moet kopen, waarvan je weet dat je die vrij snel zal moeten vervangen. Een goedkope koelkast verbruikt ook meer elektriciteit, bijvoorbeeld. En in zonnepanelen kon ik ook niet investeren. Ze leveren een bezuiniging op maar de kost om ze te installeren, was te hoog.’ Heb je tips voor alleenstaande ouders? Katrien: ‘Voor mij was de truc om er niet aan onderdoor te gaan, soms om de boel de boel te laten en bijvoorbeeld een fitometer in het park te doen met de kinderen. Ik trok me op aan de goede dingen: leuke activiteiten met de jongens, eens met een vriendin afspreken. Voor de rest was het ‘overleven’. Mijn decennium als alleenstaande moeder herinner ik me als een constant geschipper tussen geld of tijd. Het huidige voltijds werken lukte me als alleenstaande ouder niet. En kinderopvang lost dit niet op. Halftijds werken gaat dan weer niet om financiële redenen. En ik ben dan nog universitair geschoold. Voor laaggeschoolden moet het nog erger zijn. En al die papieren die je telkens moet invullen als je een interim doet. Echt ontmoedigend.’

Leestip Schaarste. Hoe gebrek aan tijd en geld ons gedrag bepalen. Sendhil Mullainathan & Eldar Shafir

colUMn Scene: een zeer aangenaam hotel, ergens niet te velde, gevuld met gasten die zich met volle kracht wijden aan il dolce far niente*.

garantie Rustig kabbelende dagen, met ergens halverwege telkens een lichte piek van opwinding. De schoonmaakster was langs geweest! De lakens strak opgespannen, de kussens opgeblazen en een frisse collectie zeepjes, lotions en shampoos, strak in het gelid. Hier gleed haar verfrissende hand langs.

Bam! Het trof me als een schot. Getraind op het spotten van discriminatie, seksisme, genderstereotypering en ander vies spul, was ik hier toch met open ogen in gelopen. Waarom ging ik ervan uit dat de poets door een vrouw gebeurde? Ik zag deze schoonmaak-ster nooit. Hooguit spotte ik een stofzuiger in de gang of een verdwaald poetsmiddel in de traphal. Auch, deed dat zeer. Zo diepgeworteld zitten die denkbeelden dus. Als wratten in je brein, woekerend in stilte, wachtend op het juiste moment om weer te gaan bloeien en vervelend zeer te doen. Tijd voor een mijmering – in de lobby van datzelfde hotel. Een jaar geleden ongeveer stierf Margaret Thatcher, de eerste vrouwelijke regeringsleider van Groot-Brittannië. En leiden deed ze. Enorme werkloosheidscijfers zetten haar aan tot een spijkerharde sociaal-economische politiek. De Argentijnen liet ze een poepje ruiken toen die iets te enthousiast de Falklands wilden adopteren. Een ijzeren dame, indeed. Maakte ze de juiste keuzes? Geen idee. Thatcher leverde wel een meer dan verdienstelijke bijdrage tot onze verlossing van stereotype beeldvorming van vrouwelijke politici. Alsof de combinatie van een stel borsten hebben en aan politiek doen, voorspellend werkt, als een soort van garantiebewijsje voor de kiezer: deze vrouwen zijn gegarandeerd communicatievaardig en compromisgeneigd, attent en vredelievend. Aardig. Waarom zijn er veel meer vrouwen in de politiek nodig? Niet omdat ze de unieke dragers zijn van alle vrome eigenschappen op aarde. Wel omdat wij als vrouwen de heilige plicht hebben aan alle Ella’s, Maries, Fatima's en Louises die vandaag liggen te kirren in hun luiers, te tonen dat vrouwen niet alleen huishoudsters en juffen en verpleegsters zijn, maar ook proffen fysica, premiers en legerofficieren. Iets wordt pas echt, als je het ook echt ziet.

a m em

�

Mijn blik gleed naar de lift. Daar stond een adonis met focus en toewijding de vettige vingertopafdrukken van de liftdeuren te schrobben.

*het zalige nietsdoen, Italiaanse specialiteit.

MEI 2014 | FEMMA |

vraag het aan Femma

Op hoeveel maanden ouderschapsverlof heb ik recht?

Katrien Claes (32): Ik ben pas bevallen van een zoontje Berre en ben al 5 jaar mama van een zoon Joppe. Op hoeveel ouderschapsverlof heb ik of eventueel mijn vriend Nico, recht en welke vergoeding krijg ik hiervoor? Beste Katrien, Allereerst proficiat met de geboorte van je zoontje Berre! Jij en je lief Nico hebben elk recht op 4 maanden ouderschapsverlof om voor je zoontje Berre te zorgen. Dit ouderschapsverlof kan je niet overdragen op je partner. Je kan het verlof opnemen ofwel in maanden (aaneensluitend of gesplitst maar dit alleen voor voltijdse werknemers), ofwel halftijds, ofwel in 1/5 gedurende 20 maanden en dit tot je kind 12 jaar is. Er is wel een voorwaarde aan verbonden namelijk dat je in de periode van 15 maanden die voorafgaat aan de kennisgeving aan de werkgever, met deze werkgever een arbeidsovereenkomt hebt van minstens 12 maanden. De uitkering die je ontvangt is forfaitair en bedraagt netto 707,08 euro voor een voltijdse onderbreking van een maand. Het bedrag dat je ontvangt, ligt dus vast en hangt niet af van je inkomen. Omdat Berre geboren is na 8 maart 2012, krijg je ook voor de vierde maand een uitkering.

Voor kinderen geboren vóór 8 maart 2012 heb je ook recht op een vierde maand ouderschapsverlof maar zonder uitkering (dit is bijvoorbeeld het geval voor je zoontje Joppe). Het ouderschapsverlof (ook de eventueel onbetaalde vierde maand) is gelijkgesteld voor het pensioen. Bovenop die uitkering heb je als werknemer ook nog recht op een Vlaamse aanmoedigingspremie (zorgkrediet). Je moet deze premie dan wel binnen de zes maanden na de start van de onderbreking bij de Vlaamse Overheid aanvragen. Bij een voltijdse onderbreking bedraagt de premie netto 169,30 euro. Femma wil het huidige systeem van ouderschapsverlof graag hervormen. Voor Femma is de uitkering te laag, waardoor alleenstaande ouders of gezinnen met een laag inkomen er niet van kunnen genieten. Bovendien heeft dit samen met de traditionele rolpatronen als effect dat vooral vrouwen, die vaker een lager loon hebben, het ouderschapsverlof opnemen. Tenslotte sluit het ook niet aan bij de Unicef-minimumnorm die stelt dat bij de geboorte een ouder het recht moet hebben om ten minste één jaar ouderschapsverlof te nemen. Volgens Unicef is het cruciaal voor de ontwikkeling van het kind dat het tijdens de eerste levensmaanden en – jaren een liefdevolle, stabiele, veilige en stimulerende relatie met verzorgers kan ontwikkelen. Femma stelt een ouderschapsverlof voor van 5 maanden voor elke ouder, vergoed aan 82% van het brutoloon, met een ondergrens voor de laagste inkomens en een plafond voor de hoogste. Het ouderschapsverlof is voltijds of halftijds op te nemen. Het ouderschapsverlof van de moeder zal automatisch na het zwangerschapsverlof (default principe) in werking treden en dat van de partner zal aansluiten op dat van de moeder. Indien men hiermee niet akkoord gaat, kan men een individueel plan opstellen maar hiervoor moet men dan de nodige administratieve stappen ondernemen en krijgt men de beperking opgelegd dat partners niet meer dan 4 weken samen (dus op dezelfde dagen) ouderschapsverlof mogen opnemen. Anders dreigt men al snel in traditionele rolpatronen te vervallen.

Katrien

Dit voorstel past uiteraard binnen ons groter plan waarbij we ijveren voor een nieuwe voltijdse norm van 30-uren. Zo geven we ouders de tijd om ook na het gebruik van hun thematische verloven kwaliteitsvolle zorg op te nemen voor hun kinderen. Jeroen, beleidsmedewerker Femma

| F EM M A | M E I 2 0 1 4

dĂŠ gratis regiogids ook in uw brievenbus!

Kinderopvang Tekst lobke gielkens

Kinderopvang zoals het hoort

Sinds april is er een nieuw Vlaams decreet in werking: niemand mag nog zonder een vergunning aan professionele kinderopvang doen. Dat vinden wij bij Femma zeer goed nieuws. Maar hoe is het eigenlijk gesteld met de kwaliteit van onze kinderopvang? We vroegen het aan Felies-directeur Elke Verdoodt (37). Wat is volgens jou kwaliteitsvolle kinderopvang? Goeie vraag (lacht). Goede kinderopvang wordt enerzijds bepaald door het aantal kinderen per begeleider. Hoe meer kinderen, hoe moeilijker voor de kinderbegeleider om de juiste dingen te doen voor elk kind. Anderzijds moet een kinderbegeleider naast â&#x20AC;&#x2DC;zorgen voorâ&#x20AC;&#x2122; ook de ontwikkeling stimuleren. In het nieuwe decreet staat dat er voortaan 1 begeleider per 8 kindjes moet zijn. En de begeleiders moeten gekwalificeerd zijn!

| F EM M A | M E I 2 0 1 4

Dat wil niet zeggen dat ze een diploma moeten hebben. Een goede begeleider kan ook iemand met veel ervaring zijn, of iemand die heel gemotiveerd is en op de werkvloer veel wil leren. Kinderopvang moet je vooral graag doen voor de kinderen en niet zomaar voor het geld. Waaraan moet een goede opvangplaats volgens de meeste ouders voldoen? De ruimte waarin de opvang gebeurt, moet in orde zijn. Ze moet warm aangekleed zijn in functie van de kinderen. Ouders moeten ook zien dat hun kinderen daar welkom zijn. Niet alleen de veiligheid telt, de omgeving moet ook uitdagend zijn. Daarenboven moet het ook klikken met de persoon die op je kindje zal passen. Dat is mis-

Felies-directeur Elke Verdoodt:

‘Je moet het doen voor de kinderen en niet voor het geld’

schien moeilijk op voorhand in te schatten; daarom raad ik elke ouder aan om kennis te maken met zoveel mogelijk verschillende kinderbegeleiders. Hoe zit het eigenlijk met de wachtlijsten? Is er een evenwicht tussen vraag en aanbod? Dat is vooral een financiële kwestie. Kinderopvang was in de jaren ’70 een noodzakelijk kwaad; het was iets waar de overheid niet in wilde of moest investeren. Toen zorgden vooral de grootouders voor de kinderen. Als je die niet had, dan pas moest je je kinderen naar de kinderopvang brengen. Vanaf begin jaren ’90 heeft de kinderopvang een enorme boost gekregen. Veel grootouders bleven werken en meer en meer ouders begonnen allebei te werken, dus was er veel meer kinderopvang nodig. Vandaag is kinderopvang een evidentie. Het klopt dat er nog altijd veel wachtlijsten zijn, maar dat is vooral regiogebonden. Valt er nog te kiezen? Als je op tijd kinderopvang aanvraagt, is er in veel regio’s nog keuze, behalve in knelpuntregio’s zoals Antwerpen-stad of Vilvoorde. Vanaf het ogenblik dat je weet dat je zwanger bent, kan je al eens contact opnemen met de dienst, maar echt inschrijven doen we pas vanaf de dag waarop het kindje geboren wordt.

Uit onderzoek blijkt dat kwaliteitsvolle kinderopvang kansen biedt aan kinderen in armoede. Klopt dat volgens jou? Er zijn gezinnen die in armoede leven maar toch heel goed zelf voor hun kinderen kunnen zorgen. Anderzijds zijn er zeker ook kansarme gezinnen waar kinderopvang een meerwaarde kan bieden. Gaan die kinderen naar een goede kinderopvang, dan zie je bijvoorbeeld dat hun woordenschat erop vooruit gaat. Gaan die kinderen naar een minder goede kinderopvang, dan daalt hun woordenschat. Kwaliteitsvolle kinderopvang is goed voor alle kinderen, maar bij kinderen die thuis minder kansen krijgen, ga je het effect beter zien. Onlangs was er een grote doorbraak in het dossier: het werknemersstatuut voor onthaalouders. Vind je dat een goede zaak? Veel onthaalouders die al in het systeem zaten, vinden dat niet zo leuk. Zij zijn gewend aan hun statuut van vroeger. Zij kregen een onkostenver-

Mijn Stannah Starla, de stijl die me bevalt, de teruggevonden vrijheid ...

‘Voor heel wat kansarme gezinnen kan kwaliteitsvolle kinderopvang een meerwaarde bieden.’

Documentatie en gratis prijsofferte op

0800 95 950

info@stannah.be Naam + Voornaam Adres

..............................................................................................

.................................................................................................................

Postcode Tel:

www.stannah.be

......................

..............................

Stad E-mail

......................................................................... .......................................................................

Stannah bvba, Poverstraat 94, 1731 Relegem

goeding en werden niet belast. Zij zijn dus bang dat ze minder geld gaan overhouden als ze overschakelen op het werknemersstatuut. Voor hen lijkt het misschien niet zo interessant maar voor nieuwe onthaalouders vind ik dit een zeer goede zaak. Zij krijgen van bij het begin een zeker inkomen en bouwen zo sociale zekerheid op. Ik ben dus voor! In dat decreet staat ook dat er tegen 2020 voor de helft van de kinderen een opvangplaats beschikbaar moet zijn. Is dat realistisch? In sommige regio’s zijn ze daar bijlange nog niet, zoals in Antwerpen-stad bijvoorbeeld. In de provincie Limburg daarentegen zal dat wel lukken. Kinderopvang is erg regioafhankelijk; ik denk dat ze enorm goed zullen moeten sturen om dat overal waar te maken. Niemand mag nog zonder vergunningsplicht aan professionele kinderopvang doen. Hoe sta je daar tegenover? Dat vind ik uiteraard een goede zaak! Vroeger kon iedereen een bordje met ‘kinderopvang’ aan zijn deur hangen. Je zag soms schrijnende toestanden. Gelukkig is dat nu gedaan. Kinderopvang opstarten zonder vergunning, zal zwaar beboet worden. Je moet heel goed weten waaraan je begint. Voor ouders moet dat een enorme gerust‘Goede kinderopvang wordt bepaald stelling zijn, want aan die door het aantal kinderen per vergunning hangen heel begeleider. Hoe meer kinderen, hoe wat zaken vast, zoals bijvoorbeeld hoe de inframoeilijker’ structuur eruit moet zien. Op termijn gaat de kwaliteit van de kinderopvang er echt wel op verbeteren. Misschien dat sommige zaken te streng zijn, maar dat kan later nog aangepast worden.

| F EM M A | M E I 2 0 1 4

Hoe zie jij de ideale kinderopvangwereld? Goh, ik denk dat het nog lang zal duren voor we daar zijn. Ik geloof zelf heel hard in gezinsopvang. Zelf heb ik vier kinderen en die zijn allemaal bij een onthaalmoeder geweest, maar de warmte die een gezinsopvang kan bieden, verschilt toch sterk van de opvang in een crèche. Een huiselijke omgeving is een natuurlijke omgeving en daar kan een kindje alleen maar baat bij hebben.

Leestip De transitie naar kinderopvang en onderwijs. Een boordtabel over kinderopvang en onderwijs voor kinderen jonger dan 6 jaar in rijke landen. Vertaald uit het Engels door Kind en Gezin. Unicef Innocenti Research Centre, Report Card 8, 2009

Meer weten over Felies? Felies organiseert kinderopvang doorheen heel Vlaanderen en Brussel. Kwalitatieve, betaalbare en voor iedereen toegankelijke kinderopvang is het doel. Bijzondere aandacht is er voor de opvang van kinderen uit lagere inkomenscategorieën en achtergestelde bevolkingsgroepen. Heb je zelf een onthaalouder nodig? Meer dan 600 Felies-onthaalouders staan klaar om je kindje op te vangen. Surf voor meer info naar www.femma.be/kinderopvang of stuur een mailtje naar info@felies.be

Koop uw tickets nu online!

Een avondje zonder mannen!

THE GREATEST ROLE GRACE KELLY WOULD EVER PLAY

Euroscoop Genk

Ladiesâ&#x20AC;&#x2122;Night iie es Ni Nig igh ght ht only Ladies

19/05 ontvangst 19u00 film 20u00

Siniscoop St.-Niklaas

20/05 ontvangst 19u00 film 20u00

WWW.SINISCOOP.BE Stationsplein 12 Sint-Niklaas 03 765 00 30 info@siniscoop.be siniscoop.be

WWW.EUROSCOOP.BE C-Mine 13, Genk Europaplein 35, Lanaken Zetellaan 74, Maasmechelen info@euroscoop.be

MEI 2014 | FEMMA |

tekst lobke gielkens FOTO'S JOS VERHOOGEN

rust ‘Minder werken brengt

in ons bedrijf’

Een voltijdse job combineren met je huishouden, de zorg voor je kinderen en/of je ouders, je partner, vrijwilligerswerk, je sociaal leven en je hobby’s? Het lijkt voor velen een onmogelijke opgave waarbij je constant moet toveren om alles rond te krijgen. Femma pleit daarom voor een nieuwe vorm van fulltime werken waarbij de norm 30 uur per week is in plaats van 40 uur. Tina Stroobandt, zaakvoerster van communicatiebureau Jusbox uit Sint-Niklaas kan zich daar helemaal in vinden. Zij werft enkel nog mensen aan die 4/5 willen werken. ‘Eén dag per week kunnen mijn werknemers tijd voor zichzelf of hun gezin nemen en dat brengt een ongelooflijke rust in het bedrijf.’

| F EM M A | M E I 2 0 1 4

Bij Jusbox werkt iedereen 4/5 10 jaar geleden startte Tina Stroobandt in haar eentje met haar eigen communicatiebureau Jusbox in Sint-Niklaas. ‘Ik had leuke opdrachten, maar ik zat altijd thuis in mijn eentje te werken. Ik zat als een puppy te kwispelen als mijn vriend thuiskwam van het werk. Stelselmatig ben ik mensen beginnen aanwerven en zo begon mijn bedrijfje te groeien’, vertelt Tina.

gebracht in ons bedrijf. Wij ondersteunen elkaar ook allemaal. De dingen waar ik goed in ben, worden aan mij gevraagd en omgekeerd.’

Teamgevoel Naast het standaard 4/5-contract, staat Tina ook heel positief tegenover verlofstelsels zoals ouderschapsverlof of tijdskrediet. ‘Ik heb werknemers die door middel van ouderschapsverlof een tijdje 3/5 hebben gewerkt in plaats van 4/5. Combineren Natuurlijk kan dat. Als mensen dat vragen, is het Vandaag zijn er 7 mensen werkzaam bij Jusbox: een teken dat ze daar nood aan hebben. Daarnaast twee mannen en vijf vrouwen. Op eentje na, werwerken we met glijdende uren. Thuiswerken kan ken ze allemaal 4/5. ‘Dit systeem van werken is soms ook. Ik heb wel gevraagd dat iedereen op gegroeid. Doordat iedereen kinderen begon te dinsdag of donderdag aanwezig is krijgen en ik zelf ook kinderen kreeg, was de werkdruk niet meer te doen. ‘Een gezin combineren op kantoor. Dat is belangrijk voor het teamgevoel; anders zit iedereen Een gezin combineren met een veelmet een veeleisende op zijn eilandje te werken. Maar eisende job werd voor iedereen een job werd voor zelfs mensen die in Gent en beetje te veel. Er was ook altijd wel iedereen een beetje te Antwerpen wonen, komen soms iets: een kindje ziek, iemand die naar veel’ toch naar kantoor afgezakt. Bij hen de tandarts moest, papieren in orde werkt het beter om werk en privé zo brengen… enzovoort. Daarom heb ik te scheiden. Dat moet iedereen zelf een beetje vorig jaar beslist om iedereen een 4/5-contract ervaren, wat best werkt voor hem of haar. Hoewel aan te bieden. Deze situatie is veel meer houdwe resultaatgericht werken, hebben we toch een baar; we merken dat dit flexibel systeem voor tijdsregistratiesysteem omdat we per uur moeiedereen werkt,’ aldus Tina. ten factureren aan onze klanten. Ik wil niet gezien worden als de grote baas; ik verkies een platte hiërarchie, maar helemaal op dezelfde lijn zitten Wie vandaag solliciteert en aangenomen wordt met je team blijkt onmogelijk. Als er moeilijke bij Jusbox, krijgt standaard een 4/5-contract. beslissingen genomen moeten worden, zoals ’Starters vinden dit niet altijd leuk’, zegt Tina. ‘Zij ontslagen, dan moet ik dat natuurlijk doen. Dit willen liever voltijds werken, maar uit ervaring systeem werkt voorlopig voor iedereen goed. Ik weet ik dat mensen na langere tijd toch minder mag niet klagen.’ willen werken. Ze krijgen kinderen, ze gaan verbouwen of ze willen meer tijd voor zichzelf. Als je een dag per week minder moet werken, kan je dit allemaal veel beter combineren. Mensen die hier werken of starten, hebben ook taken voor een 4/5-contract en geen taken voor een voltijdse werknemer. We hebben een heel flexibel systeem waarin je er zelf voor moet zorgen dat je je taken afwerkt. Werken in de communicatie is werken met strakke deadlines en je kan zelf invullen hoe je dit bolwerkt. Dit systeem heeft echt rust

‘Starters vinden dit niet altijd leuk, zij willen liever voltijds werken’

‘Een gezin combineren met een veeleisende job werd voor iedereen een beetje te veel’

MEI 2014 | FEMMA |

Ina Van Hooye (39) werkt 4/5 bij Jusbox ‘Zo heb ik een uitdagende job in combinatie met het moederschap’

Het is niet omdat iedereen ‘Ik merk dat mijn 4/5 werkt in het bedrijf van werknemers Tina, dat ze vindt dat gelukkiger zijn’ iedereen dat moet doen. ‘Er zijn mensen die fulltime werken en zo heel goed functioneren,’ zegt ze. ‘Het is een persoonlijke keuze die van ieders (financiële) situatie afhangt. Ik wil zeker niet generaliseren. Maar soms lijkt het wel dat je minder mogelijkheden of minder grote projecten krijgt in het bedrijfsleven omdat je minder werkt. Als je je takenpakket aanpast en goed communiceert met je werkgever, dan lukt het wel.’ ‘Als zelfstandige werk ik zelf wel fulltime; er is altijd wel iets dat ik moet doen. Maar ik heb veel geluk met mijn partner. Hij springt graag in voor onze kindjes. Ons huis ligt er soms wat rommelig bij; gelukkig streef ik niet naar perfectie. We hebben wekelijks een poetsvrouw en we hebben grootouders die regelmatig helpen. Momenteel heb ik het gevoel dat alles goed lukt. Natuurlijk zijn er ook periodes die echt zwaar zijn, maar het is al veel beter dan vroeger. Toen was er weinig speling, iedereen zat aan zijn limiet. Nu mag er al iets foutlopen; dat kunnen we nog opvangen zodat de klant er niets van merkt.’

‘Vijf jaar geleden ben ik bij Jusbox beginnen werken met een 4/5-contract. Ondertussen ben ik al bijna 20 jaar werkzaam, waarvan de eerste 15 jaar voltijds. Maar sinds de geboorte van mijn eerste kind ben ik minder gaan werken. Eerst heb ik ouderschapsverlof opgenomen en daarna heb ik ook een tijdje tijdkrediet aangevraagd. Toch was het niet evident om alles gecombineerd te krijgen met mijn werk ver van huis. Daarom ben ik werk gaan zoeken dichter bij huis. Zo ben ik bij Jusbox terecht gekomen. Ik wilde vlakbij huis werken op voorwaarde dat het een uitdagende job was die iets te maken had met mijn capaciteiten. Toen ik hier kwam solliciteren, heb ik onmiddellijk een 4/5-contract aangevraagd. Anders kom je in een situatie waarin je voltijds begint te werken, vermindert naar een 4/5-contract en toch nog fulltime werk blijft doen. Misschien heb ik die ethiek hier een beetje opgestart (lacht).’ Rust ‘Minder werken brengt vooral veel rust in mijn leven. Ik heb de mogelijkheid om mij professioneel te ontplooien en ik heb de kans om er als moeder voldoende te zijn voor mijn kinderen. Mijn man werkt in Brussel en is dagelijks anderhalf uur onderweg. ’s Morgens kunnen we de taken delen, maar ’s avonds sta ik er vaak alleen voor. Ondertussen mag hij ook één dag per week thuis werken. We gaan samen bekijken of het op deze manier lukt, maar misschien neemt hij ook nog zijn ouderschapsverlof op.’

Tina merkt dat haar werknemers gelukkiger zijn sinds de beslissing om minder te werken. ‘Ik zie een duidelijk verschil voor en na de beslissing. Het is hier veel rustiger geworden. Wij denken nu ook veel meer op langere termijn. In het begin ben je super gemotiveerd, maar op termijn weegt het om fulltime te werken in combinatie met je gezin. We kunnen later nog altijd zien wat we doen; voorlopig is het goed zo.’

| F EM M A | M E I 2 0 1 4

In a

Leestip Flexibele werkgever ‘Ik heb geluk dat ik zo’n flexibele werkgever heb! Dat komt van twee kanten natuurlijk. Sommige dagen start ik wat later, maar als het nodig is dat ik om 8 uur aanwezig ben, dan is dat ook zo. Naast mijn werk heb ik nog een engagement als voorzitter in de schoolraad. Ik merk wel dat het veel van mij vergt. Ik doe ook nog aan hardlopen en ik heb dat echt nodig om mijn hoofd leeg te maken. Mijn sociaal leven staat op een laag pitje, maar ik denk dat het komt omdat ik nog kleine kinderen heb. Als ik thuis ben, probeer ik mij zoveel mogelijk te concentreren op mijn gezin. De weekends probeer ik zo leeg mogelijk te houden, ik maak maximum één vaste afspraak zodanig dat we voldoende ademruimte hebben.’ Mijn werk doe ik enorm graag. Ik heb andere dingen nodig dan alleen het moederschap. Vrouwen die thuis blijven voor de kinderen, daar heb ik enorm veel respect voor. Toch mogen mijn kinderen nooit de dupe zijn van wat ik doe; als dat wel zo is dan ondernemen we actie! Mijn gezin zal altijd op de eerste plaats staan, maar dankzij mijn job bij Jusbox is dat goed mogelijk!’

Time on our side. Why we all need a shorter working week, Cote A. & Franklin J., eds, New Economics Foundation

Meer weten over Jusbox? www.jusbox.eu of www.worldofwaw.com

UW TESTAMENT EEN PUZZEL? ONS BOEKJE HELPT U Het Rode Kruis merkt dat veel mensen niet weten wanneer een testament voordeel biedt, of het moeilijk vinden om een testament te maken. Daarom hebben we een handig boekje samengesteld en organiseren we gratis infonamiddagen. U zult merken dat het niet ingewikkeld hoeft te zijn. Nadenken over uw testament, niemand kijkt ernaar uit. Toch geeft het idee dat alles goed geregeld is, veel rust en zekerheid. Zowel voor u als voor uw naasten. Kom naar een gratis infonamiddag ‘Hoe besparen op successierechten?’ Alle info op www.rodekruis.be.

BON VOOR GRATIS GIDS ‘UW TESTAMENT GOED GEREGELD IN 5 STAPPEN’ ¨ dhr

¨ mevr

voornaam:

naam: straat: postcode:

nr:

bus:

gemeente:

geboortedatum: e-mail*: * Enkel in te vullen als u akkoord bent om onze informatie via e-mail te ontvangen.

Vraag uw gratis gids aan. Stuur de ingevulde bon terug naar: Rode Kruis-Vlaanderen, DA 852-570-7, 2800 Mechelen. Een postzegel is niet nodig. Of mail naar legaten@rodekruis.be of bel 015/44 34 24. Vermeld uw aanvraagcode: GRATIS GIDS-07.

FEMMA

telefoon:

UiT in Vlaanderen

Kunstenfestivaldesarts prikkelt je verbeelding Het Brussels kunstenfestivaldesarts gaat ook dit jaar in binnen- en buitenland op zoek naar de crème de la crème van wat er nu gaande is in de culturele wereld. Dit zijn onze drie aanraders. Sarah Vanhee laat je binnengluren bij wildvreemden. Je krijgt enkele adressen waar je op een bepaald tijdstip moet aankloppen. Binnen toont de gastheer of -vrouw je zijn grootste kunstschat, van een schilderij tot een kindertekening, van een exotisch souvenir tot een herbarium. Kijken naar kust wordt kunst. Heb je vroeger wel eens een kijkdoos gemaakt? Benjamin Verdonck krijgt er niet genoeg van. Hij knutselde voor Not All Who Wander Are Lost een mobiel, uitschuifbaar theater met figuren, deuren, gordijnen en een minimachinerie. Of reageer je af op oude spullen. Kate McIntosh daagt je uit om gewapend met een veiligheidsbril en gereedschap dingen te ontmantelen én ze daarna een tweede leven te schenken. Bricoleren wordt een kunst in de interactieve voorstelling Worktable, die als geen ander je creativiteit prikkelt. Kunstenfestivaldesarts, 2 t.e.m. 24 mei op verschillende locaties in Brussel. Tickets en info via www.kfda.be, het festivalcentrum Cinéma Marivaux, Adolphe Maxlaan 98, 1000 Brussel of 070 222 199. © Kate McIntosh

Wat zijn de Vlaamse velden zonder de charmante bunkers en overwoekerde forten? Tochten waarbij je op sporen van het verleden botst, zijn de mooiste. In het kader van 100 jaar Groote Oorlog wordt er flink gewandeld en gefietst. Op 27 april werd de Dodendraadroute ingehuldigd.

Op oorlogspad

Het pad voert je langs de grens met Nederland, waar tijdens WOI een versperring onder hoogspanning liep die vele mensen het leven kostte. Onderweg kan je via je smartphone getuigenissen beluisteren. Ook de Antitankgracht tussen Ranst en Brecht is een aanrader. Prachtige fietsen wandelpaden slingeren door de groene fortengordel rond Antwerpen. Vandaag staan de vestingen vredevol in het groen maar honderd jaar geleden kregen ze tijdens de belegering van de stad af te rekenen met de Duitse artillerie. Geschiedenisliefhebbers komen er op de expo ‘Antwerpse Forten 1914’ alles over te weten. Dankzij unieke foto’s en objecten dring je binnen in de bezette stad en in het leven van wie er woonde of er gelegerd was.

Meer info over de Antitankgracht en de Dodendraadroute vind je op www.antwerpsekempen.be De expo ‘Antwerpse Forten 1914’ loopt t.e.m. 25 juni. KBC-toren, Schoenmarkt 35, 2000 Antwerpen. Gratis. Gesloten op zondag. Meer info op www.forten1914.be

| F EM M A | M E I 2 0 1 4

uit met vriendinnen

Theater vs. onrecht Felix van Groeningens The Broken Circle Breakdown is een rasechte tearjerker, maar het toneelstuk waarop de film gebaseerd is, was nog veel aangrijpender. Actrice Mieke Dobbels, die Alabama vertolkte in de theaterversie, staat opnieuw op de planken met een voorstelling die recht naar de ziel gaat. Angelena vertelt het verhaal van een vrouw die al vier jaar in de gevangenis zit. Hoeveel jaar ze nog te gaan heeft? Ze heeft er geen flauw benul van want Angelina is geïnterneerd. “Ik zou liever veroordeeld worden voor moord. Vijf jaar, tien jaar, twintig jaar. Dan kunt ge tenminste dagen beginnen af te strepen. Dit is de moderne vergeetput.” Al verscheidenen keren werd België door Europa veroordeeld voor het schenden van de rechten van de mens omdat talloze geesteszieken achter de tralies zitten, zonder hulp of perspectief. Dobbels trekt ten strijde tegen het onrecht en geeft deze mensen een stem. En hoe! Het verhaal van de brutale maar grappige Angelina grijpt je naar de keel. Angelena, t.e.m. 24 mei te gast in Nieuwpoort, Brugge en Gent. Info en tickets via www.compagnie-cecilia.be of www.uitinvlaanderen.be

uit met kinderen

Wereldoorlog I, de musical

Studio 100 weet hoe je van geschiedenisboeken een spektakel maakt. Na Daens komt nu ook de Eerste Wereldoorlog tot leven. In een ziekenboeg aan het front proberen vier vrienden de gruwel van de loopgraven en hun heimwee te vergeten. Hun houvast? Humor en elkaar. Zullen ze overleven? Worden ze ooit weer de oude? Hou je zakdoek in de aanslag want de makers willen tranen zien vloeien. Maar Studio 100 tovert nog meer uit zijn hoed. De decors zijn ongezien: het toneel is twee voetbalvelden groot. Plaats genoeg dus voor koetsen met paarden, levensechte explosies en decorstukken die kunnen kantelen, uitklappen en draaien. Een rijdende tribune rolt het publiek er middenin! De befaamde componist Dirk Brossé voorziet de musical van liedjes. Ook de muziek van Kuifje, de Zonnetempel en Daens staat op zijn naam. Kortom, Studio 100 ziet het groots. 14-18, t.e.m. 25 mei, Nekkerhal, Plattebeekstraat 1, 2800 Mechelen. Tickets van 45 tot 85 euro. Info en tickets via www.1418.nu

en op www.vriendinnen.be Elke maand vind je hier vier leuke tips. Van muziek en theater over tentoonstellingen, lezingen en evenementen tot workshops en wandelingen. Vraag een vriendin mee of neem de kids op sleeptouw en proef een stukje cultuur.

MEI 2014 | FEMMA |

‘De ideale plek om los te laten’ Zoek je ontspanning, dan is New York doorgaans niet de eerste vakantiebestemming waaraan je denkt. Toch blijkt deze wereldstad perfect om voor even afstand te doen van de drukte thuis. ‘Hier maak ik mijn hoofd leeg en vul ik het met iets anders.’

Mee in de flow van

New York Femma

reisbe

r er V ee geleid

… bezocht New York voor het eerst in oktober 2012. Zij begeleidt samen met Griet Janssens de Femmareis naar New York in november van dit jaar.

‘Puur relaxen zoals je dat op strandvakanties kan doen, is hier niet mogelijk. Toch is er iets aan New York waardoor je vergeet dat je thuis nog 101 dingen moet doen. Je wordt er meegetrokken met alles wat leeft. Je kunt niet in New York zijn zonder je door de stad te laten begeesteren. De hoge gebouwen, de drukte en de mensen. Voor iedereen is hier iets te zien en te beleven. Hier kan ik mijn hoofd leegmaken en met iets anders vullen.’

| F EM M A | M E I 2 0 1 4

Ellis Island

‘Indrukwekkend vond ik Ellis Island, het eiland waar enkele decennia geleden vele migranten zijn toegekomen. Op basis van je familienaam kun je ontdekken of jouw voorouders hier ook zijn toegekomen.’

Vrouwenreizen 2014 Memorial 911

Op de plek waar vroeger de twee wolkenkrabbers van het World Trade Center stonden, staat nu een gedenkteken voor de slachtoffers van de vliegtuigramp van 11 september. ‘Je kunt je precies inbeelden hoe het geweest moet zijn. Hier lukte het om een verbinding te maken tussen enerzijds herinneringen en anderzijds niet vergeten en niet loslaten. Het begin van iets nieuws. Het verwijst naar wat er stond, maar het is ook een plek in de stad die veel recht doet aan het leed.’

mei 2014

oktober 2014

6/5 tot 16/5/2014 Femmabegeleiding: Riet van Cleuvenbergen en Lieve Mommens

25/10 tot 5/11/2014 Femmabegeleiding: Veerle Vlasselaer i.s.m. Lont group

Vrouwen stappen naar Compostela

Fietsen aan zee

31/5 tot 7/6/2014 Femmabegeleiding: Vera Desmet en Bernadette Jansseune

juni 2014

New York

27/11 tot 3/12/2014 Femmabegeleiding: Griet Janssens en Veer Dusauchoit

Alleenstaande moeders met kinderen/tieners

Sicilië

juli 2014 Lekker uitwaaien in Koudekerke, Zeeland

6/6 tot 8/6/2014 Femmabegeleiding: Francine Leupe en Leen Simoen

juli 2014 27 november tot 3 december 2014 Om de stad echt te voelen en te beleven, gaan we vooral te voet en met de metro op pad. Wat je sowieso meemaakt: ✤ Vrijheidsbeeld en Ellis Island ✤ 911-memorial ✤ Empire State Building ✤ Manhattan ✤ Wallstreet ✤ St.-Paul’s Church ✤ Metropolitan Museum ✤ Brooklyn ✤ Christmas Spectacular Show

november 2014

Ieper, verkennen en genieten

28/6 tot 7/7/2014 Femmabegeleiding: Lut Deroy i.s.m. ICTAM – A1198

Femmareis New York

De schatten van de Rode Zee in Egypte

Fietsen langs de Moezel

20/7 tot 26/7/2014 Femmabegeleiding: Toos Janssen en Erika Leus i.s.m. Vakantiekader – A5987

september 2014 De Opaalkust

4/9 tot 7/9/2014 Femmabegeleiding: Rita Vancamp en Hermien Van de Voorde i.s.m. De Durmereizen – A1999

Langs groene vulkanen in de Eifel 18/9 tot 21/9/2014 Femmabegeleiding: Toos Janssen en Lydie Van den Abbeele i.s.m. De Durmereizen – A1999

4 tot 11/7/2014 Femmabegeleiding: Lieve De Kesel Kookmoeders: Frieda Iemants en Maria Vande Loock

augustus 2014 Een zomerse vakantie in Sankt Moritz, Zwitserland 13 tot 22/8/2014 Femmabegeleiding: Francine last Leupe Afge en Josephine Jacobs i.s.m. Intersoc

Sinds kort heeft Femma Vrouwenreizen haar eigen facebookpagina. Neem snel een kijkje op www.facebook.com/femmavrouwenreizen

Meer info vind je in de rubriek vrouwenreizen op www.femma.be Voor info en reservaties: 02 246 51 15 of vrouwenreizen@femma.be

Spel

Droedel potje

stef desodt

Velen plaatsen in de agenda een stip bij de meimaand. Vooral voor wie van de natuur houdt – wie niet? – wordt het volop genieten. Het groene kader, de bloemenpracht, de lentezon op haar best, het vogelgezang… nodigen ook jou uit om eventjes stil te staan bij het wonder dat zich elk jaar voltrekt. En wie weet, geniet je evenzeer van dit droedelpotje.

nbaar

Alvast veel plezier.

ekken

Zo droedel je Enkele voorbeelden om warm te lopen.

omen/K

ards

→ voor K omen → voorkomen

U / itlopen

lad

→ boven B lad → bovenblad

lak

H/oofd

→ achter H oofd → achterhoofd

B G

edacht / B

→ in B oedel → inboedel

oedel

→ onder G evel → ondergevel

evel

zoek Je ontcijfert de droedels, noteert telkens het woord naast de droedel en je brengt tot slot de letter met een getal over naar het woordrooster. Goed opgelost, verschijnt het te zoeken woord. Succes!

r8 D

V / oegsel

B ewust

umper / B

kernwoord 2

Oplossing Femma april 2014 Zweeds raadsel (blz. 50) Kernwoord: BLOEMENTENTOONSTELLING

| F EM M A | M E I 2 0 1 4

L ortaal / P

G eiden

t h c i w n e v E

Het laatste woord

Als vrouw heb ik de neiging om steeds het evenwicht tussen arbeid en zorg te bewaren of te zoeken: zorg voor mijn gezin maar ook zorg voor anderen. Op een bepaald moment was ik de sandwichvrouw die geprangd zat tussen kinderen en schoonouders. Zelf heb ik toen de vraag gesteld om tijdelijk minder uren te gaan werken zodat deze combinatie haalbaar was. En mijn man dan? We hebben de pro’s en contra’s afgewogen en zoals bij vele gezinnen was het financiële luik doorslaggevend. Had de wet er toen anders uitgezien - ‘het nieuwe voltijds’ dat draait rond 30 uren per week zoals Femma voorstelt - dan was de keuze anders geweest. Wij vrouwen zouden dan een eerlijke kans krijgen om op professioneel vlak te concurreren met mannen, en de mannelijke kostwinnerscarrière zou niet meer het heersende model zijn. Ik heb een partner die heel ruimdenkend en behulpzaam is. Ik werkte op dat moment met wisselende posten in de zorgsector; daardoor nam hij tijdens mijn afwezigheid ook de zorg voor de kinderen en voor zijn ouders op zich. Onze kinderen zijn niet anders gewend geweest. De band tussen vader en dochters is even sterk als de band tussen onze dochters en mij. Ieder van ons deed het op zijn/haar eigen manier. Opruimen, de was ophangen en plooien, koken… bij de één al wat meer georganiseerd dan bij de ander, maar ik mocht niet klagen. Moet het allemaal zoals ik het wil? Nee. Loslaten is niet altijd even evident, en op een voorzichtige manier probeerde ik toch enkele dingen om te buigen door goedbedoelde tips te geven. Door de jaren heen werden de kinderen ingeschakeld in het huishouden en ook zij hebben geleerd dat de aanpak van de één soms beter is dan de aanpak van de ander. Zij halen het beste uit de 2 voorbeelden die ze kregen. In hun huidige relatie zijn er geen afgebakende taken; als de ene strijkt dan poetst de ander, en omgekeerd. Nu ben ik alweer verschillende jaren voltijds aan het werk. De kinderen zijn bijna het huis uit, we zijn vaak met z’n tweetjes en genieten hiervan. Het poetsen hebben we overgelaten aan een interieurverzorgster. Luxe? Zo kun je het benoemen, maar je kunt het ook anders bekijken: wij laten de economie draaien en geven iemand anders de kans om iets voor zichzelf op te bouwen.

Elke maand op de hoogte van onze standpunten? Koop dan je Femmapas! Zo’n 65.000 vrouwen over heel Vlaanderen en Brussel gingen je voor! Voor 30 euro per jaar ontvang je heel wat: ✤ 10 nummers van dit magazine ✤ korting op vele activiteiten en publicaties ✤ keuze uit meer dan 800 groepen ✤ Extra voordelen met je Femmapas Kijk voor meer informatie op www.femma.be

MEI 2014 | FEMMA |

Wallonië

Voordelig op stap in Wallonië

www.wallonie-toerisme.be

KORTINGS-

uw BONNEN sur www.belgique-tourisme.be

KORTINGSBONNEN

op www.wallonie-toerisme.be

rubriek GOOD DEALS

Wallonië heeft veel meer te bieden dan je denkt.

Zin om de prachtige natuur, historische gebouwen, erfgoed, kunst en cultuur te ontdekken? Bestel dan gratis onze kortingsbonnen voor toeristische attracties en verblijven in de regio. Bezoek onze website vol ideeën en tips voor toffe uitstappen, bezienswaardigheden en goedkope overnachtingen. Of vul het online formulier in voor leuke voordelen en kortingen.