Rachida Aziz:
‘Vrouwen moeten vrij kunnen kiezen zonder dat ze hiervoor verantwoording moeten afleggen’
dossier:
superdiversiteit
december 2014 Tijdschrift - 1099 Brussel X BC 6433 - maandblad, verschijnt niet in JULI EN augustus - P 106 334 - Urbain Britsierslaan 5 - 1030 Brussel
inhoud
december 2014 Vind ons leuk op Facebook www.facebook.com/femmamagazine
12
Superdiversiteit laat zien dat de term diversiteit volledig achterhaald i s. We zien vandaag dat mensen niet alleen meer uit Marokko of Turkije komen, maar uit de hele wereld.
colofon
Het volgende nummer valt vanaf 2 januari 2015 bij jou in de brievenbus.
2
Redactieadres: Femma vzw | Femma | Urbain Britsierslaan 5 | 1030 Brussel | Tel. 02 246 51 11 | E-mail: redactie@femma.be Verantwoordelijke uitgever: Eva Brumagne | Femma vzw | Urbain Britsierslaan 5 | 1030 Brussel Redactie: Lobke Gielkens | Jade Yorks Coรถrdinatie: Annick Geets Corrector: Kries Claeys Administratie: Gerda Notebaert Reclameregie: Publicarto nv | Sylvain Van Der Guchtlaan 24 | 9300 Aalst Tel. 053 82 60 80 | Fax 053 82 60 90 Vormgeving: Gevaert Graphics | Zwevezele Druk: Corelio Printing | Erpe-Mere Femma is het magazine van Femma vzw, verschijnt tien keer per jaar en wordt bezorgd aan alle Femmaleden. Lidgeld: 30 euro Coverfoto: Michael Van Den Berge, Studio Edelweiss Algemene inlichtingen Femma vzw: tel. 02 246 51 11 of femma@femma.be - www.femma.be Femma is niet verantwoordelijk voor de inhoud van de advertenties.
Abonnementen: Anita Monsieur | Tel. 02 246 51 21 of mail naar anita.monsieur@femma.be 4
e ing’ is t v e l n e le le sam culture n iculture e lt e u l m ia ‘ rip e soc n. Het beg n om d e d r te vatte o g w in e v g e t l n n beperk r. Er zij e e same t z e n b o g in eit ladin en: diversit dekt de rs mak e it e iv it d s s r ive ie on id, Superd toren d aardhe c e a g f , l k e r e v , we et is immers sniveau g in id echt. H l e s l p f o o , d ie de t goe relig is voor it is nie d D n e … l a d p ij e daag. leeft eit dat b n mannen) van f n e e (e gewoon rouwen v n a v it ort identite ndrapp e r T t e in h r lees je t) e v o r ie rappor d n e r Meer h T / be emma. (www.f
31
Superdiversiteit
3 6 12
20
‘Ik ben vooral boos op mijn manager die ons voorliegt dat de broeken maar 80 cent per stuk kosten’
15 18 38 51
Het eerste woord De wereld van Rachida Aziz Superdiversiteit: de nieuwe realiteit ‘Samen maken we de toekomst van dit land en onze steden’ Gesprek met Dirk Geldof Feestend tussen kerststallen, menora’s en gedroogde vruchten Column: provinciale diversiteit F-verhaal: ‘Er is altijd iemand die vecht om mij te duwen’ Het laatste woord: pakjestijd voor iedereen?
Kerst
23
31 35 40 42
Uitneembare zelfgemaakt • culinair • zelfgemaakt Rustpunt: zoek de kerst in jou Generaties: vrijwillige inzet voor anderen Tips voor trips Vrouwenreizen: een reis met een ‘specialleke’
Nog meer in Femma
10 20
32 44 46 49
Kortgeknipt ‘Zelfs als ik doodga, weet ik dat ik de werknemers heb beschermd’ Het gezicht achter jouw spijkerbroek De 30-urenwerkweek is mogelijk én nodig! Vijf evidente redenen waarom we verontwaardigd zijn! ‘Langer werken is niet nodig'. Interview met Gilbert De Swert Spel: hersenbrekers
DE C E M BE R 2 0 1 4 | F E M M A |
5
deWereldVan Tekst Lobke Gielkens Foto’s Studio Edelweiss
modeontwerpster Rachida Aziz:
‘Ik maak kleding voor
zelfbewuste vrouwen, die sterk in hun schoenen staan’
6
| F EM M A | D E C E M B E R 2 0 1 4
‘Mode voor vrouwen van alle maten en vrouwen in alle kleuren’, dat is Azira, het kledingmerk dat modeontwerpster Rachida Aziz in 2008 oprichtte. Een geëngageerde sterke vrouw die we graag wat beter leren kennen. Hoog tijd voor een babbel met deze sympathieke dame.
Hey Rachida, was het jouw meisjesdroom om modeontwerpster te worden? Rachida Aziz: ‘Ik wilde vooral heel graag verder studeren aan de universiteit. In het middelbaar onderwijs zat ik in het ASO, maar vanwege pestgedrag, discriminatie en racisme kon ik het niet volhouden. Daarom schakelde ik over naar een beroepsrichting en kwam ik terecht in een snit- en naadafdeling. Rond mijn vijftiende raakte ik heel erg gepassioneerd door mode en begon ik mijn eigen kleren te ontwerpen en te maken. Het naaien zelf deed ik niet zo graag, maar creatief bezig zijn zoals schilderen en tekenen is iets wat ik geweldig graag doe.’
HOOFDDOEKEN Oorspronkelijk startte je Azira op om je te richten op moslima’s die een hoofddoek dragen. Waarom draag je zelf geen hoofddoek meer? ‘Dat zal ik nooit openlijk vertellen. Waarom een vrouw een hoofddoek draagt of juist niet, dat is iets heel persoonlijks en gaat niemand aan. Dat is trouwens ook één van de dingen die ik probeer te bereiken met mijn merk. Vrouwen worden steeds beoordeeld op wat ze wel of niet dragen. Ze moeten als volwassen personen behandeld worden en moeten vrij kunnen kiezen zonder dat ze hiervoor verantwoording moeten afleggen.’
In 2008 richtte je je eigen kledinglijn Azira op. Hoe zou je je merk omschrijven? Wat vind je trouwens van het hele hoofddoekendebat? ‘Kleding moet vooral comfortabel en functioneel zijn, maar toch nog speciaal genoeg om er je identiteit of ‘Ik vind het vooral heel absurd dat we daar nog altijd gevoel van het moment mee uit te drukken. Ik maak over moeten debatteren. We hebben daar ondertuskleding voor zelfbewuste vrouwen en wil hen bewustsen een maatschappelijk debat van gemaakt en dat zijn bijbrengen over het ideaalis eigenlijk abnormaal. Volgens ’Mijn kleding is beeld dat ons wordt opgedrongen mij hebben we dat debat al gehad door de media en fashionwereld. in mei ’68. Ik hoopte de hitte bedoeld voor Het ideaalbeeld dat alle vrouwen vrouwen die baas errond weg te halen door een slank, groot en blank moeten zijn, modemerk op te richten, maar willen zijn over wil ik uit de wereld helpen. Mijn dat is dus nog niet gelukt. De hun eigen kleding is bedoeld voor vrouwen wetgeving moet er vooral voor die baas willen zijn over hun eigen zorgen dat mensen vrij zijn om lichaam’ lichaam. Ik probeer kleding te keuzes te maken.’ maken op basis van de noden van de vrouw zelf. Ik wissel heel veel uit met de klanten. Voor ik een colJe bent een feministe pur sang en strijdt daar ook lectie teken, ga ik aan de slag met hún input.’ voor. Hoe probeer je vrouwen een stem te geven? ‘De uitspraak van Caitlin Moran in haar boek How to be a woman is mijn lijfspreuk: ‘Put your hand in your pants. a) Do you have a vagina? And b) Do you want to be in charge of it? If you said ‘yes’ to both, then congratulaDE C E M BE R 2 0 1 4 | F E M M A |
>> 7
Tekst Lobke Gielkens
Superdiversiteit: de nieuwe realiteit ‘Samen maken we de toekomst van dit land en onze steden’ Gesprek met Dirk Geldof Superdiversiteit was tot voor kort voor velen een ver-vanhun-bed-show, maar toch is het een feit dat we meer en meer leven in een superdiverse samenleving. In zijn boek Superdiversiteit. Hoe migratie onze samenleving verandert legt socioloog Dirk Geldof uit dat het onze verantwoordelijkheid is om samen onze toekomst uit te stippelen. Waarom wilde je zo graag een boek over superdiversiteit schrijven? Dirk Geldof: ‘Op 50 jaar tijd is onze samenleving met beperkte etnische-culturele diversiteit geëvolueerd naar een superdiverse samenleving. Vooral in onze steden gaat het superhard, de werkelijkheid is daar zo snel veranderd dat onze manier van denken en kijken een stuk achterloopt. Dat geldt zowel voor beleidsmakers, professionals en sociale werkers als voor gewone burgers zoals jij en ik. Ik heb dit boek geschreven omdat ik een grote behoefte had aan een nieuwe manier van denken. We moeten meer oog hebben voor de verschillende identiteiten die onze superdiverse samenleving rijk is.’ Vanwaar komt de term ‘superdiversiteit’ en hoe zou je hem omschrijven aan een kind van twaalf? ‘Wanneer we het over ‘diversiteit’ hebben, denken we nog altijd aan Marokkaanse en Turkse migranten. We herdenken dit jaar namelijk 50 jaar migratie. Het is een halve eeuw geleden dat België het akkoord sloot met Marokko en Turkije over de toenmalige gastarbeid. Superdiversiteit laat zien dat de term diversiteit volledig achterhaald is. We zien vandaag dat mensen niet enkel meer uit Marokko of Turkije komen, maar uit de
12
| F EM M A | D E C E M B E R 2 0 1 4
hele wereld. Antwerpen, Brussel, Genk, Gent … hebben meer dan 150 verschillende nationaliteiten. Ondertussen zijn de verschillen tussen migranten onderling even groot als de verschillen tussen een doorsnee Vlaming en iemand met een migratieachtergrond. Superdiversiteit is de diversiteit in die diversiteit.’ En die diversiteit bevat dan toch ook andere factoren zoals religie, opleidingsniveau, leeftijd, andere geaardheid … ? ‘Absoluut! Als ik superdiversiteit definieer, dan gaat het enerzijds om kwantitatieve veranderingen. In onze grote steden heeft stilaan de meerderheid van de inwoners wortels in migratie. Anderzijds is er het kwalitatieve element. Diversiteit in de diversiteit betekent zowel meer nationaliteiten als meer religies. Er bestaan veel meer godsdiensten dan alleen de islam. Diversiteit in de diversiteit betekent ook een groeiende middenklasse, maar ook veel te veel mensen die in armoede leven. Er zijn echt zoveel verschillen binnen groepen van mensen.’
Tekst en foto’s Jade Yorks
Z
Zingeving
Feestend tussen
kerststallen, menora’s
en gedroogde vruchten
Er is geen periode zó gevuld met feest en vertier als het einde van het jaar. Alleen al op religieus vlak wordt er aardig wat af gefeest. Terwijl half Vlaanderen de kerstboom optuigt, steken anderen de menora aan en verstoppen nog anderen speelgoed onder de kussens van hun kinderen. Vrolijk kerst-, chanoeka- én ashurafeest! De kerst van Maria
in de aanloop naar de geboorte van Christus. Het is Maria Mertens-De Bie is eigenlijk het ganse jaar net alsof je mee in verwachting bent.’ met kerst bezig. Als secretaris van de Federatie van Vlaamse kerstallenvrienden ijvert ze voor het Het ultieme kerstgevoel krijgt Maria als ze in behoud van het kerstverhaal. ‘Kerstmis betekent december thuis zit, te midden van al haar kerstdevoor mij de geboorte van Christus. Het is de per- coratie. ‘De kerstboom is dan opgetuigd, de kerstbloemstukken hebben een soon waaraan ik mij als plaatsje gekregen en mens optrek. Tijdens de ‘Kerstmis betekent natuurlijk staat de zelfgefeestdagen sta ik nog meer voor mij de geboorte maakte kerststal op een dan anders stil bij de levensvan Christus. Het is prominente plaats.’ De lessen die ik uit het verhaal de persoon waaraan nacht voor kerstdag provan Jezus kan halen. Er zijn beert ze altijd naar de mis voor anderen bijvoorbeeld, ik mij als mens te gaan. Dat is een avond ongeacht rang of stand.’ optrek’ vol bezinning terwijl de dag erna juist helemaal in Ruim twee maanden voor het teken staat van feest kerst begint Maria steevast met de familie, inclusief met het formuleren van haar cadeautjes en lekker eten. kerstwensen. Het is een tra‘Wat ik spijtig vind, is dat ditie om zo’n tachtig vrienbij veel mensen het vooral den, kennissen en familieleom het feest gaat zonder den iets moois toe te wensen dat er wordt stilgestaan bij dat past bij de kerstgedachde essentie van het verte. En als november zich haal.’ aandient, maakt ze eigenhandig een adventsVanuit de vaststelling dat krans. ‘Elke zondag vóór bij de viering van Kerstmis Kerstmis steek ik een het kerstverhaal door de kaarsje aan. Telkens projongere generaties vaak beer ik mij in te leven in hoe achterwege wordt gelahet toen geweest moet zijn
DE C E M BE R 2 0 1 4 | F E M M A |
>> 15
Tekst jade yorks foto's jos verhoogen Met dank aan Sofie Verspeeten en Jaklien Broekx (Wereldsolidariteit)
‘Zelfs als ik doodga, weet ik dat ik de werknemers heb beschermd’
Het gezicht achter jouw spijkerbroek Ze is eigenlijk zoals jij en ik. Chantan werkt hard, breit sjaals in haar vrije tijd en droomt over een mooiere toekomst. Het liefst een toekomst voorbij de jeansbroeken die zij voor weinig geld maakt en wij aan de andere kant van de wereld voor veel kopen. Als kledingarbeidster en vakbondsleider in een Cambodjaanse kledingfabriek ijvert ze voor verandering.
20
| F EM M A | D E C E M B E R 2 0 1 4
Kleren kopen vind ik zalig. Zowel online als eindeloos slenterend in leuke winkelstraatjes. In de Brusselse Nieuwstraat, de straat waar ik normaal van de ene naar de andere winkel vlieg, kijk ik nu met Chantan Hong naar de mooi ingerichte etalages. Ik schaam me als ik haar ogen over de prijskaartjes zie glijden. € 120 voor een broek, € 80 voor een kleedje. Kleding die zij voor een hongerloon in haar thuisland maakt, wordt hier verkocht voor bedragen waarvan zij een maand kan eten. Chantan groeide op in een Cambodjaans dorpje als tweede oudste dochter van een gezin met zes kinderen. Ze leerde graag en was goed in wiskunde. Als klein meisje droomde ze van een baan als dokter in een ziekenhuis. Haar plan B was leraar worden aangezien de opleiding daarvoor minder geld kost. De slechte gezondheid van haar vader trok echter een streep door die plannen. Zij was op dat moment het oudste ongehuwde kind. Naar Cambodjaans gebruik was het haar taak om voor het gezin te zorgen. Chantan stelde haar toekomstplannen bij en trok naar Phnom Penh om te werken in een van de vele, grote kledingfabrieken die de hoofdstad rijk is. ‘Ik doe alles wat ik kan om voor mijn ouders en jongere broer en zussen te zorgen. Als hard werken betekent dat zij wel de kans krijgen om te studeren, dan doe ik dat. Ik wil gewoon niet dat zij worden als ik.’ Hard werken Hard werken blijkt een understatement voor de omstandigheden waarin kledingarbeidsters als Chantan leven en werken. Elke morgen om half 5 gaat de wekker. In een kamertje van 5 m² ontwaakt ze samen met acht andere mensen. In zo’n kleine ruimte met zoveel mensen is het iedere morgen weer een opgave om op tijd weg te raken. Laat komen wordt in de fabriek immers niet getolereerd. Wie het waagt om even na zevenen achter een naaimachine plaats te nemen, dreigt een deel van zijn loon te verliezen. Iets wat eigenlijk niemand zich kan veroorloven. Chantan kan eindeloos veel vervelende anekdotes vertellen over de barre omstandigheden waarin ze moet werken. ‘We mogen tijdens het werk niks tegen elkaar zeggen. Wie langer dan twee minuten op het toilet durft te zitten, krijgt bezoek van de
manager. Overuren moet je altijd accepteren, want anders dreig je ontslagen te worden. ‘We werken hard, maar we krijgen daar niet veel voor terug.’ Het is die optelsom die Chantan deed besluiten om zich te verzetten en zich aan te sluiten bij de vakbond. ‘Sommige vrouwen zijn bang voor de managers, maar ik niet. Ik voel me sterk en ik ben boos omdat we soms 24 uur aan een stuk moeten werken. Ik ben bij de vakbond gegaan omdat ik de Cambodjaanse arbei‘Als hard werken derswet wil leren kennen zodat ik betekent dat mijn weet wat wel en niet is toegestaan. Het is ok als werknemers willen broer en zussen wel de overwerken, zolang het maar hun kans krijgen om te eigen keuze is.’
studeren, dan doe ik dat. Ik wil gewoon niet dat zij worden als ik’
Vakbondswerk blijkt in Cambodja niet altijd zonder gevaar te zijn. Chantan werd al meermaals bedreigd. Toch heeft haar dat nooit doen twijfelen. ‘De bewakers hebben wel eens een pistool op mij gericht en ook heeft iemand mij bedreigd en heel veel geld aangeboden om te stoppen met vakbondswerk. Ik voelde mij nooit bang. Zelfs als ik doodga, weet ik dat ik de werknemers heb beschermd. Iemand moet het doen. Op de overheid kunnen we niet vertrouwen.’
Me-time Haar hele leven lijkt Chantan vooral beslissingen te nemen ten voordele van haar omgeving en pas in de laatste plaats voor haarzelf. Ze haalt nog net haar schouders niet op als we ernaar vragen. ‘Ik spreek soms af met vrienden en ik brei thuis sjaals die ik naar mijn familie stuur. Ik ben het gelukkigst als de mensen om mij heen gelukkig zijn.’
>>
Daarom organiseren wij volgend jaar retouchbars! Femma betuigt haar solidariteit aan vrouwen over heel de wereld. Naar aanleiding van Internationale Vrouwendag (8 maart) en de tweede verjaardag van de instorting van het Rana Plaza-complex in Bangladesh (24 april) vragen we aandacht voor de situatie van kledingarbeidsters die in erbarmelijke omstandigheden goedkope kledij maken voor ons hier in het Westen. We hopen dat jouw groep op de kar springt om mee fondsen te werven!
DE C E M BE R 2 0 1 4 | F E M M A |
21
Uitneembaar
Zelf gemaakt
❁ Culinair Laat kerstontbijt of fijne brunch met een buitenlands tintje ❁ Zelfgemaakt ✾Zo maak je de Femma magazinekerstboom ✾De kurkenkerstboom ✾Collage
DE C E M BE R 2 0 1 4 | F E M M A |
23
C Crea
tekst en foto's
Zo maak je de
Femmamagazinekerstboom Inmiddels staat je woonkamer natuurlijk al volledig in het teken van het kersfeest. Met de kerstboom op zijn vertrouwde plek en de lichtjes aan, is het aftellen tot het feest kan beginnen. Het enige wat nog ontbreekt zijn deze hippe, zelfgemaakte duurzame kerstboompjes. Rozemiet en Tiny van Femma Opglabeek gaven nieuw leven aan oude Femmamagazines door er deze toffe Femma magazinekerstboom van te maken.
Wat heb je nodig? ❋ Oude tijdschriften of dikke reclamefolders ❋ Een houten plankje (dat kan ook een oud wijnkistje of een dik vel karton zijn) ❋ Een dikke, stevige tak (liefst in de lengte doormidden zagen) ❋ Lijm(pistool)
Stap 1 Plooi de rechter bovenhoek van de eerste pagina (sla de kaft over) naar binnen.
Stap 2 Plooi de pagina nog eens door de rechter bovenhoek, die zich nu in het midden bevindt, nog eens naar binnen te plooien. Druk goed aan, dan krijg je het mooiste resultaat. Stap 3 Ga met je nagel langs de onderrand zodat je een lijn ziet. Stap 4 Plooi de pagina deels open (de laatste plooi) en plooi vervolgens het uitstekende hoekje aan de onderkant naar binnen. Plooi de pagina vervolgens weer terug. Stap 5 Herhaal alle voorgaande stappen. Stap 6 Scheur (of knip) voorzichtig de kaft af. Stap 7 Smeer lijm aan de tak en plak die vervolgens op het houten plankje. Druk goed aan! Stap 8 Smeer vervolgens lijm aan de binnenkant van het geplooide tijdschrift en plak boven het takje op de plank. Druk weer goed aan!
28
| F EM M A | D E C E M B E R 2 0 1 4
B Beleid
Tekst Jeroen Lievens Foto Patrick De Ceuster
De 30-urenwerkweek is mogelijk èn
nodig!
32
| F EM M A | D E C E M B E R 2 0 1 4
door de generaties heen Tekst Annick Geets
Vrijwilllige inzet voor anderen Emilienne Vlaeminck, 76 jaar voorzitster Femma Sint-Jozef Hoboken Elk jaar organiseert Femma Sint-Jozef Hoboken een kerstfeest voor alleenstaande vrouwen. Dit jaar moet het zowat de 28ste keer zijn, meent Emilienne. Samen met haar Femmateam zet zij zich al jaren in om het feest sfeervol en gezellig te maken. ‘Het kerstfeest is eigenlijk een initiatief van de vorige voorzitster, Lucienne; ik ben er na een tweetal jaar ingerold’, steekt Emilienne van wal. ‘Toen ik voorzitster werd, heb ik dus ook de organisatie van het kerstfeest van haar overgenomen. We steken er heel wat werk in, maar het is het waard. Ik maak uitnodigingen met een inschrijfstrookje. Die brieven worden naar alle alleenstaande vrouwen in de parochie verspreid. We hebben gewoonlijk zo’n 70 inschrijvingen. Maar elk jaar dagen er toch weer vrouwen op zonder inschrijving. Die mogen ook aanschuiven. Er is altijd genoeg.
‘Gelukkig zijn er veel vrijwilligers die zich al jarenlang inzetten. Die moet ik bedanken, want zonder hen was dit niet mogelijk’
We hebben net deze week het menu besproken: van soep tot dessertje, met alles erop en eraan. Daar zorgt zuster Gerda voor. Zij is een geweldige kokkin. Bij het binnenkomen krijgen de gasten een kopje koffie of thee met een koekje. We hebben gemerkt dat dat goed werkt. Dan hebben ze gelegenheid om wat bij te praten of kennis te maken. Ik zorg er ook altijd voor dat iemand nieuw kan aanschuiven bij mensen die ze kent.
gezellig. Er staan zelfs drie versierde kerstbomen.’ Trots toont Emilienne een reeks foto’s van kerstbomen met witte, kunstig gehaakte kerstballen en sterren. ‘De versiering lenen we van het handwerkclubje van zuster Gerda.’ ‘Of we er nog mee doorgaan? Jawel. Er zijn zoveel alleenstaanden die verder bijna geen contacten hebben en die ook met Kerstmis en Nieuwjaar alleen zitten. Wij bieden hen elk jaar een aangename feestnamiddag. Zij kijken er altijd weer naar uit. Mensen die zich niet kunnen verplaatsen, gaan we halen. Maar ik moet wel zeggen: ik heb me er al die jaren met hart en ziel voor ingezet. En dat doe ik nog. Maar anders. Rustiger… Gelukkig zijn er veel vrijwilligers die zich al jarenlang inzetten. Die moet ik bedanken, want zonder hen was dit niet mogelijk.’
Na de koffie is er een welkomstwoordje. Vroeger had ik een hele tekst klaar, nu zijn dat nog een paar zinnetjes. Je moet met je tijd meegaan, he. Na het eten is er een ontspanningsmoment, aangepast aan het publiek.’ Omdat het feest altijd op een zaterdag plaatsvindt, krijgt het team in de voormiddag hulp van heel wat leden. ‘Samen zetten we de tafels klaar. De mannen van KWB zorgen voor het podium. En we versieren de zaal. Elk jaar anders, maar altijd
>> DE C E M BE R 2 0 1 4 | F E M M A |
35
De mooiste verhalen komen natuurlijk uit de groepen. Hier lees je klein, groot en grappig nieuws van Femmaleden. Deze maand zochten we naar diversiteit. We vonden die onder meer in Femma Wevelgem waar Yvette Buyk vijf jaar geleden met open armen werd ontvangen.
verhalen Tekst en foto Jade Yorks
Twee hernia’s en een mislukte operatie veroordeelden Yvette voor de rest van haar leven tot de rolstoel. Ze was aan huis gekluisterd tot de buurvrouw haar meevroeg naar een Femma-activiteit. ‘Femma is inmiddels alles voor mij!’
‘Er is altijd iemand die vecht om mij te duwen’
‘Het is niet omdat je iets hebt, dat je in een hoekje moet kruipen’
Yvette: ‘Het is nu vijf jaar geleden sinds mijn lieve buurvrouw mij elke dag zag wandelen met mijn krukken. Ik maak regelmatig kleine wandelingetjes om een beetje in beweging te blijven. ‘Verveel jij je niet?’, vroeg ze me. ‘Waarom doe je niet gezellig mee met onze activiteiten?’ Ze heeft het mij een paar keer moeten vragen voor ik meeging naar het ontmoetingsfeest. Daarvóór wist ik zelfs niet eens van het bestaan van Femma in mijn buurt. Vanaf het begin voelde ik een band tussen mij en de anderen. Het heeft maar twee weken geduurd voor ik in de kern zat (lacht). Amai, ik hoor erbij, dacht ik nog. Inmiddels is Femma alles voor mij.
Ik doe aan bijna alles mee. Ik naai, brei, knutsel, plooi de uitnodigingen en neem zelfs deel aan de fietstochten. Met mijn elektrische driewieler is geen tocht mij nog te ver!’ Mislukte operatie ‘Het is niet omdat je iets hebt, dat je in een hoekje moet kruipen. Elf jaar geleden liet ik mij na een tweede hernia opereren. Tijdens die operatie is er iets misgegaan waardoor ik, ondanks de vier operaties die daarop volgden, deels verlamd raakte aan mijn linkerbeen. Wandelen gaat sindsdien alleen met krukken, en dan enkel voor heel korte afstanden. Voor de rest heb ik mijn rolstoel nodig om mij te verplaatsen. Tijdens de Femma-activiteiten help ik waar ik kan. Ik neem bijvoorbeeld vaak mijn looprekje mee om te helpen met opruimen, want daarop kan ik spullen zetten. ‘Hoeft niet’, zeggen de anderen, maar zo zit ik nu eenmaal in elkaar.’ Dankbaar ‘Het plezante aan Femma is dat ik soms word uitgedaagd om dingen te doen waarvan ik niet wist dat ik ze kon. Laatst speelde ik mee boerengolf. Ik stapte dan uit mijn rolstoel en deed met behulp van mijn krukken gewoon mee met iedereen. Ook bij andere activiteiten is er altijd iemand die vecht om mij te duwen (lacht). Bij het samenstellen van de fietsroutes houden ze bijvoorbeeld
38
| F EM M A | D E C E M B E R 2 0 1 4
Vrouwenreizen
Een reis met een ‘specialleke’ In de paasvakantie vertrok een groep mama’s en oma’s met tieners op ontdekkingsreis naar Egypte. Voor de eerste keer waren er alleen jongeren vanaf 10 jaar van de partij (en geen kleintjes). Het resultaat was een heel geslaagde reis in een open, toffe sfeer. Maar niet alleen omwille van de aanwezige jeugd was deze reis een ‘specialleke’, zoals reisbegeleidster Veerle het uitdrukt. Onder de deelnemers was ook Wannes, een vrolijke jongen, met een rolstoel. Veerle: ‘Ik had alles nauwkeurig voorbereid toen ik vernam dat hij zou meegaan. Maar ter plekke was ik telkens weer blij verrast door de vanzelfsprekendheid waarmee Wannes werd opgevangen. Niemand maakte ergens een probleem van.’ Emilienne, oma van Wannes: ‘Het was een onvergetelijke belevenis met mijn familie. Wannes geraakt er niet over uitgepraat. Ik deed deze reis al eens negen jaar geleden, maar onze reis nu was meer dan een tikkeltje méér qua aanbod, organisatie, gidsbegeleiding, sfeer en gezelligheid, en nog zoveel extra's.’
‘Dit is voor herhaling vatbaar', meent Kristien, mama van Wannes. ‘De reis was supergoed georganiseerd. Zowel cultuur, ontspanning als gezelligheid kwamen aan bod. Een unieke ervaring, zowel voor de zoon als voor de mama. Het was een echte Femmareis. De bezorgdheid voor elkaar in de groep was groot. Er werd met iedereen rekening gehouden en op iedereen gewacht. De reisbegeleidster was heel enthousiast, en heel behulpzaam. Vooral voor Wannes die voor lange tochten een rolstoel nodig had. Zowel de begeleidster als de gids zorgden voor een onvergetelijke reis voor Wannes.’
Veerle: ‘De sfeer was inderdaad fantastisch. Alles is buiten verwachting verlopen. En als er ergens gelachen werd of er werden grappen uitgehaald, zat Wannes er altijd voor iets tussen. Een Femmareis met echt ‘dat ietsje meer’, beter kan ik het niet uitdrukken.’ In 2015 organiseert Femma deze reis opnieuw in de paasvakantie van 10 tot 17 april 2015 In de zomervakantie 2015 gaat Femma
met mama’/oma’s en tieners naar Istanbul. De juiste datum is nog niet bekend.
42
| F EM M A | D E C E M B E R 2 0 1 4
B Beleid
Tekst eva brumagne foto's Brenda deny
Vijf evidente redenen waarom we verontwaardigd zijn!
Op 6 november namen we met een ruime Femmadelegatie deel aan de nationale betoging. Eerder sloten we ons ook al aan bij het platform ‘Hart boven Hard’. ‘Hart boven hard’ verenigt mensen en organisaties die zich zorgen maken over het geplande beleid van de Vlaamse en federale regering.
Waarom manifesteren wij?
Omdat vrouwen genegeerd worden
Omdat vrijwilligers het almaar moeilijker krijgen
Omdat het middenveld een oorveeg krijgt
Er zaten nauwelijks vrouwen aan de onderhandelingstafels en we zijn op alle regeringsniveaus ondervertegenwoordigd. Kinderopvang wordt duurder. Het tijdskrediet zonder motief verdwijnt en tijdskrediet voor zorg aanvragen wordt minder gemakkelijk. Een mannelijk kostwinnersmodel blijft de norm voor een uitgehold wettelijk pensioen (zie verder in dit nummer). Onbetaalde arbeid, zoals zorgen voor (klein)kinderen, telt politiek niet mee. Voor vrouwen ziet het er niet goed uit.
De Vlaamse middelen voor het lokaal cultuurbeleid staan onder druk. Ze worden overgeheveld naar het Gemeentefonds en bevroren. Er is zelfs geen zekerheid dat die gelden nog naar het lokaal cultuurbeleid gaan. De subsidies van gemeenten en steden aan sociaalculturele verenigingen zoals Femma staan zwaar onder druk. Voor zoveel vrijwilligers die hun schaarse vrije tijd inzetten voor een ander, betekent dit dan (nog) minder ondersteuning.
Een gezonde democratie heeft een sterk middenveld nodig. Het kanaliseert onvrede, filtert argumenten en signaleert. Het verbindt ook en denkt compromissen uit. Het middenveld is een broedmachine van innovatie en experiment. En een laagdrempelige leerschool voor superdivers samenleven. Organisaties in dit middenveld hebben voldoende middelen nodig om deze rol waar te maken. Vernieuwend koken kost ook geld.
Een evenwichtige man-vrouwverdeling van politieke functies geeft een beter beleid. Toegankelijke, kwaliteitsvolle en betaalbare kinderopvang werkt emanciperend voor vrouwen en kinderen. En investeren in tijd loont in welzijn, draagt bij aan een gezondere leefomgeving en aan een evenwichtige economie. Ons dossier over arbeid en zorg toont dit aan (zie www.femma.be).
Nochtans doen vrijwilligers veel goeds: ze creëren ontmoetingskansen en bereiken met laagdrempelige initiatieven een breed spectrum van de lokale bevolking. Wie zich engageert, leert, deelt, organiseert en experimenteert.
44
| F EM M A | D E C E M B E R 2 0 1 4
De besparingen waarvoor de regeringen opteren, treffen de organisaties uit het middenveld zwaar. Femma zelf verliest 5% van haar middelen, de Praktische School de helft. Goed voor een ongeziene besparing van 350.000 euro die onze beweging in het hart raakt. Met het aanbod van de Praktische School in de hand organiseren onze vrijwilligers immers hun activiteiten. Momenteel bekijken we hoe we deze financiële mokerslag het best opvangen.
B Beleid
Tekst Ilse De Vooght
‘Langer werken is niet nodig’ Interview met Gilbert De Swert
Om onze pensioenen betaalbaar te houden, moeten we langer voltijds werken. Wegens de crisis, de vergrijzing en de staatskas. Daarom verstrengt de federale regering de voorwaarden om op vervroegd pensioen te gaan en om een landingsbaan (een tijdskrediet voor oudere werknemers) te nemen. ‘Langer werken voor een behoorlijk wettelijk pensioen is evenwel niet de enige oplossing. En onze wettelijke pensioenen zijn best betaalbaar. Maar dan moet je daar natuurlijk voor kiezen. En dat doet de regering niet’, zegt Gilbert De Swert, pensioenspecialist-op-rust van het ACV. ‘De pensioenen mogen gewoon niet te veel kosten, ze moeten de begroting gezond helpen maken en houden.’ De pensioenmaatregelen die de regering wil nemen, zijn vrouwonvriendelijk. De pensioenleeftijd gaat omhoog zowel voor het wettelijk pensioen, het vervroegd pensioen als het overlevingspensioen. Het aantal loopbaanjaren dat recht geeft op een volledig pensioen stijgt eveneens. Veel vrouwen volgen de ‘mannelijke’ kostwinnersloopbaan niet. Voor hen wordt het dus nog moeilijker om aan een volledig wettelijk pensioen te geraken. De regering wil wel een wettelijk minimumpensioen garanderen dat 10 % boven de armoedegrens ligt, maar alleen voor de werknemers die voltijds een volledige loopbaan werken. Bovendien wordt er niet geïnvesteerd in het wettelijk pensioen, de pijler die gendergelijkheid en onbetaalde arbeid het meest ondersteunt. De regering kiest er daarentegen voor om verder in te zetten op de tweede pijler (de aanvullende pensioenen) en de derde pijler (het individueel pensioensparen). In de tweede pijler behoudt de regering de fiscale voordelen en maakt ze het voor
46
| F EM M A | D E C E M B E R 2 0 1 4
werknemers mogelijk om een vrij aanvullend pensioen op te bouwen via afhoudingen op het loon. De derde pijler moedigt de regering aan door de bestaande heffing in de personenbelasting te verlagen van 10 % naar 8 %.
Die tweede en derde pijler vullen de eerste pijler trouwens niet aan, maar werken haar tegen. Met wettelijke pensioenen gaat het namelijk beter naarmate de lonen stijgen. Want dan stijgen ook de sociale zekerheidsbijdragen waarmee de pensioenen betaald worden. Maar dat betekent minder winst voor de ondernemingen en minder rendement voor de groepsverzekeringen en pensioenfondsen. Die doen het beter als de lonen laag en de loonsverhogingen beperkt blij‘Onze wettelijke ven. Lage lonen betekenen evenpensioenen zijn best wel minder sociale zekerheidsbetaalbaar. Maar dan bijdragen en dus minder geld voor de wettelijke pensioenen.
moet je daar natuurlijk voor kiezen. En dat doet de regering niet’
De regering is ten slotte ook van plan om de pensioensplit in te voeren. Dat betekent dat de wet-
Femma presenteert: Make it! Blog it! Share it! Handige gids voor creatieve bloggers Naai-, kook-, knutsel-, fotografie- en andere zelfmaakblogs zijn niet meer weg te denken uit het internetlandschap. Bloggen over je hobby of passie is helemaal niet zo moeilijk. Iedereen kan het leren en hoe langer je het doet, hoe makkelijker het wordt. Bovendien worden blogs ook steeds serieuzer genomen en zijn ze voor vele lezers een dagelijkse en onuitputtelijke bron van inspiratie. Maar hoe start je zo’n zelfmaakblog? Welk platform kies je? Hoe maak je jezelf en je bezigheid boeiend voor lezers? Hoe voeg je foto’s en video’s toe? Hoe maak je een aantrekkelijke lay-out? Wat zijn tags? Hoe vaak moet je updaten? Hoe krijg je meer volgers? Kan je een centje bijverdienen met je blog? Welke apps kunnen je helpen bij het bloggen? Hoe maak je online vrienden, gelijkgestemden waarmee je ook in real life een koffie kan gaan drinken?
Dit werkboek, met de expertise van De Praktische School en tips van succesvolle creabloggers, geeft het antwoord. Een handige doe-gids die elke creatieveling zin zal geven om er zelf maar eens werk van te maken. Handige gids voor creatieve bloggers
20% KORTING
Bestel nu het boek met 20 % korting met je Femmapas op www.femma.be! En krijg dit prachtige boek bij jou thuis geleverd!
Blog it Make it
Make it! Blog it! Share it! ligt in de loop van de maand december 2014 in de boekhandel aan 19,95 euro. Dankzij je Femmapas kan jij het bestellen met 20 % korting via www.femma.be (Boetiek). Je betaalt 15,95 euro + 3 euro administratiekost. Dit aanbod is geldig zolang de voorraad strekt. De bestelling is pas geplaatst nadat we de betaling ontvangen hebben.
Share it