Femma Magazine Oktober by Femma

OKTOBER 2017

Tijdschrift – 1099 Brussel X BC 6433 – maandblad, verschijnt niet in juli en augustus – P 106 334 – Urbain Britsierslaan 5 – 1030 Brussel

ANGST

‘De tegengestelde kracht van angst is liefde’

leuk Vind ons o k op Facebo

www.facebook.com/femmamagazine

Colofon Redactieadres: Femma vzw - Femma Urbain Britsierlaan 5, 1030 Brussel - Tel. 02 246 51 11 - E-mail: redactie@femma.be Verantwoordelijke uitgever: Eva Brumagne - Femma vzw Urbain Britsierlaan 5 - 1030 Brussel Redactie: Tine Vandecasteele, H. Wouters, Kelly Deriemaeker, Jade Yorks, Frauke Joossen en Hilde Pauwels Coördinatie: Lobke Gielkens Corrector: Annelies Waegemans Reclameregie: Publicarto N.V. - Driehoekstraat 18 - 9320 Aalst - Tel. 053 82 60 80 - Fax 053 82 60 90 Vormgeving: Gevaert Graphics - Zwevezele Druk: Corelio Printing - Erpe-Mere Femma is het magazine van Femma vzw, verschijnt tien keer per jaar en wordt bezorgd aan alle Femmaleden. Lidgeld: 30 euro Domiciliëring: valt de vervaldatum van je lidmaatschap in oktober? Via je domiciliëringsopdracht zal de inning voor verlenging van je lidmaatschap (30 euro) gebeuren op de 5de of 20ste van de maand. Cover: illustratie van Anne Ranson Algemene inlichtingen Femma vzw: tel. 02 246 51 11 of femma@femma.be - www.femma.be Heb je suggesties voor verbetering? Geef ze door aan Emma van Femma: emma@femma.be, www.femma.be/emma Femma is niet verantwoordelijk voor de inhoud van de advertenties. Abonnementen Anita Monsieur - tel. 02 246 51 21 of mail naar anita.monsieur@femma.be

Inhoud – Oktober 2017 Deze maand staat ons magazine in het teken van ‘angst’, want angst is overal en iedereen is wel ergens bang van. Maar je kan altijd iets doen, zoals Bleri Leshi het zo mooi verwoordt: ‘Ga op zoek naar verbinding. Want dé tegengestelde kracht van angst is liefde. En om liefde te krijgen, heb je eerst verbinding en nabijheid nodig. Ga op zoek daar waar je woont, werkt, leeft. Wat raakt jou in je wijk? Zoek mensen op die er ook zo over denken, mensen die je kan helpen en die jou kunnen helpen.’ Ook in je eigen Femmagroep kom je zeker mensen tegen die er zo over denken, daar zijn wij alvast van overtuigd! Veel leesplezier deze maand!

3 6 12 16 19

SELFIE : Waar ben jij bang van? De wereld van Bleri Leshi 24 uur met angsten Waarom bang zijn niet altijd nodig is Ook zo bang over wat anderen van je denken? 23 Uitneembaar Zelfgemaakt Katern Zelfgemaakt: · Maak zelf een griezelig amigurumi monster Culinair Herfstrecepten · Pompoensoep · Warme salade van geroosterde aardpeer en rode biet · Groentecouscous · Ricottataart met abrikozen 36 Van ‘Fear of Missing Out’ naar ‘Joy of Missing Out’ 40 Bang om ouder te worden

Meer Femma

10 Kortgeknipt 22 Column 32 Tijd & Geluk 33 Z-tip 34 Kopiëren mag! 37 Rustpunt 38 Blijmakertje 39 Fier! 44 Tips voor Trips 46 Femma vrouwenreizen: Albanië in de kijker 50 Spel + wedstrijd 51 Het Laatste Woord

Bleri Lleshi

over angst, liefde en hoop

DE WERELD VAN Tekst: Frauke Joossen

Hij gelooft in de liefde, ja. Maar niet in de hopeloos romantische liefde, wél in de liefde die mensen dichter bij elkaar brengt, die bruggen bouwt en samenleven mogelijk maakt. De échte liefde, volgens Bleri een goede remedie tegen angst. Bleri is net terug van een paar dagen in zijn thuisland, met zijn dochtertje Inaya. Vier maanden is ze er nu, en natuurlijk wil ik graag weten hoe het vaderschap hem bevalt.

men zijn, groei ik steeds meer naar haar toe, zij steeds meer naar mij.’

Bleri: ‘Het is heel bijzonder. Het is mijn eerste kind, een volledig nieuwe ervaring dus. En het is niet altijd makkelijk. Het zorgen, de huilmomenten,... Maar na een paar moeilijke uren samen is er dan weer dat ene moment dat alles goed maakt. Een blik van haar is al genoeg. Vreemd, hé?’ Dat is liefde, niet? ‘Goh, ik geloof niet zo in ‘de liefde’. Liefde voor een bloedlijn, dat vanzelfsprekende, dat heb ik niet. Liefde, dat is voor mij engagement, inzet, nabijheid. Ik had bij haar geboorte niet die onvoorwaardelijke liefde voor mijn dochter zoals dat verwacht wordt. Maar de afgelopen maanden heb ik bewust minder gewerkt. Mijn vrouw heeft het heel druk aan de universiteit momenteel, en als overtuigd feminist vind ik het alleen maar normaal dat ik als vader ook mijn verantwoordelijkheid neem. Dat heeft consequenties, financieel is het de komende tijd moeilijker, maar ik wil er zijn voor mijn dochter. De zomer samen heeft enorm bijgedragen aan onze relatie. De liefde die ik voor haar voel nu, de band die we hebben: die is gegroeid. Dat heb ik in mijn boek ‘Liefde in tijden van angst’ al gezegd: een van de eerste dingen die we nodig hebben voor liefde is aanwezigheid. Toen ik dat boek schreef, dacht ik eigenlijk dat het ging over liefdesrelaties en vriendschappen, maar ik zie dat het ook opgaat voor het ouderschap. Doordat we zoveel sa-

Wat voor vader probeer je voor haar te zijn? ‘Eentje die niet bang is, om meteen jullie thema aan te snijden. Angst, dat is wat ons belemmert, niet laat groeien. Het isoleert ons, zorgt dat de banden met onze omgeving steeds meer worden doorgesneden. Isolement is zo gevaarlijk, want dat voedt de angst alleen maar. En die angst, die heeft veel te maken met hoe wij als cultuur functioneren. Ik geloof niet dat we als angstige we-

Ik geloof niet dat we als angstige wezens geboren worden zens geboren worden, het is de hele context waarin kinderen opgroeien: ‘Doe dit niet’, ‘Doe dat niet’, ‘Pas op’. We leren onze kinderen angst voor het onbekende, het vreemde. En het vreemde wordt al snel de vreemdelingen. Kinderen zijn niet bang, ze zijn net open! Een tijd geleden was ik in ons huis aan het werken, en ik wilde snel even geld gaan afhalen. Ik had een werktenue aan, ik zag er niet uit. Ik sta aan te schuiven aan het bankautomaat, en voor me staat een meisje met haar mama die aan het bellen was. Het meisje groette me, een kind van een jaar of drie, vier. Ik vond het bijzonder, je ziet het niet vaak meer, dus ik groette terug. Toen wilde ze een high five, daarna een kus. Het verwarmde me, want

[7]

KORTGEKNIPT

Samenstelling: Lobke Gielkens

ECO-tip

Oplossing spel september

Maak je toilet schoon met een toiletbommetje Een bokaal toiletbommetjes staat niet alleen mooi op je toilet, het zijn ook effectieve reinigers. De ideale vervangers van die vieze chemische wc-blokjes? Jazeker! Natuurlijk moet je nog altijd (ongeveer) wekelijks je toilet schoonmaken, maar met een toiletbommetje kan je je toilet wel tussentijds opfrissen.

boven d eur -> bovendeur voor a lsnog -> vooralsnog op b ar en -> opbaren onder h oud -> onderhoud in d ruis en -> indruisen achter o ver -> achterover in f iltrant -> infiltrant onder l ip -> onderlip op en duw en -> openduwen voor b ehoud -> voorbehoud achter n eef -> achterneef boven a ards -> bovenaards

Een werkbeschrijving vind je op de eco-webshop www.kudzu.be/nl/blog

KERNWOORD: s c h o o l b e n o d i g d h e d e n

KUZDU.be

Winnaar spel zomernummer (kernwoord is ontspanningsruimte): Simonne Van den Heede uit Aalter

Wandel mee met de tweede herfstwandeling van Femma Brussel Wandelt Dat wandelen goed is voor de gezondheid weet je ondertussen wel. Maar hoe vaak heb je de stapschoenen al aangetrokken dit jaar? Met de tweede herfstwandeling van de officële wandelclub Femma Brussel Wandelt kan je in één keer heel wat passen op je teller zetten. En ondertussen word je ook nog aangenaam verrast door de verborgen schoonheid van de hoofdstad. Wanneer? Donderdag 12 oktober 2017, vanaf 9 uur tot ongeveer 15 uur Vertrek: Gemeenschapscentrum Ten Weyngaert Vorst Deelname: € 1,50 Meer info: Josee.vandewiel(at)femma.be 0486 51 67 56

[ 10 ]

24 uur met angst …

Tekst: Tine Vandecasteele

Angst, iedereen kent het gevoel. Van angst voor spinnen tot hoogtevrees, van bindingsangst tot de angst om voor een publiek te spreken. Het goede nieuws is: angst is perfect normaal. Het is een gevoel waarmee ons lichaam reageert op een beangstigende of bedreigende situatie. Het staat ook bekend als de vlucht- of vechtreactie (fight or flight). Ons lichaam bereidt zich voor om het gevaar te bevechten of om zo snel mogelijk weg te rennen. Drie vrouwen doen dat niet. Nele, Marijke en Tine laten zich niet bang maken door angst.

‘Ik laat me nooit leiden door angst. Angst is een slechte raadgever. Mensen ruiken angst en dat versterkt hun reacties. Respect tonen en rustig blijven is belangrijk. In het gevangeniswezen is er een speciaal interventieteam voor mochten bepaalde situaties toch uit de hand lopen.’ 7:00 De dag begint met melkjes opwarmen, boter-

hammen smeren en iedereen school-, crèche- of werkproof maken. Vanaf dat moment kan mijn telefoon beginnen te rinkelen, want de ateliers in de gevangenis zijn dan al in volle productie. Ik vind het belangrijk om steeds bereikbaar te zijn, mocht er iets zijn. 8:00 Nadat ik de kindjes op school en bij de crèche heb afgezet, rij ik naar de gevangenis van Brugge voor een opvolgingsbezoek aan de ateliers. Er is een nieuwe opdracht binnengekomen en de bedrijvigheid onder de gedetineerden en het personeel is groot. Ik werk al dertien jaar voor Justitie. Vroeger begeleidde ik daders na detentie, daarna werkte ik op de dienst elektronisch toezicht via enkelbanden en nu focus ik mij op de intramurale tewerkstelling van gedetineerden. Arbeid is heel belangrijk voor de reintegratie. Ik laat me nooit leiden door angst. Angst is een slechte raadgever. Mensen ruiken angst en dat versterkt hun reacties. Respect tonen en rustig blijven is belangrijk. In het gevangeniswezen is er wel een speciaal interventieteam voor mochten bepaalde situaties toch uit de hand lopen. 10:00 Ik heb een vergadering met de managers die dagelijks bedrijven bezoeken om tewerkstelling aan te bieden in de gevangenis. We overlopen de verschillende projecten. Ik spring even binnen bij de boekhouding om wat facturen te tekenen en hen even te zien. De gedrevenheid van het personeel is

[ 12 ]

ook mijn drive. Ik besef hoe trots ik ben op het Tine Verhenne (36) Cellmadeteam. Woont in Wingene met man Pieter 12:00 Snel drink ik een en zoontjes Kobe (10), Iebe (4) soepje voor ik naar de en Foeke (2). Ze is directeur van gevangenis van BeCellmade, de dienst van de FOD veren vertrek waar er Justitie die de gevangenisarbeid een screening voor regelt. een nieuw tewerkstellingsproject op het programma staat. Samen met de accountmanager zie ik acht gedetineerden die graag willen intekenen voor een nieuwe opdracht. Ik merk hun enthousiasme om te werken. Sommigen doen het schitterend, anderen zijn nog niet klaar voor de opdracht. 16:00 Door mijn job rij ik heel wat afstanden. Tijdens die ritten ben ik bijna constant aan het telefoneren. Op de weg terug bel ik met een internationaal contactpersoon ter voorbereiding van een congres over prison labour en met een collega-directeur. Ik bel ook even met mijn man die net als ik vaak onderweg is voor zijn job. 20:00 Na de avondrush liggen de kindjes in bed en is het stil in huis. Ik start met het afhandelen van de vele mails waar ik overdag niet aan toe ben gekomen. 21:30 De bel gaat, het zijn mijn ‘lamavriendinnen’, zoals wij onszelf noemen. Bijpraten en zeveren onder vrouwen werkt altijd therapeutisch! 23:30 Na enkele minuten zappen gaat het licht uit.

FEMMA BOEKEN VOOR STUDENTEN We zijn al oktober, wat wil zeggen dat het academiejaar opnieuw van start is gegaan. Voor velen ongetwijfeld een fijne periode waarin een gloednieuwe wereld opengaat. Zeker kotstudenten ervaren een gevoel van vrijheid en zetten de eerste stappen richting volwassenheid. Plots moeten ze hun eigen boontjes leren doppen en zelf een (mini) huishouden runnen. Een van de meest prangende vragen doorgaans luidt: wat zou ik vanavond eten? Voor studenten moet het snel gaan en mag het niet te veel kosten. Ieder excuus is genoeg om niet te hoeven koken. Maak je echter geen illusies: verhongeren zullen ze zeker niet doen. Of dit betekent dat ze evenwichtig eten is een ander paar mouwen. Zit dochter- of zoonlief op kot en wil je verzekeren dat ze voldoende gezond eten? Doe hem/ haar een tof kookboek cadeau! Femma heeft verschillende kookboeken met lekkere recepten die je bovendien snel en goedkoop kan klaarmaken. Koken voor starters In deze uitgave leer je smakelijke gerechten koken die geen hap nemen uit je kostbare tijd, noch een aanslag plegen op je portemonnee. Je experimenteert met wraps, pita, broodjes, eiergerechten, speciale hapjes voor bezoekers, pastagerechten, wokken, couscous, rijst maar evengoed met vis- en schaaldieren. De recepten worden stap voor stap uitgelegd. Zo komen ook diegenen met weinig kookervaring snel tot het gewenste resultaat. Een rijk geĂŻllustreerd boek met fotoâ&#x20AC;&#x2122;s die je smaakpapillen zullen prikkelen. Koken in 30 minuten Je hebt een drukke dag achter de rug, je komt moe thuis en hebt weinig zin om te koken. Je bestelt snel een pizza of gaat naar het frituur. Af en toe zondigen kan geen kwaad, maar je kan dat moeilijk iedere dag doen. Ook een gezonde maaltijd kan perfect bereid worden binnen een halfuur. En wie denkt dat snelle gerechten niet lekker zijn, heeft het helemaal mis. Koken in 30 minuten bestaat uit ruim tachtig gerechten die je in maximaal een halfuur op tafel tovert.

Ontdek meer op www.femma.be/nl/femma-boetiek

KORTING met je Femmapas

worden te d u o d n o z e g n woo Meer kans om ge g voor zijn n a b e w r a a w t m ko dan dat ons over

Waarom bang zijn niet altijd nodig is Veel psychologen zijn het erover eens: we zijn banger dan pakweg vijftig jaar geleden. Niet onbegrijpelijk in een tijd van terreur, oorlogen en klimaatverandering. Maar hoe terecht is die angst?

[ 16 ]

Tekst: Jade Yorks

Elke ochtend, zo rond een uur of acht, vult het Centraal Station van Antwerpen zich met mensen die meestal onderweg zijn naar werk of school. Twee keer per week maak ik deel uit van die grote mensenmassa. En zo af en toe betrap ik mij op de gedachte ‘wat als’. Wat als wij hier nu, net als die mensen in Brussel op 22 maart 2016, op het verkeerde moment en op de verkeerde plaats zijn? Complete onzin natuurlijk, maar het flitst wel eens door mijn hoofd. Zo snel als de gedachte komt aangewaaid, zo snel wuif ik ze gelukkig ook weer weg. De laatste keer dat het gebeurde, was kort na de aanslagen in Barcelona afgelopen zomer. Volgens psycholoog Bram Vervliet is zo’n eerste schrikreactie na een heftige gebeurtenis heel normaal. ‘Maar de vrees staat niet meer in verhouding tot het eigenlijke niveau van dreiging als mensen er anders door gaan leven’, zegt hij in De Morgen. Banger dan voorheen Gelukkig is het aantal mensen dat grote mensenmassa’s mijdt uit angst om getroffen te worden door onheil klein, maar dat angst een steeds groter deel uitmaakt van onze samenleving, daar zijn steeds meer deskundigen het over eens. En dat heeft niet alleen te maken met terreur. We zijn banger dan pakweg vijftig jaar geleden. Volgens de bekende Britse psycholoog Frank Furedi is angst zelfs een van de heersende eigenschappen van het leven in de 21ste eeuw. We zijn bang voor de toekomst van het klimaat, terroristische aanvallen, oorlog, voor het verlies van onze cultuur, ziektes en eigenlijk voor alle scenario’s waarop we zelf geen invloed hebben. Laatst hadden we het tijdens de lunch met collega’s over de tijd waarin er nog geen gsm’s bestonden. Als prille dertiger kan ik mij die periode nog goed herinne-

ren. Al moet ik toegeven dat ik me nu nauwelijks nog kan voorstellen hoe het toen allemaal lukte zonder de bereikbaarheid die we nu gewend zijn. Zelfs de meest bezorgde ouder kon niks anders doen dan wachten tot de kinderen na een nacht uitgaan weer veilig thuiskwamen. Onzeker door verandering Nu lijken we meer en meer de behoefte te hebben om constant zo veel mogelijk risico’s uit te sluiten. En volgens Dirk Geldof kan die zoektocht naar absolute veiligheid ons onzeker maken. In zijn boek Een wereld van onzekerheid zegt hij dat snelle maatschappelijke veranderingen een van de oorzaken zijn van de onzekerheid die op dit moment sterk weegt op onze maat-

De mogelijkheid om dankzij technologie meer controle uit te oefenen lijkt de behoefte aan nóg meer controle net te vergroten schappij. Het leven van vandaag is nu eenmaal een pak minder voorspelbaar dan het leven van vroeger. Het is niet meer vanzelfsprekend dat huwelijken zestig jaar duren, dat werknemers heel hun carrière voor dezelfde werkgever werken en dat iedereen uit het dorp dezelfde cultuur of religie heeft als jij. Dat maakt een mens onzeker en soms een beetje bang.

[ 17 ]

Waarom zijn we zo bang voor wat anderen van ons denken? ‘Wat zou het heerlijk zijn om af en toe eens gewoon foert te zeggen tegen de verwachtingen die mensen impliciet of expliciet aan je stellen. Dat doen wij vrouwen te weinig. Vanwaar komt toch die angst voor wat anderen van ons denken?

Mensen zijn sociale wezens. Vroeger was de groep waarbij we hoorden essentieel voor onze overleving. Het was belangrijk om niet uit die groep gestoten te worden, dus ontwikkelden we gedrag en kenmerken die ons vermogen om in een groep te functioneren vergroten. Het hanteren van mechanismen waardoor de kans om uit de groep verstoten te worden kleiner werd, had immers een rechtstreeks verband met onze mogelijkheid beschermd te zijn en onszelf van voedsel te voorzien. De oermens stemde zich dus al af op wat anderen van hem of haar dachten! Intussen leven we gelukkig niet meer als oermensen, maar zijn onze voelsprieten voor wat anderen over ons denken behoorlijk ontwikkeld. Een aantal mensen slaagt er goed in om rekening te houden met wat anderen denken zonder zich erdoor te laten beïnvloeden of verlammen. Maar voor veel mensen, vaak vrouwen, is dat anders. Ze hebben angst ontwikkeld voor wat anderen denken. Deze angst leidt tot stress, ziekte en uitputting. We krijgen immers voortdurend boodschappen die te maken hebben met de verwachting van anderen. Binnen onze cultuur zijn sommige dingen gangbaar, denk maar aan de verwachting die vrouwen vaak ervaren om voor hun 35ste moeder te worden. Via sociale media en reclame worden we overspoeld met beelden van perfectie die een soort norm lijken te worden. Heel de zomer komen er op Facebook- en Instagramplaatjes langs van gezinnen die op vakantie nooit regen lijken te hebben en waarvan de kinderen altijd leuk samen

spelen. De reclamepanelen in de straat tonen slanke, gebruinde en goedgehumeurde vrouwen. Impliciete boodschap: dit is de norm waaraan ook jij moet voldoen! Voor vrouwen is het beeld ontstaan dat we vijf rollen moeten combineren: we moeten een liefdevolle echtgenote zijn, een spannende minnares, een toegewijde

‘Vrouwen hebben een innerlijke criticus ontwikkeld, die is opgebouwd uit alle boodschappen die ze kregen, van hun moeder, de juf op school, maar ook van vrouwen die ze op tv zien’ moeder, een georganiseerde huishoudster en daarnaast nog een gedreven ondernemer of werknemer. Elk van deze rollen is gebaseerd op de verwachtingen van anderen. Toch lijkt het alsof vrouwen voor zichzelf de lat erg hoog leggen. Zo was er deze zomer in blogland een perfect-challenge waarmee je in wekelijkse uitdagingen je leven nog perfecter kon maken. Vrouwen wisselden tips, tricks en shortcuts uit om de combinatie

[ 19 ]

Tekst: H. Wouters van die rollen nog efficiënter op te nemen, in plaats van gewoon eens foert te zeggen. En zelfhulpboeken die ons vertellen hoe we werk en gezin naar behoren combineren, verkopen als zoete broodjes. Tara Mohr schrijft in haar boek Playing Big dat vrouwen vaak een innerlijke criticus hebben ontwikkeld. Die innerlijke criticus is opgebouwd uit alle boodschappen die je expliciet of impliciet kreeg, van je moeder, je juf op school, maar bijvoorbeeld ook van mensen die je op tv zag. Je innerlijke criticus voedt de angst voor wat anderen van je denken en zet die angst

heel centraal in je leven. Hij of zij zegt dingen als : ‘Je ziet er niet uit’, ‘je gaat door de mand vallen’, en ‘de andere moeders hebben wel een zelfgemaakte traktatie’. Tara Mohr pleit ervoor deze innerlijke criticus goed te leren herkennen en hem of haar het zwijgen op te leggen. Dan is er ruimte voor het stemmetje van onze innerlijke mentor. Dat is die wijsheid in je die je wel eens dit hoort zeggen: ‘Je kan dit leren’, ‘je doet het prima’ en ‘je hoeft niet bang te zijn voor wat anderen van je denken’.

Inke, blogster op inkelspielchen.wordpress.com, probeert in alles wat ze doet zichzelf te blijven. ‘Tot aan mijn studiejaren was ik erg beïnvloedbaar door anderen. Ik probeerde mijn leven zo standaard mogelijk te houden in de hoop ergens bij te horen en “normaal” te zijn. Daar ben ik letterlijk depressief van geworden. Ik had zo hard geprobeerd om aan het ideaalbeeld van de goegemeente te beantwoorden, dat ik geen idee meer had van wie ik was of van wat ik zelf wilde. Nadat ik opgelapt was, ben ik in m’n eentje gaan reizen. Ik was doodsbang, maar het werd een levensveranderende ervaring. Ver weg van mijn sociaal netwerk leerde ik welke schakel ik zelf ben in dat netwerk. Voordien dacht ik altijd dat ik geluk had gehad met de goede vrienden in mijn leven. Maar aan de andere kant van de wereld ontdekte ik dat mijn effect op mensen hetzelfde was als thuis. Dat was een eyeopener die me veel zelfvertrouwen heeft gegeven. Sindsdien probeer ik in alles wat ik doe zo dicht mogelijk bij mezelf te blijven. Het is de enige manier die werkt. Maakt iets me fundamenteel ongelukkig? Dan stop ik ermee. Dat kan een job zijn, een relatie, eender wat … Dat gaat niet altijd vanzelf en ik merk dat anderen daar goed mee om kunnen zolang ik er zelf helemaal van overtuigd ben. Van zodra ik begin te twijfelen, hoor ik de weerklank van mijn eigen innerlijke criticus loeihard in de me-

ningen van anderen. Toegegeven, mijn leven is er door mijn non-conformistische levenswandel niet gemakkelijker op geworden: ik ben een freelancende alleenstaande moeder met verbouwingen. Soms denk ik dat ik gek ben, maar het is de enige manier voor mij. Mijn zoon van

‘Ik ben een freelancende alleenstaande moeder die in de verbouwingen zit: mijn leven is er door mijn nonconformistische levenswandel niet makkelijker op geworden’ zeven experimenteert tegenwoordig nogal met het begrip “normaal”. Hij is zich – net als ik – erg bewust van zijn omgeving. Maar ik stimuleer hem om vooral zichzelf te zijn. Ik leg hem uit dat er zoveel verschillende definities van normaal zijn en dat het voor iedereen iets anders betekent. Je kan dan maar beter zoveel mogelijk jezelf zijn.’

[ 20 ]

COLUMN Angst voor angst Zelden in mijn leven was ik zo bang als die keer dat mijn psychologe zei dat angst iets is waar je mee moet leren leven. Ik was altijd al banger dan gemiddeld, maar op dat moment domineerden angsten mijn leven. En wilde ik er zo snel mogelijk vanaf. Omdat ik elke ochtend in paniek wakker werd. En weer een dag voor me zag waarop ik dingen moest doen die ik niet kon. In mijn geval: voor een huilbaby zorgen. Mijn huilbaby. Dat triggerde zoveel, zoals dat heet, dat er een hele verzameling angsten die ik al jaren wegduwde naar boven werd gekatapulteerd, als een bal die je onder water hebt gehouden tot de druk te groot werd. Bang dat er iets met geliefden zou gebeuren. Bang om ziek te worden. ‘Maar ik wil dat het stopt’, snikte ik in de zakdoekjes uit het kartonnen doosje dat voor me op tafel stond. Ermee leren leven leek een belabberd cadeau dat ik niet wilde krijgen. Vijf jaar verder ben ik, en ik kan het u verklappen. Het gaat goed met mij. Heel goed. Ik leef lang niet meer van uur tot uur, rillend in de zetel. Integendeel. Ik voel me een ander mens dan toen.

‘Sinds ik mijn angsten niet meer met alle macht weg probeer te duwen, zijn ze veel van hun verlammende kracht kwijtgespeeld’

Of het pillen waren, vragen mensen me soms. Neen, want zelfs voor pillen was ik bang. Die angst is uiteindelijk een zegen gebleken. Door die angst kon ik alleen nog kiezen voor de langere weg. Als een bezetene aan het werk gaan met mezelf. Week na week bezocht ik een psychologe, soms voor een uur, soms voor twee. Sommige weken kwam er zoveel naar boven tijdens die gesprekken dat mijn angsten door het plafond gingen. Tijdens andere weken ging de wind liggen. Ik moest erdoor, besef ik nu. Ik moest in de spiegel kijken en mijn angsten onder een vergrootglas durven te leggen. Niet wegduwen, maar kijken. En toen ging het plots beter. Een heel slimme vrouw zei ooit dat schaamte maar kan overleven in het donker. En dus scheen ik week na week licht op de angsten waarvoor ik me schaamde. Mijn rijangst. Mijn angst om geliefden te verliezen. Om alleen achter te blijven. Ik sprak ze uit, keek ze aan, en leerde dat ze bij mij horen. Zoals mijn grote ogen en mijn ronde vormen.

Sinds ik ze niet meer met alle macht weg probeer te duwen zijn ze veel van hun verlammende kracht kwijtgespeeld. En als ze toch nog eens aan kracht winnen, door stress of vermoeidheid, dan hoef ik ze niet per se meer te verdoven met wijn, of eten. Als ik het lastig heb, dan ga ik wandelen. Kilometers ver. Luister ik naar muziek. Neem ik een warm bad. En weet ik dat je er niet alleen mee moet leren leven, maar dat dat leven ook heel fijn kan zijn. En zoveel meer dan een belabberd cadeau.

Kelly Deriemaeker

[ 22 ]

ZELFGEMAAKT Zelfgemaakt • AMIGURUMI MONSTERS Haak zelf deze schattige griezel

Culinair • ’n Smakelijke herfst - Pompoensoep - Warme salade van geroosterde aardpeer en rode biet - Groentecouscous - Stoofvlees met kweepeer - Ricottataart met abrikozen

ZELFGEMAAKT

Bron: Amigurumi Monsters

AMIGURUMI MONSTERS Haak zelf deze schattige griezel Meneer Blauw houdt van spelletjes. Hij verslaat iedereen in Monopoly, is een kampioen in World of Warcraft en organiseert schaakavonden in de Club-in-de-kleerkast. Als je â&#x20AC;&#x2122;s avonds niet in slaap kan vallen, kan je hem altijd uitnodigen om een spelletje te komen spelen. En als je verliest, hoef je enkel maar een stukje van je teen op te geven. Grapje, Meneer Blauw eet enkel braambessen! Om Meneer Blauw te maken heb je dit materiaal nodig: Garen in blauw (90 g - 225 m, bij voorkeur 2 bolletjes), groen (15 g - 37,5 m), zwart (een restje) en wit (een restje) / 2,5 mm haaknaald / stopnaald of borduurnaald / speldjes / fiberfill GROOTTE 10 cm (gehaakt met een haaknaald van 2,5 mm) TAND (maak 2 stuks, in wit garen) R 1: haak een magische ring met 4 v [4] R 2: haak 2 v in elke 2e v [6] R 3: haak 2 v in elke 3e v [8] R 4: haak 8 v [8] Hecht af en laat een lang stuk garen hangen. De tand hoeft niet opgevuld te worden. Vouw de tand dicht en naai de opening dicht. LIJFJE (in blauw garen) R 1: haak een magische ring met 8 v [8] R 2: haak 2 v in elke v [16] R 3: haak 2 v in elke 2e v [24] R 4: haak 2 v in elke 3e v [32] R 5: haak 2 v in elke 4e v [40] R 6: haak 2 v in elke 5e v [48] R 7: haak 2 v in elke 6e v [56] R 8 t/m 14: haak 56 v [56] R 15: haak 2 v in elke 7e v [64] R 16 t/m 18: haak 64 v [64] R 19: haak 2 v in elke 8e v [72] R 20: haak 72 v [72] R 21: haak 24 v, haak 22 l, sla 22 steken over, haak 26 v [72]

R 22: haak 72 v [72] R 23: haak 2 v in v 27, 36, 45 [75] R 24: haak 2 v in v 28, 38, 48 [78] R 25 t/m 31: haak 78 v [78] R 32: haak elke 12e en 13e v samen [72] R 33: haak 72 v [72] Hecht niet af, haal de steek van je haaknaald en plaats een markeerring zodat die niet afrafelt. We gaan verder met de mond. We maken het lijfje later verder af. MOND In R 21 creĂŤerde je een opening voor de mond. We haken verder in de 36ste steek van R 20 (afbeeldingen 1 en 2). R 1: haak 44 v [44] R 2: haak v 12&13, 34&35 samen [42] R 3: haak v 5&6, 12&13, 19&20, 26&27, 33&34, 40&41 samen [36] R 4: haak elke 5e en 6e v samen [30] R 5: haak elke 4e en 5e v samen [24] R 6: haak elke 3e en 4e v samen [18] R 7: haak elke 2e en 3e v samen [12] R 8: haak alle vasten twee per twee samen [6] Hecht af en laat een lang stuk garen hangen. Vouw de mond naar binnen (afbeeldingen 3 en 4). R 1 t/m 4 van de onderzijde van de mond vormt de onderlip. Naai het middelpunt van de onderlip aan R 1 en 2 van de binnenzijde van de mond. Positioneer de tanden in de mond en naai ze vast. We gaan verder met het lijfje. R 34: haak elke 8e en 9e v samen [64] R 35: haak elke 7e en 8e v samen [56] R 36: haak elke 6e en 7e v samen [48] R 37: haak elke 5e en 6e v samen [40] Vul het lijfje met fiberfill en blijf vullen naarmate je verder haakt. R 38: haak elke 4e en 5e v samen [32] R 39: haak elke 3e en 4e v samen [24] R 40: haak elke 2e en 3e v samen [16] R 41: haak alle vasten twee per twee samen [8] Hecht af en laat een lang stuk garen hangen. Neem het overblijvende stukje garen op je stopnaald. Haal het garen door de overblijvende steken en trek het aan om het laatste gaatje te sluiten. Verberg het eindje garen. Neem zwart garen op je stopnaald. Borduur de ogen over R 12 t/m 15, met 7 steken tussen beide. Herhaal de beweging verschillende keren, totdat de ogen ongeveer 2 steken breed zijn.

[ 24 ]

CULINAIR

’n Smakelijke herfst Het is volop herfst. En ook al kunnen we nu nog af en toe genieten van een bescheiden zonnetje, straks wordt het kouder, gaat het regenen en vriezen. Bekijk het positief: de herfst kan prachtig zijn. Met haar prachtige kleuren, haar gezellige donkere avonden en, niet onbelangrijk, haar lekker eten. Geniet van deze selectie recepten met het lekkers dat dit seizoen te bieden heeft. Meer inspiratie vind je in Koken voor elke dag.

Pompoensoep 1 kg pompoen 3 uien 2 l groente- of kippenbouillon 20 g vetstof 2 takjes tijm 2 laurierblaadjes peper en zout Afwerking: gehakte peterselie Schil en ontpit de pompoen, snijd in blokjes. Pel de uien en snijd grof. Stoof de ui glazig in de vetstof. Voeg de pompoen, kruiden en bouillon toe. Kook gaar in 30 tot 40 minuten. Verwijder de tijm en laurier. Pureer de soep. Breng op smaak. Werk de soep af met gehakte peterselie. Tip: vervang tijm en laurier door 1 tot 2 koffielepels kerriepoeder.

Warme salade van geroosterde aardpeer en rode biet Ingrediënten voor 4 personen: 500 g aardperen 500 g kleine rode bieten 2 teentjes knoflook 1 rode ui 80 g ongepelde amandelen olijfolie 8 takjes tijm handvol gehakte verse platte peterselie peper en zout Schil de rode bieten en snijd in stukjes. Pel de ui en de knoflook. Snijd de ui in fijne ringen. Was en snijd de aardperen in gelijke stukken en meng ze met de rode bieten en de ui in een ovenschaal. Bestrooi met zout en besprenkel met olijfolie. Pers er de knoflookteentjes boven en bestrooi met de tijm. Plaats 30 tot 40 minuten in een voorverwarmde oven op 180 °C. Hak de amandelen grof en voeg ze halverwege de baktijd toe. Schep om en kruid met versgemalen peper en peterselie. Serveer meteen. Lekker met croutons.

[ 27 ]

Tekst: Ethelka Dexters

Groentecouscous Ingrediënten voor 4 personen: 250 g couscous 500 g wortelen 150 g kikkererwten 2 uien 2 kleine courgettes 1 teentje knoflook 12 abrikozen 2 eetlepels rozijnen 3 eetlepels cashewnoten 1 eetlepel maïszetmeel 2 eetlepels olijfolie laurier tijm 1/2 koffielepel kurkuma mespunt paprikapoeder mespunt kerriepoeder (zacht, madras) snuifje cayennepeper $ peper en zout Laat de kikkererwten een nacht weken. Week de abrikozen en de rozijnen. Kook de kikkererwten gaar in water met laurier en tijm. Pel uien en knoflook en snipper fijn. Was de courgettes en wortelen. Snijd de courgettes in stukjes en de wortelen in schuine schijfjes. Verwarm de olijfolie en stoof de ui en knoflook. Kruid met paprikapoeder, kerrie en kurkuma. Voeg de groenten en de overige kruiden toe. Giet er een scheutje water bij en laat stoven. Voeg na ongeveer 10 minuten de in stukjes gesneden abrikozen en rozijnen toe en laat nog 10 minuten stoven. Bereid de couscous volgens de aanwijzingen op de verpakking. Rooster de cashewnoten in een pan zonder vetstof. Voeg de gare kikkererwten en de noten bij de groenten en kruid met peper en cayennepeper. Bind het stoofvocht met gebroken maïszetmeel. Serveer de groenten op de couscous.

Stoofvlees met kweepeer 1 kg runderstoofvlees 2 uien 2 kweeperen handvol gedroogde pruimen 3 eetlepels tomatenpuree 3 eetlepels honing citroensap olijfolie mespunt kurkuma mespunt kaneel peper en zout Pel de uien en hak fijn. Was de kweeperen, verwijder het klokhuis en snijd in blokjes. Snijd het vlees in blokjes. Laat het vlees aan alle zijden bruin korsten in de olijfolie. Haal uit de pan en fruit de uien. Doe het vlees en de jus erbij en breng op smaak met tomatenpuree, citroensap, kurkuma, kaneel, peper en zout. Giet er water bij tot het vlees voor de helft onder staat, breng aan de kook en laat sudderen. Verhit 1 eetlepel olijfolie in een pan en laat de kweeperen een paar minuten op een zacht vuur stoven. Doe ze samen met de pruimen en de honing bij het vlees. Roer goed om en laat 3 uur op een zacht vuur sudderen. Giet er indien nodig nog een scheutje water bij. Serveer met basmatirijst.

[ 28 ]

! W U NIE

Ca. 800 blz. 18,3 x 25,4 cm Hardcover

KOKEN VOOR ELKE DAG Er is een nieuwe versie van onze ‘Koken voor elke dag’! Hét basiskookboek zit in een nieuw kleedje, want de culinaire wereld staat niet stil. Klassiekers als tomatensoep, stoofvlees met bier, mosselen met witte wijn, appelcake, pannenkoekjes , chocomousse … doorstonden de tand des tijds en blijven aanwezig in het boek. Maar hoe bereid je ze ook alweer? Hoe lang moet een gebraad garen? Hoe pocheer je vis? Hoe maak je een goede visfumet? Voor antwoorden op dit soort vragen kon je altijd terecht in Koken voor elke dag, en dat blijft zo.

meer overtuigd dat minder vlees en vis eten onze planeet ten goede komt en dat ons eetpatroon een enorme invloed heeft op onze gezondheid. Maar hoe pas je dat in de praktijk toe? Wat moet je met kikkererwten, quinoa, freekeh, zeewier of agaragar? Hoe maak je tempura, hummus, baba ganoush, falafel of bloemkoolcouscous? Koken voor elke dag biedt duidelijke antwoorden én vooral meer dan 2000 lekkere recepten.

Maar er is meer. De wereld is een dorp geworden. We raken steeds

Bestel het boek voor €30 via www.femma.be/femma-boetiek

een vriendin Laat deze pagina zien aan ma die nog geen lid is van Fem

Word abonnee een superleuk en ontvang welkomstgesc henk

Spreekt dit magazine je aan en voel je het kriebelen om Femma beter te leren kennen? Abonneer je dan op Femma magazine. Zo krijg je 10 x per jaar dit magazine in je brievenbus. Lekkere recepten, DIY-tips, interviews uit het leven gegrepen en maatschappelijke verhalen met een vleugje feminisme. Wie ons blad leest, is op de hoogte van Femma, de wereld om haar heen, en de laatste creatrends.

Wat krijg je? • 10 x Femma magazine • De Femmapas waarmee je met korting kan deelnemen aan toffe activiteiten bij jou in de buurt. • Heel wat ledenvoordelen en extra kortingen. • Een superleuk welkomstgeschenk. • Deze maand kan je kiezen tussen het kookboekje Vers Natuurlijk, een opvouwbaar draagtasje of een superleuk voorleesboekje van Studio Sesam met twee verhaaltjes waaruit blijkt dat voetbal niet enkel voor jongens is en koken niet enkel voor mama’s.

Hoe sluit je aan? Surf naar femma.be/ femmapas en kies ‘Ja, ik wil een Femmapas’. Stap 1: Vul je gegevens en interesses in. Stap 2: Klik op ‘Volgende’ en kies je welkomstgeschenk. Stap 3: Betaal meteen online en ontvang snel je Femmapas en geschenk.

* Dit aanbod ‘welkomstgeschenk’ geldt alleen voor wie afgelopen jaar geen Femmapas had en zolang de voorraad strekt. Om zelf je welkomstgeschenk te kiezen, moet je aansluiten via www.femma.be/ femmapas. Je kan ook aansluiten via een lokale Femmavrijwilliger, maar in dat geval kies je niet zelf je welkomstgeschenk.

Tijd & Geluk

Tekst en samenstelling: Lobke Gielkens

Greeters.be

Leestip

Word greeter in je stad

De gulle boom

Greeter? Wasda? Misschien wel iets voor jou? Een greeter is namelijk een vrijwillige inwoner die van zijn stad of streek houdt en die gratis zijn passie voor het dorp met bezoekers wil delen. Met een greeter verlaat je de gebaande paden en krijg je een persoonlijk verhaal. Geen klassieke gids dus! En tegelijkertijd een fijne manier om ‘ns om te denken! Met een open geest ontdek je meer, leer je bij en stuur je je opvattingen en inzichten bij. Een open geest is leergierig en ontdekt nieuwe perspectieven. Die maken je veerkrachtiger en je traint jezelf in het herkaderen! Door greeter te worden, laat je je verrassen. Geweldig idee, toch? Meer info: www.greeters.be

‘Er was eens een boom… En hij hield van een kleine jongen.’ Zo begint dit ontroerende verhaal over de vriendschap tussen een boom en een jongetje. Prachtig geïllustreerd door Shel Silverstein en klinkend vertaald door Arthur Japin. Elke dag komt het jongetje naar de boom om de appels te eten, aan zijn takken te bungelen, of langs de stam naar beneden te glijden. Maar als het jongetje ouder wordt, eist hij steeds meer van de boom … en de boom geeft. Hij geeft alles wat hij heeft. Shel Silverstein schreef een prachtig melancholisch verhaal dat voor alle leeftijden andere betekenissen heeft. Dit boekje zal elke lezer, jong of oud, aan het denken zetten over geven, nemen en onvoorwaardelijke liefde! Aanradertje! De gulle boom - Arthur Japin en Shel Silverstein - Brandaan uitgevers - € 13,90

Meer fijne manieren om om te denken vind je in Eva’s boek ‘Opgeruimd leven – roadmap naar tijd en balans’

Naar buiten gaan maakt gelukkig

BOSBOEK

Een wandeling in het bos: iedereen geniet ervan, maar we doen het veel te weinig! Gek toch? Want al na een halfuurtje in het groen voel je je vrolijker en energieker. Toch hebben we er vaak geen idee van wat er allemaal leeft in het bos. Dankzij Het bosboek spreek je niet meer over vogels, maar over kauwen, pimpelmezen, roodborstjes en boomklevers. Dingen op de grond worden braakballen of de pootafdrukken van een vos. Je (her)kent plots een ringslang, een gehakkelde aurelia en een tonderzwam. En ineens zie je ook door het bos de bomen: een beuk, een eik, een wilde kastanje. Zo krijgt dat bos verrassend veel lagen, zelfs voor absolute beginners! En zoveel meer ... Dit boek is er echt eentje om in huis te halen en er dan mee naar buiten te gaan. Het bosboek - Sarah Devos - Uitgeverij Manteau € 24,99

Paswoord-organizer

Wie Lori Vandyck kent via haar blog Buitenshuis en haar Instagram @lorimariette, weet dat ze een liefde heeft voor de digitale wereld. Maar onlangs lanceerde ze ‘Paperie’, een supertof onlinewinkeltje met papierwaren, met de slogan ‘When paper makes you happy’. In haar winkeltje vind je naast leuke notitieboeken, kaartjes, stationery, planners ... nu dé oplossing voor alle wachtwoorden die je altijd vergeet. De superhandige ‘No Peeking Password Organizer’! Alle wachtwoorden in een leuk boekje! Te bestellen op www.paperie.shop voor 4,95 euro.

[ 32 ]

Organiseer een spirituele wellnesswandeling voor andere Femmagroepen De Zingevingscel uit Vlaams-Brabant deed afgelopen jaar aan spirituele wellness: ze organiseerden een wandeling waarbij ze duurzaamheid en zingeving creatief met elkaar combineerden. Daarvoor lieten ze zich inspireren door De Grote Inspiratiemap. ‘Niet alleen het lichaam werd verwend, maar ook de geest. We gaven voortdurend zin aan de dingen die we zagen, stelden levensvragen en creëerden zo heel vlug diepgang in de gesprekken tussen de deelneemsters.’

[ 34 ]

KOPIËREN MAG

Tekst: Jade Yorks

Het was een regenachtige voorjaarsdag. Zo’n dag waarop je twijfelt of je niet liever lekker droog thuis blijft. Toch wist de Zingevingscel uit Vlaams-Brabant een grote groep dames op de been te brengen, afkomstig uit een aantal Femmagroepen uit verschillende regio’s. ‘Sommige dames kenden elkaar al langer, anderen hadden elkaar nog nooit gezien, maar het Femmagevoel zat meteen goed’, legt medeorganisator Chris De Cock uit.

Hoe ga je te werk? Stap 1 Wat zijn de mooie groene plekjes van jouw streek? Is er een groot bos? Of misschien is er wel een onontdekt bijzonder kerkhof? Alle plekjes die groen en rust uitademen, komen in aanmerking. Ook belangrijk: is de plek bereikbaar met openbaar vervoer?

Tranen van ontroering Samen met de overige leden van de Zingevingscel uit Vlaams-Brabant organiseerde Chris de duurzame wandeling na een creatieve brainstormsessie. Het werd een activiteit rond ontmoeting, kunst, zingeving en het belang van stilte. Het concept is eenvoudig: je wandelt door een mooie groene omgeving en staat regelmatig stil bij de dingen die je op je pad tegenkomt. In dit geval liep de wandeling door de groene strook van Borgloon, uitgestippeld langs een parcours van mooie kunstwerken: het Doorkijkkerkje, de Romeinse site, de Twijfelgrens en Memento.

Stap 2 Stippel een mooie stevige en toegankelijke wandeling uit. Op voorhand verkennen is geen overbodige luxe. Stap 3 Zijn er bijzondere monumenten, kunstwerken of andere objecten die je tegenkomt tijdens de wandeling? Stap 4 Doe research naar alle plekken die zich lenen tot even stilstaan. Schuilt er een mooi verhaal achter dat de moeite is om te delen? Stap 5 Bedenk vragen die aanzetten tot Stilstaan, anders kijken en uitwisseling met elkaar.

Deze kunstwerken vormden de halteplaatsen. ‘We stonden letterlijk stil bij wat we (anders)zien, wat we horen en wat we vermoeden, Dat deelden we met elkaar. Het waren rijke deugddoende ervaringen. Als herinnering aan de dag, kregen alle deelnemers een duurzaam Femma-doosje mee, gemaakt van oude Femmanummers.

Stap 6 Nodig andere Femmagroepen uit, verwelkom ze met zelfgebakken Femmacupcakes en begin aan de wandeling. Neem over de middag pauze met lekkere homemade hapjes, meegebracht door de deelneemsters. Geen tijd om het hele gebeuren zelf uit te werken, maar wel zin om een mooie zinvolle spirituele wellnesswandeling te organiseren? De zingevingscel werkte een volledige handleiding uit voor de wandeling in Borgloon met heel wat gesprekstips die je makkelijk kan kopiëren. Stuur voor meer info een mailtje naar marita.abas@hotmail.com.

Ook zin om met je groep aan spirituele wellness te doen? Chris vermoedt dat je deze activiteit perfect in eigen streek kan organiseren voor eigen leden én voor leden van andere Femmagroepen. ‘Het is altijd een mooie meerwaarde als verschillende Femmagroepen samenkomen. Je ziet dat elke groep een eigen cultuur heeft, wat de wisselwerking met andere Femmagroepen heel verrijkend maakt.’

[ 35 ]

the fear of missing out

Vergeet FOMO, hier is JOMO! the joy of missing out

Tekst: Kelly Deriemaeker - ILLUSTRATIE: Rutger Van Parys

Wat gebeurt er als je angst om dingen te missen overgaat in blijdschap omdat je niet per se meer overal bij moet zijn? Onze vrouw kan er alles over vertellen!

Er was een tijd dat ik zwaar last had van FOMO, the fear of missing out. De angst om dingen te missen, om niet altijd overal bij te zijn. Net in die tijd kreeg ik heel veel uitnodigingen voor feestjes en evenementen, met dank aan mijn veelgelezen blog en mijn werk, en ik ging met plezier overal op in. Zonder me af te vragen of ik wel echt zin had, een uitnodiging was voldoende om ergens heen te trekken en mijn ego te strelen. Dan stond ik de ene avond in Antwerpen op een receptie om de volgende ochtend naar Londen te vertrekken voor mijn werk en de dag na terugkeer al weer ergens naartoe te treinen voor een dag ter ere van iets waarop ik zeker aanwezig moest zijn. Ik was jong, ik dacht er niet over na. En ik crashte steeds vaker zonder aanwijsbare reden. Overprikkelde kleuter van 36 Net in de periode dat ik mezelf volledig voorbij aan het hollen was door de malle gedachte dat ik niks mocht missen stak de natuur een stokje voor mijn enthousiasme. Ik raakte zwanger. Kinderen krijgen heeft veel voor mij veranderd. Ten eerste omdat je niet meer zomaar overal naartoe kunt, want er zijn middagdutjes en maxi cosi’s die te veel wegen om overal mee naartoe te sleuren. Plots zei ik noodgedwongen vaker neen en bleek dat de wereld gewoon verderdraaide, zonder mij! Ik bleek ook nog eens een zoon te hebben die makkelijk overprikkeld raakte, en soms een hele avond huilend moest bekomen van een paar uur met veel lawaai en gebeurtenissen. Net zijn overprikkeling maakte veel duidelijk over de reden waarom ik altijd weer crashte.

Mijn zoon is overduidelijk introvert, ik praat zelf als brugman en dacht altijd dat ik dat niet was. Tot ik begon te beseffen dat ook ik in een overprikkelde kleuter van zesendertig verander als ik steeds maar op de eerste rij wil staan. Dat ik ga zagen over alles. En roepen. Dat ik na een teveel aan sociaal contact net zo’n harde inzinkingen krijg als hij, alleen iets minder in de vorm van woedeaanvallen, omdat ik dat gedrag heb leren verdrukken. En dat ik dan altijd weer de neiging heb om me terug te trekken in een hoekje, liefst nog met een boekje. Ondertussen heb ik al een paar jaar het omgekeerde van Fomo. Jomo, the joy of missing out. Tientallen foto’s zien langskomen van vrienden op festivals en blij zijn dat ik het niet meer moet doen van mezelf. Een feestje dat ooit zo belangrijk had geleken met gemak aan me voorbij kunnen laten gaan zonder me daar ambetant of niet genoeg over te voelen, dat geeft zoveel rust. Wie mij tegenwoordig nog voor iets uit mijn huis wil krijgen moet behoorlijk hard zijn best doen, daar ben ik me van bewust. Maar als ik dan kom, dan was het een zeer bewuste keuze. En dat blijken toch echt vaak de beste.

FOMO: de angst om dingen te missen JOMO: het plezier om dingen te missen

[ 37 ]

Blijmakertje

ILLUSTRATIE: Rutger Van Parys

Bang voor iets nieuws? Knoop deze zin dan goed in je hoofd:

“Ik heb het nog nooit gedaan dus ik denk dat ik het wel kan” Pippi Langkous

[ 38 ]

FIER

Femma Zomerzoektocht gooit hoge ogen De Femma afdeling Sint-Katelijne-Waver zette tijdens de maanden juli en augustus niet alleen de inwoners van de eigen gemeente aan het werk met de tweede editie van hun Femma Zomerzoektocht, maar lokte ook geïnteresseerden uit maar liefst 31 andere gemeenten. Het deelnemersaantal steeg met 25 %, terwijl het aantal deelnemers aan de Kinderzoektocht zo goed als verdubbelde. Meer dan ¼ van de deelnemers werd met een waardevolle prijs beloond, de kinderen zelfs allemaal. De commentaren van de deelnemers luidden: ‘leuk; veilig en plezant’. De organisatoren zijn dus fier en tevreden en broeien reeds op plannen voor een derde editie in 2018.

WIE IS ER (NIET) BANG OM OUDER TE WORDEN? Ouder worden overkomt ons allemaal. Wat betekent dat wanneer je nog studeert, wanneer je werkt of met pensioen bent? We vroegen het aan drie vrouwen. Alle drie zijn ze het erover eens: het heeft een impact op wat ze doen en op keuzes die ze maken.

Cato Dambre (19) is een tweedejaars studente geneeskunde. ‘Het is best eng als je erbij stilstaat’ ‘Ouder worden betekent voor mij meer verantwoordelijkheden krijgen. Ik ben al jaren bij de scouts en geef nu leiding. Dat houdt ook extra taken in, zoals het opstellen en afbreken van ons zomers tentenkamp, vergaderingen bijwonen, overleggen hoe we bepaalde zaken kunnen aanpakken. Ik kan ook meer eigen initiatieven nemen. Mijn vakantiemaanden plan ik grotendeels zelf. Deze zomer maakte ik met een vriendin een 14-daagse trektocht in Schotland, we organiseerden alles zelf. Meer en meer denk ik na over de toekomst. De studie geneeskunde biedt verschillende mogelijkheden. Welke richting wil ik uit? Wil ik wel arts worden of met de studie iets anders aanvangen? In mijn vriendenkring praten we wel eens over later, dus over ouder worden. Het gaat dan uiteraard niet over wanneer we bejaard zullen zijn, wel over trouwen, kinderen krijgen, een leuke job vinden.’ Veel plannen ‘Soms denk ik dat ik niet ouder wil worden, want het is best eng als je erbij stilstaat. Ik heb het geluk dat mijn vier grootouders nog leven, het zijn tachtigers. Mijn ene oma had een lange tijd pijn bij het stappen en kreeg een heupprothese. Mijn opa heeft Parkinson, hij stapt moeizaam met een stok of met een looprek en

heeft veel hulp nodig. Een tijdje geleden kon hij soms niet helder meer denken, maar nu is dat dankzij gepaste medicatie beter. Dan denk ik: dat hoeft niet voor mij, dat wil ik echt niet. Het is niet leuk mijn grootouders zo te zien. Zullen mijn ouders ook gezondheidsproblemen krijgen, en is het daarna aan mij? Generaties schuiven immers op. Je hoeft trouwens geen 80 te worden om gezondheidsproblemen te krijgen. Soms ben ik bang dat er iets gebeurt waardoor ik niet meer zou kunnen sporten of reizen. Let wel, ik ben nauwelijks bezig met ouder worden. Als je 19 bent, zijn er zoveel andere dingen die op je afkomen.’

[ 40 ]

Meer inspiratie voor je trip vind je op www.rie volgende bedebie.be

Tips voor Trips

De BANGELIJKSTE TIPS VOOR TRIPS Elke maand zetten we de leukste tips voor trips op een rijtje in samenwerking met Riebedebie.be, een fijne publiekswebsite waar je unieke inspiratie voor je volgende uitstap en exclusieve informatie over meer dan 250 attracties en musea uit Vlaanderen en Brussel vindt! Benieuwd welke bangelijke plekjes je deze maand samen kan bezoeken of beleven?

1. The Outsider in Oudenaarde Wie Oudenaarde zegt, spreekt ook over de Vlaamse Ardennen, rust, kalmte, koers, natuur … Vlak bij het centrum van Oudenaarde vind je de Donkvijvers. In deze prachtige omgeving met 30ha wateroppervlak en vele hectaren recreatiedomein moeten we zijn. Hier vind je de 7 Summits terug. Dit avonturenpark bestaat uit 7 activiteiten die voor iedereen toegankelijk zijn. Iemand die bijvoorbeeld niet houdt van activiteiten in de hoogte, zoals de duizelingwekkende Blue Diamond, kan met zijn beide voeten op de grond blijven en een natuurlijke massage krijgen in het blotevoetenpad. Andere activiteiten zijn een avontuurlijk moerasparcours, een rustgevende kajaktocht of een zoektocht in de duistere speleobox. Wie durft, kan zich ook aan de deathjump wagen. Sta jij al te springen? Misschien wel een leuke activiteit om met je Femmagroep te doen? Meer info vind je via www.theoutsidervlaamseardennen.be

2. EXPO: The Art of War in Kazerne Dossin Oorlog is van alle tijden. Hoewel het tijdperk, de inzet en de tegenstanders verschillen, is er altijd een menselijke kant die griezelig herkenbaar is. Wanhoop, pijn, ontreddering en gemis zijn maar enkele van de vele gemoedstoestanden die tijdens en na een oorlogsperiode de bovenhand nemen. The Art of War toont een reeks werken van vooraanstaande kunstenaars die diverse oorlogssituaties hebben aangeklaagd, elk in hun tijd. De nadruk ligt op authentieke en rauwe etsen van Otto Dix, Georges Grosz en Francisco Goya. Daarnaast zal er ook werk te zien zijn van Pablo Picasso, Max Beckmann, Frans Masereel, Paul Van Ostaijen en anderen. Van 22 oktober 2017 tot 1 juli 2018 Meer info vind je op www.kazernedossin.eu

Meer inspiratie voor je volgende trip vind je op www.riebedebie.be

[ 44 ]

3. De dodengang in Diksmuide: de hel van de soldaten in 1914-1918 Op deze uitzonderlijke site wordt nu het laatste deel van de Belgische loopgraven uit de Eerste Wereldoorlog bewaard. Ingehuldigd op 28 augustus 2014, ter gelegenheid van de herdenkingen van de Eerste Wereldoorlog maakt het vernieuwde Interpretatiecentrum Dodengang gebruik van de modernste museale technieken. Aan de hand van vijftien interactieve applicaties, teksten, foto’s, filmbeelden en unieke objecten uit de collecties van het Koninklijk Legermuseum maken we de bezoeker wegwijs in de boeiende geschiedenis van de Dodengang. Op basis van uitgebreid historisch onderzoek is het bezoekersparcours volledig vernieuwd. De bezoeker komt nu op een interactieve manier alles te weten over de Dodengang waarbij enkele hardnekkige historische mythes over deze waardevolle site worden ontkracht. Meer info vind je www.klm-mra.be

4. EXPO : Sluitertijd Sluitertijd is een rondreizende tentoonstelling met foto’s van de mijnstakingen en -sluitingen in de jaren 80 en 90. Aanleiding van deze tentoonstelling is de herdenking van 100 jaar steenkoolproductie in Limburg, alsook 25 jaar sluiting van de laatste mijn in de Benelux, die van Zolder. De foto’s werden genomen door Tony van Galen, die in deze jaren actief was als persfotograaf voor de krant Het Laatste Nieuws. Uit zijn volledige goed bewaarde collectie werd een selectie gemaakt van een 30-tal foto’s die in zwart-wit de sfeer weergeven van deze woelige en angstige periode. Te bezoeken: Betaalzaal Mijnmuseum (be-MINE): 2-3 september, 9-10 september, 16-17 september, zondag 24 september, 30 september – 1 oktober, 7-8 oktober en 14-15 oktober (telkens van 10 tot 16 uur) Meer info vind je op www.mijnmuseum.be/expo-sluitertijd

[ 45 ]

REISKALENDER 2017 -2018 november 2017 Femma-fun in Antwerpen met Marina Fauconnier 26 tot 26 november december 2017 Praag in kerstsfeer! met Lydie Van den Abbeele 4 tot 7 december april 2018 Magisch Venetië Met Lut Deroy 17 april tot 20 april (4 dagen)

Fietsen en wandelen langs Zeeuwse stranden en Pittoreske stadjes Met Hermien Van de voorde en Rita Vancamp 20 april tot 22 april (3 dagen) mei 2018 Met de fiets door het Poperingse Hoppeland Met Francine Leupe en Leen Simoen 4 mei tot 6 mei

Albanië of het land van de Shiptaren Met Marina Fauconnier 7 mei tot 16 mei (10 dagen) New York, here we come Met Griet Janssens en Veer Dusauchoit 10 mei tot 16 mei (7 dagen) Zwerven op en rond pelgrimspaden: Le Puy-en-Veloy tot Nasbinals Met Lieve Mommens en Christel Derijcke 21 mei tot 28 mei

Lees verder op p.48

JE TESTAMENT EEN PUZZEL? We helpen je graag verder

Een testament opstellen is voor veel mensen moeilijk. Niet enkel emotioneel. Het is ook ingewikkeld. Bovendien weten veel mensen niet wanneer een testament voordeel biedt. Daarom hebben wij een handige gids samengesteld voor jou. En organiseren we gratis infonamiddagen. Want een persoonlijk woordje uitleg helpt altijd. Je zal snel merken dat het allemaal niet ingewikkeld hoeft te zijn. Vul de bon in voor jouw gratis Testamentgids of schrijf je in voor een gratis infomiddag op www.rodekruis.be/testament

S GRATI GIDS

BON VOOR GRATIS TESTAMENTGIDS  dhr

 mevr

voornaam:

Het Rode Kruis respecteert je privacy. Je gegevens, die we via deze actie ontvangen, zullen enkel in ons bestand (Rode Kruis-Vlaanderen, Motstraat 40, 2800 Mechelen) opgenomen worden en zullen nooit aan derden worden overgemaakt. Aan de hand van deze gegevens zullen we je op de hoogte houden van onze activiteiten. Je kan je gegevens steeds raadplegen, verbeteren of laten schrappen.

naam: straat: postcode:

nr:

bus:

gemeente:

telefoon: geboortedatum: e-mail*: * Enkel in te vullen als je akkoord bent om onze informatie via e-mail te ontvangen.

FEMMA

Stuur de ingevulde bon terug naar: Rode Kruis-Vlaanderen, DA 852-570-7, 2800 Mechelen. Een postzegel is niet nodig. Of mail naar legaten@rodekruis.be of bel 015 44 34 43. Vermeld je aanvraagcode: GRATIS GIDS-76.

Bretagne ‘Land van de Zee’ Met Lydie Van den Abbeele en Fernande De Block 27 mei tot 2 juni juni 2018 Fietsen langs de Bodensee, een meer in 3 landen Duitsland, Zwitserland en Oostenrijk Toos Janssen en Erika Leus 3 juni tot 10 juni (8 dagen) Hongarije: Budapest, Cultuur, Spa en Tradities Met Veerle Vlasselaer 23 juni tot 28 juni (6 dagen) juli 2018 De Provence: ‘soms ruikt de aarde naar een stukje hemel’ Met Lydie Van den Abbeele en Fernande De Block 11 juli tot 19 juli

IJsland (onder voorbehoud) 24 augustus tot 2 september Met Lieve Mommens september 2018 Fietsen aan Zee Met Bernadette Jansseune en Francine Leupe 1 tot en 6 september (zes dagen) Griekenland: de bakermat van onze beschaving! 7 september tot 14 september Citytrip Tongeren: een wandeling door 2000 jaar geschiedenis Met Riet Van Cleuvenbergen en Myriam Jacobs 21 september tot 23 september (3 dagen) Even stilvallen in een abdij Met Christine Maeseele 21 tot 23 september (drie dagen)

Langs groene vulkanen in de Eifel Met Toos Janssen en Lydie Van den Abbeele 27 september tot 30 september oktober 2018 Het trotse en sierlijke Madrid Met Rita Vancamp Datum nog niet gekend Zuid Afrika Met Riet Van Cleuvenbergen Datum nog niet gekend november 2018 Van ongerepte oases en prachtige woestijnlandschappen, naar de wortels van een oude beschaving Met Veerle Vlasselaer 10 november tot 22 november

Wenen in de kerstsfeer Met Lydie Van den Abbeele` augustus 2018 29 november tot 3 december Fietsen langs de Maaskant Met Toos Janssen en Erika Leus 18 augustus tot 22 augustus (5 dagen) eerd in een reis die volzet is? Je kan je altijd op de

Geïnteress wachtlijst zetten door een mailtje te sturen naar veerle.vlasselaer@femma.be

Kom ook naar het

Femma reiscafé

Voor mama’s en /of oma’s en kids vanaf 10 jaar Egypte, snorkelparadijs en een zoektocht naar de bakermat van onze geschiedenis Met Veerle Vlasselaer 6 april tot 13 april (8 dagen)

Wanneer en waar? Reiscafé zondag 25 februari 2018 Zaal de Posthoorn, Posthoornstraat 2800 Mechelen Inkom: €4 (inschrijven op voorhand is niet nodig) Meer info? Stuur een mailtje naar veerle.vlasselaer@femma.be

Kopenhagen Met Ann Pannecoucke (tweede helft juli/ datum nog niet gekend)

[ 48 ]

SPEL KRUISENDE WOORDEN 1

Alsmaar meer lijkt het aangewezen om het af en toe eens wat stil te maken. Zich eventjes af te zonderen . Met deze portie ‘kruisende woorden’ krijg je alvast een unieke kan s om de zinnen te verzetten.

20 1

5 2 14

10 11 12

6 15 12

Horizontaal 1. Onderdeel van tennistornooi voor dames.

Verticaal

2. Meisjesnaam – Bloemsoort – Elitemilitair.

3. Meisjesnaam – Landmaat – Reeds – Eenheid voor de

3. Meisjesnaam – Grootmoeder – Bijzonder lager onderwijs (afk.) – Serre.

4. Frans lidwoord – Van ‘dubben’ – Walvisvoer.

4. Voegwoord – Poetsgerei – Schuilplaats voor dieren.

5. Helpt mee bij de bevalling (mv) – Binnen.

5. Droog (van wijn) – Doctor (afk.) – Behoedzaam – Muzieknoot.

6. Zeuren – Gebruikmaken van de nietjesmachine.

6. Reclame .

7. Kader – Fietsonderdeel – Van de borst afnemen.

7. Ajuin – Aarden vaas – Fris.

8. Zoon (afk.) – Soort ton – Boomsoort – Rooms-katholiek (afk.).

8. Antwerps folklorefiguur – Insect – Tocht.

9. Insluiten met een leger – Plechtige verklaring.

9. Lichaamsdeel – Frans lidwoord – Rondom – Proper.

10. Ervoor zorgen dat iets niet meer werkt – Soort buis – Zon-

10. Boomsoort – De staart heen en weer bewegen – Hout waaraan het zeil

der uitzondering.

hangt.

11. Ikzelf – Regionale televisie (afkorting)– Van ‘merken’ –

11. Handvol – Reeks.

Florijn (afk.).

12. Wie een spurtje trekt – Vreselijk.

12. Frans lidwoord – Mannetjesdier – Ontkenning.

13. Lang staand stuk hout – Lichaamsdeel – Tangens (afk.).

13. Vloeistof waarmee je schrijft – Lof betuigen – Reptiel.

14. Tijdperk – Meisjesnaam – Sprookjesfiguur – Niet-gouvernementele organi-

14. Bloeiwijze – Opschik – Meisjesnaam.

satie (afk.).

15. Probleem met de gasleiding – Ronde staaf – Onderne-

15. Inschepen – Meer dan nadelig.

mingsraad (afk.)

Onderdeel van een verzameling.

2. Goedaardige kabouterman – Een mooie indruk maken.

temperatuur.

6 7

10 11 12 13 14 15

Veel succes.

Waag je je kans om de prijzenpot naar jou toe te trekken? Doen!

kernwoord

Stef Desodt

Ook deze maand geven we weer een leuk boekenpakket weg. Stuur de oplossing van het spel door voor 31 oktober naar wedstrijd@femma. be met daarin je gegevens. Zet in het onderwerp van je mail: Spel Oktober. De winnaar maken we bekend in het volgende nummer.

LAATSTE WOORD Angst hebben, bang zijn, het is een thema dat de laatste maanden en jaren vaak de media beheerste. De vele aanslagen wereldwijd leggen een enorme druk op onze samenleving en maken ons bang voor elkaar. We mogen deze angst echter onze zoektocht naar het andere in de mensen niet laten belemmeren. Het onbekende in de ander maakt bang, maar het leren van elkaar verenigt ons! De angst om wat er misloopt met ons milieu en of we dit alles nog een halt kunnen toeroepen werkt voor sommigen verlammend en fatalistisch. Vragen als ‘kunnen we de luchtvervuiling nog een halt toeroepen en ervoor zorgen dat er minder kinderen met ademhalingsproblemen zijn?’ en ‘wat met de opwarming van de aarde?’ zorgen voor heel wat onzekerheid voor de toekomst. Wanneer we zelf actief op zoek gaan naar hoe ook wij een kleine wijziging kunnen verwezenlijken, vinden we misschien een weg om onze angst een plaats te geven. Ik merk ook dat veel mensen bang zijn van de druk die door de samenleving op ons allen gelegd wordt. De vele uitdagingen die voor ons liggen maken vele mensen onzeker. Je moet liefst een toffe loopbaan opbouwen, je moet een ideale partner zijn, zeker heel actief op de sociale media zijn en een leuke vriendenkring hebben, eventueel kinderen opvoeden en … de ideale kledingmaat hebben. Soms overwint de angst om hier niet aan te kunnen voldoen en crasht men. Ook daar ligt nog een hele taak om de visie op onze manier van leven een andere draai te geven en te gaan kijken naar wat er echt telt voor jezelf. Leren omgaan met deze angsten is niet simpel en vraagt veel moed, volharding en samenwerking. Ik wens voor ieder van ons een deugddoende verwerking en oplossing, Gina

[ 51 ]