Femma mei bladerboekje by Annick Geets

Anne Eeckels:

‘Roxane moest zich thuis voelen in de zaak’ mei 2013

achter de deuren van een asielcentrum

Femma maakt het …

frambozen- en ananasaardbeien. Ze bestaan echt!

TIJDSCHRIFT - 1099 BRUSSEL X BC 6433 - MAANDBLAD, VERSCHIJNT NIET IN JULI EN AUGUSTUS - P 106 334 - URBAIN BRITSIERSLAAN 5 - 1030 BRUSSEL

inhoud

mei

'Eigenlijk leeft een asielzoekersgezin met dezelfde beperkingen als een arm Belgisch gezin. Het grootste verschil is dat een asielzoeker niet weet wat de toekomst hem brengtâ&#x20AC;&#x2122;

16 38 4

30 | F EM M A | A P R I L 2 0 1 3

’s aat gemaakte bh Met haar op min r klanten laat Marjole r hhaa rst vaak voo et ee kennismakengotmenetzieet.n bh die als ge

34 mensen 6 10 16 20 24 30 34 38 46

de wereld van oud-rector Els Witte kortgeknipt: jonge mama’s eindeloos wachten op zekerheid en beterschap Anne Eeckels: ‘Ik wilde mijn dochter niet verstoppen’ rustpunt gezondheid: zonder zorgen in de zon soja-bh’s en henneponderbroeken Christian Claus: ‘Ook kruiden zijn onderhevig aan trends’ column

actief De inspiratie voor deze affiche komt van groepen die ons een mailtje stuurden nadat we in het Femmazine ideeën hadden opgevraagd voor een nieuw Femma-draagtasje. Het is een combinatie van verschillende ideeën die we kregen van creatieve vrijwilligers.

12 23 29 44 50

culinair: zalig zonnige verrines Kijk ik kook, een kookboek voor mensen met een beperking zelfgemaakt: babycadeaus? Maak ze zelf UiT in Vlaanderen spel: kruisende woorden

Organisatie 25 26 41 42 47 48 49

Femma maakt het affiche Femma maakt het ! ledenvoordelen actie kinderspeelgoed: niet zo onschuldig als het lijkt schenk je partner een romantische avond: ! naar Verdi 200 met korting ‘Allah zou mij veroordelen als ik geen hoofddoek draag’ De jeugd van Egypte aan het woord reiskalender 2013 M E I 2 0 1 3 | FE MMA |

deWereldVan TEKST EN FOTO’S JADE YORKS

Els Witte:

´Je moet dat spelletje meespelen, anders vegen ze de pan met je´ Inmiddels

is ze met emeritaat, maar van stoppen met werken wil Els Witte nog niet horen. De historica mag zich de eerste en laatste vrouwelijke rector van een Belgische universiteit noemen. Van 1994 tot 2000 stond ze aan de top van de Vrije Universiteit Brussel (VUB). In de hitte van de strijd om het leiderschap van UGent en KULeuven, put zij voor ons uit haar eigen ervaringen als vrouw aan de academische top.

‘Quota kunnen ervoor zorgen dat er een doorbraak komt. Nu modderen we wat aan. Het duurt veel te lang voor er een goede verschuiving komt. Dat vrouwen nu niet kunnen doorstromen, vind ik onrechtvaardig’

Hoe is het u gelukt om rector te worden? Els Witte: ‘Ik ben eigenlijk een heel slecht voorbeeld. Ik ben gevraagd om mij kandidaat te stellen toen ik nog in het bestuur zat van de VRT. Buiten mij waren er geen andere kandidaten. Ik ben toen met een goede meerderheid verkozen. Wat belangrijk is om weten, is dat de VUB een hele jonge universiteit was. Daardoor – samen met de feministische golf uit de jaren zestig en zeventig – kregen de vrouwen die er waren, kansen. Er waren vrouwen op hogere posities die zich bij nieuwe benoemingen afvroegen waarom er geen vrouwen zaten. Zo ben ik bij de VUB terechtgekomen. Al vrij snel zat ik in de Raad van Bestuur, werd ik vicedecaan en vervolgens decaan. Na het decanaat werd ik aangezocht om voorzitter van de VRT te worden. Als je zes jaar voorzitter bent geweest en politiek actief, dan kent men je wel … Bij de VUB wilden ze als eerste een vrouwelijke rector hebben. Er was dus veel steun, maar er waren niet zoveel vrouwen. Je moet een dossier hebben én veel gepubliceerd hebben. En dat had ik.’

| FE MMA | M EI 2 013

Dat klinkt als een heel makkelijke weg naar de top. ‘Nee, makkelijk is niet het juiste woord. Makkelijk was het absoluut niet. Ik heb altijd geprobeerd om ook buiten het onderwijs actief te zijn. Zo ben ik altijd politiek en maatschappelijk betrokken geweest. Als je dan nog mee wil gaan in het onderwijs, moet je hard werken. Ik heb er dan ook heel hard voor gewerkt.’ Tegenwoordig lijken vrouwen er met hard werken alleen niet meer te komen. Wat is er volgens u veranderd? ‘Het neoliberalisme is gekomen. Dat klimaat is niet optimaal voor de emancipatie. Het is een heel competitief en commercieel klimaat. In het onderwijs is het aantal meisjes dat afstudeert wel toegenomen, maar de aansluiting met de beslissingscentra is er voor hen niet.’ Hoe komt dat, denkt u? ‘De doorstroming naar de beslissingscentra verloopt niet makkelijk voor vrouwen omdat de dominerende groep eerst plaats moet maken. De mannen domineren, die hebben het spel in handen en bepalen de normen. Dat veranderen is niet eenvoudig.’ Wat stelt u voor? ‘Ik ben voorstander van verandering van bovenaf. Je kunt alleen stimuleren vanaf de bovenkant als het aan de onderkant goed zit. Gezien het aantal afgestudeerde meisjes en vrouwen die assistent zijn, zit het aan de basis wel goed. Ik ben voor quota, want zonder gaat er niks veranderen. Quota kunnen ervoor zorgen dat er een doorbraak komt. Nu modderen we wat aan. Het duurt veel te lang voor er een goede verschuiving komt. Dat vrouwen nu niet kunnen doorstromen, vind ik onrechtvaardig. Je moet zelf de competenties hebben, maar de samenleving moet je dan wel de kansen geven.’

M E I 2 0 1 3 | FE MMA |

cUlinair SAMENSTELLING ETHELKA DEXTERS FOTO’S BRAM BELET EN INSE VAN ROSSOM

Je familie,

vrienden en een schitterend versierde tafel vol home made hapjes. Is er een leukere manier om moederdag, communie of gewoon een gezellig feestje in te zetten?

verrines zalig zonnige

| FE MMA | M EI 2 013

Cocktail van scampi’s met groene asperges voor 6 glaasjes ë VFDPSLäV ë J JHVPROWHQ YHWVWRI ë EULFNGHHJYHOOHQ ë NOHLQH JURHQH DVSHUJHV ë EDNMH SUHLVFKHXWHQ 9RRU GH FRFNWDLOVDXV ë HHWOHSHOV PD\RQDLVH ë HHWOHSHOV NHWFKXS ë HHWOHSHO ZKLVN\ ë HQNHOH GUXSSHOV WDEDVFR Neem de vellen brickdeeg en snijd er 6 rondjes uit met een diameter van ongeveer 20 cm. Bestrijk ze met gesmolten boter. Leg de brickdeegrondjes in ingevette ovenschaaltjes met dezelfde diameter als de glaasjes. Duw ze naar beneden, zodat je een kommetje krijgt en de rest van de cirkel een soort bloem vormt. Neem een stukje bakpapier en vorm er een balletje mee. Duw het balletje in het kommetje zodat het mooi op zijn plaats blijft. Zet 10 minuten in de oven tot ze mooi goudbruin zijn. Neem de bloemen uit de ovenschaaltjes, keer ze om en zet nog 10 minuten in de oven, tot ook de onderkant mooi goudbruin is. Pel de scampi’s maar laat het uiteinde van de staart zitten. Stoom de groene asperges beetgaar. Meng de ingrediënten voor de cocktailsaus. Leg wat preischeuten in elk glaasje en plaats de bloemen erop. Leg 2 scampi’s met 1 koffielepel cocktailsaus op de bodem van elke bloem. Schik er 2 asperges en 3 scampi’s op en werk af met de preischeuten. Dien op met de rest van de saus. Vul de bloemen pas vlak voor het opdienen, anders worden ze week.

Gerookte eend met frisse groentebrunoise en geitenkaas voor 6 glaasjes ë SODNMHV JHURRNWH HHQGHQERUVW ë NRPNRPPHU ë JHOH SDSULND ë WRPDDW ë HHWOHSHO ROLMIROLH ë NRIILHOHSHO ILMQJHKDNW EDVLOLFXP ë J JHL WHQNDDV ë J ULFRWWD ë NRIILHOHSHO 3URYHQ©DDOVH NUXLGHQ ë HQNHOH SUHLVFKHXWHQ ë SHSHU HQ ]RXW Verwijder de zaadlijsten van de komkommer en de paprika en snijd het vruchtvlees in kleine blokjes. Pel en ontpit de tomaat en snijd in kleine blokjes. Besprenkel de blokjes komkommer, paprika en tomaat met de olijfolie. Breng op smaak met het basilicum en zout. Verdeel de groentebrunoise over de glaasjes. Meng de geitenkaas met de ricotta. Breng op smaak met de Provençaalse kruiden en peper. Schep het kaasmengsel op de groentebrunoise. Rol de plakjes gerookte eendenborst op en leg ze in de glaasjes. Werk af met de preischeuten en dien koel op.

Millefeuille van zalm met dille voor 6 glaasjes ë J ERWHU ë YHOOHQ EULFNGHHJ ë J JHURRNWH ]DOP ë VDS YDQ FLWURHQ ë HHWOHSHO ILMQJHKDNWH GLOOH ë J ULFRWWD ë J WDUDPD Griekse viskuitsalade ë SOXNMHV GLOOH Verwarm de oven voor op 180 °C. Laat de boter smelten. Bekleed een bakplaat met bakpapier. Neem de vellen brickdeeg en snijd of steek er cirkels uit met dezelfde diameter als de glaasjes. Leg de cirkels op de bakplaat en zet 20 minuten in de oven tot ze goudbruin zijn. Snijd de zalm in stukjes. Meng de zalm met het citroensap en de fijngehakte dille. Meng de ricotta met de tarama. Leg enkele cirkels brickdeeg in een glaasje en schep er wat ricotta en zalmblokjes op. Maak laagjes tot het glaasje vol is. Eindig met de zalmblokjes. Werk af met een plukje dille en een cirkel brickdeeg en dien op. Je kunt alles op voorhand klaarmaken, maar vul de glaasjes pas net voor het opdienen, zodat het brickdeeg lekker knapperig blijft. M E I 2 0 1 3 | FE MMA |

sOciaal TEKST JADE YORKS FOTO’S LISA VAN DAMME

Eindeloos wachten op zekerheid en beterschap

Camilje Ze willen allemaal vooruit, maar staan noodgedwongen stil in afwachting van uitsluitsel. Asielzoekersvrouwen proberen met de minimale middelen die ze hebben het beste te maken van hun verblijf in België. Het boek Transit 51 gunt zijn lezers een uniek kijkje in het leven van vijf bewoonsters van het Brusselse Klein Kasteeltje, een opvangcentrum voor asielzoekers.

CAMILJE Alles wat haar hart begeert, ligt hier in België. Camilje heeft hier een stevig dak boven haar hoofd en ze hoeft nooit honger te lijden. Haar kinderen gaan elke dag naar school en haar oudste dochter ontvangt goede medicijnen tegen haar epileptische aanvallen. Ze kan er nu zelfs voor naar de dokter. Het laatste wat Camilje dan ook wil, is teruggaan naar waar ze vandaan kwam. ‘Kosovo is te gevaarlijk voor ons. Als we daar langer waren gebleven, waren we nu misschien wel dood geweest.’ Camilje is een goedlachse madam van 26 jaar, die sinds vier jaar met man en drie kinderen in het Klein Kasteeltje woont. Ze behoort tot de Cergari-Roma, een volk dat stelselmatig in Oost-Europa wordt gediscrimineerd. Recht op huisvesting, werk of scholing hebben Cergari-Roma niet. Noodgedwongen woonde Camilje met haar echtge-

| FE MMA | M EI 2 013

noot en twee kinderen – haar derde kind is in België geboren – in een geïmproviseerde tent van een plastic zeil. De kost verdiende het gezin door afval te verzamelen en de bruikbare stukken vuilnis te verkopen. Meer dan vijftig euro per maand leverde dat niet op. ‘We werden vaak door de Albanezen geslagen en beroofd van het geld dat we verdiend hadden. Geld om de kinderen naar school te sturen hadden we niet’, zegt Camilje. Even verdwijnt de vrolijke glans van haar gezicht. Ze zegt het niet met zoveel woorden, maar de langdurige pauzes tussen haar zinnen verraadden de last van de emotionele bagage die ze met zich meedraagt. Wat de druppel precies was, weet ze niet, maar uiteindelijk besloot Camilje dat het genoeg was met al die agressie. Samen met haar gezin besloot ze te vluchten. Te voet stapte het jonge gezin naar Hongarije. ‘Twee dagen lang liepen we door water.’

Eigenlijk leeft een asielzoekersgezin met dezelfde beperkingen als een arm Belgisch gezin.

Camilje steekt haar armen in de lucht om aan te geven hoe ze toen hun bagage vasthielden. ‘Het water kwam tot ons middel.’ Eenmaal in Hongarije aangekomen, vroeg het gezin asiel aan. De aanvraag werd afgewezen waarna Camilje met man en kinderen weer op straat belandde. In ruil voor al hun spaargeld bracht een mensenhandelaar hen naar België. Inmiddels ziet Camilje België en het Klein Kasteeltje als haar nieuwe thuis. ‘Ik heb goede hoop dat we ‘positief’ krijgen, want teruggaan naar Kosovo is geen optie.’ In het Klein Kasteeltje wachten en hopen zo’n achthonderd andere asielzoekers op positief nieuws. Deze onzekerheid, maar ook het gewone dagelijkse leven binnen de muren van het opvangcentrum vormen het decor van het boek Transit 51. De Lezer krijgt een uniek en ongecensureerd kijkje in het leven van de asielzoeker. Julie Weyne hoorde als socio-cultureel medewerker van het Klein Kasteeltje vaak negatieve reacties over asielzoekers. ‘Vele Belgen hebben een vertekend beeld van hoe asielzoekers hier leven. Zo denken sommigen bijvoorbeeld dat de kinderen niet naar school gaan, terwijl ze gewoon in een normale schoolklas zitten. Eigenlijk leeft een asielzoekersgezin met dezelfde beperkingen als een arm Belgisch gezin. Het grootste verschil is dat een asielzoeker niet weet wat de toekomst hem brengt.’

journaliste en communicatiemedewerker van het Klein Kasteeltje. In eerste instantie was dat voor de organisatie van een fotoworkshop waarbij Van Damme asielzoekersvrouwen de beginselen van de fotografie bijbracht. De vrouwen gingen vervolgens elk met een camera op pad om taferelen vast te leggen uit hun alledaagse leven. Eén van de foto’s beeldt twee voeten uit in een geel teiltje dat gevuld is met water. ‘Zo vergeet ik mijn problemen en kan ik mij ontspannen', luidt het bijschrift. Een andere foto laat appartementen zien die zich tegenover het opvangcentrum bevinden. Het bijschrift: ‘Dat is recht tegenover ons en ik zou liever daar wonen … In een appartement alleen voor mijn gezin. Niet verplicht zijn om een studio te delen met een ander gezin … Dat is mijn droom.’

‘Voor mij waren asielzoekers ook niet meer dan cijfers’ De workshop wordt door Van Damme en Weyne als een ‘grote meerwaarde’ gezien. Vooral over het onderdeel waarbij de deelneemsters met elkaar in gesprek gingen over wat ze hadden gefotografeerd, zijn de initiatiefnemers erg tevreden. ‘Toen werd voor iedereen duidelijk hoeveel de vrouwen met elkaar gemeen hebben. Of het nu om een Congoleze vrouw of om een vrouw van Armeense afkomst gaat, uiteindelijk houden ze allemaal van hun kinderen en maken zij zich allemaal zorgen om vrienden en familie die ze in hun land van herkomst moesten achterlaten’, zegt Weyne.

‘Wij hadden alvast gemeen dat we allemaal vrouw zijn’

CIJFERS EN STATISTIEKEN Weyne is vooral niet blij met de cijfermatige benadering van het publiek als het om asielzoekers gaat. ‘Ik snap dat er statistieken moeten zijn, maar op politiek vlak en in de media is er vaak te weinig aandacht voor het menselijke verhaal of het drama dat aan de cijfers vooraf is gegaan. Daarom wilde ik vorig jaar met Internationale vrouwendag een activiteit organiseren waardoor de mensen konden zien dat asielzoekers eigenlijk hele gewone mensen zijn.’ Ze sloeg de handen ineen met Standaard-fotografe Lisa Van Damme en Julie Vanstallen, freelance M E I 2 0 1 3 | FE MMA |

sOciaal TEKST EN FOTO’S ANNICK GEETS

Anne Eeckels: ‘Ik wou mijn dochter niet wegsteken’ Wat begon

als een idee om ‘iets’ te beginnen dicht bij de school, evolueerde tot een eethuisje waar mensen met een beperking kansen krijgen. Ze ‘draaien er mee’, ieder volgens haar of zijn mogelijkheden. Ook Roxane, Annes dochter. ‘Ik stond er in het begin niet bij stil dat mijn dochter hier achteraf zou kunnen werken.’

Roxane werd geboren met het syndroom van Down. Anne: ‘Toen ze geboren was, wou ik stoppen met werken, maar dat werd me afgeraden. ‘Als je dat doet, gaat al je aandacht naar haar en leg je je verwachtingen zodanig hoog dat je ontgoocheld zult geraken omdat het niet snel genoeg gaat’, vertelde een kinderneuroloog me. ‘Als je je daarop focust, ga je stress krijgen, en zij ook.’ Ik ben dus blijven werken, zij het een beetje minder zodra ik de kans kreeg.’ Toen bleek dat Roxane inclusief onderwijs mocht volgen, nam Anne een sabbatjaar. ‘Ik werkte in Brussel, maar wist dat Roxane hulp en ondersteuning zou nodig hebben. En dan moet je niet om 8 uur ’s avonds met een leerkracht gaan praten. Ik vond dat het tijd was om er voor mijn dochter te zijn. Maar stilzitten was toch niet zo mijn ding en zo is het idee ontstaan om samen met mijn zuster een eethuisje te openen. Ik wou iets dicht bij de school. Zo kon ik een oogje in het zeil houden en toch niet alleen met haar bezig zijn. Ik heb me toen gewoon ‘beschikbaar’ gemaakt. Als het nodig was, was ik op school; als de leerkracht een probleem had, konden ze mij bellen.’ GEEN BABYSIT ‘We hebben dag na dag gekeken hoe het ging. Gewoon per trimester … Het had evengoed gekund dat tegen de tijd dat de zaak opende, Roxane hier al niet meer op school was, en naar het Bijzonder Onderwijs was overgestapt. Maar na schooluren had ze sowieso hier kunnen komen. Ik wou geen babysit nemen en ik wou de mensen leren omgaan met iemand die anders is. Ze moest zich hier thuis voelen. Of ze later hier zou kunnen werken was toen helemaal niet aan de orde.’ Tot Anthony kwam. Anthony was bij Annes zus kind aan huis. Overdag verbleef hij in een dagcentrum, waar hij zich ongelukkig voelde. Het was hem te passief. Dus stelde de zus voor om Anthony twee dagen per week in te schakelen om af te ruimen.’ De man die Anne, als starter in de horeca, advies gaf, vond het heel riskant. Anne: ‘Dat zou dan betekend hebben dat mijn dochter hier ook niet mocht komen. Dat ik haar weer moest verstoppen, en dat wou ik niet.’

| FE MMA | M EI 2 013

culinAir FOTO'S HEIKKI VERDURME

Roxane heeft al die jaren kunnen toekijken terwijl haar mama en de andere medewerkers in Bits N Bites aan het werk waren. Zij imiteert nu wat zij al die tijd zag. Zij kan eieren bakken, een slaatje maken en koffie serveren. Maar niet alle mensen met een beperking hebben die kans.

Vele van hen vinden ook hun gading niet in het traditionele kookboekenaanbod. De recepten zijn vaak te complex, de beschrijvingen te lang of te technisch. Kijk ik kook wil mensen met een beperking helpen om zelf te koken.

Wie wil er nu niet zelf zalmwafels leren maken? Of worstenbroodjes, een pastasalade of mozzarellasateetjes? En een appel-kaneeltaartje of een lekkere smoothie als toemaatje? Het kan allemaal dank zij de stap-voor-stap beeldreportages.

De recepten worden stapsgewijs weergegeven in een eenvoudig fotoverhaal. De tekst is uiterst minimaal, met grote letters en korte zinnen. Bij elk recept staat een beeld van elk ingrediënt en van alle keukenbenodigdheden. Zo kunnen ook mensen die niet kunnen lezen met dit boek aan de slag. Het boek werd gemaakt uit afwasbare pagina’s. Met de gratis pen die bij het boek zit, kunnen de verschillende stappen van een recept aan- of afgevinkt worden.

Een voorsmaakje? Ga naar femma.be en klik op de cover van het meinummer. Klik vervolgens op de link bij Kijk ik kook.

zalmwafel

Lise Weuts studeerde in 2012 af als grafisch vormgeefster en heeft een nichtje met het syndroom van Down. Het meisje is een grote fan van Jeroen Meus, maar koken uit zijn kookboeken lukt haar niet. Door met haar nichtje te koken, begreep Lise dat er nood was aan een kookboek voor deze bijzondere groep keukenprinsen en -prinsessen. Kijk ik kook. Kookboek voor mensen met een verstandelijke beperking. Lise Weuts, fotografie Heikki Verdurme en Johan Blommaert. Uitgeverij Lannoo, 2013, Tielt, 176 blz. – ISBN 9789401406208 – Prijs: 29,99 euro

✂

mozzarellasaté

Ik bestel exempla(a)r(en) van het boek Kijk ik kook van Lise Weuts, ISBN 9789401406208 en betaal 26,99 euro i.p.v. 29,99 euro.

Naam en voornaam: Straat en nr.: Postcode en gemeente : Telefoonnummer : Datum + handtekening

Stuur deze bon naar Lannoo Uitgeverij, t.a.v. Britt Stuyts, Kasteelstraat 97, 8700 Tielt. Je betaalt het boek na ontvangst van de factuur. Er worden geen verzendingskosten aangerekend.

De bon is geldig zolang de voorraad strekt. M E I 2 0 1 3 | FE MMA |

maakt het … De hele wereld herontdekt het plezier van ‘zelfgemaakt’: op tv, in de winkelstraat en op het internet. Bij Femma is het nooit weg geweest. En omdat zelfgemaakt nergens zo leuk is als bij ons, lanceren we een nieuwe campagne:

Femma maakt het zelf

Femma maakt het Het komende jaar gebruiken we variaties op deze slogan – hiernaast vind je er al een paar – in alles wat we doen. Samen met jullie maken we er een knaller van. Op de volgende pagina vind je alvast een affiche ‘Femma maakt het zelf’. Ben je trots op wat jij en je Femma-groep allemaal zelf maken? Hang deze affiche dan zeker uit!

Heel wat fiere Femma’s laten hun creativiteit spreken wanneer ze zelf de lekkerste koekjes bakken, juweeltjes aaneenrijgen, heerlijke gerechten op tafel toveren, een kleurrijk rokje stikken of een oud meubeltje nieuw leven inblazen. Op je eigen tempo, heerlijk ontspannend en zoveel leuker dan zelfgekocht.

Tip: vanaf nu vind je (als lid) in de webwijzer van Femma een nieuwe rubriek ‘zelfgemaakt’. Ga er zeker een kijkje nemen voor leuke tips, werkwijzen en patronen waarmee je meteen aan de slag kunt.

t Femma maak vriendinnen

Femma maakt het verschil

Femma komt op voor vrouwen die het moeilijk hebben. En Femma maakt het verschil! Wanneer we geld inzamelen voor vrouwen in India, oproepen om te stemmen voor vrouwen bij de verkiezingen en politici ervan overtuigen om de combinatie arbeidgezin op de politieke agenda te zetten.

innen en , worden vr iend helpen elkaar , ar ka el n te ngroep wen ontmoe ze vr iendinne n Femma: vrou er voor dat on e w en De essentie va rg g nieuwe zo e stand en nodi en met julli e m uk Sa le . n ar ee ka k el , maa leren van e die cocktails oeit. Dus shak . voor tdurend gr a te komen t om bij Femm vr iendinnen ui

WIJ maken Femma!

70 000 vrouwen zijn lid van Femma. Leeftijd, opleiding, job, geloof, geaardheid … spelen allemaal geen rol. Samen maken we Femma, elke dag opnieuw, en daar mogen we fier op zijn!

Nieuw: doe-het-zelfpakket schoudertas Met dit leuke doe-het-zelfpakket heb je alles wat je nodig hebt om deze leuke schoudertas zelf te maken. Dankzij de gedetailleerde werkbeschrijving en het bijgevoegde patroon kom je met weinig moeite tot dit aantrekkelijke en kwalitatieve eindresultaat. Prijs: 35 euro (exclusief verzendingskost) Bestellen via femmaboetiek@femma.be M E I 2 0 1 3 | FE MMA |

â&#x153;&#x201A; zelfgemaakt

Babycadeaus? maak ze zelf

Katrien Claes en Mien Quartier

Hoe je te werk gaat, vind je op www.femma.be. Klik op de cover van het meinummer en ga naar de rubriek 'zelfgemaakt'.

M E I 2 0 1 3 | FE MMA |

liFestyle TEKST EN FOTO’S JADE YORKS

Van

massaproductie en confectiematen moet zij niks weten. Marjolein Bultynck levert liever maatwerk wanneer ze lingerie ontwerpt. Alles van haar hand is uniek, ecologisch en kleurrijk. ‘Het leven is al grijs genoeg.’

Soja-bh’s en henneponderbroeken Marjolein Bultynck is ontwerpster van ‘de tweede huid’ Fleurige slipjes van hennep bungelen vrolijk naast bh’s van soja, bamboe, hennep en zijde. In het atelier van Marjolein is het één groot ecologisch kleurfestijn. Ze werkt uitsluitend met ecologische stoffen die ze combineert met kleurrijke stukken van tweedehandse kleding. ‘Dat is het voordeel van ecologische stoffen. Bij de productie wordt geen herbicide en pesticide gebruikt. Dat is niet alleen minder vervuilend voor het milieu, het is ook beter voor het lichaam.’ Marjolein noemt lingerie dan ook liefkozend ‘de tweede huid’. ‘We

| FE MMA | M EI 2 013

dragen het elke dag en we dragen het direct op onze huid. Het is daarom heel belangrijk dat het puur natuur is en goed zit.’ Toch blijkt goed zittende lingerie voor de meeste vrouwen geen vanzelfsprekendheid. Zelf heeft Marjolein altijd de grootste moeite gehad met de aankoop van nieuwe bh’s. ’De ene keer prikte de beugel, de andere keer zakten de schouderbandjes constant naar beneden of zat de ene cup wel en de andere juist helemaal niet goed. Ik was eigen-

bij een bh moet je dan helemaal opnieuw beginnen. Alles moet namelijk perfect zijn.’ Die complexiteit spreekt de lingerieontwerpster aan. ‘Na zo’n zoektocht is het fantastisch om vrouwen gelukkig naar buiten te zien gaan. Velen zeggen mij na afloop: ‘Wow, waarom heb ik al die jaren rondgelopen met bh’s die niet goed zitten. Nu heb ik er eindelijk één die wel goed zit.’ Dat vind ik heel tof om te horen. Ik ben er ook heel fier op dat ik sommige klanten terugzie.’

‘Zelfs als je maar vijf kilo bent afgevallen, heeft dat impact op je borsten’

HENNEP EN SOJA De inhoud van de meeste Belgische kleerkasten zal voornamelijk uit kledingstukken van katoen bestaan. Volgens Marjolein is dat de meest vervuilende stof die er bestaat. ‘Het verspilt het meeste water en het verbruikt de meeste herbiciden en pesticiden.’ Daarom werkt zij het liefst met stoffen van soja en hennep. ‘Soja is bijna zo zacht als zijde, maar hennep, die het minst vervuilend is, is mijn favoriet. De plant heeft weinig water nodig en is van zichzelf resistent tegen allerlei schadelijke insecten. Daarom is pesticide niet nodig. Bovendien voelt hennep zacht aan, is het sterk en gaat het lang mee.’

lijk nooit tevreden met de bh’s die ik kocht.’ Daarom verbaasde het haar niets toen een Belgisch onderzoek twee jaar geleden uitwees dat zo’n zeventig procent van de vrouwen de verkeerde bh-maat daagt. ‘Borsten veranderen. Dat komt door te vermageren, door te verdikken of door een langdurige ziekte of zwangerschap. Bovendien is elk paar borsten uniek en daar houdt de confectie geen rekening mee.’ Marjolein raadt vrouwen dan ook aan om minstens elk half jaar de maten opnieuw op te meten. ‘Maar weinig vrouwen weten dit, terwijl het veel invloed heeft op de steun en het comfort die een bh hoort te bieden.’ Met haar op maat gemaakte bh’s laat Marjolein haar klanten vaak voor het eerst kennismaken met een bh die als gegoten zit. Meestal is ze zo’n drie à vier dagen bezig met het maken van één op maat gemaakte bh. ‘Bh’s maken is een heel complex proces. Het is zo fijn en gedetailleerd werk dat je bijna op de halve millimeter bezig bent. Wanneer een rok te groot is, kun je hem versmallen, maar

CARRIÈRESWITCH Niemand had een paar jaar geleden kunnen vermoeden dat Marjolein zich met mode zou bezighouden. De lingerieontwerpster is immers psycholoog van opleiding en verdiende de kost als researcher bij Vlaamse tv-productiehuizen. Pas toen ze in 2005 de research deed voor een programma waarin bekende Vlamingen in twee weken tijd een nieuw beroep moesten leren, kwam ze voor het eerst in contact met de modewereld. In één van de afleveringen moest een muzikant lingerieontwerper worden. ‘Mijn interesses werden toen enorm geprikkeld. Die stoffen, die finesse, dat sensuele. Het is moeilijk te zeggen wat er mij nu precies zo aansprak, maar ik vond het allemaal heel interessant.’

‘Ik droeg al vintage nog voordat retro hip was’

M E I 2 0 1 3 | FE MMA |

grOen TEKST EN FOTO’S ANNICK GEETS

Een

kruidenkwekerij volgt het ritme van de seizoenen. Na de lange winter is het bij Claus midden april ontzettend druk. Alle klanten hebben hun bestellingen uitgesteld en willen – nu de lente eindelijk doorbreekt – snel bediend worden. Vrijdagnamiddag en zaterdag is de kwekerij open voor groepsbezoeken en particulieren. Als ik er op een zaterdagmorgen arriveer, kan ik nog net aansluiten bij een bezoekersgroep.

Vader Christian leidt de groep rond en strooit ondertussen kwistig met kennis en weetjes. ‘Munt bestaat in verschillende soorten. Voor mojito is Marokkaanse munt het best geschikt. Als je mojito naar tandpasta smaakt, heb je een verkeerde soort gebruikt (lacht). En plant je munt niet mee in je kruidentuin, maar apart in een grote pot. Anders gaat hij flink woekeren …’

Christian Claus:

‘Ook kruid zijn onderh trends’

kruidentuintje ama willen een Oscar en zijn m komt hij naar en met zijn papa aanleggen. Sam ef t een aantal kerij. Mama he de kruidenkwe en. Ze willen piertje geschrev namen op een pa er het pl anten beetje advies ov gr aag nog een n. g van de kruide en de verzorgin

| FE MMA | M EI 2 013

Na afloop belanden we in een gezellige, lichte ontvangstruimte, waar we een heerlijke huisbereide thee van tijm krijgen geserveerd en een paar hapjes met kruidenbereidingen uit eigen kwekerij. Op een ronde tafel staat een grote mand met hangende rozemarijn. De zee van lichtpaarse bloempjes is een lust voor het oog. Christian gaat de tafels langs om individuele vragen te beantwoorden. Zoals of kruiden onderhevig zijn aan mode. Christian: ‘Heel zeker. Momenteel zijn vooral oesterblad, wasabi en citroengras in opmars. En par-cel, een subtiele kruising van peterselie en selder, met een pittige seldersmaak. Par-cel heeft tal van mogelijkheden, maar is vooral lekker in de mosselpot. Ook de echte notensla (rucola) ligt momenteel goed in de markt, evenals de verschillende soorten basilicum: citroen, rood, groen …’ BLOEMPJE MET LOOKSMAAK Lode, de jongste zoon van het gezin Claus, raakte een tijdje geleden ook in de ban van de kruiden, en besloot mee in het bedrijf te stappen: ‘Hoe meer ik ermee bezig ben, hoe boeiender ik het vind. Er komen regelmatig nieuwe kruiden bij. Daarom komen hier ook chef-koks over de vloer. Soms geven zij ons een tip voor een nieuw kruid, waar wij dan naar op zoek gaan. Soms vinden zij hier een kruid dat zij nog niet kennen. De keuken

iden rhevig aan van vandaag is minimalistisch qua hoeveelheden, maar heel intens van smaak. En dan is het natuurlijk verrassend als een enkel blaadje of bloempje een aparte smaak aan een gerecht kan toevoegen. Dat kan bijvoorbeeld met oesterblad.’ Lode geeft me een blaadje van een grijsgroen plantje. Ik heb altijd gevonden dat oesters naar niks smaken, maar dit blaadje smaakt echt naar oester. ‘Ook daslook is zo’n smaakmaker.’ De bloem bestaat uit heel kleine witte bloempjes met in het midden piepkleine groene bolletjes. ‘Eén zo’n bloempje zorgt onmiddellijk voor een flinke knoflooksmaak in je mond. Van de bladeren zelf kun je pesto maken.’ Zilverzuring is een plantje met vrijwel rond blad en kleine zilverachtige spatjes. Lode: ‘Als ik hier buiten bezig ben, steek ik af en toe zo’n blaadje in mijn mond. Het smaakt naar zure beertjes, maar is een veel gezonder snoepje.’ De kruiden van kwekerij Claus kun je zo opeten. Er wordt niet gespoten. Lode: ‘Wij zijn niet biogecertificeerd, maar leunen er heel dicht bij aan. Wij weten dat we met culinaire kruiden bezig zijn. Met onze klanten werken we op een vertrouwensbasis. Zij kunnen hier overal rondwandelen en zien wat we doen en waar we mee bezig zijn.’

Kruiden en de familie Claus zijn al meer dan 100 jaar met elkaar verbonden. Adolf Claus, de grootvader van Christian, startte de familietraditie. In 1900 begon hij met het kweken van primeurgroenten, groenteplanten en koolplanten, bestemd voor de vele kippenkwekerijen in de streek. Zijn zoon August begon met plantjes te experimenteren en startte met kruiden. De interesse van de jonge Christian ging vooral uit naar ‘interessante’ planten. Hij legde zich meer en meer toe op de kruidenteelt en viel daarmee al snel in de prijzen. Op 25-jarige leeftijd nam hij het bedrijf over en verhuisde van het centrum van Kruishoutem naar de landelijke Beerstraat. De kwekerij omvat nu 2,5 hectare, waarvan 2 000 m² serrenteelt. In totaal worden er 200 soorten gekweekt. Ook Lode begint zijn draai in het bedrijf te vinden. Hij zou graag de educatieve poot nog meer uitbreiden en kinderen al van jongsbeen af warm maken voor kruiden en wat ze ons te bieden hebben.

‘Er komen regelmatig nieuwe kruiden bij. Daarom komen hier ook chef-koks over de vloer. Soms geven zij ons een tip voor een nieuw kruid. Soms vinden zij hier een kruid dat zij nog niet kennen’

ANANASAARDBEI EN CURRYPLANT Enkele vrouwen staan voor de bakken met kleine aardbeiplantjes. Op de respectieve bordjes staat ‘bosaardbei’, ‘mara des bois’, ‘framboosaardbei’ en ‘ananasaardbei’. Wat moeten ze zich daarbij voorstellen? Lode: ‘De bosaardbeien zijn het sterkst, mara des bois is doordragend, framboosaardbeien komen qua smaak dicht in de buurt van frambozen, net zoals de smaak van de witte ananasaardbei die van ananas benadert.’ De laatste twee soorten werden nog maar pas aan het assortiment toegevoegd. Zijn dat dan kruisingen? Lode: ‘Neen, niet echt. De meeste kruiden groeien al ergens in het wild, maar worden plots ontdekt en krijgen een naam. Soms slaat die naam op de vorm van de plant of de bladeren, soms op de smaak zoals bij deze aardbeien en bij het oesterblad. Of op de geur die ervan uitgaat, zoals de zilvergrijze curryplant.’ M E I 2 0 1 3 | FE MMA |

aCtie TEKST JEROEN LIEVENS

Wanneer je vandaag de dag een speelgoedwinkel binnenstapt, is de kans groot dat je een duidelijk onderscheid ziet tussen de afdeling ‘jongens’ en de afdeling ‘meisjes’. De meisjesafdeling baadt in het roze, terwijl op de jongensafdeling de blauwe tinten domineren. Je moet als jongen of als meisje al veel moed hebben om je naar de ‘andere’ afdeling van de winkel te begeven, laat staan met speelgoed te spelen dat duidelijk niet voor jouw sekse bedoeld is.

Speelgoed niet zo onschuldig als het lijkt

Speelgoed dat vooral gericht is op meisjes bestendigt vaak de stereotypen dat meisjes de huishoudelijke taken en de zorg voor kinderen moeten opnemen.

Tegen de tijd dat kinderen 3 tot 4 jaar oud zijn, hebben ze al een beeld van zichzelf gevormd als jongen of meisje. Dit doen ze onder invloed van ouders, leraren, leeftijdgenootjes en het speelgoed waarmee ze spelen. Belangrijk hierbij is dat kinderen de vrijheid krijgen om volop te experimenteren. Maar die vrijheid krijgen ze niet altijd. Onder andere via speelgoed worden bepaalde normen en waarden doorgegeven, die dicteren hoe jongens en meisjes zich moeten gedragen. Speelgoed is namelijk vaak expliciet gericht op jongens of meisjes. Oventjes, poppen, pony’s … worden beschouwd als ‘speelgoed voor meisjes’ en worden ook zo aangeprezen door er een laagje roze verf over te gieten of een meisjes-

| FE MMA | M EI 2 013

beeld op de doos te zetten. Speelgoed dat vooral gericht is op meisjes bestendigt vaak de stereotypen dat meisjes de huishoudelijke taken en de zorg voor kinderen moeten opnemen. En legt vaak de nadruk op schoonheid. Het meest iconische voorbeeld is Barbie: ultradun, rondborstig en met lichaamsmaten die ervoor zouden zorgen dat ze in het echte leven niet eens rechtop kan staan. Auto’s, gereedschap en robotten zijn dan weer bedoeld voor jongens. Bij dit type speelgoed wordt de nadruk gelegd op het stoere, op fysieke kenmerken, op avontuur en ontdekken. Door dit stereotiep speelgoed worden jongens en meisjes in een hokje geduwd dat bepaalt hoe ze zich als jongen of meisje dienen te gedragen.

vrOuwenreizen TEKST EN FOTO’S JADE YORKS EN VEERLE VLASSELAER

8 km 0 2 3 ïro el-Ca s s u r B

‘Allah zou mij veroordelen als ik geen hoofddoek draag’

De jeugd van Egypte aan het woord Eind oktober 2013 gaat Femma-vrouwenreizen opnieuw richting Egypte, om 10 dagen lang te genieten van de rijke cultuur en de prachtige omgeving. En in 2014 staat het land van de piramides en farao’s opnieuw op het programma. Dan kunnen moeders en oma’s zelfs hun kind of kleinkind meenemen op een Egyptereis ‘nieuwe formule’. Onze vaste gids in Egypte, Magdy Essam, heeft zelf drie studerende kinderen, die openhartig vertellen over hun dagelijkse leven als jonge man of vrouw in Egypte sinds de revolutie. De roerige protesten van twee jaar geleden zorgden voor vrije verkiezingen, maar niet voor de veranderingen waar vele Egyptenaren op hoopten.

MARIAM Het leven van een Belgische jongere verschilt op het eerste gezicht niet veel van de dagelijkse realiteit van de Egyptische jeugd. Mariam is zeventien én ambitieus. Ze studeert en wil later niets liever dan architect worden. Ze houdt van tekenen, tennissen en van op stap gaan met vriendinnen. Ze vindt niet dat ze in Egypte minder rechten heeft omdat ze een vrouw is. Sterker nog: ‘Ik denk dat ik als meisje totaal geen problemen zal hebben om carrière te maken. Ik ken genoeg vrouwen om mij heen die zonder problemen werken’, zegt Mariam. Sinds kort draagt Mariam een hoofddoek. Daar heeft ze naar verluidt zelf voor gekozen. ‘Van mijn vader hoef ik er geen te dragen. In Egypte zijn vrouwen daar wat vrijer in dan in sommige andere Arabische landen zoals in bijvoorbeeld Saoedi Arabie. Toch kies ik ervoor om een hoofddoek te dragen, omdat ik denk dat Allah mij anders zou veroordelen.’

aditieens r t t e h alvor pte is In Egstyte trouwennwonen. e om eeorppels sam k

| FE MMA | M EI 2 013

Ook wat jongens betreft, staat Mariam wat anders in het leven dan haar Belgische leeftijdsgenoten. Op zoek naar een vriendje gaat ze voorlopig niet. ‘Dat gaat bij ons iets anders dan bij jullie.’ In Egypte is het traditie om eerst te trouwen alvorens koppels samenwonen of zelfs in het openbaar met elkaar kussen. Mariam weet nog niet met wie zij zal trouwen, maar ze weet wel hoe hij moet zijn: ‘Hij moet beschaafd zijn, mij respecteren, waarderen én hij moet van mij houden. Wat ik ook heel belangrijk vind, is dat hij van hetzelfde opleidingsniveau is als ik.’ Ze zou met hem discussies durven aangaan. Zeker wanneer hij haar zou verbieden te iets doen wat ze heel leuk vind. ‘Ik zou hem proberen te overtuigen, maar uiteindelijk zou ik wel naar hem luisteren. Volgens mij is dat de beste manier om een probleem op te lossen.’ REVOLUTIE Mariam heeft twee oudere broers van wie ze veel houdt. Samen met hen stond ze zo’n twee jaar geleden op het Tahrirplein in Cairo. Net als miljoenen andere Egyptenaren hadden zij genoeg van de corruptie, armoede en werkloosheid in hun land. Uiteindelijk zorgden de grootschalige protesten ervoor dat de toenmalige president Mubarak na dertig jaar regeren afstand deed van zijn presidentschap. ‘Ik was heel blij toen hij aftrad’, herinnert Essam, de oudste broer van Mariam zich. ‘Eindelijk had ik het gevoel dat er verandering zou komen.’ Ondertussen wacht Essam nog steeds. ‘Egypte is sinds de revolutie niet veranderd op de manier waarop wij gehoopt hadden. Er is nog steeds corruptie en veel producten zijn duurder. Het gaat ook niet zo goed met de economie.’

Niks dan classics. Iedereen heeft wel een klassieker die hij koestert. Muziek die je vanaf de eerste noot terugbrengt naar een groots moment. Muziek die je blijft raken, en die nog niks van zijn frisheid en sprankeling heeft verloren. Herontdek bij Nostalgie de muziek van de jaren ’70, ’80 en ’90 die je ook vandaag nog aan het zingen krijgt. Nostalgie, What a feeling!

| FE MMA | M EI 2 013