JANUARI 2018
Tijdschrift – 1099 Brussel X BC 6433 – maandblad, verschijnt niet in juli en augustus – P 106 334 – Urbain Britsierslaan 5 – 1030 Brussel
ONDERNEMEN
Yara Al-Adib:
‘Ik onderneem om een verschil te maken’
leuk Vind onsoo k op Faceb
www.facebook.com/femmamagazine
12
18
38
41
Colofon Redactieadres: Femma vzw - Femma Urbain Britsierlaan 5, 1030 Brussel - Tel. 02 246 51 11 - E-mail: redactie@femma.be Verantwoordelijke uitgever: Eva Brumagne - Femma vzw Urbain Britsierlaan 5 - 1030 Brussel Redactie: Tine Vandecasteele, H. Wouters, Kelly Deriemaeker, Lobeke Gielkens, Hilde Pauwels Coördinatie: Jade Yorks Corrector: Annelies Waegemans Reclameregie: Publicarto N.V. - Driehoekstraat 18 - 9320 Aalst - Tel. 053 82 60 80 - Fax 053 82 60 90 Vormgeving: Gevaert Graphics - Zwevezele Druk: Corelio Printing - Erpe-Mere Femma is het magazine van Femma vzw, verschijnt tien keer per jaar en wordt bezorgd aan alle Femmaleden. Lidgeld: 30 euro Domiciliëring: valt de vervaldatum van je lidmaatschap in november? Via je domiciliëringsopdracht zal de inning voor verlenging van je lidmaatschap (30 euro) gebeuren op de 5de of 20ste van de maand. Cover: Studio Edelweiss Algemene inlichtingen Femma vzw: tel. 02 246 51 11 of femma@femma.be - www.femma.be Heb je suggesties voor verbetering? Geef ze door aan Emma van Femma: emma@femma.be, www.femma.be/emma Femma is niet verantwoordelijk voor de inhoud van de advertenties. ABONNEMENTEN Anita Monsieur - tel. 02 246 51 21 of mail naar anita.monsieur@femma.be
,1+28' Ð -$18$5, ñïð÷ Dat ondernemen veel meer is dan een bedrijfje starten in de hoop heel veel winst te maken, bewijzen steeds meer ondernemers die verder kijken dan hun eigen portemonnee. Onder hen zitten steeds meer straffe madammen die initiatieven opzetten die bijdrage tot een betere samenleving. Dit magazine is een ode aan zij die hun dromen proberen waar te maken én een verschil willen maken in hun omgeving middels ondernemerschap. Laat het je inspireren!
3
SELFIE : ‘Wat onderneem jij om de wereld rondom jou mooier te maken?’ 6 De wereld van Yara Al-Adib van cateringbedrijf from Syria with Love 12 De ochtendspits van ondernemende Femmamadammen – nieuwe rubriek 15 Hoe combineren ondernemers hun zaak met hun gezin? 18 Interview: groene onderneemster Lieve Galle 23 Uitneembaar Zelfgemaakt Katern 24 Zelfgemaakt: · Creatief aan de slag met een bullet journal 27 Culinair Verloren Maandag: smullen van worstenbroodjes en appelbollen · Veggie worstenbroodjes · Veggie worstenbroodje met linzen en cashewnoten · Worstenbroodje classic · Appelbollen 30 Mijn kookverhaal: en de winnaar is… 34 Van je hobby (deels) je beroep maken
38 Interview: Hilde Van Malderen 41 De evolutie van het ondernemerschap: van buurtwinkel tot webshop
Meer Femma 2 10 21 22 31 32 33 37 44 46 48 50 51 52
Rustpunt Kortgeknipt Vormingen voor Femmavrijwilligers Column Blijmakertje Tijd & Geluk Rustpunt Fier! Op de koffie bij… Femma Diest – Nieuwe rubriek Tips voor trips Femma vrouwenreizen: bezoek het Femmareiscafé Spel Het Laatste Woord Femmavoordelen voor nieuwe leden
Yara Al-Adib
‘MIJN DROOM IS OM BINNEN VIJF JAAR DE DROMEN VAN MIJN WERKNEMERS WAAR TE MAKEN’
[õ]
DE WERELD VAN Tekst: Jade Yorks - Foto’s: Ellen Van den Bouwhuysen
Met haar bedrijfje verkoopt ze eten. Waar dat voor de meeste cateringbedrijven de lading dekt, is dit bij from Syria with Love slechts een zeer klein onderdeel van de volledige werking. Yara Al-Adib wil met haar onderneming in de eerste plaats een verschil maken. Zo bouwt ze bruggen tussen twee werelden en helpt ze vrouwelijke Syrische vluchtelingen uit hun isolement door ze een job te geven. We ontmoeten Yara in de keukens van het Antwerps theater Arenberg. Met de telefoon voortdurend tegen het oor gedrukt om klanten te woord te staan helpt ze ondertussen mee in de keuken. Multitasken op topniveau, heet dat. Als de rust is wedergekeerd staat ze ons onder het genot van een koffietje en heerlijke zelfgebakken Syrische koekjes gepassioneerd te woord over haar onderneming. Je hebt een cateringbedrijf dat Syrisch eten maakt en verkoopt. Hoe maak je hiermee een verschil? ‘We verkopen niet alleen eten, maar doen ook aan empowerment. Ik richt mij heel specifiek op Syrische huisvrouwen zonder diploma. Ze hebben moeite met integreren in de Belgische samenleving en het lukt hen niet om een impact te maken in de maatschappij. Ik focus mij op hen omdat ik van mening ben dat zij de lijm zijn van hun gezin. Van de meeste vrouwen in het Midden Oosten wordt verwacht dat zij controle houden over hun familie. Daarom: als zij gelukkig zijn, dan heeft dat een weerslag op de rest van het gezin. Door ze een job te geven, geef je ze weer uitzicht op een doel. Bovendien verander je ook de manier waarop hun kinderen naar hen kijken. Mama die uit werken gaat en geld verdient terwijl papa thuis voor de kinderen zorgt, dat is een hele shift binnen onze cultuur. Daarnaast wil ik de Belgen kennis laten maken met een andere kant van Syrië dan ze gewend zijn van het nieuws. Syrische vrouwen zijn sterk, ondernemend en toegewijd. En ons eten is heerlijk!’ Hoe merk je dat je een verschil maakt in de levens van je werknemers? ‘Toen ik mijn vrouwen voor het eerst ontmoette,
waren ze bijna allemaal depressief. Als ik vroeg: houd je van België, kreeg ik meestal als antwoord: ‘Jahoor, we danken God dat we tenminste in leven zijn en dat we hier veilig kunnen leven.’ Het is een soort acceptatie wat voor mij neerkomt op een langzame dood. Je bent blij dat je hier veilig met je familie bent, maar eigenlijk wil je liever ergens anders zijn. En dus wacht je maar tot dat moment aanbreekt. Als het al aanbreekt. Ondertussen is er niets waar ze deel van uitmaken. Het is niet makkelijk om in een volledig onbekende, nieuwe context nieuwe vrienden te maken. Ook de leeftijd speelt natuurlijk mee. Als
‘MOOI VOND IK TOEN ÉÉN VAN DE ECHTGENOTEN VAN MIJN VROUWEN MIJ OPBELDE OM MIJ TE BEDANKEN. IK HAD ZIJN VROUW IETS GEGEVEN OM ‘S OCHTENDS VOOR OP TE STAAN.’ veertigplusser gaat dat sowieso wat moeilijker dan wanneer je wat jonger bent. Mooi vond ik toen één van de echtgenoten van mijn vrouwen mij opbelde om mij te bedanken. Ik had zijn vrouw iets gegeven om ‘s ochtends voor op te staan.’ Je bent je onderneming gestart vanuit het idee: ‘ik wil iets doen’. Maar hoe pakte je dat aan? ‘Ik wilde inderdaad iets doen. Deze vrouwen moesten allemaal met het gezin uit Syrië vertrekken. Niet
[ö]
De ochtend- en avondspits van …
Tekst:
ondernemende vrouwen ‘Nothing is impossible. The word itselfs says “I’m possible”’, zei de Britse actrice Audrey Hepburn ooit. Als dat geen inspirerende quote is om het jaar mee te beginnen! En als dat nog niet genoeg is, dan laten we gewoon drie ondernemende vrouwen over hun ochtenden en avonden aan het woord. Gina is jobcoach, Katrien nagelstyliste en Tamara baat een café-frituur uit.
05:40: De wekker loopt af. Geen snoozen meer, maar recht naar de badkamer! Iedere morgen een warme douche en voldoende tijd om me klaar te maken, zorgen voor een rustig begin van de dag. 06:00: Ik stem de radio af op Radio 1 voor het eerste ochtendnieuws, daarna schakel ik over naar Qmusic voor de vrolijke stemmen van Sam en Heidi. Muziek maakt me blij doorheen de dag! 06:10: Tijd voor een Nespresso, ‘what else?’ Een ontbijt mét mijn kop koffie sluit het ochtendritueel af. Alles wat ik moet meenemen naar Brussel, leg ik de dag voordien klaar. Mijn kinderen wonen al een tijd niet meer bij mij. Maar zelfs toen ze nog klein waren, hadden wij geen vervelende ochtendrush. Met een papa die zelfstandig was en een ambitieuze mama diende alles goed gepland te worden om de dag vlot te laten verlopen. Toen al liep mijn wekker ten laatste om zes uur af en nam ik iedere morgen een uur de tijd om me klaar te maken, te ontbijten en de krant te lezen. Op tijd opstaan is de gouden regel! Niels en Ellen werd al snel geleerd hun verantwoordelijkheid te nemen en zelf hun boekentas, zwem- en turnzak én boterhammen klaar te maken en hun huiswerk te doen. Dit heeft er alleen maar toe bijgedragen dat zij nu twee jongvolwassenen zijn die zelfstandig in het leven staan.
op een voormiddag niet veel gedaan kreeg. Nadien plande ik mijn vrije dag op donderdag, waardoor de meeste huishoudelijke taken gedaan waren op die dag, ik eens rustig naar de kapper kon, de kinderen op school kon afhalen en in het weekend alle tijd voor hen had. Nu de kinderen het huis uit zijn, werk ik van maandag tot en met zaterdag. Iedere dag ziet er anders uit, afhankelijk van de klant waarvoor ik die dag werk. 19:00: Na mijn dagtaak voor een klant volgt een intakegesprek in mijn thuiskantoor met een jonge vrouw die een traject voor loopbaanbegeleiding wil starten.
Gina Buylaert (47) Omschrijft zichzelf als een enthousiasmerende en ontwapenende positivo met een hart voor mensen. Is mama van Niels (23) en Ellen (20) en vriendin van Gregory. Is sinds 2015 zaakvoerster van UPENDI waar ze studenten, schoolverlaters, werknemers en zelfstandig ondernemers begeleidt op hun carrièrepad. Daarnaast werkt ze ook als freelance recruiter. Leest graag vakliteratuur en waargebeurde verhalen, kan enorm genieten van samenzijn met familie en vrienden, en leeft helemaal op als ze met haar kinderen de wereld kan ontdekken.
06:25: Ik rij met de wagen naar het station, waar ik de trein neem tot in Brussel-Centraal. Tijdens de treinrit lees ik de krant en beantwoord ik mijn mails. File? Geen last van!
20:30: Na een lichte maaltijd bel ik nog even met mijn zoon over het voorbije weekend. Ook nu mijn kinderen volwassen zijn, blijf ik het belangrijk vinden te weten wat ze doen, hoe ze zich voelen en wat hen bezighoudt.
07:45: Ik kom aan in mijn tijdelijke bureau met prachtig zicht op de stad Brussel. Ik heb een korte periode deeltijds gewerkt en toen was ik iedere week op woensdag thuis, zodat ik in de namiddag voor de kinderen kon zorgen. Maar ik merkte algauw dat ik
23:00: Na De Slimste Mens neem ik de tijd om in alle rust te gaan slapen. Net voor ik mijn ogen sluit, besef ik dat ik morgen een dag van thuis uit werk. De wekker loopt dus niet om twintig voor zes af, maar om zeven uur: zalig!
[ ðñ ]
Eigen baas wil niet altijd zeggen: baas over eigen tijd
HOE COMBINEREN ONDERNEMERS HUN ZAAK MET HUN GEZIN?
Ondernemers. Die kunnen toch zelf kiezen wanneer ze werken? Dan kunnen ze vast ook werk en gezin goed op elkaar afstemmen. Inderdaad, soms is dat zo, maar het is slechts een deel van het verhaal. Werk en gezin: het is niet de makkelijkste combinatie voor ondernemers.
De meeste Belgen zijn best tevreden met hun baan. Maar uit onderzoek blijkt dat ondernemers nog net iets blijer zijn met hun werk. Werk is niet alleen een bron van inkomsten voor veel werknemers en ondernemers, maar ook een belangrijk onderdeel van het leven. Een manier om jezelf te realiseren, om je talenten in te zetten, om contacten te leggen. Zowel werknemers als ondernemers ervaren de combinatie van werk en gezin als conflicterend. Daarbij spelen de traditionele rolpatronen nog steeds een rol. Vrouwen en/of moeders hebben nog steeds het merendeel van de huishoudelijke beslommeringen en de zorgtaken op hun bordje. Dat is ook bij ondernemers zo. Daarnaast blijkt het zo te zijn dat jonge ondernemers, ondernemers die veel uren draaien, hoogopgeleide ondernemers en ondernemers die veel tijd besteden aan woon-werk-verkeer de combinatie werk en gezin best pittig blijken te vinden.
We denken vaak dat ondernemers hun eigen baas zijn, en daarom dus kunnen doen en laten wat ze willen. Maar vaak ben je als ondernemer afhankelijk van klanten, en die kun je zien als allemaal kleine baasjes die allemaal tevreden gehouden moeten worden, wel eens lastminuteopdrachten geven en onrealistische verwachtingen hebben. Daarbij is het zo dat het aanbod van kinderopvang vooral gericht is op werknemers die van negen tot vijf werken, terwijl je als ondernemer wel eens andere werktijden hebt. En ook verlofstelsels zijn niet of anders beschikbaar voor ondernemers, net als een uitkering of een vervangend inkomen bij ziekte. Geen wonder dat de meeste (vrouwelijke) ondernemers ondernemen vanuit hun hart en passie. Als je dat kunt aanvullen met praktische en emotionele ondersteuning en met wat skills voor planning en organisatie, dan kom je een heel eind.
[ ðô ]
r Groene onderneemste Lieve Galle
ZEKER VAN HAAR GROENE ZAAK > ð÷ @
Tekst: Ann Welvaert - Foto: Stefaan Beel
Het onbenutte potentieel van wilde kruiden opnieuw onder de aandacht brengen: dat was de missie waarmee natuurgids en herboriste Lieve Galle (39) zo’n vijftien jaar geleden haar eigen zaak uit de grond stampte. Intussen ambieert ze met haar florerende wildplukworkshops veel meer dan het doorgeven van kruidenwijsheid alleen: ‘Ik wil mensen opnieuw de verbinding met de natuur laten ervaren, waardoor ze automatisch meer oog krijgen voor duurzaamheid.’ Maar hoewel haar groene missie ook de toekomst voor haar tweeling Mai en Cis (8) ten goede komt, sluimert ook in haar moederhart als werkende mama een schuldgevoel. Tussen twijfel en daad ‘In professioneel opzicht ben ik een laatbloeier. Ik heb lang niet geweten welke richting ik uit wilde. Maar toen ik in 2002 met de herboristenopleiding startte, was het op slag duidelijk: dit was mijn pad. Ik ben vrijwel meteen gestart met het geven van workshops. Ik deed dat eerst vijf jaar in bijberoep in combinatie met een deeltijdse job in een biowinkel, daarna in hoofdberoep. Starten in bijberoep was voor mij het ideale scenario: het gaf me tijd om te groeien, ervaring op te doen en een netwerk en klantenkring op te bouwen. Mijn grootste valkuil was en blijft zelfsabotage. Drie jaar geleden, toen ik met een wildplukjaaropleiding (Lieve is Vlaams pionier op het gebied van wildplukjaaropleidingen, red.) van start wou gaan, moest ik weer door zo’n fase vol zelftwijfel: gaat daar wel genoeg interesse voor zijn? Maar kijk, intussen organiseer ik acht reeksen per jaar en ze zijn allemaal volzet. Ik zie bij veel onderneemsters hoezeer ze zichzelf onderschatten. Ze denken dat ze pas iets te vertellen hebben als ze alles weten. Maar als je meer weet dan jouw doelgroep, volstaat dat. En als je eens iets niet weet, dan is dat een geschenk: het prikkelt je om elke dag iets nieuws te leren.’ Drie jaar thuis voor de kinderen ‘Toen ik zwanger werd, dacht ik: ik doe mijn job zó graag, ik ga onmogelijk voor de kinderen kunnen minderen. Maar toen ze er eenmaal waren, was het voor mij heel duidelijk dat ik er helemaal voor hen wilde zijn. Ik ben iemand die de dingen graag honderd procent doet. Een tweeling is best pittig – vooral de nachten waren slopend. Ik vond het niet respectvol tegenover mijn cursisten om als een zombie les te geven, en voor de kinderen is een oververmoeide mama evenmin leuk. Ik
ben thuis gebleven tot de kinderen naar school gingen. Daar heb ik nog geen seconde spijt van gehad. Natuurlijk bezorgde mijn werkonderbreking me wel kopzorgen: ik was nog maar twee jaar bezig in hoofdberoep en vreesde dat ik weer helemaal van nul zou moeten starten. Maar toen ik opnieuw begon, was mijn netwerk nog intact en kon ik de draad gewoon oppikken, alsof ik nooit was weggeweest. Dat we erin geslaagd zijn om die periode van tweeënhalf jaar met één inkomen te overbruggen, heeft me rustiger gemaakt. Ik weet nu dat wij met heel weinig kunnen overleven, als het echt moet. Waarmee ik niet wil zeggen dat ik geld niet belangrijk vind. Veel mensen die actief zijn in de groene of artistieke sector hebben een zekere schroom om voldoende geld te vragen. Zelf heb ik ook lang onder het tarief gewerkt. Tot iemand me vroeg: hoeveel respect heb jij voor jouw collega’s als jij zo zwaar onder de prijs werkt?’ Van kruidenvrouw naar duurzaam empowerment ‘In het begin gaf ik mijn workshops vooral vanuit deze gedachte: wilde kruiden hebben zoveel culinair en medicinaal potentieel, waarom benutten we dat niet? Maar het werd heel snel zoveel meer. Na een jaaropleiding zei een student me: “Ik heb veel bijgeleerd over wildpluk, maar nog veel meer over mijn plaats in de wereld.” Dat vat het eigenlijk goed samen. Het is mijn missie om mensen opnieuw hun verbondenheid met de natuur te laten ervaren. Om hen de allesomvattendheid van de natuur, en de schoonheid ervan, te laten zien. We staan niet aan de top van alles, maar maken deel uit van een systeem waarin alles met elkaar in verbinding staat. In dat opzicht heeft de manier waarop nu aan natuurbehoud wordt gedaan, iets heel artificieels. We zijn de natuur gaan zien als iets recrea-
[ ðø ]
NIEUW
VORMINGEN VOOR VRIJWILLIGERS Op een zonnige maar frisse najaarsochtend zak ik af naar Aarschot, waar in het sfeervolle kader van het Capucienenklooster een workshop doorgaat van het aanbod persoonlijke vorming van Femma. Het thema dat op de agenda staat is: wat als communicatie hapert? De lesgeefster is Lore Verdin. Ik ontmoet er Elly en Lieve, vrijwilligers van de Femmagroepen in Leuven en Herent. Wat brengt jullie naar hier? Elly: ‘Ik vind leren fijn en boeiend, ik wil nieuwe inzichten opdoen. Bovendien wordt er in de vormingen van Femma veel aandacht besteed aan de omkadering en aangename sfeer onder elkaar.’ Lieve: ‘Ik leer ook graag, vooral de wisselwerking met andere vrijwilligers vind ik heel boeiend en geeft een gevoel van verbondenheid. Je staat er niet alleen voor en dat motiveert me om ervoor te blijven gaan.’ Femma organiseert sinds dit jaar persoonlijke vormingen voor haar vrijwilligers, opdat ze gelukkiger en ondernemender worden in hun engagement. Wat betekent dat voor jou persoonlijk? Lieve: ‘Ik voel me sterk aangesproken door het aanbod. Het is een soort van cadeau dat je krijgt als vrijwilliger, en ook als vrouw in de vele andere rollen die je opneemt in je gezin en je omgeving.’ Elly: ‘Ik denk dat Femmavrijwilligers sowieso ondernemende dames zijn, maar we kunnen best een steuntje gebruiken om onze specifieke talenten te leren herkennen en ontwikkelen om zo meer te kunnen doen wat je graag doet. Het is heel fijn dat we via Femma zulke kansen krijgen.’
dend communiceren. Wat hopen jullie hier te leren? Elly: ‘Ik wil graag blijven luisteren en in interactie gaan met mensen, zonder vooroordelen. Ik hoop door de vorming te ontdekken waarom ik af en toe “mijn stekels” opzet. Want ik voel me soms snel aangevallen in een discussie, terwijl de persoon in kwestie dat niet zo bedoelt. Ik wil dus vooral leren hoe ik kan voorkomen dat ik in de verdediging schiet.’ Lieve: ‘Ik wil leren om op een niet-geforceerde manier een losse babbel te verdiepen. Hoe ik persoonlijke ervaringen kan verbinden met wat anderen meemaken om samen met andere Femmavrouwen maatschappelijke thema’s bespreekbaar te maken: migratie, armoede, feminisme, hoe reageren op politieke beslissingen die kwetsbare groepen nog meer raken.’ Veel leerplezier dames!
Het thema van de vorming van vandaag is ‘wat als communicatie hapert?’, en gaat over verbin-
[ ñð ]
Meer info? Het nieuwe aanbod van Persoonlijke Vorming voor Femmavrijwilligers is in de maak. Wil je er informatie over krijgen, geef dan een seintje aan Rita De Roeck, verantwoordelijke persoonlijke vorming, rita.deroeck@femma.be
ZELFGEMAAKT Zelfgemaakt Creatief aan de slag met een bullet journal
Culinair ĆŒÉ„ Smullen van worstenbroodjes en appelbollen: Verloren Maandag - Worstenbroodje classic - Appelbollen - Veggie worstenbroodjes - Veggie worstenbroodje met linzen en cashewnoten
CULINAIR
Tekst: Ethelka Dexters
broodjes n e t s r o w n a v Smullen ppelbollen en a
VERLOREN MAANDAG De eerste maandag na Driekoningen is het in Vlaanderen – en dan vooral in de provincie Antwerpen – traditie om worstenbroodjes of appelbollen te eten. Deze maandag kreeg de naam ‘verloren maandag’ mee. Dit is een vrij oude traditie, maar er is geen eenduidige verklaring van de herkomst. Zo is er zelfs al onduidelijkheid over wanneer het verloren maandag is. Verloren maandag zou de eerste maandag na Driekoningen zijn, maar andere bronnen vermelden dat het op de eerste zondag na Driekoningen valt. Dat wil dus zeggen dat als Driekoningen op een zondag valt, het pas een week later verloren maandag is. De ware toedracht van verloren maandag blijft voorlopig een raadsel. Historische archieven en overlevering bieden verschillende antwoorden. In de middeleeuwen (15de eeuw) legden de ambtenaren op de eerste maandag na Driekoningen hun eed af. Die plechtigheid werd gevolgd door een feest. Om dat feest voor de stad betaalbaar te houden, kregen de ambtenaren een goedkoop vleesbroodje te eten. Aangezien de ambtenaren de rest van die dag niet meer werkten, werd die specifieke dag al gauw ‘verloren maandag’ gedoopt. Een variant op dit verhaal wil dat de in vroegere tijden erg machtige gilden rond het begin van de 18de eeuw hun nieuwjaarsfeest organiseerden op verloren maandag. Een ganse dag werd er gevierd en kwamen de ambachtslui niet aan werken toe. Ook het voorlezen van gildenboeken, met daarin de rechten en plichten van de ambachtslui, zou tot een verloren maandag geleid hebben. Daarna, zo wordt gesteld, zou de patroon zijn gildenleden immers op een borrel vergast hebben. Dit gebruik was naar
verluidt vooral in Antwerpen in zwang. In andere gemeenten gingen gildenleden van deur tot deur de nieuwjaarswensen aanbieden, in naam van hun patroon. Verondersteld wordt dat het herbergbezoek de herbergiers op ideeën bracht. Zij probeerden om hun klanten zo lang mogelijk in hun zaak te houden, onder meer door te zorgen voor een hapje. In samenwerking met slagers en bakkers trakteerden de herbergiers hun klanten dan ook op gebraden vlees en versgebakken brood. Men koos voor goedkope, vette vleessoorten, bij voorkeur worst. Om het vet van dit vlees enigszins op te slorpen, werden de worsten verpakt in deeg en zo opgediend. Andere bronnen verwijzen dan weer naar de Antwerpse haven. Traditioneel mochten de havenarbeiders op maandag na de eerste zondag na Driekoningen op kosten van de natiebazen drinken. Daarbij werd hen iets warms te eten aangeboden, samengesteld uit vlees en brood. Dat ‘verloren brood’ zou dan aan de oorsprong liggen van de specifieke naam van die dag. Bovendien zijn er in de loop der jaren heel wat alternatieven: zo is er bijvoorbeeld ook worstenbrood met andere vleessoorten, veggie, enz. Verder zijn er ook de bekende appelbollen, die op verloren maandag een uitweg bieden voor wie zoeter gebekt is.
[ ñö ]
Veggie worstenbroodje met linzen en cashewnoten 1 pakje bladerdeeg 500 g linzen (uit blik) 1 ei 50 g cashewnoten 1 ui 1 teentje look ½ koffielepel paprikapoeder ½ koffielepel komijnpoeder snuifje chilipoeder olijfolie peper en zout Verwarm de oven voor op 200°C. Begin met het maken van de vulling. Pel de ui en de knoflook en snipper ze fijn. Hak de cashewnoten grof. Doe de linzen in een vergiet, spoel even en doe in een mengkom. Plet de linzen een beetje met een pureestamper. Voeg de ui, knoflook, cashewnoten, kruiden en het ei bij de linzen. Meng goed en kruid eventueel met peper en zout. Rol het bladerdeeg uit en lepel hierop de helft van de linzenmengeling. Rol stevig op en verdeel in 4 tot 5 broodjes. Leg de worstenbroodjes op een rooster met bakpapier. Borstel de bovenkant van de worstenbroodjes een beetje in met olijfolie. Plaats 30 minuten in een voorverwarmde oven van 190°C.
Veggie worstenbroodjes 1 pakje seitan oud brood zonder korst 1 of 2 uien 1 teentje knoflook 2 eieren enkele blaadjes salie of provencaalse kruiden 1 koffielepel tomatenpuree 1 pakje bladerdeeg peper en zout Snipper de ui(en) en fruit ze goudgeel in wat boter of olie. Voeg ook de fijngehakte knoflook toe. Hak de stukken seitan in een keukenrobot en bak de kruimels kort aan in een pan. Hak ook het broodkruim fijn. Hak de salie fijn. Vermeng de seitan met het broodkruim, één ei, de salie en de gefruite ui. Kruid met peper en zout. Rol worstjes van dit mengsel en wikkel ze in de velletjes bladerdeeg. Klop 1 ei los en bestrijk de broodjes met het eimengsel. Bak ze 20 minuten in een voorverwarmde oven van 180°C, of tot ze een mooi kleurtje hebben.
BESTEL NU ONLINE
Slechts
€ 30 www.femm b e/ kokenvoorela. kedag
[ ñø ]
Dit recept komt uit Koken voor elke dag. Geïnteresseerd? Kijk snel op Femma.be/boetiek
Tekst: H. Wouters
Een bijberoep starten: zo doe je dat
VAN JE HOBBY (DEELS) JE BEROEP MAKEN Velen dromen ervan om van een hobby een beroep te maken, of om de vaardigheden die niet van pas komen in hun dagelijkse job, toch op een manier in te zetten. Maar hoe begin je daaraan? Wij zochten voor je uit hoe je het beste begint aan een bijberoep.
Ellen Loncke (35) is administratief medewerker in hoofdberoep en werkt als illustrator in bijberoep onder de naam Lemon Lizzie. ‘Ik ben zelfstandig in bijberoep geworden om terug een stukje eigenheid op te eisen. Als kind wou ik tekenares worden, maar toen ik ging studeren, koos ik voor veiliger opties. Ik kon universitaire studies aan – het werd uiteindelijk Germaanse talen – dus tekenen kon nog altijd als hobby, of ik kon het later terug oppikken. Eenmaal afgestudeerd rolde ik van de ene tijdelijke job in de andere. In tien jaar tijd heb ik maar liefst acht verschillende jobs gehad! Ik kreeg meer en meer het gevoel dat ik zélf mijn eigen werkgeluk zou moeten maken en ik wou ook mijn eigen creatieve ei kwijt. Toch was ik heel bang om de sprong naar volledige zelfstandigheid te wagen. Ik had al illustratieopdrachten gekregen via kunstenaarsvergoedingen, maar dan mag je maar een bepaald maximum bedrag verdienen, dus dat geeft niet veel gelegenheid tot groeien. Toen ik bij mijn huidige job van een fulltime naar een parttime contract ging, besloot ik om de stap naar zelfstandige
illustrator in bijberoep te zetten. Na al die jaren voelde het aan als nu of nooit. Zelfstandige in bijberoep worden is helemaal niet moeilijk. Ik had zelf heel wat opgezocht, maar ook bij een ondernemingsloket krijg je alle nodige informatie. Om in bijberoep te starten moet je minimum negentien uur per week een hoofdberoep uitoefenen. Afhankelijk van je studies moet je misschien nog bedrijfsbeheer volgen. Voor de rest moet je een aparte bankrekening openen, aansluiten bij een socialeverzekeringsfonds en een ziekteverzekering hebben. En natuurlijk wat centjes aan de kant houden om je ondernemingsnummer te activeren. In bijberoep kun je op een eerder voorzichtige manier starten als zelfstandige. De sociale bijdragen die je per kwartaal moet betalen, liggen veel lager dan die van een volledig zelfstandige. Bovendien kun je tot aan een bepaalde omzet vrijstelling van btw vragen. Ik ben van nature uit niet echt een waag-
[ òó ]
Fier Afscheid hoeft niet altijd zwaar te zijn Vorige maand ontvingen wij een mailtje van Femmalid Anny uit Hasselt Kiewit. Ze liet ons weten dat ze haar lidmaatschap wilde opzeggen, niet omdat ze niet meer in Femma gelooft, maar omdat ze na vijftig jaar lidmaatschap en op 81-jarige leeftijd een bladzijde wil omslaan. ‘Het is jammer, maar aan alle mooie dingen komt een eind. Al deze jaren heb ik gezien hoe jullie vooral (maar niet alleen) de vrouwen ondersteund hebben. En de strijd is nog niet gestreden, daar ben ik me van bewust. Het magazine heb ik altijd van A tot Z uitgelezen en ik heb er veel uit geleerd. Met een voltijdse baan en drie kinderen – later zeven kleinkinderen – was organisatie het toverwoord om alles in goede banen te krijgen. Verder nam ik ook de zorg op mij van mijn moeder, schoonvader en deed ik vrijwilligerswerk. Ik wil jullie allen van harte bedanken en hoop dat nog veel vrouwen de weg met jullie zullen gaan. Dit jaar stort ik het bedrag van het lidmaatschap aan het project Nalou in Malou.’ Bedankt voor je mooie woorden, Anny. Hoewel we het zeer spijtig vinden dat onze wegen zullen scheiden, wensen we je het allerbeste toe!
De Bake off van Femma Lutselus Dat bij een goed feest een lekker taartje hoort, heeft Femma Lutselus uit Diepenbeek goed begrepen. Voor de viering van het zeventigjarig jubileum organiseerde de groep een taartenbakwedstrijd. Iedereen uit Diepenbeek mocht meedoen, maar wat misschien nog wel belangrijker was: iedereen mocht van alle lekkere taarten proeven. Het resultaat was een fantastisch evenement met veel volk én veel taarten om de vingers bij af te likken!
Femma Geel Holven viert jubileum met groots kunstproject Als je Femmagroep jarig is, moet dat natuurlijk worden gevierd. Het liefst op originele wijze. Femma Geel Holven bedacht voor haar zeventigste verjaardag met alle generaties die de groep rijk is een wel heel bijzonder project. Vrouwen maakten elk met naald en draad kunstwerkjes, die vervolgens tot vrouwelijk kleed werden samengebracht. De zijden en fragiele vezels van het kleed zijn verwerkt tot een kwetsbaar maar krachtig geheel. Volgens de dames weerspiegelt het werk verandering, samenhang, genegenheid en er samen voor willen gaan. Bovendien werden er bij dit project veel grenzen verlegd. Deelneemsters die eerst niet overtuigd waren van hun eigen vaardigheden, stonden uiteindelijk versteld van het mooie resultaat waaraan zij hadden bijgedragen. Mooi was ook dat Femma hiervoor samenwerkte met verschillende partners uit de streek. Nieuwsgierig? Het Femmakunstproject ‘Vorm van verandering in kwetsbare schoonheid’ is nog tot 28 januari te bezichtigen in de bibliotheek van Geel.
[ òö ]
‘JEZELF VERKOPEN IS EEN LES IN NEDERIGHEID’ [ ò÷ ]
TEKST: CAROLINE BOSSU - Foto: Tim De Backer
Hilde Van Malderen debuteerde in september met haar eerste roman Kathaai. Ondanks haar ervaring als sportjournaliste was fictie schrijven een niet te onderschatten klus. Maar ook het boek daarna nog verkocht krijgen, is een hele onderneming.
‘Schrijven is altijd een hobby geweest, eentje waar ik mijn beroep van wou maken. De economische realiteit hield mij tegen om het te proberen. Er zijn niet zoveel auteurs – en zeker weinig vrouwelijke – die van hun pen kunnen leven. Maar na tien jaar als sportjournaliste besloot ik mijn passie te volgen en gewoon die roman te schrijven. Dat was echter veel moeilijker dan gedacht. Als schrijfster moest ik helemaal opnieuw beginnen. Sportjournalistiek is toch iets compleet anders dan fictie. Het was keihard werken.’ Was het moeilijk om een uitgever te vinden? ‘Daar heb ik ontzettend veel geluk mee gehad. In 2015 en 2016 had ik het Gala van de Gouden Schoen mee gepresenteerd en in een interview had ik toen gezegd dat ik ervan droomde een roman te schrijven. Daarna meldden zich drie uitgeverijen die met mij in zee wilden gaan. De onderhandelingen met de uitgeverij waren voor mij niet evident. Ik moest contracten lezen, ik stelde me vragen bij het fiscale aspect van auteursrechten, allemaal zaken waar ik niet thuis in was.’
voetbaljournaliste heb ik een paar duizend volgers op Facebook en Twitter, voornamelijk mannen. Maar iedereen zegt me dat vooral vrouwen romans lezen. Ik heb ook geen budget om bijvoorbeeld advertenties op Facebook te plaatsen. En de impact van dergelijke berichten kan ik moeilijk meten omdat ik geen zicht heb op de verkoop van mijn boek in de boekhandel. De lancering van mijn boek heb ik helemaal zelf georganiseerd. Ook daar moest ik mijn schroom opzijzetten om sponsors te zoeken. Aanvankelijk dacht ik: wie wil mij nu sponsoren? Gelukkig waren er een aantal kleine bedrijven die me wilden helpen, dat heeft me positief verrast.’ Je mocht wel op Radio 1 je boek voorstellen en je zat aan tafel bij Van Gils & gasten. ‘Omdat ik zelf uit de media kom, besef ik dat ik een drempel moet overwinnen om mensen aan te spre-
Eens het boek gedrukt is, moet het zijn weg naar de lezer vinden. Hoe heb je dat aangepakt? ‘Als kleine garnaal bij een grote uitgeverij heb ik ondervonden dat het initiatief voor de marketing van mijn roman vooral van mij moet komen. Het komt erop aan jezelf als schrijfster te promoten, je eigen public relations te verzorgen. Je mag nog zo’n goed boek geschreven hebben, als niemand het weet, raakt het niet verkocht. De promotie van mijn boek is één grote zoektocht voor mij. Door mijn bekendheid als
[ òø ]
WIE IS HILDE? Hilde Van Malderen (38) publiceerde haar eerste roman Kathaai Ze is hoofdredacteur van Visie, geeft schrijfworkshops en is actief als freelance presentatrice. Ze verwacht haar eerste kindje.
Nieuwe rubriek!
. . . j i b e i f f Op de ko
T S E I D A M M E F Nog even en Femma bestaat honderd jaar. In deze nieuwe rubriek staan we stil bij de betekenis daarvan. We gaan daarvoor maandelijks op de koffie bij een Femmagroep die op haar manier een bijdrage leverde aan wat Femma vandaag is. Deze maand is dat Femma Diest.
[ óó ]
Femma Diest bestaat net als Femma nationaal in 2020 honderd jaar. Dat willen de vrijwilligers natuurlijk niet onopgemerkt laten voorbijgaan. Ook al weten de dames nog niet zo goed wat ze over twee jaar concreet zullen organiseren, ze zijn nu wel al volop bezig met het verzamelen van verhalen. Onder het genot van een kop koffie en lekkere chocoladekoekjes vertellen vrijwilligers Rita, Bernadette en Marita over hun Femmagroep. Wat voor verhalen zijn jullie momenteel aan het verzamelen? Rita: ‘We interviewen onze voorgangers over hun tijd bij Femma. Dat was niet iets waar we lang mee wilden wachten, want we willen de verhalen vastleggen voor we ze kwijt zijn en sommige getuigen zijn al in de negentig. We hebben al een paar oude Femma Diest-vrijwilligers geïnterviewd, en ze vonden het allemaal geweldig dat wij hun werk helpen voortzetten. Ook bleek hoeveel ze tijdens hun lidmaatschap aan Femma hebben gehad. Femma was voor sommige vrouwen zelfs de enige manier om naar buiten te komen, vertelde er eentje.’ Wat betekent Femma voor jullie persoonlijk? Bernadette: ‘Voor mij veel. Toen ik vanuit Limburg naar Diest verhuisde, had ik het gevoel dat iedereen mijn dialect vreemd vond. Via een buurvrouw kwam ik bij Femma terecht en ik had vrij snel het gevoel dat ik niet alleen stond.’ Marita: ‘Dat herken ik. Ook ik had het niet makkelijk toen ik dertig jaar geleden naar Diest verhuisde. Femma gaf me het gevoel deel uit te maken van een gemeenschap. Bovendien heeft Femma mij veel bijgeleerd. Ik volgde er verschillende vormingen die ik nog altijd toepas, zoals mij durven tonen en uitspreken in het openbaar. Wat ik leerde op de vorming assertiviteit pas ik nog altijd toe.’ Rita: ‘In mijn bestuursfunctie kan ik mijn talenten voor honderd procent kwijt. Wat overigens niet wil zeggen dat ik geen plaats wil maken voor een opvolger. Ik vind Femma een geweldige manier om aan zelfontplooiing te doen.’
de Wat is de meerwaarde oep van jullie Femmagroep in de lokale gemeenschap? Rita: ‘Ik zie geregeld vrouwen opbloeien. Door de jaren heen merk ik dat het doelpubliek erg gewijzigd is. Ik word vaak gebeld door alleenstaande vrouwen en moeders die op zoek zijn naar “iets”, omdat ze op de rand van een depressie staan. Dan merk je hoe groot de impact van Femma op iemands leven kan zijn. Gewoon al doordat je mensen hebt om goeiemorgen tegen te zeggen als je door de stad wandelt of de mogelijkheid hebt om aan iemand je verhaal te doen.’ Waar zou Femma zich vandaag en morgen mee moeten bezighouden? ‘Er zou meer aandacht moeten zijn voor alleenstaande vrouwen, want daar zijn er heel veel van. Onze droom is om dit jaar praatgroepen te organiseren voor alleenstaanden. We willen de mogelijkheid creëren om eens per maand samen te komen, zodat ze hun verhaal aan elkaar kwijt kunnen. We merken vaak dat daar nood aan is.’
Welke zinvolle Femma-ervaringen zijn jullie bijgebleven? Bernadette: ‘Het plezier om met gelijkgestemde zielen om te gaan.’ Marita: ‘En de warme vriendschappen.’ Rita: ‘Er voor elkaar zijn, ook op de momenten waarop het minder goed gaat.’
[ óô ]
100 jaar Femmapraatcafé: mijn Femma vroeger en nu Ook zin om samen met jouw Femmagroep na te denken over de betekenis van Femma? Al een eeuw(igheid) ontmoeten vrouwen mekaar in lokale groepen. Femma is hun vertrouwde plek om bij te leren, om aan cultuur te doen, te bewegen en zich te ontspannen. Vrouwen beleven er hun eigen tijd. Tijdens deze workshop van 2 uur gaan de deelnemers onder begeleiding van een gespreksleider hierover in gesprek.
TIPS VOOR TRIPS Sinds een tijdje zetten wij elke maand de leukste tips voor trips op een rijtje in samenwerking met Riebedebie.be, een fijne publiekswebsite waar je unieke inspiratie voor je volgende uitstap en exclusieve informatie over meer dan 250 attracties en musea uit Vlaanderen en Brussel vindt! Benieuwd waar we je deze maand naartoe sturen?
1. Ga voor een demonstratie
2. Een winter-wandeling
malen in ’t MOT Kennen jullie het Museum voor Oude Technieken in Grimbergen al? De collectie voorwerpen van het MOT bestaat hoofdzakelijk uit handwerktuigen. Daarbij beperken ze zich bewust niet tot het verwerven van gespecialiseerd handgereedschap of mooi gedecoreerde voorwerpen. Nee ze willen er echt een representatieve verzameling aanleggen van het gereedschap dat effectief gebruikt is door man én vrouw. Regelmatig geven ze ook workshops én demonstraties. Zo kan je in januari deelnemen aan de demonstratie ‘malen’. De molenaar van het MOT wijst je dan de weg in de boeiende wereld van deze 17de eeuwse graanwatermolen. Hij legt de geschiedenis en werking van de molen uit en laat zien hoe de kracht van het water het enorme mechanisme in beweging zet. Verbazing gegarandeerd!
Praktisch Wanneer? Zondag 7 januari 2018 (Opgelet: er kan enkel gemalen worden als er voldoende water in de Maalbeek is.) Deze demonstratie is gratis. Meer info op www.mot.be of www.riebedebie.be
[ óõ ]
in het Openluchtmuseum Bokrijk Elk weekend verwelkomt Bokrijk heel wat wandelaars die er maar al te graag de benen strekken. Ook in de winter! Speciaal voor hen houden ze de poorten naar het Openluchtmuseum in januari en februari geopend. Vanaf 13 januari 2018 is het Openluchtmuseum elke zaterdag en zondag tot 25 februari 2018 van 14u tot 20u geopend als wandelpark. Je bent van harte welkom voor een stevige winterwandeling in de Kempen en Haspengouw. Zo kan je als bezoeker nog steeds genieten van de fonkelende sfeerverlichting en de belichting van de historische gebouwen. Meer info op www.bokrijk.be of www.riebedebie.be
Vrouwenreizen
Tekst: Jade Yorks
Goesting in d
e volgende va kantie?
LAAT JE INSPIREREN OP FEMMA’S REISCAFÉ
Je houdt wel van gezelligheid, reizen en goed georganiseerde uitstapjes? Dan mag je Femma’s reiscafé niet missen. Op deze gezellige bijeenkomst maak je kennis met het nieuwe reisaanbod van Femma én met toffe vrouwen die net als jij op zoek zijn naar de volgende interessante reis.
Nog meer redenen om naar het reiscafé te komen: Reiscafé-bezoekers mogen als allereerste boeken Het gebeurt vaak bij Femma: een nieuwe reis is nog maar net bekend gemaakt of ze is al volgeboekt. De reden: al wie naar het reiscafé komt, mag als eerste boeken. Reizigster Frieda weet er alles van: ‘Op het reiscafé worden alle nieuwe reizen op een toffe manier door de reisbegeleidsters gepresenteerd. Sommige steken er echt veel werk in met allerlei leuke producten en proevertjes uit het vakantieland. Bij de reizen die jou interessant lijken, kun je je naam achterlaten, waarna jij later als eerste de kans krijgt om te boeken. Anderen kunnen dat pas enkele dagen later.’
die ze begeleidt heel goed waardoor ze op de meeste vragen antwoord kan geven. Daarnaast neem ik altijd boeken mee, foto’s en een kaart van de plekken die we bezoeken. Zo krijgen de mensen een nog beter beeld van wat hen te wachten staat als ze meegaan.’ Je ontmoet andere reislustige vrouwen Frieda: ‘Bij mij duurt het meestal niet langer dan vijf minuten voor ik iemand tegenkom met wie ik een gezellig praatje maak. Vaak is dat iemand met wie ik al eens op reis ben geweest. Voor mensen die nooit eerder met Femma op reis gingen, staan er medewerkers of vrijwilligers klaar. De sfeer zit altijd goed en het valt mij op dat werkelijk iedereen die er rondloopt goedgezind is.’
Je maakt kennis met de reisbegeleidsters Informatie afkomstig uit het magazine of van de website klinkt toch anders als informatie uit de mond van een gepassioneerde reisbegeleidster. Lydie begeleidt al vele jaren Femmareizen en is steevast aanwezig op het Femmareiscafé: ‘Ik merk altijd weer hoe mensen op het reiscafé meer te weten komen dan wanneer ze enkel thuis hun research doen. Iedere reisbegeleidster kent de streek van de reis
[ ó÷ ]
Femma reiscafé 25 februari - 13u tot 17u De Posthoorn, Posthoornstraat, 2800 Mechelen Inkom: 4 euro (inschrijven is niet nodig) Meer info: stuur een mailtje naar veerle. vlasselaer@femma.be
REISKALENDER 2017 -2018 april 2018 Magisch Venetië Met Lut Deroy 17 april tot 20 april (4 dagen) Fietsen en wandelen langs Zeeuwse stranden en Pittoreske stadjes Met Hermien Van de voorde en Rita Vancamp 20 april tot 22 april (3 dagen) mei 2018 Met de fiets door het Poperingse Hoppeland Met Francine Leupe en Leen Simoen 4 mei tot 6 mei (3 dagen) Albanië of het land van de Shiptaren Met Marina Fauconnier 7 mei tot 16 mei (10 dagen)
VOLZET
New York, here we come Met Griet Janssens en Veer Dusauchoit 10 mei tot 16 mei (7 dagen) Zwerven op en rond pelgrimspaden: Le Puy-en-Veloy tot Nasbinals Met Lieve Mommens en Christel Derijcke 21 mei tot 28 mei (8 dagen) Bretagne ‘Land van de Zee’ Met Lydie Van den Abbeele en Fernande De Block 27 mei tot 2 juni (7 dagen)
VOLZET
juni 2018 Fietsen langs de Bodensee, een meer in 3 landen Duitsland, Zwitserland en Oostenrijk Toos Janssen en Erika Leus 3 juni tot 10 juni (8 dagen)
VOLZET
Hongarije: Budapest, Cultuur, Spa en Tradities Met Veerle Vlasselaer 23 juni tot 28 juni (6 dagen)
VOLZET
juli 2018 De Provence: ‘soms ruikt de aarde naar een stukje hemel’ Met Lydie Van den Abbeele en Fernande De Block 11 juli tot 19 juli (9 dagen) augustus 2018 Fietsen langs de Maaskant Met Toos Janssen en Erika Leus 18 augustus tot 22 augustus (5 dagen) IJsland (onder voorbehoud) Met Lieve Mommens 24 augustus tot 1 september (9 dagen) september 2018 Fietsen aan Zee Met Bernadette Jansseune en Francine Leupe 1 tot en 6 september (6 dagen) Griekenland: de bakermat van onze beschaving! met Lut Deroy 7 september tot 14 september (8 dagen)
Even stilvallen in een abdij Met Christine Maeseele 21 tot 23 september (3 dagen) Langs groene vulkanen in de Eifel Met Toos Janssen en Lydie Van den Abbeele 27 september tot 30 september (4 dagen) oktober 2018 Het trotse en sierlijke Madrid Met Rita Vancamp 5 oktober tot 9 oktober (4 dagen) Zuid Afrika Met Riet Van Cleuvenbergen 28 oktober tot 12 november (16 dagen) november 2018 Van ongerepte oases en prachtige woestijnlandschappen, naar de wortels van een oude beschaving Met Veerle Vlasselaer 10 november tot 22 november (13 dagen) Wenen in de kerstsfeer Met Lydie Van den Abbeele en Ann Pannecoucke 29 november tot 3 december (3 dagen)
december 2018 Winterpret in Brussel, weekendje weg! De sluiers van Iran 14-daags programma in volpension Met Myriam Vanden Nest Met Magda Biesemans en Anne Rondas Van 14 – 27 september 2018 Van 8 tot 9 december 2018 Citytrip Tongeren: een wandeling door 2000 jaar geschiedenis Met Riet Van Cleuvenbergen en Myriam Jacobs 21 september tot 23 september (3 dagen)
Is je favoriet e bestemmin g volzet? Je maakt no g steeds ka n s om mee te gaan doo r jezelf op d e w achtlijst te plaatsen . Zo kunnen wij je snel contacteren als er weer plaatsen vrijkomen.
LAATSTE WOORD De feestdagen liggen alweer achter ons. De tijd waarin we onze goede wensen voor de mensen om ons heen verpakken in mooie cadeautjes of creatieve kaartjes, al dan niet met foto. Voor die foto’s zorg ik af en toe. Een paar weken voor kerst had ik een fotoshoot met een jong gezin in de studio. Papa en mama waren vergezeld van twee dochtertjes, de oudste was drie, de jongste bijna een jaar. Het meisje van drie had een mooie bril – een uitdaging voor een fotograaf die met studioflitsen werkt. Kindjes van een en drie jaar heb je natuurlijk in alle soorten. De oudste was een nieuwsgierige, guitige dame met veel energie, de jongste eerder rustig en meer afwachtend. De ouders hadden een idee in hun hoofd van hoe de foto er moest uitzien. Maar dat was niet helemaal hetzelfde als het plan van de ‘ondernemende’ jonge dame. Iedereen moest wat water in de wijn doen en geduld was het recept voor een paar mooie foto’s. Dat is het interessante aan heel jonge kinderen: ze zijn wie ze zijn, rustig of luidruchtig, vol energie of snel moe, nieuwsgierig en ondernemend of eerder afwachtend. Die ondernemende kindjes zijn in veel dingen geïnteresseerd, ze reorganiseren de ruimte en hebben voor iedereen wel een rol in hun hoofd. Ze worden niet vlug moe. We noemen ze wel eens Duracell-konijntjes. Zo gaat het ook met volwassenen. Zij hebben natuurlijk al wat levenslessen achter de rug en schikken zich in zekere mate naar gangbare normen. Maar ook daar zijn er die rustig afwachten wat er van hen wordt verwacht en creatieve ondernemers die overal een uitdaging zien. Zet een paar initiatiefnemers bij elkaar, en je eindigt waarschijnlijk met 101 ideeën, het ene al gekker dan het andere, en je kunt hopen dat ze snel tot een compromis komen. Het risico van een groepje rustige afwachtenden samen is dat het een eeuwigheid duurt voor er een plan op tafel ligt. Een gezonde mix lijkt me ideaal: een ondernemer kan een rustige inspireren om aanvullingen te doen, zodat het een perfect team wordt. Ook voor onze Femmagroepen geldt deze vaststelling. Ze zijn dikwijls echt ondernemend, dankzij een paar creatieve trekkers, die samen met een aantal vrouwen die liever uitvoeren dan organiseren, een perfect geoliede machine vormen en de leukste activiteiten plannen én uitvoeren. Dat wens ik jullie voor 2018! Fijne groepen vrouwen die niet afwachten maar ondernemen, waar elk haar rol kan spelen bij het uitwerken van het plan. Veel succes in al wat jullie organiseren dit jaar! Ik ben benieuwd! Greet De Ceukelaire Medevoorzitster Femma
[ ôð ]
een vriendin Laat deze pagina zien aan ma die nog geen lid is van Fem
WORD ABO EEN SUPER NNEE EN ONTVAN LEUK WELK G OMSTGESC HENK* Spreekt dit magazine je aan en voel je het kriebelen om Femma beter te leren kennen? Abonneer je dan op Femma magazine. Zo krijg je 10 x per jaar dit magazine in je brievenbus. Lekkere recepten, DIY-tips, interviews uit het leven gegrepen en maatschappelijke verhalen met een vleugje feminisme. Wie ons blad leest, is op de hoogte van Femma, de wereld om haar heen, en de laatste creatrends.
Wat krijg je? ƌɄ 10 x Femma magazine ƌɄ De Femmapas waarmee je met korting kan deelnemen aan toffe activiteiten bij jou in de buurt. ƌɄ Heel wat ledenvoordelen en extra kortingen. ƌɄ Een superleuk welkomstgeschenk. ƌɄ In november krijg je een Femma snijplankje
Hoe sluit je aan? Surf naar femma.be/femmapas en kies ‘Ja, ik wil een Femmapas’. Stap 1: Vul je gegevens en interesses in. Stap 2: Klik op ‘Volgende’ en kies je welkomstgeschenk. Stap 3: Betaal meteen online en ontvang snel je Femmapas en geschenk.
Rutger Van Parys aeker - ILLUSTR ATIE: Tekst: Kelly Deriem
the fear of missing out
VE RG EE T FO MO , HI ER IS JO MO ! the joy out of missing
te missen overje angst om dingen Wat gebeurt er als overal bij je niet per se meer gaat in blijdschap omdat n! kan er alles over vertelle moet zijn? Onze vrouw zelf als elijk introvert, ik praat Mijn zoon is overduid was. Tot ik bevan FOMO, the altijd dat ik dat niet ik zwaar last had brugman en dacht kelde kleuter Er was een tijd dat te missen, om ook ik in een overprik De angst om dingen gon te beseffen dat op de fear of missing out. als ik steeds maar tijd kreeg ik heel te zijn. Net in die roevan zesendertig verander niet altijd overal bij nten, met zagen over alles. En ga ik eveneme en Dat staan. feestjes voor eerste rij wil contact net zo’n veel uitnodigingen en ik teveel aan sociaal en blog en mijn werk, pen. Dat ik na een iets minder in de dank aan mijn veelgelez af te vragen krijg als hij, alleen op in. Zonder me harde inzinkingen e ging met plezier overal ik dat gedrag heb voldoend omdat was ing nvallen, had, een uitnodig vorm van woedeaa Dan of ik wel echt zin altijd weer de neiging en mijn ego te strelen. en. En dat ik dan trekken verdrukk te nog leren heen liefst hoekje, om ergens een receptie te trekken in een in Antwerpen op heb om me terug n stond ik de ene avond naar Londen te vertrekke met een boekje. om de volgende ochtend r al weer ergens de dag na terugkee het omgekeerde voor mijn werk en van iets waarop ik al een paar jaar voor een dag ter ere n Ondertussen heb Tientalle er out. naartoe te treinen dacht ik jong, the joy of missing moest zijn. Ik was van Fomo. Jomo, festivals en ik zeker aanwezig zonder aanwijsen van vrienden op crashte steeds vaker foto’s zien langskom van mezelf. niet over na. En ik niet meer moet doen blij zijn dat ik het geleken met bare reden. zo belangrijk had me Een feestje dat ooit laten gaan zonder kunnen 36 voorbij van gemak aan me te voelen, dat geeft Overprikkelde kleuter voorbij aan het niet genoeg over dat ik mezelf volledig daar ambetant of Net in de periode ik niks mocht malle gedachte dat zoveel rust. hollen was door de enthousiaseen stokje voor mijn voor uit mijn huis missen stak de natuur krijgen heeft veel ordig nog voor iets Kinderen tegenwo mij zwanger. Wie me. Ik raakte meer zomaar k hard zijn best eerste omdat je niet wil krijgen moet behoorlij mij veranderd. Ten utjes en maxi me van bewust. Maar want er zijn middagd doen, daar ben ik te sleuoveral naartoe kunt, was het een om overal mee naartoe als ik dan kom, dan cosi’s die te veel wegen en bleek En dat wongen vaker neen zeer bewuste keuze. ren. Plots zei ik noodged mij! vaak de verderdraaide, zonder blijken toch echt dat de wereld gewoon hebben die makkete zoon een eens beste. Ik bleek ook nog avond huien soms een hele lijk overprikkeld raakte, met veel lawaai van een paar uur lend moest bekomen en gebeurtenissen. over maakte veel duidelijk Net zijn overprikkeling altijd weer crashte. reden waarom ik
de dingen te missen FOMO: de angst om om dingen te missen JOMO: het plezier
[ òö ]
* Dit aanbod ‘welkomstgeschenk’ geldt alleen voor wie afgelopen jaar geen Femmapas had en zolang de voorraad strekt. Om zelf je welkomstgeschenk te kiezen, moet je aansluiten via www.femma.be/ femmapas. Je kan ook aansluiten via een lokale Femmavrijwilliger, maar in dat geval kies je niet zelf je welkomstgeschenk.