JunI-JuLI-AuGuSTuS 2015
‘Ik kan de dingen loslaten. Dat helpt’
Tijdschrift – 1099 Brussel X BC 6433 – maandblad, verschijnt niet in juli en augustus – P 106 334 – Urbain Britsierslaan 5 – 1030 Brussel
Anne Cornut:
hET EERSTE WooRd TEKST En FoTo’s: AnnICK GEETS
Onlangs waren een paar lesgeefsters crea voor een overleg in Brussel. Ook voor hen komt er nu een minder drukke periode aan. Wij stapten op hen af met potlood en fototoestel, en met volgende vraag:
‘Wanneer kun jij o pt
im aal van je
’ vakantie genieten?
Liliane Schelfhout (53): ‘Ik geniet altijd van de vakantie. Vooral als het mooi weer is. Dan ga ik vaak fietsen. En het feit dat er ’s morgens geen wekker staat, is sowieso zalig.’
Mariette Oeyen (64): ‘Ik kan ervan genieten om geen sociale verplichtingen te hebben, geen vergaderingen … Als ik verf en penseel heb, ben ik tevreden. Aquarel schilderen is mijn leven. En als het mooi weer is, kan ik dat buiten doen. Dan kan ik er echt voor gaan.’
Sabine Martens (52): ‘Ik vind het ideaal als ik van de tuin kan genieten of in de tuin kan werken. Hoe vuiler ik me maak, hoe meer ik geniet (lacht). Ik eet graag buiten. Dan maak ik vakantiegerechtjes die je ook op reis eet. Ik reis ook graag en zie graag veel op reis. Zonnekloppen is aan mij niet besteed. En ik schilder graag (hoewel meestal iets minder in de zomer). Dat zet al het andere uit mijn hoofd.’
Tonny Willemse (63): ‘Ik kan ervan genieten om de wekker niet te moeten zetten; mijn dag niet tijdsgebonden te moeten invullen. Geen les geven dus zoals tijdens het jaar; meestal is dat een rush tegen de klok. Ik zit graag buiten, eet graag in de tuin, en besteed dan ook meer tijd aan koken. Normaal gaan we tijdens het weekend wandelen en fietsen, maar in de vakantie snuiven we cultuur op. En ik vind het ook zalig om extra tijd te hebben voor onze 5 kleindochters.’
Inhoud
juni-juli-augustus 2015 We kijken er allemaal reikhalzend naar uit, tellen de laatste dagen. We maken lijstjes van dingen die nu echt eens moeten, dingen die we zeker zullen doen en dingen die we leuk vinden. En plots zijn die vrije dagen daar en we vliegen er vol enthousiasme in. In onze tuin, in het huis, in die kast of schuif ... Vergeet niet dat het ‘vrije’ dagen zijn en dat hun houdbaarheid beperkt is. Doe vooral wat je graag doet en met de mensen die je graag om je heen hebt. Pik dat tripje of weekendje mee, maak die lange reis, trek er met de fiets op uit, kook uitgebreid, neem tuin en huis onder handen als je dat een goed gevoel geeft, en GENIET!
Vakantie 3 6 20 22 26 29
Het eerste woord De wereld van Anne Cornut, mama van vijf Vraag het aan Femma: vakantieopvang Alternatief op vakantie Tips voor trips: staycation Uitneembare zelfgemaakt • zelfgemaakt: 4 x vakantiepret • kleurprent • culinair: picknicken 45 Leestips 49 Column 50 Vrouwenreizen 65 Rustpunt 66 Spel 67 Laatste woord
Nog meer in Femma 10 Kortgeknipt 12 Stereotiepe studiekeuzes 14 Achter de schermen: Femma’s eerste blogschool 15 Generaties: zorgen voor een ander 18 Dirk De Wachter over zorg 41 Interview met schrijfster Esther Verhoef 46 Gesprek met schrijfster Hind Fraihi 54 Tuinen kijken 58 Hobby van Stany Cornelis: naaien 60 F-verhalen 62 Onze borst, een intieme inkijk
anne cornut, mama van vijF ‘je kinderen vinden jou de perFecte mama Want je bent hÚn mama!’
dE WERELd vAn TEKST: LoBKE GIELKEnS - FoTo: JoS vERhooGEn
Als mama van vijf kinderen tussen 4 en 9 jaar oud, doet Anne Cornut (32) elke dag een poging om alle ballen in de lucht te houden. Naast haar mama-, echtgenote-, vriendin-, collega-, huishoudster-, dochter-, en zussenrol is ze vooral ook zichzelf. Met een stevige dosis zelfrelativering en humor geeft ze op haar blog ‘Mama van vijf’ een kleine inkijk in haar kleurrijke drukke leventje dat ze voor geen geld van de wereld zou kunnen missen! Hoog tijd voor een gezellige babbel met deze straffe madame!
Ik volg Anne al een tijdje op haar blog. Eén van mijn favoriete rubrieken zijn haar beelden van een groot gezin: vrolijk, kleurrijk, gezellig, niet perfect, maar dat is ook goed. Wat ben ik blij dat ik één avond kan doorbrengen bij deze vrolijke bende … Ik bel aan en word hartelijk ontvangen door één van haar kindjes. De kleurrijke berg schoenen en de vele jassen aan de kapstok in de gang laten geen twijfel bestaan: ik ben aan het juiste adres! Terwijl haar vijf kinderen samen in de zetel liggen te genieten van de film ‘Frozen’, installeer ik mij aan de lange tafel met een lekker tasje koffie en raak ik aan de praat met de leukste mama van vijf! Droomde je als kind al van een groot gezin? Anne: ‘Absoluut! Mijn man en ik komen zelf allebei uit een groot gezin met vier kinderen. Als kind was het altijd gezellig druk en er was altijd iemand bij wie we terechtkonden. Dat wilden we ook graag meegeven aan onze eigen kinderen. Ik droomde altijd van drie kinderen; de eerste twee zijn er heel bewust gekomen en redelijk snel. Een beetje later was ik onverwacht zwanger van een derde kindje; we wisten pas later dat het een tweeling was (lacht)! En omdat de periode met vier kinderen zo heftig en druk was, kozen we doelbewust voor een vijfde, waarvan ik echt wilde genieten en tijd voor wilde vrijmaken terwijl de anderen al naar school waren. Een groot gezin is dus echt leuk, al ken ik ook de valkuilen. Je hart staat open voor iedereen, maar de aandacht moet altijd verdeeld worden. Daarom plan ik met elk kind met hun verjaardag een me-time moment met mij. Dan krijgen ze een namiddag met mij alleen en gaan we gezellig shoppen of een pannenkoek eten.’
Na de geboorte van je vijfde kindje is ook je blog ‘Mama van vijf’ geboren. ‘Inderdaad. Ik werk als key account manager bij Sodexo en ben best ambitieus op het werk. Op professioneel vlak wil ik nog heel wat doelen halen. Mijn werk is dan ook een
‘WIJ KunnEn REKEnEn op EEn STEvIG nETWERK RondoM onS, AndERS Zou hET nIET LuKKEn oM dE BoEL TIJdEnS dE vAKAnTIES dRAAIEndE TE houdEn’ belangrijk deel van mijn leven, net zoals mijn kinderen belangrijk zijn. Maar daarnaast ben ik ook graag creatief bezig en daarom ben ik een blog begonnen waarin ik mijn creatief ei kwijt kan. Mijn blog gaat niet alleen over mijn kinderen, maar ook over reizen, adresjes ontdekken en mijn creatieve uitspattingen. Ondertussen kan ik maandelijks op heel wat lezers rekenen, iets wat ik nooit verwacht had toen ik ermee begon.’ Wat vind je zo leuk aan je blog? ’Ik blog ondertussen al meer dan vier jaar en blijf het een ongelooflijk fijne hobby vinden.
[7]
STEREOTIEPE STUDIEKEUZES
‘geslacht speelt nog altijd een grote rol in het onderwijs’ Nu de laatste examens in het secundair achter de rug zijn – of toch zo goed als – staan vele jongeren voor een moeilijke keuze: voor welke vervolgopleiding kies ik? In veel gevallen blijkt die keuze minder verrassend dan verwacht. Meisjes kiezen immers veelal voor studies die leiden tot typische ‘vrouwenberoepen’ en jongens vooral voor studies die tot ‘mannenberoepen’ leiden. Aan het woord een expert en een ervaringsdeskundige.
Achter de schermen
TEKST EN FOTO’S: LOBKE GIELKENS
Brouwerij school door in og bl e st er re alle de zielen met ging Femma’s vol gelijkgestem Vorige maand d n ke ee w n n hoger echelen. Ee n blog naar ee hu of n Het Anker in M ge og bl n llie de leukste voor ogen: lere eerden voor ju maar één doel ct le se en j bi ze volgende Wij waren er hrijven voor on sc in t niveau tillen! oe m je je ook waarom foto’s. Zij tonen r! editie in oktobe
Femma’s eerste blogschool
1
1
Je leert de gezichten achter andere blogs kennen. En dat is geweldig! Zeker als je ontdekt dat al die bloggers offline nog leuker zijn dan online.
2
Je wordt geïnspireerd door grote blogmadammen met elk hun eigen blogverhaal. Tijdens het eerste weekend kwamen Griet De Smedt (emmanmona.blogspot.be), Erika Van Tielen (erikavantielen.be) en Riet Van De Walle (levenmetliv.blogspot.be) andere bloggers aansteken met hun blogvirus.
3
Je leert mooiere foto’s maken. Van stillevens voor je blog tot de beste foto’s maken met je smartphone.
4
Aan de hand van workshops zoals ‘schrijven voor bloggers’, ‘bloggen voor beginners’ en ‘fotografie’ leer je nog meer over de wereld van het bloggen. Stuk voor stuk heel bruikbare en leerrijke workshops.
5
Onze vrouw kijkt samen met jou naar je blog en geeft persoonlijke feedback op jouw blog. Heel leerrijk en fijn om mee aan de slag te gaan!
2 3
4
5
Wil je nog meer lezen over Femma’s eerste blogschool? Volg onze Facebookpagina Make it! Blog it! Share it! en blijf op de hoogte! (www.facebook.com/makeitblogitshareit). Het boek Make it! Blog it! Share it! kan je ook nog altijd bestellen via de Femmaboetiek: www.femma.be/nl/ femma-boetiek Schrijf je nu al in voor ons volgend blogweekend! 3 en 4 oktober organiseren wij een tweede blogweekend, waaraan zowel beginners al gevorderden kunnen deelnemen. Binnenkort lanceren wij dit weekend op onze website, maar wie wil, kan zich nu al op onze inschrijvingslijst laten zetten. Stuur een mailtje naar lobke.gielkens@femma.be
Door de generaties heen TEKST: JADE YORKS - FOTO’S: KAREL HEMERIJCKX (Josee) EN JADE YORKS
t e o d t Wa
zorgen
r e d n a n e e r o vo
? u o j met
‘Ik vroeg mij af hoe ik meer betekenis kon geven aan het leven van een ander’ Katelle De Groote (34) Femma Vriendinnen Perk ‘Jarenlang werkte ik in de IT- en salessector. Nog niet zo heel lang geleden nam ik de radicale beslissing om daarmee stoppen. Ik had het gevoel dat ik niks bijdroeg aan de wereld en dat ik voornamelijk veel geld verdiende voor de bazen van de bazen van mijn bazen. Daar werd ik niet gelukkig van. Toen ik voor de zoveelste keer wenend in mijn auto zat, besloot ik om de knop om te draaien en bewust te kiezen voor een beroep waarin ik meer kon zorgen voor mijn medemens. Ik vroeg mij af wat ik dan zou kunnen doen zodat ik dagelijks meer betekenis kon geven aan het leven van een ander. Na niet al te lang nadenken kwam ik uit bij het onderwijs. Ik nam volledig tijdkrediet en volgde via afstandonderwijs de opleiding tot kleuterjuf. Bijkomend voordeel was dat ik even volledig thuis was en de kinderen naar school kon brengen en halen. Kunnen zorgen voor de kinderen zonder dat ze naar de opvang hoefden, was heel fijn. Nu ik dagelijks voor de klas sta, heb ik elke dag het gevoel dat ik iets bijdraag aan de maatschappij. Heel de dag door leer ik kinderen op een speelse manier
iets bij. Het is fijn om de evolutie te zien die ze doormaken en te weten: daar heb ik aan bijgedragen. Empathie is iets waar ik, denk ik, mee geboren ben. Mijn lief zegt wel eens dat ik daar te veel van bezit. Ik kan bijvoorbeeld hard wenen als ik iets ergs of iets moois op de televisie zie. Als moeder vind ik het belangrijk dat ik een stukje van die empathie meegeef aan mijn kinderen. Het is fijn om iemand te helpen. Het is alleszins toch veel fijner dan te zeggen: ‘Sorry, maar dat kan ik niet.’
[ 15 ]
niet de christelijke vorm van zelfopoffering mee. ‘Het kan over een mantelzorger gaan, of een jongere die in zijn vrije tijd op een vakantiekamp zijn gehandicapte medemens helpt. Zorg dus in de klassieke vorm. Maar het gaat evengoed – of misschien juist vooral – over de zorg in heel kleine dingen. Een vriendelijk woord zeggen tegen een ander of iemand op de bus helpen die sukkelt, dat versta ik daar ook onder. Hoe kleiner het gebaar, hoe betekenisvoller. Bijna niemand weet dat, maar hoe kleiner hoe meer het binnenkomt.’ De Wachter vertelt over zijn laatste bezoek aan Parijs waar hij een jonge vrouw zag sukkelen met een grote koffer toen ze uit de metro wilde stappen. ‘Eén van de soldaten (door de aanslagen van begin dit jaar zijn die nog volop aanwezig in de Parijse straten), een stevige macho-achtige
Uw testament een puzzel? Ons boekje helpt u.
kerel, schoot de vrouw te hulp en tilde haar koffer helemaal de trap op naar de uitgang van het station. Dat vond ik heel mooi om te zien. Iets doen voor een ander, zomaar.’ Zin van ons bestaan Zijn stelling is dat zomaar iets doen voor een ander de zin is van ons bestaan. ‘Te weinig zorg voor anderen gaat op den duur leiden tot een ledig gevoel. Een gevoel van nutteloosheid. We denken dat de essentie van het leven is om gelukkig te zijn ‘op ons eigen’. Dat is het niet, want dat is het soort geluk dat heel eenzaam maakt. Het ware geluk is het geluk dat je krijgt door iets voor een ander te doen. Het klinkt raar en het is misschien ook niet helemaal van deze tijd, maar het grootste gevoel van tevredenheid is wanneer je iets voor een ander kan betekenen. Zorgen voor een ander, daar worden we zelf ook beter van.’
Ja, stuur mij de GRATIS GIDS ‘Uw testament goed geregeld in 5 stappen.’ ¨ dhr
¨ mevr
voornaam:
naam: straat: nr:
bus:
postcode:
gemeente: telefoon:
GRATIS GIDS
Nadenken over uw testament, niemand kijkt ernaar uit. Toch geeft het idee dat alles goed geregeld is, veel rust en zekerheid. Zowel voor u als voor uw naasten. Het Rode Kruis merkt dat veel mensen niet weten wanneer een testament voordeel biedt, of het moeilijk vinden om een testament te maken. Daarom hebben we een handig boekje samengesteld en organiseren we gratis infonamiddagen. U zult merken dat het niet ingewikkeld hoeft te zijn.
e-mail*: Stuur de ingevulde bon terug naar: Rode Kruis-Vlaanderen, DA 852-570-7, 2800 Mechelen. Een postzegel is niet nodig. Of mail naar legaten@rodekruis.be of bel 015 443 443. Vermeld uw aanvraagcode: GRATIS GIDS-28. U ontvangt hem in uw brievenbus.
Vraag online uw gids aan of schrijf u in voor een gratis infonamiddag op www.rodekruis.be/testament * Ik wil graag via e-mail informatie van het Rode Kruis ontvangen, waaronder de laatste info over en wijzigingen rond legaten, schenkingen en het opstellen van een testament.
FEMMA
geboortedatum:
vraag het aan Femma
TEKST: JAdE YoRKS
Joke: ‘Wij hebben het geluk in een stad te wonen met veel opvangmogelijkheden. Toch is het op de inschrijfdagen altijd stressen om toch maar zeker te zijn dat zoonlief naar zijn geliefde voetbalkamp kan, de dochter met plezier kan wegdromen bij een weekje ‘droomfabriek’ en dat het zich allemaal op wandelafstand bevindt van de crèche van het babyzusje. En natuurlijk ook het liefst tot 17u en niet vroeger. Dit gaat over de eerste drie weken. Voor de overige drie weken moet nog een oplossing gezocht. Echt mijn handen in het haar zou ik het niet noemen, maar stressvol is de planning van het groot verlof wel altijd.’
‘Kan ik het mezelf volgend jaar wat gemakkelijker en minder stressvol maken bij de organisatie van de vakantieopvang?’ Beste Joke Je verhaal is zeer herkenbaar en iets waarmee veel ouders van schoolgaande kinderen worstelen. Wanneer je kinderen naar het kinderdagverblijf gaan of bij de onthaalouder zijn, is opvang vaak gemakkelijk, tenminste als je een plaats vindt. Het grote gepuzzel begint wan-
neer je kinderen de luiers (en de crèche en onthaalouder) zijn ontgroeid en naar school gaan. De zomervakantie telt heel wat vakantieweken en die zijn niet altijd te overbruggen met je eigen vakantie.
[ 20 ]
4X ALTERNATIEF OP VAKANTIE Zin om eens op een andere manier je vakantie door te brengen? Wij zochten en vonden voor jullie 4 ideetjes om alternatief te logeren.
Esther Jansen (35) ging vorige zomer op vakantie in een hippe retrocaravan ‘Als je kinderen plezier hebben, ben je zelf ook in je element!’ Een huisje op wielen is een hippe retrocaravan voorzien van extraatjes zoals een fijn espressoapparaat, verse sinaasappels en spelletjes. Esther Jansen ging samen met haar man en twee dochters op deze leuke manier op vakantie. Esther: ‘Sinds we kinderen hebben, kiezen we meestal voor kamperen. Het is heerlijk om veel buiten te zijn. We gaan wel altijd op zoek naar een mooi plekje of bijzondere accommodatie, ook als we maar een nachtje weggaan. Vakantie is ontspannen, en dat kunnen we het best in een mooie omgeving. Een mooie of bijzondere accommodatie geeft net iets extra’s. We vonden een geweldige kindercamping in Nederland, waar helaas alle huuraccommodaties vol waren. Op zoek naar een hippe huurcaravan – want het oog wil ook wat – kwam ik al snel uit bij Huisje op Wielen. Met zijn viertjes knus in een pastelkleurige caravan die ook nog eens gebracht en opgehaald werd! Na enkele jaren Frankrijk was dit de eerste keer op vakantie in Nederland. Een fijne bijkomstigheid is dat je reistijd kort is, en dat is uiteraard ook vriendelijk voor het milieu. We zijn op vakantie niet heel
bewust duurzaam bezig, maar laten wel zoveel mogelijk elektrische apparaten thuis en genieten van buiten zijn en buiten koken. Voor ons is vakantie samen genieten van tijd met elkaar, zwemmen, spelletjes, buiten ontbijten, lezen en nieuwe ideeën opdoen. Het liefst vieren we vakantie in de buurt van de zee en in een kindvriendelijke omgeving. Hoe cliché het ook is, het is absoluut waar: als je kinderen plezier hebben – en op een camping hebben ze bergen plezier – ben je zelf ook in je element.’ Knus op een paar vierkante meter ‘We kunnen deze vakantie absoluut aanraden. De camping waar we zaten, De Bongerd in Noord-Holland, was uniek, en ons Huisje op Wielen was dat ook (lacht). We voelden ons soms wel bekeken met onze pastelblauwe caravan tussen alle moderne witte caravans. Over alles was nagedacht: geen campingservies maar nostalgisch oma-servies. Samen met de twee weken zon en de leuke uitstapjes was dit een vakantie om nooit te vergeten! Ik genoot van de vrolijke kindersnoetjes, de zelfgemaakte campingmaaltijden, de gezellige avonden met onze vrienden, het fruitplukken, de geur van de zee, de zon op mijn gezicht, de boot naar Texel ... Het allerfijnst was misschien wel het knusse gevoel als we ‘s avonds naar bed gingen en met zijn viertjes op die paar vierkante meter droomden over weer een nieuwe vakantiedag. We dromen nog van een vakantie in Scandinavië, en ook Oostenrijk en Kroatië staat nog op ons to-do-lijstje. Wie weet weer in zo’n hippe retrocaravan.’ (lacht) Meer info? www.huisjeopwielen.nl Op haar blog vanjansen.blogspot.be lees je ook een leuk verslag van haar reis
[ 22 ]
ZELFGEMAAKT Zelfgemaakt • 4 x vakantiepret • Kleurprent
Culinair • Picknicken
4 X VAKANTIEPRET
Hoe hou je jezelf, je kinderen of kleinkinderen op een creatieve manier bezig? Geen nood, wij geven je enkele zomerse projectjes die je alleen of met de (klein)kinderen in elkaar kan knutselen.
1. ZWEVEND PALLETBED Is het een hangmat? Is het een schommel? Nee dat is het niet. Het is een ... zwevend palletbed! Of – met enige verbeelding – een vliegend tapijt. Sheherazades en Aladdins, zonnekloppers en schaduwlovers zullen genieten van de zachte deining op dit buitenbed. De perfecte stek voor groot en klein om even op adem te komen na een drukke speeldag of om even op te chillen terwijl je (klein)kinderen spelen in de tuin.
Wat heb je nodig? stevige houten pa llet (ga eens langs bij de bouwmarkt of kijk eens lief na ar die bouwvakker ... Vind je echt geen kant-en-klaa r pallet, timmer dan zelf ee n eenvoudig platform) touw matras, dekentje en kussens lampjes, slingers (optioneel) boormachine
Zo ga je te werk 1. Boor langs weerszijden van de pallet twee gaten om het touw doorheen te halen. 2. Hang de pallet op in een stevige boom of aan de balken van een speeltuig. Hang de pallet niet te hoog, zodat niemand zich pijn kan doen bij een valpartij. Knoop goed vast. Zorg ook voor een valveilige, zachte ondergrond. 3. Werk het palletbed af met een matras en maak het gezellig met een dekentje en kussens. Pimp naar smaak met extra blingbling, kleurrijke lichtjes of bloemslingers. Wedden dat je hier de komende uren niet meer af wilt? LEUK Extraatje Palletten zijn dankbare materialen. Met enige handigheid kan iedereen ze vertimmeren tot een salontafel op wieltjes, een sympathieke aardbeienbak of een luxueuze loungeset.
[ 30 ]
CuLInAIR
PICKNICKEN
Het hoeft niet altijd barbecue te zijn. Picknicken op een open plek in het bos, in het park of zelfs in de tuin is zeker zo leuk. Deze receptjes uit verscheidene uitgaven van de Prakstische School geven je alvast inspiratie.
Forelmousse met kruidenkaas 300 g gerookte forel 150 g kruidenkaas 3 eetlepels mayonaise of room paprikapoeder citroensap enkele sprietjes bieslook Bereiding Hak de forel grof en pureer in een blender. Voeg de kruidenkaas en de mayonaise of de room toe. Breng op smaak met paprikapoeder, citroensap en bieslook. Spuit de forelmousse in uitgeholde kerstomaatjes (als hapje) of geef bij sneetjes stokbrood. (uit ‘Koken in 30 minuten’)
Zalmwrap voor 6 personen 1 rode ui ijsbergsla 500 g groenten (komkommer, tomaten, wortelen …) 6 tortilla’s (Mexicaanse maïspannenkoekjes) 350 g zalm uit blik 125 g roomkaas 2 eetlepels gehakte bieslook 1 eetlepel citroensap 2 koffielepels Italiaanse kruiden (tijm, rozemarijn, oregano, basilicum …)
Bereiding Pel de ui en hak hem fijn. Was de sla en snijd in fijne reepjes. Reinig en was de groenten en hak ze in kleine blokjes. Rasp de worteltjes fijn. Meng de zalm met de roomkaas, de gehakte bieslook, het citroensap, de Italiaanse kruiden en de ui. Bestrijk de tortilla’s met dit mengsel, laat de randen vrij. Verdeel er de ijsbergsla over en daarna de fijngehakte groentemix. Rol de tortilla’s op. (uit ‘Koken in 30 minuten’)
schrijFster
esther verhoeF: ‘het is een innerlijke drang, een levensbehoeFte ‘
TEKST: ANNICK GEETS – FOTO’S: JACQUELINE DE HAAS EN TESSA POSTHUMA DE BOER
In Nederland worden thrillers vooral door vrouwen gelezen. De thrillerwereld wordt er ook gedomineerd door vrouwelijke schrijfsters. Esther Verhoef kan heel wat genres aan. Veel van haar boeken vielen in de prijzen of werden genomineerd. Haar nieuwste thriller ‘Lieve mama’ is ronduit een pareltje. Esther: ‘Het succes van de thriller in Nederland komt door dit soort boek. In Nederland wordt het een ‘literaire thriller’ genoemd. Maar hij is niet noodzakelijk literair, eerder een kruising tussen een roman en een thriller. Hij gaat over alledaagse dingen, over mensen die heel herkenbaar zijn, maar in een niet-alledaagse situatie terechtkomen. In Nederland heeft dit genre een enorme vlucht genomen. Het is begonnen met het schrijverspaar Nicci French. Zij
voelt ook dichtbij. Dat is het hoogst haalbare. De psychologie, de ontwikkeling van de personages vind ik misschien wel belangrijker dan de plot.’
zijn de eersten die in Nederland met een literaire thriller kwamen. Zij zijn de voortrekkers van dit genre. Dus niet met spionage en wapens, en plotgedreven, maar gedreven vanuit de psychologie van de karakters. Er komt ook bijna nooit politie in voor. Een onderzoek kan wel, maar dan langs de rand. Het gaat vooral over mensen zoals jij en ik en hoe die in een bepaalde situatie reageren.’
Hoe slaag je erin om je personages zo levensecht neer te zetten? ‘Ik schrijf altijd op muziek. Voor Lieve mama was dat de muziek van Tupac, omdat ik me in het begin moeilijk kon inleven in een 18-jarige die boos was op zijn ouders en de hele wereld. Ik ben naar Tupac gaan luisteren en zijn teksten beginnen lezen om er een beetje in te komen. Ralf, deze 18-jarige jongen, is inderdaad nu heel levensecht en lezers sluiten hem in hun hart, maar het was niet makkelijk om hem vorm te geven omdat hij zo ver van me af stond. Op een bepaald moment ben ik via via terecht gekomen bij vier jongens van die leeftijd die drugs gebruikten. Ik heb met hen gepraat. In het begin waren ze wat terughoudend, maar uiteindelijk werden ze steeds enthousiaster. Ik kon heel veel uit hun verhalen gebruiken voor Ralf. Ik kreeg ook meer begrip voor hun situatie. Het is niet makkelijk om een jongen van die leeftijd te zijn, tussen kind en volwassen in; ze ervaren veel druk. En het is ook niet altijd even makkelijk om aan de goede kant van de wet te blijven staan als juist je vrienden zo belangrijk voor je zijn. Als je hoort dat ze door de politie eigenlijk constant worden gedemoniseerd … Ja, dan kweek je ook wel boze jongens.’
Als lezer kun je je heel goed inleven in de psyche van je personages. ‘Ik vind het een van de mooiste complimenten als mensen zeggen dat ze zich hebben ingeleefd. Dat ze in die wereld achter de woorden terechtkomen, daar volledig in opgaan en daar ook in geloven. Dan zijn de mensen uit het boek geen personages meer, maar mensen van vlees en bloed, die je bij wijze van spreken zo op straat of in je buurt zou kunnen tegenkomen. Het komt allemaal heel dichtbij en
Helen heeft net als jij drie kinderen. Leg jij in elk boek een stukje van jezelf? ‘Ja, absoluut. Dat kan ook niet anders, want ik schrijf een boek niet met mijn volle verstand, zeg maar, ik schrijf niet met mijn hoofd. Het gaat intuïtief. Er komen dingen boven die ik ooit heb meegemaakt en die dan op een vervormde manier in een boek terechtkomen. Ook gesprekken die ik ooit met mensen heb gehad en die op een of andere manier indruk hebben gemaakt, belanden soms jaren later in
‘Helen, het hoofdpersonage, is een lieve mama met een donkere kant’
[ 42 ]
schrijFster hind Fraihi:
‘We zouden allemaal Wat meer moeten openstaan voor elkaars verschillen’ Het zoontje van schrijfster Hind Fraihi heeft autisme en kijkt op een andere manier naar de wereld dan de meesten van ons doen. Ze schreef er een boek over: ‘In mijn hoofd ga ik onder water’. ‘Hij voldoet niet aan de norm van de samenleving en valt daardoor uit de boot.’
[ 46 ]
TEKST: JAdE YoRKS – FoTo: JuRGEn RoGIERS
De wereld door de ogen van je zoontje. Verschilt die zoveel van de blik op de wereld die gangbaar is? Hind Fraihi: ‘Als ik mijzelf zou afvragen wie ik het liefst voor even zou willen zijn, dan is dat mijn zoontje dat autisme heeft. Ik probeer dagelijks de oefening te doen om de wereld door zijn ogen te bekijken. Het is een oefening die ik graag doe. Het is zeer verrijkend, maar ik geef toe: soms ook heel frustrerend.
Hoe zouden wij als samenleving kunnen voorkomen dat mensen als jouw zoontje uit de boot vallen? ‘Mijn zoontje denkt anders. Maar ik plaats dan meteen de randopmerking: wat is anders? In onze maatschappij proberen we alles meetbaar te maken. We leven volgens een bepaalde maat die ons wordt gedicteerd. Wie daar
‘nu IK ZELF MEER ooG hEB vooR dETAILS, LEEF IK WAT TRAGER’
Het leidt soms tot interessante inzichten. Dat ik de mensen die ik dagelijks tegenkom steevast een goede dag wens en vraag hoe het gaat, vindt hij raar. ‘Waarom is dat nodig als je het niet meent?’, zegt hij dan. Ik probeer hem uit te leggen dat het een vorm van beleefdheid is, maar probeer tegelijkertijd mijzelf te bewegen om, als ik vraag hoe het met iemand gaat, door te vragen om er achter te komen hoe het echt met iemand gaat. Ook zijn gevoeligheid voor details heb ik van hem overgenomen. Hij ziet moeilijk een geheel, maar de kleine dingen vallen hem des te meer op. Nu ik zelf meer oog heb voor details, leef ik wat trager. En dat is zeer welkom in deze jachtige samenleving waar alles steeds sneller gaat.
niet binnen kan leven, hoort er niet bij. Als we allemaal meer openstaan voor elkaars verschillen, dan zou dat al een grote stap zijn. Er zijn veel zichtbare verschillen tussen ons, maar ook veel onzichtbare. Daar moeten we voor openstaan.’
Frustrerend is het in situaties waarin er een verandering optreedt. Mijn zoontje stelt zich in op bepaalde situaties en vindt daar rust in. Wanneer er dan iets verandert, heeft hij het daar heel moeilijk mee.’ Waarom wil je dit verhaal vertellen? ‘Het boek is gegroeid uit een opiniestuk dat ik vorig jaar tijdens Wereld Autismedag voor verschillende kranten schreef. Met dit verhaal wil ik aantonen dat er binnen alle vormen van superdiversiteit ook zoiets bestaat als neurodiversiteit. Wij zijn niet allemaal hetzelfde en dat hoeft ook niet. Iedereen denkt en voelt anders. Mijn zoontje doet dat zogezegd niet volgens de norm. Maar wat is die norm dan en door wie wordt die bepaald, vraag ik mij af. Door die norm vallen er veel mensen uit de boot, zoals mijn zoontje.’
[ 47 ]
In mijn hoofd ga ik onder water. De wereld van een zesjarige jongen met autisme Vanuit haar eigen ervaringen als moeder van een kind met autismespectrumstoornis beschrijft Hind Fraihi hoe haar zoon de vreemde wereld rondom hem ervaart. Door zijn ogen durft ze onze maatschappij en onze conventies in vraag stellen en toont ze de lezer de struikelblokken waar een kind met autisme en zijn omgeving elke dag mee te maken krijgen. Hind Fraihi, Manteau, 2015, ISBN 9789022330531
REISKALENDER 2015 raag mene v tsreis tra fie een ex
e Op alg
September Fietsen in Midden-Belgisch Limburg met Lieve Mommens en Jacky Verellen 10 tot 13 september 2015 Een afwisselende tocht door bossen en weiden, langs kastelen, kleine, gezellige dorpskernen en voorbij glooiende heide- en zandvlakten in de buurt van Houthalen. Thema van de tocht: natuur en erfgoed. Maar ook een natje in een fi etscafé zal niet ontbreken. Op onze routes maken we o.a. kennis met de Kluis van Bolderberg, midden in een duinengebied. Een magische plek, waar mensen komen bidden, reflecteren of gewoon genieten van rust en stilte. We bezoeken een Turkse moskee, doorkruisen de Koerselse Heide en houden halt bij Brouwerij Ter Dolen. Unieke natuurgebieden als de Maten en het natuurreservaat Tenhoogdoornheide met zijn 350 schapen, maken je eens te meer bewust van de vele pareltjes die Limburg rijk is. De laatste dag fietsen we naar Herkenrode en de Wijers, een uniek gebied in Vlaanderen met meer dan 1000 vijvers. Dit is slechts een greepje uit het programma. Al het andere kom je best zelf bekijken en beleven. Pomp alvast je banden op, smeer je ketting en stel je zadel af. We verwachten je! Oktober Champagneweekend – bubbels voor de geest met Fernande De Block en Lydie Van den Abbeele 2 tot 4 oktober
Het Egypte van de farao-vrouwen: mooi als Nefertiti, koninklijk als Nefertari met Veerle Vlasselaer 11 tot 23 oktober Cappadocië met Katrien Claes 18 tot 25 oktober November Thailand met Francine Leupe 12 tot 26 november
Uitgebreide in fo over deze reis vind je in het meinumm er van Femma
December Praag op zijn kerst-mooist! met Lydie Van den Abbeele 7 tot 10 december
Moeders/oma’s met kinderen/tieners Juli Istanbul met Veerle Vlasselaar 3 tot 10 juli Augustus Weekendje Mechelen met Mieke Meuris en Lieve De Kesel 7 tot 9 augustus
Uitgewerkte programma’s en andere nuttige info vind je op www.femma.be/reizen of kun je verkrijgen via tel. 0473 99 28 01.
vrouwenreizen
Femmareizen zijn als champagne Eenmaal de bubbels geproefd, verlang je naar meer. Femmareizen zijn verschillend in lengte, afstand, bestemming en thema, maar hebben allemaal één ding gemeen: hun topkwaliteit! Femma vrouwenreizen is een uniek concept. Bij ons is niet alleen de bestemming belangrijk, maar ook de sfeer en de service, zodat je zonder zorgen kunt vertrekken en genieten. Gedurende de hele reis zorgt de Femmabegeleidster dat alles vlot en aangenaam verloopt. Nog nooit van onze reizen geproefd? Dan is het najaar hét moment om je koffers te pakken. Het licht zit goed, de temperaturen zijn aangenaam en de drukte van de zomer is voorbij. Reizen met Femma is kiezen tussen kort of lang, ver of dichtbij, oude beschavingen, stad of natuur, of allebei … Aan jou de keuze!
gastronomie: champagne De Champagnestreek is een van de meest geliefde regio’s voor een weekendtrip. De uitgestrekte wijngaarden, de historische Franse steden en stadjes, en de plaatselijke gastronomie dragen stuk voor stuk bij tot die populariteit. Een verblijf in de Champagne is voluit genieten! Op dit weekendmenu staan de beroemde kathedraal van Reims, Epernay, de hoofdstad van de champagne, en kleine pittoreske dorpjes. Onderweg genieten we van de omgeving
die op dat moment haar kleurige herfstjas heeft aangetrokken. En natuurlijk krijgt de champagne zelf een prominente plek toebedeeld. Zo bezoeken we een gekend champagnehuis en een lokale champagneboer, waar we het goddelijke goedje mogen proeven. Een reis voor levensgenieters en fi jnproevers! Van 2 tot 4 oktober 2015
[ 51 ]
TUINEN KIJKEN
‘Een tuin is voortdurend
aanpassen’
De tuin van Yves Cludts ligt naast zijn huis, letterlijk onder de kerktoren. Het geheel oogt gestructureerd maar speels. Strak, maar toch landelijk. Een paar bankjes, houten constructies en vazen zorgen voor een romantische toets. De passie van de eigenaar voor vormen, structuren en kleuren weerspiegelt zich in zijn werk. Yves: ‘Toch is het geen ideaal perceel, achteraan is het smal en vochtig, en het terrein loopt zachtjes naar beneden.’
HOBBY VAN Stany Corne
Femma-lid G
ent
lis
‘Ikzelf draag een zelfgem aakt hemd, gem aakt op een w o rkshop bij Sp iegelstikse ls (N ele). Het patroo n komt van Burda.’
NAAIEN
Dat naaien niet alleen een vrouwelijke hobby is, bewijst Stany Cornelis (59). Vier jaar geleden hadden zijn echtgenote en dochter zin om te gaan naaien. Omdat hij op zoek was naar een nieuwe passie, dacht hij: ik ga mee! Ondertussen kent hij alles over stofjes, patronen en naaitechnieken en naait hij kleding voor zijn kleinkinderen, zijn vrouw en voor zichzelf. Benieuwd naar zijn verhaal?
Stany, wanneer werd jij gebeten door de naaimicrobe? ‘Na een kleine trombose en gezondheidsproblemen moest ik thuisblijven van de dokter. Ondertussen kreeg ik een burn-out en ik ben niet meer gaan werken. Vroeger was ik gek van techniek en dol op nieuwe uitdagingen. Ik had een grote passie voor boten, maar door mijn operaties moest ik noodgedwongen een andere hobby zoeken. Vier jaar geleden hadden mijn echtgenote en dochter zin om te gaan naaien. Omdat ik op zoek was naar een nieuwe
passie dacht ik: ik ga mee! Ik schreef me mee in voor de avondlessen in het Centrum voor Volwassenenonderwijs. Maar het ging niet rap genoeg. Tijdens de les moest ik dikwijls wachten, wachten, en wachten. Hadden ze nu nog niet door hoe dat spoeltje in dat spoelhuis moest? Het eerste jaar werd afgerond en dochterlief had door andere bezigheden geen tijd meer om mee te gaan. Een beetje later brak mijn vrouw haar pols en kon ze maandenlang niet uit de voeten, dus bleef ik nog alleen over.’
F-verhalen
epen. k uit de gro en natuurlij m o k en mmaleden. al verh uws van Fe ie n ig p De mooiste p ra en g klein, groot Hier lees je
‘Ontmoetingen maken onze wereld groter’
Femma Dunia brengt verschillende werelden samen Myriam
leen
Mar
e Femen een nieuw id u Tr tin S se rg rdig. Dat het Limbu iet nieuwswaa n ch zi p o is , r is ieuwe magroep rijke n vele toffe n e zi n re e d n a l Vla a DuDoorheen hee ch gaat Femm To t. h ic sl n e v w n het le Femmagroepe en is elke vrou h ij b k o O r. e apje verd issie om daad m nia nog een st n u h t e h is r daarnaast verwelwelkom, maa spreken en te te n a a w u ro re v men werkelijk iede is wat we noe ia n u D a m m Fe oep. komen in de gr rse groep. een superdive
Onze borst, EEN INTIEME INKIJK
Het leven lacht hen toe. Ze hebben een job, vrienden, dromen en plannen. Ze hebben net een reis geboekt naar Madagascar … als een bolletje in Inges borst hun leven op zijn kop zet. Van dag tot dag noteert Lander hoe ze alles beleven, hoe ze er samen voor gaan en weigeren het hoofd te buigen. Het dagboek ‘Onze borst’ geeft een intieme inkijk in een jaar van angsten, twijfels, liefde, kracht, hoop en humor.
WoRd ABo En KoM BI nnEE J FEMMA!
Spreekt dit magazine je aan en voel je het kriebelen om Femma beter te leren kennen. Abonneer je dan op Femma magazine. Zo krijg je 10 x per jaar dit magazine in je brievenbus.
Lekkere recepten, DIY-tips, interviews uit het leven gegrepen en maartschappelijke verhalen met een vleugje feminisme. Wie ons blad leest, is op de hoogte van Femma, de wereld om haar heen, en de laatste creatrends.
Wat krijg je? • 10 x Femma magazine • De Femmapas waarmee je met korting kan deelnemen aan toffe activiteiten bij jou in de buurt (en overal in Vlaanderen) • Heel wat ledenvoordelen en kans op superleuke prijzen Je betaalt slechts 30 euro, hiermee steun je ook Femma’s strijd voor vrouwenrechten. ➔ Surf snel naar www.femma.be/femmapas, koop een Femmapas en mis geen enkel nummer van Femma magazine! Meer Femma vind je op www.femma.be. Lees ook onze blog en volg ons op twitter en facebook!
kindEr
opvan
g
Op 26 jan dere Inb uari lancee rde Lie urgering sbeth visie op , Gelijk Homa kinde e Kans ns, Vla ropva in de en en ng. De eerste Armoed ams minis minis plaats ter va armoed ebestrij ter vin dient n onde e opgro ding, dt dat voor r anin de eien, gesub me kan de mensen die sidiee werken rde kin dia haar overh eid an Een uits dere op . ‘Voor kinde deropvang praak lossin ren die waar kinder gen uit Fem opvang werken in kinder kan nam ma niet me e akk en in elij .’ oord k hee armoed •
Goede gaat. l wat e. Go kansen kinder opv bieden ede als voo • Kin aan r kinder ang is zow deropv el em kunnen en. Kin ang kan ancipe ren uit deropv gaan rend voo heel wat kansar werken ang zor ook dat r ouders kansen me gez vang en voo gt erv ouders biedt oor dat bieden r een volgen die nie niet enk innen. Kw inkom ouders stimule voor kin of de t werken aliteits en zor el ver • Kin kans ert de devol zorgin een opl gen. Ma hebben deropv kinder ontwik g en geb le kinderopeiding ar ang om en keling mag ond heeft te sol kunnen orgenh . Kinder ook in hun en vol licitere ook erscha eid fysiek wassen en ont n. allerha t worde een sociaa e en psy , maar moete en me l aspect nde vra en lere n. Ou t elkaar n er and chisch ders kun , dat nie Dit is gen en n van om te • Ten e ere kin bijvoor jongs leren t nen er gaan. slo deren af tte bee er in arm aan res terecht wijst and ld ook kansar Brits oede pectvo me heel bel ere ouders onderz leven. me gro l netwer kennen t angrijk Want oek epe del k waa uit dat n die bare sch . vaak voor oud rop ze schitte kinder ool ers die kunnen hebben zij liteit en uit hebben , vaak kinder rend preste een hee terugva ren opvang genote l klein llen. n. van hee in de midIn pla l goede ats van kwakin van kin deropv deren uit bep maken ang aalde groepe van kwa , zou deze Vla n uit kinder liteitsv te slu opvang olle, bet amse regerin iten voor ied aalbar g e en toe beter wer ereen. k gankel ijke
O_M
AG_FEM
MA_MAA
TEKST: jade Yorks – FOTO’S: Koos Breuke l
Femma reag eerde op de minister met En daarop kwamen een een blog op www.femma.b paar verrasse e. nde reacties. Liliane werkte 13 jaar heb hee in de l graag kinder Je ziet in de ‘Ik heb opvang kin die kin nog gee . ‘Ik djes bijn deropvang van elk wij will n kinder gewerk a elke kindje, en en. Ik t. dag en ‘een mo of het kan weg naar de heel graag je hou nu ‘een eilijke’ een kin opvang ens ziek dt makkeli is. Ma eens dje. On lichting gaan. dat voo ar ik ben jke’ of s kindje te niet gaa Waaro van de r iede n wer voorzie het er m? Om zal zek worden zorg voo reen dez ken. Ma niet mee n wor wille er min , maa r mij. elfde ar den. Ik van soc stens r ik kies vaders Het zou Leren opvang twe vind niet ialisatie die soll voor de omgaa zeker moet , educati e dagen iciteren een half dat mo n met in fam kansen Voor andere eders e, en mij hee ilie of een jaar de die opv verof kin cursus l bela van oud plaats ang voo opgevange ons kin deren, ngrijke volgen zou n kun ers die leren d. r ons punten nen van samen kind zou leenstaa met twe den mogen belangr Wij wonen van inneme e wer nde oud in af bieden. ijk. Mij een stre het pril spelen, lere ken ouders n n kind er die dat bet n dele le beg hebben gaat wer of een almag lere ek met vee er dan n… l allochto in van het gaan het in ken niet n een om vaa . ze met leven Werke alleen gaan opvang k hee nen en nde twee met and tweeve l moeilij niet voo ook dat van dat kin werken rdiener ? Ik stem voo ere cult k. Som r de luxe der vind ik om ron r kinder uren, toestan . maatsch en elkaar teg s of enkel d te kom s en waa opvang voor de den mee Ik heb zelf enkwam appij en, schrijn voor iede r kan bij twe werken als waa gemaak kon mij en op ende eve de bev rin ik reen en t. Er is n kind kind was straat is voo olking. opvang rdieners. En veel arm op stra buren De tijd rbij. Wa de reke , dan kunnen at, veil enz ... oede had ik Maar s het ig, met één kin ningen hoog spelen? nu die opv wie dur oplope andere dje van de Dus ja, ang niet dezelfde n. Als kinder één loon hebben en kind van opvang ft nu nog zijn ze mee en lere nodig. kort ope naar de voor iede 2,5 jaar of haa r Dan n dan om zijn dat en, of opvang r kind gaan, , mij gaat er achter reen. hun kin met de zomaar . Mijn een gam n kind van bijna En er kind van dje elke Ze moeten leert om op 6, mij ecomp zijn al dus zek dag erg n kind drie maa straat late te spe uter, een wei er meer n van 10 ens tere len! hebben nden, plaatste nig plaatsen iPad of … Bet chtkan. mijn met and En zelf zou . Er mo er dan gsm te n kom al een ik het ere mo en. Teg achter eten ook zitten. plaats Annelee fantast eders.’ de tv enwoor Ik wil aanvra je zwa isch vin dig n gen als nger den om dat mijn kin bent. je al maa moet je kinder d ook con En er en op r den een tijd tact te kt dat te van want uitstap gen, is achtera pen om ook f is te stap gee je het hee pen l moeilij n oplossing ‘Als ont woordig . En oma’s , k om en opa haalmo terug zelf of ’s wer ‘mogen eke heb Werke wonen ken teg in nde oud ’ geniete vaak ik het ente ver. voorrec Zalig ers heb vang n. Ik heb is dat nodig. ht om ben wel 1 Zwe . Het Ik vin van al kleurver opvang 3 jaar eds, 1 is elke d dat die pra lang opTurks, schil nodig dag een mensen chtige zien 1 Gha hebben spreek inneme feest die tijd kindjes nees algemee . Ze brabbe om te , niet n. Voo elijk , 1 Iraa te die plaa zien dat len hun r hen naar de in Ber n Ned ns, en is een ts mo chem erlands die kin eigen 3 ‘wit kleuters gen initiati bijvoor tekes’. taal en der en hoo krijgen Ons kin chool ef beeld toch vers en zelf gee p dat gaan. van in derdag een goe als Elief* ze zov n Ik vin de wie Drie kin taan ze Daar verblijf d eel mo d het alte vingen g. elka werkte Kin djes ken rnatief belangr gelijk zij kin op het met Elie een bep . oppikke ar. Ik nen elka deren lere ijk dat djes op plei n ook erk f sam n voo ar. Ze van oud heel vee de kleintje en. studeert ntje. Drie r ze dan spre te tijd opv won s Ned en bij ers die mama’ l van ang nod . Ze is ek ik erlands elkaar elkaar. maar s stud niet van 45 en ig had al mo maakt in de eren of volgt et ze den. En allemaa achterg buurt tijd een lere ens haa en spe l niet kindje n Ned Dit mo opleidi rond uit. of kleu erlands len r stag al vro est me ng verp e som eg hier r, dat . De Zwe samen van mij wordt leegkun s late . De oud het Lilian n har eds de. Ze of vro t.’ ers vin doet dat e mama ege ure allemaa doorgezeg e den mij d. We n wer l volz zijn met via ken. Daa super, ook et. Het plaatsen is een 5 onthaa het OCMW (Speelh rom is . Maar van Tem het lmoede uis Ik vin iedereen klein dor p en eige d niet rs in Ste bele peu Elief* verz se en die opv dat er orgt mul vaak endorp teropva ouders. nlijk zijn ang wil, aparte ticultur regulie ng voo en we Daar er nog kan opv opvang mag je ele flexire opv zijn r ook niet te wei ang krij moet ang tere ouders die geen een ople nig ! geo Mo opvang gen, en ondersc niet bij chtkunn menteel rganise iding, hebben de ook heid erd wor en. Ze zoeken een wac heb ik . Maar volgen den voo heel goed. werk, allemaa in maken. deze htlijst zou je staan Dat doe ouders ... Een r werken ondersc l kindjes diverse elders 20-tal hebben n ze in origine heid mak de volgen op medewe school echt wel van wie de met een combin een cur en? Zij rksters toch ouders kin eren wer vast of sus gen mo deropv , net met eten een dat ik Speelhu tijdelijk k en ople van ang nod het niet bre met die het oog opleidi is Elie werkerv nemen ed iding ig en ouders ng volg f is om aan verblijf die gra aringsc waarom een bet en van werk door Kin erkend als ag aan voor mij ontrac er con te ger regulie de vda t. (ik heb d & Gez . Ik heb tact heb aken! r kind b of zelf kin ouders in.) geluk En ik erdag. Ik gee deren mo dat ik heb ikO_Femma_M f hen et zeg EI_5949.indd van Conny, op dat gebied alhun opv18angmoeke 18 en 20). Zij al eens raad en hebben minder zij ontha mag zijn en voorz respect goede ervaring . Met welges itster almoeder en geh telde Femma ad.’
Even helemaal niks doen. We kunnen het ons bijna niet voorstel wie heeft daar nu len want: tijd voor? De Nederla ndse tijdsfilosofe Joke voor een andere beleving Hermsen pleit van tijd dan we nu gewend zijn. ‘Nietsdo voorwaarde om tot en is een iets nieuws te komen. ’ Hoe gaan wij vandaag met tijd om? ‘Wij, moderne westerling en, hebben twee specifieke gen met tijd. Ten eerste ervarinhebben we er voortdure nd te weinig van. Er heerst een schaarste aan tijd. Dat is best raar je bedenkt dat we als omringd worden door veel tijdbesparende machines. We hebben die in ons huishoude n en ook voor bijvoorbeeld transport. Ondanks al die machines hebben we nooit eerder zo’n gebrek aan tijd gehad als nu.
‘jE KOmT TOT RUST DOOR TE RAAmSTAREN, mEDiTEREN, mijmEREN, OF SimpElWEG NAAR mUziEK TE lUiSTEREN’
tijdsfilosofe
joke Hermsen:
RT_5710
‘We zouden allemaal ger even Helemaal niks mo egeld eten doen’
.indd
44
Ten tweede denken we steeds dat de tijd sneller gaat. Dat heeft te maken met de technologische ontwikkelingen die elkaar snel opvolgen. Wanneer we net het ene apparaatje hebben gekocht om muziek te beluistere n, is er alweer een nieuw op de markt verschenen. We hebben daarom al snel het gevoel dat we achter de feiten aanlopen. Deze twee zaken – een gebrek aan tijd en het gevoel versnelling van tijd van – zorgen voor een jachtig en onrustig leven. We worden geleefd in plaats van te leven. We hebben het gevoel dat de tijd ons leven bepaalt in plaats van dat we zelf in de tijd zijn.’
[ 18 ]
18/02/15
13:47
ME I 20 15
O_M
AG_FEM
MA_MAA
RT_5710
.indd
[ 45 ]
45
Rupelm
Zelf in de tijd zijn, zeg je. Wat is dat precies? ‘De oude Grieken zeiden dat de tijd twee gezichten heeft: de goden genaamd Chronos en Kairos. De meest populaire is Chronos. Die zien wij als een opeenvolg ing van momenten. Het is een tijd die we zelf ooit meetbaar hebben gemaakt door hem in partjes te knippen: de kloktijd. Inmiddels meten we zelfs arbeid aan de hand van die kloktijd, met als gevolg dat de tijd tegen ons werkt. Dat zie je bijvoorbeeld in de zorg en in het onderwijs. Er is steeds minder tijd om aan patiënten te besteden en in het onderwijs moet er steeds sneller worden gestudeer d.
Tegenover deze kloktijd staat Kairos, de andere tijd. Dat is een tijd die veel meer een eigen ervaring is van de tijd. Dat bedoel ik met ‘in de tijd zelf zijn’. Het is het moment dat je tot rust komt en de kloktijd even vergeet. Je voelt niet meer dat je een gebrek aan tijd hebt. Het is daarom een veel prettigere tijd. Kairos betekent eigenlijk een intermezzo: even een pauze op die voortrazen de Chronostijd. Wij mensen hebben die heel erg nodig om in evenwicht te blijven.’ De Kairostijd lijkt mij veel aangenam er dan de Chronostijd. Is die tijdinterp retatie niet veel beter dan de gangbare Chronos?
‘De ene tijd heeft veel meer met ons zelf te maken; de andere is er om de wereld te structurer en. We hebben ze allebei nodig. Zonder kloktijd kan je niks organiseren en kunnen er bijvoorbe eld geen treinen rijden. Er is een evenwicht nodig tussen beide tijden. Nu lijken we vooral aandacht voor de kloktijd te hebben. Mijn stelling is dat we die andere ervaring van tijd steeds meer zijn kwijtgeraakt.’
[ 19 ] 20/04/15 15:26
onde
O_Femma_MEI_5949.indd
19
20/04/15 15:26
Tijdschrift
18/02/15
el X BC 6433 – 1099 Bruss , verschijnt
– maandblad
geluk? Je doet al een tijdje yoga. Draagt dit bij tot jouw ‘Ik doe yoga omdat ik het leuk vind. Een echt me-time ik allemaal momentje. Een uurtje dat ik niet denk aan wat Tijdens nog ‘moet’ doen, maar wel een uurtje ‘niets’ doen. ik hoever en lichaam mijn met bezig ik ben zo’n moment dus een ermee kan gaan. Ik doe het naast lopen. Het is ik les, ideale aanvulling op mijn sport. Vroeger volgde wel van maar nu doe ik het gewoon thuis. Ik hou er ook jaar op revorig ik ging Zo doen. te retraite een eens om en nu traite naar Spanje, waar ook aan yoga werd gedaan, gaan. zou ik dolgraag mee op retraite naar de Ardennen want er Maar je hoeft je deur niet uit om aan yoga te doen, kan. Als bestaat zelfs yoga tv, waarmee je zelf aan de slag om wat je het nog niet vaak gedaan hebt, raad ik wel aan geluk, want lessen te volgen. Yoga draagt zeker bij tot mijn je zorgt voor je lichaam en bent lief voor jezelf.’
niet in juli en augustus – P 106 334 – Urbain Britsi
meer ERIKA
erslaan 5 –
‘Erika Van Tielen werd geboren op 17 september 1983. Ze studeerde in juni 2005 af aan de Katholieke Universiteit Leuven in de Communicatiewetenschappen en combineerde gedurende twee jaar haar studies met de job van wrapster op de openbare jongerenzender Ketnet. Daarna werkte ze als presentatrice bij radiozender Studio Brussel en werd ze een van de reporters van het televi-
el 1030 Bruss
udens: Saartje Ge , e plooi valt d in es ll a ’ n ‘Als te ie n te ge is er tijd om
sieprogramma Vlaanderen Vakantieland op Eén. Eind mei 2013 verliet ze op eigen initiatief de VRT. Ondertussen werkt ze voor verschillende opdrachtgevers. Op haar blog www.erikavantielen.be volg je haar reilen en zeilen en leer je haar kennen als vrouw, als mama en als zelfstandige media-professional.
13:47
Alles wat platform, mijn eigen plekje op de online wereld. 100% bij mij ik post, is weloverwogen en moet voor de volle ik ben, passen. Mijn teksten en mijn foto’s laten zien wie lief en mijn wat ik voel en waar ik van hou. Gaande van mijn ik smeer kinderen tot de kleren die ik draag, de crèmes die mij kennen en de uitstappen of reisjes die ik maak. Je leert media-professioals moeder, als vrouw én als zelfstandige unal. Voor die laatste hoedanigheid is Erikavantielen.be tro wens hét essentiële duwtje in de rug geweest. Eindelijk durfde ik voluit te kiezen voor een carrière als freelancer. Niet alleen omdat de site mijn zelfvertrouwen enorm geeen aantal boost heeft, maar ook omdat ze me rechtstreeks bijzonder fijne jobs heeft opgeleverd.’
werk Een tijdje geleden schreef je op je blog dat je zocht. Hoe gaat het ondertussen met je professionele leven? de kranten ‘Die blog was zeker geen wanhoopskreet, maar Het was maken dat er snel van. Het is gewoon realiteit. te geraken. voor mij niet evident om opnieuw aan de bak dinNa mijn carrière bij de VRT wilde ik zo graag andere omdat gen doen. Maar ik kreeg soms gewoon geen kansen positief mensen een bepaald beeld van mij hadden, zowel reactie als negatief. Op die blogpost is dan ook heel veel werk Ondertussen hoeken. verschillende vanuit gekomen gelukkig. ik volledig als freelancer en dat maakt mij erg er enkele Ik krijg ongelooflijk fijne aanbiedingen en heb fijne opdrachtgevers bij. Het zijn niet alleen mediageboek voor richte jobs. Binnenkort ga ik trouwens ook een gerustmama’s schrijven. Geen guidelines, maar een soort vanuit mijn stellend happy geluksmamaboek, vertrekkend persoonlijke ervaringen.’
Hoe zit het met de combinatie van dat zelfstandige werkleven en je gezin? om mijn ‘Freelancer worden is de beste beslissing ooit Zelfs werk goed te kunnen combineren met mijn gezin. werken. toen ik nog voor de VRT werkte, kon ik vaak thuis five-job Het zou heel moeilijk zijn om mij in een nine-totempo en te steken! Ik werk graag hard, maar wel op mijn Mijn mij. voor wanneer ik het kan, anders werkt het niet vriend is cameraman, dus ook hij heeft heel onregelmatige uren. Gelukkig kunnen wij onze combinatie werk/gezin kunnen afgoed rond krijgen samen. Ik wil mijn kinderen slapen. gaan ze voor zien halen van school en nog kunnen het gevoel Ik wil niet in de stress van de file zitten. Ik heb freelance en dat ik mijn leven meer in handen heb sinds ik ook!’ dat maakt mij zeker gelukkiger! En de kindjes
belangOp je blog leren we de echte Erika kennen. Hoe rijk is die blog voor jou? ‘Mijn blog is op korte tijd uitgegroeid tot een belangrijke mijn pijler in mijn professionele leven. Het is mijn basis,
1
TIP
Blogschool blog@Femma’s het eerst haar Ontmoet Erika Femma voor en zal organiseert gastsprekers Op 9 en 10 mei is één van onze Van Tielen haar eigen blog. school. Erika de hand van inspireren aan ool deelnemers a.be/blogsch erd? www.femm Geïnteresse
19/03/15 16:15
20/04/15
I_5949.indd
Vertel Ik word gelukkig van dit gesprek met jou Erika. mij eens wat jouw ultieme geluk is? Uiter‘Ik heb alles wat ik nodig heb om gelukkig te zijn. of een aard mag er nog een geweldige job bij komen komt, is fantastische reis passeren, maar alles wat erbij kinderen extra voor mij. Het feit dat ik gezond ben en mijn meer je gezond zijn, is super! Hoe meer je nastreeft, hoe dingen vooropstelt. Daarna ga je alleen maar ongelukdroom kiger zijn als je die doelstellingen niet haalt. Ik bepalend nog wel en heb nog wel ambitie, maar dat is niet niet is, ben meer. Alles wat erbij komt, graag! Maar als het ik zeker niet ongelukkig, integendeel!’
[9]
[8]
[1]
O_Femma_ME
ERIKA: ‘dOORdAT JE mIndER wILT En mOET, hEb JE SOmS mEER.’
14:48
19/03/15 16:15 O_Femma_APRIL_5791.indd 8
O_Femma_APRIL_5791.indd 9