8 minute read
Kidical Mass maakt ruimte voor de volgende generatie
Ga even terug in de tijd. Weet je nog hoe het voelde om als kind je eigen buurt te verkennen? Na school zelf naar vriendinnetjes en vriendjes te fietsen? Te hinkelen op straat? Te voetballen op het pleintje? En kijk nu rond. Hoeveel kinderen zie je vandaag de dag nog zelfstandig door de publieke ruimte bewegen?
Hoe publiek is die publieke ruimte?
Je kunt natuurlijk meerdere redenen bedenken waarom we kinderen niet meer zomaar de voordeur uit laten fietsen. Maar één van de belangrijkste oorzaken is de inrichting van de publieke ruimte. Ondanks dat het woord “publiek” aangeeft dat deze voor iedereen zou moeten zijn, zijn er in de praktijk bar weinig kinderen die gebruik maken van dit gemeengoed.
Hierbij is onveiligheid het belangrijkste argument. Maar die (vermeende) onveiligheid is geen onveranderlijk natuurfenomeen, want de publieke ruimte wordt ontworpen door mensen. Helaas worden bij het uitdenken ervan geen rekening gehouden met alle gebruikers en worden kinderen zelden als uitgangspunt genomen.
En dat terwijl het zelfstandig ontdekken van de eigen leefomgeving zo cruciaal is voor hen. Zo bewegen ze meer, krijgen ze meer zelfvertrouwen en zijn ze simpel- weg gelukkiger. Bovendien is een (fiets) infrastructuur op maat van kinderen automatisch ook fijner voor iedereen. Bij meerdere Fietsersbond afdelingen is het ontbreken van zulke infrastructuur in hun gemeente een doorn in het oog. Hun manier om het onder de aandacht te brengen? Een Kidical Mass organiseren.
De massa herovert de ruimte - Fietsersbond Herentals
“Voor kinderen is het niet zo veilig om hier in Herentals te fietsen. Het gaat toch vooral om doorstroming van auto’s. Daarom wilden we een tegenstem laten horen.” vertelt Wim Peersman van de Fietsersbond Herentals. In de stad is er al een Critical Mass beweging.
Tijdens zo’n fietstocht gaat een grote groep fietsers tegelijkertijd de weg op. Door zich in een grote “massa” te bewegen kunnen andere weggebruikers niet anders dan rekening met hen houden. Dat maakt de Masses, een wereldwijd fenomeen, een redelijk veilige manier om als actieve weggebruikers ruimte op te eisen. Als recent opgerichte Fietsersbond afdeling wilden ze in Herentals graag inzetten op kinderen, maar bij de Critical Mass staan zij minder centraal.
“Er is écht een modal shift nodig. En kinderen moeten dat van in het begin al meekrijgen. Maar dan moet dat uiteraard wel veilig kunnen.” Uit het Fietsrapport 2022 kwam naar voren dat de fietsinfrastructuur in de gemeente een magere 4,6 op 10 kreeg voor kindvriendelijkheid. “Laten we dan een Kidical Mass doen” was één van de ideeën tijdens de eerste afdelingsvergadering. liteit dat ze veel huiswerk had meegekregen. Ze wist wat doen” zegt hij lachend. “We kijken het nu even aan, en organiseren volgend jaar opnieuw zo’n fietstocht.”
Ze stippelden een route met tien punten uit voor het gemeentebestuur, met daarbij een aantal goede, en een aantal verbeterpunten. Bij elk verbeterpunt werden er direct aanpassingen voorgesteld. “En die zijn redelijk simpel: het veranderen van voorrangsregels, het snoeien van heggetjes zodat alle verkeersdeelnemers elkaar kunnen zien, enzovoort” vertelt Wim.
“Op 24 april trokken we er op uit met zo’n 100 fietsers, begeleid door de politie en met de lokale politici in ons kielzog. Onderweg stopten we aan de punten en konden de kinderen er met stoepkrijt naar hartenlust tekenen. Mijn zoon van vijf heeft er enorm van genoten. En aan het einde bekende de schepen van mobi- www.niteize.be
Een fietsstraat vol kleine flandriens - Fietsersbond Halle
In 2019 was de Fietsersbond Halle één van de tien afdelingen die een Kidical Mass organiseerden. Eind augustus, het laatste weekend van de vakantie trokken zo’n 30 mini-fietsertjes door de straten van Halle. “Tijdens de ochtendspits zie je toch nog veel kinderen die met de wagen gebracht worden, en dat is jammer” vindt Lesley van de Fietsersbond Halle. Met de Kidical Mass wilden ze laten zien dat fietsen met en door kinderen plezierig is. De zelfstandigheid van de kinderen op de fiets is heel belangrijk voor hun ontwikkeling. Op een gegeven moment lieten ze de kinderen luid rinkelen met hun bellen. “Het was leuk om de omstaanders te zien reageren. Mensen werden er vrolijk van om ons zo te zien fietsen”.
Over een traject van vier kilometer trokken ze rustig naar een verkeersoefenterrein. Daar konden de kleine flandriens, sommigen niet ouder dan drie jaar, genieten van een sapje en een stuk fruit. Bovendien was het terrein voldoende groot voor de kinderen om te kunnen ravotten en te experimenteren op de fiets.
Met belgerinkel op de bres voor zone 30 - Fietsersbond Zwalm
“Eigenlijk wilden we al heel lang een Kidical Mass organiseren” vertelt Toon Petermans van de Fietsersbond Zwalm. “Er is werk aan de winkel om de gemeente verkeersveiliger en aantrekkelijker te maken voor fietsers; zeker voor de jongsten.
Munkzwalm wordt in tweeën gesneden door de Zuidlaan, een 50 km/u gewestweg, waar in de bebouwde kom geen enkele infrastructuur voor fietsers voorzien is. Hoewel dit al vaker als problematisch werd aangekaart en er twee lagere scholen in de directe nabijheid liggen, werd er jarenlang niets aan gedaan. Voor de ouders van schoolkinderen was die weg een reden om niet met de fiets naar school te komen. De roep om een zone 30, die ook al jaren in het gemeentelijk mobiliteitsplan stond, moest kracht bijgezet wor- den.” Met hulp van de twee aanpalende scholen en via Facebook riep de Fietsersbond de kinderen en hun ouders op om mee actie te voeren met een fietstocht.
“Met deze Kidical Mass pleiten we voor trager verkeer op de Zuidlaan zodat de zachte mobiliteit hier zich beter kan ontwikkelen en kinderen ook echt welkom zijn in het centrum van Zwalm.” belgerinkel. Toon kijkt er nog tevreden op terug: “Het was heel plezant om te doen, ook omwille van de steun van de scholen, de gemeente en politiediensten. Naast het begeleiden van de fietstocht samen met de andere vrijwilligers van de Fietsersbond, probeerde ik ook om met iedereen een praatje te maken om het belang van de actie te benadrukken. Het kweekt een samenhorigheidsgevoel om met zoveel fietsers te fietsen”. Het beste nieuws? Naast fijn om te doen bleek de actie ook nog eens effectief: het Agentschap voor Wegen en Verkeer (AWV) heeft gepland om een wijziging van de gewestweg door te voeren in het centrum van Munkzwalm en er een zone 30 van te maken.
Op een warme vrijdagmiddag om 16u00 kwamen uiteindelijk zo’n 50 fietsers samen om het traject te fietsen. De Zuidlaan werd ingepalmd met het nodige
Applaus van automobilisten - Fietsersbond Brussel
En ook in de hoofdstad bougeert het. Samen met zijn kinderen haakte Maarten Coertjens al meerdere keren aan bij de Critical Mass van Brussel. Daar trekt de Mass vaak meer dan 5000 deelnemers. Maar voor de kleintjes is het ook daar niet evident om die te fietsen. Zij konden alleen in de bakfiets mee. Toen Maarten in 2019 over Kidical Mass 1030 in Schaarbeek hoorde was hij meteen enthousiast.
“Ik dacht direct: “Oeh da’s leuk! Je komt fijn samen op zo’n manier, én je kweekt ook een bepaald bewustzijn door de ruimte op zo’n toffe manier op te eisen.” Veel kinderen willen wel fietsen volgens Maarten, maar ze mogen het niet onder de huidige omstandigheden. Zijn kinderen zijn vijf en zeven en lopen echt tegen dat gebrek aan autonomie in de openbare ruimte aan. Er zijn in Brussel dan ook nog steeds hele stukken zonder fietsinfrastructuur.
Na een rustige start in 2021 sierde de Kidical Mass 1081-2-3 al meerdere keren de straten in het Noordwesten van de grootstad. Op die manier kaartten ze al een keer de moeilijke verbinding met Dilbeek aan. Maar Maarten wil met de tochten vooral een vrolijk fietsfeestje voor de kleintjes organiseren. “Het is fijn om te doen” zegt hij “en de kindjes genieten er zichtbaar van.” Daarnaast is de aanspraak en uitstraling naar niet-fietsers positief. Soms applaudisseren automobilisten zelfs! Aan het einde voorzien ze meestal een fijn eindpunt, met iets lekkers voor de kinderen. Vorige zomer konden ze hen trakteren op ijsjes. “Als pedagoog moedig ik het gebruik van ijsjes bij dit soort initiatieven van harte aan!” lacht Maarten. Sinds 2020 groeit de Kidical beweging in Brussel. Naast Schaarbeek, Molenbeek, Brussel Noord-West en Anderlecht, zijn er dit jaar ook Kidicals in Vorst, Elsene en Laken. Samen goed voor meer dan 35 Kidicals in 7 verschillende Brusselse gemeentes.
“Onze missie is plezier maken en tegelijk meer ketjes op de fiets te krijgen. Door samen te fietsen versterk je het gemeenschapsgevoel en bied je ook een veilige omgeving voor beginnende fietsers. Op 11 september organiseren we met alle Brusselse groepen een grote Kidical Mass door het centrum van Brussel!” - aldus Leticia Sere - coördinator Kidical Mass Brussels.
Fiets mee met één van de de Kidicals in Brussel:
Instagram: @kidicalmassbrussels
Website: kidicalmass.brussels
