Torsdag
27.03.
Bil & motor
Det nye e-ordet El-bil. Stadig fleire tek det nye e-ordet i sin munn når dei skal kjøpe ny bil. Både miljøgevinst og pris freistar kjøparane. TEMA side 16–18
15
TORSDAG 27.03.  2014
16 BIL & MOTOR
3UÂ Y HQ 2SHO 9LQQ HQ 2SHO
%OL PHG L NRQNXUUDQVHQ Sn RSHO QR
2SHO 9LYDUR 3ULV HNVO PYD IUD NU
.203/(77 8767<57 0HVWHU 3UHPLXP XWVW\UVQLYn YHUGL NU HU Qn LQNOXGHUW L SULVHQ RSHO QR 6H XWVW\UOLVWH Sn RSHO QR 9HONRPPHQ WLO SUÂ YHNMÂ ULQJ
&2 XWVOLSS J NP )RUEUXN O NP *MHOGHU EODQGHW NMÂ ULQJ (XUR )UDNW RJ OHY RPNRVW 2VOR LQNOXGHUW L SULVHQ $YELOGHGH ELOHU NDQ KD HNVWUDXWVW\U ,PSRUWÂ U 2SHO 1RUJH $6
TORSDAG 27.03.â&#x20AC;&#x2030;â&#x20AC;&#x2030;2014
BIL & MOTOR 17
KONTROLL: Ved hjelp av nettbrett eller mobil kan du til ei kvar tid mellom anna sjü korleis det ligg an med lading av batteri, tidsinnstille oppvarming av bilen og starte og stoppe lading. Her demonstrerer Bjørnar Vikum Nissan Alle foto: Audun Hageskal Leaf sin versjon av systemet.
Kundane strøymer til el-bilane FĂ&#x2DC;RDE: DĂĽ Bjørnar Vikum skulle byrje ĂĽ selje el-bil for eitt ĂĽr sidan, tenkte han ÂŤĂĽ HerregudÂť. No sel han fleire elektriske enn vanlege bilar.
MOTOR AUDUN HAGESKAL audun.hageskal@firda.no 48151238
AERODYNAMIKK: Mange stussar pü designen av Nissan Leaf, og sÌrleg lyktene. Bjørnar Vikum forklarar at alt er laga bevisst for ü minske luftmotstand, og med det auke batteritida.
â&#x20AC;&#x201C; Sist haust tok det heilt av. Sidan dĂĽ har pilane berre peikt ein veg, seier Bjørnar Vikum hos AutoForum i Førde. Bilseljaren var sĂŚrs skeptisk, dĂĽ dei skulle byrje med salet av Nissan Leaf
1 &9 '$5 5 +! 25 $'$5 5 !/!) )* 16"1
; +1 . )! ) 2/! * $ 16"1
1 2% % && 7 5+))
%8'(855 151 && 1 <
//)2 2 1 *3
) ' 3 ) / */ ' # / #5 "06 0 6 ' 2 $ / 6 ' / "" ' " +
"-1( ) 3/ $$' "6"6 /2)/ %2 */ /& 1166 )$ ' ) / * $ */ ! )/' "+ " 1" ! 11 ) /$ $ ) # )' / 0 ' 106 ' "+ "
+1 3#,< && &&25 5$9 3 3 * )/ */ ' ! / ) 2/ ! / ) ) * )2 )' "6 6 4 "6 6 4 016 % 4 4 &' " 1 "
Âť
5$ ( "%8'2&$ 50
Framhald neste side
1 +! 2+(( 1# & 5 '+! )
+(.1 22+1 7<#7 ) ! $) **!) 1 / )* / ' !) ) * 5 )/ ! */ / $ */! $2 /* * ) ) ! ) /)5 2 /3 ) /#5' ) // 3 // 2 / ,
) - ' "+ ,,
1+) +1!9 $ ) 3 << -1 5 % 9 ! ) 6 3 3 +!) ' )# 1 #7< '-1 *#, , 67 , # :::/ $'5 ( /)+
18 BIL & MOTOR
TORSDAG 27.03. 2014
KJENNEMERKE: Lyktene i fangaren er eit av kjennemerka til Volkswagen e-Up.
i fjor vinter. Men no er skepsisen borte for lengst. I januar og februar registrerte firmaet sal av ni nye bilar frå Nissan. Samtlege av dei var den elektriske modellen Leaf. – Det er faktisk den modellen vi sel mest av, seier Vikum.
– Knirkefritt Noko av grunnen til at bilseljaren har lagt vekk alle fordommane mot el-bil, er kor få problem dei har opplevd med bilane etter at salet tok av. – Det har gått heilt knirkefritt, og eg vil kalle det ein kanonsuksess, rett og slett. Det var den mest selde enkeltmodellen i heile fylket i januar, og slik eg ser det, så treff den alle aldrar. Vi har kjøparar frå 20 til opp mot 70 år. Og jo meir ein køyrer den, jo meir diggar ein den, smiler Vikum. Med stadig fleire ladestasjonar på plass, trur han salet kjem til å auke ytterlegare. Og med skjermen i dashbordet på Nissan Leaf, har du mellom anna kontinuerleg oppdatert informasjon om kor nærmaste ladestasjon ligg.
på rett under 230.000. Av økonomiske fordelar er null årsavgift, gratis bompassering og gratis ferje (må berre betale for personane i bilen, ikkje sjølve køyretøyet). – Dét, saman med miljøgevinsten når det kjem til utslepp, er noko hovudårsaka til at så mange har gått over til elektrisk, spesielt som ein «nummer 2-bil», trur Vikum, som legg til at mange nok vert overraska når dei set seg inn i Leafen. – Mange trur at el-bilar er ei slags b-vare. Men det er jo ein ekte bil, og følast også sånn, seier han.
TAL Registrerte bilar frå forhandlarar i Førde i januar og februar. ▶ Peugeot iOn: 1* ▶ Peugeot Partner Electric: 3* ▶ Mitsubishi i-MiEV: 0* ▶ Volkswagen e-Up: 5* ▶ Volkswagen e-Golf: 6** ▶ Nissan Leaf: 9 *: Tal oppgitt frå forhandlar **: Førehandsbestilte bilar, tal oppgitt frå forhandlar
Kjøper usett
Også naboen til AutoForum, Berge & Co, har merka oppsvinget i el-interessa i Sunnfjord. Volkswagenforhandlaren tok inn sine første el-bilar i form av e-Up i november i fjor. Pågangen har vore stor, ifølgje Anne Berit Voll Aasen. – Vi var veldig spente, men det har gått veldig bra. I juni kjem demobilen av Golf i elektrisk utgåve. Men allereie Økonomi har vi selt seks av Eg vil kalle det ein den modellen, og På grunn av låge kanonsuksess, det utan markavgifter, ligg el-binadsføring. Folk lane også lågt i utrett og slett kjøper den utan å salspris samanlikBJØRNAR VIKUM korkje sjå eller na med like modellar med forbrenningsmotor. prøve bilen, og det er heilt spesiTil dømes vil ein Volkswagen elt. Vi merkar godt trykket, seier Golf ligge på i overkant av Voll Aasen. Totalt køyrer kring 15 av Volks250.000 kroner i elektrisk versjon, medan Nissan Leaf startar wagens el-bilar i form av e-Up på
PANEL: Navigasjon som viser kor nærmaste ladestasjon er til ei kvar tid, er berre noko av utstyret det du finn i Nissan Leaf. vegane i fylket ifølgje bilseljaren. Men med Golfen trur ho talet vil auke mykje. – Slik det ser ut no, så er det ingen tvil om det, seier Voll Aasen.
LADING: Du finn to inngangar for «drivstoff» – ein for hurtiglading og ein for vanleg lading.
TRADISJONELT: Volkswagen e-Up har tradisjonelt VW-design. Her skal dei som har hatt same merke tidlegare kjenne seg att.
TORSDAG 27.03.â&#x20AC;&#x2030;â&#x20AC;&#x2030;2014
BIL & MOTOR 19
%
C > &<&-+ .3= +7&+ 1 " $(2 6 ? < * 7< @ ?<7<B6 ?< + < ) (7<6 -6 <3 6 ? -#7 @&+< 6$'?) &+()? 6< & 06&7 + C > 6 + 7* &) 7-* 6 $?6<&# 6&@7<- (<&@ -# *-67-* ('/6 3
%
"! &&
! &&
A ?<-* <&7( ()&* +) ## A &-: * %&++# +# -# &6 $/B<< ) 6 A ( )B7 -6 + A (7< 6&/6 70-6<70 (( A .!4 ) <<* < )) )# 6 A (&++<6?(( < 6 << *:*?)<&% ?+(7'-+ A )3 @&+ ?7$ &7 6 -6 + -# ( A '/6 -*0?< 6 * * 6
* 7<' 6+ 6 & ?6- 7 (-))&7'-+7< 7<3 C > 6&@7<- -6 6?( (-* &+ 6< ('/6&+# " >%9 = ):.DD (*3 >%?<7)&00 ..D%."9 #:(*3 )) +B C 0 67-+ &) 6 7 )# 7 * ! 6:.DD3DDD (* +B &)7# 6 +<& .> 67 6?7<% 7(B<< )7 7# 6 +<& -# .D 67 @ & 77&7< +7 3 6&7 + &+()3 6 (< -# ) @ 6&+#7-*(-7<+&+# 63 67 @#& < (-** 6 & <&)) ##3 C 6 &< <&) B6 #?+7<&# &+ +7& 6&+#3 <7<B67+&@ < 0 @ &) < &) ( + @@&( 6 06&7 (7 *0 ) <3 #6 +7 < ( *0 +' 0 6&- 3
((!---
%$& &&
$$ &&
$% &&
<< 6 7?(7 77 + * C %! -# 7&#+06&7@&++ 6 + C 9 ) +7 6 6 C + $ )< +B C = * 7 ** 06&7 )/+< 7&#+ -# %< (+-)-#&3 C 57 +B # + 6 7'-+ &) 6 $ 6 7< 6( *-<-6 6 -# ) @ ?<7)&00 & <&)) ## < &+< 6&/6 7-* 7< 6 & 7<&) * &) +7 ?<@ + &# 7&#+3 -* &++-* -# 06/@ ('/63
)) +B C 0 67-+ &) 6 7 )# 7 * ! 6:.DD DDD (* +B &)# 6 +<& .> 67 6?7< 7(B<< )7 7# 6 +<& = 67 ) ((# 6 +<& -# &++<&) .D 67
C @ & 77&7< +7 3 6&7 + &+()3 6 (< -# ) @3 -*(-7<+3 ) @ 6< /6 3 67 @#& < <&)(-** 63 <7<B67+&@ -# 6# 6 0 @ &) &) 6 ( + @@&( 6 06&7 (7 *0) + 3 C 9 6&@7<- -6 6?( (-* &+ 6< ('/6&+# = ,%9 " ):.DD (* >%?<7)&00 .D"%.!D #:(*3 A !%!. *#:(*3
C %! 6&@7<- -6 6?( (-* &+ 6< ('/6&+# " 9%9 9 ):.DD(*3 >%?<7)&00 ..,%.!! #:(*3 A %8> *#:(*3 C = 6&@7<- -6 6?( (-* &+ 6< ('/6&+# = ,%! 9 ):.DD (* >%?<7)&00 .D"%.>, #:(* A %9D *#:(*3
$ $' " + , " $ " " ' $ * ' " ) " ' % "$ " '
TORSDAG 27.03.â&#x20AC;&#x2030;â&#x20AC;&#x2030;2014
20 BIL & MOTOR
'
,2 -) 2 ** ! 084 ?(-; 5&)>+ 2 +>3" +% ! 7*@;; +7 72+ ; * ! ""5/ 2 **
>- "/5 + *5
= 3 #A '
- % # "* )%%) ) " %$()1)) - , ! # ' - '* ( !%$)'%"" - *)% () ') ()%&& - $%$ $0'",( - $( $(%' - % (%$ *)%# ) (! !" # $" - % !%$) !) - *)% )
# #& ! ( ' !' ! # ! ! & $ !# ! &
'
$ )))
,2 -) 2 **
- $( $(%' - , ! # ' - '* ( !%$)'%"" - *)% () ') ()%&& - $%$ $0'",( - % (%$ *)%# ) (! !" # $" - % # "* )%%) ) " %$()1)) - % !%$) !) - *)% ) - #% - " !)' (! *() ' $ + 1' '( ) - &&) " ! ) " $ '+ !)
! 15* "5/-;5>; 5 ! 1+? ; *5 (+7 ! ** 5; 7;1;" -% 5 ! 5 /- ; +) 5 ( (-; 5(15 /% 7( 7*)15; ! 15* *5>; 5 ! 15* 72/5; +>3" +% 5 ! 7*@;; +7 72+ ; * ! 15* 72/5;7%5(++ ! 2/5;72 + 5
>- "/5 + *5
'
$=3AAA '
,2 -) 2 ** ! ""5/ 2 ** ! 7*@;; +7 72+ ; * ! 15* *5>; 5
>- "/5 + *5
=A3.#A '
- " !)' (! (%") ! - 1!! " ' )) "2((,() # - '* ( !%$)'%"" - *)% ) - $%$ $0'",( - % (%$ *)%# ) (! !" # $" - ! $$( ) ' - + ( %$ # . (! '# % ', ! # ' - % !%$) !) - " !)' (! *() ' ') 1' '( ) # # $$ - $( $(%'
<9 3 #A ' (-*+3 , ; ++( + **
" " ( " " (
#< 3 #A ' (-*+3 , ; ++( + **
(
"
" " ( " " " "
) #) * # # ' %! #', # % ! # ' !! % # ' ! %% # % # '%% # '" # ' %, '# % # ) % # ' ) #)% ) + # ' # # #%' %% % # ' *' # #) " ) #) # ' # * ' # % #' "
$083 #A ' (-*+3 , ; ++( + **
"
" " ( " " " ( "
# * #' # " #% * ' # ' " ' ' % # '#, * ') # # %! % % # # # " ** # ' ) ' "
!!!
TORSDAG 27.03.â&#x20AC;&#x2030;â&#x20AC;&#x2030;2014
BIL & MOTOR 21
Dette er bilene med Norges beste nybilgaranti:
% %( # , ,* # ! % # # ( % + ( # * # ( & #% # (
) "---
Hyundai Santa Fe. Stor SUV i premiumklasse. Fra kr 520 950,-*
Hyundai ix35. Den norske folke-SUVen. Fra kr 277.590,-*
Hyundai ix20. Liten MPV med behagelig innstegshøyde. Fra kr 225 950,-*
Hyundai i40 stasjonsvogn. Romslig familiebil med moderne design. Fra kr 308 950,-*
Hyundai i30 stasjonsvogn. Mellomstor familiebil med mye plass. Fra kr 227 950,-*
Hyundai i20. Bybil med sans for langturer. Fra kr 172 950,-*
* Veiledende pris levert Førde. ä&#x17E;šrsavgift og metallic lakk kommer i tillegg. Bildene kan avvike fra tilbudt modell. Vi tar forbehold om trykkfeil og endringer. **Garantien gjelder syv ä&#x;&#x201C;r, alternativt kjørte 200 000 km. Garantien gjelder alle Hyundai personbiler 2014-modell, kjøpt i 2014. Hyundai H-1 har ogsä&#x;&#x201C; syv ä&#x;&#x201C;rs garanti med 150 000 km. Taxi har tre ä&#x;&#x201C;rs garanti med 100 000 km.
Hyundai Veloster. Kultbil med fremtidsrettede løsninger. Fra kr 349 950,â&#x20AC;&#x201C;*
Hyundai i10. Praktisk bysjarmør. Fra kr 137 950,-* **
Som eier av en Hyundai trenger du kun følge bilens vedlikeholds-
og finne din nĂŚrmeste forhandler. Kvaliteten opplever du best selv,
TORSDAG 27.03.â&#x20AC;&#x2030;â&#x20AC;&#x2030;2014
22 BIL & MOTOR ANNONSE
" #' ' ) " ) " ) " #'
" # ## # " * ( " ) ' * (## ) " #' ! " * ' " " # " " ' " " " " " #' " " ' ' " ## " # ( # '' " ! # ' " # #
" " " " " '"(' "# # ( ) " ('# '' " # ! ) "' " # *" " ) #'" ' '# #' "#' ! " ( ' ) # ('# ) " ' $ "# " ' (' " ! " ( " ) " ) " ( " ) " ' ) " ' !
' ' % '(#" ' (* ' + ' !% " ,# " ' # " (! ( " '& * ' ' , * ' !$ ' $ " '#"* ' # $' '& ' ** # ( ** * (#! * ' & ' # ( * " (* '! * (*' * * (#! ' % ( * * * ' (* & '+ '
, '* , & & ' (#! ( ' ' #(( $ , * * # ' *' % ' " " , +* $' '&
# ' " " " " " ## ' *" #' # " " " # ) # % # ! " ) " " ) ## " & " (" # #' "#' (') ) # " '"(' " ' ' " "' ( "! ' *" " ' # ) "# " ) " ) "(' # '!
" " '' " " " ''
) # ## " ' # #' #' " ) #) # ('#'*"! ' *" ( ' # ) # " '' " " " # !
!$" $ # #
#
TORSDAG 27.03. 2014
BIL & MOTOR 23
RETRO: Kawasaki W800 SE er eit eksempel på dei nye retro-syklane som er på full veg inn på marknaden.
Alle foto: Audun Hageskal
«Gammalt» nytt ▶ Retro-MC på full fart inn på marknaden FØRDE: Ein mild vinter og tidleg vår har ført til at Førde Motorsport allereie har selt like mange motorsyklar som i heile fjor. Og no er det retro-stil som er in.
MC AUDUN HAGESKAL audun.hageskal@firda.no 48151238
– Vi ser tydelege trekk frå 80- og 70-talet på ein del av syklane. Og til dømes denne Kawasakien er inspirert frå britiske motorsyklar frå 60-talet, seier Rune Soleide, dagleg leiar ved Førde Motorsport, medan han triller sykkelen ut i sola. Telefonen står knapt stille, og det er tydeleg at vårstemninga set fart i MC-salet. – Det er ganske vêravhengig, seier Soleide og ler.
Kafe-sykkel Ifølgje Soleide er retro-trenden på full veg inn på marknaden. Og etter at bildesignet dei seinare åra har opplevd relansering av både Volkswagen Boble og Mini, så har motorsyklar hengt litt et-
ter. Men ikkje no lenger. Designet er nakent. Minst mogleg ligg skjult bak deksel, og motoren er heilt blottlagt. Likevel held syklane ein stilfull og balansert utsjånad. – Dette er det eg vil kalle ein kafe-sykkel. Det er den du køyrer når du skal ut og vise deg fram litt, og har slått veldig godt an. Salet aukar av denne typen syklar, og det kjem fleire og fleire modellar, forklarar Soleide.
Gatekjempar I tillegg til den retro-syklane, er dei velkjende streetfighterane like populære som før, og vel så det. Og ifølgje Soleide har det skjedd mykje på få år med dei fleste merke og modellar. – Dei nye streetfightermodel-
lane gir ei betre køyreoppleving enn tidlegare. Dei er meir stabile, har betre respons på gass og brems, er stivare og i det heile teke meir gjennomført og betre, forklarar han, og legg til at det einaste som stort sett er likt dei tidlegare modellane, er talet merkjer, seier Soleide. Og det treng ikkje lenger koste skjorta å kjøpe ny sykkel. Ifølgje Soleide er stadig fleire ute etter ein brukt MC til mellom 60.000 og 100.000 kroner, men for den prisen kan ein også få ein ny sykkel. – Honda har også satsa på nokre billegare modellar. Dei rimelegaste startar på kring 60.000. Mange kjem og vil ha ein brukt sykkel til den prisen, og blir overraska når dei ser at dei faktisk kan få ein ny til same pris.
Spissare linjer
Dette er det eg vil kalle ein kafe-sykkel. Det er den du køyrer når du skal ut og vise deg fram litt RUNE SOLEIDE
Også offroad-syklane har fått eit andletsløft, ifølgje den daglege leiaren. Medan ein i fleire år har vore prega av runde kantar, er det no tydelege linjer som pregar dei litt større syklane. Soleide viser fram to Honda-modellar for å illustrere endringa – ein med design frå 2006 og ein frå 2014. – Ein ser at på same måte som med retro-syklane, så er det eit mykje tøffare preg, seier Soleide.
2006: Runde formar og mjuke linjer prega denne Hondaen i 2006.
2014: I år er dei runde linjene byta ut med skarpare og råare design.
DIFOR KØYRER RUNE MC – Køyreopplevinga er den største årsaka. Du tek lengste vegen heim når du køyrer motorsykkel. Det kan ikkje samanliknast med å køyre bil. – Ein er meir ut i det fri. Du ser vegen på ein ny og annleis måte. – Prisen. Samanlikna med bil er det veldig rimeleg både i innkjøpspris og drift. – Parkeringsmoglegheitene er så utruleg mykje større med ein MC som tek berre
ein brøkdel av plassen samanlikna med ein bil. Det gjer den særleg eigna til ein erstatning for ein «nummer to-bil». – Det er sosialt. Miljøet er godt, og ein helsar på alle andre som køyrer sykkel. Det får du ikkje med bil. Vi køyrer ofte fire-fem stykk, drikk kaffi og køyrer heim att. Kor ofte gjer ein det med bil? Rune Soleide
24 BIL & MOTOR
TORSDAG 27.03. 2014
_Ì eP][TVT QX[Pa
B_TbXP[QX[Pa h WT[XZ^_cTa ^V QÌcPa TXV]T _aXbPa *OHFO FLTUSBLPTUOBEFS *OHFO SFCFIBOEMJOH «ST HBSBOUJ
~ BcßabcT P]cXadbcZYTST] X =^aVT ~ 8]]cX[ $ Ìab VPaP]cX eTS QTWP]S[X]V Ußa QX[T] Ta ! Ìa
40(/ "/5*36454&/5&3
ZSBOF ' SEF t UMG
W 4IFMM J 4PHOEBM UMG
%V GJOO PTT J 4PHOEBM PH Q« ZSBOF J ' SEF J USJWTFMTGZMLFU «S NFE CJMQMFJF BOUJSVTU TBOECM«TJOH
' # &# ! # ($& )
# ( & # $ # # # # # # & " & #"!
( # $ & ( )# ( ! # '$ & )# $ # ( & ( & # $ '# & ( ( &$ ( ! ' ( & & # $ & ( &) & # # $ $$ $& & $ & ( #$ # &# $ & '& & $ # )$ # ! & # ! """
" """
" ) " "& " ) & & * "& ' * # $ )"& ( * # * $ ) )) " & &
TORSDAG 27.03.â&#x20AC;&#x2030;â&#x20AC;&#x2030;2014
" " % % " & %" " " " "
" $ ' " " # " ' '
BIL & MOTOR 25
TORSDAG 27.03.â&#x20AC;&#x2030;â&#x20AC;&#x2030;2014
26 BIL & MOTOR
Â&#x161;Ä&#x2026;œ¯°¼œŠ Œœš¯¸ŒÂ°¼œ IU§ 7R\RWD )ÂşUGH
7R\RWD $XULV ' ' $GYDQFH NP NU
7R\RWD $YHQVLV KN 3UHPLXP 6NLQQ LQW VWY NP NU
7R\RWD $YHQVLV KN ' &DW $XW VHGDQ NP .U
7R\RWD 8UEDQ &UXLVHU [ (OHJDQW NP NU
Â&#x160;°ŠÂœŠ Œœš¯¸ŒÂ°¼œ ÂŞÂśÄ&#x2026; Â&#x2DC;³½³¸¼ Â&#x160;Ä&#x2DC;œ¨Š~ $XULV ' ' $GYDQFH NRPEL $XULV 6RO NRPEL $YHQVLV ' ' 1DYLWHFK VWY $YHQVLV ([HFXWLYH KN DXW VWY $YHQVLV 1DYLWHFK VHGDQ $YHQVLV ' ' 6RO VWY $YHQVLV 6RO VWY $YHQVLV KN EHQVLQ VHGDQ $YHQVLV KN GLHVHO VWY $\JR 007 NRPEL &RUROOD 6RO VHGDQ &RUROOD VHGDQ &RUROOD ' ' 6RO NRPEL &RUROOD 6RO NRPEL /DQG &UXLVHU 9; 689 YDUHELO 3ULXV 3UHPLXP NRPEL 3ULXV +6' ([HFXWLYH NRPEL 5$9 ([HFXWLYH 689 5$9 6SRUW 689 5$9 ([HFXWLYH 689 5$9 $XW 689 9HUVR ' ' IOHLUEUXNVELO <DULV 6RO 6SULQW NRPEL <DULV 6RO 6SULQW NRPEL
NP NP NP NP NP NP NP NP NP NP NP NP NP NP NP NP NP NP NP NP NP NP NP NP
NU NU NU NU NU NU NU NU NU NU NU NU NU NU NU NU NU NU NU NU NU NU NU NU
$QGUH PHUNH 9: 7RXUDQ 7', V +LJK DXW 9ROYR 9 7', VWY 5HQDXOW &OLR NRPEL
NP NP NP
NU NU NU
3ULVDQH HU LQNO RPUHJ DYJLIW JDUDQWL RJ VHWW KMXO $WWHUKDOG RP WU\NNIHLO RJ VHOGH ELODU 9L KDU RJV¤ IOHLUH EUXNWELODU .RP LQQRP RVV IRU ¤ VM¤ DOOH ELODQH HOOHU J¤ LQQ S¤ WR\RWD IRUGH QR IRU IXOO RYHUVLNW RJ PHLU LQIR RP NYDU HLQVNLOG EUXNWELO
7R\RWD )ºUGH $6 6WHLQDYHJHQ )¡UGH 7OI ZZZ WR\RWD IRUGH QR
$/:$<6 $ Â&#x2020;Â&#x2030;Â&#x2DC;Â&#x2DC;Â&#x2030;Â&#x2013; :$<
OLJEFILTER: PĂĽ servicen sjekkar og byter mekanikar Dan-Inge Elvebakk olje-
â&#x20AC;&#x201C; Ingen b FĂ&#x2DC;RDE: â&#x20AC;&#x201C; Ingen bilar er perfekte. Om du vil at din skal vare lengst mogleg, er det alltid noko du bør passe pĂĽ, seier mekanikar Dag-Inge Elvebakk.
MOTOR AUDUN HAGESKAL audun.hageskal@firda.no 48151238
Oljen strøymer ut av bilen, medan Elvebakk gjer klar nytt oljefilter. Vüronna pü verkstaden
er i full gang, og den rolege vinterperioden er i ferd med ĂĽ gĂĽ over i klargjering av bilar til sommar- og ferietid. â&#x20AC;&#x201C; Fleire bilmerke skryter av at ein kan køyre opptil 30.000 kilometer utan ĂĽ skifte olje. For mange er det tre ĂĽrs køyring, og det er altfor mykje, seier teknisk leiar ved Førde Bilservice AS, Morten Lundh. â&#x20AC;&#x201C; Mykje har endra seg, og det er ikkje stort ein kan gjere sjølv lenger. Men eit par punkt er likevel verd ĂĽ merke seg, seier Lundh, som saman med mekanikarane Dag-Inge Elvebakk og
TORSDAG 27.03. 2014
BIL & MOTOR 27
filteret. – Rette innsatsfilter tyder på eit bra filter, seier mekanikaren.
Alle foto: Audun Hageskal
bilar er perfekte Hallgeir Kalland gir deg tipsa som både gjer bilen din klar til våren og gir den lengre levetid.
– Ikkje slurv med dekka Ein del har allereie lagt om til sommardekk, og stadig fleire finn fram jekken. Men for dei som ønskjer å ta vare på både bil og tryggleik, har Elvebakk eit par gode råd. – Det er faktisk mange som hiv på sommardekka frå i fjor og køyrer i veg utan å sjekke lufttrykket. Dei tenkjer kanskje «det var bra då eg sette dei vekk, så då er det bra no og», men alle må måle at
Fleire bilmerke skryter av at ein kan køyre opptil 30.000 kilometer utan å skifte olje. For mange er det tre års køyring, og det er altfor mykje MORTEN LUNDH
det er rett luftmengd i dekka før dei køyrer av garde. I tillegg er det viktig å sjå på rotasjonsmerket på dekket, og passe på at det er montert slik at det rullar rett veg. Det er første bod, seier mekanikaren. Han oppfordrar også til å ta tak i dekket og kjenne om det er slark i hjulopphenget når det nye dekket er på plass. – Hjulet skal sitje godt fast, seier han.
– Saltet et bremsene Når dekka er på plass, er Kallands tips å kontrollere det som
KUPEFILTER: Vinteren kan føre til fukt i kupefilteret. Når varmen kjem, kan det oppstå sopp i filteret.
ligg nærmast hjulet: Bremsene. – Etter ein vintersesong med mykje salt på vegane, er det fleire punkt ein bør gå gjennom for å sikre at ein effektivt kan stoppe bilen ved neste behov, påpeikar Kalland. – Når du skiftar dekk, sjekk om bremsene har mykje rust. Saltet et opp bremsene og kan også gjere skade på bremserøyr, som i verste fall vil føre til at neste gong du bråbremsar, så er effek-
»
Framhald neste side
TORSDAG 27.03.â&#x20AC;&#x2030;â&#x20AC;&#x2030;2014
28 BIL & MOTOR
RUST: Etter mange münader med salting, er det mykje rust pü büde bremser og understell. Morten Lundh viser korleis bremserøyr kan fü kraftig slitasje og mü bytast. I verste fall kan ein miste bremsene om røyret er for dürleg. ten tilnÌrma null. Nür du sü har skrudd fast hjulet, ta tak i det og kjenn at det gür godt rundt og bremsene ikkje er pü, forklarar Elvebakk.
â&#x20AC;&#x201C; FĂĽ pĂĽ underspyling Men det er ikkje berre bremsene som fĂĽr hard medfart av saltet. OgsĂĽ lakk og understell treng
bĂĽde førebyggande og etterbehandling for ĂĽ haldast ved like. â&#x20AC;&#x201C; Ă&#x2026; fĂĽ pĂĽ understellsbehandling frĂĽ starten er alfa og omega, seier Elvebakk, medan Kalland skyt inn at ogsĂĽ lakken treng behandling. â&#x20AC;&#x201C; Piggdekkstøvet sit godt i lakken og kan skape rust. SĂĽ ein skikkeleg vask med underspyling
er viktig no etter vinteren, seier mekanikaren.
â&#x20AC;&#x201C; Ikkje vent til juni Med enda nokre mĂĽnader att til sommarferien, er det nok mange som føler dei har god tid pĂĽ ĂĽ gjere bilen klar til ĂĽrets store biltur. Det er ikkje mekanikarane einig i.
â&#x20AC;&#x201C; Vi ser kvart ĂĽr dei som kjem inn dagen før dei skal ut pĂĽ bilferie og skal ha bytt bĂĽde olje, oljefilter og kanskje ikkje har vore pĂĽ service sidan ĂĽret før. Ein tommelfingerregel er at ein generelt skal ha service kvart ĂĽr, ogsĂĽ etter at den som følger med bilen ved kjøp har gĂĽtt ut. Du kjem langt med det, seier Elvebakk,
som anbefaler folk som skal bruke bilen mykje i ferien ĂĽ vere ute i god tid. â&#x20AC;&#x201C; Eg vil anbefale ĂĽ sette av litt meir tid enn berre dagen før avreise, og heller vere ute i god tid. Det er betre enn ĂĽ fĂĽ ferien utsett pĂĽ grunn av manglar eller feil som tek lengre tid ĂĽ rette opp, seier Elvebakk.
MEKANIKARENS FEM BESTE TIPS â&#x2013;ś Følg alle servicar. Sjølv om dei som følgjer med bilen gĂĽr ut, sĂĽ hald fram med ĂĽrleg service pĂĽ verkstad. â&#x2013;ś Skift olje kvart ĂĽr. Nokre bilmerke seier ein kan køyre 70.000 kilometer utan ĂĽ skifte olje. Det er altfor mykje. â&#x2013;ś Gi bilen din ei understellsbehandling sjølv om den er ny. â&#x2013;ś Sjekk lufttrykk, rotasjonsretning, rust og slark i hjuloppheng nĂĽr du skiftar dekk. SjĂĽ om bremsene har mykje rust pĂĽ seg.
â&#x2013;ś Vask bilen godt, ogsĂĽ med underspyling, og sĂŚrleg under og etter vintersesongen. Og hugs at litt vedlikehald sparer deg for dei store utgiftene i lengda.
' $ ) $ # !
BREMSER: Hallgeir Kalland sjekkar bremsene.
...OG FEM TING DU ABSOLUTT IKKJE BĂ&#x2DC;R GJERE â&#x2013;ś Tja, det var ikkje sĂĽ lett, men ein kan jo starte med ĂĽ berre fylle drivstoff og sjĂĽ vekk ifrĂĽ absolutt alt anna. DĂĽ gĂĽr bilen framover, men det seier stopp etter ikkje altfor lang tid.
( % ' %
â&#x2013;ś Dropp EU-kontrollen og andre servicar. Før eller seinare vert ein stoppa i kontroll og avskilta, men truleg har bilen falle frĂĽ kvarandre før det.
% ) "
â&#x2013;ś Aldri vask bilen din, korkje utvendig eller innvendig. Og pass pĂĽ ĂĽ ikkje bruke polering, sĂĽ du er sikker pĂĽ ĂĽ ikkje stoppe rusten frĂĽ ĂĽ fĂĽ tak i eventuelle smĂĽskadar i lakken.
$ "## ) $ !
â&#x2013;ś Ta flest mogleg smĂĽ turar nĂĽr det er kaldt ute. Ikkje bruk motorvarmar, berre start opp og køyr, pĂĽ den mĂĽten skaper du mest mogleg sot, sĂŚrleg med dieselmotor.
"$% $ !
$ %%
% %% # % %
! """ !
â&#x2013;ś Alltid køyr pĂĽ lĂĽgt turtal. Aldri gi pĂĽ ĂĽ fĂĽ turtalet opp, sjølv ikkje i oppoverbakkar. PĂĽ den mĂĽten fĂĽr du sota ned det meste pĂĽ ein grundig og effektiv mĂĽte. Kjelde: Mekanikar Dan-Inge Elvebakk saman med Hallgeir Kalland og Morten Lundh.
DRIVSTOFF: â&#x20AC;&#x201C; Berre fyll drivstoff og sjĂĽ vekk ifrĂĽ absolutt alt anna. DĂĽ gĂĽr bilen framover, men det seier stopp etter ikkje altfor lang tid, seier Dag-Inge Elvebakk.
TORSDAG 27.03.â&#x20AC;&#x2030;â&#x20AC;&#x2030;2014
BIL & MOTOR 29
& , $ "0 ." , & 1 0 ! & $ .& , . "& ! " . " , 1 "$ . & , $ 2 , ( , * / . " 2 , ..& ,.& , ..0 .1 " 1 " ,* ,1 , " ,# & ) ) . "' /# " . ) " . -& $ 1 & $ , ) ,& $ " ,# & ) ) . "% . ) " ,* & $ . ! .& -$ , 0., $ " " 1 $ $ "". "( 2 $
! " $ + !
/ . # , ( $ .
TORSDAG 27.03.â&#x20AC;&#x2030;â&#x20AC;&#x2030;2014
30 BIL & MOTOR
,
#( *&8*",. 4 ' . & & /*' 8#& 8#/ ( *44 7. /4" #& (
" -" '0 &/ # * " & (+!%!00 ( /& # #(%&- '8 - & %!!0 /#( 2,.#8 4& # 5 .21:-::: %' *&8* 0: 7''7' +15 !% 74 /%#(( #(4- 4 *./%*4 %. 0)-):: " && ,.#/ . . #(%&- '8 4 & .#( /" * 4 .'#( 9. %$ ' # 4#&& -
" -" '0 &/ # * " & (+!%!00 ( /& # #(%&- '8 - & %!!0 /#( 2,.#8 4& # 5 .21:-::: %' *&8* 0: 7''7' +15 !% 74 /%#(( #(4- 4 *./%*4 %. 0)-):: " && ,.#/ . . #(%&- '8 4 & .#( /" * 4 .'#( 9. %$ ' # 4#&& -
&7//, %% ' *&8* *( && %(#%%, %%
7''7', %% #(4 .!$7&, %%
.8# , %%
& 0 & 0 & 0 & 0 & 0
$ & #$ *"* *
& ' % ,
&7//, %% ' *&8* *( && %(#%%, %%
7''7', %% #(4 .!$7&, %%
.8# , %%
& 0 & 0 & 0 & 0 & 0
$ & #$ *"* *
& ' % ,
) * 3 )/ ") ) " " ") ( " / 3 */ 3 4 " 3" $) 1!( )* ) * / ) / ) ( (* ( ") )2 0 #5 , -#55 "1 2/* %% #0! 1 - & +5 +5 , '( " 3" * * " ) ) % )/ / ) *" */ ) ( // ) " /)4 ( 3 */) 2/*/4)( ) " 3" % "" ( " -3" 3" )* " " 3" 3" )*( "(
3-&% 1 $" 1 1 3+( 1 '$66 +..6 &) : $( " #/
, ) %) - % $) )) $,%) % .)) %
#
0
#
!
+ 6- $)" 1
!
#
BIL & MOTOR 31
TORSDAG 27.03.â&#x20AC;&#x2030;â&#x20AC;&#x2030;2014
80*8< #
$*
# # ( +'&3; " ) $1+ + %(
% %% % + *( # % %, %( ( # ( ( % *# % (( # " # #" + # ( * + % ! %(# * + ,# !! + # *
!( (#* + # " # #* # %( # ##
### &1 80*8< # $ ( ) ) * #( # % * * %! % %( # + + ( # *
# ( % % #+ ) #& "--- "
808! #
#
0
) .$ % % $- $ $ $ ) ' $% $ ) ,) $ "
+ # *(%( % # + % + # +'&3# ; " ) 6' ( % %" * %( # # + ( # ! % ( # *( # " * %, %( ( # # ( ,# " ! % % %% % % *( # (#,
,# # ( * # # (( ( # %% + % + *(%(,# * # ## &1 808! # $ ( ) ) #% * +
### # #* # 0 +% ( * # # !# % % # # % * * %!
+ ( # * # ( % % #+ ) #& "--- "
$*
/ # 8<,! ,4< # 9636$''$)"3(+ 0 # ((( "% # ((( $ (( "
' ( & & " %"' "' / # 8<,7 ,4< # 9636$''$)"3(+ 0 # ((( "% # $ ((( $ (( "
' ( & & " %"' "'
! &!) !
)
( *' ** # $# # ** # # ($ ** # # (( * # * *
& & * * &+ &+ / / ! %) % % ) $ )" ! %) % % ) $ ) """ " "" $ /& */ ' */
$ / & */ ' */ %% %%
$ .)) ) .)) $ % %) - - * "