Utdanning Firda
tema
tema
Torsdag 26. januar 2017
Har du tips eller idear om aktuelle temasaker? Kontakt oss på telefon, e-post, Facebook, Twitter eller Instagram. Du kan også tipse oss med video. Ferskaste nytt finn du på firda.no. E-post: redaksjon@firda.no SMS/MMS: fptips til 2005
11
Tips oss!
57 83 33 33
Dei vil bli lege, økonom, advokat, sjukepleiar og musikar
Går gjerne fleire rundar
Kvar går vegen vidare? F.v.: Anders Økland, Synnøve Angelshaug og Astrid Småbrekke diskuterer kva for studiealternativ dei har.
Utdanning: Å velje studieretning er eitt av dei første, store vala ein 18-åring skal ta. Synnøve Angelshaug har svaret klart: ho skal bli lege. Charlotte Prydz Ottesen charlotte.ottesen@firdaposten.no 957 30 860
Det store utdanningsvalet var det som prega tredjeklasse-elevane på Flora vidaregåande skule ein fredag i midten av januar. For å hjelpe elevane på vegen arrangerer skulen «orienteringsdag» der utdanningsinstitusjonar frå heile landet kjem og presenterer sine tilbod. Det vrimla av ungdom samla som bar på store bunkar med studiekatalogar. Og med eit hav
han. At ungdommen har gjort sin del «research» er det med andre ord ingen tvil om.
av studiemoglegheiter, er det vanleg at dei som står i desse vala går både ein, to og tre rundar med seg sjølve før dei bestemmer seg.
Militær og musikk
Skal bli lege På eit grupperom sit 18-åringane Synnøve Angelshaug, Anders Økland, Iver Bakke Nydal, Stine Nesje, Torleif Strømgren og Astrid Småbrekke. Fleirtalet av dei har allereie bestemt seg kvar vegen går vidare. Ei av dei er Synnøve Angelshaug. Ho skal bli lege. – Medisinstudiet i Bergen er førstevalet mitt. Eg håpar eg kjem inn, men eg er realistisk også. Eg veit godt det er høgt karaktersnitt på studiet. Går det ikkje, så vurderer eg å dra til utlandet. Medisin blir det uansett, seier ho bestemt. Å bli lege kunne også Anders
Foto: Charlotte Ottesen
Har planane klare: To vil bli lege, ein økonom, ein advokat, ein sjukepleiar og ein musikar. Økland tenke seg: – Det er planen. Ja, med mindre det blir industriell økonomi og teknologiledelse på NTNU då. Det er der dei har best fagmiljø, seier Økland.
Han legg til at han også kunne tenke seg å studere i utlandet: – Då trur eg det blir i Skandinavia. Det kostar det same som å studere i Norge, så det er mest lønsamt økonomisk, forklarar
Astrid Småbrekke skal først eit år i militæret, medan fløytespelar Iver Bakke Nydal skal eit år på folkehøgskule for å finne ut om musikken er noko han vil satse på vidare. Ein ting har dei alle til felles: Ønsket om å flytte på seg: – Eg er veldig glad i heimbyen min, men det er på tide å komme seg ut i verda og sjå noko anna enn Florø, seier Anders Økland medan dei andre nikkar og er einige. Likevel er ungdommen opne for å flytte heim på sikt. Søknadsfristen er ikkje før 15. april, men noko fortel oss at denne gjengen sender av garde søknadane sine lenge før den tid.
12
tema
Firda
Torsdag 26. januar 2017
Fagkunnskap: Ole Johnny Lerheim står ved Kristian Mannebrekke og reknar på kor mykje vekt dei kan ha på ein bjekle. – Det hjelper med praktisk erfaring. Eg har bygd det vi
reknar på, seier han.
Begge foto: Martin Årseth
Skule er meir motiverande når studentane veit kva det handlar om
Kan faget, tek teorien
seier avdelingsleiar i Førde på UTDANNING: TekFagskulen i Sogn og Fjordane, nisk fagskule fyller Eilert Årseth. rommet mellom Omskulerar etter skade yrkesskule og høgs«8Y gangar 4 er lik 2 gangar 5 kule, men her finn pluss 0,155.» Student Kristian mange som alt har Mannebrekke reknar ut kor vore i arbeidslivet nye mykje vekt han kan legge på ein bjelke. Han er forskalingssnikkmoglegheiter.
Martin Årseth
martin.arseth@firda.no 951 911 162
– Eg tykker dette er ganske vanskelege utrekningar, men eg har bygd det vi reknar på. Det er motiverande når eg veit kvifor vi reknar og at det ikkje berre er tal. Ingeniørane har ikkje sett det i praksis, seier student og tømrar Ole Johnny Lerheim. For mange gjev teknisk fagskule nye moglegheiter etter fagbrev, det vere seg som ingeniør, mellomleiar eller å starte for seg sjølv. Dei som alt har fagbrev og vore i arbeidslivet kan anten kvalifisere seg til nye jobbar, eller halde vidare fram på høgskule. – Vi ønsker å få ei ganske fast ordning med to år på fagskule og så to år på ingeniørutdanning, for dei som ønsker det. No er går nokre på den måten, medan andre går to år på fagskule og tre år på ingeniørskule,
ar og går første året på bygg og anlegg på Sogn og Fjordane tekniske fagskule. Ei kjend røvarhistorie fortel at ein arkitekt teikna eit bibliotek, men gløymde å rekna med vekta til bøkene. Resultatet vart eit for tungt bygg. Mannebrekke gjer ikkje den feilen og reknar først vekta som kjem på skrå ned på bjelken før han legg til vekta av sjølve bjelken. Lerheim og Mannebrekke er 30 og 35 år gamle, og har jobba nokre år før dei gjekk tilbake til skulebenken. Tømraren Lerheim vil utdanne seg til andre oppgåver, etter ein skade gjer tømraryrket vanskeleg. Etter to år på fagskule kan han ta meisterbrev. Mannebrekke er ikkje heilt sikker på kva han skal etterpå, men veit at han vil ha nye utfordringar. – Dukkar det opp ei spanande prosjektstilling, kan det hende eg tek han. Men eg kan òg tenke meg å starte for meg sjølv. Vi
Eg vil byrje for meg sjølv og drive produktutvikling. Lage nye ting. Då er det greitt å ha litt bedriftsøkonomi i botn.
Først til Asia
Industrimekanikar: Steffen Solheim Svarthumle går på teknisk fagskule for å stille betre på arbeidsmarknaden seinare. lærer meir om heilskapen her. Ikkje berre akkurat jobben vi skal gjere, seier han.
Maks 500 kilo Etter fagskulen kan ein anten gå tilbake i arbeidslivet, eller halde fram med skulegang. To år på fagskule kan korte ned ingeniørutdanninga med eitt år. Industrimekanikarane Steffen Solheim Svarthumle (24) og Thomas Holm Moe (23) held på med å bygge om ein tilhengar til å verte ein motorsykkeltilhengar. Å bygge tilhengar er den av-
sluttande oppgåva etter to år på fagskulen. For kvar kilo ekstra tilhengaren veg, må dei ta eitt kilo frå vekta på motorsykkelen. Til saman kan det ikkje vege over 700 kilo. – Nett no kan vi ha 500 kilo tung motorsykkel på. Det skulle vere nok. Kvifor kjøpe ein hengar til 50.000 kroner, når me kan bygge ein sjølv? seier Svarthumle. Han vurderer å ta ingeniørutdanning etterpå, medan Holm Moe vil prøve seg eitt år på BI. – Eg vart motivert av faget økonomi og marknadsføring.
Begge har fagbrev som industrimekanikarar, og har jobba litt etter læretida. Holm Moe har skulegangen i matrosfagbrevet òg, men manglar læretida. Svarthumle har vore i Nordsjøen i læretida, og nokre år i Florø etterpå. Han byrja på fagskulen for å stille betre på arbeidsmarknaden i nedgangstider. – Om eg får eit jobbtilbod etter eg er ferdig her, tek eg gjerne det i staden for meir utdanning. Men aller først skal eg vere ryggsekkturist i Asia, seier Svarthumle. Avdelingsleiar Årseth er nøgd med signala dei har fått frå stortingsmeldinga Kunnskapsdepartementet nyleg la fram. Der vert fagskulane teikna inn som ei tertiærutdanning i det heilskaplege skuleløpet, som ein ledd mellom yrkesskule og høgskule. – I tillegg føreslår dei å gje utdanningane titlar, som yrkesbachelor etter tre år på fagskule, og at fagskulepoenga heiter studiepoeng. Det trur vi vil heve statusen til utdanninga.
Firda
tema
Torsdag 26. januar 2017
13
Oversikt over studium i Sogn og Fjordane Dette er ein geografisk oversikt over menyen med høgare utdanningar i Sogn og Fjordane. HØGSKULEN PÅ VESTLANDET, AVD. FØRDE OG SOGNDAL FØRDE: ■■ Samhandling inna helse- og sosialtenester (Master) ■■ Sjukepleie (Bachelor) ■■ Automatiseringsingeniør (Bachelor) ■■ Bygg- og anleggsingeniør (Bachelor) ■■ Forkurs y-veg, realfagskurs og TRESS forkurs SOGNDAL: ■■ Barnevern (Bachelor) ■■ Organisasjon og leiing (Master) ■■ Sosialt arbeid (Bachelor) ■■ Vernepleie (Bachelor) ■■ Global Knowledge (halv- eller årsstudium. ■■ Friluftsliv (Bachelor) ■■ Idrett (halv- og heilårseining) ■■ Idrett og kroppsøving (Bachelor) ■■ Idrett, fysisk aktivitet og helse (Bachelor) ■■ Idrettsvitskap (Master) ■■ Personleg trenar (halv-eller heilårseining) ■■ Barnehagelærar (Bachelor) ■■ Grunnskule 1-7 (Master) ■■ Grunnskule 5-10 (Master) ■■ Læring og undervisning (Master) ■■ Spesialpedagogikk (Master) ■■ Engelsk (halv/heilårseining) ■■ Praktisk/pedagogisk utdanning (halv/heilårseining). ■■ Climate Change Management (Master)
■■ Fornybar energi (Bachelor) ■■ Geologi og geofare (Bachelor) ■■ Historie (Bachelor) ■■ Lanskapsplanlegging (Bachelor) ■■ Naturfag (halv/heilårseining) ■■ Samfunnsfag (halv/heilårseining) ■■ Sosiologi- ungdom (Bachelor) ■■ Ungdomsosiologi (halv/
heilårseining)
■■ Eigedomsmekling (Bachelor) ■■ Jus (halv/årseining) ■■ Natur og opplevingsbasert reiseliv
(Bachelor)
■■ Reiselivsleiing (Bachelor) ■■ Økonomi- og administrasjon
(Bachelor)
■■ Økonomi og jus (Bachelor)
HØGSKULEN PÅ vESTLANDET, AVDELING fLORØ FLORØ: ■■ Undervassteknologi (Bachelor) ■■ Maskiningeniør (Bachelor)
FAGSKULEN I SOGN OG FJORDANE MÅLØY: ■■ Maskinoffiser ■■ Dekksoffiser FØRDE: ■■ Bygg ■■ Maskinteknikk ■■ Anlegg ■■ KEM ■■ Elkraft ■■ Automatisering
Høgskulen: Første skuledag på Høgskulen på Vestlandet si avdeling i Førde.
Arkivfoto: Bent Are Iversen
Foto: Anita Perrone
Vi hjelper deg å lykkes!
Søknadsfrist 30. mars. Åpen dag 14. februar.
På eigne bein
Har du lærevansker eller andre utfordringer? Trenger du ekstra oppfølging for å fullføre en videregående opplæring? Vi gir elever fra hele Norge en unik mulighet i et trygt miljø. ✓ Elektrofag ✓ Service og samferdsel ✓ IKT-servicefag ✓ Påbygg til generell studiekompetanse www.krokeide.vgs.no
Eit år på Nordfjord folkehøgskule og linja Friluftsliv/Bu og fritid vil bety mykje for deg, og for alle oss andre som blir kjende med deg.
Du får: Bu- og arbeidstrening. Turdagar med mat på bål. Fjelltur. Skitur. Overnattingsturar. Fisking i sjø og ferskvatn. Segltur med Statsraad Lehmkuhl.
Les meir og søk plass på friluftslivskulen.no
14
tema
Torsdag 26. januar 2017
Firda
KLASSEN: Frisørlinja ved Høyanger vidaregåande skule har i år berre fire elevar. F.v. Susann Hansen (18), Lára Knutsen (20), Charlotte Fredly (17) og Trine Egeberg (17). foto: Ivar Bruvik Sætre
MaritiM utdanning ikke for alle, men kanskje for deg?
Vestlandets maritime opplæringskontor tilbyr mange lokale læreplasser i Fjord1 og Norled. I tillegg har vi medlemsrederi med fartøy i kystseilas, nordsjøen og world wide. Vår nettside www.maritimutdanning.no se: Maropp og OMF- Nordvest for mer informasjon. Maritim utdanning lokalt kan du ta ved Måløy videregående skole Vg2 maritimefag
Firda
Torsdag 26. januar 2017
Rekordfå på frisørlinja UTDANNING: Frisørlinja i Høyanger skal kunne ta 12 elevar. I år blei dei berre fire.
elevar når dei har full klasse. Eigentleg må linja ha seks elevar for å kunne halde på. – Men sidan vi er ei fylkeslinje, fekk vi lov. Det går på søkartalet. Sidan vi hadde åtte søkarar, var det ikkje noko spørsmål, seier Eikås. Læraren fortel at dei låge søkartala ikkje handlar om kvaliteten på linja deira. Frisørelevar frå Høyanger vgs. er ettertrakta. – Vi har alltid hatt eit godt rykte på oss. Det er fleire salongar som ringer oss og vil ha lærling, men vi klarer ikkje å gi dei nok. Vi har allereie tre som har meldt interesse, så det blir ikkje noko problem for dagens elevar å få seg jobb, seier lærar Ingunn Eikås.
Ivar Bruvik Sætre ivar.setre@firda.no 482 23 951
– Det kan vere litt frustrerande nokre gonger. Eg er vand med å vere i ein stor klasse, så det blir ganske stille her i forhold. Det seier Trine Egeberg (17) frå Sandane. Ho går på vg2 frisørfag på Høyanger vidaregåande skule, som er den einaste frisørlinja i fylket. I fjor fekk dei åtte søkarar på linja, men berre fire takka ja til plass. Trine og dei tre andre elevane er difor den minste klassen dei har hatt nokosinne.
Godt samarbeid
Salongar vil ha lærlingar For å gå frisørlinja må ein først gå Vg1 Design og handverk, som berre finst på Eid vidaregåande skule. Frisørelevane i Høyanger fortel at mange av elevane dei gjekk med førsteåret, var frå Eid-området. – Mange av dei gadd nok ikkje å pendle til Høyanger, seier Egeberg. – Det er nok også litt tilfeldig at det blei så få i år. Men det er
LÆRAR: Ingunn Eikås er ein av dei to lærarane på frisørlinja i
Høyanger.
Foto: Ivar Bruvik Sætre
upraktisk at linjene er plasserte i kvar sin ende av fylket. Eg pendlar att og fram frå Vik, sei-
er Susann Hansen (18). Lærar Ingunn Eikås seier at linja i Høyanger kan romme 12
– Det er litt synd at det blei så få i år. Men vi ser ein trend på landsbasis at færre søker frisørfaget, seier rektor Torill Thorbjørnsen ved Høyanger vgs. Tidlegare hadde skulen i Høyanger også linja Vg1 Design og handverk. Men i 2012 fekk Norconsult AS i oppdrag å lage den såkalla Skulebruksplanen i Sogn og Fjordane. Denne skulle foreslå korleis den vidaregåande utdanninga skulle leggast
NYHEIT! Landslinje skiskyting
REISELIV - einaste tilbod i Sogn og Fjordane!
Stryn vidaregåande skule For deg som vil litt meir! Utdanningsprogram: • Bygg- og anleggsteknikk Byggteknikk med vekslingsmodell - veksling mellom opplæring i skule og i bedrift • Helse- og oppvekstfag Helsearbeidarfag med Omsorgsteknologi • Service og samferdsel Sal, service og sikkerheit Reiseliv – einaste tilbod i Sogn og Fjordane Transport og logistikk • Studiespesialiserande Med toppidrettssatsing – skiskyting, handball og fotball Landslinje skiskyting
For meir informasjon: www.stryn.vgs.no Kontakt: STRYN VIDAREGÅANDE SKULE Postboks 158, 6781 STRYN, Telefon: 57 63 86 00
Kvifor lærling i anleggsog bergfaga? ein framtidsretta bransje med varierte mogelegheiter både for jenter og gutar ● Store prosjekt både i eige fylke og
resten av landet gir gode høve til jobb etter utdanning ● Mange fagretningar; flytt fjell, styr store
maskiner, bli anleggsgartnar, hogg stein, legg asfalt…. ● Praktisk erfaring gjev svært godt grunn-
lag om du vil vidareutdanne deg på tekninsk fagskule eller til ingeniør ● Lønn i lærlingperioden, fleksibel og
godt betalt jobb seinare Ta kontakt med OKAB Sogn og Fj. v/ Jan Erik Øygard, mobil; 954 67 202 eller mail: jan.erik.oygard@mef.no OKAB er Maskinentreprenørenes Forbund sitt opplæringskontor og er eit samarbeid mellom 100 bedrifter i fylket. Vårt mål er å rekruttere, hjelpe deg gjennom utdanninga, og kvalitetsikre skular og lærebedrifter
tema
15
opp i fylket. På bakgrunn av denne planen blei Vg1 Design og handverk flytta frå Høyanger til Eid i 2013. – Vi har eit godt samarbeid med Eid, så det fungerer godt. Vi var nett på besøk dit for å vise kva vi driv med på frisørlinja, seier rektoren. – Men er det ikkje upraktisk med så stor avstand mellom desse linjene? – Det er to vidt forskjellige linjer, så at dei ligg ulike stader, har ingen ting å seie. Det som betyr noko, er at dei berre finst ein stad i fylket, seier ho.
Pendling uansett Rektoren meiner at pendlinga uansett ville vore der, så lenge linjene ikkje blir tilbydd fleire stader. – Dersom vi framleis hadde hatt begge linjene i Høyanger, måtte jo nokon pendle hit som no slepp å pendle til Eid, seier ho. Neste år ser det heldigvis lysare ut for frisørlinja. Då dei nyleg var på besøk til Eid, var det 13 elevar der som sa dei skulle søke om plass i Høyanger til hausten.
16
tema
Torsdag 26. januar 2017
Over halvparten endrar utdanningsval UTDANNING: Fleire og fleire vel folkehøgskule. Året er med å endre retningsval for mange av dei. Frode Grimelid
frode.grimelid@firda.no 916 15 460
– Vi veit at over halvparten endrar utdanningsval i løpet av året. Det er ikkje så rart. Eg innbiller meg at dei får året til å tenke seg om, seier Magne Hornnes ved Sunnfjord Folkehøgskule. I mange år har skulen arrangert ein dag der elevane kan få prate med representantar for ulike yrkesvegar. I år kunne elevane få vite meir om tjue forskjellige yrke. Ei undersøking Folkehøgskolene gjennomførte ei tid tilbake, viser at 90 prosent av dei som startar på folkehøgskule, trur at året skal hjelpe dei å bestemme kva dei skal gjere året etter. Den same undersøkinga viser at berre fem prosent fram-
leis er usikre når året er omme. Og over halvparten seier at året har fått dei til å endre meining.
Temadag om yrkesval – No har vi sjansen til å snakke med folk om alt mogleg. Eg ombestemmer meg annankvar dag, seier Helene Reinhardsen. Karen Haaland har nettopp starta bussen med kunnig instruksjon frå sjåfør Jonas Ølmheim. Om det er bussjåførar dei skal bli, er dei usikre på. Dei er i det heile tatt usikre. – Kva er planen? Birgit Sæterbø slår ut med armane. – Gudane veit, seier ho. – Får de tid til å tenke på det? – Ja, litt. Men vi er nok litt i sunnfjordbobla. Vi får ikkje med oss nyheiter eller noko, seier Sæterbø.
Ombestemmer seg Inne sit Lisa Tengesdal, Otelie Tuft, Ingrid Marie Nygård og Sanne Helene Kleven og pratar med fysioterapeut Håvard Røneid.
– Det er fjerde året eg er her. No har eg snakka med 15–20 personar, og fellesnemnar er at det er så mange moglegheiter at det er skummelt å velje. Samtidig synest eg elevane er blitt flinkare til å bruke slike dagar til å spørje, seier Røneid. – Eg brukar ein del tid til å tenke, for det er så mykje som er spanande, men så skal ein ha jobb også, seier Kleven. Ho hadde eigentleg tenkt å studere juss, men no er ho usikker. Kanskje blir det eit år med utviklingsstudium først. Ho har prata med nokon om det i dag, og det verkar spennande. Kanskje kan det vere nyttig å ta med seg eit slikt syn på verda inn i jussen seinare, tenker ho. – Eg hadde tankar, men er ikkje så sikker lenger, seier Tuft. Søknadsfristen er ikkje langt unna. Friåret går fort. – Er det hjelp i eit slikt år? – Eg trur det hjelper, seier Kleven. – Eg er blitt betre kjend med meg sjølv, seier Nygård. – Ja, eg har aldri lært så mykje
Firda
om meg sjølv som dette året, seier Tuft.
Nok eit rekordår I haust begynte 7500 elevar på folkehøgskule. Talet svarar til elleve prosent av eitt årskull. Det er fleire enn nokon gong, og 3,2 prosent fleire enn det førre rekordåret 2015/2016. Neste år er for tidleg å seie noko om, men Marit Asheim, informasjonsrådgjevar i Folkehøgskolene, kan fortelje at det er bestilt 40 prosent fleire brosjyrar enn på same tid i fjor. Ho trur auken har samanheng med at elevane er slitne etter tretten års skulegang. Og at karakterpresset, som mange snakkar om, er blitt sterkare. – Mange elevar seier at dei treng eit år utan karakterar og eksamen. Og åtte av ti av våre elevar seier dei har større motivasjon og auka læringsglede etter eit år på folkehøgskule, seier Asheim.
FLORA VIDAREGÅANDE SKULE SOGN OG FJORDANE FYLKESKOMMUNE
Velkomen til ein triveleg skule med - Motiverte og fagleg trygge lærarar - Tett oppfølging av kvar einskild elev - Godt samarbeid med lokalt næringsliv - Kroppsøving og Idrettsfag i Flora idrettsenter - Miljøkoordinator som hjelper deg som skal flytte på hybel til ein tr trygg og god skulestart
- Open skule og leksehjelp - Trivelig kantine med heimelaga mat og dei beste skillingsbollane i fylket!
Studietilbodet 17/18
Fylkes- og regiontilbod Flora vgs har fylketstilbodet innan VG2 IKT Servicefag. Her kan du lære om brukarstøtte, programvare og nettverk. Dette faget kan søkast frå alle VG1-kurs. Regionstilbod med ordinært 2. års yrkesfags innan Sal, service og tryggleik med marknadsføring, økonomi og service. Regiontilbod innan VG2 Klima-, energi og miljøteknikk for deg som vil bli røyrleggjar eller blekkslagar. r Idrettsfag i Sunnfjord ligg og i Florø og er eit tre-årig tilbod som fører fram til generell studiekompetanse. Har du fleire spørsmål om skuletilbodet? Ring skulen på tlf 57 63 76 00 for å snakke med ein rådgjevar. Informasjon om skulen finn du og på flora.vgs.no eller på facebook.com/floravgs
Hugs søknadsfristen 1.mars! Du søkjer på www.vigo.no
Firda
tema
Torsdag 26. januar 2017
17
– Det beste året mitt utdanning: André Kongsvik (19) gjekk rett på folkehøgskule etter vidaregåande. Det har han ikkje angra eitt sekund på. Matilde Kvammen
matilde.kvammen@firda.no Firda Ung
– Eg har høyrt at året på folkehøgskule vil bli det beste i livet, men det er først no eg forstår kva ein har meint med det. Eg har verkeleg vakse på berre eit halvt år, seier André. Han går idrettslinja på Hurdal Verk folkehøgskule, der fokuset for det meste er på fotball. – Skulen ligg litt for seg sjølv og er veldig koseleg, og ganske så moderne. Skulen har mange forskjellige baner alt etter kva idrett du driv med. Det er vanvitig fint her, seier han.
Eksotiske studieturar
TEMADAG: Birgit Sæterbø, Karen Haaland og Helene Reinhardsen fekk starte bussen og opne dører. Firda Billag stilte med buss og sjåførane Marius Grøneng og Jonas Ølmheim då Sunnfjord Folkehøgskule foto: Frode Grimelid hadde temadag om yrkesval.
På folkehøgskulen møter ein mange nye venner, og ein er sosial stort sett heile tida. Ein bur på internat på skulen, og deler som regel rom med andre. – Det er nytt, men det er veldig gøy. Spesielt viss du deler rom med ein dritkul type, seier André. Til no har året vore fullt av minnerike opplevingar. – I oktober var vi på studietur til Spania, og det var fantastisk. Til våren reiser vi til Brasil. Eg
ANGRAR IKKJE: André Kongsvik frå Førde går på folkehøgskule i Hurdal. Foto: Privat
har fått mange gode vener. Dagane består stort sett av trening, men det er så variert at det blir veldig kjekt, seier André.
Inspirert av broren sin Ein av grunnane til at André valde å gå folkehøgskule, var på grunn av broren. – Han fortalde mykje positivt frå sitt år som inspirerte meg. Eg valde Hurdal Verk fordi eg hadde lyst vekk frå Førde, og på grunn av studieturane som var inkludert i linja, seier André. Og det valet har han ikkje angra på. Han meiner det er viktig å lytte til magekjensla. – Eg vil anbefale folkehøgskule på det sterkaste. Vel skule etter kva for interesser du har og kor langt vekk du vil vere frå foreldra dine. Lytt til magekjensla di! rår André.
Mo og Øyrane vidaregåande skule
Mo og Øyrane vidaregåande skule har 38 klassar med 480 elevar. I tett samarbeid med næringslivet tilbyr me opplæring innan programområda: Vg1 Teknikk og industriell produksjon
Vg2 – Industriteknologi Vg2 – Køyretøy Vg2 – Bilskade, lakk og karosseri
Vg1 Restaurant- og matfag
Vg2 – Kokk- og servitørfag
Vg1 Helse- og oppvekstfag
Vg2 – Helsearbeidarfag Vg2 – Helseservice Vg2 – Ambulansefag Vg2 – Barne- og ungdomsarbeiderfag
Vg1 Elektrofag
Vg2 – Data og elektronikk Vg2 – Elenergi
Vg1 Service og samferdsle YSK
Vg2 – Sal, service og sikkerheit YSK
Vg1 Bygg- og anleggsteknikk
Vg2 – Byggteknikk Vg2 – Anleggsteknikk
Vg1 Naturbruk
Vg2 – Landbruk og gartneri Vg3 – Allsidig landbruk Vg3 – Studieførebuande innan naturbruk
Vg1 Naturbruk m/vektlegging på hest
Vg2 – Heste- og hovslagarfag
Mo og Øyrane vgs – http://www.moy.vgs.no/cms/moogoyrane/cms.nsf
TA INGENIØRUTDANNING
I FLORØ!
Vil du jobbe som undervassingeniør i havrommet? Eller kanskje som maskiningeniør? Begge typar utdanning no i Florø! Kom til Florø og ta ingeniørutdanning i flotte, nye lokale! Meir info på: www.hvl.no Søknadsfrist: 15. april 2017 (Samordna opptak).
www.sfj.no
18
tema
Firda
Torsdag 26. januar 2017
Dei lærer opp 18 nynorskjo UTDANNING: – Hos oss får du ein hestekur i journalistikk, seier Magni Øvrebotten, leiar for Nynorsk mediesenter.
For å bli praktikant ved avissenteret er det spesielt tre eigenskapar ein bør ha, ifølgje han. – Du må vere samfunnsengasjert, like å snakke med folk og meine at det er viktig å bruke og skrive nynorsk.
Cecilie Brendehaug Rysjedal
Om Brexit og Trump
cecilie.rysjedal@firda.no 908 27 219
– Du kan ha utdanna deg til kva som helst før du kjem hit eller kome rett frå vidaregåande. Her får du opplæring i nynorsk som mediespråk og dei datatekniske verktøya NRK brukar. Ein får mykje praksis, noko som ofte er mangelvare i mange medieutdanningar i dag, seier Øvrebotten.
– Må ha eit sikkert språk Mange kjende mediefjes har bakgrunn frå Nynorsk mediesenter. Blant dei er nyheitsanker i TV2, Siri Kleiven Strøm, programleiar i «Debatten», Ingunn Solheim, og programleiar i NRK Dagsnytt, Eline Buvarp Aardal. – Vi leitar etter folk som vil noko – som bryr seg om det som skjer. Ein har ingenting i journalistikken å gjere viss det er likegyldig for deg korleis verda
FAST JOBB: Etter praksis fekk Camilla fast jobb i avisa Dagens Perspektiv, som held til i Oslo.
Foto: Nynorsk avissenter
ramlar av stad. Du må òg vere fast i fisken språkleg, skrive engasjerande og godt. Du må vere framfus, seier Øvrebotten.
Jobb i Norgesglasset Etter fem år med musikkstudium, jobb i avisa Hallingdølen og studentradioen Radio Revolt i Trondheim, ønskte Kjersti Anderdal Bakken (26) å satse fullt på journalistyrket. – Eit praktisk retta lynkurs passa meg perfekt, både for å lære meir og for å kome raskt ut i arbeidslivet, seier ho.
REPORTER: Kjersti Anderdal Bakken jobbar i dag som reporter i Foto: NRK Norgesglasset og Kveldsåpent. Ho var praktikant hausten 2015, og etter praksis i Norgesglasset i NRK P1 på Tyholt, vart ho tilbydd fast jobb. – Om nynorsk er hovudmålet og journalistyrket den store draumen, så får ein ei utruleg moglegheit ved å gå Nynorsk mediesenter. Eit halvt år fylt med alt ein treng for å bu seg på å vere journalist i NRK, i tillegg til store fordelar når ein skal prøve å kome seg «innanfor», og det kan eg skrive under på at kjem godt med. Veslebroren til Nynorsk med-
iesenter ligg berre nokre hundre meter frå NRK-lokala. Hausten 2013 vart Nynorsk avissenter starta av mediehuset Firda, og også dette er eit praktisk retta kurs. Her blir ein kasta ut i det allereie første veka. – Medan NRK si opplæring er spissa mot NRK og deira plattformer, er vi spissa mot moderne avisjournalistikk. I tillegg til tekst og foto får praktikantane opplæring i video, sosiale medium og nettpublisering, seier Ivar Longvastøl, leiar av Nynorsk avissenter.
Lærdalsjenta Camilla Brugrand (26) gjekk rett frå praksistida i utanriksavdelinga i Klassekampen til fast jobb i avisa Dagens Perspektiv. – Der skriv eg om utdanning, frivillig arbeid, flyktningar, teknologi og litt utanriks, som til dømes Brexit og Trump, fortel Camilla. Ho søkte seg til Nynorsk avissenter fordi ho ønskte ein fot innanfor medie-Norge etter fire år som student i England. – Ein av tinga som krevst av ein journalist i dag er å kunne ulike forteljarmetodar. Alt frå foto til sosiale medium. – Du må også ha pågangsmot, vere nysgjerrig, kunne sortere mykje informasjon og skrive raskt. Du må vere uredd, halde deg oppdatert på digitaliseringsfronten og levere til deadline, legg ho til.
Du er sterkare med – enn utan. Bli med på laget du også. Send SMS med: Fagforbundet medlem til 1980 Fagforbundet er landets største forbund med over 355 000 medlemmer. Sindre gjorde det: Det har vore godt å ha PRO i ryggen slik at eg er sikker på at all dokumentasjon som skal til er på plass. Sindre har nytta seg av sjansane til å ta ein del kurs via opplæringskontoret, og tykkjer dei er flinke til å følgje opp lærlingane. – Då eg i fylgje fagplanen trengte opplæring i andre fagområde enn det mi lærebedrift kunne tilby, vart det ordna gjennom ei anna bedrift som også er tilslutta PRO.
Thomas gjorde det: Eg trudde det skulle bli vanskeleg å få seg læreplass, og var i utgangspunktet litt negativ. Så tok Pro Opplæringskontoret kontakt og eg fekk tilbod om to læreplassar.
Lene gjorde det:
I Sogn og Fjordane er vi over 9300 medlemmer. Av desse er det 276 elever, 159 lærlinger, 175 studenter og 5825 yrkesaktive.
Søk deg læreplass gjennom PRO opplæringskontoret fordi: • • • • • • • •
Du får ei trygg læretid, med god oppfølging Du får opplæring i dei fagområda du har rett på i følge læreplanen Du får delta på organiserte sosiale aktivitetar i lag med andre lærlingar Du får kurs i viktige fag knytt til di utdanning Du får tilbod om utveksling til bedrifter i andre land Du får fast fagleg oppfølging frå opplæringskonsulent Vi tar vare på heile lærlingen – både det faglege og det sosiale Vi utdannar fagfolk med fagfolk!
Fordi vi er mange kan vi arbeida med tyngde for god utdanningspolitikk, læreplassar, rettferdig lønn, studiefinansiering og trygge arbeidsforhold. Vi arbeider med voksnes rett til utdanning, og etterog vidareutdanningstilbod i fylket.
Søk via vår nettside: www.pro.sf.no
Då Lene var ferdig på VG2 industriteknologi i Sogndal hadde ho ingen klare mål om kvar ho skulle få seg lærlingplass. – Eg søkte gjennom PRO opplæringskontoret og møtte på intervju – og slik vart det.
Les om vårt ungdomsarbeid her:
Automatiseringsfaget • CNC-maskineringsfaget • Dataelektronikarfaget Elektrikarfaget • IKT-servicefaget • Industriell overflatebehandling Industrimekanikarfaget • Industrimontørfaget • Industrirøyrleggjarfaget Industrisnikkarfaget • Kjemiprosessfaget • Kontor- og administrasjonsfaget Laboratoriefaget • Logistikkfaget • Motormekanikarfaget • Platearbeidarfaget Produksjonsteknikkfaget • Salsfaget • Serigrafifaget • Sveisefaget
Profesjonell – Rekruttering – Opplæring
pro.sf.no
A til Å - www.atilaa.no
Opplæringskontor for industri- og teknologifag
ung.fagforbundet.no/vi-mener/
Firda
tema
Torsdag 26. januar 2017
ournalistar i året
19
Utdanninga ■■ Nynorsk
mediesenter (NRK) og Nynorsk avissenter (Firda) har opptak ein gong i halvåret. Først er ein fire månadar i Førde, deretter to månadar i ein sjølvvald redaksjon. For Firdapraktikantane; praksis i aviser som skriv nynorsk, for NRK-praktikantane; i andre NRKredaksjonar. ■■ Til no har Nynorsk mediesenter tatt inn 130 praktikantar. 60 prosent av desse har i dag arbeid i forskjellige medium, nær 50 av dei i NRK. Nynorsk avissenter har til no tatt inn 28 praktikantar. Per august 2016 hadde 58 prosent av desse journalistjobb.
ENGASJERTE: Ivar Longvastøl og Magni Øvrebotten leitar etter samfunnsengasjerte, nynorskbrukande praktikantar.
foto: Cecilie Brendehaug Rysjedal
Skal du søke vidaregåande utdanning 2017–2018?
HAFSTAD VGS Din kunnskap – vår framtid!
FAGSKULEUTDANNING Avdeling Førde:
Studieførebuande program for deg som vil lære e om kunst, design og g arkitektur, og som likar å arbeide prakttisk og visuelt.
2-årig teknisk fagskule heiltid, og samlingsbasert nettstudie over 3 år:
MEDIUM OG KOMMUNIKASJON
• • •
Mediefag med studieførebuing. Praktisk mediearbeiid med foto, film, lyd, design, skrift og g digitale verktøy.
MASKINTEKNIKK BYGG – ANLEGG – KEM ELKRAFT – AUTOMATISERING
1-årig fagskule i helsefag, deltid over 2 år
STUDIESPESIA ALISERING
• • •
Hafstad vgs har og studiespesialisering der du vel fordjuping innan:
PSYKISK HELSEARBEID HELSE, ALDRING OG AKTIV OMSORG REHABILITERING (planlagt oppstart, sjå heimeside)
Maritim avdeling Måløy:
2-årig maritim fagskule, heiltid: • •
DEKKSOFFISER MASKINOFFISER
Meir info på heimesida vår: fagskulen.no Avdeling Førde, tlf 576 37 450 Avdeling Måløy, tlf 415 30 690 Søknadsfrist 15. april 2017. Søknad via www.vigo.no
– Realfag – Språk, samfunnsfag og økonomi
Hafstad vidaregåande skule Førde, Tlf: 57 63 75 00 hafstad.vgs.no/
Fotograf Julie Herstad Øvrelid (medieelev)
KDA – KUNST, DESIGN OG ARKIT TEKTUR
20
tema
Firda
Torsdag 26. januar 2017
I denne bedrifta starta nes
FLORA: Hjå Florøverksemda NBN Elektro har nesten alle 45 tilsette starta i bedrifta som lærling.
lingane. Samtlege har lagt framtidsplanar for å bli i bedrifta – om dei får sjansen. – Det varierer litt ut frå konjunkturar og ordreinngang, men vi klarar stort sett å tilby lærlingane våre fast tilsetting etter endt læretid, seier Nødseth.
Svend Arne Vee
svend.arne.vee@firdaposten.no 57 83 33 33
Teori og praksis
– Enkelt sagt hadde vi aldri klart å bygge opp bedrifta og den kulturen vi ønsker å stå for, utan lærlingordning. Det er sjølve kjernen i heile rekrutteringspolitikken vår. Eg kjem i farten berre på nokre ytterst få tilsette som ikkje starta her som lærlingar, seier dagleg leiar Anders Nødseth, som i dag har ti lærlingar i montørfaget i verksemda si. I år er stoda litt ekstra hyggeleg, sidan dei to ferske lærlingane som starta i haust, begge er jenter.
har gjort det rette valet: – Koplinga mellom teorifag og det å få jobbe praktisk, er det rette for meg, seier Iselin Notø Tunheim.
Foto: Svend Arne Vee
Jentene er på gang – Vi har, til liks med andre i bransjen, slite med å få jentene til å satse på elektrofaget. Men det ser litt lysare ut no, seier prosjektleiar Pål Hillersøy, som meiner det er positivt for miljøet å få jentene på bana. Då vi var på besøk var det studie- og teoridag for fem av lær-
Sjølv angrar ikkje Iselin Notø Tunheim eit sekund på valet sitt. 19-åringen frå Florø rosar miljøet og måten ho har blitt teken imot på. – Eg valde elektro, fordi eg trivst best når teori og praksis går hand i hand. Og det var til NBN eg ville. Her får eg prøvd meg på det meste. For tida jobbar eg inne på Fjordbase på eit industriprosjekt, og det er spennande. Eg lærer noko nytt kvar einaste dag, seier ho. – Kva gjer du om dryge to år når læretida er omme? – Då håpar eg på å få jobb, sjølvsagt. Men eg vurderer også å ta eit fagbrev til innan automasjon, seier ho.
Betre ordning
nøgd: – Den nye lova er godt nytt for alle ungdommar som tek Foto: Bent Are Iversen yrkesfag, seier Jorunn Kirketeig.
Frå 1. januar i år må verksemder som ønsker å gje anbod på offentlege oppdrag, dokumentere at dei er lærlingbedrift. Og vaktbikkjene må vere deg og
meg, meiner Jorunn Kirketeig. I juni i fjor blei det vedteke ny lov om offentlege innkjøp. No er forskrifter utarbeidd og gjort gjeldande frå 2017, og det betyr i praksis ei styrking av lærlingordninga. Om du driv elektrobedrift, sel røyrleggartenester, driv butikk eller lagar andre produkt, og ønsker å tevle om offentlege kontraktar, må du ha lærlingar i stallen. Det er ei endring som Opplæringskontoret for Prosess og Mekanisk industri i Sogn og Fjordane helsar hjarteleg velkommen: – Endeleg! Det var på høg tid, seier Kirketeig, som meiner vi raskt må gå endå lenger:
Still krav – Eg håpar dette blir regelen i heile arbeids- og næringslivet vårt, ikkje berre opp mot offentlege anbod. Du bør vere bevisst kunde sjølv, og spørje om bedriftene du handlar hjå, har lærlingar. Spør banken din, forsikringsselskapet ditt og frisøren din. Viss ikkje, så vel du nokre andre. Hugs: Å utdanne flinke fagfolk er ein dugnad vi alle må delta i. Gevinsten din er at på litt sikt, så har lærlingen blitt den flinke fagarbeidaren du forventar å møte når du er kunde, seier Kirketeig.
KUNSTSKOLEN I BERGEN
Bygg opp -
Toårig fagskole for visuelle fag
SØKNADSFRIST
15.MAI www.kib.no
I bygg og anleggsbransjen er det store karrieremoglegheiter! Likar du å bruke kroppen og skape noko med hendene? Eller tenkjer du høgare utdanning? I bygg og anleggsfag har vi eit stort behov for lærlingar, fagarbeidarar og ingeniørar. Byggopp er leiande innan opplæring i bygg – og anleggsteknikk, og med over 130 lærebedrifter i Sogn og fjordane er vi bransjens naturlege val. Ynskjer du meir info om læreplass i våre fag, eller har du spørsmål om utdanning:
Kontakt oss Tlf 57829250 Epost: nilsarne@byggopp.no
Firda
Torsdag 26. januar 2017
sten alle som lærlingar
tema
21
lærlingar: Om nokre år utgjer denne gjengen truleg kjernen i NBN Elektro sin montørstab. Fremst Iselin Notø Tunheim, frå venstre Kim André Nygård, Tony Sundal, Håvard Sandvik Haugland, Terje Olav Solheim og Mathias Berg Nes. foto: Svend Arne Vee
Vi utdanner deg til FREMTIDENS YRKER SPORT
Vi vil gi våre studenter et best mulig faglig tilbud med tett oppfølgning av hver enkelt student. Forelesninger på nett, et et internasjonalt studie- og forskningsmiljø og utplassering i bedrift. il naturopplevelser i verdensklasse. bedrift. Et nært og sosialt studiemiljø, med kort vei t til Hos oss kan du ta ta en bachelor eller master innen: sykepleie, vernepleie, logistikk, økonomi, sport, juss, samfunnsfag og IT.
norsk AVI S SE N T E R
Journalistopplæring med løn
Effektiv opplæring i moderne avisjournalistikk 6 månadar med teori og praksis i Firda og sjølvvald avis Produksjon av nyheiter, reportasjar og bloggar Trening i videoproduksjon, frontredigering og foto Praktikantløn i heile læretida Førelesingar saman med nynorskpraktikantane i NRK Søknadsfrist 15. april og 15. oktober Meir om praktikantstillingane på www.nynorskavissenter.no
«Nynorsk avissenter lærte meg kunsten å formidle» TIDLEGARE PRAKTIKANT OG JOURNALIST I FIRDA FRODE GRIMELID
nynorskavissenter.no
findriv.no
SØKNADSFRIST 15. APRIL I www.himolde.no
22
tema
Torsdag 26. januar 2017
Gjere som Johannes?
Firda
UTDANNING: Frå skuleåret 2017–18 er det oppretta landslinje i skiskyting ved Stryn vidaregåande skule. Liv Standal
liv.standal@firdaposten.no 992 94 623
At det er ei landslinje betyr at søkarar frå heile landet stiller likt. Rektor Anders Bruvoll ved Stryn vidaregåande reknar med dei fekk tilbodet fordi dei har hatt eit godt skiskyttarmiljø på staden. – Vi har mellom anna gode fasilitetar på Ullsheim. Så har vi sjølvsagt Bø-brørne. Johannes gjekk på den gamle idrettslinja som vart nedlagd frå og med dette skuleåret. Bruvoll fortel at dei har satsa på å halde liv i miljøet. – Då får vi såkalla spissa toppidrettsmidlar frå fylket, og idrettslaga går inn med nokre midlar. No før jul fekk dei vite at dei får skiskyttarlinja. – Vi har eit godt grunnlag i det som var frå idrettslinja, vi har til dømes behalde trenarar deri-
vinnar: Johannes Thingnes Bø frå Stryn vart trippel juniorverdsmeister i skiskyting i 2012. Sidan det har han lege høgt på dei internasjonale resultatlistene. foto: Scanpix frå. No får vi ein heilt annan økonomi, og kan tilsette ein trenar til slik at opplegget blir endå betre.
– Det tek litt tid å bygge opp ryktet og gjere dette kjent. Det er fleire om dette beinet; både toppidrettsgymnaset og fleire
skular tilbyr toppidrett med skiskyting, og som er kjende for å ha eit godt opplegg. Men eitt «salsargument» er
Stryn åleine om: Det er der brørne Bø kjem frå, og har lagt grunnlaget for sine fantastiske karrierar i verdstoppen.
— Foto: Øyvind Sætre
OPPLÆRINGSKONTORET FOR TRANSPORT OG LOGISTIKK Bli en del av Westcons spennende framtid!
Vil du bli lærling hos oss? Westcon Yards, Florø er en stor lærebedrift som ønsker å sikre arbeidskraft med høy kompetanse i framtida. Som lærling hos oss får du varierte og utfordrende arbeidsoppgaver på store og små prosjekter innen våre satsingsområder skip (reparasjon, ombygging, klassing), subsea (fabrikasjon, sammenstilling, vedlikehold) og rigg (reparasjon, oppgradering, klassing). Dette gir en allsidig opplæring og et godt grunnlag for videre utdanning eller karriere. Westcon Yards, Florø søker lærlinger innen følgende fag: • Platearbeiderfaget • Sveisefaget Du må ha gjennomført teoretisk opplæring i den videregående skolen (VG1+VG2) for relevante fag, være motivert, pliktoppfyllende og bidra til at det blir kjekt å jobbe her både for deg selv og andre. Interessert? Kontakt personalsjef Anne Karine Lysne telf. 48 16 79 09. Flere opplysninger og registrering av søknad om læreplass finner du på karriereportalen vår på westcon.no/karriere
Søknadsfrist: 01.03.2017 www.westcon.no/floro
Westcon Group utgjør en rekke selskaper og er en totalleverandør av de beste og mest innovative løsninger, tjenester og produkter innen riggmodifikasjoner, skipsbygging, skipsreparasjoner, design, offshore, løfteteknikk og elektroautomasjon. Westcon ble etablert i 1981 og er nå over 800 ansatte.
Westcon Yards, Florø er en del av Westcon Group og er et moderne verft som satser innenfor skip, subsea, rigg og offshore. Kostnadseffektivitet, godt utbygde fasiliteter og høyt kvalifiserte medarbeidere er nøkkelen til fornøyde kunder som kommer igjen og igjen.
Opplæringskontoret er eigd av transportbedrifter i Sogn og Fjordane. Vår hovedeoppgåve er å fylgje opp lærlingar i bedrift, og hjelpe til med å skaffe læreplass. Vi markedsfører faga ut til elevar i 9. og 10. klasse i ungdomsskulen, og til elevar i vidare-gåande skule som går på utdanningsprogram for Service og Samferdsel og TIP (Teknisk industriell produksjon), samt å hjelpe elever på Vg2 Transport og logistikk med læreplass. Opplæringskontoret har ca 50 lærlingar i faga yrkessjåfør, logistikk, og salsfaget.
Bransjen har stort behov for arbeidskraft, og spesielt i yrkessjåførfaget. Framleis har vi ledige plassar. I tillegg til oppgåver med lærlingar gjennomfører vi kurs retta mot transportnæringa. OK Transport og logistikk i Sogn og Fjordane Besøksadresse: Firdavegen 6 Postadresse: postboks 693 Postnr./Sted: 6804 Førde Telefon: 917 77 496 E-post: rune@transportfag-sfj.no Telefon: 970 53 011 E-post: jarle@transportfag-sfj.no