2
Hรถfuรฐlausnir Bjรถrns Jรณnssonar
FI022350 | Fítonblaðið 1. tbl. | 6. árg. | 2007 2 4 6 9 13 14
Blaðið upphefst á stílfærðum starfsmannamyndum (stöffið á forsíðu mun vera eyru af kindum) þá er fjallað um branding í gagnlegum greinum og greiðlega farið í ríbrandið allt hjá N-einum. Næst koma viðtöl við marktæka stór-markaðsstjóra sem úr stöðluðum spurningum reyna sig fram úr að klóra Capacent sýnir sitt hugvit í heildstæðu verki – og heilnæmur, innblásinn pistill frá Goddi, um merki.
31 33
Loks er svo komið að þemanu (það er sko aðal) þar má sjá nýmóðins merki og dulítinn vaðal svo örstuttur kálfur um tengsl milli tækni og kúa og trúverðug klausa um mál sem að áhorfi snúa.
34 36 37 38
Svo förum við orðum um dugmikla driffjöður – hlýjum drepum á framtaki hóps, sem er stöðugt í skýjum þá kemur Fíton og stærir sig, stórkarlalega og stuttlega komið að fjármálaástum – og trega.
39 40 41
Svolítinn skika fá hlutir sem okkur finnst æði einnig fá virðing og réttlæti heilsíðu, bæði þvínæst er gífuryrt predikun, ættuð frá Agli (einbeittur skilur hann kjarnann frá hismi og stagli).
43 50 51 52
Kynna svo fábrotnir, sveltandi listnemar letur – þá lesning sem sýnir hvað útrásarhersveitin getur yfir sprenglærðan lögfræðipistil við skjólshúsi skutum og skutluðum inn nokkrum myndum af dýrmætum hlutum.
53 54 56 58
Loks kemur röðin að marktæku merkingatipli og Madonnu – hennar listsköpun, ævi og stripli svo koma litrík og ódauðleg ævintýr síma og úttekt á snjallasta myndskreyti síðari tíma.
61 62
Restina reka svo velþekktur verslunarklasi og voðagott nammi sem uxum við flest með úr grasi þetta er, gróflega, efnið sem við höfum valið ogg vitiði – þá þ er það, þ , sveimérþá, þ , loksins upp pp talið.
15
– BVS
Útgefandi: Fíton auglýsingastofa | Ábyrgðarmaður: Þormóður Jónsson | Letur: Stag light, Aaux Pro | Prentun: Litróf | Pappír: Ikono Silk | Október 2007
3
Talið var í afhjúpun nýja fyrirtæksins í orðsins fyllstu merkingu. Veggspjöld með niðurtalningu voru hengd upp um alla borg. Starfsmenn AFA og Frank&Jóa unnu þrekvirki við að prenta og skipta út veggspjöldum yfir hánóttina. Þannig var ávallt komin ný tala þegar borgarbúar óku til vinnu að morgni. Samhliða voru birtar auglýsingar í prentmiðlum með samskonar skilaboðum.
Enn eitt „ríbrandið“ 4
Það kostar kjark, blóð, svita, tár og gríðarlega vinnu að skipta út vandlega rótgrónu vörumerki og ímynd fyrir eitthvað splunkunýtt og óþekkt. starfsemi ESSO, Bílanausts og ýmissa hjólbarðafyrirtækja. Það var strax ljóst að um gríðarlega umfangsmikið og flókið verkefni var að ræða enda þekkt vörumerki á ferð með yfir 100 starfsstöðvar víðsvegar um landið. Bæði Bílanaust og ESSO eru gamalreynd fyrirtæki og sem dæmi sýndu rannsóknir að 98% landsmanna þekktu ESSO merkið. Það var því alls ekki sjálfgefið að skipta út þessum vörumerkjum fyrir ný. Sett var saman teymi til að móta stefnuna fyrir nýtt merki. Í því voru stjórnendur N1 ásamt starfsmönnum Fítons, Auglýsingamiðlunar og Inntaks sem sá um almannatengslaþáttinn. Frá upphafi ákváðu stjórnendur N1 að vinna náið með auglýsingastofunni, sem er nauðsynlegt til þess að vinnan verði markviss og allir hafi sameiginlegan skilning á verkefninu. Margar leiðir voru skoðaðar, eins og til dæmis að nýta styrkleika hvers merkis fyrir sig og taka einungis til í vörumerkjaflórunni. Hinsvegar var nokkuð ljóst snemma í ferlinu að nauðsynlegt yrði að byggja upp nýtt vörumerki; miðað við rekstarmódelið, áherslur og markmið nýrra eigenda. Það er auðvitað ekki auðveld ákvörðun að kasta vörumerkjum eins og Bílanaust og þá sérstaklega ESSO en meðal helstu kosta við að taka upp nýtt vörumerki voru: Byrjað með hreint borð Starfsmenn sameinast undir nýju merki Skýr skilaboð send út á markaðinn; ferskleiki og kraftur, eitthvað nýtt og spennandi að gerast á annars stöðnuðum markaði Hægt að byggja upp nýja ímynd sem endurspeglar nýjar áherslur Sköpun verðmætara fyrirtækis með eina heildstæða ímynd Hámörkun samlegðaráhrifa
Enn eitt „ríbrandið“
Vinna við að skipta út merkingum var umfangsmikil enda hið sameinaða fyrirtæki með vel yfir hundrað útsölustaði af öllum stærðum og gerðum.
Með þetta að ð leiðarljósi varr h hafist handa við að finna nýtt nafn og útlit á fyrirtækið. Niðurstaðan varð v r N1, kraftmikið og ferskt fyrirtæki sem býður upp á lausnir á sviði ið bbílatengdrar þjónustu víðsvegar um landið. En það er ekki k nóg að búa bú till nýtt nafn og útlit – það þarf að vera innihald. Merki (brand) er það þ sem e viðskiptavinurinn p upplifir pp en ekki það þ sem fyrirtækið k segist vera. v Því Þ var lögð mikil vinna í að skilgreina með skýrum hættit gildi, hlutverk, lutv k markmið og framtíðarsýn N1. Starfsmenn fyrirtækisinss voru vir vi virkir þátttakendur t í stefnumótuninni enda innanhússmarkaðssetning ð n lykilatriði i í uppbyggingu merkisins og upplifun viðskiptavinarins. a
Merki (brand) má líkja við mósaíkmynd úr mörgum litlum þáttum sem saman mynda eina heildstæða mynd og endurspegla þannig ímynd fyrirtækisins.
Í seinni hlutanum er kynnt enn frekar k sú þjónusta us a sem s fyrirtækið yrir æk býður ý u upp á og ávinningur viðskiptavinarins n af því að eiga e a viðskipti við ið N1. Strax frá upphafi var lögð áhersla á að setja sér markmið a ið og meta þannigg stöðuna fyrir þ y ogg eftir breytinguna. y ng Capacent p t annaðist mælingg arnar fyrir N1. Árangurinn fór fram m úr væntingum og o sýna rannsóknir kn að strax við upphaf auglýsingaherferðarinnar e höfðuu fleiri en þrír af hverjum fjórum séð auglýsingarnar. r Áhugavert er aað skoða hversu sterkt sjónvarpsmiðlarnir komu út en e rúmlega 92% % höfðu tekið eftir nýju merki eftir að hafa séð sjónvarpsauglýsingu r N1. 1 Mun færri eru neikvæðir í garð félagsins, a en þeim fækkaði f um ríflega le helming. Þá hefur tekist sérstaklega g vel að ná til yngra n fólks sem m var eitt af markmiðum herferðarinnar. Þannig Þ höfðu um m 85% aðspurðra u á aldrinum 17–35 ára tekið kið eftir N1 auglýsingunum auug u lýsingunum í upphafi. u
Í grófum u dráttum ráá má skipta vverkefninu í fjóra meginþætti. þæ Sá fyrstii er mótun n stefnu f u vörumerkisins;; hlutverks, gilda og loforðs til fn tti viðskiptaa vinarins. n Síðan S ð kemur nafn og o útlit, litur, slagorð og ásýnd verslana v a og þjónustustöðva. us ð Þriðji hlutinn n snýst um innri markaðssetningu g og aað virkja starfsfólkið. ta f Að lokum kemur síðan kynning n á nýju vörumerki m k með auglýsingum u n og almannatengslum. n Auglýsingaherferðin lýý e skiptist í tvo hluta. Fyrri hluti sný snýst um að kynna nýttt nafn og búa til tilfinninguu í kringum merkið. k
Innri m markaðssetning í hinu n nýja fyrirtæki var ekki k síður mikilvæg en yytraa markaðsstarf. Gefin vvar út ítarleg „brand“ d handbók auk þess sem se starfsfólk tók virkan se a þátt þ í undirbúningnum.
5
Sjónvarpsauglýsing var unnin í samvinnu við Sagafilm. Leikstjórar voru þeir Samúel og Gunnar. Markmið auglýsingarinnar var að kynna nafnið, byggja upp ímynd fyrirtækisins og þótti Queen-lagið Don´t stop me now w endurspegla ferskleika og kraftinn hjá N1.
Nafnið Hugmyndin að nafninu N1 kom fljótlega í ferlinu. Margar tillögur að nöfnum voru skoðaðar en eftir mikla yfirlegu þótti N1 ná best utan um þá hugsun sem heitið átti að tákna. Nafnið vísar í styrkleika fyrirtækisins, sem er með víðtæktasta þjónustunetið um allt land á þjóðvegi 1 og það markmið að setja þarfir viðskiptavinarins í fyrsta sæti. Einnig þótti nafnið stutt og sportlegt sem hentaði mjög vel á fyrirtæki sem ætlar sér að vera númer eitt á sviði bílatengdrar þjónustu. Nafnið þurfti einnig að henta vel á mismunandi þjónustuþætti eins og þjónustustöðvar, verslanir, hjólbarða- og smurþjónustu og fyrirtækjaþjónustu.
Ragnar Gunnarsson viðskiptastjóri og markaðsráðgjafi, Fíton
N1
6
Nýtt merki í þjónustu
Nýtt merki í þjónustu Það er ekkert hægt að læðast með veggjum þegar kynna á nýtt vörumerki – það þarf að kýla það inn með góðu trukki. Á einni nóttu var merki gamla olíufélagsins skipt út fyrir hið nýja N1 og upphafsherferðin var keyrð í gang. Í prentauglýsingunum er merki fyrirtækisins sýnt eins og náttúrulegur hluti af umhverfi sveita og bæja landsins, til að endurspegla styrkleika N1 sem þjónustufyrirtækis á landsvísu. Auglýsingarnar, sem að uppistöðu eru loftmyndir frá Verkfræðistofunni Hnit, vekja upp notalega kunnugleikatilfinningu og dæmi eru um að þær hafi kveikt óslökkvandi ferðaþrá. Ekki má gleyma skemmtanagildi loftmyndanna sem nokkurs konar felumyndir – finndu fimm N1.
NÝTT MERKI Í HÖFN
MERKI UM GÓÐA FERÐ
N1 ÞJÓNUSTUSTÖÐVAR
N1 VERSLANIR
N1 BÍLAÞJÓNUSTA
N1 FYRIRTÆKJAÞJÓNUSTA
SÍMI 440 1100 WWW.N1.IS
N1 er leiðandi verslunar- og þjónustufyrirtæki sem veitir fólki og fyrirtækjum afburðaþjónustu á sviði bílatengdrar starfsemi ásamt heildarlausnum í rekstrarvörum og eldsneyti til fyrirtækja. Við höfum 115 afgreiðslustaði um allt land, þjónustustöðvar, verslanir, hjólbarða- og smurþjónustu og öfluga fyrirtækjaþjónustu – við erum alls staðar í leiðinni með fjölbreyttar lausnir. N1 – Meira í leiðinni
7
N1 ÞJÓNUSTUSTÖÐVAR N1 VERSLANIR N1 BÍLAÞJÓNUSTA N1 FYRIRTÆKJAÞJÓNUSTA
WWW.N1.IS
N1 er leiðandi verslunar- og þjónustufyrirtæki fyrir einstaklinga og fyrirtæki. Við höfum 115 afgreiðslustaði um land allt auk öflugrar fyrirtækjaþjónustu – sem meðal annars byggir á aðfangaverslun fyrir sjávarútveg. N1 – Meira í leiðinni
NÝTT MERKI Á FERÐINNI
NÝTT MERKI Á HAFNARBAKKANUM N1 ÞJÓNUSTUSTÖÐVAR N1 VERSLANIR N1 BÍLAÞJÓNUSTA N1 FYRIRTÆKJAÞJÓNUSTA
WWW.N1.IS
N1 er leiðandi verslunar- og þjónustufyrirtæki sem veitir fólki og fyrirtækjum afburðaþjónustu á sviði bílatengdrar starfsemi. Við höfum 115 afgreiðslustaði um allt land, þjónustustöðvar, verslanir, hjólbarða- og smurþjónustu og öfluga fyrirtækjaþjónustu. N1 – Meira í leiðinni
N1 ÞJÓNUSTUSTÖÐVAR
N1 VERSLANIR
N1 BÍLAÞJÓNUSTA
N1 FYRIRTÆKJAÞJÓNUSTA
WWW.N1.IS
N1 er leiðandi verslunar- og þjónustufyrirtæki sem veitir fólki og fyrirtækjum afburðaþjónustu á sviði bílatengdrar starfsemi ásamt heildarlausnum í rekstrarvörum og eldsneyti til fyrirtækja. Fyrirtækjaþjónusta N1 annast faglega ráðgjöf til stórnotenda og sér um ýmsa sértæka þjónustu og samningagerð sem tryggir viðskiptavinum aukið hagræði. N1 – Meira í leiðinni
N1
NÝ ÍSLENSK DAGSKRÁRGERÐ Í SJÓNVARPINU – Á HVERJUM DEGI Í VETUR
10
KL. 20.55 Á FIMMTUDAGSKVÖLDUM
HVÍTA HÚSIÐ / SÍA 07-1073
07/08 BÍÓ LEIKHÚS Allt um kvikmynda- og leikhúslífið. Fjörlegur þáttur með alvarlegum undirtóni. Ritstjóri er Þorsteinn Joð. Aðrir umsjónarmenn eru Andrea Róbertsdóttir, Ásgrímur Sverrisson og Elsa María Jakobsdóttir.
Markaðsstjórunum finnst þetta... Það er alltaf gaman að spyrja markaðsstjóra álits á auglýsingaog markaðssmálum því þeir, eðli málsins samkvæmt, hafa mjög sterkar skoðanir í þeim efnum. Við fengum nokkra markaðsstjóra til að tjá sig ofurlítið.
Auður Björk Guðmundsdóttir VÍS Best heppnaða endurmörkunin (rebrand)? Það eru ekki margar endurmarkanir sem koma upp í huga mér sem hafa átt sér stað nýverið. Á okkar litla markaði má væntanlega telja þær á fingrum annarrar handar. Ein sú mest áberandi sem af er ári er án efa N1 endurmörkunin. Ætli ég gefi henni ekki mitt atkvæði. Verst heppnaða endurmörkunin? Mér fannst endurmörkun á BYR ekki vel heppnuð. Áhugaverðasta auglýsingaherferð ársins? Mér finnst Glitnir hafa gert flotta hluti það sem af er ári. Það sem stendur uppúr að mínu mati er auglýsingaherferð bankans fyrir Reykjavíkurmaraþonið. Það var hugað að öllum hliðum markaðssetningarinnar. Vel var staðið að innanhússmarkaðssetningu til starfsmanna og ekki síður að markaðssetningu og kynningu til viðskiptavina og almennings. Það var byggð upp góð stemning fyrir hlaupið. Sjónvarpsauglýsingarnar voru skemmtilegar, dagblaða- og netauglýsingar áberandi og umhverfisauglýsingarnar flottar. Atburðurinn sjálfur var vel skipulagður og vel að öllu staðið. Þetta var viðburður sem væntanlega fór ekki framhjá neinum.
Baldvina Snælaugsdóttir Vodafone Best heppnaða endurmörkunin? N1. Tókst á mjög skömmum tíma að þurrka út gamla vörumerkið með hressilegum hætti. Eins og oft vill verða í nafnabreytingum, hrekkur maður við og finnst skrítið en það varði aðeins stuttan tíma og N1 orðinn eðlilegasti hlutur í dag. Verst heppnaða endurmörkunin? BYR. Barasta tikkar ekki inn. Þungt nafn sem venst alls ekki og gefur þungan tón. Áhugaverðasta auglýsingaherferð ársins? Núverandi herferð Prentmets. Ekki það að ég sé svona hrifin af henni, heldur klóra ég mér í höfðinu í hvert skipti sem ég sé þær auglýsingar. Hver eru skilaboðin?
Pálína Pálmadóttir Kaupþing Best heppnaða endurmörkunin? Ég man ekki eftir nema þremur aðilum sem hafa farið í endurmörkun á árinu. Fyrstan ber að telja KB banka sem breytti um nafn og varð Kaupþing, sú endurmörkun hófst fyrir áramótin og stóð fram á nýtt ár. En þar sem ég er ekki alveg hlutlaus í því efni ætla ég ekki að tjá mig frekar um það. Verst heppnaða endurmörkunin? Fyrir utan þetta man ég eftir N1 og svo A4 sem bættist í flóruna fyrir nokkrum dögum. Mér fannst N1 herferðin að mörgu leyti ágætlega unnið konsept, mér fannst reyndar heldur mikið í lagt – held að sami árangur hefði náðst með mun minni herferð. En margt sem þar var gert var ágætt. Áhugaverðasta auglýsingaherferð ársins? Það er engin ein herferð sem stendur uppúr í mínum huga sem sérstaklega áhugaverð eða vel heppnuð. Það eru samt tvær sem ég man eftir sem hafa jákvæðan boðskap án þess að verða sérstaklega væmnar eða tilgerðarlegar – það er Lýðheilsustöð með tannlækninn og fleiri aðila sem eru að drekka í starfi – tel að hún hafi náð í gegn, og svo Umferðarstofa þar sem aðilinn er í tölvuleik í byrjun auglýsingar en endar svo í umferðarslysi í raunveruleikanum – trúlega mikilvægt að minna ungt fólk á að bíllinn er ekki leikfang.
Margrét B. Tryggvadóttir Nova Best heppnaða endurmörkunin? Það sem ég man eftir eru N1, Kaupþing, Vodafone og BYR. Enginn einn aðili sem stendur upp úr. Spurning eftir hverju á að dæma, þ.e. hvort allir viti fyrir hvað þú stendur eða hvort nóg sé að leggja eingöngu áherslu á nýja vörumerkið sem slíkt sem á þó ekki alltaf við. Kaupþing notaði húmorinn sem er alltaf sterk leið. Verst heppnaða endurmörkunin? BYR er það sem kemur fyrst upp í hugann. Áhugaverðasta auglýsingaherferð ársins? Margar áhugaverðar herferðir sem hafa birst á árinu. Bankarnir eru mjög fyrirferðarmiklir og hafa gert flotta hluti en spurning hverju það hefur skilað á endanum. Óléttan hjá Sýn mjög skemmtileg útfærsla en sú sem er e.t.v. áhugaverðasta er frá Tölvulistanum „Hæ, þetta er Ásgeir!“
Markaðsstjórunum finnst þetta...
9
Magnús Magnússon Húsasmiðjan Best heppnaða endurmörkunin? BYR-sparisjóður kom mér mest á óvart þetta árið. Tveir sparisjóðir sem sameinuðust undir einu nafni og náðu að aðgreina sig vel frá öðrum sparisjóðum á einni nóttu án þess þó að herferðin sem slík hafi verið mjög eftirminnileg, vörumerkið ekki frumlegt og annað í þeim dúr. Þeir gerðu eitthvað rétt án þess að hafa notið aðstoðar meistara John Cleese eins og Kaupþing gerði þó raunar nokkuð skemmtilega í upphafi árs þegar þeir köstuðu KB nafninu. Þetta eru því þær tvær endurmarkanir sem mér finnst helst standa uppúr á árinu. Verst heppnaða endurmörkunin? Veit ekki hvort nokkur endurmörkun hafi beinlínis verið slæm á árinu. Endurmörkunin á ESSO/ Bílanaust olli mér hinsvegar þó nokkrum heilabrotum því ég hreinlega skildi ekki nafnið, N1? Kannski var það ætlunin – ef það er málið þá tókst það, a.m.k. í mínu tilfelli. Það er þó ekki hægt að tala um þetta sem illa heppnaða endurmörkun því það eru flestir búnir að átta sig á þessu núna og gott ef þetta er ekki bara farið að venjast!
10
Áhugaverðasta auglýsingaherferð ársins? Aukakrónur Landsbankans fannst mér ágætlega heppnuð. Hún var forvitnileg, fyndin og frumleg en á sama tíma kom hún skilaboðunum mjög vel til skila. Það á svo eftir að koma í ljós hvort öll þessi vildarkerfi standist tímans tönn. Svo má ég til með að nefna herferðina okkar í Húsasmiðjunni „Nýr tími“ sem mér þótti mjög skemmtileg og vakti töluverða athygli hvort sem fólk hefur gaman af gospeltónlist eður ei. Óhefðbundin leið til að auglýsa lengdan afgreiðslutíma Húsasmiðjunnar í Skútuvogi, skilaboðin voru skýr og herferðin tókst frábærlega.
Viggó Ásgeirsson Landsbankinn Best heppnaða endurmörkunin? Mér fannst sameining ESSO og Bílanausts undir nafninu N1 heppnast nokkuð vel. Það tókst vel hjá þeim að skapa fyrirtækinu jákvæðari og betri ímynd. Upplifunin er einhvern veginn meiri þjónusta og minni smurolía. Einnig náðu þeir að koma skilaboðum sínum til neytandans. N1 meira í leiðinni. Þá fannst mér sameining Merkúr hf. og Steypustöðvarinnar undir nafninu MEST líka vel heppnuð og skapaði þeim betri og jákvæðari ímynd. Þeir komu því vel til skila að þeir eru með allt til bygginga og bjóða heilsteypta þjónustu. Verst heppnaða endurmörkunin? Mér dettur ekkert sérstakt í hug en mér finnst nafn og lógó hins nýja skrifstofuvörufyrirtækis A4, áður Oddi skrifstofuvörur og Skólavörubúðin, líkjast of mikið N1. Áhugaverðasta auglýsingaherferð ársins og hvers vegna? Áhugaverðustu auglýsinguna á Síminn í ár með herferð sinni 3G. Herferðin fékk mjög sterk viðbrögð neytenda og tókst að tryggja sér mikla umræðu. Vitund um kerfið og Símann komst til skila á ótrúlega stuttum tíma. Fengu auglýsingabirtingar á besta tíma vegna umræðunnar. Síminn tók mikla áhættu sem var vel þess virði að taka þegar upp var staðið.
Markaðsstjórunum finnst þetta...
Erna Rós Kristinsdóttir N1 Best heppnaða endurmörkunin? Að mínu áliti er endurmörkun N1 sú best heppnaða á þessu ári. En sameining tólf fyrirtækja kallaði á nýtt íslensk vörumerki sem varð að N1 og heppnaðist sú sameining frábærlega í alla staði að mínu áliti. Forvinnan var góð og langur tími gefinn og þótti hreint ótrúlegt að ekki spyrðist út um nafn hins nýja fyrirtækis. Það var að mörgu að huga og mikil vinna að baki í þessu verkefni. Að kveðja vörumerki eins og ESSO á Íslandi og Bílanaust sem bæði voru mjög sterk og þýðingarmikil í huga almennings var ekki alveg sjálfgefið en útkoman frábær. ESSO var með þjónustustöðvar um land allt og sú endurmörkun sem varð gerðist nánast á einni nóttu á stórum hluta landsins enda ein hin stærsta sem hér hefur verið gerð. Merkið er mjög vel heppnað og sterkt og almennt fellur það fólki vel í geð. Verst heppnaða endurmörkunin? Ég man ekki í fljótu bragði eftir einhverju sem ekki hefur heppnast svo vel en kannski er það eðlilegt þar sem hugurinn hefur verið bundinn við endurmörkunarvinnu N1. Ég nefni því ekki neitt sérstakt tilfelli en tel ég hinsvegar að slæm endurmörkun sé afrakstur of lítillar undirbúningsvinnu og rannsókna. Áhugaverðasta auglýsingaherferð ársins? Íslenskri auglýsingagerð hefur fleygt stórfenglega fram á síðustu árum og er orðin vel samkeppnishæf við það sem er að gerast í öðrum markaðsríkjum. En ég get ekki verið alveg hreint hlutlaus þegar ég segi að mér finnst N1 hafa átt mjög áhugaverða herferð og þar spillti ekki fyrir að fá að láni lagið Don´t stop me now með Queen sem allir þekkja. Loftmyndirnar sem notaðar voru í herferðinni í blaðaauglýsingum vöktu mikla athygli og komu einstaklega skemmtilega út. Herferð sem hefur vakið sérstaka athygli er einnig herferð Símans, þótti hún hin glæsilegasta einnig. Önnur herferð sem mér þótti eftirtektarverð á þessu ári er punktaherferð Glitnis en hún var mjög áberandi og smart – og gaman að sjá hvernig punktarnir ferðuðust.
Ingibjörg Ásta Halldórsdóttir Sparisjóðurinn Best heppnaða endurmörkunin? Það hefur tekist vel til hjá mörgum fyrirtækjum í þessum efnum. Nýjasta dæmið sem að mér finnst vel lukkað er N1. Verst heppnaða endurmörkunin? Man ekki eftir neinu afburðaslöku enda finnst mér fagmennskan við þessa vinnu almennt hafa verið að aukast. Þó eru einhver dæmi þar sem að hefði mátt setja meira kraft í endurmörkunina og gera útkomu sjáanlegri. Áhugaverðasta auglýsingaherferð ársins? Efst í huga mér núna er nýjasta herferð Símans á þriðju kynslóð farsíma. Þeir dansa mjög skemmtilega við línuna í auglýsingunum án þess þó að fara yfir strikið.
Gunnar Már Sigurfinnsson Icelandair Best heppnaða endurmörkunin? Mér fannst N1 standa upp úr með sína endurmörkun í þetta skiptið. Það var margt gott í henni og skilaboðin komust vel til skila. Endurmörkunarherferðin var þétt og þetta kom þannig út að mér fannst eins og daginn eftir þá væru gömlu fyrirtækin gleymd og grafin og allir með á hreinu hvað N1 stendur fyrir og það var auðvitað tilgangurinn. Mér fannst gaman að sjá hvernig þeir léku sér með landslag í dagblaðaauglýsingum – og eins og ég sagði – margt gott sem var gert í þessari herferð enda mikið fjármagn lagt í hana. Versta endurmörkunin? Það er alltaf leiðinlegt og erfitt að þurfa að tala um það sem var ekki nógu vel gert. Hinsvegar get ég ekki leynt því að mér fannst endurmörkunin sem BYR gerði ekki alveg komast til skila. Ég var lengi að átta mig á því hvað væri í gangi og hverjir stæðu að þessu þó svo að ég hefði einhverja hugmynd um það. Mér persónulega fannst fókusinn ekki góður og er á því að þarna hefði verið hægt að gera betur! Áhugaverðasta auglýsingaherferð ársins? Hér áttu nokkrir ágæta spretti. Síminn með síðustu kvöldmáltíðina þar sem 3. kynslóðar herferðin er undirstaðan er mjög athyglisverð auglýsingaherferð að mínu mati. Hún nær því að vera „creative“, hefur húmor og er síðan ofan á allt dálítið umdeild – án þess þó að verða of umdeild og allir muna hvað er verið að „selja“. Það er auðvitað draumastaða auglýsandans að ná umfjöllun um skilaboðin og það tókst vel í þetta skiptið. Línuauglýsing Kaupþings Banka fannst mér líka vel heppnuð. Skemmtileg útfærsla á vörumerkinu með þennan frábæra karakter sem Línan er, var vel heppnuð. Sú staðreynd að ekki verða teiknaðar fleiri Línusögur gera hana líka mjög sérstaka. Síðan má nefna Opal sem eru sömuleiðis auglýsingar sem mér fannst vel unnar og skilaboðin skýr og skemmtilega sett fram.
Friðrik Eysteinsson Sláturfélag Suðurlands Best heppnaða endurmörkunin? Mér finnst N1 endurmörkunin sú best heppnaða á árinu. Það er auðvelt að bera kennsl á vörumerkið og muna það. Og þó það innifeli ekki beint merkingu sem tengja má starfsemi N1 þá gefur það kost á því að búa til hugrenningatengsl með tiltölulega auðveldum hætti. Mér fannst auglýsingastofunni takast mjög vel að tengja vörumerkið við starfsemi fyrirtækisins í auglýsingum og það sem það vill standa fyrir. Árangurinn hefur víst heldur ekki látið á sér standa. Verst heppnaða endurmörkunin? Mér finnst alltaf hálfgert klúður þegar þarf að endurskíra fyrirtæki sem nýlega hefur verið endurskírt. Þar á ég við Kaupþing. Fólk þurfti að kannast við og muna nýja nafnið og ný hugrenningatengsl að skapast í annað sinn. Það er þó kannski ekki rétt að gagnrýna síðustu endurmörkun. Kannski má frekar segja að sú næstsíðasta (KB-banki) hafi þá verið hálfgert klúður. Áhugaverðasta auglýsingaherferð ársins? Mér finnst auglýsingaherferð Flügger sú besta. Nýja nafninu á Hörpu-Sjöfn er komið á framfæri með mjög einföldum hætti og tengt málningu og málningarvinnu. Síðan er byrjað að tengja vörurnar við nafnið. Tær snilld!
Haraldur Haraldsson B&L Best heppnaða endurmörkunin? Ja.is, Kaupþing og N1. Verst heppnaða endurmörkunin? BYR, Eymundsson og Sjóvá. Áhugaverðasta auglýsingaherferð ársins? N1. Þar sem tíminn flýgur, mánudagur verður að föstudegi, netpósturinn flæðir út úr tölvunni og síminn að verða vitlaus er ég beðinn um að koma með vitrænar skoðanir á verkum annarra um áhugaverðar auglýsingaherferðir. Sjáum hverskonar minni og visku ég hef; að taka úr umferð vörumerkin Bílanaust og ESSO af markaðnum er einstaklega hugrökk ákvörðun. Engu er líkara en um tvö ónýt vörumerki hafi verið að ræða og nánast engu að tapa. En svo var ekki. Þarna var um að ræða flott vörumerki með sinn sjarma. N1 fær mitt atkvæði fyrir útfærslu og hugrekki markaðsmanna fyrirtækisins og þeirra sem komu að verkefninu og vonandi er útkoman viðunandi. Bankarnir og símafyrirtækin eru mjög áberandi þegar maður hugsar til baka. Hversu mikið getur þú sagt um banka, hversu langt getur þú farið með símaþjónustu? Engu er líkara en viskubrunnur þessara manna sé endalaus og oft á tíðum frumlegur. Síminn með sínu síðasta útspili framleiddu í Portúgal var mjög athyglisverður en þarna er verið að kynna erlenda vöru á íslenskum markaði. Ég hefði hinsvegar viljað velja áhugaverðustu auglýsingaherferðina, herferð sem sýndi ómetanlegan frumleika frá frumhönnun íslenskrar vöru til samspils hennar að endanlegri staðsetningu og aðferðafræði í kynningum. 66 gráður norður hafa gert vel, Glitnir gert vel með maraþonhlaupið. Hvað dettur þér í hug? Eigum við ekki að gera meira af slíku?
11 Stefán S. Gunnarsson TM Best heppnaða endurmörkunin? Vörður – Íslandstrygging, mögnuð staðfærsla. Verst heppnaða endurmörkunin? N1, maður gæti jafnvel nefnt VR – áttu þeir ekki að vera búnir að „ríbranda“ sig? Áhugaverðasta auglýsingaherferð ársins? Opal – skemmtileg „nálgun“.
Eva Dögg Sigurgeirsdóttir Smáralind Best heppnaða endurmörkunin? N1 án nokkurs efa. Verst heppnaða endurmörkunin? BYR. Áhugaverðasta auglýsingaherferð ársins? Jesú-auglýsing Símans, náði fullri athygli.
Markaðsstjórunum finnst þetta...
Júlíus Þorfinnsson FL Group Best og verst heppnaða endurmörkunin? Mér finnst áhugavert að horfa á stóru bankana þrjá. Innlent vöruval þeirra og þjónusta var og er nokkuð svipuð og þeir verja álíka upphæðum til markaðsmála. Allir hafa þeir vaxið og breyst mikið á síðustu árum, en fóru hver sína leiðina þegar kom að því að endurstaðsetja sig á innanlandsmarkaði. Uppskeran er misjöfn. Landsbankinn finnst mér hafa komið best út úr þessu breytingaskeiði, frá þungum ríkisbanka yfir í nútímalegan banka með mjúka skel. Stuðningur Landsbankans við menningarlífið í landinu og jákvæð nærvera stærsta eigandans spila stóra rullu. Það elska allir Björgólf – enda eins konar örlát útgáfa af Jóakim aðalönd. Glitnir fær prik fyrir massíva herferð, loksins þegar afráðið var að skipta út Íslandsbankanafninu. Fínt nafn, engin sérstök tilþrif í herferðinni en allir greinilega á sömu blaðsíðunni. En mér fannst þetta reyndar vera orðið full mikið af því rauða í sumarlok, í kringum maraþonið. Nýja stjórnendur Búnaðarbankans sáluga skorti ekki hugrekki til nafnabreytinga, varð fyrst KB banki og síðar Kaupþing, sem þætti vont nafn fyrir banka ef við værum ekki svona vön því. En hvaða nafni sem þessi banki hefur gegnt, finnst mér hafa vantað sálina í þeirra mörkun (verður maður ekki að reyna að nota þetta orð, mörkun?). Jú, jú, allt voða fagmannlega gert, en ópersónulegt. Maður fær á tilfinninguna (sem er nota bene það sem öll þessi vinna „mörkunarfólksins“ snýst um, að skilja eftir rétt hrif í huga fólks) að Kaupþingi sé kannski bara slétt sama um þessar fáeinu hræður hér á landi. Það eru ekki góð hrif. Lærdómur af þessu? Veit ekki, kannski að það er ekki nóg að skipta bara um nafn. Og Björgólfur er nær okkur en John Cleese.
12
Áhugaverðasta auglýsingaherferð ársins? Ég vil frekar ræða um Jón Gnarr. Lýður Oddsson, útvarpsauglýsingar Freyju, sjónvarpsauglýsingar Prentmets, Júdas Símans: Allt verður fyndið sem hann snertir á. Auk þess er hann í Tvíhöfða í útvarpi, á Næturvakt Stöðvar 2, og hvað meira, jú svei mér þá ef hann verður ekki með sketsa í nýjum laugardagsþætti RÚV. Hvernig er hægt að vera alltaf svona sniðugur, ár eftir ár? Og er Jón Gnarr að kaupa stærri íbúð?
Einar Bjarnason 365 Best heppnaða endurmörkunin? Mér fannst mjög vel heppnað þegar Íslandsbanki varð Glitnir. Í fyrstu fannst mér bæði litur og nafn bæði óskiljanlegt og glannalegt. En þetta vandist mjög fljótt og varð nafn og litur á traustri fjármálastofnun. Með endurmörkuninni varð Glitnir meira en banki. Verst heppnaða endurmörkunin? Þegar Tal varð OgVodafone. Þarna varð ferskt og vinsælt „challenger brand“ sem breyttist í „establishment“ sem var örugglega ekki ætlunin og að mínu mati klúður. Áhugaverðasta auglýsingaherferð ársins? Góð hugmynd frá Íslandi frá Icelandair. Hún snerti svo margt í manni. Þetta var mjög sterk, frumleg hugmynd sem var berandi í auglýsingunni.
Markaðsstjórunum finnst þetta...
Stefán Hrafn Hagalín Skýrr Best heppnaða endurmörkunin? Ætli maður líti ekki sjálfum sér nær í þessu tilviki. Ég var úti að labba áðan með hundinn í 35 þúsund króna 66°Norður-úlpu, íklæddur 15 þúsund króna flíspeysu innanundir og gott ef ég var ekki með 5 þúsund króna pottlok á skallanum… Sú staðreynd að andsnobbarinn ég sé til í að borga tugi þúsunda fyrir fatnað, sem ég hefði getað fengið sambærilegan á hálfvirði hvar sem er, hlýtur að þýða annað hvort að 66° Norður er að gera sniðuga hluti eða að ég er hreinræktaður vitleysingur. Hugsanlega er bæði satt. Verst heppnaða endurmörkunin? Hvað er Síminn? Það er Síminn! Ég er ekki að átta mig alveg á hvað Síminn er að fara með þessari herferð. Kannski er þetta ekki einu sinni endurmörkun? Mér þykir herferðin aðallega minna fólk á að það er illmögulegt að vera til án þess að eiga í einhverjum viðskiptum við fyrirtækið. Er það ekki frekar til marks um uppruna fyrirtækisins í einokun og takmarkaða valkosti neytenda á fákeppnismarkaði, fremur en að Síminn sé svona frábært fyrirtæki? Síðan var Jesú-stöntið kringum síðustu kvöldmáltíðina með miklum ólíkindum. Írafárið í kjölfarið var fyrirsjáanlegt og eina útkoman sú að enn einu sinni hafði forríkt fyrirtæki gert auglýsingu sem gjörsamlega yfirskyggði innihaldið; að Síminn væri að rúlla út þessum frábæru 3G-símum, sem fáir eiga og enn færri nota. Áhugaverðasta auglýsingaherferð ársins? Konan mín er fræg fyrir kyngimagnað jafnaðargeð og hvers konar efnishyggja er henni fjarri, en hún leggur samt óvenjulega mikla fæð á vel notaða bíla; gamlar druslur með sál, haugamat sem drepur á sér á ljósum, er með bilaðan bensínmæli og fram til hádegis að hitna á morgnana. Það liggur því í augum úti að henni þykir Reddum því-herferðin brakandi snilld. Og ég held barasta að ég geti tekið undir það. Vefurinn reddumthvi.is er skemmtilegasti hluti herferðarinnar og það má lengi flissa að gullmolum á borð við ábendingar um bestu brekkur borgarinnar. SP fjármögnun er í fínum málum með þessa toppherferð.
Hvers virði er vörumerki? Markaðsráðgjafarfyrirtækið Young&Rubicam heldur því fram að vörumerki geti verið eilíft og aðalatriðið sé að vera á varðbergi gagnvart einkennum hnignunar. Þó fyrirtæki skynji að eitthvað sé að, er oft snúið að meta hvaða mælingar segja best til um hvar meinið liggur. Segja lækkandi hugskotsmælingar (Top of Mind) okkur hvar rót vandans er að finna eða sýna þær einungis einkenni hans? Hversu lengi eru einkennin að koma í ljós? Hvað með gamalgróið fyrirtæki sem kemur strax upp í huga almennings, en hefur í raun misst alla aðgreiningu á markaði og er hnignandi á bak við flotta framhlið? Er nóg að líta til fjárhagsárangurs fyrirtækja þegar velja á milli þess að nota vörumerki A eða B? Ef einungis er litið til fjármálaþátta er hins vegar hætta á að sýnin verði of takmörkuð. Segjum að A sé verðmætara vörumerki en B þegar kemur að framlegð. Álykta mætti að A væri rétta valið, en svo þarf ekki að vera t.d. vegna þess að: Vörumerki B er þekkt á öðru markaðssvæði en A Vörumerki B er nýrra og á meiri vaxtarmöguleika til langs tíma en A Flestar heimildir vitna samdóma um að meta þurfi vörumerkið út frá öllum þeim stoðum sem bera það uppi. Ein stoð getur verið veikari en aðrar eða haft meira vægi en hinar miðað við líftímakúrfu vörumerkisins. Samkvæmt aðferðafræði Y&R, BrandAsset Valuator (BAV®), byggir vörumerki á fjórum stoðum; hvort það hafi aðgreiningu, hvort það sé þýðingarmikið í lífi fólks, hvort það sé mikils metið og hvort það sé þekkt (Differentiation, Relevance, Esteem, Knowlegde). Þær stoðir sem oftast eru mældar til að gefa hugmynd um afdrif vöru-merkis eru hvort það sé mikils metið og hversu þekkt það er. Hér eru notaðar dæmigerðar hugskotsmælingar, mælingar á markaðshlutdeild og þjónustukannanir. Þetta eru mikilvægar mælingar en sýna okkur einungis upplifun sem hefur skotið rótum í hugskoti viðskiptavina – þá getur verið of seint að bregðast við. Hinar stoðirnar tvær segja okkur aftur á móti meira um framtíðina, og gefa færi á að grípa inn í áður en skaðinn er skeður. Rannsóknir hafa sýnt að staða þessara fjögurra þátta hefur stöðuga fylgni við veltu og hagnað, óháð atvinnugrein, landi og aldri vörumerkjanna. Greining á líftíma vörumerkis Samspil hinna fjögurra ofangreindu þátta segir okkur hvort vörumerki er vaxandi, staðnað eða hnignandi. Myndin sýnir staðsetningu mismunandi vörumerkja sem er fundin með því að mæla styrkleika þeirra annars vegar, sem er myndaður af aðgreiningu vörumerkis og hversu þýðingarmikið það er fyrir fólk, og hins vegar virðingu, þ.e. hvort það sé mikils metið og hversu vel fólk þekkir það. Hver stöpull sýnir hversu hátt vörumerkið skorar í viðkomandi vídd. Sem dæmi skoraði eBay á fyrri hluta ársins 2003 97 í aðgreiningu, sem þýðir að það var hærra en 97% þeirra 2.340 vörumerkja sem BAV® greindi.
The Power Grid High
Brand Strenght (Differentiation & Relevance)
Hvernig mælum við virði vörumerkis? – spurning sem fyrirtæki þurfa oft að leita svara við. Ef fyrirtæki kaupir annað fyrirtæki þarf t.d. að meta hvort taka eigi upp vörumerki þess, halda í núverandi eða byggja upp nýtt. Þegar við skynjum að vörumerki er hnignandi þarf einnig að meta hvort það sé þess virði að styrkja það á ný.
Leadership
Niche / Unrealized potential
Declining
New
Eroding
Unfocused
Low
High
Brand Stature (Esteem & Knowledge) Ný vörumerki byrja í neðri ferningnum til vinstri, með lítinn styrk og virðingu. Eftir því sem vörumerkið þróast færist það upp í efri ferning til vinstri þar sem styrkur er greinilegra hærri en virðing. Þetta er svæði hárrar framlegðar þar sem svokölluð „niche“ vörumerki og vörumerki með ónýtt tækifæri eiga heima. Til að hámarka virði hlutabréfa þarf stefnumörkun fyrirtækisins að leiða vörumerkið upp í hægri ferninginn þar sem hin leiðandi vörumerki taka sér stöðu. Þegar vörumerki missa fótfestu er það fyrsta stoðin – aðgreiningin – sem veikist. Þar með er helsti vaxtarmöguleiki fyrirtækisins, hæfileikinn til að sækja inn á nýja markaði, verulega laskaður. Það borgar sig að byggja upp sterk vörumerki BAV® rannsóknir sem spanna yfir 10 ára tímabil og ná til 400 vörumerkja úr 18 mismunandi geirum, sýna að þegar niðurstöður stöplarita eru bornar saman við veltu, framlegð, hagnað eftir skatta og raunhagnað, myndast ákveðin tengslamynstur. Aðalframlegðarhvatinn er aðgreiningarþátturinn – því hærri sem aðgreining vörumerkis er, þeim mun hærri er framlegðin. Fyrirtæki sem vinna stöðugt að aðgreiningu hafa að jafnaði um 50% hærri framlegð en þau sem gefa henni ekki gaum. BAV® gerir mikið úr nauðsyn þess að mæla vörumerki ekki einungis gagnvart þröngum hópi keppinauta. Til dæmis ætti ekki einungis að bera saman vörumerki eins farsímaframleiðanda við aðra farsímaframleiðendur heldur við vörumerki yfirhöfuð. Í heimi samþættingar og vaxtar er mikilvægt að fyrirtæki beri vörumerki sitt saman við mörg vörumerki í mörgum atvinnugreinum til að vera meðvituð um vaxtartækifæri inn á nýja markaði með nýjar vörutegundir. Í stuttu máli – að halda aðgreiningunni og vera einstakur.
Anna Björk Bjarnadóttir ráðgjafi, Capacent Ráðgjöf
Hvers virði er vörumerki?
13
Allir þekkja vörumerki en kannski ekki tré 14
Einhversstaðar las ég fyrir all nokkru að venjulegt nútímafólk þekkti nöfnin á innan við 10 trjátegundum en nöfnin á yfir 1000 – eittþúsund – auðkennis- og vörumerkjum á sekúndubroti. Þetta segir okkur talsvert mikið um á hverju augu „homo sapiens“ hvíla í nútímanum. Í þúsundir ára hvíldu þau fyrst og fremst á fæðu okkar, dýrum og plöntum náttúrunnar – öld eftir öld, kynslóð eftir kynslóð. Þau hvíldu á sólargangi og gangi himintungla á stjörnubjörtum nóttum. Það útskýrir hvers vegna sálarlíf fólks var kortlagt eftir dýrategundum eins og til dæmis frumbyggjar norðurhjarans, indjánar, samar og inúítar gera enn þann dag í dag. Það útskýrir líka hvers vegna andar dýranna birtust í sýnum og draumum fólks. Menn lásu í þessa drauma og túlkuðu andlegt ástand mannsins og spáðu jafnvel í framtíðina. Þeir tengdu stjörnuhimininn táknmáli dýrahringsins og notuðu til að ferðast eftir bæði í löndum sálarinnar og eftir löndum þessa heims. Andar dýraríkisins voru bókstaflega notaðir til að kortleggja lönd sálarinnar hjá mörgum menningarsamfélögum og enn er líkingamál eina málið sem hægt er að nota til skilnings á fyrirbærum sálarinnar þannig að vit sé í. Æðri máttarvöld bæði í þessum heimi og hinum tala líka til okkar fyrst og fremst í myndmáli og táknmáli en ekki í orðum. Við, mennirnir, orðum svo sýnina, stundum hver með sínu nefi en stundum myndast líka sammannleg tákn sem hafa djúpar merkingar eins og krossinn eða tunglskeifan. Við notum líka tákn og táknkerfi til að merkja eigur okkar eins og fjármörk. Við mörkum líka lönd okkar og staðsetningar á myndrænan hátt. Tákn og myndletur verða svo grunnur að stafrófi og ritmáli á löngum tíma en ritmál verður samt aldrei eins sterkt eins og milliliðalaust myndmál. Verkfæri og vopn verða svo viðbót við það myndmál fæðukeðjunnar sem talar til okkar óháð tungumáli. Ekki má gleyma því heldur að meirihluti mannkyns var ekki og er kannski enn þann dag í dag ritmálslæs en allir skilja mynd- og táknmál – kannski ekki á sama hátt. Valdastofnanir bæði af veraldlegum og andlegum toga hafa alltaf þurft að nota myndmál og tákn til að undirstrika vald sitt. Auðkennismerki tengjast upphaflega eignaskiptingu, valdabaráttu, hernaði og flokkadráttum. Skjaldarmerki og skjaldarmerkjafræði geyma
Allir þekkja vörumerki, en kannski ekki tré
þá sögu vel. Trúarreglur og leynireglur eins og frímúrarar nærast á táknmyndagerð og hafa gert öldum saman. Hugsjónahreyfingar og hvers kyns félagasamtök fá á sig myndrænan búning þar sem merkjagerð blómstrar þar fyrst og fremst með félagslegum vakningum fyrir og eftir aldamótin 1900. Myndmál íslenska ríkisins verður til á þessum tíma, fjallkonan, fáninn og landvættirnar. Það var með tilkomu seinni iðnbyltingarinnar uppúr miðri 19. öld að vörumerki og auðkennismerki fyrirtækja eins og við þekkjum þau í dag verða til meðfram merkjum valdastofnanna. Þetta stafar af markaðssetningu og þörf fyrir að gera vöru þekkta og eftirsótta. Hér á landi voru þetta apótek og efnagerðir eins og Sanitas og Ölgerðin sem eru meðal þeirra elstu. Meðvituð og markviss markaðssetning verður varla til í okkar skilningi fyrr en eftir seinni heimsstyrjöld. Það stríð veldur því að menn efast um þjóðleg gildi og hvatt er til alþjóðlegs myndmáls sem hugsjónahreyfing kennd við Bauhaus hafði sett af stað á millistríðsárunum. Þessar breytingar á ástandi heimsins eftir stríð útskýra hvers vegna t.d. Eimskipafélag Íslands smám saman leggur niður sólkrossinn og tekur upp auðkennismerki gert úr hlutlausu ritmáli, EIMSKIP, og notuðu til þess stafagerðina Univers sem átti að leysa af öll letur sem tengdust ákveðnum þjóðum. Þetta útskýrir einnig hvers vegna myndmál fjölþjóðlegra fyrirtækja þurftu á alþjóðlegu myndmáli að halda sérstaklega á þeim tíma. Þetta alþjóðlega myndmál á við alveg fram á okkar tíma. En tímarnir breytast og margir eru farnir að leita aftur að staðbundnum sérkennum til þess að verða ekki eins og allir aðrir. Draumaráðningafólk samtímans þarf hins vegar að taka til hendinni í túlkunarfræðum sínum. Það er alveg ljóst að hægt er kortleggja lönd sálarinnar betur með anda Coca-Cola, Nike, Sony og Caterpillar betur en með hreindýrum, kornaxi, hröfnum eða svífandi örnum. Þar er verk að vinna.
Guðmundur Oddur Magnússon prófessor í grafískri hönnun, Listaháskóla Íslands
Brandarar Fátt, ef nokkuð nokkuð, er merkilegra legra á sviði sv íslenskraa útgáfu-, markaðsog auglýsingamála auglýsingam en hið ð elskaða og o dáða Fítonblað. ítonblað. Þv Því er það að vonum vand vandi ár hvertt að velja b blaðinu þema ma við hæf hæfi. Eftir allnokkra ííhugun og allt llt að því fifimm mínútnaa langan og strangan hugmyndafund ndafun allra helstu hugsuða ugs ðaa Fítons, var að þessu þ sinni ákveðið að takaa fyrir fyrrir brönd b d íslenskra fyrirtækja, fyr tæ ækj endurhanna na þauu frá grunni og gera þau samkeppnishæf á nýrri öld. (Fyrir þá sem ekki vita, er rétt étt aað tak taka fram að brand ndd kemu kemur í stað orðsins ins vörumerki, vörum sem err óþjált, útja útjaskað og löngu gu úrelt. Einhverjir Ei hafaa raunar mælt m með þvíí að nota orðið orð markk ogg mörkun í sstað brands og brandings br , een eins og allir sjá er það þa bæði óttalega alega sveitalegt sveital og allt of íslenskt slenskt til að nota í jafn móðins tím tímariti og þessu.) ss En hvaða ða brö brönd skyldi flikkað ð uppp á? Jú, leitað var í hi hinn n sspurula p viskubrunn C Capacent og þaðan fékkst hávísindalegur listi yfir þau tuttugu íslensku vörumerki sem þjóðinni ðinni voru efst í huga 1. janúar j 2007 – og næst hjarta. Skýrt skal tekið ið fram ekki var lagt mat at á það hvort bröndin á listanum þyrftu yfir höfuð ð á slíkri allsherjar alls yfirhalningu rhalningu að halda. Eitt var látið yfir þau öll ganga. Andrúmsloftið var þrungið spennu á föndurdeild Fítons þegar þega nöfn fyrirtækjanna voru dregin úrr forláta h harðkúluhatti, svörtum. vörtum. B Barnsleg
e eftirvæntingin skein kein úr augum aug vongóðra ðra setjaranna, setjarann sem fengu ngu hv hver ssitt brand að vinna inna með, enda en augljóst st að hér var um mikla upphefð að ræða, jafnvel skref í átt að frægð og frama. Sumi ræ Sumir nefndu bo boðskort í galaveislur, aðrir ga rir stangveiði stangveið – enn aðrir rir fálkaorðu fálkaorður.
En aauðvitað fengu ek ekki ki aallir það sem þeirr óskuðu ó kuð sér. Ýmist mátti átti heyra heyr hálfkæfð ánægjuóp hál óp eeða ða haganlega ha samtvinnuð vin uð blótsyrði, b eftir því sem sem á leið. Einhverjum hurðum var skellt, hugvitssamlegum svívirðingum var beint að hattinum ogg eiganda be eig hans – og einstaka einst tár læddist niður kinn. kin En ek ekki þýddi að ð deila við dómarann, d , hvað þá að múta honum nu – þrátt fyrir ítrekaðar í tilraunir og aðdáunarvert a vert örlæti. Pörun P var lokið. lo Og ekkert er við því að gera. Var þá hafist handa. nda Tússp Tússpennar og vaxlitir tir vor voru dregnir úr skúffkúffum, marglitir kartonbútar um nbútar gengu gen milli manna anna og o glamur í skærum, um gráðubogum á og sirklum ómaði um Vesturbæinn fram á rauðar nætur. En svo skyndilega var alltt tilbúið. t Bröndin til reiðu, í öllum regnbogans litum, um, glæsilegri en nokkru kru sinni. sin Og brandararnir að vonum örmagna í úlnliðum u og augum, svefnlitlir vefnlitlir og skjálfhentir – en þó sælir og sáttir. Og g afraksturinn a sem m fer hér á eftir, e að venju óaðfinnanlegur og yfir y ir g gagnrýni hafinn. n
Brandarar
15
16
Húsasmiðjumerkið er mjög gott merki. Það er því ekki létt verk að ætla að reyna að bæta þar um betur. Í Húsasmiðjunni fæst hvaðeina sem auðveldar samsetningu: hugmynda, hverfa, húsa, heimila, herbergja, hirsla o.s.frv. Í minni útfærslu legg ég áherslu á samsetninguna sjálfa. Einföld form gefa til kynna að í Húsasmiðjunni fæst allt til að setja saman það sem þú vilt eða þarft, af hvaða stærðargráðu sem það er.
Halla Helgadóttir
17
0HUNL gOJHUÍDULQQDU HU VtJLOW RJ IDOOHJW (I pJ WWL DÍ HQGXUKDQQD ÑDÍ P\QGL ~WNRPDQ YHUD HLQKYHUQ YHJLQQ VYRQD eJ E\JJL PtQD ~WJiIX DOJM|UOHJD i (JLOV PHUNLQX RJ UH\QL DÍ VNLOD VDPD \ILUEUDJÍL PHÍ EHLQXP OtQXP RJ KULQJIRUPXP
Anna Karen Jörgensdóttir
18
ยป WLOO|JX PLQQL Dร Qร MX OyJyL 1RUร XU KHI pJ VWtOIย UW W|OXVWDILQD RJ VDPHLQDร t HLWW IRUP 0Lร MDQ t HU JUiร XWiNQ 6NLSW KHIXU YHULร XP OLW RJ IDULร ~U UDXร XP t EOiWW ร DU VHP EOiU HU OLWXU QRUร XUVLQV RJ NXOGDQV VHP 1RUร XU NOย ร QDร XULQQ HU QRWDร XU WLO Dร YHUMDVW JHJQ /yJyLร LQQLKHOGXU iNYHร QD WLOYtVXQ WLO iWWDYLWD i ODQGDNRUWXP RJ t UDXQ YtVD HIUL KOXWDU KOXWDQV t QRUร DXVWXU VHP HU KLQ DOtVOHQVND iWW
Valgerรฐur Gunnarsdรณttir
19
Í þessari tillögu er tekinn nýr vinkill á pilluhugmyndina í núverandi merki Actavis. Tvær pillur forma upphafsstafinn A.
Alfreð Sigurður Kristinsson
20
(IWLU PLNODU YDQJDYHOWXU iNYDÍ pJ DÍ UH\QD DÍ KDOGD t OLWDWyQD JDPOD OyJyVLQV HQ Ñ\QJMD Ñi DÍHLQV < LÍ JDI PLNOD P|JXOHLND i DÍ OHLND VpU PHÍ IRUP VHP NRPD I\ULUW NLQX YLÍ RJ VODJRUÍLÍ ´E\JJLU PHÍ ÑpU§ JDI WyQLQQ eJ WHQJGL ÑYt K~V YLÍ OHWXUWÏSXQD RJ P\QGD ÑDX < IRUPLÍ t QHJDWtYX < IRUPLÍ HU VYR K JW DÍ QRWD VHP P\QVWXU t Y|UXU %<.2 W G P\QVWXU t PiOQLQJDUEDNND
Þórhildur Ögn Jónsdóttir
21
eJ iNYDร Dร QRWD iIUDP UDXร D OLWLQQ RJ KULQJIRUPLร ~U KLQX NODVVtVND 66 PHUNL HQ OHJJMD NRNNDK~IXQQL Jyร X 9HLNOHLNL JDPOD PHUNLVLQV OLJJXU Dร PtQX PDWL t Wร SyJUDItXQQL RJ ร Yt Oi EHLQDVW YLร Dร OHJJMD Dร DOiKHUVOX i KDQD 8SSUXQDOHJD KXJP\QGLQ Dร Qร MD OHWULQX YDU Dร OiWD S\OVXU P\QGDVW t QHJDWtYD VYย ร LQX HQ YLร KUHLQWHLNQLQJX YDU Dร PHVWX KRUILร IUi ร Yt RJ V~ KXJP\QG RUร LQ PHLUD DEVWUDNW 1ร MD PHUNLร HU HLQV i KYROIL RJ ร Dร HU ร HJDU ร Dร VQร U UpWW VHP HU PLNLOO NRVWXU YLร Y|UXPHUNL VHP QRWDร HU i XPE~ร LU
Jรณn Ari Helgason
22
0LJ ODQJDร L Dร JHUD PHUNL I\ULU %DXJXU *URXS VHP HU DOYDUOHJW RJ Vร QLU NUDIW RJ NDUDNWHU HQ OtND IiJXQ RJ Jย ร L eJ OHLN PpU Dร IRUPXP EyNVWDIDQQD E RJ J WLO Dร P\QGD WiNQ VHP i Dร YHUD HLQKYHUV NRQDU ยดJย ร DVWLPSLOOยง
Nicole Nicolaus
23
Fyrsta merki Íslandsbanka var tímamótamerki með fjörlegum bylgjum og svúss-formum sem ekki höfðu áður sést í merkjahönnun hér. Á tímabili urðu þannig form afar vinsæl í merkjum, jafnvel meira en gott þykir. Ég myndi vilja gera meira úr svússinu ef ég mætti ráða og vitna þannig í upphaflega merkið og það tilkall sem Glitnir á til þessa forms.
Björn Jónsson
24
Þessi merkjatillaga endurvekur tengsl Landsbanka Íslands við gamla tímann og L-hluti þess teiknaður í svipuðum stíl og var áður í merki bankans. Leturgerðin í tákninu á að endurspegla aldalanga hefð, vísa í fjármálageirann, sýna traust og birta áratuga reynslu fyrirtækisins í fjármálageiranum.
Finnur Jóhannsson Malmquist
25
. UL IRUVWMyUL (LPVNLSD KpU HU QÏWW PHUNL I\ULU I\ULUW NLÍ ÑLWW Ð~ I UÍ ÑDÍ I\ULU NRQJy ÑDUI HNNL DÍ IDUD t JHJQXP )tWRQ .YHÍMD +UDIQ
Hrafn Gunnarsson
26
Að hanna merki er góð skemmtun. Icelandair merkið er djöfulli gott merki og ég myndi líklega ekki breyta neinu í sporum Icelandair nema kannski skoða leturgerðina. Mér finnst merkið traust og þegar það var uppfært fyrir ekki svo löngu þá fannst mér það hafa tekist vel. Og þess vegna ákvað ég að gera eitthvað allt annað og hér er útkoman miðað við tíma og nenn.
Siggeir Magnús Hafsteinsson
27
+DJNDXSVPHUNLร HU OHWXUPHUNL RJ pJ JDW yP|JXOHJD VOLWLร PLJ IUi ร HLUUL KXJP\QG HQ iNYDร Dร OpWWD \ILUEUDJร ร HVV PHร ร Yt Dร QRWD OiJVWDIL eJ OH\Iร L DSSHOVtQXJXOD OLWQXP Dร KDOGD VpU RJ VYDUWD i PyWL ร WNRPDQ HU PHLUL OpWWOHLNL RJ IHUVNOHLNL VHP HQGXUVSHJODVW t YHUVOXQLQQL VMiOIUL
Dagnรฝ Skarphรฉรฐinsdรณttir
28
9DU VYR KHSSLQQ DÍ Ii ~WKOXWDÍ PHUNL VHP pJ P\QGL OtNOHJDVW HNNL YHOMD VMiOIXU 0HUNLÍ HU t VMiOIX VpU iJ WW eJ iNYDÍ ÑYt DÍ KDOGD t VYLSDÍ OHWXU HQ EDUD HQGXUQÏMD ÑDÍ 6YtQLÍ VMiOIW KHIXU PpU XQGDQIDULÍ HNNL IXQGLVW SDVVD YLÍ YHUVODUQLU VHP HUX DÍ YHUÍD IORWWDUL RJ IORWWDUL 0HÍ ÑYt DÍ VOHSSD VYtQLQX YLUNDU %yQXV tYLÍ GÏUDUD HQ pJ KHOG DÍ DOOLU YLWL DÍ %yQXV HU yGÏUDVW (Q VYRQD PXQGL pJ JHUD %yQXV iULÍ 6YtQLQX VOiWUDÍ RJ VHOW t Q VWX %yQXVYHUVOXQ
Oscar Bjarnason
29
0HUNL .DXSร LQJV HU HLQIDOW WUDXVW RJ iNYHร Lร HQ OHWXUWร SDQ HNNL HLQV VWHUN 8SSKDIOHJD YDU PHUNLร KDQQDร XQGLU IRUPHUNMXP .% RJ ร Yt WLOYDOLร Dร KDQQD Qร WW I\ULU EDQNDQQ 7yN pJ ร DQQ SyO t Kย ร LQD Dร KDID VWDILQD . RJ ร VHP WiNQ RJ KDOGD iIUDP PHร NU|IWXJ IRUP HQ t Q~WtPDOHJUL VWtO Eย ร L KYDร YDUร DU IRUP RJ OHWXUWร SX
Helga Valdรญs ร rnadรณttir
30
Þegar smiður þurfti að tilkynna samfélaginu að hann tæki að sér að smíða, teiknaði hann mynd af sög eða hamri og hengdi utan á verkstæði sitt. Þetta var á tímum almenns ólæsis. Í dag eru um 99% af þjóðinni læs. Því finnst mér afar takmörkuð þörf á grafísku tákni fyrir Símann. Nafnið segir það sem segja þarf.
Stefán Snær Grétarsson
Baulaðu nú Búkolla mín 0£OL² HU OH\VW
9L² NDSSNRVWXP D² DIJUHL²D P£OL² ¯ HLQX V¯PWDOL Vandamálin eru til að leysa þau. Við lítum einfaldlega á það sem skyldu okkar að veita viðskiptavinum bestu hugsanlegu þjónustu og 95% mála sem til okkar berast eru afgreidd í fyrsta símtali. Þess vegna eru líka ánægðustu viðskiptavinirnir hjá okkur, samkvæmt Íslensku ánægjuvoginni. Hringdu í og vandamálið er úr sögunni
*U¯SWX DXJQDEOLNL² RJ OLI²X Q¼QD
9HUWX ¯ KµSL £Q¨J²XVWX YL²VNLSWDYLQDQQD 9L²VNLSWDYLQLU 9RGDIRQH ¯ I\UVWD V¨WL
Við lítum ekki bara á það sem skyldu okkar að veita viðskiptavinum okkar bestu mögulegu þjónustu, okkur finnst hreinlega ekkert annað koma til greina. Þetta hefur líka skilað sér í því að viðskiptavinir Vodafone eru ánægðustu viðskiptavinir farsímafyrirtækja samkvæmt Íslensku ánægjuvoginni.
31 Ekkert vandamál er okkur ofviða Leysum öll vandamál innan sólarhrings Við metum tíma viðskiptavina okkar mikils og kappkostum að veita úrlausn á jafnvel erfiðustu vandamálum innan sólarhrings. Þetta kunna viðskiptavinir okkar að meta, enda eru þeir ánægðustu viðskiptavinir farsímafyrirtækja, samkvæmt Íslensku ánægjuvoginni.
Hringdu í og vandamálið er úr sögunni
Hringdu í 1414 og vandamálið er úr sögunni.
*U¯SWX DXJQDEOLNL² RJ OLI²X Q¼QD
Gríptu augnablikið og lifðu núna
Í nýrri herferð Vodafone var ákveðið að þróa áfram ævintýraþemað frá því í síðustu herferð sem tókst vel, en í stað sígildu ævintýranna varð þekktasta íslenska ævintýri fyrr og síðar fyrir valinu. Búkolla er komin til Reykjavíkur nútímans og Karlsson leitar á náðir þjónustuvers Vodafone í vandræðum sínum. Þjónustuverið bregst auðvitað af röggsemi við, enda starfsmenn Vodafone tilbúnir að leggja ýmislegt á sig til að mæta þörfum viðskiptavinanna. Með hjálp þjónustuversins tekst Karlssyni að finna Búkollu, þau losna við skessurnar og lifa áhyggjulaus upp frá því. Pegasus framleiddi sjónvarpsauglýsingarnar sem Reynir Lyngdal leikstýrði og ljósmyndir tók Sveinn Speight. Karlsson er leikinn af Víkingi Kristjánssyni og kýrin Drottning á stórleik í hlutverki Búkollu.
Baulaðu nú Búkolla mín
Ă&#x17E;ema
Á hvað ertu að glápa? Í apríl á þessu ári var undirritaður samningur um rafrænar ljósvakamælingar á Íslandi. Samningurinn sem er á milli Ríkisútvarpsins, Skjásins, 365 miðla og Capacent Gallup nær yfir rafrænar mælingar á sjónvarpsáhorfi og útvarpshlustun.
yfir á aðra stöð eða heldur hann áfram að horfa? Eðli dagbókar- og símamælinga ýtir undir ofmat á sjónvarpsáhorfi, nú líður að þeirri stund þegar hægt er að segja mun nákvæmar til um áhorf, minna verður um áhorfsspár.
Auglýsinga- og fjölmiðlamarkaðurinn hefur beðið eftir rafrænum mælingum á notkun ljósvakamiðla í mörg ár og eru því spennandi tímar framundan. Um svokallaðar PPM mælingar (portable people meter mælingar) er að ræða en þróun hefur verið frá föstum sjónvarpsmælum (kassi ofan á sjónvarpi) yfir í PPM mælitæki.
Kostur rafrænna mælinga fyrir dagskrárdeildir sjónvarps- og útvarpsstöðva er að þær geta fylgst náið með hvernig dagskrárliðir þróast. Dagskrárstjórar geta í framtíðinni nýtt sér niðurstöður mælinganna við uppsetningu dagskrárefnis og nýir þættir fá mælingar frá fyrstu sýningu. Á þennan hátt hagnast neytendur á þessum breytingum þar sem skoðun þeirra mun vega þyngra og koma fyrr fram.
Einn kostur PPM umfram eldri rafrænar mælingar er sá að með PPM fást upplýsingar um útvarpshlustun samhliða sjónvarpsáhorfi. Einnig er áreiðanleiki mælinganna talinn meiri þar sem þátttakendur þurfa hvorki að skrá sig inn þegar þeir setjast fyrir framan sjónvarp né skrá sig út þegar staðið er upp frá sjónvarpinu. PPM gefur möguleika á mælingum á ljósvakanotkun utan heimilis en sá möguleiki hefur ekki verið fyrir hendi hingað til. Ísland er fyrsta landið til að framkvæma rafrænar sjónvarps- og útvarpsmælingar hjá sama hópi þátttakenda sem gefur möguleika á að samtvinna birtingaáætlanir fyrir sjónvarp og útvarp. PPM mælitækið er á stærð við símboða og munu þátttakendur bera hann á sér frá morgni gn til til kkvölds. völds P PPM PM ttækið æk ð n nemur em hljóðmerki sem kkomið om hefur verið fyrir í útsendingum sjónvarps- og útvarpsstöðva og o gs ssky ky ffram ram ber b er ssem em um u m en möguleiki er á að stækka hann upp í 800 manns. Áætlað er aað ðu á áári. ri. Rafrænar R aaffræ ræna nar ffjölmiðlamælingar jölmiðlamælingar eru eru augljóslega aaugljósle ugljóslega mikill mik l kostur kostur fyrir fyrriir fy aaug ug um u m notkun ljósvakamiðla sem gerir þeim kleift að fylgjast með hve mar m ar bókarb ók og símakannanir hafa nýst ágætlega hingað til en kostur rafrrænna æn mælinga er sá að með þeim fást upplýsingar um hve margir vvor or urra u rr llangur ang skilatími niðurstaðna, tíðni mælinga og sú staðreynd að þær rreiða e ð sig á minni þátttakenda eru ru h helstu e s tu Fjölmargir F j dagskrárliðir sjónvarpsstöðv ðv mælingar m æ eða verið farnir af dagskrá þegar egar ar upplýsingar upp ru þeirra þ eir eru tilbúnar og síðast en ekki síst íst hafa afa u upplýsingar g r um áhorf á ssjálfa j auglýsingatímana ý aldrei legið fyrir en sá þáttur sk sk sköpum ö fyrirr auglýsendur. Ýmsar rannsóknir hafa bentt til t nar í áhorfi d dagskrárliða þegar auglýsingatímar byrja. Með e rafrænna mælinga fást upplýsingar um hvort minnkun á áhorfi eigi sér sstað; tað; fer er áhorfandinn út úr sjónvarpsherberginu, skiptir hann
Þessar breytingar á fjölmiðlamælingum eru fagnaðarefni en það er margt sem þarf að hafa í huga við þessi tímamót. Íslenski auglýsingamarkaðurinn er ungur og á margt eftir ólært. Hvernig tekist er á við breytingarnar skiptir gríðarlega miklu máli og samvinna auglýsenda, fjölmiðla og birtingastofa er afar mikilvæg. Ekki er nóg að hafa rafrænar mælingar á markaðnum, þær verður að nota skynsamlega. Það verður mjög auðvelt að flækja hlutina, sérstaklega þar sem mörgum spurningum er enn ósvarað og því er það hagur allra að vinna saman að þessum breytingum. Notkun gagna frá rafrænum mælingum þarf ekki að vera flókin. Vel skilgreindir markhópar þjónustu/vöru, markmið auglýsinga og birtingamarkmið hafa alltaf verið mikilvæg. Á næstu mánuðum býðst tækifæri til að nýta þessar upplýsingar betur og því skiptir miklu máli fyrir fyrirtæki og markaðsráðgjafa að leggja sig enn betur fram við að greina og vinna með upplýsingarnar áður en farið er af stað í markaðsaðgerðir. Ef fyrirtæki eru vel upplýst um hvernig markhópur þjónustu/vöru þeirra er samsettur eiga þau mun betri möguleika á að beina auglýsingum til markhópsins á enn hagkvæmari hátt en áður. Birtingastofur munu hafa betri aðgang að fjölmiðlaneyslu landsmanna. Starfsfólk birtingastofa eru lykillinn að því að mælingarnar skili tilsettum árangri fyrir auglýsendur. Notkun niðurstaðna mælinganna er í þeirra höndum og til að fyrirtæki nái hámarks árangri í auglýsingabirtingum þarf sérþekking á meðferð gagna sem þessum að vera til staðar. Það verður spennandi að sjá fyrstu niðurstöðurnar, eigum við eftir að sjá mikinn mun á áhorfi frá dagbókar- og símamælingum? Hvernig eru auglýsingatímarnir að mælast? Hvaða hópar flakka mest á milli stöðva? Eru það frekar karlmenn en konur eins og mýtan segir?
Rúna Dögg Cortez fagstjóri birtinga, Auglýsingamiðlun
Á hvað ertu að glápa?
33
Frumkvöðull gert. Grafísk hönnun frá Japan, Saul Bass frá USA með kvikmyndatitla sína, hönnuðirnir á sænsku Feminu um 1970 og hönnunargleðin í Citroen-bæklingunum heilluðu. Stofan var hvað fjölmennust um 1988 eða um 30 manns og meðal stærstu viðskiptavina voru Osta- og smjörsalan, Mjólkursamsalan, BYKO, Toyota og Flugleiðir. 1994 seldu Kristín og Hörður stofuna og sneru sér að myndlistinni á ný og eigin hönnunarverkefnum.
34
Kristín Þorkelsdóttir er fædd 4. desember 1936. Hún hafði strax í barnæsku brennandi áhuga á teiknun og hverskonar sköpun. Aðeins 15 ára gömul hóf hún nám í myndlist í Handíðaskólanum (síðar Myndlista- og handíðaskóla Íslands). Kristín tók þátt í sinni fyrstu sýningu í gamla Listamannaskálanum 1955, þá aðeins 18 ára gömul, með málverkum í strangflatastíl. Kristín telur sjálf náin tengsl vera milli þessara strangflataverka og síðari merkjahönnunar sinnar. Óhætt er að kalla Kristínu einn af frumherjunum í grafískri hönnun á Íslandi þrátt fyrir að hún sé sjálfmenntuð í faginu. Það var ekki síst brauðstritið sem leiddi Kristínu á slóðir grafískrar hönnunar og um leið opnuðust augu hennar fyrir ótal spennandi og heillandi möguleikum fagsins. Hún aflaði sér þekkingar sjálf á því sviði og varð fljótt eftirsótt sem auglýsingateiknari, eins og það var kallað þá. Það leið ekki á löngu áður en hún og eiginmaður hennar, Hörður Daníelsson, stofnuðu stofu sem kennd var við hana, Auglýsingastofa Kristínar, síðar stytt í AUK. Hörður er einnig myndlistarmenntaður og þau hafa alla tíð unnið hlið við hlið. Kristín gerðist áskrifandi að fagtímaritum á borð við Graphis sem er gefið út í Sviss og hafði augun vel opin fyrir því sem vel var
Grunnur Kristínar sem grafísks hönnuðar liggur í menntun hennar sem klassískur myndlistarmaður. Meðal þekktustu verka hennar á sviði grafískrar hönnunar eru vöru- og firmamerki, bókakápur og umbúðir og síðast en ekki síst íslensku peningaseðlarnir sem hún ber ábyrgð á og hannaði í samvinnu við Stephan Fairbairn á árunum 1977–1995. Seðlarnir voru uppfærðir af Kristínu 2001–2005. Í peningaseðlunum renna grafíski hönnuðurinn og myndlistarmaðurinn saman í eitt. Íslenska vegabréfið frá 2000 er einnig verk Kristínar í samvinnu við eiginmann hennar, Hörð, ásamt sonarsyninum Kristleifi Daðasyni. Kristín og Hörður hafa gert dagatöl í nær 20 ár, með ljósmyndum Harðar og grafískri hönnun Kristínar sem útgáfufyrirtækið Nýjar víddir hefur gefið út. Hin síðari ár hefur Kristín helgað myndlistinni krafta sína í æ ríkari mæli og haldið fjölda einkasýninga. Vatnslitamyndir hennar eru einstakar, þær endurspegla næmt auga fyrir fegurð landsins og ávallt skilning og virðingu fyrir viðfangsefninu, hvort heldur það er landslag eða fólk. Grafíski hönnuðurinn er þó aldrei langt undan, hann sér um skipulag og innsæi á meðan tilfinningin og leikgleðin kraumar í myndlistarmanninum. Kristín var valin bæjarlistamaður Kópavogs 2001. Síðasta stóra sýning Kristínar var í Gerðarsafni, Listasafni Kópavogs 14. janúar 2006: TVEIR HEIMAR, þar sýndi hún nýlegar vatnslitamyndir og stiklaði á stóru frá 50 ára löngum grafískum ferli. Hér á opnunni má sjá nokkur verka Kristínar þar sem grafíski hönnuðurinn hefur yfirhöndina.
Grafískur ferill:
1998
NORÐAN HEIÐA, Gallerí Svartfugl, Akureyri
1954–1956
Hjá Sveini Kjarval innanhússarkitekt
1994
FJALLADANS, Listasafn Kópavogs
1956–1967
Grafísk hönnun á eigin vegum
1992
VERUND, Hafnarborg, Hafnarfjörður
1967–1992
Grafísk hönnun og hönnunarstjórn hjá Auglýsingastofu Kristínar hf., síðar AUK hf.
1989
BIRTA, Nýhöfn Gallery, Reykjavík
1994–2000 Hönnunarstjórn hjá Nýjum víddum
1987
HRIF, Gallerí Borg, Reykjavík
1992 –
1986
VÍDDIR, Gallerí Borg, Reykjavík
1985
STILLUR, Gallerí Langbrók, Reykjavík
Hönnun og hönnunarstjórn hjá Aukningu
Einkasýningar, vatnslitur: 2007 HUGLENDUR, Artótekið í Borgarbíkasafni Reykjavíkur
Verðlaun og viðurkenningar
2006 TVEIR HEIMAR, Listasafn Kópavogs, Gerðarsafn
1966
Merki Iðnsýningar 1966, 1. verðlaun
2003 – 2006 OPIÐ HÚS, Gallery 13, árlega, á Kópavogsdögum
1967
Merki Náttúruverndarráðs, 1. verðlaun
2002 FLÆÐI, Hafnarborg, Hafnarfjörður og Vestmannaeyjar
1974
Merki þjóðhátíðar í tilefni af 1100 ára afmæli Íslandsbyggðar, 1. verðlaun
2000 HORFUR, Gallerí Reykjavík, Reykjavík
1982
Heiðursfélagi FÍT
2000 LJÓSDÆGUR Á ÍSALANDI, Hótel Skaftafell, Freysnesi
1993
Tilnefning til menningarverðlauna DV fyrir hönnun dagatalsins „AF LJÓSAKRI“
1999
LJÓSDÆGUR, Hafnarborg, Hafnarfjörður
1998
Ryvardenstyrkurinn, Sveio kommune, Norge
1999
Á SLÓÐUM HRAFNA-FLÓKA, Gallery Ryvarden, Sveio, Noregur
2001
Bæjarlistamaður Kópavogs
Frumkvöðull í faginu
í faginu Náttúruverndarráð 1967
35
1100 ára afmæli Íslandsbyggðar 1972
BYKO 1967
Íslenska járnblendifélagið 1975
Mjólkursamsalan 1984
Loftorka um 1964
Mosfellshreppur 1968
Osta & smjörsalan 1969
Iðnsýningin 1966
Húsbúnaður 1955
Kristín Þorkelsdóttir
www.icelandexpress.com
Bring back good memories from Iceland
We'll take you there for less Since the arrival of Iceland Express in 2003, the price of airfares to Iceland has dropped dramatically enabling more people to load up on great memories from this fantastic destination.
PRICES FROM
£69 /
Go to www.icelandexpress.com, check out our routes from Europe to Iceland and book your low-fare flight to Iceland now.
CHILD DISCOUNT
/DKK750* 50%** www.icelandexpress.com
Iceland Express, tel: +44 0870 240 5600
*One way incl. taxes.**Children, ages 11 and younger, accompanied by adults get a 50% discount on all flights, before taxes and charges.
www.icelandexpress.com
www.icelandexpress.com
www.icelandexpress.is
Iceland. Different. But so close.
Fly Iceland Express
Leitar hugurinn út?
36 Iceland is a destination only three hours away which offers surreal landscape, northern lights, rafting, glacier drives in supersized jeeps, geothermal spas and a wild nightlife. In short: recreation for everyone. Iceland Express flies everyday from London, Stansted to Reykjavik. In May we added five
new destinations to our network, so now you can get a cheap flight to Iceland from 13 airports all over Europe. A visit to Iceland is something that you'll never forget and Iceland Express is the airline that gets you there!
WE'LL TA
KE YOU TO ICELAN
THREE HOD IN URS
Making all the right decisions is the key to a successful fishing trip. Flying with Iceland Express is the first right decision you should make. Iceland Express flies from several destinations across Europe to Iceland. Go to www.icelandexpress.com and book your flight for less now.
Book flight your now!
Auðgaðu andann í Evrópu með Iceland Express Iceland Express býður fargjöld á frábæru verði til Evrópu allt árið um kring. Skelltu þér út, safnaðu kröftum, víkkaðu sjóndeildarhringinn og taktu námið með trompi. Þú finnur allar upplýsingar um flug, fargjöld og áfangastaðina á www.icelandexpress.is
Tight lines!
To book a flight and for further information, log on to www.icelandexpress.co.uk
£ 69
One way incl. taxes.
Iceland Express, tel: +44 0870 240 5600
CHILD DISCOUNT
50%*
www.icelandexpress.com
PRICES FROM
£ 69/ 99¼ *
CHILD DISCOUNT
One way incl. taxes.
Iceland Express, tel: +44 0870 240 5600
50%**
www.icelandexpress.com
VER‹ FRÁ:
F í t o n / S Í A
PRICES FROM
7.995 kr. A›ra lei› me› sköttum.
Iceland Express, Grímsbæ, Efstalandi 26, Sími 5 500 600
BÖRN:
50%
Börn, 11 ára og yngri í fylgd með fullorðnum, fá helmingsafslátt af verði fyrir skatta og gjöld.
www.icelandexpress.is
*Fares start at £69 for adults, one way incl. taxes. **Children, ages 11 and younger, accompanied by adults get a 50% discount on all flights, before taxes and charges.
Í 30.000 fetum með Iceland Express Fíton fer að vanda um víðan völl með Iceland Express og gildir einu hvort við bjóðum Íslendingum að skreppa út, útlendingum á Íslandi að fara heim, Íslendingum að koma heim frá útlöndum, erlendum Íslandsvinum að koma aftur til Íslands, eða bara verðandi Íslandsvinum að koma í fyrsta sinn. Velkomin um borð og góða ferð. Athugið að þetta er reyklaust flug.
Í 30.000 fetum með Iceland Express
„Sumir fara á Þingvelli til að sækja sér innblástur... ég fer á flugvelli....“
Ágætis uppskera Það bar til öðru hverju á þeim tíma sem liðinn er frá síðasta Fítonblaði að við uppskárum viðurkenningar fyrir vinnu okkar. Fyrsta ber að sjálfsögðu að nefna verðlaunahátíðina hér heima, Lúðurinn sjálfan. Þar fengum við 3 lúðra í safnið. Í flokknum almannaheillaauglýsingar/ljósvakamiðlar fengum við lúður fyrir sjónvarpsauglýsinguna Hvíldartími sem gerð var fyrir VR. Að henni unnu Björn Jónsson, Bragi V. Skúlason, Jón Oddur Guðmundsson og Oscar Bjarnason á Fíton í samvinnu við kvikmyndafyrirtækið Republik. Leikstjóri var Árni Þór Jónsson. Einnig vann Fíton Lúður í flokknum almannaheillaauglýsingar/prentmiðlar fyrir Dapurleg eftirmæli fyrir VR, unnin af sama teymi innan Fítons. Þriðja lúðurinn í ár fékk Fíton fyrir Brennivín í lopasokk, verkefni unnið fyrir Egil Skallagrímsson, viðhafnarumbúðir fyrir íslenskt brennivín sem klætt er í íslenskan lopasokk, hönnuður Halla Helgadóttir. Þegar tók að vora voru veitt Hönnunarverðlaun FÍT. Þau færðu starfsmönnum Fítons einnig verðlaun og viðurkenningar: 1. verðlaun í flokki vörumerkja fyrir DOMO, eftir Oscar Bjarnason. 1. verðlaun í flokki umbúða fyrir Brennivín í lopasokk, hönnuður Halla Helgadóttir. Ennfremur viðurkenningu fyrir annað efni unnið fyrir DOMO, matseðla ofl. í flokknum prentað kynningarefni, sem Valgerður Gunnarsdóttir hannaði í samvinnu við Oscar Bjarnason.
Blessað brennivínið hélt svo áfram að ylja okkur því það var var einnig tilnefnt til evrópsku ADCE verðlaunanna, Best of European Design and Advertising Awards í flokki umbúða. Ekkert annað íslenskt verk var tilnefnt til verðlauna í þessari keppni að þessu sinni. Halla Helgadóttir gerði svo sannarlega eitthvað af viti þegar hún hallaði sér að flöskunni. Þess má geta að Brennivínssokkurinn hefur verið til sölu í Leifsstöð undanfarið ár og er nú hafin sala á honum í safnbúðinni á Kjarvalsstöðum (þetta er frétt, ekki auglýsing). Sokkurinn hefur verið sprúðlandi vinsæl söluvara hvar sem hann er seldur þannig
að Halla hefur þurft að ganga prjónandi milli bæja til að hafa undan eftirspurninni. Þau skemmtilegu tíðindi bárust í sumar að enn eitt merki eftir Oscar Bjarnason hafi glansað þegar það var valið í hina þekktu vörumerkjabók Tres Logos. Bókaútgáfan Die Gestalten gefur út þessa bók, en þetta forlag er talið fremst í flokki í útgáfu hönnunarbóka. Hönnuðir um allan heim senda vörumerki sín til forlagsins til að freista þess að fá merkin sín birt í bókinni. Milli 20–30.000 merki voru send inn frá um 2.000 hönnuðum og í bókina voru svo valin um 4.000–5.000 merki. Til að hafa þetta ennþá skemmtilegra þá voru valin 20 merki á fatalínu sem japanski fataframleiðandinn UNIQLO og bókaútgáfan keyptu notkunarréttinn af þar á meðal Systm-merkið hans Oscars. Hann má ekki setja það á flík sjálfur í eitt ár en er þó ekkert súr yfir því. Oscar á einnig heiðurinn af lógóinu fyrir N1 fyrir utan það sem nefnt hefur verið hér að ofan. Og eins og þetta væri ekki nóg? Tvö merki unnin á Fíton féllu einnig ljómandi vel í kramið hjá dómnefnd í evrópsku lógókeppninni EULDA. Það voru merkin Göngum til góðs sem hinir traustu og þrautreyndu hönnuðir Björn Jónsson og Stefán Snær Grétarsson eiga heiðurinn af fyrir Rauða krossinn og síðan hið margviðurkennda DOMO-merki títtnefnds Oscars.
Hérna að neðan eru tenglar á fatabúðina og bolinn góða: store.uniqlo.com/L4/getitem.asp?hdnItemMngCD=u44179 ut.uniqlo.com/item?id=04350344
Ágætis uppskera
37
ar Skuld neitt engum
inn Var orรฐiรฐur hundle
KANUM SAGร I BAN ! Sร NUM UPP yna viรฐ ร tlar aรฐ re n Sparisjรณรฐin
GEKK BURT R! EFTIR 20 ร
int Aldrei of se p รก nรฝtt aรฐ byrja up
Viรฐ lรถgum okkur aรฐ รพรญnum รพรถrfum
Viรฐ lรถgum okkur aรฐ รพรญnum รพรถrfum
# ! " $ # " ! " " " % " $
# ! " $ # " ! " " " % " $
www.spar.is
www.spar.is
Hefurรฐu reynt viรฐ Sparisjรณรฐinn? 38
Gร ARI! ALDREI ร Nnร d skiptir รถllu Gott samba
รพann Fann loksins
Nรกmsmannaรพjรณnusta Sparisjรณรฐsins
Nรกmsmannaรพjรณnusta Sparisjรณรฐsins
Viรฐ hjรก Sparisjรณรฐnum viljum vera รญ gรณรฐu sambandi viรฐ viรฐskiptavini okkar. Fรฉlagar รญ Nรกmsmannaรพjรณnustunni njรณta persรณnulegrar รพjรณnustu sem er sniรฐin aรฐ รพรถrfum hvers og eins, auk gรณรฐra kjara og spennandi sรฉrtilboรฐa. Viรฐ erum alltaf til รญ aรฐ rรฆรฐa mรกlin โ ef sambandiรฐ er gott, gengur allt annaรฐ betur lรญka.
Viรฐ hjรก Sparisjรณรฐnum viljum vera รญ gรณรฐu sambandi viรฐ viรฐskiptavini okkar. Fรฉlagar รญ Nรกmsmannaรพjรณnustunni njรณta persรณnulegrar รพjรณnustu sem er sniรฐin aรฐ รพรถrfum hvers og eins, auk gรณรฐra kjara og spennandi sรฉrtilboรฐa. Viรฐ erum alltaf til รญ aรฐ rรฆรฐa mรกlin โ ef sambandiรฐ er gott, gengur allt annaรฐ betur lรญka.
Skoรฐaรฐu mรกliรฐ betur รก www.spar.is til รพess aรฐ komast รญ gott samband!
Skoรฐaรฐu mรกliรฐ betur รก www.spar.is til รพess aรฐ komast รญ gott samband!
Sambandsslit ร hraรฐa og tรฆtingi nรบtรญmasamfรฉlagsins kann fรณlk sรญfellt betur aรฐ meta persรณnulega รพjรณnustu, sem er alls ekki svo sjรกlfsรถgรฐ lengur, en er hins vegar grunnurinn aรฐ gรณรฐu viรฐskiptasambandi. ร byrjun รกrs var hrundiรฐ af staรฐ nรฝrri herferรฐ fyrir Sparisjรณรฐinn รพar sem fรณlk er hvatt til aรฐ endurskoรฐa sambandiรฐ viรฐ bankann sinn. ร aรฐ fyrsta sem fรณlki dettur รญ hug รพegar รพaรฐ sรฉr รพessar auglรฝsingar er aรฐ veriรฐ sรฉ aรฐ slรญta รกstarsambandi en smรกm saman kemur รญ ljรณs aรฐ viรฐkomandi er bara aรฐ segja upp viรฐskiptum viรฐ bankann sinn. Auglรฝsingarnar voru framleiddar af Republik og leikstjรณri var Dagur Kรกri Pรฉtursson. Ljรณsmyndirnar tรณk Silja Magg.
Hefurรฐu reynt viรฐ Sparisjรณรฐinn?
SAMBANDIร BLร MSTRARein! a rรฉtta
Gott samband ร fram hรฉldum viรฐ aรฐ velta okkur upp รบr sambรถndum รญ herferรฐ fyrir Nรกmsmannaรพjรณnustu Sparisjรณรฐsins, enda sambรถnd sรฉrstaklega hugleikin ungu fรณlki. Peningar skipta nรกmsmenn lรญka talsverรฐu mรกli og รญ auglรฝsingunum vildum viรฐ bregรฐa upp jรกkvรฆรฐri og bjartsรฝnni รญmynd af fjรกrmรกlum ungs fรณlks. Meรฐ รกherslu รก mikilvรฆgi persรณnulegrar รพjรณnustu eru skilaboรฐin รพau aรฐ ef sambandiรฐ er gott er miklu auรฐveldara aรฐ vinna รบr รถllum mรกlum. Sjรณnvarpsauglรฝsingarnar voru framleiddar af Republik og leikstjรณri var ร rni ร รณr Jรณnsson. Ljรณsmyndir tรณk Silja Magg.
Pantone kaffikönnur
Auglýsingabókin
Slagorðasíðan
Svavar Gests
Tækniteikningar
Nauðsynlegt fyrir alla sem vita hvað 4625C og kaffi eiga sameiginlegt.
Kenndi okkur allt sem við kunnum. Ætti að vera til á hverju heimili.
Máni Svavarson heldur úti líklega bestu síðu í heimi, með safni íslenskra slagorða. „Uhu – heldur betur“.
Saga einnar áhrifaríkustu útgáfu íslenskrar tónlistarsögu. Frábær síða ef þú hefur áhuga á góðri hönnun og betri tónlist.
Er eitthvað sem snertir mann dýpra en flókin tækniteikning? Fáir gera þær betur en Kevin Hulsey.
itn.is/~mani/slagord.htm
is.wikipedia.org/wiki/
khulsey.com
w2products.com/products.builder/ pantone.html
SG_-_hljómplötur
Jill Greenberg
Hey whipple, Squeeze this
Jill er án efa einn af færustu ljósmyndurum heims. Myndasería hennar af grátandi börnum er einstaklega áhrifarík.
Skyldulesning fyrir alla í bransanum. Hvort sem er fyrir skapandi snillinga eða skraufþurrar skrifstofublækur. Kannski enn mikilvægara fyrir blækur.
paulkopeikingallery.com/artists/ greenberg
ISBN 0-471-28139-5
39 Floorplanner
Call of duty
Baggalútur
DD-unit
Cute overload
Þegar maður er búinn að ríbranda svolítið getur verið hollt að færa sig yfir í einfaldari hluti eins og færa til húsgögn. Með floorplanner er hægt að endurskipuleggja allan heiminn.
Þegar vinnudeginum lýkur loksins kallar skyldan.
Sannar sögur af alvöru fólki, lífs og liðnu.
callofduty.com
baggalutur.is
Finnst þér ekki glatað að fá allt nýjasta slúðrið tveimur dögum of seint? Láttu DD-unit fóðra þig á öllum helluðustu sögunum; hverjir voru hvar og í hvaða V.I.P. herbergi.
Ef þér þykir illska heimsins og grimmd of yfirþymandi og þú vilt sannfærast um að eitthvað gott sé enn til í veröldinni. Eða ef þig langar bara í eitthvað sætt.
dd-unit.blogspot.com.com
cuteoverload.com
floorplanner.com
Vialetter
Fússball
Bækur
Búrið hennar ömmu
Microcosmos
Stundum þarf bókstaflega að stafa hlutina ofan í fólk. Þá er gott að nota vialetter.
Það getur vel verið að Landsbankinn elski fótbolta. Við hins vegar elskum Fússball.
Heillandi heimur. Ógnvekjandi og aðlaðandi í senn.
vialetter.com
item.rakuten.co.jp/keitai/338-337254
Bækur eru ein helsta uppspretta hugmynda. Ekki slæmt að hangsa í Eymundsson, Máli og menningu eða á bókasafni. Fyndnar og heimskulegar bækur er gott að grípa í á grámyglulegum dögum.
Þessi kvikmynd eftir Claude Nuridsany og Marie Pérennou er algjört skylduáhorf. Ástarleikur sniglaparsins er flottasta erótíska atriði kvikmyndasögunnar. imdb.com/title/tt0117040
Luke Feldman
Jens Lekman
Búddaspilarinn
Rodney White
Óskastundin á Rás 1
Ástralski listamaðurinn og myndskreytirinn Luke Feldman dregur flottar kúrvur.
Svar Svía við hvíta kónginum. Frábær tónlistarmaður.
Hver er ekki orðinn þreyttur á ipod? FM3 búddamaskínan kemur okkur niður á jörðina.
Rodney blandar saman letri, auglýsingum og olíu af mikilli list. Enda er hann listamaður.
Óskastundin hennar Gerðar G. Bjarklind á Rás 1 á föstudagsmorgnum. Mannbætandi þáttur.
buddha-machine.com
rodney-white.com/06askforit.html
dagskra.ruv.is/ras1/?file=2705
skaffs.com
jenslekman.com
Fíton mælir með...
F í t o n / S Í A
Krafa dagsins er skýr!
Um leið og við óskum félagsmönnum VR til hamningju með daginn viljum við hvetja þá til að gera hann sem eftirminnilegastan. Við eigum öll rétt á einkalífi og frítíma með ástvinum og fjölskyldu. Kröfugangan er ómissandi hluti af 1. maí og hvetjum við VR félaga til að taka þátt. Safnast verður saman á Hlemmi og lagt af stað kl. 13:30. Gengið verður niður Laugaveg sem leið liggur á Ingólfstorg þar sem útifundur hefst kl. 14.10. Þar verða flutt verða ávörp og skemmtiatriði í tilefni dagsins. VR býður ekki upp á kaffiveitingar að þessu sinni eftir gönguna eins og undanfarin ár. Þess í stað verður þeim fjármunum varið til velferðarmála til hagsbóta fyrir félagsmenn.
VR | KRINGLUNNI 7 | 103 REYKJAVÍK | S. 510 1700 | F. 510 1717 | WWW.VR.IS
VR færir félögum sínum góð tíðindi!
Virðing Réttlæti
Meiri tíma fyrir mig VR hvatti landsmenn til að halda 1. maí hátíðlegan og helga deginum þeim sem mestu máli skipta. Ljósmynd tók Vigfús Birgisson.
Félagar VR eru vanir því að fá skemmtilegan póst, en upp á síðkastið hafa þeim borist óvenju góð tíðindi. Nýverið voru greiddar rúmlega 400 milljónir í varasjóð félaga og frá og með 1. júlí verða félagsgjöldin lækkuð um 30% sem er veruleg kjarabót fyrir félaga VR. Það er því óvenju gaman að opna póstinn frá VR þessa dagana!
VR | KRINGLUNNI 7 | 103 REYKJAVÍK | S. 510 1700 | F. 510 1717 | WWW.VR.IS
Virðing Réttlæti
Syngjandi glaðar póstlúgur! Í vor greiddi VR ríflega 400 milljónir króna úr séreignarsjóði til félaga sinna og um sumarið lækkuðu félagsgjöldin um 30%. Póstlúgur VR félaga gerðu það eina sem hægt var að gera í stöðunni og brostu út í bæði. Leikstjóri sjónvarpsauglýsingarinnar var Páll Grímsson og Pegasus framleiddi.
Vökul augu VR 40
F í t o n / S Í A
F í t o n / S Í A
VR gætir hagsmuna félagsmanna sinna sem aldrei fyrr enda verkefnin mörg og brýn. Stundum eru viðfangsefnin þess eðlis að senda þarf afgerandi og stuðandi skilaboð en svo er líka voða gaman að flytja félagsmönnum góðar fréttir.
Dapurleg eftirmæli
Meðalstarfsævi á Íslandi er u.þ.b. 45 ár. Samkvæmt launakönnun VR 2006 eru heildarævitekjur karla 197 milljónir króna að meðaltali en kvenna 159 milljónir. Munurinn er 38 milljónir eða 24%, körlunum í vil. Þessi munur á ekki að vera meitlaður í stein um ókomna framtíð. Sendum komandi kynslóðum rétt skilaboð. Eyðum launamun kynjanna.
VR | KRINGLUNNI 7 | 103 REYKJAVÍK | S. 510 1700 | F. 510 1717 | WWW.VR.IS
Færð þú umsaminn hvíldartíma í desember?
Virðing Réttlæti
Skilaboð meitluð í stein Í vetur vakti VR athygli á hróplegum launamun kynjanna með því að meitla ævitekjur kynjanna í stein. Auglýsingin birtist í dagblöðum, á netinu og „legsteinum“ var stillt upp í Kringlunni og Smáralind.
Vökul augu VR
VR | KRINGLUNNI 7 | 103 REYKJAVÍK | S. 510 1700 | F. 510 1717 | WWW.VR.IS
Virðing Réttlæti
Virðing, réttlæti... og rólegheit Vinnuálagið er mikið í desember og stundum gleymist að starfsfólk verslana þarf sinn hvíldartíma eins og aðrir. Fyrir síðustu jól minnti VR, eins og undanfarin ár, á kjarabundinn rétt verslunarfólks til hvíldar með auglýsingu sem gerð var í samstarfi við Fíton og Republik. Árni Þór Jónsson leikstýrði og Vigfús Birgisson myndaði.
Lykta íslensk fyrirtækjanöfn af kjötbollum soð nni ýsu? so ýsu ogg soðinni
hafði um árab eða hluti af he
-
Hið fyrra á varla aðra skýringu en að á Íslandi er framsóknarlykt af nafni hins erlenda auðhrings ESSO en hið síðara segir manni að ekkert þykir púkalegra sem vörumerki en íslensk örnefni.
Íslendingar óttast mjög að vera púkalegir – franskur vinur minn segir að „la peur d’être puko“ sé mjög áberandi þáttur í fari þessarar smáþjóðar. Líkamsræktarstöð sem ég hef komið á í gegnum árin var fyrst um hríð staðsett á hóteli sem hét Esja. Þegar hótelið var gert upp þótti það alveg ónothæft nafn. Það var látið heita Nordica. Nú hefur því enn verið breytt og til að undirstrika óstöðvandi alþjóðavæðingu Íslands heitir hótelið Hilton – að minnsta kosti þangað til þeim dettur eitthvað betra í hug. Nöfn eins og Hekla, Herðubreið, Esja, Askja og Skjaldbreið eru alveg dottin út. Svona nöfn lykta af gamla Íslandi, kjötbollum, soðinni ýsu, höftum. Það er eins hægt að kalla veitingastaði nöfnum eins og Múlakaffi. Samt er það svo að mælt í aðsókn hafa hinir íslensku ferðamannastaðir sem heita þessum nöfnum aldrei verið vinsælli. Það er aðallega íslenskum markaðsfræðingum sem finnst gömlu örnefnin svo ömurleg að þeir fá hroll. Þeir vilja frekar nokkuð sviplítil erlend nöfn: Nordica, Vox, Grand, Plaza, Domo. Þetta er vissulega nokkuð dauft, en það stuðar engan. Engir sviðakjammar eða kæstur hákarl þar á ferðinni. Bankaheimurinn kastar vörumerkjum sínum ótt og títt. Íslandsbanki gat ekki lengur heitið Íslandsbanki. Markaðsfræðingunum fannst það ekki nógu alþjóðlegt. Þeir fengu þá flugu í höfuðið að tengslin við Ísland gætu verið neikvæð – kannski gætu þeir reynst sannspáir ef allt hrynur hér einn góðan veðurdag. Búnaðarbankinn
Er furða þótt maður sé svolítið ringlaður? Stundum nennir maður þessu reyndar ekki. Maður segir ennþá Flugleiðir, Landssíminn. Á Akureyri höfðu þeir þetta einfalt til skamms tíma. Þar var bara eitt vörumerki – KEA. Nú heyrir það að miklu leyti sögunni til. Enginn myndi láta sér detta í hug að skíra fyrirtækið sitt Hagkaup í dag – það er nafn frá fornum tíma sem hefur fengið að lifa, frá því fyrir tíma markaðsfræðinga. En það var líka á þeim tíma að stærsta skipafélagið notaði nasistamerki og aðalkjötvinnslan hét SS. Þá skipaði fólk sér í miklar og þrælpólitískar fylkingar eftir því hvort það keypti bensín hjá Shell, ESSO eða BP. Það skipti ekki máli að öll olían kom frá Sovétríkjunum með sömu skipum og var seld á sama samráðsverðinu. Ein frægasta bók seinni ára heitir No Logo og er eftir kanadíska baráttukonu, Naomi Klein. Í bókinni segir frá því hvernig vörumerki hafa lagt undir sig heiminn á tíma hnattvæðingar. Þetta eru merki eins og Starbuck´s, Gap, McDonalds, Nike – svo auðvitað þetta gamla eins og Coca Cola sem ruddi brautina. Klein finnur þessum vörumerkjum allt til foráttu – þau standa fyrir þrældóm í þriðja heiminum og forheimskun út um alla heimsbyggðina. Bókin náði metsölu og var mikill innblástur fyrir hreyfinguna gegn hnattvæðingu. Sumir fóru út um götur að berjast undir áhrifum frá bókinni – í frönsku borginni Millau var allt brotið og bramlað á veitingahúsi McDonald´s. Seinna hafa menn farið að athuga þetta betur og komist að þeirri niðurstöðu að Naomi Klein hafi að einhverju leyti rangt fyrir sér um vörumerkin. Það er auðvitað andskotanum leiðinlegra að sjá sömu vörumerkin hvert sem maður fer í heiminum, en það breytir því ekki að sá sem á frægt vörumerki þarf að vanda sig. Það er auðvelt að koma óorði á vörumerki sem allir þekkja. Það er hægt að stilla þeim upp við vegg. Fyrirtækin sem bera þau mega helst ekki eitra fyrir fólki, selja því ónýta vöru, kúga það eða misnota. Það eru hinir ósýnilegu sem hafa engin lógó sem eru hættulegri.
Egill Helgason blaðamaður
Lykta íslensk fyrirtækjanöfn af kjötbollum og soðinni ýsu?
41
Stöðugt í umferð HMH PZ
Form og hugmynd hugmyn hugmyndaheimur er 13 vikna námskeið 3. árs nema í grafískri hönnun við v Listaháskóla Íslands. Nemendur byrja á því að ra rannsaka saka ættfræði leturforma og velja vel þekkta leturgerð og safna saman aman upplýsingum um kringumstæður; sögulegar og tæknilegar tæknile egar ásamt egar ása persónusögu höfundar og vinna síðan tíðarandaletur (display) y uppúr leturgerðinni með afbyggingu eða viðbyggingu. Þegar leturgerðin er valin hafa nemendur í huga ákveðna gerð fyrirtækis eða vörumerkis. Verkefnið er síðan að skapa mark (brand) sem tíðarandaletrið verður grunnur að hugmyndafræði fyrir. Hugmyndafræðin (concept) líkamnast síðan með nafni, lógóskrift og auðkennismerki. Þessi formheimur verður að lokum settur í samhengi við umheiminn með markvissri vörumerkjastefnu og sjónrænum lyklum (visual communication) úr afleiddum hugarheimi. Niðurstaðan verður heilsteypt samantekt á formheimi og hugmyndafræði í aðgengilegu og auðskiljanlegu formi. Markmiðið með námskeiðinu er að skilja samhengi og ættfræði forma, gera sér grein fyrri áhrifaþáttum í lestri formgerða, texta og mynda. Að átta sig á því hvernig form getur af sér form. Að skilja hversu mikil áhrif, menningarsvæði, þjóðerni, tíðarandi, notkun verkfæra og tækni hefur á tilurð forma og hugmynda og kunna að nýta sér þessa þekkingu við hönnun nýrra form- og hugmyndaheima á markvissan og ígrundaðan hátt. Kennarar á námskeiðinu eru Atli Hilmarsson, Dóra Ísleifsdóttir og Gunnar Þór Vilhjálmsson. Gunnar Þór leiddi þann hluta námskeiðsins sem lauk með kynningu á nýju tíðarandaletri nemenda. Það er einmitt sá hluti sem við sjáum hér á síðunum á eftir.
Form og hugmyndaheimur
43
Brynja Pétursdóttir – Dance do you?
Dansstúdíó Funky Ungt Hiphop Street
44
David Terrazas – Yumy
Heiðrún Tinna Haraldsdóttir – Hostel
45
Geir Helgi Birgisson – Veekend
Jónas Valtýsson – Morthens
46
Óðinn Þór Kjartansson – Sorta
Sigurður Oddsson – Sniðagrind
47
Steinar Orri Hannesson – Vulture
Sveinbjörn Pálsson – Paperclip people
48
Sveinn Davíðsson – Grindavík
Úlfur Kolka – Cambianda
49
Örn Sigurbergsson – 1929
fff
Fortississimo*}
Tรณnlist getur tรบlkaรฐ allt frรก hinu รถrsmรกa til
hins รณendanlega. ร aรฐ er FL Group mikill heiรฐur aรฐ vera aรฐalstyrktaraรฐili Sinfรณnรญuhljรณmsveitar ร slands sem bรฝรฐur magnaรฐa og margbrotna tรณnlistarupplifun รญ allan vetur.
pp
Pianissimo*}
ร aรฐ er FL Group mikill heiรฐur aรฐ vera aรฐalstyrktaraรฐili Sinfรณnรญuhljรณmsveitar ร slands !
F I 0 212 2 0
*
Styrkleikatรกkn รญ tรณnlist: Mjรถg, mjรถg sterkt.
Fรญton/Sร A
Fรญton/Sร A
F I 0 212 2 0
*
Tรณnlist getur tรบlkaรฐ allt frรก hinu รถrsmรกa til hins รณendanlega. FL Group er stoltur aรฐalstyrktaraรฐili Sinfรณnรญuhljรณmsveitarinnar. ร รพessum auglรฝsingum lรฉkum viรฐ okkur meรฐ styrkleikatรกkn รญ tรณnlist og myndskreyttum รก viรฐeigandi hรกtt.
50
Mjรถg, mjรถg sterkt
ร rsskรฝrslur โ ekki er einungis unun aรฐ lesa heldur lรญka aรฐ fletta ร rsskรฝrslur รพjรณna auรฐvitaรฐ fyrirfram skรฝrt skilgreindu markmiรฐi. Fyrir okkur sem vinnum viรฐ hรถnnun er spennandi verkefni aรฐ bรบa รพeim mikilvรฆgu upplรฝsingum sem รพar รพurfa aรฐ koma fram viรฐeigandi umgjรถrรฐ sem getur, รพegar vel til tekst, styrkt tilfinningu fyrir รญmynd og รกherslum fyrirtรฆkisins. ร รกrsskรฝrslu FL Group 2006 er lykilorรฐiรฐ fjรกrfestingar. Lagt var upp meรฐ aรฐ hafa skรฝrar lรญnur og aรฐ hรถnnunin bรฆri ekki innihaldiรฐ ofurliรฐi heldur รพvert รก mรณti hรฉldi รก smekklegan og traustan hรกtt utan um รพaรฐ. ร aรฐ var Oddi sem prentaรฐi gripinn.
Mjรถg, mjรถg sterkt
Hér verður leitast við að varpa ljósi á réttarsambandið milli auglýsanda og auglýsingastofu annars vegar og auglýsingastofu og starfsmanna hennar hins vegar með tilliti til höfundaréttar að mörkun, auglýsingum og kynningarefni.
Meginregla höfundalaga er sú að höfundur verks er eigandi þess.1 Slíkt verk nýtur verndar ef það uppfyllir kröfu höfundalaganna um frumleika. Í því felst að verkið þarf að bera með sér tiltekin höfundareinkenni og vera eigin sköpun höfundar.
Hver á þessa mörkun?
Mörkun og markaðskynning í þágu auglýsanda getur notið verndar að höfundarétti, að svo miklu leyti sem mörkunin birtist í vinnuskjali, handriti, auglýsingu, kynningarefni, ljósmynd, grafískri hönnun, margmiðlunar- eða kvikmyndaverki. Þá getur titill, slagorð, vörumerki, letur og hvers konar umgjörð mörkunar notið sjálfstæðrar verndar sem höfundaverk.2 Í einkarétti höfundar að verki sínu felst m.a. rétturinn til að stjórna gerð eintaka af verki og opinberri birtingu þess.
Þannig má t.d. ætla að höfundaréttur að handriti, auglýsingatexta, ljósmyndum og þess háttar efni sem starfsmaður hefur gagngert unnið til birtingar í auglýsingum og kynningarefni fyrir auglýsendur yfirfærist til auglýsingastofunnar að svo miklu leyti sem slíkt er stofunni nauðsynlegt til starfsemi sinnar. Hins vegar kann að reyna á höfundarétt starfsmanns auglýsingastofu að umræddu efni ef til kemur ný og ófyrirséð notkun efnisins sem ekki yrði talin rúmast innan vinnuréttarsambandsins. Dæmi um slíka notkun er endurnýting efnis til birtingar í nýju samhengi á öðrum miðli en áður.
Einkum kann að reyna á höfundarétt að framangreindu efni þegar auglýsandi flytur viðskipti sín og hyggst fela nýrri auglýsingastofu að vinna sambærilegar auglýsingar og kynningarefni á grunni eldri auglýsinga. Til að leysa úr því álitaefni þarf að átta sig á þeim réttindum sem liggja að baki framleiðslu og birtingu auglýsingar. Þar er um að ræða höfundarétt að auglýsingu og einstökum hlutum hennar en í höfundarétti felst m.a. birtingar- og notkunarréttur að verki.
Í höfundalögum er áskilið að höfundur sé lifandi persóna eða hópur einstaklinga. Auglýsingastofa getur því ekki talist höfundur í skilningi 1. mgr. 1. gr. höfundalaga en kann þó að öðlast réttindi hans með framsali. Af því er ljóst að verk sem verður til í vinnuréttarsambandi er í fyrstu eign þess starfsmanns eða hóps starfsmanna sem unnu verkið. Það ræðst af sambandi starfsmanns og atvinnurekanda hvort og með hvaða hætti höfundaréttur að verki sem unnið er í þágu auglýsingastofu yfirfærist frá starfsmanni til auglýsingastofunnar. Í höfundalögum eru engar reglur um réttarstöðu atvinnurekanda og starfsmanns vegna verka sem unnin eru á grundvelli ráðningarsambands, að undanskilinni sérreglu um gerð tölvuforrita.3 Varðandi önnur verk en tölvuforrit er því einkum við réttarvenju í vinnuréttarsambandi að styðjast. Ef engin ákvæði eru um framsal höfundaréttar í ráðningarsamningi starfsmanns auglýsingastofu fer það eftir atvikum hverju sinni hver á höfundarétt. Í sumum tilvikum má ætla að höfundaréttur að verki yfirfærist frá starfsmanni til auglýsingastofu með þegjandi samkomulagi beggja aðila. Í öðrum tilvikum má ætla að starfsmaður og auglýsingastofa verði samhöfundar4 að verki. Einnig getur verið um það að ræða að starfsmaður haldi höfundarétti að verki en auglýsingastofa öðlist nauðsynlegan nýtingarrétt á verkinu í starfsemi sinni. Þá er rétt að benda á að í þeim tilvikum sem verktakar eru fengnir til að framleiða einhvern tiltekinn þátt auglýsingar verður ekki um framsal höfundaréttar að ræða nema gerður sé um það sérstakur skriflegur framsalssamningur. Af þessu er ljóst að engin einhlít regla gildir um höfundarétt að verki sem unnið er á grundvelli ráðningarsambands, þegar engum ákvæðum um framsal höfundaréttar er til að dreifa. Að lágmarki verður þó að ætla að auglýsingastofa öðlist óheftan nýtingarrétt á þeim verkum sem starfsmenn hennar hafa skilað af sér.
1 Samanber
1. mgr. 1. gr. höfundalaga, nr. 73/1972. vernd sem höfundalög veita framangreindum verkum er óháð þeirri vernd sem viðskiptavinur auglýsingastofu kann síðar að fá með skráningu mynd- og orðmerkis sem vörumerkis fyrir tiltekinn flokk vöru eða þjónustu, að uppfylltum skilyrðum laga um vörumerki. 3 Í 42. gr. b í höfundalögum er kveðið á um það að þegar gerð tölvuforrits er liður í ráðningar2 Sú
Þrátt fyrir framsal höfundaréttar frá starfsmanni til auglýsingastofu verður sæmdarréttur starfsmanns almennt ekki framseldur en einn mikilvægasti þáttur sæmdarréttarins er rétturinn til að vera nafngreindur sem höfundur verks.5 Almennt gildir sú regla að auglýsandi fær framseldan tímabundinn birtingar- og notkunarrétt á auglýsingu í starfsemi sinni. Höfundaréttur að auglýsingu og einstökum hlutum hennar liggur hins vegar hjá auglýsingastofu, að svo miklu leyti sem efnið stafar frá starfsmönnum auglýsingastofunnar og í þeim mæli sem þeir hafa framselt auglýsingastofunni rétt sinn. Að öðrum kosti liggur höfundarétturinn hjá starfsmönnum auglýsingastofunnar. Dæmi um slíkt er hönnun vörumerkis en venja er að höfundaréttur að vörumerki liggi hjá grafískum hönnuði fremur en viðkomandi auglýsingastofu. Meginregla höfundalaga er að höfundur hefur einkarétt til að breyta, aðlaga og þýða verk sitt frá upphaflegri mynd.6 Í þessu felst að ný auglýsingastofa getur ekki án heimildar upphaflegrar auglýsingastofu og eftir atvikum starfsmanna hennar nýtt sér vinnuskjöl, handrit, auglýsingatexta, kynningarefni, ljósmyndir, grafíska hönnun, letur og hvers konar umgjörð fyrri mörkunar við gerð nýrra auglýsinga og kynningarefnis. Það er því ávallt samningsatriði á milli auglýsanda og auglýsingastofu hvort réttur til aðlögunar og breytinga á slíku efni verði framseldur. Æskilegt er að tekin sé afstaða til þessa atriðis þegar í upphafi viðskipta á milli auglýsanda og auglýsingastofu. Á þetta ekki síst við í ljósi tíðra samruna í viðskiptalífinu.
Jón Vilberg Guðjónsson, LL.M. Höfundur er stundakennari í hugverka- og upplýsingatæknirétti við lagadeild Háskólans í Reykjavík og fer með höfundaréttarmál í menntamálaráðuneyti. 4 Nú
eru tveir menn eða fleiri höfundar að sama verki, og framlög þeirra verða ekki aðgreind hvert frá öðru sem sjálfstæð verk, og eiga þeir þá saman höfundarétt að verkinu, sbr. 7. gr. höfundalaga. 5 Samanber 4. gr. höfundlaga. 6 Samanber 3. gr. höfundalaga.
skilmálum eignist atvinnurekandi höfundarétt að forritinu nema áskilnaður sé gerður á annan veg.
Hver á þessa mörkun?
51
Það dýrmætasta sem ég á FJÖLSKYLDAN MÍN ER MEÐ FYRIRTÆKI HÚN ER ÞAÐ DÝRMÆTASTA SEM ÉG Á
52
Við viljum öll skapa fjölskyldu okkar örugga og trausta umgjörð því hún er það dýrmætasta sem við eigum. Til þess þurfa tryggingarnar að vera í lagi. F plús fjölskylduvernd VÍS er vinsælasta og víðtækasta fjölskyldutrygging á Íslandi. Leyfðu okkur að bera ábyrgðina með þér – með F plús. VÍS – ÞAR SEM TRYGGINGAR SNÚAST UM FÓLK
SONUR MINN ER MEÐ 9,1 Í FORGJÖF
SYSTIR MÍN TEKUR ALLT PLÁSSIÐ
HANN ER ÞAÐ DÝRMÆTASTA SEM ÉG Á
HÚN ER ÞAÐ DÝRMÆTASTA SEM ÉG Á
Tryggingar snúast um fólk, að veita góða þjónustu og aðstoða fólk við að hafa málin í lagi. Ef eitthvað kemur upp á viljum við síst verða fyrir fjárhagslegum áföllum af völdum tjóns. Allir vilja skapa fjölskyldunni sinni örugga og trausta umgjörð. Til þess þurfa tryggingarnar að vera í lagi. Við bendum golfurum sérstaklega á F plús, eina öflugustu og víðtækustu tryggingu sem völ er á.
Barn þarf þrjá bílstóla á þroskaskeiði sínu svo hámarksöryggi sé tryggt og öryggisbúnaður henti stærð barnsins. Með kaup- og leigusamningum VÍS er auðvelt og hagkvæmt að skipta stólunum út eftir því sem barnið stækkar. Barnabílstólar VÍS vaxa með barninu. VÍS – ÞAR SEM TRYGGINGAR SNÚAST UM FÓLK
VÍS – ÞAR SEM TRYGGINGAR SNÚAST UM FÓLK
Vátryggingafélag Íslands Ármúla 3 108 Reykjavík Sími 560 5000 vis.is
Vátryggingafélag Íslands Ármúla 3 108 Reykjavík Sími 560 5000 vis.is
Vátryggingafélag Íslands Ármúla 3 108 Reykjavík Sími 560 5000 vis.is
VÍS vildi fá mannlega herferð sem legði áherslu á slagorð þeirra „Þar sem tryggingar snúast um fólk“ Hugmyndin var að sýna það sem í raun og veru er okkur dýrmætast, fjölskyldan og fólkið í kringum okkur, sem við erum með í gegnum súrt og sætt . Þessu fólki viljum við tryggja öryggi. Þess vegna snúast tryggingar um fólk en ekki hluti. Til að ná fram sem persónulegustum áhrifum voru auglýsingarnar unnar eins og um raunveruleg fjölskyldumyndbönd væri að ræða í stað stíliseraðrar ímyndar. Tveir leikstjórar og tvö framleiðslufyrirtæki voru fengin til verksins til að ná fram ólíku yfirbragði. Það voru Silja Hauksdóttir hjá Sagafilm og Guðjón Jónsson hjá SPARK. Ljósmyndir í prentefni tók Sveinn Speight.
KONAN MÍN Á ENGIN FÖT
HÚN ER ÞAÐ DÝRMÆTASTA SEM ÉG Á VÍS leggur metnað í að veita viðskiptavinum sýnum þá vernd sem hentar þeim best. Eignamiklu fólki sem vill mestu vernd sem völ er á ættu að kynna sér F+4 sem er víðtækasta fjölskyldutryggingin á Íslandi. Kynntu þér F+4 á næstu þjónustuskrifstofu VÍS eða í þjónustuveri í síma 560 5000. VÍS – ÞAR SEM TRYGGINGAR SNÚAST UM FÓLK
MAÐURINN MINN VILL GERA HLUTINA SJÁLFUR HANN ER ÞAÐ DÝRMÆTASTA SEM ÉG Á Við viljum öll skapa fjölskyldu okkar örugga og trausta umgjörð því hún er það dýrmætasta sem við eigum. Til þess þurfa tryggingarnar að vera í lagi. F plús fjölskylduvernd VÍS er vinsælasta og víðtækasta fjölskyldutrygging á Íslandi. Leyfðu okkur að bera ábyrgðina með þér – með F plús.
SONUR MINN ER KONUNGBORINN
HANN ER ÞAÐ DÝRMÆTASTA SEM ÉG Á Við viljum öll skapa fjölskyldu okkar örugga og trausta umgjörð því hún er það dýrmætasta sem við eigum. Til þess þurfa tryggingarnar að vera í lagi. F plús fjölskylduvernd VÍS er vinsælasta og víðtækasta fjölskyldutrygging á Íslandi. Leyfðu okkur að bera ábyrgðina með þér – með F plús. VÍS – ÞAR SEM TRYGGINGAR SNÚAST UM FÓLK
VÍS – ÞAR SEM TRYGGINGAR SNÚAST UM FÓLK
Vátryggingafélag Íslands Ármúla 3 108 Reykjavík Sími 560 5000 vis.is Vátryggingafélag Íslands Ármúla 3 108 Reykjavík Sími 560 5000 vis.is
Það dýrmætasta sem ég á
Vátryggingafélag Íslands Ármúla 3 108 Reykjavík Sími 560 5000 vis.is
Vörumerki sem verðmæt eign Við val á nýju vörumerki er að mörgu að huga. Í hröðum heimi viðskipta vilja oft gleymast ákveðin grundvallaratriði sem skipt geta sköpum þegar á hólminn er komið. Ég mun hér reyna að nefna nokkur grundvallaratriði sem við hjá Arnason Faktor ráðleggjum að hugað sé að áður en vörumerki eru valin. Vörumerki í alls konar útfærslum eru stór þáttur í daglegu lífi fólks og sífellt mikilvægari þáttur í allri markaðssetningu fyrirtækja. Oftar en ekki heyrist að vörumerki séu á meðal verðmætustu eigna fyrirtækja enda eru vörumerki oftar en ekki andlit fyrirtækisins og í raun tenging þess við viðskiptavininn. Á Íslandi eins og í velflestum löndum heims eru til sérstök lög um vörumerki sem setja ákveðin skilyrði fyrir því að merki eða auðkenni geti talist vörumerki og þar með notið þeirrar verndar sem vörumerkjum er veitt með sömu lögum. Merki sem ekki uppfylla þessi skilyrði njóta ekki einkaréttarins sem annars er veittur vörumerkjum. Einkaréttur á vörumerkjum eða vörumerkjaréttur felur í sér að eigandi þeirra getur bannað öðrum að nota eins eða lík merki sem vörumerki fyrir eins eða svipaða þjónustu. Ljóst er að þessi einkaréttur er gríðarlega mikilvægur fyrir eigendur vörumerkja því að gildi merkisins er lítið ef öðrum er frjálst að nota eins eða mjög líkt merki fyrir sínar vörur. Slík merki verða seint verðmætasta eign fyrirtækja. Grundvallarskilyrðið fyrir vernd Það sem kalla má grundvallarskilyrði fyrir því að vörumerki geti notið verndar á grundvelli vörumerkjalaganna er að vörumerkið hafi til að bera einhver sérkenni. Sérkenni þýðir með öðrum orðum að merkið hafi til að bera eitthvað sérstakt sem er til þess fallið að greina vörur eins aðila frá vörum annars. Til nánari útskýringar má benda á orð sem ekki hafa þessi sérkenni og geta því aldrei notið verndar sem vörumerki. Sem dæmi má nefna orðin fasteignasalan fyrir fasteignasölur eða mjólk fyrir mjólk. Þessi dæmi eru að sjálfsögðu mjög afgerandi en til að benda á orð sem meiri vafi leikur á um má nefna að vörumerkjunum GOOD FOOD GOOD LIFE hefur verið synjað um vernd hérlendis fyrir matvörur og VERTU FRJÁLS var synjað um vernd fyrir fjarskipti og tengdar vörur þar sem þessi merki eru of almenn, þ.e. þau skortir sérkenni. Sem dæmi um vörumerki sem hafa til að bera sterk sérkenni og njóta þar af leiðandi sterkrar vörumerkjaverndar eru merki eins og NIKITA fyrir fatnað og ACTAVIS fyrir lyfjafyrirtæki. Í þessu sambandi má benda á að þeim mun meiri sérkenni sem vörumerki hefur þeim mun víðtækari vernd fær merki. Þ.e. keppninautarnir þurfa að halda sig í þeim mun meiri fjarlægð frá þeim merkjum til að brjóta ekki á einkaréttinum. Það er því gríðarlega mikilvægt fyrir fyrirtæki sem standa frammi fyrir því að velja sér ný vörumerki fyrir nýjar vörur og þjónustu að hafa
í huga að merkin uppfylli kröfur vörumerkjalaganna um skráningarhæfi og séu þar með hæf til að njóta vörumerkjaverndar. Skilyrðið um sérkenni er bara eitt af mörgum sem hafa þarf í huga en í lögunum er auk þess að finna önnur skilyrði sem ekki er unnt að fara ítarlega yfir hér eins og til dæmis að merkið sé ekki „villandi“ eða það innihaldi t.d. ekki sérkennilegan titil á vernduðu bókmenntalegu eða listrænu verki svo dæmi séu tekin. Sífellt fleiri íslensk fyrirtæki starfa á markaði sem er mun stærri en íslenski markaðurinn. Í dag selja íslensk fyrirtæki vörur og þjónustu um allan heim en slíka útrás er nauðsynlegt að hafa í huga þegar valið er nýtt vörumerki fyrir þessi fyrirtæki. Að sjálfsögðu skipta máli hlutir eins og á hvaða tungumálum vörumerkið þarf að „virka“. Einnig gefur augaleið að við viljum komast hjá því að vörumerkið sem valið er hafi mjög neikvæða merkingu á tungumáli sem er talað á mikilvægum markaði en við höfum litla þekkingu á. Þessi atriði þarf að kanna og ganga úr skugga um að séu í lagi strax í upphafi. Það sem aftur á móti er einna mikilvægast er að ganga úr skugga um að merkið sem fyrir valinu verður sé laust til afnota á þeim mörkuðum sem ætlunin er að nota merkið á. Sé þetta ekki gert getur afleiðingin orðið sú að við markaðssetningu í einhverju landi kemur í ljós að merkið er þegar skráð / verndað í því landi og þá getur eigandi þeirra réttinda bannað notkun annarra á merkinu í viðkomandi landi. Það getur einfaldlega haft í för með sér að ekki verði farið inn á þennan markað nema undir öðru merki. Það sem gerir málið enn alvarlegra er að í dag er frekar auðvelt að ná vörumerkjavernd á mörgum mörkuðum, t.d. í öllu ESB svo dæmi sé tekið. Það er því líklegra en ekki að fyrirtæki í alþjóðlegri samkeppni verndi sig á öllum helstu mörkuðunum sem þýðir að sjaldnast er fyrirstaðan afmörkuð við eitt land. Það er því nauðsynlegt áður en vörumerki eru valin að framkvæma leit á þeim mörkuðum sem ætlunin er að nota merkið á. Það er ljóst að það er í raun aldrei hægt að gera fullkomlega tæmandi leit en góð leit gefur mjög góða vísbendingu um stöðuna og möguleikana og kemur síðast en ekki síst í veg fyrir að hafin verði notkun á merki sem augljóslega er frátekið á mikilvægum mörkuðum. Eftir góðan undirbúning er lokapunkturinn að hefja skráningu á merkinu bæði hérlendis og erlendis. Með því er lagður grunnurinn að því að tryggja réttinn til framtíðar og halda opnum þeim mörkuðum sem áhugi er fyrir á komandi árum.
Vörumerki sem verðmæt eign
53
Röng notkun getur eyðilagt eignarréttinn Sterk, verðmæt merki geta verið eyðilögð innanfrá, ef svo má að orði komast, ef notkun þeirra er ekki rétt. Nota verður merkið á þann hátt að það missi ekki sérkenni sín, nota það þannig að aðrir geri sér grein fyrir því að um vörumerki sé að ræða sem er eign ákveðins aðila. Röng notkun vörumerkja getur leitt til þess að merki missir aðgreiningareiginleika sína – „degenerist“. Það verður almenns eðlis, jafnvel tegundarheiti fyrir ákveðna tegund vöru eða þjónustu. Slíkt heiti mega allir nota og er því einskis virði fyrir fyrirtæki eða einstaklinga. Sem dæmi um vörumerki sem hafa hlotið þessi örlög eru nylon, corn flakes og vasiline. Sem dæmi um gríðarlega verðmætt merki sem er við það að missa einkaréttinn ef ekki verður rétt á málum haldið er vörumerkið GOOGLE. Merki sem að upplagi er gríðarlega sterkt en er í dag oftar en ekki notað sem almennt tegundarheiti fyrir vefleit óháð því hvaða leitarvefur er notaður: „Þú gúglar þetta bara!“ Gott er að hafa nokkrar grundvallarreglur í huga við notkun vörumerkja til að fyrirbyggja þetta: 1. Auðkennið vörumerki ávallt á þann hátt að það skeri sig úr textanum á áberandi hátt. Gott er að skrifa merkið með HÁSTÖFUM, feitletrað, stærri stöfum eða á annan þann hátt sem tekið er eftir. 2. Notið vörumerki aldrei í fleirtölu og að sama skapi leitist við að fallbeygja ekki orð merkisins í texta. 3. Látið orðið ekki standa eitt og sér fyrir lýsingu á vörunni. Gott er að hafa það fyrir reglu að láta ávallt fylgja vörumerkinu lýsingu á vörunni eða orð sem tákna hóp eða fjölda af henni. Svo sem LEVI’S gallabuxur eða LEITZ bréfabindi. Hafa má sem viðmið að vörumerkið sé notað sem lýsingarorð á þeirri vöru sem það á að auðkenna. Mikilvægt er að allir þeir sem koma að notkun vörumerkis séu meðvitaðir um rétta notkun. Því getur verið mikilvægt fyrir fyrirtæki að láta útbúa handbækur um notkun vörumerkjanna þar sem tekið er af skarið með hver rétt notkun er og hvaða útfærslur af merkinu eru heimilar.
54
Notkun ™ og ® Nokkurs misskilnings gætir oft um notkun á merkingunum ™ og ®. Merkingin ® á rætur sínar að rekja til Bandaríkjanna og hefur verið notuð sem auðkenni á skráðu vörumerki hjá bandarísku einkaleyfayfirvöldunum. Með alþjóðavæðingu vörumerkja í gegnum tíðina, hefur þróunin orðið í þá átt að líta á ® merkinguna sem alþjóðlegt auðkenni þess að vörumerki sé skráð. Rétt er að taka það fram að ekki er skylda að nota sérstök auðkenni á vörumerki eins og ™ og ®. Slíkar auðkenningar eru þó til þess fallnar að gefa til kynna að um vörumerki sé að ræða sem beri að umgangast sem slíkt og því almennt af hinu góða. Röng notkun framangreindra auðkenna getur á hinn bóginn í sumum löndum haft afdrifaríkar afleiðingar í för með sér, s.s. höfnun á opinberri skráningu merkisins í viðkomandi landi hafi auðkennið ® verið notað áður en merkið hlaut þar endanlega skráningu. Þetta er reglan í Bandaríkjunum og því mikilvægt að misnota þessa merkingu ekki þar í landi. Almennt er auðkennið ™ sett aftan við vörumerki sem eru óskráð. Merki þurfa ekki að vera skráð til að öðlast vernd samkvæmt vörumerkjalögunum og því er rétt að nota ávallt framangreinda merkingu sem gefur til kynna að um vörumerki er að ræða þegar það er notað, þrátt fyrir að það sé óskráð. Auðkennið ® notast einungis aftan við skráð vörumerki. Notið merkinguna aldrei fyrr en vörumerkið hefur hlotið fullgilda skráningu yfirvalda þeirra landa þar sem fyrirhugað er að nota merkið í. Eins og fram kom hér að framan er aftur á móti ekki skylda að nota þetta auðkenni eftir að merki er skráð.
Ásdís Magnúsdóttir, LL.M. ráðgjöf á sviði hugverkaréttar, Arnason Faktor
Vörumerki sem verðmæt eign
Ma Madonna Louise Veronica Ciccione fæddist 16. ágúst 1958 í Bay City, Michigan, flutti til New York snemma á 9. áratugnum og á örskömmum tíma var takmarkinu náð: Plötusamningur og framtíðin blindandi björt. Allar götur síðan hefur Madonna haft gífurleg áhrif á tónlist, tísku og að sjálfsögðu hugmyndir fólks um kynlíf. Árið 1984 sló singúllinn Like a virgin alfarið í gegn og þá var ekki aftur snúið. Hún tröllreið öllu með ögrandi framkomu, aflituðu hári og með brjóstahaldarann að vopni var hún óstöðvandi. Stúlkur um allan heim (ég sjálf meðtalin) umturnuðust í míní-Madonnur, hrópandi hástöfum HOLIDAY, í brjóstahaldara af mömmu sinni. Þegar True blue kom út árið 1986 var kella með knallstutt hár og til í hvað sem er. Hún bað pabba sinn að sleppa öllum predikunum og lofsamaði efnishyggjuna í Material girl, sem er klárleg vísun í eitt af hennar helstu ídólum, Marilyn Monroe. Þegar Madonna gaf út Like a Prayer árið 1989 hafði hún augljóslega fengið nóg af því að vera póleruð poppprinsessa. Í hinu sjúklega dramatíska myndbandi við titillag plötunnar var sjokkinu hreinlega hrúgað á skjáinn: Þeldökkur Jesú Kristur á krossinum, kynlíf á altari og Ku Klux Klan í sveiflu. Foreldrar, sponsorar og aðrar viðkvæmar sálir fengu kast og sjálfur páfinn engdist um yfir guðlastinu. Að sjálfsögðu varð Madge (eins og vinir hennar kalla hana) bara enn visælli, enda „umdeild“ lykilorðið að velgengni hennar.
Dökkhærð og með góðan kross til að vekja athygli á því sem skiptir máli. The Blonde Ambition túrinn 1990 var enn eitt þrusumarkið frá Madonnu, en þá gerði hún heimildarmyndina Madonna: Truth or Dare/ In bed with Madonna, þar sem hið ógleymanlega korselett Jean-Pauls Gaultiers lék stórt hlutverk.
donna Rykið var dustað af gamla Hollywood pin-up lúkkinu og með hjálp Gaultier og Herb Ritts ljósmyndara varð til fáguð en „blazin hott“ útgáfa af metnaðarfullu ljóskunni. Árið 1991 vann Madonna fyrstu Grammy verðlaunin sín og stofnaði eigið plötufyrirtæki, Maverick Entertainment. Ári síðar ákvað hún að deila kynórum sínum með heiminum á plötunni Erotica og með útgáfu á ljósmyndabókinni SEX. Fólk hneyklaðist auðvitað, en Madonna skammaðist sín ekki frekar en fyrri daginn og svaraði andmælendum sínum með fokkjú merki – bókstaflega. Madonna hefur alltaf verið dugleg að nýta sér upprennandi talenta og um miðjan tíunda áratuginn var engin eins upprennandi og hún Björk okkar. Madge bankaði uppá og pantaði hjá henni lag, Bedtime stories, sem varð titillag plötunnar. Vendipunktur í lífi Madonnu sem söngkonu var árið 1996 í hlutverki Evitu Peron. Hún þurfti að fara í endalausa söngtíma sem sannarlega borgaði sig – hún hreppti Golden Globe verðlaunin fyrir frammistöðuna. Annar stórviðburður, öllu persónulegri, var þegar Madge fæddi fyrsta erfingjann, Lourdes. Eftir þessi afrek hvarf Madonna í heil tvö ár og hellti sér á kaf í jóga og dulspeki Gyðinga, Kabballah. Árið 1998 rauf hún þögnina með ópusnum Ray of light, sem er óður til dótturinnar. Madonna var fullsköpuð, laus við tilgerð, og hafði aldrei sungið betur. Takið eftir rauða Kabballah bandinu á vinstri úlnlið. Fólk flykktist í söfnuðinn fyrir hennar áhrif og rauðu böndin seldust upp. Hún fékk fljótt leið á tilgerðarleysinu sem í upphafi var góð hugmynd í kringum Ray of Light. Þá tók hún nett geishu-tvist á þetta og dragdrottningar heimsins tóku gleði sína á ný.
Madonna fékk síðan nóg af austrinu og vippaði sér í nýjan búning árið 2000. Í þetta sinn fékk hún Dolce&Gabbana í lið með sér og mætti til leiks í cowboy stemmara. Á svipuðum tíma krækti hún í leikstjórann Guy Ritchie og eignaðist með honum strákinn Rocco. Þremur árum síðar var Madonna æðislega herská og gaf út American life en það er hennar 9. stúdíóplata. Klár vísun í Che Guevara myndina frægu. Þrátt fyrir gamla hressleikatakta þegar Madonna fór í sleik við Britney Spears og Christinu Aguilera á MTV verðlaununum, kom fram óvænt og mömmulegri hlið á Madonnu, hún gaf út barnabókina Ensku rósirnar, en síðan hefur hún skrifað 5 barnabækur til viðbótar. Kellingin virðist hvergi af baki dottin. Síðan 2004 hefur hún farið í tvær heimsreisur, hannað fatalínu fyrir H&M og gefið út Confessions On A Dancefloor. Nýtt útlit, rautt hár, diskó og Abba var málið hjá henni árið 2005. Þrátt fyrir miðaldur og barneignir passar Madonna sig á að sjokkera af og til. Syngjandi á diskókrossi með þyrnikórónu árið 2006 – örlítil olíuskvetta á bál hinna trúheitu. En hvað er það sem Madonnu hefur tekist svona vel? Hún er engin svaka söngkona en hún er skemmtikraftur af guðs náð og kannski fyrst og síðast eitursnjöll bissnesskona. Tískuhönnuðir, listamenn, sem og við, sótsvartur almúginn, hafa dansað með henni og sungið HOLIDAY hástöfum í kór í rúm 20 ár – no questions asked.
Dröfn Ösp Snorradóttir, DD-Unit
Madonna – M(amma) endurmörkunar
55
Einu sinni var... Ævintýri gera tilveruna skemmtilegri. Með ævintýraherferðinni var markmiðið að kynna Vodafone sem krafmikið, skemmtilegt og hugað fyrirtæki sem leggur sérstaka áherslu á þjónustu. Hugmyndafluginu, lífsgleðinni og litadýrðinni var gefinn laus taumur og minni úr sígildum ævintýrum heimfærð yfir á þjónustu Vodafone – tæknivandamál viðskiptavina fá farsælan endi með hjálp ævintýrahetja sem leiknar eru af starfsfólki Vodafone. Ætlunarverkið virðist hafa tekist því samkvæmt Íslensku ánægjuvoginni eru viðskiptavinir Vodafone ánægðustu viðskiptavinir íslenskra farsímafyrirtækja. Auglýsingarnar voru framleiddar af Sagafilm, leikstjórar voru Gunni og Sammi, grafísk vinnsla var í höndum Hermanns Karlssonar og Josephs N. Feltus, ljósmyndir tók Sveinn Speight. Stílistar voru Aftur-systurnar Hrafnhildur og Bára Hólmgeirsdætur.
Ekkert vandamál er of stórt... Góð þjónusta er aðalmarkmið okkar sem störfum hjá Vodafone. Við erum ávallt til reiðu þegar á þarf að halda, tilbúin að leysa öll þau vandamál sem geta komið upp hjá okkar viðskiptavinum. Við gefumst ekki upp fyrr en vandinn er leystur og viðskiptavinurinn er ánægður. Þetta er okkar loforð.
1414 – og vandamálið er úr sögunni
Gríptu augnablikið og lifðu núna
Fíton/SÍA - Svenni Speight
56
Við komum þér til bjargar
Til þjónustu reiðubúinn
1414 - og vandamálið er úr sögunni
Gríptu augnablikið og lifðu núna
Einu sinni var...
Tími þinn er dýrmætur. Markmið Vodafone er að leysa öll vandamál í fyrsta símtali til að þú getir nýtt tímann sem best. Við gefumst ekki upp fyrr en vandamálið hefur verið leyst. Fíton/SÍA - Svenni Speight
Fíton/SÍA - Svenni Speight
Þú getur sofið áhyggjulaus því við erum til staðar fyrir þig hvenær sem þú þarft á okkur að halda. Þjónustuver okkar er opið allan sólarhringinn alla daga ársins svo hægt sé að leysa úr þínum vandamálum um leið og þau koma upp.
1414 – og vandamálið er úr sögunni
Gríptu augnablikið og lifðu núna
57
Vodafone
Gunnar
Olíumálverk, Hljóð 1994
58
Gunnar Karlsson er fæddur 28. apríl 1959, í miðjunni í 7 systkina hópi. Hann fór í Myndlista- og handíðaskólann að loknu landsprófi, 15 ára gamall og lauk þaðan prófi úr málaradeild. Hann ætlaði að verða listamaður enda man hann varla eftir sér nema teiknandi. Eftir MHÍ hélt Gunnar til Stokkhólms. Þar settist hann í Kungliga konsthögskolan þar sem hann lagði stund á grafík og málverk í 2 ár ásamt því að vera í Norrænu listamiðstöðinni í Finnlandi um hálfs árs skeið. Eftir nám dvaldi hann í Stokkhólmi um hríð, en kom svo heim í kringum 1985 og fór fljótlega að vinna við myndskreytingar á stofu sem hét Svona gerum við og varð seinna Íslenska auglýsingastofan. Hvers konar verkefni varst þú að fást við á auglýsingastofunni? Það tíðkaðist eiginlega ekki á þessum tíma að vera bara í myndskreytingum þannig að maður varð að búa sér til verkefni til að skapa sér einhvern tilverugrundvöll og hlutverk á stofunni. Það leiddi til þess að mjög mikið af myndskreyttum auglýsingum tók að birtast í blöðum og tímaritum en í ýmsum ólíkum stílum. Við reyndum að varíera mikið með stíla til þess að það væri ekki jafn áberandi að það var sami maðurinn sem gerði þetta allt saman. Engar tölvur voru á þessum tíma, Airbrush notað í allt. Stundum spreyjað beint á filmurnar, Mynd eftir Gunnar 7 ára
Gunnar Karlsson
negatífurnar, t.d. til að maska út, gera skugga og slíkt. Jú og svo teiknaði ég auðvitað upp mjög mikið af skissum, bæði að dagblaðaauglýsingum, plakötum, „storyboard“ að sjónvarpsauglýsingum, og alls kyns öðrum myndskreytingum. Það var ekki inni í myndinni að „gúgla“ eitt né neitt eða fara í myndabanka á Netinu eins og núna er hægt. Ekki búið að finna þessa tækni upp einu sinni, a.m.k. ekki til almannanota. Man t.d. að einn daginn tálgaði ég fígúrur út úr súkkulaðistykkjum sem nota átti í auglýsingar. Daginn eftir hafði sólin skinið á borðið mitt og súkkulaðið bráðnað. Þá hefði nú verið gott að geta „seifað“. Hvenær fórstu að nýta þér tölvur við myndskreytingar? Þá bjó ég í Bandaríkjunum. Konan mín, Ólöf Nordal, skúlptúrlistamaður, var þar við nám og ég var m.a. að myndskreyta bækur fyrir Iðunni á meðan. Ég fjárfesti í lítilli, háværri Macintosh tölvu með floppídrifi og mús. Á hana gerði ég Söguplakatið sem fylgdi Söguatlasinum sem Iðunn gaf út, teiknað með mús. Hvernig þróaðist þetta út í það að þú fórst að gera hreyfimyndir? Manni varð bara ljóst hversu æðislegt tæki tölvan var í þessum tilgangi þó hún væri ekki orðin eins fullkomin og hún er í dag. Bauð upp á alls konar möguleika sem ég heillaðist af. En ég lærði það á þessu söguatlasplakati að það væri kannski betra að hafa penna og teiknibretti sem þá var nýlega komið á markað.
Í skólanum í Stokkhólmi fór ég í kúrs í teiknimyndagerð þannig að ég hafði alltaf smá áhuga á því. En það var auðvitað engin hefð fyrir slíku á Íslandi. Töluvert mikið mál þegar þurfti að teikna allt á pappír og eiga einhverjar sérstakar græjur til að kvikmynda síðan og svona. En með tölvunni kom náttúrlega möguleikinn að gera þetta allt, teikna og setja saman í tölvu. Svo vildi þannig til að SS langaði að fá teiknimyndaauglýsingu og ég sagðist bara skyldu gera það, líklega 1994. Það var pylsuparið svokallaða, pylsustelpan og pylsustrákurinn á hjólabretti í Austurstræti. Þetta voru pylsufígúrur sem ég hafði skapað áður. Teiknaði hana alla í Photoshop og svo flaug ég til Íslands, frá New York þar sem ég bjó, með auglýsinguna á hörðum diski og henni var raðað saman og hún gröbbuð inn í Sagafilm, ramma fyrir
Svala-auglýsingar og Mix-kallaauglýsingu svo dæmi séu nefnd. Þessi auglýsingagerð skilaði mér mikilli reynslu í þessu en kveikti jafnframt löngun til að skilja eitthvað meira eftir mig og stærra og lengra, þó auglýsingar séu ljómandi fínar. Núna starfa ég í CAOZ hf., fyrirtæki sem við Hilmar Sigurðsson stofnuðum ásamt fleirum og CAOZ einbeitir sér mest að hreyfimyndagerð. Fyrsta myndin sem ég gerði var Litla lirfan ljóta. Friðrik Erlingsson kom til mín með bók sem hann vildi að ég myndskreytti. Ég vildi frekar gera teiknimynd úr sögunni. Svo það var ákveðið. Fyrst átti þetta að bara vera myndskreytt saga í sjónvarp, still-myndir sem áttu að birtast ramma fyrir ramma og lirfan átti kannski að blikka augunum eða eitthvað slíkt. En vinnan vatt upp á sig þangað til að þetta var orðið alvöru. Litla lirfan ljóta er 30 mínútna mynd. Hún hefur gengið bara býsna vel og er komin yfir núllið. Í sumar var ég t.d. að sýna hana í Kína þar sem henni var mjög vel tekið. Lirfan hefur farið víða um heim og er komin á 11 tungumál. Næsta mynd er Anna og skapsveiflurnar,r líka 30 mínútur. Lirfan var frekar einföld teiknimynd, róleg og lítið umhverfi í henni, einfaldir karakterar en Anna er mun flóknari. Það höfðu orðið miklar framfarir í tæknimálunum svo sú mynd varð töluvert mikið flóknari og erfiðari í vinnslu. Sko, maður vill nú alltaf gera hlutina eins flókna og hægt er. Við erum dálítið að sanna fyrir okkur að við getum gert alvöru mynd, meiri tilraunastarfsemi. Það er samt frekar erfitt að selja mynd af þessari lengd þó það hafi tekist vel með Lirfuna og líti reyndar ágætlega út með Önnu og skapsveiflurnar líka. Nú stefnum við semsagt á bíómynd í fullri lengd um þrumuguðinn Þór. Friðrik Erlingsson er að skrifa handrit að henni og hún verður vonandi sýnd innan ekki alltof margra ára. Í framhaldi af Önnu og
Karlsson ramma, 20 sekúndna auglýsing. Tók held ég tvo sólarhringa. En það var eitthvað sem ég fílaði þarna þegar ég sá fyrstu fígúruna hreyfast. Fannst það eitthvað merkilegt. Eins og maður sé að gefa líf. En þessi hreyfimyndagerð átti bara að vera hobbíið mitt. Meðan ég var í New York að vinna á þessa litlu tölvu gat ég alltaf skroppið frá á meðan ég var að vista skjölin og málað svolítið. Það tók iðulega hálftíma að opna myndir og vista þær. Þannig að ég málaði bara töluvert á þessum tíma. En ein auglýsing hefur væntanlega leitt af annarri? Jú, við fluttum heim 1995, ég fékk mér öflugri tölvur og stofnaði fyrirtæki utan um þessa auglýsingagerð, Skrípó. Þá gerði ég svona 8 auglýsingar, á ári sko, 20–30 sekúndur að lengd. Fyrsta auglýsingin var tvívíð, SS pylsurnar. En ég hafði líka áhuga á þrívíddinni. Við vorum að hanna karakterana í fyrstu Svala-auglýsinguna á þessum tíma og hún var í þrívídd. Forritin voru svo ófullkomin þá, ég þurfti heilmikið að teikna í það þó þetta væri þrívídd. Síðan urðu forritin sífellt fullkomnari. Ég gerði fleiri SS auglýsingar, mjólkurdreitilsauglýsingar,
59
skapsveiflunum er svo búið að skrifa 54 þætti sem CAOZ ætlar að framleiða í samvinnu við kanadískt fyrirtæki. Málverkið? Ertu að mála eitthvað ennþá? Ég er alltaf með uppstrekktan striga en ég hef haft mjög lítinn tíma undanfarin ár. Tölvurnar eru orðnar svo fljótar að „seifa“. En upphaflega fór ég út í hreyfimyndirnar af því mig langaði að geta notað þessa tækni í myndlistinni. Ég mála alltaf nokkur málverk á ári en það er orðið ansi langt síðan ég hélt síðast einkasýningu, ætli það hafi ekki verið ‘98. Svo hefur þú gert barnabók, Grýlusögu Mér fannst vanta bók sem sýndi hið rétta eðli Grýlu, dáltið ljóta. Ég var úti í New York og byrjaði að skrifa vísurnar að gamni mínu þar með aðstoð tengdamóður minnar. Það voru mjög margar Grýlur í New York. Þegar maður er úti þá fer maður að hugsa á þjóðlegum nótum og svona, viss heimþrá. Þetta lá síðan ofan í skúffu í nokkur ár þar til ég rakst einhvern tíma á Snæbjörn hjá Bjarti. Hann var á harðahlaupum af því það var
Gunnar Karlsson
„Bókatíðindadagur“, þ.e. hann var að skila inn í Bókatíðindin. Þá fékk ég þá hugmynd að skila einhverju þar inn líka og gerði það. Og svo bara vann ég myndirnar í snatri og gaf bókina út. Þessi bók gengur ennþá mjög vel. Hún fékk barnabókaverðlaun Reykjavíkurborgar á sínum tíma og selst alltaf töluvert fyrir jólin. Ertu enn að gera teiknimyndaauglýsingar? Ja, ég er eiginlega hættur í auglýsingunum. Núna vinn ég eingöngu í bíómyndum. Strákarnir, vinnufélagarnir mínir á CAOZ, gera þær auglýsingar sem eru gerðar hjá okkur núorðið. Stærsta verkefnið framundan hjá okkur í CAOZ er myndin um þrumuguðinn Þór. Það lítur út fyrir að það takist að fjármagna myndina, mestmegnis hérlendis, þannig að framtíðin er björt.
60
Gunnar Karlsson
61
20 ára Flottasta og fjölbreyttasta verslunarmiðstöð landsins
Í markaðssetningu á Kringlunni er nauðsynlegt að taka mið af tíðaranda og tísku hverju sinni – og helst að vera hálfu skrefi á undan. Uppistaðan í auglýsingum frá Kringlunni eru ljósmyndir Ara Magg af fyrirsætunni Eddu Pétursdóttur, sem er orðin andlit Kringlunnar. Lögð er áhersla á hreyfingu, líf, liti og tísku sem styrkir ímynd Kringlunnar sem flottustu og fjölbreyttustu verslunarmiðstöðvar landsins. Þrátt fyrir harðnandi samkeppni hefur Kringlunni, með stöðugri endurnýjun og þróun í samsetningu verslana og þjónustu, tekist að auka sinn hlut. Í ágúst hélt Kringlan upp á 20 ára afmæli sitt með pompi og prakt þar sem öllum landsmönnum var boðið til standandi veislu í heila viku.
20 ára
62
Byltingarkennd nánd VIÐ LÁTUM EKKI HUNSA OKKUR LENGUR! VIÐ VILJUM HÆKKA TÓPASLÍFEYRINN, JÖFN TÓPASRÉTTINDI FYRIR ALLA OG TÓPASMENNINGARHÚS STRAX! TÓPAS TIL FÓLKSINS
VIÐ EIGUM OKKUR DRAUM. DRAUM ÞAR SEM ALLIR BORÐA TÓPAS Í SÁTT OG SAMLYNDI ÓHÁÐ ÞVÍ HVORT TÓPASINN ER FJÓLUBLÁR EÐA GRÆNN!
Með Opal í munninum er andardrátturinn ilmandi og þú fyllist sjálfsöryggi og getur óhikað nálgast aðra! Fólk stingur glaðlega og hispurslaust saman nefjum langt innan venjulegra nándarmarka, svo nálægt hvert öðru að það er næstum óþægilegt á að horfa. Í Opal auglýsingunum eru samt allir reglulega sáttir, enda búnir að bæta andrúmsloftið á áhrifaríkan hátt, með hinum sívinsælu Opal töflum. Auglýsingarnar eru framleiddar af Spark, Guðjón Jónsson leikstýrði.
TÓPAS TIL FÓLKSINS
Í Tópas-herferðinni á þessu ári tók Tópasfrelsisráðið völdin og kom boðskap sínum á framfæri með umhverfisgrafík ýmis konar, vefborðum, útvarpsauglýsingum og prentauglýsingum. Inntak herferðinnar var í byltingartón enda var Tópasvarnarráðinu sem einkenndi eldri Tópasauglýsingar steypt af stóli í þessum auglýsingum. Útlit herferðarinnar var með stenslagrafík. Boðskapurinn var spreyjaður með stenslum inni í Kringlunni, á gangstéttir við myndbandaleigur og þar sem leyfi fékkst á ýmsum fjölförnum stöðum.
Byltingarkennd nánd
8A A 8@ @ " F Ü 4 " A @ & # # & (
ERTU SKARPARI EN SKÓLAKRAKKI?
HEFST Í OKTÓBER Á SKJÁEINUM