FI013663 1. tbl. / 4. รกrg.
Leitin ENNEMM / SŒA / NM18269
a› íslenska bachelornum
fiátturinn sem allir eru a› tala um!
Alltaf á fimmtudögum!
Gæðin geta ráðið úrslitum. bjó›a upp á íslenska bachelorinn
fim kl. 20
eins og fyrri daginn. Fyrir utan þetta EFNISYFIRLIT [3] er áhugavert VIÐTAL VIÐ
VCCP sem er meðal fremstu aug-
lýsingastofa
Lundúna um þessar mundir [4–5]. Ian
Priest útskýrir
hvernig vccp fer að því
að vera lítil
stofa með stóra kúnna
eins og O2, COCA COLA, JORDANS OG HYUNDAI. RAGGI okkar fjallar um GAGNVIRKT SJÓNVARP [8–9] af því að framtíðin er bara rétt handan við hornið og allir komnir með flatskjá í eldhúsið. FYRRA ÞEMA Fítonblaðsins er BRENNIVÍN sem gengur í gagngera endurnýjun lífdaga [10–21] og hefur sjaldan eða aldrei litið betur út. Ný föt, sama röddin? JARI fór til Barcelona til að leggja mat á verk annarra í ADC*E (Art Directors Club of Europe) keppninni [22]. Reyndi að plögga landanum en gekk ekki. Í Osló er hálf-íslenski landnámsbærinn DESIGN HOUSE sem sérhæfir sig í umbúðahönnun og vörumerkjaþróun [24–25]. Þar vinnur GÍGJA Gunnarsdóttir (sem var alltaf kölluð Gígja tía af því hún fékk 10 í öllu í MHÍ) með PER MAGNE og fleirum (líka Írisi okkar sem vildi frekar búa í Noregi en Garðastræti) fyrir mörg af stærstu vörumerkjum Norðurlanda eins og TELENOR, KIM’s, GÖTEBORG og TINE. 15 íslenskir MARKAÐSSTJÓRAR fá líka orðið [28– 30] og svara grundvallarspurningum. Snillingurinn BRAGI ÓLAFSSON auglýsir þarnæstu bók sína [35] og afsannar í leiðinni að auglýsingafólk kunni ekki íslensku. MARTIN OVE RASMUSSEN frá MINDSHARE í Kaupmannahöfn fjallar um nýja miðla á nýrri öld. Þú lærir um MÍKRÓMARKAÐSSETNINGU og margt fleira [36–37]. SOFFÍA FRÆNKA skrifar betur en flestir og við skoðum hennar verk [40–41]. Fítonblaðið tók líka áhugavert viðtal við GULLA MAGGA leikstjóra og góðkunningja Fítons [43]. SEINNA ÞEMA blaðsins er BÚNINGUR ÍSLENSKA LANDSLIÐSINS Í KNATTSPYRNU, sem fær óvenjulega meðferð 6 framúrskarandi fatahönnuða [44–51] og bara tímaspursmál hvenær Eggert og félagar taka við sér. INGÓLFUR framkvæmdastjóri SÍA fjallar um óhefð-
bundnar leiðir í
markaðssetningu [55].
INN Á MILLI er
að finna SÝNISHORN af
okkar
BESTU VERKUM síð-
asta árið eða
ALLRA
svo. Takk Og VODAFONE, NÓI SÍRÍUS, VR, ESSO, PENNINN– EYMUNDSSON, SAMBAND SPARISJÓÐA, VÍS, ICELAND EXPRESS og allir hinir! Takk líka RÚV, STÖÐ 2, SKJÁR 1, MOGGI og LITRÓF. Velkomin í FI013663 og verði ykkur að góðu!
Útgefandi: Fíton auglýsingastofa / Ritstjórn og hönnun útlits: Fíton / Ábyrgðarmaður: Þormóður Jónsson / Pappír: 170 g Sappi silk / 250 g Sappi Silk í kápu / Letur: Whitney / Prentun: Litróf
efni blaðsins 0
EIN MYND FREKAR EN 50 ORÐ Skiptar skoðanir eru á því hvað það er sem fangar athygli neytandans þegar kemur að auglýsingum. Sumir segja að textinn sé aðalmálið meðan aðrir segja að myndefnið sé það sem skipti mestu.
Breska stofan VCCP hefur á stuttum tíma náð eftirtektarverðum árangri og er ein af þeim stofum sem hefur vaxið hvað hraðast í Bret landi. VCCP hefur lagt áherslu á skýrar, einfaldar myndrænar herferðir, segja minna en segja eitthvað eftirminnilegt. Okkur lék því forvitni á að heyra meira um stofuna og hennar aðferðafræði. Hver er bakgrunnurinn – hvaðan kemur VCCP?
Markmið VCCP er einfaldlega að gera vörumerkjahugsun aftur að
VCCP varð til úr óánægju. Stofnendurnir fjórir höfðu
kjarna málsins í viðskiptum. Stofan er skipulögð á öllum sviðum með
gert góða hluti á tveimur af helstu stofunum í London,
það fyrir augum að auka hugmyndaflæði og losna við þröskulda í vegi
WCRS og HHCL, en voru sannfærðir um að það væri
góðra hugmynda. Setja framfarir ofar ferlum.
hægt að gera meira, ganga lengra. Þið hafið náð frábærum árangri – eruð í 21. sæti meðal 300 helstu stofa
0
Í staðinn fyrir að halda áfram á þessum stóru og fínu stofum
í London samkvæmt tímaritinu Campaign og voruð útnefnd stofa ársins
ákváðu þeir að stofna sína eigin. Stórar stofur hafa stór skipurit og
2004 af IPA. Hvernig náðuð þið svona langt á svona skömmum tíma?
stór skipurit eru þung á fóðrum. Besta fólkið sogast burt frá því sem
Við viljum einkum nefna tvær ástæður. Í fyrsta lagi eru margir við
skiptir mestu máli og fer að eyða öllum sínum tíma í stýrihópum,
skiptavinir óánægðir með nákvæmlega sömu hlutina og komu okkur
fundarsetum um kostnaðaráætlanir og ársfjórðungsskýrslur um allt
til að stofna eigin stofu. Ferlin á stóru stofunum útiloka viðskiptavininn,
milli himins og jarðar.
éta upp tíma og skila oft litlum árangri.
Stofnendur VCCP, Charles Vallance, Rooney Carruthers, Adrian
Í öðru lagi berum við óskoraða ábyrgð á okkar vinnu. Við trúum því
Coleman og Ian Priest komust að því að þeir voru allir að upplifa vinn
að vinnan verði ávallt að skila árangri. IPA Grand Prix verðlaunin
una á svipaðan hátt. Þeir höfðu smám saman fjarlægst það sem þeir
eru ein staðfesting á því að okkur hefur tekist vel til í þessu efni
höfðu mest gaman af og voru bestir í – að fá frábærar hugmyndir og
– dæmi eins og Diet Coke, ING Direct, Jordans og fleiri eru einfald
hrinda þeim í framkvæmd.
lega mjög sannfærandi.
Hver er hugmyndafræðin hjá VCCP? Að hvaða leyti eruð þið frábrugð
Við köllum þetta „sögur á myndmáli.” Við notum sterkar myndir til
in öðrum stofum? Og hvernig ætlið þið að halda hugsunarhætti litlu
að komast í gegnum hávaðann og skilja eftir skýr skilaboð í hugum
stofunnar þegar þið stækkið?
fólks – líttu á það sem við gerðum fyrir O2, Dyson, ING Direct og
Strax í byrjun settum við okkur 10 boðorð – svona til að bólusetja okkur
Hyundai sem dæmi.
gegn ósiðum stóru stofanna: Verum stundvís – Tilbúin þegar við segjumst ætla að vera tilbúin, eða fyrr.
Við höldum að þessa þróun megi rekja til þess að munurinn á milli
Verum snögg – Notum tímann vel. Til hvers að fresta hlutum? Frestun grefur
vörumerkja á flestum sviðum verður sífellt minni og textafólkið lítur
undan, kraftur smitar út frá sér.
illa út ef það horfir fram hjá þessu. Háværar, masgefnar auglýsingar
Verum afslöppuð – Leyfum hugmyndum að flæða um flatt skipulag. Framvind
virka ekki af því að heilinn heldur þeim úti. Fólk heldur geðheilsunni af
an skiptir máli, ekki ferlið. Því minni yfirbygging og skrifræði, því betra.
því að heilinn ver það fyrir óþörfum upplýsingum. Þess vegna koma
Verum mjó – Burt með aukakíló stóru stofanna! Litlu liðin ná mestum árangri því
auglýsingar sem segja of mikið engum skilaboðum áleiðis.
þau eru skilvirkari, ná betur til viðskiptavinarins og hafa meira gaman af þessu. Verum örlát – Frábærar hugmyndir koma þegar við hleypum fólki að, deyja þeg
Leiðin til að fá fólk til að muna eftir merkinu þínu er að gera mynd
ar við útilokum. Liðsheildin er betri en allt annað og versti óvinur liðsheildarinnar
rænt, lifandi og samræmt efni. Segja minna, en segja eitthvað veru
er eiginhagsmunapot og smásálarhugsun.
lega eftirminnilegt.
Verum ábyrg – Allir bera ábyrgð gagnvart viðskiptavininum. Bestu liðin bera öll ábyrgð hvert á öðru.
Geturðu lýst muninum á herferðum VCCP og herferðum keppi
Verum skýr – Kynnum kristaltærar niðurstöður. Ekkert hik, engar efasemdir. Það
nautanna?
er auðvelt að flækja hlutina, erfitt að einfalda.
VCCP hefur þróað eigin tól sem við beitum til að búa til margar af eftir
Verum heiðarleg – Sýnum spilin og viðurkennum mistök. Takmarkið er að sigrast
tektarverðustu og umtöluðustu auglýsingaherferðum samtímans.
á ótta og afneitun með einlægni og heiðarleika á vinnustað þar sem allir geta sagt það sem þeim finnst.
Einn farvegur (Upstream Integration)
Verum hæfileikarík – Ráðum eingöngu fólk sem hefur hæfileika í því sem það
Vinnan á VCCP gengur best þegar við erum með frá byrjun, finn
á að gera.
um upptök árinnar áður en hún kvíslast í ótal farvegi með allskonar
Verum glöð – Höfum gaman af vinnunni og förum heim klukkan 6 á kvöldin.
innanhússákvörðunum hjá viðskiptavininum. Við upptökin eru öll
Þessi boðorð eru ennþá kjarninn í öllu sem við gerum.
sjónarmið jafnrétthá. Við köllum þetta Einn farveg og þegar vel
Það er líka gríðarlega mikilvægt að ráða, rækta og halda því fólki sem
tekst til verður til þessi áreynslulausa heildarmynd sem einkennir
er reiðubúið að viðhalda viðhorfum okkar til vinnunnar. Við ráðum ein
öll sterkustu vörumerkin.
göngu fólk sem við teljum að muni falla að liðsheildinni og trúir á sömu grundvallarlögmál og við. Enda ráðum við oft fólk sem er hundleitt á aug
Merki með kraft (Concentrated Brand Idea)
lýsingabransanum! En það er líka mikilvægt að muna að hæfileikar eru
Sterkustu merkin búa í sínum eigin heimi því þau vita best sjálf hver til
ekki nóg til að fá vinnu hjá okkur. Við ráðum ekki prímadonnur og ekki
gangur þeirra er í lífinu. Þau hafa skýra sjálfsmynd. VCCP sýður þessa
óþekktarorma, hversu vel sem þau hafa staðið sig annars staðar. Svo þarf
sjálfsmynd niður þangað til ekkert er eftir nema innihaldið í sínu hrein
líka að halda rétta fólkinu – við höfum ótrúlega lága starfsmannaveltu því
asta formi. Við köllum þetta Vörumerkjakraftinn, sem við blöndum
flestum líður vel í því umhverfi sem við höfum búið til. Skapandi andrúms
svo í allt sem vörumerkið segir og gerir.
loft þar sem allir eru með og allir hlusta á alla. VCCP er ekki þrælakista. Og okkur hefur tekist að bæta við fimm stofneigendum og 14 smærri
Merki með ástríðu (Brand Intensity)
hluthöfum sem allir vinna hjá fyrirtækinu við mismunandi hluti og
Markmið VCCP er að skapa vörumerki með ástríðu. Einungis þannig
standa vörð um kjarnagildi okkar. Þetta fólk stendur fyrir kraftinn í VCCP
er tryggt að hvert pund sé ávaxtað – fjárfest, ekki eytt – og að kraftur
og hefur og mun hagnast á velgengni okkar í framtíðinni.
inn frá vörumerkinu streymi um öll svið án þess að þynnast út. Sérhver skilaboð sem vörumerkið sendir frá sér eiga að styrkja öll önnur skila
Þið leggið áherslu á sjónrænar herferðir. Er sjónræna hliðin að ykkar
boð. Merki með ástríðu skína skærar en samkeppnin, senda frá sér
mati mikilvægari en áður? Er fólk hætt að lesa auglýsingar?
meiri orku en brenna minna eldsneyti.
Við erum þeirrar skoðunar að neytendur séu hættir að taka við öllu auglýsingamasinu sem dynur á þeim. Svo við reynum að nálgast fólk
VCCP / 5th Floor Greencoat House Francis Street London SW1P 1DH
með herferðum sem byggjast á sterku myndmáli.
www.vccp.com
viðtal við ian priest HJÁ VCCP auglýsingastofU 0
Uss! ÉG MEINA Reyndu Að VAXA
0 USS! og vodafone herferð unnin af Fíton sumarið 2005
Og Vodafone – Uss! Markmið herferðarinnar var að kynna 1990 kortið sem er kort með 1990 króna inneign og ókeypis SMS og MMS í 30 daga. Kortið hafði verið í boði í nokkurn tíma en ekki fengið eins góðar viðtökur og vonast var eftir. Því var ákveðið að endurstaðsetja, eða „rebranda“ kortið með nýju nafni sem kæmi ávinningi viðskiptavinarins betur til skila. Kortið fékk nafnið USS! því með kortinu getur maður talað minna og sent í staðinn SMS eða MMS. Auglýsingarnar undirstrikuðu slagorðið – þú þarft ekki tala frekar en þú vilt – og sýna ungt fólk sem augljóslega hefur not fyrir kortið því ekki er nokkur leið að skilja þau. Reynir Lyngdal hjá Pegasus leikstýrði og Sveinn Speight tók ljósmyndirnar.
0
ERU DAGAR SJÓNVARPSAUGLÝSINGA TALDIR?
Ný tækni gerir auglýsendum einnig kleift að ná betur á ákveðna markhópa t.d eftir svæðum. Þannig gæti Kjörbúð Vesturbæjar birt eingöngu í Vesturbænum eða birt ítarlegri auglýsingar hjá þeim áhorf endum sem lýsa yfir áhuga á slíku. Magnús telur að auglýsendur í sjónvarpi eigi eftir að ná enn betur til sinna viðskiptavina í framtíðinni. Möguleikarnir eru endalausir hvað varðar betri markhópagreiningar og stýringu á dekkun og tíðni auglýsinga. Að sögn Magnúsar eru til tvær gerðir af PVR-þjónustu. Annars vegar hefðbundið PVR þar sem harður diskur er innbyggður í myndlykil inn og slíkir myndlyklar eru þegar komnir fyrir þá sem eru tengdir Breiðbandi Símans. Hinsvegar er NPVR (Network Personal Video Recorder) þar sem efni er vistað miðlægt á myndþjónum sem kynntir verða á á næstunni.
Áhorfendur hafa getað hraðspólað yfir auglýsingar síðan fyrstu VHS vídeótækin komu á markað. Vissulega verður það auðveldara í fram tíðinni með nýjum myndlyklum ef horft er á efni sem ekki er í beinni
Nú þegar stafræna tæknin heldur innreið sína í sjónvarpstæki lands
eða viðstöðulausri útsendingu. Möguleikinn er alltaf fyrir hendi í mynd
manna er vert að staldra við og velta fyrir sér hvað þessi tækni mun
veituþjónustum en með tækninni er hægt að stýra hvort eða hvenær
þýða fyrir okkur sem starfa við auglýsingar og markaðsmál.
möguleikinn er fyrir hendi.
Stafræna tæknin býður upp á marga spennandi kosti fyrir áhorfend
Magnús segir rekstrarmódelin ekki enn liggja fyrir en mögulega er
ur og eykur frelsi þeirra til að horfa á það sem þeir vilja, þegar þeir
hægt að selja t.d. VOD þjónustu (video on demand) í tveimur verð
vilja. Áhorfandinn verður sinn eigin sjónvarpsstjóri og setur saman
flokkum þar sem neytendur greiða meira fyrir efni án auglýsinga. Þetta
þá dagskrá sem hann vill horfa á. Ný box PVR-box (personal video
er náttúrlega bara yfirfærsla á því sem þegar er þekkt í auglýsingalausu
recorder) eða afruglarar með hörðum diski munu einnig gera áhorfand
áskriftarsjónvarpi.
anum kleift að taka upp efni til að horfa á við hentugleika. Hann getur hraðspólað fram og til baka og hoppað yfir þá hluti sem honum leiðist,
Við skulum fara varlega í að fullyrða um afleiðingar af nýrri tækni segir
eins og t.d. auglýsingar. Því má velta fyrir sér hvaða afleiðingar þetta
Sverrir Agnarsson, sem meðal annars stýrir fjölmiðlarannsóknum fyrir
hefur fyrir auglýsingamarkaðinn.
365. Áttu ekki myndböndin að útrýma bíóhúsunum og bókaútgáfu? Átti ekki tölvuvæðingin að minnka pappírsnotkun?
Gerir ný tækni sjónvarpsauglýsingar úreltar og neyðast auglýsendur til að finna aðrar leiðir til að ná athygli áhorfandans?
„Það var á ráðstefnu um auglýsingamál í London árið 2000 sem ég
Í Bandaríkjunum eru áhrif nýrrar tækni þegar orðin sýnileg. Nýleg
heyrði fyrst talað um þessa þróun og höfðu fulltrúar sjónvarpsstöðva
rannsókn sýnir að 70% af eigendum PVR-boxa velja að hraðspóla
af henni miklar áhyggjur og maður fékk á tilfinninguna að byltingin væri
yfir auglýsingar. Spáð er að á næstu fimm árum tapi bandaríski sjón
þegar í fullum gangi. Á annarri ráðstefnu í sumar, 5 árum síðar, kom fram
varpsmarkaðurinn um 1.600 milljörðum kr. í auglýsingatekjum vegna
að minna en 2% af sjónvarpsáhorfi Breta er áhorf á upptekið efni.”
þessara þróunar. Í sænskri rannsókn kom fram að 84% svarenda hafði áhuga á að sleppa við auglýsingar og 45% svarenda hafði enn
„Í Bandaríkjunum hefur þróunin á seinni árum verið sú að með aukn
áhuga jafnvel þó að fjárfesta þyrfti í sérsökum búnaði til að sleppa
um fjölda rása og dreifðara áhorfi hefur verð á sjónvarpsauglýsingum
við auglýsingar.
hækkað og tekjur stóru stöðvanna af auglýsingum aukist. Ný tækni í áhorfsmælingum og möguleikinn til að fylgjast með áhorfi miklu
Það er ljóst að ný tækni mun hafa mikil áhrif á auglýsingamarkaðinn.
stærri hópa á stafrænum rásum hefur einnig í för með sér að auðveld
Það er einnig ljóst að stöðvarnar og auglýsendur munu ekki sitja með
ara verður að fylgjast með áhorfi á auglýsingar og taka greiðslu fyrir
hendur í skauti því erfitt er að rekja sjónvarpsstöðvar ef engar eru aug
hvert staðfest áreiti. Þannig gagnast ný tækni einnig auglýsendum.”
lýsingatekjurnar. Ný tækni kallar því á nýjar leiðir fyrir auglýsendur að ná til neytenda.
„Fyrir íslenska markaðinn þýðir þessi þróun að litlir auglýsendur hafa ekki lengur ráð á að vera með en stóru vörumerkin halda áfram og fá
Hér á landi er þróunin rétt að byrja að sögn Magnúsar Ragnarssonar,
hlutfallslega meiri athygli og greiða fyrir það hærra verð.”
sjónvarpsstjóra Íslenska sjónvarpsfélagsins. Markaðurinn er aðeins að
0
byrja að velta þessum hlutum fyrir sér en það er langt í land með að
„Á áðurnefndri ráðstefnu vorið 2000 var það mál manna að nýja
einhver raunveruleg breyting verði. Sú breyting er þó óumflýjanleg.
tæknin yki vægi kostana og „product placement“. Látum kostanir
Fyrstu sporin, eftir að tæknilausnirnar verða tilbúnar, eru að mennta
liggja á milli hluta, en með þeim verða skilaboð auglýsanda ekki í
auglýsendur þannig að þeir geri sér grein fyrir þeim möguleikum sem
hreinum auglýsingatímum heldur hluti af upphafs- og lokakynningu
verða í boði. Það verður til dæmis spennandi kostur fyrir auglýsinga
sjálfra dagskrárliðanna og þannig miklu verðmætari ef hraðspólun yfir
miðla að geta selt svörun frekar en áreiti.
auglýsingatíma verður algengari. Product placement er aftur á móti
mjög hvimleitt fyrirbæri og mikið af því gerir sjónvarpsefni leiðinlegt og örugglega óvinsælla. Bæði áhorfendur og framleiðendur þátta hafa sameiginlega hagsmuni í að það verði ekki fyrirferðarmeira en í dag.” Sverrir telur að þróunin verði, eins og alltaf, einhvers staðar mitt á milli
leikir. Er hægt að ímynda sér að menn
öfganna. Auglýsingatímar styttast og í þeim verður ekki eins mikið af
fari að horfa á seinkaða útsendingu á
„drasli” og nú, þannig að menn hafa ekki eins mikla ástæðu til að spóla
spennandi leik bara til að sleppa við aug
yfir þá. Sennilega verða líka þróaðar einhverjar læsingar á möguleikana
lýsingar í hálfleik?”
að spóla yfir auglýsingar með nýju PVR-tækninni. Bíómyndaáhorf í sjónvarpi flyst aftur á móti meira eða minna yfir á „Sjónvarpsáhorf er mest dægrastytting og ég sé ekki fyrir mér að íslensk
mismunandi netþjóna, íslenska sem og erlenda og á tíma sem hentar
ar fjölskyldur eyði kvöldunum í að rífast um hvernig á að raða upp dag
áhorfendum. Hérlendis hafa sjónvarpsauglýsendur ekki haft aðgang
skránni.” Sverrir er fullviss um að það verði eins og nú áhugaverðast að
að auglýsingatímum inni í bíómyndum svo nokkru nemi og lítil eftir
sjá frumsýningar á vinsælustu þáttunum um leið og þeir eru sendir út.
sókn hefur verið í auglýsingatíma á undan bíómyndum. Íslenski mark
Börn og unglingar sem hafa mest áhrif á hvað horft er á hafa litla þolin
aðurinn er því ekki jafn viðkvæmur að þessu leyti og sá bandaríski.
mæði og eru heldur ekki eins mikið á móti auglýsingum og þeir eldri. Stöðvarnar munu örugglega bjóða upp á möguleika til að sleppa við Ný tækni hefur örugglega í för með sér breytingar á sjónvarpsdagskrá,
auglýsingar, gegn gjaldi, en þeir sem kaupa þá þjónustu freistast samt
en stöðvarnar hafa möguleika á að ná inn meiri auglýsingatekjum t.d.
örugglega til að horfa á beinar útsendingar frétta, fréttatengds efnis
á beinar útsendingar, sem líka verða auðveldari og ódýrari með nýrri
og íþróttaleikja á rauntíma. Þar ná auglýsendur til þeirra og stafræna
tækni. „Ég get ekki séð að menn komi til með að horfa á fréttir eða
tæknin mælir það áhorf nákvæmlega og selur auglýsandanum það,
raunveruleikaþætti af bandi. Fréttir eru „instant“ eins og t.d. fótbolta
sennilega dýrara en annað áhorf. Við skulum, eins og oft hefur verið bent á, fara varlega í að draga álykt anir af niðurstöðum rannsókna um viðhorf almennings til auglýsinga. Ef menn væru spurðir um hvort þeir vildu sleppa við lélega dagskrár gerð myndu flestir svara já, en samt mælist hellings áhorf á efni sem sumir myndu kalla „algert drasl” segir Sverrir að lokum. Það er því ólíklegt að ný tækni geri sjónvarpsauglýsingar úreltar. Það er hins vegar ljóst að enn erfiðara verður að ná til áhorfenda en nú er. Það er einnig vert að hafa í huga að sú kynslóð sem nú er að vaxa úr grasi mun eyða mun meiri tíma í aðra miðla en sjónvarp, t.d. net og tölvu leiki en okkar kynslóð. Nýja stafræna tæknin mun hafa mikil áhrif á aug lýsingamarkaðinn bæði til góðs og ills. Það verður verkefni okkar sem störfum við auglýsinga- og markaðsmál á komandi árum að nýta nýja tækni til að ná athygli neytanda og koma vörum okkar á framfæri. Heimildir: Dagens Media, september 2005
RAGNAR GUNNARSSON SKRIFAR UM DIGITAL SJÓNVARP 0
TIL HAMINGJU BRENNIVÍN!
Þjóðardrykkur Íslendinga er orðinn sjötugur. Fyrsta bokkan var seld í ríkinu 1. febrúar 1935. Brennivín er eldra en sjálfstæðið. Eldra en flestir núlifandi drykkjumenn. Stolt Íslendinga í 70 ár. Áfengi var bann að á Íslandi 1915–1935 og á Kárahnjúkum frá 2004. Framleiðsla Brennivíns hófst þegar almennu banni var aflétt og náði drykkur inn strax miklum vinsæld um. Landsmenn drukku mikið og drykkurinn fékk fljótt viðurnefnið Svarti dauði. Höfundur Brenni víns er Jón Vestdal, efnaverkfræðingur, sem síðar varð forstjóri sem entsverksmiðjunnar. Hann er einnig höfundur ritgerð arinnar „Kemiskur fúi í olíubornum baðmullar vefnaði” (1946). Brenni vín var lengi inni í neysluvísi tölunni og var verðinu haldið föstu í baráttunni við verðbólguna. Enda kallaður drykkur fátæka mannsins. Brennivín er aðallega búið til úr kartöflum en bragðið kemur af því sem við köllum kúmen en er í rauninni alls ekki kúmen heldur það sem sem enskir kalla caraway fræ (af plöntunni carum carvi). Kúmen (af plöntunni cuminum cyminum) heitir ostakúmen hjá okkur. Það er ekkert kúmen í Brenni víni, bara fullt af carum carvi. Miðinn á Brennivínsflöskunni var sérstaklega hannaður til að draga úr sölu eins og hægt var. Leitað var til alvöru hönnuðar, Jörundar Pálssonar (1913–1993) sem hannaði miðann. Jörundur var að vísu ekki útskrifaður sem hönnuður en lærði auglýsinga teiknun og málaralist í Kaupmannahöfn og varð síðar einn stofnenda FÍT. Merkið var upphleypt og tappinn vaxborinn. Árið 1966 var miðanum breytt en þá breyttist nafnið ÁVR í ÁTVR. Kristín Þorkelsdóttir hannaði miðann sem nú er notaður. Sala Brennivíns hefur sjaldan eða aldrei verið minni en nú og tími til kominn að grípa í taumana. Markmið okk ar er að auka sölu úr þeim aumu 20–30 þúsund lítrum sem nú seljast ár hvert og ná a.m.k. 400 þúsund lítra sölu á ári eins og 1980. Hér er afmælisgjöf frá Fíton til Brennivíns.
10 FÍTON kemur íslensku brennivíni aftur á heimskortið
37,5% vol.
37,5% vol.
Ă rmann Agnarsson / fĂton 11
12 Finnur Malmquist / FĂton
BRENNIVÍN THE ORIGINAL ICELANDIC SCHNAPPS Produced and bottled in Iceland by The Brewery Egill Skallagrímsson Ltd. Brennivin is uniquely Icelandic. The legal beginnings of this distinct schnapps were in 1935 when prohibition was lifted on the island. A black label was chosen because it was considered necessary to have an unattractive label to limit demand for the spirits of this purely Icelandic recipe. The black label had the oppisite effect, however, and is today considered a symbol for all strong liquor - and even Iceland itself.
37,5% vol. Brennivín 1000 ml.
Valgerður Gunnarsdóttir / Fíton 13
14 Björn Jónsson / fíton
Ljósmyndir: Pétur G. (Zeranico.com)
BRENNIVÍN ER EKKI FYRIR VENJULEGT FÓLK. BRENNIVÍN DREKKA EINGÖNGU FÁIR ÚTVALDIR; MENN SEM ELTA FÉ Á FJÖLLUM A‹ HAUSTI TIL fiESS EINS A‹ SLEPPA fiVÍ A‹ VORI, MENN SEM FYRIR LÖNGU HAFA EY‹ILAGT ALLT BRAG‹SKYN ME‹ ÁTI Á ÚLDNU GRÁMETI, MENN SEM FINNST fiEIR VERA KOMNIR HEIM fiEGAR fiEIR NÁLGAST EYRARBAKKA, MENN SEM MÆLA GÖTURNAR ÁN fiESS A‹ MUNA ENDILEGA AF HVERJU, MENN SEM DREYMIRR HVORKI A‹ NÓTTU NÉ DEGI, MINN SEM KUNN GOTT A‹ META! OG EKKERT HELLÍTIS KJAFTHÆ‹I. OG LÁTA EKKI LUGGUNAH HULDU KOMAST UPP MI NEIT DJÖLS KJAFTÆ... BRENNÍHN ER SKO FYR... KOND MI ANDSKOTS FLÖSSHKUN! HVIR TÓ BREHNNÍNÍ MITT?... VI BÚMÍ BANALÍVELDI! É GJETSKO SEGT YKK ÍMSLETT UM DAVÍH. EN JÉR HÖGULL SEMM GRÖFN.
Jón Ari Helgason / fíton 15
16 Halla Helgad贸ttir / f铆ton
Oscar Bjarnason / fĂton 17
18 Pétur GuÐmundsson / fíton
Þórhildur ögn jónsdóttir / fíton 19
Komdu híngað niður! segir djúpið. Komdu djúp! segir hugur manns hlakkandi, en hugsar, svo hræddur að hjartað fyllist ljósi: Þú ert djöfull. -Steinar Sigurjónsson, Djúpið, 1974
20 Ragnar Pálmar Kristjánsson / fíton
Anna Karen jörgensdóttir / fíton 21
art directors club of europe Evrópsku hönnunarverðlaunin ADC*E
Art Directors Club of Europe eru hagsmunasamtök hönnunar- og
auglýsingafólks í Evrópu. Samtökin voru stofnuð fyrir 15 árum með það að leiðarljósi að ýta undir og verðlauna skapandi vinnu í evrópska hönnunargeiranum.
Á hverju ári senda aðildarlönd ADC*E verk sem hafa hlotið viðurkenn ingu heima fyrir í hönnunarsamkeppni ADC*E þar sem allt það besta frá
Evrópu er dæmt undir einum hatti. Það má því segja að hönnunarverð
laun ADC*E séu rjóminn af því besta enda verða verk og auglýsingar að hafa hlotið verðlaun í heimalandi sínu til að vera gjaldgeng í keppnina. Dómnefnd skipa yfir 40 fagmenn sem koma frá öllum aðildarlöndun um. Félag íslenskra teiknara, FÍT, gerðist aðili að evrópsku samtökunum árið 2002 og hefur sent efni í keppnina síðustu 3 ár. Keppnin í ár fór fram 9. júlí síðastliðinn í Barcelona á Spáni. Fulltrúar Íslands í dómnefndinni voru fjórir, Haukur Már Hauksson (Mixa) for maður FÍT, Jón Ari Helgason (Fíton), Jón Ágúst Pálmason (Himinn og haf) og Einar Gylfason (Ó). Dómnefndarstörf fóru fram í FAD-bygg ingunni í Barcelona og voru alls 800 verðlaunaverk frá átján Evrópu löndum færð undir gagnrýnisglyrnur dómnefndar í rakafylltum bakher bergjum. Það var enginn hægðarleikur að velja úr innsendingum sem allar sem ein hafa þegar verið verðlaunaðar heima fyrir. En eftir langan og strangan dag var ákveðið að verðlauna fjórtán verk og auk þess veitti dómnefnd ein „Grand Prix” verðlaun úr öllum innsendingum, engin af íslensku innsendingunum hlaut náð fyrir augum dómnefndar þetta árið. „Grand Prix” verðlaunin voru veitt tímaritaauglýsingum frá Portúgal. Auglýsingarnar hér á síðunni sýna þjóðfána sem við nánari skoðun eru notaðir til að benda með tölfræði á vandamál sem viðkomandi lönd glíma við. Þannig táknar t.d. hinn yfirgnæfandi rauði litur í kínverska fánanum fjórtán ára ungmenni í Kína á vinnumarkaði á meðan litlu gulu stjörnurnar sýna hlutfall þeirra sem eru fjórtán og stunda nám. Það var auglýsingastofan FCB Lisbon sem gerði þessar áhrifamiklu auglýsingar fyrir tímaritið Grande Reportagem. Það var mál íslensku dómnefndarinnar að virkja þyrfti fagfólk á Íslandi til að senda allt það efni sem verðlaunað er á Íslandi í keppnina að ári. En viðurkenningar í bæði FÍT-keppninni og ÍMARK-keppninni veita þátttökurétt í ADC*E. Nánar er hægt að lesa um ADC*E á www. adcecreative.org og þar er jafnframt hægt að panta veglega bók sem gefin er út á hverju ári.
22 Jari í dómnefnd í barcelona
nói síríus – tópasvarnarráð
Varúð! sykurlaus tópas inniheldur ekki sykur Fíton var falið að uppfæra Tópas-umbúðirnar, sem þó voru látnar halda sína þekkta útliti. Nokkuð hafði liðið frá því að Tópas hafði verið auglýstur og óskaði Nói Síríus eftir auglýsingahugmyndum til að koma Tópas á framfæri.
Ákveðið var að tengja auglýsingarnar á spaugilegan hátt almannaheillaauglýsingum og þá sérstaklega tóbaksvarnarauglýsingum. Útkoman
er eðlilega Tópasvarnarráð, sem varar við ýmsum aukaverkunum sem geta fylgt Tópasneyslu. Búnar voru til nokkrar gerðir af blaða- og tímaritaauglýsingum sem héldu algjörlega útliti Tópaspakkanna en fólk varað við Tópasneyslu. Viðvörunarauglýsingar voru einnig gerðar fyrir sjónvarp og þulurinn er með dimma alræðisrödd. Aðlögunin fyrir sjónvarp var unnin með Þeim tveimur.
23
ANNAÐHVOrt new york eða osló
fram það sem maður vill. Það er ekki fyrr en á síðustu stundu að ENDANLEG útkoma sést. Maður er milli vonar og ótta í prent smiðju í Mílanó klukkan þrjú að nóttu innan um 20 menn sem bíða eftir að sagt sé „OK” (ok er eina orðið sem þeir skilja!). Á endanum er maður orðinn óvinsælasta manneskjan í prentsalnum og nánast rekinn heim með bleikar súkkulaðiumbúðir í staðinn fyrir rauðar!
Hvernig stendur á veru þinni í Osló og hvað ertu að fást við þar?
Ég verð að segja að hér hef ég vaxið og þroskast í starfi á mjög jákvæð
Það var annaðhvort New York eða Osló og Osló varð fyrir valinu í sept
an hátt, ég hef fengið að axla mikla ábyrgð og er stöðugt að kljást við
ember 1996. Það vó þyngst að við áttum 9 mánaða son og maðurinn
ný og spennandi verkefni með fólki sem kann það sem það er að gera
minn fékk styrk til náms við Tónlistarháskólann í Osló, við völdum
og gagnrýnir á uppbyggilegan hátt. Það hefur gefið mér sem mann
tryggu og stuttu leiðina!
eskju mjög mikið. Að sjá hluti sem maður hefur hannað út í búð og í innkaupakörfum annars fólks, á eldhúsborðinu, í ruslakörfunni, í ræs
Fyrsti veturinn var ískaldur og erfiður, málleysi, allt dýrt og við hugsuð
inu, er frábært „kikk”. En eins og flestir hönnuðir líka vita þá er þetta
um um að fara heim sem fyrst. En að gefast upp er ekki alveg minn
líka mikil vinna og maður leggur einkalífið stundum til hliðar. Þetta
stíll! Ég setti saman möppu og fór á stofuna sem var efst á listanum
hefði aldrei getað gengið nema af því að ég á frábæran mann sem
yfir 10 bestu hönnunarstofur í Osló. Þegar ég kom inn í anddyrið á
hefur alltaf stutt mig í því sem ég er að gera. Hann hugsar um „stóra”
Gula Húsinu (Christensen&Lund), gamalgrónu
fyrirtækið okkar, þ.e. heimilið og börnin!
og virðulegu fyrirtæki hér í Osló, ákvað ég strax að þarna skyldi ég vinna, og í dag á ég 11,5% hlut í fyrirtækinu, sem nú heitir Design House. Hvernig er að starfa á Design House? Við erum næststærsta stofan í Osló með mark að í Noregi og víðar í Skandinavíu og erum að gera góða hluti, bæði fyrir starfsfólkið og viðskiptavini eins og Tine, Nidar, Jordan, Mills, Kims, Sætre og Göteborgs Kex. Við höfum sér hæft okkur í hönnun á umbúðum fyrir matvæli og höfum séð mikla aukningu á því sviði undanfarin ár. Okkur hefur tekist að byggja upp sterka liðsheild með mikilli samvinnu og góðum anda á vinnustað. Auk þess er borin virðing fyrir tímanum sem þarf til að hanna góða vöru. Við skoðum hvað er á markaðnum og ferðumst út um allan heim til að fylgjast með hvað er að gerast. Gefinn
Hver er galdurinn við góða umbúðahönnun?
er raunhæfur tími til að hanna og hlutir fá að þróast. Jólavörurnar hönn
Umbúðir þurfa að lifa lengi, maður sér sömu umbúðirnar í búðunum,
um við á sumrin og sumarvörur í janúar!
ár eftir ár. Þær taka minni og hægari breytingum og helst á viðskipta vinurinn ekki að verða var við breytingarnar. Þær þurfa að sannfæra og
Umbúðahönnun er tæknilega flókin. Maður er ekki að prenta á A4 í
höfða til neytenda með því að kynna vöruna eða „draumana um matar
fjórlit og sjaldnast á sama efni og með sömu prenttækni tvisvar í röð.
ævintýrið” sem býr á bak við þær, upprunann og aðferðirnar sem eru
Maður þarf að geta sett sig inn í mismunandi prentaðferðir til að fá
notaðar. Tjá áhrifin af vörunni á þann hátt að það sjáist í verslun og freisti neytandans. Við vinnum mikla forvinnu, skoðum markaðinn og það eru gerðar víð tækar rannsóknir til að kanna hvort varan bragðist vel, líti vel út og hvort markaður sé fyrir hana. Þá erum við oft komin langt með hönnun á útliti vörunnar og ef hún fellur á prófi á fleiru en einu sviði er allt stoppað. Stund um skorar hönnunin vel og hífir vöruna upp sem getur orðið til þess að framleiðandinn leggur í meiri kostnað við að þróa vöruna enn betur svo hægt sé að koma henni á markað í nýjum og flottum umbúðum. Það er að sjálfsögðu mikill munur á því að búa til litlar umbúðir utan um sykurlaust tyggigúmmí sem á að gefa ferskan andardrátt eða utan um ekta ítalska pitsu með hefðbundnu ítölsku áleggi sem á einungis
24 viðtal við Gígju gunnarsdóttur Hönnuð
að freista neytendans og líta betur út en allar hinar pitsurnar í frystin um. Og svo maður tali nú ekki um draumaverkefni eins og að hanna miða á 12 ára gamla viskíflösku eða miða á EXTRA VIRGIN OLIVE OIL, vörur sem eru einungis seldar í sérverslunum. Við erum að tala um allt aðra hluti þar. Er mikil nýsköpun í matvælaiðnaði í Noregi og næg verkefni? Nýsköpun kostar peninga og Norðmenn eiga nóg af þeim! Þrátt fyrir að Norðmenn séu frekar íhaldssamir og lítið hrifnir af nýjungum þá hefur þetta breyst MIKIÐ undanfarin 5 ár. Almenningur verður sífellt meira meðvitaður um mat og matargerð, uppruna vörunnar, ferskleika, innihald og næringargildi. Það að fara út í búð er orðið að skemmtilegri, félagslegri og örvandi upplifun. Það eru allir að reyna að ná til fólks og því þarf maður að skera sig úr, var
ekki rétt, það heyrir að einhver spilar vitlausa nótu, meðan við hin úti
an þarf að SJÁST!
í sal heyrum það ekki, spáum bara í kjól flautuleikarans! Af þessu geta
Hún þarf að hafa sér
allir lært. Það sem hönnuðir gera byggist mikið á innsæi og það hafa
stöðu, líka í útliti!
ekki allir! Hönnuðir eru eins og hverjir aðrir fagmenn og eiga skilið að borin sé virðing fyrir þeirra fagi. Þeir eiga ekki að þurfa að streða og
Að
framleiða
og
koma með nýja vöru
púla dag og nótt, því þá eiga þeir á hættu að brenna upp og á endanum sitja uppi með jafnstutta starfsævi og atvinnufótboltamenn!
á markaðinn krefst mikillarundirbúnings vinnu og því tekur framleiðandinn yfirleitt ekki mikla sénsa. Þeir koma yfirleitt ekki með vöru á markaðinn fyrr en þeir vita 100% að hún muni ganga upp. Það er samt allt of sjaldan sem maður sér óvanalegar umbúðir því í raun eru umbúðir pínu íhaldssamar; þær þurfa að tala til stórs markhóps. Umbúðir spila líka mikið á nostalgíu og framleiðandinn ÞORIR ekki að breyta. Samt er mikið á breytingum að græða! Listin við umbúðahönn un snýst um að spila á þessa blöndu af nostalgíu og nýjungagirni, en margir framleiðendur hafa ekki áttað sig á þessu og halda áfram að senda gömlu og ljótu umbúðirnar sínar í hillurnar! Hvað finnst þér um umbúðahönnun á Íslandi? Það er ekkert eitt svar en auðvelt að alhæfa. Íslendingar eru t.d. vanir að segja „OH, ALLIR Norðmenn eru svo leiðinlegir”, þá gæti ég alveg eins sagt „ALLAR umbúðir á Íslandi eru ömurlegar”. En svona er bara ekki hægt að fullyrða því inn á milli leynast góðir hlutir! Flestir eru allavega að gera sitt besta. En maður verður að geta gagnrýnt sjálfan sig og ekki sætta sig við það næstbesta og ég held að Íslendingar geti gert miklu betur!!! Framtíðarplönin? Ísland 2007! Já mig bara klæjar í fingurna að komast heim og hanna íslenskar umbúðir! Markaðurinn heima býður upp á mörg stór tæki færi sem skemmtilegt væri að fá að takast á við! Eitthvað í lokin? Stundum eru ekki til ORÐ yfir af hverju hlutirnir eru eins og þeir eru en þegar maður er hönnuður að atvinnu þá bara SÉR maður að hlutirnir eru réttir og eru á sínum stað. Við sjáum heiminn í formum, litum, lín um og millimetrum. Hvaða hönnuður kannast ekki við þetta? 2 mm niður og 1 mm til hægri. AKKÚRAT þarna á myndin að hanga á veggnum, hvergi annars staðar! Alveg eins og þegar tónskáldið HEYRIR að tónlist þess hljómar
Íslenskur umbúðahönnuður í osló 25
Ekki láta útlitið blekkja þig Eitt mikilvægasta baráttumál VR er baráttan gegn launamisrétti – óeðlilegum launamun vegna kynferðis, aldurs eða útlitseinkenna. Ákveðið var að blása til sóknar í september, um leið og niðurstöður launakönnunar VR lægju fyrir. Þar sem markmið VR eru mjög skýr gátum við einbeitt okkur alfarið að hugmyndavinnu og útfærslu. Afraksturinn er tvær ólíkar leiðir sem vinna þó ágætlega saman: Annars vegar er prentað efni þar sem skipt er um kyn á þjóðþekktum einstaklingum með förðun og stíliseringu og hins vegar er sjónvarpsauglýsing sem beinir sjónum að nokkrum helstu niðurstöðum launakönnunar VR. Þar kemur m.a. í ljós að hávaxnir hafa betri laun en lágvaxnir, dökkhærðir hærri laun en ljóshærðir og karlmenn fá allt að 35% hærri laun en konur fyrir sömu störf. Ingibjörg Sólrún, Þorgerður Katrín, Gísli Marteinn og Egill Helgason samþykktu að gangast undir tímabundna kynskiptaaðgerð og voru myndir af þeim birtar sem „teaserar“ áður en herferðinni var hleypt af stokkunum á blaðamannafundi um launakönnun VR. Undirtektirnar hafa verið stórkostlegar og hefur herferðin hlotið mikið lof og umfjöllun víðsvegar. Styrmir Sigurðsson hjá Pegasus leikstýrði sjónvarpsauglýsingunni. Ljósmyndari var Ari Magg, um stíliseringu sá Alda, förðun Fríða María og gervi Stefán Jörgen.
26 VR - Herferð unnin af Fíton vorið 2005
VR – burt með launamun kynjanna
27
fíton hlerar
Baldur Jónsson markaðsstjóri Mjólkursamsölunnar Besta herferðin? Auglýsingar og herferðir fjármálafyrirtækja eru mjög fyrirferðar miklar í helstu miðlum, en eru oft keim líkar og í huga mínum renna þær saman og stundum man ég ekki hver var að auglýsa ákveðna þjónustu eða
Fíton hlustar alltaf á viðskiptavini sína. Þess vegna spurði FI013663 nokkra
vöru hverju sinni. Það vantar aðgreininguna. Allir bankar reyna að ná í
markaðsstjóra hvað þeim þætti um þetta auglýsingaár. Spurt er um bestu
skottið á námsmönnum, nú finnst mér auglýsingar KB banka skera sig
auglýsingaherferð ársins það sem af er, verstu herferðina, óvenjulegustu
best úr hvað þetta varðar.
hugmynd og hvaða fyrirtæki standi sig best í markaðsmálum í dag.
Versta herferðin? Auglýsingar Símans á þessu ári. Ofnotkun á „Strák
Markaðsfólkið mátti að sjálfsögðu ekki nefna eigið efni.
unum”, of mikil dekkun og tíðni í auglýsingabirtingum. Þrátt fyrir það kemst illa eða ekki til skila sú vara eða þjónusta sem verið er að aug lýsa að mínu mati. Herferðin í fyrra (Kollekt) hitti ágætlega í mark þar
Arnar Þór Hafþórsson
sem hugmyndir og leikatriði voru sterk og Strákarnir voru ekki að stela
markaðsstjóri Iceland Express
senunni heldur hnyttnar og vel leikstýrðar auglýsingar.
Besta herferðin? Klæddu þig vel – 66°Norður.
Óvenjulegasta hugmyndin? Lottóauglýsingarnar í sjónvarpinu eru
Versta herferðin? Húsavíkurjógúrt.
nýstárlegar og eftirtektarverðar.
Óvenjulegasta hugmyndin?
Hvaða fyrirtæki stendur sig best? Oft gleymast litlu fyrirtækin í svona
Clinton/Metallica – Sláturfélag Suðurlands.
umfjöllun, ég vil því nefna Veiðihornið. Af hverju? Verslanir sem selja
Hvaða fyrirtæki stendur sig best? 66°Norður.
vörur og þjónustu til sportveiðimanna eru fjölmargar og gríðarleg samkeppni. Veiðitímabilið stendur allan ársins hring, galdurinn er að gera stöðugt vart við sig á einhvern máta, þannig að loks þegar sport
Ingibjörg Ásta Halldórsdóttir
veiðimaðurinn þarf að kaupa eitthvað komi ákveðin verslun til greina.
forstöðumaður markaðssviðs
Veiðihornið er sú verslun í mínum huga síðasta árið.
Sparisjóðanna Besta herferðin? VR-herferðin, burt með launamuninn.
Jón Viðar Stefánsson
Versta herferðin? Nýjasta auglýsingaher
markaðsstjóri Húsasmiðjunnar
ferðin fyrir enska boltann hittir ekki í
Besta herferðin? Margar koma til greina
mark hjá mér (en þar spilar kannski inn í persónulegt áhugaleysi á
en þær herferðir sem eru helst að þvæl
enska boltanum).
ast fyrir mér núna er USS-herferð Og
Óvenjulegasta hugmyndin? Mjög flott útfærsla á auglýsingum sem
Vodafone, Lóttóherferðin með hinn frá
gerðar voru fyrir útvarpsstöðina X-IÐ.
bæra Lýð í fararbroddi og svo finnst mér
Hvaða fyrirtæki stendur sig best? Fyrirtækið 66°Norður er að gera
nýju auglýsingarnar fyrir enska boltann einstaklega skemmtilegar. Ekki
mjög góða hluti.
má gleyma nýju auglýsingunum fyrir 1944 – réttina sem eru vel heppn aðar. Ef ég er tilneyddur til að velja eina af þessum auglýsingum vel ég auglýsingarnar fyrir enska boltann því ég veit að þær auglýsingar hafa
Agnes Ósk Sigmundardóttir
skilað viðskiptavininum mikilli sölu í kjölfarið. Ef auglýsingar skila ekki
markaðsráðgjafi hjá Ingvari Helgasyni
sölu strax eru auglýsingin eða herferðin ekki góð.
Besta herferðin? Auglýsingarnar frá 66° Norður hafa að
Versta herferðin? Mér finnst auglýsingar Öryggismiðstöðvar Íslands
mínu mati breytt ímynd flíspeysunnar úr lummulegum
leiðinlegar, einfaldlega vegna þess að röddin fer í mig annars vegar og
hlífðarfatnaði í fallega tískuvöru. Auglýsingarnar koma
hins vegar eru þær svo ofbirtar að þær eru farnar að hafa öfug áhrif.
vel til skila hver varan er og hvað hún stendur fyrir auk
Annað dæmi um ofbirtar og leiðinlegar auglýsingar eru auglýsingar
þess sem ljósmyndunin er hreinasta augnakonfekt.
Bílaáttunnar í Kópavogi. Þegar ég heyri þær skipti ég um útvarpsstöð.
Versta herferðin? Sú auglýsing sem mér finnst vand
Óvenjulegasta hugmyndin? Mér fannst auglýsingar Umferðarstofu alltaf
ræðalegast að horfa á er auglýsingin með Jónsa og Lakkrísdraumnum.
frekar óvenjulegar en að sama skapi góðar og árangursríkar. Til dæmis
Nú finnst mér varan himnesk (Lakkrísdraumurinn þ.e.a.s.) en almáttug
fannst mér auglýsingarnar „Fyrirmynd” frábærar þegar litlu krakkarnir
ur hvað mér finnst hún óþægileg.
tóku upp setningar foreldra sinna undir stýri og notuðu þær á leikskólan
Óvenjulegasta hugmyndin? Mér finnst þessi gúmmíarmbönd sem
um. Ef ég á að vera alveg hreinskilinn þá hef ég verið þægur sem lamb und
svo margir ganga með frekar óvenjuleg leið til að styrkja gott málefni.
ir stýri þegar krakkarnir eru með mér síðan þeir birtu þessar auglýsingar.
Þetta er ekki flókin hugmynd en samt sniðug og skemmtileg aðferð til
Hvaða fyrirtæki stendur sig best? Mér finnst KB banki standa sig
að styrkja rannsóknir á krabbameini.
afar vel í markaðsmálum. Einnig hef ég alltaf dáðst að stefnu Bónuss
Hvaða fyrirtæki stendur sig best? Úff, þegar stórt er spurt! Sem
og hvernig þeir framfylgja sínum markmiðum í markaðsmálum. Þeir
húsbyggjandi dettur mér í hug IKEA. Það hjálpar þeim að hugmynda
eru kannski ekki í því að gera flottustu hlutina en þeirra stefna er skýr
fræðin er skýr og auðvelt að framfylgja henni. Sú stefna að hafa fallega
í þessum efnum, þeir fylgja henni frá morgni til kvölds og allir eru að
hönnun á góðu verði höfðar sérlega vel til buddunnar.
stefna í sömu átt að sameiginlegu markmiði.
28 15 markaðsstjórar segja skoðun sína
Hermann Guðmundsson markaðsstjóri Kringlunnar Besta herferðin? Í fljótu bragði er ekkert eitt sem stendur upp úr á árinu. Það fyrsta sem kemur upp í hugann er USSherferð Og Vodafone, herferð sem mér finnst koma vel út bæði í sjónvarpi og á prenti auk þess sem prentauglýsingarnar eru í samhengi við annað
Hvaða fyrirtæki stendur sig best? Umferðarstofa hefur staðið sig frá
sem gert hefur verið hjá þeim í sumar. Að vísu hitti hin herferðin þeirra,
bærlega á undanförnum misserum og átaksherferðir þeirra hafa verið
Horfin, ekki í mark hjá mér en það er annað mál.
hver annarri betri.
Versta herferðin? Það er alltaf erfitt að taka einhverja eina herferð út og dæma hana lélega. Í sjálfu sér getur maður haft miklar skoðanir á auglýsingum og jafnvel fundist þær slæmar en heyrir svo síðar af
Stefán Hrafn Hagalín
góðum árangri þeirra. Kannski er það vegna þess að maður er ekki
markaðsstjóri Skýrr hf.
í markhópnum og þar af leiðandi er ekki ætlast til þess að manni líki
Besta herferðin? Auglýsingar fyrir enska boltann
við auglýsinguna. Ein herferð sem fer illa í mig er Dominos-herferðin
á Digital Ísland og Breiðbandi Símans hafa neglt
sem stælir aðrar íslenskar auglýsingar. Mér finnst það hálfdapurt.
mig tvö haust í röð. Annaðhvort svínvirka þær
Mér finnst þeir líka hafa klúðrað Færeyingnum, sem var mjög flott
eða ég er of auðvelt fórnarlamb. USS-herferð Og
„konsept” í upphafi.
Vodafone var alveg frábær. Ég veinaði af hlátri
Óvenjulegasta hugmyndin? Hamborgarabúllan skýtur strax upp kollin
og keypti „konseptið” samstundis. Flissa enn
um. Örugglega stystu og jafnframt ódýrustu útvarpsauglýsingar ársins.
að þessu eftir 111 birtingar. Strákaþema Símans var líka vel útfært í
Það er líka mjög í anda „Búllunnar” að auglýsa kokteilsósu eina og sér.
tilviki Kollekt-þjónustunnar. Reyndar má sömu sögu segja um Hive-
Hvaða fyrirtæki stendur sig best? Ég held að það sé varla hægt að
prísundarherferðina.
svara þessari spurningu, en ef ég á að taka einhver fyrirtæki fram yfir
Versta herferðin? Hin ógeðfellda herferð Umferðarstofu þar sem
önnur þá finnst mér KB banki almennt gera markaðsmálum góð skil.
börnum var dúndrað fram af svölum og niður tröppur. Er orðinn
Eins get ég nefnt Símann, en þar finnst mér við hafa gott dæmi um
ónæmur fyrir sjokkfaktornum. Sumarleikir olíufélaganna fóru einnig
vel unna heildarmarkaðssetningu sem nær allt frá útliti verslana til
alveg framhjá mér og mínum enn eitt árið þótt við eyddum sumrinu
auglýsinga- og prentefnis.
á þjóðvegunum. Óvenjulegasta hugmyndin? Auglýsingar fyrir Hér & nú með döbbuðum Bold & Beautiful-sápuþáttum var djarft, einfalt og ögrandi dæmi. Úthugs
Hólmfríður Einarsdóttir
að hommaníð Guðmundar Steingrímssonar á Barða í Kvöldþættinum á
forstöðumaður markaðsmála Símans
Sirkus var afar vel lukkað „PR-stönt“. Eins hljóta bara Ölgerðin og Vífilfell
Besta herferðin?
að hafa gert saman handrit að þessu sykurrifrildi um Gull og Víking.
Mitt kort hjá Landsbankanum.
Hvaða fyrirtæki stendur sig best? VR-herferðin kringum kynskipti
Versta herferðin? Skyr Smoothie frá KEA.
fræga fólksins er vel heppnuð, þótt ekki sé hún ýkja frumleg. Fáeinar
Óvenjulegasta hugmyndin?
heilsíður, einföld hugmynd, mikill markaðshávaði og vel unnið úr hlut
Lottó hjá Íslenskri getspá.
unum. En í markaðsmálum standa þeir sig best sem bjóða bestu vör
Hvaða fyrirtæki stendur sig best? Landsbankinn er á mjög góðri sigl
una eða þjónustuna og hagkvæmasta verðið. Ódýr lán og flugfargjöld
ingu og verður áhugavert að fylgjast með þeim á næstu mánuðum.
til útlanda munu til dæmis alltaf slá í gegn, óháð útgjöldum hlutaðeig
Reyndar eru fyrirtæki sem fylgja fast á eftir þannig að það eru góðir
andi í auglýsingar. KB banki var samt öflugastur í húsnæðislánaatinu.
hlutir að gerast á markaðnum.
Pálína Pálmadóttir Ragnhildur Ágústsdóttir
markaðsstjóri KB banka
markaðsstjóri SkjásEins
Besta herferðin? Mér fannst 10-11 her
Besta herferðin? Nýja VR-herferðin – „láttu
ferðin vegna breytinganna á búðum mjög
ekki útlitið blekkja þig” er alveg framúrskar
góð og Lottóið er fínt líka.
andi að mínu mati. Hún er að vísu bara rétt
Versta herferðin? Það eru tvær sem mér
að fara í gang en hún hefur lukkast frábær
finnst frekar slæmar, Námsmannaher
lega það sem af er.
ferð Sparisjóðanna - „Alltaf að læra” og SS pylsur þar sem löggan á
Versta herferðin?
Blönduósi kemur við sögu.
USS-herferðin sem Og Vodafone fór af stað með hitti ekki í mark.
Óvenjulegasta hugmyndin? Það er ekkert nýtt undir sólinni og kannski
Óvenjulegasta hugmyndin? Mér dettur nú ekkert í hug í fljótu
sjaldan sem maður rekst á eitthvað mjög óvenjulegt. En mér finnst
bragði. Ég var persónulega mjög ánægð með markpóstinn sem
skemmtileg sjónvarpsauglýsingin fyrir USS – Og Vodafone þar sem
við sendum út fyrir golfmótið sem við stóðum fyrir í sumar. Ef út í
strákurinn talar mjög hratt - hún er fyndin.
auglýsingar er farið þykir mér hugmyndin á bak við fyrrnefnda VR-
Hvaða fyrirtæki stendur sig best?
herferð alveg frábær.
Mér finnst VR og Síminn standa sig vel.
bestu og verstu auglýsingar ársins 2005 29
fíton hlerar
höllinni sem var hluti af markaðssetningu þeirra varðandi skráningu félagsins á íslenskan hlutabréfamarkað sem „stunt“ ársins. Hvaða fyrirtæki stendur sig best? Það er alltaf erfitt að segja til um hvaða fyrirtæki stendur sig best í markaðsmálum því til að meta það
Björn Víglundsson
þarf í raun að skoða ansi marga þætti. Mér finnst VR hafa gert frábæra
markaðsstjóri Og Vodafone
hluti. Þeir hafa án efa náð markmiðum sínum í þeim herferðum sem þeir
Besta herferðin? Jón Gnarr og Lottó er ofarlega
hafar farið í á árinu og því til viðbótar eflt ímynd félagsins.
á lista. Þá fannst mér auglýsingin fyrir 30 km hámarkshraða vera mjög áhrifarík, sýndi að stund um þarf ekki að sýna allt til þess að hafa áhrif.
Jóhanna Pálsdóttir
Versta herferðin? Það er ekkert svo gott að ekki
markaðsstjóri prentsviðs 365
megi gera betur og ekkert svo vont að það geti ekki versnað. Besta
Besta herferðin? Ef ég horfi ekki á „the
herferðin er því enn óframleidd og versta herferðin er ekki komin í
usual suspects” (bankar og Umferðar
birtingu ennþá.
stofa) þá finnst mér Hive hafa staðið sig
Óvenjulegasta hugmyndin? Þar sem ég má ekki nefna eigið fyrirtæki
ágætlega í ár. Þau hafa verið með stöðuga
dettur mér að nefna Draugahús TM á Menningarnótt.
markaðssókn og notað alla fjölmiðla vel
Hvaða fyrirtæki stendur sig best? Sem betur fer eru þau fyrirtæki
(ekki bara sjónvarp). Herferðirnar hafa verið vel planaðar með sam
orðin mjög mörg sem standa sig vel í markaðsmálum. Ég vil meina
blandi af „branding”, ásókn á samkeppnina og beinni sölu.
að fagfólk, bæði á auglýsingastofum og í fyrirtækjunum, sé sífellt að
Ég verð einnig að nefna VR-herferðina „Láttu ekki útlitið blekkja þig“
verða hæfara og betra í því sem það er að gera, það sýna dæmin. Ef
sem er í gangi núna. Áhrifaríkt „tease” í prenti og vel fylgt eftir með
ég á að nefna eitt þá finnst mér gaman að fylgjast með 66° Norður,
öðrum miðlum, sérstaklega PR-þátturinn.
sem hefur á skömmum tíma breytt sér úr gömlum pollagallafram
Versta herferðin? Þetta er að vísu ekki herferð en prentauglýsingin
leiðanda í hátískufyrirtæki.
fyrir Florida-súkkulaði er það versta sem ég hef séð lengi. Gilzenegger og ung dama uppi á þaki á strandklæðum með Florida-súkkulaði og gæsahúð – selur mér ekki súkkulaði!
Stefán Pálsson
Óvenjulegasta hugmyndin? VR-herferðin er besta PR-uppákoma sem
markaðsstjóri Íslenskrar getspár
ég hef séð í ár.
Besta herferðin? KB banki Nám er lífsstíll.
Hvaða fyrirtæki stendur sig best? KB banki stendur sig mjög vel að
Versta herferðin? Landsbankinn – „Launavernd”
mínu mati bæði innanlands og erlendis. Þeir hafi náð að endurskapa
Óvenjulegasta hugmyndin? VR-auglýsingarnar
ímynd og vörumerki bankans vel og snúa almenningsáliti innanlands
„Láttu ekki útlitið blekkja þig”.
sér í vil. Þeim hefur tekist að vera leiðandi á einstaklingsmarkaði - alltaf
Hvaða fyrirtæki stendur sig best? Síminn hefur
skrefi á undan samkeppninni með nýjar vörur og þjónustu. Þeir hafa
staðið sig mjög vel að mínu mati.
einnig náð að skapa mjög nútímalega og létta ímynd með námsmanna herferðunum án þess að hafa áhrif á ímynd bankans hvað traust og trúverðugleika varðar.
Auður Björk Guðmundsdóttir kynningarstjóri Olíufélagsins ehf. Besta herferðin? VR-auglýsingaherferð
Viggó Ásgeirsson
in „Láttu ekki útlitið blekkja þig” finnst
forstöðumaður markaðs- og vefdeildar
mér algjör snilld. Herferðin er mjög vel
Landsbankans
gerð og hefur án efa náð markmiðum
Besta herferðin? Lottóauglýsingarnar með
sínum með mikilli athygli bæði fólks og
Lýði Oddssyni, sem leikinn er af Jóni Gnarr,
fjölmiðla. Ég verð síðan að fá að nefna eina herferð til viðbótar sem
koma mér alltaf í gott skap og hitta beint
mér finnst einnig frábær en það er Lottó-herferðin með Jóni Gnarr.
í mark. Hugmyndin er einföld, fyndin og
Versta herferðin? Það er mjög erfitt að velja verstu herferð ársins
hæfir auglýsandanum vel. Þá er lestur Jóns
og ansi ósanngjarnt að biðja mann um að gera það. En til að nefna
Sigurbjörnssonar í lokin óborganlegur.
eitthvað þá finnst mér t.d. auglýsingaherferðin fyrir Diet Coke
Versta herferðin? Herferð Umferðarstofu, „Umferðin snýst um líf”, þar
leiðinleg en er samt nokkuð viss um að þeir hjá Vífilfelli eru mjög
sem barn hleypur fram af svölum og öðru er í ógáti hent niður stigaop
ánægðir með herferðina þar sem hún hefur eflaust skilað þeim
fór alveg yfir strikið og skaut þar með yfir markið.
aukinni sölu, og því markmiðum herferðarinnar náð. Kristal plús
Óvenjulegasta hugmyndin? Nýju VR-auglýsingarnar, „Láttu ekki útlit
auglýsingaherferðin fannst mér einnig slæm en hefur samt örugg
ið blekkja þig”, sem ætlað er að vekja athygli á launamun kynjanna,
lega skilað sínu.
vöktu sérstaka forvitni mína og eru mjög vel útfærðar - bæði á prenti
Óvenjulegasta hugmyndin? Það er ekkert eitt sem stendur alveg upp
og í sjónvarpi.
úr í mínum huga hvað þetta varðar í ár. Hvað auglýsingar snertir þá
Hvaða fyrirtæki stendur sig best? Þetta er mjög erfitt að meta en
fannst mér auglýsingarnar frá Landsbankanum þar sem þeir óskuðu
Og Vodafone hefur í heildina tekið staðið mjög vel að sinni mark
hommum og lesbíum til hamingju með daginn (Hinsegin dagar) vera
aðssetningu. Þá finnst mér Hive hafa stimplað sig hressilega inn á
mjög smart. Síðan mætti nefna stórveisluna sem Mosaic hélt í Skauta
fjarskiptamarkaðinn.
30 15 markaðsstjórar segja skoðun sína
Nói síríus – NIzza
nizza upp á nýtt
Nizza hefur verið á sælgætismarkaði í fjölda ára.
Þar sem Nizza verður betra með hverjum bita
Nú stóð til að breyta formi stykkjanna og bæta
voru framleiddar tvær sjónvarpsauglýsingar
við nýjum tegundum. Af því tilefni var blásið í
sem báðar sýna fólk í aðstæðum sem batna
lúðra og nýjar umbúðir kynntar. Samhliða því
svo um munar við hvern bita sem bitinn er af
var unnin ný herferð til að kynna ferskt útlit og
Nizza súkkulaði. Allt markaðsefni var síðan
nýja hugmyndafræði í kringum Nizza.
sniðið út frá þessum nýju umbúðum og útfærslu sjónvarpsauglýsinganna.
„Betra með hverjum bita“ varð nýtt slagorð fyrir Nizza og tengir í raun saman heildarhug-
Sjónvarpsauglýsingarnar voru unnar í samstarfi
myndafræðina á bak við auglýsingaherferðina.
við Sagafilm og voru það Sammi og Gunni sem
Formið á stykkinu er nýtt, stærra og betra og
leikstýrðu. Vigfús Birgisson tók ljósmyndirnar.
var auglýsingunum ætlað að kveikja í fólki að vilja prófa nýju stykkin og um leið kynna nýju umbúðirnar.
31
TEKUR ÞÚ VIÐ SVONA FULLSTIMPLUÐUM MIÐUM?
32 Vegabréfaleikur Esso unninn af Fíton vorið 2005
esso – vegabréfaleikur Vegabréfaleikur ESSO er flestum kunnur. Í sumar var ákveðið að framleiða nýjar auglýsingar með það að markmiði að blása nýju lífi í leikinn og ná betur til yngri markhópanna. Markmið leiksins er að fá fólk á ferð um landið til að koma við á ESSO-stöðvunum og láta stimpla í vegabréfið. Sprelligosarnir Simmi og Jói voru fengnir til samstarfs og leika í auglýsingunum. Þar sem þeir eru landsþekktir sem andlit Idol-keppninnar fannst okkur nauðsynlegt að setja þá í alveg nýjan búning. Í auglýsingunum bregða Simmi og Jói sér í ýmis gervi þekkt úr kvikmyndasögunni sem öll má tengja við ferðalög í tíma og rúmi. Útkoman vakti mikla athygli og um fimmtán þúsund vegabréfum var skilað inn í sumar. Í leikslok var mikil veisla þar sem dreginn var út splunkunýr Outlander sem heppinn þátttakandi ók heim. Sjónvarpsauglýsingarnar voru framleiddar í samstarfi við Basecamp. Gulli Maggi leikstýrði en Vigfús Birgisson tók ljósmyndirnar.
33
Sparisjóðurinn – startherferð 2005
Borgið þið ekki mótframlag í séreignarsjóð?
Markmið herferðarinnar var að fá sem flesta krakka á aldrinum 11–16 ára í START-klúbb Sparisjóðsins. Fjórar sjónvarpsauglýsingar voru gerðar til að tengja þjónustuna við atburði og upplifanir í lífi unga fólksins – skólann, unglingavinnu, barnapössun og fermingu. Í aðalhlutverki eru krakkar með allt á hreinu og óraunhæfar kröfur um þægindi og lúxus. Þau láta ekki bjóða sér hvað sem er.
Sjónvarpsauglýsingarnar voru framleiddar í samvinnu við Sagafilm. Sammi og Gunni leikstýrðu en Sveinn Speight tók myndirnar.
34
Auglýsing fyrir þarnæstu bók
skáldskapar. Ég var, þrátt fyrir allt, með hugann of mikið við aðrar og óáþreifanlegri tegundir, helst þær sem myndu örugglega ekki selja (eða seljast) nokkurn skapaðan hlut. Undir það síðasta var sá innblástur sem auglýsingabransinn hafði veitt mér orðinn að mjög máttlitlum útblæstri (eins og Hallgrímur Helgason mundi eflaust orða það) og það kom að því að ég losaði auglýsingastofuna við sjálfan mig, og mig sjálfan við hana. Á leiðinni heim að loknum síðasta vinnudeginum, 22. mars árið 2002, hugsaði ég sem svo að nú væri komið að því að draga upp í orðum einhverja mynd af auglýsingabransanum, að minnsta kosti notfæra mér í mín eigin skrif eitthvert atvik eða brot úr samtali sem ég hafði heyrt í fundarherbergjunum í Þverholti og Brautarholti. Og á næstu vikum og mánuðum punktaði ég niður alls kyns hugmyndir sem
Frá árinu 1997 til 2002 vann ég á auglýsingastofu í Austurbænum.
á einn eða annan hátt byggðu á reynslu minni á auglýsingastofunni. En
Að vísu var ég þar ekki samfellt þessi fimm ár því frá 1999 fékk ég
einhverra hluta vegna varð alltaf önnur lífsreynsla ofan á sem yrkisefni,
að hlaupa frá í heila sex mánuði á ári til að vinna fyrir sjálfan mig, að
og reyndar oftar einhver lífsreynsla sem ég hafði ekki orðið fyrir sjálfur
skáldskap. Ég veit að þetta hljómar eins og ég sé að halda því fram
heldur aðeins lesið um eða horft á úr öruggri fjarlægð.
að auglýsingar séu ekki skáldskapur – að ég hafi reglulega neyðst til
að flýja hið óskáldlega umhverfi auglýsingastofunnar – en auðvitað
Það var ekki fyrr en á þessu ári að inn í þann heim sem ég reyni að
eru auglýsingar skáldskapur; að halda öðru fram væri vottur um lítið
lýsa í skáldskap datt eitthvað sem tengdist auglýsingabransanum.
ímyndunarafl, það afl sem er einmitt nauðsynlegt þeim sem vinnur
Og sú hugmynd spratt af svolitlu sem ég hafði lesið; lítilli klausu
við að búa til auglýsingar. Sumar auglýsingar byggja að vísu að miklu
í Fréttablaðinu á síðasta ári um „glaðbeittan hóp“ auglýsinga- og
leyti á einhverjum staðreyndum, sérstaklega þær auglýsingar sem eru
markaðsmanna (eins og það var orðað) sem flaug til New York í
smíðaðar kringum raunverulegar heimildir, eins konar tilkynningar (sú
þeim tilgangi að kynna sér auglýsinga- og markaðsmál. Ég hafði
tegund sem mér finnst reyndar alltaf skemmtilegust, hvernig sem á
klippt út þessa frétt, mér fannst hún á einhvern dularfullan hátt mjög
því stendur), en meginþorri auglýsinga er vitaskuld pure fiction, eins og
áhugaverð, jafnvel hlaðin merkingu sem ég þyrfti sjálfur að finna út
sagt er. Þannig að á þeim tíma sem ég var viðloðandi auglýsingastofuna
hver væri, og núna fyrir stuttu, þegar úrklippan rifjaðist af tilviljun upp
í Austurbænum hefði ég með réttu getað titlað mig auglýsingaskáld
fyrir mér, sá ég að hún smellpassaði inn í sögu sem ég er í augnablikinu
– einhverra hluta vegna hugsaði ég ekki út í það þá.
að vinna að; sögu sem planið er að verði þarnæsta skáldsaga sem ég gef út og fjallar (að öðru leyti en því sem ég hef nefnt) ekki um heim-
Á fyrsta degi mínum sem textamaður hjá auglýsingastofunni, 15. apríl
sóknir Íslendinga til New York. Ég veit það hljómar einkennilega að
1997, hugsaði ég sem svo að ég mundi örugglega geta nýtt mér þessa
vera að tala hér um einhverja skáldsögu sem, ef að líkum lætur, kemur
nýju reynslu í leikrit eða sögu eða eitthvað sem ekki væri beinlínis
ekki út fyrr en eftir tvö ár, en fyrst ég er á annað borð að minnast á
auglýsing. Í matartímanum laumaðist ég til að virða fyrir mér andlit og
hinn glaðbeitta New York-hóp frá Íslandi þá verður þetta bara að fá
hreyfingar samstarfsmanna minna, og hugsaði á þá leið að þessi eða
að hljóma einkennilega, því þessi margnefndi hópur mun koma fyrir í
hinn myndi ekki sleppa við að verða að persónu í einhverri sögunni; að
þarnæstu bók, ekki þeirri næstu. Sú næsta verður of drungaleg til að
setning sem fjármálastjórinn eða yfirhönnuðurinn lét út úr sér myndi
ég geti leyft mér að hleypa þar inn gamani og glensi af þeirri sort sem
rata beinustu leið óbreytt inn í útvarpsleikrit. En svo liðu dagarnir á
ég sé fyrir mér að hress karlahópur úr auglýsinga- og markaðsgeira-
stofunni. Smátt og smátt kynntist ég þessu fína samstarfsfólki sem ég
num stytti sér stundir við í útlöndum.
hafði – og það mér, geri ég ráð fyrir. Hins vegar hugsaði ég æ sjaldnar um að notfæra mér vinnufélagana í mín prívat skrif, og ég þurfti oft að
En allavega, það er orðið nokkuð ljóst að ég er að nota þetta tækifæri til
minna mig á að tilgangurinn með því að ráða mig í svona vinnu, fyrir
að auglýsa eða kynna mínar óútkomnu bækur. Auðvitað ætti ég, sam-
utan að fá borgað fyrir hana auðvitað, var sá að ná mér í reynslu og
kvæmt þeim vísindum sem fjalla um auglýsinga- og kynningarmál, að
efnivið. Það var svo að nokkrum mánuðum liðnum að ég gerði mér
kynna næstu bók mína, en þar sem ég er ekki lengur í nánum tengslum
grein fyrir að ég var farinn að fullnægja skáldskaparþörf minni með
við aðferðir auglýsingafræðanna hlýtur mér að fyrirgefast sú vitleysa að
skrifum fyrir hin og þessi fyrirtæki sem komu mér ekki hið minnsta við,
vera að auglýsa þá þarnæstu. Ég er allavega að tala við réttan markhóp.
nema að því leyti að vera viðskiptavinir þess fyrirtækis sem ég vann
Held ég. Það er að segja ef eitthvað er að marka enska kvikmyndaleik-
fyrir. Af og til komu skemmtileg verkefni sem gáfu fín tækifæri til að
stjórann sem hélt því fram í viðtali að konan sem vinnur við uppvask vilji
búa til persónur og samtöl sem hugsanlega vörpuðu ljósi á eitthvað
helst sjá bíómynd um konu sem vinnur við uppvask, ólíkt til dæmis Alfred
í umhverfinu sem ég hafði ef til vill ekki gert mér grein fyrir áður, og
Hitchcock sem vildi meina að kona sem ynni við uppvask vildi helst sjá
stundum gat samspil myndar og texta í dagblaðaauglýsingu orðið að
bíómynd um eitthvað allt annað.
skáldskap sem ég hefði alveg getað hugsað mér að birta undir eigin nafni – án þess að fá borgað fyrir það.
Bragi Ólafsson er skáldsagnahöfundur og leikritaskáld í Reykjavík. Síðustu birtu verk hans eru skáldsagan Samkvæmisleikir og leikritið
En hafi ég verið orðinn fullgilt auglýsingaskáld (ef sá titill stenst þá
Belgíska Kongó. Í fimm ár, með hléum, vann hann sem textasmiður
yfirhöfuð) fannst mér ég aldrei ná nægilega góðu valdi á þeirri tegund
og prófarkalesari á auglýsingastofunni Nonna og Manna.
bragi ólafsson rithöfundur 35
allt önnur birtingaveröld Áhrif hins nýja fjölmiðlahagkerfis á birtingastofur í framtíðinni
Fjöldamarkaðir (mass markets), fjöldaboðmiðlun (mass communication)
og fjölmiðlar (mass media) eru undir sífellt meiri þrýstingi og við sem
vinnum á birtingastofum verðum að vera reiðubúin að tileinka okkur nýtt umhverfi með fullt af tækninýjungum, hnattrænum tilboðum, nýrri
og síbreytilegri vöruflóru, síbreytilegum þörfum neytenda ásamt alger lega nýjum fjölmiðlum og boðmiðlunarleiðum.
Sá tími er löngu liðinn að við gátum náð til þorra markhópsins með
tveimur birtingum á einni eða tveimur sjónvarpsstöðvum. Daglegt líf okkar hefur færst frá fjöldamarkaðssetningu í míkró-markaðs setningu, sem hefur allt aðrar forsendur hvað fjölmiðlaval varðar og krefst annarra vinnubragða af hálfu auglýsinga- og birtingastofa. Þeir sem hafa búið sig undir þessar breytingar eða hafa mikinn sveigjan leika munu njóta forskotsins. Hefðbundnir fjölmiðlar deyja ekki út Svo það sé á hreinu: fjölmiðlar (mass media) munu ekki hverfa, og hvorki prentmiðlar né sjónvarp hafa tapað notagildi sínu. En vinnubrögðin verða nákvæmari og markvissari en til þessa. Fyrir þessu eru tvær ástæður. Í fyrsta lagi hefur kostnaður við framleiðslu og dreifingu prentauglýsinga farið hlutfallslega lækkandi, sem aftur er í beinu samhengi við takmarkaðri dreifingu. Hitt er að miðlarnir eru að renna saman að ákveðnu marki. Hér
er um 500 bandaríkjadalir og Norðurlöndin hafa yfirleitt verið fremst í
er internetið skýrasta dæmið um hvernig mörk milli miðla fara þverrandi
flokki að tileinka sér nýja tækni.
– í dag er hægt að vissu leyti hægt að flokka internetið sem venjulegan fjölmiðil vegna þess hve víðtæk notkun þess er, en hins vegar lýtur það
Neytendur fá tækifæri til að kynnast nýrri tækni sem þeir tileinka sér
ekki að fullu sömu lögmálum og fjölmiðlar.
svo smám saman á mismunandi hraða. Neytendur verða konungar framtíðarinnar og ákveða í auknum mæli hverjir mega hafa samskipti
Ofgnótt tækifæra vegna tækninýjunga, sem okkur er í dag að miklu leyti
við þá, bæði hvað varðar miðla og auglýsingar. Sem sérfræðingar í
enn ókunnugt um, opna fyrir fjölmargar boðmiðlunarleiðir sem eru mun
boðmiðlun verðum við að taka hugtakið „markaðssetning með leyfi”
hnitmiðaðri og ná til neytenda með algerlega öðrum hætti en fjölmiðlarnir
mun alvarlegar en nú er gert.
hafa gert hingað til. Mest ögrandi verkefnið sem birtingastofur standa frammi fyrir felst í því að samræma og hámarka nýtingu allra boðskipta
Míkró-markaðssetning er áskorun
möguleika sem fela í sér bæði beina og óbeina markaðssetningu (above
Míkró-markaðssetningu á ekki að skilja sem svo að nóg sé að stunda
and below the line). Auglýsingakostnaður mun halda áfram að vaxa
boðmiðlun við einn einstakling. Við þurfum sem fyrr að nota einhverja
hraðar en vaxtarhraði markaðarins almennt. En þær boðmiðlunarleiðir
mynd af fjöldaboðmiðlun sem beint er að neytandanum – líkt og í gamla
sem við lítum á sem óhefðbundnar í dag verða innleiddar enn frekar.
daga, þegar skilgreiningin á allri birtingaráðgjöf fólst í því eiga „samskipti við rétta einstaklinginn, á rétta staðnum, á rétta tímanum, á rétta verð
Aukin samskipti við neytendur sem óska þess
inu með því að nota réttu áhrifin.”
Neytendur munu ekki draga úr miðlanotkun eða hafna einhverjum tegund um miðla. Rannsóknir benda til nákvæmlega hins gagnstæða. Neytendur
Míkró-markaðssetning þarf að vera rétt unnin og áskorunin felst í að
velja einfaldlega þá boðmiðla sem þeir þurfa við ákveðnar aðstæður og
koma auga á og þekkja ákveðnar vörur/vöruflokka o.s.frv. Þetta þýðir
þegar það fellur að daglegu amstri þeirra og fjölskyldunnar. Þetta felur alls
ekki endilega að það verði ódýrara að ná til markhópanna, en almennt
ekki í sér að hafna einhverjum tilteknum boðmiðlum.
má segja að því nær sem við komumst neytendum sem sagt hafa „já takk”, því ódýrara reynist markaðsstarfið.
Í náinni framtíð munum við fá að kynnast einkamyndtækjum (Personal Video Recorder – PVR) sem gera neytendum kleift að forgangsraða og
Það er lítill vafi á að verslun mun einnig verða skoðuð sérstaklega í
velja tímasetningar á hefðbundnu sjónvarpsmerki. Sumir líta á þetta
þessu sambandi – sem og sú áskorun sem felst í að greina neytendur
sem mestu tækniógnina þar sem PVR gerir neytendum kleift að stýra
í daglegu amstri þeirra. Í dag getur einföld kassakvittun sagt mikið til
algerlega eigin sjónvarpsáhorfi. Með einum smelli hverfa allar sjónvarps
um verslunarhegðun sem aftur getur auðveldlega verið grunnur að
auglýsingarnar þínar! Á allra næstu árum munu sífellt fleiri hafa komið
frekari markaðssamskiptum við einstaka neytendur varðandi frekari
sér upp PVR. Allir markaðir munu standa frammi fyrir svipuðum örlög
nytsamar upplýsingar o.s.frv. Möguleikar sem felast í stafrænum miðlum
um. Verð á PVR-tækjum í dag eða upptökutækjum með hörðum diski
verða stór hluti af verslun.
36 frá fjöldamarkaðssetningu í míkró-markaðssetningu
Product placement er framtíðin – Nicole, París, Icelandair og tvöfaldur Brennivín í kók!
Þökk sé örflögutækni hafa einstakar vörur öðlast rafræn einkenni á afar skömmum tíma. Innkaupakerrur með skjám geta þannig veitt einstak lingsmiðaðar upplýsingar um vöruna, eða með því að nota SMS verður mögulegt að „tala við” neytendur um hvað eigi að vera í matinn í kvöld og hvernig eigi að matreiða kvöldverðinn. Háð því að við höfum viðeigandi leyfi frá neytandanum. Mér virðist sem helsti þröskuldurinn verði fólginn í að virða þær takmark anir sem mismunandi löggjöf um meðferð persónuupplýsinga felur í sér, áður en við getum af fullri alvöru farið út í „markaðsstarf með leyfi”. Mín skoðun er sú að þetta föðurlega viðhorf forræðishyggjunnar feli í sér alger lega misráðna ofvernd á neytandanum, sem í reynd heftir sterka neytend ur framtíðarinnar sem velja það sem þeir vilja, frekar en það sem þeir vilja
tækni býður neytendum val um hvaða efni þeir fá í gegnum miðlana og
ekki. Margir markaðir hafa á hinn bóginn þegar séð ljósið.
hvaða efni þeir vilja ekki fá. Ef ekkert er að gert þá rústar þetta núverandi rekstrarmódeli, þar sem neytendur þurfa að greiða fyrir það sem þeir hafa
Hvers er mátturinn?
ekki áhuga á, eða greiða mjög lága upphæð til að fá aðgang að alls kyns
Margir miðlar þekkja vel áhorfendur/áheyrendur/lesendur sína og mark
fjölmiðlum. Þar sem við höfum beinna hagsmuna að gæta hvað fjölmiðla
aðshegðun þeirra. Báðir aðilar þurfa að búa yfir meiri færni í að nýta sér
neyslu varðar, og viljum að öllu jöfnu síður greiða fyrir fjölmiðla, værum
þessa vitneskju.
við þess í stað hugsanlega reiðubúin að láta í té einhverjar persónulegar upplýsingar um okkur þannig að auglýsingaefnið höfði meira til okkar og
Margir hafa þegar sagt „já takk” við beinni móttöku á upplýsingum og
auglýsingarnar verði hnitmiðaðri.
tilboðum frá ýmsum netklúbbum. Við vitum nú þegar heilmikið um einstaka neytendur en stóra spurningin er hvernig við getum gert þessa
Þetta kann að hljóma líkt og um dagdreymna framtíðarsýn sé að ræða,
gagnabanka aðgengilegri og nýtt viðskiptatengslatólin og unnið úr þessari
en þetta er nútíðin. Tækni á borð við upptökutæki með hörðum diski,
þekkingu á breiðum grundvelli.
tímabreytt áhorf, rafræn auðkenni (RFID) og „markaðssetning með leyfi“ er staðreynd og kemur á fót nýju miðlahagkerfi.
Miðlar á borð við útimiðla, kvikmyndahús, útvarp og sjónvarp geta í núver andi mynd og að vissu leyti nú þegar notfært sér þessa tækni. Í útvarpi
Hlutverk birtingastofa í nýju fjölmiðlahagkerfi
er þegar verið að kanna önnur stafræn útsendingar- og samskiptaform,
Mjög nákvæm þekking á neytendum og neyslumynstri verður enn
og stafrænar útvarpssendingar bjóða upp á spennandi möguleika. Hvað
mikilvægari en áður og sker úr um það hverjir verða ofan á í sam-
almennt sjónvarp varðar virðist sem full stafræn þjónusta sé handan við
keppninni.
hornið á næstu árum. Öll nálgun við neytandann verður miklu óljósari en hún er í dag. Hæfni Það er óhugsandi annað en að sjónvarpsstöðvarnar okkar einbeiti sér að
birtingastofanna í að greina gagnasöfn, tæknikunnátta og víðtæk þekking
því að sameina sjónvarp og gagnvirkni – sérstaklega ef áhugi er á að koma
á hegðun neytenda og neyslumynstri ræður úrslitum.
til móts við þarfir stórs hluta sjónvarpsáhorfenda. Þróun sjónvarpstækja sem bjóða upp á breytingar á formi, stafrænar útsendingar, samþættingu
Neytendahegðun og neyslumynstur verða mikilvægustu þættirnir í fjöl
sjónvarps og tölvu, internets, DVD, hljómtækja o.s.frv. er á næstu grösum.
miðlahagkerfi framtíðarinnar. Áfram verður óútreiknanlegi neytandinn í
Og þar til nú höfum við aðeins séð brot af þeim möguleikum sem farsímar
brennidepli og væntingar hans til afþreyingar og upplýsinga. Og ekki má
geta boðið upp á. Þetta er vissulega heillandi markaður.
gleyma því að öll viljum við vera einstök. Ekki bara ein og sér, heldur líka í hópi með öðrum!
Vandinn við alla þessa nýju boðmiðlunartækni er sá að neytendur eru orðnir vanir því að miklu af nýrri fjölmiðlun er dreift ókeypis. Og það er hér
Framtíðin gefur fyrirheit um grundvallarbreytingar með nýjum vörutegund
sem nýja miðlahagkerfið kemur inn í umræðuna.
um, sem seldar verða nýrri tegund neytenda, sem aftur notar nýjar leiðir til boðmiðlunar. Það verður allt önnur veröld þegar allir breytast!
Nýja fjölmiðlahagkerfið fjallar fyrst og fremst um fjölmiðlaneyslu og að auglýsingar verði valkvæðar, frekar en eins og þessu er háttað í dag. Ný
Og snertiverð eins og við þekkjum það mun heyra sögunni til.
Martin Ove Rasmussen CEO, MindShare í danmörku 37
sos eftirlýst horfin saknað týndur
38 Sos – og vodafone herferð unnin af Fíton vorið 2005
Og Vodafone – sos láttu vita af þér
Í sumar setti Og Vodafone á markað nýja
vita af sér og mála bæinn rauðann með
vöru sem gerir viðskiptavinum kleift að ná
slíkum auglýsingum. Settar voru auglýsingar
neyðarsambandi með láni eða SMS þegar
í dagblöð, sjónvarp og strætisvagna. Plaköt
inneignin á kortinu klárast. Okkar markmið var
voru hengd upp víðsvegar um bæinn og
að kynna vöruna og fá markhópinn til að prófa.
tilkynningar settar á popppoka og gosflöskur. Óhætt er að segja að auglýsingarnar hafi
Það er ekkert grín að vera búinn með inneignina
vakið athygli og töluvert um að hringt væri
Sjónvarpsauglýsingunum leikstýrði
og geta ekki látið vita af sér. Hugmyndin gekk
í foreldra fyrirsætnanna og þeir látnir vita af
Gulli Maggi hjá Basecamp.
út á að lýsa eftir fólki sem ekki hafði látið
ferðum afkvæma sinna.
Sveinn Speight tók ljósmyndirnar.
39
Soffía leturlistar maður
Soffía Árnadóttir útskrifaðist sem grafískur hönnuður frá Myndlista- og handíðaskóla Íslands árið 1983, og lagði stund á Calligraphy (leturgerð og skrautritun) sem valgrein á síðasta námsári sínu. Á undanförnum árum hefur Soffía sótt ýmis námskeið í leturgerð, m.a. hjá hinum heimsþekkta Julian Waters. Soffía hefur haldið nokkrar einkasýningar á verkum sínum og tekið þátt í samsýningum. Þá hefur hún hlotið ýmsar viðurkenningar fyrir hönnun á merkjum og bókakápum. Hún vinnur letur í ýmis efni, s.s. vatnsliti og blaðgyllingu, keramik, stein, gler, tré, tempera, málar íkona og gerir ýmsa persónulega muni. Soffía Árnadóttir starfar sjálfstætt við leturlist og skrautritun auk grafískrar hönnunar. Hún hefur sl. 18 ár kennt skrautletrun, leturgerð, hönnun o.fl. í Myndlistaskóla Akureyrar og Myndlista- og handíðaskóla Íslands og nú við Listaháskólann. Fítonblaðið fékk góðfúslegt leyfi Soffíu til að birta nokkur verk eftir hana en þau eru öll í einkaeigu. © Soffía
40 Soffía hefur sérhæft sig í kalligrafíu og leturlist
41
Penninn-eymundsson – svör við öllu
Ég HEF EKKI FUNDIÐ ÞÁ RÉTTU
Síðasta vetur gerðum við herferð fyrir Pennann–Eymundsson. Slagorð herferðarinnar er „Svör við öllu” og er þar vísað í faglega þekkingu starfsfólks verslananna og framúrskarandi úrval af bókum, tímaritum, ritföngum, barnavörum og gjafavörum. Penninn–Eymundsson er fyrir löngu orðinn rótgróinn hluti af menningarlífi þjóðarinnar en í umhverfi sem snýst í auknum mæli um magn á kostnað gæða – þar sem bækur eru seldar upp úr kjötkælum og ritföng metin eftir kílóverði – þótti tími til kominn að beina sjónum almennings að þjónustu og sérþekkingu alvöru bókabúða.
Í auglýsingunum er starfsfólkið í aðalhlutverki í bókstaflegri merkingu. Leikstjórar voru Sammi og Gunni hjá Sagafilm en Vigfús Birgisson tók ljósmyndir.
42
Opna fyrsta hraðbankann á tunglinu Innblástur?
Sæki hann bara í allt umhverfi mitt, bækur, tímarit og tónlist. Maður er mikið að vinna með hugmyndir annarra svo maður er enginn listamaður
Guðlaugur Maggi Einarsson, eða Gulli Maggi eins og hann er jafnan
sko... heldur iðnaðarmaður (glottir).
kallaður, er reyndur og mikils metinn auglýsingaleikstjóri með litríkan feril að baki. Fítonblaðið lagði fingur á púls Gulla Magga og hleraði hvað
Ertu með bíómynd í maganum?
honum finnst um auglýsingaheiminn og hvað er að gerast hjá honum
Já já ég á örugglega eftir að gera bíómynd. Er reyndar ekkert að spá mik
þessa dagana.
ið í það... get ekki hugsað um of mikið í einu og hef verið að hugsa um annað undanfarið.
Hvernig byrjaði þetta?
Ég laug mig í rauninni í bransann. Fann mig fyrst á listasviði í FB, þar opn
Draumaverkefni?
aðist nýr heimur og ég vissi að ég vildi vinna við eitthvað tengt listum. Ég
Opna fyrsta hraðbankann á tunglinu.
stofnaði skiltagerð í bílskúr í Breiðholtinu með skólanum ásamt félaga mín
um en það entist ekki nema í u.þ.b. eitt ár. Eftir það sá ég um útstillingar
Skemmtilegasta verkefnið?
og auglýsingar fyrir Flóna sem var og hét ásamt því að afgreiða í búðinni.
Ekkert sérstakt. Það er í raun undantekning þegar það er leiðinlegt í vinn
Þegar mér fór að leiðast þar fór ég að vinna sem grafískur hönnuður á
unni. Ef það er leiðinlegt á settinu þá kemur það oftast niður á auglýsing
auglýsingastofum hér í bæ. Byrjaði á þeim sem voru ekki hátt skrifaðar og
unni. Til þess að gera góða hluti þá þarf að vera gaman í vinnunni.
vann mig upp. Á meðan að ég var í því fékk ég tækifæri til að gera leikmynd fyrir Gústa Baldurs leikstjóra en hann var að skjóta „Átján rauðar rósir” sem
Lykillinn að því að vera góður leikstjóri?
var áróðursmyndband fyrir Alþýðubandalagið. Eftir nokkurra mánaða leik
Það er að nota kraftana í kringum sig. Það er fólkið sem vinnur með þér
myndavinnu bauð hinn góðkunni auglýsingastofueigandi Jónas Ólafsson
sem gerir auglýsinguna að því sem hún er.
mér vinnu á sinni stofu, sem ég þáði með þökkum. Sú stofa sameinaðist annarri sem varð til þess að ég var ekki lengur aðal. Þá hætti ég og fór að
Ef þú værir ekki leikstjóri?
vinna á Stöð 2 við að leikstýra metnaðarfullum 50.000 króna auglýsing
Atvinnugolfari.
um. Þaðan fór ég síðan að vinna hjá Gæðagrafík sem átti þá einu grafísku tölvuna á Íslandi. Tölvan sjálf þurfti heilt herbergi með risa kælijúniti. Eftir
Þú hefur fengið helling af verðlaunum, hver skipta þig mestu máli?
það byrjaði ég að „frílansa” og stofnaði fljótlega framleiðslufyrirtæki undir
Verðlaun virðast engu máli skipta og „loyalitet” hjá auglýsingastofum
frumlega nafninu „Gulli Maggi” og framleiddi fullt af frambærilegum mynd
er ekki heldur til. Hversu mörg verðlaun sem þú vinnur þá þarftu í raun
um. Síðan hefur margt gengið á og núna vinn ég hjá BaseCamp.
alltaf að vera að sanna þig aftur og aftur.
Hvað ertu að gera?
Lífsmottóið?
Ég er að leikstýra talsvert mikið erlendis núna. Við sem stofnuðum
Að finna rétta lífsmottóið.
Basecamp á sínum tíma seldum það núna í mars. Dagur Group heit ir samsteypan sem keypti okkur og rekur meðal ann ars Senu, Skífuna, BT, Hljóð færahúsið, Sony setrið og D3 sem heldur t.d. utan um Tónlist.is. Nú, við söl una stækkaði fyrirtækið talsvert, við fluttum í stærra húsnæði við Sundin og við bættust Hljóðsetning, Sýr land, gamli Hljóðriti og Hönnunardeildin sem gerir m.a. alla bæklinga fyrir BT og meirihlutann af plötuumslögum fyrir Senu. Þetta þýðir að ég hef ekki lengur áhyggjur af rekstri og maður er farinn að geta einbeitt sér bara að því sem maður heldur að maður sé góður í. Hvaða auglýsingu ertu ánægðastur með? Mér finnst ég alltaf hafa getað gert betur þegar verkinu er lokið. Löngu síðar sættir maður sig síðan við verkin og fer að kunna að meta þau. Í fjarlægð er ég bara ánægður með ótrúlega margt. Kostir og gallar starfsins? Þú ert alltaf að kynnast frábæru fólki og starfið er skapandi. Það eru ekki neinir sérstakir gallar á starfinu nema að undirbúningstíminn mætti yfir leitt vera lengri, það þarf oftast allt að gerast strax.
Gulli maggi leikstjóri 43
Grænt gras og vöðvar sem dansa
Búningar eru til að skipta í lið. Kábboj ar á móti indjánum, Bretar á móti Þýskurum.
Flugfreyj
ur á móti flugdólgum. Arabar á móti rest.
Meira að segja löggu og bófa. Og þegar bófarnir nást fara þeir í búning til að þekkjast frá vörðunum. Fangabúningar gera erfiðara að strjúka eins og skólabúningar
gera
erfitt að skrópa.
Búningar eru líka til að búa
til metorðastiga.
Æðri hermenn fá flott
ari húfur og
hnappa og rendur á
ermar og herðar.
Hermenn sem eru meira til
skrauts en gagns
eru með skrítna hatta með
engan sýnilegan
tilgang í bardaga. Hermenn
sem mega helst
ekki drepa neinn fá bláa
hjálma
af því að það er ekki hægt að taka hermann með bláan hjálm alvarlega. Litir eru líka mjög mikilvægir á spítölum þar sem hvítar, hreinar meyjar líkna sjúkum en grænir, yfirvegaðir lækn ar skoða og skera. Sjúklingar fá einskonar fangabúning sem lækkar í þeim rostann. Strok er útilokað með beran rassinn. Berrassa búningar eru líka vinsælir í kynlífi og auðvelt að nálgast þessháttar útgáfur af hjúkku-, löggu-, fanga, böðuls- og jafnvel stöðumælavarðarbúningi. Nema þjóðbúningi. Þeir eru til að búa til lið úr þjóð. Ísland á móti rest. Eins í fót bolta, nema þar er búningurinn aðalatriðið. Hann er auðvitað nauðsynlegur til að samherjar finni hver annan á vellinum. En hann er líka nauðsynlegur fyrir dómarann, sem skrifar númer og nöfn á gul og rauð spjöld fyrir tudd og kjaftbrúk. Áhorfendur eru líka í búningum til þess að leikmenn sjái stuðningsmenn sína og finni mun inn á heimavelli og útivelli. Í fjöldaslagsmálum kemur sér líka vel að vera í búningum og þegar lögg an tvístrar hópnum er hentugt að hafa sem flesta í búningum síns liðs. Þar sem áhangendur eru miklu fleiri en leikmenn eru búningar mikilvæg söluvara og gríðarleg tekjulind fyrir vinsæl fótboltalið. Þess vegna er lögð mikil áhersla á að hanna flotta búninga og skipta þeim út með reglulegu millibili til að stuðningsmenn liðanna þurfi að kaupa nýja. Íslenska landsliðið í knattspyrnu lék sinn fyrsta leik 15. ágúst 1919 og gjörsigraði danska liðið AB 4-1 á Melavellinum. Þeir voru í hvítum, hnésíðum buxum, blárri, reimaðri langermatreyju, svörtum hné sokkum og háum leðurskóm með harðri tá. Nú verður búningur þeirra endurhannaður frá grunni. Til verksins höfum við fengið Indriða Guðmundsson, Thelmu Björk Jónsdóttur, Öldu Björgu Guðjónsdóttur, Guðjón S. Tryggvason, Stefán Svan Aðalheiðarson, Jón Sæmund Auðarson og Rögnu Fróða. Áfram Ísland!
44 Fatahönnuðir hanna nýjan landsliðsbúning
Uss herferd - Og Vodafone
Jรณn Sรฆmundur Auรฐarson / Myndlistarmaรฐur 45
46 Alda björg guðjónsdóttir / Fatahönnuður
Indriรฐi guรฐmundsson / Klรฆรฐskeri 47
48 Thelma bjรถrk jรณnsdรณttir / fatahรถnnuรฐur
ÁFRAM ÍSLAND! Ragna fróðadóttir Fatahönnuður og þorkell harðarson 49
50 Stefรกn Svan aรฐalheiรฐarson / fatahรถnnuรฐur
Guรฐjรณn s. tryggvason / fatahรถnnuรฐur 51
Vildarþjónusta Sparisjóðsins er tryggðarþjónusta þar sem viðskiptavinir fá betri kjör og meiri fríðindi eftir því sem sem umsvif þeirra aukast hjá Sparisjóðnum. Markmið herferðarinnar var að ná til
hver sem þú ert
mögulegra viðskiptavina Sparisjóðsins auk núverandi viðskiptavina. Auk þess að kynna nýja þjónustu var herferðin einnig hugsuð sem almenn ímyndarauglýsing fyrir Sparisjóðinn þar sem meginskilaboðin eru: Persónuleg þjónusta og ánægðir viðskiptavinir. Útkoman var þrjár sjónvarpsauglýsingar sem hver um sig sýndi einstakling með ólíkar hliðar og ólíkar þarfir. Slagorðið var: Hver sem þú ert - þá lögum við okkur að þínum þörfum. Sjónvarpsauglýsingarnar og heimildarmynd um gerð þeirra voru framleiddar af Sagafilm. Sammi og Gunni leikstýrðu en Ari Magg tók myndirnar.
52 Vildarþjónustuherferð unnin af fíton vorið 2005
Sparisjóðurinn – vildarþjónusta
53
Vís – Lífís herferð
Pabbi minn og mamma Mín
Markmið herferðarinnar var að vekja fjölskyldufólk til umhugsunar um hversu mikil ábyrgð fylgir því að eiga börn og maka. Auglýsingarnar eru á léttum nótum þótt umfjöllunarefnið sé fúlasta alvara. Þær ganga út á æskuminningar fólks þegar lífið er einfalt og heimurinn öruggur. Heimur sem allir vilja búa í um aldur og ævi. Flestallir eiga ljúfa minningu um ofurpabbann eða súpermömmuna sem allt geta og eru til staðar þegar á bjátar. Markmiðið er að höfða til umhyggju og ábyrgðar fjölskyldufólks en öll þurfum við að standa undir væntingum í lífinu.
Sagafilm með leikstjóraparið Samma og Gunna vann sjónvarpsauglýsingarnar með okkur. Myndataka var í höndum Vigfúsar Birgissonar ljósmyndara.
54
AUGLÝSINGAR ALLT UM KRING
Fyrir rúmum áratug gerðu Saatchi & Saatchi kvik myndahús að eins konar leikhúsi fyrir British Airways til að auglýsa helgarferðir. Hefðbundin auglýsing var sýnd í völdum kvikmyndahúsum á almennum sýn ingum og sýndi glaðvært par á göngu í París. Meðal áhorfenda var hins vegar leikkona sem stóð skyndilega upp og hrópaði ókvæðisorð að parinu; að strákurinn væri hennar kærasti! Hófst síðan nokkuð flókið samtal milli mannsins á tjaldinu; í auglýsingunni og stúlkunn ar í bíósalnum, vandlega tímasett af tjaldi yfir í sal. Eftir fjörlegt rifrildi
Einu sinni fyrir langa langa löngu notuðu vændiskonur í Rómaborg mjög
stormuðu báðar sviknu stúlkurnar burt, önnur úr mynd á tjaldinu og hin
frumlega auglýsingaleið til að ná til sín viðskiptum. Þær settu lógóið sitt
úr bíósalnum, við mikið klapp bíógesta.
neðan á sandala sína svo viljugir viðskiptavinir gætu fundið þær með því að fylgja í fótspor þeirra á sandi bornum strætum Rómaborgar!
Gámur sem jólapakki – bíll í búri Hér á landi munum við eftir herferðum sem voru að hluta til utan hinna
Þetta er auðvitað eitt
hefðbundnu TV/prent/útvarpsleiða í viðleitni sinni að ná til neytenda.
elsta þekkta dæmið
Íslenska auglýsingastofan notaði vörugáma með eftirminnilegum hætti
um skapandi auglýs
til að minna á fjölbreytt úrval í Húsasmiðjunni til jólagjafa hér um árið,
ingagerð; skapandi „birt
Hvíta húsið setti Peugeot bíl í búr og kallaði hann „ljónið á veginum”,
ingu auglýsinga”. Í dag
Gott fólk dreifði smápeningum um gólf framhaldsskólanna með
sannar hún fyrir okkur
upplýsingum um fjármálaþjónustu Landsbankans fyrir ungt fólk. Allt
að skapandi vinna skil
eru þetta auglýsingar og auglýsingaleiðir sem ná rækilegri athygli með
ar árangri á ólíklegustu
óhefðbundnum hætti, á almannafæri. Það eru einmitt hinar óhefð
stöðum. Í auglýsinga
bundnu leiðir í samskiptaferlinu sem fagfólk í auglýsingum og auglýsend
faginu verður skapandi
ur þurfa að nýta enn betur á næstu misserum, fyrst og fremst í ljósi
hugsun að vera fyrir
harðnandi samkeppni um athygli.
hendi í öllu ferlinu, allt frá fyrsta fundi með við
Vegur birtingafyrirtækja hefur vaxið mjög erlendis í ljósi þessarar harðn
skiptavini þar til athygli
andi samkeppni um athygli. Þangað hefur skapandi fólk leitað í síaukn
neytandans er vakin.
um mæli, því þörfin fyrir skapandi hugsun er þar vissulega fyrir hendi. Þar sem auglýsingastofur og birtingafólk/fyrirtæki hafa unnið saman í
Hvar er neytandinn?
öllu ferlinu verður árangurinn bestur. Þá hafa almannatengslafyrirtæki
Fyrir áratug síðan taldi
hér á landi sum hver verið afkastamikil á þessu sviði undanfarin misseri.
auglýsingafólk sig yfirleitt vita án mikillar fyrirhafnar hvar neytandann væri
Það sýnir í raun enn betur hvað heildræn hugsun við að koma skilaboð
að finna. Hvaða miðil þyrfti að nota til að ná til hans. Aðeins þyrfti að búa
um áleiðis verður sífellt nauðsynlegri.
til góðar auglýsingar sem næðu að vekja athygli og löngun neytandans. Í dag er þörfin fyrir hugmyndaauðgi enn meiri, og þá jafnt meðal hugmynda
Rjóminn í faginu
smiða, birtingafólks og þeirra sem búa til heildar-kynningaráætlun aug
Í takt við þetta hófst nýlega ársfjórðungsleg útgáfa tímarits á Englandi sem
lýsenda. En það sem er kannski hvað mikilvægast er að þessir hópar tali
fjallar eingöngu um „skapandi birtingar”. Það heitir CREAM - the best in
saman og vinni saman frá upphafi verkefnisins. Öll vitum við í þessu fagi
creative media worldwide. Meginhluti útgáfunnar segir frá herferðum
hversu flókið net það „svæði” eða „rými” er orðið þar sem mögulegt er að
sem hafa notað óvenjulegar leiðir til að ná til neytenda. Þá eru þar einnig
ná til neytandans. Miðlum hefur fjölgað mikið síðustu árin og tegundum
greinar um mikilvægi skapandi hugsunar í þessum þætti auglýsinga
þeirra sömuleiðis. Sumir segja sem svo að fólk hafi vart tíma lengur til að
starfsins. „We believe that creative media can be defined as anything
taka á móti skilaboðum auglýsinga. Svarið við því er auðvitað að fólk er all-
within the marketing business that is innovative, out of the ordinary and
taf að velja og hafna og það velur skilaboð sem koma á óvart, vekja athygli,
adds some value.” Þannig skilgreina aðstandendur Cream „skapandi birt
kveikja í. Og til þess þarf fagfólk í auglýsingum. Fólk sem hefur þekkingu
ingastefnu”, það að koma skilaboðum fyrir á óvenjulegum stöðum með
og hæfileika til að greina hvaða leiðir eru bestar í hverju tilviki. En um leið
óvenjulegum hætti. Grunnurinn í skapandi birtingastefnu er að hugmynda
þurfa viðskiptavinir að vera opnir fyrir nýjum leiðum og tilbúnir að skoða
vinnan öll taki alltaf mið af því hvaða birtingaleiðir henti fyrir það sem á
heildarmyndina. Vera tilbúnir að viðurkenna að árangur af auglýsingastarf
að auglýsa. Hentar það aðstæðum vörunnar á markaði að næsta herferð
inu byggist á skipulagningu sem getur tekið misseri fremur en vikur.
fyrir léttmjólk miðist fyrst og fremst við uppákomur á íþróttaleikvöngum og við líkamsræktarstöðvar? Svífandi risastór léttmjólkurferna! Engar sjón
Hversu víðtækt sem markaðsátakið er í tíma þarf hins vegar alltaf vilja
varps- og blaðaauglýsingar. Ég veit það ekki. En kannski...
til að skoða nýjar leiðir. Svona rétt til skemmtunar og upplýsingar langar mig að nefna vel heppnað dæmi þar sem birtingafólk og hugmyndasmið
Ingólfur Hjörleifsson, framkvæmdastjóri
ir sameinast í frumlegu auglýsingaátaki í almannarými.
Sambands íslenskra auglýsingastofa.
INGÓLFUR HJÖRLEIFSSON FRAMKVÆMDASTJÓRI SÍA 55
nýjar iceland express heilsíður í hverri viku
Iceland Express heldur áfram að koma
leiðslu þeirra (sjá islenska.is), og kappsfullir
Íslendingum til útlanda og útlendingum til
starfsmenn hafa klippt Express-auglýsingar
Íslands með minnsta mögulega tilkostnaði.
úr bæklingum Ferðamálaráðs. Nú eru til
Allt markaðsfé fer í beinar söluauglýsingar
hægðarauka skilmerkilegar klippileiðbein-
enda er hugmyndin með Iceland Express
ingar á öllum auglýsingum Iceland Express.
að halda öllum kostnaði í algjöru lágmarki.
56
Við reynum að gera vandaðar, skemmtilegar
Áfangastöðum Iceland Express fjölgar enn
og árangursríkar auglýsingar – og stundum
á næstunni, þegar áætlunarferðir hefjast til
umdeildar. Samkeppninni sveið sárt þegar
Stokkhólms, Gautaborgar, Bergen, Berlínar og
við gerðum góðlátlegt grín að bæklingafram-
Friedrichshafen.
Uss herferd - Og Vodafone
Í SAMBANDI VI‹ ÍSLENDINGA
greinz 57
Enginn mi›ill á Íslandi nær til jafnmargra og Sjónvarpi› skv. fjölmi›lakönnun IMG Gallup í júní 2005.
ef þú þarft að tala við okkur
um peninga er Anna Svava Sverrisdóttir fjármálastjóri góð í því. Auðvitað Þormóður Jónsson líka, enda framkvæmdastjórinn sjálfur. Guðlaug R. Skúladóttir er líka í bókhaldinu og sömuleiðis Nanna M. Júlíusdóttir sem var einu sinni á símanum en er núna komin á efri hæðina. Núna er Kolbrún Kristjánsdóttir sú sem flestir tala við enda varla hægt annað. Ragnar Gunnarsson og verkefnastjórar hans, Guðrún Soffía Björnsdóttir, Halldór R. Baldursson og María Hrund Marinósdóttir tala líka mikið um peninga en sem betur fer oft um aðra hluti líka. Þorvaldur Sverrisson er stundum verkefnastjóri og stundum textamaður. Þau eru öll sérlega viðræðugóð almennt og höfðingjar heim að sækja. Hönnuðir okkar eru líka óvenju ljúft fólk, eins og t.d. Alfreð Sigurður Kristinsson og Anna Karen Jörgensdóttir, en sú síðarnefnda er sögð eiga vingott við Björn Jónsson, grafískan hönnuð og þjóðfélagsrýni. Þá er Finnur Malmquist annálað ljúfmenni, eins og Pétur Guðmundsson, Ármann Agnarsson og Dóra Ísleifsdóttir. Eins hefur Halla Helgadóttir fullnægt grafískum þörfum ófárra viðskiptavina, og Jón Ari Helgason (það er Jari) sömuleiðis. Hér er líka Valgerður Gunnarsdóttir hönnuður, eins og Ragnar Pálmar Kristjánsson, Oscar Bjarnason frá Høli, Guðný Kristín Finnsdóttir (betur þekkt sem Gýja) og Þórhildur Ögn Jónsdóttir (eingöngu þekkt sem Agga). Á endanum (og oft fyrr) handleikur Hermann Sigurðsson prentsmiður flest þeirra verk. Svavar Eysteinsson vinnur tækniafrek á hverjum degi. Hugmyndirnar koma héðan og þaðan en textamaskínuna stígur Anna Sigríður Guðmundsdóttir. Hjá henni situr hin óútreiknanlega Katrín Oddsdóttir og Úlfur Eldjárn er sjaldnast langt undan. Gullveig Ósk Kristinsdóttir sér svo um að halda hungurvofunni frá Fíton. Það þykir einnig til marks um frjósemi Fítons að mannfjölgun hefur orðið umtalsverð á stofunni frá því síðasta blað kom út fyrir ári, með Eldari Ágústi (Gýjusyni), Söndru (Pétursdóttur), Sólveigu (Önnu Karenar og Bjössadóttur) Sunnu Herborgu (Dórudóttur) og Litla Skinni (Úlfsdóttur).
58 Starfsfólkið á Fíton
Leitin ENNEMM / SŒA / NM18269
a› íslenska bachelornum
fiátturinn sem allir eru a› tala um!
Alltaf á fimmtudögum!
Gæðin geta ráðið úrslitum. bjó›a upp á íslenska bachelorinn
fim kl. 20
FI013663 1. tbl. / 4. รกrg.