6 minute read
Waterstof en CO2 potentieel nieuw goud
Waterstof en CO2 potenti eel nieuw goud
Havens als platformen voor circulaire energiestromen
De havens en maritieme bedrijven krijgen een flinke verantwoordelijkheid toegeschoven in de koers naar een klimaatneutrale economie. We kennen al hernieuwbare energie uit zon en wind, zuinig gebruik van natuurlijke hulpbronnen, recyclage en het beperken van uitstoot en afval. Maar twee uitdagingen op industriële schaal springen eruit als het nieuwe goud: het capteren van CO2 en het produceren van waterstof met groene energie.
JULIE DESMET EN ROEL JACOBUS
De fusiehaven Port of Antwerp-Bruges koppelt invoer en duurzame productie van waterstof in Zeebrugge aan gebruik in de petrochemische
cluster in Antwerpen. (Foto Port of Antwerp)
potenti eel nieuw goud
In het streven naar een koolstofneutrale economie en maatschappij tegen 2050, kan waterstof een cruciale rol spelen als ‘drager’ van groene energie. Op papier werkt het alvast simpel: elektriciteit van windturbines of zonnepanelen gebruiken om het chemische proces ‘elektrolyse’ aan te drijven, dat uit water (H2O) de waterstofmoleculen (H2) vrijmaakt. Waterstofgas kan zonder de minste emissie gebruikt worden in verbrandingsmotoren. Er komen alleen waterdruppels uit de uitlaatpijp. Waterstof kan getransporteerd worden in het bestaande netwerk van aardgasleidingen of met tankschepen en tankwagens.
Thema energie in havenfusie
In alle Vlaamse havens staan initiatieven rond waterstof in de steigers. Dat energiehoofdstuk vormt zelfs een van de grootste thema’s in de fusie van Antwerpen en Zeebrugge. De Antwerpse nijverheid is de nationale topverbruiker van elektriciteit én van waterstof als ingrediënt van industriële processen; Zeebrugge is een knooppunt van Europese gasleidingen en heeft offshorewindparken bij de hand. De fusiehaven neemt zich voor om snel maritieme import van waterstof via Zeebrugge op gang te brengen.
groene fabrieken op komsT
In tweede instantie zijn er initiatieven om zelf aardgas te produceren. In Antwerpen investeert onder meer Air Liquide in extra productiecapaciteit, maar inzake de volgende stap van ‘groene’ waterstof gaat een grote aandacht naar Hyoff-wind. Dat is een plan van Eoly (deel van Colruyt Group), Parkwind en Fluxys om in Zeebrugge op industriële schaal hernieuwbare elektriciteit naar waterstof om te zetten. Het is niet bekend of de aanvankelijke planning (‘tegen 2023’) nog op schema zit.
“In het Nederlandse gedeelte van North Sea Port wordt bij Zeeland Refinery al een kleine fabriek voor groene waterstof gebouwd. Er staan ook twee grote fabrieken op stapel.
Windenergieproducent Ørsted wil vanaf 2030 groene waterstof leveren aan onder meer ArcelorMittal. De Belgische groepen Colruyt en VoltH2 plannen een 50-50 project.”
Haven Oostende plant met partners DEME en Participatiemaatschappij Vlaanderen (PMV) tegen 2025 een fabriek om hernieuwbare elektriciteit in waterstof om te zetten.
afvang en opslag Co2
Een andere grote uitdaging op industriële schaal is het opvangen en opslaan van de CO2-uitstoot en er zo mogelijk iets nuttigs mee doen. Tal van processen kun je niet ‘decarboniseren’. Bijvoorbeeld het gebruik van koolwaterstoffen – zoals ethyleen, propyleen en benzeen – is essentieel voor de productie van brandstoffen en chemicaliën. ▲
ArcelorMittal bouwt bioreactoren om vanaf 2022 restgassen van staalproductie naar ‘Steelanol’, duurzaam ethanol, om te zetten.
(Foto ArcelorMittal)
De petrochemische cluster in Antwerpen raffineert jaarlijks zo’n 40 miljoen ton ruwe aardolie, waarvan ruim 16 van de 18 miljoen ton jaarlijkse CO-uitstoot in het havengebied. Daarom bekijkt de haven op welke manieren CO2 zou kunnen afgevangen worden op plaatsen waar het in grote concentraties vrijkomt.
Idem in het havengebied van Gent. Daar doet ArcelorMittal grote investeringen om restgassen die inherent vrijkomen in de productiemethode van staal, op te vangen én een nieuwe functie te geven. In maart arriveerden vier enorme bioreactoren om restgassen om te zetten naar duurzaam ethanol of ‘Steelanol’, dat opnieuw gebruikt kan worden als brandstof of als grondstof voor chemische producten. Het gaat om een investering van maar liefst 165 miljoen euro en de bioreactoren zijn een Europese primeur die vanaf 2022 jaarlijks 80 miljoen liter zullen produceren, de helft van de Belgische marktbehoefte.
WaChTen op kanTelmomenT
Veel technologische ontwikkelingen voor het hergebruik van CO2 als grondstof staan wel nog in de kinderschoenen. Op korte termijn is het afvangen en opslaan van CO2, beter bekend als Carbon Capture and Storage (CCS), wel mogelijk. CO2, omgezet in een vloeibare vorm voor transport, kan worden geëxporteerd via een pijpleiding naar bijvoorbeeld Nederland waar er offshore opslagfaciliteiten worden ontwikkeld. Ook Noorwegen, het Verenigd Koninkrijk en Ierland broeden op projecten voor het injecteren van grote hoeveelheden CO2 in lege gasvelden diep in de Noordzeebodem.
Een grote hindernis is de economische kost. Lees: het afvangen en opslaan van CO2 is vandaag duurder dan de huidige kost die energie-intensieve bedrijven volgens het Europese systeem voor emissiehandel (emissions trading system of ETS) betalen voor elke ton CO2 die ze uitstoten. Naarmate de druk om de klimaatdoelstellingen te halen toeneemt, wordt verwacht dat de prijs per ton zal stijgen. Het is dus wachten op een kantelmoment.
businessopporTuniTeiTen
Vanaf dan kan het transport van vloeibare CO2 voor de scheepvaart businessopportuniteiten bieden. De vraag rijst alleen ‘wanneer’. Onder meer Vopak, Oiltanking en Exmar zouden interesse tonen in het transport en de opslag van CO2. Voor de binnenvaart zou ook Victrol geïnteresseerd zijn. Daarnaast hebben North Sea Port, Port of Antwerp en Havenbedrijf Rotterdam interesse voor een gezamenlijk netwerk van pijpleidingen in Noordwest-Europa.
PUBLIREPORTAGE Container & Cargo Service Center nu ook actief in Antwerpen
Container & Cargo Service Center uit Rotterdam is nu ook actief in Antwerpen. CCSC nam een terrein in gebruik van Wijngaard Natie en biedt daar naast containeropslag en het stuffen en strippen van containers ook extra services aan, zoals buitenmaatse en zware ladingen, het herstellen en onderhouden van containers, PTI’s, begassingen en reefer services… CCSC richt zich daarbij specifiek op kleinere partijen containers, vaak niche- of innovatieve containers die extra aandacht of een speciale behandeling nodig hebben.
CCSC is een van de bedrijven onder de Grapevine Group. Deze groep is onder andere actief in het intermodaal transport over de weg, het spoor, de binnenvaart, warehousing, agenturen en depot activiteiten.
“We beschikken in Rotterdam over een buitenterrein van 6.000m². Samen met partner Ad van Hoff besloten we het Container & Cargo Service Center op te zetten. We hebben de focus gelegd op zowel de behandeling van project, oversized en staal ladingen alsook opslag, repair en maintenance van containers (zowel leeg als vol). Dit voor expediteurs, kleinere short- en deepsea rederijen, NVOCC’s, handelaren, leasemaatschappijen en operators op de nieuwe zijderoute. Hier hebben wij dan ook ons materiaal op aangepast met hefmogelijkheden tot 46 ton”, vertelt Johan Booij, directeur-eigenaar van de holding.
Vraag naar uitbreiding
Al snel kwam de vraag van onze klanten om deze dienstverlening ook in Antwerpen te kunnen gaan verzorgen. “We zijn dan een zoektocht naar een geschikt terrein begonnen. Vorig jaar kwamen we in contact met Wijngaard Natie. Zij hadden ruimte beschikbaar en wij waren zoekende. Zo kwamen we tot een mooie samenwerking”, aldus nog Johan Booij.
CCSC heeft momenteel in Antwerpen de beschikking over ca 5.000m² welke inmiddels uitgebreid wordt. Op het terrein heeft het service center een groeipotentieel tot zo’n 40.000 m² met water- en spooraansluiting. CCSC heeft actueel een Depot Manager aangetrokken welke per 1 juni in dienst zal treden, een Belgische professional welbekend in de Antwerpse Haven.
Vooral nu, met de congestie in de havens, de enorme groei van export met boomstammen vanuit Duitsland via de Antwerpse haven en de recente gebeurtenissen door bv COVID-19 en het Suez kanaal, voorziet CCSC een mooie toekomst in Antwerpen.
Kleinschalig, op maat en persoonlijK
CCSC gaat niet concurreren met grote naties en depots. “We richten ons vooral op kleinere klanten die, naast reguliere opslag, vaak speciale behoeftes hebben. Denk bijvoorbeeld qua materiaal aan reefers, flatracks, foldables, containers die uitgerust zijn met sensoren of andere elektronica, of andere specials. En denk qua klanteisen aan extra aandacht voor wat betreft wassen, reinigen, estimates, foto’s, reparaties, showcases of aanpassingen. Ze worden met zorg behandeld door CCSC op de manier en wijze zoals door de klant gewenst”, aldus nog Johan Booij. (nvb)
