FM-Magazine 07 - NL by FM-Magazine

Afgiftekantoor Oostende X - P 918486- Driemaandelijks tijdschrift - V.U.: Filip Cossement - Bld. des Canadiens 118 - B-7711 Dottignies

JAARGANG 2 - JUL - AUG - SEP 2016

magazine 07

JO U RNAL F OR THE FACI LI T Y M AN AGER

HOSPITALITY

Persoonlijk contact blijft de basis van gastvrijheid

MAKE A LITTLE SPACE FOR A GREAT PROFESSIONAL

BUSINESS SOLUTIONS Introducing the latest addition to our barista family: Aguila 220. Smart in every sense, it combines compactness with great performance. Convenient to use, Aguila 220 delivers an unmatched range of one-touch recipes delighting your customers and bringing additional value to your business, Grand Cru after Grand Cru.

www.nespresso.com/pro

INHOUD

ÂŠ Securitas

Rondetafel hospitality: Persoonlijk contact blijft de basis van gastvrijheid

We moeten denken in termen van Total Cost of Ownership en duurzaamheid in de breedste zin van het woord.

Wouter Ommeslag, Hoofd Facilitair en Technisch Beheer Odisee

10 Nieuwe site IFMA Website moet online community worden

Interview Vincent Vermeulen You never get a second chance to make a first impression

46 16

Opleiding Een betere kwaliteit voor minder centen

News

Oproep FM-Project of the Year 2017

31 42 48

Meer dan een werkplaats: een 3D-werkplaats Column Young IFMA Boek: Professionele aanpak van FM Praktische toepassing van de EN 15221-norm

VOORWOORD

Beste IFMA-leden en sympathisanten, De vakantieperiode ligt ondertussen al even achter ons en iedereen is druk in de weer met de heropstart van de business en de voorbereiding van de bijhorende budgetten voor het komende jaar. Facility Management staat nooit stil. Dit najaar rollen we bij IFMA de rode loper uit voor onze Master Class Strategic Facility Management in samenwerking met Antwerp Management School (AMS). De opleiding gaat van start op 8 oktober en omvat 16 boeiende sessies. Met dit wapenfeit ontplooit IFMA verder het opleidingsaanbod met strategische onderwerpen voor Facility Managers. Permanente vorming is één van de grote strategische pijlers die onze beroepsvereniging verder wenst uit te bouwen. Naast de Master Class Strategic FM en het aanbod aan posthogeschoolvormingen bij Odisee en HEPL, werkt IFMA ook onvermoeibaar verder aan een aanbod van halve dag opleidingen over de meest diverse FM-thema’s. En uiteraard worden ook deze laatste opleidingsmomenten in beide landstalen aangeboden.

Colofon Periodiciteit: Driemaandelijks Hoofdredactie: Tilly Baekelandt tilly.baekelandt@fcomedia.be T + 32 (0)56 33 42 72 Redactie: Valérie Couplez, Philip Declercq, Juliè Gauthier, Koen Vandepopuliere Reclame-advies: Filip Cossement T +32 (0)56 77 13 10 filip.cossement@fcomedia.be Verantwoordelijke uitgever: Filip Cossement Boulevard des Canadiens 118 B - 7711 Dottignies Vormgeving: marieke.veys@fcomedia.be Version française sur simple demande Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt worden door middel van druk, fotokopie, microfilm of op welke wijze ook, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. Voor ondertekende artikels zijn alleen de auteurs aansprakelijk. Voor de inhoud van de advertenties zijn enkel de adverteerders aansprakelijk. De uitgever erkent geen enkele verplichting tot opname van aangeboden advertenties. Lid van de Unie van de Uitgevers van de Periodieke Pers

Begin oktober lanceert IFMA haar vernieuwde website. Zelfs na de launch van de nieuwe website zullen we continue verbeteringen aanbrengen. Heeft u een idee of een suggestie, twijfel dan niet om contact met ons op te nemen, we zijn zeer benieuwd naar de eerste reacties. Naar onze mening is de website nu overzichtelijker, frisser én gebruiksvriendelijker. Klantvriendelijker dus en net dat thema vormt het onderwerp van een uitgebreid onderzoek dat IFMA momenteel voert naar de algemene ontvangstbeleving in België. Een aangename bezoekerservaring draagt immers bij tot het succes van een organisatie en iedereen heeft de mond vol over ‘hospitality’ maar hoe scoren de Belgische bedrijven? De resultaten zullen voorgesteld worden op ons Hospitality-event op 22 november. Noteer deze datum alvast in uw agenda! Na mijn drie jaar voorzitterschap kunnen we terugkijken op een positieve evolutie van onze beroepsvereniging zowel qua stijgend ledenaantal als qua rijkelijk gevulde activiteiten- en opleidingskalender. De opstart van de FM After-Work sessies voor Franstalige Facility Managers is bovendien een duidelijke, niet mis te verstane boodschap waarmee we duidelijk maken dat IFMA zich tot álle Facility professionals in België richt. In de komende maanden en jaren zullen we dan ook het aanbod aan evenementen in het Franstalige landsgedeelte verder opvoeren. U ziet: content en bruikbare informatie voor Facility Managers zullen alleen maar toenemen in de toekomst, gezien dit bij uitstek één van de strategische pijlers is waarop het businessplan 2020 van onze vereniging geënt is. We kijken er naar uit u allen te mogen ontmoeten op onze volgende Algemene Vergadering waar we met plezier onze plannen voor de komende jaren uit de doeken zullen doen.

Veel leesplezier! Jean Morren Voorzitter IFMA

Contact us: Directeur Mieke Loncke T. 02 424 12 80 M. 0485 69 77 93 mieke.loncke@ifma.be Office Manager Muriel Walter T. 02 424 12 80 M. 0468 13 81 25 secretary@ifma.be

Pegasuslaan 5 1831 Diegem www.ifma.be

DICENTIS Draadloos vergadersysteem Maximale flexibiliteit. Geen interferentie.

DICENTIS Draadloos vergadersysteem â&#x20AC;&#x201C; voor een buitengewone vergaderervaring Combineer excellente akoestiek, standaard Wi-Fi-technologie, slim draadloos beheer, touch screen functionaliteit en werkelijk draadloze verbindingen, en u krijgt het meest geavanceerde, gebruiksvriendelijke en flexibele vergadersysteem verkrijgbaar in de markt. Door de eenvoudige draadloze installatie is DICENTIS ideaal voor multifunctionele ruimtes, historische gebouwen en boardrooms waar kabels niet gewenst zijn. Profiteer vanaf vandaag nog van DICENTIS. Neem contact op met Kees de Kievit via 040-2577200 of www.boschsecurity.nl

NEWS

Agenda

HFDV-congres op 8 december 2016

World Workplace IFMA 5-7 oktober 2016, San Diego

Het HFDV-congres (Hoofden Facilitaire Dienst van Verzorgingsinstellingen) vindt dit jaar plaats op donderdag 8 december. Het thema is ‘Risicobeheersing voor facilitaire managers in de zorg’.

FM after work 11 oktober 2016, GSK - Waver Dagopleiding Duurzaam FM (franstalig) 12 oktober 2016, Diegem FM Congres 20 oktober 2016 Zottegem (Ki’Com) Algemene Vergadering 24 oktober 2016, Diegem Dagopleiding: Een goed financieel facilitair management brengt op! 26 oktober 2016, Diegem

Praktisch: - Congres: 9-13u, aansluitend walking buffet - Beurs: 9-17u - Locatie: Cultuurcentrum Brasschaat, Gemeentepark 10, 2930 Brasschaat (ruime parking) - Prijzen: leden: €60, non-profit: €90, profit: €190 - Inschrijven vóór 01.12.2016 via hfdv.vzw@gmail.com www.hfdv.be

Bezoek Orgatec met Vitra en IFMA 27 oktober 2016 Koelnmesse, Köln

Aura Lunaria Pro in Tunable White

Halve dagopleiding: EN 15221 9 november 2016, Diegem Hospitality event 22 november 2016 PWC, Brussel Dagopleiding: Een goed financieel facilitair management brengt op! (franstalig) 23 november 2016, Diegem Halve dagopleiding: Risk Management: continuity & contingency mgmt 7 december 2016, Diegem Eindejaarsevent 15 december 2016 Tesla Zaventem Halve dagopleiding: Risk Management: continuity & contingency mgmt (franstalig) 21 december 2016, Diegem

= IFMA-events

Vlaamse overheid kiest voor Leesman Index

Leesman heeft de openbare aanbesteding gewonnen van de Vlaamse overheid voor een effectiviteitsmeting van haar werkomgevingen. In eerste instantie zullen elf gebouwen van de Vlaamse overheid doormeten worden. Vanaf september 2016 zullen de Vlaamse overheidsmedewerkers aan de hand van de Leesman Index beoordelen hoe effectief hun werkomgevingen zijn. Het startpunt van de Lmi is een analyse van de activiteiten die de werknemers binnen de betreffende kantoren uitvoeren. Vervolgens analyseert de index hoe goed de fysieke werkomgeving en de faciliteiten de gebruikers hierbij ondersteunen. Gert Potoms (adjunct-directeur-generaal afdeling Vastgoed van de Vlaamse overheid):

Aura Light kreeg in juni de Global Efficiency Medal van het wereldwijde forum The Clean Energy Ministerial (CEM). Het bedrijf krijgt de prijs voor de meest energie-efficiënte verlichting ter wereld in de categorie ‘Commerciële platte armaturen’, en dit voor zijn ledpaneel Aura Lunaria. Dit product, onderdeel van een breed assortiment ledpanelen, kan eenvoudig worden gebruikt ter vervanging van armaturen met fluorescentieverlichting in systeemplafonds in kantoren, gangen en openbare ruimtes. Het bedrijf introduceerde recent de Aura Lunaria Pro in Tunable White, waarmee de gebruiker zijn lichtbeleving zelf kan bepalen. www.auralight.nl

“Het Facilitair Bedrijf wil met deze bevraging de kwaliteit van haar dienstverlening verhogen door deze gericht te verbeteren. De Lmi biedt niet enkel de mogelijkheid om de beleving van de werkplek intern tussen gebouwen te vergelijken, maar ook met de markt, en te benchmarken met de beste presteerders.” www.leesmanindex.com

NEWS

METIZ monitort tevredenheid werknemers en hun rendement

Verticaal baffle plafondsysteem durlum POLYLAM® van Hunter Douglas

Het verticaal baffle plafondsysteem type durlum POLYLAM® levert een perfecte lineaire look en een mix tussen esthetische en functionele oplossingen. Het plafondsysteem is geschikt voor toepassing in ruimtes waar hoge eisen gelden voor goede akoestiek. De verticale baffles kunnen als volledige plafondbedekking of als plafondeilanden worden toegepast. Het systeem is zeer eenvoudig te installeren en heeft een grote ontwerpvrijheid. Er is een variëteit in breedtes, hoogtes, lengtes, kleuren en er zijn er passende led-inbouwmodules beschikbaar voor perfect geïntegreerde verlichting. www.hunterdouglasgroup.com

METIZ is gespecialiseerd in klimaatbewaking van gebouwen via een all-in huurformule. Een online dashboard met daarop al de binnenklimaat KPI’s was reeds standaard voorzien voor gebouwbeheerders. Vanaf augustus is er een gloednieuwe service. METIZ berekent en toont nu ook in real-time het rendementsverlies van werknemers (uitgedrukt in euro’s) ten gevolge van onaangepaste temperaturen, een slechte luchtkwaliteit of te droge of te vochtige lucht. Tegelijkertijd wordt het aantal ontevreden werknemers getoond.

Maandelijks wordt er eveneens een overzichtsrapport bezorgd, per lokaal en dit voor alle gebouwen, gecentraliseerd op één online dashboard. Deze service wordt gratis aangeboden in het reeds bestaande dienstenpakket voor kantoren. www.metiz.be

Axxi@home verdubbelt in omvang

Axxi@home nam per 1 juli ’t Poetshuis uit Merchtem over en kan zo haar marktpositie in de regio Vlaams-Brabant en het arrondissement Halle-Vilvoorde aanzienlijk uitbreiden. “Axxi@home heeft met deze acquisitie een belangrijke troef in handen en wordt als de B2C-divisie van Facilicom ook op de kaart te gezet, naast het totaalpakket van soft en hard facilities dat we aanbieden aan grote en middelgrote bedrijven. Door zijn snelle groei was het bedrijf klaar om opgenomen te worden in een grotere structuur. Medezaakvoerster Wendy Verhulst en coördinator Astrid Buyl maakten eveneens de overstap”, aldus Claudine Decorte, directeur bij Facilicom. www.axxiathome.be

Esloq maakt komaf met sleutelbeheer

Tork Image Design™-lijn wint Red Dot Award 2016

Tork, onderdeel van hygiëneproductenfabrikant SCA, mocht de prestigieuze Red Dot Award 2016 in ontvangst nemen voor de Tork Image Design™ dispenser-lijn. De onderscheiding erkent inzendingen op basis van criteria zoals innovatie, kwaliteit, functionaliteit en ecologische compatibiliteit. Tork concurreerde met inzendingen uit in totaal 57 landen en circa 5.200 producten en innovaties. De nieuwe dispenserlijn werd ontwikkeld voor premium toiletruimtes waar design en uitstraling net zo belangrijk zijn als de functionaliteit. Er is gebruikgemaakt van een slimme combinatie van vorm en functie. Roestvrijstaal dat contrasteert met zwarte details resulteert in een tijdloos design. www.tork.be

Esloq laat toe om je smartphone als sleutel te gebruiken. Dit zorgt ervoor dat er geen sleutels beheerd moeten worden. Bovendien heb je meer controle omdat je om het even waar en wanneer iemand tijdelijk toegang kan geven en zien wanneer men is binnengekomen. Het systeem past in alle deuren en is eenvoudig te installeren. www.esloq.com

NEWS

Fugro sluit overeenkomst met Office Depot

IPSO stelt FLASH en CASH voor

Het advies- en beheerkantoor op het vlak van hygiëne en netheid IPSO stelt de IT-oplossingen FLASH en CASH voor. FLASH laat toe de kwaliteitscontrole van de schoonmaak te optimaliseren. Met CASH is het mogelijk bestekken op te maken en schoonmaakcontracten en contracten voor groenonderhoud operationeel en financieel op te volgen. Deze software laat toe om niet enkel de minder frequente schoonmaaktaken te beheren, maar ook andere activiteiten, zoals ongediertebestrijding, groenbeheer of de opvolging van technische installaties (HVAC…). www.qualipso.be

Fugro heeft een overeenkomst gesloten met Office Depot voor het leveren van kantoorartikelen, papier, inkt en toners in heel Europa. De Europese benadering, service en flexibiliteit waren doorslaggevend bij de keuze voor de kantoorartikelenleverancier. Het Nederlandse Fugro verzamelt en interpreteert wereldwijd gegevens over het aardoppervlak en de onderliggende lagen ten behoeve van infrastructurele ontwikkelingen op het land, langs de kust en op de zeebodem. www.officedepot.be

Nieuwe CEO voor Care nv

Begin augustus werd Wim Loncke benoemd als de nieuwe algemeen directeur en gedelegeerd bestuurder van schoonmaakbedrijf Care nv. Hij deed de afgelopen 20 jaar ruime ervaring op in diverse directie- en managementfuncties in commerciële organisaties. Wim voerde als zelfstandig interim en project manager verschillende strategische projecten uit bij onder meer Colruyt Group Services, TechData en Proximus. www.care.be

Hoofdkantoor Fugro - Leidschendam

De vier voordelen van werken op kantoor

InterOffice slaat zelf zonneenergie op

Voor de doorbraak van hernieuwbare energie is opslag cruciaal. InterOffice slaat als eerste bedrijf in België de zonne-energie die het opwekt zelf op, dankzij een nieuw batterijsysteem. Dit is niet alleen voordelig voor de onderneming zelf, maar heeft ook een maatschappelijk belang. De manier waarop InterOffice omgaat met energie is een model van hoe het toekomstige energielandschap, met meer en meer gedecentraliseerde productie, er kan uitzien. Het bedrijf heeft ook in de avonduren een grote energiebehoefte, onder meer door de aanwezigheid van computerservers. De terugverdientijd van het batterijconcept bedraagt daardoor slechts 7 jaar. De kostprijs van het batterijsysteem bedraagt 32.000 euro. Het batterijconcept werd ontwikkeld door We Are Smart uit Bilzen en het adviesbureau Th!nk E, gespecialiseerd in energie-innovatie. www.int-sob.be

Het nieuwe werken zorgt ervoor dat veel werknemers gedeeltelijk thuis werken, parttime gaan werken of werken vanuit speciaal daarvoor ingerichte flexplekken in openbare ruimtes. De redenen hiervoor zijn legio: geen files, kinderen opvangen op woensdagmiddag of bijvoorbeeld een meeting met een klant dicht bij huis. Volgens Office Depot blijft het kantoor nog steeds de werkplek bij uitstek in België. Het bedrijf noemt vier voordelen voor het ‘kantoor als ontmoetingsruimte’: snellere communicatie, grotere creativiteit, teamspirit en scheiding werk-privé. www.officedepot.be

NEWS

Geluk op de werkvloer optimaliseren

Jaswig is een jong Gents bedrijf dat zich specialiseert in het creëren en implementeren van omgevingen die geluk op de werkvloer optimaliseren. Langdurig zitten schaadt de gezondheid en met de eerste productlijn wil men het langdurig zitten doorbreken. Jaswig gaat voor totale transparantie. Het bedrijf wil aan klanten tonen waar de producten worden gemaakt en waar de grondstoffen vandaan komen. Op dit moment is er reeds productie in de US en in België, met de bedoeling het concept van lokale productie uit te testen.

Hoekschuifdeuren bieden nieuwe interieurmogelijkheden

FOAMGLAS® introduceert PlatDak25

Met het invisidoor SDX-pakket heeft argenta al langer een totaalpakket in het assortiment om schuifdeuren onzichtbaar in te werken. Van het aluminium deurkader is na plaatsing niets meer te zien, en ook het schuifdeurbeslag zit discreet weggewerkt. Houten schuifdeuren tot 100 kg kunnen hiermee perfect geïntegreerd worden in een strak en minimalistisch interieur. Nu de invisidoor SDX ook beschikbaar is voor schuifdeuren in een hoekopstelling, opent dat een pak nieuwe interieurmogelijkheden. In woonzorgcentra is het de kunst om kleine ruimtes te kunnen afscheiden zonder te moeten inboeten aan ‘ruimtegevoel’. In WZC en rusthuizen is dat vaak een hele uitdaging op de steeds beperktere beschikbare ruimte. Een hoekschuifdeur is dan een creatieve oplossing voor een afsluitbare badkamer die tegelijk toch vrij toegankelijk is voor rolstoelgebruikers.

Met PlatDak25 lanceert FOAMGLAS® een volledige dakopbouw voor platte daken, met een garantie van 25 jaar. Het cellenglas geldt als het isolatiemateriaal bij uitstek voor platte daken van industriële gebouwen, scholen, zorginstellingen enz. Men kan kiezen uit vijf gecertificeerde platdaksystemen, stuk voor stuk ‘one-stop-solutions’. PlatDak25 is bijzonder solide, stabiel en gegarandeerd waterdicht. Het behoudt gedurende zijn volledige levensduur zijn initiële thermische prestaties. Het wordt vooral voorgeschreven met de nieuwe FOAMGLAS® T3+ waar de toepassing dit toelaat. Met een lambdawaarde van 0,036 W/mK levert de nieuwe T3+ isolatie voor PlatDak25 een minder dikke dakopbouw. www.foamglas.be

www.argentalu.be

www.jaswig.com

Kabandy beheert bouwkundige informatie

Kabandy – bouwen en verbinden in het Sanskriet – is een start-up actief in het beheer van bouwkundige informatie (Building Information Management of BIM). Centraal staat een intelligente digitale maquette die alle gegevens van het gebouw verzamelt doorheen de hele levenscyclus. De onderneming ontwikkelt daarvoor oplossingen die toelaten de gegevens van de digitale maquette te structureren en hun conformiteit ten opzichte van de eisen van de bouwheer te controleren. Zo kan de bouwheer van deze informatie gebruikmaken bij de exploitatie van zijn eigendom. Aangezien BIM zich niet beperkt tot het informatica-aspect, zet Kabandy een consortium op met verschillende belangrijke actoren in vastgoed, om zo een gezamenlijke aanpak te promoten. www.kabandy.com

Quares Facility Management nu ook actief in de hotelsector

Quares is aangesteld als Technical Facility Manager voor de Belgische hotelportfolio van de Duitse investeringsmaatschappij Union Investment. Momenteel bevat deze portfolio de hotels Motel One (zie foto) en Radisson Blu Royal in Brussel. Als Technical Facility Manager staat Quares in voor het technisch beheer dat tot de verantwoordelijkheid behoort van de eigenaar, alsook voor het controleren van het technisch beheer dat toebehoort aan de uitbater. Aansluitend is het bedrijf verantwoordelijk voor de budgettering van het onderhoud en de daarmee gepaard gaande investeringen, waarbij duurzaamheid en identificatie van kostoptimalisaties een must zijn. www.quares.be

NEWS

Nieuwe IFMA-website moet online community worden

chrik niet: vanaf 3 oktober zit de IFMA-website in een nieuw kleedje. Niet zomaar een esthetische aanpassing aan de laatste modetrends, IFMA maakt van de gelegenheid gebruik om te analyseren waar Facility Managers precies nood aan hebben. De website zal dankzij de vernieuwingen uitgroeien tot een online forum waar ze ervaringen met elkaar kunnen uitwisselen.

Informatie op maat

Op basis van opmerkingen die IFMA ontving van leden, onderzocht de beroepsvereniging hoe de website tot een beter instrument voor Facility Managers kon uitgroeien. Uiteraard betekende dat in de eerste plaats responsiviteit, zodat ook tablets en smartphones zich probleemloos een weg kunnen banen op de website. “Daarnaast mocht het wel wat overzichtelijker”, vertelt directeur Mieke Loncke. “Hoewel de oude pagina’s enorm veel informatie bevatten, was het soms moeilijk om door de bomen het bos te blijven zien. We willen ons blijven profileren als kenniscentrum voor Facility Managers en nog meer content dan voorheen aanleveren, maar dan heel overzichtelijk gestructureerd. De nieuwe website maakt dit perfect mogelijk.” Een belangrijk element daarin is de koppeling met het CRM-systeem. Leden kunnen op basis van hun persoonlijk profiel enkel datgene te zien krijgen, waar ze in geïnteresseerd zijn. “Facility Management is een bijzonder breed domein. Niet iedereen heeft behoefte aan dezelfde informatie om zijn job goed uit te voeren”, verduidelijkt Loncke. “Hoe beter de leden hun profiel aanvullen naar sector, niveau, regio, activiteiten… hoe meer de website op hun leest zal geschoeid zijn. Geen overload meer dus maar op maat

gesneden informatie.” Om nog meer content over wat er actueel leeft onder Facility Managers te verzamelen, zal de website rapporten bundelen en internationaal FM-nieuws berichten. Foto’s, filmpjes en allerhande documenten zullen bovendien eenvoudig te downloaden zijn.

De website moet de rol van IFMA om Facility Managers samen te brengen nog meer in de verf zetten.

Online ervaringen uitwisselen

website onze rol om Facility Managers samen te brengen en te informeren nog beter in de verf zetten. Daarom ook een warme oproep aan iedereen die al lid is om zijn profiel op de website perfect up-todate te brengen. Wij bouwen er een waardige database mee uit en zij krijgen er gerichte informatie over events, opleiding, regelgeving… voor in de plaats. Uiteraard verwelkomen we ook graag feedback over de nieuwe website en suggesties wat er eventueel nog beter zou kunnen”, besluit Loncke.

Een tweede belangrijke vraag, was de mogelijkheid tot meer interactie. Loncke: “Bezoekers en leden kwamen een forum tekort, een plek waar ze online ervaringen konden uitwisselen. Bijvoorbeeld snel even polsen of collega’s al ervaringen hebben met een bepaalde leverancier of hoe andere Facility Managers een specifiek probleem aanpakken. Met de integratie van een online platform kunnen we de vereniging, de leden en het netwerk nu nog meer met elkaar verbinden. Een belangrijke extra functie daarbij is de mogelijkheid om andere leden op te zoeken via de website en zo in directe communicatie te treden.” Ten slotte zorgde IFMA nog voor een overzichtelijke uitleg over de verschillende formules om IFMA-lid of partner te worden en welke meerwaarde dit kan bieden. “IFMA is geen bedrijf, maar een ledenvereniging. Dat vraagt om een andere aanpak. Als de officiële beroepsvereniging willen we met de vernieuwde

(Door Valérie Couplez)

www.ifma.be

01. Vanaf 3 oktober zit de website in een nieuw kleedje. 02. Dankzij een goed ingevuld profiel, krijgt u als lid op maat gesneden informatie. 03. IFMA koos voor een overzichtelijke structuur op elke mediadrager.

Voor info omtrent uw project: www.bozarc.be + Hedendaags design in aluminium + Constructie en plaatsing op maat + Dakbedekking in massief polycarbonaat + Voldoen aan EN 1090-3:2008, DoP & CE, EXC 1 of EXC 2

â&#x2013;ş

+ Regelbare hoogte dankzij gepatenteerd bolgewricht

Het gepatenteerde bolgewricht

NEWS

Winnend team bij FOD Mobiliteit & Vervoer

Toon uw best practice aan de facilitaire wereld! Winnend project FOD Mobiliteit & Vervoer: voor en na

e IFMA-award FM-Project of the Year 2015 ging naar de FOD Mobiliteit & Vervoer. De jury was vooral onder de indruk van de spectaculaire facilitaire kostenbesparing die het projectteam van Mobi4U kon voorleggen. Maar ook ALD Automotive, BNP Paribas Fortis, Euroclear, NAVO en Spadel gooiden hoge ogen met hun project (zie FM-Magazine 1). Is uw project het volgende?

Kent u binnen uw bedrijf een project dat onderbouwd is met de principes van facilitaire dienstverlening, een uitmuntend gebouwenbeheer, spraakmakende omgevingsfactoren die bij wijze van voorbeeld de uitvoering van de dagtaak en de mobiliteit van de medewerkers vergemakkelijken? Dan komt dit project ongetwijfeld in aanmerking voor de verkiezing van het FM-Project of the Year 2017. Of om het met de woorden van Bob Delbecque (presentator tijdens de editie van 2015) te zeggen: “Kom uit uw comfortzone, toon dat u verder durft gaan, niet bang bent om te innoveren en dat ook aan de facilitaire wereld wil tonen!” De genomineerde projecten worden beoordeeld door een professionele vakjury samengesteld uit vertegenwoordigers uit alle deelgebieden van Facility Management. De finalisten worden uitvoerig voorgesteld in de vakpers aan de hand van een reportage in FM-Magazine en via de website van IFMA. De uitreiking vindt plaats op 9 mei 2017. Tijdens de vorige editie kwamen meer dan 300 genodigden uit de facilitaire wereld samen. De ideale gelegenheid om met vakgenoten van gedachten te wisselen! Meer info, reglement en inschrijvingsformulier via: http://www.ifma.be/nl/facility-awards-2017-facilityproject-of-the-year/

Projectfoto’s: Tim Van de velde - Eventfoto’s: Bernard De Keyzer

NEWS

Stad Mechelen en Sociaal Huis maken overstap naar Het Nieuwe werken

e stad Mechelen en het Sociaal Huis Mechelen maken, zoals heel wat bedrijven en overheidsinstanties, de komende drie jaar de overstap naar Het Nieuwe Werken. Plaatsonafhankelijk en taakgericht werken op een daarvoor aangepaste werkplek, of bijvoorbeeld van thuis uit, staan hierbij centraal. Alle diensten van de stad en het Sociaal Huis zullen de komende drie jaar evolueren naar een activiteitsgebonden manier van werken.

Drie pijlers

Het Nieuwe Werken is gebaseerd op drie pijlers: • Bricks: binnen de werkruimte zullen er verschillende plekken ingericht worden, telkens gericht op een andere soort taak of activiteit. Werknemers kiezen zelf in welk soort kantoorruimte ze werken: stille ruimtes, werkruimtes geschikt voor communicatie, babbelboxen (afgeschermde boxen waarin je met verschillende mensen samen kan praten) of overlegruimtes. Ze kiezen de werkplek die het best past bij de taak die ze op dat moment doen. Dat vergt enige organisatie, maar het werkt makkelijker. Ruimtes worden efficiënter gebruikt. • Behaviour: Het Nieuwe Werken betekent een cultuurverandering, waarin het vertrouwen tussen medewerker en leidinggevende centraal staat. Streefdoel is meer resultaatsgericht werken van teams en individuele medewerkers. Het hiërarchische model maakt plaats voor een werkmetho-

de waarbij leidinggevenden coachen. Ze bespreken duidelijk ‘wat’ ze verwachten van medewerkers, maar ‘hoe’ ze iets doen, vullen ze zelf in. Zo voelt iedereen zich verantwoordelijk voor de resultaten. • Bytes: iedereen die in Het Nieuwe Werken stapt, krijgt een laptop en gsm, en er zal overal een goede wifi-verbinding zijn. Zo is iedereen steeds bereikbaar, ook wanneer hij of zij op afstand werkt. De bedoeling is dan ook dat elke medewerker een ‘clean desk’ heeft en zoveel mogelijk digitaal werkt. De komende jaren zet de stad sterk in op het digitaliseren van processen en documenten. Meer flexibiliteit

“Door een specifieke taak op de juiste plek uit te voeren, werk je vaak efficiënter. Verschillende werkplekken zullen aan de verschillende werknoden tegemoetkomen. We geven onze mensen meer vrijheid, wat hun motivatie zal versterken. Bovendien sparen we ruimte uit”, stelt schepen van Personeel Marina De Bie. Naast die flexi-

biliteit, brengt Het Nieuwe Werken ook uitdagingen met zich mee. Marina De Bie: “Leidinggevenden zullen hun medewerkers minder vaak zien, maar moeten hun team efficiënt kunnen blijven managen. De leidinggevenden zullen hiervoor een opleidingstraject volgen dat over meerdere jaren loopt. Goede afspraken en onderling vertrouwen zijn de basis voor Het Nieuwe Werken. Leidinggevenden zullen resultaten duidelijk moeten definiëren, zodat die meetbaar zijn. ” Ook de dienst IT wordt nauw betrokken bij de uitbouw van deze nieuwe manier van werken. “Het Nieuwe Werken impliceert dat nog meer digitaal zal verlopen. Zo worden papierstromen geminimaliseerd. We installeren in alle gebouwen wifi, aanvullend computermateriaal, moderne telefonie… . Zonder de juiste digitale toepassingen en IT-ondersteuning is Het Nieuwe Werken niet mogelijk”, aldus schepen van ICT Stefaan Deleus. Proeftuin

In samenwerking met 17 bedrijven bouwde de stad een proefopstelling van hoe dergelijke werkplekken er kunnen uitzien. In het voormalige kantoor van de ombudsman kunnen stadsmedewerkers tot en met december al eens proeven van de look en feel van het nieuwe concept. Deskundigen geven er een woordje uitleg bij het demomateriaal dat de nieuwste ontwikkelingen op gebied van kantoorinrichting weergeeft. www.sociaalhuismechelen.be www.mechelen.be

Eén centraal FMIS voor optimale serviceverlening “Met het FMIS Ultimo verbeteren wij als facilitaire dienst onze dienstverlening aan de klanten, doordat zij de beschikking krijgen over een centrale portal voor alle facilitaire producten en diensten. In de uitvoering boeken wij winst door efficiënter te werken en beter te anticiperen op klantvragen.” Stijn van de Velde, Domeinverantwoordelijke Facilities, Christelijke Mutualiteit Midden-Vlaanderen

Facility Management

Christelijke Mutualiteit Midden-Vlaanderen heeft als fusieorganisatie van vier ziekenfondsen ervoor gekozen één centraal FMIS in te zetten voor de facilitaire dienstverlening. Hiermee besparen zij kosten, is er een uniforme werkwijze en vindt er eenvoudiger kennisdeling plaats.

FM@WORK

“Het vakgebied moet zichzelf professionaliseren” Wouter Ommeslag – Hoofd Facilitair en Technisch Beheer Odisee

outer Ommeslag (30) studeerde Handelswetenschappen aan EHSAL, later HUB en was er voorzitter van de studentenraad. Ook tijdens zijn master-na-master in General Management op Vlerick Business school bleef hij verbonden aan Studentenvoorzieningen van de HUB. Zijn huidige functie is Hoofd Facilitair en Technisch Beheer bij Odisee, de opvolger van de HUB. We ontmoeten hem op een van de drie vestigingen in Brussel (Warmoesberg): “Wat mijn job zo specifiek maakt, is het publiek waarvoor ik werk. Studenten vinden de infrastructuur belangrijk en het is noodzakelijk om de trends op dat vlak goed op te volgen.”

Wouter Ommeslag keerde in 2009 terug naar de HUB om er aan de slag te gaan als beleidscoördinator van de studentenvoorzieningen. Sinds 2012 is hij verantwoordelijk voor het facilitair beheer van Odisee (toen nog HUB en KAHO Sint-Lieven). Odisee, met maatschappelijke zetel in Brussel, telt momenteel 10.217 studenten over zes campussen: Brussel (met 4 gebouwen), een in Aalst, Dilbeek, Schaarbeek, Gent en Sint-Niklaas. Het FM-team bestaat uit ongeveer 150 medewerkers. Bouw studentenrestaurant

Dat er voor een studentenpubliek wordt gewerkt maakt de job van Wouter Ommeslag bijzonder: “Studenten hechten veel waarde aan de infrastructuur. Zo is het momenteel de trend om samen te

studeren. Om hieraan tegemoet te komen hebben we studieblokken gecreëerd die goed uitgerust zijn op audiovisueel vlak. Een andere trend waarop we inspelen is flexibel studeren, rekening houdend met het divers studentenpubliek. Ik denk aan de leeftijd en etnisch/culturele diversiteit.” Catering is eveneens een belangrijk aandachtspunt in een studentenomgeving. Een van de eerste opdrachten van Wouter Ommeslag betrof in 2010 het projectmanagement van de bouw van het studentenrestaurant in de nieuwe HUB stadscampus, dat begin oktober 2011 werd geopend (capaciteit: ongeveer 500 personen). Wouter Ommeslag: “Onze campussen in Brussel tellen ongeveer 3.000 studenten en er was geen restaurant. De aankoop van een extra gebouw in 2009,

waarbij de satellietcampussen aan het Zuid- en Noordstation werden verlaten, vormde de ideale opportuniteit. Het restaurant, “De Mineen”, situeert zich op niveau -1. Daar er weinig licht is hebben we de ruimte zo gezellig mogelijk ingericht, onder meer aan de hand van verschillende zithoeken, het gebruik van hout en

01. Wouter Ommeslag (Hoofd Facilitair en Technisch Beheer Odisee): “Ik merk dat de opleiding goed samenwerkt met het werkveld. Niettemin pleit ik voor een opwaardering naar masterniveau.” 02. Het restaurant op de campus in Brussel, “De Mineen”, situeert zich op niveau -1. Daar er weinig licht is werd de ruimte zo gezellig mogelijk ingericht, onder meer aan de hand van verschillende zithoeken, het gebruik van hout en aangepaste verlichting.

FM@WORK

aangepaste verlichting. Qua voeding was het voor mij belangrijk om aan een zeer goede prijs gezonde maaltijden aan te bieden. Ik geloof echter niet in het dwingende karakter ervan, in die zin dat we het ons hier in het centrum van Brussel met zijn vele snackbars niet kunnen permitteren om geen friteuse te installeren. Onze voeding is wel calorisch uitgebalanceerd en we voorzien een vegetarisch alternatief. Ongezonde voeding is wat duurder, we moedigen dit met andere woorden niet aan. Het concept slaat aan. Het gebruik van het restaurant neemt nog elk jaar toe.” Nieuw departement facilitair beheer

Wouter Ommeslag is sinds augustus 2012 verantwoordelijk voor het facilitair beheer van Odisee. In dit nieuw departement behartigt hij de facilitaire diensten,

de ‘harde’ studentenvoorzieningen (catering en huisvesting) en planning. In de schoot ervan werd ook een aankoopdienst opgestart die het aankoopproces optimaliseert en de opvolging van de overheidsopdrachten omvat. “De oprichting van een nieuw departement bracht heel wat change management met zich mee. Zo moesten we de medewerkers overtuigen van de implementatie van een FMIS-systeem. Binnenkort starten we met het implementeren van contractmanagement en energiemanagement volgt.”

eren. First line technische support en de onthaalfunctie houden we echter in eigen beheer. Outsourcen betekent trouwens iets aan een gespecialiseerde partij uitbesteden én het nadien opvolgen.”

Inzake outsourcingspolitiek gelooft Wouter Ommeslag niet in het concept van de Integrated Facility Services: “Ik denk niet dat dit de juiste weg is en ben eerder gewonnen voor de best of breed. Elk bedrijf heeft iets in zijn DNA waar je niet omheen kan. Het is inderdaad zo dat ook wij meer en meer naar outsourcen evolu-

“Qua voeding is het voor mij belangrijk om aan een zeer goede prijs gezonde maaltijden aan te bieden, maar ik geloof niet in het dwingende karakter ervan.”

Fusie – Nieuwe naam

HUB en KAHO Sint-Lieven fuseerden in januari 2014. De nieuwe naam, Odisee, was het gevolg van de fusie tussen beide instellingen en de integratie van hun academische opleidingen in de KU Leuven. In

FM@WORK

september 2014 volgde de implementatie van het nieuwe logo en de huisstijl in de verschillende gebouwen. Wouter Ommeslag: “Ik werd geïnspireerd en getriggerd door een YouTube filmpje van een bedrijf dat van vandaag op morgen zou veranderen. We hebben toen zelfs vrijwilligers geronseld om te inventariseren waar het logo allemaal opstond. De nieuwe logo’s werden besteld en op het moment van de onthulling was alles aangepast. Ook de infodagen werden gerestyled opdat ze de corporate identity zoveel mogelijk zouden uitstralen.” Met Odisee werd gekozen voor een naam die de visie, energie en kracht in zich heeft om mensen aan zich te binden en het gedachtegoed van de onderwijsinstelling in te vullen en te versterken. De naam verwijst niet enkel naar een rijke cultuurhistorische erfenis, maar betekent ook een statement naar alle stakeholders. ‘Open staan’, ‘emanciperen’, ‘grenzen verleggen’ en de slagzin ‘Schrijf je eigen verhaal’ staan hierbij centraal. Wouter Ommeslag: “We werken veel rond de letter O, wat zich onder meer vertaalt in ronde tafels en de restyling van de inkomhallen om de studenten een welkom en goed gevoel te geven.” De fusie bracht een verdubbeling van de omvang en meer efficiëntie met zich mee. Een must in tijden waarin het hoger on-

derwijs getroffen wordt door besparingen. Wouter Ommeslag: “Een positief gevolg van de fusie is de schaalgrootte en verdere professionalisering. De keerzijde van de medaille is voor mij de geografische spreiding. Het is een uitdaging om op afstand leiding te geven.” Professionalisering vakgebied

Het beroep van Facility Manager is volgens Wouter Ommeslag onvoldoende gekend. Bovendien heeft Facility Management als vakdomein een achterstand in te halen ten opzichte van ICT: “Men zegt dat FM nog niet genoeg erkend is als strategische managementtool, terwijl ICT dat wel is. Het dient echter gezegd te worden dat ICT groot geworden is in budgettair gunstige tijden. Facility Management moet die achterstand inhalen in moeilijke tijden. We moeten denken in termen van Total Cost of Ownership en duurzaamheid in de breedste zin van het woord. Het vakgebied zal zichzelf moeten professionaliseren om nog meer geloofwaardigheid te creëren. Elke FM-manager moet ambassadeur zijn van zijn vakgebied. We moeten er samen aan werken. IFMA speelt hierin een belangrijke rol. Het is heel belangrijk om zich te engageren binnen een organisatie. Op die manier, onder meer via informele gespreken, bouw je een netwerk uit. Investeren in expertise-deling doe je

03. Op de technologiecampus in Gent werd de cafetaria van een sporthal omgeturnd tot de ‘Rabotaria’, een broodjesbar en cafetaria. 04. Centraal staat de letter O, wat zich onder meer vertaalt in ronde tafels en de restyling van de inkomhallen om de studenten een welkom en goed gevoel te geven. (Foto: nieuwe inkomhal campus Aalst).

door buiten te komen. Zo neem ik geregeld deel aan de activiteiten van Young IFMA. Misschien is het relevant om naar de toekomst ontbijtsessies te organiseren waarop Facility Managers best practices voorstellen.” Hoe het met de opleiding zelf zit? Wouter Ommeslag: “Ik zie dat er veel inspanningen worden gedaan. Er wordt bovendien sterk samengewerkt met het werkveld. Niettemin pleit ik voor een opwaardering naar masterniveau, meer bepaald twee trajecten naast elkaar: dat van professionele bachelor en master. Het voordeel van een masterniveau is dat de opleiding naar een wetenschappelijk niveau wordt gebracht. Ik realiseer me echter maar al te goed dat dit vanuit overheidswege niet evident is en er momenteel nog geen concrete stappen in die richting zijn.” (Door Tilly Baekelandt)

www.odisee.be

REPORTAGE

E-waste en de sleutelfunctie van de Facility Manager

e 50 miljoen stuks e-waste die op jaarbasis worden gegenereerd, vormen de snelst groeiende afvalberg wereldwijd. In onze bedrijven en organisaties is er een enorm potentieel aan e-waste, dat Recupel nog beter onder controle wil krijgen. “De Facility Manager heeft een sleutelfunctie als het over het doordacht omgaan met e-waste gaat. Samenwerken met Recupel is gratis, efficiënt, en levert een besparing van ruimte op”, aldus spokesman Bruno Fierens.

De vzw Recupel zorgt ervoor dat afgedankte elektr(on)ische toestellen op een duurzame en kosten-efficiënte wijze ingezameld en verwerkt worden. In 2001 werd de organisatie opgericht voor en door producenten en invoerders van elektr(on)isch materiaal in België. In 2015 verzamelde en verwerkte België bijna 10kg afgedankt elektr(on)isch materiaal per inwoner, wat ons land een voortrekker maakt op vlak van elektro-recyclage. E-waste snelst groeiende afvalberg

“De grondslag van onze aanpak wat e-waste betreft, is niet anders dan deze voor pakweg glasafval. Glasafval gooi je in de glasbol, en ook e-waste hoort thuis in specifieke recipiënten ”, aldus Bruno Fierens. Ook in onze bedrijven en organisa-

ties is er een enorm potentieel aan e-waste, dat Recupel nog beter onder controle wil krijgen. Volgens Fierens heeft de Facility Manager een sleutelfunctie als het over het doordacht omgaan met e-waste gaat. ”De ideale oplossing zou er in bestaan dat elke Facility Manager het bedrijf of de organisatie in kwestie een Recupel ophaalpunt laat worden. Vanuit onze basisfilosofie zijn we flexibel in functie van het type klant (organisatie, bedrijf, school, overheid…) en het type afval. In functie van de gegenereerde hoeveelheid e-waste kan de klant dan kiezen voor een ‘grote’ boxpallet (slechts 1,2 m² en 2 meter hoog), waarin alle ‘huishoudelijke’ e-waste terechtkomt, of voor verschillende kleinere ophaalboxen voor bijvoorbeeld elektro-toestellen, lampen,…”

“In bedrijven en organisaties is er een enorm potentieel aan e-waste, dat we nog beter onder controle willen krijgen.” - Bruno Fierens, woordvoerder Recupel

Efficiënt en gratis

“Aan de hand van een gesprek met de potentiële klant gaan we na wat de noden van het bedrijf en de organisatie in kwestie zijn, in functie van de schaalgrootte, het aantal medewerkers etc. De voordelen van een partnership met Recupel zijn niet gering: de dienstverlening is gratis, en de boxpallets worden ter plaatse gebracht. Eenmaal gevuld met e-waste, worden ze gratis opgehaald, indien men ons een seintje geeft. Dan komt een van onze transporteurs binnen de 3 dagen langs om deze op te halen. De e-waste wordt vervolgens op een doeltreffende manier gerecycleerd. 90% ervan wordt gerecycleerd tot nieuwe grondstoffen, en dit wordt bijna uitsluitend door Belgische verwerkers gedaan,” aldus Fierens. Voor het laten ophalen van professionele e-waste wordt aangeraden om rechtstreeks contact te nemen met een Recupel erkende Recycler. Ruimtebesparend en duurzaam

Er zijn nog altijd teveel ondernemingen en organisaties die hun e-waste opslaan in een ‘bergruimte’ die speciaal hiervoor dienst doet. “Hier komen dan alle afgedankte PC’s, printers, koffiezetapparaten en dergelijke meer terecht, en in vele gevallen blijven ze daar ook jaren staan… . Ruimte is kostbaar. Met ons samenwerken

REPORTAGE

levert, naast meer efficiëntie die resulteert in tijdswinst, dus ook een besparing van ruimte op. En in tijden waarin Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen bovenaan de agenda staat, is een duurzaam imago voor elk bedrijf of elke organisatie mooi meegenomen. Dat straalt uiteraard ook af op het Facility Management”, aldus Fierens. ‘Opstart checklist’ straks online

Voor de Facility Manager zijn kostenoptimalisatie en rationalisering - om voor de hand liggende redenen - voorname pri-

oriteiten. Vanuit zijn of haar functie wil hij of zij problemen met afval vermijden of, indien ze zich toch stellen, zo efficiënt mogelijk oplossen. “Een samenwerking opstarten start meestal met een concrete vraag vanuit een bedrijf of organisatie, bijvoorbeeld: ‘Hoe pak ik mijn e-waste probleem best aan?’ Eén van onze medewerkers overloopt dan telefonisch reeds een aantal praktische zaken: hoeveel e-waste wordt er gegenereerd? Heeft de organisatie een minimum aan ruimte (vanaf 1,2 m²!) beschikbaar om een boxpallet te plaatsen? etc. Op onze vernieuw-

de website zal het startgedeelte van deze checklist binnenkort zelfs online kunnen worden uitgevoerd. Vervolgens contacteren wij één van onze partners, gevestigd in de regio van de klant, met de vraag om er een lege boxpallet te plaatsen”, verduidelijkt Fierens. De cijfers

Er blijft nog heel wat werk aan de winkel. De op te halen percentages e-waste zijn nog onvoldoende bekend. “Nu verzamelt Recupel 39% van wat er op de markt gebracht wordt. Tegen 2019 zou dit voor België 65% moeten bedragen. Het aantal stakeholders dat bij de e-waste problematiek betrokken is, is ook aanzienlijk. Van de particulieren, over de bedrijven, de diverse overheden, de beroepsorganisaties, de milieuverenigingen, de jeugdverenigingen…”, aldus Fierens. Uit een recente tweejaarlijkse bezitsmeting is gebleken dat een Belgisch gezin gemiddeld 77 elektrische apparaten in huis heeft, waarvan men er 10 nooit gebruikt. In 2015 werden in ons land een kleine 800.000 elektro-toestellen hergebruikt, een mooie illustratie van wat we onder ‘circulaire economie’ verstaan. Door de steeds verdere miniaturisatie zal het aandeel klein elektro blijven stijgen. “Een dergelijke bezitsmeting is belangrijk om markttendensen vroeg op te merken of bevestigd te zien. Zo kunnen we onze strategie aanpassen en zo efficiënt mogelijk te werk gaan. Een soortgelijk onderzoek uitvoeren in de wereld van bedrijven en organisaties is iets waar we binnenkort samen met IFMA de schouders onder zetten.”, besluit Bruno Fierens. (Door Philip Declercq - Foto’s: Recupel)

www.recupel.be

01. De 50 miljoen stuks e-waste die op jaarbasis worden gegenereerd, vormen de snelst groeiende afvalberg wereldwijd. 02. Een boxpallet neemt slechts 1,2 m² in beslag en is 2 meter hoog. 03. “Met ons samenwerken levert de Facility Manager, naast meer efficiëntie en tijdswinst, ook een besparing van ruimte op.”

HOSPITALITY - INTERVIEW

You never get a second chance to make a first impression Vincent Vermeulen (School for Butlers and Hospitality): “De menselijke factor maakt het verschil”

an de inkom hangt discreet het logo van de School for Butlers and Hospitality. Verder doet niets vermoeden dat achter deze muren toekomstige butlers de kneepjes van het vak worden geleerd. Nadat ik heb aangebeld gaan de poorten van een prachtig landgoed, middenin het groen, open. Ik rij op terwijl Vincent Vermeulen (oprichter/directeur School for Butlers and Hospitality) mij tegemoetkomt en welkom heet. Tijdens ons interview met uitzicht op de rustgevende tuin nip ik van mijn met zorg geserveerd drankje met heerlijk koekje. Wanneer ik vertrek word ik vriendelijk uitgezwaaid. Ja, deze dosis gastvrijheid maakt wel degelijk het verschil.

Service en hospitality werden Vincent Vermeulen met de paplepel ingegeven. Zijn overgrootvader werkte vele jaren als privé-kok in dienst van een adellijke familie. Diens zoon zou later een van de eerste echte restaurants aan de kust uitbaten, dat op zijn beurt door zijn zoon werd uitgebouwd tot een hoog aangeschreven hotel-restaurant waar Vincent Vermeulen samen met zijn broer werd grootgebracht. Hij begon in de keuken, werd ober en studeerde aan de hotelschool in Koksijde. Daarna trok hij richting Cannes om er in een sterrenrestaurant te werken als assistent-sommelier. Terug in België breidde hij de zaak van zijn ouders uit met drie feestzalen en een nationale cateringservice. Rond zijn dertigste besloot hij om een droom te verwezenlijken: het hoogst mogelijke niveau in service bereiken. Na zijn butleropleiding in Londen en een pak nationale en internationale praktijkervaring, eveneens als hospitality consultant voor bedrijven, richtte hij in 2013 de School for Butlers and Hospitality op. De school heeft een kantoor in Brussel

en Londen. De opleiding wordt in Brugge (Hertsberge) gegeven op een speciaal daarvoor uitgerust landgoed. Zich onderscheiden

Met zijn recent verschenen boek ‘Wat we kunnen leren van butlers’ wil Vincent Vermeulen in eerste instantie het stereotiepe doorbreken. Wie de butler van vandaag vereenzelvigt met de Britse televisiereeks Downton Abbey heeft het verkeerd voor. Waar men vroeger enkel op het privélandgoed van de baas werkte, gaat men nu onder meer aan de slag op privéjachten en –vliegtuigen of in luxehotels. Omwille van hun uitgebreide takenpakket worden butlers dan ook vaak house-hold managers genoemd die bedreven zijn in de kunst van het multi-tasken. Het boek toont ook aan dat we zowel in het privé- als professionele leven veel kunnen leren van butlers. Vincent Vermeulen: “Men denkt te vaak dat hospitality enkel te maken heeft met faciliteiten. Eerst en vooral moet men goed begrijpen dat hospitality rond service draait en iets

is waarmee men zich kan onderscheiden. Ik denk bijvoorbeeld aan lichaamstaal en het kiezen van de juiste woorden. Elke taak heeft een begin, midden en einde. Neem elke taak onder de loep en kijk wat er kan worden verbeterd, het zogenaamde separate en improve principe. Ik merk echter dat er in veel bedrijven geen budget wordt uitgetrokken voor training van de medewerkers. In Azië zet men veel meer in op human capital. De loonkosten ligger hier weliswaar hoger, maar de investering verdient zich terug.” Training

Er zijn volgens Vincent Vermeulen drie redenen waarom er getraind moet worden. Het gaat over de perceptie van de klant (Hoe ervaart hij de slechte bewegwijzering bijvoorbeeld, of een bierkaartje dat niet proper is?), de keuze van de klant (Waarom zou men voor u kiezen?) en de wens van de klant (Wat wil men?).” Het opleidingsteam van de School for Butlers and Hospitality bestaat uit vijf me-

HOSPITALITY - INTERVIEW

dewerkers met elk hun eigen specialiteit zoals psychologie, etiquette, wijnen, sigaren en luxejachten. Ook bedrijven kunnen er terecht voor een basiscursus hospitality. De trainingen zijn op maat en kunnen starten met een soort mystery visit in het bedrijf, waarbij de pijnpunten in kaart worden gebracht. Vincent Vermeulen: “Vreemd genoeg is het soms de directie zelf die bepaalde zaken in stand houdt of geen weet heeft van zaken die mislopen. Bij een van onze klanten hebben we alle

medewerkers gevraagd om één dag per maand aan de balie te zitten om voeling te krijgen met hospitality. Vervolgens hebben we een training onthaal ontwikkeld. Vaak gaat het over anticiperen, zoals een goede bewegwijzering voorzien zodat men niet verloren loopt. Soms gaat het over heel kleine attenties, zoals een bloemetje in de toiletten, rechtstaan om een bezoeker te begroeten of oogcontact maken als iemand binnenkomt terwijl u op dat ogenblik aan het telefoneren bent.”

“Het is afschuwelijk dat bezoekers zich bij aankomst in sommige bedrijven elektronisch moeten inschrijven.” Onthaal: het pijnpunt

You never get a second chance to make a first impression: het onthaal is van cruciaal belang in een bedrijf, maar in de praktijk vaak een pijnpunt. We denken aan een onnodig lange wachtrij, een onvriendelijke ontvangst, onaangename wachtruimtes en dergelijke meer. Tips/Bedenkingen

Vincent Vermeulen geeft volgende tips en bedenkingen mee: • Het kan handig zijn om een ‘Welkomstboek’ met richtlijnen mee te geven aan nieuwe medewerkers. • Let, al naargelang de perceptie van het product, op de persoonlijke presentatie en kledij van medewerkers. • Het is af te raden dat bezoekers zich bij aankomst in sommige bedrijven elektronisch moeten inschrijven/er geen persoonlijk contact is. De menselijke factor kan nooit evengoed overgebracht worden. • Probeer security discreet te integreren, een agent aan de inkom schrikt vaak af/ doet de perceptie van het product zakken. • Hoe zit de flow van uw gebouw in elkaar? Waar is menselijke interactie nodig? (De balie zit soms achter de hoek.) • Behandel vegetariërs, mensen die thee in plaats van koffie drinken… niet als buitenbeentjes, maar bedien hen eerst. • Maak het rokers aangenaam, stigmatiseer hen niet. • Hospitality is doorspekt van psychologie: door een eenvoudige persoonsanalyse (de guestmatrix) kan er beter gean-

HOSPITALITY - INTERVIEW

ticipeerd worden op iemands noden en wensen. Pas het onthaal aan naargelang de persoon. Denk bijvoorbeeld na over waar de persoon vandaan komt. Heeft men in de file gestaan? • De manier waarop iets wordt gezegd is belangrijk: let hierbij op de intonatie. • Komt u in teveel e-mailverkeer terecht? Bel de persoon in kwestie op om een en ander uit te klaren. • De School for Butlers and Hospitality traint soms ook op zinnen. Wanneer men bijvoorbeeld iets niet weet maakt het een totaal andere indruk indien men zegt

“Goede vraag, maar ik zal er een expert bijhalen”, in plaats van “Ik weet het niet”. • Al gedacht aan het aanstellen van een CHO (Corporate Hospitality Officer)? Deze persoon installeert, ondersteunt en bewaakt hospitality. • Bedrijven schrikken sollicitanten soms af door bijvoorbeeld een spervuur aan vragen los te laten op de sollicitant. We citeren Steve Jobs: “We moeten mensen aantrekken die slimmer zijn dan ons, hen zin doen krijgen om bij ons te werken.” Stel mensen daarom op hun gemak, lees tussen de lijnen.

“Men heeft geen tijd voor iets, maar wel tijd om veel zaken niet goed te doen.” • Veel gesprekken zijn informeel. Voeg aan conversaties iets menselijks toe, bijvoorbeeld “Was het in Gent ook zo’n mooi weer?” • In ziekenhuizen kan de manier waarop het personeel mensen ontvangt, met een glimlach, het verschil maken. • Er moet een revolutie plaatsvinden op het vlak van wachtzalen in ziekenhuizen. Fris de wachtzaal op, maak het er aangenaam om wachten (geen gedateerde maar recente inspirerende lectuur, comfortabel meubilair zoals een gezellige zetel, geen grote klok waarbij de tijd langzaam voorbij tikt, een aangenaam muziekje…) • Het belang van kindervriendelijkheid: is de infrastructuur voorzien op het verversen van een baby? Meer tips die ook in uw bedrijf het verschil kunnen maken vindt u onderstaand boek, maar zullen ook verschijnen in het Hospitality rapport dat IFMA op 22 november tijdens het Hospitality event voorstelt. (Door Tilly Baekelandt)

www.schoolforbutlers.com Vincent Vermeulen (oprichter/directeur School for Butlers and Hospitality): “In veel bedrijven wordt er geen budget uitgetrokken voor hospitality. Men traint zijn medewerkers niet, terwijl de investering zich wel degelijk terugverdient.”

‘Wat we kunnen leren van butlers’ Vincent Vermeulen bundelde zijn jarenlange ervaring in het boek ‘Wat we kunnen leren van butlers’, dit jaar uitgegeven bij Borgerhoff & Lamberigts nv. Doorheen zes hoofdstukken doorspekt met tips vertelt hij zijn levensverhaal, de geschiedenis van de butler en geeft hij ‘lessen voor het leven’ mee. Het boek focust in twee afzonderlijke hoofdstukken op het professionele leven en het privéleven. Er wordt afgesloten met een manifest voor service. Een must voor de Facility Manager die hospitality hoog in het vaandel voert. ISBN: 9789089315984, 189 pagina’s

HOSPITALITY - RONDETAFEL

Persoonlijk contact blijft de basis van gastvrijheid

en onvriendelijke ontvangst aan het onthaal, slechte bewegwijzering, onaangename wachtruimtes … . Het zijn maar enkele van de mogelijke ergernissen die klanten kunnen voelen nog voor ze goed en wel op hun afspraak zijn. Maar dat geldt evenzeer voor interne medewerkers. Hoewel iedereen wel lijkt te weten wat het belang is van een aangename ontvangst, gaat men nog te weinig over tot concrete investeringen. IFMA onderzocht samen met Corporate Partner Securitas hoe het gesteld is met de algemene ontvangstbeleving in België en legt de belangrijkste pijnpunten bloot. Samen met Vincent Vermeulen van de School for Butlers and Hospitality en Facility Managers uit diverse sectoren koppelde het in een rondetafelgesprek de cijfers aan de praktijk.

Geen moeilijke klanten

Aan de hand van een online enquête peilde IFMA naar hoe Facility Managers de gastvrijheid van Belgische bedrijven beoordelen. Op basis van de antwoorden die de organisatie reeds ontving, polste het tijdens een rondetafelgesprek hoe Facility Managers dit in de praktijk beleven en waar ze oplossingen voor pijnpunten zien. De deelnemers aan het rondetafelgesprek kwamen uit verschillende sectoren om een evenwichtig beeld te schetsen: Hilde Ballegeer (directeur-manager Dienst Publiekszaken voor Stad Gent), Peggy Goetgeluck (adviseur bij Dienst Publiekszaken Stad Gent), Sangara Klespis (bestuurslid IFMA Belgium), Caroline Saeremans (business unit manager van Receptel), Claudia Struyf (operations manager bij Facilicom), Ann Troch (Facility Manager voor Jacobs Douwe Egberts), Henk Vincent (directeur Facilitaire Diensten en Masterplan van AZ Alma) en Doris Vispoel (Facilities Officer bij EY). Mieke Loncke (directeur IFMA) begeleidde het gesprek. Vincent Vermeulen, die aan het hoofd staat van The School for Butlers and Hospitality, waar het gesprek

plaatsvond, trad op als moderator. “Gastvrijheid is het sleutelwoord in mijn sector. Ik sta in voor de opleiding en plaatsing van butlers, maar verzorg ook specifiek hospitality trainingen. Gastvrijheid hoeft niet moeilijk te zijn, het is een kwestie van mentaliteit en herhaling, heel veel herhaling. Moeilijke klanten bestaan niet, enkel uitdagende”, vertelt Vermeulen met een knipoog.

Vincent Vermeulen trad op als moderator: “Gastvrijheid hoeft niet moeilijk te zijn, het is een kwestie van mentaliteit en herhaling, heel veel herhaling.”

Lage verwachtingen

Over het algemeen scoren de Belgische bedrijven goed op het vlak van gastvrijheid. Het gros van de 104 deelnemers aan de enquête plakte er een score van 6 (23), 7 (37) of 8 (25) op. Hun laatste bezoek beoordeelden ze zelfs nog een stukje hoger: met 7 (33), 8 (38) en 9 (12) als de topresultaten. Toch is hoog van de toren blazen allerminst op zijn plaats. De ver-

Caroline Saeremans: “Een gastvrij onthaal gaat verder dan de receptie alleen. Ook je andere medewerkers moeten partners of bezoekers een welkom gevoel leren geven.”

Ann Troch: “Door oogcontact te maken kan je iemand die zich verloren voelt al op het gemak stellen.”

HOSPITALITY - RONDETAFEL

wachtingen omtrent gastvrijheid schijnen vandaag niet al te hoog, omdat men er geen idee van lijkt te hebben waar de lat precies mag liggen. Bezoekers, of het nu klanten, partners of interne medewerkers zijn, lijken als het ware al vrede te nemen met correcte informatie en een vriendelijke glimlach bij het binnenkomen. Gastvrijheid zou daarentegen veel meer kunnen en moeten behelzen. Het draait om drie sleutelwoorden: respect voor je klanten maar ook voor je medewerkers, de discipline om een constante kwaliteit te garanderen en communicatie in de brede zin van het woord (oogcontact, lichaamstaal …), zeker wanneer er iets niet naar wens loopt. Volgens de geïnterviewden dragen een vriendelijke gastheer/gastvrouw, parkeergelegenheid, een persoonlijke benadering en een juiste bewegwijzering het meeste toe aan een gastvrij gevoel. De grootste ergernissen hebben te maken met onbeleefdheid, het gevoel krijgen dat men aan zijn lot overgelaten is of dat de gastheer/gastvrouw het te druk heeft met andere bezigheden. Stuk voor stuk elementen waar een grote consensus over bestond aan tafel en in de enquête. De pijnpunten zijn eigenlijk voldoende gekend, nu is het tijd voor de bedrijven om over te gaan tot actie. Ook al blijft hospitality verzoenen met budgetten een grote uitdaging, het zal een noodzakelijke investering blijken om het verschil te maken. Focus op kerntaak

Een eerste mogelijke oplossing is de terugkeer naar een onthaalmedewerker die zich helemaal mag concentreren op het ontvangen van klanten en er geen steeds groter wordend takenpakket bijkrijgt om ‘dode’ momenten te vullen. De focus moet kunnen liggen op hospitality, dat creëren van een persoonlijk contact met de bezoeker moet de kerntaak zijn. Heel wat bedrijven onderschrijven reeds het verschil dat een gastvrije ontvangst kan maken en keren terug naar deze situatie, die vroeger de norm was. Maar laten we ze dan geen receptioniste noemen. Het woord roept negatieve associaties op. Het bemannen van een receptie of een balie is evenzeer vakmanschap. Elke klant is bij

Doris Vispoel: “Hospitality draait niet alleen om klanten en partners maar ook om de eigen medewerkers.”

Henk Vincent: “De receptie is het visitekaartje van een ziekenhuis.”

wijze van spreken anders en zal op een andere manier benaderd moeten worden. Het verschil zit niet alleen in de persoonlijkheid, iemand die ergens voor de eerste keer komt reageert ook anders dan een habitué die er wekelijks komt vergaderen. Oogcontact is dan belangrijk om als onthaalmedewerker te kunnen anticiperen op zijn noden. Maar het is geen evidentie. Dat wordt soms vergeten, waarbij medewerkers op overschot in andere diensten in dit keurslijf gedwongen worden. Of er is geen budget meer over om de medewerkers aan het onthaal voldoende ondersteuning te bieden. Doodzonde volgens de aanwezigen, want de receptie kan net het visitekaartje van een bedrijf of organisatie zijn. Wat dan het perfecte profiel van een gastvrije onthaalmedewerker is? In België zet meertaligheid nog steeds de toon. Verder is er een voorkeur voor een representatief uiterlijk. Representatief heeft echter niks te maken met schoonheidsidealen, maar alles met het uitstralen van de waarden van het bedrijf. Een uniform (of gewoon de kleuren van het bedrijf of de organisatie) staat bijvoorbeeld voor professionalisme en herkenbaarheid, maar zal misschien niet in elke bedrijfscultuur passen. Medewerkers staan er in eerste instantie misschien zelf weigerachtig tegenover maar ervaren het erna vaak als iets leuks dat bovendien tijden kostenbesparend is. De leeftijd kan variëren, al kan dit een uitstekende plek zijn voor 50+’ers, zeker in het kader van het debat rond langer werken. Met hun ervaring, zowel in het bedrijf als het leven, stralen ze een rust uit die bezoekers meteen op

Claudia Struyf: “Een uniform staat voor professionalisme en herkenbaarheid.”

hun gemak stelt. Bovendien nemen ze hun taak ook ontzettend ter harte. Nieuwe technologie omarmen

Hoe de balie of receptie er dan precies moet uitzien, daar lijkt men in de enquête alvast niet van wakker te liggen. Zolang er maar koffie en wifi is. Dit speelt vooral een rol wanneer de wachttijden oplopen. Met een internetverbinding kan men alvast zijn mail beantwoorden, zodat toch niet alle tijd verloren is. Maar de eigenlijke inrichting moet vooral in overeenstemming zijn met de waarden en de klanten van het bedrijf. Een hippe ontvangstruimte

HOSPITALITY - RONDETAFEL

met hightechsnufjes zal bijvoorbeeld bij oudere zakenmensen geen groter gevoel van gastvrijheid opwekken. Toch mogen bedrijven zeker geen schrik hebben om nieuwe technieken te introduceren. Bezoekers die voor hun afspraak automatisch een e-mail krijgen met daarin een volledige bewegwijzering van het moment dat ze vertrekken tot ze in het juiste kantoor zijn. Het neemt meteen heel wat stressmomenten weg, als men volledig geïnformeerd is over het traject. Digitalisering biedt bijzonder veel mogelijkheden om een extra ondersteuning aan klanten te bieden. Het kan snijden in de kosten, de efficiëntie verhogen en zorgen dat alle informatie niet alleen correct binnenkomt maar ook nog voor andere doeleinden gebruikt kan worden. Maar net omdat er vandaag zoveel met de computer kan, wordt de menselijke toets des te belangrijker. Zeker wanneer er iets fout loopt, willen bezoekers of klanten niet tegen een paal of een kastje praten, maar willen ze iemand van vlees en bloed om hun probleem aan uit te leggen. Oogcontact en lichaamstaal maken immers het verschil in

gastvrijheid. Ze zorgen voor aandacht en erkenning en helpen anticiperen op wat de klant nodig heeft. Want iedereen is verschillend. Een één-op-één oplossing voor elke klant bestaat sowieso niet. Met technologie kunnen we gastvrijheid weliswaar heruitvinden, maar dan moeten we vooral weer leren ‘praten’ met elkaar. (Door Valérie Couplez)

Dank aan de deelnemers voor hun input: Hilde Ballegeer (directeur-manager Dienst Publiekszaken voor Stad Gent), Peggy Goetgeluck (adviseur bij Dienst Publiekszaken Stad Gent), Sangara Klespis (board member IFMA Belgium), Caroline Saeremans (business unit manager van Receptel), Claudia Struyf (operations manager bij Facilicom), Ann Troch (Facility Manager voor Jacobs Douwe Egberts), Henk Vincent (directeur Facilitaire Diensten en Masterplan van AZ Alma) en Doris Vispoel (Facilities Officer bij EY).

Peggy Goetgeluck: “Respect, discipline en anticiperen zijn belangrijke aandachtspunten in hospitality.”

Hilde Ballegeer: “Uit mijn ervaring blijken 50+’ers heel goede baliemedewerkers omdat ze hun taak ontzettend ter harte nemen.”

Hospitality Event Op 22 november stelt IFMA het hospitality rapport met de resultaten van de enquête over ontvangstbeleving en de conclusies van het rondetafelgesprek graag uitgebreid en persoonlijk aan u voor tijdens het Hospitality Event. Dit zal plaatsvinden vanaf 16 u. in de gebouwen van PricewaterhouseCoopers te Brussel. U zal er niet alleen te weten komen hoe goed Belgische bedrijven scoren inzake gastvrijheid maar ook de vergelijking kunnen maken met een soortgelijk onderzoek bij de Nederlandse collega’s. PWC zal er ook zijn eigen visie op klantvriendelijkheid duiden. Voor Facility Managers die lid zijn van IFMA of Young IFMA is de toegang tot dit event gratis. Meer informatie en inschrijving via: © Securitas

www.ifma.be

Renovatie van een ruimte die continu in gebruik is? DÃ© oplossing: Sigan droge verlijmingssystemen van UZIN.

Duurzame kunststof producten voor de optimalisatie van uw infrastructuur, logistiek, voorraad- en afvalbeheer.

STORAGE

LOGISTICS

FOOD

WASTE

FACILITY

UZIN. MASTER OF THE FLOOR. PLASTI-BAC, Vijverhoek 51, 8520 Kuurne T: 056 36 31 20 - Fax: 056 35 88 47

Contacteer ons voor meer informatie: info@unipro.be | 09/222.58.48

info@plastibac.eu Follow us on Facebook

Advertentie FM Magazine 03.2016 lang V2.indd 1

Solide partner van alle facilitaire diensten

3/1/2016 8:50:54 AM 16.021 Pub FM Magazine 16 Plastibac Kuurne.indd 1

8/03/2016 14:45:25

CWS Paradise Roestvrij Staal

Paradise Dry Slim

Paradise Paper Slim

Paradise Foam Slim

Paradise Superroll

Paradise DUO

Afvalbak

Handdoekautomaat voor katoenen rollen

Servetautomaat

Verdeler voor zeepschuim of zeepcrème

Toiletpapierautomaat met jumbo-rol of 4-rols carroussel

Toilepapierdispenser voor 2 rollen

Stijlvol klapdeksel in optie verkrijgbaar

Voor het volledige RVS-gamma, neem gerust een kijkje op www.cws-boco.be

V.U.: Gino Verbelen - 03-2015. Red Spot.

Staalharde condities tegen een zacht prijsje

ADV-168*125-RVS-V3.indd 1

6/03/15 13:25

Ook op zoek naar facilitaire expertise?

Facilicom zou u graag helpen. We willen niet vóór u werken maar mét u. Een proactieve aanpak en een brede waaier van diensten kunnen uw bedrijf ondersteunen. Het is onze missie uw klantenreis zo vlot mogelijk te laten verlopen. Wij bieden u graag ons advies en onze expertise aan. Bent u geïnteresseerd? U vindt meer informatie op www.facilicom.be of u kan ons bellen op 03 224 38 00. FM Magazine_NL 2016.indd 1

29/08/16 13:42

HOSPITALITY - FMJ

Meer dan een werkplaats: Een 3D-werkplaats

epalen wat een werkplaats kan veranderen van een plaats ‘waar gewerkt wordt’ in een plaats ‘waar een organisatie zijn kennis, bereik en expertise kan uitbreiden’, begint bij zorgvuldig nadenken over welke kwaliteiten de belangrijkste hulpmiddelen van de organisatie – de werknemers – zullen ondersteunen. Bij elke oefening inzake programmeren of strategisch plannen, is het belangrijk dat we zowel de kwantitatieve als de kwalitatieve behoeften van een project evalueren. Het doel is om een omgeving te creëren die efficiënte, flexibele en gezamenlijke werkplaatsen biedt voor de werknemers. Er komt echter veel kijken bij het ontwikkelen van aantrekkelijke en inspirerende werkplaatsen die de gebruikerservaring bevorderen.

Het aantal kantoren en de grootte ervan tegenover werkstations en vergaderzalen zijn enkele voorbeelden van de kwantitatieve data die aan de basis liggen van oefeningen in strategisch plannen. Die data zijn ook van essentieel belang om een efficiënte werkplaats te ontwerpen. Het aantal mensen en ruimtes in de oefening kan worden voorgesteld als aan tweedimensionaal aspect, want de verzamelde data informeren het project vanuit een vlak perspectief. Wanneer we de meer immateriële kwaliteiten van een werkomgeving verkennen, is het van uiterst belang dat we nadenken over welke elementen dynamische en uitnodigende plaatsen creëren die de ruimte als een driedimensionale ervaring weergeven. De 3D-plaats houdt rekening met voorzieningen en ontspanningsmiddelen binnen en buiten de grenzen van het grondplan. We moeten bespreken hoe we op het werk moeten raken, welke voorzieningen er zijn en welke andere kwalitatieve aspecten er zijn. Dit alles creëert de ‘kantoorervaring’ en draagt bij tot de tevredenheid van de werknemers, het aantrekken van nieuwe krachten en het behouden van het personeel. Hierna worden een aantal aspecten opgesomd die verder reiken dan de fysieke

accommodaties en die het succes van de werkplaats opdrijven. Verplaatsing en aankomst Op het werk raken is al de helft van het plezier

Wanneer men van plan is om de werkplaats te veranderen, moeten organisaties eraan denken om zich te vestigen op een plaats waar de meeste van hun werknemers vandaan komen. Ze moeten ook rekening houden met de reistijd en de routes naar het werk van de werknemers. Bedrijven mogen er niet van uitgaan dat werknemers enkel en alleen met de auto komen. Ze moeten ook rekening houden met fietsroutes, openbaar vervoer en zelfs wandelroutes vanuit buurten in de omgeving. We moeten zeker ook nadenken over de toegankelijkheid van het werkterrein en het gebouw. Stel de volgende vragen: Is het pad naar het terrein of het gebouw veilig, goed verlicht en proper? Is er voldoende plaats tussen auto’s op de weg en de hoofdingang en is die ingang uitnodigend en beschut tegen alle weersomstandigheden? Bij campussen of omgevingen met meerdere huurders moet men zeker ook rekening houden met de weg van de garage, oprijlaan of voetpad naar de hoofd-

ingang. Dit vanuit zowel het oogpunt van bezoekers als de werknemers, want dit heeft een invloed op de eerste indruk. Uitzicht en groene omgevingen Een kamer met een uitzicht

Het werd al lang geleden bewezen dat natuurlijk licht bevorderlijk is voor zowel de lichamelijke als de mentale gezondheid van werknemers die binnen werken. Blootstelling aan de zon bevordert de productiviteit en onderzoek heeft aangetoond dat personeel met toegang tot natuurlijk licht minder ziektedagen neemt. Ontwerpers van gebouwen maken gebruik van concepten die natuurlijk licht diep binnenbrengen, zoals bijvoorbeeld buitenbeglazing. De uitdaging is om gebruikers de voordelen van blootstelling aan daglicht te laten erkennen. Een fantastisch uitzicht is bijzonder belangrijk voor de gebruikers om het belang van het zonlicht en het natuurschoon buiten de werkplaats te erkennen en er voordeel uit te willen halen. Een uitzicht zorgt voor minder druk op de ogen, want ze focussen op verschillende dingen. En meer perspectieven kunnen voordelig zijn voor creatief denken en het genereren van ideeën in de hersenen. Natuur is niet altijd beschikbaar op elke locatie, maar er zijn andere dingen die

HOSPITALITY - FMJ

buiten het gebouw kunnen beschouwd worden als groen. In dichtbebouwde gebieden als stedelijke zakenwijken en voorstedelijke campussen moet men ook denken aan groene gebieden in het gebouw of op de campus zelf, of in de omgeving ervan. Parken, wandelpaden of groene dakterrassen kunnen een verandering van omgeving betekenen voor werknemers die een pauze willen nemen, de batterijen opnieuw willen opladen, aan sport willen doen of gewoon wat variatie zoeken in de omgeving om creatiever te worden. Beschikbare voorzieningen Afwisseling

De meest voorkomende voorzieningen volgens IFMA’s Workplace Amenities Strategies Research Report #36 omvatten pauzeruimtes, ruimtes voor meerdere doeleinden, plaatselijke fitnessruimtes en cafetaria’s en zitkamers. Volgens een opiniepeiling over de gebruiksfrequentie van die ruimtes, worden pauzeruimtes het vaakst gebruikt, en 93% van de ondervraagden beschikt over een pauzeruimte op het werk. Hoewel dit soort ruimtes vaak voorkomen in kantoren, kunnen organisaties profiteren van hun locatie om voor hun werknemers andere voordelen te voorzien binnen het gebouw of in de omgeving van het gebouw. Het gaat niet alleen over de typische plaatsen om te lunchen of te sporten, maar ook over andere diensten, zoals kinderopvang, stomerijen, professionele zorgverleners en medische zorgverleners. Die diensten zijn handig en kunnen een positieve invloed hebben op de werk-privébalans van de werknemers. De komst van ontwikkelingen voor gemengd gebruik biedt kleine en grote organisaties de mogelijkheid om een werkplaats met een aangename ligging te voorzien. Veel verschillende voorzieningen ondersteunen de hedendaagse werkbevolking die steeds minder tijd heeft. Kwalitatieve aspecten van een werkplaats

Een ruimte is een functionele omgeving die voldoet aan de behoeften van de gebruikers. Er zijn elementen van een strategische planningsoefening die de zachtere kant van een voltooide werkplaats bepalen en

de projectdoelen bevorderen: aantrekkelijkheid voor verschillende leeftijdsgroepen, visuele kunst, uitdrukking van cultuur en merknaam, gebruikerspersonalisatie, initiatieven voor gezondheid en welzijn, en sociale interactie voor het personeel. Wanneer deze elementen al vroeg deel uitmaken van het plan, dan is het resultaat een robuuste ontwikkeling van de kwalitatieve aspecten van een werkplaats. Aantrekkingskracht voor meerdere generaties

Als we bezig zijn met trends inzake de werkplaats, moeten we zeker rekening houden met hoe de werkomgeving aan de behoeften van de verschillende leeftijdsgroepen voldoet. De beroepsbevolking van de VS bestaat momenteel uit erg verschillende leeftijdsgroepen: van babyboomers, die blijven werken tot na hun 65e, tot millennials, die net op de arbeidsmarkt zijn verschenen. Een werkomgeving moet aan jong en oud zijn aangepast. Meubelstukken en uitrusting die comfortabel en toegankelijk zijn en tegelijkertijd ook persoonlijk kunnen worden afgesteld, zullen bij alle leeftijdsgroepen in de smaak vallen.

Onderzoek heeft aangetoond dat personeel met toegang tot natuurlijk licht minder ziektedagen neemt. Visuele kunst

Of het nu een collectie is uit een museum of het werk van een intern talent, kunst draagt bij aan de schoonheid van een omgeving. Kunst biedt een visuele interesse en houdt de toeschouwers bezig. Het kan ook diversiteit versterken, kan de bedrijfscultuur of -merknaam uitbreiden, of er informatie over geven, maar het kan ook gewoon lokale/regionale thema’s behandelen. Cultuur en merknaam

De integratie van de cultuur en merknaam van de organisatie in de werkomgeving herinnert de werknemers aan de kernwaarden van het bedrijf en hoe die waarden wijd en zijd worden bekendgemaakt.

Het op één lijn brengen van de materiële omgeving en de missie en waarden van het bedrijf kan inspiratie opwekken en het samenhorigheidsgevoel bevorderen. De merknaam is het visuele richtsnoer van de bedrijfsmissie- en cultuur. De associatie van de merknaam en de bedrijfscultuur moet krachtig zijn en moet worden tentoongespreid. Persoonlijk karakter van de werknemer

Met de komst van mobiele technologieën en werkstijlen die mensen toelaten op elke plaats te werken, wordt de menselijke behoefte aan een identiteit binnen de organisatie bijzonder belangrijk. Mensen willen van nature hun stempel drukken op een plaats en dit kan in vele vormen. Het personaliseren van een kantoor of een werkplek is eenvoudig in een traditionele werkplaats. In werkplaatsen waar niet iedereen een vaste plaats heeft moet men unieke manieren bedenken waarop de werknemers hun persoonlijke stempel kunnen drukken binnen de organisatie. Een aantal voorbeelden hiervan zijn interactieve displays, fotomuren voor de werknemers en digitale directory’s. Welzijns- en duurzaamheidsprogramma’s

Een groot deel van de gedachtewisseling over duurzame en gezonde omgevingen wordt beïnvloed in de plannings- en constructiefases van een project. De focus op welzijns- en duurzaamheidsprogramma’s gaat over het ondersteunen van het menselijk vermogen van een organisatie en de mentale en lichamelijke gezondheid van het individu door gezonde activiteiten te voorzien die deel uitmaken van de werkdag. Een behoorlijk aantal grote organisaties of gebouwen met meerder huurders voorzien fitnessruimtes of groepsprogramma’s voor lichaamsbeweging – tijdens en na de werkuren – voor de werknemers. Hiervoor moeten de gebruikers niets of weinig betalen. Maar ook zonder fitnessruimtes kunnen doorheen de werkdag dingen worden gedaan om de gezondheid van de werknemers te bevorderen. Hierbij een aantal voorbeelden uit een welzijnsprogramma, bevorderlijk voor een gezonde werkomgeving: denk na over mogelijkheden om de wandelafstanden

HOSPITALITY - FMJ

binnen het kantoor te vergroten, moedig de werknemers aan om de trap te nemen in plaats van de lift, voorzie meubilair dat kan worden afgesteld voor verschillende houdingen en plaats levende planten in het kantoor.

De 3D-plaats houdt rekening met voorzieningen en ontspanningsmiddelen binnen en buiten de grenzen van het grondplan. Sociaal contact aanmoedigen

Werkplaatsen doen van nature relaties ontstaan die kunnen bijdragen aan de werknemerstevredenheid en de bedrijfsbetrokkenheid. Sociale interactie een plaats geven in de werkdag vereist zorgzame planning. Verschillende ruimtes – van persoonlijke zitkamers voor een klein aantal doeleinden tot grote cafés waar meerdere groepen of een grote groep kunnen bijeenkomen – bieden uitstekende mogelijkheden voor sociaal contact. Deze ruimtes moeten uniek afgewerkt en bemeubeld worden, zodat ze verschillend zijn van plaatsen die gericht zijn op werk en zo conversatie en ontspanning bevorderen. Locaties waar spontaan gesprekken kunnen worden aangeknoopt, zoals plaatsen waar veel werknemers langskomen, moeten worden uitgezocht en worden erkend als sociale zones. Projectaanpak Starten en tot een goed einde brengen

Wanneer een strategisch planningsproject van start gaat, moeten in samenspraak met de leiders van het project eerst de doelen worden bepaald. Maar het project wordt op een hoger plan gebracht als het proces plaatsmaakt voor nieuwe ideeën. Het is belangrijk voor de organisaties dat ze een eerlijke evaluatie van hun huidige werkplaats maken. Dit om te ontdekken wat werkt, wat beter kan en wat er ontbreekt. De belanghebbenden bij elke stap betrekken om nieuwe ideeën te verkennen is ook van uiterst belang om bepaalde visies en gewoontes binnen het bedrijf volledig

te begrijpen. Enquêtes en interviews met het personeel moeten voor een open gesprek zorgen over problemen en gewoontes, maar ze creëren ook vertrouwen bij de werknemers en bezorgen een sterk inzicht in de dagdagelijks werking van het kantoor. Naast het betrekken van het personeel, is het misschien ook een goed idee om te onderzoeken hoe ruimtes worden gebruikt. Dat onderzoek kan de voorstellingen van de werknemers bevestigen of tegenspreken, kan de ondoelmatigheden van de huidige werkomgeving naar voor brengen of onevenwichtigheden in het ruimtegebruik aan het licht brengen. Bij het transformeren van een ruimte in een plaats die door alle betrokkenen wordt geapprecieerd, is het belangrijk dat we beseffen dat verandering zal samengaan met onzekerheid. Dit kan negatief gedrag doen ontstaan bij de werknemers. Het is dus nodig een communicatieplan op te stellen en dat de leiders ervoor zorgen dat iedereen uitgelaten is over de verandering. Om de overgang naar de nieuwe werkplaats geslaagd te doen verlopen, moeten IT, HR en de verantwoordelijke(n) voor vastgoed/Facility Management actief samenwerken. Ze moeten voor alle aspecten van het project op een doeltreffende manier hun doelen en strategieën delen, en op die manier negativisme vermijden.

Vaak worden de kwalitatieve eigenschappen van een nieuwe werkplaats unaniem aanvaard en dat zorgt ervoor dat degenen die ongerust zijn over de veranderingen, in verband met andere aspecten van de werkplaats tot bedaren komen. Definitie uitbreiden

De moderne wereld heeft de functies in en rond het kantoor tot ver buiten de traditionele modellen geduwd. Om een aantrekkelijke en nuttige plaats te kunnen zijn, moet de definitie van de werkomgeving uitgebreid worden. Er moet plaats zijn voor ruimtes, instrumenten en andere hulpmiddelen die een positieve invloed hebben op de werk-privébalans en het sociaal contact. Beide elementen zijn noodzakelijk voor de geïnformeerde en dynamische werknemer. De keuzes die worden gemaakt in de fases van strategische plannen en programmering zullen er samen met een veelomvattende aanpak voor zorgen dat nieuwe of vernieuwde werkomgevingen inspirerend en aantrekkelijk zijn voor de gebruikers. (Door Juliè Gauthier)

Dit artikel verscheen oorspronkelijk in FMJ, het officiële magazine van International Facility Management Association (www.ifma. org/fmj), en werd opnieuw gepubliceerd met toestemming.

PROJECT

Gunstig klimaat voor isoleren van het dak

en dak beschermt een gebouw tegen de grillen van de natuur. Het neemt daarom een belangrijke functie in op het vlak van de isolatie. Momenteel geldt er in Vlaanderen een verhoogde investeringsaftrek voor energiebesparende maatregelen. Een uitgelezen moment om het dak aan een grondige inspectie te onderwerpen en te kijken waar verbeteringen en dus besparingen mogelijk zijn.

Verhoogde investeringsaftrek van 13,5%

Bedrijven die bij de oprichting of de uitbreiding van hun activiteiten investeren, kunnen onder bepaalde voorwaarden een investeringsaftrek krijgen. Dit is een fiscaal voordeel waarbij men een bepaald percentage van de aanschaffings- of beleggingswaarde van die investering mag aftrekken van de belastbare winst. Momenteel geldt er een verhoogde investeringsaftrek van 13,5% voor bepaalde energiebesparende maatregelen zoals dakisolatie. Ook het standaardtarief ging de hoogte in van 4% naar 8% en bovendien gelden er subsidies voor het plaatsen van een groen dak. Met andere woorden, nu is het uitgelezen moment om in detail te bekijken wat er voor het dak mogelijk is. Strikt opvolgen afspraken

In Residentie Dennehof in Kessel-Lo vonden ze de tijd rijp voor een opfrissing van het dak. Voor particuliere woningen en huurwoningen die voor 1 januari 2006 op het elektriciteitsnet aangesloten zijn, geldt immers de verplichting om tegen 2020 te beschikken over een geïsoleerd dak. Als minimumnorm wordt een R-waarde voor dakisolatie van 0,75 m² K/W. Wan-

neer dit niet in orde gebracht wordt, kan dit in het ergste geval zelfs leiden tot een ongeschiktverklaring van de woning vanaf 2020. Key-Tel, dat de rol van syndicus van het gebouw voor zich neemt, schreef daarom verschillende specialisten aan voor een offerte om te zorgen voor een afdoende isolatie, het afzuigen van de bestaande grindballast, de verwijdering van oude dakranden en de plaatsing van elektrisch opengaande lichtkoepels. Limburgse Industriële en Particuliere Dakwerken (LID) kreeg de opdracht. Het had dat naast een gunstige prijs onder meer te danken aan zijn ruimte ervaring (meer dan 35 jaar) in tal van sectoren, zelfs in de chemische industrie en de energiesector waar strikte veiligheidsvoorschriften gelden. Bovendien had Key-Tel uit eerdere projecten al geleerd dat LID zich strikt houdt aan de vooropgestelde afspraken en vooral timing. Ze waren met andere woorden verzekerd van niet alleen de economisch en technisch juiste oplossing, maar ook de gemoedsrust dat alles correct zou worden afgehandeld. 795 m² dak vernieuwd

Zaakvoerder van LID Bart Ceustermans legt uit wat de opdracht precies inhield.

“Dakbedekking had vroeger nog niet de kwaliteit die het vandaag haalt. Als je voor goede kwaliteit kiest, zijn nieuwe materialen nu perfect uv-bestendig. Vroeger niet, dan werd er vaak grind gebruikt als een extra natuurlijke bescherming tegen veroudering. Dat houdt echter altijd het gevaar in dat er zich na verloop van tijd planten in nestelen. Wanneer de wortels zich een weg naar beneden banen kunnen ze de waterdichtheid in het gedrang brengen. Het WTCB schrijft daarom voor platte daken voor dat er minstens tweemaal per jaar een stand van zaken wordt opgenomen. Hier was de toestand van het dak nog voldoende. Het gunstige investeringsklimaat en de komst van strengere wetgeving vormden de belangrijkste drijfveren om het dak te vernieuwen. Het ging over een totaaloppervlakte van 795 m², waar we instonden voor de vernieuwing van het dak en de integratie van een PIR-isolatielaag (polyisocyanuraat) van 100 mm. We hebben verder gezorgd voor nieuwe geanodiseerde dakranden, de plaatsing van lichtkoepels die elektrisch open kunnen en een waterdichte afwerking van alle dakelementen, zoals de lichtkoepels en schouwen.” Kwalitatief product, kwalitatieve afwerking

Als dakbedekkingsmateriaal koos LID voor Rhepanol. “Sowieso had Key-Tell om het gebruik van kwalitatieve materialen gevraagd. Rhepanol heeft het voordeel dat we op de bestaande toestand kunnen verder werken, omdat het met een brede waaier van materialen verenigbaar is. Bovendien is het bijzonder stabiel en ondervindt het geen effect van de seizoenen. Er zijn uiteraard producten op de markt die goedkoper zijn, maar als je een levensduur van 40 à 50 jaar kan garanderen, ben je op de totale levensduur van het dak vaak

PROJECT

voordeliger af.” Een kwalitatief product vraagt tevens om een kwalitatieve plaatsing. Om die reden werkt Rhepanol enkel met gekwalificeerde dakdekkers samen. Directeur Luc Afslag: “Ons product wordt al meer dan vijftig jaar gecommercialiseerd en heeft zijn waarde ruimschoots bewezen. We willen daarom graag werken met ervaren dakdekkers die ook de details tot in de puntjes verzorgen: zorgen dat de hellingsgraad goed zit, de benodigde correcties goed aanvoelen, andere elementen mee afwerken enz. LID is er zo één, de samenwerking gaat ook al jaren terug. Een van hun sterkte troeven is hun technische onderlegdheid. Ze hebben de kennis in huis om het project voor hun klanten te analyseren, wanneer er bijvoorbeeld geen architect bij betrokken

zou zijn. Naargelang het materiaal kan de bevestigingstechniek voor Rhepanol bijvoorbeeld verschillen: verlijmen, mechanisch bevestigen of los plaatsen en met ballast werken, wat veel wordt toegepast voor groendaken.” Esthetiek

Ceustermans: “De plaatsing voor Residentie Dennehof gebeurde aan de hand van een partiële verlijming op het bestaande dampscherm met de PIR-isolatielaag van 100 mm tussen. De klant koos voor een grijze afwerking in plaats van zwart. Dit is echter louter een esthetisch gegeven. Door de dikte van de isolatie, zal de reflectie of de absorptie van het zonlicht geen impact hebben.” Een van de uitdagingen die steeds terugkomen voor dakdekkers is

het zorgen voor een kwalitatieve afwerking van alle dakelementen. Daartoe heeft Rhepanol geprefabriceerde hulpstukken ter beschikking. “We kunnen daardoor alle vier de hoeken van bijvoorbeeld de schouwen op exact dezelfde manier afwerken, voor een mooie esthetische aanblik en een perfecte waterdichtheid. Dat geldt zowel voor binnen- als voor buitenhoeken. Ook voor de lichtkoepels gebruikten we dergelijke hulpstukken. Het vraagt uiteraard wat ervaring om ze juist in te knippen, maar elk van onze medewerkers heeft hier de nodige training in gehad.” Ten slotte kregen de dakranden eveneens een specifieke afwerking met een klemprofiel. “Hierdoor krijg je geen aftekening tegen de gevel”, vertelt Ceustermans. Het resultaat lijkt alvast in de smaak te vallen. Bij bewoner Jackie Verbesselt springt de mooie afwerking van de schouw meteen in het oog. “Mooi werk geleverd. Ik zal het niet meer meemaken dat het dak nog eens vernieuwd moet worden”, besluit hij met een knipoog. (Door Valérie Couplez - Foto’s: LID)

www.lid.be

01. Het nieuwe dak voor Residentie Dennehof in Kessel-Lo 02. Toestand van het dak voor het uitvoeren van de werken. 03. LID plaatste ook lichtkoepels die elektrisch geopend kunnen worden. 04. Luc Afslag (links) en Bart Ceustermans 05. Voor een mooie afwerking van dakelementen, bestaan er hulpstukken die zorgen dat elke hoek er hetzelfde uitziet. 06. De oude dakranden werden vervangen door geanodiseerde die met een klemprofiel werden afgewerkt zodat er geen aftekening is tegen de gevel.

REPORTAGE

A trip through innovation 01

ijdens een ‘Trip through innovation’ stelden Johan Debaere (marketing manager Triplaco) en Johnny Maris (general manager Abet Laminati) eind juni diverse innovaties voor.

tentie, hittebestendigheid, stootvastheid en onderhoudsvriendelijkheid (er blijven geen vingerafdrukken achter). Alle Polaris decors zijn verkrijgbaar in de plaatafmetingen 3050x1300 mm en 4200x1300 mm en kunnen worden geleverd met een bruine fenolkern (dikte: 0,9 mm), zwarte kern (dikte: 1,0 – 1,2 – 10 – 12 mm) of een gekleurde full-colour kern (dikte: 1,0 – 1,2 – 10 – 12 mm).

Akoestisch dempende panelen

Print Acoustics, een divisie van Triplaco, ontwikkelde een reeks van 14 verschillende akoestisch dempende panelen voor wanden en meubilair, die ook een esthetische meerwaarde voor het interieur betekenen. De volledig afwasbare panelen met een kern uit zwarte waterwerende MDF zijn kras- en stootvast. Primeur

Triplaco (verdeler in België van print HPL laminaten, MEG, Pral en Stratificato) vormt samen met Abet Laminati (de Italiaanse fabrikant van decoratief en hoogwaardig laminaat) een ‘partners in excellence’ netwerk. Dit gebaseerd op een grote voorraad en up-to-date machinepark. Door de jarenlange expertise en ruime productkennis kan de hoogste kwaliteit aan de scherpste prijs geboden worden. En kan de klant overal op dezelfde manier dezelfde vlotte service krijgen. Beide partners benadrukken niet te innoveren om te innoveren, maar te luisteren naar de markt om in te spelen op de nieuwste trends. Nieuwe oplossing met extreme kwaliteiten

Een nieuwigheid betreft Polaris (beschikbaar in 10 kleuren), een innovatief materiaal dat ontwikkeld werd door de Italiaanse specialist in Print HPL Laminaten en verwijst naar de poolster. Het extreem matte oppervlak van deze laminaten en volkernen voelt fluweelzacht en warm aan. Daarnaast garandeert het uitzonderlijke prestaties op het vlak van krasresis-

Postform werkbladen

De nieuwe collectie postform werkbladen die door Triplaco worden voorgesteld op basis van de Print HPL laminate van Abet Laminati, bestaat uit 25 trendy en vooral ook functionele decoren. Naast de unikleuren werd de klemtoon gelegd op houtimitaties en de stone- en granietlook. Triplaco levert de postform werkbladen in al deze decoren uit voorraad in een uitvoering van 600 mm breed. Bepaalde decoren zijn ook op een breedte van 900 mm beschikbaar.

Abet Laminati zal op de Biënnale Interieur 2016 een Europese primeur voorstellen: Invictus, een product dat in het teken staat van de fusie met glas en over een zeer hoge krasresistentie beschikt. (Door Tilly Baekelandt)

www.abet.be www.triplaco.be

Alternatief voor traditionele gevelmaterialen

Abet Laminati breidde de MEG-collectie, die ontwikkeld en ontworpen werd voor buitentoepassingen zoals gevels, uit. Ze bestaat uit 79 decors, ingedeeld in Standard, Colours, Wood, Metal en Concrete. MEG-platen zijn solide, compact en duurzaam en kunnen worden gepersonaliseerd via digitale printtechnologie. De 79 decors zijn verkrijgbaar in de plaatafmetingen 3050x1300 mm, 4200x1300 mm en 4200x1610 mm met een dikte van 2, 3, 4, 6, 8, 10, 12, 14, 16 of 18 mm.

02 01. De akoestisch dempende panelen van Print Acoustics verhogen het akoestisch comfort, ook in ruimtes met veel achtergrondlawaai. 02. MEG-panelen kunnen worden gepersonaliseerd via digitale printtechnologie.

Wij geloven in eerlijke lonen voor de boeren die onze koffie telen. Puro zet zich ook in voor de bescherming van de regenwouden. Voor elk kopje koffie dat u drinkt, staan wij een financiële bijdrage af aan de natuurbeschermingsorganisatie World Land Trust om bedreigde stukken tropisch regenwoud in Zuid-Amerika duurzaam te beschermen.

www.purocoffee.com - 0800/44 0 88

LID

Industriële & Particuliere Dakwerken Nike Laakdal

LID-logo2014_PMS 301 U.indd 1

3/12/14 15:46

RENOVATIE VAN DAKEN ‘LID, een naam in de dakwereld’

Renovatie, nieuwbouw en onderhoudscontracten van platte en hellende daken Reeds meer dan 35 jaar expertise in daken Wolfs oil Hemiksem

Vrijblijvend professioneel advies w dak

WIJ VOLGEN UW DAK OP VAN A TOT Z

Winkelcomplex Weyveld Zaventem

Industrieweg 1019 3540 Herk-de-Stad Tel. 013 33 38 78 info@lid.be - www.lid.be

REPORTAGE

Het biologisch effectief van licht op de werkvloer

r is steeds meer belangstelling voor de rol van licht op ons welzijn en prestatievermogen. Goed licht helpt ons goed te slapen, ons goed uitgerust te voelen gedurende de dag en het helpt om hard door te werken. Een nieuw verlichtingsmerk, LUCTRA, speelt daarop in. Het zou voor het eerst zijn dat zo’n technologie wordt ingezet op de individuele werkplek. De werking van de lamp is intussen klinisch aangetoond.

De Duitse firma Durable pakt uit met een opmerkelijke innovatie: een geavanceerd verlichtingssysteem voor kantoren. Ze brengt het op de markt onder de merknaam LUCTRA. Daarvan zijn diverse modellen bureau- en vloerlampen te krijgen. Er zijn ook mobiele lampen: die zijn draadloos, zodat ze handig zijn bij mobiel werken. De nieuwe technologie maakt gebruik van ledlampen, bekend voor hun energiezuinigheid en lange levensduur. Zoals daglicht

De lampen zijn opmerkelijk. Charlotte De Reu, business development manager international bij Durable Belgium nv: “Ze hebben een positieve invloed op uw bioritme. Ze ondersteunen het door de lichtkleur constant te veranderen van roodachtig naar blauwachtig wit licht. Dat simuleert het effect van daglicht. Dat heeft een positieve invloed op uw gezondheid en productiviteit, en daardoor voelt u zich beter op het werk. Wij zijn de eersten die erin slagen dat in te zetten op de werkplek. De werking ervan is intussen klinisch bewezen. Professor Dieter Kunz, slaaponderzoeker en chronobioloog, heeft proefpersonen aan wetenschappelijk onderzoek met onze lampen onderworpen. Hij heeft onder meer vastgesteld dat het

blauwachtige licht de natuurlijke aanmaak van het slaaphormoon melatonine onderdrukt. Het roodachtige licht, merkte hij, verstoort de melatoninehuishouding niet te veel en kan daardoor gebruikt worden voor ontspannende taken ‘s avonds.” De lampen richten zich op de individuele persoon, én ze kunnen worden gepersonaliseerd. De Reu: “Via een applicatie moet u vijf vragen beantwoorden. Op basis van die vragen wordt het licht automatisch, in de loop van de dag, aangepast aan de individuele behoefte. De lichtkleur is dus van persoon tot persoon anders.” Op komst

Durable kreeg al heel wat erkenning voor haar producten. Zo won ze in de afgelopen jaren meer dan zestig gerenommeer-

de awards. Onder andere is het bedrijf een veelvoudig winnaar van de gereputeerde ‘Red Dot Design Award’. Ook haar nieuwe merk LUCTRA rijfde die intussen binnen. Net als de German Design Award en de GOOD DESIGN Award. “Er komt nog een nieuwe vloerlamp”, meldt De Reu. “Die zal niet alleen het bureau, maar de volledige werkplek verlichten. Ze heeft een aanwezigheidssensor: als niemand in de buurt is, schakelt die na verloop van tijd automatisch uit. Bovendien zal dat model de hoeveelheid licht die al in de ruimte aanwezig is meten, en ze zal zich daaraan aanpassen.” Allicht volgen daarna nog meer modellen van het jonge merk. (Door Koen Vandepopuliere) www.luctra-be.com

Professor Dieter Kunz, slaaponderzoeker en chronobioloog, stelde onder meer vast dat het blauwachtige licht de natuurlijke aanmaak van het slaaphormoon melatonine onderdrukt.

JET TOWEL

Al meer dan 20 jaar - het origineel

Zo gaat handen drogen vandaag Richt uw sanitaire ruimtes comfortabel, hygiënisch en duurzaam in met de Jet Towel van Mitsubishi Electric: • volledig contactloze werking • droogt handen grondig in enkele seconden • reinigings- en onderhoudsvriendelijke behuizing • kostenverlagend voor sanitaire ruimtes

De Jet Towel is beschikbaar in de modellen Slim, Smart en Mini en is verkrijgbaar in verschillende kleuren

Meer informatie vindt u op www.jet-towel.com

AZ_Jet_Towel_BE_168x125.indd 1

10.03.16 10:46

PROJECT

Efficiënt en onderhoudsvriendelijk koelen in tankstations

exaco Belgium bouwde langs de E19 ter hoogte van Saint-Ghislain (Mons), zowel richting Brussel als richting Parijs, nieuwe tankstations naar een ontwerp van Abscis Architecten uit Gent. Alle ruimtes (shop, resto, kantoren, gangen…) van deze gebouwen werden uitgerust met City Multi VRFtoestellen, voorzien van onderhoudsvriendelijke filterliftsystemen van Mitsubishi Electric. Installateur was de firma VEH Technics uit Gooik.

De nieuwe tankstations zijn architecturale pareltjes. Het dak van de luifels wordt schuinoplopend gevormd, en plooit zich verder over de shop, om opnieuw schuin in de grond te verdwijnen. Wat technieken betreft werd in beide gebouwen onder meer vloerverwarming geïnstalleerd. Door de grote glaspartijen en de vele luifels had het zonlicht vrij spel waardoor de binnentemperatuur hoog kon oplopen. Om efficiënt en optimaal te kunnen koelen werden in beide gebouwen telkens 29 City Multi VRF-binnenunits - met vermogens variërend tussen 7 kW en 12 kW van Mitsubishi Electric geïnstalleerd. “Het betreft 4-weg cassette units. Enkel in de kassaruimte en in de bakery in de tankshop werd er voor wandunits geopteerd. Het totaal koelvermogen per tankstation bedraagt om en bij de 160 kW” , aldus Freddy Van Eeckhoudt van VEH Technics uit Gooik. “In de shop werden 4-weg cassette units geïnstalleerd met een hoger vermogen en op een kortere afstand van elkaar, omwille van de talrijke elektrische toestellen in deze ruimte. Wat in de gangen bijvoorbeeld niet het geval is.“

van Mitsubishi Electric. “Deze grote vierkante cassette units beschikken over vier luchtuitblaasgeleiders. Zelfs bij zeer lage plafonds zorgen deze voor een tochtvrije luchtverdeling. De energiebesparende 3D I-see Sensor, een geavanceerde versie van de bestaande I-see Sensor, meet de temperatuur, stuurt de luchtverdeling automatisch aan en zorgt voor een homogene temperatuur. Dit in functie van het aantal in de directe omgeving aanwezige personen. Het energieverbruik is laag vermits de ruimte niet nodeloos wordt verwarmd. De luchtstroom wordt langs het plafond geleid, wat zorgt voor een comfortabele en tochtvrije klimatisatie, het zogenaamde Coanda-effect. Verder zijn de uitblaaslamellen individueel instelbaar. De 4-weg cassette units in de tankstations zijn bovendien uitgerust met de (optionele) automatische filterlift, met het oog op de onderhoudsvriendelijkheid. Door de 4 meter-verlaging met afstandsbediening kan het onderhoud eenvoudig en tijdsbesparend gebeuren”, aldus Timo Van den Broeck (sales engineer bij Mitsubishi Electric Europe B.V. Belgium). Elk tankstation telt drie buitenunits op de platte daken.

Automatische filterlift

De keuze viel dus op het City Multi VRF-systeem en de 4-weg cassette units

Dual Setpoint functie

Bijzonder bij deze City Multi VRF-syste-

men is vooral de standaard Dual Setpoint functie. Er is een temperatuursinstelling voor zowel koeling als verwarming. Opteert men voor een automatische werking, dan worden beide insteltemperaturen gebruikt. Naast de voor de hand liggende energiebesparing is er ook het verhoogde comfort. Daarnaast zorgt de variabele uitblaastemperatuur - standaard ingewerkt in elk VRF-toestel van Mitsubishi Electric - voor maximaal comfort. Het systeem kan ingesteld worden om te koelen met een variabele verdampingstemperatuur. De continu verwarmen functie zorgt voor een beter comfort tijdens het ontdooien. De warmtewisselaar in de buitenunit is in 2 segmenten verdeeld, waardoor er afwisselend kan worden ontdooid. Er blijft dus steeds 50% van het verwarmingsvermogen beschikbaar tijdens ontdooiing. Op die manier verbruiken de VRF-toestellen in de wintermaanden minder energie, zonder dat bezoekers en werknemers van het tankstation aan comfort inboeten. Flexibele regeling

De regeling van deze installaties gebeurt via een centrale systeembediening met touch screen. “Met slechts drie toetsen en een lcd-touch screen is de AT-50B afstandsbediening zeer compact, ruimtebe-

PROJECT

sparend, en bedieningsvriendelijk. De toestellen kunnen ook afzonderlijk worden bediend en bijgestuurd door de verantwoordelijke voor de ruimte(s) in kwestie. Zo is het hier belangrijk dat de koeling

in de kassaruimte en in de bakery ook ’s nachts blijft functioneren, terwijl dit in de overige ruimtes niet noodzakelijk is”, aldus Freddy Van Eeckhoudt. Warmtepompen als trigger

01. De nieuwe tankstations in Saint-Ghislain zijn architecturale pareltjes. 02. Door de 4 meter-verlaging met afstandsbediening kan het onderhoud van de 4-wegcassettes eenvoudig en tijdsbesparend gebeuren. 03. In elk gebouw werden 29 City Multi VRF 4-weg cassette units van Mitsubishi Electric geïnstalleerd. 04. Twee van de drie City Multi buitenunits die op de platte daken werden geïnstalleerd. 05. Timo Van den Broeck van Mitsubishi Electric Europe B.V. Belgium, en Freddy Van Eeckhoudt van VEH Technics

De zaakvoerder VEH Technics, die met vier medewerkers de installatiewerkzaamheden in de tankstations in Saint-Ghislain uitvoerde: “Dagelijks maken honderden mensen gebruik van de faciliteiten in deze tankstations. Dit houdt in dat de VRF-toestellen maandelijks moeten gereinigd worden. Dit gebeurt door interne onderhoudsmedewerkers. Maar zoals ook in andere tankstations van Texaco Belgium het geval is, voeren wij hier ook tweemaal per jaar een technisch onderhoud

uit (reinigen batterijen, nazicht pompen en condensatorafvoer…).” Van Eeckhoudt was geruime tijd als werknemer bij diverse bedrijven in de branche actief. Pas in 2012 besliste hij zijn eigen zaak - VEH Technics - op te richten. Met 13 medewerkers is hij inmiddels zowel op de residentiële als de projectmarkt (retail, banken, kantoorgebouwen, labo’s…) actief. “Vooral de ontwikkelingen rond warmtepompen waren voor mij de trigger om met een eigen zaak te starten. Maar zowel heathing, cooling als airconditioning maken deel uit van onze core business.” (Door Philip Declercq)

www.mitsubishi-electric.be

YOUNG IFMA

Een frisse geest in een gezond lichaam Er werd mij gevraagd om een column te schrijven voor Young IFMA. Met veel plezier zou ik snel een artikel schrijven. Niets was echter minder waar en daar bood zich de eerste hindernis reeds aan: ‘Hoe begin ik in godsnaam aan het schrijven van een column?’ Maar ijverig en creatief zoals we behoren te zijn, bleef ik volharden. En dit typeert volgens mij de Facility Manager. Mijn eerste jaren als Facility Manager, na de opleiding Facilitair Management, waren zeer leerrijk. Werkend voor de Colruyt groep was ik verantwoordelijk voor het beheer van het machinepark van Vlevico en ondersteunde ik een team van 20 techniekers. Mijn goesting voor optimalisatie werd echter steeds groter en ik nam de beslissing om mijn carrière een andere wending te geven. Via LinkedIn leerde ik Kurt Pinoy kennen en toen ging de bal snel aan het rollen. Kurt, zaakvoerder van Premium-Plus, een KMO in het Antwerpse, stelde mij tewerk als facility consultant bij één van zijn grote klanten te Vilvoorde. Mijn volgende thuisbasis werd Medialaan, dochteronderneming van De Persgroep en tevens de holding voor onder andere VTM, 2BE, Q-Music, JOE FM,... Ik kreeg de kans om de bestaande facilitaire dienst te optimaliseren en te structureren. Tijdens mijn eerste twee jaar bij Medialaan was ik verantwoordelijk voor het uitrollen van een nieuwe communicatietool die de relatie tussen de interne klant en de facilitaire dienst naar een hoger niveau zou brengen. Drie jaar later kijk ik met opgeheven hoofd terug naar die periode en denk ik oprecht: ‘opzet geslaagd’. Het moeilijkste was evenwel het overtuigen van collega’s om te werken met het nieuwe systeem. Change Management heeft een grote rol gespeeld gedurende de voorbije jaren. Hierdoor heb ik projectmatig leren werken en heb ik bovenal leren relativeren. Een competentie die zeker nodig is in de facilitaire wereld. Sinds enkele maanden werd het facilitair team binnen Medialaan uitgebreid en ben ik blij te kunnen samenwerken met een collega YIP’er, Stijn Van Den Acker. Samen met een ander Young IFMA-lid structuur bepalen en processen optimaliseren maakt me blij en dat is iets wat ik ieder van ons gun. Als afsluiter geef ik nog graag volgende tip mee: stel je prioriteiten, probeer controle te houden over je werk en neem op tijd even afstand van de lopende zaken. Een frisse geest in een gezond lichaam is iets wat iedereen ten goede komt in een organisatie. Veel succes and don’t forget: keep on smiling!

Thomas D’Hoe Facility Coördinator Medialaan

Water is de verbindende schakel

Laat het niet de zwakste zijn IInstallaties worden samengesteld uit zorgvuldig geselecteerde componenten. Vele voorzien van veelbelovende energielabels en bijbehorende rendementen. Zonder aandacht voor het installatiewater zijn deze labels en de voorgespiegelde energiebesparingen echter verre van realistisch. Met aandacht voor het installatiewater zal deaandacht verwachting energielabelzal Zonder voorvan heteen installatiewater worden waargemaakt. het energierendement snel verslechteren Benieuwd hoe aandacht voor het installatiewater er voor zorgt dat een installatie het maximale rendement haalt en behoudt? Bel ons op nummer 0800 78 888 Mail naar info@spirotech.be Of kijk op www.spirotech.be

ma ximising per formance

PROJECT

Hoe één FMIS-platform Christelijke Mutualiteit Midden-Vlaanderen ondersteunt

‘D

e klant staat centraal’: je hoort het bij vrijwel ieder facilitair bedrijf. Hoe kan er nog beter geanticipeerd worden op klantvragen? Hoe kan de klantbeleving naar een hoogtepunt worden gebracht? Bij Christelijke Mutualiteit (CM) MiddenVlaanderen biedt één softwareplatform ondersteuning. Processen in het kader van gebouwbeheer, onderhoud, IT-configuraties, reserveringen, bestellingen en contracten worden integraal in de software beheerd. Waarom is de keuze voor één geïntegreerd FMIS-platform gemaakt en wat levert het systeem het ziekenfonds op? Stijn van de Velde, domeinverantwoordelijke Facilities bij Christelijke Mutualiteit Midden-Vlaanderen, vertelt over de rol van het FMIS Ultimo bij het regionale ziekenfonds.

Met meer dan 500.000 leden en een marktaandeel van 50% is CM Midden-Vlaanderen (arrondissementen Gent, Aalst, Oudenaarde en Eeklo) het grootste regionale ziekenfonds van de Christelijke Mutualiteiten. Naast de hoofdvestiging in Gent, beschikt CM Midden-Vlaanderen over 46 kantoren, waardoor men ook maximaal fysiek bereikbaar is voor het publiek.

dubbel ingevoerd en er was geen relatie tussen de verschillende toepassingen. Dit maakte het lastig om beheerinformatie te verzamelen. Rapporten moesten uit verschillende toepassingen worden gegenereerd. Bovendien was het niet kostenefficiënt. Soms werden dezelfde aanpassingen in de software bij meerdere mutualiteiten doorgevoerd. Centrale oplossing

Afzonderlijke toepassingen

CM Midden-Vlaanderen is een fusieorganisatie van vier ziekenfondsen. Elk ziekenfonds had een eigen manier van werken voor het borgen van facilitaire processen. Tegelijkertijd waren er verschillende mutualiteiten die een FMIS-applicatie (Ultimo) hadden. (Stam)gegevens werden vaak

Stijn van de Velde (domeinverantwoordelijke Facilities bij Christelijke Mutualiteit Midden-Vlaanderen): “We zijn als ziekenfonds met dezelfde zaken en processen bezig, ook op het vlak van facilities, dus waarom zouden we niet via één platform kunnen werken? Op die manier kunnen we kosten, werk en kennis bundelen. Wij

zijn een procesgestuurde organisatie. Dit betekent dat wij onze activiteiten organiseren met het oog op maximale toegevoegde waarde voor onze klant. Eén portal voor de facilitaire producten en diensten biedt duidelijkheid aan de klant, waardoor we hen een betere service kunnen bieden. Het systeem moest efficiënt zijn met aandacht voor de rol en het gebruiksgemak van onze interne klant.” Blauwdruk

Er werd een business scan uitgevoerd door de leverancier van het FMIS, waarbij de verschillende toepassingen en processen geanalyseerd werden. Door gesprekken te voeren met de (eind)gebruikers werd een blauwdruk gecreëerd, waarin de processtromen eenduidig werden beschreven. Dit blijft een on going process. Continu, als er behoefte is aan een nieuwe functionaliteit of procesondersteuning, wordt centraal beschreven hoe de processen in het FMIS dienen te verlopen. “We steken er nu gezamenlijk tijd in, we delen de kosten, we bouwen met elkaar de knowhow op en voorzien éénmalig, centraal de back-ups. Ook het schrijven van handleidingen en procedures verloopt nu gebundeld en centraal,” aldus Stijn van de Velde.

“Centralisatie vormt een aanzienlijke besparing inzake kosten. Niet alleen voor het systeembeheer, maar ook op het vlak van kennisdeling en achterliggend werk, zoals het uitschrijven van procedures.”

PROJECT

Onder één paraplu

Ondanks dat het migratieproject naar één centrale omgeving een omvangrijke taak was, slaagden de mutualiteiten er in samenwerking met de leverancier in om een goed opererende applicatie te creëren die op de nieuwste technologie draait. Waar voorheen enkele omgevingen nog actief waren op een client-server platform, is het centrale FMIS nu volledig webbased. Processen in het kader van gebouwbeheer, onderhoud, IT-configuraties, reserveringen, bestellingen en contracten worden onder één paraplu beheerd en dit op een uniforme wijze.

neelsleden en afdelingen zijn in één keer automatisch bekend in Ultimo en dit blijft door de interface ook continu up-to-date. Voordelen

De voordelen van de centralisatie worden ervaren: “Het is een aanzienlijke besparing inzake kosten. Niet alleen voor het systeembeheer, maar ook op het vlak van kennisdeling en achterliggend werk, zoals het uitschrijven van procedures.” Waar het meerwaarde biedt, wil Stijn van de Velde de tool zo breed mogelijk inzetten binnen

de organisatie: “Het voordeel voor onze klanten is enorm. Via één portal kunnen zij bestellingen doen, storingen melden, reserveringen aanmaken enzoverder. Alles is met elkaar verbonden. Dat biedt ook voor de teams die de uitvoering verzorgen voordelen. We kunnen de klanten nog beter servicen en dat is belangrijk, want de klant staat altijd centraal.” (Door Anneloes Holstege, Ultimo Belgium bvbv Foto’s: CM Midden-Vlaanderen)

www.ultimo.com

In de praktijk

In de praktijk betekent dit dat de module Reserveringen wordt ingezet voor het vastleggen van allerlei soorten reserveringen, zoals zaalreserveringen, uitleenmateriaal en parkeerplaatsen voor bijvoorbeeld minder mobiele personen. Ook is er een webshop ingericht. Aan de hand van een productfoto kan een product worden gekozen, waarbij de voorraad en afleverhoeveelheid direct kunnen worden geconsulteerd. Nadat het ‘winkelmandje’ is samengesteld en doorgestuurd, zorgt het team logistiek voor de verdere afhandeling. Ook de contracten worden integraal in het FMIS beheerd. Op deze manier worden afspraken met leveranciers centraal vastgelegd, zodat kan worden gemonitord of de overeengekomen afspraken worden nageleefd. Op het gebied van IT wordt er gedeeltelijk met de applicatie gewerkt. Alle IT-configuraties staan als inventaris in het FMIS geregistreerd, zodat voor de CM’s inzichtelijk is wie over welke IT-assets beschikt en welke middelen end-of-life zijn en vervangen moeten worden. Momenteel is men aan het testen om de software eveneens in te zetten voor de IT-helpdesk. Het onderhoud van gebouwen en installaties wordt overzichtelijk in het systeem gepland en de uitvoering ervan eenduidig geregistreerd. Zo wordt er een duidelijke historiek opgebouwd van uitgevoerde taken, de bijbehorende kosten en uren. Tot slot is er een interface met Active Directory gerealiseerd, die zorgt voor nog meer efficiency bij de mutualiteiten. Alle perso-

“We steken nu gezamenlijk tijd in het centraal systeem, delen de kosten, bouwen met elkaar de knowhow op en voorzien éénmalig en centraal de back-ups.” - Stijn van de Velde, domeinverantwoordelijke Facilities bij Christelijke Mutualiteit Midden-Vlaanderen

OPLEIDING

Een betere kwaliteit voor minder centen

ijfers nemen een steeds belangrijkere plaats in het bedrijfsleven in. Facility Management ontsnapt niet aan deze tendens. Wie zijn cijfers en budgetten kent, krijgt een sterk instrument in handen om een goed financieel beheer te realiseren en de organisatie centen te besparen. IFMA organiseert daarom op 26 oktober (voor Nederlandstaligen) en op 23 november (voor Franstaligen) telkens een sessie rond dit thema. Michel Robberechts van Sparkling Solutions zal niet alleen de basisbeginselen uitleggen. Hij daagt elke deelnemer ook uit om zijn eigen materiaal mee te brengen en met mogelijke slimme besparingen terug naar huis te keren.

Meer of beter doen met minder

Cijfers krijgen een steeds prominentere rol in bedrijfsvoering. Vooraleer een investering kan volgen, moet de rekening eerst kloppen. Zeker in de facilitaire wereld, waar de budgetten aanzienlijk zijn. De cijfers tot in de puntjes kennen en ze beheersen is dus geen overbodige luxe voor een Facility Manager. Op 26 oktober en 23 november zal Michel Robberechts van Sparkling Solutions voor IFMA een opleiding rond goed financieel beheer verzorgen. Robberechts heeft meer dan twintig jaar ervaring in het beheer van facilitaire dienstverlening, zowel in profit organisaties (Barco, Thomas Cook Belgium, BICS …) als in not-for-profit (Vlerick Business School, SD Worx, Vlaamse Radio en Televisie …). Hij gaf ook les bij Kluwer Opleidingen en de Erasmus Hogeschool Brussel rond dit thema. “Een Facility Manager beschikt vaak over een groot deel van de jaaromzet van een bedrijf. Naast personeel en IT, vormt Facility Management een grote hap uit het budget. Een

goede kennis en een goed beheer van de beschikbare middelen zal onmiddellijk renderen. Dan heb ik niet over louter besparen, neen, het gaat over slim besparen, waarbij je met minder centen dezelfde of een betere kwaliteit zal leveren”, aldus Robberechts. “Je kan je onderhoudsploeg in plaats van 1.000 euro slechts de helft nog gaan betalen, maar hoe zullen de verschillende kantoorruimtes er dan bij liggen? Maar als je van de 500 euro die je bespaart 100 euro opnieuw investeert om bijvoorbeeld de klantenzones extra te poetsen, zal je wel een hogere kwaliteit realiseren. De uitdaging is er dus om met minder centen hetzelfde of beter te doen.” Goed budget als basis

Om dit te realiseren moeten Facility Managers volgens Robberechts drie zaken onder de knie hebben: budget, offertes en contracten met een goed leveranciersmanagement. “Het is een torenhoog cliché, maar meten is weten. Je cijfers moet je kennen, al zal het wel de nodige tijd kos-

ten om alles gedetailleerd te verzamelen. Sommige zaken kun je pas op jaarbasis ontdekken, soms duurt het zelfs meerdere jaren. Maar het goede nieuws is dat je er de dag na de opleiding meteen kan aan beginnen. Als je dit nog niet weet, kan

Vijf tips op een rijtje - Hou alles zo eenvoudig mogelijk. Hoe ingewikkelder het proces, hoe duurder het vaak is - Vraag aan de boekhouding alle details over de centen op - Durf vragen stellen aan leveranciers. Laat offertes die één prijs geven opsplitsen in verschillende onderdelen om te zien wat je echt nodig hebt - Volg je budget maandelijks op en stuur bij waar nodig - Denk goed na over de duurtijd van een contract

OPLEIDING

je met een simpel telefoontje naar de boekhouding te weten komen hoe groot je budget voor Facility Management eigenlijk is en hoeveel procent van de jaaromzet het bedraagt, alsook de gewenste graad van detail. Daarmee kan je aan de slag om een goed budget op te maken en dat maandelijks op te volgen en waar nodig bij te sturen. Dat budget vormt vervolgens de basis om offertes van leveranciers kritisch onder de loep te nemen. Tijdens de opleiding komen tips & tricks aan bod om snel een offerte te analyseren. Hier kan je heel vlug al redelijk veel geld mee uitsparen en terzelfdertijd een betere kwaliteit realiseren. Een derde element is het vastleggen van goede contracten. Daarbij de leveranciers heel kritisch benaderen en op een goede manier aansturen, zorgt voor een goed rendement”, belooft Robberechts. Van 115.000 euro naar 74.000 euro

Van zodra Facility Managers deze basisbeginselen in de vingers hebben, is een goed financieel beheer van het beschikbare budget niet veraf. “Vandaag is de grootste drempel niet onkunde maar onwetendheid”, verduidelijkt Robberechts. “Leveranciers, die vaak technische specialisten zijn, maken daar misbruik van. Algemeen kan je stellen dat hoe meer je er mee bezig bent, hoe meer het zal opbrengen. Vanaf vandaag. Je mag niet wachten tot het slecht gaat, alvorens je er in te verdiepen, want dan hol je voortdurend achter de feiten aan. Tijdens de opleiding krijg je enkele eenvoudige trucs aangereikt om offertes te analyseren en leveranciers uit te dagen. Ze zullen heel snel met een beter voorstel komen, geloof me. Om een voorbeeld te geven: voor de vervanging van een HVAC-installatie in een kantoor, gaf de onderhoudsfirma ons een initiële inschatting van 115.000 euro. Toen ik vroeg om de prijs op te splitsen in de verschillende onderdelen, zakte het totaalbedrag al naar 100.000 euro. Na het inschakelen van een derde partij, die zich kritisch over de voorgestelde oplossing

boog, kon de technische oplossing nog herdacht worden. Hierdoor klokte de offerte uiteindelijk af op 74.000 euro. Maar liefst een verschil van 41.000 euro in vergelijking met het oorspronkelijke voorstel. Dit vraagt natuurlijk wel wat tijd van ons als Facility Manager, maar gezien de uiteindelijke besparing, was het meer dan de moeite waard.” Eigen materiaal meebrengen

De opleiding zal niet zomaar bestaan uit het aframmelen van slides. In de voormiddag legt Robberechts de basisbeginselen uit, in de namiddag gaan deelnemers zelf aan de slag vanuit hun eigen ervaring. Aan elke deelnemer wordt daarom gevraagd om gewapend met eigen cijfermateriaal in Excel en een draagbare computer naar de opleiding te komen. Ook offertes en contracten die het waard zijn om onder de loep te nemen zijn meer dan welkom. Robberechts: “Ik denk dat ik mag stellen dat ik bij de bedrijven waar ik aan de slag was mijn eigen jaarkost heel snel voor ze

heb terugverdiend. Daarom wil ik dat de deelnemers zelf ook meteen aan de slag kunnen gaan met hun eigen budget, offertes en contracten, dat ze zelf ook meteen slim kunnen besparen. Het is de beste garantie dat wanneer ze de volgende dag terugkeren naar kantoor, ze er zelf verder mee gaan. Soms kan het gevoelig liggen om bepaalde ervaringen te delen, maar er hoeven zeker geen namen meegedeeld te worden. Het is gewoon interessant voor alle deelnemers om te zien wat de mogelijkheden zijn van een goed financieel beheer en te vergelijken hoe het zit bij collega’s om te leren van elkaar”, besluit Robberechts. (Door Valérie Couplez)

“Leveranciers die vak technische specialisten zijn maken soms misbruik van de onwetendheid van Facility Managers inzake hun vakdomein” - Michel Robberechts Praktische info - Waar? Regus kantoor, Pegasuslaan 5 in Diegem - Wanneer? 26 oktober (NL) en 23 november (FR) - Tijdstip? Van 8.30 u. tot 16.30 u. (met broodjeslunch) - Tarief? € 250 voor IFMA-leden, € 450 voor niet leden (prijzen exclusief btw) - Parkeerplaats? Gratis ondergrondse parking - Inschrijving en meer info? www.ifma.be/nl/events/opleiding-financieel-fm

BOEKEN

Professionele aanpak van Facility Management – Rudy Clonen

Praktische toepassing van de Europese norm voor Facility Management - EN15221

ormen weerspiegelen goed vakmanschap en zijn niet weg te denken uit de bedrijfswereld. Dit boek vertaalt de Europese norm voor facility management (EN15221) in een bruikbaar en overzichtelijk werkboek voor de Facility Manager en de dienstverlener, met praktische voorbeelden en vele toelichtingen om de norm strategisch in te zetten.

Zowat alle organisaties maken gebruik van gebouwen, goederen en diensten (facility services) ter ondersteuning van hun primaire processen. Door deze middelen en diensten professioneel te beheren en continu in te spelen op de veranderende bedrijfsomgeving, zorgt Facility Management voor een veerkrachtige en performante organisatie, die pro-actief kan optreden. Facility Management heeft ook tot doel de kosten zo laag mogelijk te houden en bedrijfsmiddelen en diensten zo effectief mogelijk in te zetten. FM is in vele Europese landen in opkomst en de huidige marktwaarde ervan in Europa wordt op enkele honderden miljarden euro’s geschat. Vanuit verschillende historische en culturele achtergronden zijn evenwel uiteenlopende inzichten en benaderingen ontstaan in diverse organisaties en bedrijfstakken. Vandaar het belang van een breed gedragen, internationale norm, met eenduidige terminologie en definities, die toelaat FM-performantie te verbeteren en te vergelijken over sectoren en landsgrenzen heen.

De auteur: Rudy Clonen Rudy Clonen (°1969) is een ervaren adviseur op het vlak van integrated facility management, werkplekoptimalisatie en risicomanagement. Hij behaalde na zijn opleiding als industrieel ingenieur een MBA en een Master in Real Estate (MRE) en bouwde een carrière uit als facility manager, real estate manager, procurement manager, risk manager en andere gerelateerde rollen in een internationale omgeving. Hij was winnaar van de eerste editie (2004) van de IFMA facility award. In zijn huidige rol als directeur van de businessunit adviesverlening van MCS, geeft hij leiding aan een uitgebreid team van experten die strategisch en taktich advies verlenen met betrekking tot vastgoedbeheer, werkplekoptimalisatie en facility management

Rudy Clonen

Dit boek maakt de Europese norm voor facility management (EN15221) effectief bruikbaar voor drukbezette facilitair beheerders: het bundelt de belangrijkste onderdelen in één volume, en biedt praktische voorbeelden en talrijke toelichtingen om de norm strategisch in te zetten. De meerwaarde die facility management kan brengen binnen een organisatie is in sterke mate afhankelijk van de bewustwording van de impact ervan op domeinen als kosten, risico’s, werkplekefficiëntie en personeelstevredenheid, duurzaamheid en bedrijfsimago. De EN15221 omvat 7 richtinggevende documenten in het kader van normen op het gebied van facility management. Dankzij dit boek wordt deze norm voor facility management beter toegankelijk voor een professionele doelgroep. Het zorgt voor:

PROFESSIONELE AANPAK VAN

FACILITY MANAGEMENT

• Tijdsbesparing, door het samenvoegen van de essentie van de 7 aparte bundels van de EN15221 in één volume • Vlotte leesbaarheid: - Vertaling in het Nederlands, in een heldere, coherente schrijfstijl - Bundeling en vereenvoudiging van ‘termen en definities’ - Standaardisatie en optimalisatie van figuren en tabellen• • Waardevolle extra’s: - Nieuw, geïntegreerd ‘facility-managementrelatiemodel’ dat de 7 delen overkoepelt - Aanvulling met nieuwe figuren ter verduidelijking van de teksten - Beschrijving van “beperkingen en aanvullingen t.a.v. de norm” (per deel) - Beschrijving van ‘toepassingen van de norm in de praktijk’ (per deel) Wilt u als facility professional uw brede verantwoordelijkheid onderbouwen vanuit een geïntegreerde methodiek? Streeft u ernaar uw resultaten objectief en meetbaar te verbeteren, en een duurzame positieve impact te hebben op uw organisatie? Dan is dit boek zeker een aanrader.

Insight. Impact.

ISBN 987-6-54-321012-3

Richtinggevend

De Europese norm is een richtinggevend document in het kader van normen op het gebied van Facility Management. Dit boek brengt de belangrijke onderdelen van deze zevenledige norm voor FM samen in een vereenvoudigde voorstelling, voegt opmerkingen ten opzichte van de norm toe en belicht nuttige praktijkvoorbeelden. De figuren en tabellen uit de norm zijn naar een éénduidige en vereenvoudigde vormgeving omgezet en verschillende nieuwe figuren zijn ter verduidelijking toegevoegd. Strategische meerwaarde

Praktische toepassing op basis van de Europese norm voor facility management - EN15221

De toepassing van de Europese norm voor Facility Management kan zowel de Facility Manager als de Facility Managementdienstverlener helpen om een strategische meerwaarde te bieden aan de verschillende belanghebbenden (stakeholders) van de organisatie. Wilt u als facility professional uw brede verantwoordelijkheid onderbouwen vanuit een geïntegreerde methodiek? Streeft u ernaar uw resultaten objectief en meet-

baar te verbeteren, en een duurzame positieve impact te hebben op uw organisatie? Dan is dit boek zeker een aanrader. IFMA-leden krijgen korting op dit boek. Meer info/Bestellingen via: www.nbn.be/nl/fmboek

Rudy Clonen

De auteur, Rudy Clonen, is een ervaren adviseur op het vlak van integrated Facility Management, werkplek-optimalisatie en risicomanagement. Hij behaalde na zijn ingenieursopleiding een MBA en een Master in Real Estate (MRE) en bouwde een carrière uit in een internationale omgeving. In zijn huidige rol als directeur van de business unit adviesverlening van MCS, geeft hij leiding aan een uitgebreid team van experten die strategisch en tactisch advies verlenen met betrekking tot vastgoedbeheer, werkplek-optimalisatie en Facility Management.

FOTOREPORTAGE

Daryl De Schryver

IFMA verzorgde op 14 september op de Vakbeurs Facilitair & Gebouwbeheer (Antwerp Expo) een lezing over de trends en tendensen in FM en zorgde meteen ook voor een podium voor twee pas afgestudeerde bachelors FM van Odisee. De volgende sprekers kwamen aan bod: Laurent Van Leynseele (Taakanalyse in de grootkeuken), Rika Denduyver (Hoe kan de facilitaire kost binnen de overheid bepaald worden?), Johan Ryckx (Benchmarkresultaten FM) en Daryl De Schryver (De integratie van rook- en warmteafvoersystemen binnen kantoorgebouwen).

Rika Denduyver

Johan Ryckx

Laurent Van Leynseele

NIEUWE LEDEN

“Een beroepsvereniging is een groep van personen die zich in één en dezelfde richting beweegt. Daarom is het interessant dat Allindus hier deel kan van uitmaken. Ik verwacht vooral mee te kunnen genieten van de kennis die de vereniging ons kan bieden. Het gaat over connecties maken, delen en leren. Hierdoor kunnen we onze visie, missie en waarden sneller delen en bekendmaken, zodat we een dynamiek in gang kunnen zetten die op de meest onverwachte momenten de beste opportuniteiten kan geven.” Els Van Dyck (account manager ALLINDUS NV/SA)

“Ik ben lid geworden omdat ik nog veel moet leren over de facilitaire wereld. Ik verwacht een transparante informatiestroom en de mogelijkheid om te brainstormen binnen een uitgebreid netwerk dat de verschillende aspecten van de facilitaire wereld omvat. Op die manier wil ik mijn persoonlijke inzichten en contacten binnen de facilitaire wereld verbreden en blijven vernieuwen, groeien.” Gert Huys (assistant Facility Manager Port Real Estate Solutions)

« Ik ben in het verleden lid geweest en heb besloten om mij na een pauze van enkele jaren opnieuw in te schrijven met de bedoeling terug ervaringen uit te wisselen met collega’s. Dit is onontbeerlijk in een steeds evoluerende sector. Ik verwacht vooral informatie te ontvangen omtrent de tendensen, duurzaam FM, best practices, financiële vergelijkingen en dergelijke meer.” Philippe Robert (dept. manager Facilty Services Engie Cofely)

“Ik hoop via IFMA op de hoogte te blijven van de ontwikkelingen in het vakgebied en verwacht vooral te kunnen netwerken of contacten te leggen met mensen in dezelfde of gelijkwaardige functies.” Stefaan Mestdagh (business unit manager – Hospitals & Facility IRIS Cleaning Brussel)

“Ik werd lid met het oog op het uitbouwen van een netwerk van professionele contacten en het delen van expertise inzake het vakjargon van Facility en HR.” Els Van Brussel (interior architect - business developer Colliers International, Belgium)

“Ik ben lid geworden van IFMA omdat ik mij op termijn zie doorgroeien in de wereld van Facility Management. Bovendien is de combinatie veiligheidskunde en FM tamelijk uniek. Ik omschrijf het zelf als: kijken naar infrastructuur vanuit veiligheid. Ik verwacht van IFMA toegang tot een netwerk waar efficiënte werkmethodes en modellen in openheid gedeeld worden, uitwisseling van betrouwbare aannemers, een steun en toeverlaat. Het belang van een netwerk is te vinden in een criterium van efficiëntie, meer doen met minder.” Olivier Thiriar (diensthoofd Facility Management en verantwoordelijke veiligheid en preventie - CVO Antwerpen)

Bent u ook gebeten door FM en gefascineerd door alles wat FM ademt?

Sluit u dan nu aan bij dé beroepsvereniging voor FM in België, hét kenniscentrum voor al wie werkzaam is in de facilitaire wereld. Meer informatie: secretary@ifma.be of http://www.ifma.be/nl/lidmaatschap/

“ Ik sta mijn mannen bij met raad en daad.” Manuel Dejonckheere, District Manager ISS Industrial Cleaning bij Ter Beke, Waarschoot

“Mijn medewerkers demonteren elke avond de productiemachines. Dat doen ze om elk detail te reinigen. Stellen ze aan een machine een technische afwijking vast, dan brengen ze me meteen op de hoogte. Zodat we het euvel zelf kunnen oplossen of de klant informeren. Die professionele houding weerspiegelt het karakter van ISS – een half miljoen toegewijde mensen wereldwijd, die uw medewerkers service leveren met oplossingen op maat en de kracht van de Human Touch. Allemaal om uw business te doen groeien. FACILIT Y MANAGEMENT

CLEANING

SUPPORT

PROPERTY

C AT E R I N G

SECURITY

issworld.com/cleaning

Maak kennis met het meest gebruiksvriendelijke FMIS Perfecte ondersteuning voor uw facilitaire afdeling

Als facility manager wilt u uw klanten zo goed mogelijk ondersteunen, uw gebouwen zo efficiënt mogelijk beheren en uw machines zo goed mogelijk onderhouden. Een FMIS kan hierbij helpen; een FMIS dat geruisloos integreert in uw organisatie. Wij begrijpen dat. Daarom is TOPdesk ongeëvenaard gebruiksvriendelijk. Met flexibele to-dolijsten, slimme planners en krachtige rapportagemogelijkheden. Ook goed samenwerken met andere afdelingen wordt makkelijker met TOPdesk.

TOPdesk is namelijk de enige tool die Facility, ICT en HRM perfect integreert. U hoeft alle informatie slechts op één plek te beheren, terwijl elke afdeling zijn eigen veilige werkomgeving behoudt.

Meer weten? Kijk op www.topdesk.be/facilitair

Service Management Simplified