NIEUWSBRIEF FONDS PASCAL DECROOS VOOR BIJZONDERE JOURNALISTIEK stimuleert bijzondere journalistiek in de Vlaamse schrijvende en audiovisuele pers
N°15
juli 2007
Inhoud 1 Interview Jeroen Wils
www.fondspascaldecroos.org
INTERVIEW - JEROEN WILS
De drive naar iets spraakmakends
3 Onderzoeksjournalistiek in de Balkan
5 © foto Thomas Thijs
Media-onderzoek CAR-tips
6 Werkbeurzen
8 Colofon
Vorig jaar werden in België 240 drugplantages opgerold. Het opzetten van zo'n plantage blijkt dan ook belachelijk eenvoudig. VTM-reporters Faroek Özgünes (foto, l.) en Jeroen Wils (foto, r.) slaagden erin in vijf maanden tijd een cannabisplantage aan te leggen, met alles erop en eraan. Via verborgen camera’s legden ze de hele onderneming, van begin tot einde vast op film.
Het resultaat is De Plantage, een reportage over de groeiende cannabisteelt in ‘gewone’ huizen aan de Belgisch-Nederlandse grens. Jeroen Wils: Het hele idee is gegroeid naar aanleiding van een item in het VTM-nieuws in november van vorig jaar over cannabisplantages. Uit onze contacten met de federale politie bleek dat steeds meer van die plantages in privé-
woningen worden aangetroffen. Vroeger kweekte men eerder in loodsen en bedrijfspanden, maar de laatste tijd blijken gewone huizen erg in trek. Een aantal politiemensen vertelden ons bovendien dat Nederlandse drugdealers en -koeriers vooral op Belgische panden azen. Nederland is de laatste jaren erg streng geworden: er zijn heel veel controles, er worden zelfs helikopters ingezet om plantages op te sporen. Daarom willen drugbendes zo veel mogelijk naar België uitwijken, waar de controles, zeker wat privéwoningen betreft, een stuk minder streng zijn. Dat verhaal heeft ons ertoe aangezet om eens te testen in welke mate we in het drugmilieu konden infiltreren en om na te gaan in hoeverre het klopt dat Nederlanders Vlamingen ‘ronselen’ om een plantage te kunnen opstarten. Lees verder p.2
NIEUWS
In het nieuw:
www.fondspascaldecroos.org
Credo, voor creatieve documentairemakers
Sinds begin juni is de nieuwe website van het Fonds Pascal Decroos up and running. Met een overzichtelijk aanbod van het laatste nieuws in de (onderzoeks)journalistieke regionen, van nuttige links, van interessante weetjes en met een permanente update van de gesubsidieerde dossiers wil het Fonds zijn leden nog beter op de hoogte houden van zijn activiteiten en die van anderen op het terrein van de bijzondere journalistiek. ° fondspascaldecroos.org
Het Vlaams Audiovisueel Fonds en het Fonds Pascal Decroos hebben de handen in elkaar geslagen om de audiovisuele onderzoeksjournalistiek in Vlaanderen een extra stimulans te geven. Hun gemeenschappelijke actie kreeg de naam Credo mee. Credo staat voor creatieve onderzoeksdocumentaire en roept de associatie met bezieling en missie op. Beide organisaties gaan samen jaarlijks twee creatieve onderzoeksdocumentaires financieel ondersteunen. Van het Fonds Pascal Decroos kunnen deze projecten in een eerste fase
een researchpremie ontvangen, van het Vlaams Audiovisueel Fonds krijgen ze in een verder stadium een ontwikkelings- en productiepremie. Credo geeft via deze samenwerking aan documentairemakers de kans originele onderzoeksprojecten uit te werken die meer tijd en geld vragen dan de reguliere markt kan bieden, en daardoor een zeldzaamheid zijn geworden. Een eerste indiendatum voor aanvragen is 1 augustus 2007. ° Raadpleeg het reglement via fondspascaldecroos.org
N I E U W S B R IEF
FONDS PASCAL DECROOS VOOR BIJZONDERE JOURNALISTIEK
2
N°15 JULI 2007
} vervolg p.1 – interview Jeroen Wils
Hoe verliep de research voor het onderzoek? Jeroen Wils: Vanuit officiële hoek ontvingen we weinig medewerking, zowel van de federale politie als van de parketten. We wilden heel graag meegaan op controle en deelnemen aan huiszoekingen in privéwoningen, om te checken of er inderdaad werd gekweekt. Maar daar wilde de politie niets van weten. Dus waren we aangewezen op tipgevers en politiemensen met wie we informele contacten onderhielden. Via hen hebben we veel informatie gekregen. Verder zijn we ook zelf ontelbare keren naar de Nederlandse grensstreek gereden om er polshoogte te nemen. We deden ons voor als geïnteresseerden met het doel contacten te leggen met de drugbendes. De research bestond dus enerzijds uit informele contacten met politiemensen die ons het fenomeen van de cannabisplantages in België wilden beschrijven, anderzijds uit de contacten met mensen uit het drugmilieu. We probeerden hun vertrouwen te winnen en zo in hun middens te infiltreren.
Hoeveel tijd nam het project in beslag? Jeroen Wils: Het heeft vijf maanden geduurd om alles rond te krijgen. We hadden drie maanden om ons in de materie te verdiepen, om contacten te leggen en om in het milieu binnen te dringen. De laatste twee maanden hebben we de hele zaak praktisch op poten gezet en de beelden geschoten.
Jullie gingen undercover. Heb je daar achteraf veel reacties op gekregen? Jeroen Wils: De politie is steeds wat op haar hoede als ze hoort dat de media undercover gaan. Men vreest dan dat journalisten bijvoorbeeld de disfuncties binnen een systeem zullen blootleggen. Toen we hen meedeelden dat we in het geheim hadden gefilmd, reageerden de officiële kanalen
toch wel wantrouwig. Waarmee waren we bezig geweest? Men vond het niet leuk dat we de hele zaak op eigen houtje hadden opgezet. Maar voor ons was de undercovermethode de enige manier om aan te tonen dat die Nederlandse koeriers inderdaad in België op zoek waren naar een afzetmarkt.
DE PLANTAGE WAS EEN BEETJE DANSEN OP DE SLAPPE KOORD: WE HEBBEN DE GRENS GETROKKEN, WE HEBBEN ER LICHTJES OP GELOPEN, MAAR WE ZIJN NIET VERDER GEGAAN. Jullie troffen alle voorbereidingen om een cannabisplantage op te zetten. Waren jullie activiteiten juridisch gedekt? Jeroen Wils: Van bij de aanvang van het project hebben we met de juridische dienst van VTM overlegd: hoe ver konden we gaan? Vanaf wanneer waren we zelf strafbaar? Vervolgens hebben we een heel duidelijke grens getrokken: we deden mee tot wanneer we zouden beginnen kweken. Dan zouden we de zaak opdoeken en naar buiten brengen. Vanaf het moment dat je cannabis teelt, ben je strafbaar. Wie alleen voorbereidingen treft, zoals de huur van het huis, de inrichting van het pand, het leggen van contacten enzovoorts, is dat in principe niet. Hoewel: politiemensen verzekerden ons achteraf dat mochten ze het huis met al het materiaal gevonden hebben, ze wel hadden proberen aantonen dat de intentie bestond om een plantage te beginnen. Wat eventueel ook tot een rechtszaak had kunnen leiden. Eigenlijk was het een beetje dansen op de slappe koord: op een bepaald ogenblik hebben we ook cannabisplantjes aangekocht, naar de letter van de wet is dat strafbaar. We hebben een paar uur met die plantjes
in onze auto rondgereden. Mochten we toen gecontroleerd zijn... We hebben de grens getrokken, we hebben er lichtjes op gelopen, maar we zijn niet verder gegaan.
Juridisch gezien zaten jullie veilig. Wat qua fysieke bescherming? Jeroen Wils: Op een bepaald moment waren we zo diep in het drugmilieu binnengedrongen dat we met een aantal verantwoordelijken te maken kregen. Die stelden duidelijk: als je ons belazert, weten we je te vinden. We hebben goed aangevoeld dat onze contactpersonen geen kleine jongens waren. Dat bleek ook toen we hun verleden natrokken: ze hadden allemaal al ettelijke veroordelingen opgelopen voor drug- en gewelddelicten. Op veiligheidsvlak zorgden we er steeds voor dat minstens één persoon wist waar we waren. De afspraak luidde: als je ons binnen een bepaalde tijdspanne niet hoort, verwittig je de politie. Maar dat is gelukkig niet nodig geweest.
Wat was voor jullie zelf de meest interessante ervaring of vaststelling tijdens het project? Jeroen Wils: De meest interessante vaststelling was dat onze hypothese klopte. Dat Vlamingen inderdaad heel gegeerd zijn bij de Nederlandse drugbendes, als afzetmarkt, als contactpunt om hier plantages te beginnen. Meer technisch hebben we in zekere zin een nieuw concept geïntroduceerd in de pure journalistiek. Het gebruik van de verborgen camera was al ingeburgerd. Nieuw was echter dat we ook een huis vol verborgen camera’s hebben gehangen. Die techniek wordt al langer gebruikt in entertainmentprogramma’s à la Temptation Island, The Block, Big Brother. Maar in de journalistiek werd ze nog nooit toegepast. Klassiek film je met de verborgen Lees verder p.3
N I E U W S B R IEF
FONDS PASCAL DECROOS VOOR BIJZONDERE JOURNALISTIEK
3
N°15 JULI 2007
} vervolg p.2 – interview Jeroen Wils
camera maar uit één standpunt, waardoor je altijd een beetje een schokkend beeld krijgt, enzovoorts. Maar door camera’s te verbergen in een ruimte waar dingen zouden gebeuren, konden we vanuit verschillende hoeken een redelijk goed beeld maken. We hebben echt de grenzen afgetast om zo veel mogelijk verschillende standpunten te verkrijgen door overal camera’s te installeren: in de auto, in het dasboard, in de huizen, we werkten met knoopsgatcamera’s. Zo kom je toch wel tot boeiende televisie.
Hoeveel heeft het hele project gekost? Jeroen Wils: De Plantage is zeker geen goedkope reportage geweest. We hebben vooraf een raming gemaakt, waarbij we uitkwamen op 7500 euro aan werkuren en materiaal. Het materiaal vormde een vrij zware post: de huur van al die verborgen camera’s was tamelijk duur. Qua tijdsbesteding is het, zeker bij VTM, ongebruikelijk om vijf maanden aan één reportage te werken. Daarvoor ontbreekt het aan tijd en middelen. We hebben altijd voor en na onze
gewone dagtaak aan dit project gewerkt. Het was dus weekenden avondarbeid.
Hebben jullie achteraf veel reacties op de reportage gekregen? Jeroen Wils: Ja, behoorlijk wat. In de eerste plaats van andere media, zoals de kranten, die er toch de nodige aandacht aan schonken. Ook in Nederland: we konden de reportage verkopen aan een aantal Nederlandse stations, die ze ook hebben uitgezonden.
DOOR CAMERA’S TE VERBERGEN IN EEN RUIMTE WAAR DINGEN ZOUDEN GEBEUREN, KONDEN WE VANUIT VERSCHILLENDE HOEKEN EEN REDELIJK GOED BEELD MAKEN. WAT BOEIENDE TELEVISIE OPLEVERDE. Een paar weken na het uitbrengen van De Plantage is een hele discussie losgebarsten rond het beleid inzake cannabisshops en coffeeshops die naar de grens worden verplaatst, rond de overlast die dat met zich brengt, enzovoorts. Het conflict
tussen Nederland en België over de plaatsing van de coffeeshops was een rechtstreeks gevolg van de problematiek die wij in onze reportage hebben aangekaart. De Plantage heeft zeker op politiek vlak wat losgeweekt: ze bracht een discussie op gang die tot vandaag wordt gevoerd.
Staan er nog soortgelijke projecten voor jullie op stapel? Jeroen Wils: Van reportages als De Plantage kunnen we er binnen de huidige structuur van VTM niet meer dan twee per jaar draaien. Tenzij we er echt tijd voor vrijmaken. Maar aangezien zowel Faroek als ik andere verantwoordelijkheden hebben, is dat niet zo makkelijk. In het najaar plannen we nog een gelijkaardig project, ook dat zal tussen de dagelijkse bedrijven door worden opgezet. We zitten allebei al vijftien à twintig jaar in het vak, maar de drive om af en toe iets te maken dat een beetje spraakmakend is, blijft. ° fondspascaldecroos.org/ werkbeurzen/dossiers/2007_541 vtm.be/telefacts
ONDERZOEKSJOURNALISTIEK IN DE BALKAN
Van theorie naar praktijk
De val van het Ijzeren Gordijn leidde tot een vloedgolf aan Westerse ideeën en initiatieven richting Oost-Europa. Ook op het vlak van bijzondere journalistiek.
Neem nu de Balkan: de afgelopen jaren werden er tal van trainingen en seminaries georganiseerd, journalistieke technieken aangeleerd. Toch, zo stelde de Oekraïense journaliste Valentyna Telychenko vast, bleef een omzetting van al die theorie in de praktijk vaak achterwege. Er was nood aan een nieuwe impuls, die de journalisten ertoe zou aanzetten hun verworven kennis en technieken in de praktijk te gebruiken. Op zoek naar partners trok Telychenko naar het Deense International Media Support (IMS) centrum, dat haar in contact bracht met de Deense
Association for Investigative Journalism (FUJ). Beide partijen zetten zich rond de tafel. De brainstorming die daarop volgde, resulteerde in 2003 in Scoop, een netwerk voor onderzoeksjournalisten in Oost- en Zuidoost-Europa, met contacten in Servië, Kroatië, Bulgarije, Roemenië, Oekraïne, WitRusland, Bosnië-Herzegovina, Macedonië, Albanië, Moldavië en Montenegro. Henrik Kaufholz (foto), bestuurder van Scoop: “Scoop vloeit voort uit enkele observaties in Oost-Europa en de Balkan, gecombineerd met de internationale benadering van de FUJ. Lees verder p.4
N I E U W S B R IEF
FONDS PASCAL DECROOS VOOR BIJZONDERE JOURNALISTIEK
4
N°15 JULI 2007
} vervolg p.3 – Onderzoeksjournalistiek in de Balkan
We stelden vast dat heel wat landen uit de regio met dezelfde transitieproblemen kampten. Bovendien werken de OostEuropese journalisten niet in het Engels, maar in hun eigen taal. Tegelijk wilde de Deense associatie al langer een soort van Oost-Europees dochternetwerk opzetten, als subtak van het bestaande globale netwerk van onderzoeksjournalisten. Er bestonden wel een aantal nationale initiatieven in de regio, maar er was geen overkoepelende organisatie. Je had bijvoorbeeld een centrum voor onderzoeksjournalistiek in Boekarest, een losse associatie in Servië, en één in Bulgarije. We kenden die mensen en we onderhielden goede contacten met hen. De Danish School of Journalism heeft onafhankelijke mediacentra in de Balkan steeds gesteund. En sommige Oost-Europese collega’s namen ook deel aan de eerste Global Investigative Journalism Conference (Kopenhagen, 2001) die de FUJ organiseerde. Scoop werd opgericht in Oekraïne, maar al van bij de eerste meeting waren er ook mensen uit andere landen, zoals Roemenië en Bulgarije, aanwezig.”
Een regionaal netwerk Het doel van Scoop is een netwerk te ontwikkelen van professionele journalisten uit Oost- en Zuidoost-Europa en hen te integreren in het globale netwerk van onderzoeksjournalisten. Op die manier wil Scoop de uitwisseling van goede journalistieke praktijken stimuleren en het opzetten van onderzoeksjournalistieke projecten vergemakkelijken. Waar nodig, wordt ook financiële ondersteuning geboden. Zo kunnen journalisten een aanvraag indienen ter financiering van een onderzoeksjournalistiek project. Henrik Kaufholz: “Scoops netwerk heeft in elk land een nationale vertegenwoordiger. De nationale coördinatoren zijn de sleutelpersonen. Wij, de
Denen, fungeren als een globale observator en coördineren waar nodig. Als men op nationaal niveau over iets twijfelt, kan men bij ons terecht. Bij projectaanvragen bijvoorbeeld beslissen we samen met de regionale vertegenwoordigers of een project wel of geen steun ontvangt. Maar omdat men ter plaatse over een stuk meer achtergrond beschikt dan wij, volgen we in 95 procent van de gevallen het oordeel van de nationale coördinator. De komende jaren zullen trouwens almaar meer beslissingen buiten Denemarken, in de landen zelf, worden genomen.”
Prestigieuze prijzen Scoop steunt alle soorten projecten: zowel transnationale onderzoeken met teams van journalisten uit verschillende landen, als kleinere lokale initiatieven. Geen project is te klein of te groot, aldus Kaufholz, en de verschillende media – zowel print, audiovisueel als online – komen aan bod. Henrik Kaufholz: “Veel interessante media in de regio zijn webgebaseerd. Wat televisie betreft, is ons aandeel heel klein, omdat dat medium duur is. Toch is er bijvoorbeeld een lokaal televisiestation in Oekraïne, Union, dat een reeks van vier gespecialiseerde documentaires heeft uitgezonden, die mee door ons werden gesteund. Dan doen we aan co-sponsoring. Het medium neemt de mankracht, de ervaring en de uitrusting voor hun rekening. Wij bieden de cash voor reizen, accommodatie en voor eventuele expertise.” Verschillende projecten die Scoop mee financierde, haalden intussen prestigieuze prijzen binnen. Zo ontving een internationaal team van Roemeense, Bosnische, Bulgaarse en Albanese journalisten onlangs nog de Global Shining Light Award tijdens de vierde Global Investigative Journalism Conference in Toronto voor een grensoverschrijdend onderzoek over energievoorziening in de Balkan.
De toekomst Scoop wordt gesubsidieerd door de Deense overheid via het ‘Neighbourhood Programme’ – een bilateraal programma tussen Denemarken en landen aan de grens van de uitgebreide Europese Unie. Daarnaast doen ook het Deense Global Society Institute en een aantal private stichtingen hun duit in het zakje.
ER IS NOOD AAN EEN RUSSISCHTALIGE SITE OVER ONDERZOEKSJOURNALISTIEK Henrik Kaufholz: “De fondsen die we nu ontvangen, zijn echter niet voor eeuwig. De komende vier jaar is Scoops financiering verzekerd. We hopen tegen het einde van die periode een aantal zaken te hebben gerealiseerd, zoals een sterk netwerk op zowel persoonlijk als institutioneel niveau, een prijs voor het beste onderzoeksjournalistieke project uit de regio en een Russische website naar analogie van Netnovinar.org.” Netnovinar is een informatiefeducatief online platform over onderzoeksjournalistiek. De site wordt gecoördineerd vanuit Sarajevo en is beschikbaar in het Engels, in het Bosnisch en in het Kroatisch. Kaufholz: “Als we succesvol willen worden in landen als Wit-Rusland, Oekraïne, Moldavië en Rusland, hebben we een Russische component nodig. Bovendien biedt zo’n site journalisten de kans om informatie te verwerven, die ze in eigen land misschien niet op een legale manier te pakken krijgen. Verder hoopt Scoop zichzelf voldoende te kunnen promoten op internationale meetings om de uitgevers ertoe aan te zetten meer in onderzoeksjournalistiek te investeren. Als de journalisten er dan ook nog eens in slagen zich in de lokale media te lanceren en naambekendheid te verwerven, zijn we op de goede weg.” Lees meer: i-scoop.org netnovinar.org
N I E U W S B R IEF
FONDS PASCAL DECROOS VOOR BIJZONDERE JOURNALISTIEK
5
N°15 JULI 2007
MEDIA-ONDERZOEK
Internet vs krant Nieuws leest aandachtiger online dan op papier.
Op het internet lezen mensen 77 procent van een nieuwsbericht. Bijna tweederde van de internetlezers leest het artikel zelfs van a tot z. Bij krantenlezers liggen die percentages een stuk lager. Dat blijkt uit een onderzoek dat het Amerikaanse Poynter Institute uitvoerde bij 600 personen. Zij kregen een futuristische bril opgezet waarop
boven het rechteroog twee cameraatjes gemonteerd waren die de oogbewegingen volgden. Op basis daarvan konden de onderzoekers nagaan welke artikels de meeste aandacht kregen en hoe lang de proefpersonen die lazen. De eerste conclusies van het onderzoek maken komaf met de veronderstelling dat de aandachtsspanne van weblezers veel kleiner is dan die van krantenlezers. Die laatste groep blijkt vlugger af te haken als het artikel hen na een paar alinea's niet weet te boeien. De wijze waarop mensen een artikel lezen, verschilt ook. Wie iets leest op papier, doet dat in driekwart van de gevallen op een methodische manier. Hij
begint bij het begin en volgt dan de structuur van de tekst. Van de weblezers doet slechts de helft dat. Zij scannen meer en springen vaak van de ene passage naar de andere. Een algemene tendens is wel dat artikels die op een alternatieve manier geschreven zijn, meer succes hebben. In plaats van één lang artikel te schrijven, is het volgens de onderzoekers beter te werken met vragen en antwoorden, tijdslijnen of inzetjes. Mensen die zulke artikels lezen, scoren beter op een kennistest over het nieuws dan lezers van traditionele krantenartikels.
je zoekresultaten. Klik je op de titel van het werk, dan verschijnen er enkele algemene gegevens over het boek, zoals in een kaartenbak. Verder kun je ook een paar tekstfragmenten van het gezochte werk bekijken waarbij je zoekterm in een context wordt geplaatst. De werken in Googlebooks worden voornamelijk ter beschikking gesteld door uitgevers en bibliotheken. Heeft Google via haar partnerprogramma een overeenkomst met de uitgever of auteur, dan krijg je ook een paar volledige pagina's van
het boek te zien. Wanneer er geen auteursrechten meer gelden, kunt je zelfs het gehele werk doorbladeren. In alle gevallen zie je koppelingen die je doorverwijzen naar online boekenwinkels, waar je het boek kunt aanschaffen. Verder kun je via Googlebooks online recensies vinden, bibliotheken zoeken die het werk in hun rekken hebben staan, en meer informatie verkrijgen over de uitgever.
Lees meer: eyetrack.poynter.org
CAR-TIPS
Boeken zoeken Heb je een boek nodig dat een bepaald citaat bevat of een werk rond een specifiek thema? Googlebooks laat je toe de volledige tekst van werken te doorzoeken en exemplaren te vinden die je interesseren. Net als bij google.com kun je met de ‘books’-versie eenvoudig of geavanceerd zoeken via trefwoorden, stukken van zinnen en andere zoekfuncties. Wordt er een werk gevonden dat de content bevat die met jouw trefwoorden overeenkomt, dan maakt Googlebooks een koppeling naar het boek in
Lees meer: books.google.be
Praktische zoektips Eric Hennekam geeft op zijn site forum.archieven.org regelmatig handige zoektips mee. Hier volgen er alvast enkele.
Tip 1: de zoekterm intitle Met Google zoekterm intitle: zoek je naar zoektermen binnen een titel van een document. Zoek je bijvoorbeeld naar online archieftijdschriften in google. books, dan doe je dat als volgt:
- Ga naar books.google.com/ of naar http://books.google.be/ - Typ in intitle:archivalische of intitle:archief of intitle:archivistiek - Je kunt de zoekopdracht ook in je adressenbalk plaatsen: http://print.google.com/print? q=archief (achter het = teken kunt je elk ander woord plaatsen)
Tip 2: de zoekterm inturl Met de zoekterm inturl: zoek je naar termen binnen een webadres van een document.
Tip 3: de zoekterm intext Met de zoekterm intext: zoek je alleen termen in de tekst van websites. Lees meer: archiefforum.org
N I E U W S B R IEF
6
FONDS PASCAL DECROOS VOOR BIJZONDERE JOURNALISTIEK
N°15 JULI 2007
vervolg CAR-TIPS
Online favorietenlijstjes Ben je op zoek naar interessante sites of artikels over een bepaald onderwerp? Wil je die URL’s overzichtelijk bijhouden op één plaats waar je ze bovendien steeds kunt raadplegen? Al wat je nodig hebt, is een browser, een internetverbinding en je registratie op een site als del.icio.us. Del.icio.us is wat je noemt een social bookmarking website. Social bookmarking houdt in dat je interessante internetbronnen online verzamelt en dat je je
lijst met favoriete artikels, blogs en sites (bookmarks) bovendien met anderen deelt. Je kunt de afzonderlijke URL’s van je lijstje definiëren en ordenen aan de hand van reeds bestaande categorieën of zelfgekozen trefwoorden (tags). Die tags fungeren dan als zoekterm via welke ook andere gebruikers jouw favorieten kunnen opsporen. Zij kunnen op hun beurt de URL’s die hen interesseren, aan hun eigen lijst toevoegen.
Zo biedt social bookmarking je de mogelijkheid goede online bronnen te ontdekken, die je bijvoorbeeld via een zoekmachine misloopt. Doordat je bookmarks op het net staan, kun je je favorieten bovendien van op eender welke computer raadplegen en bewerken. Lees meer: del.icio.us netvouz.com newsvine.com
WERKBEURZEN Gerealiseerd met de steun van het Fonds Pascal Decroos voor Bijzondere Journalistiek vzw
Europese Defensie © foto Kristof Clerix
Kristof Clerix
TITEL: Verloren Verleden AUTEUR: Angela Dekker UITGEVERIJ: De Geus
Hoe ziet de militaire toekomst van Europa eruit? Hoe staat de militaire capaciteit van de EU in verhouding tot de NAVO en de VN? En welke invloed oefent de Europese militaire industrie uit? MO*-journalist Kristof Clerix ging polshoogte nemen bij de EUFOR-soldaten van operatie Althea in Bosnië en sprak met militaire bevelhebbers, defensieexperts, Europese beleidsmakers en toonaangevende denktanks in verschillende Europese lidstaten. fondspascaldecroos.org/ werkbeurzen/dossiers/2006_525 Boek – De Geus
Verloren verleden TITEL: Arm Wallonië ONDERTITEL: Een reis door het
beloofde land AUTEUR: Pascal Verbeken UITGEVERIJ: Meulenhoff/Manteau
Angela Dekker
Tienduizenden Russen zijn in de vorige eeuw door de Revolutie, oorlogen, idealisme en teleurstelling in Parijs
Boek – Meulenhoff/Manteau Arm Wallonië – Een reis door het beloofde land
terechtgekomen. Hoe verging het hun in de gedroomde wereld van de vrijheid en in hoeverre dragen ze nog steeds de sporen van de roerige geschiedenis van de afgelopen eeuw? In Verloren verleden gaat Angela Dekker op zoek naar het lot van de opeenvolgende generaties Russische ballingen en emigranten. fondspascaldecroos.org/ werkbeurzen/dossiers/2004_336
Pascal Verbeken In 1903 schreef de Franstalige journalist Auguste De Winne Door Arm Vlaanderen, een klassiek verslag van een reis langs “gaten van verdriet”, waar armoede, hongersnood, analfabetisme en uitbuiting welig tieren. Honderd jaar later maakte Pascal Verbeken de reis in de andere richting. fondspascaldecroos.org/ werkbeurzen/dossiers/2006_448
Tijdschrift – MO*
Het demografische experiment van Israël
Dagblad – De Morgen
Tine Danckaers
Visscherskoppen © foto Tine Danckaers
Tijdschrift – MO*
Tine Danckaers pendelde voor MO* twee weken tussen Tel Aviv en Jeruzalem. Ze praatte er met de hedendaagse zionisten, zowel met het rechtse kamp als met de linkerzijde, over immigratie en de grenzen van de sociale samenleving, en het Palestijnse vluchtelingenvraagstuk. fondspascaldecroos.org/ werkbeurzen/dossiers/2006_529
Stephan Vanfleteren
De Vlaamse visserij gaat al jaren harde tijden tegemoet. Voor sommigen is ze ten dode opgeschreven door de steeds strengere Europese wetten omtrent visquota’s en toegekende visgronden, het kwijnend visbestand en de steeds hardere concurrentie. Daarnaast zijn de onkosten opmerkelijk gestegen door de hogere dieselprijzen en loonkosten. Stephan Vanfleteren maakte een portretreeks van vissers op rust, actieve vissers en studenten aan de visserijschool. fondspascaldecroos.org/ werkbeurzen/dossiers/2005_418
N I E U W S B R IEF
7
FONDS PASCAL DECROOS VOOR BIJZONDERE JOURNALISTIEK
N°15 JULI 2007
Tijdschrift – Knack
Als het dorp roept
© foto Kris Pannecoucke
Isa Van Dorsselaer en Kris Pannecoucke
TITEL: Een hart van Mandarijntjes AUTEUR: On-Chiu Cheung en
Erik Wellens UITGEVERIJ: Van Halewyck
Duizenden Belgische migranten worden door hun familie thuis gezien als redder in nood, financier van dromen en plannen, dweil voor de mislukkingen en ellende. Steeds vaker blijkt de migrant echter ook een motor voor verandering in zijn land en dorp van herkomst. Als het dorp roept schetst het verhaal van twee Belgen – een acteur en een autotechnicus – uit hetzelfde dorp in Kameroen. Het dorp roept. En zij antwoorden. fondspascaldecroos.org/ werkbeurzen/dossiers/2006_520
recht hebben om de waarheid te kennen. Ze vertelt hoe haar leven en dat van haar familie getekend werden door een afschuwelijke, niets ontziende terreur. Door verraad en vernedering, door marteling en doodslag. Eén man is verantwoordelijk voor die wreedheden: Mao Zedong. fondspascaldecroos.org/ werkbeurzen/dossiers/2006_515 Televisie - Lichtpunt
Staakt-het-vuren? Kim Strobbe
Afghanistan anno 2007. De dreiging van de Taliban is groter dan ooit. In het zuiden van Afghanistan voeren de coalitietroepen het grootste offensief tegen de Talibanstrijders sinds de geallieerde invasie in 2001. Wanneer staakt het vuren? Lichtpunt bracht een reportage van Kim Strobbe over de gevolgen van meer dan twintig jaar oorlog in Afghanistan. fondspascaldecroos.org/ werkbeurzen/dossiers/2003_190 Boek - Meulenhoff/Manteau
Televisie - Telefacts
De Plantage
Faroek Özgünes en Jeroen Wils TITEL: Volksrepubliek van
verlangen AUTEUR: Catherine Vuylsteke UITGEVERIJ: Meulenhoff/Manteau
Vorig jaar werden in België 240 drugplantages opgerold. Het opstarten van zo'n plantage blijkt dan ook belachelijk eenvoudig. Een ploeg van Telefacts slaagde erin om in vijf maanden tijd een plantage op te zetten. Alles erop en eraan. fondspascaldecroos.org/ werkbeurzen/dossiers/2007_541 Boek – Van Halewyck
Een hart van mandarijntjes
TITEL: De Palestijnen AUTEUR: Sus van Elzen UITGEVERIJ: Meulenhoff/Manteau
Volksrepubliek van verlangen Catherine Vuylsteke
Alles komt uit China en China is overal. China: het land van de superlatieven. De gangmaker van de eenentwintigste eeuw. De gele reus. De hyperbool van transformatie. Die beeldspraak roept vragen op bij Catherine Vuylsteke voor wie China de voorbije twintig jaar een tweede thuis werd. Vuylsteke gaat op zoek naar de waarheid achter de praatjes. fondspascaldecroos.org/ werkbeurzen/dossiers/2003_206 Boek - Meulenhoff/Manteau
On-Chiu Cheung en Erik Wellens
De Palestijnen
In 1965 strandde de Chinese vluchtelinge OnChiu Cheung in Antwerpen. Jarenlang verzweeg ze het echte verhaal van haar jeugd. Maar wanneer ze op een dag te horen krijgt dat ze kanker heeft, besluit ze dat haar kinderen het
Het Israëlisch-Palestijnse conflict is één van de grootste brandhaarden van onze tijd. Maar wie weet nog wie er begonnen is, en waarom? Sus Van Elzen schetst een genuanceerd beeld van de
Sus van Elzen
Palestijnse geschiedenis en van de gedroomde toekomst van de Palestijnen. fondspascaldecroos.org/ werkbeurzen/dossiers/2005_438 Radio - Alaska
Gedoemd tot SintPetersburg Jeroen Franssens
In 1943 raast de oorlog door Europa. De Duitsers deporteren veel Russische krijgsgevangen naar Limburg. Maar drie Russen kunnen ontsnappen. Simion Ivanov, één van de drie, wordt verliefd op Anneke, een boerendochter. Na de oorlog blijft Ivanov in Eisden wonen. Het gezinnetje krijgt twee kinderen: Ghislaine en Jean. Maar niemand kent Ivanovs ware plannen. Want Ivanov wil terug. fondspascaldecroos.org/ werkbeurzen/dossiers/2006_504 Weekblad - Knack
De ridderlijke connectie met Deense porno Marleen Teugels
De Deense politie doet onderzoek naar het reilen en zeilen van de pornobioscoop ‘Nonstop Bio Cinerotic’, die in de rosse buurt van Kopenhagen kamertjes verhuurt aan Nigeriaanse seksslavinnen. Eén van de bestuurders van de seksbioscoop was tot voor zeer kort – op persoonlijke titel – de Belg ridder Guy Paquot, topman van de Belgische beursgenoteerde holding Compagnie du Bois Sauvage nv. Wat doen gereputeerde topzakenlui in het prostitutiemilieu in Kopenhagen? Freelance journaliste Marleen Teugels ging in de rosse buurt van Kopenhagen op verkenning en hanteerde met de hulp van de Deense onderzoeksjournaliste Brigitte Alfter en de Deense ‘Freedom Of Information act’ om de ware toedracht te achterhalen. fondspascaldecroos.org/ werkbeurzen/dossiers/2006_526
N I E U W S B R IEF
FONDS PASCAL DECROOS VOOR BIJZONDERE JOURNALISTIEK
8
N°15 JULI 2007
Colofon Redactie Karel Platteau, Goedele Geeraert | Fonds Pascal Decroos voor Bijzondere Journalistiek vzw Rozenweg 4b | B-1731 Zellik - België | F +32 2 705 59 29 | E info@fondspascaldecroos.org | W www.fondspascaldecroos.org Het Fonds Pascal Decroos voor bijzondere journalistiek is een onafhankelijke vereniging zonder winst-oogmerk (vzw) en opgericht met als doel de herinnering aan Pascal Decroos levendig te houden en zijn levenswerk voort te zetten. Website Fonds De website kwam tot stand met de steun van www.persberichten.be en www.2mpact.be Alle rechten voorbehouden. Uit deze Nieuws-brief noch de website mag niets worden verveelvuldigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, fotokopie, microfilm, of op welke andere wijze ook, zonder voorafgaandelijke schriftelijke toestemming van de uitgever.
T
+32 2 705 59 19