NIEUWSBRIEF Fonds Pascal Decroos voor bijzondere journalistiek
Kolonel Bourgstraat 90, B-1030 Brussel ·
Nieuws
TEL:
vzw
+32 2 705 59 19 · info@fondspascaldecroos.com · www.fondspascaldecroos.com · N°4 – OKTOBER 2001
Marc Hoogsteyns – n.a.v. KONGOMANi (Canvas)
1 KONGOMANi
‘Vlaanderen heeft voldoende kwaliteit in huis’
2 Mechelen aan de Tigris
Naar aanleiding van Kongomani vroeg het Fonds Pascal Decroos aan Marc Hoogsteyns zijn
2 De Plaag
mening over documentaires maken in Vlaanderen.
— Marc Hoogsteyns — August Thiry
— David Van Reybrouck
3
Erasmusstudenten ontmoeten
Charles Lewis
3 Onderzoeksjournalistiek — Alain Lallemand
5 Betrapt op Fraude — Jeroen Wils
5 In de schaduw van Schuman — Guy Janssens
6 Antiglobalisme — Dirk Barrez 6 Te Gek — Guy Van Gestel 7 Toekomst journalistiek niet verzekerd — Heidi Verdonck
7 Vrijmoedig spreken — Ludo Abicht
8 Persconferentie
— Fonds Pascal Decroos
KONGOMANi TV-documentaire van Marc Hoogsteyns
Hutu-extremisten dreven in 1994 Congolese Tutsi's naar Rwanda waar ze terecht kwamen in vluchtelingenkampen. Marc Hoogsteyns maakte een reportage over die Congolese Tutsi's die terug naar huis willen keren, naar het gebied waar ze eeuwenlang woonden en waar ze volgens hun leiders recht op hebben. Ze noemen zichzelf ‘KONGOMANi’, dwz ‘burgers van Congo’. Deze film is ook een persoonlijk relaas van een cameraman die tegen wil en dank betrokken raakt bij een conflict dat qua wreedheid niet moet onderdoen voor de holocaust tijdens de tweede wereldoorlog. WERKBEURS
Werkbeurs Fonds Pascal Decroos: 225.000 Bef [5.577,60 €], toegekend op 19 september 2000. UITZENDING
De documentaire werd uitgezonden door Lichtpunt (VRT–Canvas) op 2 september 2001. Op 25 september werd ze uitgezonden door de Nederlandse Humanistische Omroepstichting en in oktober door de RTBf (Caré Noire). ‘The Human Rights Conference’ die plaats heeft in Bulgarije van 7 tot 10 oktober heeft Marc Hoogsteyns met zijn film uitgenodigd. FESTIVAL INTERNATIONAL DU FILM D’AMIENS
De film KONGOMANi werd geselecteerd in de categorie ‘Le monde comme il va’ voor het ‘Festival Internation Du Film d'Amiens’. (9-18 November 2001) www.fondspascaldecroos.com/nl/ marc_hoogsteyns.html
Geld voor documentaires “Het is spijtig dat ik dit opnieuw moet vermelden maar documentairemakers wiens contacten zich beperken tot Vlaanderen en/of Nederland maken geen kans op goeie projecten. Er wordt vaak gezegd dat er geen geld is voor dit soort televisie in ons land en spijtig genoeg is dat ook mijn vaststelling. Kijk maar even wat er gebeurt in het Vlaamse medialandschap dat geregeert wordt door makers van docu-soap- en infotainment-programma's zoals Jambers, Kanakna, Woestijnvis, Telefacts en Sylvester Productions. Er wordt ook vaak gezegd dat de kijker geen documentaires wil. Dat is een foute veronderstelling; deze producenten plaatsen winst maken voorop en staren zich blind op begrippen zoals kijkcijfers, prime-time en mogelijke doelgroepen. Het is bedroevend te moeten vaststellen hoeveel potentiële documentairemakers momenteel fast-food televisie aan het maken zijn. Verschillende Vlaamse kranten en tijdschriften spelen in op deze tendens zodat de vervlakking zich daar ook manifesteert. Het kan ook anders; de omzetcijfers van productiehuizen zoals Presicope Productions, Simple Productions en Wild Heart Productions tonen aan dat je met het maken van goeie documentaires ook je kost kunt verdienen. Wellicht geen miljoenen maar wel voldoende om je goed in je vel te voelen. En ook deze productiehuizen halen hun fondsen grotendeels in het buitenland. Zo draaiden we vorig jaar een documentaire in Cambodia over het leven van Pol Pot. We werkten daar verschillende maanden aan en de documen-
taire werd tot nu toe reeds geprogrammeerd door meer dan twintig zenders wereldwijd. De reacties die we kregen waren erg positief maar televisie-makend Vlaanderen haalt er zijn neus voor op.
visie te maken; de nieuwsuitzendingen van de VRT en de VTM, programma's als Kwesties
Voldoende kwaliteit, maar... Wat ik nu ga zeggen klinkt wellicht erg radikaal maar je zou het Vlaamse televisiewereldje best kunnen vergelijken met een doorsnee lagere school waarin de kinderen het lessenrooster en de inhoud van de cursussen bepalen en waarin de onderwijzers dansen naar de pijpen van hun directeurs voor wie enkel het aantal kinderen telt. Het pedagogische niveau van deze school ligt verschrikkelijk laag maar dat zal de betrokken worst wezen. Dit is een foute instelling en het is onze taak om deze tendens tegen te gaan; ook al krijg je dan
“Het is bedroevend te moeten vaststellen hoeveel potentiële documentairemakers momenteel fast-food televisie aan het maken zijn.” vaak te horen dat je koppig bent en dat ze ‘geen vat op je kunnen krijgen’. Vlaanderen heeft voldoende kwaliteit in huis om goeie tele-
en Ter Zake bewijzen dat. Maar deze programma's zijn eilandjes in een dorre en uitgestrekte woestijn. De documentaire ‘KONGOMANi’ wordt dus uitgezonden door Lichtpunt en werd aanzienlijk mee-gefinancierd door het Abos. Op de andere zenders zoals de VRT, de VTM of VT4 zou dit nooit mogelijk zijn geweest; de VTM niet omdat ze er niet wakker van liggen wat er in Afrika gebeurt, VT4 niet omdat ze simpelweg geen slots hebben voor dit soort documentaires en de VRT niet omdat ze Congo en Rwanda nog altijd beschouwen als hun privé- werkterrein waar ze alleen maar zelf kunnen werken. Bovendien valt het op dat de Afrika-berichtgeving op deze laatste zender erg politiek gekleurd is en dat eenieder die zich met een andere ingesteldheid op dit terrein begeeft vroegtijdig wordt getackeld. Gelukkig dat via Lichtpunt, het Fonds Pascal Decroos en ook via het Vlaams Staatssecretariaat voor Ontwikkelingssamenwerking dit probleem omzeild kon worden.“ n Marc Hoogsteyns