Fonds Pascal Decroos

Nieuwsbrief fonds pascal decroos voor bijzondere journalistiek stimuleert Bijzondere Journalistiek in de Vlaamse schrijvende en audiovisuele pers

N°

17 November 2008

www.fondspascaldecroos.org

Sterk staaltje onderzoeksjournalistiek Op 1 oktober startte Knack met een interessante reeks over 'De plannen van de farma-industrie'. Het Fonds Pascal Decroos en het Nederlandse Fonds voor Bijzondere Journalistieke Projecten financieren dit internationaal project dat in drie landen (België, Nederland en Denemarken) gelijktijdig in printmedia is gepubliceerd. Deze reeks is om diverse redenen een lichtpunt en een testcase in de Europese journalistiek.

H

et project belicht een Europees thema. Met andere woorden, de Europese Commissie is bij machte om de farmaceutische industrie toe te staan om patiënten rechtstreeks te informeren over receptgebonden geneesmiddelen. De drie journalisten (Marleen Teugels, Joop Bouma en Brigitte Alfter) die geruime tijd aan dit dossier werkten, onderzochten de hoofdrolspelers en brachten de mogelijke problemen in kaart.

Om op de Europese politiek te wegen, is het belangrijk dat dit

inhoud

·

1 Sterk staaltje onderzoeksjournalistiek Oproep

·

2 · Gespot op Mediakritiek.be

· Wie wint de Vlaamse

Scriptieprijs 2008?

· Wobbing Europe ontbloot geheimen op VVOJ conferentie

·

3 Goede journalistiek overschrijdt grenzen

Steun het Fonds

·

·

4 Uitreiking Vlaamse Scriptieprijs 5 · I ♥ Wob 6 · Werkbeurzen 8 · Colofon

in diverse landen verschijnt en als het even kan tegelijkertijd. Het farma-dossier was in Denemarken en Nederland fel besproken.

Hier moest het van de Knack-cover wijken voor het Fortis drama.

Bedoeling is dat dit onderzoek in heel wat EU-landen verschijnt.

De journalisten gebruikten voor hun onderzoek officiële documenten. Ze testten meermaals de openbaarheidsregelgeving in de diverse landen en op Europees niveau. Dit onderzoek is gebaseerd op 'facts & figures' en is goed gedocumenteerd. Moet wel, als

je weet dat het team onderzoeksjournalisten grote bedrijven (vele malen groter dan het mediabedrijf waarvoor ze werken) bekritiseren.

Recent organiseerden Europese onderzoeksjournalisten zich in een gespecialiseerd netwerk. Het is geïnspireerd op het Amerikaanse International Consortium of Investigative Journalists. Het Investigative Reporters Network Europe of kortweg IReNE zal op de VVOJ-conferentie in Brussel de methodes, valkuilen en effecten van het onderzoek helemaal uit de doeken doen.

Dergelijke testcases tonen aan dat externe financiering noodzakelijk is. Een redactie kan dergelijk onderzoek niet dragen. Zeker de Vlaamse redacties zien hier het nut niet van in. Europa ligt voor hen nog steeds in het buitenland. Het Fonds Pascal Decroos erkent dit probleem en start binnenkort met een Europees Fonds voor Onderzoeksjournalistiek. ó

een researchpremie ontvangen (max. € 10.000), van het Vlaams Audiovisueel Fonds in een verder stadium een ontwikkelings- en productiepremie (max. € 50.000).

gravend onderzoek noodzakelijk zijn. U kunt daarbij helpen door het Fonds financieel te steunen.

Daarmee geeft u een signaal aan de huidige en de toekomstige subsidieverstrekkers dat het Fonds Pascal Decroos nodig is en onderzoeksjournalistiek verder dient te worden uitgebouwd.

Ides Debruyne Algemeen directeur Fonds Pascal Decroos

OPROEP Bijzondere Journalistiek: februari 2009 Het Fonds beschikt in de volgende juryronde over een bedrag van 33.000 euro aan werkbeurzen. De deadline voor het insturen van aanvragen is 1 februari 2009 om 12 uur. Alle vormen van bijzondere journalistieke projecten voor de audiovisuele of geschreven pers komen in aanmerking: reportages, documentaires, reeksen, boeken,...

CREDO: februari/maart 2009

Het Vlaams Audiovisueel Fonds en het Fonds Pascal Decroos ondersteunen twee creatieve onderzoeksdocumentaires per jaar. Van het Fonds Pascal Decroos kunnen deze projecten in een eerste fase

Hoe vraag je een werkbeurs aan?

Wat zijn de criteria? Wie kreeg een werkbeurs? Wat zijn de laatste trends binnen de (onderzoeks)journalistiek? Verdiep je online: www.fondspascaldecroos.org/ werkbeurzen

Steun het Fonds Pascal Decroos

Het Fonds Pascal Decroos heeft nood aan een draagvlak, wil ze in de toekomst verder kunnen aantonen dat duiding en diep-

· Particulieren [Lid €30 / Donateur €60 / Eredonateur €150] · Bedrijven [Donateur €125 / Eredonateur €250] · Studenten [Lid € 10] · Leden van de Vlaamse Vereniging van Journalisten (VVJ) [Lid €12,50]

Gelieve te storten op 422-8004971-11 U kan ook veilig online een gift overmaken via www.ikwilhelpen.be

N IEUWSBRIEF FONDS PASCAL DECROOS VOOR BIJZONDERE JOURNALISTIEK

2

N° 17

NOVEMBER 2008

V.l.n.r. Katleen De Ridder, Walter Zinzen, Marc Van de Looverbosch

Gespot op Mediakritiek.be Wie wint de Vlaamse Mediakritiek.be is de online reflectiekamer voor de Vlaamse Scriptieprijs 2008? media. Een site voor journalisten en mediamensen. Het Fonds Pascal Decroos nodigt hen uit eigen werk en dat van collega's te wegen, en om te reageren op analyses van anderen. Ook surfers met een mening over mainstream media zijn welkom. Heeft u ook een kritische blik? Laat het ons weten of verscherp hem.

16/10/2008 – De pers, die zichzelf zo graag als kritisch bestempelt, kan kortom niet om met zelfkritiek. Schijnbaar zijn ze zich niet bewust van het probleem.

Het minste wat je kan concluderen is dat het hen ontbreekt aan empathie: ze slagen er niet in zich in te leven in de gevoeligheden die leven bij personen van allochtone origine. (Katleen De Ridder, Minderhedenforum) ó 23/10/2008 – Waarom laten journalisten zich keer op keer misbruiken? Waarom zijn ze zo goedgelovig als 'bronnen' bij parket en/of politie hen verhaaltjes in de oren fluisteren? Waarom wijken ze af van stelregel nummer één dat alles bevestigd moet worden door twee onafhankelijke bronnen? Is het vol te houden dat dit alles gebeurt in de genadeloze concurrentiestrijd om scoops, maar wel te goeder trouw? En vooral: waarom ontbreekt het ze aan de moed, ja, de waardigheid, hun excuses aan te bieden als blijkt dat hun publicaties onjuist waren? (Walter Zinzen, ex-VRTjournalist) ó

24/07/2008 – Als het om echt belangrijke beslissingen gaat binnenshuis, wordt de redactieraad meestal voor een voldongen feit geplaatst. Schijninspraak of schijndemocratie zouden kritische journalisten dat noemen. (Marc Van de Looverbosch, journalist VRT Radio en voorzitter VVJ, de Vlaamse Vereniging van Journalisten) ó 24/10/2008 – Alle dagen komkommer wordt een mens gewoon moe, maar niet online, zo blijkt.

Als we de meest aangeklikte reportages of artikelen van de digitale kranten bekijken, kunnen we niet anders dan vaststellen dat de online lezer deze infotainment weet te appreciëren, wat voor online nieuwsmedia een argument is om er mee door te gaan natuurlijk. Wil de online krant echter een volwaardig nieuwsmedium worden, dan moet het zich afvragen in welke richting het wil evolueren, ... Non-news is geen nieuws, en dat geldt wat ons betreft ook voor een online krant.

(Michaël Opgenhaffen, docent Lessius University College) ó www.mediakritiek.be

Scriptie vzw zet de deuren van het NT Gent wagenwijd open en rolt de rode loper uit voor de Vlaamse Scriptieprijs 2008. Nieuwe directrice, Monica Verhofstadt, licht al een tipje van het doek voor het niet te missen event, dinsdagavond 16 december 2008, vanaf 20.00 uur.

H

et wordt een bruisende multimediale avond vol woord, wetenschap, live muziek, dans en…drama. Vaste gast in De Laatste Show met De Encyclopedie van de Interessante Kennis, Sven Speybroeck, nodigt u uit bij: ‘Hoe de oerknal na 14 miljard jaar de mensheid een bewustzijn schopt!’ van het jonge genie Kris Verburgh. Regisseurs-acteurs Sam Bogaerts en Wim Willaert brengen een ‘muzikale dansante expressie’ met aanstormend artistiek geweld uit het Conservatorium Hogeschool Gent.

Tussen dit alles in, hét belangrijkste, de prijsuitreikingen: Hoofdwinnaar Vlaamse Scriptieprijs 2008 ontvangt uit handen van niemand minder dan gouverneur Oost-Vlaanderen, André Denys, een cheque van 2500 euro. Andere genomineerden krijgen elk 250 euro. De Klasseprijs 2008, een citytrip t.w.v. 250 euro, gaat naar het beste educatief, sociaalmaatschappelijk of pedagogisch onderzoeksthema. De Agoriaprijs 2008, 500 euro, zet het meest wetenschappelijke, technologi-

sche en innovatieve onderzoeksthema in de kijkers. Minstens zo belangrijk als de financiële som is de redactionele aandacht die deelnemende afstudeerprojecten krijgen. De uitreiking kan immers elk jaar rekenen op de nodige mediaaandacht.

Maar liefst 227 ‘young potentials’ hebben zich ingeschreven, een absoluut record! Allen mikken met hun scriptie, begeleid door een toegankelijk journalistiek artikel, op de hoofdprijs: de Vlaamse Scriptieprijs 2008. Op dit moment oordeelt een onafhankelijke deskundige jury, samengesteld uit professionals uit de media-, uitgeverij- en academische wereld, alle inzendingen op nieuwswaarde en kwaliteit.

Ontdek de toekomst van morgen!

E-mail uw naam, organisatie en het aantal personen voor dit niet te missen event met receptie(!) naar info@scriptieprijs.be.

Toegang gratis. ó www.scriptieprijs.be

Het Fonds Pascal Decroos is een cosponsor van de Vlaamse Scriptieprijs.

Wobbing Europe ontbloot geheimen op VVOJ conferentie

W

aarmee houdt de overheid zich vandaag niet bezig?

Als meer dan 70 procent van de nationale wetgeving zijn oorsprong vindt in Europa, is het hoog tijd dat journalisten leren gebruik maken van de Wet op de Openbaarheid van Bestuur (WOB) om aan al die informatie te komen. Eurowobben dus!

De Vlaams Nederlandse Vereniging voor onderzoeksjournalisten

(VVOJ) brengt tijdens de conferentie in samenwerking met Wobbing Europe, ‘hoe doe je een Eurowob?’ En tal van hands-on Wobbing trainingen. Leer de geheimen van Europa te onthullen. Vind de juiste overheidsinfo in Europa.

Wobbing.eu, een initiatief van het Fonds Pascal Decroos, is een praktische gids voor al wie gebruik wil maken van de Wet op de Openbaarheid van Bestuur, zeg maar de

WOB. Naast een overzicht van de openbaarheidsregeling in Vlaanderen, België en Europa, bevat Wobbing.eu allerlei praktische hulpmiddelen. Je vindt er onder andere naast de aanvraagprocedure ook een aantal succesvolle cases.

De conferentie Europese onderzoeksjournalistiek in Brussel is op 21 en 22 november 2008. U bent te gast bij de Erasmushogeschool Brussel (Zespenningenstraat). Het

programma bestaat uit een ruime waaier hands-on trainingen, plenaire sessies, ronde tafel gesprekken, enz. Het congres biedt u vooral de mogelijkheid om uw professioneel netwerk uit te breiden en kennis te maken met de nieuwste technieken. ó www.wobbing.eu www.vvoj.eu

3

N° 17

NOVEMBER 2008

© Inge Nijs

N IEUWSBRIEF FONDS PASCAL DECROOS VOOR BIJZONDERE JOURNALISTIEK

V.l.n.r. Monica Verhofstadt, Brigitte Alfter

Goede journalistiek overschrijdt grenzen Politici zitten samen voor Europese en multinationale beslissingen. Bedrijven opereren over de landsgrenzen heen.

Criminelen zetten netwerken op om malafide praktijken in verschillende landen te runnen. Héél weinig journalisten doen hetzelfde.

Gericht op de nationale doelgroep, worstelen ze met bezuinigingen en terughoudende uitgevers. Samenzitten met collega’s uit verschillende landen zou nochtans hun verhaal vaak verbeteren en vooral de impact verhogen.

H

et in de steigers staande Europese Fonds voor Onderzoeksjournalistiek (the European Fund for Investigative Journalism, EFIJ) zal journalisten met goede ideeën voor grensoverschrijdend onderzoek steunen. Dit nieuwe project – een initiatief van het Fonds Pascal Decroos – zal steun verlenen aan reizen, vertalen en tijd voor onderzoek. Er zijn talloze verhalen te vertellen, velen te versterken, door simpelweg naar de huidige, grensoverschrijdende realiteit van de wereld te kijken.

Twee case als voorbeeld:

Bijwerkingen van medicijnen

Moeilijk te vermijden, maar van groot belang om te weten. Hoewel, in de meeste Europese landen zijn de verslagen hierover geheim.

Behalve in Zweden, Denemarken en nu ook in Nederland (De plannen van de farma-industrie, pg. 1 en 6). Omdat onze journalisten niet durven of kunnen samenwerken met noordelijke collega’s is het Vlaamse publiek hier nog

steeds niet van op de hoogte.

Deense varkenskwekerijen in Polen

Denemarken subsidieert boerderijen die het Oost-Europese milieu ernstig vervuilen. Met andere woorden: ze stinken. Een Deense journalist onderzoekt met de hulp van Poolse vertalers. De serie verschijnt in Denemarken en wint verschillende prijzen. Met dit verhaal kan veel meer, mocht er de financiële backing voor bestaan: een systematische samenwerking met Poolse collega’s én een collega in Brussel, een aftoetsen van het Europese milieubeleid. Het bundelen van onderzoek en publicatie is een model voor moderne kwaliteitsjournalistiek.

Werkbeurzen voor onderzoeksjournalistiek zijn niet nieuw en bestaan al in tal van vormen. Dit Europese Fonds verschilt doordat ze focust op de Europese aspecten van het onderzoek. Met tal van andere Europese organisaties voor

onderzoeksjournalistiek, zoals de Vereniging van Onderzoeksjournalisten (VVOJ), SKUP (Noorwegen), Netzwerke Recherche, wil het Fonds Pascal Decroos zowel de journalistieke verhalen als de bestaande netwerken op een hoger niveau tillen en versterken.

DIT EUROPESE FONDS VERSCHILT DOORDAT ZE FOCUST OP DE EUROPESE ASPECTEN VAN HET ONDERZOEK. Als eerste van haar soort op Europees niveau hoopt het EFIJ het pad te effenen voor een nieuwe wijze van Europese berichtgeving.

De werking zal in ruime mate gelijken op die van haar moederorganisatie, het Fonds Pascal Decroos.

De evaluatie van voorstellen voor een werkbeurs gebeurt door een onafhankelijke jury aan de hand van objectieve criteria die vooraf voor iedereen bekend zijn. De na-

men van de juryleden zijn echter nooit vòòr de evaluatie geweten.

Elk voorstel wordt door de juryleden gequoteerd. Het Fonds heeft geen invloed op evaluatie en selectie van voorstellen. De juryleden zijn personen met een ruime bewezen journalistieke ervaring en/ of met een andere relevante media-achtergrond.

Om het EFIJ op korte termijn op te zetten, is het Fonds Pascal Decroos op zoek gegaan naar ‘seedfunding’. Via de Koning Boudewijnstichting is het project door het NEF, Network of European Foundations, goedgekeurd.

Inmiddels heeft een Noorse organisatie (Fritt Ord) ja gezegd en 50.000 euro ter beschikking gesteld (tot eind 2009). Dit zal gebruikt worden voor het opzetten van de structuur en de eerste proefprojecten in het voorjaar van 2009. De jacht op extra financiële middelen voor het Europese Fonds blijft geopend.

Brigitte Alfter directeur EFIJ

Steun het Fonds

Het Fonds Pascal Decroos heeft nood aan een draagvlak, wil ze in de toekomst verder kunnen aantonen dat duiding en diepgravend onderzoek noodzakelijk zijn. U kan ons daarbij helpen. Bekijk alle mogelijkheden op www. fondspascaldecroos.org/steun

N IEUWSBRIEF FONDS PASCAL DECROOS VOOR BIJZONDERE JOURNALISTIEK

4

N째 17

NOVEMBER 2008

N IEUWSBRIEF FONDS PASCAL DECROOS VOOR BIJZONDERE JOURNALISTIEK

5

N째 17

NOVEMBER 2008

N IEUWSBRIEF FONDS PASCAL DECROOS VOOR BIJZONDERE JOURNALISTIEK

6

N° 17

NOVEMBER 2008

Investigative Reporters Network Europe

Werkbeurzen Gerealiseerd met steun van het Fonds Pascal Decroos voor Bijzondere Journalistiek vzw.

Koop een boek via onze site en bespaar 5 procent! Als u lid bent, bespaart u zelfs tot 15 procent!

Tijdschrift/Krant – Knack, Trouw

De plannen van de farma-industrie

Marleen Teugels, Joop Bouma, Brigitte Alfter Kunnen we van pillenfabrikanten verwachten dat ze objectieve informatie verstrekken? Met die vraag begint een reeks artikelen over de invloed van de farmaceutische industrie in Europa. Brigitte Alfter (Kopenhagen), Joop Bouma (Amsterdam) en Marleen Teugels (Brussel) die deel uitmaken van IReNE - het Investigative Reporters Network Europe - spitten de zaak uit. De reeks is gesteund door het Fonds Pascal Decroos én het Nederlandse Fonds voor Bijzondere Journalistieke Projecten.

Op de VVOJ conferentie vertellen (21-22/11/2008) de auteurs hoe dit project tot stand kwam. www.fondspascaldecroos.org/ farma

Boek – Meulenhoff | Manteau

Dolle Amina's Samira Bendadi

Samira Bendadi gaat in Dolle Amina's op zoek naar de vrouwenbeweging in de moslimgemeenschap. Ze gaat te rade bij vooraanstaande figuren uit de vrouwenbewegingen, bij intellectuelen en vooral bij heel veel gewone vrouwen. Dolle Amina's is een revelerend en noodzakelijk boek dat hardnekkige clichés ontkracht en een beeld toont van een wereld die we nog te weinig kennen. www.fondspascaldecroos.org/ aminas Titel: Dolle Amina's Subtitel: Feminisme in de Arabische wereld Auteur: Samira Bendadi Uitgeverij: Meulenhoff/Manteau ISBN: 978 90 8542 107 8

Boek – EPO TV – TV Brussel

De bekeerlingen Heidi Verdonck

De islam krijgt in België steeds meer aanhangers. Niet alleen gezinsuitbreiding en immigratie zorgen voor een stijgend aantal moslims, ook bekeren zich steeds meer landgenoten zich tot de islam. Vooral de voorbije zes jaar, dus na de aanslagen van 11 september 2001, kent de islam een toenemend succes in België. In 2005 telde ons land naar schatting reeds 30.000 bekeerlingen, en de laatste jaren komen er - alleen al aan Vlaamse kant - jaarlijks zo'n 400 nieuwe moslims bij. www.fondspascaldecroos.org/ bekeerlingen

'Zigeuners' · Sinti en Roma onder het hakenkruis Lydia Chagoll

Een historische getuigenis over het lot van de Sinti en Roma in Europa in de nazitijd, van 1933 tot 1945. Het zogenaamde 'zigeuner'-volk werd, net als het Joodse volk, vervolgd omdat het volgens de nazi-ideologie niet tot het Germaanse ras behoorde. De genocide waarvan zij het slachtoffer werden, wordt door sommige historici niet erkend. Dit boek van Lydia Chagoll probeert de geschiedenis recht te doen. Het brengt een schat aan gegevens bijeen die het bewijs leveren dat de systematische uitroeiing van de Sinti en de Roma op een geïnstitutionaliseerde manier gepland

werd door de nazi’s. www.fondspascaldecroos.org/ hakenkruis Titel: 'Zigeuners' Ondertitel: Sinti en Roma onder het hakenkruis Auteur: Lydia Chagoll Uitgeverij: EPO ISBN: 978 90 6445 494 3

Boek – Van Halewyck

Mannen van God Bart Demyttenaere

Eeuwenlang drukte de katholieke kerk haar stempel op het maatschappelijke leven. Tot diep in de jaren zestig was nagenoeg iedere Belg vanzelfsprekend katholiek.

Parochies kenden een grote bloei, de grootseminaries zaten vol en de pastoors hadden het in hun parochies voor het zeggen. Veertig jaar na het Tweede Vaticaans Concilie heeft de kerk in België veel van haar pluimen verloren. Heeft God België verlaten? Bart Demyttenaere zocht het voor u uit. www.fondspascaldecroos.org/ mannenvangod Titel: Mannen van God Subtitel: De vele gezichten van de kerk Auteur: Bart Demyttenaere Uitgeverij: Van Halewyck ISBN: 978 90 5617 821 5

Boek – Meulenhoff | Manteau

Het geluk van Rusland Johan de Boose

Johan de Boose, die al drie decennia naar Rusland reist, graaft diep in de Russische ziel en vraagt zich af of die wel zo ondoorgrondelijk

is. Hij spit het tragische, woelige verleden op, put uit een jarenlange ervaring als ooggetuige en beschrijft zijn ontmoetingen met bekende en onbekende Russen.

De geniale Russische literatuur is natuurlijk altijd binnen handbereik. Op de vooravond van Poetins afscheid als president – voorjaar 2008 – maakt De Boose een balans op. Hij onderzoekt hoe de situatie geëvolueerd is sinds het einde van de Sovjet-Unie. www.fondspascaldecroos.org/ gelukvanrusland Titel: Het geluk van Rusland Subtitel: Reis naar het eenzaamste volk op aarde Auteur: Johan de Boose Uitgeverij: Meulenhoff | Manteau ISBN: 9789085420903

Tijdschrift – Knack

'Te mooi om waar te zijn' Jan Jagers

BC Bambi slaat brug tussen Albanezen en Serviërs in Kosovo. Voor het eerst in twintig jaar speelt een basketbalteam van Serviërs tegen Albanezen in de Kosovaarse topcompetitie. De Servisch-Kosovaarse voorzitter van BC Bambi noemt het de gebeurtenis van de eeuw. Een lichtpunt, want het water tussen beide etnische gemeenschappen is diep, de politieke spanning totaal. Met de steun van het Fonds Pascal Decroos trok Jan Jagers naar het vuurwerkdepot van Europa voor dit verhaal over integratie door sport. Een kluwen in de Balkan door een originele invalshoek bekeken. www.fondspascaldecroos.org/ bcbambi

N IEUWSBRIEF FONDS PASCAL DECROOS VOOR BIJZONDERE JOURNALISTIEK

7

N° 17

NOVEMBER 2008

© Stephan Vanfleteren

Boek – Meulenhoff | Manteau

Onder mannen

Catherine Vuylsteke Arabische vrouwenemancipatie, islam en de hoofddoek, het zijn thema’s die al veel inkt deden vloeien. Maar op Marokkaanse homo’s en hun allochtone lotgenoten rust er een taboe. Catherine Vuylsteke schetst een onthullend portret van een ondergrondse wereld die zich uitstrekt van Marokko tot Brussel. www.fondspascaldecroos.org/ ondermannen Titel: Onder mannen Subtitel: Het verzwegen leven van Marokkaanse homo's Auteur: Catherine Vuylsteke Uitgever: Meulenhoff | Manteau ISBN: 978 90 8542 136 8

Tijdschrift – Mo*

De hulpindustrie in Nepal: Grote budgetten, grote problemen Nick Meynen

Nick Meynen de meer duistere dynamieken van ontwikkelingssamenwerking op 'grote schaal' en de vaak gruwelijke gevolgen.

Donaties en belastinggeld die ons geweten moeten sussen worden maar al te vaak aan projecten besteed die bedrijven, politici en buitenlandse experts rijker maken ten koste van de meest armen.

Dat het om meer dan neveneffecten en enkele rotte appels gaat blijkt uit het relaas van de hulpindustrie in Nepal. www.fondspascaldecroos.org/ hulpindustrie

Boek – Houtekiet

De stille dood van het neoliberalisme John Vandaele

De mondialisering gaat weliswaar gepaard met meer economische groei, maar er zijn winnaars en verliezers. Dat roept vele vragen op. Beloont de mondialisering kapitaal beter dan arbeid? Dicht de mondialisering de diepe kloof tussen arme en rijke landen en verandert ze zo de machtsverhouding tussen Noord en Zuid? ... Er is meer dan ooit nood aan herverdeling, milieuzorg en mondiaal bestuur. Hoewel tegenwoordig bijna iedereen de markt als een nuttig instrument erkent, schuilt het antwoord op die uitdagingen niet in nog meer markt, of meer neoliberalisme. Moeten we met een knipoog naar de geschiedenis een soort neosocialisme uitvinden? www.fondspascaldecroos.org/ neoliberalisme Titel: De stille dood van het neoliberalisme Auteur: John Vandaele Uitgeverij: Houtekiet ISBN: 9789052409733

Boek – Atlas

Brussel Eurabia

Arthur van AmerongenBrussel Eurabia Sinds jaar en dag is de hoofdstad van Europa een bolwerk van moslimextremisten. Arthur van Amerongen dook met de steun van het Fonds Pascal Decroos een jaar onder in dit gevreesde milieu: hij ging wonen in de Marollen en schreef zich in aan de Al Khairaacademie in Brussel. Daar studeerde hij islamitische theologie, samen met bebaarde Marokkaanse jongens en gesluierde

meisjes die godsdienstonderwijzer willen worden. Alles verliep voorspoedig, tot hij op pijnlijke wijze met zijn verdrongen calvinistische geloofstrauma werd geconfronteerd. www.fondspascaldecroos.org/ eurabia Titel: Brussel Eurabia Auteur: Arthur van Amerongen Uitgeverij: Atlas ISBN: 9789045012780

Krant – Brussel Deze Week

Eén arts, twee petjes Johan Denis, Steven Vandenbergh

Verscheidene artsen, verbonden aan de Brusselse openbare ziekenhuizen, verhuizen sinds jaren patiënten naar andere ziekenhuizen om ze daar te behandelen. Deze doorverwijzingen zijn veelal niet medisch noodzakelijk, maar van financiële aard, aangezien in die andere ziekenhuizen doorgaans (fors) hogere prijzen gelden. De patiënt betaalt in die ziekenhuizen meer, de arts int er meer en de openbare ziekenhuizen lopen inkomsten mis. Dit artikel, gepubliceerd op 19 juni in Brussel Deze Week, brengt de praktijk in kaart. www.fondspascaldecroos.org/ tweepetjes

Boek – Contact

Israel op een doordeweekse dag Rachel Levy

Journaliste Rachel Levy is vaak en langdurig in Israël. Sinds haar zus Sara in scheiding ligt, ontdekt ze dat het land waar ze zo veel van houdt, er soms kafkaëske regels op nahoudt. Zo hebben de kin-

deren van haar zus een permanent reisverbod tot hun achttiende, aangevraagd door hun vader, maar toegekend door de staat, die daarmee dus haar eigen burgers gijzelt. Aan de hand van de belevenissen van Sara schetst Rachel Levy (met steun van het FPD) een ongekend, kritisch en vaak zeer onthutsend beeld van de Israëlische samenleving, zestig jaar na de oprichting van de Joodse staat. www.fondspascaldecroos.org/israeldoordeweeks Titel: Israel op een doordeweekse dag Auteur: Rachel Levy Uitgeverij: Contact ISBN: 978 90 254 2609 5 nur 740 Tijdschrift – MO*

Krant – De Morgen

Laatste Groet aan het Oostfront Peter-Jan Bogaert, Stephan Vanfleteren

Oswald Van Ooteghem is nu 83 jaar en heeft al veel levens geleefd.

Als 16-jarige meldde hij zich vrijwillig aan bij het Vlaamse Legioen om aan de zijde van de Waffen SS te vechten aan het oostelijk front in Rusland. Hij keert er nu voor het eerst terug. Van Ooteghem put uitgebreid uit zijn rijk gestoffeerd geheugen op het einde van de reis lijkt de afstand tot zijn verleden wel heel klein. Hij legt bloemen neer op het graf van Reimond Tollenaere, de man die collaborerend Vlaanderen opriep om te gaan vechten. www.fondspascaldecroos.org/ oostfront

N IEUWSBRIEF FONDS PASCAL DECROOS VOOR BIJZONDERE JOURNALISTIEK

8

N° 17

NOVEMBER 2008

Colofon

Het Fonds Pascal Decroos voor bijzondere journalistiek is een onafhankelijke vereniging zonder winst-oogmerk (vzw) en opgericht met als doel de herinnering aan Pascal Decroos levendig te houden en zijn levenswerk voort te zetten.

Alle rechten voorbehouden. Uit deze Nieuwsbrief noch de website mag niets worden verveelvuldigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, fotokopie, microfilm, of op welke andere wijze ook, zonder voorafgaandelijke schriftelijke toestemming van de uitgever.

T

+32 2 705 59 19 www.grase.be

Redactie Karel Platteau | Fonds Pascal Decroos voor Bijzondere Journalistiek vzw Rozenweg 4b | B-1731 Zellik - België | F +32 2 705 59 29 | E info@fondspascaldecroos.org | www.fondspascaldecroos.org | V.U. Ides Debruyne