Virtual reality als empathic suit Interview met Post Neon

657 WOORDEN INTERVIEW MET POST NEON

In een digitaal informatielandschap waarin individualisme en competitie zegevieren lijken menselijke empathische vermogens in de verdrukking te komen. In hoeverre kan technologie ons echter ook helpen om ons beter te verhouden tot de ander? Studio Post Neon onderzoekt hoe de inzet van virtual reality kan resulteren in nieuwe vormen van diepe betrokkenheid.

Honderdduizenden Catalanen demonstreerden in 2018 in Barcelona. Ze riepen op tot de vrijlating van negen separatistische leiders die eerder vanwege hun rol in het referendum van oktober over de onafhankelijkheid van Spanje waren vastgezet. In de media werden de protesten breed uitgemeten; het perspectief van de onafhankelijkheid-gezinden werd daarin echter eenzijdig belicht: als oproerkraaiers, terwijl ze maandenlang vreedzaam ten strijde waren getrokken. Was dat het juiste beeld? Hoe kun je die opstand vanuit meerdere perspectieven belichten?

Die vraag bracht Jim Brady tot Mobile Journalism: een virtualreality-opstelling waarmee je de protestmars vanuit verschillende perspectieven kunt volgen. De opstelling laat je kijken door de ogen van de journalist, een politieagent of demonstrant. “Je krijgt hierdoor inzicht in de manier waarop de diverse groepen zich tot het conflict verhouden. Ik wil met deze installatie mensen stimuleren om zich beter tot andere perspectieven te verhouden. Ik denk dat virtualreality-installaties ons helpen om ook in de journalistiek meerdere perspectieven beter te belichten”, aldus Brady.

Met het project studeerde Brady glansrijk af aan de Design Academy Eindhoven, waarna hij met studiegenoot Vito Boeckx en jeugdvriend Jeremy Renoult Post Neon begon. De studio legt zich toe op ontwerpend onderzoek met inzet van virtual reality, augmented reality en 3D-modelleertechnieken. “Deze technieken bieden nieuwe narratieve en technologische mogelijkheden. Zo kan er met inzet van virtual reality een intens gevoel van aanwezigheid bij gebruikers worden aangewakkerd. Ook is het mogelijk om met inzet van de techniek diverse perspectieven beter te belichten; zowel in de ruimtelijke dimensie als ook inhoudelijk. Met studio Post Neon willen we die vertelmogelijkheden graag verder verkennen.”

Afgelopen jaar werkte studio Post Neon samen met Fontys Hogeschool Journalistiek in de Werkplaats. “We hebben onderzocht hoe de installatie Mobile Journalism vertaald kan worden naar het journalistieke onderwijs”, aldus Vito. “In ons onderzoek kijken we hoe we met inzet van virtualreality-journalisten de nieuwsconsumenten kunnen stimuleren om zich beter te verplaatsen in andere perspectieven.” Boeckx vult aan: “Binnen design is het heel gebruikelijk om in de zogeheten empathize fase van je onderzoek je zo goed mogelijk proberen te verdiepen in de ander. Daartoe worden diverse tools gebruikt, waaronder bijvoorbeeld empathic suits of virtual gloves die haptic feedback geven om de ervaringswereld van de ander op een hele fysieke manier te ervaren. Met onze installaties bieden we journalisten de mogelijkheid om dit domein te verkennen.”

De immersieve mogelijkheden van virtual reality in de journalistiek zijn afgelopen jaren vaak geprezen maar ook gerelativeerd. Zo blijkt namelijk het gebruik van de VR-bril evenals de tijd en middelen die nodig zijn voor een productie de immersieve mogelijkheden in de weg te staan. Los van deze praktische bezwaren, zijn er ook inhoudelijke uitdagingen. Bij immersieve journalistiek staan drie elementen centraal: technologie, narratief en interactie. Uit onderzoek van het Lectoraat Utrecht blijken lang niet alle VR-producties die drie elementen toe te passen. De gebruiker blijft daarmee nog steeds vaak toeschouwer.

In Last Grain of Sand, de productie waar Post Neon momenteel aan werkt is de gebruiker nadrukkelijk onderdeel van het verhaal. In deze virtuele verkenning wordt de relatie tussen de mens en het materiaal ‘zand’ geagendeerd. Sinds de ontdekking van glas hebben wij als mens deze hulpbron gebruikt voor een breed scala aan creatieve toepassingen, van beton in de bouw tot aan elektronische chips op microscopische schaal. Toch beseffen maar weinigen dat zand een schaars materiaal is. Wetenschappers voorspellen dat over 60 jaar de meeste stranden verdwenen zijn. Minder strand betekent ook minder kustbescherming. Met The Last Grain of Sand wil Post Neon de gebruiker de ernst hiervan laten beseffen. “Daartoe maken we de productie zo immersief mogelijk.”

Post Neon is een ontwerpstudio die sterk inzet op virtual, augmented en mixed reality voor het ontwikkelen van nieuwe verhalen en ervaringen. Post Neon ontwikkelde installaties voor MU Artspace, Cinekid, TUE Innovation Space, TopNotch en Adidas. In de Werkplaats werkten ontwerpers Jim Brady en Vito Boekx aan een tutorial waarmee journalisten VR kunnen inzetten in hun onderzoek.