De prijs moet hoger, de prijs moet lager

De winsten van bedrijven zijn in deze tijd van inflatie en prijsstijgingen een andere kwestie aan het worden dan voorheen. Voorheen was de winst van een bedrijf doorgaans een kwestie voor de financiële wereld, individuele en institutionele beleggers, het zakenleven, banken etc. Was die winst hoog, dan was het goed. En was-ie laag, dan niet. Sinds ongeveer een jaar wordt de winst van een bedrijf door een andere bril bekeken, een maatschappelijke. Het begon bij de olie- en energiebedrijven, maar bij de gestegen prijzen van levensmiddelen komen ook de winsten van Ahold Delhaize, Unilever, Heineken, etc. onder een vergrootglas.

In de laatste jaren is er een opvatting gemeengoed aan het worden over ‘wat de juiste prijs is’. True cost/true price, het houdt in dat een dienst of product een prijs dient te hebben die niet alleen de bedrijfskosten, maar vooral juist alle verborgen kosten compenseert. Verborgen kosten als milieu- en klimaatschade (CO2, biodiversiteit, etc.) en maatschappelijke schade (zoals lage lonen en inkomens die niet leefbaar zijn). Daardoor zouden prijzen doorgaans omhoog moeten. Toen het westen uit de coronacrisis kwam, bleken de internationale toeleveringsketens verstoord te zijn. En daarna viel Poetins Rusland Oekraïne binnen. Meteen de volgende crisis, een energie- en grondstoffencrisis. Met bijvoorbeeld dure levensmiddelen tot gevolg. Daardoor is er naast de opvatting van ‘true price’ opeens een nieuwe opvatting: houd de prijzen laag, zodat consumenten ten minste hun dagelijks eten en drinken kunnen blijven kopen . Jaren geleden voerde ngo Wakker Dier campagne tegen bijvoorbeeld supermarkten die met goedkoop vlees stuntten, plofkip aanboden, reclame maakten met barbecuepakketten of sowieso te veel vleespromoties hadden. Of ngo’s die supermarktketens en levensmiddelenbedrijven erop wezen dat ze hun klimaatschade meer moeten beperken. Maar nu hebben

Sinds ongeveer een jaar wordt de winst van een bedrijf door een andere bril bekeken

we ngo Foodwatch dat als een soort Consumentenbond 2.0 ageert en dat onlangs een campagne begon om prijsverhogingen aan de kaak te stellen. Het gaat dan om producten waarvan de inhoud of het formaat verkleind is, bij een gelijkblijvende prijs. Dat is niet transparant, aldus Foodwatch. En dan is het – aldus datzelfde Foodwatch – misleidend. Het gevolg is dat supermarktketens en levensmiddelenfabrikanten nu in een situatie zijn beland waarin de ene ngo zich voor hogere prijzen beijvert en de andere ngo voor lagere. Het gemakkelijke antwoord is: wát je ook doet, je zult dan als supermarkt of fabrikant altijd een wens van een ngo hebben vervuld, linksom om rechtsom. Maar het echte antwoord is veel complexer.

Reageren? Dat kan via ge.lommen@foodpersonality.nl