Utdrag frå
Katteskriket
av Guro S. Auganes
Illustrert av Line Halsnes
Samlaget 2024
Side 18–29
GRØSS
Julie skal vere hos besteforeldra i nokre dagar denne sommarferien.
Ho er mørkredd, får fort heimlengt og må øve seg på å vere åleine heimanfrå. Ho er glad i besta og besten, men ho likar ikkje huset deira, og særleg ikkje det gule rommet der ho må sove. Det er skummelt, med blafrande gardiner, gamal lukt og eit stort, mørkt skap. Alt er betre når dei to mødrene hennar er med.
Kapittel4
Denraudedøra
Bestenståroversteikepanna.Kjøttstrimlenefreser. Miaerpåvegopppåbordet.Hosiktarmotfatetmed rykandeeggerøre.
«Neidu,dinluring!»Eglyftarhenneogklemmer denmjukepelseninntilkinnet.
«Godmorgon,Julie!»seierbesten.Hanharpåsegei blåkortermaskjorte.Augahanserlyseblåogomringa avsmilerynker.Brillene,somhanalltidgløymerkvar hanharlagt,erfaktiskpå.Deierrundeogsmå.
«Godmorgon.»Mia-pusenpilarinnistovadåegset hennened.Monssprintaretteralthanvinn.
«Einavkattanevarinnehosmeginatt»,seier eg.
Bestenseroppfråsteikepanna.
«Dåhardunokdrøymt»,seierhan.«Deivaristova. Melukkadørenesådeiikkjeskulleforstyrreverken degelleross.»
«Nei,einvarinnehosmeg.»Eghøyrdejomalelyden ogkjendeatdetlågeinkattvedbeinamine.
Bestenristarpåhovudet.«Egerheiltsikker.Istova, heilegjengen.Egopnadøradåegbyrjapåfrukosten. Dåsprattdeiut.»
«Allesaman?Detkanjohendeduoversågein.»
Bestenserpåmeg.«Egkanteljetiltre»,seierhan.
«Detveitegdågodt»,mumlareg.Sågåregutistova ogtelkattar.Ein,to,tre.Egskjønaringenting.Detvar joeinkattpårommetmitt!Eller?
Novardeteigentleglittkoselegmeddenkatten. Eggårinnpåkjøkenetatt.
«Trurduegkanhakattanepårommetinatt?»
«Detmådunestenspørjebestaom»,seierbesten. «Deterhosomstyrermeddei.»
Bestaeruteogplukkarmorellar.Detharblittmest hennarjobbetteratfotentilbestenbleidårleg.Egveit ikkjeakkuratkvasomergale,berreathanharvondt forågå.
Egtekpåmegeinsvær,svartregnfrakksomhengi gangen.Hangårheiltnedtillegganemine.Egsersikkertlatterlegut,menbryrmegikkje.Egkipparberrbeintinnijoggeskoamine.Etterfåstegidetvåtegraset sivkaldtvatninniskoa.Detfårveredetsame.Egskal ikkjevereutelenge.
Bestaerieitavdeistoretreabakomhuset,ieinliknandefrakksomegharpå.Hostårieinstigeogplukkar.Eiblåbøttemedkrokhengpåeitjukkgrein.
«Godmorgon!»roparegoppitreet.Eggomlari megeitparekstrastoreograudlillamorellar.Deier mykjebetreenndeimammaeneminekjøpeributikken heime.
«Godmorgon!Sovegodt?»Bestakikarnedpåmeg medeinstorsmil.
«Ikkjesåveldig»,seiereg.«Fekkikkjesove.»
«Detergjerneslikfyrstenattapåeinuvandplass.»
Egnikkar.Egvilikkjeseieatdetgulerommeter skummelt,ogategikkjeveitomegklarertonettertil der–medmindreegsleppsoveåleine.
«Kaneghakattanehosmeginatt?»
Bestaserspørjandenedpåmeginnimellomgreiner.
«Truregkjemtilåsovebetredå»,seiereg.
«Åja,egskjønar.»Bestaleggtonevarmedmorellar ibøtta.Deterikkjeplasstilstortfleire.«Veitdu,eg haddeeinkattsomplasovehosmegdåegvareilita jente.Heiltkvit,medeitblåttogeitgultauge.»
«Oi,vardetikkjerartmedforskjelligfargepå auga?»
«Nei,egsyntestberrehovarveldigfin.»
Bestakjemnedfråstigenmeddenfullebøttaieine handa.
«Menkaneg?Hakattanehosmeg?»spøregatt,for bestagløymdejoåsvare.
«Dåtruregikkjedukjemtilåsoveidetheileteke.»
«Versåsnill!»
«Ok,omduabsoluttvil»,smilerbesta.«Menegvil ikkjehaklagarimorgon.»
«Neidå,eglovar!Tusentakk!»
«Ikkjetakkmegfortidleg.»Honølerlitt.«Lengta duheiminatt?»
«Ikkjesåveldig.Menegbleilitt…redd.»
Bestaserpåmeg.«Reddforkva?»
«Veitikkje.Detmeste.»
«Deterikkjesårart»,seierbestavennleg.«Duhar joikkjesovesåmykjeborte,haregskjønt.Detgårseg noktil,skaldusjå.»
Hogårmotnedsidaavhuset.Egfølgjermed.
«Egskalberresetjemorellaneinnpåkjølerommet, såkanmeetefrukost»,seierhoogopnardentunge, lågekjellardøra.
Denkalde,mørkeluftaslårmotmeg.Bestafomlar etterlysbrytaren.Lysetkjempå,ogmegårinn.Steingolveteriskaldtgjennomdeivåteskoa.
Detluktarmerkelegher.Ekkelt.
«Kvaerdenlukta?»
«Gamlekjellararluktarslik»,seierbesta.
«Ikkjevår.»Egtenkjerpåtv-krokenmedsofaog peis.Derluktardetheiltfint.
«Hanerikkjegamalnok»,seierbesta.Hoopnar dendigrekjøleskåpsliknandedørasomhøyrertilkjølerommet.Egskimtareinstabelmedmorellkasserder inne.Døraglirattbakbesta,ogegeråleine.
Nokostrykinntilvenstreleggenmin.Egserned. Ingenting.
Egvilropepåbesta,menharvisststivna.Verken stemmeellerbeinverkar.Egfårfrysningarpåarmane, utanategeigentlegveitkvifor.Deterberreeinheilt vanleggamalkjellar,gjentekegformegsjølv,einheilt vanleggamalkjellar.Deteringentingåverereddfor her:tommesyltetøyglasogstablarmedkakeboksar langsmedeineveggen.Heiltvanlegeting.Undertrappa stårkoffertarogsekkarogbaggar.Kåperogfrakkar henglangsmedveggenmottrappaopptilfyrsteetasje. Deterslikteinharieinkjellar.Ingentingåvereredd for.
Augaminestoggarvedeinsvær,brunskinnfrakk. Hanskjulernokoraudt.Eidør?Jo,deterfaktiskeidør bakfrakken.Merkeleg.Denharegikkjelagtmerketil før.Kroppenminvaknar,ogeggårovergolvet.Handa mifinnhandtaket.Låst.
«Kvagjerdu?»
Egkvepptil.Stemmatilbestaerskarpbakmeg.
«Egvilleberre…skulleberre…»
«Duskalikkjeinniverkstadentilbesten.Deterfarlegereiskaparder.»
Egryggarbortfrådøra.
«Harbesteneinverkstad?Her?»
«Detharhan.Komno,deterfrukost-tid.»
«Kvagjerbesteniverkstaden?»
«Ingentingnofortida»,seierbestaoggårmot trappa,«menhanplasnikre.»
Egfølgjeretter.Blikketmitterfestapådenraude døra.Sårartatingenharnemntrommetfør.Ogkvifor bleibestaplutselegsåbestemt?
Kapittel5
Kattesenga
«Kviforerverkstadendinlåst?»
Egkikarpåbestenføregetnokeistrimlemedsprøsteiktbacon.
«Deterikkjenokonstadforbarn»,seierhan. «Kviforikkje?»
«Pågrunnavdeifarlegereiskapane»,seierbesta medmatimunnen.
Egstirerpåhenne.Bestaeropptekenavmanerar. Hosnakkar aldri medmatimunnen.
«Detstemmer.Pågrunnavdeifarlegereiskapane», nikkarbesten.
«Ok»,mumlaregogtenkjerategsnarterelleveår, ikkjeeinvillstyringpåfem.Ogkviforgjentekdeikvarandre?«Menvissmegårinnsaman,dåkanegvel?» spøregbesten.
«Vissmegårinnpådagen,erdetsikkertgreitt», seierbesten.
«Kvameinerdumed‘pådagen’?»seiereg.
«Einsnikrarikkjeomnatta»,seierbesta,somhar rokkeåsvelgje.Hosenderbesteneitstrengtblikk.
«Nei,dåsøvein»,seierbesten.
Egserfrådeneinetildenandre.Nogjevdeiinga meining.
Etterfrukostgårbestenogegnedikjellaren.Trappa teksitidmedfotenhans.
«Hardetalltidvoreverkstadher?»
Hanristarpåhovudet.«Egsetteopprommetførme fekkjentene,mordiogtanteIngrid.»
«Kvavardetfør?»
«Gjesterom.Mendetbleiikkjemykjebrukt.»
Gjesterom.Berretankenskremmer.Tenkåveregjest oghamneikjellaren!Determykjeverreenndetgule rommet,somjoermeirennillenok.Ikkjerartdetblei litebrukt.
Deimørkevegganeslukerlysetfrådenveslelampa øvstitrappa.Detersomågånedieithol–ja,nesten eitjordhol.Eisværgrav.Tankenkjemfråingenstader. Egkjennereitsugimagen,somomegfell.
«Besten»,kviskrareg.
Hanstopparibotnenavtrappa,skrurpålysetder nedeogkikaropppåmeg.
«Kvaerdet?»
«Egberre…deterskummelther»,seiereg. «Vilduoppatt?»
Eigentlegvilegdet,mendererdenraudedøra.Eg ristarpåhovudet.
Bestentekeitnøkkelknippefråbukselommaoglåser opp.Detknirkaridørhengslene.Megårinn.
Fyrstbliregletta.Detereitheiltvanleg,literom medtreveggar.Pådeneineveggenhengdetreiskapar somfaktiskserfarlegeut.Egveitikkjekvadeiheiter, allesaman,menkjennarattdeivanlegaste,eiøksog sageriforskjelligestørrelsar.Oppundertaketideteine hjørneterdeteitliteholiveggen.Påmotsettvegger dethyllermedplankarogspikrar,hamrarogskrutrekkarar.Midtimot,undereitlitevindaugeutmotbakkane,erdeteindigertrebenk.Egpeikar.
«Kvaerdet?»
«Einhøvelbenk.Denerfinnåreinskalsage.Vildu lagenoko?»
«Ja!»Egtenkjerpåpappeskatilkattungane.Dei burdehanokofinare.
«Eikatteseng»,seiereg.«Tilkattungane.»
«Detskalmefåtil»,seierbestenmedeinsmil.
«Kandubrukesag?»
Egnikkar.Egharprøvdheime.
Bestenfinnframeinbreiareogeinsmalareplankeog målerogstrekardeibeggemedblyant.Hanfestarden
smalareibenkenoggjevmegsaga.Sagavinglar,ogeg sagarskeivt.Egsagarsåsveittenpiplarogpustenblir tyngre.
Medeitterdetsomomgolvetbyrjargynge.Rommet spinnrundtmeg.Kvitelysglimtglimrarframforauga.
Sagafellutavhandami.Egblirkvalm.Heilekroppen byrjaråskjelve.
«Besten»,kviskrareg.
«Kvaerdet?»Stemmahanserlangtborte.
«Egveitikkje.»
Egstøttarmegtilbenken.Detersomomdenògbevegerseg.
Bestenlyftarmegiarmanesine.
«Memåfådegut»,seierhan.
«Menfotendin…»,mumlareg,forhankandå ikkjeberemeg.
Hankanvisstdet.Egleggarmanerundthalsenhans. Bestensløkkjerlyset.Detskrikihengslenedåhanlukkardøra–ellervent–skriketkjemfrårommet!Noko kvittblafrarimørkeret,rettførdøralukkarseg.Eit omrissaveikvinne,erdetikkje?Eller?
Detkviteløysersegopp.Dørasmelligjen.
Egklarerikkjepustelenger.Gråtenkjemihikst.Eg klamrarmegfasttilbesten.Hanskundarseggjennom kjellarenogut.
Utanforerluftafrisk.Bestenleggmegnedpåbenken vedkjellarinngangen.Yrsmåregndroparleggsegpå andletetmitt.Dengråhimmelensluttaråspinne.Litt etterlittsluttaregågråte.
Bestenroparpåbesta.Stemmahanserklarno.Alt erklarare,menredslasiti.