UITGAVE VAN FORFARMERS NEDERLAND
nR 1 2016
VOER
TAAL
Sturen op stikstof- en fosfaatefficiëntie
2
Reportage Maarten-Jan Hemmer:
6
“De KringloopWijzer geeft nuttige informatie” Gedegen onderzoek gras- en maismeststoffen 8
2
Inhoud 02 Actualiteiten voeding 03 Column Niek Visser
Actualiteiten voeding
Verbetering stikstof- en fosfa
04 Jaarcijfers Agroscoop 05 De specialist mestwetgeving 06 Reportage: sturen via de KringloopWijzer 08 Praktijkadvies grasen maismeststoffen 10 Marktonderzoek 11 Kort nieuws 12 Column Yvon
Met name via voeding is te sturen op een hogere stikstof- en fosfaatefficiëntie.
Is verhoging van de stikstof- en/of
tijdens uitkuilen te voorkomen. Voer ook
fosfaatefficiëntie een belangrijk
het aanvullende voer op de norm, om
speerpunt voor u? Door een hogere
onnodige aanvoer van stikstof- en fosfaat
efficiëntie (BEX) hoeft u minder mest af
te voorkomen. Dit geldt voor alle rantsoe-
te voeren en/of te verwerken. Bovendien
nen, dus ook voor jongvee en droogstaan-
zorgt een hogere fosfaatefficiëntie voor
de koeien.
een toename van de melkproductie per kg fosfaat. Dit betekent bij uitbreiding
BEXvoeders en fosforarme bijproducten
dat minder extra grond en extra
Zowel in bijproducten als droge grond-
fosfaatrechten nodig zijn. Met name via
stoffen (zie tabel) en mengvoeders is er
voeding is te sturen op een hoge(re)
veel variatie in het ruw eiwit- en fosfor-
stikstof en fosfaatefficiëntie.
gehalte. Binnen de BEX is ook de verhouding met de voederwaarde (RE/
Colofon Voertaal is een uitgave van ForFarmers. Voor meer informatie kunt u terecht bij de regionale ForFarmers dealer of bij ForFarmers, Lochem. Tel. 0573 – 288 800 E-mail: voertaal@forfarmers.eu www.forfarmers.nl Overname van artikelen is mogelijk na toestemming van de redactie en met bronvermelding. Deze uitgave is gedrukt op FSC-papier.
Door het ruw eiwit- (RE) en fosfor- (P)
VEM en P/VEM) van belang. Door bewust
gehalte in de rantsoenoptimalisatie mee
te kiezen voor de best passende aanvul-
te nemen is te sturen op stikstof- en
lende voeders is het mogelijk om de
fosfaatefficiëntie. Voer zowel eiwit als
stikstof- en fosfaatbenutting te verhogen.
fosfor zo goed mogelijk op de norm om
Dit mag uiteraard niet ten koste gaan van
een overmaat te voorkomen. Goed
de diergezondheid, blijf daarom altijd
geconserveerd en kwalitatief hoogwaar-
aan de behoeftenorm voldoen. Speciaal
dig ruwvoer (hoge VEM en MELK en lage
voor het verlagen van de P-aanvoer via
NH3 fractie) draagt bij aan een hoge
mengvoer heeft ForFarmers BEX-voeders
stikstof- en fosfaatefficiëntie. Voor een
in haar assortiment. De P-gehaltes van
goede smakelijkheid en hoge voerop-
deze BEX-voeders zijn onlangs verder
name is het tevens van belang om broei
aangescherpt.
3
Column
aatefficiëntie
Ondersteuning Al jarenlang werk ik met
Hoeveel levert een hogere fosfaat-
Melk per kg fosfaat
efficiëntie op?
Door verlaging van de P-aanvoer stijgt
De voordelen van een verhoogde fosfaat-
de melkproductie per kg fosfaat in dit
efficiëntie verschillen per bedrijf. Uw
voorbeeld van 185 kg naar 210 kg.
melkveespecialist of accountmanager kan
Wanneer fosfaatrechten worden inge-
voor uw bedrijfssituatie met behulp van
voerd betekent dit een extra productie-
Melk€fficiënt het effect van de inzet van
ruimte van ca. 130.000 kg melk oftewel
BEX-voeders op de fosfaatefficiëntie bere-
15 koeien extra.
gevolgen hiervan zijn voor de mestafzet
Via Melk€fficiënt kan voor iedere bedrijfs-
en voerwinst. Daarnaast geeft het inzicht
situatie worden doorgerekend wat de
in het effect op de melkproductie per
gevolgen zijn op de voerwinst en de
kilogram fosfaat.
melkproductie per kg fosfaat. Vraag uw specialist of accountmanager naar de
Als voorbeeld een bedrijf met 100 koeien,
mogelijkheden om de stikstof- en fosfaat-
8.500 kg melk/koe, 7 stuks jongvee per 10
benutting op uw bedrijf te verbeteren.
melkkoeien en 40 hectare grond. Voor dit
melkveespecialist, sinds kort als verkoopleider met mijn team in de Achterhoek. Een andere rol, maar hetzelfde doel: direct het boerenerf. In de sterk veranderende zuivelmarkt, met toenemende wet- en regelgeving, is het van groot belang om elk proces op het melkveebedrijf efficiënt te organiseren. Onze aanpak Melk€fficiënt geeft op professionele en praktische wijze inzicht. Enerzijds door de mogelijkheden voor uw bedrijf door te
bedrijf betekent verlaging van het P-gehalte
rekenen. Anderzijds door samen met u een
van aangekocht krachtvoer van 5,3 naar
praktisch plan van aanpak op te stellen. Alle
hoeft te worden afgevoerd (indien fosfaat
leestip
beperkend is). De investering in P-arm
Lees ook de reportage van Maarten-
krachtvoer bedraagt in dit geval circa
Jan Hemmer uit Geesteren (Ov.) Hij
€3.200,-; bij mestafzetkosten van € 15/m3
werkt al jaren met BEX en nam deel
dalen de mestafzetkosten met € 6.600,-.
aan een studiegroep die actief aan
De voerwinst neemt met €3.400,- toe.
de slag ging met de KringloopWijzer.
Hier komt het eventuele voordeel van
Zie pagina 6-7.
melkveespecialisten, accountmanagers en dealers zijn uitgerust met deze slimme aanpak voor voer en vee! Verder werken ForFarmers en dealers met specialisten mestwetgeving. Zij ondersteunen de buitendienst bij het invullen van de BEX en KringloopWijzer en geven gericht
minder mestverwerking nog bij.
advies over de stikstof- en fosfaatefficiëntie.
Tabel: de gehaltes van enkele grondstoffen en bijproducten (ForFarmers DML). Per kg ds Grondstof
melkveehouders. Eerst als
positief resultaat leveren op
kenen en inzichtelijk maken wat de
4,3 g/kg dat er 440 kuub mest minder
veel plezier met en voor
Wij zijn er om u te ondersteunen bij alle uitdagingen in de melkveehouderij. Als we u ergens bij kunnen helpen, dan
VeM
Re (gram)
P (gram)
P/kVeM
P/%Re
Soja
1168
527
6,8
5,8
0,13
Raap
1024
393
12,4
12,1
0,32
Bierbostel
942
250
5,3
5,6
0,21
Corngold
1085
150
4,7
4,3
0,31
Perspulp
1062
98
0,9
0,8
0,09
ProtiWanze
1132
275
5,9
5,2
0,21
horen we het graag! Niek Visser Verkoopleider melkvee
Reageren?
Mail naar voertaal@forfarmers.eu
4
Jaarcijfers Agroscoop
Hogere levensproductie en vet- en eiwitgehalte Koeien van ForFarmers-klanten produceren 1.200 kg melk meer tijdens hun leven Klanten van ForFarmers hebben ook in
ForFarmers
2015 weer uitstekend gescoord op het
CRV *)
2014
2015
2014/2015
Aantal koeien
95
96
93
cijfers van het monitoringsprogramma
Kg melk/koe
8473
8451
8373
Agroscoop.
Vet%
4,40
4,41
4,34
Eiwit%
3,57
3,58
3,55
Een duurzame veestapel is de basis voor een
Kg vet
373
373
364
hoge levensproductie. In vergelijking met
Kg eiwit
302
303
297
FPCM/koe
8995
8986
8820
31.773
32.075
30.868
gebied van (levens)productie en gehalten in de melk. Dat blijkt uit de jaar
het landelijk gemiddelde (bron: CRV) ligt de levensproductie van de afgevoerde koeien bij klanten van ForFarmers gemiddeld 1.200 kg hoger. Bij een langjarig gemiddelde
Levensproductie per afgevoerde melkkoe
*) Landelijk gemiddelde (inclusief ForFarmers-klanten) september 2014 t/m augustus 2015
melkprijs van € 0,35 betekentdit een extra melkopbrengst van € 420,- per koe. Ten opzichte van het landelijk gemiddelde
Vergelijking % vet 4,70 % vet ForFarmers % vet FrieslandCampina
4,60
(CRV) ligt de meetmelkproductie per koe per jaar bij klanten van ForFarmers166 kg hoger. Dit is zowel het gevolg van een hogere melkproductie als de hogere gehalten in de melk: +0,07% meer vet en +0,03% meer eiwit. De grafieken met het verloop van de gehalten in de melk ten opzichte van
4,50 4,40 4,30 4,20
het gemiddelde van FrieslandCampina laten een vergelijkbaar beeld zien. Kortom, resultaten om trots op te zijn. Ook afgelopen jaar zijn we weer in staat gebleken om samen met u het verschil te
4,10
Jan Feb Mrt Apr Mei Jun Jul Aug Sep Okt Nov Dec Jan Feb Mrt Apr Mei Jun Jul Aug Sep okt Nov Dec 2014 2014 2014 2014 2014 2014 2014 2014 2014 2014 2014 2014 2015 2015 2015 2015 2015 2015 2015 2015 2015 2015 2015 2015
Vergelijking % eiwit 3,70
% eiwit ForFarmers % eiwit FrieslandCampina
3,65
maken: dé nummer 1 in melkeiwit en levensproductie!
3,60 3,55
Ook inzicht in uw resultaten? Vraag uw melkveespecialist of accountmanager naar het aanmeldformulier van Agroscoop of neem contact op met de Klantenservice, klantenservice.rundvee@forfarmers.eu, T: 0800 7863 833 of uw dealerbedrijf.
3,50 3,45 3,40
Jan Feb Mrt Apr Mei Jun Jul Aug Sep Okt Nov Dec Jan Feb Mrt Apr Mei Jun Jul Aug Sep okt Nov Dec 2014 2014 2014 2014 2014 2014 2014 2014 2014 2014 2014 2014 2015 2015 2015 2015 2015 2015 2015 2015 2015 2015 2015 2015
Grafieken. Verloop vet- en eiwitgehalte in de tankmelk van ForFarmers-klanten ten opzichte van het gemiddelde van FrieslandCampina.
De specialist
5
“Ik hou me dagelijks met het mestbeleid bezig” Elke dag krijgt de specialist mestwetgeving
bezig ben en de juiste weg ken bij
2016 verplicht) en Melk€fficiënt geven
vragen over het opstellen van mestplannen,
belangrijke instanties, ben ik snel op de
inzicht in de mineralenstroom en bij het
over hoeveel Vervangende verwerkingover-
hoogte van de nieuwste ontwikkelingen in
optimaliseren van de mineralenefficiëntie.
eenkomsten (VVO’s) de veehouder moet
wet- en regelgeving.”
Bedrijven die gericht met voeding sturen
afsluiten of hoeveel kunstmest hij nog mag
en nauwkeurig bemesten, produceren
aanvoeren. Daarnaast is de specialist druk
Ondanks alle vraagstukken rondom
minder stikstof en fosfaat dan de forfai-
met het uitzoeken van ingewikkelde vraag-
fosfaatrechten en grondgebondenheid,
taire norm aangeeft. Dit heeft direct
stukken gerelateerd aan het mestbeleid.
wijst ze de veehouders erop om de
invloed op de af te voeren mest, de af te
Kortom, de specialist mestwetgeving
belangrijkste processen niet uit het oog te
sluiten VVO’s en de benodigde grond in
is voor de melkveehouder en buitendienst
verliezen. Ria: “Er mag door aanscherping
verband met de AMvB grondgebonden
van ForFarmers en haar dealers vraagbaak
van de normen steeds minder mest op de
groei. Zo is de cirkel rond”, besluit Ria.
voor alles rondom het mestbeleid.
grond gebracht worden, er moeten hoge kosten gemaakt worden voor het afvoeren
Uiteindelijk dragen de kennis en adviezen
Ria Zieverink houdt zich al zeker tien jaar
van mest. Een efficiënte melkproductie en
van de specialisten en dealers bij aan een
bezig met alle ontwikkelingen rondom het
meer opbrengst van een hectare worden
efficiëntere bedrijfsvoering bij onze
mestbeleid. “Ik ben er vanaf het begin
dus steeds belangrijker.”
klanten. Wilt u contact met een specialist mestwetgeving? Dit is via uw eigen
ingegroeid, dat is mijn kracht. Hoe het precies zit is voor velen niet meer bij te
Hulpmiddelen als BEX en de Kringloop-
melkveespecialist, accountmanager of
houden. Maar doordat ik er dagelijks mee
Wijzer (voor iedere melkveehouder vanaf
dealerbedrijf te regelen.
6
Reportage
Sturen via de KringloopWijzer Maarten-Jan Hemmer (links) en melkveespecialist Arnout ter Horst bespreken het actuele rantsoen.
Melkveehouder MaartenJan Hemmer
nen nu aantonen dat we ons wel aan de
teveel fosfaat in het rantsoen. Ook lag
neemt deel aan een studiegroep die
fosfaatproductie houden. BEX heeft altijd
onze graslandproductie te laag. Beide
actief met de KringloopWijzer werkt.
een meer vrijwillig karakter gehad, de
aspecten heb ik de afgelopen twee jaar
Om anderen te informeren heeft Hemmer
KringloopWijzer is nu verplicht. Ik vul de
geoptimaliseerd.”
tijdens twee Regiotaps van ForFarmers
KringloopWijzer zelf in, maar het is ook
een inleiding verzorgd over zijn aanpak
mogelijk om dit samen met je adviseur
Rantsoenaanpassingen
om de mineralenbemesting te optima
te doen.”
Door inzicht te hebben in wat u voert, de
liseren en het mestoverschot op zijn
P-benutting van het rantsoen, is winst te
bedrijf zo laag mogelijk te houden.
behalen. Aan de hand van de kuiluitsla-
Wat kunt u van hem leren? Maarten-Jan nam deel aan de pilotgroep KringloopWijzer om in beeld te krijgen waar hij met zijn bedrijf staat en de ver-
“Invullen KringloopWijzer betaalt zich terug”
beterpunten van zijn bedrijf inzichtelijk
gen en kuilmonsters is bekend hoeveel fosfor er in de mais- en graskuil zit. U kunt dus via de juiste aanvullingen in het rantsoen (bijvoorbeeld een bepaalde brok of perspulp) dit optimaliseren. De succesfactoren bij Hemmer zijn
te hebben. Hij vult de KringloopWijzer
Maarten-Jan leert veel van de uitkom-
een hoog maisaandeel (50%) met laag
zelf in. Dit kost tijd, maar het levert hem
sten van de KringloopWijzer. “Ik kan echt
fosforgehalte (1,6 gram P / kg ds) in het
ook veel kennis op. “Ik werkte al met
iets met deze managementtool. Na het
melkveerantsoen en het verstrekken van
BEX, want dat leverde voor ons bedrijf
invullen bleek bijvoorbeeld dat we het
perspulp, wat eveneens een laag fosfor-
voordeel op. We zijn intensief, maar kun-
jongvee niet efficiënt voerden, zij kregen
gehalte heeft.
Door hier de juiste aanvullende kracht-
Ons melkveebedrijf ligt op droge zand-
voeders bij te verstrekken ligt de fosfaat-
grond, dus als we de percelen niet
efficiëntie van het rantsoen op 35%.
beregenen, dan komt er te weinig
Om het P-gehalte verder te optimalise-
drogestof van een perceel. Sinds we
ren krijgt het jongvee nu als aanvulling
beregenen is de opbrengst gestegen: in
op graskuil extra graszaadhooi en bij de
2012 realiseerden we 9.435 kg drogestof
droge koeien wordt het ruwvoer met stro
per hectare, in 2014 13.448 kg en in 2015
aangevuld.
10.865 kg drogestof per hectare. Nu was
7
2014 qua klimaat een topjaar, maar we Sinds Hemmer weet dat broei in de kuil
hopen dat we in de toekomst minimaal
een grote verliespost is, besteedt hij veel
rond de 12.000 kg drogestof per hectare
aandacht aan de bewaring van gras en
weten te realiseren.”
mais. “Ik heb de hoogte van de kuilen verlaagd om voldoende voersnelheid te
Extra productieruimte zonder meerkosten
houden en gebruik veel zand als grond-
Uit de KringloopWijzer blijkt verder dat
dek, waardoor broei minder gemakkelijk
Hemmer nu 196 kg melk per kg fosfaat
optreedt.”
realiseert. Het getal kg melk per kg fos-
De koeien aan het winterrantsoen. In de zomer lopen ze buiten. Achter de stal liggen de kuilen met zanddek.
faat is een belangrijk sturingsgetal voor
De melkproductie per kg fosfaat is bij
Hogere graslandproductie bereikt
het maximaliseren van de hoeveelheid
Hemmer gestegen van 185 naar 196.
Om de graslandproductie te verhogen is
melk per kg fosfaat. Veehouders kunnen
Op zijn bedrijf betekent dit dat hij acht
Hemmer gestart met het beregenen van
zo ruimte creëren voor extra melkpro-
koeien meer kan houden zonder de
weidepercelen en geeft hij vaker kleine
ductie, zonder extra fosfaatrechten te
forfaitaire fosfaatproductie te overschrij-
stikstofgiften aangevuld met zwavel.
kopen. In de praktijk varieert de hoogte
den. Als deze acht koeien ook 9.178 kg
Ook wordt één a twee keer per seizoen
van het kengetal tussen de 160 en 210
melk produceren, dan behaalt Hemmer
een kali-bemesting (K60) uitgevoerd. “Ik
kg bij verschillende management- en
dus 73.000 kg extra melk, zonder extra
kies bewust voor beweiding, inclusief de
voermaatregelen.
fosfaatrechten, grond of VVO.
plus op de melkprijs geeft het ook veel arbeidsvreugde.
Bedrijfsprofiel
win-win bij mestverwerking
Maarten-Jan Hemmer woont samen met zijn vrouw en kinderen in Geesteren (Ov)
Maarten-Jan vertelt dat hij voor zijn
en zit met zijn vader in maatschap. Hij heeft 90 melkkoeien, 60 stuks jongvee, op
mestverwerkingsplicht een Vervangende
een huiskavel van 33 hectare met 3 hectare grond op afstand. Dit is grasland, mais
verwerkingsovereenkomst (VVO) afsluit
koopt hij aan. De koeien lopen in de zomermaanden buiten. Ze produceren 9.178
met een varkenshouder. De varkenshou-
kg melk met 4,44% vet en 3,60% eiwit.
der gaat meer mest verwerken dan hij wettelijk verplicht is. Specialist mestwet-
Rantsoen: gras en mais (50/50), perspulp, Maximabrok Gluco, Primabrok B met
geving Ria Zieverink: “Zo ontstaat er voor
eiwitaanvulling (Unimix 470/472). Dit alles wordt via een voerdoseerwagen
beide een win-win situatie. De varkens-
aangeboden. Droge koeien en jongvee krijgen graskuil aangevuld met stro (droge
houder krijgt van de rundveehouder een
koeien) of graszaadhooi (jongvee).
vergoeding voor het laten verwerken van de varkensmest. De rundveehouder heeft
De ambitie van Maarten-Jan is het bedrijf optimaliseren. Zo wil hij doorgroeien
uiteindelijk lagere afzetkosten doordat er
naar honderd koeien die 9.500 kg melk produceren en de levensproductie per
minder druk op de mestafzetmarkt is.
afgevoerde koe verhogen van 30.000 naar 40.000 kg melk. Tenslotte is het zijn doel
Mede dankzij deze initiatieven komt de
om jaarlijks minimaal 12.000 kg ds gras per hectare te winnen.
mestverwerking in het oosten op gang.”
8
Praktijkadvies gras- en maismeststoffen
Resultaten bemestingsproeven Levert een nieuwe meststof voldoende rendement op? En op welke manier is de bemesting van gras en maisland te optimaliseren? Om antwoord te krijgen op deze vragen heeft ForFarmers verschillende meststoffen en bemestingsstrategieën laten onderzoeken door Praktijkonderzoek Plant en Omgeving (PPO) van Wageningen UR. Iedere proef is in viervoud uitgevoerd.
“Grasgroen Stabiel de hoogste meerwaarde” Bij bemesting voor de eerste snede is het
Stabiel te strooien in plaats van KAS
en vierde snede, in combinatie met
belangrijk dat de meststoffen beschik-
wordt een meeropbrengst van 800 kg
Grasgroen Stabiel in de eerste snede,
baar zijn als de plant erom vraagt. Tevens
drogestof (25%) op de eerste snede
zorgt voor een twee ton hogere droge-
is het belangrijk dat ze niet uitspoelings-
gerealiseerd. Het blijkt dat de juiste
stofopbrengst (totaal over vier snedes).
gevoelig zijn. Stikstof en zwavel zijn beide
hoeveelheid zwavel, de ammoniumstik-
De benutting van kalium uit de Grasgroen
noodzakelijk en omdat de bodem in het
stof en nitrificatieremmer in Grasgroen
meststoffen is twee keer zo hoog als de
voorjaar deze elementen niet zelf kan
Stabiel resulteren in deze meerop-
benutting van kalium uit Kali 60 in
leveren (de grond is te koud), worden deze brengst. Grasgroen Stabiel presteert het elementen via een meststof aangevuld.
combinatie met KAS.
meest stabiel en geeft voor zowel de
Stikstof en zwavel zijn beiden bouwstenen vroege als late eerste snede gift de voor een goede eiwit- en drogestof-
hoogste meerwaarde.
opbrengst. Grasgroen Kali tijdens latere sneden Eerste snede meeropbrengst 25%
Uit de proeven blijkt tevens dat de
Door voor de eerste snede Grasgroen
toepassing van Grasgroen Kali in de derde
Naar aanleiding van het onderzoek adviseert ForFarmers de volgende bemesting op grasland. Zie ook de brochure ‘Grasgroen meststoffen 2016‘ op de website van ForFarmers. 1E SNEDE
2E SNEDE
Grasgroen Stabiel
Grasgroen N+S*
Korrel
Grasgroen Start* KAS 27N + 4 MgO**
MAAIEN Vloeibaar
Korrel
Grasgroen Kali Grasgroen Kali Maaien
Grasgroen Start
NTS 27-3
vloeibaar
1E SNEDE
2E SNEDE
Grasgroen Stabiel
Grasgroen N+S* Grasgroen Start*
WEIDEN Vloeibaar
LATERE SNEDEN
KAS 27N + 4 MgO** Grasgroen Start vloeibaar
* Bij zwavelbehoefte voor de tweede snede ** Bij geen zwavelbehoefte voor de tweede snede
LATERE SNEDEN
Grasgroen Smakelijk Grasgroen Compleet Grasgroen Kali
NTS 27-3
9
Nieuwe ontwikkelingen bemesting maisland De benutting van nutriĂŤnten uit de
Meeropbrengst rijafstand van 37,5 cm
bladbemesting ondanks de lagere
bodem is een centraal thema bij de teelt
Afgelopen jaar is ook het zaaien van mais
stikstofgift, de hoogste drogestofop-
van mais. Zeker gezien de tendens van
op een rijafstand van 37,5 cm onderzocht.
brengst en daardoor de meeste N-afvoer.
een dalende drijfmestgift: waar jaren
In het verleden werd dit vaker onderzocht,
Zelfs bij een 19 kg lagere stikstofgift per
geleden 70 kuub drijfmest per hectare
maar zag men geen verschil tussen een
hectare zien we hier de beste resultaten.
werd gegeven, is nu vaak maar 35 kuub
rijafstand van 37,5 cm of 75 cm. Omdat er
Op percelen waar de planten op 75 cm
beschikbaar. Het is daarom belangrijk
tegenwoordig veel minder drijfmest op
afstand staan, werkt rijenbemesting beter
om de juiste aanvullende meststof toe
een hectare mag, onderzocht ForFarmers
dan de onderzochte bladbemesting.
te passen.
opnieuw wat het effect van een rijafstand van 37,5 cm is ten opzichte van de
Als kanttekening merken we op dat nog
Breedwerpig of in de rij?
traditionele 75 cm. Wat blijkt, proeven
maar weinig loonwerkers op 37,5 cm
Uit onderzoek blijkt dat kali in de rij
met een rijafstand van 37,5 cm scoren
kunnen zaaien. Om het meerjarig effect te
zeker niet efficiĂŤnter is dan kali breed-
1,7 ton drogestof en 500 kg zetmeel meer
bekijken, voeren we komend groeiseizoen
werpig. Het is zelfs effectiever om 150
dan proeven met een rijafstand van 75 cm.
deze proeven wederom uit.
kilo Kali 60 kort voor of meteen na het
Dit is te verklaren doordat de plant,
zaaien breedwerpig te strooien. Meer
vanwege een betere verdeling, meer
Gedegen onderzoek
dan 60 kg zuivere stikstof en kalium
voedingsstoffen uit de bodem kan halen.
De proeven zijn uitgevoerd met het maisras
tezamen in de rij geeft namelijk grotere
Tevens kan de onkruiddruk door deze
LG 31.211, een nieuw ras op de rassenlijst.
kans op verbranding van de jonge
rijafstand verminderen, omdat het gewas
Dit ras zit in het vroege segment en blinkt
maisplant.
zich eerder sluit. En de betere en meer
uit met een zetmeelgehalte van 104 en een
verspreide beworteling zorgt voor
VEM-opbrengst van 102. Iedere proef is
Compost verhoogt de opbrengst
verbetering van de draagkracht van het
uitgevoerd in vier herhalingen.
Ook blijkt het toepassen van compost
perceel. Ook de eventuele toepassing van
De mais is tweede helft oktober 2015
zeer positief voor de opbrengst. Compost
bladbemesting zal bij een eerder gesloten
geoogst en realiseerde een opbrengst van
zorgt voor een verbetering van het
gewas meer effect opleveren.
ruim 18 ton drogestof met een drogestof-
organische stof-percentage in de grond,
gehalte van 33% en 360 gram zetmeel.
wat de bodemvruchtbaarheid verbetert.
Verschil rijenbemesting en
Omdat compost fosfaat bevat, is het
bladbemesting
gebruik van compost alleen mogelijk op
Bij bladbemesting werd in de proef 18,75 kg
bedrijven waar nog ruimte is binnen de
N/ha gegeven, bij rijenbemesting 37,5 kg
fosfaatgebruiksruimte.
N/ha. Bij een rijafstand van 37,5 cm geeft
Advies maisbemesting 2016 1. Minimaal 35 kuub rundveedrijfmest. 2. 150 kg Maismaster 25-0 + 0,2B tijdens het zaaien in de rij. 3. Bij drijfmestgiften minder dan 50 kuub is het belangrijk om direct na het zaaien 150 kg Kali 60 breedwerpig te strooien. 4. Pas, mits dit binnen de fosfaatgebruiksruimte past, compost toe. Dit heeft een positieve invloed op de bodemvruchtbaarheid voor de lange termijn. Bij 18 ton compost per hectare kan een aanvullende kaliumbemesting achterwege blijven.
Meer lezen? www.forfarmers.nl, zie sector Plant
10
Marktonderzoek
De succesfactoren van topmelkers Tweederde van de melkveehouders wil
Grafiek: Opvallendste verschillen topmelkers en referentiegroep
de productie per koe verhogen (bron: marktonderzoek ForFarmers 2015) om
Energie- en eiwitrijke brok (2)
een betere rantsoenefficiëntie en mineralenbenutting en uiteindelijk
Topmelkers Referentie
Intensief melkschema (3)
hogere voerwinst te realiseren.
Sprayen/dippen na melken (4)
Maar waarin onderscheidt een melk
Diepstrooisel (4)
veebedrijf met een hoge productie zich
Melkrobot (5)
van bedrijven met een gemiddelde melkproductie?
2,8-3,2 melkingen (5)
Middels een enquête onder topmelkers
2,4-2,8 melkingen (5)
(>10.500 kg meetmelk rollend jaargemid-
0
delde) en een groep referentiebedrijven
20
60
80
100
Percentages
(9.000 kg) hebben we enkele opvallende verschillen in beeld gebracht.
40
3
Intensief melkschema voor goede
een AMS blijken in vergelijking met hun
start van het kalf
collega AMS-gebruikers uit de referentie-
Topmelkers passen bij de jongveeopfok
groep gemiddeld een duidelijk hoger aantal
zij geconcentreerd en smakelijk voer
vaker een intensief melkschema toe en zij
melkingen per koe per dag te realiseren.
Koeien bij topmelkers nemen meer
verstrekken een hogere concentratie en
Dit is een belangrijke succesfactor voor het
drogestof op. Deze hogere energie-
daardoor een grotere hoeveelheid kunst-
verhogen van de melkproductie en een
opname, geeft ruim vier kg meer meet-
melk tijdens de melkperiode. Hierdoor
optimale benutting van de melkrobot. Onze
melk. Het voorkomen van schimmels
ontwikkelt het jongvee beter en is eerder op
AMS-specialisten kunnen u helpen het
en broei in kuilen - via beter aanrijden,
inseminatiegewicht. Daardoor kalven de
aantal melkingen te verhogen.
het gebruik van conserveringsmiddelen
vaarzen bij topmelkers gemiddeld een halve
en een zanddek op de kuilen - zorgt
maand eerder af.
1
Hogere drogestofopname dank-
voor een fris en smakelijk rantsoen. Dit bevordert de opname.
4
Aandacht voor uiergezondheid en
Voertip: MilkPower Door het voeren van MilkPower
koecomfort levert geld op
(pensbestendige vetten) is de melk-
Preventieve maatregelen, zoals regelma-
productie en/of het vetgehalte in de
droogstand en opstartfase
tig bacteriologisch onderzoek, boxen
melk te verhogen. MilkPower bevat
Tijdens de droogstand geven topmelkers
reinigen en uiers en staarten scheren,
een zeer hoge energieconcentratie
hun koeien vaak meer ruimte (uitloop)
zorgen voor een lager celgetal. Het
(> 3.000 MELK/kg) en kan efficiënt
waardoor de koeien actief blijven. Ze
gemiddelde celgetal bij de topmelkers
worden benut voor melk(vet)productie.
worden meestal in twee groepen gevoerd
bedraagt 154.000 ten opzichte van
Zo geeft 250 gram MilkPower/koe/dag
(far-off en close-up). Om verse koeien
188.000 bij de referentiegroep. Diep-
een productiestijging van 1 á 1,5 kg
(<60 dagen) naar behoefte te voeren,
strooiselboxen zijn een belangrijke
meetmelk/koe/dag en verhoogt
kiezen topmelkers vaker voor een
succesfactor voor koecomfort en
daarmee de voerwinst. MilkPower
langzamere opstart van brok (circa 30
dierenwelzijn. Dit is de basis voor een
bevat geen stikstof en fosfaat en is
dagen) om de ruwvoeropname te
hoge melkproductie.
daarmee gunstig voor BEX en
2
Extra aandacht voor voeding
KringloopWijzer. Interesse? Vraag uw
stimuleren. Zij kiezen hierbij vaker voor een energie- en eiwitrijke broksoort.
5
Aantal melkingen melkrobot
De topmelkers die gebruikmaken van
melkveespecialist naar de inzet van dit product.
Kort nieuws
Prioriteit bij jongveeopfok
Begeleiding voor ‘Nieuwe Weiders’
Op basis van data van ruim 600
om zodoende de afkalfleeftijd te
Melk€fficiëntanalyses bij klanten en
verlagen. Door een hogere jeugdgroei
nietklanten constateert ForFarmers
bereiken pinken eerder hun insemina-
dat voor 68% van de veehouders het
tiegewicht, waardoor ze eerder kunnen
verlagen van de afkalfleeftijd van de
afkalven. Een hogere groei tijdens de
vaarzen, verlaging van het vervangings-
melkperiode, te realiseren met een
percentage óf een combinatie van beide,
intensief melkschema, resulteert
financieel de meest interessante maat
bovendien in een hogere melkproductie
Stichting Weidegang heeft een begeleidings-
regel is om de voerwinst te verhogen.
op latere leeftijd (zie kader).
traject ontwikkeld voor melkveehouders die
Bovendien zorgen deze maatregelen
willen overschakelen van jaarrond opstallen
voor een toename van de melkproductie
Veehouders beseffen dat er nog veel
naar weiden. Een WeideCoach begeleidt u
per kg fosfaat. Dit is gunstig voor zowel
verbetering te behalen is bij de jongvee-
om goed te starten en staat naast u als het
BEX als de KringloopWijzer en betekent
opfok, maar weten meestal niet hoe
even niet loopt. Daarnaast deelt u uw
bij uitbreiding dat de veehouder minder
groot het verborgen rendement is.
ervaringen met zes collega-melkveehouders
extra grond en extra fosfaatrechten
Melk€fficiënt maakt dat voor iedere
die ook starten met weiden. U oefent samen
nodig heeft.
bedrijfssituatie in één oogopslag
de FarmWalk en kijkt bij elkaar hoe het
duidelijk. Voor het verbeteren van de
loopt. Stichting Weidegang biedt het traject
De vraag naar kennis en advisering op
jongveeopfok is het van belang om per
‘Nieuw Weiders’ aan voor 375 euro.
het gebied van jongveeopfok is het
bedrijf een praktisch plan van aanpak te
Bij interesse bespreekt de WeideCoach in
afgelopen jaar sterk toegenomen. De
maken. Dit, in combinatie met onze Vita-
een vrijblijvend kennismakingsgesprek of
jongveespecialisten van ForFarmers
aanpak voor de opfok van jongvee, geeft
weidegang past bij uw bedrijf en u als
ontvangen met name meer vragen over
op ieder melkveebedrijf de beste
veehouder.
het verbeteren van de groei van jongvee,
strategie. aanmelden of meer informatie?
Intensief melkschema basis voor hoge melkproductie
Neem contact op met uw melkveespecialist of ga naar: www.stichtingweidegang.nl ForFarmers ondersteunt dit initiatief en
Om de genetische potentie van uw kalveren maximaal te benutten is een hoge
heeft enkele regionale WeideCoach-
jeugdgroei in de periode dat ze nog melk krijgen, cruciaal. De hoge jeugdgroei
specialisten in dienst.
maakt het mogelijk om de dieren eerder te insemineren, waardoor de afkalfleeftijd omlaag gaat. Door in de melkperiode een intensief melkschema - minimaal 160 gram
Innovatiefonds ForFarmers
melkpoeder in een liter - toe te passen groeien uw kalveren harder en leggen
Afgelopen november zijn drie ideeën beloond,
ze meer uierweefsel aan. Hierdoor realiseren ze als koe een hogere melk-
waaronder die van melkveehouder Geert
productie. Een intensief melkschema stimuleert tevens de opname van ruw- en
Stevens. Wilt u ook meedingen naar één van
krachtvoer.
de mooie geldprijzen? Meld uw idee aan via de website www.forfarmersinnovatiefonds.nl
VitaMilk- en Sprayfo-producten zijn zowel in een intensief als standaard melkschema toepasbaar. Vraag uw specialist naar de inzet op uw bedrijf en/of de handige stalkaart met veel praktische tips.
Hier vindt u ook eerder beloonde innovaties.
11
Column Yvon Jaspers
olievlek Op een zonnige winterdag liep ik voor
dat gedaan door vijf hooguit zes grote
geduld hebben voordat elke burger
mijn huis op straat met mijn dochter aan
supermarktketens. Dat betekent dat die
bewust zijn voedsel kiest en bereid is een
de hand. Er stopte een autootje met twee
duizenden boeren die produceren voor
tikkie meer te betalen voor dat eerlijke in
jonge jongens erin. Ze haalden een krat
de Nederlandse markt weinig keuze heb-
Nederland geproduceerde voedsel. Het
uit de achterbak. Opgetogen kwamen ze
ben. Datzelfde geldt voor al die Neder-
voedsel dat overigens ook in andere
onze kant op. Enthousiast vertelden zij
landse burgers.
landen zeer gewaardeerd wordt. Onze
over hun initiatief ‘De Beebox’. Er zijn in
kwaliteit is ongekend groot en gelukkig
Nederland 17 miljoen monden die
Vandaar ‘de Beebox’. Zij leveren direct
steeds meer gekend in binnen- en
gevoed moeten worden. Feitelijk wordt
van de boer aan de burger. Elke week
buitenland.
leveren zij een krat met drie maaltijden, brood en eieren, uit de streek en voor
Maar de Beebox is een van de vele
een goede prijs. De jongens praatten en
succesvolle initiatieven om boeren en
glommen van trots, maar ik keek vooral
burgers directer zaken te laten doen.
naar de krat met lekker eten die zij in
Ik ben blij dat de burgers de boeren door
hun handen hadden. Sindsdien heb ik
dit soort initiatieven beter leren kennen.
een abonnement waar ik samen met
Wees trots, heb vertrouwen en een tikkie
mijn gezin intens van geniet. Natuurlijk
geduld. Deze olievlek is hard bezig zich
van de smaak, maar ook van het idee dat
te verspreiden en daar gaan we allemaal
dit direct bij jullie vandaan komt.
van meegenieten. Ook jij!
Het mooie is dat het een olievlek is.
Yvon Jaspers
Steeds meer burgers waarderen de versheid en eerlijkheid van hun eten. Steeds meer mensen worden zich bewust van waar het vandaan komt. Steeds meer mensen koesteren ‘onze boeren’. Dat is geen proces van een maand of een jaar. Natuurlijk moeten we
MeeR YVon www.tRotsoPBoeRen.nl
Ook in 2016 evenementen met Yvon Jaspers Dit jaar organiseert ForFarmers weer allerlei evenementen voor haar klanten. Te beginnen met een open dag op 2 april a.s. bij de vernieuwde rundveeproductielocatie in Almelo. Maar ook de uitreiking van de Agroscoopbokalen, de Zwarte Cross en een tweede editie van de Ladies Days staan op het programma. Yvon Jaspers is ook van de partij. Vanwege de organisatie van eigen evenementen heeft ForFarmers besloten dit jaar niet aan vakbeurzen deel te nemen.