VOER
TAAL
Natasja en Toine Schrieks
6/7
n
'Wij veranderen niet zomaar iets' VIDA-team: alle focus op bigkwaliteit
2-5
Geen speendiarree bij vlotte voeropname
10/11
Bigge
UITGAVE VAN FORFARMERS NEDERLAND
NR 2 2019
s
cial e p
2
Inhoud 02 Reportage: Biggenuitval te hoog? Het VIDA-team lost het op
Bedrijfsreportage
Biggenuitval te hoog; het VID
03 Column: Focus op biggen 04 VIDA-team tilt bigkwaliteit naar hoger niveau 05 De specialist: Frank Schapendonk 06 Reportage: Gestructureerd werken met goed en betrokken team 08 Voor iedere situatie het best passende zeugenvoer 09 Effect ULTRA-voeders valt op 10 Geen speendiarree bij goede voeropname vóór spenen 11 Europese prijzen voor twee Nederlandse varkenshouders 12 Kort nieuws Colofon Voertaal is een uitgave van ForFarmers. Voor meer informatie kunt u terecht bij ForFarmers, Lochem. Tel. 0573 – 288 800 E-mail: voertaal@forfarmers.eu www.forfarmers.nl In ons privacy statement op www.forfarmers.nl staat hoe ForFarmers omgaat met uw persoonsgegevens. Wenst u geen (marketing)communicatie van ForFarmers meer te ontvangen, dan kunt u dit aangeven via www.forfarmers.nl/mijn-gegevens. Overname van artikelen is mogelijk na toestemming van de redactie en met bronvermelding. Gedrukt op milieuvriendelijk papier.
Jan Willem Jaspers is blij met de inzet van het
De betrokkenheid van de medewerkers heeft zeker bijgedragen
VIDA-team: “Zo blijft de focus op de biggen.”
aan het welslagen van de nieuwe aanpak.
Het VIDA-team heeft de focus op biggen,
Een uitvalpercentage van 3% vond hij
dat heeft Jan Willem Jaspers gemerkt.
veel te hoog én onnodig, gezien de goede
VIDA-teamlid Haico Wiggers pakte een
omstandigheden in de relatief nieuwe
te hoge uitval na het spenen voortvarend
stallen. Haico Wiggers had wel ideeën
aan. En met succes. Het is volgens de
hoe het probleem kon worden getackeld.
varkenshouder niet alleen de voeraan-
De varkenshouder gaf hem de kans het
pak maar ook het werken volgens
in de praktijk te laten zien en daagde
protocol rondom het voeren dat het
hem uit: “Als hij het percentage uitval
verschil maakt.
kon laten zakken naar 1% mocht ForFarmers de voeders voor alle biggen
Begin dit jaar hoorde Jan Willem
leveren.” Het was een uitdaging die de
Jaspers voor het eerst van het nieuwe
specialist met beide handen aangreep.
VIDA-team waarmee ForFarmers de biggenopfok naar een hoger niveau wil
Geleidelijke voeropname
tillen. De varkenshouder uit Boven-
Haico mocht in één afdeling laten zien
Leeuwen kreeg toen bezoek van Haico
hoe hij het probleem aanpakte. Om een
Wiggers, biggenspecialist en lid van het
geleidelijke en meer gecontroleerde
VIDA-team. Jaspers kampte al enige tijd
voeropname te krijgen, gooide hij de
met opstartproblemen na het spenen.
voerstrategie helemaal om. In plaats
“Na vier, vijf dagen gingen te veel biggen
van beginnen met droogvoer en
dood als gevolg van een coli-infectie”,
overschakelen op brij, adviseerde hij te
vertelt Jaspers.
starten met een natte VIDA prestarter
Column
DA-team lost het op
Focus op biggen
en vanaf een week voor spenen verder
Betrokken personeel
Het tij kan keren! Hoe lang is
te gaan met droog speenvoer. Deze
Een ander belangrijk aspect is dat het
het geleden dat de lage op-
aanpak heeft Wiggers afgestemd met
personeel in de kraamstal nauw
brengstprijzen alle gesprekken
Peter Zanders, de technisch specialist
betrokken is bij de aanpassingen. “Er is
van varkenshouders domi-
van het VIDA-team. Voor voerinhoude-
wel één iemand verantwoordelijk voor
neerden? Gelukkig is de situ-
lijke zaken kan hij binnen het team
de kraamstal, maar het werk wordt niet
atie nu een stuk rooskleuriger
terugvallen op nutritionist Bram van
altijd door dezelfde persoon gedaan.”
en als we de koffiedikkijkers
den Oever. De biggen krijgen nu van
Daarom is in samenspraak een protocol
mogen geloven, dan blijft dat
dag 3 tot dag 18 de VIDA Prestarter.
gemaakt voor het voeren. Ook in de
voorlopig ook zo. Maar opbrengstprijzen
Dan wordt overgeschakeld op het
beginfase is veel met de medewerkers
zullen blijven schommelen en daar veran-
speenvoer uit de VIDA Maxima-lijn. Dat
besproken. Dat heeft volgens de
deren wij weinig aan. Waar u als varkens-
krijgen de biggen tot tien dagen na spe-
varkenshouder bijgedragen aan
houder wél invloed op heeft is de kwaliteit
nen. De overgang duurt drie dagen. Een
betrokkenheid van iedereen. “Het zit
van uw eindproduct. Of dat eindproduct
groot verschil met voorheen is volgens
deels ingebakken in de werkwijze van
nu de big of het vleesvarken is, voor beide
Jaspers dat er wat minder druk ligt op
het VIDA-team, maar het is ook de
geldt hetzelfde: de beste big levert het
een maximale voeropname. “De biggen
manier waarop Wiggers met mensen
hoogste rendement.
vreten van het begin af aan goed door,
omgaat, hij weet ze mee te krijgen”,
maar we zien dat ze niet schrokken. Ik
aldus Jaspers. Omgekeerd is Haico erg
Als verkoopleider kom ik graag bij
denk dat het daar eerst fout ging.”
enthousiast over de varkenshouder en
varkenshouders thuis. Zij vertellen mij wat
zijn medewerkers. “Ze stonden open
ze willen en waar ze tegenaan lopen. Dan
voor aanpassingen en hebben steeds de
komt vaak de bigkwaliteit als aandachts-
langetermijnvisie voor ogen gehouden.
punt naar voren. Voor de zeugenhouder
Dat en de strakke werkwijze in de stal
levert een goede kwaliteit meer rende-
zijn de basis voor het resultaat.”
ment, arbeidsgemak en plezier op. Voor
Bedrijfsprofiel Jan Willem Jaspers heeft in BovenLeeuwen (Gld.) een bedrijf met circa 900 zeugen, 8.000 vleesvarkens en eigen opfok van gelten. De vleesvarkens worden geslacht bij Vion; een deel van de biggen wordt nog verkocht. Op het bedrijf zijn vier personeelsleden werkzaam (niet fulltime). Het bedrijf heeft een sterke focus op hoge gezondheid, maar is niet SPF. Per zeug worden per jaar circa 34 biggen gespeend. De uitval in de kraamstal ligt onder de 10%. De uitval na het spenen is in twee maanden tijd gehalveerd.
de vleesvarkenshouder is het de basis Focus blijft op biggen
voor een goed resultaat. Voor ForFarmers
Nu het VIDA-team de belofte van een
was het daarom een logische stap om
lagere uitval heeft waargemaakt, houdt
met het VIDA biggenteam te kiezen voor
Jaspers woord. Alle biggen krijgen nu
een gespecialiseerde aanpak. Focus,
ForFarmers-voer. De begeleiding is
aandacht, passie en natuurlijk de beste
overgegaan naar een ‘normaal’ niveau;
biggenvoeders, daar gaat het om.
eens per drie tot vier weken komt de specialist op bezoek. Het bevalt de
In deze Voertaal komt het VIDA-team
varkenshouder prima. “Bij andere
uitgebreid aan bod. Wat vindt u ervan?
voorlichting wordt de gang van zaken op
We horen graag van u. Sterker nog: u
het hele bedrijf besproken. Nu blijft de
hoort zeker van ons.
focus op de biggen liggen.” Daardoor zitten de varkenshouder en de specialist
Harold Elzinga
er bovenop. Jaspers verwacht daar
Verkoopleider zeugen en biggen
zeker voordelen van.
Reageren?
Mail naar voertaal@forfarmers.eu
3
4
Focus op bigkwaliteit
VIDA-team tilt bigkwaliteit naar hoger niveau In de markt is een grote vraag naar
specialisten hebben een specialisatie,
voeders en een doelgerichte aanpak. “Deze
kwaliteitsbiggen. De biggenopfok is
zoals voersystemen voor biggen in de
aspecten komen samen in een gespeciali-
echter een van de gevoeligste onder
kraamstal en de bijbehorende aanpak van
seerd team. De VIDA-voeders komen
delen op een zeugenbedrijf. Daarom
ForFarmers.
zodoende nog beter tot hun recht.”
VIDA-team gevormd. “Dit team is
Moeilijk te sturen
Alle kennis gebundeld
helemaal gefocust op de biggen”, aldus
Bigkwaliteit wordt steeds belangrijker,
Binnen het VIDA-team werken de specia-
verkoopleider Harold Elzinga. “Het richt
maar er is moeilijk op te sturen. “Zeugen-
listen samen met het Nutritie Innovatie
zich als eerste op de kraamstal, want
houders hebben te maken met een sterke
Centrum (NIC) van ForFarmers en met
daar begint een goede darmgezondheid.”
productiestijging en ondervinden meer
productie. Zo is eerder het speenvoer VIDA
heeft ForFarmers een gespecialiseerd
druk op de gezondheid. Er mag minder
Vital 2 ontwikkeld, een succesvol voeder
In het VIDA-team werken specialisten en
zink en koper in het voer en ook het
dat zorgt voor vitale biggen met minder
nutritionisten samen om de zeugen
gebruik van antibiotica moet omlaag”,
kans op speendiarree. Verder is er nauw
houder van het juiste voer met bijpas-
schetst verkoopleider Harold Elzinga.
contact met partners als de dierenarts.
sende toepassing en een goed advies te
Verder is er een toename van specifieke
“Kortom; alle kennis en ervaring rondom
voorzien. Het team bestaat uit zes
voedingsproducten en voerautomatisering.
biggenopfok wordt gebundeld en gedeeld
biggenopfokspecialisten, een technisch
Dat alles vraagt om meer kennis en advies
met klanten, wat bijdraagt aan betere
specialist en een nutritionist. Enkele
van hoog niveau, met oplossingsgerichte
bigkwaliteit en meer rendement.”
VIDA-team actief bij koperverlaging EU-wetgeving verplicht voerfabrikanten dit jaar het kopergehalte in biggenvoer te verlagen met 20 of 70 mg/kg. Zonder voeraanpassingen heeft dit mogelijk gevolgen voor de groei en mestkwaliteit van de biggen. De impact is echter op elk bedrijf anders en hangt onder andere af van de gezondheidsstatus. Met nutritionele aanpassingen en een uitbreiding van het assortiment beperkt ForFarmers de impact in de stal. Het VIDA-team zal de overgang naar koperarm voer De specialisten van het VIDA-team: v.l.n.r. Haico Wiggers, Giel Janssen, Frank Haanschoten, Edwin Zielman, Frank Schapendonk, Harold Elzinga (verkoopleider). Ontbrekend: Coen van der Vleuten, Peter Zanders (technisch specialist) en Bram van den Oever (nutritionist).
bij klanten nauwkeurig monitoren en waar nodig bijsturen.
De specialist
Frank Schapendonk, biggenopfokspecialist VIDA-team
‘Sterke focus op de bigkwaliteit is cruciaal’ Frank Schapendonk is één van de zes biggenopfok specialisten binnen het VIDA-team, naast de nutritionist en de technisch specialist. Hij is enthousiast over deze aanpak. “We kunnen ons helemaal focussen op de bigkwaliteit. Dat wordt steeds belangrijker gezien de veranderende omstandigheden.” Schapendonk houdt zich al jaren bezig met biggenopfok en weet wat de zeugenhouder wil; de beste bigkwaliteit en -gezondheid en een beter rendement. Hij ziet wat dat betreft veel voordelen in het team: specialismen zijn gebundeld, de lijntjes zijn kort en de focus scherp. “Voer speelt een belangrijke rol. Daarbij werken we nauw samen met andere erfbetreders, zoals de dierenarts. Ik weet zeker dat de klant het verschil gaat merken. Qua advisering, maar ook in een stuk ontzorging. ‘Geen probleem is zo groot of we lossen het op’, is ons motto en daar gaan we voor.”
‘Geen probleem is zo groot of we lossen het op’ Binnen het team wordt waar mogelijk gewerkt met eigen specialisaties. Zo heeft Schapendonk veel kennis van en ervaring met bijvoersystemen in de kraamstal. Hij ziet daarin veel potentie. “Steeds meer zeugenhouders zien dat nat bijvoeren van biggen zorgt voor een hoge voeropname en betere darmgezondheid. Ik wil de klanten daarbij adviseren, zodat ze de beste keuzes maken.”
5
6
Bedrijfsreportage
Winnaars Agroscoopbokaal
Gestructureerd werken met goed en betrokken team Natasja en Toine Schrieks delen een passie – hun bedrijf - en gaan daar gezamenlijk voor.
Toine en Natasja Schrieks wonnen
resultaten behalen is er volgens hen niet.
Ondanks de strakke werkwijzen, probeert
dankzij een productie van 35,41
Als met de beste producten en mensen
de varkenshouder graag af en toe wat uit.
gespeende biggen per zeug per jaar en
wordt gewerkt en alles klopt, zijn topresul-
Zo doet hij een proef met loslopende
12.722 biggen per volledige arbeids-
taten blijkbaar mogelijk. En geeft het werk
zeugen met biggen in de kraamstal. Het is
kracht de Agroscoopbokaal 2019 voor de
ook nog eens veel plezier en voldoening.
niet alleen een mooi gezicht maar hij
varkenshouderij. Vakmanschap en
gelooft ook dat het voor de lange termijn
consequent en gestructureerd werken
Mooi gezicht
een beter systeem is dan het vrijloop-
met een goed en betrokken team liggen
Wat wel opvalt in het verhaal van de onder-
kraamhok. “De zeug loopt daarin alleen
ten grondslag aan dit resultaat.
nemers is dat consequent en gestructu-
maar rondjes. En voor het personeel is het
reerd werken een stevige basis is onder de
een extra belasting om het hok in te gaan.”
Ondernemers die qua technische resulta-
bedrijfsvoering. Daarbij maken ze hun
ten tot de top behoren, vinden het vaak
eigen keuzes. “We luisteren zeker naar de
Vertrouwen krijgen
helemaal niet zo bijzonder wat ze doen.
mening van anderen, maar we veranderen
Al zo’n zeven jaar is Marcel Renders de
Zo ook Toine en Natasja Schrieks.
niet zomaar iets. Dat doen we alleen als
vaste bedrijfsadviseur. Van Vleuten-Steijn
Afgelopen mei wonnen zij de Agroscoop
we er zelf in geloven en het met deskundi-
Voeders, onderdeel van ForFarmers, voert
bokaal van ForFarmers, maar één duide-
gen goed besproken hebben”, zegt Toine
de varkenshouder al een aantal jaren
lijke strategie voor hoe ze hun mooie
beslist.
langer. Vanwege de hoge kwaliteit van het
voer, het eenvoudige voerpakket en de
werpen. ’s Avonds maken Toine en Natasja
recht komen”, vindt Natasja. Zeker zo
hoge voorspelbaarheid ervan is hij nog net
altijd nog een rondje door de stal, waarbij
belangrijk is hun eigen houding ten aanzien
zo enthousiast als destijds. Ook in de
ook de kraamafdeling alle aandacht krijgt.
van het personeel; de medewerkers op het
nieuwe opzet met ForFarmers blijft Toine
Daarin schuilt duidelijk de kracht van dit
bedrijf worden bij alles betrokken en Toine
het voerconcept gebruiken. Gezien zijn
bedrijf; het delen van een passie en daar
werkt veel met hen samen. “Ik zit liever in
bedrijfsopzet en manier van werken past
gezamenlijk voor gaan, geeft nét dat beetje
de stal dan op kantoor”, lacht hij. Zo voelt
dat hier heel goed. “Als er problemen zijn,
extra in de bedrijfsvoering.
het ondanks de omvang toch als een
gaan we niet zomaar iets aan het voer veranderen”, geeft Marcel aan. “We lopen eerst de controlepunten langs om te zien wat er aan de hand is.” De samenwerking tussen de varkenshouder en adviseur is er eentje van vertrouwen krijgen en geven. Toine noemt Marcel een sparringpartner die echt wat toevoegt op het bedrijf. “Ik wil
familiebedrijf.
‘Mensen moeten daar werken waar hun kwaliteiten tot hun recht komen’
Huidige niveau vasthouden Voor de komende jaren willen de ondernemers en adviseur het huidige niveau minimaal vasthouden. “Een hogere productie is geen doel op zich maar door de betere genetica zal het aantal biggen waarschijnlijk nog wel wat stijgen”,
geen verkoper in de stal, maar iemand met kennis van zaken die samen met ons het
Liever in de stal
verwacht Marcel. De focus ligt vooral op
bedrijf naar een hoger niveau tilt.”
De ondernemers streven naar een
het volledig benutten van het potentieel,
maximale biest- en melkproductie en
bijvoorbeeld door verlaging van het aantal
Werpen in de week
willen zoveel mogelijk biggen door de
doodgeboren biggen en de uitval tot
De opvallende technische cijfers zijn vooral
eigen moeder groot laten brengen. Dat ze
spenen. Met respectievelijk 1,2 en 12%
het resultaat van structuur, consequent
daarin slagen is een teken dat alles klopt.
zijn die kengetallen helemaal niet te hoog
werken en aandacht geven waar dat nodig
Natuurlijk kunnen ze dit alles niet alleen.
maar elke extra big is meegenomen.
is. Een bijzonder detail is de weekplan-
Een bedrijf dat met personeel werkt, is
Voor analyses en monitoring is manage-
ning; in tegenstelling tot veel andere
voor het resultaat altijd afhankelijk van de
mentsysteem Agrisyst een belangrijk
bedrijven werpen de meeste zeugen hier in
kwaliteit van de medewerkers. Dat deze
hulpmiddel. Ondanks dat Toine liever in
het midden van de week. “We kunnen dan
ondernemers erin slagen bovengemiddeld
de stal zit, weet hij samen met Marcel daar
de maximale aandacht aan de biggen
te presteren, heeft te maken met een
het maximale uit te halen. “We proberen
geven”, verklaart Toine. Dat betekent wel
goede organisatie en het geven van
verbeteringen over de hele breedte aan te
dat de zeugen in het weekend worden
verantwoordelijkheden. “Het is belangrijk
pakken. Er springt niet één ding uit. Was
geïnsemineerd, maar dat is arbeidstech-
dat mensen kunnen werken op de plek
dat wel het geval, dan hadden we dat al
nisch gemakkelijker in te plannen dan
waar hun kwaliteiten het beste tot hun
aangepakt.”
Bedrijfsprofiel Maatschap Schrieks-Martens heeft 2.900 zeugen op de hoofdlocatie in Nederweert (L.). Daarnaast heeft het bedrijf in Ospel een locatie met 10.000 speenbiggen en een locatie met 1.800 vleesvarkens. In Weert staan nog 1.200 opfokzeugen en 3.500 speenbiggen. Alle biggen (Deense zeug via eigen aanfok x PIC 408) gaan naar vaste relaties in Duitsland. De productie bedraagt 35,41 gespeende biggen per zeug bij een gemiddelde zoogduur van 27,12 dagen. Per fte Toine Schrieks probeert graag eens wat nieuws uit, zoals loslopende zeugen met biggen in de kraamstal.
(volledige arbeidskracht) zijn dat 12.722 biggen.
7
8
Zeugenvoeders
Voor iedere situatie het best passende zeugenvoer Met het samenvoegen van de zeugen
gehouden. Vleuten-Steijn Voeders heeft
in voerschema’s, om het resultaat te
voerpakketten van Vleuten-Steijn Voeders
met de voerlijn Protect veel afzet op grote
verbeteren en/of problemen te tackelen.
en ForFarmers tot één zeugenvoer
zeugenbedrijven en daarvoor een uniek
“Vleuten-Steijn en ForFarmers hebben een
assortiment kunnen zeugenhouders in
concept ontwikkeld. “Het is vooral gericht
verschillende aanpak met beiden een grote
alle situaties het best passende voer
op grote aantallen zeugen met een
groep tevreden gebruikers. En die willen
kiezen. Het assortiment bestaat o.a. uit
uniforme voeraanpak, waarin weinig aan
we uiteraard blijven bedienen.”
voeders die vooral gericht zijn op grote
het voer of voerschema wordt gesleuteld”,
zeugenbedrijven met een vaste bewezen
vertelt Robbert Jacobs, technisch
Switch
aanpak. Daarnaast zijn er diverse
specialist zeugen.
De praktijk leert dat klanten vaak vasthou-
voerlijnen beschikbaar voor het beste
den aan het hun bekende voerconcept. Meerdere voerlijnen
Maar in sommige gevallen kan een switch
Daarnaast bestaat NOVA van ForFarmers
van concept beter passen. “Het is mooi dat
Sinds Vleuten-Steijn Voeders onderdeel is
uit meerdere voerlijnen (Prima, Optima en
dit kan en we willen onze klanten daar
van ForFarmers is achter de schermen
Maxima) waaruit voor elke situatie het
optimaal gebruik van laten maken.
hard gewerkt om de (voer)kennis van beide
best passende voer wordt genomen. De
Het beste van beide voerconcepten is
bedrijven optimaal te benutten. Daarbij is
toepassing van de voeders is meer
gecombineerd”, aldus Jacobs.
ook het assortiment tegen het licht
bedrijfsspecifiek, zowel in voerkeuze als
bedrijfsresultaat in specifieke situaties.
Het beste van de voerconcepten van ForFarmers en Vleuten-Steijn is nu gecombineerd in één assortiment; vraag uw specialist om advies.
9
Interview
Effect ULTRA-voeders valt op De genetica van vleesvarkens is de
Horrik, adviseur vleesvarkenshouderij bij
inspeelt op die genetische trend. “Bij een
afgelopen jaren flink veranderd. Met
Topigs Norsvin. “Logisch dat het voerport-
aantal vleesvarkensbedrijven die met
ULTRA-voeders speelt ForFarmers daar
folio mee verandert zodat varkenshouders
ULTRA-voeders zijn gaan werken, vielen
voortvarend op in. Vleesvarkenshouders
het optimale uit het genetisch potentieel
mij twee dingen meteen op. Ik zag mooie
ervaren de voordelen in hun stallen. Maar
van hun dieren kunnen halen. De goede
vaste mest en drogere hokken en de
ook varkensdierenarts Arjan Schuttert en
communicatie tussen ForFarmers en
varkens oogden rustig en tevreden.” Ook
Topigs adviseur Tom van Horrik valt het
Topigs Norsvin over de behoefte van gene-
een en ander op.
tica en de ULTRA-voeders is waardevol. Ik vind het echter te vroeg om concrete
Afgelopen jaren is in de fokkerij veel
uitspraken over de praktijkwaarde te
aandacht geschonken aan het verbeteren
doen.”
van de karkaskwaliteit, de groei en de
‘Wakkere dieren zitten goed in hun vel’
voerconversie. “Deze ontwikkeling zet
Beter stalklimaat
onverminderd door en dat heeft ook
Arjan Schuttert, varkensdierenarts bij De
het stalklimaat was volgens hem aanzien-
invloed op de voeding”, zegt Tom van
Oosthof, ervaart dat ForFarmers goed
lijk beter. “De lucht bevatte minder ammoniak, geur en vocht. Schonere en drogere afdelingen zijn beter voor de gezondheid van de varkens en het is
Tom van Horrik Arjan Schuttert
prettiger om in te werken.” Alert Bij het betreden van de hokken zijn met ULTRA gevoerde dieren volgens Schuttert bijzonder attent. “Ze reageren alert, komen meteen op me af en bijten spelend in mijn laarzen en de strop. Wakkere dieren zitten goed in hun vel. Ze vertellen mij op die manier dat het wel snor zit met hun gezondheid en ze presteren optimaal. Cijfers volgen altijd achteraf.” Het belang van de juiste relax- en vezelfactoren in startvoeders wordt volgens Schuttert in de praktijk onderschat. “Biggen zijn na transport wat verward en vreten soms te veel ineens waardoor coli-problemen kunnen ontstaan. ULTRA-voeders stimuleren de fermentatie in de dikke darm zodat de overgang soepel verloopt.”
10
Onderzoek
Geen speendiarree bij goede voeropname vóó Hoe beïnvloedt de voeropname van
Tabel 1: Gewicht op diverse momenten van biggen op diverse posities
biggen vóór het spenen het ontstaan van
Positie aan het uier
speendiarree en de prestaties van
Statistiek
voor
midden
achter
P-waarde
Dag 3
1,80 kg
1,82 kg
1,68 kg
0,016
Centrum van ForFarmers in samenwer-
Spenen
8,3 kg
8,5 kg
7,8 kg
<0,001
king met studenten van de Universiteit
Na 28 dagen biggenopfok
19,0 kg
19,5 kg
18,5 kg
0,017
diezelfde biggen ná het spenen? Dat was de centrale vraag van een onderzoek, uitgevoerd door het Nutritie Innovatie
Wageningen en de Universiteit van Leuven (B). Het vreetgedrag en de positie van biggen
Grote verschillen in voeropname
Binnen een toom zijn er grote verschil-
aan het uier werd voor elke big apart
Het onderzoek heeft bevestigd, wat we
len in voeropname. Het aandeel biggen
geregistreerd. De in totaal 412 biggen zijn
uit de praktijk al weten. Na opleg in de
met voeropname voor het spenen is ook
meerdere keren individueel gewogen.
biggenopfok verslechtert de mestcon-
afhankelijk van de leeftijd. De laatste
Verder werd met camera’s en markeer-
sistentie. Het grootste risico op
tien dagen voor spenen nam het
stoffen vastgelegd of deze biggen veel of
speendiarree ligt rond dag 5 – 6 na
aandeel vretende biggen toe van 62%
weinig voer opnamen voor en na het
spenen waarna de mest weer snel
naar 86%, bij een gemiddelde speen-
spenen. Het vernieuwende in deze studie
verbetert. Een goede opname vóór
leeftijd van 28 dagen (afb. 2).
is dat op meerdere momenten de
spenen is de belangrijkste voorwaarde
mestconsistentie per big is bepaald. Dit
om het risico op speendiarree te
Effect van uierpositie
om een antwoord te krijgen op de vraag
verkleinen. Zo heeft een big met een
De positie aan het uier is van grote invloed
waarom sommige biggen na spenen last
goede opname voor spenen half zoveel
op het speengewicht, maar heeft opmer-
krijgen van speendiarree terwijl hokgeno-
risico op speendiarree dan een toom-
kelijk genoeg nauwelijks invloed op het
ten mooie droge keutels hebben.
genoot zonder opname (afb. 1).
ontstaan van speendiarree. Uit tabel 1
Afb. 1: Risico op dunne mest op 6e dag na spenen
Afb. 2: Het aandeel biggen met voeropname vóór spenen neemt toe
46%
86% 74%
38% 28%
Geen opname voor spenen
Gemiddelde opname voor spenen
Goede opname voor spenen
62%
10 dagen voor spenen
8 dagen voor spenen
3 dagen voor spenen
EU Pig Grand Prix 2019
ór spenen blijkt dat de lichtste biggen achter aan het uier liggen. Deze biggen zijn al lichter vanaf geboorte en blijven ook in het kraamhok in groeisnelheid achter.
11
Twee Nederlandse varkenshouders vallen in Europese prijzen
Fermenteren: sleutel tot gezonder presteren
Het verschil in speengewicht loopt daardoor op tot ongeveer een halve kilo.
Van Asten Group is tijdens de EU Pig
Deze biggen zijn echter iets gulziger in
Grand Prix 2019 uitgeroepen tot Europees
voeropname vóór spenen om hun
ambassadeur diergezondheid. De
slechtere positie aan het uier te
darmgezondheid van biggen, vleesvarkens
compenseren en lopen daardoor geen
en zeugen verbetert en ze presteren beter
hoger risico op speendiarree. Wanneer
met ferment in het rantsoen. Marko van
de lichtere biggen een goede start
Asten: “Die prijs is een mooie erkenning
maken vanaf spenen, dan is de groei
en levert extra aandacht op voor een
van deze biggen nauwelijks slechter
belangrijk thema.”
dan van de toomgenoten met een
Namens ForFarmers overhandigde verkoopleider Harrie Kouwenberg een oorkonde aan Marko van Asten (l.). Ook wij zijn trots op zijn onderscheiding
betere positie aan het uier. Daardoor
Van Asten Group stapte samen met
zijn de gewichtsverschillen op acht
ForFarmers en Weda Holland in Ferment+,
weken leeftijd niet veel groter dan bij
een concept voor fermentatie van varkens-
grondstoffen zorgen voor een gezondere
spenen.
voeders. Het varkensbedrijf met meerdere
maagdarmflora”, zegt Van Asten. “De
locaties past dat sinds 2012 toe. “Door
voerconversie daalt, voerkosten zijn lager
Conclusie & advies
laagwaardige voeders gecontroleerd te
en er zijn minder antibiotica nodig.”
Er zijn grote verschillen in vreetgedrag
fermenteren kunnen we die opwaarderen
Van Asten is stapje voor stapje verder
binnen een toom en ook de melkpro-
voor het varken. De bacteriënmix, het
gegaan met het voeren van ferment. Ze zijn
ductie van zeugen verschilt. Veel biggen
gevormde melkzuur en de beter ontsloten
gestart met het verstrekken van het
tot Europees ambassadeur diergezondheid.
profiteren van een goede melkopname
gezonde goedje aan biggen. Daarna kregen
en zullen daardoor weinig vreten voor
de vleesvarkens het in de brij en vervolgens
Europees ambassadeur precisieproductie
de zeugen. Proeven bij drachtige zeugen
spenen te verkleinen. Omdat het
Theo Vernooij uit Nijkerk is Euro-
minimaal 7 procent efficiënter benutten
aandeel biggen dat voor het spenen
pees ambassadeur in de categorie
voor de ontwikkeling van de biggen.
vreet toeneemt naarmate de biggen
precisieproductie geworden. Met
Daardoor loopt het in de kraamstal nog
ouder worden, is de speenleeftijd van
een strakke werkstructuur weet
soepeler. “We zien minder geboortediarree
grote invloed. Daarnaast is het
hij de uitval in de kraamstal steeds
en ook E. coli en streptokokken vlak voor en
belangrijk om de biggen te trainen.
verder te beperken. De basis is de
na het spenen komen bijna niet meer voor”,
Meerdere malen per dag een kleine
juiste zorg en aandacht geven aan
vertelt Van Asten. “Maar we blijven zoeken
portie vers voer is het advies, met de
de zeugen en de biggen rond de
naar extra gezondheid om het rendement
voerkom in de buurt van de kop van de
geboorte. Omdat Vernooij voorheen
op te schroeven. Zo testen we of verstrek-
zeug.
gespecialiseerd was in het houden
king van melkzuurbacteriën met het
van vleesvarkens, weet hij hoe be-
Nutrix-brijvoersysteem aan biggen vanaf de
langrijk vitaliteit en bigkwaliteit zijn.
eerste dag na de geboorte, voordeel
het spenen. Een goede voeropname vóór spenen is belangrijk om het risico op speendiarree rond dag 5 – 6 na
Vragen? Het VIDA-team staat voor u klaar.
met 30 procent ferment in het rantsoen wijzen uit dat die dieren het brijvoer
oplevert.”
Kort nieuws
Geef hittestress geen kans We hebben alweer meerdere periodes met
zorg dat er onbeperkt schoon drinkwater
(extreem) hoge temperaturen achter de rug.
beschikbaar is.
Hopelijk heeft u de hittestress buiten de stal
3. S choon voer: voorkom bederf van voer,
weten te houden. Blijf echter alert, want de
maak restvoer op en houd voerbakken
zomer is nog niet voorbij. Vier belangrijke
schoon.
aandachtspunten:
4. V oer hoger geconcentreerd: schakel over naar luxere voeders om een voeropname-
1. Koel inkomende lucht: stel de klimaatcomputer correct in en koel de inkomende
daling te compenseren. Overleg dit met uw specialist.
lucht of koel de dieren rechtstreeks.
Biomassacentrale voor duurzamere productie Met het storten van houtsnippers hebben ForFarmers en Coöperatie Streekhout Achterhoek op 20 juni 2019 symbolisch de nieuwe biomassacentrale op de productielocatie in Lochem geopend. Met de snippers wordt stoom geproduceerd. De stoom is nodig om het merendeel van de varkensvoeders tot korrels te persen. Een mooi voorbeeld van regionale krachtenbundeling ter versterking van de kringlooplandbouw.
Twijfels over de instellingen van de klimaatcomputer? Schakel dan een klimaatspecialist in voor een check. 2. Geef voldoende en schoon water: controleer de nippels in de afdeling en
MEER TIPS www.forfarmers.nl
NAJK en ForFarmers zetten zich samen in voor jonge boeren ForFarmers zet haar samenwerking met NAJK voort.
Brok’nproat
In de samenwerking ligt de focus vooral op het delen van kennis, zowel landelijk als regionaal met provinciale en lokale AJK’s. Hierdoor komt de kennis voor zoveel mogelijk jonge boeren beschikbaar.
Ladies Day Save the date De ForFarmers Ladies Day valt dit jaar op donderdag 19 september. Het wordt natuurlijk weer een compleet dagje uit, met een inspirerend programma én verschillende mogelijkheden voor ontspanning. Wie, wat en waar; dát houden we nog even geheim. We houden je op de hoogte!
0719NL