Voertaal Ruwvoer 2018 nr. 1

UITGAVE VAN FORFARMERS BELGIE

VOER

TAAL

RUWVOER

NR 1 2018

TERRA+, voor meer melk of vlees uit ruwvoer

2

Op bezoek bij de familie Aernauts

4

”Topruwvoer door het advies van onze specialist 100% te volgen” SiloSolve®FC, dé allround kuilverbeteraar

6

2

Inhoud 02 TERRA+, totaalaanpak voor meer melk of vlees uit ruwvoer 03 De ruwvoerspecialist 04 Op bezoek bij de familie Aernauts 06 ForFarmers introduceert allround kuilverbeteraar voor gras en maïs 08 Strooimoment en meststofkeuze bepalend voor opbrengst en samenstelling­ van eerste snede

Nieuws

TERRA+: een totaalaanpak voor meer melk of vlees uit ruwvoer Is meer en beter ruwvoer per hectare ook voor u een kans om te werken aan een lagere kostprijs per kg melk of vlees? Met de nieuwe totaalaanpak TERRA+ stelt ForFarmers elke veehouder in staat om meer melk of vlees te produceren met ruwvoer van eigen bodem!

Met TERRA+ optimaliseert u in 5 stappen elke schakel in de productie en benutting van ruwvoer: bodem, bemesting, gewas, conservering en rantsoensamenstelling.

Stap 1: Doelstelling bepalen,

Colofon Voertaal Ruwvoer is een uitgave van ForFarmers.

Voor meer informatie kan je terecht bij ForFarmers: +32 (0)51 33 57 60. Overname van de artikelen is mogelijk na toestemming van de redactie en met bronvermelding.

waar staat u?

Stap 3: Plan van aanpak

Wat kunt u extra verdienen met

Gaat u focussen op de bodem? Moet de

verhoging van de droge stof opbrengst

bemesting beter? Is de grasmat aan

per hectare en/of de voederwaarde van

vervanging toe? Verliest u teveel voer

het ruwvoer? Uw rundveespecialist laat

en voederwaarde bij het in- en uitkui-

het u zien met behulp van ons pro-

len? Kortom: u gaat prioriteiten stellen,

gramma Melk€fficiënt.

keuzes maken en aan de slag.

Stap 2: Analyse

Stap 4: Uitvoering

Met TERRA+ Ruwvoerscan maken we

Uw rundveespecialist adviseert u bij de

een praktische analyse van de sterke

uitvoering, zo nodig in samenwerking

en de te verbeteren punten in elke

met één van de ruwvoerspecialisten

schakel van uw ruwvoerproductie.

van ForFarmers. Hierbij hanteert

Doel

Extra voerwinst

Verhogen drogestofopbrengst

+ 2 ton ds/ha

€ 8.645

Verbeteren kwaliteit

+ 25 VEM/kg ds

€ 7.590

Totaal

€ 16.235

Kijk voor meer informatie op www.forfarmers.be

Rekenvoorbeeld: resultaat verbetering van de ruwvoeropbrengst en -kwaliteit voor een bedrijf

Gedrukt op milieuvriendelijk papier.

met 100 melkkoeien, 8.500 kg melk/koe en 50 hectare

De ruwvoerspecialist

3

“Goed ruwvoermanagement vraagt om bewustwording” ForFarmers een innovatief programma

Hans Augustyns en Jean-Michel

Voorafgaand aan het advies stelt hij

om u snel en eenvoudig te kunnen

Moureaux vervullen samen de

vragen als. ‘Hoe ga je om met je

voorzien van een landbouwkundig

rol van ruwvoerspecialist bij

bodem, bemesting en inkuilmanage-

optimaal bemestings- en teeltadvies,

ForFarmers­. Hans voor Vlaanderen

ment?’ Vaak wordt een ronde

passend binnen de ruimte van de

en Jean-Michel voor Wallonië.

gemaakt langs de kuilen en over de percelen om bijvoorbeeld de botani-

mestwetgeving.

“Een goed rantsoen begint met

sche samenstelling van de grasmat

Stap 5: Monitoren en evalueren

smakelijk ruwvoer met een optimale

te beoordelen. Ook de bodem- en

Regelmatig bespreekt u met uw

voederwaarde voor de dieren,” vertelt

ruwvoeranalyses geven zinvolle

specialist of u uw doelen bereikt of gaat

Hans Augustyns. “Voor veehouders

informatie om een goede analyse te

bereiken. Wat gaat goed? Wat verloopt

staat goed en vooral smakelijk

maken van waar de verbeterpunten

niet volgens plan? Hoe kunt u bijsturen?

ruwvoer voorop. Daarbij streven ze

liggen. “Dit is van belang om

vaak naar een zo hoog mogelijke

praktisch advies op maat te geven,”

Wilt u direct advies bij één van de

ruwvoeropbrengst - omdat ze niet

licht Jean-Michel Moureaux toe.

onderdelen van het ruwvoerproces,

altijd zelfvoorzienend zijn - en een

“Vaak gaat het om een stuk bewust-

bijvoorbeeld de bodem? Of wilt u op

kostenefficiënte ruwvoerwinning.

wording over het belang van goed

basis van uw bedrijfssituatie direct een

Doordat er ook op verschillende

ruwvoermanagement in het proces.

passend landbouwkundig bemestings-

bedrijven ruwvoer wordt aangekocht,

Het is voor ons de uitdaging om

of teeltadvies? Bespreek de mogelijk-

is het niet altijd even gemakkelijk om

gezamenlijk met de veehouder een

heden met uw rundveespecialist,

de kwaliteit te managen,” benadrukt

plan op te stellen, waardoor hij in

dealer of accountmanager.

Hans.De ruwvoerspecialist komt in

staat is om op korte en lange termijn

beeld nadat een rundveespecialist

een betere kwaliteit voer voor de

een beroep op hem doet vanwege

dieren te krijgen. Dit resulteert in

specifieke vragen rondom de ruw-

meer gemak en arbeidsvreugde en

voerteelt. De ruwvoerspecialist heeft

uiteindelijk ook in betere resultaten,”

extra kennis over het verbeteren van

besluit Jean-Michel.

TERRA+ +M eer en beter ruwvoer per hectare + Meer melk/vlees uit ruwvoer = Betere mineralenbenutting en hogere voerwinst

de ruwvoeropbrengst en -kwaliteit.

4

Melkvee

Op bezoek bij de familie Aernauts

”Topruwvoer door het advies van onze specialist 100% te volgen” In het Vlaams Brabantse dorp Neerlinter

boter, haar vader was veehouder.

Een ruwvoeraanpak in 8 belangrijke

ligt het melkveebedrijf van de familie

Samen kozen ze er in 1987 voor de

stappen

Aernauts. De laatste jaren werd er

boerderij van Martines ouders verder te

De focus van het bedrijf Aernauts ligt

geïnvesteerd in een eigen zuivelverwer-

zetten. In 1997 zetten ze in Neerlinter

vandaag op eenvoudig werken, maar

king. Melkveehouder Gerrit Aernauts

een nieuwe stal en in 2008 bouwden ze

toch zoveel mogelijk melk uit ruwvoer

stelt alles in het werk om de beste

een loods bij. Zo is het bedrijf uitge-

halen. Daarom laten Gerrit, Martine en

kwaliteit ruwvoer aan zijn koeien voor te

groeid van 80.000 liter bij de start tot

hun zoon Pieter zich graag bijstaan met

schotelen. De gedreven melkveehouder

700.000 liter met een 90 tal koeien

degelijk advies van de ForFarmers

laat zich in zijn ruwvoeraanpak dan ook

vandaag. Begin dit jaar besloot Martine

specialisten. Hun ruwvoerspecialist

graag adviseren door de ForFarmers

haar job als bankdirecteur op te geven

adviseert hen in 8 belangrijke stappen

specialist.

om haar aloude passie voor het maken

voor goed ruwvoer.

van ambachtelijke kazen weer op te Bedrijfsgeschiedenis

pikken. Samen met haar zoon Pieter

1 Sturen op pH via bodemanalyses

Gerrit Aernauts komt niet uit een

startte ze de ‘Melkerhei’, een foodtruck

Gerrit Aernauts stuurt aan de hand

boerenfamilie, maar zijn vrouw Martine

waarin verse kazen en melkproducten

van bodemanalyses op de pH. Via

Kinnart kreeg de boerenstiel met de

verkocht worden. Ondertussen is ook

kalkbemesting wordt de pH op het

paplepel ingegeven. Haar mama

de automaat aan het bedrijf met verse

juiste niveau gebracht en gehouden.

onderhield een boerderij en maakte

kaas- en melkproducten een succes.

2 Bemestings- en teeltplan 100 %

naast drijfmest ook Novurea Max

voldoen aan de gras-klaverpremie,

volgen

gebruikt. Novurea Max wordt volle-

zaait hij al verscheidene jaren het

Om het rendement steeds te verbeteren,

velds toegediend kort voor of na het

weidemengsel Topgrass Tetra in

stelt ForFarmers jaarlijks een eenvoudig

zaaien. “De hoeveelheid hiervan hangt

combinatie met een mengsel van 70 %

toepasbaar bemestingsplan op voor het

af van de beschikbare drijfmest op dat

rode en 30 % witte klaver.

gras-en maïsland. “Ik volg het plan voor

moment en wordt berekend door

de volle 100 % en dat geeft een gerust

ForFarmers”, verduidelijkt Gerrit.

8 Vroege maïs met goede

gevoel in het voorjaar,” getuigt Gerrit.

“Novurea spoelt niet uit en geeft geen

verteerbaarheid

De familie investeerde ook in extra

bladverbranding.”

Gerrit zit zoals vele boeren krap in

mestopslag. “In het begin zagen we hier

grond. Gerrit wil daarom de hoogste

alleen de extra kostenpost, maar dit

5 De eerste twee sneden op elkaar

opbrengst en beste kwaliteit halen van

bleek al snel een hele goede investering

De eerste twee sneden moeten goed

zijn land en daarbij wil hij ook graag

te zijn,” vult Pieter aan.

zijn voor twee derde van de drogestof-

vroeg hakselen omwille van de lager-

opbrengst die je op jaarbasis van het

gelegen percelen. Het afgelopen jaar

land haalt. “De eerste twee sneden wil

werd het ras LG 31.211 gezaaid.

3 Bemesting voor de 1

ste

en 2 de

snede: naast stikstof ook zwavel

ik in één lasagnakuil hebben om de

Eind februari, begin maart wordt er

melkkoeien het hele jaar door een

Toekomstvisie

25 m³ drijfmest geïnjecteerd op de

constant hoogwaardig basisrantsoen

De komende jaren wil de familie

percelen waar het mogelijk is. Als

te kunnen voeren”, legt Gerrit uit.

Aernauts de kaasproductie verder

kunstmest kiest Gerrit voor de eerste

“De derde en vierde snede worden in

uitbouwen en de ruwvoeraanpak nog

en tweede snede voor Novurea+S, een

pakken gedaan omdat we geen

beter optimaliseren. Daarnaast zijn er

meststof met de juiste N/S-verhouding.

voeropslag genoeg hebben.”

ook plannen voor een nieuwe jongvee­

Zwavel stimuleert de werking van

loods. “De focus blijft de komende jaren 6 Ruwvoerverlies beperken

op melkverwerking en het optimalise-

aan de ontwikkelingen van eiwitten en

Om broei en ruwvoerverlies te beper-

ren van de technische resultaten met

aminozuren.

ken, paste Gerrit in 2017 voor het eerst

hetzelfde aantal koeien dat we nu

stikstof en geeft een positieve bijdrage

de kuilverbeteraar SiloSolve FC toe in

hebben,” besluit Gerrit. “Wij hechten

4 Extra aandacht voor kali

zijn lasagna graskuil. “Ik zie totaal

ook veel belang aan duurzaamheid op

Bij nieuw ingezaaid grasland wordt er

geen broei en schimmels en de kuil

het bedrijf, wat niet altijd even zicht-

gekozen voor Novurea Max. Op deze

blijft opvallend koel. Ik heb het ook

baar is. Zo is er bijvoorbeeld onze

percelen is drijfmest toedienen in het

toegepast in de maïskuil,” vertelt

mestopslag, het gebruik van graskla-

voorjaar meestal niet mogelijk en wordt

Gerrit. “Om ruwvoerverlies te beper-

ver, of de hogere verteerbaarheid van

de kali- en stikstofbehoefte volledig

ken hebben we ook een extra opslag

maïs, wat betekent dat je eigenlijk een

ingevuld. Als maïsbemesting wordt er

gemaakt met rubberen matten van

hogere benutting hebt, dus dat je

3,5 cm dik. Dit is een kostprijsbewuste

minder land nodig hebt om dit te

manier om extra opslag te maken.”

produceren,” vult Martine nog aan.

®

“Duurzaamheid is voor ons heel 7 Grasland vernieuwen in het najaar

belangrijk net als het advies dat we van

Gerrit vernieuwt veelvuldig grasland.

ForFarmers krijgen. Als je geen advies

Voor vernieuwing past hij rotatieteelt

inwint, heb je op de duur te maken met

met maïs toe. “Om de juiste keuze te

bedrijfsblindheid. De accountmanager

maken voor het in te zaaien gras,

en specialisten van ForFarmers durven

overleg ik steeds met Luc Augustyns,

ons een spiegel voor te houden en

de accountmanager van ForFarmers”,

dankzij hun advies, dat wij voor de volle

verduidelijkt Gerrit. De koeien blijven

100 % volgen, bereiken we vandaag de

jaarrond op stal. Passend bij deze

resultaten die we voor ogen hebben en

bedrijfsvoering wil Gerrit gras met

dat zal in de toekomst ongetwijfeld zo

extra kwaliteit en opbrengst. Om te

blijven,” besluit Martine.

5

6

Nieuw

ForFarmers introduceert allround kuilverbeteraar voor gras en maïs ForFarmers introduceert met

of vleesproductie uit eigen ruwvoer

SiloSolve®FC een nieuwe kuilverbeteraar

betekent direct een verlaging van de

voor zowel gras- als maïskuilen. Het mid-

voerkosten. Helaas verliezen veehouders

del is bewezen succesvol bij het vermin-

onnodig voer en voederwaarde tijdens

deren van conserveringsverliezen én het

het conserveringsproces na het afdich-

voorkomen van broei. Het is toepasbaar

ten van de kuil. Daarnaast ontstaat er bij

binnen een brede verscheidenheid aan

het uitkuilen vaak broei. Door deze twee

droge stofgehaltes. Door toepassing van

oorzaken gaat in de praktijk tussen het

SiloSolve®FC dalen de conserverings-

moment van inkuilen en het moment van

en broeiverliezen met 40 % tot 60 %. Dit

voeren al gauw zo’n 15 % van het ruw-

levert een bedrijf met 100 melkkoeien al

voer verloren. SiloSolve®FC zorgt voor

gauw ruim € 11.000 extra voerwinst op.

een ongekend snelle conservering van

€12.000 €10.000 € 8.000 € 6.000 € 4.000

Minder conserveringsen broeiverliezen

Betere kwaliteit ruwvoer

€ 2.000 €0 Extra opbrengst ruwvoer

Extra opbrengst melkproductie

Investering in SiloSolve®FC kuilverbeteraar

het ruwvoer na het afdichten van de kuil.

SiloSolve®FC is ontwikkeld door de

Het conserveringsverlies gaat hierdoor

Deense onderneming Chr. Hansen, een

drastisch omlaag, de voederwaarde blijft

wereldwijde speler op het gebied van

behouden en de kuil kan sneller open.

uit ruwvoer resulteert in een hogere

micro-organismen voor de food- en

Hiernaast minimaliseert SiloSolve FC de

voerwinst voor de veehouder. Zo kan

feed-industrie. ForFarmers is exclusief

broeiverliezen en draagt deze kuilverbe-

een bedrijf met 100 melkkoeien, 25

partner van Chr. Hansen voor de verkoop

teraar door behoud van voederwaarde

hectare gras en 25 hectare maïs door

van SiloSolve®FC in België en Nederland.

bij aan smaakvol ruwvoer dat de koeien

toepassing van SiloSolve®FC op jaarbasis

goed opnemen. Dit zorgt uiteindelijk voor

als snel € 11.000 extra voerwinst be-

meer melkproductie uit ruwvoer.

halen. Met de door ForFarmers ontwik-

Huidige situatie: circa 15 % van het

®

ruwvoer gaat verloren

kelde ‘Kuilculator’ kan iedere veehouder

Ruwvoerwinning- en conservering wordt

Minder ruwvoerverlies: meer voerwinst

deze potentiele extra voerwinst voor

steeds belangrijker voor de bedrijfs-

Minder ruwvoerverlies, behouden van

zijn eigen bedrijf snel en gemakkelijk

voering van de veehouder. Meer melk-

voederwaarde en meer melkproductie

berekenen­: www.kuilculator.be

SiloSolve: kuilen stabieler en minder broeigevoelig Analyses van ruim 200 eerste snede graskuilen van 2017

stabiele kuilen. Ook kent het met SiloSolve®FC ingekuilde

laten zien dat kuilen behandeld met SiloSolve®FC een

gras een lager risico op pensverzuring, omdat de Verzu-

hoger gehalte aan melkzuur en azijnzuur hebben en daar-

ringsIndex lager ligt. Wilt u meer weten over de werking

door tot 68 % minder broeigevoelig zijn en tot 90 % beter

en eigenschappen van SiloSolve? Vraag ernaar bij uw

scoren op conservering dan niet-behandelde kuilen.

specialist of accountmanager of kijk op:

Toepassing van SiloSolve®FC geeft dus meer zekerheid op

www.forfarmers.be/silosolve

Extra voerwinst

Maïs

7

Nieuwe ontwikkelingen omtrent de maïsteelt Bemesting: breedwerpig of in de rij

trouwens niet uit en geeft ook geen

Rassenkeuze op basis van de VC NDF

Uit onderzoek blijkt dat kali en stikstof

bladverbranding.

en VEM-opbrengst Verteerbaarheid van de NDF (VC NDF),

vollevelds het meest efficiënt is. Het is zelfs effectiever kort voor of na het zaai-

Nieuwe zaaizaadontsmetting tegen

is een van de belangrijke eigenschap-

en breedwerpig te strooien. Meer dan

Rhizoctonia en builenbrand + extra

pen van maïs. Hoe hoger deze is, des

60 kg zuivere stikstof en kalium tezamen

wortelgroei

te beter uw dieren de hele maïsplant

in de rij geeft namelijk grotere kans op

Het ras Skandik is in 2018 beschikbaar

kunnen benutten en des te minder

verbranding van de jonge maïsplant.

met de nieuwe zaaizaadontsmetting

verliezen u dus heeft. De ForFarmers

Mais neemt na 1 juli ongeveer 75 % van

Vibrance met een uitstekende werking

rassen scoren 2 % hoger in de NDF-

haar N-behoefte op. Meer bemesten

tegen de zand- en grondgebonden

verteerbaarheid ten opzichte van de

gaat meestal niet, op het juiste moment

schimmels Rhizoctonia (wortelrot) en

standaard maïsrassen. Dit komt uit een

bemesten wel. Minder rijenbemesting

builenbrand. Door het aanbrengen van

uitgebreide analyse van snijmaïskuilen

en een uitgestelde stikstof- en kaligift

Vibrance op uw maïszaden worden

van ForFarmers-klanten in 2017. Dit be-

geven een hogere efficiëntie. Gebruik bij

schimmels op en rond het zaad bestre-

tekent dat uw dieren de hele maïsplant

voorkeur ureumstikstof behandeld met

den. Daarnaast stimuleert Vibrance de

beter kunnen benutten. De VC-NDF

een ureaseremmer, zoals Novurea Max

beworteling van de plant waardoor de

staat standaard op alle ruwvoeranalyses

(N-K-S) of Novurea +S. Die blijft langer

maïsplant meer voedingsstoffen en vocht

van ForFarmers.

beschikbaar in de grond dan bijvoor-

uit de grond kan opnemen. RootingPo-

beeld een ammoniakale of nitrische

wer noemen we dat. Een combinatie met

stikstof, zoals KAS 27 %. Novurea spoelt

mesurol en Vibrance is mogelijk.

Vroegrijpheid Zeer vroeg

Vroeg

Ras

VCNDF

VEM-opbrengst

Bron

LG 31.211

58

NR 1 104 %

ILVO Belgische Rassenlijst 2017

NR 1 103 %

CSAR 2017

CATHY

56

NR1 102 %

SEMZABEL CIPF 2013-2014-2015

SKANDIK

58.5

NR 1 104 %

CSAR 2017

JUVENTO

55

NR 3 103 %

ILVO Belgische Rassenlijst 2017

NR 3 101 %

CSAR 2017

NR 3 101 %

CSAR 201

NR 3 102 %

DLV 2016

SUNSTAR

57

+ 4% dNDF = + 1 liter melk

+ 2% dNDF = + ½ liter melk

+ 0% dNDF = + 0 liter melk

- 2% dNDF = - ½ liter melk

- 4% dNDF = - 1 liter melk

Een verbetering van de verteerbaarheid van de NDF met één procent leidt al tot een verhoging

Halfvroeg

MAS 28.A

55

NR 1 109 %

DLV 2015

van circa 0.25 liter melk per koe per dag. Bron: Schothorst Research

Gras

Strooimoment en meststofkeuze bepalend voor opbrengst en samenstelling van eerste snede een zuivere ureum-/ammoniummeststof de hoogste eiwitopbrengsten realiseerRelatieve opbrengst en voederwaarde (%)

den. Bovendien was het eiwit het meest bestendig. Vroeg strooien van nitraatstikstof heeft geen toegevoegde waarde omdat de plant er dan nog maar weinig mee kan. Inzet van snel opneembare nitraatstikstof is pas later in het seizoen zinvol. Een tweede conclusie is dat laat strooien van een ammoniummeststof ten koste gaat van de eiwitopbrengst ASS (vroeg)

Entec (vroeg)

Novurea-S (vroeg)

Novurea-S (laat)

en bestendigheid. Opvallend is dat de proefvelden die laat werden bemest

Fig. 1: Effect van strooimoment en meststofkeuze op relatieve opbrengst en voederwaarde van eerste snede

met een ureummeststof nog altijd een hoger eiwitgehalte realiseerden dan de vroeg met ammoniumstikstof bemeste

Voorjaarsgift stuurt eiwitkwaliteit gras

komt later in het seizoen op gang als de

velden. Deze uitkomst is de aanleiding

Bij vroeg strooien in het voorjaar levert

wortels grotere hoeveelheden vocht op

om komend grasseizoen het onderzoek

een meststof met veel nitraatstikstof

gaan nemen. Tegelijkertijd is dan energie

voort te zetten.

geen toegevoegde waarde. Dit is een

nodig om te groeien. Hierdoor kan de

van de conclusies die ForFarmers en

plant minder investeren in de vorming

Meer eiwit met gedeelde N-gift eerste

Triferto trekken uit proefveldonderzoek.

van eiwit en ontstaan onbestendige eiwit-

snede

CommerciĂŤle verhalen beĂŻnvloeden nog

verbindingen.

Een gedeelde kunstmestgift op grasland leverde in voorjaar 2016-2017 20 % meer

te vaak de beslissingen die veehouders nemen als het gaat om de inzet van stik-

Vroeg strooien, meer eiwit

stikstofbenutting dan een eenmalige

stofmeststoffen in het voorjaar. Het loont

ForFarmers en Triferto onderzochten

kunstmestgift. Dat blijkt uit regionale

om kritisch na te denken over de afstem-

het effect van verschillende meststof-

proeven op zandgrond, uitgevoerd door

ming van de meststofkeuze en het strooi-

fen op de opbrengst en kwaliteit van de

Groeikracht en ForFarmers. De hogere

moment. Met de voorjaarsbemesting is,

eerste snede. In figuur 1 zijn de belang-

stikstofbenutting leidt tot een hogere

naast de opbrengst, ook de kwaliteit van

rijkste resultaten weergegeven voor de

eiwitopbrengst in gras, bij gelijke stikstof-

het eiwit in de eerste snede te sturen.

stikstofmeststoffen ASS (ammonium-

gift.

Stikstof komt voor de plant beschikbaar

sulfaatsalpeter), Entec (ammoniumsul-

in de vorm van ammonium en nitraat.

faatsalpeter met nitrificatieremmer) en

Goede tip

Graswortels nemen ammoniumstikstof

Novurea+S (ureummeststof met urease-

Het advies is het eerste deel van de stik-

op via een actief uitwisselingsproces

remmer). De stikstof in de eerste twee

stof twee weken eerder te geven, mits de

met de bodem. Dit start al vroeg in het

producten bestaat voor 30 % uit nitraat

omstandigheden dat toelaten. De vroege

voorjaar. Hierdoor krijgt de grasplant tijd

en voor 70 % uit ammonium, terwijl de

stikstofgift activeert het bodemleven. Het

om de stikstof om te zetten in bestendige

derde meststof 15 % ammonium en 85 %

tweede deel van de stikstof kan dan

eiwitverbindingen, voordat deze wordt

ureum bevat. Duidelijk is dat de proef-

enkele weken later volgen.

geoogst. De opname van nitraatstikstof

velden die vroeg werden bemest met

0118BE