ForFarmers: Voertaal Melkvee Nr.2_2016

Uitgave van Forfarmers Nederland

NR 2 2016

VOer

taal

Maatregelen tijdens hittestress

Sturen op een lage kostprijs per kilo melk

2 4

“Efficiënt boeren is een must” Reportage familie Van der Kolk

14

2

Inhoud 02 Extra maatregelen tijdens hittestress 03 Column: Blijven rekenen!

Actueel nieuws

Extra maatregelen tijdens hit

04 Sturen op een lage kostprijs 06 Reportage Melk€fficiënt 08 Winnaar Agroscoopbokaal 2016 09 De AMS-specialist 10 Inkuilmanagement: broei voorkomen 11 Aandacht voor kalium bemesting 12 G rasland verbeteren 13 Korte berichten 14 Reportage jongveeopfok 16 Column Yvon Jaspers

Tijdens hittestress verdienen uw dieren

Enkele praktische tips

extra aandacht en ondersteuning.

•Z org voor voldoende ventilatie in de stal

Hittestress treedt niet alleen op tijdens

door eventueel extra ventilatoren in te

die paar tropische zomerdagen dat het

zetten en zijwanden of gordijnen te

boven de 30 graden is. Bij een temperatuur van 23 graden en een hoge lucht-

openen.

•T ijdens hittestress neemt de vochtbe­

vochtigheid (>80%) kunnen koeien al

hoefte toe van ca. 100 liter naar meer

last hebben van hittestress. Dit geldt

dan 200 liter per koe per dag. Zorg voor

niet alleen voor de melkgevende koeien,

goed toegankelijke en schone waterbak­

ook droogstaande koeien en jongvee

ken met voldoende fris drinkwater.

lijden onder hittestress.

Controleer dagelijks of de drinkbakken goed schoon zijn.

Typische verschijnselen van hittestress

regelmatig vers voer aan te bieden.

melkproductie en ‘pompende’ koeien.

Dit kan door vaker per dag of door

Met als gevolg een verhoogd risico op

’s avonds te voeren, accepteer meer

pensverzuring (meer kans op klauw­ Colofon Voertaal is een uitgave van ForFarmers.

Voor meer informatie kunt u terecht bij de regionale ForFarmers dealer of bij ForFarmers, Lochem.

Tel. 0573 – 288 800 E-mail: voertaal@forfarmers.eu www.forfarmers.nl Overname van artikelen is mogelijk na toestemming van de redactie en met bronvermelding.

Deze uitgave is gedrukt op FSC-papier.

•S timuleer de ruwvoeropname door

zijn een lagere voeropname, lagere

problemen), verminderde activiteit

restvoer en verwijder dit dagelijks.

•D oor het warme weer kan er gemakke­

(lagere bezoekfrequentie melkrobot), en

lijk broei optreden in de kuil of in het

het optreden van een energietekort

voer dat voor het voerhek ligt. Dit

(verminderde gezondheid en vruchtbaar­

betekent een sterke afname van

heid). Kortom, het is belangrijk om de

voederwaarde en smakelijkheid.

negatieve gevolgen van hittestress zoveel

Door het toevoegen van bijvoorbeeld

mogelijk te minimaliseren.

Selko TMR zal het voer smakelijker

Column

ttestress

Blijven rekenen!

blijven en is er minder kans op broei

• Voer een extra geconcentreerde, veilige

voor het voerhek.

energiebron in de vorm van MilkPower

• Weid de koeien bij warm weer bij

HF180 (pensbestendig vet). Dit minima­

voorkeur ’s morgens vroeg of ’s avonds

liseert de negatieve effecten van

na het melken. Bij hele warme

hittestress en houdt de melkproductie

periodes is het verstandig de koeien

en het vetgehalte op peil.

’s nachts te weiden. Het is erg belang­

• Ook droge koeien kunnen enorm onder

rijk om vaste tijden van voeren en

de hitte lijden. Zet koeien niet droog bij

beweiden aan te houden.

extreme temperaturen, stel dit uit tot na

• Pas het rantsoen aan door de buffer­

de hitteperiode. Ook voor droge koeien

capaciteit te verhogen om pensver-

zijn frisse lucht en vers water en voer

zuring te voorkomen. Werk proactief

belangrijke aandachtspunten.

en voer gedurende de gehele zomer­ periode buffer (Univit Buffer of

Overleg met uw melkveespecialist of

RumiBuffer) ter ondersteuning.

accountmanager welke rantsoenmaat-

En tijdens perioden van hittestress

regelen het beste op uw bedrijf passen.

verhoogt u de dosering. Blijf de

Meer praktische tips vindt u in de

verhoogde dosering buffer doorvoeren

hittestress stalkaart melkvee, zie onze

tot één week na de hittestressperiode.

website.

Net voor het schrijven van deze column ben ik mijn zoon (10 jaar) aan het helpen met zijn huiswerk.

Rekenen staat op het programma: “de wereld in getallen”.

De laatste tijd is de melk­ veehouderijsector bezig met “de melkveehouderij in getallen”. De lage melkprijzen met in verhouding hoge kosten maken het voor u niet gemakkelijk. Maar hoe kunt u grip op de zaak houden, welke beslis­ sing is de juiste? Overstappen naar een goedkopere brok? Maar wat als daardoor de melkproductie onderuit gaat, en wat betekent dit voor de diergezondheid? Welke beslissing is goed voor de korte termijn maar ook positief voor de langere termijn?

MilkPower HF180: ideale aanvulling tijdens hittestress ForFarmers heeft afgelopen jaar onderzoek laten uitvoeren naar het effect van het voeren van MilkPower HF180 (pensbestendige vetten) op de melkproductie tijdens hittestress (zie grafiek). Milk­Power is een zeer geconcentreerde en veilige energiebron (> 3.400 VEM). Het product bevat geen stikstof en fosfaat en is dus gunstig voor BEX en KringloopWijzer.

Inzicht in de opbouw van de kostprijs per kilo melk en het maken van een liquiditeitsbegro­ ting zijn een eerste voorwaarde om de juiste keuzes te kunnen maken voor uw bedrijf.

Met Melk€fficiënt kunnen wij daar nog iets belangrijks aan toevoegen. Namelijk concrete berekeningen van efficiëntievoordelen die u bij

Uit de resultaten van

verschillende onderdelen van uw bedrijfsvoe­

MilkPower HF180 de

34

ring kunt behalen binnen uw fosfaatruimte. En

melkproductie na de

33

hitteperiode weer snel op peil brengt.

Daarom is MilkPower HF180 een ideale en onmisbare energie­ aanvulling tijdens hittestress.

Hittestress

35

Meetmelk (kg/d)

de proef blijkt dat

een plan van aanpak om die voordelen daadwerkelijk te realiseren, soms in minder

32

dan een jaar tijd. Onze specialisten en account­

31

managers staan klaar om u hierbij te helpen.

30 29 28

Controle MilkPower HF180

1

2

3

4

5

6

Zo draait rekenen niet alleen om getallen, maar om de juiste dingen doen.

Week in proef

(Bron: Schothorst Feed Research 2015)

Théjan Benders Verkoopleider rundvee Noord

3

4

Interview

Jan Kappers, sectormanager melkveehouderij van Alfa Accountants:

“Stuur op een lage kostprijs per kilo melk” De melkveehouderij maakt economisch

prijs scoren vaak op alle punten beter en

zware tijden door. Jan Kappers, sector-

beheersen het vakmanschap. Ze weten

manager melkveehouderij van Alfa

met minimale input een optimale output

Accountants, benadrukt dat melkvee-

te realiseren met beperkte verliezen in de

houders weinig invloed hebben op de

processen (ruwvoer, jongvee en melkvee).

prijs maar wel op de kosten per kilo

Ze weten waar ze waarde toevoegen in de

melk.

processen.”

Veel melkveehouders zien al maanden

Een deel van de bedrijven heeft niet

rode cijfers op de rekening courant. Een

voor niks een hoge kostprijs; hoe kun-

combinatie van factoren, waaronder een

nen ze daar dan toch aan werken?

hoge Europese melkproductie, tegenval­

“Belangrijk is om inzicht te krijgen in de

lende zuivelvraag uit China, weggevallen

opbouw van de kostprijs en het verloop

export naar Rusland en aantrekkende

van de liquiditeit. Elke bedrijf heeft ver­

Ondernemers moeten vaker zelf een

eurokoers, heeft de melkprijs tot het

beterpunten, zoals verhogen van de voer­

liquiditeitsprognose opstellen. Bewust­

huidige lage niveau gebracht. Het was

efficiëntie, verbeteren van de jongvee­

wording en inzicht in de materie zijn

bekend dat de markt door liberalisering

opfok of ruwvoerteelt. Naast inzichten in

dan belangrijk. Dat moet zich vertalen

van de Europese zuivelmarkt veel meer

de verbeterpunten is de grondhouding

naar prak­tische veranderingen in het

afhankelijk zou worden van externe fac­

van de ondernemer een belangrijk punt.

bedrijf. Daar kunnen de specialisten en

toren. De verwachting was echter dat de

Is de ondernemer zich bewust van de

accountmanagers van ForFarmers een

mondiale vraag naar zuivel jaarlijks met

noodzaak? Niet iedereen wil of kan zich

belangrijke rol bij spelen. Bij een goed

3% zou groeien en het aanbod met ruim

laten coachen. Dat kan het lastig maken.”

plan en voldoende toekomstperspectief willen banken nog altijd meedenken met

2%. Van die vraagstijging is vooralsnog geen sprake.

Jan Kappers

Wat als het bedrijf technisch goed draait

de ondernemer.”

maar de kostprijs toch te hoog is?

Jan Kappers signaleert dat de situatie op

“Maak eerst een meerjarenprognose om

Hoe verwacht Alfa Accountants dat de

de melkveebedrijven divers is en dat veel

te zien wat de verwachte ontwikkelingen

zuivelmarkt zich gaat ontwikkelen?

bedrijven kampen met liquiditeitsproble­

zijn. Denk daarbij ook aan grondgebon­

“Ik onderschrijf de visies van onder an­

men. “Bij een gemiddelde kritieke melk­

denheid en fosfaatrechten. Met een goed

dere Rabobank dat 2016 een moeilijk jaar

prijs van 35 cent en een opbrengstprijs

plan zijn er wellicht mogelijkheden tot

blijft en het in 2017 “beter” wordt. Maar

van 28 cent komt een bedrijf met

herfinancieren tegen een lagere rente. Bij

als ik naar de grondstoffenmarkt kijk, zou

7 ton melk op jaarbasis €49.000 tekort.”

een te zware financiering kan overwogen

het me niet verbazen als er al wat eerder

worden eigendomsgrond om te zetten in

herstel optreedt. Als het aanbod afneemt

erfpacht.”

en China meer op de markt komt, kun­

Hoe kunnen bedrijven zichzelf wapenen?

nen melkprijzen in het najaar best gaan

“Het belangrijkste is een lage kostprijs per kilo melk. Dat hebben melkveehouders

Hoe ervaart u de positie van de banken?

stijgen. Maar: de voorspelbaarheid van de

deels zelf in de hand. In de praktijk zien

“Banken zijn tot nu toe loyaal geweest

melkprijs is door de liberalisering lastiger

we grote verschillen tot wel 10 cent per

rondom liquiditeitsproblemen.

dan ooit. Ogenschijnlijk kleine gebeur­

kilo melk. Daar komen verschillen in kos­

Ze kijken nu wel naar de gevolgen van

tenissen kunnen grote gevolgen hebben

ten voor de financiering nog bij.

fosfaatrechten en grondgebondenheid

voor de zuivelmarkt.”

De melkveehouders met de laagste kost­

en willen dat vertaald zien in een plan.

5

Hoe kan ik mijn voerwinst direct verhogen?

De huidige lage melkprijs vraagt om scherp te sturen op de

• Tot welk productieniveau is een oudmelkte koe, die u van

kostprijs per liter melk op uw bedrijf. Is het aantrekkelijk om

plan bent om af te voeren, nog interessant om te melken?

(tijdelijk) een goedkopere brok te voeren? Is het beter om een

Onderstaand een voorbeeldberekening:

oudmelkte koe eerder dan gepland af te voeren? De volgende voorbeelden geven inzicht in de gevolgen van mogelijke keuzes: •D oor de huidige melkprijsontwikkeling kan het zinvol zijn om opnieuw naar de rantsoensamenstelling te kijken,

Voerkosten per dag (ruwv + kv)

€ 4,00

Mestafzetkosten/koe/dag

€ 1,00

Totale kosten voer + mestafzet

€ 5,00

Melkprijs

€ 0,28

Break-even

met name naar de hoeveelheid en soort krachtvoer in het

18 kg melk

rantsoen. Past de gekozen strategie van geconcentreerd

Toelichting:

voeren nog bij de huidige omstandigheden? Wegen de

- Voor mestafzetkosten is gerekend met €15,- per kuub

kosten die u maakt voor de laatste liter melk nog op

- Voor voerkosten is gerekend met 20 kg ds x 20 cent

tegen de opbrengst? Een goedkopere en minder gecon­

- Hou er rekening mee dat oudmelkte koeien meestal

centreerde brok kan tot lagere krachtvoerkosten leiden.

aanzienlijk hogere gehaltes in de melk hebben en

Echter, als de kosten lager zijn, maar er ook minder

daardoor ook een hogere melkprijs/kg melk dan het

melkopbrengst is, komt er een moment dat er per saldo

bedrijfsgemiddelde.

een lagere voerwinst is. Bekijk samen met uw melk­ veespecialist en met behulp van de ‘voerwinstcalculator’

• De hoeveelheid melk heeft een direct effect op de

welke broksoort, onder welke (rantsoen)omstandigheden,

opbrengsten. Meer melkkoeien met een hogere

het verstandigst is. Zo kunt u waar mogelijk kosten

productie in combinatie met zo min mogelijk jongvee is

verlagen, zonder opbrengst te verliezen en ziet u ook op

een goede strategie om voldoende cashflow te houden.

welk moment het verlagen van de krachtvoerkosten gaat

Via Melk€fficiënt kunnen wij u adviseren over de juiste

leiden tot verlaging in plaats van verhoging van de

strategische keuze. Vraag uw melkveespecialist of

voerwinst.

accountmanager voor meer informatie.

6

Reportage

Melk€fficiënt: van plan naar praktijk bij maatschap Te Biesebeek

Jan Willem en Erjan te Biesebeek.

Melk€fficiënt geeft melkveehouders snel

met de overschakeling naar auto­matisch

efficiënte bedrijfsvoering, dus het is goed

inzicht in de financiële winst en de betere

melken met twee melkrobots.

om te weten waar we extra winst kunnen

benutting van de fosfaatruimte die kan

In maart 2015 nam ForFarmers melk­

behalen om het nog weer een stap beter

worden behaald door het optimaliseren

veespecialist Rik Slotman samen met

te doen”, beredeneert de veehouder.

van de melkproductie, transitie, jongvee-

Erjan de efficiëntie van zijn bedrijf onder

opfok of het ruwvoermanagment.

de loep.

In maart 2015 maakte melkveehouder

Scheve verhouding jongvee-melkkoeien Snel was duidelijk dat er niet op elk on­

Wat is er een jaar later bereikt?

“Inzicht in waar we extra winst kunnen behalen”

Erjan te Biesebeek (27) runt samen met

Dit gebeurde met inzet van Melk€fficiënt,

top. Het grote efficiëntievoordeel viel te

zijn ouders Jan Willem en Bea en zijn

de totaalaanpak van ForFarmers om

realiseren bij de jongveebezetting. Begin

vrouw Leonie in het Gelderse Eibergen

potentiele efficiëntievoordelen van een

2015 lag die op 8,5 stuks jongvee per 10

een melkveebedrijf met 104 melkkoeien

melkveebedrijf te berekenen en die

melkkoeien. ‘’Een erfenis uit de periode

en 60 hectare grond. De koeien zijn drie

voordelen te realiseren via een praktisch

voor de verhuizing naar de nieuwe stal”,

jaar geleden overgegaan naar een nieuwe

plan van aanpak. “Ons inkomen wordt

verklaart Erjan.

0-6-0-stal met 140 ligboxen, in combi­natie

voor een groot deel bepaald door een

Erjan te Biesebeek samen met melkveespecialist Rik Slotman de rekensom voor zijn bedrijf. Ze stelden doelen en stippelden een plan van aanpak uit.

derdeel grote winst kon worden behaald.

Met een afkalfleeftijd van 24 maanden, een tussenkalftijd van 385 dagen en een jaarproductie van 10.500 kg per koe presteert het bedrijf van Te Biesebeek op een aantal essentiële onderdelen al

“We moesten toen veel jongvee aan­

Uitvoering niet zonder emotie

veehouder uit te leggen dat het insemi­

houden omdat er in de oude stal meer

Onderdeel van Melk€fficiënt is dat de

neren met Belgische Witblauwe rigou­

melkkoeien uitvielen. In de comfortabele

melkveehouder en de melkveespecialist

reuzer en consequent moet ter wille van

nieuwe stal is de uitval drastisch afge­

van ForFarmers de uitvoering van het

het eigen inkomen. “Het vraagt gewen­

nomen, maar de jongveebezetting bleef

plan van aanpak samen monitoren en

ning, maar we gaan het nu ook gewoon

hetzelfde. De balans was dus scheef.”

evalueren. Dit gebeurt onder andere met

consequent doen. Het is ook beter om

In overleg met Rik Slotman werd als doel

behulp van het monitoringsprogramma

te voorkomen dat je lastige keuzes moet

gesteld de jongveebezetting binnen een

Agroscoop. Ruim een jaar na de start

maken als er weer een mooi vaarskalf is

jaar terug te brengen naar 6 stuks op 10

constateert Slotman dat het aantal stuks

geboren.” Het doel is en blijft dus om de

melkkoeien. Rik: “Ik adviseerde Erjan

jongvee per 10 melkkoeien inderdaad is

jongveebezetting terug te brengen naar

om meer koeien te insemineren met Bel­

gedaald, maar nog niet tot 6. De verhou­

6 op 10. Hiernaast wil Te Biesebeek het

gische Witblauwe en vaarskalveren van

ding is nu 7,5 op 10 melkkoeien.

komende jaar nog scherper sturen op de melkproductie per kilogram fosfaat.

koeien met een lactatiewaarde beneden de 105 te verkopen. Uit de berekening

Volgens Erjan heeft dit te maken met

ForFarmers introduceerde dit nieuwe

bleek dat deze afname in jongveebezet­

emotie en gewenning. “Ik ben niet

kengetal in 2015 en heeft het geïnte­

ting het bedrijf na een jaar een financieel

gewend om ook de betere koeien con­

greerd binnen Melk€fficiënt. Door

voordeel van € 20.000,- zou opleveren.”

sequent met Belgische Witblauwe te

effectief te sturen op dit kengetal kan

Dit voordeel komt tot stand door een

insemineren. Hierdoor kom ik voor de

Te Biesebeek, na de invoering van fos­

besparing op de voerkosten voor het

moeilijke beslissing te staan goede vaars­

faatrechten, een korting waarschijnlijk

jongvee en de lagere mestafzetkosten.

kalveren voor een luttel bedrag te verko­

geheel opvangen, zonder verlaging van

Tegelijkertijd ontstaat er ruimte om

pen. Dat druist tegen mijn boerengevoel

de melkproductie (zie kader).

meer melkkoeien aan te houden.

in.” Tegelijkertijd hoeft niemand de jonge

Meer melk per kg fosfaat met MilkPower Meer melk per kilogram fosfaat is nadrukkelijk een doelstelling

Kwaliteit kalveropfok steeds belangrijker

voor Maatschap Te Biesebeek. Met de aankomende invoering

“Als je minder jongvee aanhoudt moet je nog meer

van fosfaatrechten en een mogelijke korting op die rechten van

doen aan de kwaliteit van de opfok’’, stelt Erjan te

4 - 8%, willen de veehouders voorkomen dat zij inleveren qua

Biesebeek. Meteen vanaf de geboorte van de kalveren

hoeveelheid geproduceerde melk. Bovendien willen zij niet nog

wordt de opfok dan ook met grote zorg en precisie

meer kosten maken voor mestafvoer. Melkveespecialist Rik

opgepakt, met biestvoorziening als essentieel

Slotman rekent voor dat Te Biesebeek de melkproductie per

onderdeel. De veehouder meet de kwaliteit van de

kilo fosfaat kan verhogen van 180 kg naar 199 kg (+10%) door

biest met een refractometer. Het overschot aan goede

het aantal stuks jongvee per 10 melkkoeien terug te brengen

biest wordt ingevroren zodat er altijd voldoende biest

van 8,5 naar 6 en de melkproductie met 6% te verhogen. Dit

van goede kwaliteit voorradig is. De kalveren krijgen

schept ruimte om zes melkkoeien extra te gaan houden en

consequent minimaal 3 liter direct na de geboorte en

60.000 kg melk meer te produceren. Om de melk- en melkvet­

in totaal 6 liter in de eerste 24 uur.

productie per koe te verhogen is Te Biesebeek afgelopen voorjaar gestart met het toevoegen van MilkPower aan het rantsoen. MilkPower bevat meer dan 3.400 VEM, maar geen eiwit en fosfor. Het effect op BEX en KringloopWijzer is daarom erg gunstig. Kort na de start met MilkPower was de dagproduc­ tie per koe al met een liter toegenomen en is het vetgehalte met 0,2% gestegen. Erjan te Biesebeek ziet daarnaast nog een voordeel: “De koeien gaan gemakkelijker naar de melkrobot.

Ze hebben zichtbaar meer energie.”

7

8

Winnaar Agroscoopbokaal

Familie Te Selle winnaar van de Agroscoopbokaal 2016 Het melkveebedrijf van familie Te Selle

stijger en ligt hun productie in 2015

Herbert te Selle en hun gedrevenheid

in Winterswijk–Ratum boekte van alle

20% boven het gemiddelde van de

om het steeds beter te doen. Herbert:

ForFarmers-klanten in 2015 de sterkste

klanten van ForFarmers.

“De koeien, de grond, de stal en de

stijging in vet- en eiwitproductie per

fosfaatruimte moet je optimaal benutten

koe. Het leverde hen de Agroscoop-

Vakmanschap en gedrevenheid

om een goed inkomen te behalen. Daar

bokaal 2016 op. Op 18 mei werd de prijs

Deze stijging is gerealiseerd door een

werken we elke dag aan.”

uitgereikt door Yvon Jaspers.

forse stijging van de melkproductie per koe, van bijna 9.000 kg in 2014 naar

De melkveehouders werken nauw

Het aantal kilo’s vet en eiwit tikt zwaar

11.000 kilo in 2015, en deze stijging

samen met Roy Berentsen, melkvee-

door bij de afrekening van de geleverde

heeft zich daarna nog voortgezet

specialist bij ForFarmers. Roy is lovend

melk. Reden voor ForFarmers om dit

richting de 12.000 kg. De overgang naar

over de managementkwaliteiten van

kengetal centraal te stellen bij de

de ruime en comfortabele nieuwe stal

vader en zoon Te Selle. “Ze zijn in staat

verkiezing van de winnaar van de

met een lichtdoorlatend dak (Lightroof

om vandaag te zien wat morgen mis zou

Agroscoopbokaal 2016. Bij de familie Te

Systems dakpanelen) en de omschake­

kunnen gaan en handelen daar proactief

Selle steeg de vet- en eiwitproductie per

ling naar robotmelken hebben daar

naar. Daarnaast staan ze open voor

koe per jaar in een jaar tijd van 681 kg

uiteraard flink aan bijgedragen.

ideeën die hun bedrijfsvoering naar een

naar 807 kg. Daarmee was het bedrijf

Maar doorslaggevend waren het

nog hoger plan kunnen helpen. Zo

van alle deelnemers aan het monito­

vakmanschap en de managementvaar­

hebben we in overleg het transitie-

ringsprogramma Agroscoop de sterkste

digheden van vader Bennie en zoon

management flink kunnen verbeteren met als resultaat dat de koeien nog beter afkalven en opstarten.”

Op 18 mei jl. is de familie Te Selle samen met de andere sector-winnaars van de Agroscoopbokaal op een speciale bijeenkomst in de bloemen gezet door Yvon Jaspers. Wij willen alle winnaars bij deze nogmaals van harte feliciteren met het winnen van de bokaal.

Bij elke winnaar van de Agroscoopbokaal hebben we een bedrijfsvideo gemaakt. De video over het bedrijf van de familie Te Selle kunt u zien op www.forfarmers.nl/teselle

De specialist

9

De AMS-specialist kent alle ins en outs van de melkrobot Zodra een veehouder overweegt om

Belangrijke aspecten waar de AMS-

actuele aanpassingen aan de verschil­

een melkrobot aan te schaffen,

specialist veel kennis van heeft, zijn

lende robotsystemen. Deze kennis

betrekt een melkveespecialist van

onder andere de juiste robotinstellingen,

brengt de AMS-specialist weer over op

ForFarmers de AMS-specialist erbij.

een goede bezoekfrequentie, de gezond­

de melkveespecialisten van ForFarmers.

“Ik bespreek o.a. wat het betekent om

heid van de koeien, arbeidsgemak en het

“We verzorgen regelmatig trainingen

over te gaan op een automatisch

behalen van het beste rendement uit uw

voor onze collega-melkveespecialisten,

melksysteem en bekijk hoe de

melkrobot. Via het Robot Analyse

zodat zij weten hoe ze voertabellen

melkrobot het beste op het bedrijf kan

Programma (RAP) of de Robot Optimali­

kunnen maken en snel in de gaten

worden ingepast. Aan de hand van de

satiescan heeft de AMS-specialist inzicht

hebben of de AMS goed draait of niet. Zo

bedrijfssituatie geef ik advies over de

in de datastroom uit de melkrobot en

komen we gezamenlijk tot het beste

stalindeling, de juiste routing, de

vertaalt deze naar praktische adviezen.

resultaat op het melkveebedrijf.”

voeding, het management en bewei-

Met als doel gezonde koeien die goed

ding. We begeleiden de veehouder bij

melk produceren.

het hele proces van de aanschaf van een melkrobot en blijven nadien

De ForFarmers AMS-specialisten

betrokken bij het monitoren en

onderhouden ook contact met alle

optimaliseren van de prestaties van

robotleveranciers. Ze wisselen kennis

het systeem”, vertelt AMS-specialist

en ervaringen uit en worden bijgepraat

Paul Schutte.

over de nieuwste ontwikkelingen en

AMS-nieuwsbrief ForFarmers brengt regelmatig een digitale nieuwsbrief uit met praktische tips en nieuwe ontwikkelingen op AMS-gebied. Aanmelden kan via www.forfarmers.nl/nieuwsbrief

10

Inkuilmanagement

Inkuilmiddel geeft plus op de melkopbrengst Bij het toepassen van een inkuilmiddel wordt meestal niet als eerste aan een hogere melkopbrengst gedacht. Eerder

Keuzeschema inkuilmiddelen Veldperiode

aan de extra kosten die u maakt als verzekeringspremie voor het goed

Het keuzeschema geeft aan

Geschat ds%

Conserveringsmiddel

< 30 %

• Ecosyl 50/100 • Pioneer 1188

welke optie u het beste kunt kiezen. Dit is namelijk afhanke­ lijk van het droge­stofpercentage van het ingekuilde gras.

slagen van de conservering en eventueel het voorkomen van broei bij uitkuilen. Uit onderzoek blijkt dat een inkuilmiddel ook tot extra melkop-

< 3 dagen

brengst kan leiden.

30 - 50 %

Het kuilproces is in twee stappen te onderscheiden: de conservering bij het

Wat is het rendement van een

• Ecosyl DA • Ecocool Grass • Pioneer 11G22

Het rendement komt naar voren

Broeiremmer

verlies aan drogestof op. Dus

• Pioneer 11A44 • Lalsill Fresh

> 50 %

inkuilen en broeiremming bij het uitkuilen.

Combinatiemiddel

Het conserveringsproces start nadat de

conserveringsmiddel? in de volgende rekensom. Bij inkuilen treedt gemiddeld 7% als je 100 ton drogestof (ongeveer 30 ha) inkuilt, haal je bij een geslaagde conservering

kuil luchtdicht is afgesloten. Tijdens dit

93 ton drogestof uit de silo. Dit

proces daalt de pH. Dit is te versnellen

ontstaan. Als uw kuilen broeigevoelig zijn,

is dus een verlies van 7 ton

door bij inkuilen een conserveringsmiddel

kunt u het beste preventief – bij het

drogestof!

te gebruiken. De tweede stap is het

inkuilen – een broeiremmingsmiddel

uitkuilen. Bij dit proces vindt er luchtin-

toepassen. Ook een combinatiemiddel van

treding plaats. Hierdoor kan broei

conservering en broeiremming is mogelijk.

Tips om broei te voorkomen Het slagen van uw graskuil hangt van vele factoren af.

• Start met het inhalen van gras op de percelen die het dichtst

We zetten een aantal aandachtspunten op een rij:

bij de kuilplaat/sleufsilo liggen. Breng als laatste het gras

• Voorkom zand en mestresten in de kuil. Dit leidt tot

van verderaf gelegen kavels naar de boerderij. Hierdoor

kwaliteitsverlies en vergroot de kans op boterzuur. Hark en

heeft de chauffeur op de kuil meer tijd om van het laatste

schud daarom niet te diep. Molshopen zorgen ook voor

gras een goede en vaste toplaag te maken.

Vuistregel: aanrijgewicht op de kuil = aanvoersnelheid in

verontreiniging.

•

tonnen vers product per uur x 0,5

Zorg voor een veldperiode van maximaal twee dagen.

• Voor een goede conservering is het verstandig om onder een drogestofpercentage van 45% te blijven.

• Zorg ervoor dat het product goed gesneden wordt. Als het

• Breng lagen aan van maximaal 30 cm per keer.

•

• Dekdekuilzosnelmogelijkaf.Decombinatievanonderfo­ lie en folie geeft het beste resultaat.

gewas te vast in de opraapwagen wordt gedrukt en/of de messen niet scherp zijn, kan vermoezing optreden. In de

• Zorgvoorvoldoendegewichtopdekuil.Eendikkelaagzand werkt het beste!

gevormde bolletjes kan schimmel ontstaan. Bij hakselen komt dit probleem niet voor.Gebruik een conserveringsmid­ del om conserverings­verliezen te beperken.

• Zorg voor maximale en continue druk op de kuil. Plaats het voer bij voorkeur in een sleufsilo. Hierin kan het beter verdicht worden.

Gebruikbijrisicoopbroeieenbroeiremmendinkuilmiddel.

•

Voldoende voersnelheid is belangrijk > 1,5 meter per week in de winter > 2 meter per week in de zomer

11

Zomerbemesting

Kuilen die mét een conserveringsmiddel zijn ingekuild, hebben gemiddeld 40% minder drogestofverlies. In dit geval komt er dus 96 ton drogestof uit de kuil.

Omgerekend is dit 3 ton drogestof meer dan zonder gebruik van een conserve­ ringsmiddel. Bij een waarde van € 0,15 per kg drogestof, bespaart u dus 450 euro. Hiermee zijn de kosten voor het conserveringsmiddel voor een groot deel

Kaliumgehalte grasland op peil houden Als gevolg van lagere drijfmestgiften en een lager kaliumgehalte in drijfmest komt een kaliumtekort op grasland steeds vaker voor. Om niet in te teren op de bodemvoorraad dient minimaal de onttrekking bemest te worden via Grasgroen Kali of Grasgroen Kali Maaien.

al terugverdiend.

Kalium is van essentieel belang voor de

de derde snede 200 kg Grasgroen Kali en

Naast het beperken van de verliezen, zit

groei en gezondheid van het gewas.

voor de vierde snede 200 kg Grasgroen Kali

de winst van een conserveringsmiddel in

Het zorgt voor een optimaal transport

Maaien toe te dienen. Je bemest dan voor

het verbeteren van de melkproductie van

van voedingsstoffen in de plant en

de derde snede 44 kg kalium en voor de

de koe. Het voer dat behandeld is met een

stimuleert o.a. de opname van stikstof

vierde 64 kg kalium. Dit resulteert in een

conserveringsmiddel blijft namelijk

door de plant. Kaliumgebrek is te zien

hogere drogestofopbrengst per hectare.

frisser en smakelijker. Hierdoor geven de

aan dorre of gele bladpunten aan het

koeien meer melk. Gemiddeld 0,5 - 1,0 kg

gewas.

Kalium: • Stuurt de waterhuishouding en verbetert

melk per koe per dag extra. Ook past het gebruik van een inkuilmiddel prima

Onderzoeksresultaten bewijzen

binnen de KringloopWijzer. Het gaat er

Uit onderstaande tabel blijkt dat bij een

• Geeft een hogere drogestofopbrengst.

immers om dat je de verliezen beperk,

drogestofopbrengst van 12 ton/ha, het

• Zorgt ervoor dat het gewas beter tegen

dus ook conserveringsverliezen.

gewas zonder aanvullende kaliumbe­

de waterbenutting.

droogte kan.

mesting, 95 kg kalium tekort komt. Dit bij

• Verbetert de weerstand tegen kroonroest.

Toepassen van broeiremmer

5 kg kalium per kuub drijfmest. Dit tekort

• Zorgt voor een vitaler gewas.

Ook een broeiremmer loont. Het is vooral

kan prima worden opgeheven door voor

lonend op bedrijven die vaak broei in de kuil hebben. Bij broei gaat er al gauw 10% of meer van de voederwaarde verloren.

Heeft u nooit broei in de kuil, pas dan ook geen broeiremmer toe, want een broeiremmer gebruikt het melkzuur uit het kuilgras om azijn­zuur te produceren.

Dit azijnzuur remt de broei. Maar bij deze omzetting van melkzuur gaat er ook voederwaarde verloren. In het kader op de linker pagina leest u onze tips om broei te voorkomen.

Tabel. Kaliumbalans grasland Snede Ds-opbrengst per hectare (kg) Kaliumonttrekking (kg) Aanvoer kalium via rundveedrijfmest (kg) Kaliumbalans (kg)

Snede 1

Snede 2

Snede 3

Snede 4

Snede 5

Totaal

3.500

3.500

2.000

2.000

1.000

12.000

115

115

66

66

33

395

125

125

50

0

0

300

+10

+10

-16

-66

-33

-95

12

Grasland verbeteren

Vernieuwen of doorzaaien van grasland In de praktijk zien we de drogestof­ opbrengsten op grasland variëren van 7,5 tot 15 ton drogestof per hectare met een gemiddelde van rond de 11 ton ds.

Het verschil in voederwaarde tussen een slechte en een goede grasmat kan al gauw 100 VEM per kg drogestof bedragen. Op het eerste gezicht is niet te zien of de grasmat goed of slecht is: goed gras is groen, slecht gras ook.

Door regelmatig vernieuwen of doorzaaien van grasland, verbetert u de kwaliteit en opbrengst enorm.

Keuzeschema herinzaaien of doorzaaien Om te zien of uw grasland nog van goede kwaliteit is, zult u door de weide moeten.

Trek op verschillende plekken wat gras omhoog en bekijk het voetje. Goede grassen hebben een rood voetje, slechte

< 60% (of bodemverdichting / structuurschade)

Vernieuwen (herinzaai)

60-80%

Doorzaaien

> 80%

Goed blijven onderhouden

Percentage goede grassen

grassen een wit voetje.

Het is bekend dat de kwaliteit van een grasmat gedurende de jaren achteruit gaat. In het begin staat er veel Engels raai, Italiaans raai of rietzwenk, maar het aandeel van deze soorten wordt langzaam minder. De slechtere soorten, zoals

Tabel. Wat is nodig, vernieuwen of doorzaaien?

Vernieuwen (herinzaai)

Doorzaaien

Bij minder dan 60% goede grassen

Bij 60 - 80 % goede grassen

Bij slechte bodemstructuur en verdichting

Bij juiste bodem structuur en geen verdichting

Wel snedeverlies

Geen snedeverlies

kan makkelijk 13,5 ton drogestof per

Toepassen in najaar (na vroege mais)

hectare per jaar produceren, slechtere

Bij voorkeur in het vroege voorjaar of in het najaar, kort voor een natte periode

grassen hebben een veel lagere op­

Hogere opbrengst door gebruik van nieuwste grasrassen

Hogere opbrengst door gebruik van nieuwste grasrassen

brengst.

Toepassing

Toepassing

Oude grasmat doodspuiten

Evt. chemisch onkruid bestrijden

Indien mogelijk drijfmest uitrijden

Maaien met korte stoppellengte (4 cm)

Grasmat fresen, egaliseren en/of ploegen

Met wiedeg onkruid en oude grasresten verwijderen

uitgewerkt. Meer weten over de juiste

Met zaaibedbereiding ook bekalking uitvoeren

Bij voorkeur voor een natte periode

grasmengsels? Bekijk de brochure Topgrass weidemengsels op

Geschikt voor alle Topgrass weidemengsels (zie Topgrass folder) en klavers (uiterlijk 1 oktober zaaien)

Alleen geschikt voor Topgrass Doorzaai (zeer snel kiemend) niet geschikt voor klavers en Topgrass Herkauw

www.forfarmers.nl, sector Plant.

Zaaihoeveelheid variërend van 40-60 kg/ha

Zaaihoeveelheid variërend van 15-30 kg/ha

straatgras of ruwbeemd nemen dan de overhand. Wanneer de kwaliteit van de grasmat achteruit gaat, merkt u dit aan de opbrengst en kwaliteit. Engels raaigras

De keuze voor doorzaaien of vernieuwen (herinzaai) hangt van verschillende situaties af. Hiernaast staan beide opties

Kort nieuws & agenda

Vergunningcheck De wet- en regelgeving in de agrarische sector wordt steeds complexer en verder aangescherpt. Om niet ingehaald te worden door alle wijzigingen is

Kringloopboer van morgen!

•Z ijn alle dieren en diercategorieën welke op de vergunning staan ook feitelijk aanwezig op uw bedrijf?

• Is uw bedrijf asbestvrij?

het van groot belang uw vergunningen up-to-date te houden. Beschikt u niet

Indien u één of meerdere van deze

over de juiste vergunningen, dan loopt

vragen met “nee” of “weet ik niet”

u bijvoorbeeld kans op boetes, dwang-

beantwoordt, is de Vergunningcheck

sommen of een korting op de betalings-

uitermate zinvol. De Vergunningcheck

rechten. Soms raakt u deze zelfs kwijt.

geeft niet alleen inzicht in uw situatie,

De Vergunningcheck van FarmConsult­

ook maakt zij subsidiemogelijkheden

geeft inzicht.

zichtbaar.

Is de Vergunningcheck voor u van toepassing?

Een simpele manier om te bepalen of uw vergunningen nog actueel zijn, is door onderstaande vragen te beantwoorden: • Heeft u een geldige en passende Natuurbeschermingswetvergunning?

• Kent u de mogelijkheden / beperkin­ gen van het bestemmingsplan van uw locatie?

Martijn Kornegoor (r.) ontving uit handen van verkoopleider Niek Visser en melk­

Wat kunt u doen?

veespecialist Erik Trompert een cheque

Neem contact op met uw dealerbedrijf

voor 250 kg MilkPower. Dit omdat Martijn

of meld u via www.farmconsult.nl aan

is uitgeroepen tot Kringloopboer van

voor de Vergunningcheck. Na aanmel­

morgen. Hij scoort op alle punten van de

ding neemt een specialist van Farm­

KringloopWijzer goed, blijkt na analyse van

Consult contact met u op.

de resultaten van 250 deelnemers aan de Vruchtbare Kringloop Achterhoek.

Meer informatie? Bel T: 0573 28 89 89 of mail: farmconsult@forfarmers.eu.

• Is uw milieuvergunning jonger dan vier jaar?

• Blijft uw bedrijf de komende jaren in de huidige vorm/omvang bestaan?

Agenda-tip: 21 juni, Melkers van Morgen Op dinsdag 21 juni a.s. organiseert ForFar­ mers in samenwerking met KTC De Marke het jaarlijkse Ruwvoerplatform Melkers van Morgen. Dit jaar is er aandacht voor het thema: ‘Meer melk van eigen voer’.

Naast gras en mais worden er ook alternatieve gewassen getoond, zoals voederbieten, sorghum, luzerne etc.

Verder komt de conservering van ruwvoer aan bod. Meer informatie over deze dag en de demonstraties staat op onze website.

Wij verwelkomen u graag op dinsdag 21

Op 11 juni, wanneer deze Voertaal bij u in de bus ligt, maken zes melkveehouders

juni bij De Marke, Roessinkweg 2 in

tijdens het CRV-event ‘Veestapel naar je hart’ kans op het behalen van de titel: ‘Beste

Hengelo Gld.

veestapel van Nederland!’ ForFarmers is partner en hoofdsponspor van het event en daarom des te trotser dat drie van onze klanten en een deelklant de finale hebben bereikt. Bekijk de uitslag van de verkiezing op onze website of op www.crv4all.nl.

13

14

Reportage

Jongveeopfok op topniveau Gert van der Kolk en ForFarmers jongveespecialist Laura Winter

Efficiënte jongveeopfok is een speerpunt

afgelopen najaar op een leeftijd van 15 jaar

idee dat het nog een stapje beter kon”,

voor Gert en Linet van der Kolk. Hiermee

een productie haalde van 10.000 kilo vet

vertelt Gert. Het doel is nu om het start­

willen ze de genetische aanleg van de

en eiwit.

moment van insemineren te vervroegen

dieren maximaal benutten en de aan­

van 15 maanden naar 13 maanden en de

komende korting op fosfaatrechten op-

Doelgerichte jongveeopfok

afkalfleeftijd van circa 25 maanden naar

vangen. Inmiddels start het insemineren

Met 80 melkkoeien en 30 hectare grond

22 a 23 maanden.

al op 13 maanden en gaat de gemiddelde

is het bedrijf van Van der Kolk behoorlijk

afkalfleeftijd richting de 23 maanden.

intensief. De gemiddelde jaarproductie

Intensief voeren vanaf de start

per koe ligt op 11.150 kg. Om na de aan­

Samen met jongveespecialist Laura

Het bedrijf van Gert en Linet van der Kolk

komende invoering van fosfaatrechten de

Winter­en melkveespecialist Mark

ligt in de mooie landelijke omgeving van

totale melkproductie op peil te kunnen

Berends­van ForFarmers bracht Gert

Dalfsen. De Overijsselse veehouder is een

houden is het zaak om uiterst efficiënt

de mogelijkheden in kaart om de opfok

echte koeienliefhebber. Alles draait om

te boeren. Dit kan onder meer door met

naar een nog hoger plan te brengen. Een

goede technische en financiële resul­

zo min mogelijk jongvee de kwaliteit van

essentieel­onderdeel in de aanpak is een

taten, maar te midden van zijn gezonde

de veestapel op peil te houden of zelfs te

zo hoog mogelijke groei van de kalveren

en goed presterende kalveren, pinken en

verbeteren.

in de eerste 8 weken. Hoe beter de kalve­ ren in die fase groeien, hoe beter en snel­

melkkoeien is Gert ook zichtbaar in zijn nopjes. In de keuken hangt een foto van

“We hebben altijd veel aandacht besteed

ler ze zich daarna doorontwikkelen tot het

de huldiging van Ginny, de melkkoe die

aan de jongveeopfok, maar hadden het

moment van eerste inseminatie.

Laura: “De groei in de eerste weken is

plaats in de huisvesting. Sinds 2010 hou­

bovendien bepalend voor de ontwikkeling

den Gert en Linet hun kalveren en pinken

van de uier en daarmee voor de benutting

in een openfront- jongveestal. Om het

Efficiënt boeren is een must

van het genetisch potentieel van het dier.”

stalklimaat optimaal te kunnen beheer­

Vanaf 2014 zijn Gert en Linet hun kalveren

sen, werd deze stal voorzien van mecha­

Gert en Linet van der Kolk melken 80

meteen na de biestperiode geconcen­

nische ventilatie. Meteen al vanaf de start

melkkoeien op hun bedrijf met 30

treerder gaan voeren. De kalveren krijgen

was dat geen succes. Het lukte niet om

hectare grond. Vanwege de relatief

VitaMilk Premium in een concentratie van

grip te krijgen op de luchtcirculatie en er

hoge veebezetting per hectare is

170 gram op 1 liter water (ongeveer 1 op

waren veel kalveren met longproblemen.

efficiënt boeren een must, zeker met

6). Hiermee wordt meteen vanaf de start

Dit bleek te komen door de gecombineer­

het oog op de aankomende invoering

ingezet op een optimale groei en hoge

de mestput van de afdeling voor de jonge

van fosfaatrechten. Om de fosfaat­

weerstand. Tot dusverre naar tevreden­

kalveren en de openfrontstal voor de ou­

ruimte zo goed mogelijk te benutten

heid. Gert: “De kalveren kunnen deze

dere pinken. Hierdoor is het lastig om de

zetten de veehouders onder meer in

concentratie goed aan. We hebben geen

luchtstroom goed te reguleren. Verschil­

op een verhoging van de melk-,

problemen met diarree en afgezien van

lende pogingen om dit euvel op te lossen,

vet- en eiwitproductie per koe en op

enkele gevallen van licht hoesten is de

hielpen onvoldoende om het klimaat

een verlaging van de jongveebezet­

gezondheid uitstekend.”

goed te krijgen. Sinds vorig najaar zijn

ting. Het afgelopen jaar is de gemid­

de veehouders daarom overgeschakeld

delde jaarproductie per koe gestegen

De kalveren gaan na 14 dagen van de

op natuurlijke ventilatie. Dit blijkt op hun

van 10.300 kg naar 11.150 kg, mede

eenlingbox naar het groepshok met

bedrijf veel beter te werken. De longpro­

door de inzet van MilkPower (pens-

drinkautomaat. Lange tijd kregen ze

blemen zijn aanmerkelijk afgenomen en

bestendige vetten). De gemiddelde

naast VitaMilk ook Vitabrok Pensstart

de kalveren doen het duidelijk beter.

dagproductie van vet en eiwit is opgelopen van 2,36 naar 2,5 kilo. Door

(tot 3 maanden) en Vitabrok Groei (vanaf 3 maanden) in combinatie met hooi.

‘Vaarzen doen het super’

het vervroegen van de inseminatie­

Begin mei van dit jaar zijn de veehouders

Al met zijn de Dalfsense veehouders zeer

leeftijd naar rond de 13 maanden en

overgestapt op Vita Comfort. Dit nieuwe

te spreken over de resultaten van de

de afkalfleeftijd richting de 23

product is een mengsel van Vitabrok,

aanpassingen in de jongveeopfok.

maanden, kon de jongveebezetting

kort gehakseld en ontstoft tarwestro

In de regel starten ze op 13 maanden met

worden terug­gebracht van 7 naar 6,5

en melasse. Het is een compleet en

insemineren. “We meten de borstomvang

per 10 melkkoeien.

uitgebalanceerd voer voor kalveren van

van de pinken als ze 13 maanden zijn

0-5 maanden dat onbeperkt kan worden

en zien daaraan dat het insemineren op

aangeboden zonder aanvullende voeders.

die leeftijd ook echt kan. Ze worden vlot

latere melkkoeien op het bedrijf van Gert

drachtig”, vertelt Gert.

en Linet is nu nog koffiedik kijken. Die

Van mechanische naar natuurlijke

prestaties worden bovendien door meer

ventilatie

Wat de goede groei in de opfokperi­

factoren bepaald dan alleen de hoge

Een andere belangrijke ingreep vond

ode betekent voor de prestaties van de

jeugdgroei. Niettemin zijn de signalen tot dusverre veelbelovend. Gert: “De vaarzen kalven jong en goed ontwikkeld af en starten goed op. De lactatiewaarde ligt op 107. De gemiddelde 305 dagen-voor­ spelling van de vaarzen was na de laatste melkcontrole 9.902 kg melk met een BSK van 58.1. In mei vorig jaar lag de gemid­ delde productie per vaars nog op 9.069 kg met een BSK van 49.7. Het zal helpen dat we vorig jaar een hele goede kuil hadden, maar feit is dat de vaarzen het supergoed

Gert van der Kolk (midden) met jongveespecialist Laura Winter en melkveespecialist Mark Berends.

doen. ”

15

Column Yvon Jaspers

Samen sterk...

In de afgelopen 10 jaar heb ik geregeld

Maar het feit dat er geen baas over je

pachten in ruil voor voer.

aan een boer of boerin gevraagd, wat hij

schouders meekijkt en opdrachten

Met weer een ander maakt hij een rooster

of zij nou zo mooi vindt aan het vak van

uitdeelt, is een zegen voor veel agrariërs.

om samen één personeelslid in dienst te

boer. Steevast krijg ik ‘de vrijheid’ als

Ik begrijp dat heel goed. Wat is er mooier

nemen.

antwoord. Eigen baas zijn, zelf bepalen

dan zoveel vrijheid?

wat je doet, je eigen strategie uitstippe­

Maar toch schuilt er ook een gevaar in.

Hij vertelde dat hij in het begin bang was

len. Natuurlijk is het prachtig dat je met

De andere kant van eigen baas zijn,

zijn ‘vrijheid’ te verliezen. Maar het

dieren werkt en veel buiten bent, vrij in

betekent dat de verantwoordelijkheid ook

tegenovergestelde gebeurde. Hij spreidt

de natuur.

volledig bij jou ligt. Dat jij uiteindelijk zelf

zijn risico’s. Hij ontmoette meedenkers,

de beslissingen neemt. Prachtig als je

medestanders. Keuzes overleggen en

successen behaalt, maar toch een tikkie

samen de schouders eronder, maakten

jammer als jouw besluit minder goed

de agrarische praktijk plots een stuk

uitpakt. Een slecht jaar draaien, door

lichter. Hij werd geïnspireerd en op

slechte oogsten of ziektes bij het vee, kan

ideeën gebracht door zijn collega-boeren.

voor behoorlijk wat slapeloze nachten

Natuurlijk in volledig vertrouwen omdat

zorgen.

ze allemaal hetzelfde belang hebben.

Laatst wandelde ik een boerenerf op en

Partnerschap is zo slecht nog niet,

zag iets wat (nog) niet alledaags is. Een

lijkt me…

jonge boer die zijn eigen melkveehouderij runt, maar tegelijk geregeld aan het werk is bij collega-boeren in de buurt. Met de één deelt hij de landbouwmachines, met de ander sluit hij een deal om land te

Meer Yvon www.trotsopboeren.nl

Ontmoet Yvon op de Ladies Day op 24 juni Na het grote succes van de eerste ForFarmers Ladies Days in 2015 organiseren we binnenkort een vervolg op dit evenement voor alle boerinnen van Nederland.

Samen met gastvrouw Yvon Jaspers verwelkomen we je graag op 24 juni a.s. in Aalten voor een boeiende en inspirerende bijeenkomst met collega boerinnen uit het hele land. Het thema is: Verhalen die het waard zijn om te delen.

We ontvangen je in onze eigen tent op de landelijk bekende Farm&Country Fair die je voor of na het programma uitgebreid kunt bekijken. Heb je nog geen gratis kaart besteld? Zie www.forfarmers.nl/ladies_day of er nog plek is. Graag tot 24 juni!