UITGAVE VAN FORFARMERS NEDERLAND
NR 2 2020
VOER
TAAL
Vijf praktische tips bij dalende marges
4
Familie Reinders aanvoerder in vet en eiwit
6
“Meer dan 1.000 kg vet en eiwit per koe per jaar” Graslandmanagement in de (na)zomer
10
2
Inhoud
Actueel nieuws
02 Actueel nieuws 03 Column 04 Tips om op te besparen 06 Reportage aanvoerder in vet en eiwit
Innovatieveld ruwvoerteelt helpt in de ruwvoerteelt
09 Korte berichten ruwvoer 10 Graslandvernieuwing 11 Graslandbemesting 12 De specialist 13 Broeikasgassen op het melkveebedrijf 14 Reportage transitiemanagement 16 Dealer Weidse Blik in beeld
Bekijk diverse ruwvoerinnovaties op ons innovatieveld in Bornerbroek.
Voor het tweede jaar op rij heeft
bij ForFarmers: “Veranderende wet-
ForFarmers in Bornerbroek (Ov.) een
geving, nieuwe voorwaarden vanuit de
veld vol ruwvoerinnovaties aangelegd.
zuivelindustrie, klimaatveranderingen:
Wilt u met uw studieclub of met een
al deze factoren spelen een rol in de
groep collega’s een zinvolle ochtend of
keuzes die je maakt bij de ruwvoerpro-
middag besteden aan belangrijke
ductie op eigen land.”
ontwikkelingen in ruwvoer, dan is een Colofon Voertaal is een uitgave van ForFarmers. Voor meer informatie kunt u terecht bij de regionale ForFarmers dealer of bij ForFarmers, Lochem. Tel. 0573 – 288 800 E-mail: voertaal@forfarmers.eu www.forfarmers.nl In ons privacy statement op www.forfarmers.nl staat hoe ForFarmers omgaat met uw persoonsgegevens. Wenst u geen (marketing)communicatie van ForFarmers meer te ontvangen, dan kunt u dit aangeven via www.forfarmers.nl/mijn-gegevens. Overname van artikelen is mogelijk na toestemming van de redactie en met bronvermelding. Gedrukt op milieuvriendelijk papier.
(Corona-proof) bezoek aan dit veld een
Dit is precies de reden waarom
uitstekende gelegenheid.
ForFarmers initiatieven onderneemt als de aanleg van ruwvoerinnovatievelden.
Als veehouder blijf je gespitst op
Westerhof: “Veehouders kunnen hun
mogelijkheden om via meer en/of
ideeën voor hun eigen ruwvoerteelt
steeds beter ruwvoer van eigen land je
toetsen bij onze teeltspecialisten. De
voerkosten te drukken en je dure grond
specialisten hebben kennis van bijvoor-
zo goed mogelijk te benutten. Maar er
beeld het juiste vanggewas na mais-
speelt veel meer, constateert Jos
teelt. Welke ervaringen hebben we daar
Westerhof, marketingmanager ruwvoer
tot nog toe mee en wat verwachten we
Column
veehouders met de uitdagingen
Uit de startblokken Ik was amper een maand
voor volgende jaren? Of wanneer u
Ook een belangrijk onderwerp als telen
gestart als Verkoopleider
meedoet aan een specifieke melkstroom
op droogtegevoelige gronden komt aan
Melkvee in Friesland en toen
waar eisen worden gesteld aan kruiden-
bod, maar vooral ook de gewassoorten en
kwam de Corona-crisis. Een
rijk grasland, zoals bijvoorbeeld Planet
-rassen die daarbij belangrijk worden.”
bijzondere periode, helemaal
Proof of de melkstroom van Aware en
als je net uit de startblokken
Albert Heijn, dan kunt u in Bornerbroek
Bezoek aan Bornerbroek
komt om met je team aan de
de mogelijkheden daarvoor zien.”
Vanwege Corona kunnen we dit jaar
slag te gaan en je graag zoveel
geen grootschalige bijeenkomsten
mogelijk de boer op wilt om
ForFarmers toont op het innovatieveld
organiseren in Bornerbroek. Wel bieden
persoonlijk kennis te maken. Mede dankzij
ook de nieuwe Topgrass reeks, de eerste
we u de gelegenheid om met een
uw flexibiliteit en begrip leerden we snel om
grasmengsels in Nederland die zijn
groepje collega-veehouders of uw
te gaan met ‘de nieuwe werkelijkheid’ en
samengesteld op voederwaarde en
studieclub een bezoek te brengen aan
gelukkig kunnen we na een periode van
smaak in combinatie met de bekende
het innovatieveld.
adviseren op afstand, weer doen wat we het
landbouwkundige eigenschappen (lees
liefst doen: samen met u de stal in!
meer hierover op pagina 9). Uiteraard
Heeft u hier interesse in? Neem dan
zijn ook de voorkeursrassen en innova-
contact op met uw ForFarmers specia-
Vanuit mijn vorige functie als agrarisch
ties in maisteelt te zien en wordt u
list of uw ForFarmers dealer of vraag
adviseur bij ‘de’ bank en vanuit mijn eigen
bijgepraat over nieuwste ontwikkelingen
ernaar via onze klantenservice:
melkveebedrijf neem ik het inzicht mee dat
in bemesting en effectieve onkruidbe-
T: 088 024 8010 of e-mail:
het grootste verschil op een melkveebedrijf
strijding.
herkauwers@forfarmers.eu
wordt gemaakt door benutting van het voer door de koe en het hiermee te gelde maken
Voermaatregel stikstof
van het eigen ruwvoer. Dit is tegelijkertijd het hart van de visie en aanpak van ForFarmers en daarom voel ik me hier vanaf dag één
Bij het ter perse gaan van deze Voertaal was nog niet bekend of de tijdelijke
thuis. Een aanpak die niet start bij producten
voermaatregel van Minister Schouten om de stikstofuitstoot uit de melkvee-
en algemene adviezen maar bij uw individuele
houderij te beperken per 1 september definitief van kracht wordt. ForFarmers
wensen, doelen en bedrijfsomstandigheden, of
blijft hoe dan ook van mening dat de door Minister Schouten voorgestelde
het nu gaat om jongvee, droogstand of
maatregel met normen voor maximum ruw eiwit in krachtvoer onwerkbaar
ruwvoerteelt.
en ondoelmatig is en niet aansluit bij de praktijk. Naast het risico voor de diergezondheid kan de maatregel zelfs averechts werken bij het streven naar
Mijn overtuiging is dat we op deze manier
een hogere stikstofefficiëntie en daarmee een lagere ammoniakemissie. Ook
maximaal bijdragen aan uw rendement, een
kan de maatregel resulteren in een productiedaling en kostenverhoging voor
gezonde veestapel en werkplezier. For the
melkveehouders. ForFarmers blijft zich, samen met de melkveesector, tot
Future of Farming!
het laatst toe inzetten voor een betere oplossing. Meer over de actuele stand van zaken rondom de voermaatregel en het
Joost Alssema
standpunt van ForFarmers en onze dealers vindt u op onze website:
Verkoopleider Melkvee Friesland
www.forfarmers.nl/voermaatregel
Reageren?
Mail naar voertaal@forfarmers.eu
3
4
Actueel nieuws
Lagere melkprijs: vijf praktische tips bij dale Daarnaast bespaart u op de loonwerkkosten. In de praktijk kunt u met 6 kg drogestof vers gras ca. 1 tot 2 kg eiwitrijk krachtvoer besparen. Dat levert een voerkostenbesparing van €0,30 tot €0,60 per koe per dag op.
Tip 2: Ruwvoertekort: koop strategisch De aankoop van ruwvoer is een forse aanslag op de rekening courant, maar vanwege het droge voorjaar, voor veel bedrijven wel noodzakelijk. Om onder de streep het beste uit te komen is het belangrijk om te onthouden dat voor uw koeien kwaliteit boven kwantiteit gaat. Investeer alleen in ruwvoer van goede kwaliteit en kijk naar opties die u direct kunt gebruiken en waar u dus ook direct Mede door de effecten van de Corona-
Wees zuinig op uw ruwvoer
iets voor terugkrijgt. Denk ook aan
uitbraak op de zuivelafzet, valt de
Goede kwaliteit ruwvoer in de kuil?
alternatieven zoals droogstandsbalen
melkprijs nu lager uit. Tegelijkertijd
Wees er zuinig op en beperk de verlie-
voor droge koeien of stro-brok rantsoe-
maakt u gedurende de zomermaanden
zen! Gebruik inkuilmiddel SiloSolve FC
nen voor jongvee. Voor uw melkkoeien
extra kosten voor onder andere
voor een snelle conservering en lage
is Ruwvoermeel of Feedmix een goed
ruwvoerteelt en hittestresspreventie.
broeiverliezen. Zorg tevens voor
en direct inzetbaar alternatief, waarmee
Hierdoor neemt de druk op uw bedrijfs
voldoende voersnelheid om broei te
tot 3 kg drogestof per dag in het
liquiditeit toe. Een goed moment om te
voorkomen. Bijvoorbeeld door in de
basisrantsoen kan worden bespaard.
kijken hoe u om kunt gaan met dalende
zomermaanden met balen te werken.
Met deze hoogwaardige producten zorgt
marges. Waar kunt u het beste op
Zo behoudt u zoveel mogelijk drogestof.
u direct voor meer melk in de tank.
Zomerstalvoeren
Tip 3: Besparen op krachtvoer:
besparen zonder de opbrengst uit het oog te verliezen?
Wanneer u de mogelijkheid heeft, is
durf te schakelen in het assortiment
Tip 1: Benut uw ruwvoer maximaal
zomerstalvoeren een goede manier om
Bij een ruwvoertekort gaan sommige
Haal meer melk uit uw eigen geteelde
met lage kosten direct veel melk uit
bedrijven meer krachtvoer voeren.
ruwvoer door goed te sturen op ruw-
eigen ruwvoer te halen. Zomerstal
In dat geval kunt u overwegen om te
voerkwaliteit. Kijk bij het oogsten van de
voeren heeft verschillende voordelen:
‘schakelen’ in het assortiment. Bijvoor-
graskuil niet alleen naar de opbrengst in
u heeft geen verlies van hoogwaardig
beeld van de Maximareeks (scherp
massa, maar ook naar de voederwaarden.
eiwit door het in- en uitkuilproces
krachtvoerverbruik voor maximale
Maai na de eerste snede structureel
(10-15%) en ook het najaarsgras, dat
prestaties) naar de Optimareeks
iedere vier weken (kalendermaaien).
met inkuilen problemen met de
(allround voeders voor een optimale
Zo behoudt u een hoge verteerbaarheid
conservering kan opleveren, wordt
voerwinst). Let hierbij goed op welke
van de graskuil (ten minste 78%).
middels zomerstalvoeren goed benut.
kuil u het beste in kunt zetten.
5
ende marges Schakelt u - volgens ons advies - bijvoor-
minder hoogwaardig voer ook minder
beeld terug van een Maximabrok naar
opbrengst liggen.
Tip 5: Stuur op voersaldo: gebruik de
een Optimabrok, verstrek dan een kuil van hoge kwaliteit of geef meer ruwvoer.
investeren, om later te profiteren’.
Transitieperiode: ‘Beter investeren, om
Voerwinstcalculator
later te profiteren’
Ook al ligt het voor de hand om vooral te
Tip 4: Bespaar op de oudmelkte
Bespaar juist niet op het rantsoen van uw
bezuinigen op voerkosten, het blijft ook
koeien, niet op de droge en nieuwmelkte
droge koeien en nieuwmelkte koeien. In
heel belangrijk om de opbrengst niet te
Wanneer u voerkostenbesparende
de transitieperiode (± drie weken voor, tot
vergeten. Met de Voerwinstcalculator
maatregelen gaat nemen, kijk dan
drie weken na het afkalven) wordt de basis
brengt uw melkveespecialist of account-
vooral naar de mogelijkheden bij uw
voor een goede melkproductie gelegd.
manager het financiële effect van
oudmelkte koeien. Deze koeien hebben
Als de piekproductie één liter lager
aanpassingen in het rantsoen voor u in
een lagere eiwit- en energiebehoefte en
uitvalt, produceert de koei gemiddeld 200
kaart. Zo kunt u bijvoorbeeld sturen op
kunnen veel melk uit ruwvoer produce-
liter per lactatie minder. Daarmee laat u
gehalten en voersaldo om onder de
ren. Bovendien produceren oudmelkte
meer opbrengst liggen, dan dat u
streep het beste uit te komen.
koeien minder efficiënt. Zo laat u met
bespaart. In deze groep kunt u dus ‘beter
6
Bedrijfsreportage
“Een topproductie behalen gaat niet vanzelf� Maatschap Reinders in Anevelde (Ov) is de afgelopen jaren gestaag gegroeid in melk-, vet- en eiwitproductie en levert nu op jaarbasis meer dan 1.000 kilo vet en eiwit per koe af. De veehouders zijn dag in dag uit scherp op alle factoren die de prestaties bepalen en laten niets aan het toeval over.
Bedrijfsgegevens
Zeker, de omstandigheden op het bedrijf
Keuzes en hoofdzaken
van Gerrit-Jan, Annie en hun zoon Jan
Hoewel de veehouders op alle details
Reinders helpen ongetwijfeld mee als je
letten, zijn een aantal factoren het meest
Melkveebedrijf Reinders in Anevelde
topprestaties wilt leveren. De ruime,
bepalend voor de hoge melkproductie.
160 melk- en kalfkoeien
lichte en goed geventileerde stal met
Hier besteden de ondernemers bewust
80 stuks jongvee
comfortabele diepstrooiselboxen uit 2015
veel aandacht aan.
80 hectare grond
hebben veel beweegruimte en ook bij de
1. Robuuste koeien
Productie 2019:
drie melkrobots hoeven ze niet te
In de wetenschap dat melkproductie niet
- 12.631 kilo melk per koe (2018:
dringen. En dan is er nog de voerrobot die
uit de hoogte komt, maar uit de breedte,
de melkkoeien veertien keer per dag, en
kiest de familie Reinders de stieren
- 4,44 % melkvet (2018: 4,35%)
de droogstaande koeien drie keer per dag,
daarop uit. Alhoewel de koeien op het
- 3,59 % melkeiwit (2018: 3,49%)
voorziet van verse porties voer.
bedrijf zeker niet klein zijn, ogen ze
is een plaatje. De 160 melk- en kalfkoeien
12.679)
tegelijkertijd robuust. Maar met een mooie stal en moderne robots haal je niet vanzelfsprekend een
2. 40% drogestof in de kuil
topproductie. Gerrit-Jan: “Een flinke stap
Goed ruwvoer produceren begint voor
maken met melk-, vet- en eiwitproductie
de Overijsselse veehouders met het
was ons doel toen we in 2015 van start
vermijden van ‘snelle kuilen’. Gerrit-Jan:
gingen in de nieuwe stal met robots, maar
“Wij zetten altijd in op voldoende struc-
dan moet het nog wel gebeuren. Er zijn
tuur in de kuil en 40% drogestof. Dat geeft
heel wat zaken die je goed in de gaten
rust in het rantsoen en maakt dat je veel
moet houden.” Als belangrijk voorbeeld
minder hoeft te corrigeren met structuur.
noemt hij de signalen van de koeien in de
Je moet laat durven maaien om voldoen-
stal. Sinds de overstap op melkrobots zijn
de structuur in het gras te krijgen en
de veehouders eerder vaker dan minder
vervolgens in het hele traject van maaien
vaak tussen de koeien te vinden.
tot inkuilen zorgen dat alles goed gaat.”
Eventuele problemen met bijvoorbeeld klauwen worden daardoor vroegtijdig
Ook goed graslandmanagement staat
gezien en kunnen snel worden aangepakt.
hoog op de agenda. Gerrit-Jan: “Op tijd
De droogstaande koeien kunnen vrij naar buiten lopen en krijgen zo veel beweging.
onkruid bestrijden, mollen vangen, het hoort er allemaal bij om goed ruwvoer te krijgen.” 3. Lange, lage kuilen Op het erf van Reinders tref je lang gerekte, relatief smalle en lage kuilen aan op een kuilplaat van straatstenen. Hiervoor is bewust gekozen, zo kunnen ze de voersnelheid hoog houden (drie meter per week) en heeft broei minder kans. De veehouders gebruiken standaard het inkuilmiddel SiloSolve FC voor vervolg op pagina 8 >>
7
8
drogestofgehalte van het ruwvoer juist wordt ingerekend en dat de rantsoensa-
ForFarmers deelt
menstelling na een ruwvoerwisseling
haar kennis over
kloppend blijft. Een beetje te veel of te
het verhogen van
weinig eiwitaanvulling kan bijvoorbeeld
gehaltes vet- en
al gevolgen hebben voor de productie.”
eiwit, onder andere via deze
De melkgevende koeien krijgen stan-
bedrijfsreportage.
daard Univit Buffer om jaarrond de pens-pH te ondersteunen en ze te voorzien van voldoende vitaminen en mineralen. De energie van de hoogproductieve groep wordt jaarrond aangeReinders kiest voor lange, lage kuilen.
vuld met het pensbestendige vet MilkPower HF180, met een extra
een snelle en goede conservering na het
aanvulling bij hittestress. Ook dit bevalt
inkuilen, het voorkomen van broei en
hen prima.
goed ruwvoer goed blijft, en optimaal
6. Drie keer per dag melk voor de jonge kalveren De familie Reinders besteedt veel tijd en
langdurige frisheid en smakelijkheid na het uitkuilen. Gerrit-Jan: “We willen dat
vitaminen voor het afkalven en opstarten.
aandacht aan de eerste levensweken 5. Droogstaande koeien veel laten bewegen
van de pasgeboren kalveren. Ze krijgen zes liter biest binnen 24 uur. Gedurende
wordt benut. Als je bedenkt wat een kuil
De droogstaande koeien krijgen veel
de gehele melkperiode krijgen de
waard is, vinden wij het logisch om
ruimte en kunnen vrij naar buiten lopen.
kalveren drie keer per dag kalvermelk,
hierin te investeren. De kosten per liter
Jan: “Wij zijn ervan overtuigd dat
met de laatste drinkbeurt in de avond.
melk zijn uiteindelijk maar heel gering.”
beweging erg goed voor ze is. Ze blijven
Gerrit-Jan: “Goede opfok bepaalt de
fitter en dan gaat het afkalven ook
latere productie, dus die investering in
sneller en beter. Sinds we de droge
de toekomst doen wij graag.”
4. Standaard drogestoftest, buffer en pensbestendige vetten
koeien veel laten bewegen, hebben we
Alleen afgaan op de kuiluitslag vinden
minder opgehouden nageboortes,
Benieuwd hoe u de vet- en eiwitproductie
Jan en Gerrit-Jan niet voldoende.
minder melkziekte en gaat het opstar-
van uw veestapel kunt verhogen?
Bij elke rantsoenwisseling voert hun
ten duidelijk gemakkelijker.” De
Vraag bij uw specialist of dealer de vet-en
melkveespecialist Michel Soppe
droogstaande koeien krijgen standaard
eiwit-quickscan aan of kijk op
standaard een drogestoftest uit. Michel:
Translac droogstandsvoer, de juiste
www.forfarmers.nl/aanvoerder
“Dit geeft hen de zekerheid dat het
aanvulling met eiwit, mineralen en
Specialist Michel Soppe: ‘Hier gaat zelden iets mis’ Maatschap Reinders is sinds jaar en dag klant bij ForFarmers dealer Snijders Wachtum. Samen met zijn collega Luc Lufting is melkvee- en robotspecialist Michel Soppe nauw betrokken bij het bedrijf. Michel: “Deze veehouders zijn zich zeer bewust van de processen op hun bedrijf en werken nauwkeurig volgens protocollen. Ze volgen de koeien nauwlettend en weten vandaag al of er morgen iets aan de hand kan zijn. Ook het rantsoen en de voeropname worden zo benaderd. Het is niet voor niets dat hier zelden iets misgaat.”
Korte berichten ruwvoer
9
Kies je grasmengsel voortaan op basis van voederwaarde Bij graslandvernieuwing en doorzaaien in
Maak een warmtebeeld van de maiskuil
het najaar kun je dit jaar voor het eerst het juiste grasmengsel kiezen op basis van voederwaardekenmerken. Daardoor kun je als melkveehouder beter sturen op doelen als maximale melkproductie per kg drogestof gras of op een hoge en
Op het oog kan uw snijmaiskuil prima
efficiënte eiwitproductie van het grasland.
in orde lijken, maar is dat ook zo? Is de kuil wel zo koud als u denkt?
Het blijkt dat de verschillen in financieel resultaat per melkveebedrijf in belang-
Verhoogde temperaturen (broei) leiden
rijke mate terug te voeren zijn op
al snel tot extra voederwaardeverlies
verschillen in ruwvoerbenutting en
en minder smakelijke mais. Om tem-
ruwvoerkwaliteit. De basis voor een
peratuurverschillen en -verhogingen
goede benutting en kwaliteit is een juiste
waar te nemen beschikken dealers
mengselkeuze bij het inzaaien of
en specialisten van ForFarmers over
doorzaaien van grasland.
warmtecamera’s waarmee temperatuurverschillen binnen een
ForFarmers heeft afgelopen voorjaar
TopGrass Doorzaai
kuil al snel duidelijk worden gemaakt.
nieuwe TopGrass mengsels met
Bij doorzaaien wil je verzekerd zijn van
Als de temperatuur op verschillende
voederwaarde-kenmerken geïntrodu-
een gegarandeerde opkomst en snelle
plaatsen aan het snijvlak meer dan
ceerd. Bij de samenstelling van deze
beginontwikkeling, dus van een
10 graden verschilt, is er sprake van
mengsels is voor het eerst in Nederland
maximale concurrentiekracht. TopGrass
broei.
een combinatie gemaakt van bekende
Doorzaai bevat alleen maar rassen met
landbouwkundige eigenschappen (zoals
een zeer snelle beginontwikkeling en
Overleg met uw specialist hoe u dit
wintervastheid en standvastigheid) en
hoge opbrengst voor de eerste snede.
jaar bij het mais inkuilen broei kunt
voederwaardekenmerken (MELK en
De geselecteerde rassen behoren tot de
voorkomen of kijk voor meer informa-
WDE). Daardoor kun je voortaan beter
top van de rassenlijst en zijn zowel
tie op www.forfarmers.nl/silosolve
sturen op maximale melkproductie per
geschikt voor weiden als maaien en
kg drogestof gras of op een hoge en
voor tijdelijk en blijvend grasland.
efficiënte eiwitproductie van het grasland. Daarnaast heeft ForFarmers
Ga voor een uitgebreide beschrijving
een nieuwe smaakindex ontwikkeld (o.a.
van het Topgrass-assortiment naar
kroonroestresistentie 8+) die borg staat
www.forfarmers.nl/topgrass
voor een maximale opname en een uitstekende voerefficiëntie.
10
Graslandvernieuwing
Vernieuw grasland nooit zonder kalk en compost Gaat u dit najaar uw graspercelen
voorraden stikstof en fosfaat in de
ruimte en fosfaat voor 50%. Grasland-
vernieuwen? Bedenk dan tijdig welke
bodem. Ook voor maisland is een juiste
vernieuwing is het beste moment om
compost en kalk u gaat inzetten.
pH essentieel. Een najaarsbekalking
compost toe te dienen, want dan wordt
geeft het beste resultaat. Kijk op
de organische stof het beste vermengd
Graslandvernieuwing is het ideale
www.forfarmers.nl/bodemverbetering
met de grond. Ook op maisland is
moment om het bodemleven een flinke
voor ons advies.
compost het middel bij uitstek om de
oppepper te geven. Dat doe je met kalk
bodemvruchtbaarheid te verbeteren.
en compost. Bekalken leidt niet alleen
Compost voor een actief en gezond
Een jaarlijkse gift van 15 ton per
tot een goede opname van nutriĂŤnten,
bodemleven
hectare, bij voorkeur in het najaar, is
het stimuleert tegelijkertijd het bodem-
Compost bevat veel effectieve organi-
onder bijna alle omstandigheden zeer
leven en verbetert de bodemstructuur.
sche stof en nutriĂŤnten als stikstof,
aan te bevelen.
Kalk zorgt dat de pH-waarde van de
fosfaat en kalium. Derogatiebedrijven,
grond op peil blijft (streefwaarde 5,5
die geen fosfaat uit kunstmest mogen
ForFarmers heeft Agrotop-compost en
voor zandgrond en 6,5 voor kleigrond).
toepassen, mogen wel via compost
Laco-compost in het assortiment. Dit
Dat is essentieel voor een optimale
fosfaat aanvoeren. Stikstof uit compost
zijn gecertificeerde producten, boorde-
benutting van de vaak schaarse
telt voor 10% mee in de bemestings-
vol waardevolle bestanddelen!
11
Graslandbemesting
Bemesting in de (na)zomer: focus op kalium en natrium
Natrium in GroGrass Zomerweiden houdt het gras smakelijk voor weidende koeien.
Wilt u uw koeien de komende herfst
maaien percelen weer op peil brengen.
zo lang mogelijk weiden of zo lang
Natrium, smaakmaker voor gras Beweid je de koeien, dan is GroGrass
mogelijk vers gras op stal bijvoeren?
Kalium houdt het gras gezond
Zomerweiden geschikt voor uw perce-
ForFarmers heeft sinds kort twee
Het belang van voldoende kalium in de
len. Deze meststof bevat naast 10%
nieuwe meststoffen in het assortiment
zomer en nazomer is groot. Voldoende
stikstof en 18% kalium ook 10%
voor bemesting in de (na)zomer:
kalium voorkomt typische stressver-
natrium. Hierdoor kun je in één werk-
GroGrass Zomermaaien en GroGrass
schijnselen zoals roest en zorgt dat gras
gang de smakelijkheid op peil houden of
Zomerweiden, voor veel jong en
beter vocht kan opnemen en zo beter
verbeteren en andere belangrijke
smakelijk gras.
bestand is tegen droogte. Kaliumtekort
voedingsstoffen op peil brengen. Met
herken je aan de lichte kleur van het gras
name nauwkeurig strooien van kleine
GroGrass Zomermaaien voorziet in extra
en bruine toppen. Het treedt vaak op na
hoeveelheden stikstof in de nazomer is
kalium, wat het gras vaak vanaf de
meerdere maaisnedes met hoge droge-
lastig. Door de combinatie van stikstof,
derde snede nodig heeft. Het bevat
stofopbrengsten, vooral op zandgronden.
kalium en natrium in één product, wordt
daarnaast ook 13% stikstof. Ideaal, want
Dat geldt zeker als er na de tweede snede
dit probleem dus opgelost.
hiermee kunt u in één werkgang de
geen drijfmest meer wordt uitgereden.
nutriëntenbehoefte van het gras voor te
12
De specialist
Accountmanager Pierre van Lin:
“Sparren over ondernemen, dat vind ik het mooist” “Ik werk nu vier jaar als accountmanager bij Maasland Agri, dealer van ForFarmers. Ons werkgebied strekt zich uit van Schaik tot Sittard. Hiervoor werkte ik als melkveespecialist in Duitsland, maar toen in Nederland het melkquotum verdween, ben ik teruggekeerd. Daar moest ik bij zijn!” “Mijn interesse is heel breed, maar ik heb me met name verdiept in de wet- en regelgeving. Het is als melkveehouder belangrijk om je visie en koers helder te hebben, zodat je tijdig in kunt spelen op veranderingen én kansen. Dat vind ik zo mooi aan mijn werk: melkveehouders helpen hun visie te vormen en rust te creëren. Doordat ik regelmatig acquisitie pleeg, kom ik met veel verschillende boeren in gesprek. Daarbij heb ik geleerd om goed te luisteren en de onderliggende behoefte van melkveehouders boven tafel te krijgen. Vervolgens is het zaak om de juiste specialisten erbij te betrekken en zo een krachtig team rondom de boer te vormen. Maatwerk voor elke klant dus.”
“Met de juiste specialisten vormen we een krachtig team rondom de boer” “Ik houd me met name bezig met bedrijfsontwikkeling, maar voor een aantal klanten maak ik ook de rantsoenen. Deze afwisseling in mijn dagelijks werk is heerlijk en het houdt me scherp. Tijdens de Coronatijd miste ik de interactie met mijn klanten. Een videocall is toch anders dan een goed gesprek aan tafel. De sociale dingen ontbreken, terwijl die soms heel bepalend zijn. Ik ben blij dat we zo nu en dan weer de boer op kunnen.”
13
Duurzaamheid en veehouderij
Minder broeikasgasuitstoot door sturen in het rantsoen 1400
melkveehouderijsector doelen vast gelegd (in de Duurzame Zuivelketen) om de uitstoot van broeikasgassen te verminderen. Het verminderen van de uitstoot van broeikasgassen is ook één van de criteria voor het leveren van Planet Proof melk, waarvoor een hogere melkprijs wordt betaald. Daarbij geldt <
CO2-totaal per kg meetmelk (g)
Vanuit het klimaatakkoord heeft de
2019 2020
1300
1200
1100
1000
900
1.200 gram per kg meetmelk als basisnorm voor de uitstoot van broei-
800 100% graskuil
kasgassen. Hoe wordt deze uitstoot op
65% graskuil/ 35% snijmais
40% graskuil/ 60% snijmais
Samenstelling ruwvoerrantsoen
het melkveebedrijf berekend? Figuur. Voorbeeldrantsoenen met 70% ruwvoer en 30% krachtvoer: doordat ForFarmers in 2020 een flinke
Op een melkveebedrijf wordt de uitstoot
reductie in CO2-waarde van het mengvoer realiseert, daalt de CO2-uitstoot per kg meetmelk (9.000 kg melk/koe/jaar) aanzienlijk.
van broeikasgassen weergegeven in CO2-equivalenten (CO2-totaal), een optel-
stoot. Door gras jonger te maaier of meer
klanten een daling van gemiddeld 10%,
som van kooldioxide, methaan en lachgas.
mais te voeren, kunt u de CO2-uitstoot per kg
afhankelijk van de samenstelling van uw
(zie kader). De KringloopWijzer berekent
melk verlagen. Naast het streven naar een
melkvee-rantsoen (zie figuur).
de CO2-totaal per kg meetmelk op basis
hoge ruwvoeropbrengst en ruwvoerkwaliteit
van de CO2-waarden per product dat
dragen ook een hoge melkproductie per koe
Hulp nodig bij het sturen op een lagere
wordt aangevoerd op het boerenerf.
en een hoge voerefficiëntie bij aan een
CO2-uitstoot?
Veevoerleveranciers moeten vanaf
lagere CO2-uitstoot per kg meetmelk.
Wilt u weten hoe u het beste kunt sturen op
naast bijvoorbeeld VEM, ruw eiwit en
Lagere CO2-waarde in het krachtvoer van
Uw melkveespecialist is op de hoogte van
fosfor, dus ook de CO2-waarde aanleveren
ForFarmers
de richtlijnen en kijkt samen met u welke
bij de Centrale Database KringloopWijzer.
U kunt ook sturen op een lagere CO2-uitstoot
voeders u het beste kunt kiezen!
een lagere CO2-waarde van het rantsoen?
1 januari 2020 van alle voedermiddelen,
door keuze van het juiste krachtvoer. Zoals CO2-uitstoot verlagen door meer
eerder genoemd hebben de verschillende
melk uit ruwvoer
soorten mengvoer, enkelvoudige grondstof-
Elk voedermiddel heeft dus zijn eigen CO2-
fen en natte bijproducten een eigen
Broeikasgassen op het melkveebedrijf
waarde. Krachtvoer zit daarbij meestal
CO2-waarde. De CO2-waarde wordt onder
• Kooldioxide (CO2 = 1 CO2-equivalent/
hoger dan ruwvoer. Een hoge melkproduc-
andere bepaald door het energieverbruik
gram) komt vrij bij energieverbruik
tie uit ruwvoer is daarom goed voor een
wat nodig is voor de productie, de transport-
(diesel, elektra, gas) en bij de
lage CO2-uitstoot. Mais heeft een lagere-
afstanden en de opbrengst per hectare. Door
productie van aangekochte produc-
CO2-waarde dan gras, doordat koeien (hun
slim in te kopen en te kiezen voor grondstof-
pensbacteriën) minder methaan produce-
fen met een lagere CO2-waarde heeft
ten zoals kunstmest en (kracht)voer. • Methaan (CH4 = 34 CO2-equivalenten/
ren vanuit zetmeel (mais) dan bijvoorbeeld
ForFarmers de CO2-waarde van het meng-
gram) komt vrij bij pensfermentatie
vanuit NDF (gras). Hoe meer zetmeel de
voer flink weten te verlagen. Daardoor valt
en mestopslag.
mais bevat hoe lager de methaanuitstoot.
de CO2-uistoot per kg meetmelk in 2020
Bij gras geldt hoe lager het gehalte
naar verwachting ca. 150 gram lager uit dan
gram) komt vrij bij de teelt en
celwanden (NDF) hoe lager de methaanuit-
in 2019. Dit betekent voor ForFarmers-
bemesting.
• Lachgas (N2O = 298 CO2-equivalenten/
14
Reportage transitiemanagement
“Als de transitiefase goed gaat, loopt de rest vanzelf” René van Helvoirt (links, in overall), buurman Marcel Verwielen en melkveespecialist Peter Ramakers (rechts) bij de droge koeien.
René en Marcel van Helvoirt willen
staat op hun eigen bedrijf, maar daarna
Huisvesting droge koeien
meer uit hun koeien halen. Samen met
gaan ze – sinds februari 2019 – naar
We zijn eerst gaan kijken naar de
melkveespecialist Peter Ramakers
het bedrijf van Marcel Verwielen dat
huisvesting van de droge koeien. “Op het
hebben ze het transitierantsoen en
drie kilometer verderop ligt. Drie
bedrijf van Marcel Verwielen was nog
-management aangepast. Dat blijkt een
weken vóór het afkalven komen de
ruimte om onze droge koeien, de far-off
slimme zet. Waar een kleine verbete-
vaarzen weer terug. De broers zijn
groep, naartoe te verplaatsen. Voor de
ring op een groot bedrijf al gauw
ambitieus: “We gaan voor een tien en
close-up groep (vanaf drie weken voor
financieel doortelt, betekent een grote
niet voor een zeven”, zegt René op de
afkalven) konden we daardoor op onze
verbetering… U snapt het al. Toch is
vraag wat de aanleiding voor de
locatie een ruime potstal creëren en de
het vooral het arbeidsplezier en het
gewijzigde transitieaanpak is. In 2019
andere stallen optimaal benutten voor de
voorkómen van problemen hen nog
lag het rollend jaargemiddelde op
melkgevende koeien”, schetst René de
veel meer waard.
10.222 kg melk met 4,15% vet en 3,48%
situatie. “We wisselen de koeien slechts
eiwit. Prima cijfers, maar met name de
één keer per week van groep. Ik ben
In het Limburgse Ell houden de broers
sluimerende melkziekteproblemen
ervan overtuigd dat die rust en regelmaat
René en Marcel van Helvoirt 400
waren voor de broers een doorn in het
de hoogdrachtige dames goed doet. Ook
melkkoeien. Deze melken ze driemaal
oog. Ook hadden ze het idee dat de
de extra ruimte en het comfort van de
daags in een 28-stands draaimelkstal.
productie van de verse koeien (< 60
potstal maakt dat ze meer bewegen en
Zo’n 75 stuks jongvee tot een half jaar
dgn) nog beter kon.
natuurlijker gedrag vertonen.”
15
Secuurder voeren en goed mengen is de sleutel tot succes Ook in het droogstandsrantsoen zijn verbeteringen doorgevoerd. Melkvee specialist Peter Ramakers vertelt: “Het droogstandsrantsoen bestaat uit graskuil, snijmais, bierbostel en stro. Dit wordt aangevuld met een op maat gemaakt transitiemengsel voor de aanvulling van voldoende eiwit, vitaminen en mineralen. De belangrijkste wijziging zit hem in de inzet van anionische zouten in het transitiemengsel én de aanschaf van het Cowconnectsysteemop de mengwagen. Dit systeem geeft exact aan hoeveel kilo van welke
De broers kunnen secuurder laden en voeren met het Cowconnectsysteem op de mengwagen.
grondstof je in de mengwagen moet indoseren.” René vult aan: “Daardoor zijn
Anionische zouten
geboortekrik en de kalveren zijn duidelijk
we véél secuurder gaan laden en voeren
De toegevoegde anionische zouten in
fitter. De verse koeien starten vlotter op,
we ook daadwerkelijk het rantsoen dat
het droogstandsrantsoen houden het
we hebben duidelijk minder gevallen van
door Peter wordt uitgerekend. Immers,
calciummetabolisme actief, zodat een koe
(sluimerende) melkziekte. In de resulta-
een paar kilo meer van het ene product
in het begin van de lactatie genoeg
ten zien we een stijging in de liters melk
en een paar kilo minder van het andere
calcium kan mobiliseren uit het lichaam
én het eiwitpercentage (zie kader). De
product maakte voorheen dat er per dag
voor de vorming van biest en melk. Zo
combinatie van een aangepast droog-
een wisselend rantsoen werd verstrekt.
wordt de calciumdip rondom het afkalven
standsrantsoen, de focus op het laad- en
Daarnaast zijn we drie keer per dag gaan
sterk gereduceerd. “Hiermee voorkom je
mengproces en de huisvesting in de
voeren zodat de mengwagen niet te vol
melkziekteproblemen en versnel je het
potstal heeft super gewerkt. En als de
wordt geladen en het gehele rantsoen
afkalfproces”, verklaart Peter. En dat zien
droogstand- en opstartfase goed
goed wordt gemengd. Het effect hiervan
de broers duidelijk terug in de stal: “De
verloopt, gaat de rest als vanzelf. Het
is ook zichtbaar want de koeien selecte-
koeien en vaarzen kalven nu veel
levert ons naast een financieel voordeel
ren niet meer.”
gemakkelijker zelf af, zonder hulp van een
ook meer arbeidsplezier op.”
Resultaatsverbetering na aanpak droogstandsrantsoen en transitiemanagement MPR
2019
2020
Kg melk
10.222
10.802
Vet%
4,15
4,39
Eiwit%
3,48
3,52
BSK
45,9
49,0
Kg melk
34,6
39,3
Vet%
4,44
4,21
Eiwit%
3,19
3,25
BSK
44,4
48,8
Veestapel (rollend jaar gemiddelde)
Verse koeien < 60 dagen
De huisvesting van de droge koeien.
Dealerbedrijf in beeld
Op de foto de vijf eigenaren van Weidse Blik., v.l.n.r.: Jan Kroes, Wiebe Wiersma, Peter Allema, Sierd Veenstra en Gauke Adamse.
Partner in
agrarisch ondernemen
WEIDSE BLIK
Gauke Adamse, mede namens de andere vier eigenaren: “Weidse
Blik- en ForFarmers-adviseurs “buiten”
Blik levert van oudsher het hele pakket van mengvoer,
en ca 12 mensen “binnen+logistiek”
bijproducten, zaaizaden, kunstmest en toevoegmiddelen aan haar
bedient Weidse Blik haar klanten in de
klanten. Ook verzorgen we desgewenst de mestplannen,
veehouderij. Het werkgebied is een
KringloopWijzers en gecombineerde opgaves. Het advies over
groot deel van Friesland en aanliggende
deze producten en het management op het veebedrijf staat hoog
delen van Groningen, Drenthe en
in het vaandel bij onze aanpak, we streven naar een top
Overijssel.
serviceniveau aan alle klanten. Dit doen we met een team van
In 2020 zijn er twee eigenaren
specialisten in binnen- en buitendienst. Ook als eigenaars
bijgekomen in het kader van
besteden we maximaal tijd aan het begeleiden van klanten. Het
de bedrijfscontinuïteit.
Met een team van circa 25 Weidse
sparren met agrarische ondernemers is onze grootste passie!”
Weidse Blik “Samen met partner ForFarmers kunnen we onze kennis,
Ambachtswei 4
producten en innovatie op een hoog peil houden. Hier profiteren
8501 XA Joure
onze klanten maximaal van. Met deze gezamenlijk aanpak zijn we
T: 0513 41 61 62
in staat als team alle aspecten van het veebedrijf samen te voegen tot een optimale totaalaanpak. Samen houden we overzicht op alles wat er op de veehouders afkomt. Dit is juist nu, in deze hectische tijd, voor veehouders een geruststellende gedachte.”
info@weidseblik.nl
0720NL
