ForFarmers Voertaal Melkvee Nr.2 2020

UITGAVE VAN FORFARMERS NEDERLAND

NR 2 2020

VOER

TAAL

Vijf praktische tips bij dalende marges

4

Familie Reinders aanvoerder in vet en eiwit

6

“Meer dan 1.000 kg vet en eiwit per koe per jaar” Graslandmanagement in de (na)zomer

10

2

Inhoud

Actueel nieuws

02 Actueel nieuws 03 Column 04 Tips om op te besparen 06 Reportage aanvoerder in vet en eiwit

Innovatieveld ruwvoerteelt helpt in de ruwvoerteelt

09 Korte berichten ruwvoer 10 Graslandvernieuwing 11 Graslandbemesting 12 De specialist 13 Broeikasgassen op het melkveebedrijf 14 Reportage transitiemanagement 16 Dealer Weidse Blik in beeld

Bekijk diverse ruwvoerinnovaties op ons innovatieveld in Bornerbroek.

Voor het tweede jaar op rij heeft

bij ForFarmers: “Veranderende wet-

ForFarmers in Bornerbroek (Ov.) een

geving, nieuwe voorwaarden vanuit de

veld vol ruwvoerinnovaties aangelegd.

zuivelindustrie, klimaatveranderingen:

Wilt u met uw studieclub of met een

al deze factoren spelen een rol in de

groep collega’s een zinvolle ochtend of

keuzes die je maakt bij de ruwvoerpro-

middag besteden aan belangrijke

ductie op eigen land.”

ontwikkelingen in ruwvoer, dan is een Colofon Voertaal is een uitgave van ForFarmers.

Voor meer informatie kunt u terecht bij de regionale ForFarmers dealer of bij ForFarmers, Lochem.

Tel. 0573 – 288 800 E-mail: voertaal@forfarmers.eu www.forfarmers.nl In ons privacy statement op www.forfarmers.nl staat hoe ForFarmers omgaat met uw persoonsgegevens. Wenst u geen (marketing)communicatie van ForFarmers meer te ontvangen, dan kunt u dit aangeven via www.forfarmers.nl/mijn-gegevens.

Overname van artikelen is mogelijk na toestemming van de redactie en met bronvermelding.

Gedrukt op milieuvriendelijk papier.

(Corona-proof) bezoek aan dit veld een

Dit is precies de reden waarom

uitstekende gelegenheid.

ForFarmers initiatieven onderneemt als de aanleg van ruwvoerinnovatievelden.

Als veehouder blijf je gespitst op

Westerhof: “Veehouders kunnen hun

mogelijkheden om via meer en/of

ideeën voor hun eigen ruwvoerteelt

steeds beter ruwvoer van eigen land je

toetsen bij onze teeltspecialisten. De

voerkosten te drukken en je dure grond

specialisten hebben kennis van bijvoor-

zo goed mogelijk te benutten. Maar er

beeld het juiste vanggewas na mais-

speelt veel meer, constateert Jos

teelt. Welke ervaringen hebben we daar

Westerhof, marketingmanager ruwvoer

tot nog toe mee en wat verwachten we

Column

veehouders met de uitdagingen

Uit de startblokken Ik was amper een maand

voor volgende jaren? Of wanneer u

Ook een belangrijk onderwerp als telen

gestart als Verkoopleider

meedoet aan een specifieke melkstroom

op droogtegevoelige gronden komt aan

Melkvee in Friesland en toen

waar eisen worden gesteld aan kruiden-

bod, maar vooral ook de gewassoorten en

kwam de Corona-crisis. Een

rijk grasland, zoals bijvoorbeeld Planet

-rassen die daarbij belangrijk worden.”

bijzondere periode, helemaal

Proof of de melkstroom van Aware en

als je net uit de startblokken

Albert Heijn, dan kunt u in Bornerbroek

Bezoek aan Bornerbroek

komt om met je team aan de

de mogelijkheden daarvoor zien.”

Vanwege Corona kunnen we dit jaar

slag te gaan en je graag zoveel

geen grootschalige bijeenkomsten

mogelijk de boer op wilt om

ForFarmers toont op het innovatieveld

organiseren in Bornerbroek. Wel bieden

persoonlijk kennis te maken. Mede dankzij

ook de nieuwe Topgrass reeks, de eerste

we u de gelegenheid om met een

uw flexibiliteit en begrip leerden we snel om

grasmengsels in Nederland die zijn

groepje collega-veehouders of uw

te gaan met ‘de nieuwe werkelijkheid’ en

samengesteld op voederwaarde en

studieclub een bezoek te brengen aan

gelukkig kunnen we na een periode van

smaak in combinatie met de bekende

het innovatieveld.

adviseren op afstand, weer doen wat we het

landbouwkundige eigenschappen (lees

liefst doen: samen met u de stal in!

meer hierover op pagina 9). Uiteraard

Heeft u hier interesse in? Neem dan

zijn ook de voorkeursrassen en innova-

contact op met uw ForFarmers specia-

Vanuit mijn vorige functie als agrarisch

ties in maisteelt te zien en wordt u

list of uw ForFarmers dealer of vraag

adviseur bij ‘de’ bank en vanuit mijn eigen

bijgepraat over nieuwste ontwikkelingen

ernaar via onze klantenservice:

melkveebedrijf neem ik het inzicht mee dat

in bemesting en effectieve onkruidbe-

T: 088 024 8010 of e-mail:

het grootste verschil op een melkveebedrijf

strijding.

herkauwers@forfarmers.eu

wordt gemaakt door benutting van het voer door de koe en het hiermee te gelde maken

Voermaatregel stikstof

van het eigen ruwvoer. Dit is tegelijkertijd het hart van de visie en aanpak van ForFarmers en daarom voel ik me hier vanaf dag één

Bij het ter perse gaan van deze Voertaal was nog niet bekend of de tijdelijke

thuis. Een aanpak die niet start bij producten

voermaatregel van Minister Schouten om de stikstofuitstoot uit de melkvee-

en algemene adviezen maar bij uw individuele

houderij te beperken per 1 september definitief van kracht wordt. ForFarmers

wensen, doelen en bedrijfsomstandigheden, of

blijft hoe dan ook van mening dat de door Minister Schouten voorgestelde

het nu gaat om jongvee, droogstand of

maatregel met normen voor maximum ruw eiwit in krachtvoer onwerkbaar

ruwvoerteelt.

en ondoelmatig is en niet aansluit bij de praktijk. Naast het risico voor de diergezondheid kan de maatregel zelfs averechts werken bij het streven naar

Mijn overtuiging is dat we op deze manier

een hogere stikstofefficiëntie en daarmee een lagere ammoniakemissie. Ook

maximaal bijdragen aan uw rendement, een

kan de maatregel resulteren in een productiedaling en kostenverhoging voor

gezonde veestapel en werkplezier. For the

melkveehouders. ForFarmers blijft zich, samen met de melkveesector, tot

Future of Farming!

het laatst toe inzetten voor een betere oplossing.

Meer over de actuele stand van zaken rondom de voermaatregel en het

Joost Alssema

standpunt van ForFarmers en onze dealers vindt u op onze website:

Verkoopleider Melkvee Friesland

www.forfarmers.nl/voermaatregel

Reageren?

Mail naar voertaal@forfarmers.eu

3

4

Actueel nieuws

Lagere melkprijs: vijf praktische tips bij dale Daarnaast bespaart u op de loonwerkkosten. In de praktijk kunt u met 6 kg drogestof vers gras ca. 1 tot 2 kg eiwitrijk krachtvoer besparen. Dat levert een voerkostenbesparing van €0,30 tot €0,60 per koe per dag op.

Tip 2: Ruwvoertekort: koop strategisch De aankoop van ruwvoer is een forse aanslag op de rekening courant, maar vanwege het droge voorjaar, voor veel bedrijven wel noodzakelijk. Om onder de streep het beste uit te komen is het belangrijk om te onthouden dat voor uw koeien kwaliteit boven kwantiteit gaat.

Investeer alleen in ruwvoer van goede kwaliteit en kijk naar opties die u direct kunt gebruiken en waar u dus ook direct Mede door de effecten van de Corona-

Wees zuinig op uw ruwvoer

iets voor terugkrijgt. Denk ook aan

uitbraak op de zuivelafzet, valt de

Goede kwaliteit ruwvoer in de kuil?

alternatieven zoals droogstandsbalen

melkprijs nu lager uit. Tegelijkertijd

Wees er zuinig op en beperk de verlie-

voor droge koeien of stro-brok rantsoe-

maakt u gedurende de zomermaanden

zen! Gebruik inkuilmiddel SiloSolve FC

nen voor jongvee. Voor uw melkkoeien

extra kosten voor onder andere

voor een snelle conservering en lage

is Ruwvoermeel of Feedmix een goed

ruwvoerteelt en hittestresspreventie.

broeiverliezen. Zorg tevens voor

en direct inzetbaar alternatief, waarmee

Hierdoor neemt de druk op uw bedrijfs­

voldoende voersnelheid om broei te

tot 3 kg drogestof per dag in het

liquiditeit toe. Een goed moment om te

voorkomen. Bijvoorbeeld door in de

basisrantsoen kan worden bespaard.

kijken hoe u om kunt gaan met dalende

zomermaanden met balen te werken.

Met deze hoogwaardige producten zorgt

marges. Waar kunt u het beste op

Zo behoudt u zoveel mogelijk drogestof.

u direct voor meer melk in de tank.

Zomerstalvoeren

Tip 3: Besparen op krachtvoer:

besparen zonder de opbrengst uit het oog te verliezen?

Wanneer u de mogelijkheid heeft, is

durf te schakelen in het assortiment

Tip 1: Benut uw ruwvoer maximaal

zomerstalvoeren een goede manier om

Bij een ruwvoertekort gaan sommige

Haal meer melk uit uw eigen geteelde

met lage kosten direct veel melk uit

bedrijven meer krachtvoer voeren.

ruwvoer door goed te sturen op ruw-

eigen ruwvoer te halen. Zomerstal­

In dat geval kunt u overwegen om te

voerkwaliteit. Kijk bij het oogsten van de

voeren heeft verschillende voordelen:

‘schakelen’ in het assortiment. Bijvoor-

graskuil niet alleen naar de opbrengst in

u heeft geen verlies van hoogwaardig

beeld van de Maximareeks (scherp

massa, maar ook naar de voederwaarden.

eiwit door het in- en uitkuilproces

krachtvoerverbruik voor maximale

Maai na de eerste snede structureel

(10-15%) en ook het najaarsgras, dat

prestaties) naar de Optimareeks

iedere vier weken (kalendermaaien).

met inkuilen problemen met de

(allround voeders voor een optimale

Zo behoudt u een hoge verteerbaarheid

conservering kan opleveren, wordt

voerwinst). Let hierbij goed op welke

van de graskuil (ten minste 78%).

middels zomerstalvoeren goed benut.

kuil u het beste in kunt zetten.

5

ende marges Schakelt u - volgens ons advies - bijvoor-

minder hoogwaardig voer ook minder

beeld terug van een Maximabrok naar

opbrengst liggen.

Tip 5: Stuur op voersaldo: gebruik de

een Optimabrok, verstrek dan een kuil van hoge kwaliteit of geef meer ruwvoer.

investeren, om later te profiteren’.

Transitieperiode: ‘Beter investeren, om

Voerwinstcalculator

later te profiteren’

Ook al ligt het voor de hand om vooral te

Tip 4: Bespaar op de oudmelkte

Bespaar juist niet op het rantsoen van uw

bezuinigen op voerkosten, het blijft ook

koeien, niet op de droge en nieuwmelkte

droge koeien en nieuwmelkte koeien. In

heel belangrijk om de opbrengst niet te

Wanneer u voerkostenbesparende

de transitieperiode (± drie weken voor, tot

vergeten. Met de Voerwinstcalculator

maatregelen gaat nemen, kijk dan

drie weken na het afkalven) wordt de basis

brengt uw melkveespecialist of account-

vooral naar de mogelijkheden bij uw

voor een goede melkproductie gelegd.

manager het financiële effect van

oudmelkte koeien. Deze koeien hebben

Als de piekproductie één liter lager

aanpassingen in het rantsoen voor u in

een lagere eiwit- en energiebehoefte en

uitvalt, produceert de koei gemiddeld 200

kaart. Zo kunt u bijvoorbeeld sturen op

kunnen veel melk uit ruwvoer produce-

liter per lactatie minder. Daarmee laat u

gehalten en voersaldo om onder de

ren. Bovendien produceren oudmelkte

meer opbrengst liggen, dan dat u

streep het beste uit te komen.

koeien minder efficiënt. Zo laat u met

bespaart. In deze groep kunt u dus ‘beter

6

Bedrijfsreportage

“Een topproductie behalen gaat niet vanzelf�

Maatschap Reinders in Anevelde (Ov) is de afgelopen jaren gestaag gegroeid in melk-, vet- en eiwitproductie en levert nu op jaarbasis meer dan 1.000 kilo vet en eiwit per koe af.

De veehouders zijn dag in dag uit scherp op alle factoren die de prestaties bepalen en laten niets aan het toeval over.

Bedrijfsgegevens

Zeker, de omstandigheden op het bedrijf

Keuzes en hoofdzaken

van Gerrit-Jan, Annie en hun zoon Jan

Hoewel de veehouders op alle details

Reinders helpen ongetwijfeld mee als je

letten, zijn een aantal factoren het meest

Melkveebedrijf Reinders in Anevelde

topprestaties wilt leveren. De ruime,

bepalend voor de hoge melkproductie.

160 melk- en kalfkoeien

lichte en goed geventileerde stal met

Hier besteden de ondernemers bewust

80 stuks jongvee

comfortabele diepstrooiselboxen uit 2015

veel aandacht aan.

80 hectare grond

hebben veel beweegruimte en ook bij de

1. Robuuste koeien

Productie 2019:

drie melkrobots hoeven ze niet te

In de wetenschap dat melkproductie niet

- 12.631 kilo melk per koe (2018:

dringen. En dan is er nog de voerrobot die

uit de hoogte komt, maar uit de breedte,

de melkkoeien veertien keer per dag, en

kiest de familie Reinders de stieren

- 4,44 % melkvet (2018: 4,35%)

de droogstaande koeien drie keer per dag,

daarop uit. Alhoewel de koeien op het

- 3,59 % melkeiwit (2018: 3,49%)

voorziet van verse porties voer.

bedrijf zeker niet klein zijn, ogen ze

is een plaatje. De 160 melk- en kalfkoeien

12.679)

tegelijkertijd robuust.

Maar met een mooie stal en moderne robots haal je niet vanzelfsprekend een

2. 40% drogestof in de kuil

topproductie. Gerrit-Jan: “Een flinke stap

Goed ruwvoer produceren begint voor

maken met melk-, vet- en eiwitproductie

de Overijsselse veehouders met het

was ons doel toen we in 2015 van start

vermijden van ‘snelle kuilen’. Gerrit-Jan:

gingen in de nieuwe stal met robots, maar

“Wij zetten altijd in op voldoende struc-

dan moet het nog wel gebeuren. Er zijn

tuur in de kuil en 40% drogestof. Dat geeft

heel wat zaken die je goed in de gaten

rust in het rantsoen en maakt dat je veel

moet houden.” Als belangrijk voorbeeld

minder hoeft te corrigeren met structuur.

noemt hij de signalen van de koeien in de

Je moet laat durven maaien om voldoen-

stal. Sinds de overstap op melkrobots zijn

de structuur in het gras te krijgen en

de veehouders eerder vaker dan minder

vervolgens in het hele traject van maaien

vaak tussen de koeien te vinden.

tot inkuilen zorgen dat alles goed gaat.”

Eventuele problemen met bijvoorbeeld klauwen worden daardoor vroegtijdig

Ook goed graslandmanagement staat

gezien en kunnen snel worden aangepakt.

hoog op de agenda. Gerrit-Jan: “Op tijd

De droogstaande koeien kunnen vrij naar buiten lopen en krijgen zo veel beweging.

onkruid bestrijden, mollen vangen, het hoort er allemaal bij om goed ruwvoer te krijgen.”

3. Lange, lage kuilen Op het erf van Reinders tref je lang­ gerekte, relatief smalle en lage kuilen aan op een kuilplaat van straatstenen.

Hiervoor is bewust gekozen, zo kunnen ze de voersnelheid hoog houden (drie meter per week) en heeft broei minder kans. De veehouders gebruiken standaard het inkuilmiddel SiloSolve FC voor vervolg op pagina 8 >>

7

8

drogestofgehalte van het ruwvoer juist wordt ingerekend en dat de rantsoensa-

ForFarmers deelt

menstelling na een ruwvoerwisseling

haar kennis over

kloppend blijft. Een beetje te veel of te

het verhogen van

weinig eiwitaanvulling kan bijvoorbeeld

gehaltes vet- en

al gevolgen hebben voor de productie.”

eiwit, onder andere via deze

De melkgevende koeien krijgen stan-

bedrijfsreportage.

daard Univit Buffer om jaarrond de pens-pH te ondersteunen en ze te voorzien van voldoende vitaminen en mineralen. De energie van de hoogproductieve groep wordt jaarrond aangeReinders kiest voor lange, lage kuilen.

vuld met het pensbestendige vet MilkPower HF180, met een extra

een snelle en goede conservering na het

aanvulling bij hittestress. Ook dit bevalt

inkuilen, het voor­komen van broei en

hen prima.

goed ruwvoer goed blijft, en optimaal

6. Drie keer per dag melk voor de jonge kalveren De familie Reinders besteedt veel tijd en

langdurige frisheid en smakelijkheid na het uitkuilen. Gerrit-Jan: “We willen dat

vitaminen voor het afkalven en opstarten.

aandacht aan de eerste levensweken 5. Droogstaande koeien veel laten bewegen

van de pasgeboren kalveren. Ze krijgen zes liter biest binnen 24 uur. Gedurende

wordt benut. Als je bedenkt wat een kuil

De droogstaande koeien krijgen veel

de gehele melkperiode krijgen de

waard is, vinden wij het logisch om

ruimte en kunnen vrij naar buiten lopen.

kalveren drie keer per dag kalvermelk,

hierin te investeren. De kosten per liter

Jan: “Wij zijn ervan overtuigd dat

met de laatste drinkbeurt in de avond.

melk zijn uiteindelijk maar heel gering.”

beweging erg goed voor ze is. Ze blijven

Gerrit-Jan: “Goede opfok bepaalt de

fitter en dan gaat het afkalven ook

latere productie, dus die investering in

sneller en beter. Sinds we de droge

de toekomst doen wij graag.”

4. Standaard drogestoftest, buffer en pensbestendige vetten

koeien veel laten bewegen, hebben we

Alleen afgaan op de kuiluitslag vinden

minder opgehouden nageboortes,

Benieuwd hoe u de vet- en eiwitproductie

Jan en Gerrit-Jan niet voldoende.

minder melkziekte en gaat het opstar-

van uw veestapel kunt verhogen?

Bij elke rantsoenwisseling voert hun

ten duidelijk gemakkelijker.” De

Vraag bij uw specialist of dealer de vet-en

melkveespecialist Michel Soppe

droogstaande koeien krijgen standaard

eiwit-quickscan aan of kijk op

standaard een drogestoftest uit. Michel:

Translac droogstandsvoer, de juiste

www.forfarmers.nl/aanvoerder

“Dit geeft hen de zekerheid dat het

aanvulling met eiwit, mineralen en

Specialist Michel Soppe: ‘Hier gaat zelden iets mis’ Maatschap Reinders is sinds jaar en dag klant bij ForFarmers dealer Snijders Wachtum. Samen met zijn collega Luc Lufting is melkvee- en robotspecialist Michel Soppe nauw betrokken bij het bedrijf. Michel: “Deze veehouders zijn zich zeer bewust van de processen op hun bedrijf en werken nauwkeurig volgens protocollen. Ze volgen de koeien nauwlettend en weten vandaag al of er morgen iets aan de hand kan zijn. Ook het rantsoen en de voeropname worden zo benaderd.

Het is niet voor niets dat hier zelden iets misgaat.”

Korte berichten ruwvoer

9

Kies je grasmengsel voortaan op basis van voederwaarde Bij graslandvernieuwing en doorzaaien in

Maak een warmtebeeld van de maiskuil

het najaar kun je dit jaar voor het eerst het juiste grasmengsel kiezen op basis van voederwaardekenmerken. Daardoor kun je als melkveehouder beter sturen op doelen als maximale melkproductie per kg drogestof gras of op een hoge en

Op het oog kan uw snijmaiskuil prima

efficiënte eiwitproductie van het grasland.

in orde lijken, maar is dat ook zo? Is de kuil wel zo koud als u denkt?

Het blijkt dat de verschillen in financieel resultaat per melkveebedrijf in belang-

Verhoogde temperaturen (broei) leiden

rijke mate terug te voeren zijn op

al snel tot extra voederwaardeverlies

verschillen in ruwvoerbenutting en

en minder smakelijke mais. Om tem-

ruwvoerkwaliteit. De basis voor een

peratuurverschillen en -verhogingen

goede benutting en kwaliteit is een juiste

waar te nemen beschikken dealers

mengselkeuze bij het inzaaien of

en specialisten van ForFarmers over

doorzaaien van grasland.

warmtecamera’s waarmee temperatuurverschillen binnen een

ForFarmers heeft afgelopen voorjaar

TopGrass Doorzaai

kuil al snel duidelijk worden gemaakt.

nieuwe TopGrass mengsels met

Bij doorzaaien wil je verzekerd zijn van

Als de temperatuur op verschillende

voederwaarde-kenmerken geïntrodu-

een gegarandeerde opkomst en snelle

plaatsen aan het snijvlak meer dan

ceerd. Bij de samenstelling van deze

beginontwikkeling, dus van een

10 graden verschilt, is er sprake van

mengsels is voor het eerst in Nederland

maximale concurrentiekracht. TopGrass

broei.

een combinatie gemaakt van bekende

Doorzaai bevat alleen maar rassen met

landbouwkundige eigenschappen (zoals

een zeer snelle beginontwikkeling en

Overleg met uw specialist hoe u dit

wintervastheid en standvastigheid) en

hoge opbrengst voor de eerste snede.

jaar bij het mais inkuilen broei kunt

voederwaardekenmerken (MELK en

De geselecteerde rassen behoren tot de

voorkomen of kijk voor meer informa-

WDE). Daardoor kun je voortaan beter

top van de rassenlijst en zijn zowel

tie op www.forfarmers.nl/silosolve

sturen op maximale melkproductie per

geschikt voor weiden als maaien en

kg drogestof gras of op een hoge en

voor tijdelijk en blijvend grasland.

efficiënte eiwitproductie van het grasland. Daarnaast heeft ForFarmers

Ga voor een uitgebreide beschrijving

een nieuwe smaakindex ontwikkeld (o.a.

van het Topgrass-assortiment naar

kroonroestresistentie 8+) die borg staat

www.forfarmers.nl/topgrass

voor een maximale opname en een uitstekende voerefficiëntie.

10

Graslandvernieuwing

Vernieuw grasland nooit zonder kalk en compost Gaat u dit najaar uw graspercelen

voorraden stikstof en fosfaat in de

ruimte en fosfaat voor 50%. Grasland-

vernieuwen? Bedenk dan tijdig welke

bodem. Ook voor maisland is een juiste

vernieuwing is het beste moment om

compost en kalk u gaat inzetten.

pH essentieel. Een najaarsbekalking

compost toe te dienen, want dan wordt

geeft het beste resultaat. Kijk op

de organische stof het beste vermengd

Graslandvernieuwing is het ideale

www.forfarmers.nl/bodemverbetering

met de grond. Ook op maisland is

moment om het bodemleven een flinke

voor ons advies.

compost het middel bij uitstek om de

oppepper te geven. Dat doe je met kalk

bodemvruchtbaarheid te verbeteren.

en compost. Bekalken leidt niet alleen

Compost voor een actief en gezond

Een jaarlijkse gift van 15 ton per

tot een goede opname van nutriĂŤnten,

bodemleven

hectare, bij voorkeur in het najaar, is

het stimuleert tegelijkertijd het bodem-

Compost bevat veel effectieve organi-

onder bijna alle omstandigheden zeer

leven en verbetert de bodemstructuur.

sche stof en nutriĂŤnten als stikstof,

aan te bevelen.

Kalk zorgt dat de pH-waarde van de

fosfaat en kalium. Derogatiebedrijven,

grond op peil blijft (streefwaarde 5,5

die geen fosfaat uit kunstmest mogen

ForFarmers heeft Agrotop-compost en

voor zandgrond en 6,5 voor kleigrond).

toepassen, mogen wel via compost

Laco-compost in het assortiment. Dit

Dat is essentieel voor een optimale

fosfaat aanvoeren. Stikstof uit compost

zijn gecertificeerde producten, boorde-

benutting van de vaak schaarse

telt voor 10% mee in de bemestings-

vol waardevolle bestanddelen!

11

Graslandbemesting

Bemesting in de (na)zomer: focus op kalium en natrium

Natrium in GroGrass Zomerweiden houdt het gras smakelijk voor weidende koeien.

Wilt u uw koeien de komende herfst

maaien percelen weer op peil brengen.

zo lang mogelijk weiden of zo lang

Natrium, smaakmaker voor gras Beweid je de koeien, dan is GroGrass

mogelijk vers gras op stal bijvoeren?

Kalium houdt het gras gezond

Zomerweiden geschikt voor uw perce-

ForFarmers heeft sinds kort twee

Het belang van voldoende kalium in de

len. Deze meststof bevat naast 10%

nieuwe meststoffen in het assortiment

zomer en nazomer is groot. Voldoende

stikstof en 18% kalium ook 10%

voor bemesting in de (na)zomer:

kalium voorkomt typische stressver-

natrium. Hierdoor kun je in één werk-

GroGrass Zomermaaien en GroGrass

schijnselen zoals roest en zorgt dat gras

gang de smakelijkheid op peil houden of

Zomerweiden, voor veel jong en

beter vocht kan opnemen en zo beter

verbeteren en andere belangrijke

smakelijk gras.

bestand is tegen droogte. Kaliumtekort

voedingsstoffen op peil brengen. Met

herken je aan de lichte kleur van het gras

name nauwkeurig strooien van kleine

GroGrass Zomermaaien voorziet in extra

en bruine toppen. Het treedt vaak op na

hoeveelheden stikstof in de nazomer is

kalium, wat het gras vaak vanaf de

meerdere maaisnedes met hoge droge-

lastig. Door de combinatie van stikstof,

derde snede nodig heeft. Het bevat

stofopbrengsten, vooral op zandgronden.

kalium en natrium in één product, wordt

daarnaast ook 13% stikstof. Ideaal, want

Dat geldt zeker als er na de tweede snede

dit probleem dus opgelost.

hiermee kunt u in één werkgang de

geen drijfmest meer wordt uitgereden.

nutriëntenbehoefte van het gras voor te

12

De specialist

Accountmanager Pierre van Lin:

“Sparren over ondernemen, dat vind ik het mooist” “Ik werk nu vier jaar als accountmanager bij Maasland Agri, dealer van ForFarmers. Ons werkgebied strekt zich uit van Schaik tot Sittard. Hiervoor werkte ik als melkveespecialist in Duitsland, maar toen in Nederland het melkquotum verdween, ben ik teruggekeerd. Daar moest ik bij zijn!”

“Mijn interesse is heel breed, maar ik heb me met name verdiept in de wet- en regelgeving. Het is als melkveehouder belangrijk om je visie en koers helder te hebben, zodat je tijdig in kunt spelen op veranderingen én kansen. Dat vind ik zo mooi aan mijn werk: melkveehouders helpen hun visie te vormen en rust te creëren. Doordat ik regelmatig acquisitie pleeg, kom ik met veel verschillende boeren in gesprek. Daarbij heb ik geleerd om goed te luisteren en de onderliggende behoefte van melkveehouders boven tafel te krijgen. Vervolgens is het zaak om de juiste specialisten erbij te betrekken en zo een krachtig team rondom de boer te vormen. Maatwerk voor elke klant dus.”

“Met de juiste specialisten vormen we een krachtig team rondom de boer” “Ik houd me met name bezig met bedrijfsontwikkeling, maar voor een aantal klanten maak ik ook de rantsoenen.

Deze afwisseling in mijn dagelijks werk is heerlijk en het houdt me scherp. Tijdens de Coronatijd miste ik de interactie met mijn klanten. Een videocall is toch anders dan een goed gesprek aan tafel. De sociale dingen ontbreken, terwijl die soms heel bepalend zijn. Ik ben blij dat we zo nu en dan weer de boer op kunnen.”

13

Duurzaamheid en veehouderij

Minder broeikasgasuitstoot door sturen in het rantsoen 1400

melkveehouderijsector doelen vast­ gelegd (in de Duurzame Zuivelketen) om de uitstoot van broeikasgassen te verminderen. Het verminderen van de uitstoot van broeikasgassen is ook één van de criteria voor het leveren van Planet Proof melk, waarvoor een hogere melkprijs wordt betaald. Daarbij geldt <

CO2-totaal per kg meetmelk (g)

Vanuit het klimaatakkoord heeft de

2019 2020

1300

1200

1100

1000

900

1.200 gram per kg meetmelk als basisnorm voor de uitstoot van broei-

800 100% graskuil

kasgassen. Hoe wordt deze uitstoot op

65% graskuil/ 35% snijmais

40% graskuil/ 60% snijmais

Samenstelling ruwvoerrantsoen

het melkveebedrijf berekend?

Figuur. Voorbeeldrantsoenen met 70% ruwvoer en 30% krachtvoer: doordat ForFarmers in 2020 een flinke

Op een melkveebedrijf wordt de uitstoot

reductie in CO2-waarde van het mengvoer realiseert, daalt de CO2-uitstoot per kg meetmelk (9.000 kg melk/koe/jaar) aanzienlijk.

van broeikasgassen weergegeven in CO2-equivalenten (CO2-totaal), een optel-

stoot. Door gras jonger te maaier of meer

klanten een daling van gemiddeld 10%,

som van kooldioxide, methaan en lachgas.

mais te voeren, kunt u de CO2-uitstoot per kg

afhankelijk van de samenstelling van uw

(zie kader). De KringloopWijzer berekent

melk verlagen. Naast het streven naar een

melkvee-rantsoen (zie figuur).

de CO2-totaal per kg meetmelk op basis

hoge ruwvoeropbrengst en ruwvoerkwaliteit

van de CO2-waarden per product dat

dragen ook een hoge melkproductie per koe

Hulp nodig bij het sturen op een lagere

wordt aangevoerd op het boerenerf.

en een hoge voerefficiëntie bij aan een

CO2-uitstoot?

Veevoerleveranciers moeten vanaf

lagere CO2-uitstoot per kg meetmelk.

Wilt u weten hoe u het beste kunt sturen op

naast bijvoorbeeld VEM, ruw eiwit en

Lagere CO2-waarde in het krachtvoer van

Uw melkveespecialist is op de hoogte van

fosfor, dus ook de CO2-waarde aanleveren

ForFarmers

de richtlijnen en kijkt samen met u welke

bij de Centrale Database KringloopWijzer.

U kunt ook sturen op een lagere CO2-uitstoot

voeders u het beste kunt kiezen!

een lagere CO2-waarde van het rantsoen?

1 januari 2020 van alle voedermiddelen,

door keuze van het juiste krachtvoer. Zoals CO2-uitstoot verlagen door meer

eerder genoemd hebben de verschillende

melk uit ruwvoer

soorten mengvoer, enkelvoudige grondstof-

Elk voedermiddel heeft dus zijn eigen CO2-

fen en natte bijproducten een eigen

Broeikasgassen op het melkveebedrijf

waarde. Krachtvoer zit daarbij meestal

CO2-waarde. De CO2-waarde wordt onder

• Kooldioxide (CO2 = 1 CO2-equivalent/

hoger dan ruwvoer. Een hoge melkproduc-

andere bepaald door het energieverbruik

gram) komt vrij bij energieverbruik

tie uit ruwvoer is daarom goed voor een

wat nodig is voor de productie, de transport-

(diesel, elektra, gas) en bij de

lage CO2-uitstoot. Mais heeft een lagere-

afstanden en de opbrengst per hectare. Door

productie van aangekochte produc-

CO2-waarde dan gras, doordat koeien (hun

slim in te kopen en te kiezen voor grondstof-

pensbacteriën) minder methaan produce-

fen met een lagere CO2-waarde heeft

ten zoals kunstmest en (kracht)voer.

• Methaan (CH4 = 34 CO2-equivalenten/

ren vanuit zetmeel (mais) dan bijvoorbeeld

ForFarmers de CO2-waarde van het meng-

gram) komt vrij bij pensfermentatie

vanuit NDF (gras). Hoe meer zetmeel de

voer flink weten te verlagen. Daardoor valt

en mestopslag.

mais bevat hoe lager de methaanuitstoot.

de CO2-uistoot per kg meetmelk in 2020

Bij gras geldt hoe lager het gehalte

naar verwachting ca. 150 gram lager uit dan

gram) komt vrij bij de teelt en

celwanden (NDF) hoe lager de methaanuit-

in 2019. Dit betekent voor ForFarmers-

bemesting.

• Lachgas (N2O = 298 CO2-equivalenten/

14

Reportage transitiemanagement

“Als de transitiefase goed gaat, loopt de rest vanzelf” René van Helvoirt (links, in overall), buurman Marcel Verwielen en melkveespecialist Peter Ramakers (rechts) bij de droge koeien.

René en Marcel van Helvoirt willen

staat op hun eigen bedrijf, maar daarna

Huisvesting droge koeien

meer uit hun koeien halen. Samen met

gaan ze – sinds februari 2019 – naar

We zijn eerst gaan kijken naar de

melkveespecialist Peter Ramakers

het bedrijf van Marcel Verwielen dat

huisvesting van de droge koeien. “Op het

hebben ze het transitierantsoen en

drie kilometer verderop ligt. Drie

bedrijf van Marcel Verwielen was nog

-management aangepast. Dat blijkt een

weken vóór het afkalven komen de

ruimte om onze droge koeien, de far-off

slimme zet. Waar een kleine verbete-

vaarzen weer terug. De broers zijn

groep, naartoe te verplaatsen. Voor de

ring op een groot bedrijf al gauw

ambitieus: “We gaan voor een tien en

close-up groep (vanaf drie weken voor

financieel doortelt, betekent een grote

niet voor een zeven”, zegt René op de

afkalven) konden we daardoor op onze

verbetering… U snapt het al. Toch is

vraag wat de aanleiding voor de

locatie een ruime potstal creëren en de

het vooral het arbeidsplezier en het

gewijzigde transitieaanpak is. In 2019

andere stallen optimaal benutten voor de

voorkómen van problemen hen nog

lag het rollend jaargemiddelde op

melkgevende koeien”, schetst René de

veel meer waard.

10.222 kg melk met 4,15% vet en 3,48%

situatie. “We wisselen de koeien slechts

eiwit. Prima cijfers, maar met name de

één keer per week van groep. Ik ben

In het Limburgse Ell houden de broers

sluimerende melkziekteproblemen

ervan overtuigd dat die rust en regelmaat

René en Marcel van Helvoirt 400

waren voor de broers een doorn in het

de hoogdrachtige dames goed doet. Ook

melkkoeien. Deze melken ze driemaal

oog. Ook hadden ze het idee dat de

de extra ruimte en het comfort van de

daags in een 28-stands draaimelkstal.

productie van de verse koeien (< 60

potstal maakt dat ze meer bewegen en

Zo’n 75 stuks jongvee tot een half jaar

dgn) nog beter kon.

natuurlijker gedrag vertonen.”

15

Secuurder voeren en goed mengen is de sleutel tot succes Ook in het droogstandsrantsoen zijn verbeteringen doorgevoerd. Melkvee­ specialist Peter Ramakers vertelt: “Het droogstandsrantsoen bestaat uit graskuil, snijmais, bierbostel en stro.

Dit wordt aangevuld met een op maat gemaakt transitiemengsel voor de aanvulling van voldoende eiwit, vitaminen en mineralen. De belangrijkste wijziging zit hem in de inzet van anionische zouten in het transitiemengsel én de aanschaf van het Cowconnectsysteem­op de mengwagen. Dit systeem geeft exact aan hoeveel kilo van welke

De broers kunnen secuurder laden en voeren met het Cowconnectsysteem op de mengwagen.

grondstof je in de mengwagen moet indoseren.” René vult aan: “Daardoor zijn

Anionische zouten

geboortekrik en de kalveren zijn duidelijk

we véél secuurder gaan laden en voeren

De toegevoegde anionische zouten in

fitter. De verse koeien starten vlotter op,

we ook daadwerkelijk het rantsoen dat

het droogstandsrantsoen houden het

we hebben duidelijk minder gevallen van

door Peter wordt uitgerekend. Immers,

calciummetabolisme actief, zodat een koe

(sluimerende) melkziekte. In de resulta-

een paar kilo meer van het ene product

in het begin van de lactatie genoeg

ten zien we een stijging in de liters melk

en een paar kilo minder van het andere

calcium kan mobiliseren uit het lichaam

én het eiwitpercentage (zie kader). De

product maakte voorheen dat er per dag

voor de vorming van biest en melk. Zo

combinatie van een aangepast droog-

een wisselend rantsoen werd verstrekt.

wordt de calciumdip rondom het afkalven

standsrantsoen, de focus op het laad- en

Daarnaast zijn we drie keer per dag gaan

sterk gereduceerd. “Hiermee voorkom je

mengproces en de huisvesting in de

voeren zodat de mengwagen niet te vol

melkziekteproblemen en versnel je het

potstal heeft super gewerkt. En als de

wordt geladen en het gehele rantsoen

afkalfproces”, verklaart Peter. En dat zien

droogstand- en opstartfase goed

goed wordt gemengd. Het effect hiervan

de broers duidelijk terug in de stal: “De

verloopt, gaat de rest als vanzelf. Het

is ook zichtbaar want de koeien selecte-

koeien en vaarzen kalven nu veel

levert ons naast een financieel voordeel

ren niet meer.”

gemakkelijker zelf af, zonder hulp van een

ook meer arbeids­plezier op.”

Resultaatsverbetering na aanpak droogstandsrantsoen en transitiemanagement MPR

2019

2020

Kg melk

10.222

10.802

Vet%

4,15

4,39

Eiwit%

3,48

3,52

BSK

45,9

49,0

Kg melk

34,6

39,3

Vet%

4,44

4,21

Eiwit%

3,19

3,25

BSK

44,4

48,8

Veestapel (rollend jaar gemiddelde)

Verse koeien < 60 dagen

De huisvesting van de droge koeien.

Dealerbedrijf in beeld

Op de foto de vijf eigenaren van Weidse Blik., v.l.n.r.: Jan Kroes, Wiebe Wiersma, Peter Allema, Sierd Veenstra en Gauke Adamse.

Partner in

agrarisch ondernemen

WEIDSE BLIK

Gauke Adamse, mede namens de andere vier eigenaren: “Weidse

Blik- en ForFarmers-adviseurs “buiten”

Blik levert van oudsher het hele pakket van mengvoer,

en ca 12 mensen “binnen+logistiek”

bijproducten, zaaizaden, kunstmest en toevoegmiddelen aan haar

bedient Weidse Blik haar klanten in de

klanten. Ook verzorgen we desgewenst de mestplannen,

veehouderij. Het werkgebied is een

KringloopWijzers en gecombineerde opgaves. Het advies over

groot deel van Friesland en aanliggende

deze producten en het management op het veebedrijf staat hoog

delen van Groningen, Drenthe en

in het vaandel bij onze aanpak, we streven naar een top

Overijssel.

serviceniveau aan alle klanten. Dit doen we met een team van

In 2020 zijn er twee eigenaren

specialisten in binnen- en buitendienst. Ook als eigenaars

bijgekomen in het kader van

besteden we maximaal tijd aan het begeleiden van klanten. Het

de bedrijfscontinuïteit.

Met een team van circa 25 Weidse

sparren met agrarische ondernemers is onze grootste passie!”

Weidse Blik “Samen met partner ForFarmers kunnen we onze kennis,

Ambachtswei 4

producten en innovatie op een hoog peil houden. Hier profiteren

8501 XA Joure

onze klanten maximaal van. Met deze gezamenlijk aanpak zijn we

T: 0513 41 61 62

in staat als team alle aspecten van het veebedrijf samen te voegen tot een optimale totaalaanpak. Samen houden we overzicht op alles wat er op de veehouders afkomt. Dit is juist nu, in deze hectische tijd, voor veehouders een geruststellende gedachte.”

info@weidseblik.nl

0720NL