Moj Przedszkolak

Magazyn dla rodziców dzieci w wieku przedszkolnym

Przedszkolak j ó M

nr 14 wiosna 2015 • Indeks 402443 • ISSN 2353-964X

ZDROWIE DZIECKA

ALERGIA WZIEWNA nie taka straszna!

Jak pokonać strach dziecka?

Nie pójdę do lekarza!

Przedszkolak wsiada na rower

Prawdy i mity

na temat odporności

Sprzątanie też może być świetną zabawą

Wiosenne 9 772353 964001

51

PORZĄDKI Idealne buty

dla przedszkolaka

Grać czy nie grać – aplikacje komputerowe dla dziecka

Zdrowie dziecka

1

wiosna 2015

Spis treści

4

Warto wiedzieć

6

Butik wielkanocny

Akademia rozwoju przedszkolaka 8

Nie pójdę do lekarza! Gdy dziecko panicznie boi się lekarza…

20

Gry i programy komputerowe – trudny wybór

12

Hałas w przedszkolu

Temat numeru 14

Wiosenne porządki z dzieckiem w 5 krokach

Wywiad numeru 18

Przedszkolak wsiada na rower

Zdrowie dziecka 24

Wybieramy buty dla przedszkolaka

26

Choroby zakaźne wieku dziecięcego.

Rozpoznaj objawy!

30

Fakty i mity na temat odporności przedszkolaka

36

Idzie wiosna… Jak walczyć z alergią wziewną?

40

Zapalenia ucha u dzieci

44

Wygraj z wszawicą

Mały podróżnik 47

Kopalnia soli • Park edukacji i rozrywki

Gotuj z dzieckiem 47

Jajka faszerowane • Babka drożdżowa • Wielkanocne marchewki • Tradycyjny sernik wiedeński

2

Mój Przedszkolak

Od redakcji

D

Drodzy Czytelnicy!

Wydawca Forum Media Polska Sp. z o.o.

Sąd Rejonowy Nowe Miasto i Wilda w Poznaniu VIII Wydział Gospodarczy KRS KRS nr 0000037307 REGON 631046924 NIP 781-15-51-223 Kapitał zakładowy: 300 000,00 zł Prezes Zarządu Magdalena Balanicka Redakcja ul. Polska 13, 60-595 Poznań www.mojprzedszkolak.pl redakcja@mojprzedszkolak.pl Redaktor Naczelny Katarzyna Grunt-Segień Zastępca Redaktora Naczelnego Dominika Stefanowska dominika.stefanowska@forum-media.pl Koordynacja i nadzór graficzny Edyta Żmuda edyta.zmuda@forum-media.pl Reklama Ewa Mokrzycka 61 66 83 103 ewa.mokrzycka@forum-media.pl Iza Łagódka 61 66 55 779 iza.lagodka@forum-media.pl Infolinia 0 801 88 44 22 61 66 55 800

ziecko przedszkolne do prawid∏owego rozwoju potrzebuje prz y najm n iej 3 go d z i n r uc hu dziennie – wtedy i nastrój lepszy, i odpornoÊç wzmocniona.

Pami´tajmy o tym wraz z nadejÊciem wiosny. Jeszcze dos∏ownie chwil´ i b´dziemy mogli zrzuciç zimowe p∏aszcze i z nowà energià wyruszymy z naszymi pociechami na d∏ugie spacery, place zabaw i wycieczki. Ju˝ teraz warto zadbaç o to, ˝eby nic tej wiosennej radoÊci nie zak∏óca∏o. Pokonajmy objawy alergii wziewnej, która szczególnie wiosnà mo˝e nas i nasze pociechy ograniczaç (wprawdzie od alergenów wiosnà nie uciekniemy, ale mo˝na sobie z nimi skutecznie poradziç), wzmocnijmy odpornoÊç pociech w okresie przejÊciowym oraz zadbajmy o komfort i bezpieczeƒstwo przedszkolaka, który dopiero szlifuje nauk´ jazdy na rowerze.

Wiosenny nastrój mobilizuje do porzàdków – ka˝dy z nas czuje, ˝e coÊ trzeba zmieniç, uporzàdkowaç. Zastanawiacie si´, czy przedszkolak jest gotowy do tego, ˝eby zaczàç nauk´ sprzàtania?

ChcielibyÊcie, ˝eby dba∏ (przynajmniej) o swoje zabawki! Zapewniamy, ˝e jest to mo˝liwe – a nauka przez zabaw´ mo˝e zdzia∏aç cuda!

Z okazji zbli˝ajàcych si´ Âwiàt Wielkanocnych ˝yczymy Paƒstwu wielu radosnych chwil oraz serdecznych spotkaƒ w gronie najbli˝szych!

Katarzyna Grunt-Segień Redaktor Naczelny

Projekt graficzny/DTP Yezioro Druk Poligrafia Janusz Nowak Nakład 180 000 egzemplarzy Serwis zdjęciowy Dreamstime facebook.com/MojPrzedszkolak jesień 2014

3

Warto wiedzieć

SORA LOTION zapobiega wszawicy Sora Lotion do skóry głowy i włosów zawiera naturalny olejek Cytronella, który odstrasza wszy i owady. Dodatkowo alantoina, prowitamina B5, naturalne wyciàgi z aloesu, rumianku i nagietka dzia∏ajà ∏agodzàco na skór´ g∏owy. RoÊlinna keratyna kondycjonuje w∏osy. Opakowanie posiada dozownik pozwalajàcy szybko i wygodnie nanosiç p∏yn na w∏osy i skór´ g∏owy.

TRAN

Naturalne źródło zdrowia dziecka!

Sposób u˝ycia:

Möller’s Tran Norweski

w spryskiwaç w∏osy Lotionem

to naturalny sposób,

profilaktycznie, co najmniej raz dziennie, z cz´stotliwoÊcià pozwalajàcà, na podtrzymanie zapachu Cytronelli ww stanach podra˝nienia i sw´dzenia Lotion wmasowywaç delikatnie w skór´ g∏owy.

by uzupe∏niç diet´ dziecka w kwasy omega-3, które korzystnie wp∏ywajà na pracę serca (EPA i DHA)1

oraz oczu i mózgu (DHA)2.

Przebadany dermatologicznie

Dodatkowo zawiera

Składniki (INCI): Aqua, Alcohol Denat, AloeVera Extract, Betaine,

witamin´ D3, która

Hydrogenated Castor Oil, Parfum, D- Panthenol, Allantoin, Chamomille Extract, Calendula Extract, N-Cetylpyridinium Chloride, Hydrolyzed Wheat Protein, Propylene Glycol, Diazolidinyl Urea, Methylparaben, Propylparaben, Citral, Eugenol, Geraniol, Farnesol, Linalool, Citronellol, Limonene.

wspomaga odporność

i przyczynia si´ do prawidłowego utrzymania i rozwoju zdrowych kości u dzieci.

Producent: Scan Anida Sp. z o.o.

30-733 Kraków, ul. Motyla 26

Przy dziennym spo˝yciu: 1 250 mg EPA i DHA, 2 250 mg DHA

www.scananida.com.pl ww.wszawica-sora.pl

www.mollers.pl

Bioaron® Baby 0 m+

Bioaron® Baby 6 m+

Bioaron® Baby 24 m+

dla niemowląt i dzieci od pierwszych dni życia

dla dzieci powyżej 6 miesiąca życia

dla starszych dzieci powyżej 24 miesiąca życia

W

szystkie preparaty Bioaron® Baby zawierajà kwasy omega-3 oraz witamin´ D.

Sk∏adniki te wspomagajà prawid∏owe funkcjonowanie uk∏adu odpornoÊciowego i nerwowego,

a tak˝e wp∏ywajà na w∏aÊciwy wzrost i rozwój koÊci dziecka. Preparaty te spe∏niajà wymogi najbardziej aktualnych wytycznych eksperckich, dotyczàcych zarówno dawek witaminy D oraz kwasów 0mega-3 w grupie najm∏odszych dzieci.

4

Mój Przedszkolak

Warto wiedzieć

Dobrze mieć swojego „Kumpla”!

Zwłaszcza na początku podstawówki!

Jak rozmawiaç o uczuciach, pisaç i mówiç poprawnie?

Jak bez stresu zaliczyç trzecioteÊcik na 100%? w Jak si´ nie nudziç i – czytajàc – dobrze si´ bawiç? w w

Na wszystkie te pytania odpowie Twojemu Dziecku bezpieczny i wartościowy dwutygodnik „Kumpel”. www.edukram.pl

Dzięki „Kumplowi” dzieci wolą czytać zamiast oglądać telewizję!

„Kumpel” w prenumeracie – prezent, który trwa przez cały rok!

Nowość Kärcher

Myjka do okien WV 2 plus Firma Kärcher wprowadzi∏a na rynek nowe urzàdzenie myjkę do okien WV 2 plus, które znakomicie skraca czas pracy, zapewniajàc równoczeÊnie Êwietnà skutecznoÊç i komfort mycia okien, dostarczajàc jednoczeÊnie frajdy podczas wykonywania tej nielubianej czynnoÊci. Myjka do okien WV 2 plus przeznaczona jest do mycia równie˝ wszelkiego rodzaju powierzchni szklanych, luster, a tak˝e fliz. Jedna bateria wystarcza na ok. 25 min pracy i pozwala na umycie powierzchni do 75 m² oko∏o 25 okien.

wiosna 2015

5

B

i ut

ielkan k w o

cn

y

książki dla TWOJEGO dziecka

CENTRUM EDUKACJI DZIECIECEJ

www.centrumedukacjidzieciecej.pl

B

i ut

ielkan k w o

cn

y

Lichotek – do strachu i do śmiechu

L

ubimy si´ troch´ baç, a baç si´ z Lichotkiem, to dopiero zabawa!

Lichotek skoƒczy∏ dziesi´ç lat.

Mieszka z odra˝ajàcym Bazylim w ponurym domu… i marzy o zabawie elektrycznà kolejkà opiekuna.

Nie podejrzewa, ˝e ju˝ wkrótce – jako maleƒka istotka – b´dzie si´ „na niej” bawi∏ w nieskoƒczonoÊç…

Uwa˝aj! Licho nie Êpi…

Pierwszy tom serii Iana Ogilvy’ego Lichotek i czarnoKsiężnik ju˝ w sprzeda˝y.

W przygotowaniu kolejne: Lichotek i Dragodon oraz Lichotek i Czarodzidło.

www.lichotek.wydawnictwoliterackie.pl R EK L A M A

NOWOŚĆ!

NOWE SPOJRZENIE NA ZABAWĘ format 190 x 255 mm s. 600, kolorowe ilustracje oprawa twarda, szyta cena 79,00 zł

cena promocyjna 59,00 , zł

Zachęcam do przygody edukacyjnej z „Wielkim podręcznikiem dla nauczycieli przedszkoli i szkół podstawowych”.

Jeśli nie spróbujesz, nie dowiesz się, ile satysfakcji i przyjemności może sprawić organizowanie dzieciom sytuacji, w której każdy jest ważny, może czuć się zwycięzcą i najważniejsze – uwierzy, że sam potrafi się czegoś nauczyć!

KUP KSIĄŻKĘ

Edyta Brudnik, pedagog

w promocyjnej cenie ak na hasło Mój Przedszkol Zamów już dziś

41 349 50 50

www.jednosc.com.pl

Akademia rozwoju przedszkolaka

p jdę e i N TEKST: Alicja Strzelecka-Lemiech

do lekarza!

Gdy dziecko panicznie boi się lekarza…

Za kilka tygodni nadejdzie kolejny bilans zdrowia Twojego przedszkolaka, a syn lub córka panicznie boi się wizyty u lekarza.

Jak pomóc maluchowi poradzić sobie z lękiem, wykorzystując zabawowe metody pracy z uczuciami oraz odwołując się do relacji rodzic – dziecko.

D

laczego maluch si´ boi? Dla wi´kszoÊci dzieci samo znalezienie si´ w sytuacji ma∏o znanej mo˝e budziç poczucie zagro˝enia. Nowe zapachy, dêwi´ki, obcy ludzie ubrani na bia∏o, a przede wszystkim konkretne procedury zwiàzane z naruszeniem osobistej przestrzeni dziecka mogà budziç w kilkulatku silne emocje – strach, niepokój, irytacj´ czy z∏oÊç. Przedszkolak postrzega siebie jako istot´, którà mo˝na zraniç i obawia si´, ˝e interwencje personelu medycznego mogà sprawiç mu ból

8

Mój Przedszkolak

lub wywo∏aç inne nieprzyjemne odczucia. Dodatkowo, maluch mo˝e baç si´, ˝e zostanie w gabinecie sam i w razie czego nie b´dzie potrafi∏ si´ obroniç.

Przygotowanie dziecka Pomagajàc dziecku uporaç si´ z l´kiem przed personelem medycznym, warto uzbroiç si´ w cierpliwoÊç. Dobrze jest wykorzystaç czas przed planowanà wizytà na oswojenie malucha z tym, jak wyglàda gabinet lekarski, jak mo˝e przebiegaç badanie i czemu s∏u˝à poszczególne

czynnoÊci wykonywane przez lekarza czy piel´gniarki.

Warto pami´taç, ˝e podstawowym warunkiem pomocy dziecku, które si´ boi, jest uspokojenie samego siebie. Dzieci spoglàdajà na doros∏ego i to w jego oczach widzà informacj´, czy warto si´ czymÊ przejmowaç. Gdy wyeliminowanie swojego w∏asnego strachu jest dla rodzica zbyt trudne, warto poprosiç o pomoc innà bliskà osob´, która b´dzie mog∏a towarzyszyç maluchowi podczas trudnego dla niego zdarzenia.

Akademia rozwoju przedszkolaka Sposoby na wspieranie przedszkolaka w radzeniu sobie z lękiem w Rozmowa z dzieckiem, podczas której rodzic opowiada o czynnoÊciach, jakie wykonuje lekarz, a jakie piel´gniarka; podaje przyk∏ady pytaƒ, jakie personel medyczny mo˝e zadawaç dziecku, a tak˝e mo˝liwych próÊb lub poleceƒ. w Zabawy w lekarza, do których mo˝na wykorzystaç zabawkowe akcesoria lekarskie, przebrania, lalki lub kukie∏ki, które wybierajà si´ „do doktora”, ale bardzo si´ bojà.

Warto zach´ciç malucha do odegrania roli „strasznego” lekarza lub piel´gniarki, a szczególnie tych fragmentów badania, które wydajà mu si´ najbardziej przera˝ajàce. w Wzmacnianie pewności siebie dziecka poprzez zabawy umo˝liwiajàce mu doÊwiadczenie swojej si∏y (tzw. „zapasy”, walki na poduszki, wyzwania fizyczne, które przedszkolak ma ochot´ podjàç itp.) oraz zauwa˝enie i docenianie odwa˝nych zachowaƒ dziecka („Widzia∏am, jak blisko podesz∏aÊ do kota sàsiadki, mimo ˝e bardzo si´ ba∏aÊ – to by∏o naprawd´ odwa˝ne”). w Rysowanie – mo˝na zaproponowaç przedszkolakowi narysowanie Êmiesznego obrazka, który b´dzie przedstawia∏ jego l´k lub/i superbohatera, który ten strach pokona. w Przygotowanie książeczki lub kolorowanki, która przedstawia kolejne etapy przewidywanej wizyty u lekarza oraz zachowania dziecka, które pomogà mu sobie z tà sytuacjà poradziç, takie jak trzymanie mamy lub taty za r´k´, g∏´bokie oddychanie, zabranie ze sobà ulubionej przytulanki, przy której maluch czuje si´ bezpiecznie. w Czytanie i oglądanie z dzieckiem książeczek opisujàcych badanie lub inne procedury medyczne.

10

Mój Przedszkolak

Pamietaj!

iecku, pomocy dz m ie k n ru a W nie st uspokoje je i, o b ię s które bie. samego sie

Przed wizytą u lekarza Próby zbagatelizowania l´ku dziecka, zawstydzenia go czy przekonywanie logicznymi argumentami prawie nigdy nie odnoszà po˝àdanego przez rodziców skutku. Zdania, które mogà wydawaç si´ pomocne, a które w efekcie wzmagajà l´k odczuwany przez dziecko, to np.: qq „Nie ma si´ czego baç” qq „To wcale nie boli” qq „Jak b´dziesz dzielny, to kupi´ ci póêniej lizaka” qq „Nie histeryzuj” qq „Uspokój si´” qq „Nie bàdê tchórzem” qq „No ju˝ nie przesadzaj, nic strasznego si´ nie dzieje” qq „Zobacz, jaka dzielna jest ta dziewczynka, wcale nie boi si´ lekarza, a ty – co?” qq „ZaciÊniesz z´by i zaraz b´dzie po wszystkim” qq „Przestaƒ si´ mazaç, idziemy”.

Kiedy dziecko ogarnia silny l´k, jego umys∏ zamkni´ty jest na logiczne argumenty. Dlatego warto wtedy si´gnàç po bardziej pierwotne sposoby kojenia, takie jak dotyk, przytulenie, g∏askanie, szeptanie, cichy Êpiew, zapewnienie o mi∏oÊci. Dobrze jest przy tym pami´taç, ˝e niektóre przedszkolaki potrzebujà mocnego, intensywnego przytulenia, inne czujà si´ bezpiecznie, kiedy sà dotykane w sposób delikatny. Bardzo skutecznym sposobem uspokajania dziecka jest okazanie zrozumienia dla jego uczuç, nawet jeÊli doros∏emu wydajà si´ irracjonalne. Dziecko ma prawo si´ baç, a zadaniem rodzica jest towarzyszenie mu w tej emocji i ∏agodne kierowanie ku przezwyci´˝eniu l´ku.

Warto równie˝ pami´taç, ˝e ∏zy sà naturalnym sposobem na obni˝enie napi´cia zwiàzanego z trudnymi uczuciami, dlatego dobrze jest pozwoliç dziecku wyp∏akaç si´, najlepiej w ramionach bliskiej osoby.

Wypowiedzi, które mogą sprawić, że maluch poczuje się wysłuchany i zrozumiany: qq „Czuję, że cała się trzęsiesz.

Naprawdę jesteś przestraszona.

Przytulę cię tak mocno, jak chcesz, a potem wejdziemy tam razem”. qq „Jestem z Tobą. Czujesz, jak cię przytulam?” qq „To naprawdę nieprzyjemne tak mocno się bać”. qq „Popłacz sobie, jeśli tego potrzebujesz”. qq „Rozumiem, że się boisz”. qq „Każdy czasem się czegoś boi, ja też”.

Po wyjÊciu z gabinetu lekarskiego warto przytuliç malucha i doceniç jego starania, by sobie poradziç, mo˝na np. powiedzieç: „Widzia∏em, ˝e to nie by∏o ∏atwe” lub „Stara∏eÊ si´ odpowiadaç na pytania piel´gniarki, to jej bardzo pomog∏o”.

Dobrze jest równie˝ zapytaç dziecko, jak si´ teraz czuje i czego potrzebuje („Co mog´ teraz dla ciebie zrobiç?”).

Wspierajàc kilkuletniego syna lub córk´ w radzeniu sobie ze strachem, warto pami´taç, ˝e to rodzice sà ekspertami od potrzeb swojego dziecka, a rodzicielska intuicja powinna byç najwa˝niejszym punktem odniesienia do wszelkich dzia∏aƒ. JeÊli jednak l´k malucha, mimo wsparcia bliskich, przez d∏u˝szy czas nie znika lub wr´cz si´ nasila, warto rozwa˝yç skorzystanie z profesjonalnej pomocy.

Bibliografia: Cohen L.J., „Nie strach si´ baç. Jak rodzicielstwo przez zabaw´ radzi sobie z l´kami dzieciƒstwa”.

Wydawnictwo Mamania, 2015.

Kaduson H., Schaefer Ch., „Zabawa w psychoterapii”, Gdaƒskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdaƒsk 2003.

Alicja Strzelecka-Lemiech Psycholog, psychoterapeutka. Prowadzi prywatny gabinet psychologiczny (poradnictwo, interwencja kryzysowa, psychoterapia), a tak˝e warsztaty rozwoju osobistego i szkolenia zawodowe (mi´dzy innymi z zakresu tematyki przemocy domowej).

Akademia rozwoju przedszkolaka

11

wiosna 2015

Hałas lach

Przedszkola są jednymi z najgłośniejszych budynków użyteczności publicznej.

o k z s d e z r p w

TEKST: Mikołaj Jarosz

H

Wiadomo, przedszkolaki.

Wszędzie ich pełno, a tam gdzie ich nie widać,

to słychać. Ale czy całą winę można zrzucać na dzieci?

a∏as zwiàzany z aktywnoÊcià dzieci w przedRozwiązania szkolach jest najpowa˝niejszym êród∏em Ma∏o kto wie, ˝e ha∏as w salach przedszkolnych zale˝y w znacznajwi´kszej dokuczliwoÊci. Ha∏as jest szczególnym stopniu od ich wykoƒczenia i umeblowania. Twarde g∏adkie nie wysoki w czasie zabawy, zaj´ç ruchowych czy powierzchnie powodujà, ˝e dêwi´k ulega wielokrotnym odbiciom te˝ pracy w grupach. Wtedy Êredni poziom ha∏asu zwykle i tym samym wzmocnieniu. W g∏oÊniejszym otoczeniu dzieci odruosiàga ok. 80 dB A. W trakcie zaj´ç organizowanych przez chowo zachowujà si´ g∏oÊniej, wzajemnie si´ przekrzykujàc… nauczycieli czy nauki poziom jest ni˝szy, jednak specyfika i ko∏o si´ zamyka. Z tej przyczyny w trakcie zabaw ha∏as stabiliprowadzonych zaj´ç (wymagajàcych skupienia, dobrego zuje si´ na poziomie ograniczonym jedynie wydolnoÊcià g∏osowà zrozumienia i zapami´tywania przekazu s∏ownego itp.) przebywajàcych w nim dzieci. sprawia, ˝e nawet poziom rz´du 65 dB A jest ucià˝liwy.

Wprowadzajàc do pomieszczeƒ materia∏y dêwi´koch∏onne, Ha∏as w przedszkolach sam w sobie nie jest zagro˝eniem redukujemy znaczàco odbicia fal dêwi´kowych. Na przyk∏ad: dla s∏uchu. Wywo∏uje jednak zwyk∏y tynk odbija ponad 95% stres, rozdra˝nienie, zniecierenergii padajàcej na niego fali pliwienie, sprzyja zachowaniom akustycznej, wyk∏adzina dywaagresywnym, utrudnia koncennowa ok. 70%, zas∏ony ok. 50%, tracj´. Nara˝enie na ha∏as przya panele dêwi´koch∏onne z we∏ny spiesza te˝ post´pujàce w ciàgu szklanej mniej ni˝ 10%. Znaczenie dnia zm´czenie. U dzieci, szczema te˝ umeblowanie i wyposa˝enie: gólnie tych nadwra˝liwych na pomagajà otwarte rega∏y, pó∏ki, ha∏as, wywo∏uje uczucie niepoobrazki, gazetki Êcienne, dywany, koju i zagro˝enia, a cz´sto tak˝e zas∏ony itp. Najbardziej skutecznà bóle g∏owy. W efekcie okresy metodà jest instalacja dêwi´kozabawy pomi´dzy zaj´ciami ch∏onnych sufitów podwieszazamiast przynieÊç odpr´˝enie nych lub paneli montowanych Ma∏a sala gimnastyczna u˝ywana przez grupy przedszkolne. i odpoczynek pozwalajàcy potem bezpoÊrednio do stropu lub Êcian.

Pod adresem: http://www.ecophon.com/pl/acoustic-soluna dobrà koncentracj´ uwagi, nie Odpowiednie wykoƒczenie pozwala tions/education/test-of-case-studies mo˝na pos∏uchaç, spe∏niajà swojej roli. na obni˝enie poziomu ha∏asu w sali jak zmieni∏a si´ akustyka tego pomieszczenia po adaptacji Innym wa˝nym aspektem przedszkolnej nawet o kilkanaÊcie akustycznej. zwiàzanym z akustykà w przeddecybeli, a tak˝e na popraw´ zrozuszkolach jest zrozumia∏oÊç mowy. Nauczyciel b´dzie dobrze mia∏oÊci mowy. Poprawna akustyka wn´trz w obiektach przedrozumiany, jeÊli jego g∏os b´dzie g∏oÊniejszy od t∏a akustyczszkolnych to nie tylko sprawa komfortu u˝ytkowników, ale przede nego i nie b´dzie zniekszta∏cony pog∏osem. Nawet jeÊli to wszystkim funkcjonalnoÊci tych pomieszczeƒ. Z tego te˝ powodu zniekszta∏cenie jest subiektywnie nieznaczne i odbierany w przygotowywanej do publikacji normie PN-B-02 151-4 (czerwiec komunikat wydaje si´ ca∏kowicie zrozumia∏y, to przebiegajàcy 2015 r.) sformu∏owane zosta∏y wymagania m.in. odnoÊnie do aku„w tle” proces interpretacji sygna∏u odbywa si´ kosztem styki sal przedszkolnych. g∏ównego zadania – na przyk∏ad zapami´tywania przekazyMikołaj Jarosz wanych treÊci. Dlatego nale˝y dà˝yç do ograniczenia ha∏asu Architekt, specjalista ds. akustyki obiektów i pog∏osu w salach przedszkolnych. oÊwiatowych i sportowych, Ecophon.

12

Mój Przedszkolak

Temat numeru

Cisza i spokój...

...jak w przedszkolu

Stosowanie we wnętrzach przedszkolnych materiałów pochłaniających dźwięk przyczynia się do zmniejszenia w nich pogłosu, ograniczenia hałasu i poprawy zrozumiałości mowy.

Firma Ecophon powstała 50 lat temu w Szwecji i specjalizuje się w kształtowaniu akustyki biur, szkół, szpitali oraz obiektów sportowych. Firma dostarcza kompleksowe rozwiązania – sufity akustyczne, konstrukcję montażową, międzystanowiskowe ekrany dźwiękochłonne i panele ścienne. Systemy dostosowane są do konkretnych wymagań funkcjonalnych pomieszczeń, uwzględniając np. wysoką odporność mechaniczną czy odporność na wilgoć.

Ecophon ul. Cybernetyki 9 02-677 Warszawa tel. 22/ 567-14-83 www.ecophon.pl wiosna 2015

13

Temat numeru

Wiosenne porządki m e i k c e zi TEKST: Kamila Olga Stępień

zd

w 5 krokach

Zastanawiasz się, czy Twój przedszkolak jest już gotowy, aby zacząć naukę sprzątania?

Chciałabyś nauczyć go, czym jest porządek i w jaki sposób może najlepiej zadbać o swoje ulubione zabawki. Jeśli tak, to czas nauczyć dziecko, jak robić porządki i pokazać, że „sprzątanie może być świetną

1

ZACHOWAJ SPOKÓJ Rozrzucone zabawki i ubranka oraz inne elementy dzieci´cego Êwiata le˝àce niedbale na pod∏odze czy te˝ po prostu „ba∏agan”, jak to okreÊlajà doroÊli, jest ca∏kowicie naturalnym stanem rozwojowym. Dziecko w pierwszych latach ˝ycia nie odró˝nia, czym jest porzàdek, a czym ba∏agan i nie wie, dlaczego oraz jak si´ go robi.

OczywiÊcie zdarzajà si´ dzieci, które od najmłodszych lat majà tendencje do odk∏adania wszystkiego na swoje miejsce, ale cz´sto jest to wynikiem ich cech charakteru. Dzieci w wieku przedszkolnym nie tylko rozumiejà ju˝ doskonale, czym

14

Mój Przedszkolak

zabawą i nadszedł czas na wspólne wiosenne porządki”! jest porzàdek oraz nieporzàdek, ale tak˝e sprzàtanie mo˝e staç si´ jednà z ich ulubionych zabaw. Potrzebujà jednak odpowiedniej motywacji, gdy˝ w tym wieku szybko si´ nudzà.

Aby jednak dziecko pozna∏o i nauczy∏o si´, czym jest sprzàtanie, potrzebuje Twojej uwagi, a przede wszystkim cierpliwoÊci.

Pami´taj, ˝e poirytowanie, zniecierpliwienie czy te˝ krzyk nigdy nie sà dobrymi doradcami w wychowaniu. Nauka wspólnego sprzàtania jest dla dziecka nowà umiej´tnoÊcià, dlatego wa˝ne jest, aby stworzyç przyjaznà atmosfer´ bez negatywnych emocji i zach´caç je do samodzielnej aktywnoÊci.

2

Weê g∏´boki oddech i zacznij z uÊmiechem wspólne sprzàtanie!

POKAŻ, ŻE PORZĄDKI TO ŚWIETNA ZABAWA Sprzàtanie mo˝e staç si´ wspania∏à zabawà dla Ciebie i dla malucha. Wspólne porzàdki to tak˝e doskona∏y czas na nauk´ samodzielnoÊci, kreatywnoÊci i organizacji… Wykorzystaj go!

Mo˝esz zaproponowaç malcowi, aby pouk∏ada∏ swoje zabawki w jakiÊ magiczny sposób, np. za pomocà czarodziejskiej ró˝d˝ki; niech zdecyduje, gdzie chcia∏by, aby jego rzeczy le˝a∏y i w jaki

Temat numeru sposób. Mo˝esz tak˝e zaproponowaç gr´ w „Pud∏a-g∏odomorki”, które sà bardzo g∏odne i trzeba je nakarmiç okreÊlonymi rodzajami zabawek, np. misiami, klockami, uk∏adankami, ksià˝eczkami.

Interesujàcym pomys∏em jest tak˝e zrobienie lub ozdobienie pojemników na rzeczy wspólnie z dzieckiem. Maluch nie tylko b´dzie mia∏ mo˝liwoÊç realizacji w∏asnych twórczych pomys∏ów, ale tak˝e z wi´kszà radoÊcià b´dzie z nich korzysta∏.

JeÊli dziecko rozpocz´∏o ju˝ nauk´ pisania, mo˝e wraz z rodzicem stworzyç kolorowe etykiety, np. na koszyczki z przedmiotami czy te˝ pojemniki na Êmieci. Dzi´ki temu malec b´dzie mia∏ du˝à frajd´ nie tylko z ich przygotowywania, ale te˝ b´dzie dumnie pokazywa∏ swoje dzie∏o innym.

3

OKREŚL CZAS SPRZĄTANIA To bardzo wa˝na zasada, która mo˝e przesàdziç zarówno o podejÊciu malca do sprzàtania, jak i efekcie koƒcowym waszych porzàdków. Na wspólne porzàdki musi byç w∏aÊciwy moment. JeÊli rozpoczniecie sprzàtanie o zbyt póênej godzinie lub te˝ wtedy, gdy maluch jest bardzo zm´czony, nie tylko mo˝e szybko zabraknàç mu si∏ i ch´ci do pracy, ale tak˝e mo˝e zupe∏nie zraziç si´ do tej czynnoÊci.

Warto wczeÊniej rozplanowaç sobie czas sprzàtania, tak aby by∏ on jak najlepszy zarówno dla Ciebie, jak i dla Twojego smyka!

N

igdy usilnie nie zmuszaj dziecka do sprzątania! nie rozkazuj qq qqnie krzycz qqnie pouczaj qqnie porównuj z innymi dziećmi bo wtedy wspólne porzàdki mogà kojarzyç si´ Twojemu dziecku tylko z przymusem i uporczywym obowiàzkiem.

Chocia˝ metody te poczàtkowo mogà ci si´ wydawaç pomocne, to pami´taj, ˝e ich dzia∏anie jest nie tylko bardzo krótkoterminowe, ale tak˝e mo˝e zaszkodziç. Twój malec mo˝e wykonaç wszystkie Twoje polecenia pod groêbà krzyku lub nakazu,

16

Mój Przedszkolak

ale takie zachowanie poka˝e mu, ˝e warto sprzàtaç tylko wtedy, kiedy „tata lub mama nam ka˝e”. Co wi´cej, w dziecku mo˝e narastaç niech´ç do sprzàtania i swoje porzàdki b´dzie robiç niech´tnie i w bardzo niestaranny sposób, aby mieç ju˝ ten nudny obowiàzek po prostu z g∏owy.

Dlatego je˝eli zale˝y ci, aby dziecko polubi∏o wspólne sprzàtanie, udowodnij mu, ˝e to nie jest nudny obowiàzek, ale te˝ Êwietna zabawa i poka˝ mu, jak sprzàtaç z uÊmiechem!

Pamietaj! ie jest nudny

n Sprzątanie to a e też świetn obowiązek, al , ż dziecku zabawa. Poka ! z uśmiechem jak sprzątać

Pami´taj, jeÊli Twój maluch bardzo marudzi i stara si´ oponowaç przed domowymi porzàdkami, nie wymuszaj ich na nim, zapytaj go, czemu nie chce tego robiç i kiedy mo˝ecie wspólnie posprzàtaç. Ustal konkretny termin na wspólne sprzàtanie, tak, aby dziecko tak˝e wiedzia∏o, kiedy wypadnie ten umówiony czas, np. powiedz: „Po obejrzeniu bajki wspólnie posprzàtamy pokój” lub „Gdy ta wskazówka zegara b´dzie na godzinie drugiej, czyli tutaj, zaczynamy porzàdki”.

4

ZABAWA W ZMIOTKĘ, ODKURZACZ I ŚCIERECZKĘ Dziecko jest nie tylko doskona∏ym obserwatorem, ale tak˝e z wielkà wytrwa∏oÊcià i zaanga˝owaniem próbuje odwzorowaç podpatrzony Êwiat. Ta wrodzona ch´ç poznawania nowych rzeczy to jeden z najsilniejszych potencja∏ów jego rozwoju, a Ty mo˝esz to doskonale wykorzystaç! JeÊli myÊlisz o zakupie nowej zabawki dla swojego smyka, mo˝e tym razem niech to b´dzie jakiÊ u˝yteczny przedmiot z gospodarstwa domowego, dopasowany odpowiednio do ma∏ych

ràczek i wykonany wed∏ug nale˝ytych norm. JeÊli dziecko z wielkim zaciekawieniem obserwuje, jak np. prasujesz, mo˝esz oczywiÊcie pokazaç malcowi, jak dzia∏a ˝elazko (oczywiÊcie nie uruchamiajàc go) lub te˝ zakupiç specjalne zabawkowe ˝elazko i wspólnie z dzieckiem uczyç si´ domowych obowiàzków. Podobnie mo˝esz postàpiç z odkurzaczem, mopem, zmiotkà i ró˝nymi innymi narz´dziami do sprzàtania. Twój malec mo˝e nie tylko Êwietnie si´ bawiç „w domowe porzàdki”, ale tak˝e uczyç starannoÊci i organizacji.

5

ROZSĄDNE I BEZPIECZNE SPRZĄTANIE Znaczenie ma nie tylko to, jak sprzàtacie, ale te˝ czym!

Aby zminimalizowaç ryzyko objawów alergicznych zwiàzanych z latajàcym w powietrzu kurzem, pami´taj o kilku wa˝nych kwestiach. Wybierajàc nowy odkurzacz, zdecyduj si´ na ten z filtrem, dzi´ki czemu kurz pozostanie szczelnie we wn´trzu maszyny. SpecjaliÊci doradzajà odkurzacze z filtrem HEPA. Do sprzàtania nie u˝ywaj wielorazowych Êcierek – sà one siedliskiem kurzu, lepiej zastàpiç je Êciereczkami jednorazowymi lub r´cznikami papierowymi. Zanim przystàpisz do pracy, delikatnie spryskaj sprzàtane miejsce wodà lub p∏ynem antystatycznym – to zapobiegnie unoszeniu si´ kurzu. Podczas sprzàtania za∏ó˝ maseczk´ na nos i usta, aby zmniejszyç ryzyko wystàpienia objawów alergicznych. Nie nara˝aj siebie i swojego malca na uporczywy katar czy te˝ inny z symptomów alergii.

Wspólne porzàdki mogà byç naprawd´ Êwietnà zabawà zarówno dla Ciebie, jak i Twojego dziecka. Wprowadê do sprzàtania elementy zabawy i wyka˝ si´ cierpliwoÊcià oraz kreatywnoÊcià, a zyskasz nie tylko doskona∏ego pomocnika w obowiàzkach domowych, ale przede wszystkim nauczysz malca, jak piel´gnowaç i dbaç o swoje rzeczy. Zacznij ju˝ dziÊ i pobaw si´ ze swojà pociechà w zabawne porzàdki jego pokoju.

I pami´tajcie, bawcie si´ dobrze!

Kamila Olga Stępień

• oczyszcza i wspomaga gojenie rany • opakowanie wystarcza nawet na 150 aplikacji

Wywiad numeru

Przedszkolak a d a i ws na rower

Rower to świetny sposób na zapewnienie dziecku sporej dawki aktywności.

Jazda na dwóch kółkach wyrabia refleks, poczucie równowagi i samodzielności.

Poprawia także humor i pozostawia niezapomniane wspomnienia.

Jak przygotować dziecko (i rodzica) do nauki jazdy na rowerze?

Jaki wybrać rower, kask i ochraniacze, aby były komfortowe i bezpieczne?

Czy dziecko powinno jechać na rowerze po chodniku, czy ulicą?

Nasz ekspert odpowiada na te oraz wiele innych pytań.

Czy rowerek biegowy sprawdza si´ jako „wst´p” do nauki jazdy rowerem?

Mniej wi´cej od drugiego roku ˝ycia mo˝na pomyÊleç o rowerku biegowym dla dziecka. W tym wieku opanowanie jednoczesnego utrzymywania równowagi, kierowania, peda∏owania lub hamowania rowerem nie jest proste. Biegówki u∏atwiajà dziecku wszystkie te czynnoÊci, poniewa˝ stopami dosi´ga si´ ziemi. Na takim rowerku maluch szybko nauczy si´ ∏apaç równowag´.

Czy dziecko trzeba jakoÊ specjalnie uczyç jazdy na „biegaczu”?

Nauka jazdy na rowerze biegowym jest stosunkowo prosta. Wystarczy znaleêç miejsce, gdzie nie je˝d˝à samochody i najlepiej gdyby nie by∏o asfaltu. Sadzamy dziecko i pokazujemy, co ma robiç. Potem najlepiej tylko obserwowaç post´py. Maluch sam powinien przekonaç si´ do odpychania i z∏apaç, o co w tym chodzi. Czasem potrwa to kilka godzin, czasem kilka dni. Je˝eli chcesz pomóc dziecku, nie trzymaj kierownicy, ale z∏ap je pod pachami.

Dzi´ki temu b´dzie mia∏o nadal kontrol´ nad rowerkiem.

18

Mój Przedszkolak

Kiedy przychodzi czas na przesiadk´ na prawdziwy rower z peda∏ami?

Zwykle ko∏o czwartego, piàtego roku ˝ycia przychodzi dobry moment na przesiadk´ na rower z peda∏ami. JeÊli nauka jazdy na biegówce zosta∏a zaliczona, b´dzie teraz du˝o ∏atwiej. Ale spokojnie, bez tego dziecko te˝ sobie poradzi.

O czym nale˝y pami´taç, przyst´pujàc do nauki jazdy na rowerze?

Najwa˝niejsza sprawa w nauce jazdy rowerem to spokój. Nie mo˝na si´ denerwowaç, ˝e dziecku na poczàtku si´ nie udaje. Wa˝ne jest równie˝ to, by nauk´ zaczynaç na mi´kkiej nawierzchni, a nie na asfalcie. Nie polecam te˝ dróg rowerowych. Musi byç du˝o miejsca i brak ryzyka, ˝e wyjedzie skàdÊ samochód.

Poleca Pan jakieÊ metody nauki jazdy?

Metod nauki jazdy jest kilka. OczywiÊcie mo˝na pomyÊleç o doczepianiu kó∏ek, kijku, a tak˝e przytrzymywaniu dziecka podczas jazdy. Ka˝de dziecko jest inne i warto dobraç do niego odpowiednià metod´.

Je˝eli za∏o˝ysz dodatkowe kó∏ka do roweru, co kilka dni podnoÊ je odrobin´ wy˝ej. W pewnym momencie nie b´dà ju˝ potrzebne. Gdy skorzystasz z kijka w∏o˝onego w ram´, trzeba go co jakiÊ czas puszczaç, by dziecko mog∏o samo ∏apaç równowag´. Wszystko musi si´ odbywaç spokojnie i bez stresu. Dziecko pr´dzej czy póêniej nauczy si´ ∏apaç równowag´ i peda∏owaç, ale nie warto go do tego zniech´caç.

Jak du˝y rowerek kupiç dla dziecka?

OsobiÊcie mog´ poleciç zasad´: nigdy na wyrost. Dziecko ma na rowerku czuç si´ komfortowo, nie mo˝e byç on ani za ma∏y, ani za du˝y. OczywiÊcie maluch szybko roÊnie i po jakimÊ czasie b´dzie trzeba zmieniç pojazd, ale tu z pomocà przychodzà chocia˝by u˝ywane rowerki.

Nauka jazdy na za du˝ym rowerku przyniesie tylko frustracj´ i niepotrzebny stres.

Dziecko musi swobodnie dosi´gaç nogami do ziemi w razie potrzeby, a r´koma do kierownicy.

Jak dobraç optymalny rozmiar kó∏?

Dobierajàc rozmiar kó∏, najlepiej jest ustawiç odpowiednio siode∏ko i posadziç na nim dziecko. To najlepszy sposób by

szyczek do przewozu, na przyk∏ad ulubionych zabawek.

Kupujàc rower szeÊciolatkowi, mo˝na opcjonalnie do∏o˝yç do roweru zewn´trzny hamulec z manetkà na kierownicy. Najlepiej, gdyby by∏ to tylko tylny hamulec.

Mocne zahamowanie przednim mog∏oby spowodowaç zablokowanie ko∏a i upadek.

Rowery dla starszych dzieci w zasadzie przypominajà te dla doros∏ych… Cz´sto majà ju˝ dwie przerzutki, czasami amortyzator, a ostatnio coraz cz´Êciej hamulce tarczowe. Mimo wszystko doradza∏bym zakup prostego w budowie roweru. B´dzie l˝ejszy, co u∏atwi wnoszenie go po schodach, a tak˝e ∏atwiej b´dzie go naprawiç w razie potrzeby.

W jakie oÊwietlenie powinien byç wyposa˝ony rower dzieci´cy? Czy w ogóle warto zadbaç, ˝eby mia∏ oÊwietlenie?

Warto wyposa˝yç rower w nawet najprostsze lampki. Nawet je˝eli dziecko nie jeêdzi nigdzie po zmroku, dobrze jest wyrabiaç w nim nawyk, ˝e lampki

powinny byç integralnà cz´Êcià roweru.

Tym bardziej, ˝e w∏àczaç si´ je powinno nie tylko w nocy, ale chocia˝by w pochmurny i mglisty dzieƒ.

Co oznacza, ˝e dziecko na rowerze do dziesiàtego roku ˝ycia traktuje si´ jako pieszego?

To znaczy, ˝e nale˝y jechaç z nim po chodniku i oczywiÊcie ust´powaç pierwszeƒstwa pieszym. Formalnie takie dziecko nie powinno poruszaç si´ drogà rowerowà, ale tutaj patrzy∏bym g∏ównie na umiej´tnoÊç poruszania si´ w linii prostej. Dzieci od dziesiàtego roku ˝ycia mogà si´ ju˝ poruszaç po drogach publicznych samodzielnie, wymagana jest tylko karta rowerowa.

Dzi´kuj´ za rozmow´.

Wywiad numeru

sprawdziç, czy wszystko jest w porzàdku.

Sà te˝ tabelki, dzi´ki którym mierzàc wewn´trznà cz´Êç nogi dziecka, dobiera si´ odpowiedni rozmiar kó∏. Jednak ka˝de dziecko jest troch´ inne i nie zawsze dzi´ki takiej tabelce rowerek b´dzie w stu procentach dopasowany.

Generalnie przyjmuje si´, ˝e dla nóg o d∏ugoÊci do 48 cm dobre b´dà ko∏a mierzàce 12 cali, od 48 do 53 cm ko∏a 16 cali, od 53 do 66 cm ko∏a 20 cali, od 66 do 70 cm ko∏a 24 cale. Jeszcze raz podkreÊl´, ˝e sà to tylko szacunkowe dane i najlepiej przymierzyç rower przed zakupem.

W co powinien byç wyposa˝ony rowerek dla dziecka?

Pierwszy rowerek powinien byç maksymalnie prosty. Bez przerzutek i hamulców w manetkach. Przyda si´ tylko hamulec uruchamiany naciÊni´ciem peda∏ów oraz pe∏na os∏ona ∏aƒcucha, która uchroni przed ubrudzeniem i zranieniem.

Wa˝ne, by rama mia∏a niski przekrok, tak by dziecko, zeskakujàc z siode∏ka, nie poobija∏o si´ o nià. Przyda si´ równie˝ ko-

Dominika Stefanowska Łukasz Przechodzeń Od pi´ciu lat prowadzi bloga Rowerowe Porady, w którym dzieli si´ wiedzà przydatnà ka˝demu rowerzyÊcie. Na rowerze sp´dza ka˝dà wolnà chwil´ i sprawia mu to ogromnà przyjemnoÊç.

R EK L A M A

Zapraszamy do niesamowitego Êwiata baÊni, legend i magii.

Czekajà na Was: • Magiczne postacie • - gadajàce drzewce, ruchome smoki, zbójcerze, wró˝ki...

• Âwiat labiryntów • • Warsztaty, animacje, sala zabaw •

w w w. C ZAR OD Z I E J SKA D O L I NA . p l

JAB¸ONOWIEC gm. Trojanów woj. mazowieckie

Gwarantujemy wype∏niony po brzegi program, podczas którego nie ma czasu na nud´ !

tel. 517 477 595 info@czarodziejskadolina.pl

m od tylko 6k

wiosna 2015

19

PARK EDUKACJI I ROZRYWKI

Akademia rozwoju przedszkolaka

Gry i programy e w o r e t u p m ko trudny wybór TEKST: Mateusz Wiliński

Używanie komputera umożliwia rozwijanie umysłowego potencjału najmłodszych, ale jednocześnie niesie za sobą wiele zagrożeń. Ponieważ nasze dziecko nie ma jeszcze na tyle ułożonego światopoglądu, by samodzielnie wybrać odpowiednie dla siebie programy i gry, powinni to zrobić za nie dorośli.

Czym zatem kierować się przy wyborze?

W

arto zastanowiç si´, jakiemu celowi ma s∏u˝yç aplikacja komputerowa dla dziecka. JeÊli naszym priorytetem jest rozwijanie zainteresowaƒ malucha i zdobywanie przez niego wiedzy, warto poszukaç tematycznego progra-

2 0 Mój Przedszkolak

mu edukacyjnego, np. z zakresu przyrody, anatomii cz∏owieka czy geografii lub kursu j´zykowego. Z kolei gdy chcemy wspomagaç opanowywanie umiej´tnoÊci typowo szkolnych, takich jak czytanie, pisanie czy liczenie, powinniÊmy wybraç dla dziecka odpowiedni program eduka-

cyjny. Wreszcie, jeÊli chcemy zapewniç dziecku mi∏e sp´dzanie czasu przy komputerze, rozglàdajmy si´ za grami edukacyjnymi, które nie tylko dostarczà mu odpowiedniej dozy rozrywki, ale równie˝ przekonajà je, ˝e nauka mo˝e byç przyjemna.

Akademia rozwoju przedszkolaka

KONKURS DLA PRZEDSZKOLI! Dowolną techniką plastyczną wykonajcie pracę przedstawiającą Waszą własną historię Tappiego.

DO WYGRANIA: I miejsce - książki o wartości 5000 PLN + spotkanie z autorem Marcinem Mortką II-III miejsce - książki o wartości 1000 PLN

Zgłoszenia należy wysyłać na adres: tappi@zielonasowa.pl KSIĄŻKĘ POLECAJĄ:

Szczegóły i regulamin konkursu: www.zielonasowa.pl PATRONI KONKURSU:

wiosna 2015

21

Akademia rozwoju przedszkolaka

Aplik acje komputerowe dla dzieci w wieku szkolnym Gry edukacyjne

Gry komputerowe qqzapewniajà dziecku rozrywk´ oraz przyjemnoÊç

qqłàczà walory edukacyjne z zapewnianiem dziecku rozrywki oraz przyjemnoÊci

qqmajà najwi´kszà wartoÊç edukacyjnà

qqrzadko posiadajà wartoÊç edukacyjnà, choç mogà rozwijaç niektóre zdolnoÊci dziecka

qqposiadajà du˝à wartoÊç edukacyjnà i zapewniajà dziecku odpowiedni poziom rozrywki na d∏u˝szy czas

qqnie zawsze potrafià zapewniç dziecku odpowiedni poziom rozrywki na d∏u˝szy czas

Pamietaj!iu się,

Wybierając program komputerowy do nauki lub grę edukacyjną:

an W zorientow ieku gra jest w o dla jakieg , pomogą nam odpowiednia EGI. oznaczenia P

qqokreśl rodzaj aplikacji najbardziej odpowiedni dla dziecka

Grupa wiekowa Gdy ju˝ okreÊlimy, jakiego rodzaju aplikacji dla malca szukamy, mo˝emy skupiç si´ na tych ich rodzajach, z których mo˝e korzystaç dziecko w wieku przedszkolnym. W zorientowaniu si´, dla jakiego wieku gra czy aplikacja jest odpowiednia, pomo˝e nam informacja o produkcie umieszczona przez wydawc´ oraz oznaczenia PEGI (np. ikona PEGI 3 – odpowiednie dla wszystkich grup wiekowych, ikona PEGI 7 – odpowiednie dla dzieci od siedmiu lat wzwy˝)1. Kierowanie si´ tymi informacji pomo˝e nam unikaç gier i programów, w których stosuje si´ wulgarny j´zyk oraz zawierajàcych nieodpowiednie treÊci (nawiàzania do narkotyków, zach´canie do dyskryminacji, sceny erotyczne, akty przemocy lub takie treÊci, które mogà przestraszyç naszà pociech´).

Nawet jeÊli gra nie zawiera treÊci nieodpowiednich ze wzgl´du na wiek dziecka, mo˝e byç dla niego zbyt trudna lub nie-

qqbierz pod uwagę tylko gry/ /programy edukacyjne odpowiednie dla dzieci w młodszym wieku szkolnym qqszukaj gier/programów edukacyjnych o stopniu trudności dostosowanym do możliwości dziecka qqprzy wyborze gry/programu uwzględnij preferencje, zainteresowania i ulubionych bohaterów dziecka qqwybieraj gry/programy o dobrej jakości wykonania qqzanim sprezentujesz grę/ /program dziecku, sprawdź je sam lub z pomocą innych osób

Mój Przedszkolak

zrozumia∏a, jeÊli weêmiemy pod uwag´ cechy osobiste naszego malucha. Takich gier nale˝y unikaç. Dlatego warto przyglàdaç si´ tylko tym aplikacjom, które b´dà dla dziecka ∏atwe w obs∏udze i dostosowane do jego mo˝liwoÊci. Pomocne w tym b´dzie wybieranie aplikacji, z których opisu wynika, ˝e by∏y one przygotowywane i sà przeznaczone bezpoÊrednio dla dzieci w danym wieku lub takich, które oferujà mo˝liwoÊci stopniowania trudnoÊci zadaƒ oraz monitorowania post´pów naszej pociechy.

Zainteresowania dziecka Przy wybieraniu aplikacji dla dziecka bardzo pomocne b´dzie uwzgl´dnienie jego preferencji, zainteresowaƒ i ulubionych bohaterów. JeÊli wybieramy dla dziecka gr´ edukacyjnà, warto okreÊliç, czy dziecko lubi zadania zr´cznoÊciowe, zagadki logiczne, czy mo˝e woli prze˝ywaç nowe przygody. Dostosowanie sposobu rozrywki do jego potrzeb zapewni mu wi´cej radoÊci. Z kolei je˝eli wybieramy dla naszej pociechy program edukacyjny, warto, by jego temat by∏ zgodny z aktualnymi zainteresowaniami dziecka.

Dzi´ki temu ch´tniej rozpocznie z nim przygod´ i nie znudzi si´ nim tak szybko.

Niezale˝nie od tego, czy wybieramy dla dziecka program edukacyjny, czy gr´ edukacyjnà, wÊród oferty dost´pnej na rynku na pewno znajdziemy te˝ aplika-

Wi´cej informacji o oznaczeniach na stronie www.pegi.info.pl

1

22

Programy edukacyjne

Jakość i producent Ostatnià rzeczà, którà warto si´ kierowaç przy wyborze programu lub gry edukacyjnej, jest jakoÊç wykonania. Najwa˝niejsza jest szata graficzna, która powinna byç mi∏a dla oka i kolorowa. Istotne jest te˝, by aplikacja mia∏a rozbudowanà fabu∏´. JeÊli jej forma przyjmuje postaç samych zadaƒ, zestawów çwiczeƒ lub sucho podanych informacji, dziecko w m∏odszym wieku szkolnym mo˝e szybko si´ nià znudziç. Szczególnie wartoÊciowe sà te aplikacje, które spe∏niajà powy˝sze kryteria i do tego zawierajà system nagradzania dzieci, co motywuje je do czynienia dalszych post´pów. Pomocne przy ocenie jakoÊci wykonania aplikacji, poza sprawdzeniem jej zawartoÊci, b´dzie skontrolowanie daty wydania (cz´sto jest tak, ˝e im

Cierpisz na chorobę lokomocyjną albo morską?

Zamiast leków wypróbuj

angielskie opaski akupresurowe SEA-BAND Ich działanie opiera się na akupresurze, dzięki czemu są bezpieczne, nie wywołują skutków ubocznych. Mogą być stosowane nawet u małych dzieci (powyżej 3 lat), a także kobiet w ciąży.

Gwarancja

100% satysfakcji lub zwrot gotówki!

Akcja promocyjna obowiązuje do 30.06.2015.

Szczegółowy regulamin:

www.opaskinanudnosci.pl/gwarancja

bardziej wspó∏czesne sà gry, tym lepiej sà wykonane) oraz producenta gry. Im d∏u˝ej producent dzia∏a na rynku aplikacji edukacyjnych i im lepszà ma renom´, tym wi´kszà mo˝emy mieç pewnoÊç, ˝e jakoÊç gry b´dzie dobra.

Gdy wybierzemy ju˝ najlepszà aplikacj´ edukacyjnà dla naszego dziecka, warto poÊwi´ciç jeszcze odrobin´ czasu na jej sprawdzenie. Opiekun najlepiej zna swe dziecko, dlatego dobrze by by∏o, gdyby zawsze sam sprawdzi∏ ka˝dà aplikacj´, zanim sprezentuje jà maluchowi. Niestety, nie zawsze jest to mo˝liwe. Dlatego zanim zdecydujemy si´ na konkretnà gr´ lub program edukacyjny, warto sprawdziç w Internecie recenzje oraz opinie innych u˝ytkowników na ten temat. Mo˝na te˝ zapytaç zaufanego sprzedawc´, czy dana gra lub program sà warte polecenia.

Mateusz Wiliński Psycholog Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej nr 5 w Poznaniu, nauczyciel akademicki.

R EK L A M A

wiosna 2015

23

Akademia rozwoju przedszkolaka

cje z ulubionymi postaciami z kreskówek lub bajek, które przypadnà dziecku do gustu.

Zdrowie dziecka

buty

Wybieramy

TEKST: Magdalena Mońka, Aleksandra Płuciennik

dla przedszkolaka

Obuwie powinno być wystarczająco giętkie i elastyczne, aby zapewniało swobodę chodzenia i poddawało się naturalnym ruchom stopy. Jednocześnie musi odpowiednio do niej przylegać, aby utrzymywać ją w prawidłowym położeniu.

Materiał, z którego wykonane są buciki, musi być lekki i oddychający, umożliwiając tym samym prawidłową termoregulację. Dziecko powinno przymierzyć buty przed

1

2

zakupem. Na co należy zwrócić zatem największą uwagę?

Rozmiar

Buty nie mogà byç ani zbyt ciasne, ani zbyt luêne. W obu przypadkach mo˝e dojÊç do niekorzystnych zmian w budowie oraz pracy stóp, a w efekcie do ich wad. W celu pomiaru stópki dziecka najlepiej zrobiç jej dok∏adny obrys w pozycji stojàcej w lekkim rozkroku, a nast´pnie zmierzyç odleg∏oÊç mi´dzy punktami najbardziej wystajàcymi od palców po pi´t´.

Zawsze nale˝y sprawdziç obie stópki. Zapas pozostawiany dla pracujàcej podczas chodzenia nó˝ki nie powinien przekraczaç 1 cm. W pierwszych latach ˝ycia stopa dziecka roÊnie doÊç szybko, dlatego istotna jest cz´sta kontrola jej wielkoÊci w porównaniu z u˝ywanym obuwiem.

24

Mój Przedszkolak

Czubek buta

Powinien byç wystarczajàco szeroki, tak, by palce malucha swobodnie si´ w nim porusza∏y. Sznurowanie bàdê rzepy si´gajàce do nasady palców u∏atwiajà zak∏adanie i odpowiednie dopasowanie bucika.

3

Śródstopie

Ta cz´Êç buta powinna byç dobrze dopasowana do stopy, odpowiednio do niej przylegajàc, lecz nie powodujàc uciskania. Zapewnia ona „trzymanie” stopy, dzi´ki czemu nie przesuwa si´ ona znacznie ku przodowi czy te˝ na boki. Nale˝y równie˝ zwróciç uwag´ na wysokoÊç pod-

4

bicia stópki dziecka. Stopa musi dobrze wejÊç do Êrodka, tak by but jej nie uwiera∏ i nie ogranicza∏ w ruchach.

Zapiętek

Ma za zadanie trzymaç odpowiednio stop´, wi´c powinien byç nieco sztywniejszy, ale te˝ nie na tyle, ˝eby ograniczaç jej ruchy. Wa˝ne jest równie˝ wyprofilowane wg∏´bienie, zapewniajàce w∏aÊciwe ustawienie pi´ty. Dziecko powinno byç w stanie wykonywaç swobodne, naturalne ruchy stopami, a dobrze dopasowany bucik mu w tym nie przeszkadza.

5

Zdrowie dziecka

Cholewka

Powinna byç wykonana z materia∏u zapewniajàcego jej elastycznoÊç, tak, by dziecko mog∏o wykonywaç stopà swobodny ruch góra – dó∏. Nie ma potrzeby zbyt wysokich cholewek, poniewa˝ w∏aÊciwa ochrona stópki odbywa si´ na poziomie zapi´tka, Êródstopia i czubków palców. Przy wyborze dobrej cholewki nale˝y zwróciç uwag´ równie˝ na jej brzeg. Powinien byç wystarczajàco mi´kki, by nie doprowadziç do obtarç oraz ucisku na Êci´gno Achillesa.

6 7

Podeszwa

Cechy dobrej podeszwy to elastycznoÊç, w∏aÊciwa amortyzacja oraz powierzchnia antypoÊlizgowa. Wa˝nym elementem jest swobodne zgi´cie na wysokoÊci nasady palców, gdy˝ w tym miejscu stopa zgina si´ fizjologicznie podczas chodu.

Wyściółka buta

Najlepiej ze skóry naturalnej bàdê membrany zapewniajàcych odpowiednià termoregulacj´. Bucik powinien byç przewiewny, a zarazem nieprzemakalny (jesieƒ, zima). Wk∏adki wykonane ze skóry naturalnej powinny byç nieco d∏u˝sze ni˝ stópka dziecka. Wyprofilowanie wk∏adek zale˝y od aktywnoÊci dziecka oraz cech jego budowy. Generalnie zdrowa stópka nie potrzebuje wk∏adki z podniesionym ∏ukiem przyÊrodkowym stopy, gdy˝ rozleniwia mi´Ênie. Taka stópka staje si´ bardziej podatna na wystàpienie wad w budowie.

8

Obcas

Jest nieco wy˝szy od pozosta∏ej cz´Êci podeszwy.

Stanowi jej 1/3 cz´Êç. Jego wysokoÊç nie powinna przekraczaç 1,5 cm – dzi´ki temu unikniemy skr´cenia czy te˝ przesuwania stópki ku przodowi oraz zniekszta∏cania si´ przodostopia.

Najlepiej, ˝eby obcas oraz czubek by∏ szeroki oraz uniesiony lekko ku górze, co zapewni ∏atwiejsze przetaczanie stopy podczas chodzenia.

Reasumujàc, buty dla malca powinny byç odpowiednio dopasowane, tak, by nie zaburza∏y jego fizjologicznej pracy stóp.

W jak najmniejszym stopniu powinny ograniczaç wszelkie ruchy podczas codziennych aktywnoÊci dziecka, tj. chodzenie, bieganie, skakanie, kucanie itd. Buty majà byç jedynie zabezpieczeniem przed bezpoÊrednim kontaktem stopy z otoczeniem. W∏aÊciwie dobrany bucik zapewni prawid∏owy, niezaburzony rozwój stóp naszego dziecka.

Magdalena Mońka Doktorantka Wydziału Wychowania Fizycznego na Akademii Wychowania Fizycznego we Wrocławiu.

R EK L A M A

Aleksandra Płuciennik Absolwentka Uniwersytetu Medycznego we Wrocławiu, Wydziału Nauk o Zdrowiu na kierunku fizjoterapia. Przedmiotem jej zainteresowaƒ jest fizjoterapia w pediatrii.

wiosna 2015

25

Zdrowie dziecka

Choroby zakaźne TEKST: lek. med. Joanna Gładczak

wieku dziecięcego

j a n z o p Roz y! w a j ob Wprowadzenie szczepień ochronnych

istotnie wpłynęło na rodzaj chorób, które Twoje dziecko może „przynieść” z przedszkola. Popularne jeszcze niedawno świnka czy różyczka są coraz rzadsze.

Jednak w ich miejsce pojawiają się inne schorzenia, m.in. choroba bostońska czy rumień zakaźny.

Jakie są objawy tych schorzeń?

Jakie symptomy powinny wzbudzić niepokój? Prezentujemy katalog znanych i mniej znanych chorób zakaźnych.

26

Mój Przedszkolak

Choroba spowodowana jest przez wirusa o nazwie parwowirus B19. Inna nazwa rumienia zakaênego to piàta choroba (ang. fifth disease). Schorzenie przenosi si´ drogà kropelkowà, a najwi´ksza zaka˝alnoÊç jest jeszcze przed wystàpieniem wysypki.

G∏ównym objawem choroby jest wysypka – poczàtkowo obejmuje ona twarz – przypominajàc skrzyd∏a motyla lub obraz uderzonych policzków. Zabarwienie wysypki jest czerwono-fioletowawe; nie zajmuje ona nosa i brody. Nast´pnie po kilku dniach wysypka rozsiewa si´ na koƒczyny, rzadko pojawia si´ na tu∏owiu.

Nie obejmuje, w odró˝nieniu od zmian ospowych, b∏on Êluzowych. Wysypka mo˝e utrzymywaç si´ przez oko∏o 2 tygodnie i mo˝e nawróciç np. po nadmiernym przegrzaniu. Jednak trzeba pami´taç, ˝e choroba doÊç cz´sto przebiega bezobjawowo – nie wyst´pujà wtedy zmiany skórne. Objawom niekiedy towarzyszy stan podgoràczkowy, ale najcz´Êciej nie jest on obecny. U dzieci w wieku przedszkolnym rzadko pojawiajà si´ powik∏ania choroby, u dzieci starszych mo˝e wystàpiç zapalenie drobnych stawów. Powik∏aniem mo˝e byç równie˝ wystàpienie anemii.

Dziecko z podejrzeniem choroby powinno byç skonsultowane z lekarzem, zaleca si´ izolacj´ od grupy przedszkolnej. Jak wspomniano, maluch najbardziej zaka˝a przed wystàpieniem wysypki, po jej pojawieniu si´ ryzyko przekazania wirusa jest ma∏e!

Choroba bostońska W ostatnim czasie coraz powszechniej wyst´pujàcym schorzeniem jest choroba bostoƒska, zwana tak˝e chorobà d∏oni, stóp i ust. Jest wywo∏ywana przez wirusy. Choroba jest bardzo zakaêna, a do zara˝enia dojÊç mo˝e drogà kropelkowà oraz przez bezpoÊredni kontakt z wydzielinami chorego.

Choroba rozwija si´ najcz´Êciej 4–6 dni od zara˝enia, a jej przebieg zazwyczaj jest ∏agodny. Pojawiajà si´ objawy ogólne oraz zmiany skórne pod postacià bolesnych p´cherzyków na d∏oniach, stopach oraz na b∏onach Êluzowych jamy

ustnej. Zmiany z biegiem czasu mogà przekszta∏ciç si´ w p´cherze i owrzodzenia, jednak najcz´Êciej samoistnie si´ gojà.

Choroba rzadko ma przebieg ci´˝ki, kiedy to dochodzi do zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych lub mózgu, zapalenia mi´Ênia sercowego, obrz´ku p∏uc.

W niektórych przypadkach mo˝e dojÊç do zgonu dziecka.

Choroba jest zakaêna, dlatego konieczna jest izolacja malca od pozosta∏ych przedszkolaków. Obecnie w leczeniu stosuje si´ jedynie leki objawowe. Aby zmniejszyç ryzyko zachorowania, nale˝y przestrzegaç zasad higieny.

Płonica P∏onica, czyli szkarlatyna, jest wywo∏ywana przez paciorkowce z grupy A. Jest chorobà bakteryjnà, w razie zachorowania konieczna jest antybiotykoterapia.

P∏onica przenosi si´ drogà kropelkowà.

Poczàtek choroby jest nag∏y, pojawia si´ wysoka goràczka, rozbicie, niekiedy równie˝ ból brzucha i wymioty. Migda∏ki sà powi´kszone, cz´sto pokryte nalotem.

Na skórze dziecka pojawia si´ drobna wysypka, szczególnie intensywna na twarzy, tu∏owiu i poÊladkach. Jest tak˝e obecna w pachwinach i pod pachami.

Wysypka jest drobnoplamista. Na twarzy nie wyst´puje w trójkàcie pomi´dzy fa∏dami nosowymi i brodà. Po 2–3 tygodniach dochodzi do z∏uszczenia skóry stóp i d∏oni. Równie˝ skóra twarzy mo˝e si´ delikatnie z∏uszczyç. W przebiegu p∏onicy gard∏o jest ˝ywoczerwone (szkar∏atne), a po kilku dniach j´zyk staje si´ czerwony z widocznymi brodawkami (j´zyk malinowy). W niektórych przypadkach dochodzi do zapalenia nerek i stawów.

U zara˝onego dziecka pojawia si´ nag∏a wysoka goràczka (do 40°C), która trwa 2–4 dni. Goràczce towarzyszy os∏abienie, a po jej ustàpieniu, najcz´Êciej na tu∏owiu, pojawia si´ bladoró˝owa drobnoplamista wysypka, która szybko ust´puje.

W leczeniu stosuje si´ Êrodki przeciwgoràczkowe.

Jersinioza Jersinioza jest chorobà zakaênà, bakteryjnà. Zwykle dotyka dzieci w wieku przedszkolnym – wi´kszoÊç zachorowaƒ przebiega do 5. roku ˝ycia.

Objawami choroby sà biegunka, goràczka i bóle brzucha. Objawom mogà towarzyszyç wymioty oraz bolesne parcie na stolec. W stolcu mo˝e znaleêç si´ domieszka Êluzu lub krwi. U niektórych dzieci przebieg choroby mo˝e przypominaç zapalenie wyrostka robaczkowego – pojawiajà si´ bóle brzucha w okolicy prawego podbrzusza oraz goràczka.

Po kilku dniach od ustàpienia biegunki u niektórych dzieci mo˝e wystàpiç zapalenie stawów – dziecko skar˝y si´ na ich bóle, zw∏aszcza w koƒczynach górnych i dolnych (staw kolanowy, stawy stóp, stawy nadgarstka, palców ràk). U niektórych dzieci przebieg choroby mo˝e byç gwa∏towny z zapaleniem mi´Ênia sercowego, p∏uc z posocznicà.

Jak dochodzi do zara˝enia? Najcz´Êciej êród∏em k∏opotów jest b∏àd dietetyczny i zjedzenie niedopieczonego czy niedogotowanego ska˝onego mi´sa, zanieczyszczonych odchodami ludzi lub zwierzàt produktów albo wypicie ska˝onego niepasteryzowanego mleka. Zaka˝enie mo˝e byç równie˝ przeniesione z chorego cz∏owieka.

Gorączka trzydniowa

Mononukleoza zakaźna

Inne nazwy tej choroby to rumieƒ nag∏y lub szósta choroba. Schorzenie najcz´Êciej dotyka dzieci jeszcze przed udaniem si´ do przedszkola, gdy˝ najcz´Êciej do infekcji dochodzi w pierwszych dwóch latach ˝ycia. Przyczynà choroby jest infekcja wirusami HHV-6 i HHV-7. Jest to choroba powszechna, przekazywana drogà kropelkowà.

Choroba popularnie nazywana jest „chorobà poca∏unków”. Wirus EpsteinBarr, odpowiedzialny za rozwój choroby, przenosi si´ wraz ze Êlinà, a jak wiadomo, dzieci w wieku przedszkolnym zazwyczaj bardzo lubià si´ wzajemnie przytulaç czy Êciskaç. Przenoszona jest drogà kropelkowà oraz przez kontakt z zaka˝onà krwià. wiosna 2015

27

Zdrowie dziecka

Rumień zakaźny

Zdrowie dziecka Objawy najcz´Êciej sà ∏agodne, przypominajàce gryp´ – wysoka goràczka, ból ga rd ∏a, obrz´k m igda ∏ ków, niekiedy pow i´kszenie w´z∏ów ch∏onnych. Dziecko cierpi, z trudem prze∏yka. W przebiegu choroby mo˝e dojÊç do powi´kszenia narzàdów wewn´trznych jamy brzusznej, co mo˝e wywo∏ywaç ból brzucha.

Niekiedy po wprowadzeniu antybiotyku (choroba bywa mylona z anginà paciorkowcowà, którà nale˝y leczyç poprzez antybiotykoterapi´) na skórze powstaje wysypka – przypomina ona nieco wysypk´ w przebiegu odry. Chorob´ leczy si´ objawowo, nie jest dost´pna szczepionka. Zapobiec chorobie mo˝e cz´ste mycie ràk oraz zatykanie ust podczas kichania i kaszlu.

Ospa wietrzna Popularnie nazywana „wiatrówkà”, jest chorobà zakaênà spowodowanà przez wirusa ospy wietrznej i pó∏paÊca. U wi´kszoÊci dzieci choroba przebiega ∏agodnie, jednak w niektórych przypadkach mo˝e dojÊç do ci´˝kich powik∏aƒ, mi´dzy innymi pod postacià zapalenia opon mózgowych, zapalenia mózgu czy zapalenia p∏uc. Wirus jest bardzo zakaêny i powszechny. Infekcja rozprzestrzenia si´ drogà kropelkowà oraz przez kontakt bezpoÊredni i poÊredni – przechodzi z cz∏owieka na cz∏owieka. Z powodu wysokiej zaka˝alnoÊci choroba szybko rozprzestrzenia si´ w grupach i skupiskach ludzkich – mi´dzy innymi w ˝∏obkach oraz przedszkolach. Najwi´cej zachorowaƒ obserwuje si´ zimà oraz wczesnà wiosnà.

Najbardziej zakaêny okres choroby to czas przed wystàpieniem wysypki (1–2 dni) a˝ do jej ustàpienia (powstania ostatniego strupka). Ospà mo˝na si´ równie˝ zaraziç od osoby, która choruje na pó∏paÊca.

Od zaka˝enia do momentu pojawienia si´ objawów mijajà najcz´Êciej 2 tygodnie.

Najbardziej charakterystycznym objawem ospy jest wysypka – g∏ównie zlokalizowana na skórze. Zaj´ta jest tak˝e ow∏osiona skóra g∏owy i b∏ony Êluzowe – objaw ten odró˝nia osp´ od innych chorób wysypkowych. Oprócz wysypki pojawia si´ goràczka – najcz´Êciej wysoka, w gra-

28

Mój Przedszkolak

Pamietj azajc!horowań

e Najwięc ą wietrzn na ospę zimą uje się w r e s b o ną. ną wios i wczes

nicach 39°C, uczucie rozbicia, os∏abienie, utrata apetytu. Dziecko jest markotne, p∏aczliwe.

Owsica i glistnica Niestety, choroby paso˝ytnicze u dzieci nadal nie nale˝à do rzadkoÊci. Najcz´stszà chorobà wieku dzieci´cego jest owsica.

Zarówno w przypadku owsicy, jak i glistnicy, aby dosz∏o do zara˝enia, muszà zostaç po∏kni´te jaja paso˝yta. Jaja owsika sà bardzo wytrzymałe i mogà przetrwaç na bieliênie osobistej, poÊcieli, r´cznikach, dywanach, a nawet maskotkach. Jaja glisty te˝ sà odporne i mogà w sprzyjajàcych warunkach przetrwaç wiele lat w glebie.

Najcz´stszym objawem owsicy jest Êwiàd odbytu, zw∏aszcza w godzinach popo∏udniowych i wieczornych. Oba paso˝yty mogà wywo∏aç bezsennoÊç, bóle brzucha, utrat´ apetytu, dziecko mo˝e si´ ∏atwo irytowaç, byç rozdra˝nione. W przypadku glistnicy objawem mo˝e byç kaszel, bowiem larwa z jelit w´druje do uk∏adu oddechowego.

Aby zapobiec chorobom, nale˝y przestrzegaç zasad higieny – konieczne jest cz´ste mycie ràk i dok∏adne mycie warzyw i owoców; ponadto wskazane jest cz´ste pranie r´czników, bielizny, maskotek, dywanów. W przypadku infekcji konieczne jest leczenie wszystkich domowników i równoczesna zmiana poÊcieli, r´czników (pranie w wysokiej temperaturze oraz prasowanie, aby skutecznie zniszczyç jaja paso˝yta). Najcz´Êciej po dwóch tygodniach powtarza si´ leczenie.

Giardioza Inna nazwa choroby to lamblioza. To choroba paso˝ytnicza, którà wywo∏uje pierwotniak Giardia lamblia. Choroba ta jest uwa˝ana za najcz´stszà przyczyn´

przewlek∏ych bólów brzucha i biegunek u dzieci w wieku przedszkolnym!

Do zaka˝enia dochodzi drogà pokarmowà przez spo˝ywanie zanieczyszczonych cystami pierwotniaków pokarmów.

Najcz´Êciej choroba przebiega bezobjawowo, w innych przypadkach u dziecka pojawia si´ ból brzucha, biegunka, mogà pojawiç si´ wysypki, utrata apetytu.

Aby wykryç chorob´, konieczne jest badanie ka∏u na obecnoÊç cyst pierwotniaka.

Konieczne jest leczenie lekami dost´pnymi na recept´.

Świerzb To zakaêna choroba skóry spowodowana przez Êwierzbowce. Choroba przenosi si´ przez kontakt z osobà zaka˝onà, dlatego dziecko z podejrzeniem choroby powinno byç izolowane.

W przypadku tej choroby pojawia si´ Êwiàd, zw∏aszcza na d∏oniach, stopach, tu∏owiu. Najwi´ksze nasilenie dolegliwoÊci wyst´puje w nocy. Choroba wymaga specjalistycznego leczenia.

Borelioza z Lyme Jest chorobà odkleszczowà – kleszcze mogà byç nosicielami kr´tków, które sà sprawcà choroby. Inne nazwy schorzenia to choroba z Lyme lub kr´tkowica kleszczowa. Objawy mogà obejmowaç skór´, stawy oraz uk∏ad nerwowy i serce. Pierwszym objawem, który pojawia si´ do trzech miesi´cy od ukàszenia, jest wystàpienie rumienia w´drujàcego.

Leczenie wprowadzone na tym etapie choroby zapobiega dalszemu rozwojowi choroby. Rumieƒ w´drujàcy mo˝e pojawiç si´ w dowolnym miejscu na skórze (niekoniecznie w miejscu ukàszenia przez kleszcza).

Po pojawieniu si´ go szybko powi´ksza si´ jego Êrednica i najcz´Êciej w jego Êrodku pojawia si´ przejaÊnienie. Dziecko z rumieniem w´drujàcym wymaga w∏àczenia kuracji antybiotykowej. lek. med. Joanna Gładczak Specjalista chorób wewn´trznych. Lekarz podstawowej opieki zdrowotnej w poradni rejonowej.

Autorka artyku∏ów dla wydawnictw Forum Media Polska, PZWL i NextWeb Media (twórcy portali abczdrowie.pl). Prowadzi çwiczenia akademickie w ramach Szko∏y Wy˝szej Psychologii Spo∏ecznej.

Wyk∏adowca GórnoÊlàskiej Wy˝szej Szko∏y Handlowej.

Mały podróżnik

Park Edukacji i Rozrywki To obowiązkowy punkt na turystycznej mapie Mazowsza.

Zlokalizowany w przepięknej okolicy, otoczony ze wszystkich stron lasami jest idealnym miejscem do rodzinnego, aktywnego wypoczynku. Budowle zaprzeczające prawom fizyki, labirynty, place zabaw, plaża z prawdziwymi palmami, zwierzaki, grobowiec faraona to tylko niektóre z atrakcji, które czekają na Was w tym wyjątkowym miejscu.

www.farmailuzji.pl

Kopalnia Soli „Wieliczka” Pomysł na rodzinny wypoczynek

Gdzie szukać atrakcji niezależnych od pogody i pory roku?

Najlepiej wybrać się pod ziemię, do Kopalni Soli w Wieliczce! r Rodzinom z najmłodszymi dziećmi polecamy pełne atrakcji Odkrywanie Solilandii. Podczas wędrówki solnymi korytarzami maluchy poznają sekrety bajkowej krainy, spotkają Skarbnika i soliludka, a na zakończenie otrzymają pamiątkowe dyplomy. r Starsze dzieci z pewnością będą się dobrze bawić zwiedzając Trasę turystyczną ze słynnymi solnymi komorami, kaplicami i jeziorkami solankowymi. Wycieczka do kopalni to dobra okazja, aby poznać wielickie legendy oraz sekrety kopalni. www.kopalnia.pl

wiosna 2015

29

Zdrowie dziecka

Fakty i mity at m e t a n

odporności TEKST: Katarzyna Kieś-Kokocińska

przedszkolaka Temat zdrowia u przedszkolaków – a właściwie ciągłych z nim perypetii – to wątek, który przewija się przez rozmowy zdecydowanej większości rodziców kilkulatków.

Padają stwierdzenia mądre, ale też i niedorzeczne, które sieją wśród niedoświadczonych opiekunów postrach.

Zatem, jak naprawdę jest z odpornością u dzieci w przedszkolu?

3 0 Mój Przedszkolak

Odporność przedszkolaka

MIT: Dzieci otoczone

fizycznych, nieodpowiedni dobór

dobrą opieką i nieizolowane we wczesnym dzieciństwie nie będą chorować w przedszkolu.

Okres przedszkolny jest tylko jednym z etapów modelowania sprawnoÊci uk∏adu

U

k∏ad odpornoÊciowy nie jest u dziecka w pe∏ni wyk-

szta∏cony, jego pe∏ny rozwój nast´puje dopiero oko∏o 12. roku ˝ycia. Tak wi´c rozwijajàcy si´ uk∏ad immunologiczny nie zawsze jest zdolny zapobiec chorobie. Ponadto szereg czynników sprzyja cz´stym infekcjom wÊród dzieci – m.in. liczne grupy przedszkolne, coraz gorzej dobierane posi∏ki, mniejsza iloÊç aktywnoÊci ubranka w ch∏odnym okresie roku czy stres zwiàzany z ucz´szczaniem do przedszkola. Jak widaç, uk∏ad odpornoÊciowy nie ma ∏atwego zadania, warto jednak pami´taç, ˝e mo˝na

immunologicznego. M∏odzi rodzice cz´sto o tym zapominajà i oczekujà, ˝e dzi´ki w∏aÊciwej diecie, pobytom na Êwie˝ym powietrzu i zapewnieniu dziecku kontaktu z rówieÊnikami, w ciàgu pierwszych trzech lat ˝ycia odpornoÊç pociechy zostanie wykszta∏cona na poziomie wystarczajàco wysokim, aby maluch nie chorowa∏ prawie wcale. Tak si´ jednak nie dzieje, poniewa˝ formowanie odpornoÊci to proces ciàg∏y i trwa przez ca∏e ˝ycie.

W piaskownicy czy na domowym baliku malec styka si´ najcz´Êciej tylko z kilkorgiem dzieci i to generalnie wtedy, kiedy jest zdrowy i zdrowe sà maluchy, z którymi si´ bawi. Co innego przedszkolak, który codziennie przebywa w du˝ym skupisku kilkulatków, których kondycja zdrowotna – szczególnie w okresie mi´dzy jesienià a wiosnà – pozostawia wiele do ˝yczenia.

Dziecko nara˝one zostaje wtedy na atak wielu zarazków, z których cz´Êç jest dla uk∏adu odpornoÊciowego nieznana i nie

wspomagaç jego dzia∏anie.

R EK L A M A

wiosna 2015

31

Zdrowie dziecka

O

dpornoÊç to zjawisko z∏o˝one, poniewa˝ dotyczy sprawnoÊci radzenia sobie z zagro˝eniami fizycznymi w postaci zarazków i z obcià˝eniami psychicznymi. Kluczowe znaczenie majà pierwsze trzy lata ˝ycia cz∏owieka, kiedy jego uk∏ad immunologiczny dopiero raczkuje, a emocje, jakich doÊwiadcza maluch, to dla niego zjawiska nowe i bardzo silnie prze˝ywane. Emocje te majà cz´sto niebagatelny wp∏yw na zdrowie fizyczne kilkulatka. Z nierozumienia tej zale˝noÊci bierze si´ wiele nieporozumieƒ na temat odpornoÊci u przedszkolaków. Pora na przedstawienie faktów.

Zdrowie dziecka zosta∏a jeszcze zaklasyfikowana do kategorii „wróg”. Z tego powodu mechanizmy zabezpieczajàce przed rozwojem infekcji nie zostajà uruchomione odpowiednio wczeÊnie i rozwija si´ choroba.

MIT (z ziarnem prawdy): Karmienie piersią w niemowlęctwie zabezpiecza przed chorobami w okresie przedszkolnym.

Mleko kobiece zawiera komórki uk∏adu odpornoÊciowego, które biorà bezpoÊredni udzia∏ w ochronie przed infekcjami. Jednak badania wykaza∏y, ˝e ochrona ta dzia∏a na zaka˝enia bakteryjne tylko w okresie karmienia naturalnego i jeszcze kilka miesi´cy po odstawieniu od piersi, natomiast za w∏aÊciwe zabezpieczanie kilkulatka przed infekcjami odpowiedzialny jest ju˝ jego w∏asny uk∏ad immunologiczny. Uda∏o si´ z kolei potwierdziç, ˝e karmienie piersià zapewnia na d∏ugi czas lepszà ochron´ przed ostrymi infekcjami, a wi´c tymi, które sà najwi´kszà zmorà przedszkolaków.

Pamietaj! dporności

anie o rzez Formow i trwa p y ł g ią c s to proce ie. całe życ

Jak wspomóc odporność dziecka?

1

Krok

Zbilansowana dieta Posi∏ki przygotowywane dla dziecka w wieku przedszkolnym powinny byç urozmaicone oraz systematyczne. Nale˝y zadbaç, by maluch spo˝ywa∏ 5 posi∏ków dziennie, najlepiej o sta∏ych porach. Trzeba unikaç produktów sztucznych, zawierajàcych liczne konserwanty.

Przedszkolak powinien codziennie otrzymaç warzywa i owoce, a zimà warto pami´taç o kiszonej kapuÊcie i kiszonych ogórkach. Pami´tajmy te˝, by dzieci systematycznie spo˝ywa∏y równie˝ ryby morskie.

2 3

Krok

Systematyczna aktywność fizyczna Najlepiej przeprowadzana codziennie, w ramach mo˝liwoÊci na Êwie˝ym powietrzu.

Krok

Właściwa higiena W∏aÊciwe mycie ràk to podstawa, podobnie jak uczenie dzieci od najm∏odszych lat przytykania ust podczas kaszlu czy kichania.

PRAWDA (częściowo): Dzieci mające starsze rodzeństwo rzadziej chorują jako przedszkolaki.

Przedszkolak, który przechorowa∏ ju˝ sporo infekcji, zara˝ajàc si´ od starszego rodzeƒstwa, ma uk∏ad odpornoÊciowy lepiej wyçwiczony w rozpoznawaniu patogenów. Malec mo˝e dzi´ki chorujàcemu starszemu rodzeƒstwu nabyç nawet odpornoÊç na ca∏e ˝ycie – na schorzenia typowe dla okresu dzieci´cego, jak ospa czy ró˝yczka – i niestraszne mu wtedy masowe zachorowania w grupie przedszkolnej. Pami´tajmy jednak, ˝e najcz´Êciej dzieci atakujà inne wirusy, np. paragrypowe. A te mutujà i szczep, który dotar∏ do domu za sprawà starszego brata kilka

32

Mój Przedszkolak

lat wczeÊniej, kiedy obecny przedszkolak by∏ jeszcze w powijakach. Ówczesny wirus mia∏ zapewne inny garnitur genetyczny ni˝ zarazek, który powoduje fal´ zachorowaƒ w tym roku. Dlatego dziecko mo˝e przechorowaç przezi´bienie ponownie, zara˝ajàc si´ nim w przedszkolu.

PRAWDA: Przedszkolaki niewyspane i zestresowane chorują częściej.

Sen to najlepsza recepta na zdrowie i sprawne dzia∏anie uk∏adu odpornoÊciowego. Podczas snu regenerujà si´ si∏y

4

Krok

Hartowanie organizmu dziecka Zwracaj uwag´ na temperatur´ otoczenia, rozwa˝nie dobieraj ubranka.

Zarówno wych∏odzenie jak i przegrzanie sà niekorzystne dla organizmu dziecka. Ponadto od ma∏ego ucz dziecko kàpieli w ch∏odnej wodzie.

Temperatura w mieszkaniu nie powinna przekraczaç 21°C. Codziennie wietrz mieszkanie.

5

Krok

Preparaty naturalnie poprawiające odporność Nale˝à do nich witamina C, cynk, aloes, wyciàg z je˝ówki, olej z wàtroby rekina. Diet´ dziecka warto wzbogaciç tak˝e o czosnek i cebul´.

Niestety, nie zawsze uda si´ uniknàç infekcji. W przypadku infekcji bakteryjnej konieczne jest stosowanie antybiotyku.

fizyczne i usprawniane jest dzia∏anie uk∏adów majàcych kluczowe znaczenie dla zachowania odpornoÊci: immunologicznego, nerwowego i hormonalnego. Ponadto u dzieci podczas snu wzrasta intensywnoÊç wzrostu. To wszystko powoduje, ˝e ma∏y organizm wytwarza w∏aÊciwà dla jego wieku biologicznego równowag´.

Naukowo udowodniono, ˝e niedosyt snu manifestuje si´ pogorszeniem

Pamietaażjd!ej antybiotykoterapii

sk Podcza owane yć stos b y n in pow yki. probiot

PRAWDA:

Dzieci po kuracji antybiotykowej po powrocie do przedszkola szybko „łapią” infekcje.

Dzieje si´ tak, kiedy: qqleczenie nie by∏o prowadzone zgodnie z zaleceniami lekarza lub zosta∏o przerwane po ustàpieniu najpowa˝niejszych objawów choroby; qqdziecko przyjmowa∏o kilka antybiotyków jeden po drugim lub cz´sto leczy si´ je lekami z tej grupy; qqantybiotykoterapia stosowana by∏a niepotrzebnie, poniewa˝ malec mia∏ infekcj´ wirusowà, a nie bakteryjnà;

qqdziecko posz∏o do przedszkola jeszcze w czasie trwania kuracji antybiotykami lub bezpoÊrednio po jej zakoƒczeniu.

Antybiotyki dzia∏ajà bakteriobójczo lub bakteriostatycznie, ale ich dzia∏anie nie jest ograniczone jedynie do wybranych zarazków. Niszczà równie˝ mikroorganizmy po˝yteczne, wspomagajàce prac´ uk∏adu odpornoÊciowego, np. bakterie jelitowe, które wytwarzajà witaminy z grupy B. Witaminy te sà niezb´dne do prawid∏owej pracy uk∏adu nerwowego – a o silnych powiàzaniach, jakie istniejà mi´dzy sprawnoÊcià tego uk∏adu i dobrà odpornoÊcià u dzieci, mo˝na przeczytaç wy˝ej.

Aby dziecko po antybiotykoterapii nie rozchorowa∏o si´ na nowo po powrocie do przedszkola, nale˝y prowadziç leczenie zgodnie z zaleceniem lekarza, nie skracaç go na w∏asnà r´k´, stosowaç probiotyki i prebiotyki w czasie leczenia oraz po nim i nie posy∏aç malca na zaj´cia

R EK L A M A

wiosna 2015

33

Zdrowie dziecka

umiej´tnoÊci skupiania si´, l´kliwoÊcià, podwy˝szonym poziomem stresu, a nawet napadami paniki. Dzieje si´ tak, poniewa˝ niedosyt snu powoduje „zm´czenie” oÊrodków mózgu odpowiedzialnych za procesy emocjonalne i regulujàcych wytwarzanie hormonów. Niewyspane dziecko jest rozdra˝nione, niech´tne do zabawy, nauki i jedzenia. Jego dotychczas dobre relacje z rówieÊnikami, wychowawcami i rodzinà zostajà zaburzone. Koledzy zaczynajà ma∏emu marudzie dokuczaç, a przedszkolanki i rodzice cz´Êciej tracà do niego cierpliwoÊç. To pog∏´bia stres, przygn´bia dziecko i cz´sto dodatkowo pogarsza jeszcze jakoÊç snu u i tak niedosypiajàcego malca. Stàd do choroby ju˝ tylko krok, poniewa˝ brak równowagi emocjonalnej i stres, na∏o˝one na niewyspanie, przek∏adajà si´ na gorszà prac´ uk∏adu wydzielania wewn´trznego i zmniejszajà sprawnoÊç reakcji uk∏adu odpornoÊciowego.

Zdrowie dziecka

Pamietoarjn!ościowy dziecka

dp Układ o ców. je bodź u b e z r t po

TRAN Naturalne źródło zdrowia Twojego dziecka!

PRAWDA:

Wymiana zębów mlecznych na stałe może wpłynąć na odporność.

U niektórych dzieci obserwuje si´ zadziwiajàcà korelacj´: kiedy tracà zàb mleczny i na jego miejscu wyrasta sta∏y, zaczynajà skar˝yç si´ na ból g∏owy, czasem dopada je goràczka, a nawet rozwijajà si´ objawy ogólne przypominajàce przezi´bienie. Mechanizm tego zjawiska nie jest jeszcze dok∏adnie poznany, ale prawdopodobnie ma to zwiàzek ze „skupieniem” si∏ organizmu na sprawnym przeprowadzeniu procesu wyrzynania si´ z´ba sta∏ego, który musi pokonaç okreÊlonà drog´, przedzierajàc si´ przez tkanki przyz´bia ponad powierzchni´ dziàs∏a.

MIT i PRAWDA w jednym: Odporność kształtują choroby i hartowanie.

Aby uk∏ad odpornoÊciowy reagowa∏ szybko, potrzebuje bodêców. Dlatego – choç to bardzo przekorne – nic tak dobrze nie poprawia efektywnoÊci jego dzia∏ania i nie czyni go dojrzalszym jak kontakt z zarazkami. Ka˝da infekcja dzia∏a jak stymulant i powoduje wytworzenie nowych linii komórek odpornoÊciowych, wyspecjalizowanych w rozpoznawaniu konkretnego patogenu. Doskona∏ymi stymulantami odpornoÊci sà te˝ wszystkie zabiegi hartujàce. Ale uwaga: niew∏aÊciwe aktywizowanie odpornoÊci (np. w chorobach autoimmunologicznych) czy zbyt intensywne hartowanie piecucha przynosi skutek odwrotny, czyli cz´stsze choroby.

3 4 Mój Przedszkolak

Antybiotyki a odporność

Suplement diety

bezpoÊrednio po zakoƒczeniu kuracji, ale dopiero po kontroli lekarskiej i po kilku dniach od odstawienia antybiotyków. Przez ten czas organizm dziecka zasiedlà na nowo po˝yteczne mikroorganizmy i wzmocnià jego odpornoÊç.

K

ażdego dnia dbasz o to, aby Twoje dziecko rozwijało się prawidłowo, a jego zdrowie jest dla Ciebie najważniejsze. Möller’s Tran Norweski już od ponad 160 lat wspiera Mamy w trosce o ich dzieci. Tran Möller’s to olej uzyskiwany z wątroby dorsza Skrei, który w naturalny sposób uzupełnia dietę dziecka. Jego siła wynika przede wszystkim z dużej zawartości kwasów omega-3 oraz witaminy D3, których dobroczynny wpływ został niejednokrotnie potwierdzony w różnych badaniach. qq Witamina D wspomaga odporność oraz przyczynia się do prawidłowego utrzymania i rozwoju zdrowych kości u dzieci. qq Kwasy omega-3 korzystnie wpływają na pracę serca (EPA i DHA)1, mózgu i oczu (DHA)2. przy dziennym spożyciu 250 mg EPA i DHA, przy dziennym spożyciu 250 mg DHA

1 2

Möller’s Tran Norweski dostępny jest w trzech wersjach smakowych: o aromacie naturalnym, cytrynowym i owocowym.

www.mollers.pl Czy wiesz, że… dzieciom powyżej 3 r.ż. możesz podawać Möller’s Omega-3 Rybki – pyszne owocowe żelki, bogate w kwasy omega-3 oraz naturalną witaminę D.

D

zia∏anie antybiotyków polega na zwalczaniu bakterii. Niestety, oprócz unieszkodliwienia tych chorobotwórczych, wp∏ywajà te˝ niekorzystnie na naturalnà flor´ jelitowà, czyli bakterie korzystne dla zdrowia cz∏owieka.

Probiotyki to produkty, w których sk∏ad wchodzà ˝ywe drobnoustroje, które podane w odpowiedniej iloÊci dzia∏ajà korzystnie na organizm. Produkty te najcz´Êciej zawierajà drobnoustroje z rodziny Lactobacillus, Bifidobacterium oraz szczepy dro˝d˝y Saccharomyces boulardii. Wi´kszoÊç drobnoustrojów wchodzàcych w sk∏ad probiotyków (z wyjàtkiem Sacharomyces, które sà grzybami) wywodzi si´ z bakterii jelitowych, które w normalnych warunkach znajdujà si´ w przewodzie pokarmowym.

Podobne jest równie˝ ich dzia∏anie.

Ich zadaniem jest zmniejszenie przepuszczalnoÊci b∏ony Êluzowej przewodu pokarmowego dla czynników szkodliwych, czego efektem jest mniejsza iloÊç zachorowaƒ.

Ponadto sty mu lujà produ kcj´ niektórych czynników odpowiadajàcych za ochron´ przed infekcjami i alergiami. Bakterie jelitowe dzia∏ajà na pH przewodu pokarmowego, przez co hamujà mo˝liwoÊç rozwoju bakterii niekorzystnych dla zdrowia oraz biorà udzia∏ w produkcji niektórych witamin.

Katarzyna Kieś-Kokocińska

Zdrowie dziecka

35

wiosna 2015

Zdrowie dziecka

Idzie wi osna… ,c y z c l a w k Ja TEKST: Katarzyna Kieś-Kokocińska

z alergią wziewną?

Alergia wziewna może dokuczać przez cały rok, ale wraz z nadejściem wiosny dla uczulonych kilkulatków (i ich opiekunów także) nadciąga ciężki czas. Wtedy właśnie następuje zmasowany atak alergenów.

Nie uda się od nich uciec, ale znamy sposoby na skuteczne radzenie sobie z nimi.

A

lergia wziewna, inaczej oddechowa, to nadmierna, gwa∏towna i niepo˝àdana reakcja organizmu na unoszàce si´ w powietrzu czynniki uczulajàce, które przez drogi oddechowe przedostajà si´ do ustroju i dra˝nià b∏ony Êluzowe noso-gardzieli. Alergeny wziewne mogà pochodziç ze Êrodowiska zewn´trznego lub z pomieszczeƒ, w których przebywa osoba uczulona. Chorob´ cz´sto stwierdza si´ u dzieci, ale mo˝e ujawniç si´ w zasadzie w ka˝dym wieku – nawet po pi´çdziesiàtce. Ka˝dy przypadek alergii trzeba leczyç i unikaç kontaktu z czynnikami nasilajàcymi jej objawy – to bardzo wa˝ne, poniewa˝ nasilona alergia najcz´Êciej jest wst´pem do rozwoju astmy oskrzelowej.

Czynnikiem uczulajàcym w alergii wziewnej mo˝e byç kurz i wszystko, co wraz z nim unosi si´ w powietrzu, czyli m.in. roztocza, drobiny odchodów insektów, sierÊç zwierzàt, zarodniki pleÊni, w∏ókna, a tak˝e spaliny, dym papierosowy i py∏ki roÊlin. W∏aÊnie te ostatnie sà najpowa˝niejszym problemem alergików na wiosn´.

36

Mój Przedszkolak

Zmora pylenia i kurzu Szacuje si´, ˝e za ok. 80% przypadków alergii wziewnej spowodowanej przez py∏ki, odpowiadajà kwitnàce trawy i zbo˝a.

Prawie dwukrotnie rzadziej uczulajà py∏ki drzew i krzewów. Py∏ek powstaje w m´skich organach rozmna˝ania roÊlin nago- i okrytonasiennych. Ma postaç maleƒkich, ró˝nokszta∏tnych ziarenek. Py∏ek powstaje w niezliczonej iloÊci i mo˝e byç przenoszony z pràdami powietrza na znaczne odleg∏oÊci. Z powodu mikroskopijnych wymiarów wciÊnie si´ w najw´˝szà szczelin´ i przedostanie do pomieszczeƒ, nawet przez maleƒkà nieszczelnoÊç w oknach. Kurz równie˝ potrafi byç wsz´dobylski, a z racji tego, ˝e powstaje w trybie ciàg∏ym, nie da si´ go wyeliminowaç ca∏kowicie z naszego ˝ycia. Podobnie jak py∏ków.

W naszym kraju pylenie trwa w zasadzie przez 10 miesi´cy w roku: od stycznia do paêdziernika. I jeÊli w tym czasie dziecko zmagajàce si´ z alergià wziewnà b´dzie odczuwaç skutki uczulenia, mo˝na podejrzewaç, ˝e przyczynà dokuczliwych objawów sà py∏ki roÊlinne.

Je˝eli symptomy alergii pojawiajà si´

w koƒcówce paêdziernika i nasilajà si´, kiedy malec przebywa w pomieszczeniach zamkni´tych, winnych nale˝y szukaç wÊród alergenów wewnàtrzdomowych.

Niepokojące symptomy Alergi´ wziewnà mo˝na podejrzewaç, jeÊli u dziecka wyst´pujà: qqinfekcje górnych dróg oddechowych: nawracajàce, trudne w leczeniu lub niepoddajàce si´ terapii, przebiegajàce bez goràczki qqnawrotowe zapalenia spojówek, sw´dzenie i ∏zawienie oczu qqsuchy, bardzo m´czàcy kaszel qqwodnisty, cieknàcy katar bez innych objawów przezi´bienia qqnapadowe kichanie qqdusznoÊç qqniespokojny sen, cz´sto z otwartà buzià qqrzadko: atopowe zapalenie skóry, biegunki, wymioty qqobrz´k tkanek noso-gardzieli

Zdrowie dziecka

37

wiosna 2015

Zdrowie dziecka Wykrywanie alergii wziewnej Je˝eli nie wiesz, czy Twoje dziecko ma alergi´ wziewnà czy te˝ zwyczajnie s∏abà odpornoÊç i z tego powodu cz´sto ma katar, mo˝esz poddaç je: qq badaniu krwi na obecnoÊç przeciwcia∏ IgE – w ka˝dym wieku; qq testom skórnym – od 3–4 roku ˝ycia.

Pamietaj!

stów skórnych Pamiętaj, że te ży ewną nie nale na alergię wzi okresach wykonywać w pylenia!

Jak sobie radzić?

Ma∏ego alergika nie wolno zostawiç bez pomocy, poniewa˝ choroba znacznie obni˝a jakoÊç ˝ycia dziecka, negatywnie wp∏ywa na jego relacje z rówieÊnikami, a nawet mo˝e staç si´ powa˝nym utrudnieniem w zdobywaniu wiedzy i umiej´tnoÊci. Aby podnieÊç poziom jakoÊci ˝ycia wra˝liwego malca, konieczne jest systematyczne eliminowanie z otoczenia czynników alergennych. Wiosna temu sprzyja, choç wià˝e si´ ze zwi´kszonym ryzykiem okresowego nasilenia objawów z powodu pylenia. Bo kiedy nadchodzi, cz´Êciej sprzàtamy, wietrzymy i przypominamy sobie o profilaktyce zdrowotnej. Zatem wiosna dla ma∏ych alergików to jednoczeÊnie okres niekorzystny – z powodu nasilonego kontaktu z uczulajàcymi py∏kami czy kurzem unoszàcym si´ w remontowanym mieszkaniu, ale te˝ czas, kiedy po zakoƒczonym remoncie nawet najciemniejszy kàt jest perfekcyjnie wysprzàtany, a pogoda za oknem a˝ zaprasza do tego, aby wywiesiç na balkonie poÊciel i dywany

38

Mój Przedszkolak

do wywietrzenia. Sposobów radzenia sobie z alergià wziewnà jest wiele. Przyjrzyjmy si´ im bli˝ej.

Sprawdzony przez pokolenia sposób na ogranicznie iloÊci drobin uczulajàcych w pomieszczeniach to cz´ste odkurzanie i Êcieranie na mokro, które przynajmniej na jakiÊ czas znacznie ograniczà iloÊç alergenów w otoczeniu dziecka. Najlepiej wykorzystaç do tego hipoalergiczne Êrodki czystoÊci i odkurzacz z podwójnymi filtrami.

Nie u˝ywaj preparatów o silnych w∏aÊciwoÊciach czyszczàcych lub odka˝ajàcych, poniewa˝ ich opary mogà podra˝niç drogi oddechowe i wywo∏aç napad alergii lub sprowokowaç atak astmy.

Chroƒ dziecko przed kontaktem z czynnikami uczulajàcymi, czyli m.in. nie trzymaj w domu kota lub psa, jeÊli malec ma uczulenie na sierÊç (wiosnà jest jej szczególnie du˝o, poniewa˝ zwierz´ta zrzucajà z siebie zimowe futro). JeÊli Twój przedszkolak kocha psy, kup mu przedstawiciela rasy, która prawie nie zrzuca sierÊci.

Przed zakupem koniecznie pobàdê z dzieckiem w towarzystwie wybranego pupila, ˝eby zyskaç pewnoÊç, ˝e zwierz´ nie uczula malca.

Wietrz poÊciel, koce i narzuty – wykorzystaj do tego pogod´ s∏onecznà: mroênà albo te˝ ciep∏à. Znajdujàce si´ na poÊcieli roztocza zabije Êwiat∏o s∏oneczne i temperatura. Raczej ta niska, bo paso˝yty ginà w temperaturze poni˝ej minus 15°C. Poszewki na poÊciel pierz cz´sto i zawsze w temperaturze powy˝ej 60°C. Na wiosenne spacery wychodê podczas bezwietrznej pogody. Wietrz mieszkanie po deszczu, kiedy py∏ków w powietrzu jest najmniej. W oknie zawieÊ g´stà firank´ i na czas wietrzenia skrapiaj jà wodà – wilgotne oczka tkaniny zadzia∏ajà jak sito zatrzymujàce czynniki alergenne.

Niech ma∏y alergik nie biega po podwórku w s∏oneczny, wietrzny dzieƒ, bo wtedy w powietrzu unosi si´

mnóstwo py∏ków. Kiedy wróci ze spaceru, niech zdejmie z siebie ubranie (wytrzepiesz je Ty lub inny domownik), umyje dok∏adnie twarz oraz r´ce i za∏o˝y nowà odzie˝.

Zabieraj malucha do groty solnej – niech w towarzystwie muzyki i kolorowych Êwiate∏ pooddycha zjonizowanym powietrzem zawierajàcym wiele mikroelementów. Kilka takich sesji w miesiàcu podzia∏a na dziecko jak spacery brzegiem morza. Aby jednak tak si´ sta∏o, w grocie solnej musi panowaç okreÊlone st´˝enie leczniczych jonów.

Czy tak jest, dowiesz si´, czytajàc folder informacyjny groty lub zapytujàc pracowników o parametry u˝ytkowe relaksacyjnej jaskini.

Nawil˝aj i – jeszcze lepiej – tak˝e ozonuj powietrze w mieszkaniu.

Na rynku dost´pne sà urzàdzenia z obiema funkcjami. Nawil˝one powietrze sprawi, ˝e dziecku b´dzie ∏atwiej oddychaç, a py∏ki i kurz nie b´dà wzbijaç si´ w powietrze.

Ozonowanie wykorzystuje aktywnà form´ tlenu do zapewnienia w∏aÊciwych mikrobiologicznych parametrów u˝ytkowych powietrza w pokoju, poniewa˝ zabija drobnoustroje i niszczy struktur´ ziaren py∏ku czy zarodników pleÊni. Obecnie mo˝na ju˝ kupiç urzàdzenia, które jednoczeÊnie nawil˝ajà, filtrujà i ozonujà powietrze.

JeÊli malec chce koniecznie przebywaç na podwórku, a Ty wiesz, ˝e to niemàdry pomys∏, bo nie sprzyjajà temu warunki atmosferyczne, nak∏oƒ go, aby przed wyjÊciem za∏o˝y∏ na twarz maseczk´ filtrujàcà z g´stej tkaniny.

Maseczk´ t´ daj te˝ dziecku do jego plecaka z osobistymi rzeczami, kiedy wybiera si´ na wycieczk´.

JeÊli masz mo˝liwoÊç, zabierz alergika na wiosn´ do sanatorium znajdujàcego si´ w rejonie o ∏agodnym klimacie i najlepiej do miejscowoÊci le˝àcej niedaleko Waszego miejsca zamieszkania.

To dobry pomys∏ na subtelne pobudzenie si∏ witalnych przedszkolaka.

W razie wystàpienia ataku alergii, podaj dziecku Êrodki zalecone przez lekarza: doustne i aplikowane zewn´trznie, np. spray rozkurczajàcy oskrzela, tabletki likwidujàce ostre stany alergiczne czy ˝el do smarowania sw´dzàcych miejsc na ciele.

Nie bój si´ szczepionek odczulajàcych! To najnowoczeÊniejsza forma leczenia alergii wziewnej. Aplikowane sà dziecku podj´zykowo, mogà mieç form´ tabletki lub kropli. Pami´taj, ˝e terapi´ odczulajàcà wykonuje si´, kiedy nic jeszcze nie pyli, zatem w tym roku trzeba b´dzie poczekaç na listopad lub grudzieƒ, bo to jedyne miesiàce wolne od py∏ków.

Uwaga! Jeżeli u dziecka wystąpi ostra reakcja alergiczna w postaci obrzęku

Ponoç Êwietnà metodà na leczenie alergii wziewnej jest chromoterapia z zastosowaniem ró˝nych odcieni ˝ó∏tego i pomaraƒczowego koloru. To bardzo wiosenne kolory – niech dziecko ma z nimi jak najcz´Êciej kontakt.

Serwuj maluchowi dania z t∏ustych ryb morskich – zawarte w nich naturalne sk∏adniki delikatnie pobudzà odpornoÊç i dowitaminizujà, co na wiosn´ jest szczególnie wa˝nym zadaniem z uwagi na skàpe êród∏a naturalnych, Êwie˝ych sk∏adników pokarmowych.

naczynioruchowego okolic głowy i szyi, bezwzględnie wezwij lekarza i podaj malcowi środki lecznicze. Pamiętaj, że zwłoka w kontakcie z lekarzem może być niebezpieczna dla zdrowia, a nawet życia malca.

Pilnuj, aby dziecko majàce alergi´ wziewnà uwa˝a∏o na to, co i w jakich iloÊciach je. W badaniach naukowych wykazano, ˝e m∏odzi ludzie z nadwagà mieli dwukrotnie wy˝sze ryzyko wystàpienia alergii wziewnej ni˝ osoby, których waga by∏a prawid∏owa.

Katarzyna Kieś-Kokocińska

R EK L A M A

wiosna 2015

39

Zdrowie dziecka

Alergia na py∏ki mo˝e powodowaç pojawienie si´ reakcji krzy˝owej po zjedzeniu pewnych nieprzetworzonych warzyw lub owoców. Dlatego nie pozwalaj dziecku uczulonemu na py∏ki drzew (szczególnie brzozy) zjadaç surowych orzechów, migda∏ów, owoców rosnàcych na drzewach lub wy˝szych krzewach. Bezpieczniej b´dzie, jeÊli malec si´gnie po przetwory z tych owoców. Nie powinien te˝ zjadaç roÊlin stràczkowych, jeÊli reaguje uczuleniem na py∏ki traw, a pietruszki, selera, bananów i melonów, jeÊli ma alergi´ na py∏ki bylicy.

Zdrowie dziecka

Zapaleniei TEKST: lek. med. Joanna Gładczak

c e i z d u ucha Ból ucha to bardzo przykry objaw. Najczęściej jest spowodowany

przez zapalenie, a jego przyczyną może być nawet niedoleczony katar, przerośnięty migdałek gardłowy czy alergiczny nieżyt nosa.

4 0 Mój Przedszkolak

Czy tylko zapalenie ucha może wywoływać jego ból?

Przyczyn bólu ucha mo˝e byç wiele.

W przypadku ma∏ych dzieci za wi´kszoÊç k∏opotów odpowiada zapalenie ucha

Pamietaojż!e świadczyć

ch am kwencja Ból uch e s n o k żnych o powa łowy. urazu g

Êrodkowego. Jak wspomniano powy˝ej, najcz´Êciej do zapalenia ucha dochodzi w wyniku zmian w obr´bie gard∏a: infekcji nie˝ytowej czy przerostu migda∏ka gard∏owego. Jednak oprócz chorób dotyczàcych gard∏a sprawcà dolegliwoÊci mogà byç choroby zlokalizowane w obr´bie g∏owy lub szyi. Jest to tzw. ból przeniesiony, a zjawisko to jest spowodowane przez unerwienie tego obszaru – te same nerwy lub ich ga∏àzki unerwiajà opisane okolice.

Ból ucha mo˝e byç równie˝ skutkiem urazu – je˝eli w niedawnym czasie dziecko by∏o nara˝one na uraz g∏owy, a pojawia∏y si´ niepokojàce objawy, nale˝y pilnie poszukaç pomocy lekarskiej. Nie wolno lekcewa˝yç objawów. Ból ucha mo˝e Êwiadczyç o powa˝nych konsekwencjach urazu! Nale˝y równie˝ bardzo delikatnie piel´gnowaç na co dzieƒ uszy dzieci, aby przez przypadek nie dosz∏o do urazu i naruszenia delikatnych struktur ucha.

Do piel´gnacji lepiej u˝ywaç p∏ynów dost´pnych bez recepty w aptekach (zawsze dobieramy specyfik do wieku dziecka).

B

ól ucha może pojawiać się również w wyniku obecności w nim

nych i nieprawid∏owe osuszanie przewodu s∏uchowego po skorzystaniu z kàpieli.

Dlatego przed wejÊciem na basen warto zastosowaç preparat, który ochroni uszy przed infekcjà. Po wodnych igraszkach nale˝y pami´taç, ˝eby dok∏adnie osuszyç uszy dziecka.

Kolejnà przyczynà bólu ucha mo˝e byç nagromadzenie woskowiny usznej, która tworzy korek woskowinowy blokujàcy kana∏ s∏uchowy. W takich sytuacjach do codziennej higieny nale˝y stosowaç preparaty usuwajàce woskowin´ usznà.

D

o czyszczenia uszu nie należy stosować patyczków kosmetycznych,

które zapychają woskowinę głębiej.

Oprócz opisanych powy˝ej przyczyn, wymieniç mo˝na równie˝ ból uszu podczas lotu samolotem. Jest to spowodowane zmianami ciÊnieƒ podczas lotu, zw∏aszcza podczas startu i làdowania, co mo˝e spowodowaç zatkanie tràbki Eustachiusza – to w∏aÊnie ten przewodzik wyrównuje ciÊnienia pomi´dzy uchem a gard∏em.

W przypadku zatkania tràbki dochodzi do wzrostu ciÊnienia w uchu Êrodowym, czego efektem jest ból ucha.

Czy kontakt z lekarzem jest zawsze konieczny?

Ból ucha u dzieci cz´sto jest spowodowany stanem zapalnym, dlatego nie nale˝y rozpoczynaç leczenia od domowych sposobów, ale udaç si´ na konsultacj´ lekarskà, aby nie opóêniaç wprowadzenia terapii.

Pediatra za pomocà specjalnego urzàdzenia (oftalmoskopu) zajrzy do ucha. Po zbadaniu zdecyduje o dalszym leczeniu.

zi, noska czy właśnie do przewodów

Z

słuchowych. Jeżeli nie jesteś pewna,

niż zapalenie ucha, również one mogą

czy twój maluszek nie włożył ciała

stanowić istotne zagrożenie dla zdrowia

obcego do ucha, skonsultuj się z la-

dziecka. Po włączeniu leczenia w prze-

ryngologiem.

ciągu kilku dni powinna nastąpić popra-

ciała obcego. Zazwyczaj problem ten dotyka dzieci, które podczas zabaw próbują wkładać przedmioty do bu-

apalenie ucha może prowadzić do groźnych powikłań, a nawet

jeżeli przyczyną bólu są inne choroby

wa stanu zdrowia dziecka. Jeżeli po 4–5

Powodem bólu mo˝e byç tak˝e zapalenie przewodu s∏uchowego zewn´trznego, któremu sprzyja kàpiel w zbiornikach wod-

dniach nic się nie zmienia, ponownie skonsultuj dziecko z lekarzem.

wiosna 2015

41

Zdrowie dziecka

N

ajcz´Êciej ostremu zapaleniu ucha towarzyszy goràczka.

U ma∏ych dzieci cz´sto jest ona wysoka (nawet do 40°C), pojawia si´ nagle. Poza goràczkà u niektórych maluchów pojawiajà si´ wymioty, mogà wystàpiç równie˝ bóle brzucha, biegunka. Objawy te mogà byç bardzo mylàce i wskazywaç na problem zlokalizowany w jamie brzusznej. Wszystkim opisanym powy˝ej objawom towarzyszy niepokój, problemy z zasypianiem i ogólne rozdra˝nienie dziecka.

Oprócz wymienionych objawów u malca mo˝e pojawiç si´ upoÊledzenie s∏uchu.

Dodatkowo mogà wystàpiç problemy z przyjmowaniem posi∏ków – dziecko mo˝e nie chcieç jeÊç, bowiem po∏ykanie mo˝e powodowaç nasilenie dolegliwoÊci bólowych.

Powy˝sze objawy powinny sk∏oniç rodziców do skonsultowania dziecka z lekarzem. Wymagajà go równie˝ sytuacje wymienione poni˝ej.

W wyniku nagromadzenia si´ p∏ynu w uchu Êrodkowym mo˝e dojÊç do perforacji b∏ony b´benkowej, czyli jej przebicia.

Wówczas ból si´ zmniejsza, dziecko jest spokojniejsze, a z przewodu s∏uchowego mo˝e wydobywaç si´ wydzielina. Mo˝e ona mieç nieprzyjemny zapach, byç przezroczysta, bia∏a, ˝ó∏ta lub nawet jasnozielona. Pojawienie si´ wydzieliny z ucha wymaga konsultacji laryngologicznej. Na szcz´Êcie z czasem p´kni´ta b∏ona b´benkowa si´ zrasta.

Niepokojàcymi objawami sà równie˝ tkliwoÊç ma∏˝owiny usznej, jej zniekszta∏cenie, obrz´k czy powi´kszenie w´z∏ów ch∏onnych zlokalizowanych na szyi lub za uchem. Nale˝y równie˝ wzmocniç czujnoÊç, gdy na uchu pojawià si´ zmiany skórne – mogà one Êwiadczyç m.in. o chorobie zakaênej (p´cherzyki mogà wskazywaç na infekcje wirusem pó∏paÊca).

Zdrowie dziecka Jak uśmierzyć ból?

1

Przeciwwskazane jest oczyszczanie ucha za pomocà patyczków, zapa∏ek itp. Takie zabiegi mogà jedynie przysporzyç choremu dziecku cierpieƒ. Co wi´cej, nieprawid∏owa higiena uszu mo˝e byç êród∏em infekcji.

Ból ucha mo˝na uÊmierzyç lekami przeciwbólowymi. Lek zawszenale˝y dobraç do wieku i masy cia∏a maluszka. Leki te sà dost´pne w ró˝nych postaciach w aptekach bez recepty. Je˝eli dziecko wymiotuje, spróbuj u˝yç czopków doodbytniczych.

Je˝eli nie ma objawów ze strony jamy brzusznej, mo˝na podaç dziecku zawiesin´ doustnà. Je˝eli po u˝yciu jednego leku goràczka nadal jest wysoka i przekracza 38,5°C, mo˝na zastosowaç drugi preparat na tzw. zak∏adk´ (czyli stosujemy wymiennie dwa ró˝ne Êrodki lecznicze – pami´taj, czytaj uwa˝nie ulotki leków i sprawdzaj nazwy chemiczne leków, inna nazwa niekoniecznie oznacza inny preparat!). Nie podawaj tego samego specyfiku cz´Êciej, ni˝ zaleca w do∏àczonej ulotce producent.

W obni˝eniu temperatury pomocne mogà byç równie˝ ch∏odne kàpiele, zastosowanie ok∏adów na kark czy czo∏o maluszka.

Oprócz stosowania leków przeciwbólowych i przeciwgoràczkowych nale˝y pami´taç o w∏aÊciwej piel´gnacji. Podczas zapalenia ucha trzeba uwa˝aç podczas kàpieli i staraç si´, aby nie zamoczyç uszu dziecka. Dbajmy równie˝, aby w domu nie by∏o przeciàgów, by nie dopuÊciç do przewiania chorych uszu.

Mo˝emy próbowaç zmniejszyç dolegliwoÊci bólowe dziecka, jednak w ka˝dym przypadku bólu ucha nale˝y dà˝yç do wyjaÊnienia przyczyny objawów.

2

3 4

Jakie mogą być powikłania choroby?

Konsekwencje choroby mogà byç bardzo powa˝ne. Powik∏aniem zapalenia ucha mo˝e byç trwa∏e upoÊledzenie s∏uchu. W niektórych przypadkach mo˝e dojÊç do rozwoju zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych, ropnia mózgu,

42

Mój Przedszkolak

Higiena uszka maluszka + myjka do uszka

Z

estaw do usuwania nadmiaru woskowiny usznej.

W 100% naturalny wyrób medyczny bez zawartości wody. Poza usuwaniem woskowiny dodatkowo nawilża kanał słuchowy zabezpieczając uszy przed infekcjami podczas kontaktu uszu z wodą, np. na basenie. Przed wejściem na basen należy zaaplikować 1 dozę preparatu do każdego ucha. Dołączona myjka do mycia małżowiny usznej jest alternatywą do stosowanych patyczków kosmetycznych. Używanie patyczków do czyszczenia uszu nie jest wskazane przez lekarzy laryngologów i może

prowadzić do poważnych powikłań w uszkach dziecka.

Rekomendowany dla dzieci powyżej 3 miesiąca życia.

Preparat dostępny tylko w drogeriach ROSSMANN, poj. 15 ml, cena około 17 pln.

Pamietaajjt!ego samego

aw leca Nie pod j, niż za ie c ś ę z ku c specyfi cent. e produ w ulotc zakrzepów mózgowych czy do uogólnienia si´ infekcji na ca∏y organizm. Powik∏ania mogà dotknàç nawet ca∏kowicie zdrowe dotychczas dzieci.

Jak przeciwdziałać zapaleniu ucha?

Z

awsze lepiej zapobiegać niż leczyć. Zapalenie ucha często jest powikłaniem infekcji górnych dróg oddechowych, z tego powodu tak ważne jest ich szybkie i skuteczne leczenie.

Ponadto sprawcami zamieszania u dzieci mogà byç bakterie Streptococcus pneumonie (dwoinka zapalenia p∏uc). Infekcji tej

mo˝na zapobiec dzi´ki dost´pnej na naszym rynku szczepionce. Nale˝y ona do tzw. szczepionek zalecanych – nie jest to szczepienie obowiàzkowe, jednak jego wykonanie jest zalecane, a jego koszt jest pokrywany przez opiekunów dziecka.

Oprócz szybkiego leczenia infekcji warto zadbaç, aby w wietrzne dni uszy dziecka by∏y zakryte. Po ka˝dej kàpieli nale˝y dok∏adnie osuszaç uszy malca.

Nawracajàcym infekcjom dróg sprzyja równie˝ bierne nara˝enie na dym tytoniowy. Dlatego bezwzgl´dnie nie nale˝y paliç w otoczeniu dziecka czy w pomieszczeniach, w których mo˝e ono przebywaç.

Objawy choroby sà niecharakterystyczne, dlatego tak wa˝ne jest baczne obserwowanie maluszka i w przypadku pojawienia si´ niepokojàcych symptomów – kontakt z lekarzem. Warto pami´taç, ˝e zapalenie ucha pojawia si´ najcz´Êciej po infekcji górnych dróg oddechowych.

Szybkie w∏àczenie leczenia mo˝e pomóc w zapobieganiu powik∏aniom choroby. lek. med. Joanna Gładczak

Zdrowie dziecka

43

wiosna 2015

Wygraj Zdrowie dziecka

z wszawicą

Mamy XXI wiek, dysponujemy innowacyjnymi rozwiązaniami technologicznymi i lekami, a mimo to nadal walczymy z wszawicą. Najczęściej bez rozgłosu, bo wszy to temat wciąż bardzo wstydliwy.

W

szawica od zawsze kojarzona by∏a z brakiem, a przynajmniej z powa˝nym zaniedbaniem higieny – osobistej, jak i zwiàzanej z otoczeniem, w którym si´ przebywa. Tymczasem, paradoksalnie, wszy – choç Êwietnie ˝yje im si´ i rozmna˝a w brudzie – bardzo ochoczo atakujà czyÊciochów, równie˝ z krajów wysoko uprzemys∏owionych.

Zaraźliwe maleństwa Ma∏a i dokuczliwa – oto najtrafniejsze okreÊlenie wszy, paso˝yta, który sp´dza sen z powiek wielu rodzicom i… higienistkom pracujàcym w placówkach edukacyjnych.

4 4 Mój Przedszkolak

bardziej zaraźliwych chorób – wystarczy krótki kontakt z osobą zarażoną lub z przedmiotem osobistego użytku nosiciela (grzebień, spinki, poduszka, ręcznik), aby pasożyt mógł przenieść się z jednej osoby na drugą. Wesz to nie pchła i skakać nie potrafi; za to wędruje (sprawnie i szybko przemieszczając się między włosami), więc aby doszło do zarażenia, kontakt musi być bezpośredni.

Wesz to owad. Z cz∏owiekiem zwiàzane sà dwa gatunki wszy, oba ˝ywià si´ krwià, a w czasie rozwoju osobniczego przechodzà przez faz´ jaja (zwanego gnidà i mocowa-

nego specjalnym lepiszczem do w∏osa lub ubrania), larwy i postaci doros∏ej. Bez ˝ywiciela mogà przetrwaç ok. 48 godzin.

1

Wesz łonowa (Pthirus pubis) – zasiedla ow∏osione obszary cia∏a takie jak ∏ono, okolice pach, brwi, rz´sy, klatk´ piersiowà czy brzuch.

Maleƒka (osobniki osiàgajà zaledwie 1,5 mm d∏ugoÊci) i ma∏o widoczna, poniewa˝ najcz´Êciej przytwierdza si´ do cia∏a u samej nasady w∏osa.

2

Wesz ludzka (Pedicululs humanus) – mo˝e ˝yç na ow∏osionej skórze g∏owy (wesz g∏owowa, ok. 2–3 mm d∏ugoÊci) lub w ubraniach (wesz odzie˝owa, nieco wi´ksza od g∏owowej, bo osiàgajàca ok. 3–4 mm d∏ugoÊci). Wesz ubraniowa wi´kszoÊç swego ˝ycia sp´dza w fa∏dach i zak∏adkach odzie˝y, na skór´ cz∏owieka przechodzàc jedynie na czas posi∏ku.

Dzieci to cz´ste ofiary wszy – atakuje je paso˝yt zasiedlajàcy skór´ g∏owy.

Wesz ∏onowa paso˝ytuje g∏ównie na cia∏ach doros∏ych, a odzie˝owa jest wy∏àcznie zmorà osób ˝yjàcych w bardzo z∏ych warunkach sanitarnych. Wszawica g∏owowa najliczniej stwierdzana jest w przedziale wiekowym od kilkulatków po nastolatki – bo w tym w∏aÊnie okresie swojego ˝ycia m∏odzi ludzie najcz´Êciej przebywajà bardzo blisko siebie w grupie, podczas zabawy nieraz stykajà si´ g∏owami, k∏adà na jednej poduszce czy wymieniajà rzeczami osobistymi.

Pamietaą jm!ożna wygrać

ic nemu Z wszaw cydowa e d z i k ię niu. tylko dz tępowa s o p u lnem i radyka

R EK L A M A

wiosna 2015

45

Zdrowie dziecka

Wszawica to jedna z naj-

Zdrowie dziecka Objawy wszawicy

Liczy się refleks

Ka˝dej odmianie wszawicy towarzyszy Êwiàd (to wynik podra˝nienia skóry toksynami wprowadzanymi przez paso˝yta podczas ukàszenia) i zaczerwienienie skóry w miejscach ukàszeƒ. Âwiàd prowokuje do drapania si´, a to mo˝e skutkowaç uszkodzeniem naskórka i skóry oraz rozwojem wtórnych zaka˝eƒ bakteryjnych.

Do nasilenia zaka˝eƒ wszawicà dochodzi najcz´Êciej na poczàtku roku szkolnego oraz podczas wakacji – kiedy dzieci przebywajà du˝o ze sobà i majà kontakt z osobami z nowych Êrodowisk, np. na koloniach. Przedszkolak nie musi jednak nigdzie wyje˝d˝aç, aby zaraziç si´ wszawicà – wystarczy, ˝e paso˝yty przywioz∏o starsze rodzeƒstwo powracajàce z wakacyjnego obozu.

Wszy rozmna˝ajà si´ bardzo szybko i sà doÊç p∏odne. Te, które paso˝ytujà na skórze g∏owy, ˝yjà oko∏o miesiàca i ka˝dego dnia sk∏adajà ok. 10 jaj, dojrzewajàcych w ciàgu 2–3 tygodni. Po kilku tygodniach od zara˝enia mo˝na mieç na g∏owie ca∏kiem liczne potomstwo jednego tylko osobnika.

Z powodu szybkiego tempa przyrastania populacji paso˝yta, z wszawicà mo˝na wygraç tylko dzi´ki zdecydowanemu i radykalnemu post´powaniu.

JeÊli masz w domu przedszkolaka, czujnoÊç powinny wzbudziç nast´pujàce sygna∏y: w Świąd skóry, szczególnie na głowie w rejonie potylicy, za uszami, w górnej części karku – to ulubione miejsca pobytu wszy głowowej

w Drobne, zaczerwienione plamki, często występujące gromadnie w rejonach swędzącej skóry – to ślady po ukąszeniach wszy

w Połyskujące satynowo we włosach „perełki” wielkości maleńkiego łebka od szpilki

ylk erow Kiedy t ogą sug m e r ó t ,k iałaj objawy ami, dz z s w ie zarażen iast! natychm

w Po rozgarnięciu włosów szybko ruszające się szarawobiałe punkciki w kształcie nasion sezamu – to dorosłe postaci wszy

w Pozostające po czesaniu na gęstym grzebieniu

ruchome „drobiny” wN iespokojny sen dziecka i drapanie się nawet podczas wypoczynku nocnego – szczególnie na potylicy czy za uszami

4 6 Mój Przedszkolak

3

Wypierz poszewki i ręczniki, umyj i wyparz grzebienie oraz spinki.

Gumki do włosów najlepiej wyrzuć.

Pamietoazja!uważysz u dziecakća

(lepiej widoczne na włosach ciemnych niż jasnych), mocno osadzone i niedające się usunąć przez wyczesanie grzebieniem – to gnidy

widoczne na skórze głowy

2

Kup środek do zwalczania wszy i gnid, odpowiedni do wieku dziecka, i zastosuj na głowach tych członków rodziny, u których pojawiły się pasożyty. Po użyciu środka koniecznie wyczesz włosy bardzo gęstym grzebieniem, pozbywając się martwych i dogorywających owadów.

Gnidy usuń ręcznie, zsuwając je z włosów. Operację tę powtarzaj do czasu, aż pozbędziesz się wszystkich jaj wszy. Kuracji likwidującej pasożyty mogą poddać się też zawczasu ci domownicy, u których wszawica nie wystąpiła, ale które miały bliski kontakt z nosicielem, spały z nim lub korzystały z jego grzebienia czy ręcznika.

Kiedy tylko zauwa˝ysz u dziecka objawy, które mogà sugerowaç zara˝enie wszami, dzia∏aj natychmiast!

1

Sprawdź dziecku, sobie oraz wszystkim domownikom włosy i skórę głowy na obecność owadów dorosłych lub gnid.

Jeśli znajdziesz pasożyty u dziecka lub u najbliższych, poinformuj o tym te osoby, które w ciągu ostatniego czasu miały bliski kontakt z malcem.

JeÊli uwa˝asz, ˝e malec zarazi∏ si´ wszawicà w przedszkolu, porozmawiaj o tym z personelem placówki. To ˝aden wstyd; przeciwnie: takie post´powanie Êwiadczy o Twojej odpowiedzialnoÊci.

Personel przedszkola powinien zareagowaç natychmiast – zgodnie z przepisami zawartymi w Rozporzàdzeniu Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 31 grudnia 2002 r. w sprawie bezpieczeƒstwa i higieny w publicznych i niepublicznych szko∏ach i placówkach. Domagaj si´ podj´cia dzia∏aƒ, bo inaczej Twoje wyleczone z wszawicy dziecko nabawi si´ paso˝ytów po raz kolejny!

Katarzyna Kieś-Kokocińska

Wielkanocne marchewki

Tradycyjny sernik wiedeński

wiosna 2015



Wytnij i zachowaj

Babka drożdżowa

Gotowanie z dzieckiem

Jajka faszerowane

47

Gotowanie z dzieckiem Babka drożdżowa

Jajka faszerowane

Składniki na zaczyn: qq 125 g màki pszennej qq 40 g Êwie˝ych dro˝d˝y qq 2 ∏y˝ki cukru qq 200 ml mleka Dro˝d˝e rozkruszyç do miski, zalaç letnim mlekiem.

Dodaç màk´, cukier i dok∏adnie wymieszaç. Odstawiç do wyroÊni´cia w ciep∏e miejsce na 40 minut.

Składniki na zaczyn: qq 375 g màki pszennej qq 2 szczypty soli qq 80 g cukru qq skórka otarta z 1 sparzonej qq 2 jajka i umytej cytryny qq 3 ˝ó∏tka qq 100 g masła Do wyroÊni´tego zaczynu dodaç màk´, cukier, jajka, ˝ó∏tka, sól i skórk´ z cytryny. Bardzo dok∏adnie wyrobiç ciasto (ok. 15 minut). Po tym czasie dodaç roztopione i przestudzone mas∏o i wyrabiaç kolejne 10 minut do czasu, a˝ ciasto b´dzie g∏adkie, elastyczne i wch∏onie ca∏e mas∏o. Form´ do pieczenia babki smarujemy mas∏em i przek∏adamy do niej ciasto. Przykrywamy Êciereczkà/r´cznikiem kuchennym i odstawiamy do wyroÊni´cia w ciep∏e miejsce na 20 minut. Po tym czasie przek∏adamy babk´ do rozgrzanego do 170ºC piekarnika (opcja grzania góra dó∏) i pieczemy przez ok. 30 minut do tzw. suchego patyczka, a nast´pnie wyjmujemy z formy i studzimy na kratce.

Składniki: qq 5 jajek qq 3–4 ∏y˝eczki majonezu qq 2 plasterki szynki qq szczypiorek qq sól, pieprz do smaku qq marchew, ziarenka pieprzu do dekoracji Jajka gotujemy na twardo i odkrawamy górnà cz´Êç woko∏o 2/3 wysokoÊci. Mo˝emy te˝ bardzo delikatnie Êciàç spód, tak aby jajka trzyma∏y równowag´. Wydrà˝amy ˝ó∏tka i mieszamy je z majonezem. Odk∏adamy niewielkà cz´Êç masy do dekoracji, a do reszty dodajemy drobno pokrojonà szynk´ i szczypiorek oraz przyprawy. Mieszamy i przek∏adamy do bia∏ek. Na wierzchu k∏adziemy od∏o˝onà mas´ ˝ó∏tkowo-majonezowà i przykrywamy odci´tà cz´Êcià bia∏ek. Dekorujemy ziarenkami pieprzu oraz niewielkimi kawa∏kami marchewki.

Alternatywy: Jajka mo˝na faszerowaç naszymi ulubionymi dodatkami, takimi jak np. twaro˝ek ze szczypiorkiem i rzodkiewkà, pieczarki z cebulà, ∏osoÊ, tuƒczyk, ogórek kiszony, kie∏basa, ser, pomidor, do majonezu mo˝emy tak˝e dodaç musztard´ do smaku.

Tradycyjny sernik wiedeński

Wielkanocne marchewki

Składniki: qq 1 kg twarogu pó∏t∏ustego qq 8 jajek (wielkoÊç L) qq 1 i 1/2 szklanki cukru qq 2 ∏y˝ki cukru waniliowego qq 100 g mas∏a qq 2 czubate ∏y˝ki màki ziemniaczanej qq cukier puder do dekoracji Twaróg zmieliç dwukrotnie lub bardzo dok∏adnie zmiksowaç robotem kuchennym. Mas∏o roztopiç i ostudziç.

Ca∏e jajka ubiç mikserem wraz z cukrami na puszystà mas´. Dodawaç po jednej ∏y˝ce zmielonego twarogu, ca∏y czas miksujàc. Masa serowa powinna byç jednolita, bez „grudek”. W nast´pnej kolejnoÊci dodaç powoli roztopione mas∏o, wymieszaç. Na koniec dodaç màk´ ziemniaczanà i ostatni raz zmiksowaç. Tak przygotowanà mas´ przelaç do tortownicy wy∏o˝onej papierem do pieczenia lub wysmarowanej mas∏em i posypanej bu∏kà tartà.

Prze∏o˝yç do piekarnika rozgrzanego do 180ºC (opcja grzania góra dó∏) i piec przez 60 minut. Studziç przy uchylonych drzwiczkach piekarnika. Przed podaniem udekorowaç cukrem pudrem.

Składniki na ciasto (około 20 marchewek): qq 100 g mas∏a qq 100 ml Êmietany 18% qq 1 i 1/2 szklanki màki qq 1 jajko + 1 ˝ó∏tko qq 1/2 ∏y˝eczki soli Dodatkowo: qq bia∏ko + pomaraƒczowy barwnik do smarowania lub ˝ó∏tko + 1 ∏y˝ka mleka qq szczypiorek do dekoracji Z podanych sk∏adników zagniatamy ciasto. Ch∏odzimy w lodówce przez co najmniej 2 godziny. Po tym czasie rozwa∏kowujemy ciasto na gruboÊç ok. 4 mm i tniemy na paski o szerokoÊci 2 cm. Paski sk∏adamy na pó∏ i formujemy rulonik.

Paski nawijamy na foremki do pieczenia ro˝ków, wysmarowane mas∏em (mo˝emy uformowaç ro˝ki z brystolu i owinàç je folià aluminiowà). Zaczynamy od czubka, delikatnie sp∏aszczajàc tam ciasto. Koniec rulonika dobrze zlepiamy z poprzednim. Tak przygotowane marchewki smarujemy bia∏kiem roztrzepanym z barwnikiem lub ˝ó∏tkiem, wymieszanym z mlekiem. Ustawiamy je pionowo na blasze. Wk∏adamy do rozgrzanego do 190ºC (termoobieg) piekarnika i pieczemy przez ok. 15 minut. Wyjmujemy i zdejmujemy z foremek, które powinny odchodziç bez problemu.