Magazine 8 2012 by Koninklijke OnderhoudNL

MAGAZINE T

Knap

Driewekelijks verenigingsblad voor ondernemers in de schilders-, onderhouds-, glaszet- en metaalconserveringsbranche | Jaargang 22 | nummer 8 | 21 Juni 2012 |

Na bouwvak

imagocampagne van Knap werk richting particuliere markt

Jan Boeve, directeur ‘Aedes’:

ebruik g de expertise van

‘Corporaties,

onderhoudsbedrijven’

werk!

Inhoudsopgave

Bezoek Knap werk op locatie In Nijmegen wordt op een knappe manier gewerkt aan een woonwijk. Een vast team van vijf man werkt steevast binnen drie dagen zes huurwoningen af. Ze worden geschilderd. Glas en gevelbekleding worden vervangen om de wijk op te waarderen naar energielabel C. Dat gebeurt met een messcherpe planning, een uitgekiende logistiek en een vernieuwende manier om bewoners te informeren. U wordt een rondleiding aangeboden.

4 Bouwinjectie met verduurzamen

Voorstel van Bouwteam voor woningen

5 ‘Huizenverkoop op gang brengen’

7 ‘Planmatig werken is fundament’

FOSAG MAGAZINE

‘Gebruik de onderhouds expertise’ Oproep Aedes-directeur richting corporaties

12 Imagocampagne particulieren Na de bouwvak wordt beeld bijgesteld

20 Werkgevers blij met Knap werk

Blijkt uit lof van de ondernemers

8 Imagocampagne corporaties

21 Werknemers blij met Knap werk

Sinds najaar van 2011 is beeld bijgesteld

Blijkt uit resultaten van een enquête

Projectleider Fulco de Vente over Knap werk

Reactie FOSAG-NOA op Bouwteam-advies

nummer 8-2012

Voorwoord

Onder de indruk van Knap werk! 18 Altijd continu door kunnen werken

Dankzij een steiger inclusief afscherming

18 Materiaal ter plekke al op maat

Af fabriek alvast gegrond en voorgezaagd

19 Speciale bewonersvideo’s gemaakt

Aanpak van de wijk via QR-code te zien

22 Aansturen op doorgroei personeel

Verbetertraject ‘Schildersbedrijf Van Krimpen’

23 Onderscheiden door ontzorging

Verbetertraject ‘Janssen Schildersbedrijf’

Ook úw verhaal had hier kunnen staan! De redactie van FOSAG Magazine staat altijd open voor suggesties vanuit de leden van FOSAG zelf. Is het niet om één van de rubrieken te vullen, dan wel om een thema uit te diepen die u van belang vindt. Bel in dat geval even met hoofdredacteur Tom Huizenga op 0182-571444 of e-mail naar huizenga@fosag.nl.

‘Laatst bezocht ik een voorbeeldproject van Knap werk. Ik was onder de indruk van wat daar wordt bereikt. Geen hoogdravende mooie verhalen, maar echte verbeteringen voor onze schildersbedrijven. En zonder poespas. Samen met de vakbonden laten we Knap werk nu drie jaar draaien. Er is op de site www. knap-werk.nl een keur aan handige hulpmiddelen voor u beschikbaar. Ook verschillende formulieren waarmee u beter en slimmer kunt organiseren. En ze zijn allemaal toegesneden op uw bedrijf. Of u nu een schilders-, vastgoedonderhouds-, glaszet- of metaalconserveringsbedrijf hebt. Verschillende tools zijn trouwens al door uw collega’s gebruikt. In dit themanummer verder ook vijftien verbetertips. Ze zijn allemaal direct toepasbaar en dat spreekt mij bijzonder aan. Dat geldt zeker ook voor de app voor de smartphone. Met deze app kunt u onder andere mobiel urenbriefjes invullen en meerwerk registreren. Over innovatie in onze bedrijfstak gesproken! Bij het verschijnen van dit nummer is de wedstrijd Nederland-Duitsland al gespeeld. Hoe de uitslag ook was, we hebben met deze speciale app van Knap Werk ook bij onze oosterburen een doelpunt gemaakt. De regionale schildersvereniging in Rijnland-Pfalz toonde al interesse om het een en ander over te gaan nemen. Zo helpt dit bedrijfstakproject ons om voorop te gaan lopen. Knap werk!’ Ruud Maas, voorzitter FOSAG

FOSAG MAGAZINE

nummer 8-2012

Belangenbehartiging

TEKST TOM HUIZENGA

Beeld Rijksoverheid

bouwinjectie met verduurzamen van woningen Bouwteam:

DEN HAAG - Op 24 mei 2012 overhandig de het Bouwteam haar adviesrapport aan minister Spies van Wonen om de bouw uit het slop te halen. In het rapport, getiteld ‘De bouw in actie(s)!’, staan actievoorstel len voor de middellange en lange termijn. Voor wat betreft dat laatste stelt het Bouwteam onder andere voor om te inves teren in de verduurzaming van bestaande woningen en gebouwen. Het achterliggende verhaal van het verduurzamen van de bestaande huizen is dat de overheid al jaren aanstuurt op het verlagen van de CO2-uitstoot. Aangezien woningen goed zijn voor ruim 30 procent van die uitstoot, kan met het energie zuiniger maken een enorme winst op dat gebied gemaakt worden. Tegelijkertijd wordt door die energiebesparende maatregelen ook een ander probleem aangepakt: de energierekening die steeds hoger uitpakt. De overheid stak enkele jaren geleden al in op het extra aantrekkelijk maken van

FOSAG MAGAZINE

nummer 8-2012

energiebesparende maatregelen bij particulieren. Via het project ‘Meer met minder’ werd er voor dat doel subsidie beschikbaar gesteld. Energiebesparing Het voorstel van het Bouwteam is om het begrotingsakkoord van 2013 snel uit te voeren. Want daarin staan namelijk maatregelen voor verduurzaming. Zo wordt er een potje beschikbaar gesteld van 70 miljoen euro voor de verduurzaming van bestaande woningen en gebouwen. Na 2013 komt er daarvoor structureel 58 miljoen euro per jaar vrij. Met dat geld kunnen particulieren tegen een lagere rente geld lenen om te investeren in de energiebesparing van hun huis. Door de opdrachten die hieruit voortvloeien, kunnen bouw bedrijven het grote gat dichten dat door het inzakken van de nieuwbouw is ontstaan. Om zo aan ander werk te komen. n FOTO BOVEN Minister Spies stelde Joop van Oosten, ex-topman van bouwbedrijf BAM (links), aan als voorzitter van het ‘Bouwteam’ om de bouw uit het slop te halen (fotograaf: Ron Stam)

TEKST TOM HUIZENGA

Beeld FOSAG

Belangenbehartiging

‘Sleutel voor beweging in de bouw ligt bij huizenverkoop’ WADDINXVEEN- ‘We zijn blij met het voor stel van het Bouwteam om de bouw nieuwe impulsen te gaan geven door te investeren in het verduurzamen van de bestaande woningen en gebouwen’, aldus FOSAGpraeses Ruud Maas. ‘Voor de korte termijn is het vooral van belang dat er meer huizen worden verkocht. Dat veroorzaakt een reeks van verhuizingen, dat leidt tot meer onderhoudswerkzaamheden.’ Tevredenheid is er over het advies om de in het begrotings akkoord voor 2013 opgenomen maatregelen voor de verduurzaming van de bestaande huizen en gebouwen nu ook daadwerkelijk uit te gaan voeren. Dat beantwoordt ook aan een maatschappelijke behoefte. “We verwachten extra werk nu huizenbezitters goedkoper geld kunnen lenen voor onderhoud en renovatie”, aldus de FOSAG-voorzitter. “We wijzen er nog maar eens op dat onze onderhoudsbedrijven ook met interessante oplossingen kunnen komen voor woningisolatie. Ook is het positief dat er een extra potje met 20 miljoen euro aan subsidie voor de aanschaf van zonnepanelen komt.” Bouwteam Volgens het Bouwteam moeten er in de komende jaren 500.000 woningen worden bijgebouwd om aan de vraag te kunnen voldoen. Naast aandacht voor nieuwbouw zal de aandacht langzaam maar zeker verschuiven naar renovatie,

Officiële reactie via Cencobouw FOSAG-NOA reageerde officieel via Cencobouw op de adviezen van het Bouwteam. In dat samenwerkings verband zitten ook de brancheorganisaties Bouwend Nederland, NVTB, BNA, NLingenieurs, Uneto-VNI, Neprom, Hibin en Aedes. Cencobouw pleit er ook voor om samen met het Bouwteam regionale stads vernieuwingsfondsen op te zetten, die gevoed worden met publiek geld van de overheid en privaat geld van bijvoorbeeld woningcorporaties en beleggers.

hergebruik, transformatie en vernieuwing binnen de bestaande voorraad. Het is van belang dat nieuwe groei markten worden aangeboord zoals woon-zorg concepten, scholenbouw en herontwikkeling van kantoren. Koopstarters Voor de problemen op de korte termijn bieden de voorstellen van het Bouwteam geen oplossingen. Dat stond overigens ook niet in de opdracht. “Toch zijn er snel concrete acties nodig omdat de woningmarkt een nieuwe klap krijgt vanwege de maatregelen in het begrotingsakkoord voor 2013”, meent Maas. “De sleutel daarvoor ligt bij de koop starters. Het grote probleem is dat het voor hen vrijwel onmogelijk is om voldoende financiering te krijgen bij banken om een woning te kunnen kopen. Hierbij worden alle starters over dezelfde kam geschoren. Met name voor koopstarters met goede carrière- en inkomensperspectieven moeten banken toeschietelijker zijn.” n

Op 27 februari luisterde Joop van Oosten (tweede van links) als voorzitter van het Bouwteam naar de suggesties van FOSAG-NOA voor nieuwe impulsen richting afbouw en onderhoud bij monde van Jan van de Kant (voorzitter NOA: links), Ruud Maas (voorzitter FOSAG: midden), Paul Raasveld (FOSAG- secretaris beleid & strategie: tweede van rechts) en Frank Rohof (directeur NOA)

FOSAG MAGAZINE

nummer 8-2012

Adverteren voor een beter imago in de vakbladen UTRECHT – In 2011 heeft Knap werk advertenties geplaatst in SchildersVakkrant, Eisma’s Schildersblad en het verengings blad van FOSAG om de bedrijfstak in beweging te krijgen op het gebied van planning, doorgroei, innovatie en milieu vriendelijk werken. Want dat zijn de speerpunten om het imago te verbeteren. 6

FOSAG MAGAZINE

nummer 8-2012

TEKST TOM HUIZENGA

ACHTERGROND Knap werk

Beeld KNAP WERK

‘Planmatig werken fundament van elk succesvol bedrijf’ WADDINXVEEN – In 2009 is de vierjarige campagne Knap werk! als een initiatief van FOSAG, FNV Afbouw & Onderhoud en CNV Vakmensen gestart. Met als doel om tot de zomer van 2013 te werken aan een beter imago van de bedrijfstak. ‘Te beginnen bij de bedrijven zélf. We hebben al snel vast gesteld dat beter planmatig werken het fundament is van ieder succesvol bedrijf’, zegt Fulco de Vente als projectleider. Voor het beter en slimmer organiseren hebben adviseurs van het ‘Knap werk’- bureau talloze instrumenten ontwikkeld. Ze zijn voortgekomen uit het met raad en daad bijstaan van zo’n dertig bedrijven die jaarlijks ondersteuning aangeboden krijgen. “Als u het managen van uw bedrijf op de rit hebt, dan pas bent u in staat om het talent in uw ploeg aan te spreken”, zegt De Vente. “Dat kan als u als ondernemer uitvoerende taken delegeert en bijvoorbeeld een schilder aanstelt tot projectverantwoordelijke. Dan maakt u zelf tijd vrij voor uw hoofdtaak: het binnenhalen van werk. En dan kunt u ook concepten gaan uitwerken om u te onderscheiden van concurrenten. Met als winst dat u kunt aantonen richting uw klanten dat u een meerwaarde hebt. Dan telt niet uitsluitend de laagste prijs, maar vooral de specifieke expertise die u in huis hebt.” Aan dit logo van Knap werk zijn vier jaar lang alle interne en externe activiteiten opgehangen om de bedrijfstak beter op de kaart te zetten

Driestapsprong Drie jaar na dato is de winst van Knap werk dan ook vooral dat er

Fulco de Vente: ‘Als u het managen van uw bedrijf op de rit hebt, dan pas bent u in staat om het talent in uw ploeg aan te spreken’

voor deze driestapsprong allemaal materiaal gemaakt is dat voor het oprapen ligt. Materiaal dat in de vorm van bedrijfsscans, marktconcepten, toolkits en checklists voor planmatig werken, medewerkers laten doorgroeien en werken aan onderscheidend vermogen op de site www.knap-werk.nl te vinden is. “Waarom? Omdat onderzoek uitwees dat klanten vonden dat bedrijven beter moeten leren plannen. En ook beter moeten uitleggen waarom ze duurder zijn dan een concurrent”, aldus de projectleider. “Een hogere prijs is acceptabel, mits ook goed duidelijk is gemaakt waarom. Verder denken potentiële werknemers dat onze branche te weinig doorgroeimogelijkheden kent. Er is hard aan gewerkt om het tegendeel te bewijzen. Nu gaan we het beeld bij de buitenwacht bijstellen.” n

FOSAG MAGAZINE

nummer 8-2012

knap werk & corporaties

TEKST TOM HUIZENGA

Beeld Knap werk

Op 16 november vond de officiële aftrap plaats van de imagocampagne richting corporaties, door Jan Boeve (2e van rechts) als algemeen directeur van corporatie vereniging ‘Aedes’ de eerste Knap werk-regisseursklapper te overhandigen namens Jaap Jongejan (links/voorzitter CNV Vakmensen), Ruud Maas (2e van links/voorzitter FOSAG) en John Kerstens (rechts/ voorzitter FNV Bouw)

Beeld van corporaties over onze branche bijgesteld WADDINXVEEN – Sinds oktober 2011 werkt Knap werk aan het beeld dat woningbouw corporaties hebben van onze branche. Het gewenste beeld is dat onderhoudsbedrijven goede regievoerders zijn, goede planners zijn, kostenbewust zijn, samenwerkers zijn én dat ze duurzaam te werk gaan. Dat wordt onder andere aangetoond met vijf beschrijvingen van voorbeeldprojecten in een regisseursklapper. De externe imagocampagne van Knap werk is begonnen bij woningcorporaties. Ze willen ontzorgd worden en moeten extra zuinig met hun geld omgaan. Dus zoeken corporaties in vastgoedonderhoudsbedrijven partners die aan deze nieuwe eisen voldoen. Partners die totaalservice aanbieden, die perfect met bewoners communiceren, die de onderhoudsoverlast tot een minimum beperken en die verspilling en faalkosten te lijf gaan. Daarom kregen alle onderhoudsmanagers van circa 450 corporaties een regisseursklapper met vijf schildersen onderhouds projecten waarvan corporaties zélf onder de indruk waren. Met huurders die online een onderhoudsafspraak maken. Met een onderhoudsbedrijf dat de regie voert over een groot

FOSAG MAGAZINE

nummer 8-2012

onderhouds- en verbeterproject. Met een renovatieteam dat extra kwaliteit levert tegen beduidend lagere kosten. Met onderhoudsinformatie die een corporatie digitaal doorkrijgt. En een bedrijf aan wie u duurzaam onderhoud kunt n uitbesteden.

Communicatieoffensief richting corporaties • eind november 2011 mailing naar alle onderhoudsmanagers van corporaties met verwijzing naar speciale corporatiebanner op www.knap-werk.nl • adverteren richting corporaties door corporatiebanner op de site van ‘SchildersVak’ en van ‘Aedes’ die weer doorlinkt naar www.knap-werk.nl • alle leden van ‘Aedes’ krijgen een e-card met een QR-code waarmee ze met hun smartphone filmpjes op www.knap-werk.nl kunnen bekijken • www.knap-werk.nl toont met artikelen, foto’s en filmpjes aan hoe knap onze branche het in de praktijk doet voor woningbouwcorporaties • woningbouwcorporaties worden uitgenodigd om het voorbeeldproject in Nijmegen te bezoeken met een onderscheidende onderhoudsaanpak

TEKST TOM HUIZENGA

Beeld ‘AEDES’

INTERVIEW

‘Corporaties, maak gebruik van de expertise van

onderhoudsbedrijven’

DEN HAAG – ‘Knap werk!’ richt zich sinds oktober 2011 op corporaties om aan te geven dat onderhoudsbedrijven goed weten in te spelen op hun behoeftes. ‘Het is de vraag of het nog verstandig is dat corporaties zelf de bestekken maken en alleen selecteren op de laagste prijs’, zegt Jan Boeve. Hij is algemeen directeur van ‘Aedes’, de brancheorganisatie van woningcorporaties. ‘We kunnen meer gebruik maken van de expertise van onderhoudsbedrijven voor een betere kwaliteit, meer bewonerstevredenheid en minder kosten.’ U bent zo’n anderhalf jaar algemeen directeur. Hoe kijkt u tegen onze bedrijfstak aan? ‘Ik vind dat jullie sector duidelijk een professionaliseringsslag heeft doorgevoerd. Zeker als ik het vergelijk met de aannemersbedrijven, is men veel klantvriendelijker en wordt duidelijker aangegeven wat de meerwaarde is van onderhoudsbedrijven. Dan heb ik het bijvoorbeeld over ontzorgen van corporaties. Het is natuurlijk heel fijn als onderhoudsbedrijven vóór een renovatie of groot onderhoud goede voorlichting geven aan onze huurders. Over wat er precies gedaan wordt, waarom en wanneer. Het roept in die zin veel enthousiasme bij me op als de verwachtingen gemanaged worden. Als onze huurders tevreden zijn, dan zijn wij als corporaties echt ontzorgd.’ Wat vindt u van de regie-klapper die alle onderhoudsmanagers van c orporaties kregen? ‘Er staan vijf concrete voorbeelden in van onderhoudsbedrijven die weten met welke problematiek wij als corporaties te maken hebben. Alleen al daarmee toon je je meerwaarde aan. Zo vind ik het heel knap dat onderhoudsbedrijven de huurders in staat stellen om met een online reserveringssysteem zélf het moment te bepalen waarop het onderhoud bij hen zal worden uitgevoerd. Dat gebeurt nu voor

‘Woonbedrijf Eindhoven’. Een goed voorbeeld is ook dat corporatie ‘Stadlander’ de regie van de uitvoering heeft uitbesteed aan vijf gevelonderhoudsbedrijven. Hun kennis en kunde zijn benut om huurwoningen op te waarderen naar energielabel B.’ Woningbouwcorporaties die de regie uit handen geven: ziet u dat vaak in de praktijk? ‘Nee, da’s eerder uitzondering dan regel. Besef wel dat het spannend is om je regierol uit handen te geven. Het vereist sowieso kennis bij een corporatie om te kunnen beoordelen of het totale onderhoudsbudget wel reëel is. Maar het initiatief is hoopgevend. Net zoals het voorbeeld van corporatie ‘Tiwos’. Die laat het denkwerk voor de renovatie van 180 woningen over aan een team van schilders, bouwers, installateurs en dakbedekkers. Omdat ze samen optrekken, hetzelfde uurtarief hanteren en elkaar terzijde staan, is de kwaliteit beter terwijl dat tegen lagere kosten gebeurt. Bovendien gaven de huurders het bouwteam een 9 als rapportcijfer. Knap!’

‘Laat het denkwerk over de beste en goedkoopste aanpak over aan uitvoerende partijen om hun expertise maximaal te gebruiken’ Als u dat zo zegt, is ‘Aedes’ dan ook een voorstander van deze bouwteam-aanpak? ‘Zeker. We zijn al jaren bezig om corporaties te ondersteunen bij vernieuwend opdrachtgeverschap. Daarmee zijn bij ‘Aedes’ twee man fulltime bezig. We laten zien dat het niet vanzelfsprekend is om als corporatie zelf de bestekken te schrijven en op basis van aanbesteden te kiezen voor de laagste prijs. Is het niet verstandiger om naar meer te kijken dan

FOSAG MAGAZINE

nummer 8-2012

Wat is bij snijden in de kosten dan de beste onderhoudswerkwijze bij corporaties? ‘Dat de onderhoudsbedrijven hun marges kunnen aanhouden, terwijl wij in staat gesteld worden om meer woningen goed in stand te houden. Op dat vlak omarmen we ieder idee. De lean-methode spreekt me bijvoorbeeld ook heel erg aan. Het vernieuwende daaraan is dat je de uitvoerende partijen op voorhand betrekt in het onderhoudsidee dat je als corporatie voor ogen hebt. Laat het denkwerk over de beste en goedkoopste aanpak over aan alle uitvoerende partijen. Dan maak je maximaal gebruik van hún expertise. Vanwege al dat voorwerk, trekt er een bouwteam op waarbij de faalkosten minimaal zijn. Dat lijkt dus heel erg op dat voorbeeld van corporatie ‘Tiwos’.’

Jan Boeve: ‘Laat het denkwerk over de beste en goedkoopste aanpak over aan alle uitvoerende partijen want dan maak je maximaal gebruik van hún expertise’

alleen de prijs? Welk onderhoudsbedrijf kan je het beste ontzorgen? Welk onderhoudsbedrijf kan strategisch meedenken met je opgave om de bestaande huurwoningen te verduurzamen? In het verlengde daarvan kun je ook het voorbeeld noemen van corporatie ‘Tiwos’. Die aanpak levert precies het resultaat op dat je wilt.’

Welke tendens is binnen de corporaties gaande nu de focus ligt op het snijden in kosten? ‘Een huurwoning kost een corporatie gemiddeld € 3.000,- per jaar. De helft daarvan zit in rente en aflossing. Dus heeft een renteverandering een enorme impact. Voor zeg maar circa € 1.000,- zijn onderhoudskosten begroot. Resteert zo’n 15 procent voor personeelskosten. Je hebt één medewerker nodig voor honderd woningen. Nu zijn er 28.000 mede werkers tegen 2,3 miljoen huurwoningen. Grofweg gezegd zou je het met 15 tot 20 procent minder mensen kunnen doen, maar alleen onder optimale omstandigheden. De één doet het met wat minder opzichters, terwijl een ander ergens anders op beknibbelt. Dat verschilt per corporatie en ik zie er geen lijn in.’

Wat willen de meeste corporaties dan het liefste zien als het gaat om onderhoud? ‘Een betere kwaliteit en een hogere bewoners tevredenheid tegen minder kosten. Dat is het in een notendop. Qua inkomsten moeten we het in eerste instantie hebben van de huren. Maar die mogen al jaren alleen omhoog met een inflatiecorrectie, terwijl allerlei kosten meer toenamen. Daarnaast hebben we inkomsten uit de verkoop van huur woningen. Iedereen weet dat de huizenmarkt slecht is. Weinig aankopen en tegen lage prijzen. Als we geen speelruimte hebben aan de inkomstenkant, dan moeten we iets doen aan de kostenkant. Op 20 procent hebben we zelf invloed, waaronder de onderhoudskosten. Dus we moeten noodgedwongen wel iets doen aan de kostenkant.’

Terug naar de onderhoudsbedrijven. Waarmee kunnen ze corporaties goed helpen? ‘Onderhoudsbedrijven kunnen ons goed helpen met bewonerscommunicatie. Waarom ga je bijvoorbeeld al het enkelglas vervangen door dubbelglas? Een woningcorporatie kan dan wel tien keer vertellen dat je zo aan het verduurzamen bent en dat er daarom meer huur word gevraagd. Een huurder kijkt hoe je het ook wendt of keert naar de huurprijs die maandelijks betaald moet worden. Dan is elke euro er eentje. Ik denk dat er meer draagvlak ontstaat als een onderhoudsbedrijf als neutrale partij de boodschap overbrengt van de reden om te investeren in duurzaamheid van de woning. Ik heb toch echt het gevoel dat er dan eerder begrip ontstaat voor de huurverhoging.’

FOSAG MAGAZINE

nummer 8-2012

Kunt u iets meer vertellen over de duurzaamheidsdrift van woningcorporaties? ‘Iedere corporatie heeft in haar visie wel iets staan over duurzaamheid. Sowieso sloten we als ‘Aedes’ een convenant met de Woonbond en het ministerie van Binnenlandse Zaken & Koninkrijksrelaties. Hiermee zijn we de verplichting aangegaan om de bestaande huurwoningen te verduurzamen. De grote winst valt vooral te halen bij de woningen uit de jaren zestig en zeventig. Het accent ligt dan vooral op energiebesparende maatregelen. Ik denk wel dat het goed is dat onderhoudsbedrijven beseffen dat Verenigingen van Eigenaren niet over het hoofd worden gezien bij het verduurzamen van hele wijken. Die bepalen hun eigen plan. Hoe betrek je die daar nu bij?’ Is er nog een punt om als corporaties en onderhoudsbedrijven samen op te trekken? ‘Ik denk dat we nog beter in staat moeten zijn om ons samen met de onderhoudsbedrijven te buigen over de vraag of we altijd moeten denken in levensduren van huurwoningen van zestig tot honderd jaar. En dat daar de onderhoudsscenario’s vervolgens op afgestemd worden. De taak van corporaties is woningen aan te bieden voor toekomstige generaties. Die generaties kunnen wel eens hele andere wensen hebben. Misschien moet de levenstermijn wel op 25 jaar worden gezet. Om vervolgens na die 25 jaar weer gewoon iets heel nieuws te gaan bouwen. Laten we daar meer expertise over gaan opbouwen. Ik vind dat echt wel een gemeenschappelijke taak.’

Geweldige steun in de rug ‘Het is natuurlijk geweldig dat de voorman van ‘Aedes’ de corporaties oproept om gebruik te gaan maken van de expertise van onze onderhoudsbedrijven. Dat is ook precies wat we als FOSAG vanuit ‘Knap werk!’ willen bereiken. We hoeven voor het aanspreken van onze onderhoudsexpertise in elk geval geen zendelingswerk meer te verrichten. Als Jan Boeve daar als algemeen directeur van ‘Aedes’ al een lans voor breekt, dan hoop ik dat meerdere woningbouwcorporaties ook dat pad zullen gaan inslaan.’ Gian Ernes, FOSAG-vertegenwoordiger in de Stuurgroep Knap werk!

Geeft ‘Aedes’ trouwens ook de voorkeur aan lang durige samen werkings vormen? ‘Ik denk dat de meeste corporaties toch graag zelf het onderhoud doen bij de komst van een nieuwe huurder. Dit mutatie onderhoud biedt je namelijk de kans om ook even achter de voordeur te kunnen kijken. Qua strategisch onderhoud propageren we wél langdurige samenwerkings verbanden met onderhoudsbedrijven. Omdat je dan één aanspreekpunt hebt die goed op de hoogte is van de staat waarin je woningenbezit zich bevindt. Ook qua kostenbesparing kun je daar je winst pakken. Zeker als je dat combineert met het benutten van de expertise van het onderhouds bedrijf. Dan gaat de ideale combinatie op van lagere kosten, betere kwaliteit en meer tevreden bewoners.’ In Nijmegen kunt u juist dát met eigen ogen zien bij een voorbeeldproject van Knap werk! ‘Het is heel simpel: we leren graag van goede voorbeelden. Het kan altijd beter, bijvoorbeeld door buiten de gebaande paden te treden. We komen graag eens een kijkje nemen hoe er in Nijmegen een strakke planning wordt gehanteerd, waarbij iedere bewoner tot op de dag nauwkeurig weet wanneer het onderhoudsbedrijf daar aan de slag gaat. En de bewoners ook met filmpjes op de hoogte houdt van de voortgang. Omdat er geen opzichter aan te pas komt, is het ook een goed voorbeeld van ontzorging. Wij willen volgens mij dezelfde kant op bewegen als jullie bedrijfstak. Want ook wij proberen de goede praktijkvoorbeelden uit te dragen aan onze achterban.’ n

FOSAG MAGAZINE

nummer 8-2012

Knap werk & particulieren

TEKST TOM HUIZENGA

Beeld Knap werk

Na bouwvak imagocampagne richting particuliere markt HEERLEN – Vanaf september van dit jaar zal de externe imagocampagne van Knap werk zich ook gaan richten op de particuliere woningbezitters en Verenigingen van Eigenaren. ‘We willen vooral dat deze doelgroep het beeld bijstelt dat onze bedrijven niet sterk zijn in het plannen’, licht Gian Ernes namens het FOSAG-bestuur toe. ‘We willen laten zien dat het voor huizenbezitters interessant en slim is om verder te kijken dan de laagste prijs.’ Wat zijn de pijlers van de imagocampagne? ‘De nadere details moeten nog worden uitgewerkt, maar het is wel duidelijk dat Vereniging Eigen Huis en VvE Belang een belangrijke rol zullen spelen richting de particulieren. Via advertenties in de bladen van deze belangenbehartigers van woningeigenaren en appartementseigenaren wordt de boodschap uitgezonden dat de laagste prijs beslist niet het allerbelangrijkste argument moet en kan zijn om voor een schildersbedrijf te kiezen. Het onderhoudsbedrijf met de hoogste prijs kan namelijk op de lange termijn wel eens als goedkoopste uit de bus rollen.’ Hoe komt een particulier bij een goed bedrijf? ‘We zullen in de imagocampagne richting de particulieren aangeven dat ze er verstandig aan doen om met bedrijven in

Ook imagocampagne richting leerlingen De huidige externe imagocampagne richting corporaties loopt door tot het najaar. Vanaf september 2012 tot het voorjaar van 2013 spitst die zich toe op de particuliere markt. Als laatste doelgroep zijn het leerlingen, VMBO’ers en hun ouders die vanaf het voorjaar tot en met de zomer van volgend jaar actief worden benaderd. Het gaat erom dat het bestaande beeld wordt bijgesteld dat er in onze branche weinig sprake is van innovatie, dat er weinig doorgroei mogelijkheden zijn en dat er met milieuonvriendelijke materialen wordt gewerkt.

FOSAG MAGAZINE

nummer 8-2012

Gian Ernes: ‘De laagste prijs mag beslist niet het aller belangrijkste argument zijn om voor een schildersbedrijf te kiezen’

zee te gaan die zich, naast het beheersen van het vak, ook onderscheiden door in te spelen op de wensen van particulieren. Door goed met hen te communiceren over de aanpak, door zich aan de planning te houden en door netjes te werk te gaan. We willen de opdrachtgevers dus prikkelen om te zoeken naar de bedrijven die deze aspecten in de vingers hebben. Wie zich op deze manier weet te onder scheiden, zal extra gewaardeerd worden.’ Hoe speel je je als bedrijf goed in de kijker? ‘Ruim voor september, als het imago-offensief richting particulieren van start gaat, geven we de exacte criteria door waarop particulieren hun keuze voor een Knap werk-bedrijf kunnen maken. Dus kan iedereen zich hierop voorbereiden. Verder geven we aan welke instrumenten Knap werk! al heeft gemaakt om uw bedrijf Knap werk-proof te maken. Die instrumenten staan op www.knap-werk.nl. Het zijn basisbeginselen waarmee u vandaag nog gelijk aan de slag kunt gaan. Kijk maar eens vanaf pagina 25 hoe u al geholpen wordt bij uw bedrijfsvoering.’ n

Leden

De FOSAG Senioren genieten van de anekdotes van stadsgids Willem tijdens de rondleiding door

Adreswijzigingen

Doesburg

Verslag FOSAG Seniorendag 2012 De organisatie van de jaarlijkse FOSAG-Seniorendag, in handen van collega’s Arend Bouwmeester en Henk van der Veen met hun respectievelijke echtgenotes Riek en Wil, schetste een aantrekkelijk programma in het oude Vesting- en Hanzestadje Doesburg. De ontvangst in Hotel Doesburg was allerhartelijkst en het weerzien, het samen zijn en het borrelen met oud vakgenoten/bestuurders en de dames, tekende de fijne sfeer waarin de dag(en) zou(den) verlopen. Op 18 april werd er samen met een stadsgids een rondwandeling gemaakt in Doesburg. De gids, Willem, maakte van de rondleiding een act. Hij vertelde veel over de historie, gelardeerd met leuke anekdotes en voorvallen. Opvallend was dat bijna alle (oude) panden goed in de verf zaten, veelal met schrijfletters op de voordeur met de naam van de bewoners. Vervolgens was er een geslaagde broodmaaltijd in ‘Stadsbierhuys De Waag’ op een authentieke zolder. Na de lunch stond een bezoek aan de ‘Société Museé Lalique Pays Bas’ op het programma: een glasmuseum van glaskunstenaar René Lalique met ongelooflijk mooie creaties. Het sluitstuk was een bezoek aan het mosterdmuseum. De dag werd afgesloten in Hotel Doesburg waar over de belevenissen van deze geslaagde dag werd nagepraat bij een lekkere borrel en een heerlijk buffet. Aan het eind van de dag werd de hoop uitgesproken dat de Seniorendag ook volgend jaar mogelijk zal zijn via een financiële bijdrage van FOSAG. Zo’n mooie dag wordt op prijs gesteld. Vandaar een woord van dank aan FOSAG van de auteurs van deze tekst, te weten Betty & Freek Misset.

Baars Schilder- en Glaswerken vof De Trompet 22H 1601 MK ENKHUIZEN Tel. 0228 511318

Agenda op site Vanwege de driewekelijkse verschijning van het FOSAG Magazine, is het onmogelijk om op deze pagina een actuele agenda af te drukken. Wanneer u met uw smartphone deze QR-code scant, krijgt u gelijk de meest actuele versie van de FOSAG-ledenagenda te zien. Deze kunt u ook raadplegen, door na het inloggen via het menu-item ‘Nieuws & Dossiers’, te klikken op ‘Overzicht agenda’.

FOSAG MAGAZINE

nummer 8-2012

Verenigingsnieuws

Presentaties Belastingdienst afgelast De Belastingdienst heeft de presentaties die zij in juni zouden verzorgen, voor onder andere SVSO-leden, op het laatste moment afgezegd. De reden hiervoor is dat de Belastingdienst momenteel nieuwe regels voorbereidt over de VAR en inleners

FOSAG MAGAZINE

nummer 8-2012

Beeld Fosag

aansprakelijkheid. Omdat deze voorstellen politiek gevoelig liggen, achten zij de tijd nog niet rijp om hier iets over te vertellen. In het najaar zal de Belastingdienst wel uitleg over deze zaken kunnen geven. Daarnaast willen zij graag met SVSO-leden in discussie gaan over de oneerlijke concurrentie die veroorzaakt wordt door malafide uitzendbureaus. Na de zomer vakantie kunt u de aankondiging van deze voorlichtingsbijeenkomsten van de SVSO verwachten. • 21 september, SVSO-bestuursvergadering, Waddinxveen, 13.30-17.00 uur

Korting op Hanvat-bedrijfsdashboard Hanvat is een programma waarmee in één oogopslag te zien is hoe uw bedrijf er voorstaat en hoe uw bedrijf presteert ten opzichte van het branchegemiddelde. Vanwege de goede ervaringen, onder andere bij bestuursleden van de Sectorvereniging

Edwin Meeuwsen sectorsecretaris SMV

TEKST SECTORSECRETARISSEN

Chris de Kruyf sectorsecretaris SVSO

Multifunctionele Vastgoedonderhouds bedrijven, wordt het programma aan alle FOSAG/SMV-leden met korting aangeboden. Met name de continu meelopende benchmark maakt het dashboard uniek. Het programma is vooral geschikt voor grotere bedrijven. FOSAG/SMV-leden krijgen een korting van € 250,– op de implementatiekosten (€ 1.500,– in plaats van € 1.750,–). Voor meer informatie kunt u terecht op de website van Hanvat, te weten www.hanvat.nl. • 6 september, SMV-bestuursvergadering, De Cantharel, Apeldoorn, 13.30-16.00 uur

Hennie Holtman sectorsecretaris SVG

Sectornieuwsbrief als bijlage Bij dit FOSAG magazine treft u alweer de tweede sectornieuwsbrief van de Sector vereniging Glaszetbedrijven aan. Zo is er een verslag te lezen van de ALV die op 26 april in Leerdam plaatsvond. Daar is bekend gemaakt dat er dit najaar twee

nieuwe glascursussen aangeboden worden. Ook wordt onderzocht in hoeverre het mogelijk is om met vier man honderd kilo glas te tillen. Daarnaast worden markt kansen in beeld gebracht nu het energie label in 2013 verplicht wordt. De impact van het nieuwe Bouwbesluit voor glaszetters wordt ook beschreven. Evenals een toelichting op de herziene NPR 3577, waarin een andere oplossing wordt aangegeven van de hielafdichting. Kortom, de SVG is volop in beweging. • 4 september, SVG-bestuursvergadering, Mercure, Rosmalen, 14.00-17.00 uur

gevraagd om daaraan mee te werken. Ook zal Rijkswaterstaat enkele SVMB-leden individueel benaderen. Het al dan niet clusteren van deze opdrachten zal één van de gespreksonderwerpen zijn.

Marktconsultatie Rijkswaterstaat In 2013 brengt Rijkswaterstaat enkele grote conserveringsprojecten op de markt. Om marktverstoring te voorkomen, onderzoekt Rijkswaterstaat via marktconsultatie op welke wijze deze projecten het beste op de markt kunnen worden gebracht. SVMB is

Marianne Kortenbout sectorsecretaris SOZP

• 25 juni, SVMB-bestuursvergadering, videoconferentie, 14.00-16.30 uur • 26 juni, Technische Commissie SVMB, Waddinxveen, 10.30-13.00 uur • 27 juni, VOM Secretarissenoverleg, Waddinxveen, 14.00-16.00 uur • 28 juni, CAO- en Opleidingscommissie SVMB, Waddinxveen, 11.00-14.00 uur

IBR-geld voor zelfstandigen Voormalige werknemers, die na een dienstverband als zelfstandig ondernemer gaan beginnen, kunnen sinds 1 mei van dit jaar nog gedurende drie jaar lang gebruik maken van het voor hen opgebouwde scholingsrecht op de Individuele Budget

Edwin Meeuwsen sectorsecretaris SVMB

Rekening (IBR). Zelfstandige ondernemers kunnen dit geld dus gebruiken voor scholing en training. Na een beëindigd dienstverband kan alleen niet meer worden rood gestaan op de IBR. Ook wordt gewezen op het aanbod van specifieke SOZP-trainingen voor ondernemersvaardigheden, zoals communicatie en acquisitie, die in overleg met Savantis worden aangeboden. Een aantal van deze trainingen wordt nog tot 1 augustus 2012 met 40% ESF-subsidie aangeboden! • 3 september, SOZP-bestuursvergadering, Waddinxveen, 14.00 uur

FOSAG MAGAZINE

nummer 8-2012

vakwerk

TEKST Tom Huizenga

Schoolvoorbeeld van Knap werk in de praktijk

FOSAG MAGAZINE

nummer 8-2012

Beeld TOM HUIZENGA

Het onderhoudsbedrijf geeft de garantie dat huur woningen binnen drie dagen geschilderd worden. Binnen dezelfde deadline plaatst het vaste onderhoudsteam van vijf man dubbel glas, nieuwe draairamen en gevel bekleding om ze op te waarderen naar energielabel C. De voorman krijgt complimenten van bewoners, die de onderhoudsaanpak een dikke 8 als rapportcijfer geven. Zo wordt een corporatie als opdrachtgever helemaal ontzorgd. Dit gebeurt op dit moment bij 145 eengezinswoningen in de Nijmeegse wijk ‘Hatert’. De werkwijze wordt door Knap werk gezien als een schoolvoorbeeld van onderscheidend vermogen door een messcherpe planning, een uitgekiende logistiek en een vernieuwende manier om bewoners ook zelfs tijdens het onderhoudswerk goed te informeren. Hoe dan? Lees daarvoor het artikel op pagina 18 of ga naar de banner ‘Knap werk op locatie’ op de homepage van www.knap-werk.nl. Het is nog beter om zelf een afspraak te maken met Knap werk. Zij zorgen voor een rondleiding ter plekke. Zodat u inspiratie opdoet om ook úw bedrijf met meer onderscheid in de markt te zetten. Interesse? Mail naar info@knap-werk.nl. Even voor de weet: de rondleidingen worden tot 13 juli gegeven.

FOSAG MAGAZINE

nummer 8-2012

voorbeeldproject

TEKST TOM HUIZENGA

Beeld TOM HUIZENGA

Boek rondleiding bij

voorbeeld(ig)project van Knap werk! NIJMEGEN – Tot aan de bouw vak kunt u met eigen ogen zien hoe in de Nijmeegse wijk Hatert een onderhoudsproject op een voorbeeldige manier wordt aangepakt. Zo’n 145 eengezinswoningen van corporatie ‘Talis’ worden stuk voor stuk binnen drie dagen volledig afgerond. Alle woningen krijgen naast een volledige schilderbeurt nieuwe gevelbekleding, draairamen en dubbelglas om energielabel C te halen. Nieuw is niet dát het gebeurt, maar wel hóe.

Bij ieder blok van zes woningen wordt door een steigerbouwer een steiger inclusief afscherming geplaatst. Dat kost wat extra, maar het voordeel is dat er seriematig en continu doorgewerkt kan worden. Het weer is geen factor die de planning in de war schopt of de kwaliteit negatief beïnvloedt. Dat verdient zich dus terug.

Een vast team van drie schilders, twee gevelbekledingvervangers,

Er is slim ingekocht en vooruit gedacht qua materialen. Zo zijn de

één glaszetter en één timmerman werken de onderhoudsbeurt van

neuslatten voor het plaatsen van het dubbelglas al in de fabriek op

145 huurwoningen niet alleen volgens de planning af, maar hebben

maat voorgezaagd en van een grondlaag voorzien. Ook de nieuwe

onderling ook veel werkplezier. De taken zijn duidelijk en er is rust en

gevelbekleding ligt op maat gezaagd in containers. Investeren in de

ruimte om professioneel vakwerk af te leveren.

werkvoorbereiding betaalt zich in de uitvoering terug.

FOSAG MAGAZINE

nummer 8-2012

Als er gewerkt wordt aan een serie huurwoningen, dan hangt dit

Iedere huurder krijgt van ‘Jacobs Beheersbaar Onderhoud’ eerst een

spandoek bij de afscherming. Het verwijst naar de mogelijkheid om via de

bewonersbrief over de aanpak, waarin de uitvoerder zich met foto en

website van Knap werk! meer te weten te komen over de aanpak van de

mobiel nummer voorstelt. Na het werk belt uitvoerder Cees Verhoeven

wijk. De QR-code kan met een Smartphone of tablet gescand worden om

(links) aan bij de mensen om samen een enquête over het verloop van de

bewonersvideo’s te bekijken.

onderhoudsbeurt met hen door te nemen.

De uitkomsten van de bewonersenquête gaan niet alleen naar corporatie ‘Talis’, maar ook

‘Jacobs Beheersbaar Onderhoud’ heeft een lange

naar het onderhoudsbedrijf. Die maakt de score eens per twee weken bekend bij het

relatie met corporatie ‘Talis’. Het beleid van ‘Talis’ is

uitvoerend team. De resultaten worden opgehangen in de keet en worden door de uitvoerder

om zoveel mogelijk verantwoordelijkheid bij het

besproken met de vijf mannen die er werken.

onderhoudsbedrijf te laten. Vanwege deze opzet komt er geen opzichter kijken. Er wordt alleen schriftelijk verantwoording afgelegd aan projectleider Floor Nobels van ‘Talis’.

Aanmelden voor een rondleiding Geïnteresseerd in de strakke onderhoudsaanpak van huurwoningen? Kom dan eens onder begeleiding van één van de adviseurs van Knap werk langs in de Nijmeegse wijk Hatert. Bel dan even naar 06-51217063 of mail naar info@knap-werk.nl. Een rondleiding is mogelijk tot aan de bouwvak. Of kijk naar ‘Knap werk! op locatie’ op de homepage van www.knap-werk.nl. Daar wordt het project nader toegelicht met teksten, foto’s én filmpjes.

FOSAG MAGAZINE

nummer 8-2012

verbetertraject knap werk

TEKST GERARD BARENDS

Beeld TOM HUIZENGA

W begele ilt u ook grati Knap w iding van adv s e is dat voo rk? Op individ eurs van nog voo r beter planma uele basis kan bedrijve r glaszet- en m tig werken alle e n e planma . Voor andere taalconserveri n tig werk sectoren ngs worden Er is wé en groepsses voo l begeleid nog ruimte vo sies aangebode r or indiv n. ing voo id r doorgro ei, onde verbetertrajecte uele innovati rscheide n qua e nd Interess en milieuvriend vermogen, e? B elijk mail na el naar 030-26 werken. ar info@ 3 knap-w 1491 of erk.nl!

Voor bedrijven, die een verbetertraject hebben gevolgd, worden ook ‘leren van elkaar’-bijeenkomsten georganiseerd om hun opgedane kennis en ervaring met elkaar te delen

Werkgevers zijn erg tevreden over verbetertrajecten UTRECHT – Adviseurs van Knap werk hebben zo’n zeventig bedrijven begeleid bij verbetertrajecten op het gebied van plannen, doorgroei, onderscheidend vermogen, innovatie en milieuvriendelijk werken. Talloze keren hebben onder nemers laten weten hoe ontzettend blij ze waren met de ondersteuning. De volgende citaten geven een beeld van het waarom. ‘Betere resultaten door meer samenwerken’ ‘Via het verbeterteam bleek dat er genoeg te verbeteren was, zoals zorgen dat informatie en spullen op tijd aanwezig zijn voor de vaklieden én meer duidelijkheid over de rol van het aanspreekpunt. Door hier snel en consequent mee aan de gang te gaan, nam de energie in het team toe, verbeterde de samenwerking en daarmee ook de resultaten.’ Fons Hendrixen, ‘Hendrixen meesterschilders’

FOSAG MAGAZINE

nummer 8-2012

‘We hebben het overzicht terug in ons bedrijf’ ‘De druk op onze organisatie nam toe omdat het aantal opdrachten in ons bedrijf toenam. Hierdoor waren we het overzicht soms kwijt en liepen we achter de feiten aan. Door in een verbetertraject van Knap werk op zoek te gaan naar de echte oorzaken, konden we de juiste maatregelen nemen. Het overzicht in ons bedrijf kwam hier snel mee terug.’ Klasien Regts, ‘Schildersbedrijf Bergen’ ‘We hebben op vele fronten tijdwinst geboekt’ ‘Goed overzicht houden over de voortgang van het werk en de opdrachtgever op tijd informeren. Dat vinden we belangrijk. Je bent hierbij afhankelijk van de informatie van de projecten. Soms duurde het door drukte lang voordat die informatie verwerkt werd. Door dit direct op het project in de laptop in te voeren, pakken we veel tijdwinst op diverse fronten.’ Jacquot Odijk, ‘Hoogvliet Totaalonderhoud’ n

TEKST GERARD BARENDS

Beeld TOM HUIZENGA

verbetertraject knap werk

Medewerkers zijn erg tevreden over verbetertrajecten UTRECHT – Hikt u nog tegen een verbeter traject in uw bedrijf aan omdat u verwacht uw personeel niet in beweging te krijgen? Weet dan dat Knap werk een enquête heeft gehouden onder medewerkers van de eerste helft van de bedrijven die een verbetertraject zijn aangegaan. De hoofd resultaten zijn dat het werk nu beter verloopt, de eigen verantwoordelijkheid en betrokkenheid groter is geworden en dat de deur binnen het bedrijf voortaan meer openstaat voor verbetering. Wat is er verbeterd door het verbeter traject? • Betere werkvoorbereiding: 55 procent • Betere onderlinge samenwerking: 55 procent • Betere afspraken tussen kantoor en de werkvloer: 45 procent • Minder opleverpunten: 26 procent

Wat is vooral bij u veranderd door het verbetertraject? • Eigen verantwoordelijkheid bij het werk vergroot: 57 procent • Betrokkenheid met het werk vergroot: 55 procent • Samenwerking met de collega’s vergroot: 36 procent • Plezier in het werk toegenomen: 32 procent Is er binnen het bedrijf meer aandacht voor verbetering? • Ja: 87 procent • Geen mening: 13 procent • Nee: 0 procent n

De grafische weergave van wat een verbetertraject persoonlijk teweeg heeft gebracht bij medewerkers

FOSAG MAGAZINE

nummer 8-2012

verbetertraject knap werk

TEKST TOM HUIZENGA

Beeld knap werk

Meer werk door beter plannen en meer delegeren HILVERSUM – Een betere afstemming tussen kantoor en de werkvloer. Dat is wat de directeuren Wim Keet en Jos Koopmanschap van ‘Schildersbedrijf van Krimpen’ te Hilversum voor ogen stond toen ze vorig voorjaar de hulp inschakelden van Knap werk. ‘Nu blijkt dat meer verantwoordelijkheden geven aan onze voorlieden het ei van Columbus is om een beoogde cultuurverandering teweeg te brengen’, vertellen ze een jaar na dato. “Samen met het personeel tot een betere werkwijze komen, die gedragen wordt door de werkvloer. Dat klonk ook ons als muziek in de oren”, aldus beide directeuren. “We begonnen met een bijeenkomst met alle vaklieden om duidelijk te communiceren hoe wij de situatie ervaren en hoe ons personeel daar tegenaan kijkt. Ook benoemden we de

Schilders van ‘Schildersbedrijf van Krimpen’ reageren op gedragsstellingen waarbij ze zelf aangeven wat hun bijdrage is én wat ze verwachten wat de directie hiervoor in hun ogen moet doen

FOSAG MAGAZINE

nummer 8-2012

kernwaarden van het bedrijf plus een aantal concrete actiepunten om dat te bereiken. Duidelijkheid over de functies en bij behorende taken en verantwoordelijkheden stonden naast de praktische zaken ook hoog op het verlanglijstje. Na deze bijeenkomst zijn we aan de slag gegaan in ons bedrijf.” Vaklui faciliteren Eerst werd er op planmatiger werken aangestuurd zodat de vaklieden beter gefaciliteerd werden. Zo gingen beide directeuren met een werkopnameformulier op pad om alle wensen van een klant in kaart te brengen. “We merken dat de offertes door het uitvragen eerder in een opdracht worden omgezet”, vertellen Keet en Koopmanschap. “De winst voor de jongens is dat alle gegevens voortaan in een projectmap staan. Het ‘kantoor’ geeft het goede voorbeeld door alle materialen gereed te hebben voor een nieuw werk. Alles staat klaar in ons magazijn. Het is alleen inladen in de bestelbussen. Zo nodig wordt een mobiel toilet geregeld.” Naleven gedragsregels Daarnaast werden met alle 25 schilders gesprekken gevoerd. Zo werd in goed overleg duidelijk wie assistent, schilder, allrounder of voorman was. En welke taken en verantwoordelijkheden bij die functies horen. Het zijn de voormannen en allround schilders die als vast aanspreekpunt de volledige verantwoordelijkheid krijgen voor een werk, tot aan de oplevering toe. Zij bewaken ook het naleven van de afgesproken gedrags regels. Dankzij Savantis-trainingen is deze nieuwe rol beter te vervullen. “We kunnen ons veel meer richten op coachen en werk binnenhalen”, aldus het ondernemersduo. “Dat gaat ons dankzij de hulp van Knap werk veel beter af.” n

TEKST TOM HUIZENGA

Beeld ‘JANSSEN SCHILDERSBEDRIJF’

verbetertraject knap werk

Ontzorging bij verbouwing van een seniorenwoning VARSSEVELD – Directeur Robert Janssen van ‘Janssen Schildersbedrijf’ te Varsseveld klopte in het voorjaar van 2011 aan bij adviseurs van Knap werk. Na eerst stappen te maken qua planmatig werken en klanten communicatie, werkte hij zelf een concept uit om zich duidelijker te profileren in de markt. ‘We bieden nu vooral voor senioren een totaalpakket aan die hun woning een opknapbeurt willen geven’, aldus de eigenaar uit de Achterhoek. Klagen is er niet bij nu het Nederland niet economisch voor de wind gaat. Het is zélf initiatief nemen om aan extra werk te komen in deze barre tijden. Maar hoe je dat? Door het bedrijfsaanbod groter te maken dan alleen een schilderbeurt. “Vanwege de crisis zie je dat senioren veel minder snel kiezen voor de aankoop van een nieuw appartement. Ze investeren veel liever in en rondom het huis waarin ze al wonen”, zo schetst Janssen de aanleiding om het over een andere boeg te gooien. “Het liefst hebben senioren één contactpersoon, omdat ze niet van shoppen houden bij een schilder, een aannemer, een woonwinkel of een hovenier.” Concept Vorig jaar vond Janssen dergelijke bedrijven die er een gelijke klantbenadering op nahouden. Met ondersteuning van Knap

werk! is er door de directeur van ‘Janssen Schildersbedrijf’ een concept uitgewerkt met de vier samenwerkende partijen. Op 1 juli start de reclamecampagne van ‘Geluk(t) thuis’, zoals het concept heet. Met flyers en de website www.gelukthuis.nl worden senioren gewezen op de mogelijkheid om hun huis te verbouwen met één aanspreekpunt voor schilderen, woninginrichting, tegelwerk, timmerwerk, nieuwe keukens of badkamers en tuinaanleg c.q. tuinwerkzaamheden. Voor één of voor alle taken. Extra werk “Voor ons is duidelijk dat we inspelen op de behoefte om het liefste al het voorkomende werk uit handen te laten nemen door één partij”, aldus Janssen. “Zo kunnen de vier bedrijven elkaar extra werk toespelen omdat de acquisitie dankzij het ontzorgingsconcept verbreed is. ‘Wat een goed idee’, hoor ik nu al vaak van senioren.” Voor de acquisitie heeft de ondernemer overigens eerst een nieuwe rol verdeling geïntroduceerd in zijn bedrijf. Per project is er nu één van de vijf schilders van A tot Z verantwoordelijk. Door het overdragen van taken kreeg de werkgever de handen vrij voor zijn hoofdtaak: acquisitie en het n uitwerken van ideeën. BOVEN Robert Janssen (links) heeft zijn werkveld verbreed voor zijn schilders door samen met een aannemer, woonwinkel en een hovenier een ontzorgingsconcept aan te bieden voor senioren (foto: Arres Photo)

FOSAG MAGAZINE

nummer 8-2012

FOSAG PARTNER

FOSAG beveelt FOSAG Partners aan FOSAG geeft ondernemers een handreiking als het gaat om organisaties met een stukje extra dienstverlening die de brancheorganisatie zelf niet in huis heeft. Denk dan bijvoorbeeld aan verzekeringen, softwarepakketten, ziekteverzuim en uitzendkrachten. Ze staan te boek als FOSAG Partners. Wie nieuws heeft, komt op deze pagina in beeld. Kijk voor het complete aanbod op www.fosag.nl onder het kopje ‘Over FOSAG’ bij ‘FOSAG Partners’.

Randstad Bouw verzorgt V CA-cursussen voor schilders Randstad Bouw verzorgt al enige jaren VCA-cursussen voor eigen schilders en zzp’ers door heel Nederland. Dat gebeurt eens per kwartaal. Dee cursussen worden vaak op zaterdag in één dag geregeld. Ook uw eigen schilders kunnen via Randstad Bouw het VCA certificaat behalen. Uiteraard tegen gereduceerde prijzen. Er zijn ook

mogelijkheden voor niet-Nederlands sprekende schilders om met een VCA-certificaat de bouwplaats op te gaan. Lees in de bijgevoegde folder van FOSAG Magazine wat Randstad Bouw nog meer voor u kan betekenen. Voor meer informatie: Denise Bachofner via 020-5695827

Bij Nehem gratis INK, MVO of een Lean Quick Scan

Geen WIA-uitkering voor uw meewerkende partner Is uw partner ook werkzaam in het bedrijf? Weet dan wel dat er geen rechten worden opgebouwd om na twee ziektejaren terug te vallen op de WIA-uitkering van het UWV. Want een meewerkende partner is, ondanks het wel afdragen van sociale premies, niet verzekerd voor de werknemersverzekeringen. Hoewel er loon wordt betaald en arbeid wordt verricht, is er geen sprake van een gezagsverhouding. Tip: laat de Belastingdienst toetsen of er sprake is van verzekeringsplicht van uw partner voor de werknemersverzekeringen. Dat is wel zo verstandig! Voor meer informatie: Carola van der Meeren via 06-50811479

FOSAG MAGAZINE

nummer 8-2012

Nehem Consultants is een adviesbureau dat bedrijven en instellingen begeleidt bij de ontwikkeling van strategie, bedrijfsvoering en mensen. Succesvol ondernemen in de schildersen onderhoudsbranche vraagt om creativiteit en onderscheidend vermogen. Nehem Consultants helpt ondernemers bij het maken van de juiste keuzes en het realiseren van hun ambities. Wilt u ook de eerste stap zetten op weg naar duurzaam succes? Nehem Consultants biedt FOSAG-leden als FOSAG Partner een gratis INK, MVO of Lean Quick Scan aan. Op uw eigen bedrijfslocatie. Voor meer informatie: Mathijs van Donzel via 06-45894749 of mvd@nehem.nl

TEKST GERARD BARENDS

verbeterinstrumenten

Beeld KNAP WERK

Knap werkverbeterinstrumenten

Tientallen panklare UTRECHT - Op www.knap-werk.nl staan allemaal verbeterinstrumenten waarmee u vandaag nog aan de slag kunt. Om te weten waar u staat, hoe u planmatiger te werk kunt gaan, hoe u doorgroei mogelijk kunt maken door talenten van uw medewerkers in te zetten en om u beter te onderscheiden. Het ligt allemaal voor het oprapen!

Edgar Winnubst: ‘Dankzij het verbetertraject van Knap werk heb ik tijd voor veel meer en veel succesvoller acquireren’

Instrumenten voor uw bedrijfsdiagnose • Bedrijfsscan: de score van uw bedrijf qua verbeterpunten van Knap werk • Vragenlijst medewerkers: verbeterpunten uit training ‘Knap werken in de praktijk’ • Taak-functiematrix + procesbeschrijving: wie doet wat met welk systeem/document • Medewerkersbijeenkomst + vragenlijst: met medewerkers verbeterpunten verzamelen • Milieu nulmeting: hoe scoort u nu qua milieu en waar liggen de verbeterpunten?

W begeleid ilt u ook gratis ing van Knap w advis e dat voo rk? Op individ eurs van r ue b eter pla nog voo nmatig le basis kan r g werken la s z et- en m bedrijve allee n e planma . Voor andere taalconserveri n tig werk sectoren ng worden s Er is wé en groepsses l nog ru s ies aang voor begeleid im ing voo te voor individ eboden. r verbete doorgro uele e rt innovati i, onderscheide rajecten qua e nd Interess en milieuvriend vermogen, e? Bel n elijk we a rken ar mail na ar info@ 030-2631491 o . knap-w f erk.nl!

Instrumenten om planmatiger te werken

• Toolkit Planmatig werken: praktische handleiding, inclusief ondersteunende instrumenten om zelf aan de slag te gaan met planmatig werken • Werkopnameformulier: formulier voor invullen en aankruisen van zaken • Vragenlijst nabellen offertes: instructie en voorbeeldbrief bij nabellen offertes • Opdrachtbevestiging: standaardbrief klant met afspraken planning en procedure • Voorbeeld planning: Excel-bestand om een eenvoudige planning te maken • Checklist werkvoorbereiding: controle project op goede voorbereiding en bestellingen • Checklist proces: aftekenen van wie wat doet bij alle deelactiviteiten van het werk • Agenda planningsoverleg: voorbeeldagenda voor een planningsoverleg • Standaard werkinstructie: instructie gekoppeld aan werkopnameformulier • Start werkinstructie: checklist om in te zetten bij start van het werkoverleg • Intern controleformulier: formulier met regelmatig intern te controleren aspecten • Meldingsformulier: zaken aan de orde te stellen als onveilig werk/bijna-ongevallen • Meerwerk bon: noteren extra uren en materialen en door klant te ondertekenen • Opleverformulier: te doorlopen punten met klant en akkoord te laten tekenen • Evaluatieformulier: om uitgevoerd werk te bespreken en verbeterpunten te noteren

FOSAG MAGAZINE

nummer 8-2012

Instrumenten voor doorgroei medewerkers • Competentielijst: medewerkers kennis laten maken met begrip competenties

Instrumenten voor onderscheidend vermogen • Marketinganalyse: u krijgt een goed beeld waar u staat op marketinggebied • Zorgsector: helpen bij het stapsgewijs afleiden van een zorgconcept • Nieuwbouwsector: helpen bij het stapsgewijs afleiden van een nieuwbouwconcept als contractpartner à la een aannemer • Vragenlijst behoeften opdrachtgevers: online behoefteinventarisatie • Vragenlijst behoeften zorgopdrachtgevers: vragenlijst ter inventarisatie

verbetertips knap werk

• Check Healing Environment: vragenlijst bij intake opdrachtgevers in de zorg om hen bewust te maken van de invloed die de omgeving in een zieken- of verzorgingshuis heeft op het welbevinden van patiënten, bewoners en bezoekers (en hoe een schildersbedrijf dat onderhoud uitvoert, daar actief aan bij kan dragen) • Opdrachtgevers-tevredenheidsenquête: online vragenlijst

Invoering Jaarmodel • Toolkit Jaarmodel: stappenplan om jaarmodel in te voeren in bedrijf • Rekenprogramma jaarmodel: om het voor u meest geschikte model te berekenen • Uren per week: programma om aantal werkuren per week inzichtelijk te maken • Loonberekeningen: loonberekening bij inleveren 3, 6 of 9 dagen voor jaarmodel • Voorbeeldovereenkomst jaarmodel: voor vastleggen van jaarmodelafspraken n

TEKST GERARD BARENDS

BEELD FOSAG

Vijftien verbetertips om zelf beter voor de dag te komen UTRECHT - De adviseurs van Knap werk zijn bij circa 70 bedrijven over de vloer geweest om gratis begeleiding bij een verbetertraject aan te bieden. Aan de hand daarvan is het een koud kunstje om vijftien verbetertips te geven waar andere bedrijven hun voordeel mee kunnen doen. Ze zijn onderverdeeld in planmatig werken, doorgroei, beter onderscheiden op de markt, innovatie en het gebruik van milieuvriendelijke materialen.

W begele ilt u ook grati Knap w iding van adv s e is dat voo rk? Op individ eurs van r nog voo beter planma uele basis kan bedrijve r glaszet- en m tig werken alle e n e planma . Voor andere taalconserveri n tig werk sectoren ngs worden Er is wé en groepsses voo l begeleid nog ruimte vo sies aangebode r or indiv n. ing voo id r doorgro ei, onde verbetertrajecte uele innovati rscheide n qua e nd Interess en milieuvriend vermogen, e? B elijk mail na el naar 030-26 werken. ar info@ 3 knap-w 1491 of erk.nl!

Planmatig werken Tip 1 Heb uw werkproces goed op orde Ga na of alle processtappen goed op elkaar aansluiten. Op kantoor én tussen kantoor en uitvoering. Per stap moet de werkwijze duidelijk te zijn: ‘wie doet wat, wanneer en op welke manier?’ Tip 2 Evalueer uw (verbeterd)werkproces Een bedrijf wordt beter door regelmatig de projecten te

FOSAG MAGAZINE

nummer 8-2012

evalueren qua primaire processen. Kijk ook na enige tijd naar een verbeterd werkproces. Tip3 Gebruik de Knap werk-app De app van Knap werk vervangt een deel van de papieren administratie tijdens de uitvoering. Met de app kunt u uren bijhouden, materiaal bestellen, meerwerk melden en het werk opleveren.

Doorgroei Tip 4 Maak een goede taakverdeling Kijk met uw medewerkers of er qua werk geen witte vlekken zijn of dubbelingen in de taakverdeling. Gebruik de taak/ functie-matrix van Knap werk. Tip 5 Gebruik uw medewerkerstalent Maak medewerkers ook echt verantwoordelijk voor hun taken als zij daarvoor capabel zijn. Het niet benutten van talent is de grootste verspilling! Tip 6 Kom als werkgever in beweging Verbeter uw medewerkers als een coach door ze te helpen bij hun leren. En laat medewerkers ook op een bewuste manier stapsgewijs groeien. Tip 7 Investeer in de voorlieden Het aanspreekpunt van uitvoerende teams is een belangrijke schakel. Weet u zo’n iemand te laten groeien, dan groeit ook uw bedrijf als geheel.

Milieuvriendelijke en veilige materialen Tip 15 Gebruik werkopnameformulier Gebruik bij de opname van het werk het uitgebreide werk opnameformulier van Knap werk. En breng zo de veiligheidsen milieuaspecten van een project vooraf in beeld. Zo checkt u welk klimmateriaal en welke persoonlijke beschermingsmiddelen u kunt inzetten. n

Onderscheidend vermogen Tip 8 Achterhaal wat u onderscheidt Gebruik de opdrachtgeversenquête van Knap werk om na te gaan bij uw opdrachtgevers wat uw onderscheidende kwaliteiten zijn en wat beter kan. Tip 9 Ontwikkel uw medewerkers Koppel de door opdrachtgevers benoemde en nog te ontwikkelen kwaliteiten van uw bedrijf aan de talenten die (dus) beschikbaar zijn in uw bedrijf. Tip 10 Meet beoordeling van uw werk Voer een tevredenheidsonderzoek uit onder uw opdracht gevers. Check of het resultaat ook overeenkomt met wat u zelf wilt uitdragen. Tip 11 Maak gebruik van concepten Laat u inspireren door anderen en maak gebruik van de in verbeterprojecten van Knap werk ontwikkelde concepten. Welk concept past (in aangepaste vorm) bij uw bedrijf?

Eric Dictus: ‘Dankzij het verbetertraject van Knap werk is ons unieke zorgconcept nu vastgelegd in het Dictus (ont)zorgplan’ Ton Mulder: ‘Dankzij het verbetertraject van Knap werk pak ik met mijn schilders de verspilling aan en is de werksfeer enorm verbeterd’

Innovatie Tip 12 Zwengel vernieuwing aan Maak ruimte voor vernieuwing binnen uw bedrijf door bewust alle medewerkers aan te moedigen om met concrete verbetersuggesties te komen. Tip 13 Leer van uw collega’s Toets uw inzichten en ervaringen aan de inzichten van uw collega’s. Knap werk organiseert daarvoor leren van elkaarbijeenkomsten ook over innovatie. Tip 14 Bezoek innovatie-routes Kom met uw medewerkers naar de innovatieroutes die plaatsvinden op de SGA Vakdagen in Gorinchem en Hardenberg. In een keer op de hoogte van de laatste ontwikkelingen op het terrein van nieuwe technieken en materialen.

Walter Bos: ‘Dankzij het verbetertraject van Knap werk heb ik eindelijk zelf weer tijd en kom ik nu weer aan ondernemen toe’

FOSAG MAGAZINE

nummer 8-2012

AF-ERKENNINGSREGELING

TEKST TOM HUIZENGA

Beeld STICHTING AF

Vier keer 1.000,- euro retour van AF groot reclamesucces WADDINXVEEN – Voor het eerst zijn er tijdens de reclamecampagne van AF in totaal vier onderhoudscheques ter waarde van € 1.000,- uitgereikt. Voor klanten die in de reclamemaand april schilder- of glaszetwerk voor minimaal € 1.000,- hadden laten uitvoeren bij een AF-erkend bedrijf. Bestuursleden van AF overhandigden de prijs, waarnaar ruim driehonderd consumenten op hadden geaasd.

Ties de Vries (rechts) reikte als penningmeester van AF, in het bijzijn van ‘Schildersbedrijf Mendel’ (links), de cheque van 1.000 euro netto uit aan mevrouw Spronk (midden) te Oldebroek

Francesco van Ooijen (links) reikte als voorzitter van AF, in het bijzijn van ‘Schildersbedrijf Leo Meures’ (midden), de cheque van 1.000 euro netto uit aan mevrouw Janssen-van der Weijden (rechts) te Limbricht

Ties de Vries (rechts) reikte als penningmeester van AF, in het bijzijn van ‘Pruis Schilderwerken’ (links), de cheque van 1.000 euro netto uit aan mevrouw Treurniet (midden) te Zwolle

Ties de Vries (rechts) reikte als penningmeester van AF, in het bijzijn van ‘Schildersbedrijf Mendel’ (links), de cheque van 1.000 euro netto uit aan mevrouw Stouwdam (midden) te Oldebroek

FOSAG MAGAZINE

nummer 8-2012

P.S.: Door een speling van het lot heeft de notaris te Waddinxveen toevallig twee keer een klant van ‘Schildersbedrijf Mendel’ getrokken als prijswinnaar uit de meer dan driehonderd consumenten die op de onderhoudscheque uit waren

TEKST TOM HUIZENGA

Imago glaszetters

Beeld Knap werk

De uitdaging voor glaszetters is om duidelijk te maken richting klanten wat, afgezien van de prijs, hun toegevoegde waarde is

Glasimago:

beter onderscheiden en meer doorgroei UTRECHT - Knap werk heeft specifiek voor glaszetters gekeken naar hun imago. Een verbeterpunt is dat de bedrijven zich qua onderscheidend vermogen meer op de kaart kunnen zetten. Circa 40 procent van de corporaties zien vooral dat de laagste prijs wordt ingezet als een troef en missen de nadruk op andere onderscheidende zaken. Werknemers van glaszetbedrijven ervaren daarnaast te weinig doorgroeimogelijkheden. Positief imago van glaszetters volgens woningcorporaties en VvE’s • ze leveren goed vakwerk af • ze zijn klantvriendelijk • ze geven goede adviezen • ze zijn betrouwbaar en doen wat ze beloven Verbeterpunt volgens de opdrachtgevers • bij glaszetbedrijven is er behoefte aan c.q. een noodzaak voor meer onderscheidend vermogen • zo’n 40 procent van de woningcorporaties vindt dat glaszetbedrijven zich te weinig profileren op andere zaken dan alleen de prijs

Sterke punten van het werk van glaszetters volgens werknemers • leuk om in deze branche te werken • altijd afwisselend werk • werk waar je trots op kunt zijn • je kunt er goed je brood verdienen Verbeterpunten volgens de werknemers • er zijn onvoldoende opleidingsmogelijkheden • er zijn onvoldoende doorgroeimogelijkheden

‘Werk aan de winkel voor glaszetters’ “Op basis van deze resultaten kan geconcludeerd worden dat glaszet bedrijven een heel behoorlijk imago hebben in de markt. Tegelijkertijd hebben nogal wat corporaties en VvE’s moeite om de verschillen te zien tussen het ene glaszetbedrijf en het andere. Tenzij het over de prijs gaat. Daar ligt de uitdaging voor de ondernemers: juist die toegevoegde waarde leveren aan de klant waardoor u opvalt. En de doorgroei van de medewerkers kan daar natuurlijk een belangrijke bijdrage aan leveren. Vandaar dat we onze leden oproepen om deel te nemen aan verbeter trajecten van Knap werk. Ze bieden u n amelijk de helpende hand via een individueel traject of een gezamenlijke bijeenkomst waarbij u verbeterervaringen uitwisselt met collega’s. Bel voor meer informatie met Knap werk via 030-2631491 of info@knap-werk.nl.” Willy Swinkels, voorzitter Sectorvereniging Glaszetbedrijven

FOSAG MAGAZINE

nummer 8-2012

verbeterinstrument

TEKST TOM HUIZENGA

Beeld KNAP WERK

Minder papieren administratie met App van Knap werk UTRECHT – Sinds het najaar van 2011 kunt u met een App van Knap Werk een viertal handelingen digitaal uitvoeren: materiaal bestellen, urenbriefjes invullen, meerwerk registeren én projecten opleveren. Dat bespaart u veel papierwerk. Inmiddels zijn er al meer dan duizend downloads geweest van de App, die gratis in een Android-versie en een iPhone-versie worden aangeboden. Een opgeruimd gevoel “De App gebruik ik vooral zélf als vliegende keep met één man personeel. Het is handig als ik per project gelijk mijn uren en mijn meerwerk registreer. De gegevens sluis ik

QR-code met uw Smartphone om de App van Knap werk te downloaden

FOSAG MAGAZINE

Projectmatig overzicht “Hartstikke handig als ik direct op de locatie de gegevens kan inkloppen op de App. Dan komen er geen aantekeningen meer aan te pas die je dan later weer op kantoor in de computer moet invoeren. Per project hou ik met de App de uren, het meerwerk, de materialen én het verzuim bij. Jammer alleen dat ik de uren van personeel of leerlingen niet apart kan invoeren. Dat zou nog wel een aardige aanvulling zijn.” Henk van de Kuik, ‘Henk van de Kuik Glas- en Schilderwerken’, Vught n

Belangstelling buiten de branche Inmiddels zijn de nodige schildersen onderhoudsbedrijven gestart met het werken met de App. Opvallend is dat de digitale tool ook gewild is bij bedrijven buiten onze branche. Bij het Knap werk-bureau zijn de laatste maanden onder andere vragen binnen gekomen van meerdere bouwen installatiebedrijven die de App ook toepassen. Dit toont aan dat de schildersen onderhoudsbedrijfstak met de App een innovatieve stap heeft gezet. Ook is er zelfs belangstelling voor de App bij Duitse schilders bedrijven.

Scan deze

gelijk door naar kantoor, die mijn vrouw verwerkt voor de factuur. Dat geeft een opgeruimd gevoel. Binnenkort wil ik de App gaan gebruiken voor het bestellen van materiaal. Tip: denk ook eens na over een dagoverzicht van alle verzonden data. ” Maarten Herder, ‘Herder Schilderwerken’, Leusden

nummer 8-2012

LEDENWERVING

Tachtig procent van de proefleden blijft bij FOSAG Welgeteld 572 bedrijven werden sinds de introductie van de ledenwervingscampagne in mei 2009 een jaar lang gratis lid. Tachtig procent van hen blijft daarna aangesloten bij FOSAG. De teller staat nu op 2598 leden. Vanwege het wervingssucces wordt het proeflidmaatschap ook dit jaar voortgezet. In 2012 maken daar tot de peildatum van 1 juni exact 80 bedrijven gebruik van. FOSAG heet hen van harte welkom! Radstaat Schildersbedrijf WSB Schilders BV Schilders- en Afwerkingsbedrijf Van Driel BV Peek Schilderwerken Van Hal Schilderwerken Schildersbedrijf R. H. Jager Schildersbedrijf IJzerman Schildersbedrijf Cees Bakker Schildersbedrijf Alpha Paint Roermond Glashandel BV Schildersbedrijf H. van Winsum Hano Bouw & Onderhoud Koring Vastgoedzorg J. de Regt Schilderwerken Schildersbedrijf Ad Verhoeven Hillebrand Consultancy Schilder- en Restauratiewerken Schilderwerken Henk van Lieshout

J. P. van de Boom Schilderwerken Weterings Schildersbedrijf Schildersbedrijf Shield SV Schilders- en Afwerkings bedrijf Glenn Borders Schilder- en Onderhoudswerken Gerbers Schilderwerken Schildersbedrijf Ron Wijnen Peter’s Schilders- en Glaszet bedrijf P. Peeters Schilderwerken Smit Technicoat Surpreme Quality Verbiest Schilderwerken Kop Schilderwerken Schilders- en Onderhoudsbedrijf Fresco Schilderskwaliteit

COLOFON

Pasmans Bouw Beheer BV LV Schilderwerken Den Bouwmeester Schilder MS Glaszetters Hennie Aerts Schildersbedrijf Schilders- en Kitbedrijf Van Delden Rob van der Kooi Schilderwerken Onderhoudsbedrijf Tjerk Sörnsen De Koste VDG Totaalonderhoud BV Dion Schilderwerken HT Schilderwerken Fred’s Klusservice Aerts Glashandel BV Apeq WiWa BV Ketelaars Schilderwerken Reston Schilderwerken Schildersbedrijf Richard Kruk

PNA Schilders De Jongh Schilders BV Stuc en Meer Van Dijk-Dunne Schilderwerken Jozef Hendriks Schilderwerken Westerink Schilderwerken & Onderhoudsbedrijf NT Onderhoud Van Geffen Schilders- en Afwerkingsbedrijf ReVo Vastgoedonderhoud BV House Paint Design Arno Kremers Blokhuys VOF Beer Schilderwerken De Bruijn Schilderwerken Gevelinvest Vastgoedschilders BV 055 Schilders Verheijen Service & Onderhoud

Vormgeving & druk

Redactie

Idee & Concept Tom Huizenga

Hoofdredactie Tom Huizenga

Vormgeving, opmaak en druk Twigt Grafisch Facilitair BV, Waddinxveen

Redactieassistente Lydia Kortenbout-van Honschoten

Oplage en verspreiding 3.750 stuks worden verstuurd naar alle leden van FOSAG en naar relaties. U kunt zich ook abonneren op FOSAG-magazine. Stuur dan een mail naar het redactieadres.

Eindverantwoordelijkheid Okke Spruijt

Redactieadres FOSAG Coenecoop 5, 2741 PG Waddinxveen Postbus 30, 2740 AA Waddinxveen 0182-571444 of huizenga@fosag.nl

Advertenties Vier keer per jaar verschijnt er een Themanummer waarin advertenties kunnen worden geplaatst. Hiervoor is een tariefkaart beschikbaar. Belangstellende adverteerders kunnen contact opnemen met spruijt@fosag.nl

© Copyright 2012. FOSAG, Waddinxveen | ISSN: 2213-0144 Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of overgenomen in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, of enige andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van FOSAG.

Moesschilderwerken Schildersbedrijf René Kerkdijk Huijbers Schilderwerken Vink Schilderwerken Van Bommel Schilderwerken Jaap Have Schilderwerken ADL Glas Schilderwerken Harrie Kissen Oldenburger Schilderwerken H.M. Schilderwerken Bart Sterrenburg Schilderwerk & Onderhoud Schildersbedrijf Ad van Oorschot Lindeboom Schildersbedrijf Taai Schilderwerken n Giebels Schilderwerken

Koninklijke FOSAG FOSAG is één van de grootste branche organisaties van Nederland. De koninklijke vereniging komt al sinds 1880 op voor de belangen van een kleine drieduizend schilders-, onderhouds-, glaszet- en metaalconserverings bedrijven. Gezamenlijk hebben ze zo’n vijfentwintigduizend werknemers in dienst. De totale omzet bedraagt circa drie miljard euro per jaar. Gezien het ledental mag FOSAG zelfstandig cao-onderhandelingen voeren met de vakbonden. Vanuit het secretariaat in Waddinxveen werken ongeveer 25 medewerkers aan de belangen behartiging. Kijk voor meer informatie op www.fosag.nl.

Meer politieke daadkracht als branche…

Vertel het uw ollega’s: bij FOSAG c kunnen ze één jaar gratis lid zijn! Zo helpt u uw vereniging want tachtig procent blijkt ook lid te willen blijven!

met een vereniging met meer leden!