LEESMAGAZINE OVER EINDHOVEN EN OMGEVING
LEESMAGAZINE OVER EINDHOVEN EN OMGEVING
€ 7,99
€ 7,99
MEI/JUNI
MEI/JUNI
EINDHOVEN GROEIT! WAT MERKEN WIJ VAN DE SCHAALSPRONG?
JAN PETER VAN OPHEUSDEN VOOR CHINEZEN DE NIEUWE VAN GOGH
ROBÈRT MOLENAAR OVER KANSEN VOOR DE ACCOUNTANCY
LOTEC Nederland
LOTEC Noord-Oost
E info@lotec.nl
E twello@lotec.nl
E info@lotec.be
www.lotec.nl www.lotec.nl www.lotec.be
Begin 20e eeuw besloot James Marshall, een Engelse ingenieur, zijn vrouw het meest kostbare geschenk te gevn: een perfecte nachtrust. Het baanbrekende gebruik van losse pocketveren van staal in zijn matrassen leidde tot ongekend slaapcomfort.
Nog altijd combineert Vispring deskundig vakmanschap en 100% natuurlijke materialen om het perfecte bed te creëren. Ambachtelijk maatwerk, voelbaar gemaakt met passie, echte Britse wereldklasse en synoniem voor luxe. Deze topkwaliteit treft u uiteraard bij van Zutphen.
015 Editorial
017 Colofon/Service
interviews
024 Pleun Bierbooms van The Voice naar Plume
032 Robèrt Molenaar en de kansen voor Newtone 052 Toon de Koning luidt de alarmbel over woningbouw
116 Nardo van der Meer over gezondheidszorg in de regio
130 Jan Peter van Opheusden populair als 'Van Gogh' in China
024
032
042
060 Eric van Schagen Het wonder van Veldhoven
062 Pieter van Santvoort De ongemakkelijke waarheid over de Eindhovense woningmarkt
042 Ontwikkeling Eindhoven De schaalsprong in woord en beeld 088 Bonaire en PSV helpen elkaar 108 Bass Poell veranderde zijn leven
088
Vincent Voorn
Het is niet niks om afscheid te moeten nemen van een huis. Een plek waar u met zoveel liefde heeft gewoond. Maar, u voelt dat het tijd is voor een nieuw thuis. Nú is het moment om uw bijzondere woning te verkopen.
Wij helpen u graag met onze kennis over de verkoop van exclusief vastgoed. Weet dat onze deur wijd openstaat voor u. Wij vinden gegarandeerd die liefhebber die uw huis net zo zal koesteren als u dat deed.
Klement Rentmeesters.
Gedeelde liefde voor monumentaal en landelijk wonen.
Bel ons: 043 32 33 511 of ga naar
www.klement-rentmeesters.nl/makelaardij
Vestiging Vught
Landgoed Muyserick
Maurick 1, 5261 NA Vught
Vestiging Gulpen
Rijksweg 4, 6271 AE Gulpen
Makelaardij
Beheer en exploitatie
Herbestemming en verduurzaming
Restauratie en transformatie
Subsidies
Groen erfgoed
Grondzaken
Scan de QR code of ga naar boven staande URL
020 068
030 Bert-Jan Woertman
Brainport AIndhoven
057 Pieter van Santvoort
De prijs is het bewijs!
077 Necla Koçak
Dank je, jij ook!
097 Rob Haantjes
Pennenbakje
115 Karin Visser
Hoop en perspectief
127 Liesbeth van Eijsden
Een filosofische pelgrimstocht
018 Fotospread
Bouwen, bouwen, bouwen
020 Uitgelicht
FRITS' tips
068 Culinair
Het witte goud
082 Onderstroom met Leyla Kalender
139 Stadsdichter
Iris Penning
141 Flits! zien & gezien worden in FRITS
116 082
UNIEK CADEAU BOEK!
Nog verkrijgbaar: het lijvige boekwerk ‘Acht eeuwen Eindhoven’. Een must have voor elke rechtgeaarde Eindhovenaar. Nu te koop via redactie@frits.nl voor de belachelijke actieprijs van slechts € 19,95!!
Er gebeurt wat in onze (Brainport)regio!
Er gebeurt wat in de regio, om niet te zeggen: er gebeurt veel in de regio. In weerwil van economisch barre tijden, voor de doorsnee Nederlander althans - al valt het woord crisis steeds minder, barst ‘Brainport Eindhoven’ uit zijn voegen. Als FRITS zijn we graag graadmeter van de ontwikkelingen maar nu moesten wij zelfs tot op de dag dat we naar de drukker gingen content aanpassen. Tussen het drukken en het verschijnen van dit nummer zitten drie weken, ik hoop niet dat we dan door de actualiteit zijn ingehaald. Dat is een paradox, want er gebeurt natuurlijk altijd wat, zeker hier. (De regio) Eindhoven is booming wordt gezegd, gelet op de inhoud van deze FRITS zou ik dat een understatement willen noemen. Andere woorden die vallen in dat verband zijn schaalsprong en grote beweging.
Hoe dan ook bevinden we ons op een historisch moment in het bestaan van (de regio) Eindhoven. Wethouder Stijn Steenbakkers vergelijkt de groei die de stad en omgeving gaan doormaken de komende tien à twintig jaar met de expansie van Eindhoven in de glorietijden van Philips. Nu ASML heeft aangekondigd te willen blijven en uitbreiding in de omgeving
mogelijk is, kan alleen een wereldcrisis de ‘Veldhovense’ chipmachine-fabrikant nog tegenhouden. Zeker nu de Brainport Industries Campus de faciliteiten voor die uitbreiding gaat bieden. Wie over de A2 of N2 richting Best of Oirschot rijdt, moet ter hoogte van Acht maar eens goed naar links kijken: het sappige boerenland is over een jaar of vijftien helemaal volgebouwd. Wellicht eerder. Één miljoen vierkante meter is dan in beslag genomen door de high-tech maakindustrie, voornamelijk ASML.
In deze FRITS heb ik tien pagina’s nodig om de grote beweging te schetsen, het aantal breidde zich gestaag uit, naar gelang de ontwikkelingen: het vastlopen van de regio, het gebrek aan talent, de dreiging van vertrek door ASML en NXP, Operatie Beethoven, de miljarden, de euforie, de boost van de plannen, het nieuwe perspectief, de toekomst. Volgens Stijn Steenbakkers moeten in de vorige eeuw Eindhovenaren zich zo hebben gevoeld toen Philips explodeerde. Er gebeurde wat in de stad. Maar de ‘one company town’ bleek kwetsbaar begin jaren negentig toen een economische crisis leidde tot massa-ontslagen bij Philips en het faillissement van die andere Eindhovense trots: DAF. Dat moest veranderen, vonden sleutelfiguren in de samenleving, er moest meer en beter worden samengewerkt zodat we minder kwetsbaar waren.
Het Brainport-model ontstond, dat vooral economisch uitermate succesvol blijkt. Eindhoven is dan wel geen ‘one company town’ meer maar toen ASML waarschuwde zijn heil eventueel elders in Europa te zoeken, brak er tot in Den Haag paniek uit. Er werd toch alom gevreesd dat de kenniseconomie als een kaartenhuis in elkaar zou storten. Maar gelukkig is het tij op tijd gekeerd! Met vereende krachten. Maar we zijn er nog niet. Lees deze FRITS!
Hans Matheeuwsen Uitgever / Hoofdredacteur
Vraag vrijblijvend naar de mogelijkheden!
Bel: 040 - 251 45 27 City Mondzorg Veldhoven Horst 18 5501 DN Veldhoven info@citymondzorg.nl
FRITS & de specials
FRITS is een vlot geschreven, hoogwaardig, (regio-)breed journalistiek en onafhankelijk magazine. De toon is positief-kritisch, en daardoor sterk opiniërend. FRITS besteedt aandacht aan de (Brainport)regio Eindhoven, de inwoners en hun verhalen.
FRITS is een tweemaandelijkse uitgave, verschijnt vijf maal per jaar en heeft abonnees in heel Zuidoost-Brabant
U kunt al een jaar kennismaken met FRITS voor € 29,95. Het jaarabonnement is daarna € 39,95. Voor abonnementen in het buitenland geldt een speciaal tarief. FRITS is los te koop bij erkende boekhandels, kiosken en in supermarkten en kost dan € 7,99.
Wilt u graag een abonnement?
Bel met BCM, 085 - 760 02 37. U kunt ook een mailtje sturen naar: abonnementen@frits.nl
Ons bezoek- en postadres is Hallenweg 2A, 5615 PP in Eindhoven. Ons telefoonnummer is 040-3046000. Als u ons een mailtje wilt sturen met tips, opmerkingen of persberichten kunt u dit doen naar redactie@frits.nl.
LEESMAGAZINE OVER EINDHOVEN EN OMGEVING
UITGEVER / HOOFDREDACTIE
Hans Matheeuwsen
06 - 317 916 54 / h.matheeuwsen@frits.nl
TRAFFIC / COÖRDINATIE SPECIALS
Eva Wellens
040 - 304 60 00 / e.wellens@frits.nl
VORMGEVING
Leon Torremans
040 - 304 60 00 / l.torremans@frits.nl
SALES / MEDIA ADVIES
Nico van der Meer 06 - 818 136 72
Marianne Brugmans 06 - 534 576 26 materiaal@frits.nl
AAN DIT NUMMER WERKTEN MEE:
Anna van den Berg; André Driessen; Liesbeth van Eijsden; Ronald Frencken; Rob Haantjes; Mariët Jonkhout; Necla KoÇak; Djaydee Kraus; Marlène van Kuyk; Frank van der Linden; Iris Penning; Pieter van Santvoort; Eric van Schagen; Marjolijn Sengers; Karin Visser; Frank Vonken; Louis van de Waarsenburg; Bert-Jan Woertman
FOTOGRAFIE
Wouter van Assendelft; Ruud Balk; Erik de Brouwer; René Manders/DCI Media; Kees Martens/DCI Media; Patrick Meis
COVERFOTO:
Pleun Bierbooms, door Patrick Meis
VORMGEVING SPECIALS
Felix Katzmann Vormgeving & DTP
ABONNEEHANDLING / DISTRIBUTIE
BCM International BV
DRUK
PreVision Eindhoven
ISSN 1877-895X
COPYRIGHT
Het overnemen van artikelen als bedoeld in artikel 15 van de Auteurswet is niet toegestaan
OVERIGE VERSCHIJNINGSDATA 2024 26 juli / 4 oktober / 12 december
Toen in 1952 Wim Stam de chocolaterie van zijn moeder overnam, kon hij zich niet indenken dat er anno 2024 acht zaken van Martinez Chocolatier in Nederland gevestigd zijn. Eén daarvan zit al meer dan tien jaar aan de Handwerkstraat 10b in Valkenswaard. Hier runt kleindochter Eveline Hoeks haar chocoladewinkel. Een heus walhalla met een groot assortiment, alles vervaardigd van de befaamde Callebaut chocolade.
Je vindt er dan ook overheerlijke, betaalbare, chocolade van topkwaliteit. Loop er eens binnen, wedden dat je er vaker komt? www.martinezchocolade.nl
Bloemist Oktober in Huis scoort goud
Bij Oktober in Huis, al sinds 2009 dé bloemist in hartje Eindhoven aan de Keizersgracht nummer 4, vind je voor elk seizoen de passende bloem. Bij Oktober gelooft men dat duurzaamheid essentieel is en al hun bloemen en planten worden dan ook aangeboden op een manier die het milieu respecteert en beschermt. Oktober in Huis heeft niet voor niets, als één van de weinige bloemisten in Nederland, het certificaat Barometer Duurzame Bloemist in de hoogste categorie; goud, mogen ontvangen. Een prachtige prestatie die alle lof verdient. www.oktoberinhuis.nl
de mooiste
en whisky’s
Met recht is het al zeventig jaar bestaande familiebedrijf
Van der Heijden Wijnen & Gedistilleerd aan de Kruisstraat 85 een vast begrip in de regio en ver daar buiten. In de winkel vind je meer dan 900 verschillende wijnen, rechtstreeks geïmporteerd van de wijnproducent en méér dan 600 whisky’s op voorraad. Jaarlijks organiseert Van der Heijden meerdere wijnproeverijen en één keer per jaar in september het grootste whiskyevenement voor ZuidNederland. Wil je altijd op de hoogte blijven van het nieuws over wijn &whisky? Meld je dan aan voor hun whisky- en of wijnnieuwsbrief. www.heijdenwijnimport.nl
Philips Fruittuin, meer dan fruit
Aan de Oirschotsedijk 14a, midden in de groene long van Eindhoven, ligt, als verbinding tussen stad en platteland, al sinds 1929 de Philips Fruittuin. Dé plek waar het heerlijk onthaasten en verpozen is. Waar, in samenwerking met lokale boeren in de omgeving, eerlijke producten worden geteeld die te koop zijn in de landwinkel en waar je, naast, met uitzicht op de boomgaard, het eten van verrukkelijke pannenkoeken, ook een unieke locatie vindt om te vergaderen, te borrelen met familie, of een workshop kunt organiseren. Bij de Philips Fruittuin is altijd iets te doen. www.philipsfruittuin.nl
Na ruim zeventien jaar Heuvel was Elle Eindhoven flink uit haar jasje gegroeid en toe aan een nieuwe stap. Sinds maart 2024 is Elle dan ook verhuisd naar de Vrijstraat 27 in Eindhoven. In dit prachtige pand, met dezelfde vertrouwde, gezellige sfeer, vind je bekende merken, zoals Drykorn, Studio Amaya en By Bar, Co’couture, Suncoo e.d. Maar ook leuke items uit Parijs, welke wekelijks worden aangevuld, samen met een grote collectie bijpassende sieraden. Loop eens gezellig binnen voor een kijkje en een kopje koffie. www.elleeindhoven.nl
Fine dining in het comfort van uw eigen huis, luxe hapjes voor een speciale gelegenheid of een culinaire invulling van een bedrijfsevent. Bij Chef Sander kan het allemaal. Exclusief genieten, op maat voor iedere gelegenheid. Van kleine intieme dineetjes en fine dining tot event catering. Sander Verberne – Chef Sander – zorgt ervoor dat je, gewoon thuis, culinair uit eten gaat. Dat je volop geniet van hoogstaande gerechten van restaurantkwaliteit. Aan een prachtig gedekte tafel, gecombineerd met een perfect bijpassend wijnarrangement, geniet je van volledig op wens afgestemde ambachtelijk bereide gerechten. Nieuwsgierig geworden?
Mail of bel: info@chefsander.nl, 06 - 38 36 66 61
In het in een parkachtige omgeving gelegen Genneper Afscheidshuis kun je terecht voor een persoonlijk en warm afscheid van je overleden dierbare. Zowel de verzorging van de overledene, het verblijf tot aan de dag van de uitvaart, het afscheid, als de horeca vind je bij ons onder één dak.
In het in een parkachtige omgeving gelegen Genneper Afscheidshuis kun je terecht voor een persoonlijk en warm afscheid van je overleden dierbare. Zowel de verzorging van de overledene, het verblijf tot aan de dag van de uitvaart, het afscheid, als de horeca vind je bij ons onder één dak.
In het in een parkachtige omgeving gelegen Genneper Afscheidshuis kun je terecht voor een persoonlijk en warm afscheid van je overleden dierbare. Zowel de verzorging van de overledene, het verblijf tot aan de dag van de uitvaart, het afscheid, als de horeca vind je bij ons onder één dak.
Ruimte voor afscheid
Ruimte voor afscheid
Ruimte voor afscheid
In het Genneper Afscheidshuis kun je voor alle wensen terecht en is veel mogelijk. Of je nu op zoek bent naar een ruimte voor een informeel samenzijn of wanneer je een traditionele uitvaart wilt laten verzorgen.
In het Genneper Afscheidshuis kun je voor alle wensen terecht en is veel mogelijk. Of je nu op zoek bent naar een ruimte voor een informeel samenzijn of wanneer je een traditionele uitvaart wilt laten verzorgen.
In het Genneper Afscheidshuis kun je voor alle wensen terecht en is veel mogelijk. Of je nu op zoek bent naar een ruimte voor een informeel samenzijn of wanneer je een traditionele uitvaart wilt laten verzorgen.
Wij bieden de ceremonieruimte en de tuinkamer per dagdeel aan, zodat je alle tijd hebt.
Wij bieden de ceremonieruimte en de tuinkamer per dagdeel aan, zodat je alle tijd hebt.
Wij bieden de ceremonieruimte en de tuinkamer per dagdeel aan, zodat je alle tijd hebt.
Zo divers als de persoonlijke wensen zijn met betrekking tot de uitvaart, zo uitgebreid zijn ook onze mogelijkheden qua catering.
Zo divers als de persoonlijke wensen zijn met betrekking tot de uitvaart, zo uitgebreid zijn ook onze mogelijkheden qua catering.
Zo divers als de persoonlijke wensen zijn met betrekking tot de uitvaart, zo uitgebreid zijn ook onze mogelijkheden qua catering.
Wij vinden het belangrijk dat je op je gemak bent bij ons, dat het voelt zoals thuis en er geen tijdsdruk is. Het Afscheidshuis is kleinschalig en gastvrij met persoonlijke aandacht.
Wij vinden het belangrijk dat je op je gemak bent bij ons, dat het voelt zoals thuis en er geen tijdsdruk is. Het Afscheidshuis is kleinschalig en gastvrij met persoonlijke aandacht.
Wij vinden het belangrijk dat je op je gemak bent bij ons, dat het voelt zoals thuis en er geen tijdsdruk is. Het Afscheidshuis is kleinschalig en gastvrij met persoonlijke aandacht.
Iedereen is welkom
Iedereen is welkom
Het Genneper Afscheidshuis is onderdeel van Van der Stappen uitvaartverzorging. Om de locatie te bekijken en de uitvaartmogelijkheden door te spreken, kun je contact opnemen.
Het Genneper Afscheidshuis is onderdeel van Van der Stappen uitvaartverzorging. Om de locatie te bekijken en de uitvaartmogelijkheden door te spreken, kun je contact opnemen.
Iedereen is welkom Het Genneper Afscheidshuis is onderdeel van Van der Stappen uitvaartverzorging. Om de locatie te bekijken en de uitvaartmogelijkheden door te spreken, kun je contact opnemen.
Ook indien je kiest voor een andere uitvaartonderneming, verwelkomen we je graag op deze mooie locatie.
Ook indien je kiest voor een andere uitvaartonderneming, verwelkomen we je graag op deze mooie locatie.
Ook indien je kiest voor een andere uitvaartonderneming, verwelkomen we je graag op deze mooie locatie.
Nieuw boek over
Philips
Aan het toch al niet misselijke oeuvre aan boeken over de familie Philips is een nieuwe titel toegevoegd: ‘Frits Philips, de mens achter meneer Frits’. Het boek verscheen op de geboortedag (16 april) van de nog immer populaire Eindhovenaar die in 2005 op honderdjarige leeftijd overleed. Schrijver Martijn van Empel kende Frits Philips maar volgens critici was dat eerder een handicap dan een voordeel voor een eerlijk portret. Het boek is te koop in de boekhandel voor € 27,50. Zie www.lecturis.nl
Eindhoven kent een opmerkelijke stedelijke ontwikkeling. In een eeuw tijd veranderde het kleinschalige centrum van het Middeleeuwse stadje in een moderne city. Die stedelijke veranderingen zorgden voor nogal wat discussie. René Erven onderzoekt in het boek hoe de veranderingen gestalte kregen en hoe deze vervolgens werden ontvangen door de Eindhovenaar.
De schrijver is coördinator van Architectuurcentrum Eindhoven en organiseerde de afgelopen vijftien jaar tal van debatten over de stedelijke ontwikkeling van de stad. Het boek is voor € 29,95 te koop bij Van Piere.
Van stadsfotograaf Jasper Scheffers is een nieuwe uitgave in de serie over de transformatie van Eindhoven verschenen:
‘De Rondweg, 10 jaar verschillen in beeld’
De Rondweg is niet alleen een laag asfalt waar veel auto’s overheen rijden, alle facetten van de stad zijn te vinden rondom 'De Ring'. Uiteindelijk geeft dit boek veel informatie over niet alleen de Rondweg, maar over de gehele stad. Dit maakt het interessant voor iedereen die iets met Eindhoven heeft. Het boek is te bestellen op de Beeldbank Eindhoven via onderstaande link: https://tinyurl.com/De-Rondweg
Ieders leven kent een eigen strijd. Het heeft de Eindhovense muzikante Mantle Plume vaak geholpen om haar gevoelens gereflecteerd te horen in muziek en songteksten. Met haar liedjes wil ze hetzelfde bieden aan anderen. Mantle Plume maakt ‘abnormally hot rock’ met een punk attitude. Haar debuut-EP ‘In The Heat Of Battle’ kan exclusief bij Bandcamp voor eenmalig vier euro (of hoger donatiebedrag naar keuze) worden gedownload en oneindig gestreamd. De opbrengst gaat naar 113 Zelfmoordpreventie. Zie: https://mantleplume.bandcamp.com
Boekhandel Van Piere bestaat 175 jaar. Martinus van Piere opende zijn winkel in de stad in 1848. De betekenis hiervan krijgt extra reliëf wanneer we ons realiseren dat het analfabetisme in Eindhoven nog welig tierde, en de eerste buitenlandse romans pas vanaf 1830 verkrijgbaar waren. Thom Aussems schreef het boek. Hij constateert dat Van Piere gedurende vrijwel 175 jaar een (culturele) parel in en voor (de inwoners van) de stad was. Zie www.vanpiere.nl
Lieshoutse Pleun Bierbooms vervolgt zangcarrière als Plume
‘Ik
Als je The Voice of Holland wint, kan het twee kanten op met je carrière. Je slaagt als artiest, of niet. Vrijwel geen enkele The Voice-winnaar heeft het gemaakt, terwijl het tv-programma al in 2011 van start ging. Alleen Maan (Maan de Steenwinkel, die in 2016 won) is uitgegroeid tot een min of meer grote naam in de Nederlandse muziekscene. De Lieshoutse Pleun Bierbooms volgde haar op als winnares van The Voice. „ Als je een nieuwe weg inslaat, heb je tijd nodig."
TEKST: FRANK VONKEN | FOTO’S: PATRICK MEIS, STUDIO KLIJN
PPleun Bierbooms (25) wist destijds nauwelijks wat haar overkwam, laat staan dat ze in de smiezen had wat ze moest doen om een household name te worden. Zeven jaar later is Bierbooms gepokt en gemazeld, en ze pakt de zaken anders aan.
Er is weinig tijd voor een interview. Bierbooms, die tegenwoordig onder de artiestennaam Plume zingt, heeft het druk. Maar ze vindt het leuk om door FRITS bevraagd te worden. We besluiten om het vraaggesprek telefonisch te doen. In het gesprek zegt ze dat ze het woord ‘DOE’ op haar rechterhand heeft laten tattoeëren. „Ik denk altijd na”, verduidelijkt ze. „Er gaan constant gedachten door mijn hoofd. Hoe zit dit, hoe pak je dat aan, wat gaat er in een dergelijk geval gebeuren? Het denken neemt zoveel tijd in beslag, dat het soms daarbij blijft. Ik vergeet dan om in de praktijk
'De tattoeage op mijn hand is om me eraan te herinneren dat ik aan de slag moet'
uit te voeren wat ik in mijn hoofd heb bedacht. Vandaar deze tattoeage. Om me eraan te herinneren, dat ik aan de slag moet. Of ik dromerig ben? Ja en nee.”
Pleun gelooft in de professionals, waarmee ze vandaag de dag werkt. Muzikant, liedjesschrijver en producer Wouter Hardy begeleidt haar. Dat gebeurt bij het independent muzieklabel b-kube music in Den Bosch. Hardy schreef onder meer het lied Arcade, waarmee Duncan Laurence in 2019 het Songfestival op zijn naam schreef. Hardy zei een tijdje terug in een interview met het Brabants Dagblad: „Ik word wakker, sla op mijn wekker en dan begint de dag zonder dat ik vanalles hoef te checken. Mensen denken dat het niet kan, maar dat is onzin. Sociale media wachten wel. Het boeit niet. Als ik om één uur m’n telefoon weer aanzet, merk ik vaak dat ik helemaal niks gemist heb. Het gaat
erom wat je maakt.” Het lijkt er sterk op, dat deze Brabander met beide voeten op de grond staat, en dat hij weet wat aanpakken is. „Zo iemand heb ik nodig”, zegt Bierbooms, die in Den Bosch woont. „Ik vind het zó fijn om met hem samen te werken. Wouter heeft een groot talent, je wint niet zomaar het Songfestival. Mijn co-writer heet Nina Sampermans, ze komt uit Antwerpen. Zij is mijn rechterhand. Wat zij doet? Nou, ik overspoel haar met teksten, waarvan zij poëtische kunstwerkjes maakt. Nina kan toveren met woorden en zinnen. Mijn ballads komen zo beter tot hun recht.”
Pleun nam liefst vier keer deel aan The Voice. Twee keer kwam ze niet door de voorronde in The Voice Kids. Ze haalde ‘de stoelen’ twee jaar later wel, deze keer tijdens de voorronde van de grote Voice. „Maar er draaide geen enkele stoel”, aldus Pleun. „Het werd ook nooit uitgezonden. Een jaar later, in 2017, draaiden alle stoelen. Vervolgens win je op je achttiende The Voice of Holland.” Er zat een gastoptreden bij de Toppers aan vast. „Erg gaaf”, zegt de zangeres. „Maar ook spannend. Je staat in de Amsterdam ArenA te zingen voor vijftigduizend mensen. Of ik zenuwachtig was? Nee. Ik kende de band, het licht zag er perfect uit, en mijn haar zat goed, net als mijn make-up. En wat het zingen betrof, had ik alles doorgerepe -
teerd. Ik bereid me altijd goed voor op een optreden. Dat ben je verplicht aan het publiek, maar ook aan jezelf. Wanneer je goed voorbereid bent, voel je je zeker.” Haar optreden in de ArenA is te zien op YouTube.
‘Ik ben me bewust dat ik klink als Adele. Maar ik vind de muziek van Lana
Del Rey ook te gek’
Pleun was een paar jaar ‘uit de muziek’. Ze is sinds kort weer bezig met het releasen van nieuwe songs. Daartoe werd afgelopen november haar eerste single uitgebracht. Zoals gezegd, deed ze dat onder de naam Plume. „ Ruim 400.000 streams op Spotify voor Love is Pain”, zegt ze. „Dat is mentaal gezien heel fijn. Maar soms snap ik niet hoe het een en het ander in elkaar zit. Mijn tweede single Mad Woman heeft 60.000 streams, veel minder dan Love is Pain. Maar Mad Woman wordt wel op de radio gedraaid, Love is Pain niet. Ik kan mijn vinger er niet opleggen hoe dat soort zaken in de muziekwereld werken.”
Haar ouders zijn uit elkaar. „Ze namen jaren de tijd om te scheiden”, vertelt Pleun. „Dat gaf stress en onzekerheid. Als er ruzie is tussen je ouders, krijg je weleens minder aandacht. Dat kun je erg vinden, maar ik ben daardoor sneller zelfstandig geworden. Mijn band met pa en ma is tegenwoordig heel goed. En ze komen nu zelfs bij elkaar op de koffie. Daar ben ik erg blij om.” Moeder Jolanda heeft een relatie met operazanger Ernst-Daniël Smid. Waarover praat Pleun Bierbooms met haar moeders vriend? „Over muziek en koetjes en kalfjes. Ik heb geleerd van hem. Hij zegt dat je standvastig moet zijn. Blijf bij jezelf, laat je niet te veel beïnvloeden door anderen, volg je eigen pad. Dat klinkt misschien als een cliché, maar ik geloof er heilig in.”
Een tijdje na het winnen van The Voice, deed Pleun een paar opmerkelijke uitspraken in NRC Handelsblad. Ze zei daarin onder meer dat haar The Voice-coach Waylon na de zege niks meer van zich had laten horen. En ze spuide kritiek op het muziekwereldje. Deze kritiek werd haar niet door iedereen in dank afgenomen. Maar had ze geen gelijk? Populaire nieuwkomers worden in de meedogenloze muziekwereld somtijds uitgeknepen als een citroen. Je weet immers niet bij voorbaat
hoelang het succes gaat aanhouden. Bierbooms werd van hot naar her gesleurd om op te treden. En ze nam songs op die niet per se als de hare voelden. De toentertijd piepjonge zangeres kon zich niet verweren. Ze wist van tevoren niet wat haar te wachten stond. Wat ze wél wist, was dat ze haar loopbaan anders gestalte wilde geven. „Dat allemaal is zeven jaar geleden”, zegt ze. „Ik richt me liever op mijn huidige carrière.”
Ze heeft een relatie met Fransman Marc. „Ik ontmoette hem anderhalf jaar geleden tijdens een vakantie”, zegt de artieste. „We zien elkaar om de drie weken een paar dagen. Dat is te doen. Toen ik Marc net kende, schreef ik een lied over hem: What Am I Gonna Do With You? Ik was verliefd, hij woonde ver weg. Wat moest ik ermee? Het zou leuk zijn om ooit in Amsterdam samen te wonen met Marc. Ik zie mezelf later ook wel naar Frankrijk verhuizen. Maar het gaat nou om mijn carrière. Marc geeft me daartoe ook de ruimte.”
Pleun’s stem lijkt op die van Adele. Beter gezegd: haar stem lijkt in de verte iets op die van de Britse wereldster. „Daarvan ben ik me bewust”, aldus de zangeres, die in oktober haar debuut-EP uitbrengt. „Maar ik doe het niet expres. Vóór ik haar bewonderde, was ik al bezig. Ik zong opera, samen met mijn moeder die klassiek geschoold is. Daarna was het pop, ik deed hele shows van Taylor Swift. Adele kwam daar later bij. Ja, ik houd van haar muziek. Maar ik vind de muziek van Lana Del Rey ook te gek. Een powervrouw, poëtische teksten, het duistere eromheen. Zij blijft mij boeien. En ik krijg een bepaalde energie door haar muziek. Hoe je mijn songs kunt omschrijven? Als melancholische pop.”
Pleun kan leven van wat ze verdient door sociale media. En ze heeft natuurlijk haar optredens. Zoals begin mei, toen de zangeres met haar eigen band optrad tijdens Bevrijdingsfestival in Den Bosch. „Ik zou vaker willen optreden”, verklaart ze. „Dat staat nog een beetje in de kinderschoenen. Jaja, ik weet het, ik ben al een tijdje bezig. Maar onder de naam Plume is het eigenlijk nog maar net begonnen. En als je een nieuwe weg inslaat, heb je tijd nodig. Ik zing ook op bedrijfsfeesten en bruiloften. Daar is niks mis mee, maar ik kies op de wat langere termijn bewust níet voor het commerciële circuit. Na verloop van tijd hoop ik op shows met eigen muziek en op festivals. Maar ik ga geen rare fratsen uithalen, enkel om fame te verkrijgen. Nee, ik doe geen concessies meer. De richting die ik nu op ga, is voor mij de juiste. Het gaat me om mijn muziek.”
Gefeliciteerd! Een welverdiend applaus voor onszelf! Stonden we als regio al stevig in het ‘linker rijtje’, met de recente toezeggingen vanuit Den Haag en de overeenkomst tussen gemeente Eindhoven en ASML voor mogelijke uitbreiding op de Brainport Industries Campus staan we nu strak bovenaan. Brainport Eindhoven is de groeikampioen van Nederland. Wat hier gebeurt bij 7.000 techbedrijven en kennis- en onderwijsinstellingen is uniek en van nationaal belang.
Maar waar klappen we precies voor?
De snelle groei van Philips in de vorige eeuw had grote gevolgen. In 1920 werden Eindhoven en vijf omliggende gemeenten samengevoegd. Het inwoneraantal steeg tot 47.946 en in 1940 telde Eindhoven al 113.000 inwoners. Besluiten van toen hebben nog steeds impact op de manier waarop wij vandaag in Brainport samen wonen, werken en leven. Groeikampioen zijn en blijven vereist nu een vergelijkbare schaalsprong. Tot 2030 zijn er 40.000 medewerkers nodig en moeten er 20.000 woningen worden gebouwd. Hoe gaan we die nieuwe realiteit uit de grond trekken? Hoe willen we samenleven in 2040? En hoe gaan we de groei in goede banen te leiden? Hoe gaan we de 1,7 miljard vanuit Den Haag uitgeven?
Honderd jaar geleden was het overzichtelijker: Philips bepaalde wat er moest gebeuren. Als er niet gebeurde wat zij wilden, trokken ze zelf een dorp uit de
grond. En daar werden we allemaal beter van. Maar nu? Zoveel bubbels, zoveel Brainports. Een Brainport van de bestuurders, een Brainport van de bedrijven, en een Brainport van ons allemaal. En iedereen zijn eigen wensenlijstje. Hoe brengen we die werelden bij elkaar?
Zodra we uitgefeest zijn, kunnen we in ieder geval met elkaar het gesprek aangaan! Onmogelijk denkt u? Nee hoor, niet met behulp van AI. Recent heb ik meegedaan aan het experiment BrainWaves, het allereerste door AI gefaciliteerde stadsoverleg ter wereld. Met een AI die positief het gesprek stimuleert en geen eigen belang heeft. De deelnemers aan het experiment waren positief, 98 procent doet de volgende keer graag weer mee. Het was ook gewoon leuk om te doen. De slimme applicatie, ontwikkeld door een Eindhovens samenwerkingsverband met financiering van OpenAI, maakt het ineens eenvoudig om ideeën en meningen over de toekomst van Brainport Eindhoven te verzamelen en te analyseren. Door op deze, en andere manieren, verschillende mensen uit de diverse ‘bubbels’ te betrekken bij de discussies over de toekomst van Brainport ontstaat er eerder een gevoel van gedeelde verantwoordelijkheid en vertrouwen.
Dat zal begrip voor de verschillende belangen vergroten en draagvlak voor de genomen besluiten stimuleren. Waar Eindhoven ontstond door dorpen samen te voegen, kunnen we nu de bubbels bij elkaar gaan halen. Bovendien past het helemaal in de traditie van Brainport om ook deze innovatieve manier in te zetten om de toekomst vorm te geven. Een op onze eigen voorwaarden ontwikkelde AI om het gesprek over de toekomst te faciliteren. Liefst met een ‘Brabantse Bias’. Met elkaar, voor elkaar, voor Brainport Eindhoven! De organisatoren van BrainWaves zetten nu stappen om de ervaring te optimaliseren en de participatie verder te stimuleren. Laten we hen helpen en daarmee onszelf. Op weg naar Brainport AIndhoven: de weg naar een gedragen toekomst voor iedereen.
Bert-Jan Woertman is consultant voor innovatie-ecosystemen en interim manager
Raak op uw beurt geïnspireerd door onze luxueuze, compacte SUV. De Electric Hybrid (PHEV) levert een elektrische actieradius tot 62 km (WLTP). Ontdek de Range Rover Evoque in onze showroom.
Automobielbedrijf Hondsruglaan 99, 5628 DB Eindhoven
040 290 11 20
cito-jlr.nl
Min./max. gecombineerd verbruik: 1,4-9,3 l/100 km, resp. 71,4-10,8 km/l, CO2-uitstoot 31-211 g/km. Afgebeeld model uitgerust met opties en accessoires. Wijzigingen en fouten voorbehouden.
HLB Witlox Van den Boomen verder als Newtone advies en accountancy
Acountants- en adviesbureau HLB Witlox van den Boomen is een begrip in de Brainportregio. Het kantoor is gefuseerd met het Limburgse Koenen en Co en PKF Wallast in de Randstad tot Newtone. Het nieuwe kantoor staat stevig in de Nederlandse Top 10. Volgens Robèrt Molenaar, managing partner in Waalre, combineert Newtone in onze regio de waarden van het familiebedrijf met de uitdagingen van de nieuwe tijd.
TEKST: HANS MATHEEUWSEN | FOTO'S: RENÉ MANDERS / DCI MEDIA
N„ Newtone heeft vertrouwen in de kracht van de mens, of het nu gaat om onze mensen of onze klanten", steekt Robèrt onmiddellijk van wal. „Wij geloven in ondernemerschap, de ‘can-do’ mentaliteit. In de uitdagende wereld van vandaag geldt niet of-of, maar en-en. Newtone kiest voor verbinding in plaats van tegenstelling. Daarom kijken wij naar alle kanten met het beste van twee werelden. We zijn centraal én lokaal. Wij bieden vernieuwing én continuïteit. We zijn klein én groot. Alles voor het nieuwe perspectief van onze klanten, talenten, medewerkers én toezichthouders. Inclusief nieuwe stappen op het gebied van duurzaamheid, digitale technologieën en kunstmatige intelligentie. Samen zetten wij een nieuwe toon.”
‘Het gaat niet altijd om winstmaximalisatie, het gaat ook om een goede verdeling tussen welvaart en welzijn’
Newtone telt elfhonderd medewerkers verspreid over twaalf vestigingen in Nederland. Met driehonderd medewerkers mag Waalre als een van de hoofdvestigingen worden beschouwd, al was het maar door de aanwezigheid van alle ondersteunende diensten. Het nieuwe acountants- en adviesbureau blijft groot belang hechten aan de rol van de kantoren in de regio en het rechtstreekse
contact met hun klanten. Elke vestiging heeft in de volle breedte en multidisciplinair alle kennis en kunde in huis maar kan voor bijzondere expertise altijd een beroep doen op de collega’s elders. HLB Witlox Van den Boomen was al het resultaat van de nodige fusies, de laatste dateerde nog maar van enkele jaren geleden. De fundamenten van het bedrijf werden gelegd door Piet van den Boomen. Hij richtte in 1950 in Eindhoven een praktijk als accountant en belastingadviseur op. Vier jaar later werd hij beëdigd als advocaat. Zijn broers Fer en Wil waren actief bij ‘VDB’, maar Piet was de baas, aldus Simon van den Boomen. Hij, zoon van Fer, zou jarenlang ‘WVDB’ in Waalre leiden. In de loop van de tijd maakte ook een notarissenpraktijk deel uit van het kantoor.
Zakelijke familie
Omdat hij ook zelf ooit het kantoor van zijn vader heeft overgenomen, zal hij de waarden van het familiebedrijf zoveel mogelijk proberen overeind te houden, belooft Robèrt Molenaar. „Daar komen de synergievoordelen van de schaalvergroting én de verworvenheden van ons brede ondernemerschap bij. Ik vind het stoer wat wij doen”, betoogt hij met een vuur dat het hele gesprek kracht bij zal zetten. „Drie van zulke partijen pats boem bij elkaar gooien. In onze wereld heeft nog nooit iemand dat gedaan. Dat vraagt om ondernemerschap, maar ik zie vooral ook enorme kansen. Omarm je de innovatie: denk aan A.I., zie je dit als een risico, of als een kans? Daar zit onze strijd. We kunnen nu kapitaalkrachtige partijen aan boord halen. Dat gaat natuurlijk niet allemaal vanzelf.”
Wij zijn een soort zakelijke familie, vat Robèrt Newtone samen. „Het gaat niet altijd om winstmaximalisatie, het gaat ook om een goede verdeling tussen welvaart en welzijn. Je geeft de beste uren van de dag aan je werk. Het persoonlijke, inter-menselijke contact vind ik belangrijk, en daar zal ik me altijd sterk voor blijven maken. Dat geldt voor onze mensen maar ook voor de ondernemers in de Brainportregio waarvan wij deel uitmaken.”
Inzet is dat Newtone over tien jaar ook nog bestaat als aantrekkelijk en sterk regionaal merk om zaken mee te doen, stelt de vestigingsleider van het kantoor in Waalre. „Dat wij mensen blijven verleiden tot ons merk en de waarden die eronder liggen.
‘Wij willen graag met ambitieuze mensen werken.
van een internationaal opererend bedrijf krijgen: er gaan mensen in China werken, hoe doen we dat?
Dan gaat het er niet alleen om hoe hun loonstrookjes eruit zien, maar ook hoe alles past: fiscaal, juridisch?
Daar de antwoorden op vinden, is onze drive. Overigens gaat het niet alleen om business maar vooral ook het sociale aspect van Brainport. Wij willen een actieve bijdrage leveren aan een betere wereld, te beginnen in onze eigen stankcirkel; het welzijn in onze regio. Als de werkomgeving goed is, wil iedereen hier ook graag werken.
Daar moeten wij een bijdrage aan leveren, vind ik, we hebben er immers ook het genot van.”
Ambitie past bij Newtone. Dat is ons met de paplepel
ingegoten’
Wij moeten actief deel blijven uitmaken van het Brainport-ecosysteem. Daarvoor moet je snappen hoe dat werkt. Een vraag van een klant is nooit ééndimensionaal. Je kunt de volgende vraag
Rentmeesters
Terug naar de accountancy, dat de helft van de werkzaamheden beslaat. De andere helft betreft alle adviesfuncties. Een levenskunstenaar op het slappe koord, noemt Robèrt de accountant anno 2024. Dat komt door veeleisende regelgeving in combinatie met de grotere maatschappelijke verantwoordelijkheid van ondernemers. Hij noemt de eisen met betrekking tot verduurzaming voor het bedrijfsleven
als voorbeeld. „Wij moeten het evenwicht zien te vinden tussen wat er allemaal moet, wat er vanuit compliance moet en wat er van de overheid moet. Dat is voor veel ondernemers ingewikkeld, want zij willen vrijheid, ondernemen, hun ding doen. Wij lopen in principe achter de wetgeving aan, die overigens vaak terecht is want we kunnen als samenleving nou eenmaal niet ongebreideld groeien. Wij allen zijn de rentmeesters van de aarde, de omgeving, het ecosysteem waarvan wij deel uitmaken. Daaruit zouden wij als mensen al de intrinsieke motivatie moeten halen, maar om te voorkomen dat we er met z’n allen een rotzooitje van maken voor onze kinderen moeten we onze maatschappelijke verantwoordelijkheid nemen. Dat is een deel van ons werk geworden. Een ondernemer moet niet alleen meer verantwoording afleggen voor de cijfers maar ook voor zijn footprint: wat is je bijdrage aan een betere wereld? Je wil niet dat toekomstige generaties zeggen dat ze niets meer met een bepaald bedrijf te maken willen hebben. Wij hebben er voor gekozen om van een toch een beetje een traditionele beroepsgroep een frisse omgeving te maken. Om impact te maken en vragen te kunnen beantwoorden, heb je een bepaalde omvang nodig, een stevige club. Die is nu gerealiseerd. Daardoor kunnen we zij aan zij door met de ondernemers en al hun vragen. Dat leek in het verleden alleen voorbehouden aan de ‘big four’ (de vier grootste kantoren - HM).”
Moederschoot
Met Newtone denkt Robèrt bovendien een magneet in handen te hebben voor het aantrekken van nieuw talent. Mede in dat verband is hij niet alleen blij met de vestigingen van Koenen en Co in Maastricht, Roermond Venlo en Helmond maar ook met de toevoeging van PKF Wallast omdat het met vestigingen in Amsterdam, Rotterdam, Delft, Woerden en Alphen aan de Rijn sterk is vertegenwoordigd in de Randstad. „Strategisch is de fusie een hele sterke. We zitten langs de hele A2. Hoger opgeleiden kunnen nu volop kiezen en dan hoop ik dat professionals en studenten van hier kiezen voor nieuw en fris in Brabant. Dat we ze kunnen terughalen naar de moederschoot, zogezegd. We hebben nu de omvang om jong talent aan te trekken, we kunnen ze betalen en hebben iets te bieden. We moeten reageren op nieuwe uitdagingen, zoals A.I. Het productiedeel van ons werk zal worden
weggeautomatiseerd. Dat is niet erg. Ik denk dat het menselijk contact zich daardoor alleen maar verder verdiept. Wet- en regelgeving nemen niet bepaald af en worden alleen maar complexer. We hebben een waanzinnig gaaf klantenpakket waar medewerkers echt hun tanden in kunnen zetten. Daardoor zijn we hartstikke aantrekkelijk op de arbeidsmarkt en een serieus alternatief voor de big four.
‘Strategisch is de fusie een hele sterke. We zitten langs de hele A2’
Dan zijn er onze kernwaardes en carrièregaranties. Kernwaarden zijn een soort kompas voor gedrag, ook van het bedrijf. Wij maken het verschil met onze kernwaarden: gedreven vakmanschap, impactvol eigenaarschap onvoorwaardelijke samenwerking en last but not least menselijke betrokkenheid. Daarnaast willen wij graag met ambitieuze mensen werken. Ambitie past bij Newtone. Dat is ons met de paplepel ingegoten. Je leert hier ook echt multi-disciplinair samenwerken. Je kunt de beste versie van jezelf worden. Dat faciliteren wij. Mensen moeten zich hier thuis voelen. Het gevoel hebben dat ze de puzzelstukjes kunnen leggen. Je krijgt de kans om voor ondernemers en hun onderneming te werken, om je kennis en talent in te zetten, in een leuke en diverse werkomgeving. Natuurlijk moet wel gewoon de prestatie op de mat gelegd worden. Maar we gaan er met z’n allen voor. Ondernemers willen ook graag vooruit, maar willen weten wat de risico’s zijn. Wij verschaffen zoveel mogelijk zekerheid met het oog op een onzekere toekomst. Wij hebben geen glazen bol maar we kunnen wel meedenken en meepraten. Ondernemers weten vaak zelf al welke kant ze op willen. Ze hebben ambitie, geven invulling aan hun leven, maken keuzes. Ondernemers zijn ook maar gewone mensen hè? Ik vertrouw erop dat onze mensen dat ook hebben en zo niet: krijgen. Het moet natuurlijk wel een beetje in je dna zitten. Maar als je een goed gesprek met elkaar kunt voeren en ook vragen durft te stellen, dán kom je erachter waar die ondernemer of mens echt mee zit. Dan kun je ook samen groeien. Om daarover te sparren, daar leven wij van. Ik krijg daar energie van! Dat vind ik het mooie van ons vak.”
Stichting Ervaring die Staat opent ogen met expositie
‘Iedereen
Op Kanaaldijk-Noord 15 in Eindhoven is het een drukte van belang. De een na de ander schuift tegen twaalf uur binnen. Vrienden high-fiven. Tafels worden tegen elkaar geschoven, stoelen overal vandaan geplukt. In de keuken stomen de grote ketels, een paar meter verderop legt de fietsenmaker de laatste hand aan een opknap-Koga, snijdt de timmerman nog wat krullen uit een houtblok en sluit de creatieve klei-mozaïeker zijn anti-uitdroog-doosjes af.
TEKST: MARJOLIJN SENGERS | FOTO'S: BOUDEWIJN BOLLMANN
Gezelligheid is troef tijdens het vrijdagse lunchuur van dak en thuislozenopvang Ervaring die Staat! Anderhalf uur eerder binnengekomen door dezelfde deur, vraag ik een van de aanwezigen waar ik Els Keet kan vinden. Dat weet iedereen. „Ga maar naar boven, haar deur staat altijd open. Wacht, ik loop wel even mee." Trap op, gang door en ja, haar deur staat open!
Een vriendelijke dame is ze, Els Keet, met zacht grijs haar en een oplettende oogopslag. Een jongere oudere - of oudere jongere zo je wilt - gepokt en gemazeld door het leven en haar werkervaring met sociaal en psychisch veelal in de steek gelaten minderbedeelden. ‘De deur staat altijd open’ zou een goed alternatief zijn voor Ervaring die Staat. Boegbeeld Els Keet is directeur van de stichting die sociaal kwetsbare mensen in de regio helpt richting te geven aan hun leven.
„De mensen met en voor wie we werken - we noemen ze deelnemers – zijn dak- en thuisloos en hebben te maken met armoede, uitsluiting of eenzaamheid. Vaak zijn ze vastgelopen in de reguliere zorg en vinden ze daar geen aansluiting meer”, zegt Els Keet. „Bij Ervaring de Staat kijken we anders naar deze mensen dan de wereld om hen heen. De hulpverlening kijkt resultaat gericht, want na het toegewezen aantal uren maatschappelijke hulpverlening moet het probleem toch wel zijn opgelost. De gemiddelde medemens ziet confronterende mislukkelingen die zichzelf niet kunnen handhaven en de politiek vindt hen vooral lastig want ‘wat moeten we ermee’. Voor ons doet iedereen ertoe. Ons motto is: Ik ben van waarde, jij bent van waarde, wij zijn van waarde! Ervaring die Staat is uitgegroeid tot een inclusieve gemeenschap. We vormen, zoals onze deelnemers het vaak noemen, een (te) gekke familie!”
Buiten de boot
Hoe is de wereld zo geworden dat mensen in steeds grotere getalen buiten de boot lijken te vallen? Dat we niet meer willen weten of geen tijd meer hebben om te kijken naar wie iemand werkelijk is? Els Keet denkt dat individualisering daar een rol in speelt. „We zitten op onze comfortabele eilandjes en we denken dat we niemand nodig hebben. We weten niet meer wat zich achter de deur van onze buren afspeelt. De sociale samenhang is verdwenen. En is het leven niet te hard voor je geweest en kun je mee met huisje-boompje-beestje, dan is het gemakkelijk om te zeggen: eigen schuld dikke bult, het is mij gelukt, dan had het jou ook kunnen lukken. Maar zo werkt het niet. Er is voor onze deelnemers geen instant oplossing. Hun moeilijke verleden blijft hen parten spelen, hun sociale vangnet is mede daardoor klein tot soms nihil, ze hebben vaak geen woonruimte en hebben ze die wel dan weten ze niet hoe ze er een thuis van moeten maken. En pas op, sociaal ontheemd raken, of aan lager wal raken zoals veel mensen het zien, kan iedereen overkomen, ook al kom je uit een goed nest of heb je gestudeerd.”
Verhalen van moed en kracht
Om een brug slaan tussen mensen die het goed en minder goed hebben getroffen stelde Ervaring die Staat de reizende expositie Eye Opener samen. Zes deelnemers - alle zes korter of langer dakloos geweest - vertellen hun verhaal in woord en beeld en laten zien en horen wat er, vaak al op jonge leeftijd, fout is gegaan en hoe ze ertoe kwamen om verkeerde keuzes te maken. Sponsor van deze tentoonstelling is DLL. Deze ‘partner voor financiële oplossingen’ is actief in meer dan vijfentwintig landen en heeft zorg voor een betere wereld hoog in het vaandel. Met Eye Opener, gestart bij DLL, hoopt het bedrijf de dagelijkse realiteit van mensen zonder sociaal
netwerk onder de aandacht te brengen van professionele organisaties in de Brainportregio.
„ Het zijn vaak verhalen die getuigen van moed en kracht, die laten zien wie en wat er nodig is om een omslag te maken en de verbinding met zichzelf en anderen te herstellen”, zegt Els Keet. „Net als ieder mens verlangen ook onze deelnemers ernaar om gezien, gehoord en verstaan te worden. Ze voelen zich gestigmatiseerd. Met hun bijdrage aan de expositie geven zij een inkijk in hun leven. Ook willen ze anderen waarschuwen met hun verhaal: doe niet wat ik heb gedaan! Deze oproep delen ze op scholen, bij bedr ijven en t ijdens de straatroutes ‘Jungle van beton’, een ontdekkingstocht door de wereld van de straat.” Voor de deelnemers aan de expositie is het spannend om zichtbaar te worden, weet Keet, om uit te komen voor wat ze niet goed hebben gedaan in het leven en voor de verkeerde afslagen die ze hebben genomen. „Ik ervaar het als een cadeau dat z ij ons deelgenoot willen maken van hun kwetsbare verhaal. We nodigen iedereen uit om hun verhalen te lezen en te beluisteren en daarna hopelijk hun mening bij te stellen.”
HET VERHAAL VAN MARK
M ijn moeder overleed plotsklaps. Ik was pas dertien. Daarvoor hadden we een normaal leven. M ijn vader wilde niet verder na mijn moeders dood en ik ben gaan leven om het hem naar de zin te maken. Er was geen ruimte voor mijn verdriet. Ik zorgde voor mijn vader en niemand zorgde voor m ij. Jaren later vond ik m ijn vader dood op z ijn bed. In z ijn slaap overleden terw ijl ik in Engeland was. Ik hield hier een enorm schuldgevoel aan over. Met die gevoelens kon ik niet omgaan. Coke gaf me energie en vrolijkheid. In het begin. Daarna had ik het nodig om de dag door te komen. Ik zag echt wel dat ik problemen had maar dat spul maakte overmoedig. Ik had een erfenis van ruim negen ton en uiteindelijk woonde ik met mijn twee katten in m ijn auto, ergens diep in de bossen. Ik was doodsbang en ik schaamde me. Na vier maanden overleven in mijn auto kwam ik bij Ervaring die Staat. Daar ontdekte ik dat iedereen gel ijk is. De knop ging om: als ik een ander accepteer zoals ie is, waarom zou die ander mij dan ook niet accepteren? Ik heb nu een baan en ben daar supertrots op. Ik ben weer een standaard burger!
Benieuwd naar meer? Scan de QR code, luister naar het interview met Mark en lees zijn levensverhaal
Met welke blik kijk jij naar de ander?
De ‘reizende’ tentoonstelling
Eye Opener deelt de verhalen van diepe pijn en verwaarlozing, van mishandeling en misbruik, eenzaamheid en wanhoop en de ongelooflijke moed en kracht om de draai te maken. In een goudeerlijk interview vertellen onze mensen hun verhaal.
Eye Opener is tot eind mei te zien in de centrale hal van Fontys Sociale Studies,
Bezoekadres:
Rachelsmolen 1 – EindhovenGebouw R 13. De expositie is vrij te bezoeken van maandag 07:30 tot vrijdag 18 uur. De expositie is in twee talen Nederlands en Engels.
Belangstelling om de expositie tijdelijk onderdak te bieden? Neem contact op via: eye-opener@ervaringdiestaat.nl www.ervaringdiestaat.nl
Stad transformeert en verstedelijkt in rap tempo in de komende jaren
Hoe maken we Eindhovenaren duidelijk dat hun stad binnen nu en vijf jaar al drastisch van aangezicht verandert? Om maar te zwijgen over de transformatie tot aan 2040. De denkbare orde van grootte? Er komt het inwoner-volume van een stad als Helmond bij; 300 Bunkertorens of 200 Admirants. Zoiets. „Wij moeten 4,1 miljard euro uitgeven”, zegt wethouder Stijn Steenbakkers, „Onze opgave overstijgt het belang van Eindhoven, Brainport, Nederland; ik durf zelfs te stellen: dit is in het belang van Europa.”
TEKST: HANS MATHEEUWSEN, ANDRÉ DRIESSEN (HELMOND)
NNiet iedereen deelt het aanstekelijke enthousiasme van de Eindhovense CDA-wethouder van Brainport, Economie en ‘Eindhoven Knoop XL’, onder wie de beleggers, de ontwikkelaars en de makelaars. Maar daarover later meer. Laten we eerst de grote beweging schetsen. De grote beweging in Eindhoven is, wat Stijn Steenbakkers betreft, vergelijkbaar met de opkomst van Philips in de stad na de oorlog. Exponentiële (bevolkings-)groei door economisch succes met als gevolg tienduizenden extra arbeidsplaatsen waardoor huizen nodig zijn, scholen, huisartsen etc. etc. etc. Voormalig burgemeester Rob van Gijzel schetste al eens het plaatje: groei naar 300.000 inwoners om alle noodzakelijke voorzieningen in de stad op peil te kunnen houden. Dat gaat gebeuren en veel, veel sneller dan verwacht, het aantal inwoners staat nu op circa 246.500. Als het aan het regionale bedrijfsleven en de beleidsmakers ligt, komen er in de Brainportregio ruim 70.000 banen bij, en zo’n 100.000 woningen. ASML wil verdubbelen, van circa 17.000
‘De grote beweging in Eindhoven is, wat Stijn Steenbakkers betreft, vergelijkbaar met de opkomst van Philips in de stad na de oorlog’
naar 35.000 werknemers, maar bijvoorbeeld de Technische Universiteit Eindhoven (TU/e) ook: van een kleine 14.000 studenten nu naar zo’n 25.000 à 30.000. Het – demissionaire - kabinet
onderkent het belang van de Eindhoven cq Brainport voor de Nederlandse economie en dus de nationale welvaart. Eindhoven heeft sinds 2016 de status van mainport, evenals Amsterdam (Schiphol) en Rotterdam (haven). Dat betekent dat de regio een belangrijke economische motor is, in dit geval door de aanwezigheid van de high-tech (maak)industrie. Brainport groeit harder dan de rest van het land. Alleen Amsterdam blijft enigszins in het spoor. Om de groei op te vangen en te faciliteren heeft de regering voor de komende vijf jaar in totaal 2,8 miljard uitgetrokken. De regio, met name de overheid - 21 gemeenten en provincie - en het bedrijfsleven, legt in totaal 1,3 miljard bij. Oorspronkelijk liepen de plannen tot 2040 maar de groei gaat veel sneller dan gedacht waardoor de regio nu al vastloopt. Bedrijven als ASML en NXP dreigden zelfs met vertrek als zij niet kunnen blijven uitbreiden. Dus was het alle hens aan dek, en bedachten beleidsmakers, lobbyïsten en industriëlen ‘operatie Beethoven’. Met succes dus, al moet de Tweede Kamer nog akkoord gaan met de Rijksuitgave. Bij het ter perse gaan van deze FRITS werd bekend dat ASML in deze regio blijft. Daartoe is een intentie-overeenkomst met de gemeente Eindhoven gesloten. De overeenkomst wordt definitief als de Tweede Kamer voor de financiële impuls stemt. Volgens ASML-topman Roger Dassen en wethouder Stijn Steenbakkers is er sprake van een 'historisch moment' voor de regio. Dassen in het Eindhovens Dagblad: „Ik denk dat het een geweldige kans is voor de regio om verder te bloeien. Wij zijn hier in Brain-
BRON: RABOBANK
port met elkaar iets aan het bouwen waar je apetrots op mag zijn."
Pielen en klooien
Hebben Eindhovenaren wel helemaal door wat er in de komende jaren staat te gebeuren in de stad? Volgens Stijn Steenbakkers is de bouwopgave van groot belang en kan dat maar op één manier: de stad moet scheel gaan zien van de hijskranen. Als het even kan een veelvoud van nu. Het is de enige manier om het groei-tempo van het high-tech ecosysteem bij te houden, zegt hij. „We groeien sneller dan verwacht. Dat geldt niet alleen voor de semicon-keten (halfgeleiders – HM), maar ook voor die van elektrificering, duurzaamheid en gezondheid. En wat is de drijver van die groei? Onze high-tech maakindustrie en onderwijsinstellingen die actief zijn op het gebied van het bedenken van oplossingen voor de grote mondiale, maatschappelijke vraagstukken van deze tijd op het gebied van duurzaamheid, mobiliteit, digitalisering en gezondheid. En dat niet alleen: we maken ze ook! De zes grote
OEM’s (Original Equipment Manufacturer – HM) hebben inmiddels bijna zevenduizend (!) toeleverende MKB-bedrijven. Daarvoor hebben we vooral ook praktisch geschoolde mensen nodig, gewoon om onze stad te laten functioneren: dakdekkers, schilders, elektriciëns. Mensen die met hun handen werken. Gewoon doen. Pielen en klooien noem ik dat. Brainport is er groot mee geworden. Dáárom transformeert Eindhoven. Opnieuw, net zoals vroeger in de glorietijden van Philips maar dan op een eigentijdse manier. Eindhoven is allang geen one company town meer. Wij zijn een echt ecosysteem geworden, waarin ASML weliswaar een dominante positie inneemt.”
Grootste beweging
Er staan kranen boven woontoren Niko op Strijp-S, die met 109 meter voorlopig de hoogste wordt van de stad, Eurostaete (100 meter) en Hartje Eindhoven in de PSV-laan en Nieuw Bergen (62 meter). Ook Eindhoven KnoopXL, de grootschalige gebiedsontwikkeling rondom station Eindhoven Centraal komt eindelijk los. Zo start nog dit jaar de bouw van EDGE Eindhoven aan de Stationsweg (75 meter). Dan staan er concrete projecten op stapel zoals de houten Dutch Mountains (130 meter) aan de Prof. dr. Dorgelolaan, de drie torens van District E (140 meter) op het Stationsplein, het
VDMA-terrein (105 meter) en De Nieuwe Eindhoven (75 meter) op de Vestdijk, om maar wat te noemen. Bij TAC, tegenover het Philips Stadion, worden 230 nieuwe woningen gebouwd, plus tachtig ateliers voor 200 kunstenaars. Het hoogste gebouw meet elf verdiepingen. Stijn: „Hier ben ik enorm trots op. Dit project is honderd procent betaalbaar, waarvan 85 procent sociaal, met grote steun van het Rijk, de gemeente en ASML. Een publiek-private samenwerking, zo maken we het verschil.” Daarachter komt de Victoriatoren (92 meter). En ook Breevast en Woonbedrijf gaan bouwen aan de Vonderweg. Meest ambitieus is ongetwijfeld de herontwikkeling van de Fellenoord, onderdeel van Eindhoven KnoopXL, die voorziet in de bouw van 7.000 tot 9.000
‘We moeten als Eindhoven zuinig zijn op de Philips-erfenis’
woningen, uitbreiding van het spoor en het ondergronds brengen van busstation Neckerspoel. Het Stadhuisplein, VDMA, Lightyards en WoenselXL zijn andere voorbeelden van omgevingen die aan de vooravond staan van grote ontwikkelingen.
De grootste 'ruimtelijke ontwikkelassen' lopen vanuit het centrum naar Veldhoven respectievelijk Oirschot. Deze raken met name het stadsdelen Gestel en Strijp. Richting Veldhoven zal de Karel de Grotelaan op het traject naar ASML en Máxima MC sterke verdichting ondergaan rondom een nieuwe Hoogwaardige Openbare Vervoerlijn (4). Hier komen
zo’n 11.000 woningen, waaronder de ontwikkelingen Humperdincklaan en Kastelenplein. Richting Oirschot strekt zich via Strijp-S, -T en -R de andere as uit, met de ontwikkelingen van Emmasingelkwadrant, Stadionkwartier en Strijp-S, in totaal bijna 7.000 woningen, maar vooral met - van binnen naar buiten - steeds sterker wordende landschappelijke waarden.
Philips-corridor
De ontwikkeling van een stadsbos met in het hart de Wielewaal gaat voor de groeiende stad een belangrijke (recreatieve) rol vervullen. Jorie Mulder en Jos Roijmans van de gemeente Eindhoven, respectievelijk Gebiedsmanager Spoorzone en Programmadirecteur Woningbouw, vragen uitdrukkelijk om aandacht voor ‘Eindhoven Noordwest’ dat één vijfde deel van de stad beslaat en voorziet in 660 hectare groen waarbinnen recreatie wordt verbonden met ondernemen. Jorie volgde Jos op als gebiedsmanager, samen bereidden ze de aankoop van de Wielewaal door de gemeente Eindhoven voor. Een groot deel van het landgoed, niet alles, zal worden opengesteld voor publiek. Het Stadsbos, zoals zij het noemen, wordt door de
DE NIEUWE EINDHOVEN
gemeente ontwikkeld als ecologische, landschappelijke en recreatieve verbinding tussen de stad en het Groene Woud (Oirschot). Het is de groene tegenhanger van de stedelijke ontwikkeling en verdichting van de binnenstad inclusief Strijp-S. Want hier gaat Fase IV van start, die voorziet in de bouw van 1.500 woningen. Strijp-S is dus nog lang niet klaar, sterker nog, de gemeente Eindhoven en VolkerWessels - verenigd in de publiek-private samenwerking Park Strijp Beheerbeschouwen de herontwikkeling van het voormalige Philips-fabriekscomplex zo’n beetje als net over de helft… Als Gebiedsmanager Spoorzone is Jorie inmiddels volop betrokken bij de ontwikkeling van Eindhoven via de ‘groene corridor’ vanaf de Lichttoren naar Oirschot. Waarbinnen inmiddels ook PSV zich aan het (bouw)front meldt met het idee om het Philips Stadion eventueel met 10.000 zitplaatsen uit te breiden. Ook de voetbalclub ziet mogelijkheden om te groeien.
Jorie koestert de Philips-historie die ‘haar’ projectgebied ademt. Ze noemt Strijp-T als voorbeeld want ook daarvoor leven plannen voor verdere herontwikkeling en uitbreiding. Momenteel wordt gebouw TX, de voormalige Machinefabriek van Philips - „de langste Philips-fabriek
van Europa”- onder handen genomen. „We moeten als Eindhoven zuinig zijn op de Philips-erfenis. Ik zou het mooi vinden als de nieuwe bestemming van de villa van Frits Philips op de Wielewaal daarbinnen past. Misschien kunnen we de groene corridor de Philips-corridor gaan noemen?“
Brainport Industries Campus
Dan hebben we het nog niet gehad over de bouw van Brainport Industries Campus (BIC), aan de andere kant van de A2/N2, tussen de snelweg en Eindhoven Airport. De volgende Cluster (2) voorziet in zo’n 300.000 vierkante meter die in de komende jaren in fasen wordt gebouwd. Het grootste bouwproject ooit voor SDK Vastgoed en misschien wel voor Eindhoven of zelfs in het land, zegt directeur Ferdinand Gremmen.
In totaal is een strook grond van naar schatting één miljoen vierkante meter bestemd voor zes BIC-clusters. „We hebben een droom. Dat is om met de clusters, misschien worden het er wel zes in totaal, de grootste campus-ontwikkeling van deze regio te maken en daarmee de hightech maakindustrie van Brainport voor de komende tien à vijftien jaar een huisvestingsplek te geven.” Bekend is dat ook het bedrijfsleven tegen zijn grenzen aanloopt en er in de regio nog nauwelijks ruimte is voor uitbreiding. Bij het ter perse gaan van deze FRITS maakte topman Roger Dassen van ASML bekend dat de multinational zich gaat vestigen op de Brainport Industries Campus in Eindhoven. Er is behoefte aan huisvesting van zo'n 20.000 werknemers die erbij gaan komen. Dat betekent dat de uitbreiding dezelfde omvang gaat krijgen als de huidige vestiging in Veldhoven. De groei van de chipmachine-fabrikant zal bovendien zo'n 45.000 banen creëren bij de toeleveranciers. Hiermee stromen de BIC-clusters
zo goed als vol. Volgens Ferdinand Gremmen, die op de valreep reageert, betreft de nieuwbouw het hele gebied ten noorden van de Oirschotsedijk, richting Best. Dit zijn de Clusters 3 tot en met 6. Hij noemt het voornemen van ASML „ goed nieuws voor Eindhoven, en voor de regio. ASML wordt veruit de grootste partij die deelneemt aan campus maar zij worden wel onderdeel van BIC. ASML gaat bijdragen bij aan de innovatie en het ecosyteem.
Ondertussen blijven wij ook andere - internationalepartijen interesseren voor BIC."
De verwachting is dat de gemeenteraad in juni positief besluit over BIC Cluster 2 waarna de bouw kan aanvangen. Ferdinand: „Wij zijn er klaar voor." Naar alle waarschijnlijkheid kan de bouw van BIC 3 tot en met 6 starten in 2030. „Zolang duurt het voordat alle procedures zijn doorlopen. Opmerkelijk is dat wij allerlei positieve zienswijzen hebben binnengekegen op het plan voor BIC Cluster 2. Van het Waterschap tot aan de Henri van Abbe-stichting. Iedereen vindt dat de plannen goed zijn ingevuld. Dat hebben wij nog nooit meegemaakt, en dat mag ook wel eens gezegd worden."
De SDK-directeur heeft nog wel een boodschap voor de bestuuders en beleidsmakers in de regio. „ Het blijkt maar weer eens dat als je samen een vuist maakt en over je eigen schaduw heenstapt je samen iets kunt bereiken dat goed is voor alle partijen én het vestigingsklimaat. Nu hebben we in de regio vooral doe-capaciteit nodig."
Dramatisch
Niemand hoeft jaloers te zijn op Programmadirecteur Woningbouw Jos Roijmans. Zijn opdracht is de woning-opgave voor de komende jaren: ruim 40.000 woningen tot 2040. De criticasters wensen hem daar veel sterkte mee want volgens hen zit er geen vaart in de woningbouw. Zo betoogt nieuwbouw-makelaar Pieter van Santvoort dat in 2023 welgeteld zo’n duizend woningen zijn opgeleverd, in tegenstelling tot de beoogde drieduizend. Hij ziet de toekomst somber in als de gemeente (maar ook de Rijksoverheid) niet heel snel gaat meebewegen met de behoeften van de markt. Hij noemt het perspectief voor Eindhoven dramatisch. Ontwikkelaar Toon de Koning neemt hetzelfde woord in de mond waar het gaat om het perspectief van investeerders, beleggers en ontwikkelaars in Eindhoven en omgeving. Hij voorziet een bouwstop, alleen de
‘Het is niet alleen mailtjes pingpongen, nee, we zoeken elkaar op’
huidige projecten, die vaak al jarenlang lopen en vallen onder ‘oude’ wet- en regelgeving, vinden nog doorgang. De bouw van woontorens volgens de condities van de gemeente Eindhoven, 85 procent ‘betaalbaar’ waaronder dertig procent sociale huur, is verliesgevend, aldus De Koning. Hij pleit voor het vrijgeven van de markt. Dat stimuleert bovendien de komst van bewoners naar de binnenstad die meer te besteden hebben waardoor er een betere mix van kwalitatief hogere voorzieningen ontstaat en de leefbaarheid alleen maar zal toenemen. Handhaaft de gemeente haar eis dan worden nu de ghetto’s van morgen gecreëerd, waarschuwt hij: „De mensen die er wonen hebben niks te besteden, met als gevolg plinten met kwalitatief lage invulling zoals kebab-zaken waardoor straks niemand wil verblijven in de stad.”
Kieren en gaten
Programmadirecteur Jos Roijmans is zich zeer bewust van zijn positie. „De grootste maatschappelijke opgave voor het land”, noemt hij de miljoen huizen die er landelijk moeten worden gebouwd. „Op elke drie woningen moet er één bijkomen”, is de Eindhovense verhouding. Er moeten zo’n 25 basisscholen bijkomen, de stad telt er nu meer dan zestig. De gezondheidszorg zal ook met zeker een derde in omvang toenemen, legt hij uit. „Het gaat hard. Ik hoop dat we kunnen vasthouden aan de uitgangspunten, zoals de betaalbaarheid van woningen, in een goede verhouding met de omliggende gemeenten, en op een bepaalde manier overzicht houden in de stad. We hebben elkaars nummers, iedereen kent iedereen, we moeten elkaar helpen.”
De (in de ogen van criticasters) stevige inzet op betaalbaarheid komt in Eindhoven niet zomaar uit de lucht vallen. Ook in de toekomst wenst Eindhoven een inclusieve stad te blijven, weet Jos, waar ook voor de helaas nog bij zijn ouders op de zolderkamer wonende twintiger betaalbare huisvesting beschikbaar moet komen. „Het toenemende aantal ASML'ers redt zichzelf wel op de woonmarkt, vele anderen moeten we met toevoeging van betaalbare woningen helpen. ASML ziet dit ook. Ik waardeer het daarom enorm dat ik met hun financiële ondersteuning in een goede samenwerking grote inzet mag plegen op extra woningen in het betaalbare
segment, juist niet voor hun eigen personeel.”
Gelukkig heeft hij een task force tot zijn beschikking. Alle gemeentelijke projectmanagers rapporteren elk kwartaal de voortgang. „Samen met mijn bestuurlijke opdrachtgever, wethouder Mieke Verhees. We zitten er kort op. We jagen de projecten echt aan. En als er aan trouble shooting moet worden gedaan, of projecten moeten worden vlotgetrokken, dan doen we dat ook. Het is niet alleen mailtjes pingpongen, nee, we zoeken elkaar op. Zo zitten onze projectmanagers, en die van de woningcorporaties, wekelijks bij elkaar bij Woonbedrijf. Dan wordt ook bekeken in welke kieren en gaten van de stad nog ruimte is. We vragen om projecten minder diep in kaart te brengen en flexibeler te zijn zodat we tempo kunnen houden in de werkprocessen. Kort en efficiënt schakelen.”
Jorie: „Het is een dooddoener maar we doen in de stad alles samen. Dat geldt ook voor deze opgave.”
Wethouder Stijn Steenbakkers vindt dat de gemeentelijke organisatie mee moet (groeien) met het tempo van Brainport. „We voeren project voor project uit”, verklaart hij. „Met chirurgische precisie en heel concreet: hoe kan het wel? Dat is de aanpak waarin
ik geloof, en waar ook het programma ‘Eindhoven bouwt door’ van collega Mieke Verhees op geënt is. Ik ben nergens anders in geïnteresseerd. We zijn niet dogmatisch. Als een project vastloopt op het woningbouwprogramma dan wil ik iedereen aan tafel zien met goede argumenten en dan trekken we dat los. We moeten creatief zijn. Volgens mij zijn ontwikkelaars daarvoor op aarde. Ik hoor soms nog te vaak dezelfde grammofoonplaat afspelen. Er zijn volop kansen, kijk naar de investeringspakketten, het woonfonds etc. Ik zie veel ontwikkelaars en partners die ook nu doorpakken. Dat was in de jaren negentig wel anders in de stad.”
Hij vindt dat er een grote verantwoordelijkheid rust op de schouders van de gemeente en de gemeenteraad. „We moeten beseffen dat die verantwoordelijkheid groter is dan Eindhoven of de regio. We moeten samenwerken, en de plannen bekijken op het juiste abstractieniveau. Het is belangrijk dat we de kaders en hoofdlijnen samen vastpakken. Natuurlijk mag de gemeenteraad zich met alles bemoeien, het is het hoogste orgaan van de gemeente. Maar in de grote beweging kunnen we ons niet veroorloven om ons te verliezen in details. Er is aandacht voor bezwaren van belanghebbenden. De vraag is wel of we de belangen van de toekomstige inwoners dan wel woningzoekenden voldoende laten meewegen.”
Voor zichzelf kent hij het antwoord op de tijdverslindende bezwaarprocedures waardoor projecten
jarenlange vertraging oplopen. „Dat is echt totaal idioot. In ons land is recht op uitzicht belangrijker geworden dan het hebben van recht op een woning. Het is hartstikke goed dat mensen bezwaar kunnen maken tegen plannen maar het duurt allemaal te lang. Het belang van onze kinderen wordt onvoldoende meegewogen.”
Tot zover Eindhoven. We hebben nog een grote gemeente binnen de Brainportregio: Helmond. Ook hier timmert het gemeentebestuur aan de weg, zo staat onder andere het aantrekkelijker maken van het centrumgebied op het programma. De focus bij deze stedelijke gebiedsontwikkeling ligt op een mix van wonen, winkelen, werken en verblijven. De ambities zijn groot. Stap voor stap moet Helmond volgens wethouder Gaby van den Waardenburg - die stedelijke ontwikkeling en wonen in haar portefeuille heeftuitgroeien tot een woon-, werk- en ontmoetingsplek bij uitstek voor jong en oud. „In onze visie speelt leefbaarheid een belangrijke rol, dus we investeren ook in water en groen in de openbare ruimte." Als onderdeel van de Brainportregio heeft ook Helmond volop groeipotentie. Volgens verwachting groeit het aantal inwoners de komende vijftien jaar van 95.000 naar 115.000. Deze groei vereist een toename van het aantal woningen voor diverse huur- en koopsegmenten. Voor het centrumgebied zijn 10.000 woningen voorzien, voor de wijken staan 5.000 woningen op de planning. „Langs het oude kanaal én langs de as van het spoor realiseren we op diverse plekken de komende jaren een grootstedelijke gebiedsontwikkeling", licht Gaby van den Waardenburg de plannen op hoofdlijnen toe. „ Sommige plannen zijn al afgerond, andere worden gerealiseerd. Want ambities zijn mooi, maar in Helmond gaan we voor realiseren. Wij zijn een stad van makers."
ORANJEKADE
Reizigers die per trein in Helmond arriveren, hebben volgens de wethouder niet het gevoel dat ze een echte stad binnenrijden. En dat is een goede reden om van het Stationskwartier een grootstedelijk gebied te maken met hoogbouw voor bijvoorbeeld studenten, senioren en éénpersoons-huishoudens, zonder daarbij de leefbaarheid van de openbare ruimte uit het oog te verliezen. „We willen het gebied van het kanaal tot het braakliggende Ehad-terrein transformeren tot een echte verblijfplek met volop bedrijvigheid. De Cacaofabriek is hiervan al een goed voorbeeld." Aan de zuidzijde van het centrum, tussen het kanaal en het station, laat Suytkade al zien hoe het kan worden. „Dit bijzondere project is al lang in ontwikkeling, maar kwam stil te liggen tijdens de economische crisis. We hebben de plannen bijgesteld, maar nooit ingeboet op kwaliteit. Want dat is Helmond: altijd met zorg en aandacht voor kwaliteit en architectuur. "
Toon de Koning voorziet een bouwstop als gemeente eis betaalbare woningen handhaaft:
‘Woontorens
Bouwen, bouwen, bouwen en hijskranen, hijskranen, hijskranen is het credo in de regio Eindhoven. Er moeten honderdduizend woningen worden gebouwd. Ontwikkelaar Toon de Koning, mede-grondlegger van Strijp-S, ziet de vereiste bouwexplosie niet van de grond komen. Niet zolang de gemeente Eindhoven de eis van ‘85 procent betaalbare woningen’ handhaaft. „ Een no go. Alle projecten, zeker de woontorens, staan in het rood.”
TEKST: HANS MATHEEUWSEN| FOTO: GERARD VAN HAL
Gelet op alle eisen aan de bouw die de overheid tegenwoordig stelt, zou Strijp-S nu niet gerealiseerd kunnen worden, zegt Toon de Koning, die als directieraadslid van ontwikkelaar VolkerWessels mede aan de basis stond van herontwikkeling van het voormalige Philips-complex. Hij deed dat samen met de gemeente Eindhoven en in samenwerking met woningcorporatie Trudo. Toon mogen we gerust beschouwen als de éminance grise van de Eindhovense bouwwereld. Hij is grondlegger van Stam + De Koning (nu SDK Bouw en SDK Vastgoed), verkocht het bedrijf aan VolkerWessels
en trad toe tot de directie. Hij interesseerde ceo Dick Wessels voor Strijp-S en vond in toenmalig burgemeester Rein Welschen een medestander voor de herontwikkeling. Zij gingen de eerste publiek-private samenwerking in de stad aan. Directeur Thom Aussems van Trudo voegde zich bij het gezelschap voor het woningprogramma en de sociaal-culturele invulling van het project. Met Thom herontwikkelde hij de Lichttoren. Samen bouwden ze de nieuwe Kruidenbuurt. Toon nam vier jaar geleden
afscheid van VolkerWessels, en startte Interesting Vastgoed. Het bloed stroomt waar het niet gaan kan. Hij was en is nog niet klaar in de stad. Als ondernemer en investeerder met decennialange ervaring én visie weet hij goed waarover hij praat wanneer het gaat om alle bouwplannen die op stapel staan. Toon bouwde met de Regent de eerste woontoren in Eindhoven. Nu is Eurostaete naast het Philips Stadion zijn paradepaardje. Het project voorziet in een woontoren van honderd meter.
Heil elders
Er wordt weliswaar gebouwd in de stad, maar het is allang niet meer van harte, verklaart Toon. Hij maakt van zijn hart geen moordkuil, omdat hij maar moeilijk begrip opbrengen voor de starheid van de gemeente Eindhoven. Sommige projecten zijn ‘bleeders’ voordat de eerste spade de grond ingaat. De gemeente is al bijgesprongen (Victoriatoren) en ook het ondersteunende woonfonds van ASML is te hulp geschoten en wel bij het TAC Living-project tegenover het Philips Stadion. Want zolang het gemeentebestuur eist dat 85 procent van het bouwvolume is bestemd voor ‘betaalbare woningen’ gaat het ganse raderwerk vastlopen, meent Toon. De regelgeving moet worden vrijgegeven, adviseert hij. Zolang dat niet gebeurt zoeken investeerders en beleggers hun heil elders en mijden zij Eindhoven. „Vroeger konden we voor eigen rekening en risico bouwen. Nu is dat bijna alleen nog tegen financiering. Beleggers zijn altijd op zoek naar kwaliteit, goed onroerend goed, maar weinig projecten in Eindhoven voldoen momenteel aan hun uitgangspunten. Als tweede economie van het land is Brainport aantrekkelijk maar vanwege allerlei oorzaken kan er niet geleverd worden. Beleggers kopen op dit moment niet. En het wordt alleen maar moeilijker.”
Actief grondbeleid
Door de 85 procents-eis zijn ontwikkelaars 1.500 tot 2.000 euro per vierkante meter kwijt aan aankoopkosten, rekent hij voor: „Dat kost het als je in het centrum locaties verwerft, los van sloop, bijdragen aan de gemeente, bovenwijkse voorzieningen, ambtelijke en procedurele kosten, daar kun je geen sociale woning voor bouwen. Onmogelijk! De ge -
meente vindt dat op de meest exclusieve plekken sociale woningbouw en middenhuur moet komen. Dat kan alleen als deze locaties via een actief grondbeleid door de gemeente worden verworven.”
Vervolgens moeten woningcorporaties in de gelegenheid worden gesteld om mee te gaan ontwikkelen, stelt hij: „De corporaties geld laten lenen tegen een lage rente bij de overheid of de Europese Bank en het deficit over een periode van veertig, vijftig jaar uitsmeren. Maar realiseer je wel wat je naar het centrum haalt. Ik heb een enorme ambitie voor Eindhoven maar als je wil weten hoe de stad er dan over vijftien jaar uitziet moet je eens in Rotterdam-Zuid of soortgelijke gebieden gaan kijken…! Want wat gebeurt er als er alleen mensen wonen zonder bestedingsruimte? Dan kunnen allerlei retailzaken op den duur niet bestaan. Dan krijg je kebab- en pizzazaken en dat wordt dan de kwaliteit van een stad met internationale allure: niet goed!”
Dichtrekenen
Wil de gemeente een project als Eindhoven KnoopXL – zeven- tot negenduizend woningen op en rond Fellenoord – überhaupt van de grond krijgen dan zal in eerste instantie vrij gebouwd moeten kunnen worden, aldus Toon. „Particuliere beleggers willen snel geld verdienen. Dat is niet raar want dat is hun doel. Maar beleggers kopen niet, en de gemeente ook niet. Ontwikkelaars stappen in de leemte. Zij kopen de locaties en willen snel bouwen voor minimaal een zwarte nul. Wordt de nul rood, dan wordt niet gebouwd. Je kunt geen project dichtrekenen onder de vijf procent rendement. Een ontwikkelaar verdient daar niet veel op, als het al lukt om er met vijf procent uit te komen.” Ontwikkelaars worden nogal eens weggezet als graaiers die bouwen tegen hoge rendementen. „Onterecht”, reageert Toon. „Elke ontwikkelaar is in staat zijn aankoop en stichtingskosten open en transparant bij de gemeente op tafel te leggen. Je kunt van tevoren afspreken wat een aannemer moet verdienen om in leven te blijven, en wat een ontwikkelaar mag verdienen om werkkapitaal over te houden om een actief grondbeleid te voeren en de stad in te vullen. Beleggers kopen wel projecten van ontwikkelaars tegen een belachelijke prijs omdat de ontwikkelaar met zijn vingers tussen de deur zit en
̒Ik heb een enorme ambitie voor Eindhoven maar als je wilt weten hoe de stad er over vijftien jaar uitziet, moet je eens in Rotterdam-Zuid gaan kijken!’
dus in nood is. Er komen bedragen voorbij van duizend euro per vierkante meter onder de martkprijs.”
Hoe zou de verdeling van woonsegmenten moeten zijn volgens hem, waardoor projecten wel renderen? „Een kwart sociaal, een kwart middenhuur, de rest vrije sector. En de parkeernormen loslaten, ook voor fietsen. Voor Eurostaete ben ik zeven miljoen euro kwijt aan een fietskelder terwijl de norm ondertussen is bijgesteld, waardoor de kelder te groot is, wat drie à vier miljoen aan weggegooid geld betekent.”
Rigide format
Het tij zit sowieso tegen. Als gevolg van corona en de oorlog in Oekraïne steeg de inflatie waardoor een negatieve financiële kettingreactie op gang kwam. „De rente, de herontwikkelingskosten, het puntensysteem – voor ‘klimaatrobuust bouwen’ – HM- , hoge bouwkosten, lange doorlooptijd, onvoldoende beschikbaarheid van handjes”, dreunt Toon op. „Woontorens worden industrieel gebouwd, met prefab elementen, je gaat de hoogte in maar het is onmogelijk om een toren te realiseren onder de 2.200, 2.400 euro per vierante meter bouwkosten, ex btw.
Het gaat ook al snel over bijzondere architectuur, waarbij supervisoren allerhande eisen stellen met betrekking tot geluid, wind, zon, energie, water, groen. Elk appartement moet acht vierkante meter groen hebben en ruimte voor drie fietsen. En zonnepanelen!
Maar als ik een smalle oppervlakte heb bovenop, kan
ik ze niet kwijt. Het is allemaal zo rigide in een format gegoten, er is geen ruimte voor flexibiliteit.”
Grondbank
Zijn conclusie: regelgeving vrijlaten, samenwerken en dan gaan bouwen met een snelheid zoals in Dubai en China. Productie maken, wel voldoen aan alle eisen voor brandveiligheid etc. En de gemeente moet bezwaren zelf afhandelen, stelt Toon voor. „ Bezwaarprocedures moeten worden verkort. Op de locaties staat bebouwing die een boek- en een marktwaarde heeft. Procedures van drie, vier jaar kosten ontwikkelaars handenvol geld. Verder: de gemeente voert een actief grondbeleid, samenwerking met woningcorporaties - die hebben een andere deskundigheid dan commerciële marktpartijen -, institutionele beleggers, ontwikkelaars en aannemers. Dan kom je eruit. De gemeente zal wel anderhalf tot twee miljard voor een grondbank nodig hebben. Maar als je dit niet doet, dan wordt het een no go.”
SINDS 1980
Kosteloze taxatie van al uw oude munten, penningen en bankbiljetten. 2023 2022
Voor wie de sprong naar goud en zilver nog niet genomen heeft…
VEILINGEN U kunt uw munten, penningen en bankbiljetten aanbieden voor onze veilingen.
EEN VERTROUWDE NAAM SINDS 1980
Zeker de (iets) ouderen onder ons zullen zich de reclame-slogan ‘De prijs is het bewijs!’ nog wel herinneren. En die prijs bewees dan dat C&A toch voordeliger was. Deze leus is vandaag de dag ook van toepassing op de woningmarkt, alleen bewijst de prijs nu helaas niet dat je voor weinig geld je slag kunt slaan. Want de prijzen stijgen weer in zodanig hoog tempo dat de markt opnieuw in de richting van oververhitting gaat. RaboResearch verwacht dat al heel snel dit jaar de piek in de prijzen op de woningmarkt van 2022 wordt gepasseerd. In onze regio is dat zelfs al gebeurd. De gemiddelde verkoopprijs kwam het eerste kwartaal op €463.000, een stijging van 10,3 procent in een jaar. En het zal niet lang meer duren of ook het overbieden gaat weer de omvang aannemen van een kleine twee jaar geleden. Toen werd in ruim tachtig procent van alle transacties meer betaald dan de vraagprijs; nu is dat percentage na een korte periode van afkoeling al weer 55 procent. Misschien gaat het hitterecord heel snel weer sneuvelen.
De regio Eindhoven zit met dat prijsniveau ruim boven het landelijk gemiddelde (dat uitkwam op € 432.000, een stijging van 8,4 procent ten opzichte van een jaar geleden).
Nu zijn gemiddeldes natuurlijk een optelsom van uitschieters omhoog en omlaag. Dat Waalre in onze regio de hoogste gemiddelde verkoopprijs heeft (€ 672.000) mag geen verbazing wekken. Het gemiddelde in die gemeente wordt flink opgestuwd door het grote aandeel van kostbare, vrijstaande woningen die voor een gemiddelde prijs van bijna € 1,1 miljoen van de hand gingen.
De stad Eindhoven kent een verkoopprijs van € 455.000, weer iets onder het regionaal gemiddelde door een groot aandeel van appartementen die gemiddeld voor € 345.000 werden verkocht. De prijs van een tussenwoning in Eindhoven – ook een grote categorie – ligt nagenoeg op hetzelfde niveau als het gemiddelde van alle verkochte woningen samen: € 455.952. In Helmond ben je ruim een ton goedkoper uit voor een tussenwoning (€ 351.137). Dat is wel een verhoging met bijna twintig procent in een jaar tijd.
Natuurlijk verschillen woningen in omvang, kwaliteit en ligging. Ook dat komt tot uiting in de prijs. Maar de enorme stijgingen over de hele linie wijzen op een fundamentele en structurele mismatch op de woningmarkt. Er is al jaren een schreeuwende behoefte aan woningen, maar een bedroevend laag aanbod. Zo’n marktsituatie leidt op een typische ‘voorraadmarkt’ (de voorraad woningen staat op korte termijn min of meer vast) altijd tot sterke prijsverhoging. De enige manier om daaraan een eind te maken is heel snel veel meer woningen bouwen. De overheid kan daaraan bijdragen door de markt te stimuleren en door te stoppen met pogingen tot verdere regulering en met het stapelen van eisen en voorschriften. De prijzen bewijzen dat dit een heilloze weg is.
Pieter van Santvoort is nieuwbouwmakelaar
Dé borrel waar je bij wilt zijn
Eind mei zal Cafe Kennedie in Eindhoven het decor zijn van de bekende Blue Note Vastgoedborrel. Dit exclusieve evenement, dat zijn zeventiende editie beleeft, is een jaarlijks fenomeen geworden. Uitsluitend op invitatie komt hier de crème de la crème van commercieel vastgoed uit de regio Eindhoven samen, voor een avond vol culinaire hoogstandjes, jazzy muziek en informele netwerkmogelijkheden.
TEKST: MARLÈNE VAN KUYK | FOTO: KEES MARTENS
Lei Willems van BYLEI|Not\Standard is een van de initiatiefnemers en nog altijd een van de organisatoren van Blue Note. Hij herinnert zich levendig hoe het allemaal begon: „We zaten zo’n twintig jaar geleden met een paar mensen te brainstormen over het organiseren van een borrel. Eindhoven Culinair was destijds al
een populair evenement, maar miste een goede borrel als start. Daarop besloten wij er zelf een te organiseren, waarbij we dienstverleners in vastgoed bij elkaar wilden brengen om elkaar beter te leren kennen. Inmiddels zijn
LEI WILLEMS (3E LINKS)
we uitgegroeid tot hét vastgoedevenement van het jaar, waar je absoluut bij wil zijn.”
Blue Note heeft tegenwoordig dan ook gemiddeld ruim vierhonderd gasten uit de Eindhovense vastgoedwereld. Het event staat bekend om zijn culinaire hoogstandjes, geselecteerde wijnen, ijskoude biertjes en mocktails, in een zomerse muzikale omlijsting. De netwerkborrel is besloten, je komt uitsluitend binnen met een persoonlijke uitnodiging
‘Inmiddels zijn we uitgegroeid tot hét vastgoedevenement van het jaar, waar je absoluut bij wil zijn’
die je ontvangt van een van de twaalf organiserende bedrijven. Je weet niet door wie je precies bent uitgenodigd, dat is geheim. Elk aangesloten bedrijf levert bovendien één à twee directieleden die als gastheer of gastvrouw fungeren en enkele medewerkers die hen ondersteunen, om alle gasten op hun wenken te bedienen én zelf mee te genieten natuurlijk.
Eteck’s missie als verbinder in energietransitie Bij de aanstaande editie zal ook Merijn Brouwer van Eteck samen met de bekende Eindhovense kwartiermaker Bart Schellekens een van die gastheren zijn. Eteck is inmiddels een bekende speler in de Eindhovense vastgoedwereld en sinds dit jaar toegetreden als organiserend bedrijf van Blue Note. Het is de grootste exploitant van warmte-koude opslagsystemen (WKO) in Nederland, met meer dan 350 projecten en ruim 100.000 aansluitingen onder contract. Eteck werkt nauw samen met vaste installateurs en is betrokken bij het ontwerp en de uitvoering van de installaties. Het investeert in projecten en blijft gedurende dertig jaar eigenaar van de installaties, waardoor het warmte en koude levert aan bewoners volgens de richtlijnen van de Warmtewet. Merijn: „ Alles wat we bij Eteck doen staat in het teken van de energietransitie in vastgoed, we zijn gedreven om zoveel mogelijk woningen en gebouwen te voorzien van duurzame warmte en koeling."
Eteck is betrokken bij diverse vastgoedprojecten in Eindhoven, een daarvan is ROOT in de wijk Woensel Mensfort dat binnenkort wordt opgeleverd. In ROOT komen 56 woningen met een sterke duurzame stijl, waarbij Eteck een sleutelrol speelt in het leveren van bronenergie en het verhuren van warmtepompen aan bewoners: „ Als warmteleverancier zien we kansen tot kennisdeling en om elkaars belangen te begrijpen. Een doelstelling van Blue Note is om vastgoedpartijen en dienstverleners in vastgoed op een informele manier met elkaar kennis te laten maken en de gelegenheid te geven relaties op te bouwen, daar leveren wij met onze meer dan 25 jaar ervaring graag een bijdrage aan.”
De Blue Note Vastgoedborrel is dit jaar op vrijdag 31 mei vanaf 16.00 uur in en rond cafe Kennedie op het Kennedyplein in Eindhoven
Vlak bij mijn woning en mijn bedrijf voltrekt zich het wonder van Veldhoven: ASML. Als het gaat om chips is Veldhoven, waar de meeste en vooral de beste machines die chips maken vandaan komen, het centrum van de wereld. Ook China en de VS weten dat inmiddels.
TEKST: ERIC VAN SCHAGEN
Ik voel me bevoorrecht dat ik dit mag meemaken: vlak bij mijn dorp wordt de nieuwe wereld gemaakt. Dan komt de kleine jongen in mij boven, die zich verwondert en trots is op zijn omgeving en land. Daar schreef ik eerder over, en dacht daar aan toen naar buiten kwam dat het kabinet onze regio tegemoet komt met extra investeringen in woningen, infrastructuur, onderwijs en zorg. Dat is door ons demissionair kabinet uitgewerkt onder de codenaam ‘Operatie Beethoven. Dat is wat mij betreft een heel verstandig en in deze demissionaire periode ook een moedig besluit. Het is ook een noodzakelijk besluit, want onze regio met ASML voorop staat voor een forse groei en daar hoort een schaalsprong bij. Een schaalsprong die de groei van het aantal arbeidsplaatsen faciliteert, en tegelijkertijd de kwaliteit van leven in onze regio goed houdt. Die ervoor zorgt dat ASML door kan maar die er vooral ook voor zorgt dat andere bedrijven niet in de verstikking komen. Is dat überhaupt mogelijk, die sterke groei faciliteren? Het is een forse opgave, maar bedenk dat onze regio zich al jaren voorspoedig ontwikkelt en naam heeft gemaakt als regio waar samenwerking in de genen zit. Bedrijven werken onderling goed samen, want het succes van ASML is mede een gevolg van de nauwe samenwerking met toeleveranciers, waarvan er een groot deel in de regio is gevestigd. Maar ook samenwerking van en met overheden en onderwijsinstellingen is essentieel. In Brainport kunnen we dat, dat zien ze inmiddels in heel Nederland. Alleen samen lukt het om de regio deze volgende slag te laten maken, laat dat duidelijk zijn.
Voorzieningen op peil
Aandachtspunten zijn er ook. Zo is het van groot belang dat iedereen wordt meegenomen in deze ontwikkeling en aan zijn trekken komt. Voldoende betaalbare woningen voor iedereen. Versterking van de natuur en hier geen ruimte van afpakken. Het op peil houden van voorzieningen op het gebied van cultuur, sport, zorg en onderwijs. Ook een vlotte verkeersdoorstroming is cruciaal. Dat gaat niet zonder meer en beter openbaar vervoer, maar vergt ook een versterkt wegennet. Een serieuze vraag is of dat lukt tegen de achtergrond van de landelijke vergunningstop voor uitbreiding van ons hoofdwegennet wegens de stikstofimpasse. Tenslotte gaat het zeker niet alleen om ASML. Andere prachtige High Tech bedrijven en het brede mkb moeten kunnen floreren. Misschien is niet voor iedereen groei weggelegd, maar andere bedrijven mogen niet benadeeld worden door de voorspoedige ontwikkeling
van ASML. En juist daarvoor is de schaalsprong nodig.
Jonge mensen willen zich hier ontwikkelen Natuurlijk zijn er ook mensen die hun vraagtekens plaatsen bij de groeiplannen. Moeten we niet meer bij het oude laten? Ik ben er van overtuigd dat dat niet de juiste ontwikkeling is. Als je niets doet, verandert het toch en wordt het slechter. En ik heb ook het gevoel dat jonge mensen iets willen opbouwen met een goed draaiende economie, een dynamisch leven en ook aandacht voor duurzaamheid en natuur. Veel van hen willen daarbij in een stadse omgeving of in de dorpskern wonen, met het werk en een aansprekende natuur op loop- of fietsafstand. Verdichten in alle woonkernen zou prioriteit moeten hebben. Het gaat om het evenwicht. Degenen die de verandering niet willen, onderschatten in mijn ogen wat het betekent als we hier richting stilstand gaan. Ik denk juist dat het goed is voor Brainport, voor Brabant en zelfs voor heel Nederland en Europa dat we deze groeikans gaan benutten. En dat ik daardoor dichtbij de slimste plek van de wereld en dichtbij de Brabantse bossen en vennen blijf werken en wonen.
Eric van Schagen is voorzitter van VNO-NCW Brabant Zeeland
Succes is alleen mogelijk door samenwerking
Het rijk gaat 1,7 miljard euro bijdragen aan de ontwikkeling van Brainportregio
Eindhoven, mede om ervoor te zorgen dat ASML voor ons land behouden blijft. De regio zelf legt 800 miljoen euro bij. Van dat bedrag komt 425 miljoen beschikbaar voor woningbouw. Het is nog maar de vraag of dat extra geld gaat helpen als de overheid blijft volharden in contraproductief woningbeleid, stelt nieuwbouwmakelaar Pieter van Santvoort.
TEKST: PIETER VAN SANTVOORT
Het is jammer dat het stadsbestuur zich opnieuw verschuilt achter externe economische factoren, zoals hoge rente, gestegen bouwkosten, fiscale maatregelen en onduidelijkheid over regulering van huurprijzen. Immers, ook in tijden van lage rente en betaalbaarder bouwkosten stagneerde de productie in Eindhoven op een teleurstellend aantal van circa 1.600 per jaar. Het is kennelijk een ongemakkelijke waarheid dat de impasse op de woningmarkt in Eindhoven niet alleen te wijten is aan het economische klimaat, maar voor een groot deel ook aan een deels zelfgeschapen bureaucratisch moeras. Eindhoven heeft zich verstrikt in een web van strenge regelgeving en idealistische doelstellingen die in de praktijk niet haalbaar blijken, zeker niet in de huidige economische situatie. Ook nu blijft men bijvoorbeeld stug vasthouden aan een goedbedoelde, maar onhaalbare eis dat 85 procent van de nieuwbouw in Eindhoven in de categorie ‘betaalbaar’ moet vallen. Er wordt zelfs gewerkt aan een wonderlijk idee om speciaal nieuwbouwhuizen te gaan ontwikkelen voor leraren, agenten en verpleegkundigen. Die mensen waren al lang fatsoenlijk onder dak geweest, als de gemeente ruimte had geboden voor een tijdige ontwikkeling van nette nieuwbouwwijken aan de rand van de stad, met een realistische mix van sociale, middeldure en dure woningen. Nu wordt het weer eindeloos palaveren over een onhaalbaar en misschien ook onwenselijk idee met per saldo vooral tijdverlies. Daarnaast wordt veel energie gestoken in een
ingewikkelde, binnenstedelijke locatie als Internationale Knoop XL aan de noordkant van het station. Zeker belangrijk, maar iedereen weet dat de complexiteit van deze gebiedsontwikkeling –hoe iconisch ook - enorme kosten met zich meebrengt. Ik hoor nu al dat ontwikkelaars schrikken van de eisen en voorwaarden die gemeente en provincie in dit gebied gaan stellen. Stagnatie in planvoorbereiding en uitvoering zal zeker het gevolg zijn.
Boeggolf
Wethouder Mieke Verhees heeft ondertussen al gewaarschuwd dat ook de komende jaren het doel van 3.000 nieuwe woningen niet gehaald zal worden. Gelukkig voorziet zij wel een ‘boeggolf’ in 2027 met de oplevering van veel woningen in het Emmasingelkwartier en op het Campinaterrein. Haar voorganger Yasin Torunoglu voorzag die boeggolf al eerder, maar ja, het kenmerk van een boeggolf is natuurlijk wel dat die steeds verder opschuift. En gas geven
blijft noodzakelijk om ervoor te zorgen dat zo’n golf niet roemloos tot een einde komt. Dat gas geven zie ik in Eindhoven en onze regio te weinig gebeuren. Liever steken we kennelijk onze energie in discussies over het al dan niet toestaan van verdere groei van ASML, het bedrijf dat ons in de race van slimme regio’s houdt. Hopelijk is die discussie voorbij dankzij ‘operatie Beethoven’ van ons demissionaire kabinet. En voorkomen we daarmee tegenslagen als Operatie Centurion bij Philips, het faillissement van DAF en - later - het vertrek van het Philips-hoofdkantoor naar Amsterdam. Die tegenslagen hebben in de regio nieuwe krachten opgeroepen en de ontwikkeling van ASML heeft een grote rol gespeeld in het ontstaan van een nog krachtiger en innovatievere regio van internationale allure. Hoe vreemd zou het dan niet zijn om nu op de rem te gaan trappen vanwege een aantal nadelige effecten. Dat het kabinet op het nippertje de ‘operatie Beethoven’ in gang heeft gezet om te voorkomen dat ASML uitwijkt naar het buitenland geeft al aan dat dit bedrijf en het hele netwerk van bedrijven daaromheen niet alleen voor de regio, maar voor ons hele land van belang is. Laten we als regio krachtdadig doen wat in onze invloedssfeer ligt om ervoor te zorgen dat
‘operatie Beethoven’ geen onvoltooide symfonie wordt. En dus zorgen voor voldoende woningen en een behoorlijke infrastructuur. Tot nu toe ervaart het bedrijf in ons versnipperd gemeenten-landschap weinig slagvaardigheid. En ASML maakt duidelijk zelf wel oog te hebben voor de omgeving met bijdragen aan diverse vastgelopen woningbouwprojecten, waarvan vooral niet-ASML-werknemers profiteren. Ook draagt het bedrijf actief bij aan sociale en culturele fondsen in de regio.
Verantwoordelijkheid nemen Laat de regio en zeker Eindhoven als centrumgemeente verantwoordelijkheid nemen en snelle woningbouw op flinke schaal mogelijk maken en daarbij niet vasthouden aan een eis als 85 procent betaalbare woningen in elk project. Luister toch eens
naar de deskundigen die keer op keer uitleggen dat de totstandkoming van één dure woning tot een verhuisketen leidt, waarbij aan de onderkant van de markt altijd een goedkopere woning beschikbaar komt. En luister naar de twaalf organisaties die samen de Uitvoeringsagenda Wonen hebben opgesteld die pleiten voor een programmering bestaande uit: 1/3 sociaal, 1/3 middensegment en 1/3 duur. Ook de koepel van woningcorporaties en de Woonbond geven hieraan steun. Deze organisaties wijzen erop dat de rijksoverheid nog aanzienlijk moet investeren, ergens tussen de drie en vijf miljard euro per jaar om de woningbouwambities in het hele land waar te kunnen maken. Minister De Jonge heeft inmiddels een Wetsvoorstel regie
Volkshuisvesting naar de Tweede Kamer gestuurd waarmee het rijk de gemeenten en provincies kan dwingen om meer vaart te maken met bijvoorbeeld het aanwijzen van bouwlocaties. In hoeverre een nieuw te vormen kabinet - wanneer het daar al van komt - die noodzakelijke investeringen kan en wil doen, moet nog maar worden afgewacht. Los daarvan zijn de gemeenten in onze innovatieve en groeiende regio het aan hun stand verplicht meer vaart te maken en zelf de woningbouwimpasse te doorbreken. Dat betekent ook: voortvarend wat grotere uitbreidingswijken aan de rand van de stad mogelijk maken. Dan kan woningbouw sneller en goedkoper dan bij het eenzijdig mikken op complexe, per definitie veel duurdere, binnenstedelijke locaties. Dat extra ‘Beethoven-geld’ is waarschijnlijk hard nodig om een locatie als Internationale Knoop XL van de grond te krijgen, maar ook dan zal het zaak van lange adem zijn. En die enorme woningbehoefte was er gisteren al en is er vandaag zeker niet kleiner op geworden.
Pieter van Santvoort is nieuwbouwmakelaar in de regio Zuidoost-Brabant.
Beauty Company is al meer dan dertig jaar een begrip in Europa als het gaat om hoogwaardige hand- en nagelverzorging producten. Waar voorheen vooral de focus lag op de verkoop aan distribiteurs en salons, weet het familiebedrijf sinds drie jaar ook direct de consument te bereiken. Dat doet Beauty Company via hun succesvolle webshops én een brandstore in Eindhoven. Dit jaar openen drie nieuwe brandstores hun deuren, op verschillende A-locaties in Nederland.
TEKST: DJAYDEE KRAUS | FOTO: KEES MARTENS
De kracht achter dit groeiende succes is Stephan Duisters, directeur van Beauty Company. Hij nam het stokje zo’n drie jaar geleden over, toen zijn neef Dennis plotseling overleed. „Het was een verdrietige en hectische tijd. Daar kwam bij dat ik totaal geen kennis had van deze branche. Ik zat in de autoverhuur-business. Toch besloot ik het bedrijf voort te zetten. Het zat nota bene al meer dan 30 jaar in onze familie.”
Las Vegas
Nog even terug naar de beginjaren. Naar 1993 om precies te zijn. In dat jaar besloot Willy Duisters, de oom van Stephan, om nagelproducten te gaan importeren. „Hij had de producten per toeval gezien in Las Vegas en zag er wel kansen in.” In eerste instantie werden er vooral Amerikaanse producten geïmporteerd en gedistribueerd binnen Europa. Later kwamen daar ook andere producten én landen buiten Europa bij. „Uiteindelijk besloten we ook onze eigen producten en merken te ontwikkelen”, vertelt Stephan verder. „De focus lag in die tijd volledig op de zakelijke markt.”
Ook voor consumenten
Met Stephan aan het roer veranderde die focus. „Ik zag meer in de directe verkoop aan consumenten. Korte lijnen, hogere marges en dus meer winst.
Zeker in de coronaperiode, toen nagelsalons hun deuren moesten sluiten, konden we er niet omheen. Onze thuiskits, waarmee je je nagels thuis kan verzorgen, vlogen als warme broodjes over de toonbank. Inmiddels leveren we 70 procent van onze producten aan consumenten en 30 procent aan bedrijven.”
Brandstores
In 2023 opende Stephan de eerste brandstore. „Om op die manier onze online verkoop te ondersteunen.” Ook dat bleek een schot in de roos. Niet zo raar dus dat Beauty Company dit jaar nog drie andere brandstores opent. „In Amsterdam, Rotterdam en Maastricht. Voor 2025 staan locaties als België, namelijk Antwerpen, Wijnegem Shopping Center en Brugge op ons verlanglijstje."
Toekomst
Hoe Stephan naar de toekomst kijkt? „Heel positief. Op dit moment werken we aan de ontwikkeling van eigen merken. Onlangs zijn we nog een samenwerking aangegaan met & C van Chantal Janzen. Daar zijn we uiteraard heel trots op.” Ook kijkt de ondernemer al verder vooruit. „ Ik wil de Beauty Company goed achterlaten voor mijn dochters, die wel al actief zijn binnen ons bedrijf. Ik weet zeker dat ze er een nóg groter succes van gaan maken.”
In principe kennen wij twee soorten gekweekte asperges: witte en groene. Witte worden onder de grond gekweekt en groene bovengronds. Door dat bladgroen smaken de groene duidelijk anders. Momenteel zijn er meer dan tien verschillende soorten witte aspergeplanten voor de huidige teelt. De witte vereisen extra zorg. Koop echter alleen verse, pas gesneden of gestoken asperges. Je hoort het als je er een paar langs elkaar beweegt, dan moeten ze wat piepen.
TEKST & FOTO'S: LOUIS VAN DE WAARSENBURG
Bij de asperge- of groenteboer liggen ze als het goed is onder een natte doek. Leg ze thuis, voor het schillen, een uur in een bak met water, zo herstelt het vochtgehalte enigszins.
Asperges worden bij voorkeur gekweekt op lichte droge zandgrond en tegenwoordig door de klimaatverandering eerder geconsumeerd, in de periode vanaf medio februari tot eind juni. Dit jaar was de start van de oogst vanaf de koude grond door warmer weer bijzonder vroeg, reeds vanaf begin maart. De gebruikelijke officiële periode van oogsten vanaf de koude grond was in het verleden vanaf 24 april tot het Johannes- of midzomerfeest oftewel 24 juni. De Nederlandse aspergeteelt begon in de jaren vijftig rondom Bergen op Zoom. Het grootste gebied waar toen asperges werden geteeld en bekend stond als De Brabantse Wal Asperge. Ze onderscheiden zich door de licht zilte smaak. Momenteel is in dat gebied de combinatie Asperges-Ansjovis-Aardbeien een uniek culinair aanbod. Later is men ook gaan telen in hoofdzakelijk Noord Limburg
Honderd jaar geleden waren er slechts vier bekende soorten asperges
• De Argenteuil, het type van de Franse asperges
• De violette asperge van Genua, het type van de Italiaanse asperge. Zeer fijn, maar een beetje wrang
• De witte Belgische, eveneens fijn maar zeer transportgevoelig
De groene asperge, komen voornamelijk uit Peru en zijn bijna het gehele jaar door beschikbaar.
en Zuidoost Brabant. Ieder zichzelf respecterende Nederlandse aspergeboer zal van zijn aspergevelden maximaal acht tot tien jaar oogsten. Daarna is er minder opbrengst per hectare en de kwaliteit discutabel, oftewel niet meer onder controle. Mede door het Brabants Asperge Genootschap is de promotie van de asperge in een stroomversnelling geraakt vanaf medio jaren tachtig. De Goede Doelen toertocht ‘Tour d’Asperges’ in de regio Eindhoven wordt vanaf 1988 georganiseerd
en is mede promotor van ‘Het Witte Goud’. Asperges moeten zo vers mogelijk worden gegeten en zorgvuldig geschild. Ze werden zestig jaar geleden veel langer gekookt dan tegenwoordig. In oude kookboeken vond ik recepturen met een kooktijd van drie kwartier tot een uur. De huidige receptuur geeft andere kooktijden aan. Voor mij persoonlijk is het recept van ex-SVH Meesterkok Leon Ribbens het meest ideale. Met dit recept is het een peulenschil om de asperges op de juiste wijze te bereiden.
Asperges Brabançonne: Asperges met beenham, ei
(receptuur voor 2 personen)
Ingrediënten:
• 1 kilo asperges AA1 wit
• 150 gram roomboter
• 150 gram beenham, dik gesneden
• 200 gram krieltjes
• 2 eieren
• Bosje peterselie, verse nootmuskaat
Bereiding:
Roomboter smelten op zeer laag vuur, alleen de geklaarde boter gebruiken als botersaus. Eieren maximaal 8 minuten koken, af laten koelen, pellen, de dooier van het wit scheiden en beide fijnsnijden.
Asperges zorgvuldig schillen, 1 cm van uiteinde afsnijden. Water koken in een ruime pan met 13 gram zout per liter. Geen suiker of boter in het kookwater toevoegen, wordt soms aanbevolen maar is overbodig. Giet het kokend water op de asperges in een passende pan. Asperges net onder water. Afdekken met een servet of theedoek. Deksel erop en aan de kook brengen. Twee minuten zachtjes laten koken.
In het aspergeseizoen zijn er diverse activiteiten waaronder ‘Asperges op de Velden’ dat al een achttal jaar wordt georganiseerd door Bertie Klaassen. Dit jaar is er een pop-up restaurant in een bedoeïenentent bij aspergekweker Kelders aan de Zandoerleseweg in het buitengebied van Veldhoven. Midden in het seizoen van 30 mei tot 16 juni. Diverse regionale koks werken er aan mee, onder wie Yuri Wiesen van restaurant Wiesen* in Eindhoven; Jermain de Rozario van restaurant De Rozario* in Helmond: Herman
Tussentijds
De krieltjes gaar koken in 15 minuten, afgieten. Daarna de krieltjes in een vergiet door de fijngesneden peterselie schudden.
De asperges afzetten en 15 minuten zonder warmtebron in het gekookte water laten rusten onder de theedoek, daarna afgieten en direct uitserveren op een voorverwarmd bord.
Op kamertemperatuur de dik gesneden beenham oprollen en uitserveren.
De geklaarde boter apart naar behoeve uitserveren over de asperges, voor de echte liefhebber afwerken met vers geraspte nootmuskaat.
Voor de stoomoven gelden andere tijden, Dick Lemmens
Miele Culinary Institute. Leg de ingrediënten in aparte stoomovenschalen met gaatjes. De asperges, de eieren en de boter die afgedekt is met vershoudfolie. De krieltjes in kwartjes gesneden. Stomen op 100 graden in 8 minuten
De eieren laten schrikken met koud water. Zet de ham bij de asperges in de stoomhoven Stomen op 100 graden in 2 minuten. Verder is de receptuur zoals bij het traditionele gerecht. Bon Appetit
Cooijmans van restaurant Eden* in Valkenswaard en Marc Crijns van restaurant Crijns in Bladel. Naast lunch of diner kan worden deelgenomen aan uiteenlopende evenementen zoals de Dinnershow Luxurious; Reverie Clubavond; Business & Bites; Lifestyle de Kempen; Culinair Cabaret; International Community Day; Singles Night en The Mad Piano’s. Aanbevelenswaardig en echt de moeite waard na de ervaring van vorig jaar. www.aspergesopdevelden.nl
Ergon heeft de wind mee. Zelden deed het regionale bedrijfsleven zo’n beroep op dit werk- en ontwikkelbedrijf, en op de skills en vaardigheden van diens medewerkers.
Allerlei maatschappelijke veranderingen, het gevolg van economische en sociale ontwikkelingen, maken de organisatie steeds relevanter. Directieleden Stef Visser en Yvonne van Hest zien dat ook, en grijpen kansen met beide handen aan.
TEKST: RONALD FRENCKEN | FOTO'S: RENÉ MANDERS/DCI MEDIA
Stef is directeur Werken & Leren bij Ergon. Hij is verantwoordelijk voor de zes werkleerbedrijven van Ergon, waar 1.500 Ergonmedewerkers dagelijks hun talent inzetten voor de regio. Yvonne van Hest, directeur Ontwikkeling & Participatie, is verantwoordelijk voor de 1.800 werkzoekenden die jaarlijks ontwikkeld worden naar werk én voor de 900 medewerkers die werken bij externe werkgevers. Samen vormen zij een tandem voor een inclusieve arbeidsmarkt. Die is vertrokken, richting toekomst. Het verzet staat inmiddels op tandje zwaar, en lijkt niet te stoppen.
‘Wij kijken allang niet meer naar vacature-eisen, het draait allemaal om talent ’
Achterhaald beeld
Veel mensen kennen Ergon van weleer: de medewerkers die het openbare groen in puike conditie hielden. Een hopeloos achterhaald beeld, weet Stef. „ Ergon doet veel meer. De opdracht van Ergon begint bij de werkzoekende in de bijstand en
De cijfers
Bij Ergon werken ruim 2.750 mensen. Hiermee is de organisatie één van de grootste werkgevers van de regio (en zeker de inclusiefste). Zo’n 350 mensen zijn staf- en kaderpersoneel. Van de overgebleven 2.400 medewerkers, zitten er 1.500 bij de werkleerbedrijven. De overige 900 medewerkers werken bij meer dan 500 werkgevers in de regio in allerlei sectoren, zoals techniek, zorg, horeca en de detailhandel.
Ergon is het best bewaarde geheim van de regio
eindigt bij een duurzame en betekenisvolle baan. Daarbij werken wij nauw samen met onze arbeidsmarktpartners, het onderwijs en het bedrijfsleven. Dat gaat véél verder dan werken in het groen.”
Betekenisvol werk
Je hoeft geen econoom te zijn om aan te voelen dat werk bijdraagt aan economische groei. Maar werken betekent meer. „ Een betekenisvolle baan biedt structuur en draagt bij aan zelfvertrouwen en levensgeluk”, zegt Yvonne. „Om iedereen duurzaam passend werk te bieden, kunnen mensen bij ons aan de slag in één van onze zes werkleerbedrijven, maar ook bij meer dan 500 inclusieve werkgevers in de regio. Dat varieert van een Van der Valk tot de Belastingdienst en van een Archipel tot Jumbo.”
Vier badjes
Bij Ergon ontdekken mensen wie ze zijn, wat ze willen en wat ze kunnen. „Wij gaan aan de slag met hun skills en vaardigheden”, zegt Yvonne. „ Hebben we daar een goed beeld bij, dan plaatsen we de medewerker bij een reguliere werkgever, of deze gaat werken bij een van onze werkleerbedrijven.”
Het betreft maatwerk, en daarom maakt Stef graag de vergelijking met zwemles: „ Het eerste badje waar je in mocht, was lekker warm en ondiep. Maar het vierde bleek uitdagender, was koud en diep. Elke medewerker begint in het badje dat het beste past. Wij gooien niemand in het diepe. Wat wij daarnaast ook belangrijk vinden, is perspectief bieden. Je moet bij het bedrijf waar je werkt stappen kunnen
Zes werkleerbedrijven
Ergon kent zes werkleerbedrijven: Ergon Facilitair, Ergon Groen, Ergon Kwekerij, Ergon Wasserij, Ergon Post en Ergon Productie. Elk met hun eigen unieke werkplekken en werkzaamheden. Zo is de nieuwe wasserij de meest duurzame wasserij van Europa, met hypermoderne inclusieve technologie én 200 beschutte werkplekken. Hier reinigt het team dagelijks 43 ton wasgoed. Ergon Productie heeft bijvoorbeeld een eigen locatie bij DAF, waar dagelijks 350 collega’s 88.000 onderdelen assembleren en verpakken voor DAF/PACCAR Parts.
zetten, want doorgroeien geeft zelfvertrouwen. Onze medewerkers bewijzen dat elke keer weer.”
Innovatie in werk
De afgelopen vijftien jaar maakte de Brainportregio een forse groei door. De aandacht richtte zich eerst vooral op economische groei. Inmiddels wordt er breder gekeken naar welvaart en welzijn. „ De regio heeft veel meer aandacht voor inclusiviteit en dat merken wij ook op de arbeidsmarkt”, merkt Yvonne. „Waar we als Ergon in het verleden bij onze hightechbedrijven vooral aan de zijlijn functies vervulden, zetten we de mensen nu ook in op het primaire proces. Dat is alleen mogelijk als werkgevers omdenken, oftewel: anders kijken naar werk en processen en hoe dat te organiseren. Een innovatief instrument dat wij hiervoor gebruiken is functiecreatie. Hiermee zijn we nu succesvol aan de slag met bedrijven als NTS Groep, Euro-Techniek, VDL ETG en ASML.” Stef vult aan: „ En dat is pas het begin. Naast functiecreatie kijken we ook naar instrumenten als jobcarving en de inzet van inclusieve technologie bij onze werkleerbedrijven, en ook bij werkgevers. We zien enorm veel kansen om zo meer ongekend talent duurzaam en passend werk te bieden.”
Al zeventig jaar
Als specialist in werk organiseert Ergon inclusief werk in de regio. „ Dat doen wij al zeventig jaar, dus we weten waar we over praten”, lacht Stef. „ Zo ontwikkelen we met onderwijsinstellingen als Summa en Yuverta binnen onze werkleerbedrijven leertrajecten die zijn gericht op skills en vaardigheden. Met een gecertificeerde praktijkverklaring als resultaat. Hiermee hebben mensen een goede basis op de arbeidsmarkt.”
No risk-policy voor werkgevers
Steeds meer Ergonmedewerkers gaan aan de slag bij werkgevers. „ Daar zijn wij natuurlijk erg blij mee”, zegt Yvonne. „ Steeds meer werkgevers weten ons te vinden. Dat heeft te maken met de krapte op de arbeidsmarkt, maar ook omdat inclusief werkgeverschap veel positieve aandacht krijgt in de huidige maatschappij.” Voor werkgevers, met name in het MKB, is het belangrijk dat Ergon hen een vangnet kan bieden. Neem je iemand van
‘Feit is dat je het multi-inzetbare schaap met de vijf poten in deze markt niet meer zult vinden’
Ergon in dienst, dan is er begeleiding op de werkplek, zowel voor de medewerker zelf als diens leidinggevende. Daarnaast krijg je als werkgever loonkostensubsidie en is er een no-risk policy bij ziekte. “Zo wordt een goed vangnet geboden, om ondernemersrisico’s zo veel mogelijk te beperken.”
Schaap met de vijf poten Ergon heeft ontegenzeggelijk de tijd mee. De vraag is niet óf je als werkgever inclusief wilt gaan ondernemen, maar wannéér. „ Je kunt niet anders”, weet Yvonne. „ Feit is dat je het multi-inzetbare schaap met de vijf poten in deze markt niet meer zult vinden. Wij komen ze nog tegen, de ondernemers die onze medewerkers afzetten tegen inkomsten en productiviteit. Maar een inclusief team levert uiteindelijk meerwaarde op: commercieel, financieel én emotioneel.” Stef vult aan: „Waarom? Je draagt bij aan de maatschappij.
Met name jongeren werken graag in een inclusief team, binnen een sociaal gedreven organisatie. Je wordt als werkgever dus interessanter én relevanter voor deze generatie.”
‘Ik kan meer dan iedereen denkt’ Ergon helpt echt om de maatschappelijke cirkel rond te krijgen, concluderen Stef en Yvonne. De regio, het bedrijfsleven en de ondernemers spinnen garen bij Ergon. Dat geldt ook voor de medewerkers die zelf ervaren én dagelijks bewijzen dat zij ‘meer kunnen dan iedereen denkt’ – zoals de mensvisie van Ergon klinkt. En net als in het ‘gewone’ leven gaat het ook wel eens mis. „ In dat geval vangen wij de medewerker weer op. Dan volgt een nieuwe, beter passende baan, wat soms betekent dat hiervoor nieuwe vaardigheden moeten worden opgedaan.” En uiteindelijk gaat het goed, weten beide directieleden. Daarvoor hebben zij het gewoon te vaak zien lukken.
+31 (0)40 2516688
Ook voor alle Frits leden zijn wij echt heel pure in transport!
Een paar weken geleden kreeg ik een verbolgen dochter aan de telefoon. Ze was geïrriteerd door een opmerking van een leidster op het kinderdagverblijf van haar zoontje. Bij het brengen en halen van het kind, spreekt mij dochter, net als andere ouders, altijd even over hoe het die dag gegaan is. Deze keer kreeg ze tijdens dat gesprekje een compliment: „Oh, wat spreek jij goed Nederlands!” Goed bedoeld, maar het kwam bij mijn dochter anders binnen: „Hoezo, spreek ik goed Nederlands? Ik leef hier al mijn hele leven en spreek ook al mijn hele leven Nederlands.” Ze dacht het, maar sprak het niet uit.
Ik herkende de verontwaardiging en dacht terug aan een soortgelijke situatie, maar dan twintig jaar geleden. Ik was geslaagd voor mijn hbo-diploma. Supertrots wilde ik mijn vier dochters, allen in de basisschoolleeftijd, meenemen naar de diploma-uitreiking. Omdat die onder schooltijd plaatsvond, moest ik toestemming hebben van school. Toen ik de juf van één van mijn dochters daarom vroeg, antwoordde zij enthousiast: „Wat goed mevrouw Koçak dat u uw taaldiploma hebt gehaald!” Zeven jaar keihard werken schoten door mijn hoofd, elke zaterdag voor de opleiding naar Tilburg, naast de opvoeding van mijn kinderen en mijn 32-urige baan. Hoe kwam de juf bij een diploma voor taal? Ik antwoordde verbouwereerd: „Het is geen taaldiploma maar een hbo-diploma.”
Dit soort goedbedoelde opmerkingen zijn een boeiend onderwerp geworden tussen mijn dochter en mij, maar ook tussen ons en mensen in onze omgeving. Heeft dit te maken met referentiekaders of zijn het vooral vooroordelen? Twintig jaar geleden had ik nog (enigszins) begrip voor het misverstand. Ik was een vrouw van de ‘tweede generatie’, mijn vader was immers een gastarbeider en ons gezin arriveerde hier toen wij al wat ouder waren. Ik kwam van ver en moest nog ver gaan. Ik had al veel bereikt en had nog vele doelen die ik wilde bereiken. Maar ik vond het niet fijn dat er meer oog was voor mijn afkomst dan voor mijn talenten.
Nu vind ik het vreemd dat mijn dochter bijna eenzelfde opmerking krijgt. Zij is hier geboren en getogen. Ze heeft het Nederlandse onderwijs doorlopen vanaf peuterspeelzaal. Ze is een zelfbewuste vrouw met een verantwoordelijke baan. Haar kind wordt bewust tweetalig opgevoed. Waarom een compliment over haar Nederlands? Heeft dat te maken met referentiekader, geen interesse of met vooroordeel? Zouden mijn kleinkinderen straks ook nog merken dat zij van de ‘vierde generatie’ zijn? Of verdiepen we ons dan eerst wat meer in elkaar, voordat we (be-) oordelen?
Mijn dochter en ik hebben afgesproken dat we een volgende keer bij een soortgelijk compliment dat lijkt op ‘zo, jij spreekt goed Nederlands’ zullen antwoorden met: „Dank je. Jij ook!’
Necla Koçak is directeur bij Afili Work, re-integratiebedrijf voor anderstaligen
Ben je klaar voor een ongeëvenaarde festivalervaring? Op 12, 13 en 14 juli vindt Bospop voor de 42ste keer plaats op het evenemententerrein Weert-Noord, en ook dit jaar biedt Bospop weer een exclusieve VIP-ervaring aan op het Upstairs Bospop Skydeck.
TEKST:
NICKY FISCHER, ERIC SPRANGERS | FOTO'S: BART HEEMSKERK
Het Upstairs Skydeck is dé plek om in luxe te genieten van Bospop. Vanuit deze unieke VIP-ruimte heb je niet alleen een fantastisch uitzicht over het festivalterrein, maar ook over het hoofdpodium, waar de grootste acts hun opwachting maken. Stel je voor: de beste bands, een geweldige sfeer, en jij kunt het allemaal ervaren met eersteklas comfort. Met een ticket voor het Upstairs Skydeck beleef je Bospop op een heel nieuw niveau. Geniet van een all-inclusive aanbod aan drankjes, van bier en wijn tot overheerlijke cocktails, terwijl je luistert naar je favoriete artiesten. Daarnaast worden er de hele dag door verrukkelijke hapjes geserveerd, zodat je niets tekort komt. En het beste van alles? Met je Skydeck-polsbandje heb je ook toegang tot de rest van het festivalterrein. Maak een ontspannen wandeling over de festivalweide, bezoek een van de andere podia, of ga lekker los in de 24-uurs feesttent. Met zoveel te zien en te doen, zul je je geen moment vervelen!
Bospop is een festival met een rijke historie dat een vaste waarde op de Nederlandse festivalkalender is. Wat ooit begon als een klein festival voor regionale bands, is uitgegroeid tot een internationaal muziekfestival met dit jaar topacts zoals Toto, John Fogerty, Alice Cooper, Zucchero, Heart, Son Mieux, Racoon en Di-rect
Wil jij deze fantastische ervaring niet missen? Boek dan nu je ticket voor het Upstairs Bospop Skydeck! Ga naar: www.bospop.nl/skydeck voor meer informatie en reserveer je plek. Bospop 2024: geweldige muziek, geweldige sfeer, geweldige luxe. We zien je daar!
Interesse in sponsoren van Bospop? Kijk dan op: www.bospop.nl/informatie/sponsoren
Als zoon van een ondernemer met een transportbedrijf nam hij niet de meest voor de hand liggende route. Sebastiaan Bakker koos namelijk niet voor bedrijfsovername, maar nam een andere afslag en ging het dak op. Hierbij hebben we het niet zomaar over daken. Met zijn bedrijf Living Roofs combineert hij naar hartenlust zijn passie voor de bouwwereld met zijn liefde voor de natuur.
TEKST: FRANK VAN DER LINDEN
Het ondernemersbloed kruipt dus waar het niet gaan kan, want Sebastiaan wilde wél voor zichzelf beginnen, maar hij wilde mooie dingen maken en toegevoegde waarde bieden voor het milieu. Hij was hij al op jonge leeftijd geïnteresseerd in bouw en architectuur. Na zijn opleiding tot dakdekker wist hij echter vrij snel dat hij ook nog een hoveniersopleiding wilde volgen en zo werd het eerste zaadje geplant voor zijn huidige bedrijf. „Vanaf dag één in 2009 heb ik traditionele daken in combinatie met groendaken gemaakt", zegt Sebastiaan met een glimlach. „ In het begin waren die groendaken wat minder bekend, maar ik deed er al snel ervaring mee op." De ontwikkeling en potentie van de markt van groendaken had hij dus vroeg in de gaten, waarbij de opgedane kennis hem tot op de dag van vandaag voordeel oplevert. „ Het is voor klanten goed om te weten dat wij bouwkundig uitstekend onderlegd zijn. Dat is ook mijn achtergrond. En of het nu nieuwbouw is of renovatie van een bestaand dak, je moet wel weten waar je op moet letten. In principe kan het op alle
daken, waarbij nieuwbouw uiteraard het makkelijkste is. Daarbij zitten we dan het liefst zo vroeg mogelijk aan de tekentafel, want dan kunnen we met de architect en de aannemer optimaal afstemmen hoe we het beste dak voor de klant kunnen maken."
Van eyecatcher tot eenheid
Vanaf zo’n twintig vierkante meter kan Living Roofs groendaken maken en dat doen zij zowel voor de particuliere bouw als voor bedrijfspanden.
Voor Sebastiaan Bakker is het iedere keer weer de sport om tot de meest ideale beplanting te komen.
„ Sommige klanten doen het echt om hun bijdrage voor het milieu, maar dat gaat eigenlijk automatisch, want ieder groendak betekent een plus in ecologische waarde. Wat wij vaan is dat een natuurdak vooral onderscheidend vermogen geeft aan je pand. Dit kan zijn omdat het prachtig integreert in de omgeving, of juist omdat het opvalt door de speciale beplanting die wij hebben uitgekozen. Er zijn ook praktische voordelen, want je verlengt de levensduur van je dak en het isoleert goed. Het is daarbij ook onderhoudsvriende -
lijk, dus relatief simpel zelf te onderhouden, maar als je wil kunnen wij dat ook voor je doen." Tegenwoordig zijn er natuurlijk veel daken met zonnepanelen, maar dat is geen probleem volgens Sebastiaan Bakker: „ Door onze bouwkundige kennis weten we dit altijd prima op te lossen, het moet natuurlijk niet met elkaar conflicteren. Mocht een dak verstevigd moeten worden, dan hebben we alle kennis daarvoor in huis."
Je bent zo goed als je team
Groendaken zijn de afgelopen vijftien jaar alleen maar populairder geworden. Daar waar Sebastiaan Bakker in het begin soms alles alleen deed, werkt hij nu altijd samen met zijn gedreven team van medewerkers. „ Het fijnste compliment dat klanten mij kunnen geven, naast het feit dat ze natuurlijk erg blij zijn met hun mooie dak, is dat ze zo tevreden zijn over mijn personeel. Dat ze zo goed communiceren, vakwerk leveren en dan ook nog alles netjes afleveren. Ik weet zeker dat mijn ouders daar ook nog heel trots op zullen zijn, want zo hebben ze het mij zelf immers geleerd."
Afl. 16: Leyla Kalender, co-founder en directeur-bestuurder van de Stichting Ik Wil
TEKST: HANS MATYHEEUWSEN | FOTO: RUUD BALK
Ik kom uit Turkije. Ik verhuisde op mijn zevende naar Nederland vanwege gezinshereniging. Mijn ouders werkten hier al. Wij woonden in Woensel-West, dat toen zo berucht was. Best wel heftig in die tijd. Ik ervoer dat wonen in zo’n achtergestelde wijk niet zo gemakkelijk was. Er zijn fictieve muren. Dat mensen niet altijd naar die wijk (durven) komen en andersom. Dat beperkt je integratie, je taal-ontwikkeling en meer van dit soort dingen. De kansen-ongelijkheid begint al op de plek waar je woont. Je moet veel in huis hebben om zo’n leven aan te kunnen. Ik wilde zo snel mogelijk ontsnappen uit de situatie. voor mijn gevoel klopte er iets niet. De wereld op tv was anders dan mijn eigen wereld. In mijn klas zat maar één Nederlands meisje. Dat was míjn referentiekader. Voor mij was duidelijk dat de wijkbewoners hulp nodig hadden, ook ons gezin. Wij merkten daar weinig van terwijl we dachten dat het allemaal goed geregeld is in Nederland.
Mijn situatie was mijn ambitie om te gaan studeren. Ik heb sociaal-cultureel werk gedaan, maatschappelijk werk en dienstverlening. Ook dat was lastig want ik had geen voorbeeld in mijn omgeving. Heel cliché allemaal. Na mijn afstuderen bleek ik helemaal geen kans te maken op werk want de zorg - dit was in 2012, 2013, - was volop in transitie. Daarop besloot ik om voor mezelf te beginnen. Ik
wist wat de mensen nodig hadden. Ik had zoveel passie en was zo zelfverzekerd: ik ga het gewoon doen. Ik had geen inkomsten maar wel een netwerk. De mensen kwamen naar me toe, want ze kenden mij uit de wijk. Ze wisten wie ik was, dus ze kwamen met vragen: wil je met me mee naar een doktersafspraak? Toen ben ik ook begonnen met het organiseren van informatiebijeenkomsten. Het betrof voornamelijk migranten. Maar ik kwam ook bij Nederlandse boerengezinnen waar vanalles aan de hand was. Toen ontdekte ik dat de problemen universeel waren. De informatiebijeenkomsten hadden thema’s die de mensen bezighielden, zoals opvoeding, mediagebruik, een gezonde leefstijl. Ik kwam Esra Altmis tegen. Zij is een autochtone, katholiek opgevoede vrouw die de integratie vanuit de andere kant heeft meegemaakt. Wij spiegelden. Zij had de Stichting Ik Wil al opgericht, maar ze was niet actief. Elf jaar geleden zijn we samen verder gaan bouwen aan de stichting. We begonnen in de voormalige Pastoor Van Arskerk. De eerste paar jaar als vrijwilliger. We investeerden vooral. Esra betaalde de huur uit eigen zak. Maar we geloofden in de stichting: dit wordt een succes. Stefan Pauli kwam erbij, hij was goed bekend met de systeemwereld. Hij hielp met de subsidieaanvragen. Wij waren doeners maar hadden natuurlijk wel inkomsten nodig, anders hadden we de deur snel kunnen sluiten. De eerste jaren werkten we veertig uur in de week
‘Dat is het mooie van ons werk: we verbinden alle werelden’
maar kregen acht uur betaald. Dat liep langzaam op. Wat we hadden, verdeelden we. We betaalden eerst de huur, daarna kochten we de trainingen in, om kennis in huis te halen. We waren sociaal aan het ondernemen. We groeiden mee met de vluchtelingenstroom. Uit Syrië en Eritrea. Allemaal mannen, die Nederlands wilden leren. Fondsen begonnen ons te ondersteunen. We richtten ateliers in, een techniek-atelier, een naai-atelier, een tuin-atelier, een fietswerkplaats, koken… Er werd les gegeven door vakmeesters. We hadden een meester-gezel constructie bedacht en deelden certificaten uit. Dat motiveerde weer anderen om mee te doen. We werden succesvol. We hielden geen vrijwilligers meer over want zij vonden allemaal werk. Ondertussen vroegen we ons af waar de vrouwen bleven. Na de integratie van de mannen komen hun vrouwen in beeld. En de kinderen. Én hun problemen. Dat zijn langjarige trajecten. We wilden vooral ook een ontmoetingsplek zijn in de wijk. Zichtbaar. De mensen mochten gezien worden.
Na wat verhuizingen zitten we nu in een groot bedrijfspand op de hoek van de Doctor Cuyperslaan en de Woenselsestraat. We beschikken over verschillende lokalen voor naailes, taallessen, koken, tekenen, sporten. Dat laatste doen we in de sportschool hier tegenover. We draaien op vrijwilligers. Dat zijn er zo’n honderd. Zeven medewerkers zijn in loondienst. Wij willen allemaal iets betekenen voor anderen. Aan mensen die hier komen, dat zijn er elke week zo’n tweehonderd, vragen we of ze iets willen terugdoen. Al is het een cake bakken, iedereen kan iets. Wederkerigheid is een principe hier. Mensen komen niet alleen uit de wijk, Woensel-Zuidwest, maar ook van verder weg, uit Bergeijk of Valkenswaard. Ze hebben via-via van ons gehoord. Met name onze inloopspreekuren, waar ze brieven laten lezen, trekken veel mensen uit de regio. Wij beschikken ook over taal-specialisten. We werken ook in duo's: een vrijwilliger die de systeemwereld kent en een vrijwilliger die de leefwereld van de hulpzoeker kent en de taal spreekt. Dan kunnen we direct helpen.
Hier komen allerlei gezindten over de vloer. Veel nationaliteiten, veel religies. Er wordt veel Turks en Arabisch gesproken. De spreektaal is Neder -
lands, maar je kunt niemand dwingen. Expats doen vrijwilligerswerk om Nederlands te leren. Hierdoor verschillen ook de niveau's nogal. Dat is het mooie van ons werk: we verbinden alle werelden. Je ziet ook dat als je een bepaalde ‘sleutelfiguur’ in huis hebt, bijvoorbeeld uit de Oekraïense gemeenschap, dan vanzelf de groep volgt. Zij gaan samen dingen doen. Dan gebeurt er iets: die energie, wauw. Dat kan ik niet in mijn eentje bereiken, daar hebben we echt anderen voor nodig. We hebben een groot netwerk binnen de wijk. Dat is ons sociale kapitaal. Ik hoef maar een activiteit te organiseren en als ik de juiste mensen betrek, dan is het altijd succesvol. Waardoor we ook een grote impact hebben in de wijk, én in de stad. De wijk bestaat uit vele migrantengroepen, maar zo’n groep is ook niet homogeen. Het is niet vanzelfsprekend dat Syriërs met elkaar optrekken alleen maar omdat ze uit Syrië komen.
In tien, elf jaar hebben we vanalles meegemaakt. We zijn een burger-initiatief, een beweging, een community die vrij uniek is in Eindhoven. Wij zijn een soort van multi-inclusief ja, de ideale samenleving. Ook al ben je verschillend, we komen bij elkaar vanuit een gemeenschappelijke behoefte. Er is geen onderscheid. Om te voorkomen dat verschillen een rol gaan spelen, gebruiken we diverse methoden, waaronder geweldloos communiceren. Als er een incident plaatsvindt, gaan we naar de gevoelens, de behoeftes. Wat zit er achter het gedrag? Ook voor discussies hanteren we codes. Er wordt geïnvesteerd in sociale veiligheid. Iedereen moet zich hier goed voelen. We praten liever niet over politiek of religie maar soms gebeurt dat toch. Onze vrijwilligers zijn er op voorbereid om discussies hierover zo vriendelijk mogelijk af te breken. Voorkomen kun je het nooit. Mensen kunnen met vooroordelen binnenkomen maar het mooie van ontmoeting is dat die dan meestal verdwijnen. Daar geloven wij ook in. Wij stralen een bepaalde houding uit: liefde voor elkaar, gastvrije ontvangst. Je hoort er gewoon bij. Welkom, fijn dat je er bent. Iedereen kan hier gewoon binnenwandelen, je kunt gesprekken voeren, van mens tot mens. Dan gebeuren er mooie dingen. Mensen die elkaar normaal nooit zouden aanspreken gaan samen koffiedrinken, koken, er ontstaan mooie vriendschappen. Wij hebben te maken met allerlei maatschappe -
lijke problematiek, op wereldschaal. Een oorlog, of een aardbeving, zoals in Turkije en Marokko, dan willen mensen meteen in actie komen. Er is verdriet. Dan is niet de vraag of ik iets kan doen, maar wat. Iedereen was in rep en roer. Ik werd gebeld. Door ambtenaren, door mensen die matrassen wilden brengen, door mensen die voedselpakketten samenstelden. Uit de wijk, maar ook landelijk. Ik werd, zonder dat ik erom gevraagd had, een soort spin in het web. Daarin voel ik wel een bepaalde verantwoordelijkheid. Wij vervullen een maatschappelijke rol, dat voelde ik duidelijk. Ik was er maanden druk mee bezig, het dreigde zelfs ten koste te gaan van mijzelf. De verkiezingsuitslag was ook zo'n pijnpunt. Kinderen van wijkbewoners vreesden dat ze moesten vertrekken. Het is hier echt een samenleving in het klein.
Op 4 oktober ontvingen we een Appeltje van Oranje. Dat is echt een enorme erkenning voor ons werk. Beland je ineens naast de Koning. Hij is hier ook op bezoek geweest. Dat was één groot feest, iedereen vond het prachtig. Mensen werden gezien. Daar doe je het voor. Wij werken inmiddels veel samen met andere organisaties in de stad: Samen voor Eindhoven, Fontys, de ouderenzorg, WIJeindhoven, Eindhovens Dagblad, Muziekgebouw, Vitalis. Eindhoven verandert heel snel. Daarbinnen zien wij kansen voor onszelf. Wij weten hoe we mensen bij elkaar kunnen brengen. Als je diversiteit wil, moet je niet allerlei groepen gaan mixen. Investeer eerst in de gemeenschappen als geheel, en pas daarna de mix toe. Veel gemeenschappen, neem bijvoorbeeld de Indiase, komen nog niet tot elkaar. Dat kan komen door onderlinge culturele, politieke en religieuze verschillen. De stad moet worden voorbereid op de veranderende samenleving. De populatie ziet er over twintig jaar heel anders uit. Wij bereiden Eindhoven voor op een meer diverse en inclusieve samenleving. Daar kun je niet omheen, dat gebeurt gewoon. Dus moeten we ook oog hebben voor mensen die al langer in Eindhoven wonen. Zij maken zich zorgen: hun kinderen kunnen geen woning meer krijgen. Het is gemakkelijk om dan een groep migranten als schuldigen aan te wijzen, wij profiteren ook van de welvaart door de migranten die hier werken. Het is een complexe problematiek. ASML groeit enorm. Dat heeft impact. Het is een kwestie van acceptatie en werelden met elkaar verbinden. Via ontmoeting.
Stichting Ik Wil
Samen bouwen aan een liefdevol Eindhoven, waar iedereen er bij hoort, meldt de site van de Stichting Ik Wil.
Stichting Ik Wil is een Eindhovense vrijwilligersorganisatie vóór en dóór bewoners. Samen vormen zij een beweging waarin iedereen welkom is en de kans krijgt om de eigen talenten en interesses te ontplooien. Leyla Kalender is co-founder en directeur-bestuurder. Wie de stichting wil helpen kan contact opnemen via: 06 - 330 831 65 of mailen naar: info@ stichtingikwil.nl
Sociale armoede is een groot probleem in Eindhoven. Het gevoel om er niet bij te horen. Dat is een levensbehoefte: ergens bijhoren, en je veilig voelen. Je thuis voelen. Dat geldt overigens ook voor de Eindhovenaren. Hun straat verandert, er wonen steeds meer mensen die een andere taal spreken. Waardoor zij wegtrekken. Migratie is het grootste trauma. Het loslaten van je roots. Of je nu uit Drenthe komt, of uit België, het proces is voor iedereen hetzelfde. En het leven wordt alleen maar anoniemer. Vluchtelingen en kenniswerkers willen in de stad wonen. Daar zijn meer voorzieningen. Maar je leeft daar ook anoniemer, je valt niet meer op. Eenzaamheid en vervreemding kunnen het gevolg zijn. De verbinding met andere mensen komt niet tot stand. Terwijl er een tekort is aan welzijnswerk en opbouwwerkers. Er zijn mensen nodig die bruggen slaan. Ik heb op alle niveaus contacten en een groot netwerk. Dat is mijn kracht. Ik zit tussen de bewoners, maar ook aan tafel bij bestuurders. Zij nodigen mij uit om over beleidsontwikkelingen te praten. Ook bestuurders en beleidsmakers struggelen met de problematiek. Iedereen wil aanpakken: de veiligheid, de integratie, saamhorigheid, maar vaak weten ze niet hoe. Dan wordt er wel een beroep op mij gedaan. Ik stel mijn kennis en expertise ter beschikking. Ik heb een hoger doel. Ik wil mensen een stem geven. Ik bof gewoon. Ik ben sociaal vaardig en kan netwerken. Maar een grote groep mensen in de samenleving wordt niet altijd gehoord of gezien.”
Wat verstaan we onder Compass Pools?
Dit zijn robuuste keramische baden, die kleurvast zijn en bestand tegen osmose. Sinds 1981 hebben we wereldwijd al zo’n 70.000 baden geplaatst en wat we zeker niet moeten vergeten, ook zeer tevreden klanten. We gaan niet voor kwantiteit maar voor kwaliteit, en dat de baden kwalitatief hoog zijn, dat weten we doordat we al drie decennia’s op de markt zijn.
Dit zijn robuuste keramische baden, die kleurvast zijn en bestand tegen osmose. Sinds 1981 hebben we wereldwijd al zo’n 70.000 baden geplaatst en wat we zeker niet moeten vergeten, ook zeer tevreden klanten. We gaan niet voor kwantiteit maar voor kwaliteit, en dat de baden kwalitatief hoog zijn, dat weten we doordat we al drie decennia’s op de markt zijn.
Compass Pools maakt monoblock zwembaden
Dit zwembadtype bestaat uit één stuk, dus geen naden. Deze gladde bekleding voelt zacht aan en is veel makkelijker te onderhouden. Het is ook zeker milieuvriendelijker, doordat er geen tegelvoegen of kantjes zijn, hebben bacterien geen mogelijkheid om zich te hechten. Het verbruik van chemicaliën is daardoor ook verminderd. Omdat prefab zwembaden uit één stuk bestaan, kunnen we ze ook snel plaatsen. Op één dag zit je zwembad al in de grond, daarna is het alleen nog aansluiten en afwerken. Compass Pools begeleidt je van aankoop tot eerste duik, en mocht er daarna nog iets voorkomen dan weet je ons te vinden.
Dit zwembadtype bestaat uit één stuk, dus geen naden. Deze gladde bekleding voelt zacht aan en is veel makkelijker te onderhouden. Het is ook zeker milieuvriendelijker, doordat er geen tegelvoegen of kantjes zijn, hebben bacterien geen mogelijkheid om zich te hechten. Het verbruik van chemicaliën is daardoor ook verminderd. Omdat prefab zwembaden uit één stuk bestaan, kunnen we ze ook snel plaatsen. Op één dag zit je zwembad al in de grond, daarna is het alleen nog aansluiten en afwerken. Compass Pools begeleidt je van aankoop tot eerste duik, en mocht er daarna nog iets voorkomen dan weet je ons te vinden.
’s
’s
Werelds eerste zwembad dat zichzelf reinigt
eerste zwembad dat zichzelf reinigt
Dankzij het gladde oppervlak van onze Compass baden, heb je minder onderhoud in vergelijking met andere type baden. Zie je het slepen met bodemzuigers helemaal niet zitten? Dan kies je voor een VANTAGE-systeem. Dit is een zelfreinigend systeem, waardoor je nog meer tijd hebt om te genieten van je zwembad. Kom eens langs en laat je inspireren door één van onze medewerkers.
Dankzij het gladde oppervlak van onze Compass baden, heb je minder onderhoud in vergelijking met andere type baden. Zie je het slepen met bodemzuigers helemaal niet zitten? Dan kies je voor een VANTAGE-systeem. Dit is een zelfreinigend systeem, waardoor je nog meer tijd hebt om te genieten van je zwembad. Kom eens langs en laat je inspireren door één van onze medewerkers.
Pools Nederland | Telefoon (0)73
Strategische partnerschap voordelig voor Bonaire én voetbalclub
JOHN SANDIFORD
In maart bezocht een handelsmissie van Bonaire de wedstrijd PSVFC Twente. Het bezoek was in het kader van het strategisch partnerschap van de ‘bijzondere gemeente’ en de Eindhovense voetbalclub. Bonaire wil zich economisch verder ontwikkelen terwijl PSV zijn activiteiten wil uitbreiden en zijn zichtbaarheid wil vergroten in Noord-, Midden- en Zuid-Amerika. ,,Het is prettig dat er vanuit PSV ook actief wordt meegedacht”, vindt Debby Rauwers van Bonaire.
TEKST: HANS MATHEEUWSEN | FOTO'S: CHRIST CLIJSEN/TWYCER, DCI MEDIA
Het business event bij PSV was een mooie afsluiting van het bezoek van de handelsmissie aan Eindhoven waar ook Bonaireiaanse ondernemers uit Nederland zich aansloten, aldus Programmamanager Debby Rauwers van het Openbaar Lichaam Bonaire (OLB). „Met, naast het netwerken binnen de Businessclub van PSV, het doel de ondernemers bij elkaar te brengen in een inspirerende omgeving en de Bonairiaanse ondernemers in Nederland te informeren over de ontwikkelingen op Bonaire, waar zij wellicht ook een rol in kunnen spelen.” Bonaire wil zich maatschappelijk en economisch ontwikkelen en zoekt daarvoor actief naar samenwerkingen in Nederland. De bijzondere gemeente van Nederland en PSV besloten twee jaar geleden tot de samenwerking. Debby: „Bonaire is een klein eiland dat zich op economisch gebied sterk aan het ontwikkelen is. De toegang tot expertise en ervaring in ondernemerschap op het eiland is echter heel beperkt. Door de samenwerking met PSV is er toegang tot een groot netwerk binnen de partners van PSV en Brainport. Het is prettig dat er vanuit PSV ook actief wordt meegedacht aan optimale connecties door onze contactpersonen Nick de Graaf en Pim Broere. De handelsmissies over en weer hebben al tot veel mooie gesprekken en kennisdeling geleid en er zijn voorzichtige stappen gezet die ook tot samenwerking kunnen leiden.”
Incubator
De overheid van Bonaire ziet in PSV een ideale partner die het eiland kan ondersteunen. PSV startte op Bonaire verschillende voetbalactiviteiten. De club
‘De connectie van PSV met Brainport en hun continue streven naar 'the next level' past bij ons'
trok met Soccer Schools richting het eiland om kinderen kennis te laten maken met de unieke visie van PSV Academy. Vorig jaar juni lieten vier PSV-trainers twee weken lang in totaal circa driehonderd kinderen deelnemen aan de diverse trainingen. Naast de maatschappelijke en voetbalactiviteiten deelde PSV met steun uit het Brainportpartnership kennis over de ontwikkeling van startups en scale-upbedrijven. In de Brainportregio is de High Tech Campus Eindhoven een incubator voor nieuwe en groeiende bedrijven in de technieksector. Een incubator helpt nieuwe of bestaande bedrijven bij het opstarten en doorontwikkelen van bedrijfsactiviteiten. Daarnaast ondersteunt een incubator onder andere bij huisvesting, managementtraining en toegang tot financiers en netwerken. Bonaire richtte in 2022 zelf een business incubator op waarmee het lokale startups ondersteunt op de genoemde gebieden.
Duurzame ontwikkeling
Volgens Nick de Graaf, Manager New Business van PSV, is de keuze voor Bonaire van strategisch belang voor zowel Bonaire als PSV. „Wij zijn ervan overtuigd dat we Bonaire economisch en maatschappelijk kunnen helpen met onze activiteiten. Daarnaast beschikken we over een groot netwerk dat we actief kennis gaan laten maken met de mogelijkheden die Bonaire op zakelijk vlak biedt.” Commercieel Directeur Frans Janssen vult aan: „Door deze samenwerking gaan meer mensen in aanraking komen met ons en onze visie. Daarmee vergroten we het bereik en de impact van PSV in de wereld.”
De economie op Bonaire is nog voor een groot deel afhankelijk van het toerisme. Juist het Brainportpartnerschip van PSV maakt de club extra interessant voor het eiland. „ Dit past bij de inspanningen van het Openbaar Lichaam Bonaire in het kader van de diversificatie van onze economie,” stelt gedeputeerde Clark Abraham van Economische Ontwikkeling op Bonaire. „ De connectie van PSV met Brainport en hun continue streven naar ‘the next level’ past bij onze visie en is een eerste stap in de richting van een duurzame economische ontwikkeling voor Bonaire.”
Het OLB lanceerde vorig jaar het Youth Enterprise Platform (YEP): een interactief platform met als doel Bonairiaanse jongeren te stimuleren na hun studie
terug te keren naar Bonaire ter bevordering van het ondernemerschap én invulling van vacatures op Bonaire. Jonge ondernemer Paul David Romeo van YEP was ook aanwezig op het business event van PSV „Ons project zoekt commitment bij jonge Bonairiaanse ondernemers in Nederland en is belangrijk voor de 'braindrain' en om lokale expertise terug te halen naar het eiland. De samenwerking tussen OLB, PSV en Brainport ondersteunt hierbij en het was goed om op deze avond met ondernemers van gedachten te wisselen", stelt hij.
De handelsmissie in maart bestond uit drie ondernemers van Bonaire. Zij werden vergezeld door eilanders die in Nederland succesvol wortel hebben geschoten, onder wie John Sandiford. Van huis uit is hij User Experience (UX) Designer maar vond in Eindhoven zijn bestemming als founder van Antonio Media, dat in het Klokgebouw op Strijp-S huist. John beschouwt zichzelf als een „onofficiële ambassadeur van de Nederlands-Caraïbische eilanden in de Brainportregio, en soms in Nederland”.
Hij is geboren op Sint-Maarten, verhuisde naar Nederland met zijn moeder, keerde weer terug maar kwam op zijn achttiende naar Eindhoven om bij Fontys te studeren. De stad werd zijn thuis. Hij werd als student geïntroduceerd bij Strijp CS ‘ço-working Eindhoven’, dat flexplekken aanbiedt en ruimte biedt aan startups. Strijp CS was één van de kwartiermakers
was op Strijp-S. „ Daar begon ook voor mij het echte ondernemerschap”, vertelt John, die definitief zijn draai vond bij de incubator
Founded by All-in het Klokgebouw, dat als ‘Creative Business Hub’ eveneens werkplekken aanbiedt. John stichtte Antonio Media, naar zijn tweede voornaam, en bouwt als UX-architect en -designer webapplicaties, mobiele applicaties en websites ‘met de gebruiker in gedachte’. John doet dat zo succesvol dat hij in 2016 door Zakensociëteit WTC-E werd uitgeroepen tot Young Professional van het jaar. Daarnaast is hij in opdracht werkzaam als UX-consultant voor ASML. Hij wordt inmiddels met
regelmaat ingeschakeld ten behoeve van de eilanders.
Hij voorzag zijn collega’s van Bonaire met veel plezier van zijn kennis en hulp bij het netwerken. „Co-creatie en samenwerking zoals op Strijp-S heb ik nooit gezien op Sint-Maarten. We wisten niet dat dit bestond. Jaren later zijn wij de kennis gaan delen en ineens gebeurt er vanalles op het eiland.” Onder de naam SunSide Kingdom maakt John podcasts met landgenoten - ‘rolmodellen’ - ook van de andere Nederlands-Caraïbische eilanden, en deelt deze. De gemeenschap in Eindhoven telt een paar duizend eilanders, schat hij. Eindhoven wordt steeds populairder, veel eilanders kiezen voor een techniekstudie hier. Eindhoven is ondertussen helemaal zijn stad geworden, zijn vrouw is Arubaanse, hun zoontje voetbalt bij FC Eindhoven. „Ik heb veel liefde voor Eindhoven, mijn stad, maar de eilanden zitten nog diep in mijn hart. De connectie met de eilanden blijft ik behouden en mijn rol als bruggenbouwer verder uitbouwen."
Dusol Vastgoedonderhoud uit Helmond begon ruim 125 jaar geleden, in 1898, als schildersbedrijf. Inmiddels zit het familiebedrijf in de vierde generatie en doen ze veel meer dan dat. Schilderwerk van gebouwen, verbouwingen, renovatiewerk, beglazing en verduurzaming, ze hebben het allemaal in huis. Een mooi project waar alle disciplines samenkomen is de verbouwing en verduurzaming van de bibliotheek in Best. Een werk dat een jaar na de eerste uitvraag in de afrondende fase zit.
TEKST: FRANK VAN DER LINDEN
Een bibliotheek is tegenwoordig meer dan alleen een plaats waar je boeken leent. Het is een multifunctionele plek waar je ook terecht kunt voor activiteiten als lezingen, cursussen en voorstellingen, of gewoon, om elkaar even te ontmoeten. Zo ook in Best. De aanbesteding begon als een aanvraag voor het schilderwerk van de bibliotheek, maar werd gedurende het proces veel omvangrijker. De opdracht ging naar een bouwteam bestaande uit Dusol Vastgoedonderhoud, Van Hout Adviseurs en Installateurs, Markhorst Elektro en Kim de Man Interieurarchi-
tect. De gemeente Best kwam er al snel achter dat men de ambities wilde uitbreiden, men wilde gaan voor volledige verduurzaming. Geert Driessens, projectleider gemeente Best: „We hebben de ambitie om voor 2032 een CO2-reductie van 49 procent te realiseren en in 2050 willen we alle panden minimaal energieneutraal hebben en waar mogelijk Nul-Opde-Meter. Als overheid heb je een voorbeeldfunctie. We verplichten bedrijven in te zetten op duurzaamheid, dan is het belangrijk dat je dat zelf ook laat zien. Daarom hebben we de opdracht uitgebreid en geld vrijgemaakt om de bibliotheek en het naastgelegen complex te verduurzamen. Het zou tijd en geld kosten om verduurzaming opnieuw aan te besteden. Bovendien hadden we goede ervaringen met het al geformeerde bouwteam, dus mochten zij het gehele project doen." Jan Verstappen, projectleider bij Dusol: „ Door het voortraject kenden we elkaar al goed, dus fijn dat we met dit team verder mochten gaan."
Ieder zijn rol
Binnen het bouwteam is Dusol verantwoordelijk voor de isolatie van spouwmuren, gevels en de daken, vervanging van al de beglazing, het schilderwerk en doet de coördinatie van het project. Van Hout Adviseurs en Installateurs verzorgt alle installaties en ventilatie, Markhorst Elektro is verantwoordelijk voor het elektra en Kim de Man heeft de inrichting ontworpen. Alle partijen hebben op hun terrein ervaring met verduurzamen. Herman Borgmans, projectleider W-installaties bij Van Hout: „Wij brachten het gebouw energetisch in kaart en wat de opties zijn voor
‘Als je nu kiest voor halve maatregelen, dan moet je straks nog een keer aan de slag’
verduurzaming. Welke isolatie en installaties nodig zijn om te voldoen aan toekomstige regelgeving, inclusief prijsraming en terugverdientijd. Hierbij komen een aantal energieniveaus naar voren, zoals energieneutraal of gasloos. Bij dit project heeft de gemeente besloten om van het gas af te gaan, dit levert maar liefst een CO2-reductie op van 51,5 procent." Geert vult aan: „ Als je nu kiest voor halve maatregelen, moet je later nog een keer aan de slag. Daarom kiezen we deze optie. Uiteraard kijken we naar lange termijn, nu is het gebouw minimaal twintig jaar levensbestendig. De energielasten worden een stuk lager en zo verdienen we de investering deels terug. Waar we heel blij mee zijn, begin februari kregen
we een subsidie van zo'n vier ton toegewezen vanuit de Subsidieregeling duurzaam maatschappelijk vastgoed (DUMAVA). Dat is dertig procent van de totale som!"
Bouwkundige uitdagingen
Dankzij het project is de bibliotheek een BENG, een Bijna Energie Neutraal Gebouw. Omdat het hier geen nieuwbouw betreft maar aanpassing van een bestaande situatie zijn de uitdagingen geregeld wat complexer. Zo moest er een hele vloer verwijderd worden om voldoende hoogte te krijgen voor vloerisolatie. Ook de hoeveelheid energie die het gebouw nodig heeft vraagt om bouwkundige aanpassingen. Daarom werken Van Hout en Dusol nauw samen. In plaats van centrale verwarming zijn nu warmtepompen en een grote ventilatie-unit geïnstalleerd. Jan: „ Dat was best een uitdaging, omdat de huidige stroomaansluiting wellicht niet toereikend zou zijn, waardoor storingen kunnen plaatsvinden." Herman vult aan: „We ontwikkelden energiemanagementprogramma’s, zodat niet alles tegelijkertijd opstart, omdat je dan een te hoge stroompiek krijgt. Als je eerst de warmtepomp opstart, zodat het gebouw al warm is en vervolgens de luchtbehandelingskast aanzet, dan hoeft de warmtepomp niet zijn
‘Het mooiste compliment dat je kunt krijgen; fijn dat jullie er waren’
maximale vermogen te leveren. Bovendien moesten we de nieuwe zonnepanelen op het dak in het plan meenemen." Ook de herinrichting van de bieb was een uitdaging. Interieurarchitecte Kim: „ Het was best een puzzel om de verduurzamingsmaatregelen te integreren met het interieurontwerp, met als uitgangspunt een open en gastvrije sfeer. Daarnaast zijn een fijn binnenklimaat, daglicht, ruimteakoestiek en luchtkwaliteit erg belangrijk voor een gebouw met meerdere functionaliteiten. Ik denk dat we die puzzel bijzonder goed samen gelegd hebben, mede dankzij de coördinatierol van Dusol."
Werken in bouwteamverband Teamwork, goede communicatie en coördinatie zijn dus cruciaal bij dit soort projecten. Dat betreft dan niet alleen het bouwteam zelf, maar er zijn altijd nog andere stakeholders, zoals in dit geval de gemeente als opdrachtgever en de bewoners die boven de bibliotheek wonen. Een goede afstemming met de VvE was in dit project heel belangrijk, omdat de bewoners voor 66 procent eigenaar bleken van het dak. Samen met de gemeente is men er uiteindelijk steeds goed met hen uitgekomen. Jan: „Wij werken van oudsher veel voor woningcorporaties en kregen steeds vaker de vraag om ook bouwkundig onderhoud te doen. Zo is destijds het aannemersbedrijf Dusol Bouwverbetering naast het schildersbedrijf opgericht. Met werkzaamheden als gevelrenovatie, verbouwingen en uitbreiding van vastgoed. Inmiddels verzorgen we dus alle werkzaamheden gericht op de totale zorg voor vastgoed. Bij verduurzaming merken wij dat bouwen in teamverband nóg belangrijker is." Herman valt hem bij; „ Alle onderdelen, het bouwkundige aspect, maar ook de elektra en warmtevoorziening, het heeft allemaal met elkaar te maken en samen kun je beter bedenken wat uitvoerbaar is en wat niet." Jan: „ Je komt tijdens het project altijd dingen tegen die je op voorhand niet kunt weten. Door goede samenwerking kun je snel schakelen en tot een oplossing komen. Zo bleken de erkers aan de voorkant helemaal niet geïsoleerd te zijn, waardoor je weer opnieuw moet berekenen hoe je bij de juiste energievraag uitkomt. Zo is bijna alles in dit project maatwerk en die uitdaging maakt het juist interessant! Wij moeten alles apart bekijken en berekenen, omdat je te maken hebt met verschillende ruimtes voor verschillende doeleinden, hoeveel mensen er bijvoorbeeld in een ruimte zitten en wat dit betekent voor de isolatie en ventilatie."
Never change a building team Iedereen kan straks terugblikken op een mooi project. Jan; „We hebben vlak voor de Kerst een borrel gehad met het hele bouwteam, georganiseerd vanuit de gemeente. Dan leer je elkaar weer even net op een andere manier kennen en dat bevordert de onderlinge samenwerking." Frans Dusol is tot nu toe wat op de achtergrond gebleven, „omdat Jan dit werk doet", zoals hij dat noemt. Toch wil hij tot slot graag nog wel iets toevoegen. „Complimenten aan het hele team. We hebben superfijn samengewerkt, dat gaan we in de toekomst nog wel vaker doen denk ik. Het mooiste compliment dat klanten ons kunnen geven als we weg zijn is; wat fijn dat jullie er waren!"
In mijn studeerkamer staat rechts op het bureau een pennenbakje. Een goede vriend van me gooit alles uit zo’n bakje wat het niet doet meteen achteloos over zijn schouder. Wanneer hij opstaat, raapt hij het op en gooit het weg. Het heeft iets met loslaten te maken. Mijn vriend is dol op zelfhulpboeken en dito cursussen. Hij begint zijn zinnen
Maar, hoe komt die pennenbak hier eigenlijk? Was het een inspirerend verjaardagsgeschenk van mijn vrouw? Ben ik ooit een winkel ingestapt met het voornemen er een te kopen? Stond er een in de aanbieding en kon ik de verleiding niet weerstaan? Tien cent op een rommelmarkt? Geen idee, maar hij staat er wel.
Fier prijkt mijn hard plastieken vriend al jarenlang op dezelfde plek geflankeerd door de computer en de printer. Kennelijk hecht ik veel waarde aan dit voorwerp want hij staat dagelijks te shinen in mijn blikveld. Ik kan hem dan ook blindelings omschrijven. Tijd voor de test: ogen dicht. Doorzichtig… Eh… Een flink aantal compartimenten. Hoeveel eigenlijk? Eh… Vijf? Ogen open. Er zijn maar liefst negen opbergvakken! Wow… Doorzichtig had ik in
Wat een weelde aan functionaliteit op zo’n klein oppervlak. De vakjes hebben zelfs verschillende vormen! De uitvinder van deze bureau-organizer, want zo heten pennenbakjes tegenwoordig, heeft werkelijk overal aan gedacht. Ik zie bijvoorbeeld een halvemaanvormig compartiment waar ik lang geleden met glans een kleine bananenschil in heb weten te persen. Het zwarte fruitomhulsel lijkt me inmiddels wel bereid om weggegooid te worden. Hoe had ik destijds deze logistieke kwestie zonder het bakje op kunnen lossen?
Mijn bureau organizer is duidelijk meer dan een ordinaire bewaarplek voor schrijfgerei. Het organiseert meteen m’n hele werkplek. Eens kijken wat ik allemaal nog meer aantref. Een memo post-it met een onbekend adres, een afgekloven potlood, vijf stiften die het niet doen en drie vullingen van een pen die ik kwijt ben. Een aansteker voor als ik ooit besluit te gaan roken, veertien doppen van verdwenen balpennen, een lege batterij, een stukje houtskool en een vastgeklemde schaar. Het pronkstuk van mijn minicollectie is een kledingspeld van een tweedehandswinkel met een emaillen varkentje erop. Daar lag het dus! Wat fijn dat al deze nostalgische spullen bewaard blijven en ook nog binnen handbereik.
Wanneer ik alle museumstukken, met uitzondering van de bananenschil, weer teruggeplaatst heb, kijk ik met tevredenheid naar het resultaat. Rust, reinheid en overzicht maken zich weer meester van mijn bureau en ik heb vrijwel niets weg hoeven te gooien. Wie wat bewaart heeft wat. Mijn vriend zou zijn wegwerpmanie juist los moeten laten en zich eens verdiepen in de ordenologie van de pennenbak.
Rob Haantjes
is schrijver en verteller én trainer-coach van Dames 1 van Hockeyclub Oranje-Rood
Samen werken aan een nieuwe arbeidsmarkt
Openstaande vacatures vervuld krijgen is voor veel werkgevers de uitdaging van de tijd. Dat, terwijl er vaak genoeg mensen thuis op de bank zitten, snakkend naar werk. Je kunt je afvragen: hoe is dat mogelijk? En hoe kunnen werkgevers hun vacatures wél vervuld krijgen? Passport for Work biedt de helpende hand door skillsgericht medewerkers te werven.
TEKST: RONALD FRENCKEN | FOTO: ERIK DE BROUWER
Bij de gemeente Eindhoven is Wendy Duijvesteijn betrokken bij Passport for Work, een breed gedragen initiatief dat eraan bijdraagt dat werkgevers en werkzoekenden met de juiste skills elkaar vinden. „ Het bijzondere is dat Passport for Work draait om zachte vaardigheden, en niet zozeer om diploma’s. Het wordt steeds beter opgepikt. Maar het wordt pas écht een succes als alle partijen het ondersteunen: werkzoekenden, werkgevers maar ook de arbeidsmarktpartners en het onderwijs. Dan ontstaat een werkcultuur waarin zachte vaardigheden worden erkend, met aandacht voor respect, open communicatie en samenwerking.”
Schaap met de vijf poten Passport for Work wordt onder andere door Huis naar Werk uitgevoerd, de plek in de arbeidsmarktregio Zuidoost-Brabant waar bedrijven en inwoners geholpen worden met een vraag over scholing, ontwikkeling of werk. In de skillsroom worden werkzoekenden geholpen met het maken van hun skillprint. Huis naar Werk zit met de dienstverlening van 23 partners aan het Stadhuisplein in Eindhoven. Een van de partners is Leerwerkloket, waar Natasja Muskens werkgevers adviseert over het behalen van organisatiedoelen en innovatie door middel van leren en ontwikkelen. „Veel werkgevers hebben onvervulde vacatures. Je moet dus op een andere manier naar werkzoekenden kijken. Ik zeg dan: stop met oeverloos zoeken naar dat schaap met de vijf poten. Stem je organisatie af op talent, op skills. Doe dat, en een wereld aan talent gaat voor je open.”
Zachte vaardigheden
Passport for Work is een online omgeving waar werkzoekenden en werkgevers elkaar vinden. Het helpt werkzoekenden met het maken van een zogenaamde skillprint. „ De werkzoekende gaat er op een vriendelijke, game-achtige manier online mee aan de slag”, zegt Wendy. „ Zo komen zij achter
hun talenten en persoonlijke vaardigheden – die op de werkvloer vaak zelfs belangrijker zijn dan technische vaardigheden. Als het is ingevuld rolt er een skillprint uit, een waardevol, op persoonlijke vaardigheden gebaseerd cv. Werkgevers kunnen in de online omgeving hun baanprofielen kwijt. Vinden skills en baanprofiel elkaar, dan is er een match. Beiden kunnen dan veel voor elkaar betekenen.”
idverde
Groenbedrijf idverde is blij met het succes van Passport for Work. Ze kijken kritisch naar wat vanuit werkgeverskant nu echt nodig is om baanprofielen met skills in te vullen. Kim de Winter is er HR Business Partner: „ De groenbranche heeft veel mensen nodig. Veel gemeenten willen met het oog op het klimaat immers vergroenen. Dat is een uitdaging voor ons. Wij vinden dat je als medewerker, in bepaalde werkzaamheden, al aan de slag kunt in het groen als je graag buiten met je handen werkt, en over enkele aanvullende vaardigheden en certificaten beschikt. Voor veel sectoren geldt dat je met talent een heel eind komt en dat een diploma niet altijd nodig is.”
Passportforwork.nl
Wendy weet: het succes van Passport for Work wordt bepaald door de manier waarop partijen samenwerken en geduld hebben. „ Het goede nieuws is dat de tool aanslaat, en naar meer smaakt. Werkgevers geef ik daarom drie tips mee: Eén : accepteer dat ook via minder klassieke wegen gezocht moet worden naar geschikt personeel. Twee: ga naar passportforwork.nl en neem contact op voor het maken van een werkgeversprofiel. En drie: accepteer dat Passport for Work nog volwassen moet worden. Doen werkgevers dat, dan helpen zij zichzelf, werkzoekenden en Passport for Work op weg naar een ‘nieuwe’ arbeidsmarkt, met eisen die passen bij arbeid van de toekomst.”
Interesting Vastgoed breidt activiteiten uit
Interesting Vastgoed is verhuisd naar het Glasgebouw, dat in de komende jaren een metamorfose ondergaat. Voor de continuïteit van het familiebedrijf zijn Ontwikkeling Manager Maarten Bloks en Commercieel Manager Adriaan van Straten sinds kort als directie ook actief binnen Interesting Vastgoed Partners. En dat allemaal onder leiding van Toon de Koning: ,,Een nieuwe loot, met twee kopmensen voor onze ontwikkelactivteiten.”
TEKST: HANS MATHEEUWSEN | FOTO: KEES MARTENS
Voor alle duidelijkheid: Interesting Vastgoed is en blijft het bedrijf van de familie De Koning. Toon’s kinderen Maarten en Delphy zijn eveneens actief binnen de onderneming. Het team telt in totaal tien mensen. Dat nog altijd wordt aangevoerd door Toon die elke suggestie in de richting van mindering, deeltijd, terugtreden of zelfs pensioen haast verontwaardigd wegwuift. „Ik werk nog steeds vijftig uur in de week. Dit is mijn leven, mijn hobby en dat blijf ik doen zolang ik rechtop kan staan.”
Toon gaat al lang mee in de regionale bouwwereld als ondernemer, investeerder, projectontwikkelaar en bouwer. Niet zelden voor eigen rekening en risico zoals hij dat noemt. Hij is uitgegroeid tot een autoriteit, en inmiddels een voorbeeld voor de nieuwe generatie, die hij wel moet uitleggen welke functies hij precies uitoefent. Met Toon raakte VolkerWessels betrokken bij de herontwikkeling van Strijp-S. Toon trad toe tot de directie van VolkerWessels Bouw en Vastgoedontwikkeling Nederland, waarvan hij afscheid heeft genomen. Sindsdien zet hij zijn activiteiten voort via Interesting Vastgoed dat commercieel vastgoed koopt, beheert, verhuurt en verkoopt. „We bouwen op vernieuwende wijze aan een portefeuille met uitsluitend interessante vastgoedproposities. Ons werkgebied loopt langs de lijn Rotterdam, Breda, Tilburg, ’s-Hertogenbosch, Eindhoven en strekt zich uit tot in België.”
Het is een gebied waar Interesting Vastgoed zich thuis voelt. Toon: „We kennen de mensen, de ondernemers, het
vastgoed: we kennen de potenties en we kennen ook de risico’s. Als locatiegedreven belegger met een jarenlange ervaring, weten we waar we projecten met een gezonde risico- en rendementsverhouding kunnen realiseren. We weten waar en we weten ook hoe. Beleggen en ontwikkelen gaan bij Interesting Vastgoed namelijk hand in hand.”
Interesting Vastgoed participeert risicodragend in en voegt waarde toe aan projecten en locaties die op termijn renderen. „We ondernemen samen met onze aandeelhouders als ontwikkelende belegger en als beleggende ontwikkelaar. Daarmee nemen we een unieke positie in op de markt. We staan open minded in de samenleving, nieuwe relaties en opportuniteiten kunnen rekenen op een warm welkom. “
Neus
Kansen zien voordat anderen het doen; het is dé bodem waar het succes van Interesting Vastgoed op groeit. Het bedrijf profileert zich als ‘ontwikkelaar van waarde’. „Onze neus voor bijzondere vastgoedobjecten is het resultaat van jarenlange ervaring, een excellent netwerk en een aangeboren ondernemersinstinct. Dat laatste zorgt ervoor dat we kansen ook daadwerkelijk verzilveren. Onze lijnen zijn kort, besluiten worden snel genomen.
‘Onze neus voor bijzondere vastgoedobjecten is het resultaat
van jarenlange
ervaring, een excellent netwerk en een aangeboren ondernemersinstinct’
Ons bedrijf is stabiel, de cultuur is open en onze mensen zijn meer dan deskundig. Met ons team creëren we een enorme toegevoegde waarde. Dat lukt alleen met unieke projecten; een herbestemming die de hele omgeving naar een hoger niveau tilt, of een woonomgeving waar de mensen zich direct thuis voelen. We zijn een vastgoedontwikkelaar, maar wat we vooral ontwikkelen, is waarde. Voor nu én voor later.”
Vijver
Toon was, is en blijft het gezicht van Interesting Vastgoed. Binnen Interesting Vastgoed Partners, dat onderdeel is van het bedrijf, gaan Ontwikkel Manager Maarten Bloks en Commercieel Manager
Adriaan van Straten als directie de ontwikkel-portefeuille mede vullen en uitbreiden. Volgens Toon gaat het vooral ook om het borgen van de continuïteit van Interesting Vastgoed. „Het toekomst gereed maken van de onderneming”, verklaart hij. „Het is een nieuwe vennootschap, waarin beiden een belang hebben, en die nieuwe activiteiten ontplooit.”
De werkwijze zal dezelfde zijn. Het zoeken naar participaties, samenwerking met andere partijen, in opdracht van andere partijen, gebiedsontwikkeling, projectontwikkeling, bouwmanagement. De deskundigheid van het hele team kan worden ingezet. Maarten en Adriaan mogen zich weliswaar directeur noemen van Interesting Vastgoed Partners maar zijn ook als partners volop verbonden aan het moederbedrijf. Toon: „Interesting Vastgoed Partners vist ook in de vijver van Interesting Vastgoed.
Zo simpel is het. De portefeuille van Partners moet nog worden gevuld, dus Interesting Vastgoed faciliteert Partners. Daar kunnen investeringen, aankoop en ontwikkelingen uit voortkomen waar dan naar draagkracht ook op persoonlijke titel in geparticipeerd kan worden. Het managementteam kan risicodragend in projecten mee te doen.”
Verschil
Interesting Vastgoed bouwt momenteel circa 1.400 woningen. Eurostaete in de PSV-laan naast het Philips Stadion is het meest
in het oog springende en prestigieuze project. Hier worden 479 woningen gerealiseerd inclusief een woontoren van honderd meter. „Uniek qua omvang, zelfs voor Eindhovense begrippen een super project”, aldus Maarten. Het Glasgebouw op Strijp-S, waar het bedrijf sinds kort weer kantoor houdt op de achtste verdieping, ondergaat in de komende jaren de transformatie tot wooncomplex. Maar de onderneming loopt niet weg voor kleinere projecten in de Brainportregio. Interesting bouwt in Veldhoven (Genderkwartier), Uden
(centrumplan), Aarle-Rixtel (Klokkengietery), Mierlo-Hout (Houtse Pracht), maar ook in Breda. Adriaan: „Appartementen ontwikkelen op een uitdagende, binnenstedelijke plek, why not, als we het verschil kunnen maken? Rijksmonumentale projecten, gemeentelijke monumentale projecten, uitleglocaties…” Met de verwerving van Obelisk in de Marconilaan is een eerste project toegevoegd aan Interesting Vastgoed Partners. Adriaan: „Onze kennis en ervaring kunnen we inzetten op een grote diversiteit en complexiteit van projecten.” Toon: „Waarbij we samenwerken met gemeenten en partners. We focussen niet op koude grondposities. Dat doen we niet.”
Oeuvre
Ondanks alle economische tegenwind op de bouwmarkt vanwege de gestegen kosten en strengere wet- en regelgeving van de overheid houden de ontwikkelaars vertrouwen in de toekomst van Interesting Vastgoed. Adriaan: „Er is een ongelofelijk tekort aan woningen. Dus de markt is in principe goed, de vraag is of je een project goed tot resultaat kunt brengen. Dat betekent dat je flexibel moet zijn, en moet kunnen meebewegen met de plannen om het einddoel te halen: woningen in de verkoop brengen.”
‘Eurostaete is uniek qua omvang, zelfs voor Eindhovense begrippen een super project’
Toon: „Gelukkig zijn er voldoende institutionele beleggers die vanwege ons oeuvre aan gerealiseerde projecten een duurzame relatie aangaan en willen samenwerken met ons.” Maarten: „ Door de enorme groeicurve hier is de Brainportregio voor veel beleggers interessant. Dan krijgt een relatief kleine partij als Interesting Vastgoed het toch voor elkaar dat er wordt gebouwd. De tijd biedt veel positieve uitdagingen. Op alle fronten. Maar dat vinden we leuk. We zien in elk geval de toekomst zonnig tegemoet.”
Na zes jaar is PSV eindelijk weer kampioen. Onlangs maakte de directie bekend uitbreiding van het Philips Stadion met 10.000 zitplaatsen te onderzoeken. Op deze pagina's een historisch overzicht van het stadion uit de foto-archieven van DCI Media, dat in 2019 Fotopersbureau Van de Meulenhof overnam dat bijna zestig jaar persfoto's maakte in Zuidoost-Brabant, vaak in opdracht van het Eindhovens Dagblad. DCI Media beschikt over een miljoen negatieven die momenteel worden gedigitaliseerd en meer dan een half miljoen digitale foto's. Vaste fotografen zijn René Manders, Kees Martens en Charoltte Verhagen. www.dcimedia.nl
Bas Poell over de leiderschapsprogramma’s van Berg & Partners
In januari 2000 richt Bas Poell (52) samen met zijn compagnon Paul van Selms (59) het Eindhovense bedrijf UnitedConsumers op. Het consumentencollectief om te besparen op vaste lasten is uitgegroeid tot een succesvol bedrijf met volop groeipotentie.
TEKST: ANDRÉ DRIESSEN | FOTO: KEES MARTENS/DCI MEDIA
UUnitedConsumers bedient ondertussen meer dan 400.000 klanten met 155 medewerkers. Zij hebben eigen kwalitatieve diensten ontwikkeld voor consumenten op het gebied van energie, verzekeringen, tanken en telecom. De succesvolle reis van UnitedConsumers is echter niet zonder slag of stoot verlopen. Om zijn bedrijf minder persoonsafhankelijk én meer toekomstbestendig te maken, kiest Bas Poell voor de leiderschapsprogramma’s van Berg & Partners uit Waalre. Eerst alleen zelf, later ook samen met zijn managementteam. In dit artikel vertelt hij over de vruchten die deze programma’s voor hem én zijn team hebben afgeworpen.
Het ondernemersbloed stroomt bij Bas door de aderen. Direct na zijn studie Technische Bedrijfskunde (1996) aan de TU/e heeft hij al plannen om te gaan ondernemen. „ Samen met Paul filosofeer ik volop over de kansen van Internet", start hij zijn terugblik op de reis die hij heeft afgelegd. „We hebben in die tijd vooral wilde ideeën over de kansen die het internet biedt. Een concreet plan van aanpak om onze gezamenlijke ideeën vorm en inhoud te geven, ontbreekt nog. Daarom heb ik ervoor gekozen om eerst ervaring op te doen. Vier jaar lang werk ik met veel plezier als manager Internet bij Simac in Veldhoven."
Online benzine verkopen
In de loop van 1999 neemt Paul telefonisch contact op. Hij is van plan om online benzine te gaan verkopen en hij vraagt
of Bas zin heeft om samen de kar te trekken. „ Als tweetal hebben we een businessplan geschreven, investeerders gezocht en het online collectief opgezet", herinnert Bas zich. „ De vaart zit er direct in, maar binnen een jaar is het geld op. Gelukkig halen we op het juiste moment de ANWB als klant binnen. Ook dringt het besef door dat we niet te afhankelijk moeten zijn van slechts één product."
Uitbreiding aanbod
Met de ANWB als klant krijgt UnitedConsumers de kans om door te schakelen naar de volgende versnelling. Bas en Paul breiden het aanbod uit met nieuwe producten, zoals telefonie en energie. „ In deze periode hebben we ons uitgebreid georiënteerd op de kansen die internet biedt", vervolgt Bas zijn verhaal.
‘Kijk ik nu terug, dan stel ik vast dat de leiderschapsreis mijn leven heeft veranderd. Zakelijk en privéʼ
„Ook hebben we de schouders eronder gezet om zowel onze producten als onze service beter en sneller te maken. Grote bedrijven zijn in eerste instantie achterdochtig en zien het internet als een trend. Het tegendeel is waar: internet wordt groter en groeit uit tot een serieus platform. UnitedConsumers profiteert ook van deze ontwikkeling: in deze periode groeien we van 10.000 naar 100.000 abonnementen."
Zwaar weer
Grote bedrijven zien ook de enorme potentie van het internet en maken op grote schaal gebruik van het online medium. Dat gaat ten koste van veel kleine aanbieders, zij worden opgekocht of redden het niet. UnitedConsumers weerstaat deze online storm en groeit gestaag door met een winstgevend aanbod van meerdere producten en diensten. In 2019 slaat het noodlot toe. „ Eerst moet mijn compagnon Paul een stap terugzetten, omdat de gezondheid van zijn vrouw daar om vraagt", geeft Bas tekst en uitleg.
„ Later kom ik zelf in een vergelijkbare situatie
terecht met mijn vrouw. En tot overmaat van ramp breekt ook de coronapandemie uit. Paul en ik staan noodgedwongen aan de zijlijn. Ons team heeft het bedrijf door deze zware periode geloodst."
Worsteling
In 2021 heeft Bas weer meer tijd voor de organisatie na de thuiszorgsituatie. Voor zijn compagnon Paul is dat helaas anders, hij kan gezien de omstandigheden niet volledig terugkeren in zijn rol. Van één inzicht is Bas op dat moment honderd procent overtuigd geraakt. „ Het is tijd om voor opvolging te zorgen en de bedrijfscontinuïteit verder te waarborgen", licht hij toe. „ Een bedrijf als UnitedConsumers mag niet volledig afhankelijk zijn van mij als DGA (directeur groot aandeelhouder). Op dat moment bruis ik van de ideeën, maar ik worstel ook. Moet ik voorrang geven aan de verandering van de organisatie of is het verstandig om eerst prioriteit te geven aan het zoeken van een nieuwe directeur? Tijdens gesprekken met collega-ondernemers hoor ik positieve verhalen over de aanpak van Berg & Partners. Ik neem telefonisch contact op en we drinken samen uitgebreid koffie. Tijdens dit openhartige gesprek geven zij drie adviezen: ga eerst aan jezelf werken, zoek een operationeel directeur, deels ter vervanging van Paul en ga samen aan de organisatie werken."
Leadership Journey Chamonix
Bas neemt het advies ter harte en geeft zich op voor de Leadership Journey naar Chamonix in Frankrijk, samen met zeven onbekende collega C-level/eindverantwoordelijke leiders van succesvolle bedrijven. „Tijdens onze kennismaking in Eindhoven heb ik nog niet het gevoel dat er iets bijzonders staat te gebeuren", blikt hij terug op de start van zijn eerste leiderschapsreis. „ Kijk ik nu terug, dan stel ik vast dat deze ervaring mijn leven heeft veranderd. Zakelijk en privé. Het was heel waardevol en inspirerend: voor het eerst heb ik als DGA écht stilgestaan: bij mezelf, bij m’n bedrijf en bij m’n ambities. En dat aan de voet van de Mont-Blanc, midden in de natuur, zonder allerlei afleidende factoren. Geen telefoon, geen horloge, honderd procent focus op je eigen ontwikkeling."
360 graden feedback
De Leadership Journey naar Chamonix is een beproefd en doordacht concept van Berg & Part-
ners. De deelnemende leiders krijgen vijf dagen lang diverse spiegels voorgehouden om zo dieper contact met zichzelf te maken. Bas: „ Het is confronterend en inspirerend tegelijk om aan de hand van diverse vragen en enkele managementmodellen concreet in gesprek te gaan: met mezelf, met de overige zeven ondernemers en met de zeer ervaren leiderschapstrainers. Ook krijg ik een Brief van mijn Lief met een persoonlijk relaas van mijn vrouw én een aantal ingevulde vragenlijsten van mijn teamleden onder ogen. Stuk voor stuk hebben ze antwoord gegeven op vragen als: wat wil je behouden en wat wil je veranderen bij mij als leider? Als je vanuit meerdere invalshoeken inzichten krijgt aangereikt, ontstaat er een zeer verhelderende 360 graden feedback. Over al die inzichten mag ik aan het einde van de week nadenken, terwijl ik vier uur aaneengesloten alleen op een steen zit midden in de natuur. Echt een ongelofelijke ervaring."
Stip aan de horizon
De teamleden zijn zeer openhartig in de beantwoording van de vragenlijst. Als advies krijgt Bas mee om in de omgang met collega’s meer complimenten uit te delen, maar ook samen meer de strategie te doorleven. Daarnaast is het teamleden opgevallen dat hij zich vooral bezighoudt met de stappen die hij voorwaarts zet. „Terugkijken op wat we samen bereikt hebben, is ook belangrijk", biecht hij op. „ Daarin hebben mijn teamleden gelijk. Het is ook goed om daar meer waardering voor te hebben. En het is uiteraard ook cruciaal om een stip aan de horizon te zetten en een bedrijfsstrategie uit te stippelen. Ik had de strategie vooral in mijn hoofd zitten en dacht er te weinig aan om mijn plannen te delen binnen de organisatie. Of met andere woorden: vergezichten zijn prachtig, maar onhaalbaar zonder de juiste route ernaartoe."
Balans
Een tweede belangrijke stap was een geschikte COO in huis halen. „Ook hierin heeft Berg & Partners mij persoonlijk goed begeleid." Na een zorgvuldig traject blijkt Sander Janssen de juiste match te zijn voor deze belangrijke rol. De tijd is nu rijp om gezamenlijk aan de organisatie te werken. „UnitedConsumers is een echt abonnementenbedrijf. De ene helft van de medewerkers concentreert zich op het binnenhalen, binden en behouden van klanten. De andere helft is bezig om het aanbod en de kwaliteit van de producten continu te verbeteren. Deze balans moet
‘Ik heb mijn handen weer vrij om te ondernemen, kansen op te pakken en bedreigingen tegen te gaan’
intact blijven. Daarom werken we bewust vanuit één locatie, waarbij alle multidisciplinaire teams effectief en efficiënt zijn ingedeeld door het pand. Dus zonder trap, want die werkt als een belemmering. Met deze werkwijze waarborgen we de onderlinge afstemming en communicatie. Sander heeft deze opzet geïnitieerd en succesvol geïmplementeerd met zowel bestaande als nieuwe medewerkers."
Kwetsbaarheid
Samen met het leidend team reizen Bas en Sander af naar de Belgische Ardennen om deel te nemen aan een Team Leadership Journey van Berg & Partners. „ Ik was heel benieuwd hoe deze reis zou uitpakken voor een groep leidinggevenden die elkaar al kent", blikt Bas terug. „ Durft iedereen dezelfde kwetsbaarheid te tonen, zoals ik in Chamonix ook gedaan heb? De openheid waarop ik hoopte, ontstond echt. Opvallend was dat collega’s die al heel lang samenwerken, elkaar op persoonlijk vlak niet kenden. Het was geweldig om in zo’n mooie omgeving aan persoonlijk leiderschap, teamspirit en zakelijke
teamopdrachten te werken. Voor mezelf was het opnieuw een bevestiging: als je verandering wilt, begint de verandering bij jezelf en je leiderschapsteam."
Zakelijk kompas
Bas Poell vertelt verder: „ Deze ervaring gun ik collega-ondernemers ook. Vertragen om te versnellen werkt echt. Het werkt louterend om terug naar de basis te gaan om je persoonlijke en zakelijke kompas opnieuw goed te zetten. Nu zijn we volop bezig om samen bij te sturen en na te denken over een uitbreiding van ons aanbod. Zo gaan we op termijn onder een eigen telecom label aanbieden. Het is mooi dat het team en Sander als COO daarin nu een voortrekkersrol nemen. Het voordeel is dat ik mijn handen weer vrij heb om te ondernemen, kansen op te pakken en bedreigingen tegen te gaan. Daarbij wil ik mijn medewerkers een gevoel van veiligheid geven: bij UnitedConsumers zit je goed, mag je jezelf zijn en krijg je de kans om je te ontwikkelen. Als DGA stel ik me nu sensitiever op en ben ik ook een betere coach voor het team."
“Samen halen we het beste uit zowel jouw zakelijke als privé vermogen. Persoonlijke aandacht, advies op maat en jou zo veel mogelijk ontzorgen staan hierbij voor mij centraal.
Nu een partij die de cultuursubsidies wil stoppen met stip op 1 is verkozen, houdt de kunst- en cultuursector haar adem in. Daarbovenop komt nog eens Ravijnjaar 2026 dat gemeentes in een wurggreep houdt. Een financiële ramp die als een doekje voor het bloeden mogelijkerwijs wordt afgewenteld op de kunst- en cultuursector.
In de vorige column schreef ik het al. In tijden van crises zien wij vier overlevingsmechanismen: aanvallen, verdedigen, aanpassen en ontkennen. In de culturele sector zien wij vooral verdedigen en ontkennen. Dat uit zich in naar binnen gekeerde discussies over onder meer fair practice (ook wel fair pay genoemd), diversiteit en inclusie en de intrinsieke waarde van cultuur.
Begrijp mij goed. Ook ik sta, nee vecht, voor deze thema’s. Immers, kunstenaars krijgen lang niet altijd een eerlijke beloning. En als één sector in de lucht wordt gehouden door vrijwilligers, dan is het wel de kunst- en cultuursector. Ook het publieksbereik kan stukken beter. Dit (h)erkent de sector en werkt hier hard aan. Maar het blijft een veelkoppig monster waardoor kunst en cultuur nog immer worden geassocieerd met een ‘linkse’ hobby. En nee, kunst is niet het lapmiddel voor alles wat mis gaat in deze samenleving. Het heeft een onschatbare waarde van zichzelf die niet is te vatten in cijfers. Die is er gewoon. Dus laten wij collectief stoppen met de nieuwste hype die ook wel ‘impactmeting’ wordt genoemd.
Wat ik wel bedoel, is dat kunst en cultuur meer hoop en perspectief kunnen bieden. Kunst en cultuur maken vaak zichtbaar wat er smeult en broeit in de samenleving. Het onbewuste komt als het ware naar de oppervlakte en hiermee in het bewustzijn van mensen. Het brengt ons in contact met iets onaangenaams en maakt het bespreekbaar. Nu is daar niets mis mee. Maar een onbedoeld neveneffect zou kunnen zijn dat kunst en cultuur eerder uitsluiten dan insluiten. Hoe vet zou het zijn, als kunst en cultuur meer hoop en perspectief bieden? Zeker nu. In deze ongewisse tijd?
Stadsatelier 56, een kunstenaarscollectief, is zo’n plek dat hoop en perspectief biedt. Het is sinds kort gevestigd in de Vierlander aan de Fellenoord. Hier ontmoette ik Dani Mehari uit Eritrea. Nog maar één jaar in Nederland is hij de taal nog niet helemaal machtig. Met hulp van zijn broer Siem, kunstenaar Jasper Meulensteen en Google translate komen wij een heel eind. Via Vluchtelingenwerk is hij bij Atelier 56 terechtgekomen. Mede dankzij een bijdrage uit het gemeentelijke volwassenfonds heeft hij een cursus tekenen en schilderen gevolgd. Hier heeft hij met verschillende technieken geëxperimenteerd, variërend van potlood, acryl tot aquarel.
Hij vindt dat hij nog een hoop te leren heeft, maar heeft zichtbaar veel talent. Als ik hem vraag wat kunst voor hem betekent, zegt hij dat is mijn leven. Kunst maakt hem blij. Als hij bezig is met kunst denkt hij niet na over andere dingen. Hij laat mij zijn werk zien. Door zijn ogen krijg ik een ander beeld van Nederland te zien. En als ik hem vraag wat hij later wil worden, dan wordt hij opeens heel bescheiden. Hij wil eerst zijn school afmaken, de taal leren. In ieder geval wil hij in Nederland blijven. Het is een mooi land, een fijne plek om te wonen, werken en leven. Hoe vet is dat? Een ander, positief perspectief op Nederland!
Karin Visser is directeur-bestuurder bij CKE
Bestuursvoorzitter Nardo van der Meer van het Catharina Ziekenhuis toont vergezicht:
‘Samen
Hoe blijft deze regio in de toekomst verzekerd van optimale en betaalbare medische zorg? Bestuursvoorzitter Nardo van der Meer van het Catharina Ziekenhuis gunt ons een blik in zijn glazen bol. De tussenstand klinkt zorgelijk: te weinig handen aan het bed, te veel patiënten, hoge kosten en substantiële CO 2-uitstoot. 4-0 achter, tikken we dat nog weg? „Zeker. Want de oplossingen zijn er. Ze liggen bij ons en bij de samenleving.”
TEKST: RONALD FRENCKEN | FOTO'S: WOUTER VAN ASSENDELFT
Nardo gaat het liefst zelf hoogstpersoonlijk aan de slag, zo lijkt het. Mouwen omhoog, de klei in. Maar hij weet: zo werkt het niet. De toekomst van de medische zorg ligt bij de ziekenhuizen, maar óók daarbuiten. Allerlei ontwikkelingen beïnvloeden elkaar: voortschrijdende technologie, aandacht voor welzijn, leefstijl, vergrijzing, migratie, op de patiënt aangepaste zorg, de duurzaamheidsopgave en meer van dat. Daarop anticiperen vergt geduld en samenwerking. Met Nardo kijken we naar de ontwikkelingen, de uitdagingen en de oplossingen. Doel: het behouden van efficiënte, toegankelijke en betaalbare medische zorg voor iedereen die dat nodig heeft.
Vergrijzing tot 2041
„In deze groeiende regio met één miljoen inwoners staan we voor een stevige opgave”, trapt hij af. „Om op voorsprong te blijven, trekt de overheid de beurs voor extra woningen, betere wegen en onderwijs. Fijn, maar ook hard nodig om straks te voorzien in tienduizenden extra arbeidsplaatsen, veelal te vervullen door expats die hiervoor met hun gezin in de regio neerstrij -
‘Wij Nederlanders vinden ziekenhuiszorg belangrijk, maar wij hebben óók afgesproken dat er niet meer geld naartoe mag’
ken en soms, want zo gaat dat, medische zorg nodig hebben. Daarnaast drukt de vergrijzing enorm op de zorgkosten. Die piekt pas in 2041.”
25 miljard
Stijgende medische kosten zijn een voortdurende bron van aandacht voor de bestuursvoorzitter –trouwens voor elke ziekenhuisbaas die het huishoudboekje moet goedkeuren. “Van de honderd miljard die in Nederland jaarlijks naar de zorg gaat, is 25 miljard voor de ziekenhuizen. Dat is veel geld. Wij Nederlanders vinden ziekenhuiszorg belangrijk, maar wij hebben óók afgesproken dat er niet meer geld naartoe mag. Dus moeten wij ons budget steeds intelligenter besteden. Echter, een deel van onze samenleving ziet medische zorg steeds meer als een bolpuntcom-product: nu vragen, morgen leveren. Van dat idee moeten we echt af, willen we de medische zorg betaalbaar en beschikbaar houden.”
Wait-and-see
Dat weten ook de specialisten, die met steeds passendere behandelmethoden komen. „Wij doen nu aan wait-and-see; beleid dat voortkomt uit voortschrijdend inzicht. Ik geef enkele voorbeelden. Voorheen betekenden knieklachten al snel een knieoperatie. Maar inmiddels weten we dat ze vaak verdwijnen door gecontroleerd afwachten. Ander voorbeeld: kankerbehandeling, een van onze specialisaties. Wij weten nu dat agressieve chemotherapie of bestralen niet altijd nodig is, omdat deze de overlevingskans niet verder verbeteren. Dit soort medische inzichten helpt het dichtslibben van de medische zorg voorkomen.”
Digitalisering
De medische wereld richt de toekomstpijlen op technologische ontwikkelingen. Digitalisering is het toverwoord. „Thuismonitoring, een vorm van digitalisering, is voor veel patiënten al dagelijkse praktijk. Zij staan via een app in verbinding met het ziekenhuis en monitoren zelf hun herstel. Het is al mogelijk bij tal van zorgpaden, van influenza tot kanker en van orthopedie tot zwangerschapsdiabetes, en
nieuwe zorgpaden volgen”, belooft Nardo. Thuismonitoring bespaart iedereen tijd en geld, en krijgt inmiddels veel aandacht binnen de Santeon-koepel, waarbinnen zeven topklinische ziekenhuizen, waaronder het Catharina Ziekenhuis, samen werken aan betere zorg. Hun succes steekt ook andere ziekenhuizen in hun regio aan, die er ook aan willen.
Plakkers op het lichaam Innovatie is wezenlijk om de weg naar de zorgtoekomst te plaveien. Dat geldt ook voor het Catharina Ziekenhuis. „Wij hadden de gewoonte om meerdere keren per dag bij patiënten bloeddruk, hartslag en temperatuur te meten, en de resultaten in het dossier te typen. Voor dat tijdrovende handwerk is nu een alternatief: plakkers op het lichaam die dit automatiseren. Op sommige verpleegafdelingen vind je ook kunstmatige intelligentie, AI, waarbij de computer de registratielast van verpleegkundigen verlicht. Het is nu nog een test, maar dergelijke ontwikkelingen dragen eraan bij dat verpleegkundigen veel meer kunnen focussen op het verpleegwerk. Digitalisering speelt sowieso een steeds belangrijkere rol binnen al onze medische zorggebieden, waar het de specialist enorm ondersteunt.”
De zorglast verdelen
De medische zorg van de toekomst draait vooral om samenwerking. „Het is een belangrijke sleutel naar kwaliteit en toegankelijkheid”, zegt de bestuursvoorzitter. „Je ziet dat zorginstanties elkaar steeds beter weten te vinden. Samen met de spoedposten, huisartsen, apothekers en de geestelijke gezondheidszorg gaan wij op termijn spoedpleinen opzetten, waar patiënten straks direct naar de goede zorgverlener gaan, zonder tussenstops. Dit zal veel tijdwinst opleveren.”
Wegwerpartikelen
De samenleving zit midden in een enorme verduurzamingsslag. Hierbij blijven de ziekenhuizen niet achter. Ze bouwen energie-efficiënt, zetten groene technologie in zoals ledverlichting en zonne-energie, werken aan bewustwording en gebruiken duurza-
me materialen. „Hier liggen enorme kansen”, zegt de ziekenhuisbaas. „Denk bijvoorbeeld aan de grote hoeveelheden milieu-schadende wegwerpartikelen die wij nu nog gebruiken. Dat moet anders.” Net als veel andere ziekenhuizen grossiert ook het Catharina Ziekenhuis in afvalstoffen die in het oppervlaktewater terechtkomen. „Wij zouden wat blij zijn met een eigen waterzuiveringsinstallatie”, schetst Nardo een toekomstdroom. „Daarmee zouden wij echt enorme milieustappen zetten.” Actief werken aan het eetpatroon van medewerkers en patiënten is ook zo’n verduurzamingsstap. „Met ons eetprogramma Samen Beter Eten wijzen wij hen op de gezonde en duurzame keuze. Gelukkig kiezen zij steeds vaker voor een CO 2 -vriendelijke vleesvervanger, een sojaburger bijvoorbeeld. Haast net zo lekker”, tipt hij. Je zou er zin in krijgen.
Beveiligers
In de ziekenhuizen geven de medewerkers gezicht aan de dagelijkse zorg. Zonder dit ‘kapitaal’ zouden de ziekenhuizen niet kunnen bestaan. Hoe houd je medewerkers enthousiast, zeker in tijden van personeelskrapte? „Wij besteden veel aandacht aan persoonlijk welzijn”, zegt Nardo. „Dan denk ik niet alleen aan artsen en verpleegkundigen, maar aan alle medewerkers. Dus bijvoorbeeld ook de beveiligers, ict’ers, receptionisten en schoonmakers. Zij hebben beroepen met een eigen emotioneel en fysiek
Deze mag je niet missen op RTL5: Catharina Ziekenhuis in Spoedeisende Hulp 24/7
In Spoedeisende Hulp 24/7 zie je nu elke maandagavond hoe artsen en verpleegkundigen dag en nacht in actie komen in medische noodsituaties. De camera’s van RTL5 draaien hiervoor ook op de spoedeisende hulp van het Catharina Ziekenhuis. Zij brengen in beeld hoe mooie en schrijnende momenten, leven en dood elkaar afwisselen.
gewicht, die een aanslag kunnen zijn op het welzijn. Wij zijn gelukkig steeds beter in staat om rekening te houden met hun wensen. Daarbij sluit Thuismonitoring, waarbij patiënten via een app thuis hun herstel monitoren, goed aan. Dit zal de werkdruk verder verlichten.”
‘Ja, tenzij-regio’ De balans opmakend is Nardo optimistisch. Moeten wij er rekening mee houden dat de medische zorg gaat veranderen? Jazeker. Is dat zorgelijk? Nee. „Onze zorgprofessionals zullen er alles aan doen om de beste zorg te blijven leveren. Wij wonen in een regio die de toekomst niet wil missen, een echte ‘ ja, tenzij-regio’. Je merkt het aan de inwoners en bijvoorbeeld ook aan al die prachtige startups. Deze regio gaat uit van mogelijkheden, en begrijpt dat daarvoor inspanning nodig is. In dat begrip ligt onze toekomst.”
Valkenswaardse metaalbroers gooien het over een andere boeg
De Kempenstreek brengt veel moois voort. Mooi volk bijvoorbeeld. Zoals de Valkenswaardse broers Van Gerven, Jan en Willem. Zachtaardige mannen, jongens eigenlijk nog, die onlangs hun metaalbedrijf Metalnet verkochten. Butsten elkaar jarenlang op, tot ze het genoeg vonden, jaar in jaar uit dat ijzervreten, want er is meer in het leven. Inmiddels is de verkoop van het bedrijf afgerond, en verkennen zij hun nieuwe bestaan.
TEKST: RONALD FRENCKEN | FOTO'S: ERIK DE BROUWER
Toen Metalnet nog dag en nacht hun leven bepaalde, dus voor de verkoop eind vorig jaar, verrichtten de broers wonderen met metaal. Wat de klant voor ogen had maakten zij, de kans op afkeur buitengewoon klein. Samen met compagnon Paul, die meer structuur bracht in het bedrijf, hadden ze een scherp oog voor detail en voor de wens van de klant - want het kan altijd beter toch? Maar wat je misschien niet verwacht is dat deze vakmannen vooral de kunst verstaan om naar zichzelf te kijken, om zo de wereld te verbeteren.
Van boord stappen
„Twee jaar geleden kantelde bij mij de balans”, zegt Jan, 47 nu, getrouwd met Sandra waarmee hij dochter Noël en zoon Juul heeft. „Ik had bedacht dat er naast mijn gezin méér in het leven is dan werken. Ik voelde dat het einde van de reis met Metalnet na twintig jaar naderde. Dat vertelde ik onze Willem en Paul. Ik zei: ‘Wij hebben het bootje Metalnet met een plan te water gelaten. Dat bootje werd een schip. En bij elke haven die wij binnenliepen kwamen er nieuwe machines, mensen en klanten bij'. En ik vertelde ze dat ik bij de volgende haven graag van boord wilde stappen. Dat begrepen zij, een mooi moment. We waren met z’n drieën en zouden stoppen met z’n drieën.”
De nonnen in Vught
Jongste broer Willem: „Ons voornemen bracht rust, en intrigeerde mij om te kijken wat ik wilde. Maar de balans van Jan had ik nog niet. Ik moest wennen aan het idee van meer vrije tijd. Mijn leven was mooi, mijn vak prachtig. Steeds meer werken, ook in het weekend, de adrenaline. Maar juist de rust van het echtgenoot zijn van Irma en vader van Giel en Suus, de ouderavond bijwonen, eens om vijf uur achter de pannen staan, bleek fantastisch.” Een coachingtraject leerde Willem, 44 inmiddels, meer over zichzelf. „ Binnenkort ga ik een week in de leer bij de nonnen in Vught, Engels leren. En er zijn meer plannen.”
Slot om de poort
Twintig jaar metaal levert sappige verhalen op. Throwback in time: oktober 2003. De vof Metalnet 1.0 is eindelijk in de lucht, jetzt geht’s los. Goed nieuws, de entrepreneurs Jan en Willem hebben een metaalklus, de vlaggen mogen uit. Werkplek: het allereerste bedrijfspand; een lek en onverwarmd oud stierenkot ginds wijd achter, buiten min tien, dan binnen ook. „Een karwei van twaalfhonderd euro, met achthonderd euro inkoop”, vertelt Jan smaakvol. „Wij moesten draaglippen op een roestvrijstalen profiel lassen.” Komt onze vader naar ons toe. Vertelt doodleuk dat het bedrijf waar wij aan geleverd hebben failliet is verklaard. Heeft ie
‘Ik word onrustig van onrust, wil weten waar ik aan toe ben’
namelijk net in de krant gelezen. Een groot slot om de poort. Dat geld hebben we dus nooit gezien.”
Tot op de duizendste millimeter
Vanaf dat moment zal het de komende twintig jaar crescendo gaan met Metalnet. Het wordt een vanuit een efficiënt bedrijfsbureau strak geleide club van veertig medewerkers. Het bedrijf levert puik werk aan tal van opdrachtgevers waaronder Wilvo, de partij die het bedrijf twee decennia later zal overnemen. CNC frezen, CNC draaien, langdraaien, Grade 2 cleaning en wat niet meer, ze doen het allemaal, vaak tot op de duizendste millimeter en altijd vanuit een cleane, opgeruimde werkplaats. In dat adolescentieproces heeft ook Paul Coppens,
de bedrijfskundige die als derde bestuurder aan boord wordt gehaald, een belangrijk aandeel.
Samenwerking met Rabobank en Rembrandt M&A
Rabobank was er vanaf het begin van Metalnet bij. Vaak om te begeleiden bij typische bankzaken: rekeningen beheren, betalingen regelen, kredieten verzorgen, dat werk. Maar dan, als het verkoopvuurtje door Jan inmiddels flink is opgepord en de neuzen van de drie in dezelfde richting wijzen, gaat de samenwerking een stap verder: na een tip van accountmanager Grootzakelijk Bernardo Schouten van Rabobank komt er contact met Rembrandt M&A, een onderdeel van de Rabobank Groep dat onderne -
‘Er komen in zo’n situatie duizend en een dingen op je af. Wat is wijsheid met geld?’
mers van A tot Z begeleidt bij fusies en overnames.
Niet in de etalage
Jan, Willem en Paul maken kennis met adviseur Wilbert van Gerwen van Rembrandt M&A. „Onze rol begint met een eerste indicatieve waardebepaling”, zegt hij. „Het is het startschot van een periode van nadenken en onderhandelen, waarbij wij begeleiden.” De samenwerking met de mannen van Metalnet was aangenaam. „Zij hadden een mening over de verkoop. Metalnet was als bedrijf te speciaal om ‘zomaar’ in de etalage te worden gezet vonden zij, en dat vonden wij ook. Na enkele gesprekken met kandidaten spoorde ik ze aan om ook met metaalbedrijf Wilvo te gaan praten. Dat bleek een schot in de roos. Vanaf dat moment was de verkoop snel rond.”
Duizend en een dingen
Dan doet zich een nieuwe uitdaging voor: wat te doen met het vrijgekomen kapitaal? Willem: „Er komt iets op je af. Je moet een lijn uitzetten, maar hoe? Daarvoor heb je specialisten nodig." Jan voegt toe: „ Je komt in woelig vaarwater, en mensen willen ineens van alles van je. Dat is niets voor mij. Ik word onrustig van onrust, wil weten waar ik aan toe ben.” Private banker Marco ter Brake van Rabobank kent het gevoel: „Er komen in zo’n situatie duizend en een dingen op je af. Wat is wijsheid met geld? Hoe zet je het zo goed mogelijk in voor de toekomst van je gezin? Als private banker ontzorg ik ondernemers met hun vermogensplanning voor de toekomst. Dat is niet iets wat je er als ondernemer zelf even ‘bij’ doet, maar een
proces wat zich gaandeweg binnen het gezin vormt.”
De betrokkenheid van private banker Marco bij de gezinssituatie ervaren beide ondernemers als zeer prettig. Willem: „Ook onze partners hebben wensen. Mijn vrouw Irma ervaart Marco als een deskundig en oprecht persoon om mee samen te werken.”
Prinses Máxima Centrum
De Kempenstreek levert mooi volk op. Volk dat verder durft te kijken. Jan en Willem hebben inmiddels vergevorderde plannen. Willem kleeft de komende tijd nog aan Wilvo om anderen te helpen met het mooie vak. Er is nog een wereld te winnen, weet hij. „Wat kinderen nu op school over het metaalvak leren doet geen recht aan de praktijk. Het wordt vaak nog geassocieerd met zwaar en vies. Hoe anders is de praktijk! Daar zijn nog stappen te zetten.” Jan kiest helemaal een andere richting. „In deze regio verdienen we met z’n allen veel geld”, zegt hij, zijn woorden zorgvuldig overwegend. „Maar kijk eens naar het Prinses Máxima Centrum, waar ze kinderen met kanker behandelen. De stichting die bij het centrum hoort maakt zich sterk voor de broodnodige extra voorzieningen voor kinderen en gezinnen die er vaak lang moeten verblijven. Deze worden niet door de zorgverzekeraar vergoed. Ze dragen eraan bij dat noodzakelijk onderzoek kan plaatsvinden, zodat ook deze kinderen kunnen blijven dromen. Daarvoor wil ik mijn netwerk inzetten.”
Het zijn onbaatzuchtige woorden die landen, daar aan de koffie bij dat metaalbedrijf in Valkenswaard. Zeker weten: de Kempenstreek brengt ontegenzeggelijk veel moois voort.
Blij verrast werd ik van het bericht over de ‘Camino Brabant’. Een pelgrims wandel- en fietstocht van bijna 300 kilometer door het Brabantse landschap, gebaseerd op het concept van de pelgrimstocht naar Santiago, met als begin- en eindpunt de St. Janskathedraal in ‘Santiago Den Bosch’. Het logo, een Sint-jakobsschelp in de Brabantse kleuren rood en wit, is zelfs afgeleid van het logo van Santiago de Compostella. Zie www.caminobrabant.nl. Door alle tijden heen gingen en gaan mensen op pelgrimstocht Hun doel kan zijn een ontmoeting met zichzelf om uit te zoeken wat er werkelijk toe doet in hun leven. Om hun eigen fysieke en mentale grenzen tegen te komen met een hoger doel in gedachten…
Wandelen is gehoorzamen aan de traagheid van de zonnewijzer, gehoorzaamheid aan het ritme van het bloed en niet aan mechanische klokken. Wandelen is het terugvinden van het levensritme van het universum. Ritme van karavanen, marskramers en pelgrims. Door ritme en herhaling brengt wandelen een stroom van gedachten op gang. Wanneer we tijdens het wandelen onze gedachten over een ons aansprekende spreuk laten gaan en deze blijven herhalen, kan dat leiden tot het stopzetten van onze gedachten en kan
ons zelfs een hoger bewustzijn overkomen. Het maakt onze gedachten vrij. Je zou denken dat herhaling saai is, een soort van sleur wordt met een negatieve lading. Niets is minder waar. De herhaling kan een middel zijn om diepere gedachten te voeden en hierdoor meer betrokken te zijn. Herhaling kan tot iets nieuws leiden. In de wetenschap kan vanuit de herhaling betere kennis ontstaan en kunnen nieuwe ontdekkingen gedaan worden. Herhaling geeft ook structuur en houvast.
De pelgrimstocht is een ervaring om de wereld om je heen te ontmoeten. De ene dag regent het, op de andere schijnt volop de zon. De natuur die je omringt krijgt een nieuwe betekenis, zoals bijvoorbeeld een boom waaronder je kunt schuilen voor de regen of voor de felle zon. Door het lopen in afwisselend bergachtige en vlakke gebieden voel je je als wandelaar een met de natuur maar ook erg klein. Onderweg kun je diverse culturen tegenkomen en mensen ontmoeten van over de hele wereld. De geschiedenis presenteert zich in landschappen, monumenten, kloosters en kathedralen. Zo’n pelgrimage is dus ook een bijzondere geschiedkundige ervaring. Daarbij kan de ontmoeting met de historische omgevingen en gebouwen een gevoel geven van een direct contact met het verleden. De ontmoeting met een andere cultuur maakt de pelgrim tot vreemdeling voor anderen, maar ook voor zichzelf. Mensen uit andere culturen, voorbijgangers, confronteren de pelgrim met wie hij zelf denkt te zijn.
Reizen zijn meer dan alleen maar verplaatsingen, het betekent veel meer. De reis op zich is een bewust groeiproces binnen onze eigen wereld.
Liesbeth van Eijsden is Redenaar van Loge Caleidoscoop in Eindhoven
Nieuwe kledingzaak Doppelgänger Roma
De naam klinkt Duits, maar de nieuwe kledingzaak Doppelgänger Roma aan de Vrijstraat 16 is dat allesbehalve. Dit Romeinse modemerk staat bekend om zijn typische Italiaanse snit én opvallend betaalbare prijzen. Dennis van Proosdij opende in Eindhoven zijn tweede Nederlandse vestiging van de heren- en damesmodezaak.
TEKST: ANNE VAN DEN BERG | FOTO'S: KEES MARTENS/DCI MEDIA
Na een succesvolle carrière in de financiële wereld verkocht Dennis van Proosdij (54) in 2020 zijn bedrijf. Tijd voor vervroegd pensioen en een cruise over de Middellandse Zee om dat te vieren. Samen met zijn vrouw liep hij door hartje Palermo op Sicilië, toen hij voor de eerste keer bij een winkel van Doppelgänger Roma binnenliep. Zijn eerste reactie? „Verbazing. Wat ik zag, was kleding die chique was, maar wel heel betaalbaar. In Italië is het concept van Doppelgänger Roma niet voor niets al jaren een begrip, met ruim 110 winkels. Eens per anderhalve maand komt er daar een winkel bij.”
De stap naar Nederland
Dennis raakte al snel overtuigd van de kwaliteit van het merk en besloot dat Doppelgänger Roma naar Nederland moest komen. Het hoofdkantoor was in eerste instantie terughoudend. „Ze dachten meer aan Spanje of Frankrijk voor internationale expansie. Maar ik was gelukkig vasthoudend." Dennis verkreeg niet alleen de rechten voor Nederland, maar voor de hele Benelux. Eind 2022 opende hij zijn eerste zaak in Maastricht. „Vanaf dag één is die winkel een succes. Daarom werd het tijd voor een tweede zaak.”
Veelzeggende details
Begin april van dit jaar gingen de deuren van Doppelgänger Roma in Eindhoven open. Wie binnenstapt, voelt meteen dat de winkel iets anders biedt dan de meeste winkeliers. Behalve dat de winkel een plaatje op zich is, druipt de Italiaanse charme van de collectie af. „Het zit ‘m in de details”, vertelt Dennis terwijl hij een jasje pakt. „Dit colbertjasje bijvoorbeeld heeft ‘werkende mouwknoopsgaten’. Dat hoort bij een duurder jasje, want het is lastig te maken en arbeidsintensief. Toch kost deze maar 129 euro.” Wie door de zaak loopt, verbaast zich nog wel meer. „Hier hangt bijvoorbeeld een shirt met een hele klassieke, tijdloze snit. Voor maar 29 euro. Dat is leuk winkelen natuurlijk.”
Kwaliteit
De stap naar Eindhoven is voor Dennis een hele logische. „Eindhoven is een internationale stad. Onze kleding is ook heel internationaal. We hebben tijdloze basics, die jarenlang meegaan.” De ontwerpers van Doppelgänger Roma, die pal
naast het Colloseum in Rome werken, gaan namelijk niet mee met de seizoentrends. „Zij gebruiken vooral klassieke lijnen. Door de kwalitatieve stoffen weet je zeker dat je een colbert of broek over vier jaar nog steeds even mooi vindt. Wat dat betreft is onze kleding heel duurzaam.”
Modieus en betaalbaar
De eerste reacties van de klanten zijn goed. „Ik hoor van Eindhovenaren dat we een winkel zijn die de stad nodig heeft. We passen bij mensen die snappen dat je geen hoge bedragen kwijt hoeft te zijn om er heel modieus uit te zien. Vroeger kocht ik broeken van 400 euro, maar bij ons kun je voor dat geld twee complete outfits kopen. We zijn een alternatief voor de dure merken en roeien dus keihard tegen de ‘alles wordt duurder stroom in. Probeer het gewoon, zou ik zeggen.”
Jan Peter van Opheusden is de nieuwe ‘Van Gogh’ in China
Een interview beginnen met de mededeling van de geïnterviewde dat hij niks te vertellen heeft en alleen maar praat in kleuren, zou tot ontmoediging kunnen leiden. Maar niet in gesprek met kunstenaar Jan Peter van Opheusden. Thuis in zijn immense Eindhovense atelier - „ Mijn paradijs”- praat hij honderduit, als hij tenminste geen ‘ouwehoer’ tegenover zicht weet. En zolang zoon Rik zich niet met de inhoud bemoeit en alleen de gaten in zijn geheugen opvult. „ Het werk heeft mij in leven gehouden”, zegt de kunstschilder.
TEKST: HANS MATYHEEUWSEN | FOTO'S: KEES MARTENS / DCI MEDIA
HHet is een slechte tijd. Jan Peter van Opheusden (83) zegt het met grote stelligheid maar het treft hem persoonlijk niet zozeer. Hij exposeert volop, in Keulen, pas nog in Vlaanderen, nu in China, maar het gaat niet goed in de kunstbranche. Er wordt over het algemeen weinig verkocht. Hoewel er belangstelling genoeg is voor zíjn werk, van de nieuwe ‘Van Gogh’. Want die parallel trekken ze in China. Hij zegt het besmuikt, alsof hij er zich een beetje voor geneert. Rik, die zijn zaken regelt, bevestigt zijn lezing. „Ze vallen op de kleuren hè…” Erg vindt Jan Peter het niet. Zo commercieel is hij nou ook wel weer. Het interesseert hem eigenlijk niet wat anderen van zijn werk vinden. Hij schildert alleen nog voor zichzelf, zegt Jan Peter. ,,Ik schilder voor niemand. Dat is heel belangrijk. Belangrijk voor mijn gezondheid, heb ik gemerkt.” Want hij was onder behandeling voor prostaatkanker. Bestraald, niet geopereerd. ,,Nee, want ik was bang dat ik daarna in mijn
broek zou plassen. Daar had ik geen zin in. Dat ging zo goed dat ik een, hoe noem je dat…, nou mag je iets zeggen!” Rik: ,,Embark-patiënt werd.” Nooit van gehoord. ,,Nou, in het ziekenhuis ook niet…, hahaha. - Een embark-patiënt krijgt bewust een medicijn toegediend waarvan de werking wordt onderzocht - HM-. Dat ging erg goed. Het is allemaal perfect.” Minder fijn was dat drie jaar geleden zijn vrouw overleed, vertelt hij er meteen achteraan. „Ik wilde eigenlijk mee gaan, maar ze zei dat ik de zorg voor onze twee zoons op me moest nemen. Ik heb nog een goed contact met haar, ik praat met haar. Ik heb een portret van haar gemaakt, dat hangt thuis, daar heb ik haar as in verwerkt. Ik dacht: er zijn zoveel monumenten in de wereld, ik maak een monument van haar in de vorm van een schilderij. De DELA had er belangstelling voor, als concept. Geen sprake van hè? Overal centen uitslaan, dat doen we niet.”
Jan Peter werkt ook niet voor de centen. Natuurlijk verkoopt hij graag werk, om zijn hobby, het verzamelen van Chinese kunst-objecten, te bekostigen. Maar hij hoéft het niet. Desondanks maakt hij elke dag een schilderij. „Er moeten weer tien werken worden opgestuurd naar China. Dat doet Rik allemaal voor mij. Ik kan alleen nog maar een beetje schilderen. Als ik dat niet had, was ik er allang geweest. Het werk heeft mij in leven gehouden. Dat is mijn beste medicijn. Ik geniet van schilderen, van mijn spullen hier.”
Hij noemt het bijna toveren. Juist omdat hij nog plezier heeft in zijn werk is het leven hem welgezind. „ Als je je werk graag doet, sta je meer open voor jezelf en kan wat je mankeert verdwijnen.” Hij geeft, en krijgt liefde terug, zegt hij. Van wie?
‘Als je je werk graag doet, sta je meer open voor jezelf en kan wat je mankeert verdwijnen’
„Van mensen. Die hier heel fijn komen kijken en een lekker bakkie koffie komen drinken.” Dat vindt hij belangrijk, dat mensen die langskomen oog hebben voor zijn schilderijen. Het atelier hangt en staat vol. „Er kwam een grote man, althans,
in een dure auto, met veel geld en grootse plannen met mij, die wil je wel als relatie over heel de wereld hebben. Maar ik heb hem gezegd: ‘Ik doe niet mee met u‘. Waarop de man verbaasd vroeg waarom niet. Ik zeg: ‘Omdat u vergeet naar mijn werk te kijken! Eruit!’ Klaar.” Rik: „Die man vroeg eerst geld voor zijn diensten, daarna wilde hij pas aan het werk gaan…”
Kunstje
Jan Peter geniet, hij is gelukkig. Hij geniet van zijn spullen, hij is gelukkig met zijn leven. „Ik vind het heerlijk wat ik doe. Soms zie ik mensen van 83 en denk ik: die zitten achter de geraniums. Dat doe ik niet. Ik rijd nog auto, alleen lopen kan ik niet meer zo goed. Op aanraden van een vriendin heb ik een stok gebruikt maar daar ging ik alleen maar slechter door lopen! Ik werk zittend ja, ik kan niet lang staan, ik moet een beetje rustig aan doen. Elke dag is anders. Ik verander steeds. Ik ben nu 83, toen ik 38 was, schilderde ik anders dan nu. Veel kunstenaars schilderen hetzelfde, dat kan bij mij niet. Dan doe je een kunstje. Het punt is: ik vind het nooit goed. En omdat ik niet tevreden ben,
doe ik het elke dag over. Niet het schilderij dat ik heb geschilderd, nee, hèt schilderen. Ik moet bezig zijn. Ik begin ’s ochtends lekker te schilderen.”
Onvolmaakt
Het werk is nooit af, zegt Jan Peter. „Want af betekent dat het volmaakt is. Dat ik volmaakt ben. Dat punt hoop ik nooit te bereiken, want dan moet ik ophouden met schilderen. Omdat het niet meer beter kan. Maar dat zal nooit gebeuren, hahaha. De mens is zo klein, en zo onvolmaakt. Ik kom bij mensen die al tien jaar werk van mij hebben hangen. Dan zeg ik: ‘Dat moet veranderd worden!’ Dan vragen ze bezorgd of het ook beter wordt? Meestal wel. Een klein beetje. Dat zeg ik rustig. Dat vind ik leuk. Maar het is ook zo! Ik kan ook denken: gemaakt is gemaakt, maar het werk is nooit af hè? Ik pak schilderijen terug om er weer aan te werken. Ik werk effectief een uur, bij wijze van spreken, om er zes uur op een stoel naar te kijken. Je kunt met een streepje een heel schilderij veranderen. Dat vind ik boeiend. Dan denk ik: dat
móet veranderen. Ik houd wel een keer op met een schilderij, en het feit dat ik dát kan doen, kan mij immense voldoening geven. Dat is de reden dat ik weer opnieuw kan beginnen aan een ander schilderij.”
Geen boodschapper
Dan de kleuren, de veelkleurigheid is het handelsmerk van Jan Peter. „Nou, veelkleurig… Niet altijd. Ik werk met kleuren. Dat is wat anders. Mijn rood is anders dan jouw rood. Dat geldt voor alle kleuren, en dat is niet erg. Ik schilder vanuit gevoel. Ik wil alleen maar warmte overbrengen. Ik ben geen boodschapper, doe niet aan politiek. Ik vind het alleen maar onzin wat er gebeurt
Exposities
In Eindhoven bij Sanquin (2 mei-31 juli); in Kasteel Geldrop (5 mei-30 juni); in België in Oostende, in China in het Archive Museum (24 mei-24 juni) en verder in Duitsland, Oostenrijk, Letland en de Verenigde Arabische Emiraten.
in Den Haag, en in de rest van de wereld. Ik accepteer niet als mensen tegen mij zeggen dat ik iets moet aanpassen. Dan zeg ik: ‘Hier is de kwast!’ Maar er zijn mensen die dat toch doen.” Het is heel fijn als mensen die warmte herkennen, vindt hij. Het is ook nodig in het leven van de mensen, betoogt hij: warmte. „In deze tijd zéker. Er is veel te weinig warmte. Er is overal oorlog, oorlog, oorlog. Ik lees alleen maar over oorlog, oorlog, oorlog. Mensen kijken te weinig naar kunst. Je kunt het niet verplichten hè? Gelukkig nemen steeds meer scholen kinderen mee naar musea, om ze te laten zien, te laten spelen, te laten proeven. Er is weinig belangstelling voor kunst op het moment.” Rik: „Daarom gaan we ook naar het buitenland.”
Goede kijk
Naar China vooral. Jan Peter is verliefd geworden op het land, en dan vooral op de mensen én de kunst van het land. Hij verzamelt Chinese kunst-objecten: beeldjes, sculpturen. Jan Peter en China, hij leerde het land kennen - „Ik dacht eerst: ik kan beter om-
draaien want ik kan niks lezen” – en kreeg contact met de Chinezen. Diep contact. „Ook al spreek ik de taal niet, ze voelen me. Ik ben bij Chinezen blijven slapen: geweldig! Ik ben een gevoelsmens.” Hij spaarde en af en toe kocht hij wat. Aldus Jan Peter. Het was het begin van een verzamelwoede. Hij had ooit een Afrikaanse collectie, 350 stuks, museum-waardig, die hij in één klap verkocht. Rik zucht eens. Jan Peter begon opnieuw, nu met Chinese kunst. Rik: „Chinese bekenden van ons zeiden dat mijn vader het slim deed. Héél slim.”
Jan Peter: „De Chinezen komen het nu bij mij weer terugkopen hè? Ze zeggen: jij hebt een heel goede kijk op spullen. Want dat is het: een kwestie van goed kijken. Ik heb vele, hele mooie Chinese boeken bestudeerd. Een muur vol. Door te kijken. Ik kan geen Chinees lezen. En dat moet hij nou ook leren hè”, knikt hij naar Rik, die de boeken meesjouwde uit China. „ Als jij geld hebt, investeer je”, reageert hij. „Ik vind geld niet belangrijk”, antwoordt zijn vader, „ je moet niet alles uitgeven. Je moet ook een beetje bewaren, een spaarpotje maken. Ik koop nog af en toe wat. Dit is mijn paradijs hier. Ik heb hier lang niemand willen ontvangen. Ik vind het gewoon allemaal mooi. Mijn schilderijen. De kleuren. Heel eenvoudig. Ik begrijp kunst. Ik kan zeggen: dat is het, of dat is het niet. Dat is het eigenaardige met Chinezen. Ik weet niet waarom ze zo geïnteresseerd zijn in mijn werk.” Rik: „Chinezen vallen op kleuren. Vandaar de vergelijking met Van Gogh.” Jan Peter:
„Dat vind ik zelf helemaal niet. Ik vind het niet erg, maar ik denk wel: je moet eens goed kijken! En het beste moet nog komen! Ik word 120 hè, hahaha!”
LUNCH & DRINKS
Monday - Friday, between 12 p.m. - 8 p.m.
JACKIE’S FAMOUS DAY BREAK
It’s cocktail time! Between 3 p.m.- 4:30 p.m. on weekdays. All cocktails €7.
LET THE KENNEDIES HOST YOUR PARTY
Leave the planning to us and we’ll create something memorable just for you. Up to 100 people for private or business party’s. Available on weekends! And weekdays after 8pm.
FIND US HERE!
Kennedyplein 1, 5611 ZS Eindhoven www.cafekennedie.com, hello@cafekennedie.com
De markt voor mobiliteit evolueert als nooit tevoren. We denken na over de impact van onze manier van leven en reizen. Keuzes in vervoermiddelen en vernieuwende alternatieven zijn bijna onbegrensd. Dat vereist een specialist die vooropgaat in toegankelijke, transparante en duurzame mobiliteit.
Driessen Mobility weet wat mensen beweegt
Al meer dan 50 jaar een gerenommeerde naam in de regio. Particulier of ondernemer: met Driessen Mobility kan iedereen zorgeloos op weg. Gegarandeerd door ons team van experts dat gebrand is op de beste oplossing voor jouw mobiliteitswensen.
Onze evenwichtige selectie omvat Lease (zakelijk en particulier), Lease Direct (zakelijk), Rental (autoverhuur), Commercial Vehicles (bedrijfswagens) en niet te vergeten Driessen Mobility Electric, hét kenniscentrum gespecialiseerd in elektrische voertuigen en diensten (batterijen, laadinfrastructuur, energiecontracten). Zo biedt Driessen Mobility uitkomst met duurzame mobiliteitsoplossingen over de volle breedte: van een individuele leasefiets of leaseauto tot het complete wagenpark voor de onderneming. Maatwerk in mobiliteit is onze missie en passie.
François Driessen Algemeen Directeur
Wanneer: Donderdag 29 februari 2024
Wat: Ladies Circle Filmavond in bioscoop VUE Eindhoven ten behoeve van de Stichting Les in de buurt die taalles aan kwetsbare groepen in Eindhovense wijken verzorgt
Door wie: Ladies Circle 59 Eindhoven
Wie: Leden & vriendinnen
Waardering:
Foto’s: Ruud Balk
Wanneer: Maandag 18 maart 2024
Wat: Eerste FRITS van het ‘nieuwe’ jaar
Door wie: FRITS Media & Restaurant Fling
Wie: Gasten, genodigden & Vrienden van FRITS
Waardering:
Foto’s: Ruud Balk
Wanneer: Vrijdag 22 maart 2024
Wat: Jaarlijkse Dinnerparty
HC Oranje-Rood oftewel gala in sfeervolle spiegeltent met veiling voor de Stichting Tophockey
Door wie: HC Oranje-Rood
Wie: Kopers van een tafel en hun geno digden, zo’n 400 in totaal
Waardering:
Foto’s: Floor van de Ven
(www.floorvdven.nl)
GASSAN opent binnenkort een nieuwe vestiging in
GASSAN Eindhoven is zeven dagen per week geopend
GASSAN Eindhoven is zeven dagen per week geopend
Zie openingstijden op de website
Zie openingstijden op de website
GASSAN.COM
GASSAN.COM
GASSAN laat Eindhoven schitteren! Bezoek ons op Rechtestraat nr. 38 in Eindhoven
GASSAN laat Eindhoven schitteren! Bezoek ons op Rechtestraat nr. 38 in Eindhoven
Hoogwaardige kantoorruimte op bedrijventerrein De Hurk!
BEEMDSTRAAT 7 TE EINDHOVEN
Nieuwbouw showroom met bedrijfsruimte op Kapelbeemd!
Kantoorruimte verdeeld over 2 bouwlagen --> ca 973 m²
• Gelegen aan een drukke doorgaande weg op bedrijventerrein De Hurk
• Gelegen nabij de op- en afritten A2/N2
• Ruimte 1: ca 109 m2 kantoorruimte gelegen op de begane grond + 2 ppl
• Ruimte 2: ca 380 m2 kantoorruimte gelegen op de begane grond + 6 ppl
• Ruimte 3: ca 368 m2 kantoorruimte gelegen in het souterrain + 6 ppl
• Ruimte 4: ca 116 m2 kantoorruimte gelegen in het souterrain + 2 ppl
• Energielabel: A
> Beschikbaar: per direct
Bedrijfsruimte met kantoorruimte te huur op Bedrijventerrein Ekkersrijt!
EKKERSRIJT 1201 - 1302 TE SON EN BREUGEL
• Het bedrijfscomplex is gelegen op Bedrijventerrein Kapelbeemd
•
•
•
• 2e verdieping is bereikbaar middels een rijbrug
• Het gehuurde is voorzien van een personenlift
• Energielabel: A
• 40 parkeerplaatsen gelegen op eigen afgesloten parkeerterrein
> Beschikbaar: per direct
Transformatie historische Melkfabriek naar inspirerende werkomgeving!
Bedrijfsruimte met kantoorruimte --> ca 969 m²
• Gelegen op Bedrijventerrein Ekkersrijt
• Ca 715 m2 bedrijfsruimte met entresolvloer
• Ca 254 m2 kantoorruimte verdeeld over 2 bouwlagen
• Kantoorruimte voorzien van airco units
• 2 overheaddeuren op maaiveld niveau
• Gratis parkeren aan de openbare weg
> Beschikbaar: juni 2024
Kantoorruimte verdeeld over 5 units - vanaf ca 176 m² --> ca 2.694 m²
• Volledig getransformeerde voormalige melkfabriek van Campina
• Unit 1: ca 1.056 m2 verdeeld over ca 578 m2 op de begane grond en
• Energielabel: A++ • Bovengrondse semi-openbare parkeervoorziening > Beschikbaar: per direct KANAALDIJK-ZUID 1 TE EINDHOVEN
