12-13 TBE 2 IJselmeer by William Froude

Scheepsbouwkundig Gezelschap “William Froude”

Tweedaagse Binnenlandse Excursie

‘Rondje IJsselmeer’ 28 februari en 1 maart

Scheepsbouwkundig Gezelschap “William Froude” Tweedaagse Binnenlandse Excursie ‘Rondje IJsselmeer’

Inhoud 5

Voorwoord

HMC

Foto’s

BMT Argoss

12 13

K&M Yachtbuilders

Shipdock

Sfeer impressie

Scheepsbouwkundig Gezelschap “William Froude” Tweedaagse Binnenlandse Excursie ‘Rondje IJsselmeer’

Beste lezer, 28 februari & 1 maart was het weer tijd voor een geweldige Tweedaagse Binnenlandse Excursie van het S.G. “William Froude” met als thema ‘Rondje IJsselmeer’. We hebben in twee dagen tijd een reis rond het IJsselmeer gemaakt en onderweg vier zeer gevarieerde bedrijven bezocht. Donderdagochtend hebben we een bezoek gebracht aan Hydrographic and Marine Consultants (HMC) die gespecialiseerd zijn in transport en offshore installatie engineering. De reis vervolgde naar Marknesse waar we BMT Argoss een bezoek hebben gebracht. BMT Argoss doet berekeningen aan operationele en havenontwerp efficiëntie, weersvoorspellingen voor maritieme operaties en beoordelingen aan MetOcean engineering ontwerpvoorschriften. Na de eerste bedrijfsbezoeken zijn we naar het Friesche Sneek gereden. Hier hebben we genoten van een heerlijk diner, gezellig potje bowlen en een biertje in de lokale kroeg. De tweede dag begon met een kijkje op de aluminium zeiljachtbouwwerf K&M Yachtbuilders. Het ‘Rondje IJsselmeer’ werd in Amsterdam afgerond met een spectaculair bezoek aan reparatiewerf Shipdock. Ik zou graag de bedrijven en de deelnemers willen bedanken voor hun deelname en inzet om ook van deze TBE een succes te maken. Veel leesplezier en met luide Plonsch! Elouise Reiff Commissaris Excursies der S.G. “William Froude”

Scheepsbouwkundig Gezelschap “William Froude” Tweedaagse Binnenlandse Excursie ‘Rondje IJsselmeer’

HMC Hydrographic and Marine consultants Om de spits van TBE II af te bijten werd afgereisd naar Almere-Stad. Een bezoek aan HMC stond op de planning. HMC is een bedrijf dat consultancy en engineering doet voor schepen. HMC bestaat uit drie takken. In de eerste plaats worden er berekeningen gedaan om een schip (vaak offshore transport) van a naar b te krijgen. Daarnaast doet het bedrijf fatique analyses en als derde levert het ook apparatuur waarmee de spanningen in het schip of de te vervoeren lading gemeten kan worden.

Consultancy met betrekking tot transport

Containers stapelen op een containerschip is altijd hetzelfde. Wanneer grote objecten (denk aan boorplatforms, grote pijpdelen of soms zelfs hele schepen of casco’s) vervoerd moet worden, komt dit niet dagelijks voor en moeten de krachten op het schip en de lading per opdracht berekend worden. Naast de krachten op het schip is stabiliteit ook een punt dat soms moeilijk te realiseren is voor grote te vervoeren objecten. Om dit op te lossen kunnen er “blokken” op het schip geplaatst worden om de waterlijn te verlengen in geval van helling en op die manier meer stabiliteit te krijgen. Daarnaast speelt het plaatsen van de lading en dus de precieze positie op het schip ook een grote rol waarbij gerekend moet worden, evenals aan de logistieke kanten van de opdracht. Hierbij kan gedacht worden aan hoe lang het vervoeren duurt, maar ook hoe lang het laden en lossen duurt, dus hoeveel tijd er voor de hele opdracht nodig is en hoeveel de opdracht dus uiteindelijk kost.

Software en programma’s

Voor zwaar transport over zee, waar het in vele gevallen over gaat, zijn sterkte en fatiqueberekeningen onmisbaar. HMC heeft een aantal programma’s om het gedrag op zee van de schepen met belading goed te kunnen simuleren. Zo is er een programma dat de stabiliteit van het schip met lading uit kan rekenen en de daarbij horende ladingcondities. Ook is er een programma dat de spanningen en krachten aan boord kan berekenen, terwijl het schip vaart en dit online kan bijhouden. Zo heeft de kapitein en de reder op ieder moment van de reis inzage over rek, bewegingen in het schip, golfhoogte en andere 6

Scheepsbouwkundig Gezelschap “William Froude” Tweedaagse Binnenlandse Excursie ‘Rondje IJsselmeer’

parameters. Met deze gegevens kunnen parameters geoptimaliseerd worden of mogelijke gevaren verminderd worden door direct in te grijpen in gevaarlijke situaties. Daarnaast bestaat er nog een programma dat CrewPlan heet. Dit is een programma dat meer ingaat op de planning aan boord, zowel voor de bemanning als geheel als per individueel bemanningslid. Een software-systeem waar wij veel uitleg over gehad hebben en ook konden bekijken (vanaf de buitenkant) was de Marine Quality Kit. Dit is een vierkante box van ongeveer 30 centimeter. In deze box zit allerlei meetapparatuur die relevant is voor het schip, zo wordt met name rek en fatique gemeten. De box wordt op het schip of de lading geplaatst. De box is verbonden aan kleinere meetapparatuur verdeeld over het schip of de lading. Zo kan op verschillende plaatsen gemeten worden. Deze gegevens worden naar de box gebracht en vervolgens via internet verwekt. Het doel van deze box is, dat er inzicht wordt verworven over de slijtage gedurende het leven van het schip en later misschien op basis van deze gegevens kan worden bepaald wanneer een schip moet dokken voor onderhoud, in plaats van dit, zoals de regelgeving nu is, om de vijf jaar te doen.

Educatie

Het derde onderdeel waar HMC zich (sinds korte tijd) mee bezig houd is educatie. Hun visie is dat er veel voordeel gehaald kan worden uit het goed opleiden van personen, vandaar dat ze dit onderdeel ook bij hun bedrijf hebben gepakt. HMC heeft dus een vrij gevarieerde bedrijfsinhoud, wat het zeker een interessant bedrijf maakt. Interessant om te realiseren dat er met het laden van schepen zoveel meer komt kijken en dat er handige programma’s worden ontwikkeld om deze zaken te modelleren. Hanna Pot

Scheepsbouwkundig Gezelschap “William Froude” Tweedaagse Binnenlandse Excursie ‘Rondje IJsselmeer’

BMT ARGOSS Na een lange tocht door het platte land, was het tijd voor nog een consultancy bureau, BMT ARGOSS. Het ontvangst op de tweede verdieping werd ingeluid met een algemene introductie van het bedrijf. BMT ARGOSS is gespecialiseerd in verschillende takken. Zo levert BMT weersvoorspellingen aan offshore bedrijven in de Kaspische zee. Dit gebeurt in hun, state of the art, meteorologische kamer. Data over wind en golven worden van over de hele wereld verzameld en geanalyseerd om zo een voorspelling te maken voor de volgende dagen. Om de 12 uur wordt er een model gerund om tot een zo accuraat mogelijke voorspelling te komen. Naast nauwkeurigere weersvoorspellingen dan Piet Paulusma, levert BMT ARGOSS ook informatie betreffende waterdiepten door middel van diepte bepalende satellieten voor onder andere offshore pijpleidingen. Een ander onderdeel van BMT ARGOSS waar dieper op werd ingegaan was de manier waarop schepen worden afgemeerd. Na een kort filmpje van een cruiseschip die lossloeg van de kade, was het wel duidelijk dat correct afmeren belangrijk is. Zo modelleert BMT ARGOSS afmeer constructies zodat LNG tankers veilig aan de kade kunnen liggen. Verder adviseren zij over afmeermogelijkheden zoals shoretension. Deze hydraulische arm zorgt ervoor dat de lijnen naar het schip strak aangetrokken blijven, tenzij de krachten extreem worden door een windvlaag of golf, dan worden de lijnen tijdelijk gevierd en later weer aangetrokken. Dit modeleren gebeurd in hun simulatieprogramma “Rembrandt”. Rembrandt kan ook gebruikt worden om jonge stuurmannen op te leiden zonder dat er dure simulatie equipment aan te pas hoeft te komen. Rembrandt kan namelijk op een enkel scherm gebruikt worden. Naast simuleren heeft BMT ARGOSS ook een onderdeel dat zich bezig houdt met het monitoren van schepen met behulp van het (online-)software pakket SMART. Bij dit systeem wordt een schip uitgerust met meerder sensoren en een tracer installatie om zo de eigenaar up-to-date informatie over het schip te verschaffen. Zo kan de positie, verbruik, snelheid en andere informatie worden uitgelezen via de website. Daarbij wordt alleen gekeken naar het varen in beladen condities op open water. Zo kan bijvoorbeeld worden bepaald wat het effect is van een nieuwe anti-fouling laag. 10

Scheepsbouwkundig Gezelschap “William Froude” Tweedaagse Binnenlandse Excursie ‘Rondje IJsselmeer’

Daarnaast kan een database worden aangelegd met de invloed van golven en weersomstandigheden op een schip door de weerkaarten te koppelen aan de meetgegevens. Een ander relatief groot onderdeel van BMT ARGOSS is binnenvaart. Daarbij wordt gekeken of havens groot genoeg zijn om bepaalde schepen te kunnen ontvangen en welke marges er over zijn. Waar dit niet het geval is kan ook worden gekeken hoe de haven verbouwd kan worden zodat er meer ruimte is om te manoeuvreren. Daarnaast houdt het zich ook bezig met het monitoren van schepen en vaarwegen. Als laatste werd het MetOcean besproken, dit is een systeem waarmee golfhoogtes kunnen worden berekend en een link kan worden gemaakt tussen wind en golfhoogtes. Daarbij zitten ze nu in een fase waarbij dit nog wordt vergeleken met satelliet analyses. Hierdoor kan een database worden opgebouwd waarmee schepen beter kunnen worden ontworpen. Na de presentaties kon worden geconcludeerd dat BMT ARGOSS een zeer breed bedrijf is met veel onderdelen welke ook onderling veel informatie uitwisselen. Dit leidt tot steeds nauwkeurigere simulaties en betere modellen. Dit komt onder andere door het opbouwen van grote databases. Later zullen wij als scheepsbouwers vooral samen werken met dit soort bedrijven en het was daarom interessant om daar meer van te weten en welke mogelijkheden wij later hebben om ons schip nog beter te kunnen maken. Kevin Drenthe Ingmar Wever

Scheepsbouwkundig Gezelschap “William Froude” Tweedaagse Binnenlandse Excursie ‘Rondje IJsselmeer’

K&M Yachtbuilders Na een gezellige avond met lekker eten, bowlen en stappen in Sneek zat iedereen toch fris aan een lekker ontbijtje. Na het ontbijt stapten we met zijn allen de busjes in en gingen we op weg naar K&M Yachtbuilders in Makkum. Onderweg moest er wel snel nog even terug gereden worden, omdat de belangrijkste persoon van de TBE, de Commissaris Excursies achtergelaten was bij de Stayokay. Na een korte rit kwamen we aan bij K&M. Daar werden we ontvangen in de kantine met een lekker kopje koffie. Er werd een korte inleiding gegeven en daarna begon de rondleiding over de werf. Het was verbazingwekkend dat er telkens nóg een loods achter de deur zat. We hebben veel mooie jachten gezien in verschillende stadia van het bouwproces. Zo was er bijvoorbeeld een schip waarbij heel goed te zien was hoe een aluminium romp gemaakt wordt. Andere schepen waren al klaar om verkocht te worden. De rondleiding ging ook nog langs andere ruimtes waar onder andere het hout bewerkt wordt. Buiten lagen afgebouwde schepen en schepen in winteropslag, maar daar hebben we niet heel lang bij stilgestaan, want daarvoor was het net iets te koud. Na een dag bij bedrijven waar we vooral moesten luisteren, was het ook leuk om een werf te zien. Alles bij elkaar was het een hele leerzame en leuke ervaring bij een interessant bedrijf en we keken allemaal erg uit naar de laatste excursie van die dag en van deze TBE. Joost van der Heiden Pieternel Janzen

Scheepsbouwkundig Gezelschap “William Froude” Tweedaagse Binnenlandse Excursie ‘Rondje IJsselmeer’

Shipdock Vrijdag 1 maart begonnen de helden van Maritieme Techniek aan hun tweede en laatste dag van de excursie rond het IJsselmeer. Na een eerste dag boordevol presentaties, aanzienlijk veel informatie om te verwerken, en niet te vergeten een mooi feestje in Sneek, waren zij klaar voor een praktischer gerichte dag. Dit bracht hen bij Shipdock Amsterdam. Gevestigd in Amsterdam en Harlingen, biedt deze werf alle soorten werkzaamheden aan alle soorten schepen. Werkzaamheden gaan van het vervangen van motoren en schroeven, tot het vervangen van kranen en het verhogen van een jack-up. De meest gebruikelijke klanten zijn LPG carriers, container schepen en support vessels, maar cruiseschepen komen ook wel eens langs. Deze schepen kunnen gehuisvest worden in 4 dokken in Amsterdam met lengtes van respectievelijk 140, 165, 205 en 250 meter en breedtes van 19.5, 21.5, 26.75 en 30.25 meter. Na een korte rondleiding over de werf en de verschillende soorten werkzaamheden hebben we een rondleiding gekregen op de werf. We begonnen de rondleiding in één van de dokken waar een subsea 7 (diving support vessel) gedokt lag. Vervolgens zijn we over de rest van de werf gelopen en aan boord gestapt van een jack-up die 18 meter verhoogd wordt bij Shipdock. Aan boord van dit schip hebben we een mooie groepsfoto op het helikopterplatform gemaakt. Hierna zijn we door gegaan naar het bedrijf Niron staal, dit is een zusterbedrijf van Shipdock en is ook gevestigd op het terrein van Shipdock. Niron staal is gespecialiseerd in stalen contructies en staal bewerkingen. Bart Diesveld Dominique smit

Scheepsbouwkundig Gezelschap “William Froude” Tweedaagse Binnenlandse Excursie ‘Rondje IJsselmeer’

Sfeer Impressie De tweede TBE van dit jaar begon op de vroege ochtend van 28 februari. Omdat het op de vroege ochtend nog vroor was het een frisse start van twee energieke dagen. De groep bestond uit 25 jongerejaars maritiemers. Het was meteen een hechte groep waardoor de sfeer er meteen goed in zat. Na een klein uur rijden werden we in Almere-Stad hartelijk onvangen door Ton Bos namens HMC. Naast de inhoudelijk presentaties werden door deze oud bestuurder vermakelijke verhalen over Froude in het verleden verteld. Na een vullende lunch zijn we ons Rondje IJsselmeer vervolgd naar Marknesse. Gelegen in het bos in het oude waterbouwkundig laboratorium werden we welkom geheten bij BMT-Argoss. We werden overladen met interessante presentaties over de verschillende sectoren binnen het bedrijf. Na twee serieuze bedrijfsbezoeken vervolgden we onze reis richting het koude noordelijke Friesland. Sneek bood ons de perfecte ontspannen avond. Om in de maritieme sferen te blijven verbleven we in een hostel met uitzicht over het water. Midden in het centrum van Sneek hebben we allemaal een heerlijke maaltijd gekregen in de Walrus. We hadden een Friesche deelnemer in ons midden wiens jarige vader ons een bezoek bracht tijdens het eten. Door een luid “Lang zal hij leven” werd hij gefelicteerd door de groep. Na het eten werd het tijd voor een ontspannen potje bowlen. Alle energie van een dag zitten en luisteren kwam er op de bowlingbaaan uit; de strikes vlogen ons om de oren. De avond liep over in een gezellig feestje in de lokale kroeg ‘Ludiek’. Vrijdag ochtend zat iedereen netjes op tijd en fris fruitig aan het ontbijt. De tweede dag bestond het bezoeken van twee werven. De eerste werf was in de buurt, Makkum. By K&M Yachtbuilders werden we ontvangen door de neef van Commex 107. Omdat toch zeker 80% van onze studenten zeiler is begon vrijwel iedereens hart sneller te kloppen van de schitterende alluminium zeiljachten. Voordat we onze reis vervolgden naar Amsterdam kreeg iedereen een vrij uurtje in het centrum van Makkum om zichzelf van lunch te voorzien. Iedereen dook snel een bruin cafe in om de kou van buiten te vermijden. De warme lunch deed iedereen goed zodat we vol energie ons rondje af konden maken bij Shipdock te Amsterdam. Hier kreeg de groep een uitgebreide rondleiding over de enorme werf en zusterbedrijf Niron staal. Omdat de Commissaris Excursies 14

Scheepsbouwkundig Gezelschap “William Froude” Tweedaagse Binnenlandse Excursie ‘Rondje IJsselmeer’

niet aanwezig kon zijn bij dit laatste bezoek had de Penningmeester de taak gekregen om de excursie traditioneel af te ronden. Na veel gelach omdat de befaamde commex koffer niet wilde openen kwam er een eind aan deze TBE II. Deze twee dagen hebben we met een hechte groep vier zeer diverse bedrijven gezocht waar Froude niet eerder mee in contact is geweest en waar veel van geleerd is. Deze dagen zijn niet alleen ontzettend leerzaam en voegen niet alleen veel toe aan je studie. Ze zijn ook nog eens ontzettend gezellig en op deze momenten laten we zien wat een leuke vereniging S.G. “William Froude” die studenten en bedrijven met elkaar verbindt is. Helaas was dit de laatste TBE van het 109e bestuur maar volgend jaar zullen er uiteraard weer geweldige meerdaagse tripjes georganiseerd worden waar iedereen weer welkom is! Elouise Reiff