2 minute read
Świadczenia, czyli na co można liczyć poza pensją
Polak pracujący w innym państwie Unii ma takie same przywileje jak obywatele kraju, do którego przyjechał. Nie ma mowy o niższej płacy minimalnej, niemożliwe jest też różnicowanie wysokości zasiłków czy wymiaru urlopu. Wszystkim pracownikom legalnie zatrudnionym na terenie UE przysługują m.in.: świadczenia rodzinne, zasiłki społeczne i mieszkaniowe; świadczenia w razie choroby, macierzyństwa i inwalidztwa; świadczenia z tytułu wypadków przy pracy i bezrobocia; emerytury i zasiłki pogrzebowe. Z takich samych praw korzystają również członkowie najbliższej rodziny (mąż, żona, dzieci). Regułą w Unii jest to, że za wypłatę świadczeń odpowiada kraj, w którym ty lub twój małżonek pracujecie (również w ramach własnej działalności gospodarczej), a nie ten, którego jesteś obywatelem (nie dotyczy to osób delegowanych do pracy).
Jeśli jesteś zatrudniony jednocześnie np. w Polsce i Holandii, to za wypłatę świadczeń rodzinnych w pierwszej kolejności odpowiedzialny jest kraj, w którym mieszkają dzieci, o ile jedno z rodziców również w nim pracuje.
Hojność systemów pomocy społecznej jest w Europie bardzo zróżnicowana. W niektórych krajach otrzymasz regularne świadczenia rodzinne, podczas gdy w innych twoja sytuacja finansowa może cię uprawniać tylko do korzystania z ulg podatkowych. Z reguły najwyższe zasiłki przysługują rezydentom w krajach skandynawskich, znacznie skromniejsze są na południu Europy. W Norwegii możesz dostać – w przeliczeniu – aż 3400 zł zasiłku opiekuńczego (norw. kontantstøtte) na dziecko (jeśli jest między 13. a 23. miesiącem życia).
Mocno zróżnicowane są również systemy ochrony przed bezrobociem. W części państw istnieją zasiłki podobne do polskiego (z budżetu państwa), w innych pracownicy muszą
opłacać specjalne składki ubezpieczenia na wypadek bezrobocia np. w specjalnych funduszach (Dania). Jeśli tego nie robią, mogą liczyć tylko na wypłatę tzw. stawki podstawowej, chroniącej przed ubóstwem (Szwecja).
Podobnie sytuacja wygląda z emeryturami. Generalnie w Europie utrzymuje się tendencja do wydłużania wieku emerytalnego (Holandia, Dania, Hiszpania). Żeby kwalifikować się do otrzymania świadczenia emerytalnego, zwykle musisz mieć przepracowaną określoną liczbę lat. Na przykład w Wielkiej Brytanii prawo do emerytury państwowej mają wszystkie osoby, które pracowały przez co najmniej 10 lat.
Okresy ubezpieczenia w poszczególnych krajach UE są uwzględniane we wszystkich pozostałych państwach członkowskich – są sumowane na potrzeby przyznania konkretnych świadczeń. To ważne, bo oznacza, że wszystkie lata, jakie przepracowałeś w Polsce, są wliczane do okresów ubezpieczenia za granicą. Dzięki temu będziesz mógł liczyć na wyższe świadczenia lub otrzymać dane świadczenie, którego bez sumowania okresów ubezpieczenia z kilku państw nigdy byś nie dostał.
Zasiłek z importu
Czy można szukać pracy za granicą, żyjąc z polskiego zasiłku dla bezrobotnych? Tak! Swoje świadczenie możesz pobierać np. w Niemczech: przez okres trzech miesięcy (w wyjątkowych przypadkach wydłużonego do sześciu), w kwocie równej sumie otrzymywanej w Polsce, przeliczonej – w przypadku Niemiec – na euro. Zasiłek dostaniesz bezpośrednio na konto, o ile przed wyjazdem dopilnowałeś wszystkich formalności oraz pozostawałeś w dyspozycji polskich służb zatrudnienia przez co najmniej cztery tygodnie.
