Szkolnictwo wyższe wobec studentów nietradycyjnych
kadra dydaktyczna wyłącznie nauczyciele akademiccy
osoby z kwalifikacjami akademickimi, specjaliści z doświadczeniem praktycznym zdobytym poza uczelnią model współpracy z otoczeniem
nie został określony na poziomie ustawy
ścisła współpraca: tworzenie szkół na wniosek społeczności lokalnych i z udziałem ich środków, włączenie interesariuszy zewnętrznych w strategiczne procesy decyzyjne, orientacja na lokalny rynek pracy i kształcenie pod kątem jego potrzeb ciała kolegialne
senat (przedstawiciele wspólnoty akademickiej) rady wydziałów (jw.)
senat (przedstawiciele wspólnoty akademickiej) konwent (przedstawiciele lokalnych władz i pracodawców z uprawnieniami opiniodawczo-doradczymi)
Źródło: opracowanie własne na podstawie Ustawy z 12 września 1990 roku i Ustawy z 26 czerwca 1997 roku.
2.4. Lata tłuste, lata chude 2.4.1. Wyzwania ery prosperity
Analizując europejskie systemy szkolnictwa wyższego, Martin Trow (1974) wyodrębnił trzy modelowe etapy ich rozwoju: systemy, które obejmują do 15% osób z danego rocznika, określił jako elitarne. Te, w których udział w kształceniu przekracza 15%, jako systemy masowe, za próg upowszechnienia szkolnictwa wyższego przyjął zaś 50% udziału przedstawicieli rocznika w kształceniu na tym poziomie. Ekspansja szkolnictwa wyższego dokonała się w Polsce (przy wydatnym wsparciu państwa i opinii publicznej) szybciej niż gdziekolwiek indziej w Europie (zob. Kowalska, 2013; Pawłowski, 2004). Próg umasowienia został przekroczony w 1995 roku, upowszechnienia zaś w 2007 roku. Jednak, jak zauważa Marek Kwiek, proces ten miał charakter nagły i nieskoordynowany, byliśmy do niego zupełnie nieprzygotowani instytucjonalnie, finansowo, kadrowo i konceptualnie (Kwiek, 2015, s. 109). Już po kilkunastu latach dały o sobie znać niepożądane skutki tej niekontrolowanej „eksplozji”. Ponad dekadę obowiązywania nowej ustawy można określić mianem złotej ery całego sektora. W rekordowym roku akademickim (2009/2010) funkcjonowało w Polsce aż 330 uczelni prywatnych30, w których kształciła się jedna trzecia polskich studentów (Kruszewski, 2000; GUS, 2010)31. Jak już wspomnia-
30
W tym samym czasie funkcjonowało 131 uczelni publicznych (GUS, 2010).
31
Dla porównania – dziś jest ich 232 (dane z systemu POLON, stan na 10 sierpnia 2020 roku).
32