Vernieuwing Kolenkitbuurt Schetsboek & uitwerkingsregels
1
Vernieuwing Kolenkitbuurt Schetsboek & uitwerkingsregels
1
f端ndc 2
Inleiding Schetsboek & uitwerkingsregels vormen de eerste stap op weg naar een uitwerkingsplan voor de Kolenkitbuurt. In het schetsboek wordt het vernieuwingsplan verder handen en voeten gegeven, uitmondend in uitwerkingsregels voor openbare ruimte en architectuur. Het richt zich primair op het zuidelijke veld (tussen Bos en Lommerweg en Erasmusgracht) en de zone langs de ringspoorlijn. De renovatieprojecten (Leeuw van Vlaanderen, Akbarblokken) volgen een min of meer zelfstandig spoor. De afstemming met de omgeving vindt plaats via de integrale herinrichting van de openbare ruimte. Schetsboek & uitwerkingsregels vormen de basis voor twee vervolgacties. In het voorjaar 2003 zullen architecten de uitwerkingsregels voor de bebouwing testen. In dezelfde periode zullen de ideeĂŤn met betrekking tot de openbare ruimte verder worden uitgewerkt tot een handboek. De architectonische studies en het handboek vormen belangrijke input voor het definitieve uitwerkingsplan. Het uitwerkingsplan is de stedenbouwkundige onderlegger voor het nieuwe bestemmingsplan en het voorlopig ontwerp (VO) architectuur en openbare ruimte. Oplevering staat gepland in najaar 2003.
3
Inleiding Schetsboek & uitwerkingsregels vormen de eerste stap op weg naar een uitwerkingsplan voor de Kolenkitbuurt. In het schetsboek wordt het vernieuwingsplan verder handen en voeten gegeven, uitmondend in uitwerkingsregels voor openbare ruimte en architectuur. Het richt zich primair op het zuidelijke veld (tussen Bos en Lommerweg en Erasmusgracht) en de zone langs de ringspoorlijn. De renovatieprojecten (Leeuw van Vlaanderen, Akbarblokken) volgen een min of meer zelfstandig spoor. De afstemming met de omgeving vindt plaats via de integrale herinrichting van de openbare ruimte. Schetsboek & uitwerkingsregels vormen de basis voor twee vervolgacties. In het voorjaar 2003 zullen architecten de uitwerkingsregels voor de bebouwing testen. In dezelfde periode zullen de ideeĂŤn met betrekking tot de openbare ruimte verder worden uitgewerkt tot een handboek. De architectonische studies en het handboek vormen belangrijke input voor het definitieve uitwerkingsplan. Het uitwerkingsplan is de stedenbouwkundige onderlegger voor het nieuwe bestemmingsplan en het voorlopig ontwerp (VO) architectuur en openbare ruimte. Oplevering staat gepland in najaar 2003.
3
f端ndc
4
Levendige Tuinenstad Stadsdeel en consortia zijn van mening dat de huidige woningvoorraad in de Kolenkitbuurt te weinig toekomstwaarde heeft. Zij willen de buurt stapsgewijs omvormen tot een aantrekkelijk en onderscheidend woonmilieu. Een leefmilieu waarvoor huidige bewoners en nieuwkomers bewust kiezen, omdat het aansluit op hun specifieke woonwensen, budget, leefstijl en culturele achtergrond. Om dat te bereiken is een omvangrijk programma van restauratie (410 woningen), sloop (1066 woningen) en nieuwbouw (1.389 woningen) noodzakelijk. Uitvoering staat gepland voor de periode 2004-2015. Ondanks het ingrijpende karakter van de vernieuwing, moeten sterke punten van de buurt worden behouden en versterkt. Bijvoorbeeld het idee van 'licht, lucht en ruimte', de heldere hoofdstructuur en buurtmonumenten. Maar er zijn ook nieuwe kwaliteiten nodig. Zoals herstel van de verbroken relatie tussen woning en straat. Een kwaliteitsimpuls in de openbare ruimte met meer aandacht voor spelen, flaneren en ontmoeting. Nieuwe economische en sociaal-culturele 'smaakmakers' die de buurt verrijken. Aandacht voor culturele diversiteit. Differentiatie van het uniforme woningaanbod. En een passend antwoord op de beknellende impact van de aangrenzende A10 en ringspoorlijn. De nieuwe Kolenkitbuurt: de levendigheid van een multiculturele stadswijk in combinatie met het ontspannen, lommerrijke karakter van de 'tuinenstad'.
5
Levendige Tuinenstad Stadsdeel en consortia zijn van mening dat de huidige woningvoorraad in de Kolenkitbuurt te weinig toekomstwaarde heeft. Zij willen de buurt stapsgewijs omvormen tot een aantrekkelijk en onderscheidend woonmilieu. Een leefmilieu waarvoor huidige bewoners en nieuwkomers bewust kiezen, omdat het aansluit op hun specifieke woonwensen, budget, leefstijl en culturele achtergrond. Om dat te bereiken is een omvangrijk programma van restauratie (410 woningen), sloop (1066 woningen) en nieuwbouw (1.389 woningen) noodzakelijk. Uitvoering staat gepland voor de periode 2004-2015. Ondanks het ingrijpende karakter van de vernieuwing, moeten sterke punten van de buurt worden behouden en versterkt. Bijvoorbeeld het idee van 'licht, lucht en ruimte', de heldere hoofdstructuur en buurtmonumenten. Maar er zijn ook nieuwe kwaliteiten nodig. Zoals herstel van de verbroken relatie tussen woning en straat. Een kwaliteitsimpuls in de openbare ruimte met meer aandacht voor spelen, flaneren en ontmoeting. Nieuwe economische en sociaal-culturele 'smaakmakers' die de buurt verrijken. Aandacht voor culturele diversiteit. Differentiatie van het uniforme woningaanbod. En een passend antwoord op de beknellende impact van de aangrenzende A10 en ringspoorlijn. De nieuwe Kolenkitbuurt: de levendigheid van een multiculturele stadswijk in combinatie met het ontspannen, lommerrijke karakter van de 'tuinenstad'.
5
6
6
Stap voor stap Droombeelden zijn belangrijk: 'Zo mooi kan onze buurt worden'. Maar er wordt niet gebouwd in een leeg weiland.We hebben te maken met een bestaande Kolenkitbuurt, met bewoners, met belangen, met herinneringen. Blauwdrukplanning is niet gewenst. Een stapsgewijze aanpak heeft de voorkeur. Kortom: een combinatie van idealisme en realisme dat reeds in de eerste fase aansprekende resultaten boekt. Investeren in mensen Het vernieuwingsplan stelt dat alle bewoners recht hebben op een beter toekomstperspectief. Dit betekent dat er wordt ge誰nvesteerd in scholing, emancipatie, integratie, uitzicht op werk en (dus) op een betere sociaal-economische positie. Ruimte, economie en sociaal De sociale, economische en ruimtelijke vernieuwing van de buurt moet gelijktijdig zichtbaar worden. Bijvoorbeeld in de vorm van een nieuw welzijnsverzamelgebouw, brede school, medisch centrum, economische broedplaats en mogelijkheden voor wonen-werken. Nieuw en vernieuwen Nieuwbouw kan zorgen voor elan en trots in de buurt.Tegelijkertijd moet er plaats zijn voor herinnering. Behoud en renovatie/restauratie van de Leeuw van Vlaanderen en de Akbarblokken hebben emotionele waarde en dragen bij aan een historische gelaagdheid. Eerst bouwen, dan slopen Realisering van betaalbare nieuwbouwwoningen in de ringspoorzone is essentieel. Bewoners die willen verhuizen naar een nieuwe woning in of buiten de buurt, scheppen letterlijk ruimte voor de renovatie of sloop/nieuwbouw van bestaande complexen.
7
Stap voor stap Droombeelden zijn belangrijk: 'Zo mooi kan onze buurt worden'. Maar er wordt niet gebouwd in een leeg weiland.We hebben te maken met een bestaande Kolenkitbuurt, met bewoners, met belangen, met herinneringen. Blauwdrukplanning is niet gewenst. Een stapsgewijze aanpak heeft de voorkeur. Kortom: een combinatie van idealisme en realisme dat reeds in de eerste fase aansprekende resultaten boekt. Investeren in mensen Het vernieuwingsplan stelt dat alle bewoners recht hebben op een beter toekomstperspectief. Dit betekent dat er wordt ge誰nvesteerd in scholing, emancipatie, integratie, uitzicht op werk en (dus) op een betere sociaal-economische positie. Ruimte, economie en sociaal De sociale, economische en ruimtelijke vernieuwing van de buurt moet gelijktijdig zichtbaar worden. Bijvoorbeeld in de vorm van een nieuw welzijnsverzamelgebouw, brede school, medisch centrum, economische broedplaats en mogelijkheden voor wonen-werken. Nieuw en vernieuwen Nieuwbouw kan zorgen voor elan en trots in de buurt.Tegelijkertijd moet er plaats zijn voor herinnering. Behoud en renovatie/restauratie van de Leeuw van Vlaanderen en de Akbarblokken hebben emotionele waarde en dragen bij aan een historische gelaagdheid. Eerst bouwen, dan slopen Realisering van betaalbare nieuwbouwwoningen in de ringspoorzone is essentieel. Bewoners die willen verhuizen naar een nieuwe woning in of buiten de buurt, scheppen letterlijk ruimte voor de renovatie of sloop/nieuwbouw van bestaande complexen.
7
STAP 1
STAP 2
STAP 3 8
STAP 1
STAP 2
STAP 3 8
Positieve beeldvorming De vernieuwing van de zuidelijke Kolenkitbuurt moet zichtbaar zijn, zodat de negatieve beeldvorming wordt doorbroken. Dat is een van de redenen om het langgerekte blok aan de Bos en Lommerweg te vervangen door markante, transparante atriumgebouwen. Kwaliteitsimpuls openbare ruimte De renovatie, restauratie en sloop/nieuwbouw van gebouwen gaat samen op met een duurzame herinrichting van de openbare ruimte. De straten moeten weer lommerrijke verblijfsgebieden worden en bestaande en nieuwe pleintjes weer de parels van de buurt.
STAP 4
STAP 5 9
Positieve beeldvorming De vernieuwing van de zuidelijke Kolenkitbuurt moet zichtbaar zijn, zodat de negatieve beeldvorming wordt doorbroken. Dat is een van de redenen om het langgerekte blok aan de Bos en Lommerweg te vervangen door markante, transparante atriumgebouwen. Kwaliteitsimpuls openbare ruimte De renovatie, restauratie en sloop/nieuwbouw van gebouwen gaat samen op met een duurzame herinrichting van de openbare ruimte. De straten moeten weer lommerrijke verblijfsgebieden worden en bestaande en nieuwe pleintjes weer de parels van de buurt.
STAP 4
STAP 5 9
10
10
Tuinblok Het huidige raamwerk van straten begint aan een tweede jeugd. Sloop/nieuwbouw vindt plaats binnen bestaande rooilijnen, zodat de stedenbouwkundige samenhang tussen oud en nieuw behouden blijft. De noord/zuid straten zijn op dit moment echter saai en gefragmenteerd. De openbare ruimte heeft weliswaar een forse maat, maar nodigt onvoldoende uit om te spelen, te ontmoeten of om aan te wonen. De straten worden daarom getransformeerd tot lommerrijke lanen die de ruimtelijke en sociale ('gevoelsmatige') samenhang in de buurt garanderen.Ter weerszijden van de lanen verrijzen circa 30 nieuwe 'tuinblokken' met in totaal 1.000 woningen. Het tuinblok heeft een menselijke maat, een eigen gezicht en een grondgebonden oriëntatie. Het tuinblok telt drie a vier bouwlagen; minimaal één laag minder dan nu. Het herbergt een grote diversiteit aan woningtypen en biedt ruimte aan uiteenlopende woonculturen. Het tuinblok is daarmee de belangrijkste bouwsteen van de levendige tuinenstad.
11
Tuinblok Het huidige raamwerk van straten begint aan een tweede jeugd. Sloop/nieuwbouw vindt plaats binnen bestaande rooilijnen, zodat de stedenbouwkundige samenhang tussen oud en nieuw behouden blijft. De noord/zuid straten zijn op dit moment echter saai en gefragmenteerd. De openbare ruimte heeft weliswaar een forse maat, maar nodigt onvoldoende uit om te spelen, te ontmoeten of om aan te wonen. De straten worden daarom getransformeerd tot lommerrijke lanen die de ruimtelijke en sociale ('gevoelsmatige') samenhang in de buurt garanderen.Ter weerszijden van de lanen verrijzen circa 30 nieuwe 'tuinblokken' met in totaal 1.000 woningen. Het tuinblok heeft een menselijke maat, een eigen gezicht en een grondgebonden oriëntatie. Het tuinblok telt drie a vier bouwlagen; minimaal één laag minder dan nu. Het herbergt een grote diversiteit aan woningtypen en biedt ruimte aan uiteenlopende woonculturen. Het tuinblok is daarmee de belangrijkste bouwsteen van de levendige tuinenstad.
11
109
109
111
111
COLOFON: OPDRACHTGEVERS: Stadsdeel Bos en Lommer Far West Prospect Amsterdam
ONTWERP EN PRODUCTIE URHAHN URBAN DESIGN b.v.
Maart 2003
118