Tadeusz Lodziana Searching for perfection
15-28 mars 2018 Racingold S.A Rue Ledecq 22, 1440 Wauthier-Braine Galerie Dylag
ul. św. Tomasza 22, 31-027 Kraków tel. +48 12 431 25 21, +48 501 011 103 www.dylag.pl, galeria@dylag.pl Couverture: Round, bronze, 20 x 39 x 21 cm
Tadeusz Lodziana (1920–2011) Tadeusz Lodziana est une figure majeure de l’histoire de la sculpture polonaise de la seconde moitié du XXe siècle. Ce créateur orignal, qui fut également un grand pédagogue, appartenait dans les années 1950-60 à la génération qui a introduit, dans le domaine de la sculpture, les transformations modernes qui ont changé de façon radicale le cadre, les formes et les axes d’évolution de cet art. L’exposition présente la partie de son œuvre consacrée aux nus féminins. Il s’agit d’œuvres facilement reconnaissables, caractéristiques du style de l’artiste. De même, il est relativement aisé de situer les sculptures de Lodziana dans le panorama de la sculpture moderne. Leur formes synthétiques, libres de tout détail superflu, mais aussi l’élégance basée sur une structure de courbes et d’arcs légers reflètent la leçon issue de l’œuvre de Brâncusi. L’effet esthétique est renforcé par l’utilisation de la beauté naturelle du matériau, de ses surfaces lisses et polies, et rapproche l’aspect de l’œuvre de celui d’un objet industriel et standardisé. Cependant Lodziana équilibre cet aspect en appliquant à ses œuvres des règles organiques et biologiques et en les dotant d’une forme fluide, rythmée, absorbante et ouverte à l’espace qui les entoure. Il s’engage par-là sur les voies de la création du maître incontesté de la sculpture de plein-air du 20e siècle, Henry Moore. Comme lui, Lodziana réalise la synthèse de la forme du corps féminin de façon très conséquente, jusqu’à la limite de la forme abstraite. Il met en valeur un fragment – le plus souvent le torse, dépourvu de la tête et des membres. Comme le grand Rodin, Lodziana présente le corps démembré comme une sculpture achevée. Mais ces fragments demeurent toujours en relation avec la figure humaine que le spectateur perçoit, en se basant sur l’expérience de son propre corps, comme complète. Les nus de Lodziana sont un véritable plaisir pour les yeux. Ils sont sensuels, intimes. L’artiste utilise de façon consciente les propriétés tactiles du médium sculptural. Le rythme des creux et des convexités, la diversification de la structure des matériaux et de la texture des surfaces, la fluidité et les enchaînements des profils incitent au contact physique, au toucher, à la caresse, au ressentir. Le synthétisme de ces sculptures poussait les critiques à les traiter comme des formes objectives, résultant d’un froid calcul. Les noms mêmes des œuvres – suggérait-on – appartiennent au langage descriptif de l’espace et du corps solide. Cependant Ouverte, Dense,
Debout, Volatile, Allongée, Horizontale ou Spirale devraient être rapportées non seulement à leur forme, mais aussi – et peut-être avant tout - à leur sujet, c’est à dire à l’histoire secrète et personnelle de la féminité que nous conte le sculpteur. L’étude du corps humain est l’expression de la recherche subjective de sa propre identité dans son champ le plus individuel et le plus irréductible. Il s’agit de découvrir la diversité et l’altérité dans le milieu le plus naturel de l’homme, c’est-à-dire dans son être physique. Si nous essayons de « lire » les nus sculpturaux de Lodziana dans cette perspective, ils nous apparaîtront comme une incarnation – dans ce sens très traditionnelle – du récit de l’œil masculin; comme l’image de la femme-fragment, femme-objet, fétiche et objet de l’admiration du mâle, source d’inspiration, de plaisir et de souffrance; comme un secret impénétrable. Dans ce contexte, la cohérence de leur forme, leur harmonie et leur esthétique ont une importance beaucoup plus profonde. Nous découvrons ainsi, façonnée par le sculpteur, une image archétypique de la féminité. Quelle est la femme créée par le regard et la main de Tadeusz Lodziana? L’artiste la raconte à travers une harmonie de lignes fluides, de creux et de convexités, de contraste des textures. Elle est convergence des contraires – ouverte et compacte, vide et pleine à la fois. Elle peut se manifester aussi bien comme être éthérique suspendu dans l’espace que comme figure au bord de la route. Elle demeure toujours pour l’homme un fragment inaccompli, un manque, une nostalgie romantique de la plénitude. Katarzyna Chrudzimska-Uhera
3
Tadeusz Lodziana (1920–2011) Tadeusz Lodziana is een belangrijk kunstenaar in de geschiedenis van de Poolse beeldhouwkunst van de tweede helft van de twintigste eeuw. Als verdienstelijk pedagoog en origineel ontwerper behoorde hij tot de generatie die verantwoordelijk is voor de moderne veranderingen in de beeldhouwkunst die aan het einde van de jaren vijftig en in het begin van de jaren zestig de kaders, de vorm en de richting in de evolutie van dit medium radicaal hebben gewijzigd. De ten toon gestelde selectie uit het werk van Tadeusz Lodziana omvat naaktbeelden van vrouwen. Het zijn gemakkelijk herkenbare werken die kenmerkend zijn voor de stijl van de kunstenaar. Lodziana’s beelden laten zich ook vrij gemakkelijk situeren in het ontwikkelingspanorama van de moderne beeldhouwkunst. Hun synthetische stroomlijning, het achterwege laten van overbodige details en een elegantie die is gebaseerd op de structuur van soepele bogen en bochten, zijn geïnspireerd door het werk van Brâncuși. Het gebruik van de natuurlijke schoonheid van het materiaal, zijn gladheid en gepolijste oppervlakken zorgt voor een esthetisch effect en laat het kunstwerk er tegelijkertijd uitzien als een voorwerp met een industrieel, gestandaardiseerd karakter. Dit aspect wordt door Lodziana echter uitgebalanceerd tegen de organisch-biologische creatieprincipes van een vloeiende, ritmisch gecomponeerde en ontvankelijke vorm die openstaat voor de haar omringende ruimte. Zo slaat hij de richting in die is aangegeven door het werk van Henry Moore, de ongeëvenaarde meester van de openluchtbeeldhouwkunst van de 20e eeuw. In de lijn van Moore maakt Lodziana de synthese van de vrouwelijke lichaamsvorm op een erg consequente wijze en zoekt daarbij de grenzen van de abstracte vorm op. Hij laat een fragment zien – een gewoon bovenlichaam, zonder hoofd of ledematen. Zoals de grote Rodin al deed, presenteert Lodziana bewust het gefragmenteerde lichaam als een voltooid beeldhouwwerk. Maar deze fragmenten blijven in verhouding staan tot de menselijke gestalte, die door de kijker op grond van zijn ervaring met zijn eigen lichaam als een geheel wordt gelezen. Lodziana’s naaktbeelden zijn een streling voor het oog. Ze zijn zintuiglijk en intiem. De kunstenaar maakt bewust gebruik van de haptische bijzonderheden van het medium beeldhouwkunst. Het ritme van holtes en uitstulpingen, de differentiatie van de materiaalstructuur en de oppervlaktetextuur, de vloeiendheid en
4
de combinatie van profielen lokken zin in fysiek contact, aanraking, streling en gevoel uit. De synthetische aard van deze beeldhouwwerken heeft critici ertoe gebracht deze te lezen als objectieve, koel berekenende vormen, wat nog zou worden ondersteund door titels die – zoals werd gesuggereerd – slechts kenmerkend zouden zijn voor de taal ter beschrijving van de ruimte en de massa. Echter: „Open”, „Compact”, „Staand”, „Volatiel”, „Liggend”, „Horizontaal” of „Spiraalvormig” slaan niet alleen op de vorm maar noodgedwongen ook (en misschien zelfs voornamelijk) op hun wezenlijke onderwerp, namelijk het eigen, diepste verhaal dat de beeldhouwer over de vrouwelijkheid wil vertellen. Het bestuderen van het menselijke lichaam is een uitdrukking van de zoektocht naar de eigen identiteit op het gebied van het meest individuele en onherleidbare. Het is de ontdekking van de diversiteit en de specificiteit die door het lichamelijke van de mens in diens natuurlijke omgeving wordt gevormd. Als wij proberen om Lodziana’s naaktbeelden vanuit dat perspectief te „lezen”, dan onthullen zij zich als belichaming van het eeuwige – en in die zin erg traditionele – verhaal van het mannelijke oog. Als het beeld van de vrouw-fragment, de vrouw-object, de fetisj en als het voorwerp van de mannelijke fascinatie, de bron van zijn inspiratie, verrukking en leed. Als onmetelijk mysterie. In een dergelijke context krijgen ook de conherentie van hun vormen, hun harmonie en hun esthetiek een diepere betekenis. We krijgen een beeld te zien – het archetype van de vrouwelijkheid, de vormgegeven visie van de beeldhouwer. Hoe is de vrouw die door de blik en de hand van Tadeusz Lodziana is geschapen? De kunstenaar heeft haar beschreven met de harmonie van vloeiende lijnen, holtes en uitstulpingen, met het contrast van textuurstemmingen en met de veranderlijkheid van profielen. Ze is de samenvloeiing van tegenstellingen – open en compact, kaal en zwanger tegelijk. Ze kan een etherisch wezen zijn dat zich opricht in de ruimte, maar net zo goed een figuur langs de kant van de weg. Voor de man blijft zij steevast een onbeschrijfelijk fragment, een tekort, een overvol romantisch verlangen. Katarzyna Chrudzimska-Uhera
Tadeusz Lodziana (1920–2011) Tadeusz Lodziana is a significant artist in the history of Polish sculpture of the second half of the twentieth century. Meritable educationalist, the orginal creator, belonged to the generation that initiated the modern transformation of the sculpture, which at the turn of the fifties and sixties radically changed the frame, form and dynamics of this medium. The works presented at the exhibition, which are just a part of all Tadeusz Lodziana works, cover female nude sculptures. These are easily recognizable works characteristic for the artist’s style. Lodziana’s sculptures can also be relatively easily placed in the panorama of modern sculpture development. Their synthetic generalization, skipping unnecessary detail – also elegance based on the structure of gentle arcs and curves, are a lesson that comes from the work of Brâncuși. The extreme simplification of forms exposes the spiritual and mystical, more than the material and carnal aspect of the subject. The use of the natural beauty of the material, its smooth, polished surfaces enhances the aesthetic effect, while the work seems to be like an object of the industrial standard at the same time. Lodziana balances this aspect with the organic and biological principles of building a form – flowing, rhythmically composed, absorbent and open to the surrounding space. This way he takes the direction designated by the achievements of the unsurpassed master of outdoor sculpture of the twentieth century – Henry Moore. Similarly to him, Lodziana performs the synthesis of the female body shape very consistently, approaching the borders of the abstract form. He exposes just a fragment, usually the torso, decapitated and without limbs. Like the great Rodin once – now Lodziana intentionally presents the dismembered body as a completed sculpture. But these fragments still remain in relation to the human figure, which the viewer reads – basing on the experience of one›s own body – as complete. Lodziana’s acts are a pleasure to the eye. They are sensual and intimate. The artist deliberately uses haptic qualities of the sculptural medium. The rhythm of the concavity and convexity, diversification of the structure of materials and surface textures, fluency and the combination of profiles enhance the desire to make physical contact, to touch, to stroke, to feel. Syntheticity of these sculptures inclined critics to read them as objective forms, coldly calculated, also indicated by their titles – as
suggested - characterizing only the language describing the space and body. And yet: „Open”, „Compact”, „Standing”, „Ethereal”, „Lying,” „Horizontal” or „Spiral” should necessarily by recognized not only for their form, but also (perhaps above all?) for their important theme, which is a sculptor’s own, innermost story of femininity. Studying the human body is an expression of the search for selfidentity in the most individual and irreducible area. It is discovering the diversity and differences in the natural human environment, which is his physicality. If this perspective, if we try to „read” Lodziana’s sculptural acts, they reveal to us as the incarnation of the eternal – in this sense, very traditional – story of the male eye. As the image of woman-piece, female-object, a fetish and the object of the male delight, the source of inspiration, pleasure and suffering. As an unfathomable mystery. In this context, the consistency of form, harmony and aesthetics receive a deeper importance. We can see it as a picture – a prototype of femininity, formed by a vision of a sculptor. What is the woman created by a look and hand of Tadeusz Lodziana like? The artist described her as the harmony of flowing lines, concavity and convexity, the contrast of moods texture, volatility of profiles. She is the convergence of opposites – open and compact, empty and pregnant at the same time. She can be an ethereal being, floating in space, she may be a roadside figure. For a man, she always remains an unfinished fragment, the lack, the romantic longing for fullness. Katarzyna Chrudzimska-Uhera
5
Openwork, bronze, 15 x 40 x 9 cm 6
Transparent, bronze, 18 x 42 x 3,5 cm
Frame, bronze, 28 x 25 x 8 cm 7
Soaring, bronze, 108 x 34 x 21 cm 8
Slim, bronze, 88 x 24 x 24,5 cm 9
Open II, bronze, 58 x 37 x 36 cm 10
Sunny, bronze, 45 x 21 x 24 cm 11
Round, bronze, 20 x 39 x 21 cm 12
Sitting, bronze, 86 x 40 x 59 cm 13
At the Roadside, bronze, 49 x 24 x 27 cm 14
Walking, bronze, 46 x 30 x 16 cm 15
Triangular, bronze, 61 x 30 x 19 cm 16
Leaf, bronze, 65 x 24 x 18 cm 17
Hollowed, bronze, 60 x 30 x 21 cm 18
Standing, bronze, 53 x 23 x 12 cm 19
Bird, bronze, 34 x 94 x 34 cm 20
Lying, bronze, 28 x 80 x 24 cm 21
Compact, bronze, 52 x 25 x 34 cm 22
Spiral, bronze, 41 x 19 x 25 cm 23
RACINGOLD PREMIUM Votre voiture mérite ce qu’il y a de mieux Your car deserve only the best
➧ Emplacement sécurisé à proximité de Bruxelles
➧ Secure « Carstorage » close to Brussels
➧ Service « Premium réalisé par des professionnels
➧ « Premium » service realized by professionals
Un écrin à la hauteur de votre voiture de prestige, de collection, d’exception A “jewel case” for your classic or modern car
En partenariat avec
Tél : 0475/26.81.92 – WWW.RACINGOLD.BE – info@racingold.be Rue Robert Ledecq, 22 – 1440 Wauthier Braine