TECHNOLOGIE Nummer 02 / Februari 2024 / www.zorgbalans.nl
MAGAZINE
ZORGTECHNOLOGIE IS NIET LANGER EEN VRAAGSTUK MAAR EEN VANZELFSPREKENDHEID
TECHNOLOGIE MAGAZINE
1
Inhoudsopgave 22
En verder 8
Inzet technologie is het nieuwe normaal
10 Vooruitblik 2024 12 De uitleenwinkel weer uitgebreid
06
13 Werken in Teams levert veel voordeel op 14 Ethiek & Technologie bij
16
Zorgbalans 15 Teylers: een prachtig podium voor gedachtewisseling 18 Z’tje: Zorgtechnologie en -communicatieplatform 19 Z’tje: We leren veel van onze leerlingen 21 Het nieuwe leerplein 24 Spraakgestuurd rapporteren van start 25 Weer een Z’tje gescoord
04
Zorgtechnologie is niet langer een vraagstuk, maar een vanzelfsprekendheid
06 Z’tje: De helpsoq
20
Datateam stoomt Zorgbalans klaar voor datagedreven werken
22 Uit de dagelijkse praktijk van het beeldbelteam
26 Praktische keuzehulp 27 Servicepaspoort ondersteunt de ontwikkeling van Robot Alice 28 Handige tips voor de praktijk 30 Nieuwe kennis in huis verstand van verpleging en technologie 31 Z’tje: De Houttuinen zorgt voor verbinding tussen technologie en zorg 32 Samen innoveren, implementeren en opschalen is de sleutel tot succes 33 Congres Zorgtechnologie:
16
Zorgtechnologie en -communicatieplatform
34
Revalideren, nu en in de toekomst
Ontdek, Verbind, Leer! 36 Prettig Thuis geeft zorgtechnologie een boost in 2024 37 Puzzel 38 Technologiekeuzes van Zorgbalans
2 TECHNOLOGIE MAGAZINE
Colofon Redactie Saskia Keijzer Carmen van Egmond Iris Sentrop
Voorwoord
Fotografie Noortje Dalhuijsen Ramon Philippo
Technologie in de zorg is inmiddels normaal. Bij Zorgbalans zoeken we samen met de cliënt naar de juiste balans in goede zorg en ondersteuning. Daarbij kijken we naar wat de cliënt nog zelf kan, zo nodig met hulpmiddelen, technologie, inzet van naasten en betrokkenen uit de buurt. Er zijn in 2023 enorme stappen gezet door velen van ons, er valt dan ook veel te vertellen in dit nog dikkere tweede magazine. We nemen je met onze ervaringsverhalen mee in de wereld van zorg, technologie en data. Mocht je voor het eerst kennis maken met dit onderwerp, geen probleem, je kunt er altijd op instappen, ieder moment is een juist moment om te starten en we nemen je dan ook graag mee in de vele mogelijkheden.
Opmaak en druk GBU printmedida www.gbu.nl
Als je meer wilt weten over een onderwerp, of als je de volgende keer graag met jouw verhaal in het magazine wilt staan, stuur ons dan een e-mail via versnellentechnologie@zorgbalans.nl of communicatie@zorgbalans.nl.
Reactieadres Zorgbalans Redactie Technologie Magazine Postbus 6166,2001 HD, Haarlem Intern: Zorgtechnologie, Leidsevaart 588, kamer 3.34 E-mail: versnellentechnologie@zorgbalans.nl
P.S. Het moment van verschijnen van dit magazine komt niet zomaar uit de lucht vallen. Het is namelijk de week van de Slimme Zorg Estafette. Tijdens de Slimme Zorg Estafette staan slimme zorg en innovatie centraal. Nieuwsgierig? Neem eens een kijkje op www.slimmezorgestafette2024.nl.
Aan dit nummer werkten mee Gossepuzzels
Veel leesplezier! Team Zorgtechnologie
TECHNOLOGIE MAGAZINE
3
De inzet van zorgtechnologie is een veelbesproken onderwerp. Waar er voorheen nog wel eens met argwaan naar de ontwikkelingen werd gekeken, is dat inmiddels heel anders. Toenemend worden de voordelen en toegevoegde waarde gezien. En dat is een mooie, positieve ontwikkeling. Technologie Magazine sprak met Bouke Bijnsdorp, directeur strategie en verbinding, over de herijkte strategie van Zorgbalans en de belangrijke plaats die zorgtechnologie hierin inneemt.
4 TECHNOLOGIE MAGAZINE
“Zorgtechnologie is niet langer een vraagstuk, maar een vanzelfsprekendheid” EEN VOLGENDE FASE “Met een grote groep collega’s hebben we de afgelopen maanden gewerkt aan het herijken van de strategie waarmee we invulling geven aan onze ambitie: in 2030 toonaangevend zijn als het gaat om oplossingen voor de exploderende zorgvraag. Zorgtechnologie komt in de strategie als thema sterk naar voren, waarbij we voor de komende jaren de nadruk hebben gelegd op het opschalen en doorontwikkelen van zorgtechnologie die zich inmiddels heeft bewezen. In dit opzicht denk ik dat we ook werkelijk een andere fase ingaan.
smartphone van onze zorgmedewerkers. Vervolgens pakt één van hen het bericht op en er is een directe contactmogelijkheid met de cliënt ingeregeld. Allerlei toepassingen zijn nu door medewerkers geïntegreerd te gebruiken. Uiteindelijk zullen al onze woonzorglocaties zijn ingericht met het systeem van BproCare. Twee duidelijke voorbeelden van hoe de techniek ons verder helpt in ons dagelijkse werk. Nu we beginnen te ervaren dat het helpt, slaat het enthousiasme over op een groeiende groep medewerkers binnen Zorgbalans.
VRUCHTBARE BODEM
‘EIGEN MAKEN’
De afgelopen jaren hebben we binnen Zorgbalans een vruchtbare bodem gecreëerd voor het gebruik van zorgtechnologie. We hebben als organisatie met de introductie van zorgtechnologische oplossingen laten zien dat we goed in staat zijn om met elkaar nieuwe manieren van werken vorm te geven. Als je het overzicht bekijkt van alle activiteiten op het gebied van zorgtechnologie in het afgelopen jaar, dan is dat iets om trots op te zijn. Het geeft vertrouwen voor de komende jaren. De uitrol van BproCare in onze woonzorglocaties, het oprichten van een beeldbelteam in de wijkzorg en de inzet van de Medido, Tessa en Compaan zijn hiervan voorbeelden.
We hoeven met het oog op onze ambitie dus niet onzeker te worden over de vraag of we in staat zijn om zorgtechnologie te introduceren en integreren in onze zorg. Maar ondanks de ervaren successen, staan we in feite toch nog ergens aan het begin van deze ontwikkeling. Dat klinkt misschien raar, omdat we het er al zo lang over hebben en al zulke mooie mijlpalen hebben behaald. De vraag is echter wanneer we er op grote schaal waarde mee gaan creëren. Daarvoor is nodig dat we er allemaal goed mee leren werken en onze cliënten en hun naasten er goed mee leren omgaan. Oftewel, het echt ‘eigen maken’. We zullen de inhoud van onze opleidingen en scholingen ook nog beter moeten aanpassen op wat onze medewerkers hiervoor aan kennis en vaardigheden nodig hebben. Elkaar enthousiasmeren en op weg helpen werkt ook altijd goed.
EEN VOLGENDE FASE“
Als je kijkt naar het succes van het beeldbelteam van Zorgbalans, dan kun je niet anders dan enthousiast worden. Het aantal cliënten dat in zorg is bij het beeldbelteam groeit als kool. Dat kan alleen als deze manier van werken ook echt geaccepteerd is binnen de wijkzorg, want het vraagt om een goede samenwerking tussen buurtteams en beeldbelteam. Sommige cliënten worden geholpen met kleine medische handelingen, anderen worden herinnerd aan het innemen van hun medicijnen. Mensen worden geholpen met zorgvragen waarvoor we vroeger langs moesten komen. Cliënten van het beeldbelteam gaan eigenlijk heel gemakkelijk mee in deze nieuwe manier van zorg en het wennen aan de techniek vormt nooit lang een belemmering. De welwillendheid bij zowel cliënten als medewerkers werpt nu echt zijn vruchten af. Dat is mooi om te zien. Een vergelijkbaar succes is de introductie van BproCare op verschillende locaties. Dit zorgcommunicatie- en technologieplatform stuurt berichten (signalen, alarmen, tekst, beeld en geluid) naar de
De processen rondom het gebruik van onze zorgtechnologie gaan we nog beter uitdenken en borgen in onze werkwijzen. Ook willen we de komende tijd leren van de informatie die het werken met zorgtechnologie ons kan opleveren. De data die bijvoorbeeld door BproCare is opgeslagen kan ons veel informatie geven en is echt een kans om onze werkprocessen en organisatie van zorg nog beter in te richten, voor cliënt én medewerker. Hier maken we nu nog geen gebruik van. Al met al, verandering is niet altijd even makkelijk, maar als we er een gezamenlijk leerproces van maken dan kunnen we veel. Zorgtechnologie is zodoende aan het begin van onze komende strategische periode niet langer een vraagstuk, maar het maakt een vast onderdeel uit van onze zorg en is inmiddels dus een vanzelfsprekendheid binnen Zorgbalans!” TECHNOLOGIE MAGAZINE
5
Hoera! Z’tje behaald
De Helpsoq De Helpsoq, winnaar van de Nationale Zorginnovatieprijs, werd ook opgepikt door onze collega Daniëlle van Egmond, ergotherapeut bij het ErgoThuis team. De Helpsoq is een apparaat dat helpt bij het eenvoudig oprollen en aantrekken van de steunkous. Na uitleg van de Helpsoq aan ergotherapeuten van locaties en het ErgoThuis team, gingen collega’s enthousiast aan de slag met uitproberen. Al snel bleek dat de Helpsoq veel voordelen brengt. Daniëlle: “Cliënten zijn super tevreden, geen gesjor meer aan de steunkousen, ook ideaal voor mensen met een zogenaamd perkamenten huidje.”
H
et aantrekhulpmiddel is vriendelijk voor de huid, er treedt geen wrijving op. Voor mensen met wonden op de benen of trombose is de Helpsoq prettiger in vergelijking met andere hulpmiddelen, omdat de druk- en schuifkracht klein is. Ook is het beter voor de levensduur van de kous dan andere aantrekhulpmiddelen. De Helpsoq is geschikt voor steunkousen in de maten M t/m XL en voor alle typen materialen. Voor medewerkers is het veel makkelijker en kost het minder kracht om steunkousen aan te trekken. Hierdoor kunnen meer medewerkers, waaronder zorgondersteuners, helpen bij het aantrekken van de steunkousen. Op het moment dat ergotherapeuten van andere locaties hoorden van de Helpsoq, wilden zij het ook graag uitproberen. Op deze manier rouleerde de Helpsoq langs alle locaties van Zorgbalans. Wendy Hoedjes, ergotherapeut van woonzorglocatie De Moerberg, heeft ervoor gezorgd dat de Helpsoq nu standaard onderdeel is
6 TECHNOLOGIE MAGAZINE
van de zorgverlening. Daarvoor werd per afdeling een karretje aangeschaft waar het apparaat op staat, er werd een taakverdeling gemaakt en een training voor medewerkers verzorgd. Als gevolg van de inzet van de Helpsoq hebben in elk geval al vijf cliënten geen wijkzorg meer nodig, doordat ze nu zelfstandig of samen met hun mantelzorger hun steunkousen aan kunnen trekken. Daniëlle benadrukt wel dat de Helpsoq niet de eerste keuze is als hulpmiddel: “Soms lukt het namelijk zonder hulpmiddel of met een goedkoper hulpmiddel om steunkousen aan te trekken. Dan gaat dat natuurlijk voor.” Daniëlle helpt ook bij de verdere doorontwikkeling van de Helpsoq. Vanuit haar expertise kan ze onder andere aangeven met welke technieken kousen aangetrokken kunnen worden. Eén van de verbeteringen waar Helpsoq aan werkt is een arm verlengend stuk, zodat ook cliënten die niet zo ver kunnen bukken de Helpsoq kunnen gebruiken.
MIJN ZORGTECHNOLOGIE
Wie? Daniëlle van Egmond en Wendy Hoedjes Waarmee? De inzet van de Helpsoq Uitdaging: Een eenvoudige oplossing vinden voor het aantrekken van steunkousen. Gelukt? Super tevreden!
ERVARING VAN EEN CLIËNT
ERVARING VAN EEN MANTELZORGER
“Met de Helpsoq kan ik zowel mijn been- als armkousen aantrekken. Er zitten geen vouwen meer in als ik ze heb aangetrokken. Belangrijk, want anders doen de kousen nog meer pijn. Ik heb altijd andere hulpmiddelen gehad, maar daar kon ik niet meer mee omgaan. Ik kon zelf mijn kousen niet meer aantrekken door de pijn in mijn handen. Nu ik de Helpsoq thuis heb staan is het makkelijk om de kous op te rekken, ik heb haast geen kracht nodig. Als ik beef dan moet ik het een keertje opnieuw doen, maar dat is het dan ook. In een kwartiertje lukt het mij om alle vier de kousen aan te trekken, dat is goed te doen in de ochtend.”
“Ik doe tegenwoordig de kousen aan bij mijn vrouw. Eerder deden de thuiszorgmedewerkers dit. Die hadden er altijd, ondanks het gebruik van hulpmiddelen, wel moeite mee, omdat mijn vrouw wat stevige benen heeft. Ik vond het wel makkelijk toen de thuiszorg de kousen aantrok. Maar het voordeel is nu dat ik bij mijn vrouw direct als ze uit bed komt, de kousen aan kan trekken, zoals de bedoeling is. Hiervan wordt mijn vrouw blij en de thuiszorg ook, want het geeft hen wat extra speling. Als ik een verbetering voor de Helpsoq moet noemen, is het dat de bovenrandjes vrij vlot versleten zijn.”
TECHNOLOGIE MAGAZINE
7
TERUGBLIK 2023 Inzet technologie is het nieuwe normaal
ZORGBALANS BREDE AFSPRAKEN BREED GEKOZEN TECHNOLOGIE
Communicatieplan 2023 en uitwerking in middelen daarvan zoals brochures Werkdocument Ethiek & Technologie
ZORGCOMMUNICATIE EN -TECHNOLOGIEPLATFORM
Contracten en verwerkingsovereenkomsten Technologie netwerk
Livegang BproCare 5 nieuwe locaties ABC- en locatiebreed overleg Koppeling BproCare & Medido
Wijkzorg
• Opschalen Medido • Opschalen Robot Tessa • Opschalen Beeldbellen, beeldbelteam opgericht • Bijeenkomsten teamrolhouders zorgtechnologie
Innoveren op basis van roadmap
Prettig Thuis
• Realisatie project opschaling technologie • Experimenten • Prettig Thuis van de Toekomst en technologie bijeenkomsten
In ons vorige magazine dat uitkwam in februari 2023, spraken we over het thema ‘technologie is de vrijblijvendheid voorbij’. Sindsdien hebben we technologie geïntegreerd in de zorg voor veel van onze cliënten, tenzij dit echt niet passend is. Tijdens dit proces hebben we geleerd dat we zelfs bij twijfel toch altijd technologie moeten proberen in te zetten. De resultaten van het proberen kunnen namelijk verrassend positief zijn. Technologie kan bijdragen aan het behoud van zelfstandigheid, een steuntje in de rug bieden en verlichting bieden bij onrust. Veel zorgverlening kan op afstand plaatsvinden, wat gemak en comfort biedt, stress vermindert en reistijd bespaart. In ons dagelijks leven is technologie al heel normaal.
LANDELIJK EN REGIONAAL LEREN EN ONTWIKKELEN Leergang zorgtechnologie Toetreding tot Anders werken in de zorg Landelijke Zorgvernieuwers WhatsApp-groep Sigra Innovatienetwerk
Digitale kennispakketten Plan voor ontwikkelen en aanpassen van het scholingsaanbod tav technologie
Trainingen voor de sleutelfiguren van Lunar institute Zorgtechnologie op het VVAR symposium
DATA Datakoppeling Compaan voorbereid
Dashboard wijkzorg met Omaha data
Particulier
• Robot Alice • Zelfbetaalde producten promoten via de webshop • Alarmapparatuur verkenning
Woonzorg- en revalidatielocaties
• Project GRZ implementatie Compaan en BproCare • Project Hume in De Houttuinen • Opstart verkenning tablets BproCare vs Compaan W.F. Visserhuis/De Moerberg • Medicatiebeheer voorbereiding voorverpakking • Voorbereid project HipperTX (activiteitenmonitor) Velserduin • I-overleg
VOORUITBLIK 2024
Opschalen is de norm
ZORG-COMMUNICATIE EN- TECHNOLOGIE PLATFORM
Congres zorgtechnologie
Koppeling BproCare & Medido
Extramurale leefstijlmonitoring
Visie op digivaardigheid
Implementatie op 6 locaties
Verbinding zorgtechnologie aan projectbureau en duurzame borging
LANDELIJK & REGIONAAL Wijkzorg Medicijndispenser regionaal en duurzame inzet landelijk
• Realisatie project opschalen Medido • Realisatie project Robot Tessa • Realisatie project opschalen beeldbellen
Landelijke bijdrage aan Anders werken in de zorg
Regionale afstemming op 3 intramurale thema’s; medicijnen in eigen beheer, dwaaldetectie, zorgcommunicatie en -technologie platform
Prettig Thuis
• Realisatie project opschaling technologie, o.a. vorming expertteam
LEREN EN ONTWIKKELEN
We gaan het zorgcommunicatie- en technologieplatform BproCare gebruiken op zes nieuwe woonzorglocaties. Tegelijkertijd zullen locaties die het al in gebruik hebben zich richten op het nog beter benutten van de mogelijkheden en het implementeren van in de thuissituatie bewezen technologie. In de wijkzorg komen er ieder jaar weer veel mensen bij die zorgtechnologie gebruiken. De grens van het aantal cliënten in het beeldbelteam is nog lang niet bereikt, omdat we het team steeds laten meegroeien met de vraag. Opschalen zorgt ervoor dat de overgang in het gebruik van technologie soepeler verloopt voor cliënten en medewerkers. Zodat, als de zorgvraag anders wordt, ze binnen Zorgbalans hun zorgtechnologie kunnen blijven gebruiken.
Duurzame borging
Sessie begeleidingsethiek
Verkenning nieuwe kansrijke technologie
Doorontwikkeling koppeling Compaan en BproCare
Communicatieplan 2024
ZORGBALANS BREDE AFSPRAKEN
Innoveren op basis van roadmap
BREED GEKOZEN TECHNOLOGIE
Leveranciers management Innoveren op basis van roadmap
Woonzorg- en revalidatielocaties
• Borging structuur zorgtechnologie • Opschaling breed gekozen technologie (Compaan, Robot Tessa, Medido) • Project Hume in De Houttuinen • Project GRZ Compaan en Hipper TX in Velserduin • Project vergelijking tablets BproCare vs Compaan W.F. Visserhuis/De Moerberg
Opleidingsaanbod voor alle medewerkers en mantelzorgers
DATA
Dashboard Compaan
Onderzoeken datakoppeling BproCare
Uitbreiding dashboard wijkzorg
De uitleenwinkel weer uitgebreid
‘Zorgtechnologie? Gewoon een keer doen!’ De uitleenwinkel zorgtechnologie is er voor collega’s die tijdelijk een zorgtechnologieproduct willen lenen om te kijken of het passend is voor hun cliënt of om eerst zelf te ontdekken wat je kunt met de diverse technologische hulpmiddelen.
H
et afgelopen jaar wisten steeds meer collega’s de uitleenwinkel te vinden. Vooral de Somnox slaaprobot en het Inmu muziekkussen waren in trek. Daarom zijn er van deze producten extra exemplaren aangeschaft. Ook houden we onze oren en ogen open voor nieuwe zorgtechnologieproducten die interessant zijn voor onze cliënten. Dit jaar is de uitleenwinkel uitgebreid met een nieuwe OER DAB+ radio en een Qwiek Snooze. De Qwiek Snooze is een muziekkussen dat je onder een gewoon kussen kunt leggen en dat rustgevende muziek afspeelt en ook een wekkerfunctie heeft, waardoor iemand op een rustige manier wakker kan worden.
12 TECHNOLOGIE MAGAZINE
MIDDELEN EN HULP Medewerkers van Zorgbalans kunnen op InZorgbalans alle informatie omtrent technologie vinden. Inmiddels is deze informatie nu op één plek samengebracht, te weten op het Technologieplein. Via dit plein kan je informatie vinden over de technologieproducten, technologie reserveren uit de uitleenwinkel, met één klik naar de inspiratiegroep Zorgtechnologie en nieuwsberichten vinden over zorgtechnologie.
OPHALEN EN UITLEG KRIJGEN De uitleenwinkel biedt een overzicht en een planning van de oplossingen die beschikbaar zijn. Je kunt een hulpmiddel voor vier weken lenen en kosteloos inzetten bij een cliënt. In deze vier weken kun je ervaring opdoen en met de cliënt en zijn naasten bepalen hoe je
verder wilt met dit hulpmiddel. Je kunt het hulpmiddel doorgaans ontvangen via de interne post of ophalen op de Leidsevaart, kamer 3.34. Daar komt het ook weer retour. Natuurlijk krijg je er een instructie bij. En kom je toch nog vragen tegen? Mail dan naar versnellentechnologie@zorgbalans.nl en jij en je cliënt worden snel geholpen.
JOUW ERVARING BOUWT MEE We zijn – zoals iedereen in de zorg en ondersteuning - nog volop aan het leren hoe je met zorgtechnologie meer mens kunt zijn. Elke ervaring - dus ook die van jou - maakt ons wijzer en helpt ons vooruit. We vragen je daarom om je ervaring te delen in de inspiratiegroep Zorgtechnologie op InZorgbalans.
Werken in Teams levert veel voordeel op Sinds eind november vorig jaar werken alle medewerkers van Zorgbalans via hun nieuwe Office 365 portaalwerkplek. Bij een nieuwe manier van werken hoort altijd een periode van wennen en uitproberen. Inmiddels zijn we die fase voorbij en maken we kennis met de voordelen. Neem Microsoft Teams, dat zoveel meer te bieden heeft dan Zoom.
ALLE VOORDELEN OP EEN RIJ Teams helpt om online beter samen te werken. Via Teams kun je chatten, videobellen, bestanden delen of samenwerken aan een document. We zetten de belangrijkste voordelen op een rij: 1. Uiteraard kun je via Teams online vergaderen. Teams spreekt veelal voor zich en is gemakkelijk in gebruik; 2. Via het chatvenster leg je snel en gemakkelijk contact met je collega’s, bijvoorbeeld als je een snelle vraag hebt. Een vergadering inplannen is dan niet nodig; 3. Door Teams slim te gebruiken, beperk je het aantal e-mails in je inbox. Wie wil dat nu niet? 4. Teams helpt de communicatie en samenwerking te verbeteren. En efficiënte communicatie bespaart tijd; 5. Via Teams kun je samenwerken in hetzelfde document. Er is dus maar één versie de juiste en actuele.
ZET JE AFSPRAKEN VOOR 31 MAART OM NAAR TEAMS Let op! Vanaf 31 maart 2024 werkt Zorgbalans definitief niet meer met Zoom. Dit programma wordt vanaf die datum niet meer ondersteund en ook de oude afspraken vervallen automatisch in de agenda’s. Zorg dus dat je op tijd alle (terugkerende) Zoom afspraken vervangt door Teams afspraken.
VRAAG HET DE SERVICEDESK Heb je vragen over het gebruik van Teams? Kijk dan op InZorgbalans voor de wegwijzer Teams of neem contact op met de ICT Servicedesk via telefoonnummer 023-891 3666. Zij helpen je graag!
TECHNOLOGIE MAGAZINE
13
Ethiek & Technologie bij Zorgbalans Zorgbalans streeft ernaar om passende zorg te bieden aan zoveel mogelijk mensen in de regio Kennemerland. We willen bijdragen aan het toegankelijk en betaalbaar houden van de ouderenzorg.
B
innen Zorgbalans zien we technologie als een waardevol hulpmiddel voor het verlenen van zorg aan onze cliënten. Technologie is daarom (steeds meer) integraal onderdeel geworden van onze zorgverlening. We overwegen het gebruik van (digitale) hulpmiddelen en zorgtechnologie bij het bepalen van de zorgbehoefte van onze cliënten. Bij het toepassen van zorgtechnologie komen ook ethische vraagstukken kijken. Daarom is zorgvuldig bekeken hoe ethiek zijn plek krijgt in besluitvorming en implementatie van zorgtechnologie. De volgende onderwerpen komen hierin terug.
BELANG VOOR CLIËNTEN EN MEDEWERKERS We streven ernaar om met technologie niet alleen passende zorg te bieden, maar ook een goede werkgever te zijn. Technologie moet ons helpen in het werk, waardoor we minder druk ervaren voor taken die door technologie kunnen worden overgenomen. We vinden het belangrijk dat zelfs als mensen minder digitaal vaardig zijn, ze evengoed met technologie kunnen werken. In het plan Ethiek & Technologie is opgenomen hoe Zorgbalans medewerkers beschermt bij het gebruik van technologie.
MEE-ONTWIKKELEN MET TECHNOLOGIE Omdat technologische ontwikkelingen doorgaan, blijven we kijken
Bron: www.begeleidingsethiek.nl
14 TECHNOLOGIE MAGAZINE
naar nieuwe technologieën. We evalueren hoe ontwikkelingen passen bij onze visie en strategie en bij onze aanpak (zoals bijvoorbeeld persoonsgericht werken, sociale benadering) met aandacht voor ethische overwegingen. We denken na over de impact van technologie zoals bijvoorbeeld het gebruik van robots in de zorg of hersenimplantaten.
AANPAK BEGELEIDINGSETHIEK Om technologie als Zorgbalans breed gekozen technologie vast te kunnen stellen, is het belangrijk om het ethisch perspectief mee te wegen. We gebruiken de Aanpak Begeleidingsethiek als instrument om de ethische aspecten van technologie mee te wegen. Deze aanpak sluit aan bij de dynamiek van innovatie, zowel technisch als sociaal. We trainen medewerkers hierin en passen deze aanpak toe op technologieën die al breed zijn geïmplementeerd.
AGENDEREN VAN ETHISCHE VRAGEN Als er ethische vragen of dilemma’s ontstaan bij het gebruik van technologie, moedigen we het voeren van open gesprekken aan. Deze gesprekken kunnen plaatsvinden binnen de eigen teams. Ook kun je bij twijfel een collega met kennis van zaken vragen om jou en je team met praktische hulp bij te staan. Of je benadert je eigen leidinggevende. Als dat niet voldoende is hebben we geestelijk verzorgers, moreel beraad en zorgethische modellen als ondersteuning beschikbaar.
Teylers: een prachtig podium voor gedachtewisseling
‘Thuis bij Teylers’ vond plaats in mei 2023. In de voormalige werkkamer van Pieter Teyler zijn mooie verhalen en persoonlijke ervaringen gedeeld, maar hebben we vooral kunnen laten zien dat technologie in de zorg interessant en kansrijk is.
T
eylers Museum is misschien niet de eerste plek waar je Zorgbalans verwacht tegen te komen. Toch is een discussie over zorgtechnologie daar helemaal op z’n plek. In Teylers gaat het al eeuwenlang over wetenschap en techniek. Dat was de wens en het werk van de grondlegger van het museum, Pieter Teyler van der Hulst (1702-1778). Het museum in Haarlem heeft altijd nieuwe technologie
verzameld en laten zien aan het publiek. Nu heeft ook de zorgtechnologie daar met succes in de schijnwerpers gestaan. Daar zijn we trots op.
ENKELE REACTIES VAN DE RUIM 200 BEZOEKERS: ‘De zorg is toch helemaal niet zo vooruitstrevend’ tot aan ‘wat goed en hoopgevend dat dit allemaal al bestaat!’ en ‘hadden we dit maar eerder geweten’. ‘Vereenzamen mensen niet als we technologie inzetten?’
En ’het helpt als mensen al gewend zijn aan technologie’. ‘Wat fijn dat dit er allemaal is voor mensen met een haperend brein’. ‘Bij mijn moeder hebben we veel ingezet, maar alles was wel voor een korte periode’. En intussen maken we alweer nieuwe plannen om het gesprek over technologie te blijven voeren. Met elkaar binnen Zorgbalans, met vrijwilligers, leveranciers en partners en met cliënten en mantelzorgers. TECHNOLOGIE MAGAZINE
15
Zorgcommunicatie en -technologieplatform BproCare
Zorgcommunicatie en -te verschillende technologie
E
ind 2022 is Zorgbalans gestart met het werken met BproCare in de eerste woonzorglocatie, het W.F. Visserhuis. Met het digitale zorgcommunicatie en -technologie platform van BproCare kunnen berichten (signalen, alarmen, tekst, beeld, geluid) verstuurd worden naar de smartphone van de (zorg) medewerkers van Zorgbalans. Het BproCare platform is een leveranciersonafhankelijk platform, waaraan allerlei verschillende vormen van technologie kunnen worden gekoppeld. Het inzetten van diverse vormen van zorgtechnologie vormt een belangrijke oplossing voor de uitdagingen die er in de ouderenzorg zijn. Denk aan het leveren van meer en complexere zorg met minder mensen en de verplaatsing van zorg vanuit een intramurale setting (ziekenhuizen, woonzorgcentra, revalidatiecentra, etc.) naar de thuissituatie. Het streven is om met behulp van het BproCare platform het werken met zorgtechnologie zoveel mogelijk op een eenduidige manier via één app op de telefoon te laten verlopen. En vanuit daar de diverse signalen en functionaliteiten van de verschillende zorgtechnologieën te kunnen opvangen en bedienen. Inmiddels zijn zes Zorgbalans locaties overgegaan en wordt er dus volop gewerkt met het BproCare systeem. Dit zijn W.F. Visserhuis, De Moerberg, Breezicht, Kennemerduin, Zuiderhout en Huis ter Hagen. Halverwege 2025 zullen alle woonzorglocaties van Zorgbalans over zijn op het werken met BproCare.
POSITIEVE ERVARINGEN Het werken met BproCare bevalt goed. Rina Guijt in Kennemerduin: “Het heeft onze
16 TECHNOLOGIE MAGAZINE
samenwerking versterkt en we zijn meer een team geworden. Collega’s zijn telefonisch beter bereikbaar. Je weet wie er in huis is in plaats van de grote zoektocht die soms nodig was als je iemand zocht. Er is betere interactie tussen cliënt en zorgmedewerker. Het geeft de cliënt enorme rust. Die ziet en weet dat er gereageerd wordt door de zorgmedewerker. De cliënt kan bellen met meer specifieke vragen, bijvoorbeeld ‘Ik wil gaan slapen’. Het zorgproces draait nu meer om het contact met elkaar, tussen cliënt en zorgmedewerker. Er zijn meer mogelijkhe-
den gekomen met technologie, het is veel uitgebreider.” Uiteraard heeft de overgang van BproCare ook grote impact op de cliënten. Nico Hendriks in Zuiderhout: “Als laatste onderwerp in onze BproCare handleidingen staat ‘Luisteren naar een kerkdienst’. Dat leek een cliënt heel fijn om te doen. Op zondagmorgen was ze heel vroeg op haar kamer in de weer. Uiteindelijk zat ze keurig aangekleed klaar om naar de mis te gaan luisteren. Ik gaf haar een compliment over haar kleding, maar zei dat
chnologieplatform: ën gekoppeld gesprekken om te kijken hoe er gekoppeld kan worden aan de Medido medicijndispenser. Verder wordt de werking van de BproCare app in maandelijkse updates steeds verder verbeterd. Dat gebeurt in belangrijke mate door verbetersuggesties die vanuit Zorgbalans worden aangedragen.
IN DE TOEKOMST Samen met de BproCare aanspreekpunten (ABC’ers) halen we regelmatig op welke toekomstige mogelijkheden BproCare nog kan bieden. Nico, Zuiderhout: “Wat nu al met sensoren mogelijk is met het BproCare platform, is eigenlijk ongelooflijk. Wat hebben we gestoeid met de oude laserpaaltjes. Ik zie toekomst in specifieke signaleringssensoren. Zoals een sensor die waarschuwt bij een epileptische aanval of een sensor die waarschuwt bij een ademstilstand. Denk aan cliënten met verdenking van slaapapneu. Bij een ernstige vorm van decubitus kan een incontinentiesensor heel handig zijn. Wie weet wat de toekomst gaat brengen?“
de Compaan en BproCare te combineren, kan de revalidant met behulp van de tablet alarmeren bij een zorgvraag, aan dagelijkse revalidatiedoelen werken en bij terugkeer naar huis zorg op afstand ontvangen. Eén van de revalidanten: “Ik was bang dat ik niet met de Compaan kon omgaan, maar ik had het zo onder de knie. Heel fijn dat ik nu kan beeldbellen met mijn vrouw als ze een dag niet langs kan komen. Ook kan ik zien welke oefeningen ik moet doen voor een sneller herstel. Dat lukt me niet elke dag even goed, maar ik wil zo snel mogelijk weer alles zelf kunnen.” In 2024 zal er hard doorgewerkt worden aan het verder uitrollen van het BproCare platform. Mocht je meer informatie wensen rondom BproCare, dan horen we dat uiteraard graag. Daarvoor kunnen Lars Heutink (l.heutink@zorgbalans.nl) of Carline Daane (c.daane@zorgbalans.nl) worden benaderd.
KOPPELING MET COMPAAN niemand haar kon zien. “O, dat geeft niet, het gaat om het gevoel”, was haar reactie. Prachtig toch?” Er wordt hard gewerkt aan het ontsluiten van diverse nieuwe vormen van zorgtechnologie via het platform en aan een oplossing voor leefstijlmonitoring en daarmee de mogelijke inzet van het BproCare platform bij de Prettig Thuis teams. BproCare heeft afgelopen jaar een koppeling gerealiseerd met Momo bedsense, dat voor Zorgbalans ook interessant kan zijn. Ook lopen er
Een mooi voorbeeld van een gerealiseerde samenwerking is die tussen BproCare en Compaan. Vanaf november 2023 is de tablet van Compaan gekoppeld aan het zorgcommunicatie- en technologieplatform van BproCare. Hiermee kunnen de revalidanten communiceren met zorgmedewerkers en naasten over hun revalidatieproces en zo hun eigen regie in het zorgproces vergroten. Door de koppeling van de Compaan aan het zorgcommunicatie en –technologie platform van BproCare heeft de tablet voor Zorgbalans een veel bredere toepassing gekregen. Door de functionaliteiten van
Projectleiders Lars Heutink en Carline Daane TECHNOLOGIE MAGAZINE
17
MIJN ZORGTECHNOLOGIE
Hoera! Z’tje behaald
De grote uitdaging is om met behulp van zorgtechnologie de zorgprocessen te optimaliseren. Hierbij spelen de aandachtsvelders BproCare (ABC’ers) op de locaties een belangrijke rol. Melissa van Veen, W.F. Visserhuis: “Zelf vind ik het erg leuk om ABC’er te zijn. Het proces van het inzetten van de sensoren en meebeslissen wat het beste voor een cliënt zou werken, helpt mee de cliënt beter te leren kennen. Als ‘Lead’ ABC’er probeer ik altijd de collega’s die de sensoren mogen inzetten zoveel mogelijk te helpen. Het is soms lastig te onthouden hoe iets werkt. Dan probeer ik te helpen door een opfris training te geven of collega’s mee te nemen bij het inzetten van een sensor.” Verder geeft Melissa aan: “Het inzetten van de sensoren heeft best wat tijd gevraagd om te wennen. Maar dit gaat nu wel een stuk beter.
18 TECHNOLOGIE MAGAZINE
Wie? Melissa van Veen, Gerda Leguijt, Bert Buitenhuis, Rina Guijt en Nico Hendriks Waarmee? BproCare Uitdaging: De zorgprocessen optimaliseren Gelukt? Leuk en interessant en soms intensief
BproCare speelt in op de individuele zorgvraag van de cliënt.” Gerda Leguijt en Bert Buitenhuis, De Moerberg: “De rol ABC’er is leuk en interessant, soms intensief. Het is mooi dat via het dashboard ook patronen van alarmering gevolgd kunnen worden van bewoners, waardoor de zorg daarop aangepast kan worden.” Rina Guijt, Kennemerduin: “De meest betrouwbare zorgtechnologie en oplossingen op het gebied van communicatie.” Nico Hendriks, Zuiderhout: “Ik vond de uitrol van BproCare/Compaan een feestje!”
MIJN ZORGTECHNOLOGIE
Hoera! Z’tje behaald
“We leren veel van onze leerlingen”
W
e hebben veel jong talent in onze teams. Dat is leuk en stimulerend. Want bij leerlingen, studenten en stagiairs staat leren en ontdekken voorop. In opleidingen is het onderzoeken en uitproberen van zorgtechnologie vaak een opdracht in het leerprogramma. Bovendien, de nieuwe generatie is opgegroeid met technologie en is er handig mee (voor de ouders onder onze lezers: wie heeft nooit hulp aan zijn kinderen gevraagd?). Het is mooi om te zien hoe vaak juist leerlingen de technologie bij Zorgbalans een zetje geven. En daarmee inspireren ze collega’s en geven zij het juiste voorbeeld. Luisteren naar de ervaringsverhalen, niet alleen succesverhalen overigens, is daarom altijd leerzaam.
Wie? Jacky van der Sluis Waarmee? Medido medicijndispenser Uitdaging: Medicijnen op tijd nemen Gelukt? Ja, mevrouw kan gaan en staan waar ze wil!
Wie? Mirella Aguiar Waarmee? De Daylock met spraakfunctie Uitdaging: Zelfredzaamheid bevorderen Gelukt? Ja, omdat meneer extra gemotiveerd was om niet afhankelijk te zijn van een hulpmiddel.
De Medido medicijnautomaat. Voor twee keer daags medicijnen bij een mevrouw die heel graag zelf de regie houdt. “Het gebruik was wel even wennen. Maar na twee maanden ervaart de cliënt het als heel positief. Mevrouw kan gaan en staan waar ze wil zonder te letten op de tijd. Wij komen om de twee weken langs voor het wisselen van de baxterrol en soms als de Medido een storing heeft. Ook voor ons is het een fijn middel. Zo komt er ruimte vrij in de planning voor andere cliënten.”
Medewerkers van Zorgbalans kunnen deze en nog veel meer verhalen van leerlingen lezen op het Technologieplein van InZorgbalans.
Zelfredzaamheid weer terug! Dankzij de Dayclock met spraakfunctie. “Bij een cliënt met hersenschade waren er problemen met de cognitie, oriëntatie in tijd en visus. Eerst ben ik gaan onderzoeken welke hulpmiddelen geschikt zouden zijn om de cognitie te ondersteunen en meneer te helpen herinneren aan tijd, dag en afspraken. Ik kwam al snel uit bij robot Tessa, praatknoppen en de Dayclock met spraakfunctie. Die laatste werd het. Bijzonder is dat meneer met zijn revalidatie het doel van de Dayclock heeft ingehaald. Hij was veel van de kamer waardoor hij spraakberichten en afspraken van de Dayclock vaak miste. Hierdoor werd hij extra gemotiveerd om weer te kunnen klokkijken en te kunnen lezen. En dat is gelukt! De inzet van de Dayclock heeft meneer extra gemotiveerd niet afhankelijk te willen zijn van een hulpmiddel. Ook dat noem ik een positief resultaat! TECHNOLOGIE MAGAZINE
19
Datateam stoomt Zorgbalans klaar voor datagedreven werken De data-analisten Lydia van ’t Veer, Tom Doeswijk en Paul Elferink vormen het datateam van Zorgbalans. Zij houden zich dagelijks bezig met de vraag hoe zij middels data werkprocessen kunnen stroomlijnen en optimaliseren.
Van links naar rechts, Tom, Lydia en Paul
Lydia: “Drie jaar geleden werden de eerste stappen gezet naar meer datagedreven werken. Er werd op verschillende plekken binnen Zorgbalans al met data gewerkt, maar er was behoefte aan meer inzicht, overzichtelijke dashboards en het simpelweg gebruik maken van de gegevens waarover we beschikken. Na een succesvolle eerste pilot waarin we een dashboard hebben gebouwd, werd besloten verder te bouwen en was het datateam een feit.” Inmiddels is er al veel gerealiseerd, is het team uitgebreid tot drie collega’s en staan er voor 2024 mooie projecten op de rit.
DE BASIS OP ORDE Paul: “De afgelopen jaren heeft de nadruk gelegen op het op orde brengen van de basis. We hebben behoeften in kaart gebracht, dashboards gebouwd voor onder andere HR, de wijkzorg en Prettig Thuis. Ook hebben we alle data naar systemen van Zorgbalans overgezet. Voorheen waren we afhankelijk van externe partijen en consultants; dat is niet ideaal als je serieuze vervolgstappen wilt zetten. Op dit moment hebben we alles zelf in huis en staat niets ons in de weg om in 2024 flink te versnellen. Zo werken we aan de overgang naar Power BI, een nieuw managementinformatie systeem. Met Power BI kunnen we data op een zeer overzichtelijke manier beschikbaar stellen via dashboards.”
2024: EEN PRIMEUR! Tom blikt vooruit op 2024: “We zijn scherp op waar de behoefte ligt binnen Zorgbalans. Zo voeren we gesprekken met BproCare over het delen van gegevens. Op dit moment komt de data nog bij BproCare zelf binnen en zijn wij hiervan afhankelijk. Liever zouden wij zien
20 TECHNOLOGIE MAGAZINE
dat deze data direct bij ons binnenkomt. Dan kunnen we ook andere gegevens koppelen, bijvoorbeeld uit ONS. Zo ver is het nu nog niet, maar de voorbereidingen zijn in volle gang. Wat in 2024 sowieso gaat gebeuren, is de koppeling met de Compaan. De gegevens uit de Compaan worden dan direct door onze eigen systemen binnengehaald, waardoor we heel snel kunnen zien en begrijpen hoe cliënten de Compaan het liefst gebruiken. Hiermee heeft Zorgbalans een primeur: we zijn de eerste in Nederland die deze koppeling tot stand brengt!” Lydia: “Op basis van de businesscase blijkt dat deze gegevens ons veel gaan opleveren. Denk alleen al aan het inzicht van hoeveel beeldzorg wordt geleverd in verhouding met fysieke zorg. “Klopt”, zegt Tom. “Het gaat vooral ook veel administratieve rompslomp schelen als we straks verschillende systemen aan elkaar kunnen koppelen en daar is natuurlijk iedereen bij gebaat”.
TOEKOMSTDROOM De doelstelling van het datateam is om datagedreven werken voor iedereen binnen Zorgbalans mogelijk te maken. Lydia: “Het helpt daarbij enorm dat er nu ook een klankbordgroep is. De groep bestaat uit Peter Kuijer (ICT), Inge Veenstra (wijkzorg), Suzan Verdoes (finance) en Monique Wonink (finance). Zij helpen ons met het bepalen van de prioriteiten en het draagvlak binnen de organisatie. Tom: “Het zou toch fantastisch zijn als straks iedereen binnen Zorgbalans zijn of haar dag begint met het openen van een dashboard?!”
CONTACT Heb je vragen of suggesties over datagedreven werken? Neem dan contact op met het datateam via datateam@zorgbalans.nl.
Voor digitaal en nog veel meer
Makkelijker leren met het nieuwe Leerplein Melanie Hekking (opleidingsadviseur), Marleen Dermout (opleidingskundige) en Karin van Leeuwen (teammanager Leren & Ontwikkelen), allen betrokken vanuit het ontwikkellab bij Leren & Ontwikkelen, vertellen je meer over het nieuwe Leerplein van Zorgbalans. WAT IS EEN LEERPLEIN EIGENLIJK? “Het is een plek waar leren samenkomt. Medewerkers van Zorgbalans kunnen op het Leerplein kennis opdoen die hun kunde verder vergroot. Dat kan op heel veel manieren zoals via instructie, via artikelen of video’s. De bedoeling is dat het nieuwe Leerplein ook bereikbaar wordt voor mensen die geen dienstverband hebben bij Zorgbalans maar wel met Zorgbalans van doen hebben. Zoals mantelzorgers, zzp’ers en vrijwilligers om precies te zijn.”
WAAROM EEN NIEUW LEERPLEIN? “Het huidige Leerplein is sinds 2012 bij Zorgbalans in gebruik en inmiddels verouderd. Het nieuwe Leerplein faciliteert alle medewerkers in hun deskundigheidsbevordering en persoonlijke ontwikkeling en het draagt bij aan de ambitie van Zorgbalans om in 2030 toonaangevend te zijn. Daarnaast sluit het nieuwe Leerplein aan op de leervisie en de leergemeenschap van Zorgbalans.”
programma’s. Er is daarnaast een eenvoudig zoekprogramma. Het nieuwe Leerplein is interactief en zorgt ervoor dat collega’s kennis met elkaar delen. Een kwestie van één keer klikken en je zit als medewerker op het nieuwe Leerplein.”
WAT MAAKT HET NIEUWE LEERPLEIN ZO BIJZONDER EN VERNIEUWEND?
WAT ZIJN VOORBEELDEN VAN NIEUWE FUNCTIONALITEITEN?
“Er zijn tal van nieuwe functionaliteiten toegepast die het nog handiger en makkelijker maken om te leren. Bovendien speelt het Leerplein in op de toenemende vraag aan zorg en de krapte op de arbeidsmarkt. Het inzetten van nieuwe technologieën is essentieel. Maar dan moeten we wel op een andere manier kijken en leren. Vroeger was fysiek leren normaal, tegenwoordig zien we steeds meer de mix van digitaal en fysiek leren, inclusief werkplekondersteuning. Verder is het nieuwe Leerplein gepersonaliseerd en hoef je geen wachtwoord meer te onthouden. Je gaat naar de homepage op InZorgbalans, klikt de applicatie ‘Leerplein’ aan en je kunt beginnen. Je ziet het startprogramma inclusief diverse e-learning-
“De cursussen en e-learnings zijn nu allemaal makkelijker te vinden via een zoekfunctie, vergelijkbaar met Google. Verder zijn er de kanalen die hetzelfde werken als een YouTube kanaal. Daarop staan video’s, weetjes en nieuws over onderwerpen, waarop je je kunt abonneren. Op het kanaal mondzorg kan bijvoorbeeld een video worden geplaatst over het reinigen van een kunstgebit. Verder is er natuurlijk je persoonlijke portfolio waarop onder andere staat wat je via het Leerplein hebt gedaan en een werkplekondersteuning via de mobiele telefoon. De mogelijkheden van het nieuwe Leerplein zijn dus echt heel groot en snel door iedereen te gebruiken.”
TECHNOLOGIE MAGAZINE
21
Uit de dagelijkse paktijk van het Beeldbelteam
“Beeldbellen…? Altijd “Bij de vraag of beeldbellen een oplossing is, geldt het motto ‘altijd proberen’. Je weet het nooit. Soms zijn er mensen waarvan we denken dat het gaat werken en dan lukt het toch niet. En dat is ok. Maar ik word altijd zo blij van die situaties waarin iedereen denkt ‘dit gaat niet lukken hoor’ en dat zorg op afstand toch de oplossing blijkt te zijn.”
FAMILIE BLOEM (FICTIEVE NAAM) “Ik heb net opgehangen met meneer Bloem. Hij en zijn vrouw mijden zorg. Maar ze zijn allebei diabeet en het is toch wel goed als er even een oogje in het zeil wordt gehouden. Ze willen niet iemand die bij hen achter de voordeur komt. En toen werd aan ons, het beeldbelteam gedacht. Nou dan gaan we het gewoon proberen. Het voordeel is dat wij op vaste tijden bellen: het is altijd hetzelfde. Meneer en mevrouw Bloem bellen we altijd om elf uur ’s ochtends en zes uur ’s avonds. Dat gebeurt zo veel mogelijk door dezelfde medewerkers. Die vastigheid vinden ze ook prettig. In het begin was het contact zogezegd kort maar krachtig. Meneer zei ‘mijn vrouw heeft negen en ik zes.’ We rekenden de waardes door, zodat zij wisten hoeveel insu-
22 TECHNOLOGIE MAGAZINE
line ze moesten spuiten. Met het verstrijken van de tijd werd het contact iets uitgebreider. In het begin konden we hen in het gesprek ook nog even herinneren om wat meer water te drinken, als de waardes hier aanleiding toe gaven. Nu ze ons wat beter kennen, vertellen ze ook andere dingen. Over wat ze meemaken, over elkaar als één van beiden er even niet bij is. Nee, ik ga niet vertellen wat er allemaal gedeeld wordt. Ze delen het in vertrouwen. Maar daarmee hebben we toch net even wat meer contact. We zijn ook in staat om via beeld goed te observeren. Want naast de waardes en wat ze delen, merken we ook hoe meneer en mevrouw Bloem eruit zien, hoe ze erbij zitten en wat er gebeurt in hun thuisomgeving. Ook
Mieke Fokker
proberen” Gerda Komen
Wist je dat? • • Beeldbelteam
• •
dat zijn zaken die van belang zijn om de bloedsuikerwaardes goed ingeregeld te krijgen en te houden. Langzaamaan omarmen ook naasten van onze cliënten de Compaan. Zo woont de zoon van meneer en mevrouw Bloem niet in de regio en een auto heeft hij ook niet. Ze zien elkaar dus niet vaak, maar nu kunnen ze met hem beeldbellen. Ook stuurt hij foto’s van de kleinkinderen door die ze op de Compaan kunnen bekijken. Zo wordt iets spannends als zorgtechnologie eigenlijk alleen maar leuker voor onze cliënten.”
HET SPREEKT VOOR ZICH “Mijn team bestaat nog niet zo lang. Bij de start kregen we als beeldbelteam vooral klanten die al bekend waren bij buurtteams. Want ja, collega’s in de wijk stonden soms te schuilen in bushaltehokjes om even te bellen met cliënten. Beeldbellen op de fiets mag natuurlijk niet en als het regent is het toch fijn als je even kunt schuilen. Dan is het mooi dat we met dit team ervoor kunnen zorgen dat de collega’s van de buurtteams zich kunnen richten op
•
Het beeldbelteam inmiddels bestaat uit 10 collega’s? Het beeldbelteam inmiddels 80 vaste cliënten in dagelijkse zorg heeft? Het beeldbelteam 7 dagen in de week van 7.30 tot 23.00 uur actief is in het leveren van zorg op afstand? Het aantal beeldbelmomenten in een half jaar tijd is gestegen van 7 naar 80 gesprekken per dag? Het team inmiddels over 2 ruimtes beschikt om van daaruit te kunnen beeldbellen?
die cliënten die echt zorg aan huis nodig hebben. En voor sommige vragen zijn wij juist weer de slimste keuze. Bij het in zorg nemen van nieuwe cliënten gaan we hier nu heel bewust mee om als Zorgbalans. Daardoor hebben wij nu ook nieuwe cliënten; de zorg en ondersteuning die wij verlenen hebben zij nog niet eerder gekregen van een buurtteam. Als beeldbelteam brengen wij zelf de Compaan langs en leggen we uit hoe het werkt. Ik zeg wel eens: ‘Ik weet ook niet alles’. Maar ja, als we ze bellen zijn er twee grote knoppen die in beeld komen en eigenlijk weet iedereen dat ze de grote groene knop dan moeten indrukken. Zo lastig is het in de praktijk dus niet. Het spreekt eigenlijk voor zich, dat is het succes van deze gebruiksvriendelijke tablet!” TECHNOLOGIE MAGAZINE
23
Spraakgestuurd rapporteren van start
Inspreken in plaats van typen In december 2023 zijn vier buurtteams van start gegaan met spraakgestuurd rapporteren. Zorgbalans heeft al langer de ambitie om de administratieve lasten te verlichten. Spraakgestuurd rapporteren kan daar een goede oplossing voor zijn.
Z
orgbalans is één van de eerste organisaties die binnen Nedap ONS gaat werken met spraakgestuurd rapporteren. Het wordt op deze manier mogelijk voor de zorgmedewerkers om de rapportages in te spreken in plaats van te typen. Door de toepassing van Attendi worden medische termen en afkortingen die gebruikt worden in de zorg direct herkend en omgezet naar tekst in het dossier. Hierdoor verwachten wij dat de kwaliteit van de rapportages zal verbeteren en onze medewerkers het rapporteren als een leuk onderdeel van het werk zullen zien. Naast het inspreken van de rapportages in de open velden is Attendi druk bezig met het doorontwikkelen van nieuwe toepassingen. Zo is het op korte termijn mogelijk om bijvoorbeeld metingen die worden ingesproken direct in het juiste veld te plaatsen binnen het ECD. Omdat de toepassing van Attendi direct in het ECD verwerkt zit, is deze makkelijk in gebruik en voelt het erg natuurlijk aan. Ondanks deze gebruiks-
24 TECHNOLOGIE MAGAZINE
Daan Ekelschot
vriendelijkheid worden de vier teams die de introductieperiode doen, uitgebreid geschoold in het gebruik van de toepassing. Gedurende de introductieperiode halen we verhalen en ideeën op van de eindgebruikers, welke we meenemen in de eindevaluatie. Daarnaast zullen we verschillende metingen doen om meer inzicht te krijgen in het gebruik. Zorgbalans heeft vertrouwen in deze oplossing en ziet veel mogelijkheden voor de medewerkers. De verwachting is daarom, dat na de evaluatie in januari 2024, de toepassing snel beschikbaar zal zijn voor alle medewerkers in de wijkzorg.
Ben jij net zo enthousiast over spraakgestuurd rapporteren en wil je hier meer over weten? Neem dan contact op met Daan Ekelschot: d.ekelschot@zorgbalans.nl
Hoera! Z’tje behaald
MIJN ZORGTECHNOLOGIE
Weer een Z’tje gescoord Wie? Demi Hamada Waarmee? Zorgrobot Tessa Uitdaging: Een goede dagstructuur onderhouden bij beginnend geheugenverlies Gelukt? Ja, mevrouw vindt het leuk!
Zorgrobot Tessa doet goed werk voor het onderhouden van een goede dagstructuur bij beginnend geheugenverlies.
Wie? Irene Zonneveld Waarmee? De Somnox Uitdaging: Onrust, slecht slapen en oververmoeidheid tegen gaan Gelukt? Ja, echt een aanrader!
Onrust, slecht slapen en vermoeidheid als gevolg van dementie werden snel verlicht door de Somnox slaaprobot. “In overleg met de familie hebben we de Somnox in bed gelegd bij mevrouw, met de ademhalingsfunctie aan. Haar ademhaling werd minder snel. Ze ademde op het ritme van de Somnox en ze omarmde de zachte knuffel. Het gaf mevrouw rust, alsof er iemand naast haar sliep. Ze kwam niet meer uit bed tijdens de nacht en was daardoor overdag meer wakker. Echt een aanrader. Er kwamen al snel collega’s van andere afdelingen om hem te lenen voor bewoners die onrust of angst vertonen. Met zeer goede resultaten.”
“Ik vind het belangrijk om de cliënt zoveel mogelijk bij alle stappen te betrekken. Daarom hebben we bijvoorbeeld samen gekeken naar welke boodschappen we Tessa willen laten uitspreken. Mevrouw vond het een goed idee als Tessa haar zou herinneren aan de medicatie en als het tijd werd om te gaan eten. We zijn met die twee dingen begonnen, zodat het niet meteen te veel werd. Bij onze bel- en bezoekmomenten vertelde zij dat Tessa gezelschap geeft en dat zij dit erg leuk vindt. Ook het ontvangen van de herinneringen vindt ze prettig. Wat meer bezoek krijgen zou mevrouw fijn vinden, maar Tessa helpt ook wel een beetje tegen het gevoel van eenzaamheid.”
Medewerkers van Zorgbalans kunnen deze en nog veel meer verhalen van leerlingen lezen op het Technologieplein van InZorgbalans. TECHNOLOGIE MAGAZINE
25
Praktische keuzehulp
Welke technologie voor welke toepassing en situatie? Voor vragen als welke technologie zet ik in op welk moment, waar past technologie in het zorgproces en voor welke doelgroep is welke technologie beschikbaar, zijn verschillende tools te gebruiken.
1
7
Vorig jaar is de inzetwijzer technologie geïntroduceerd. Deze laat zien welke technologie aan kan sluiten bij een cliënt op basis van Omaha of zelfredzaamheid van cliënten. Medewerkers van Zorgbalans kunnen de inzetwijzer vinden via de inspiratiegroep zorgtechnologie onder het kopje ‘informatie’. Dit jaar heeft de wijkzorg van Zorgbalans het 7 stappen model ‘Zelf & Zorg in balans’ in gebruik genomen. Dit model laat zien welke oplossingen nagegaan dienen te worden als een cliënt met een zorgvraag in beeld komt bij Zorgbalans.
ZELF Zelf doen of zelf te leren.
2 ZORG IN HUIS Zorgbalans biedt medisch noodzakelijke zorg thuis.
ZELF & ZORG IN BALANS
ZELF MET HULPMIDDELEN Met gebruik van (technologische) hulpmiddelen.
Zorg is niet onbeperkt beschikbaar. Daarom bieden wij zorg waar die onmisbaar is en het verschil maakt. En we helpen mensen ook om het langer zonder zorg te stellen. Zelfstandig. Niet onnodig afhankelijk van zorg. Maar met slimme ondersteuning, hulp en (zorg)technologie.
6
ZORG OP AFSTAND Met zorgtechnologie via Zorgbalans.
5
26 TECHNOLOGIE MAGAZINE
De nieuwe richtlijn in Nederland is: ‘Zelf als het kan; thuis als het kan; digitaal als het kan.’ Hoe dat werkt in de praktijk? En welke keuzes we daarbij maken, samen met onze clienten? Daarvoor hebben we bij Zorgbalans onze eigen aanpak: Zelf & Zorg in balans. Een model met zeven stappen, voor kijken, kiezen en doen.
4 PARTICULIER Zelf betaalde zorg van een aanbieder als Nobilis.
3
BASISVOORZIENING Bijvoorbeeld dagcentrum, vrijwilliger of vervoer.
ZELF MET NAASTEN Met steun en hulp van naasten of mantelzorgers.
Servicepaspoort ondersteunt ontwikkeling sociale robot Alice Deloitte en VU Amsterdam hebben de handen ineen geslagen en ontwikkelen samen de sociale robot Alice. Alice is een zeer geavanceerde robot die constant op de hoogte is van de actuele (zorg)behoefte van haar gebruiker. Ze wordt ontwikkeld om bij te dragen aan de ondersteuning van zelfredzaamheid, verbetering van kwaliteit van leven en het verlichten van eenzaamheid. Een prachtig wetenschappelijk project waar Servicepaspoort bij betrokken is. ONDERDEEL VAN DE ONTWIKKELING
KLANTENPANEL LEDEN SERVICEPASPOORT
De waarde van Servicepaspoort in het project ligt in het kunnen testen bij cliënten thuis. De onderzoeksvraag was gericht op de vraag, wat cliënten gelukkiger maakt en hoe Alice hieraan zou kunnen bijdragen. Alle informatie uit de testfase is meegenomen in de verdere ontwikkeling van Alice.
MAATJE Alice heeft een hoog intellectueel niveau en is een persoonlijk maatje. Ze kan het actuele nieuws voorlezen en moppen en verhaaltjes vertellen. Ook kan ze uit zichzelf een gesprek aanknopen, zien wat de gebruiker aan het doen is en zelfs reageren op situaties om haar heen. Ze vraagt haar cliënten of ze de radio kan aanzetten, herinnert aan het versturen van een WhatsApp bericht of wijst op het innemen van medicijnen. Alice verhoogt de zelfredzaamheid en het vertrouwen van ouderen. Zij kunnen immers langer zelfstandig blijven en krijgen een positieve boost doordat zij het idee hebben juist voor Alice te zorgen in plaats van andersom. Doelstelling van het project is om samen met ouderen, naasten, medische professionals en andere partners stap voor stap de functionaliteiten uit te breiden, teneinde écht iets betekenisvols te kunnen maken. Het is daarom fantastisch dat Servicepaspoort hieraan kan bijdragen.
SERVICEPASPOORT EN TECHNOLOGIE Naast deelname aan de ontwikkeling van Alice, biedt Servicepaspoort nu al technologie aan particulieren om direct in te kunnen zetten. Op het gebied van zorg, ondersteuning en contact zijn er nu al veel innovaties die het leven wat lichter kunnen maken. Denk aan led lichten die in de nacht de route naar het toilet verlichten, aan GPS-alarmering of aan beeldbellen met familie en zorgverleners. Er komen steeds nieuwe oplossingen bij. Bekijk ze eens via servicepaspoort.nl/aanbod en kies bij producten en diensten voor ‘Technologie’.
Mieke: “Ik heb vreselijk gelachen, wat was dat leuk! Er kwam een jongeman met twee robots, een grote en een kleine. De grote robot zat vol met verhalen en moppen en hij reageerde echt op de vragen en antwoorden die ik gaf. Bijvoorbeeld op de vraag hoe oud ik ben. Ik antwoordde dan ‘bijna 100’ . Dan zei de robot; ‘Zo dat is oud’. De kleine moest nog veel leren, die gaf geen antwoord of reactie en stelde wel dezelfde vraag. Ik heb op mijn beurt kunnen vertellen dat er nog veel meer robots bestaan, poezen, honden, zeehonden en zelfs een bloempot. Het was echt een leuke ervaring. “ Greet: “ Ik word een beetje verdrietig van die apparaten, niet iedereen is ermee geholpen volgens mij. Aan de andere kant kan ik ook niet overzien of ik er wel blij mee zou zijn als ik het zelf minder goed kan bevatten of zelf minder goed kan regelen.”
TECHNOLOGIE MAGAZINE
27
Handige tips voor in de praktijk
Ieder mens is anders in veranderen Een belangrijk kenmerk van Zorgbalans is het enthousiasme waarmee we er iedere dag weer willen zijn voor onze cliënten, dat we het verschil voor ze willen maken. Dit is een belangrijke drijfveer om te komen tot een succesvolle verandering.
V
eranderen omdat je iets anders wilt of iets nieuws wilt kunnen, is anders dan veranderen omdat het moet. Iedereen doorloopt zijn eigen proces van veranderen. Sommige mensen staan altijd vooraan bij een verandering. Anderen kijken het even aan en volgen daarna snel. Maar niet iedereen kan evengoed omgaan met veranderingen. Soms staat iemand er niet meteen voor open en soms ontbreken er ook vaardigheden om dit te kunnen doen. Deze mensen komen wat later in beweging. Dan kost het meer moeite om de ander mee te nemen in veranderingen. Dat komen we ook tegen bij de introductie van zorgtechnologie. Soms zijn er belemmeringen op organisatieniveau, soms in je team, bij je cliënt of zijn naaste familie, maar soms ook in jezelf als persoon. Lunar Institute heeft een aantal medewerkers van Zorgbalans in het afgelopen jaar waardevolle informatie meegegeven om hiermee om te kunnen gaan en veranderingen aan te kunnen brengen. Onder andere de vijf sleutels van gedragsverandering. Wellicht kan deze informatie voor jou ook waardevol zijn. We delen deze kennis dan ook graag met je.
Er zijn altijd genoeg redenen om iets niet te doen; geen tijd, geen geld, ik heb het te druk of er zijn andere dingen die nu even belangrijker zijn. Maar hoe kom je met elkaar toch verder? 1. Voortdurend in verbinding blijven, ervoor zorgen dat het onderwerp met regelmaat weer terugkomt en onder de aandacht wordt gebracht (denk bijvoorbeeld aan het bespreken in een werkoverleg). 2. Nieuwsgierigheid van de ander prikkelen door te doen alsof het nooit anders is geweest. Het overtuigen van de ander heeft helemaal geen zin, dat zal de ander niet motiveren.
28 TECHNOLOGIE MAGAZINE
De vijf sleutels van gedragsverandering zijn: • Urgentie • Motivatie • Perspectief • Open staan om te leren • Logisch, zinvol en waardevol Aan deze vijf sleutels kan je draaien als je merkt dat het moeilijk is om gedragsverandering voor elkaar te krijgen. Mensen zijn bereid om te veranderen als ze weten waarom het nodig is, als er een belangrijke reden voor is. Soms zijn mensen ook zonder deze urgentie al overtuigd van de waarde van de verandering. Je helpt de ander als je alvast perspectief kunt geven, ofwel, kunt schetsen hoe die nieuwe werkwijze of vorm eruit ziet. Als kind worden we allemaal geboren met een leergierige houding. Dan proberen we graag van alles uit. Zo leren we ook in de praktijk. Naarmate we ouder worden, worden we soms voorzichtiger. Dat kan komen door ervaringen, mislukkingen of door kritiek.
3. Maak het makkelijk, overzichtelijk met kleine stappen waarbij je soms juist iets moet vertragen om de ander zelf de kans te geven een volgende stap te zetten. 4. Als het leuk is dan nodigt het veel eerder uit om mee te doen. Maak daarom gebruik van hulpmiddelen, een lucratieve actie of aantrekkelijke vormgeving. 5. Communicatie is van belang, een plek waar je terecht kunt met verbeteringen, vragen en dingen na kunt lezen. 6. Een nieuwe gewoonte is pas na 30 dagen een patroon, ofwel: onderdeel geworden van je dagelijks handelen en doen. Dan is de (ge)wenningsfase voorbij. Met één keer even een korte uitleg geven ben je er nog niet.
Zorgzame technologie gewoon doen. Vertrouwen in zorgtechnologie is een grote verandering in het werk en in de omgang met clienten. Grote veranderingen komen met kleine stapjes. Hier zie je wat er allemaal meespeelt: weten, willen, kunnen, durven en volhouden. Vertel welk gedrag je graag ziet. Leg het belang uit. Gebruik feiten. Maak duidelijk hoe je meet: bijv. met audits of checklists. Zoek argumenten bij weerstand.
WETEN
KUNNEN
• Vertel welk gedrag je graag ziet. • Leg het belang uit. • Gebruik feiten. • Maak duidelijk hoe je meet: bijv. met audits of checklists. • Zoek argumenten bij weerstand.
• Voordoen en samen doen. • Motiverende instructies. • Training. • Coaching. • Geef vertouwen; fouten maken hoort erbij.
DOEN • Noem voordelen van het nieuwe gedrag. • Leg uit wat het oplevert. • Hoe kun je motiveren? • Herken de weerstand en buig die om.
• Aanmoedigen. • Nooit alleen maar samen. • Buddy-systeem. • Geef het goed voorbeeld • Geef waardering. • Zet intervisie in.
WILLEN
DURVEN VOLHOUDEN
• Monitoren en evalueren • Beloon wat goed gaat, benoem wat nog niet gaat • Blijf in gesprek.
TECHNOLOGIE MAGAZINE
29
Nieuwe kennis in huis: verstand van verpleging en technologie
Thedo van der Ploeg en Barbara Poll
Digitalisering en de inzet van (zorg)technologie vraagt een hoog tempo van innoveren binnen Zorgbalans. Dat brengt ook een nieuw soort kennis en specialismen met zich mee. Vanuit dat perspectief zijn twee medewerkers in 2022 aan de master Advanced Health Informatics Practice (AHIP) begonnen.
B
arbara van de Poll (opleidingsadviseur) en Thedo van der Ploeg (wijkverpleegkundige) vertellen over hun studie en hun veranderende werk. “Dankzij deze studie zijn wij de professionals die de gezondheidszorg en ICT met elkaar verbinden bij informatiserings- en innovatieprojecten binnen Zorgbalans. Dit doen wij vooral vanuit onze verpleegkundige achtergrond, aangevuld met kennis over de techniek, informatie en de datakant van de zorg.
30 TECHNOLOGIE MAGAZINE
ZELF EEN APP ONTWERPEN Tijdens onze studie hebben wij bijvoorbeeld een applicatie ontworpen die cliënten thuis ondersteunt bij het verzorgen van hun katheter. Hierbij keken wij niet alleen naar de zorgvraag en de cliënt, maar juist ook naar de techniek en de interface waarbij rekening wordt gehouden met de gebruiker. Wij staan niet alleen stil bij zorgtechnologie, maar denken bijvoorbeeld ook na over de digitale overdracht, het digitaliseren van processen en de inrichting van het elektronisch cliënt dossier (ECD). Ook denken wij na over hoe we onze beschikbare data uit zorgtechnologie kunnen omzetten naar kwaliteitsverbeteringen.
ONDERZOEK IN AFSTUDEERFASE De AHIP is voor ons een uitdagende maar leuke studie. Op dit moment zijn wij bezig met de afstudeerfase waarin wij beiden wetenschappelijk onderzoek doen. Barbara doet onderzoek naar technologieadoptie, hierbij wordt gekeken naar verschillende factoren die Zorgbalans helpen om effectief nieuwe technologieën te implementeren. Thedo doet onderzoek naar de opbrengsten en gevolgen van spraakgestuurd rapporteren in de wijkzorg. In de zomer van 2024 hopen wij af te studeren en onze kennis toe te kunnen passen binnen Zorgbalans.”
MIJN ZORGTECHNOLOGIE
Eén van de woonzorglocaties die wel een Z’tje heeft verdiend is De Houttuinen. De Houttuinen wilden heel graag aan de slag met zorgtechnologie, maar waar begin je dan en hoe kom je met elkaar tot een keuze en een concreet plan? De manier waarop het in De Houttuinen is gegaan is voor Zorgbalans leerzaam voor hoe dit op andere locaties opgepakt kan worden. WELK PROCES HEBBEN JULLIE IN DE HOUTTUINEN DOORLOPEN? 1. Samenstellen van een kerngroep en een thema bepalen 2. Sessie met zorgverleners om vraag en behoefte op te halen rondom het thema 3. Sessie met vertegenwoordigers om vraag en behoefte op te halen rondom het thema 4. Selecteren van de gemeenschappelijke vraag en behoefte 5. Tweede sessie met zorgverleners voor het bedenken van oplossingen en het stellen van prioriteit 6. Samenstellen van een projectgroep en het maken van een projectplan 7. Projectplan uitvoeren 8. Evalueren en bij succes borgen en opschalen
WAT VONDEN MANTELZORGERS EN MEDEWERKERS ERVAN? “Het zou zo fijn zijn als we technologie kunnen inzetten dat ‘iemand’ in de nabijheid kan zijn” “Ik zou me willen verplaatsen in mijn moeder die dementie heeft en ervaren wat zij ervaart” “Een oplossing waarmee mijn vader minder angstig is” “Een oplossing waarmee mijn vrouw haar rust kan vinden en niet meer in de nacht continu uit bed gaat” “Ik zou graag een oplossing willen voor als bewoners zich niet meer kunnen uiten of niet meer kunnen praten”
WAAR GAAN JULLIE MEE VERDER? Nadat iedereen zijn voorkeur had aangegeven kwamen we tot een top drie: 1. Weten voor welk probleem je welke technologie inzet 2. Beschikbare technologie goed benutten 3. Technologie die bijdraagt aan het verkrijgen van inzicht in onbegrepen gedrag en nachtelijke onrust
Wie? Houttuinen Waarmee? Een concreet plan opstellen met collega’s en naasten Uitdaging: Onbegrepen gedrag en nachtelijke onrust Gelukt? Goed op weg met elkaar
Vervolgens heeft de kerngroep de stappen uitgewerkt hoe we met elke oplossing aan de slag gaan.
Kick off project ‘Technologie die bijdraagt aan het verkrijgen van inzicht in onbegrepen gedrag en nachtelijke onrust’ met behulp van Hume In december 2023 is de pilot gestart met Hume. De Hume bestaat uit draagbare sensoren om fysiologische gegevens te meten (zoals hartslag, huidgeleiding en activiteit), en een data-analyseplatform om deze meetgegevens om te zetten in stressniveaus via gedragsmodellen. Hiermee krijgen de zorgverleners inzicht in wanneer iemand spanning opbouwt. Deze spanningsopbouw kan gerelateerd worden aan onbegrepen gedrag en nachtelijke onrust.
TECHNOLOGIE MAGAZINE
31
Samen innoveren, implementeren en opschalen is de sleutel tot succes Zorgbalans draagt bij aan het delen van kennis, maar maakt ook gebruik van ervaring van anderen. Dat doen we op verschillende manieren. Hieronder volgt een uiteenzetting van een aantal voorbeelden, zowel landelijk als in de regio. STICHTING ANDERS WERKEN IN DE ZORG Samen met onze collega’s van Kennemerhart en St. Jacob hebben we ons als regio aangesloten bij de landelijke beweging Anders Werken in de Zorg (afgekort als AWIZ, www.anderswerkenindezorg.nl). We staan ervoor open als andere organisaties uit de regio daarbij ook willen aansluiten. Zorgbalans wil het uitwisselen van kennis en ervaring op het gebied van zorgtechnologie stimuleren. Hierbij gaat het om het opschalen van de inzet van zorgtechnologie die arbeid bespaart, kwaliteit van zorg verhoogt, de zelfredzaamheid van cliënten vergroot en/of de zorgvraag van cliënten vermindert. In 2018 is Anders Werken in de Zorg gestart als een initiatief van zorgorganisatie Tante Louise. In West-Brabant zijn inmiddels 12 organisaties aangesloten, gezamenlijk werken zij aan vier innovatieprojecten. In 2020 hebben zich ook deelnemers uit andere regio’s aangesloten en in 2022 is besloten om een landelijke structuur te ontwikkelen. Uiteraard wordt er samengewerkt met kennisorganisatie Vilans, zorgkantoren, opleiders en andere (markt)partijen.
Zorgbalans spelen en om te zien waar andere organisaties mee bezig zijn. Soms komen er digitaal verdiepende bijeenkomsten uit voort in samenwerking met Vilans.
OPSCHALEN GEBRUIK VAN ZORGTECHNOLOGIE IN DE REGIO Uit de regionale middelen is een projectgroep ontstaan die zich bezighoudt met het vergroten van zelfredzaamheid met behulp van zorgtechnologie. Neem de medicijndispenser als voorbeeld. Daar is nog veel voor/mee te doen. Regionaal moeten we allemaal de dispenser inzetten als oplossing voor de hulpvraag voor medicatieondersteuning. Dat betekent dat we als regionaal samenwerkingsverband op die wijze ook naar buiten willen communiceren naar andere zorgorganisaties, maar ook bijvoorbeeld naar de 1e lijn (huisartsen). Na de medicijndispenser volgen in ieder geval ook de druppelbril en het zelfstandig kunnen aantrekken van kousen. Thema’s waar wij als Zorgbalans al helemaal in thuis zijn.
GRZ EN COMPAAN
DE APP GROEP ZORGVERNIEUWERS Er is een landelijke app groep van zorgvernieuwers waarin de verschillende zorgtechnologieën en ervaringen met regelmaat worden gedeeld. In deze whatsapp groep zitten maximaal twee medewerkers per zorgorganisatie die een functie hebben in relatie tot zorgtechnologie. Vanuit Zorgbalans zijn dit Saskia Keijzer en Carmen van Egmond. Vraag en antwoord komen daar bij elkaar. Het is een laagdrempelige manier om antwoord te krijgen op vragen die bij
32 TECHNOLOGIE MAGAZINE
Zorgbalans is één van de koploper organisaties bij het inzetten van de Compaan in de geriatrische revalidatiezorg (GRZ). Ondanks dat Zorgbalans al gewend is aan de Compaan in de wijkzorg, brengt de inzet in de GRZ nieuwe vraagstukken en ontwikkelbehoeftes met zich mee. Samen met andere zorgorganisaties en Compaan bespreken we onze successen en gezamenlijk zoeken we naar oplossingen voor complexe vraagstukken in dit proces van digitalisering.
SIGRA INNOVATIENETWERK Het innovatienetwerk van Sigra, het regionale samenwerkingsverband voor zorgorganisaties in Noord-Holland, brengt professionals die met innovatie en zorgtechnologie bezig zijn samen. Dit netwerk is gericht op het stimuleren van de inzet van zorgtechnologie en andere innovaties door middel van het delen van kennis, ervaringen en gezamenlijke vraagstukken.
Congres Zorgtechnologie: Ontdek, Verbind, Leer!
Vooraankondiging voor een inspirerende middag in het hart van de regio Haarlem, medio juni 2024. Het is een unieke gelegenheid waar zorgprofessionals samenkomen om de laatste ontwikkelingen en successen op het gebied van zorgtechnologie te omarmen. Het congres belooft een onvergetelijke ervaring te worden, met een centraal deel gevuld met een inspirerende spreker en twee boeiende workshoprondes.
I
n een wereld waarin de inzet van zorgtechnologie steeds vanzelfsprekender wordt, willen wij dit momentum vieren. Wat ooit met argwaan werd benaderd, wordt nu gezien als een waardevolle toevoeging aan de zorg. Velen binnen Zorgbalans hebben zorgtechnologie omarmd in hun dagelijkse werkzaamheden, en de resultaten zijn inspirerend. Daarom organiseren wij dit congres omdat er zoveel kennis, informatie en inspiratie te delen is.
VOOR WIE? Dit congres is voor genodigde ambassadeurs van technologie binnen onze organisatie. Afhankelijk van de beschikbare capaciteit kunnen we eventueel ook overige belangstellenden verwelkomen.
DOEL VAN DE MIDDAG: 1. Enthousiasmeren: Laat je inspireren door toonaangevende sprekers en succesverhalen. 2. Verbinden: Netwerk met gelijkgestemde professionals om ervaringen met elkaar te delen. 3. Leren: Ontdek de nieuwste ontwikkelingen en technologische toepassingen in de zorg. 4. Kennis delen: Deel je eigen inzichten en leer van anderen. 5. In de spotlights: Zet de ambassadeurs van technologie in onze organisatie in de schijnwerpers. Mis deze unieke kans niet om deel uit te maken van een baanbrekend evenement dat de toekomst van zorgtechnologie vormgeeft. Reserveer je plek nu door een mail te sturen naar versnellentechnologie@zorgbalans.nl en laat je inspireren door de mogelijkheden die technologie te bieden heeft! TECHNOLOGIE MAGAZINE
33
Revalideren, nu en in de toekomst Door de dubbele vergrijzing neemt ook de druk op het bieden van goede geriatrische revalidatiezorg (GRZ) toe. Thuis revalideren of eerder naar huis gaan, kan voor mensen ook fijn zijn. Het is daarom belangrijk dat de GRZ anders wordt ingericht, waarbij naar verwachting een groter deel van de revalidatiezorg straks vanuit huis wordt aangeboden en er minder lang verblijf nodig is.
H
et zorginstituut Nederland roept zorgorganisaties op om te experimenteren met mogelijke oplossingen voor revalidatie in de thuissituatie. Het monitoren van het herstel en het bieden van zorg en behandeling op afstand kunnen daar mogelijk bij helpen. Zorgbalans is ervan overtuigd dat met behulp van de inzet van (zorg)technologie de noodzakelijke verandering ondersteund kan worden en heeft hier dan ook een grote stap in gemaakt.
TOEWERKEN NAAR VERKORTE OPNAMEN Sinds kort kunnen cliënten die bij Zorgbalans revalideren namelijk gebruik maken van de Compaan (een eenvoudige tablet). De Compaan is bij Zorgbalans gekoppeld aan het zorgcommunicatie- en technologieplatform van BproCare (zie artikel pagina 16 en 17). Dit digitale platform kan berichten versturen naar de smartphone van zorgmedewerkers en medewerkers kunnen onderling en met cliënten bellen. Voor revalidanten betekent de koppeling van de Compaan en BproCare dat zij kunnen communiceren met zorgmedewerkers en naasten over hun revalidatieproces en zo hun eigen regie in het zorgproces vergroten. De Compaan wordt al jaren door Zorgbalans ingezet in de thuissituatie. Sinds april 2023 is er ook een apart beeldbelteam gevormd waarmee zorg op afstand thuis geboden kan worden. Voor contact en
34 TECHNOLOGIE MAGAZINE
zorg op afstand is de Compaan zelfs de standaard in de wijkzorg. Het beeldbelteam heeft ook cliënten in zorg die alleen zorg op afstand nodig hebben. Dit maakt de overgang van onze revalidatiecentra naar huis wel zo gemakkelijk en inmiddels hebben we al gezien dat dit tot een verkorte opname kan leiden.
NAASTEN BETREKKEN De cliënt kan bij opname door middel van filmpjes op de Compaan uitleg krijgen over hoe het revalidatieproces gaat verlopen. De naaste familie of mantelzorger kan ook toegang krijgen tot de informatie op de Compaan. Zo worden de naasten beter betrokken bij de revalidatie. Het betrekken van familie/naasten is een belangrijke voorwaarde om ook thuis te kunnen revalideren. Zelf of samen met familie oefenen is heel goed mogelijk met de juiste filmpjes en instructies. Alle mogelijke stappen in het revalidatieproces zijn daarom op beeld vastgelegd, zodat de cliënt en de naasten hier goed inzicht in hebben.
EXTRA MOGELIJKHEDEN Dit jaar worden de mogelijkheden op de Compaan uitgebreid. Zo komen de dagelijkse revalidatiedoelen beschikbaar op de Compaan. Ook wordt de beweging gedurende de dag inzichtelijk via de Compaan met behulp van de activiteitenmonitor van Hipper. Op deze manier kan de revalidant zelf zien of het doel is behaald. Dit vergroot het zelfmanagement van de revalidant en stelt zorgprofessionals in
staat om een effectieve en efficiënte behandeling te geven. De Compaan heeft naast verschillende mogelijkheden zoals het ontvangen van berichten van familie, de radio, kerkdienst en bingo ook een agendafunctie. Deze agendafunctie kan worden gebruikt om iemand een herinnering aan de medicatie te sturen op de tijden dat deze ingenomen moet worden. Of denk aan een herinnering voor een behandelafspraak of aan het doen van oefeningen. Met de beeldbelfunctie (ook wel zorg op afstand genoemd) kunnen we binnen, maar ook buiten een locatie van Zorgbalans een cliënt laten oefenen, zonder dat daar een medewerker bij hoeft te zijn. Dat kan individueel, maar ook in groepsverband. Je kunt op afstand bijvoorbeeld iemand leren met COPD-medicatie om te gaan, of meekijken bij het uitvoeren van een oefening. Zo went de cliënt eraan dat oefenen niet altijd betekent dat een behandelaar fysiek aanwezig is, maar dat dit ook op afstand kan. Familie of naasten hoeven bij zorg op afstand niet voor iedere bespreking naar de locatie toe te komen. De zorg kan dan bijvoorbeeld de multidisciplinaire overleggen terugkoppelen aan de cliënt, terwijl de familie via de Compaan meeluistert. Ook voor zorgverleners is dit een efficiënte manier om kennis over te dragen.
DE COMPAAN THUIS Bij de overgang naar huis kan de Compaan ook thuis worden ingezet als er nog aanvullende zorg of controle nodig is. Op basis van het zorgplan van de cliënt, worden afspraken gemaakt over de gewenste invulling van deze vorm van zorg. Met beeld zie je veel meer dan met telefonisch contact. Recentelijk heeft het beeldbelteam nog ervaren dat de inzet van beeldschermzorg kan bijdragen aan het voorkomen van terugval tijdens de revalidatie. Ongetwijfeld zullen we in 2030 nog veel verder zijn. Wellicht zijn de genoemde mogelijkheden dan al standaard onderdeel van onze dagelijkse zorg en nemen we alleen nog mensen voor revalidatie op als we met elkaar echt het verschil kunnen maken ten opzichte van de thuissituatie. TECHNOLOGIE MAGAZINE
35
“Prettig Thuis geeft zorgtechnologie een boost in 2024”
V
eel ouderen blijven het liefst zo lang mogelijk thuis wonen, in hun eigen vertrouwde omgeving. Zorgbalans biedt met Prettig Thuis verpleeghuiszorg bij cliënten thuis. Welke zorg zij ontvangen hangt af van de behoeften van de cliënt en is dus altijd maatwerk. Van persoonlijke verzorging en verpleging tot huishoudelijke ondersteuning, welzijn, maaltijdservice en alarmopvolging. Om de enorme vraag ook de komende jaren aan te kunnen, is afgelopen najaar het project ‘Prettig Thuis van de Toekomst’ gestart. Eén van de pijlers van het project is om het gebruik van zorgtechnologie te laten vliegen. Projectleider Mariska Verduin praat ons bij.
PRETTIG THUIS VAN DE TOEKOMST “Door de vergrijzing, het personeelstekort en het afnemende aantal mantelzorgers staat de zorg onder grote druk. De VPT zorg die wij via Prettig Thuis bieden is hierop geen uitzondering. Binnen het project Prettig Thuis van de Toekomst gaan we daarom op zoek naar oplossingen waarmee we met dezelfde medewerkers meer cliënten kunnen bedienen. Wij zien hierin een grote rol weggelegd voor de inzet van zorgtechnologie. Binnen Prettig Thuis wordt al gebruik gemaakt van zorgtechnologie, maar in 2024 gaan we flink opschalen. Drie jaar geleden is binnen Prettig Thuis al eens succesvol versneld met technologie. Toen ging het om de inzet van leefstijlmonitoring. Binnen elk cluster van vier á vijf teams kreeg een collega de rol van ‘aandachtsvelder’ en werd daarmee vraagbaak en aanjager voor deze specifieke zorgtechnologie. De aanpak was zeer succesvol en de werkgroep opereert nog steeds. Een aantal maanden geleden zijn we met Saskia Keijzer, strategisch adviseur technologie binnen Zorgbalans, in overleg gegaan over het inzetten van andere zorgtechnologie binnen Prettig Thuis. Het ging met name om twee vragen. Waar is onze doelgroep, met name mensen met dementie, bij gebaat? En hoe krijgen we het voor elkaar om nieuwe zorgtechnologie snel te introduceren? Dit pakken we op volgens dezelfde methode als met de leefstijlmonitoring. Dichtbij, laagdrempelig en overzichtelijk. Ik ben er trots op dat ik ben vrijgemaakt als projectleider voor dit project, waarbij we ons vooral zullen richten op leefstijlmonitoring, robot Tessa, medicijndispenser Medido en ouderentablet de Compaan.
WE DOEN HET SAMEN In november organiseerde Prettig Thuis drie interactieve dagen in het kader van het project Prettig Thuis van de Toekomst. Tijdens één van de workshops hebben we onze medewerkers gevraagd naar wat zij nodig hebben als het gaat om de inzet van zorgtechnologie. De antwoorden waren eensgezind: informatie over de mogelijkheden,
36 TECHNOLOGIE MAGAZINE
training en het delen van successen. Daar gaan we dus mee aan de slag. Daarnaast trekken we samen op met de buurtteams die ook al heel goed bezig zijn met zorgtechnologie. Als de zorg van een cliënt vanuit een buurtteam wordt overgedragen aan Prettig Thuis moeten we zorgen voor een optimale overdracht. Daar hoort ook de inzet van zorgtechnologie bij. Samen krijgen we dit voor elkaar.
AANDACHTSVELDERS Ik vind het belangrijk om te noemen dat technologie nooit een vervanging is van de zorg die wordt gegeven door onze medewerkers, maar altijd een aanvulling. Het gaat om hulpmiddelen die cliënten in staat stellen langer zelfstandig thuis te blijven wonen. Dat zorgtechnologie ook warm kan zijn, heeft beeldzorg inmiddels meer dan bewezen. Aan ons de taak om onze cliënten optimaal te laten profiteren van de mogelijkheden. Op dit moment stellen we binnen Prettig Thuis een enthousiast team aandachtsvelders samen. Zij worden getraind in de verschillende zorgtechnologieën en gaan dan in de wijk aan de slag. Ze gaan fysiek langs de teams, kijken mee bij de cliënt en helpen bij storingen, administratieve taken en de logistiek. Kortom, we maken het de teams zo gemakkelijk mogelijk, zodat zij de focus kunnen houden op de cliënt. De aandachtsvelders bekleden deze rol terwijl ze zelf ook gewoon zorg blijven verlenen. En voor de borging binnen de Prettig Thuis teams zal ieder team iemand aanwijzen met affiniteit met zorgtechnologie, vergelijkbaar met de teamrolhouders bij de buurtteams. Op die manier denken we het enthousiasme en de kennis voor zorgtechnologie snel te kunnen verspreiden. En daar plukken we in 2024 en lang daarna allemaal de vruchten van.”
Lettergreepraadsel Zorgbalans Voor het maken van deze puzzel is het goed als je de tekst van het magazine hebt gelezen. Hieronder staan alle lettergrepen die in de puzzel terugkomen. Je krijgt van ieder in te vullen antwoord een omschrijving en je gebruikt uiteindelijk alle lettergrepen om de puzzel op te lossen. A - AAN - BEELD - BEL - CE - CLOCK - DACHTS - DAG - DAY - DERS - DI - DO - DUIN - ES - FET - GIE - HELP - IN - IN - KEN - KEN - LEER - LEN - LO - LI - ME - MER - MO - NE - NIEU - NO - NOX - PAS - PLEIN - PRET - SA - SEN - SOM - SOQ - SPRE - STRUC - TA - TA - TE - TEAM - TECH - TES - THUIS - TI - TIE - TIG - TOE - TUUR - VA - VEL - WE - WIJ - ZER - ZET - ZORG De 19 antwoorden kunnen als volgt omschreven worden: 1. Zorgmedewerkers die alles van een onderwerp weten; 2. Sociale robot ontwikkeld door Deloitte en VU Amsterdam; 3. Niet meer weg te denken ondersteuning en tijdsbesparing in onze dagelijkse zorgverlening; 4. Overzicht waarmee je kunt bepalen welke technologie bruikbaar is bij een cliënt; 5. Communicatievorm die zorg op afstand mogelijk maakt; 6. Medewerkers van Zorgbalans kunnen hier kennis opdoen die hun kunde verder vergroot (6/9); 7. Slimme Zorg .........; 8. Slaaprobot; 9. Gebruiken, in de praktijk brengen; 10. Dagelijkse regelmaat, die duidelijkheid en rust geeft en een positief effect heeft op cliënten; 11. Zorgrobot; 12. Klok voor ouderen; 13. (Groep van) drie collega’s die zich bezighouden met het stroomlijnen van werkprocessen; 14. Kan typen bij rapporteren vervangen; 15. Medicijndispenser; 16. Verpleeghuiszorg bij cliënten thuis (7/5); 17. Hulpmiddel bij het aantrekken van steunkousen; 18. Een van de vijf sleutels van gedragsverandering; 19. Locatie waar gewerkt wordt met BproCare.
Stuur je antwoord uiterlijk 29 maart naar versnellentechnologie@zorgbalans.nl. De winnaar krijgt een prachtig Rituals pakket!
TECHNOLOGIE MAGAZINE
37
Technologiekeuzes van Z bijeengebracht in een alg Bij Zorgbalans spreken we van ‘zorgzame technologie’. Dat zijn de slimme hulpmiddelen die alles doen wat belangrijk is bij ondersteuning en zorg: dichtbij zijn, contact houden en nieuwe mogelijkheden vinden om het zelf te kunnen blijven doen. Bij het informeren van cliënten over zorgtechnologie en het uitkiezen daarvan, is het belangrijk om helder te hebben waar hulp en ondersteuning bij nodig is. Bijvoorbeeld een hulpmiddel omdat het lichamelijk niet meer gaat. Of als onthouden en passiviteit een probleem worden. Op tijd wennen aan een hulpmiddel is aan te bevelen, omdat het dan in een latere fase - bijvoorbeeld bij geheugenproblemen - een automatische handeling is geworden. De zorgtechnologie van Zorgbalans heeft een kleurcodering die iets meer uitlegt over de toepasbaarheid. Vraag de brochure op via het telefoonnummer van Zorgbalans 023 891 8918 of via versnellentechnologie@zorgbalans.nl
38 TECHNOLOGIE MAGAZINE
orgbalans g emene brochure Een aantal voorbeelden uit de brochure
TECHNOLOGIE MAGAZINE
39
En jij, heb je ‘m al? Als je hier bent, na een magazine vol Zorg & Technologie, heb je ‘m eigenlijk al een beetje verdiend…
Je kunt het Z’tje in je eentje krijgen. Met z’n tweeën.
Het Z’tje…?
De afgelopen tijd hebben we zo links en rechts
Het woord zegt het al. Z’tje betekent dat jij
al aardig wat Z’tjes uitgedeeld aan Zorgbalans
technologie een zetje geeft bij Zorgbalans.
collega’s. Bijvoorbeeld voor inzet van de Compaan,
Een duwtje vooruit. Door het toe te passen in
de Medido, een zorgrobot, of doordat ze op een
je dagelijkse werk. Door het te proberen en
andere manier met zorg en technologie aan de
nieuwsgierig te zijn.
slag zijn. We willen dit jaar naar een Z’tje voor
Of met je hele team. Je kunt ‘m bij jezelf opspelden. Of bij je collega.
iedereen! Heb jij ‘m al? Zie het Z’tje als een aanmoediging. Een opgestoken duim. En je hebt ‘m snel verdiend. Gewoon door technologie deel te maken van je dagelijkse werk: doen, proberen, leren en durven.
www.zorgbalans.nl