25e jaargang 134 €7,95 8 719325841763 13422 genoeg.nl Eenvoudig leven PraktischGeldgenoeg 20Herfst22Precies wat je nodig hebt! Digibeter: Verklein je digitale voetafdruk Genoeg-pioniers over het effect van hun acties Wonen in een groep 'We zijn er voor elkaar' Kopen of laten lopen Weg met de waterkoker? Geldzaken Energiebespaartips waar je echt iets aan hebt Reportage Repareerlessen op het VMBO Heb ik wat van je aan? ‘Kledingruil voelt als cadeautje’ Het genoeg van Pieter Derks: ‘Het kan snel beter gaan als we het goede doen’ Energiebesparen?Blijfinbed! BP
De zin – inclusief het glimlachje – diende zich ook aan in mijn hoofd toen ik nadacht over dit redactioneel, gewijd aan het 25-jarig jubileum van ‘ons blaadje’. Een kwarteeuw ging voorbij sinds de eerste editie van Genoeg van de persen rolde. En nu zijn we zo maar een paar uitgevers, enkele hoofdredacteuren en 133 edities verder! Natuurlijk ligt het voor de hand om even terug te bladeren. Als ik dat doe, valt me op hoeveel pioniers we in Genoeg voor het voetlicht hebben gebracht. Destijds waren
Gelukkig met genoeg Weinig bezitten, uit noodzaak of keuze, kan heel rijk voelen. Lees de inspirerende verhalen.
Genoeg voor iedereen Hoeveel is genoeg?
De rook heeft deze meneer gevonden, maar waar is dan het vuur? Misschien in de buik van de aarde, Zelf dacht Paul de Reus (1963) iets heel anders toen hij het werk maakte. ‘De titel is een nummer van Het vuur in dat liedje slaat op inspiratie.’ Hij gaf de man een wolk mee, als symbool voor verbeelding. ‘Je hoeft maar naar boven te kijken en dan zie je van alles.’ Vaak wringt er iets in het werk van De Reus. Een zeepbel in een beeldengroep van een gezin sugge reert een breuk; een baby die tussen oudemannenkleren speelt, lijkt een verwijzing naar verlies van je Het liefst werkt hij met hout. Daar kun je dingen mee bouwen én je kunt er dingen uit hakken. In ‘Digging for fire’ heeft De Reus balken verlijmd en bewerkt, ze zijn van lindenhout. Dat is zacht en fijn van nerf, het splintert niet zo. De wolk is van piepschuim, bekleed met kunststof. (MR)
Over eerlijk delen in de overvloed en voldoende overhouden voor de generatie na ons.
Herfst 2022 Genoeg 3
Genoeg is een onafhan kelijk tijdschrift voor iedereen die meer wil doen met minder. Elk nummer van Genoeg bestaat uit vier delen.
‘Alles is relatief.’ Mijn eerste – en enige – tekst in een toneelstuk waarin ik lang geleden, als opgroeiende tiener, een rolletje had. Ik heb die zin altijd onthouden en regelmatig hergebruikt. Geen slechte tekst. Je komt er een eind mee in het leven, heb ik inmiddels gemerkt. Zeker als je er nog een bijpassend glimlachje bij doet.
Van 10 september tot en met 8 oktober exposeert Paul de Reus met Jans Muskee in Projectruimte BMB, Kerkstraat 129, 1017 GM in Amsterdam.
Genoeg geld Kritisch kiezen en vrolijk besparen. Over de grote economie en het kleine huishoudboekje.
Jong blaadje
Praktisch genoeg We doppen onze eigen boontjes en maken din gen lekker zelf. Origineel, goedkoop, en vaak beter voor het milieu. Een gids voor huis en tuin.
4 Genoeg Herfst 2022 12
Genoeg pioniers Marjolein Jonker houdt het kleingenoeg van Pieter Derks
53 10 Het
Er
17 Op de fiets naar India 22 Reportage Repareerlessen op het vmbo Groepswonen
zijn voor elkaar
36
10
49
18 Nummer 134 | 2022
20
Repareerlessen op het vmbo Natuur in overvloed Column Elisabeth Noorduin Gezond weer op Brood Digibeter
52
61
9
50
GENOEG VOOR IEDEREEN
Vintage als eerste keus
Energietips van de redactie Kopen of laten lopen Weg met de waterkoker? Welgeteld Column Marieke Henselmans
GELUKKIG MET GENOEG
22
62
44
35
65
31
Verklein je digitale voetafdruk Opgeruimd Frutten DDILZ Handwarmers Van de straat Melkbus Samen wonen Column Merel Deelder
21
32
28
Beeldverhaal
45
GENOEG GELD
Oogst in overvloed Kort genoeg Boeken Het genoeg van Pieter Derks Achtergrond Groepswonen Op de fiets naar India Tieme Hermans
Herfst 2022 Genoeg 5
EN VERDER
17
57
PRAKTISCH GENOEG
Inhoud28Herfst
Energietips
53
74
75
67
12
Heb ik wat van je aan?
38
Oogst in overvloed...
58
66
60
Column
6,
Over rijk leven met weinig 18, 32 en 46 Fotoverhaal
48
38
Column
34
42
Over delen en vermenigvuldigen Kort genoeg Boeken Portretten Genoeg-pioniers Hoe gaat het nu met...? Heb ik wat van je aan? Genoegens Milouska Meulens
Over eigen boontjes doppen Kort genoeg Boeken Koken met genoeg Keurmerken Over de datum Muizen Reportage
3
8
2 Genoeg kunst Digging for fire van Paul de Reus Redactioneel Genoeg aanbiedingen Regeladvertenties Ware winst Genoeg ondernemers Lezers schrijven Genoeg | Colofon Lezer aan het woord
Zo sparen Genoeg-medewerkers energie
Over kritisch kiezen en vrolijk besparen Kort genoeg Boeken Huishoudboekje Geldzaken