JANUARI 2014 E-MAGAZINE VOOR DE TOTALE GGZ
‘MENSEN HEBBEN EEN ONBEDWINGBARE DRANG OM ZICH TE
ONTWIKKELEN’
JANUARI 2014
(Jan Walburg)
INHOUD
INHOUDSOPGAVE
3.
6.
Artikel
- Rosanne Kropman Werkgever maakt het verschil tussen beperking en handicap
Interview
- Koosje de Beer Met Jan Auke Walburg
9.
Boekbespreking - Johan Atsma
Floris Bijlsma In de psychiatrische kliniek, anekdotes uit de ggz
10. Column
- Alette Jurgens - van Bentum ‘Bij Jolanda’
11.
Beroepen
- Willem Gotink Muziektherapie: het hele brein werkt mee
- 2-
"Maar ik denk wel dat we er nog eens opnieuw naar moeten kijken" (In het NRC van 18 juni 1999 wijst het NIP alle individuele hulpverlening via Internet af)
ARTIKEL
WERKGEVER MAAKT HET VERSCHIL Rosanne Kropman
“Door alles op de gemiddelde mens te willen inrichten zet je mensen buitenspel.” Diederik Weve
Werkgever maakt het verschil tussen beperking en handicap Door Rosanne
Kropman
Werken terwijl je afwijkt van de norm, dat is in
Nu weet Weve (56) waarom hij niet meestroomde met
Nederland lang niet altijd vanzelfsprekend. Onzin,
de rest van zijn collega’s. Vier jaar geleden werd hij
vinden zowel werkgever en werknemer. Maar de
gediagnosticeerd met het syndroom van Asperger, een
realiteit is weerbarstig.
vorm van autisme die voorkomt bij mensen met een normale tot hoge intelligentie. Het brengt onder
Diederik Weve zou eigenlijk manager moeten worden.
andere met zich mee dat sociale interactie en het
Het begin van zijn carrière bij Shell was als een speer
maken van planningen moeizaam gaat. “Die diagnose
gegaan, leiding geven was een logische volgende
maakte veel duidelijk. Ik snapte daardoor beter
stap, maar hij snapte niet waarom het hem telkens niet waardoor ik ben zoals ik ben en wat mijn sterke en lukte. “Ik zat onbewust tegen een glazen plafond aan.
zwakke kanten zijn. Ik kan nu makkelijker kiezen wat ik
Maar zo lang als je niet snapt waarom je daar niet
wil ontwikkelen en wat ik laat.” ➙
doorheen komt, denk je: harder inzetten, dan lukt het uiteindelijk wel.”
- 3-
WERKGEVER MAAKT HET VERSCHIL Rosanne Kropman
“Mensen aanspreken op hun talent vraagt om flexibiliteit en een onderzoekende houding van organisaties”
Na zijn diagnose ging Weve op zoek naar andere
mij. Terwijl als je me een technisch ontwerp laat
autisten binnen Shell onder het motto ‘Autisten uit de
maken, je me op mijn sterke punten aanspreekt.
kast’. Er moesten meer mensen zijn zoals hij, zo was
Iedereen heeft die sterktes en zwaktes.”
de gedachte. Dat klopte, hoewel lang niet iedereen ermee in het openbaar wilde treden. “De interesse
Maar het grote verschil is dat er bij een beperking als
bleek erg groot om dingen bespreekbaar te maken.”
autisme, depressie of ADHD er een medische term
Inmiddels hebben 800 mensen deelgenomen aan de
aanhangt. “Dat is per definitie negatief. De mindset
workshops over autisme die Weve geeft.
van mensen wordt heel anders, men vergeet dan al snel zoiets als sterktes.” Zonde, vindt Weve, want je
Hij merkt nu dat zijn campagne binnen Shell ook op
benut daardoor niet het volle potentieel van de
andere gebieden de openheid heeft vergroot.
mensen die zouden kunnen werken. “Door alles op de
“Dyslexie, depressie maar bijvoorbeeld ook
gemiddelde mens te willen inrichten zet je mensen
beperkingen als slechthorendheid zijn
buitenspel.”
bespreekbaarder geworden. Het zijn dingen die niet per definitie opvallen en mensen zijn normaal
Mensen aanspreken op hun talent, vraagt om
geneigd om dat te verbergen.” Zo worden problemen
flexibiliteit en een onderzoekende houding van
slecht zichtbaar en daardoor slecht hanteerbaar, vindt
organisaties. Maatwerk kortom, om medewerkers te
Weve. En dat is niet alleen in het nadeel van de
herkennen en te erkennen in hun sterktes en
werknemer die in sommige situaties op zijn of haar
zwaktes. Shell, een bedrijf met veel medewerkers en
tenen moet lopen. Het is ook slecht voor de
een grote financiële armslag bovendien, kon Weve
organisatie zelf.
die ruimte bieden, maar voor kleinere bedrijven
Weve neemt zichzelf als voorbeeld. “Als ik een sociaal
is dat lastiger.
communicatieve rol moet hebben, dan handicap je
Gespecialiseerde firma’s zijn één van de alternatieven om mensen met een psychiatrische achtergrond toch aan een baan te helpen. Zo maken (ex)psychiatrische patiënten bij de Amsterdamse brouwerij De Prael bier, wordt er voor eten gezorgd bij lunchroom De Buren en restaurant Freud en is het administratiekantoor PeerAdministratie in de maak, speciaal voor mensen met een psychiatrisch verleden.
- 4-
“Ik vind het raar dat er in een normaal kantoor of bedrijf geen ruimte is voor mensen die afwijken van de norm door bijvoorbeeld een psychiatrische achtergrond. ” Otto Reuchlin
Otto Reuchlin is de oprichter van PeerAdministratie.
bijvoorbeeld compleet ontoegankelijk is voor
Het stoort hem dat lang niet iedere organisatie
rolstoelgebruikers.
flexibel genoeg is om ruimte te bieden aan mensen
“In Nederland plakken we mensen die niet voldoen
die afwijken van de norm maar die prima kunnen
aan het standaardplaatje achter het behang”, vervolgt
werken.
Reuchlin. “Ze zitten thuis met een kleine uitkering of
Een jaar of zes geleden zat hij bij een Amerikaanse
ze worden geplaatst in een sociale werkplaats. Ik vind
StarBucks waar hij geholpen werd door een vrouw met het raar dat er in een normaal kantoor of bedrijf geen een verstandelijke beperking. Het maakte niet uit voor
ruimte is voor mensen die afwijken van de norm door
de kwaliteit van de koffie of de service, want werken in bijvoorbeeld een psychiatrische achtergrond. ” de StarBucks, dat kon deze dame prima. “Niemand keek Dat moet anders, vindt hij. “Ik ben ervan overtuigd dat ervan op. Ik ben blij dat in Nederland mensen beter
ieder mens wat kan en erbij wil horen.” Vandaar dat hij
beschermt zijn dan in Amerika. Maar waarom mogen
PeerAdministratie oprichtte, een administratiekantoor
hier in een koffiebar alleen überhippe jongens en
waar mensen met een psychiatrische aandoening
meisjes in de bediening werken?”
werken zonder dat er ingeleverd wordt op kwaliteit.
Nederland loopt ten opzichte van veel andere
“Wij willen in de eerste plaats een goed kantoor zijn.”
Europese landen flink achter als het gaat over
De hele dag door hulpverlening in huis, dat hoeft van
wetgeving die ruimte moet maken voor dat maatwerk.
Reuchlin niet. “Het is geen bezigheidstherapie.” Maar
Zo heeft Nederland het verdrag van de VN dat zich
vooraf wordt er wel gekeken wat iemand wel en niet
richt op de rechten van gehandicapten wel
kan onder begeleiding. Nee, er moet gewoon gewerkt
ondertekend, maar nog niet geratificeerd. In de praktijk worden, vindt Reuchlin. “Hele groepen thuis laten mag je hier dus een nieuw kantoor neerzetten dat
zitten met hun talent is doodzonde.”
- 5-
•
INTERVIEW
Interview Jan Auke Walburg - Koosje de Beer Eind vorig jaar nam hij afscheid van het Trimbos Instituut om een nieuwe uitdaging aan te gaan als bijzonder hoogleraar positieve psychologie bij de Universiteit van Twente. Jan Auke Walburg ziet uit naar deze nieuwe wetenschappelijke carrière. “Mensen smachten naar een oriëntatie op het positieve, ik vind het prachtig om daar vorm aan te geven.” Elf jaar lang was Jan Walburg bestuursvoorzitter
U zegt dat de samenleving meer wil investeren in
van het Trimbos Instituut. Voor deze functie was hij directeur van Jellinek Amsterdam, professor
de psychische problematiek van mensen. Heeft dit gevolgen voor de GGZ?
Kwaliteit in de gezondheidszorg en medeoprichter van het AIAR, het Amsterdam Institute for
“Ik zie dat de belangstelling in de eerste lijn toeneemt. Tot voor kort waren de huisartsen
Addiction Research. Aan het begin van een nieuwe
nauwelijks betrokken bij de psychische zorg. Nu
wetenschappelijke loopbaan maakt hij de balans op van een levenlang werken in de geestelijke
wordt van hen steeds vaker verwacht dat ze beginnende psychische problematiek kunnen
gezondheidszorg.
aanpakken. Daarnaast is de ambulantisering, het organiseren van zorg buiten de kliniek, een
Er wordt veel gesproken over zaken die niet goed
actueel thema. Een bekend voorbeeld is de
gaan binnen de GGZ, zijn er ook positieve ontwikkelingen?
Functie Assertive Community Treatment (FACT), een behandelingsvorm die het mogelijk maakt om
“Zeker! Ik merk dat de afgelopen tijd de belangstelling voor de geestelijke
patiënten te behandelen en te begeleiden die voorheen op klinische zorg aangewezen waren. ”
gezondheidszorg zowel bij het bedrijfsleven als de overheid enorm is toegenomen. Bij ondernemingen als Siemens en Shell worden
Waar kijkt u met minder plezier op terug? “De ontwikkelingen rond de routine outcome
actief programma’s ingezet om het mentale welbevinden van werknemers te vergroten. Ook
monitoring, ROM, vind ik teleurstellend. Het meten welke effecten een behandeling heeft, is op
bij de ministeries van Defensie en VWS is het punt
zichzelf natuurlijk heel nuttig. Voor de kwaliteit
geagendeerd. Zo worden soldaten meer dan voorheen getraind om in lastige situaties
van zorg zou het ook goed zijn als behandelaars daar - meer dan nu het geval is - met elkaar over
veerkrachtig te blijven. In gemeentelijk beleid ligt eveneens steeds meer de nadruk op het
zouden spreken. Het doel van het project is door de zorgverzekeraars echter omgebogen tot het
voorkomen van psychische schade.”
aanleveren van cijfers die worden gebruikt voor de contractering. Een gemiste kans.” ➙
- 6-
Jan Auke Walburg fotografie Roy Borghouts
‘Mensen hebben een onbedwingbare drang om zich te ontwikkelen’ Zoals u heeft aangegeven wordt er
het teken van die ziekte staat.
binnen de GGZ op verschillende vlakken vooruitgang geboekt.
Daarnaast wil ik onderzoeken welke voorwaarden bepalend zijn om
Tegelijkertijd is er veel onrust, onder meer over de financiering van de zorg.
mensen op school en op het werk te laten ontdekken wat hun sterke kanten
Belemmeren deze ontwikkelingen het
zijn. Mensen hebben een
functioneren van hulpverleners? “In de somatische zorg zijn de
onbedwingbare drang om zich te ontwikkelen. Werkgevers en scholen
omstandigheden al heel moeilijk en ook binnen de GGZ gaat het die kant
kunnen daar veel aan bijdragen.”
op. Professionals willen de best
Hoe laat u het Trimbos Instituut
denkbare zorg afleveren, maar zijn veel tijd kwijt met het afleggen van
achter? “Ik heb een levenlang met veel plezier
verantwoording voor een financiering die is gebaseerd op productie. Ik vind
management- en directiefuncties bekleed. Naast mijn werk heb ik het
productie een verkeerde prikkel. Het
echter altijd belangrijk gevonden om
zou beter zijn als een regio op basis van de patiëntenpopulatie een
ook inhoudelijk mijn lijnen uit te zetten. Dat ik me daar nu volledig op
bepaald budget krijgt en het geld dat overblijft binnen de regio zelf mag
kan richten, vind ik een voorrecht. Het Trimbos Instituut laat ik met een
besteden. Gelukkig wordt hier al wel
gerust hart achter. Voor het Trimbos is
mee geëxperimenteerd.”
als kennisbron voor huisartsen en hulpverleners in de ambulante zorg
Wat wilt u wetenschappelijk bereiken als hoogleraar positieve psychologie?
een nieuwe rol weggelegd die zeker goed zal worden opgepakt. Daarbij
“Meestal gaat de psychologie over het
blijft de samenwerking met
creëren van condities om problemen te kunnen aanpakken. In de positieve
Universiteit Twente overeind. Vorig jaar hebben we samen het eerste
psychologie willen we juist kijken naar de voorwaarden die nodig zijn om
landelijke congres ‘Positieve Psychologie’ georganiseerd. Het liep
mensen tot bloei te laten komen. Mijn
storm, na vijfhonderd deelnemers
onderzoek zal zich richten op de vraag hoe patiënten met een chronische
moesten we de inschrijving stoppen. Ten slotte – en zeker niet onbelangrijk
ziekte perspectief kan worden geboden zodat niet hun hele leven in
- heb ik met Rutger Engels natuurlijk een gedroomde opvolger. ”
•
- 8-
BOEKBESPREKING
Boekbespreking - Johan Atsma
Maandelijks bespreekt GGZTotaal een recent uitgegeven boek, dat betrekking heeft op de GGZ. Onderstaande recensie is van Johan Atsma, docent/ coach MBO verpleegkunde.
Floris Bijlsma: In de psychiatrische kliniek, anekdotes uit de ggz
Kortgeleden verscheen bij Free Musketeers ‘In de
kiezen krijgen. Situaties die je op school niet leert
psychiatrische kliniek’ van Floris Bijlsma. Bijlsma heeft ruime praktijkervaring in de psychiatrie en
oplossen. Je ziet in Bijlsma’s verhalen de medewerkers twijfelen en patiënten ook gewoon
werkt momenteel als teamleider op een gesloten afdeling voor acute psychiatrie. Daarnaast is hij
mens zijn. Humor is in dit boek de leidraad. Enkele hoofdstukken wijken af van dat thema. Daar wordt
werkzaam als freelance journalist. In dit boekje
het boek sterker. Bijlsma behandelt bijvoorbeeld het
verzamelt hij anekdotes uit de dagelijkse psychiatrische praktijk die laten zien dat er humor te
verschil tussen berichtgeving in de media over agressie tegenover de cijfermatige werkelijkheid van
vinden is in een sector waar wanhoop en ellende om voorrang strijden. Humor is, zoals in de toelichting
de dagelijkse praktijk. Hij schrijft kritisch over de algemene cultuur in de sector om geen pauze te
op de achterkant valt te lezen, een krachtig middel
houden en dat als een recht te beschouwen. Ook is
om je staande te houden in moeilijke tijden en Bijlsma laat zien dat er genoeg te lachen valt in de
er een pleidooi om cliënten toch maar weer patiënten te noemen. Maar de humor staat voorop
psychiatrie mits je er oog voor hebt. De anekdotes die Bijlsma oppikt in de dagelijkse praktijk en
en dat maakt het boekje wat onevenwichtig. Een duidelijke keuze voor een thema had het geheel
vervolgens in compacte stijl opschrijft zijn vaak
sterker gemaakt. Het boek krijgt in de langere
hilarisch. Zoals het volgende stukje ‘Lift’: In de psychiatrische kliniek komt een patiënt
hoofdstukken een andere toon en Bijlsma laat hier een eigen en eigenzinnige visie zien, hij
opgetogen terug van een gesprek met de psychiater. In de woonkamer zegt de man
prikkelt en overtuigt. Jammer dat hij dat in dit boek niet vaker doet.
tegen wie het maar horen wil: “volgens de
Floris Bijlsma: In de psychiatrische
psychiater zit ik in de lift!” Mede patiënt: “ja, maar wel op weg naar beneden”.
kliniek, anekdotes uit de ggz. Uitgeverij Free Musketeers;
De wat langere verhalen schetsen een beeld van de complexe dagelijkse
ISBN 978-90-484-3137-3; 92 blz; € 14.95 (bij bestelling via de
psychiatrische praktijk. Vaak zijn het
boekhandel) Meer over Floris Bijlsma:
dilemma’s die medewerkers voor hun
Floris Bijlsma fotografie: Marcella te Nuijl
- 9-
www.florisbijlsma.nl
•
COLUMN
BIJ JOLANDA
- Alette Jurgens - van Bentum
Mijn psychiatrische instelling - dat is dus Altrecht Willem Arntszhuis - heeft een eigen kledingwinkel. Deze winkel is een werkproject voor mensen met wat zwaardere psychiatrische problemen. Ook de klanten zijn veelal patiënten van Het Huis, wat logisch is, aangezien de winkel er alles aan doet om zo onvindbaar mogelijk te zijn. Er is geen uithangbord, geen etalage, geen website, nergens kun je openingstijden vinden, er is alleen een deur, en links en rechts van die deur zijn zes of zeven precies dezelfde deuren. Ik herken de juiste deur omdat recht tegenover een soort plantenbakbank staat, ongetwijfeld gemaakt door de afdeling houtbewerking. Op zonnige dagen zitten de winkelmedewerkers daar te roken. Alleen de hardcore insiders weten dat de winkel er zit. En dat moet zo blijven, zoals jullie wel zullen lezen.
“JULLIE ZIJN GEEN
NUMMER HIER, HOOR”
Bij gebrek aan een naam noemen wij de winkel vanaf nu "Jolanda" naar de activiteitenbegeleidster die het geheel runt. Vandaag zijn we in de buurt van Het Huis, mijn man en ik, en we besluiten even te kijken of Jolanda open is. We stappen behoedzaam de deur door. Want de kelder wordt ook wel eens verhuurd als vergaderruimte. Maar hoera, vandaag is het gewoon kledingwinkel. Met links de tafel met het Perzische kleed met daarachter een mevrouw die onze namen wil weten. We zijn klant nummer zeventien en nummer achttien. "Maar jullie zijn geen nummer hier, hoor," grapt ze. Gelukkig maar. We gaan de rekken door. Jullie moeten weten dat de kleding tussen de € 0,25 en € 0,50 per item kost. En dan is het gewassen en gestreken. Dit is dus een goed adres! Als het niet van Het Huis was, dan zou ik me waarschijnlijk opgelaten voelen bij dat soort prijzen. Maar ik ben cliënt, ik ben de doelgroep van deze geheime koopjeskelder. Sterker nog, als ik hier kleding koop dan draag ik bij aan een realistisch werkproject. Met echte klanten namelijk! Kortom, alle reden om zonder gene in de rekken te duiken. Voor € 1,90 totaal kopen we twee t-shirts, twee coltruien en een vest. Een bezoek aan Jolanda bevalt mij ook omdat ik er vrijwel altijd mensen tref met wie ik opgenomen hebt gezeten, en met wie ik dus een vluchtige band heb, voldoende om even bij elkaar te informeren hoe het nu is.
- 10-
BEROEPEN
Muziektherapie: het hele brein werkt mee - Willem Gotink Richard komt elke woensdag bij de muziektherapie. Een op het oog wat verlegen jongen van ongeveer tien jaar. Zonder me aan te kijken geeft hij een hand. Bij wijze van uitzondering komen vandaag ook zijn ouders en zijn zus mee. Ze zijn een beetje onwennig, maar binnen tien minuten heeft het hele gezin een instrument uitgezocht. Moeder op de cello, Richard op de piano, zijn zus op het drumstel en vader heeft een trompet gevonden tussen de tientallen instrumenten. Het valt Ad, de muziektherapeut, al snel op dat vader zich meer op de trompet richt dan op de pogingen van zijn gezinsleden om het orkest als een geheel te laten klinken. “Gaat dat thuis ook zo?” vraagt Ad, half schertsend. Er wordt wat gegrinnikt, maar niemand ontkent het. De boodschap lijkt aan te komen. “Het bijzondere van muziektherapie”, zegt Ad de Laat als het gezin is vertrokken, “is dat je de dingen voor je ogen ziet gebeuren". Ad is één van de muziektherapeuten van de Reinier van Arkel groep GGZ in Vught. "Je hebt het ook meteen over waar het over moet gaan, zonder dat het vervelend wordt, want je bent samen aan het muziek maken". Het gezin in de inleiding is een specifiek voorbeeld. Veel vaker laat hij kinderen (bijvoorbeeld) rappen, met een tekst over iets dat ze dwars zit. “Laatst was er een
gemaakt: ‘don’t puke on my shoes’. Al drummend en rappend, komt de emotie er uit. Dat werkt veel beter dan als hij bij de
jongetje dat ongelooflijk baalde omdat iemand in de bus over zijn schoenen had
psycholoog moet gaan vertellen waarom hij zo baalt".
gekotst. Daar hebben we samen een rap van
"In muziektherapie heb je heel veel mogelijkheden: muziek werkt sterk op de emotie (zie Youtube), het heeft een hoog associatiegehalte, als je musiceert moet je bovendien samenwerken, naar elkaar luisteren, er is interactie. Zonder dat het in woorden uitgelegd hoeft te worden, gebeurt er heel veel”. Dat is ook de ervaring van Cita Terpstra (www.muziektherapie-amsterdam), zelfstandig werkend muziektherapeute in Amsterdam. “De basis is wel dat mensen er plezier aan beleven. Bij de observatiefase ➙
- 11-
let je op specifieke aspecten. Wat voor instrument kiest iemand en waarom? Is dat vanwege de vorm, vanwege het geluid dat er uit komt? Bij dementerende ouderen is de herkenning vaak erg belangrijk. Dit geeft houvast in een wereld die voor een groot deel onherkenbaar is geworden. Ik
“Geslaagde mensen zoals u en ik houden zichzelf graag voor dat we ons succes bereikt hebben met hard werken en ‘er echt voor gaan’. Dat helpt, onmiskenbaar. Maar zo meritocratisch is onze samenleving nou ook weer niet. In Nederland geboren worden met een IQ van 120 of hoger en een goede – geestelijke- gezondheid, dat is echt geluk. Als je dan ook nog goede ouders treft, is je ticket naar de 1 procent rijkste wereldburgers eigenlijk al gekocht, zonder dat je daar zelf iets voor hebt hoeven doen.” (Marleen Barth bij haar afscheid van GGZ-Nederland, 4 september 2013)
kijk ook naar de muzikale interactie: doet iemand heel snel na wat ik doe, of durft hij ook de ruimte nemen voor zijn eigen spel waardoor dit meer kan klinken? Als iemand nog nooit piano heeft gespeeld en hij gebruikt alleen bovenin twee toetsen met twee vingers dan geeft dat ook informatie. Dan kiest hij mogelijk voor veiligheid. Er kwam hier bijvoorbeeld een jongetje, dat nooit wat zei. De ouders begrepen daardoor nooit wat
“Al drummend en rappend komen de emoties eruit”
hij wilde. Bovendien was hij erg inactief. Als je
Uit recent onderzoek blijkt dat de ernstigste
hem ergens neerzette, bleef hij staan, verder niks. Als diagnose had hij 'ernstig verstandelijk
groep psychiatrische patiënten beter functioneerden als zij muziektherapie kregen.
beperkt’ en 'autistisch' meegekregen. Tot zijn 4e jaar had hij gesproken, daarna niet meer. Met zo’n
Beter dan de controlegroep die ‘gewoon’ de standaardbehandeling kreeg. Waar zit ‘m dat in?
jongetje ga ik op zoek. Welke muzikale
(Muziektherapie_kan_helpen_waar_andere_
activiteiten kan ik inzetten zodat ik contact met hem krijg? Je zoekt als het ware naar de muzikale
therapieen_falen)
verbindingen in het brein. Bij het ene liedje gaat hij springen, het andere liedje vindt hij niks en
Cita Terpstra: “het heeft ermee te maken dat muziek op een andere manier de hersenen
blijft hij staan. Op een gegeven moment weet je:
bereikt. Als je bij een psycholoog in behandeling
als ik dit doe, gaat het goed, iets anders gaat minder. Je krijgt een heel arsenaal aan muzikale
bent en hij stelt een lastige vraag, dan heb je een manier ontwikkeld om die vraag te ontwijken. Een
activiteiten waarop hij reageert. En dan ga je steeds een stapje verder. Je doet het geluid na dat
goede psycholoog speelt daar natuurlijk op in, maar bij muziek kan dat niet. Dat komt direct
hij maakt als hij iets leuk vindt. En nog een keer.
binnen. In het brein zitten altijd linken met
Je probeert hem nog een klank aan te leren, je pakt een instrument (bijvoorbeeld een trommel)
muziek, opgeslagen herinneringen, emoties. Zelfs bij diepdemente mensen. Het muzikale geheugen
en doet dit na (zegt bambam) Zo, langzamerhand, bouw je dat uit. Inmiddels is hij steeds meer
blijft bovendien het langst bewaard. Ad de Laat: “Het is wel bewezen dat muziek in de
woorden gaan gebruiken. Hij is tegenwoordig veel
hersenen heel veel verbindingen maakt. Het doet
meer participant, wil zelf dingen doen en er is nog steeds progressie".
iets met activiteit, met herinnering, emotie. De wetenschap laat prachtige voorbeelden zien.
- 12-
Als je hersenscans ziet, dan licht bij elke activiteit
behandelcoördinatoren vragen voortdurend
een deel van de hersenen op. Bij muziek lichten bijna de hele hersenen op. Dat is bij geen enkele
vaktherapie aan. Maar bij andere instellingen kalft muziektherapie wel af.
andere activiteit. Het invoeren van muziekles op school zou dan ook
Cita Terpstra: "Ik merk zelf dat er vooral onbekendheid met het fenomeen muziektherapie
heel veel hersenstructuren voeden”.
bestaat. Dat is erg jammer, muziektherapie kan juist
Hoe zit het met het imago van muziektherapie?
een bijzondere rol spelen bij cliëntengroepen waarbij communicatie niet functioneert of er
Ad de Laat: “In het buitenland worden veel onderzoeken gedaan. In Nederland is dat veel
sprake is van verstoorde communicatie De laatste jaren wordt er ook weer opnieuw onderzoek
minder. Het is hier niet evidence based. Daardoor
gedaan. Hieruit is o.a. gebleken dat het empathisch
komt het al snel in de zweverige sfeer te liggen, maar dat is het helemaal niet. Voor
vermogen van kinderen vergroot wordt als ze van jongs af aan muziek maken. Een publieke
traumabehandeling is iets als EMDR groots onderzocht. Maar het is helemaal de vraag of het
eyeopener was laatst ook bijvoorbeeld de uitzending in DWDD, met neuropsycholoog
bij kinderen ook goed werkt. Hier in de Reinier van
Scherder. (Zie youtube)
Arkel is iedereen het er over eens dat muziektherapie heel goed werkt. Wat opvalt, is dat
Omdat hij goed college kan geven, enthousiast is, bereikt de muziektherapie zo opeens een heel
als wij de behandeling afsluiten, alle andere behandelingen niet meer nodig zijn. De
groot publiek."
•
Januari 2014 www.ggztotaal.nl
info@ggztotaal.nl
JANUARI 2014 ontwerp e-magazine: Ingrid Huismans Kijk voor meer informatie op onze website: www.ggztotaal.nl