Alojzije Petranović / Ostavi otvorena vrata
Alojzije Petranović, Ostavi otvorena vrata, Glas Koncila, Zagreb, 2011. Izdavač: Glas Koncila, Kaptol 8, Zagreb Tel.: 01/4874 318; faks: 4874 319 e-pošta: web-izlog@glas-koncila.hr www.glas-koncila.hr Za izdavača: Nedjeljko Pintarić Biblioteka: Proverbia. Knjiga 3 Lektura: Josip Sinjeri Ilustracije: Slavo Striegl, akad. slikar Priprema za tisak: Glas Koncila Tisak: Grafika Markulin, Lukavec Tiskano u lipnju 2011. Knjiga je objavljena uz potporu Grada Siska. ISBN 978-953-241-303-8 CIP zapis dostupan u računalnom katalogu Nacionalne i sveučilišne knjižnice u Zagrebu pod brojem 772894
Alojzije Petranović
Ostavi otvorena vrata
Glas Koncila Zagreb, 2011.
Kao predgovor Nije pjesnik samo onaj koji pjesmu piše, već i onaj u kom pjesma diše. Nisam pjesnik kao Izidor Poljak, Jeronim Korner, Milan Pavelić ili mnogi drugi čije pjesme u meni dišu duhom ljubavi i dobrote. Ali zato volim pjesničke duše, jer imaju dušu koja šalje poruku ljubavi i mira za Bolji svijet. Neka ove pjesme krenu poput ptice u letu i pčelica k svakom cvijetu te donesu ruku mira i ljubavi ovomu nemirnom svijetu. Alojzije Petranović
5
Ostavi otvorena vrata
Alojzije Petranović
Bez riječi Više ne mogu reći što bilo nije, a ipak sve je novo i u danima i u noćima neponovljivo. I zato se uvijek dižem i padam, a uvijek želim ići do cilja, iako je teška životna zbilja. I sve je staro, a sve je novo. Jedno drugo gradi u nadi vječno novog.
7
Ostavi otvorena vrata
Alojzije Petranović
Bezgrešna Sve je pokrio snijeg, dan je lijep, no ljepši od snijega blagdan je Bezgrešne. Od njene ljepote, od njene bjeline, od njena mirisa i bistrine, da li što ljepše ima? Mi smo bili slijepi – ne vidimo. Mi smo gluhi – ne čujemo. Usta imamo – ne govorimo: To je Ona! Madona, naša Majka! Zato sam tužan što mnogi joj ne kažu hvala za sve što je dala, a dala je Sina svoga za spas ljudskog roda. 9
Alojzije Petranović
Uime tuge, ali i radosti duge za Sina i tebi hvala, Majko draga. Ne samo ja, uime svih, kaŞem, budi nam blaga. Budi nam Majka. S tobom minut će tuga, Majko draga.
10
Ostavi otvorena vrata
Ostavi otvorena vrata
Alojzije Petranović
Život darovan Davno zrno posijano, klijalo i odrastalo. Teško se je probijalo da bi plodom urodilo I evo ga, stasalo je, brojnim rodom rodilo je. U Karmelu, Božjem domu, brojnim cvjetovima procvalo je. Miris boja tih cvjetova Zajednicu obasjalo. I još cvate i miriše ljepotom duše vjerne, smjerne. Neka cvate i još dugo. To joj žele sestre njene i brat sestre Rafaele. Sisak, 7. 1. 2011. Časnoj ex majci Karmeli za rođendan
113
Alojzije Petranović
Život prolazi Život prolazi. Dan za danom teče, a sunce na zalazu nam poruku daje da život kratko traje jer sa zalazom sunca i on se gasi, ali s nadom u duši da zora će svanut novoga jutra.
114
Ostavi otvorena vrata
Alojzije Petranović
Ostavi otvorena vrata
Preč. Alojzije Petranović Trg bana Josipa Jelačića 1 44000 SISAK Dragi Alojzije! Kad si mi ono bio spomenuo dvije objavljene zbirke poželio sam ih vidjeti. Hvala Ti što si mi ih podario. A treću -u nastajanju- si mi podastro. Tvoje tri zbirke, tri knjige Tvoje su ispovijesti s Izaijinim ushitima i Jeremijinim jecajima, Jobovim upitima i Isusovim odgovorima. Biblijske aktuali-zacije u vrijeme rata – tempore belli – povezuju vjeru i narod, Crkvu i domovinu. Put pak je životni i prolazak je između cvjetnih nasada ali i uspon na Kalvariju s Veronikama usput. Pojedine slike blistaju, kao „Ja nazirem dugu/ koja briše tugu“ (Uz put, Sisak 1998, str. 54). Posute su po(r)uke na putu: „Ne budi zao/biti će ti žao“ (Na putu, Sisak 2000, str. 3), „Vrijeme je tvoje sada/luda se drugome nada“ (Vrijeme leti, Rukopis). Suzvučje riječi, iz prirode slika doimlje se kao jeka. Pjesma „Slika“ – autoportret, djeluje poput spomenika. Stavi u korice rukopisnu zbirku. Ovo pismo – čestitku možeš uz nju preslikati. Prijateljski Ivan Golub Zagreb, 26. svibnja 2011. Sv. Filip Neri, veseli svetac. 117
Ostavi otvorena vrata
Alojzije Petranović
O AUTORU Vlč. Alojzije Petranović rođen je 18. lipnja 1934., u Gornjoj Jelenskoj. Srednju školu i bogoslovni fakultet polazi u Zagrebu, gdje je 29. lipnja 1961. zaređen za svećenika. Dvije je godine bio kapelan u Gornjoj Stubici (1962. – 1964.), a zatim devet godina upravitelj župe Gora, kod Petrinje (1964. – 1973.). Župu Svetoga križa u Sisku preuzima 1. listopada 1973. Osim župom Uzvišenja Svetog križa, neko je vrijeme upravljao i susjednim župama. Tako od 1. listopada 1974. do 21. rujna 1975. upravlja župama Farkašić i Šišinec. Nakon smrti Antuna Grahovara (kraj 1990. i početak 1991.) upravlja župom svete Marije u Sisku. Za vrijeme župnikovanja Stjepana Brajkovića u Selima, dok je on bio na bolovanju ili u zatvoru, upravlja i tom župom. Konačno, po osnutku župe sv. Kvirina u Sisku, 4. lipnja 1993., nekoliko mjeseci upravlja i tom novoosnovanom župom, do dolaska prvoga župnika. 121
Alojzije Petranović
Ostavi otvorena vrata
Godinu nakon preuzimanja župe u Sisku organizira duhovnu obnovu, a 1988. u župi organizira svete misije, koje su vodili redovnici isusovci. Organizirao je slavlje četiri mlade mise: Josipa Sabljića i Mladena Markića (1974.), Borisa Balenovića (1991.) i Darka Teperta (1999.). Dekretom od 3. studenoga 1975. imenovan je dekanom Sisačkog dekanata i tu je službu obnašao do odlaska u mirovinu, 2004. godine. Godine 1977. objavio je Sakralno-turistički vodič Siska i okolice, za koji je napisao i predgovor. Odmah po dolasku u Sisak uočava potrebu osnivanja još jedne župe za sjeverni dio grada, s pripadajućim selima. Uz brojne probleme i odbačene predložene ideje, konačno uspijeva na Zelenom brijegu dobiti gradilišta i graditi, prema mogućnostima, objekte budućega župnoga centra. Na kraju, uz nadljudske napore, dobiva i lokaciju za buduću župnu crkvu, a sve to u vrijeme komunističko-ateističkog sustava. Kruna svega bilo je osnivanje nove župe svetoga Kvirina, 4. lipnja 1993. godine. Domovinski rat donio mu je brojne probleme. Prima u svoj dom prognane svećenike, a u svoju župu brojne prognanike, za koje osni-
122
Ostavi otvorena vrata
Alojzije Petranović
va i vodi Caritas župe Uzvišenja Svetog križa. Nakon što su granate djelomično oštetile crkvu i župni stan, 4. studenoga 1991. jedna je granata izravno pogodila župnu crkvu, pa je već 1992. brinuo o obnovi crkve. Zbog mnogobrojnih zasluga nadbiskup i kardinal Franjo Kuharić imenovao ga je u prosincu 1994. počasnim kanonikom zagrebačkim. Tijekom 1998. primio je dva posebno vrijedna priznanja: Dom kulture u Sisku i Matica hrvatska svečano su predstavili njegovu zbirku pjesama Uz put, 27. travnja, a za svoje zasluge primio je godišnju nagradu Grada Siska, na Kvirinovo, 4. lipnja. Nakon smrti šišinečkog župnika Petra Šimića, od kraja svibnja do kraja kolovoza 1999., upravlja i župama Farkašić i Šišinec. Prigodom 10. obljetnice smrti župnika svete Marije, Antuna Grahovara, 2000. godine, župnik uime župe izdaje knjižicu Lojze Buturca Dobar čovjek Tonči. Na blagdan sv. Cecilije iste godine postigao je još jedan uspjeh. Naime istoga dana kad su blagoslovljene orgulje i novo zvono, na svečan način predstavljena je njegova nova zbirka pjesama, pod naslovom Na putu.
123
Alojzije Petranović
Ostavi otvorena vrata
Na Kvirinovo, 4. lipnja 2003. primio je od Grada Siska nagradu za životno djelo, čime mu je odano priznanje za njegovo uspješno 30-godišnje djelovanje na dobrobit Siska i njegovih žitelja. Dekretom br. 1743. od 3. srpnja 2004. zagrebački nadbiskup i kardinal Josip Bozanić stavlja Alojzija Petranovića u stanje mira, s danom 22. kolovoza 2004. Tri dana kasnije, 25. kolovoza, izvršena je primopredaja župe novomu župniku Dragutinu Toplaku. U ponovno uspostavljenoj Sisačkoj biskupiji ostaje i dalje u Sisku na ispomoć novom župniku Antunu Senteu.
124
Ostavi otvorena vrata
Alojzije Petranović
Sadržaj Kao predgovor ............................................... 5 Bez riječi ....................................................... 7 Bezgrešna ...................................................... 9 Božić je došao ...............................................11 Breza*...........................................................12 Cilj ...............................................................14 Čekam .........................................................15 Čekanje ........................................................16 Čovjek i mrav...............................................17 Dar...............................................................18 Deset godina nakon Oluje ............................19 Doći će dani pjesme .....................................21 Gdje su nam heroji? .................................... 22 Godine se nižu ............................................ 23 Gorka čaša .................................................. 24 Gotovina ..................................................... 25 Grobovi ....................................................... 26 Grozd i jabuka..............................................27 Gvozdansko ................................................ 28 Hvala Ti, Bože ............................................ 29 Ivan ..............................................................31 Iz rana se krv toči ........................................32 Ja i ti ........................................................... 33 Kako je tužno .............................................. 34 Kosovo .........................................................35 Križ ..............................................................37 Kupreška vrata .............................................38 Lijepo je biti .................................................39 Mir.............................................................. 40 125
Alojzije Petranović
Ostavi otvorena vrata
Moja slika ....................................................41 Moje pjesme .................................................42 Molitva........................................................ 43 Moslavina ................................................... 45 Nada ........................................................... 46 Nada u noći..................................................47 Nemir ......................................................... 48 Nisam sjena .................................................49 Noć ............................................................. 50 Novi je dan ..................................................51 Odgovor ...................................................... 53 Odlazak ...................................................... 54 Odlazi netko meni drag................................55 Osmjeh ....................................................... 56 Ostao sam sâm ............................................57 Ostavi otvorena vrata ...................................58 Otvori oči, Gospode .....................................61 Pedeset minu ljeta ........................................62 Pitam .......................................................... 64 Pitanje ..........................................................65 Pitanje istine ................................................67 Pjesma o cvijetu .......................................... 68 Pogled oka ....................................................69 Poruka .........................................................71 Prijatelj .........................................................73 Prijatelj drag .................................................74 Prije pedeset godina......................................75 Procvala je ruža ............................................76 Proljeće ....................................................... 77 Rana Srca .....................................................78 Ribar ............................................................79 Ruža ............................................................ 80 126
Ostavi otvorena vrata
Alojzije Petranović
Samoća ........................................................81 San u noći ................................................... 83 Sunce i snijeg .............................................. 84 Sunce se skriva .............................................85 Suza ljubavi ................................................. 86 Sve se kreće ..................................................87 Svi sveti! ......................................................88 Svjetiljka u noći............................................89 Svjetlo u noći .............................................. 90 Šutnja ...........................................................91 Tako je malo ............................................... 92 Teško je biti sam ..........................................93 Ti tražiš .......................................................94 Tren .............................................................95 Tuga .............................................................97 Tužna žena ..................................................98 Umirovljenik ............................................... 99 Umor .........................................................100 Umor čini svoje .......................................... 101 Uvele ruže ..................................................102 Uz Vrbas ....................................................103 Veronika ....................................................105 Vino ...........................................................107 Volim sve ...................................................108 Zalaz sunca nad Kupom .............................109 Žalost ......................................................... 110 Žeđ ............................................................ 111 Život ..........................................................112 Život darovan ............................................. 113 Život prolazi............................................... 114 O AUTORU ...............................................121 127