Útvegsblaðið 2. tbl. 2012 by Goggur

»18

»6

Botnfiskveiðar við Færeyjar í lágmarki

»4

Vottanir treysta stöðu íslenskra sjávarafurða

»8

Lítið um fjárfestingar að óbreyttu

Landbeiting skilar ríflega 300 störfum Frívaktin »

útvegsblaðið Þ

Gefur strákunum ekkert eftir Frívaktin fjallar um daglegt líf sjómanna og annarra sem starfa í íslenskum sjávarútvegi. Þar er að finna sögur af sjónum, viðtöl og annað

f e brúa r 2 0 1 2 » 2 . tölu bl a ð » 1 3 . á rg a ng u r

athyglisvert efni.

Sjávarútvegurinn fylgist spenntur með íslensku hugviti þar sem í undirbúningi eru:

Tilraunaveiðar með ljósum Karl Eskil Pálsson skrifar:

» Samanburður á hefðbundinni botnvörpu (til vinstri) og ljósvörpu (til hægri).

karl.eskil@goggur.is

„Hugmyndin að þessu rannsóknar- og þróunarverkefni kviknaði fyrir um áratug og segja má að það feli í sér gagngera endurhugsun á togveiðum. Í stað þess að nota hefðbundin veiðarfæri úr garni er búinn til nokkurs konar veggur eða net með ljósum, sem sjá um að smala fiskinum í togveiðarfærin,“ segir Halla Jónsdóttir verkefnisstjóri hjá Nýsköpunarmiðstöð Íslands. Vinna við frumgerð ljósaveiðarfæris er á lokastigi hjá Nýsköpunarmiðstöð Íslands og Hafrannsóknastofnun, en auk þeirra eru Hraðfrystihúsið Gunnvör hf. og Fjarðanet hf. aðilar að verkefninu. Stefnt er að veiðitilraunum síðar á árinu. „Við gáfum út í fyrra að slíkar veiðar gætu hafist áður en langt um líður, ég vona að fyrsti prufutúrinn verði farinn síðar á árinu.“ Ef tilraunaveiðarnar lofa góðu verður skoðað gaumgæfilega hvort og hvernig hægt verður að að þróa framleiðslu á þessari nýju tegund veiðarfæra. Þeir aðilar sem standa að verkefninu hafa ekki viljað veita miklar upplýsingar, enda ríkir hagsmunir í húfi. Sótt hefur verið um einkaleyfi á veiðarfærinu.

Mynd: Hafrannsóknarstofnun og Nýsköpunarmiðstöð Íslands

Einkaleyfi „Veiðar með ljósum eru mun umhverfisvænni en með hefðbundnum veiðarfærum og þau lágmarka til dæmis röskun á sjávarbotni. Okkar útreikningar leiða í ljós að olíunotkun togara við veiðar gæti dregist saman um hátt í fjörutíu prósent. Eins og við vitum hefur olíukostnaður

fiskiskipa hækkað mikið að undaförnu, þannig að við erum að tala um fjárhæðir sem skipta útgerðir togskipa stöðugt meira máli. Með öðrum orðum má segja að hér séu vistvænni veiðarfæri sem draga mjög úr olíunotkun. Það er því sannarlega til mikils að vinna.“ Þeir útgerðarmenn sem Útvegsblaðið hef-

ur talað við eru á einu máli um að þetta nýja veiðarfæri sé spennandi nýjung, greinin komi til með að fylgjast náið með þessu byltingarkennda verkefni. Það á ekki aðeins við um íslenskar útgerðir, einnig útgerðir helstu fiskveiðiþjóða heims. „Ljósvörpuverkefnið hefur vissulega verið kostnaðarsamt, en sem betur fer eru margir sem hafa stutt við bakið á okkur fjárhagslega og tæknilega. Nefni ég í þessu sambandi iðnaðarráðuneytið, Tækniþróunarsjóðs, AVS og Vaxtarsamning Vestfjarða. Kemur í ljós Eftir því sem Útvegsblaðið kemst næst verður ljósabúnaðurinn settur um borð í eitt skipa Hraðfrystihússins-Gunnvarar í Hnífsdal. Augu sjávarútvegsins munu sem sagt beinast vestur á firði þegar prufutúrinn verður farinn síðar á þessu ári. En hversu líklegt er að ljós komi í stað hefðbundinna veiðarfæra í framtíðinni. Halla Jónsdóttir segist sem vísindamaður ekki vilja svara þeirri spurningu afdráttarlaust. „Það einfaldlega verður að koma ljós hver árangurinn verður, en við erum nokkuð bartsýn.“

Þ a ð e r ko s t n a ð a r s a mt a ð b r e y t a vö r u ú r f æ ð u b ót a r e f n i y f i r í ly f o g e i n n i g þ a r f m i k i ð a f l i f u r í f r a m l e i ð s l u n a . ” . . . »2

febrúar 2012

útvegsblaðið Þ

leiðari

Aflatölur á milli ára í tonnum: Heildarafli í janúar 2012:

193.811

Heildarafli í janúar 2011:

119.669

Þar af...... Botnfiskafli í janúar 2012:

30.600

Botnfiskafli í janúar 2011:

útvegsblaðið

25.300

Uppsjávarafli í janúar 2012 :

Leyndin lifir

162.000

Uppsjávarafli í janúar 2011:

teingrímur J. Sigfússon sjávaraútvegsráðherra hefur enn ekki sýnt frumvarp um breytingar á lögum um stjórn fiskveiða. Nokkrir dagar lifa af febrúar svo hann hefur svo sem enn tímafrest miðað við gefin fyrirheit. Fáir, ef nokkrir, hafa fengið að vita hvers er að vænta. Eðlilega eykur allt þetta spennuna um það sem koma skal. Til þessa hefur ríkisstjórn Jóhönnu Sigurðardóttur, ekki tekist að gera þær róttækur breytingar, sem eru boðaðar, á lögunum. Margt hefur verið reynt, en árangurinn til þessa er afar slæmur. Enn er það svo að útgerðin segist ekki geta fjárfest, ekki getað gert sér framtíðaráform, að óvissan dragi úr svo miklu. Óvissan lifir enn. Í einhvern tíma. Sporin hræða og þess vegna er eðlilegt að þeir sem eiga mest undir bíði spenntir þess sem koma skal. Öllum er óleikur gerður með þeim drætti sem orðin er á að ríkisstjórnin landi málinu. Og þar sem sporin hræða er ekki nema von að margur óttist það frumvarp sem á endanum verður lagt fram. Þar sem samráð er ekkert er óvissan mikil.

93.600

Flatfiskafli í janúar 2012:

1.200

Flatfiskafli í janúar 2011:

900

Heimild: hagstofa íslands

Í janúar 2011 var aflinn 119.669 tonn og hafði þá aukist um 63.822 tonn frá janúar 2010.

Árið byrjar vel Heildarafli íslenskra skipa í nýliðnum janúarmánuði nam alls 193.811 tonnum. Í janúar 2011 var aflinn 119.669 tonn og hafði þá aukist um 63.822 tonn frá janúar 2010. Metinn á föstu verði var heildaraflinn í janúar 2012 41,9% meiri en fyrra. Í nýbirtum tölum Hagstofu Íslands kemur fram að botnfiskaflinn var 30.600 tonn, sem er aukning um rúm 5.300 tonn frá fyrra ári. Þorskurinn var sem áður mest veidda botnfisktegundin, en þorskaflinn var rúm 16.600 tonn og jókst um tæp 3.300 tonn frá janúar 2011. Ýsuaflinn jókst um 2.100 tonn frá fyrra ári og var rúm 5.800 tonn í heildina. Veiðar á karfa skiluðu tæpum 3.100 tonn-

um, og karfaaflinn jókst því um 260 tonn frá því í fyrra. Ufsaaflinn var 2.600 tonn sem er um 400 tonnum meira en veiddist í janúar 2011. Uppsjávaraflinn nam tæpum 162.000 tonnum, sem er aukning um 68.4000 tonn frá fyrra ári. Þá aukningu má rekja til 161.000 tonna loðnuafla, sem var 82.500 tonn í janúar 2011, en að undanskildum 903 tonna kolmunnaafla, var nær enginn önnur uppsjávartegund veidd í mánuðnum. Afli flatfisktegunda var rúm 1.200 tonn í nýliðnum janúarmánuði og jókst um tæp 300 tonn frá fyrra ári. Þar af var skelog krabbadýraaflinn um 401 tonn, samanborið við 212 tonna afla í fyrra.

Ekki er minnsti vafi á, að þegar frumvarpið kemur fram, að þá upphefjast pólitísk átök. Ekki bara innan Alþingis. Um allt samfélagið. Margar skoðanir eiga eftir að koma fram Reynt verður að sætta ólík sjónarmið og ólíklegt er að það takist. Allir verða að gefa eftir, er meðal þess litla sem hefur verið sagt. Og þar er átt við alla, stjórnmálamenn og útgerðina. Að þessu sögðu er víst að framundan eru átök. Sama hvert innihald frumvarpsins verður er víst að engin sátt fæst á skömmum tíma. Umsagnir, umræða, átök og skoðanaskipti munu taka drjúgan tíma. Meðan er trúlegast að fátt gerist. Útgerðin heldur að sér höndunum og hnyklar vöðvana. Það fáa jákvæða í íslensku efnahagslífi kemur frá sjávarútveginum. En honum er haldið í festum og þannig takmarkast það sem hann getur lagt til samfélagsins. Því miður.

Sigurjón M. Egilsson

Útgefandi: Goggur ehf. Kennitala: 610503-2680 Heimilisfang: Stórhöfða 25 110 Reykjavík Sími: 445 9000 Heimasíða: goggur.is Netpóstur: goggur@goggur.is Ritstjóri: Sigurjón M. Egilsson ábm. Höfundar efnis: Haraldur Guðmundsson, Geir A. Guðsteinsson, Karl Eskil Pálsson, Sigurjón M. Egilsson og fleiri. Auglýsingar: hildur@goggur.is Sími: 899 9964 Prentun: Landsprent. Dreifing: Farmur. Dreifing: Útvegsblaðinu er dreift til allra áskrifenda Morgunblaðsins, útgerða, þjónustuaðila í sjávarútvegi og fiskvinnslustöðva. Útvegsblaðið kemur út átta sinnum á ári.

Brúarstólar fyrir skip og báta Með eða án loftfjöðrunar

» „Það er kostnaðarsamt að breyta vöru úr fæðubótarefni yfir í lyf og einnig þarf mikið af lifur í framleiðsluna. Því höfum við ekki flutt vöruna út í öðru formi en sem fæðubótarefni. Við teljum okkur vera sérfræðinga í framleiðslu á fiskolíum og erum ekki á þeim nótum að taka þetta lengra.“

Lýsi stækkar verksmiðju og tvöfaldar framleiðslugetu:

92% af vörum Lýsis fer í útflutning Haraldur Guðmundsson skrifar: haraldur@goggur.is

Fiskislóð 57-59

101 Reykjavík

s. 5622950

www.reki.is

„Við erum að flytja út um 92% af okkar framleiðsluvörum til 67 landa. Vörur Lýsis er að finna í Asíu, Evrópu, Bandaríkjunum og Suður-Ameríku,“ segir Katrín Pétursdóttir, forstjóri Lýsis. Hún segir erfitt að anna þeirri miklu eftirspurn sem hefur myndast á erlendum mörkuðum eftir vörum fyrirtækisins. „Því erum við að stækka verksmiðju okkar og efla fullhreinsunarbúnað. Sú stækkun mun gera okkur kleift að tvöfalda framleiðslugetu okkar.“ Katrín segir Lýsi hafa vissa sérstöðu á erlendum mörkuðum því fyrirtækið framleiðir margar mismunandi tegundir af olíu, s.s. þorskalýsi, hákarlalýsi og Ómega-3 lýsi, á meðan helstu samkeppnisaðilarnir einblína á framleiðslu einnar vörutegundar.

Samkeppnisaðilar Lýsis á erlendri grundu hafa margir farið þá leið að framleiða vörur þar sem Omega-3 fitusýrur eru 90% af heildarhlutfalli söluvörunnar og slíkar vörur eru einungis seldar gegn lyfseðli. Vörur Lýsis innihalda mest um 60% af heildarhlutfalli. Aðspurð segir Katrín að Lýsi stefni ekki á að fara út í framleiðslu á vörum með svo miklu magni fitusýra og bendir á að hérlendis er meiri hefð fyrir lýsistöku í formi fæðubótarefnis.

„Það er kostnaðarsamt að breyta vöru úr fæðubótarefni yfir í lyf og einnig þarf mikið af lifur í framleiðsluna. Því höfum við ekki flutt vöruna út í öðru formi en sem fæðubótarefni. Við teljum okkur vera sérfræðinga í framleiðslu á fiskolíum og erum ekki á þeim nótum að taka þetta lengra. Við höfum nóg við að anna þeirri eftirspurn sem vörur okkar hafa í dag,“ segir Katrín.

Aukum öryggi um borð!

Gætum fyllsta öryggis með því að nota hjálma, ﬂotgalla, líﬂínur og réttar merkingar við störf. Höfum forvarnir ávallt að leiðarljósi.

Vátryggingafélag Íslands hf. | Ármúla 3 | 108 Reykjavík | Sími 560 5000 | vis.is

febrúar 2012

útvegsblaðið

» „Nú verða fyrirtæki í íslenskum sjávarútvegi að bíða og sjá hvernig framtíðin verður. Ef við fáum vitræna niðurstöðu og frið um fiskveiðikerfið þá verður auðveldara að yngja flotann upp. Auðvitað vill enginn að meðalaldur íslenskra fiskiskipa verði enn hærri.“

Úr skipaflota HB Granda, Skinneyjar-þinganess, síldarvinnslunnar hf, ramma hf, þorbjarnar hf og vsv: Sturla GK-12.

Víkingur AK-100.

Steinunn sf-10.

Þinganes SF-25.

ÞERNEY RE-101.

Venus hf-519.

skinney sf-20.

Smíðaár:

1967

1960

2001

1991

helga maría ak-16.

Múlaberg SI-22.

ásbjörn re-50.

Mánaberg óf-42.

faxi re-9.

Smíðaár:

1988

1973

1978

1972

1992 1987

1973

2009

Bjartur NK-121.

barði NK-120.

Smíðaár:

1973

1989

Ásgrímur Halld.SF-250.

Hrafn Sveinbj. GK-255.

STURLAUGUR H. BÖÐ. AK-10.

lundey ns-14.

Valdimar GK-195.

kristbjörg ve-71.

Fróði ÁR-38.

Smíðaár:

2000

1988

1981

1960

1982

1961

1998

HÖFRUNGUR III AK-250.

Ágúst GK-95.

Jóna Eðvalds SF-200.

OTTÓ N. ÞORLÁKSSON RE-203.

Sigurbjörg ÓF-1.

Beitir NK-123.

Jón á Hofi ÁR-42.

Smíðaár:

1988

1974

1975

1981

1979

1998

1983

INGUNN AK-150.

Hvanney SF-51.

Tómas Þorvaldsson-GK 10.

ÖRFIRISEY RE-4.

Birtíngur NK-124.

gullberg ve-292.

Þórir SF-77.

Smíðaár:

2000

2001

1966

1988

1968

2000

2009

Flotinn er orðinn þetta gamall því útgerðarfyrirtæki hafa í of litlum mæli séð sér fært að endurnýja skipin. Það krefst gríðarlegrar fjárfestingar að kaupa nýtt skip og þá þarf mikla arðsemi á móti. Á tímum óstöðugleika í stjórnkerfinu öllu saman eru menn ekki spenntir fyrir að fara út í slíkar fjárfestingar.

Samhljómur um að núverandi óvissa komi í veg fyrir endurnýjun fiskiskipaflotans:

Lítið um fjárfestingar að óbreyttu Haraldur Guðmundsson skrifar: haraldur@goggur.is

Útvegsblaðið fjallaði í síðasta tölublaði um háan aldur íslenska fiskiskipaflotans. Þar kom fram að einungis þrjátíu stór fiskiskip hafa verið smíðuð frá aldamótum og að meðalaldur flotans, þegar fiskiskip yfir 12 tonnum eru talin, er kominn yfir 30 ár. Stjórnendur margra stærstu útgerða landsins segja ólíklegt að fyrirtæki þeirra fjárfesti í stórum fiskiskipum á komandi árum. Enginn vill sjá hærri meðalaldur Skinney-Þinganes er eitt af þeim fáu íslensku útgerðarfyrirtækjum sem fóru í endurnýjun á sínum flota fyrir hrun. „Okkar nýjustu skip komu árið 2009 og okkar floti er því tiltölulega ungur þegar miðað er við meðalaldur stórra íslenskra fiskiskipa. Hins vegar hefðum við ekki farið út í þær fjárfestingar vitandi um þá óvissu sem nú er komin upp í íslenskum sjávarútvegi,“ segir Aðalsteinn Ingólfsson, framkvæmdastjóri fyrirtækisins. Skinney Þinganes gerir út sjö skip. Fimm þeirra; Ásgrímur Halldórsson SF-250, Hvanney SF-51, Skinney SF-20, Steinunn SF-10, og Þórir SF-77, voru smíðuð eftir síðustu aldamót. Hin tvö skip útgerðarinnar eru töluvert eldri. Jóna Eðvalds SF-200 var byggð 1975 og Þinganes SF-25 árið 1991. „Nú verða fyrirtæki í íslenskum sjávarútvegi að bíða og sjá hvernig framtíðin verður. Ef við fáum vitræna niðurstöðu og frið um fiskveiðikerfið þá verður auðveldara að yngja flotann upp. Auðvitað vill enginn að meðalaldur íslenskra fiskiskipa verði enn hærri,“ segir Aðalsteinn.

Að mestu keypt notuð skip HB Grandi hefur síðustu ár fjárfest í endurbótum á skipakosti fyrirtækisins , en að sögn Eggerts Benedikts Guðmundssonar, forstjóra HB Granda, er ekki stefnt að kaupum á nýjum skipum. „Við erum þessa stundina að endurbæta vinnsludekk og frystigetu á tveimur skipum okkar, Örfirisey RE-4 og Þerney RE-101, og eins og staðan er nú eru það fyrst og fremst þessi tvö skip sem við munum endurnýja,“ segir Eggert Benedikt. „Flotinn er orðinn þetta gamall því útgerðarfyrirtæki hafa í of litlum mæli séð sér fært að endurnýja skipin. Það krefst gríðarlegrar fjárfestingar að kaupa nýtt skip og þá þarf mikla arðsemi á móti. Á tímum óstöðugleika í stjórnkerfinu öllu saman eru menn ekki spenntir fyrir að fara út í slíkar fjárfestingar og halda að sér höndum.“ Floti HB Granda samanstendur af tólf skipum og fyrirtækið hefur að sögn Eggerts að mestu keypt notuð fiskiskip. Elstu skip útgerðarinnar, Lundey NS-14 og Víkingur AK-100, eru bæði smíðuð árið 1960. Yngsta skip fyrirtækisins er Ingunn AK-150, sem kom til landsins árið 2000. Glapræði að fjárfesta í nýjum skipum „Okkar skip eru eins og mörg önnur orðin frekar gömul. Hins vegar eru þau í stöðugri endurnýjun hvað varðar vinnslulínur, frystitæki og annan rekstrar- og tæknibúnað,“ segir Eiríkur Tómasson, forstjóri Þorbjarnar HF. „Auðvitað viljum við halda áfram að endurbæta flotann okkar. En þessi gífurlega óvissa í stjórnmálunum gerir okkur erfitt fyrir. Fyrirhuguð hækkun á auðlindagjaldi ríkisstjórnar-

innar getur ekki komið niður á öðru en launum og endurnýjun flotans, eða hvoru tveggja. Það væri glapræði hjá okkur að stofna til fjárfestinga án þess að vita hvernig ætti að borga fyrir þær,“ segir Eiríkur. Yngsti frystitogari útgerðarinnar, Hrafn Sveinbjarnarson GK-255, var smíðaður 1988. Hinir tveir, Gnúpur GK-11 og Hrafn GK-11, voru endurbyggðir á árunum 1994-1995. Þorbjörn Hf. er einnig með fjóra línubáta sem allir eru gamlir bátar endurbyggðir á árunum 2003-2005. Elsta skip útgerðarinnar, línubáturinn Tómas Þorvaldsson GK-10, er frá árinu 1966, en að sögn Eiríks hefur hann tvisvar sinnum verið endurbyggður. Hann undirstrikar að þrátt fyrir að skipin séu orðin gömul séu þau öll í fínu ásigkomulagi. Núverandi óvissa gerir erfitt fyrir Árið 2006 gerði Rammi hf. samning við norska skipasmíðastöð um byggingu tveggja frystitogara. Þau áform runnu út í sandinn í hruninu. „Þá fórum við aftur á byrjunarreit og erum enn á honum. Það er útilokað að ætla sér að teikna upp einhverja nýfjárfestingu í fiskiskipaflotanum án þess að vita hvernig á að stjórna fiskveiðum í landinu,“ segir Ólafur Marteinsson, framkvæmdastjóri Ramma hf. Rammi hf. gerir út fimm skip. Elsta skip útgerðarinnar, Mánaberg ÓF-42, verður fertugt í desember og yngsta fiskiskipið, Fróði ÁR-38, kom hingað til lands árið 1998. Hin þrjú skip útgerðarinnar eru öll smíðuð fyrir 1984. Sigurgeir B. Kristgeirsson, framkvæmdastjóri Vinnslustöðvarinnar í Vestmannaeyjum, lýsir framtíðaráformum útgerðarinnar á svipaðan hátt og kollegar hans. Eng-

ar frekari fjárfestingar verða í núverandi óvissuástandi. „Ný skip þýða hærri framlegð sem aftur þýðir hærri auðlindaskatt. Hærri auðlindaskattur þýðir að það borgar sig ekki að fjárfesta. Það er órökrétt að fjárfesta í framtíðinni undir hugmyndum um hækkun auðlindagjalds og um að kvótinn sé tekinn og færður öðrum. Þú byggir ekki hús á lóð sem þú veist ekki hversu lengi þú færð til afnota,“ segir hann. Elsta skip Vinnslustöðvarinnar, Kristbjörg VE-71, var smíðað árið 1961 og aðeins eitt af hinum níu fiskiskipum fyrirtækisins var smíðað á þessari öld. Keyptu nýlega 12 ára gamalt skip Síldarvinnslan hf. í Neskaupstað keypti nýverið norska fjölveiðiskipið Torbas. Skipið var smíðað í Noregi árið 2000 og er eitt af stærstu skipum íslenska fiskveiðiflotans. Skipið fékk nafnið Börkur NK-122, en útgerðin átti fyrir skip með því nafni, smíðað 1968, sem nú heitir Birtingur NK-124. „Með tilkomu þessa skips er Síldarvinnslan hf. búin að endurnýja uppsjávarflota sinn um 72 ár á sl. sex árum,“ sagði Gunnþór Ingvason, framkvæmdastjóri Síldarvinnslunnar hf., í tilkynningu á heimasíðu fyrirtækisins. Auk hinna tveggja skipa sem bæði hafa borið nafnið Börkur á Síldarvinnslan hf. þrjú önnur fiskiskip. Ísfiskstogarinn Bjartur NK-121 var smíðaður í Japan árið 1973 og frystiskipið Barði NK-120 í Noregi árið 1989. Nóta- og togveiðiskipið Beitir NK-123, sem áður hét Margrét EA, var fyrir kaupin á norska fjölveiðiskipinu yngsta skip útgerðarinnar, smíðað 1998.

Við erum með hugann við það sem þú ert að gera

Okkar vinna snýst um að þín vinna gangi vel. Við leggjum okkur fram um að setja okkur vel inn í það sem þú ert að gera, VN ¯ ]P R\UU\T RHUUZRP LRRP OHUK[´RPU ® ®U\ Z[HY¥ QHMU ]LS VN ° ¬ ]P[\T ]P O]H Z[HY¥ NLUN\Y °[ ¬

HVÍTA HÚSIÐ / SÍA 11-1098

:[HYMZM¯SR ÑZSHUKZIHURH IÚY `¥Y ¬YH[\NHYL`UZS\ ® Q¯U\Z[\ við sjávarútveginn og hjá bankanum starfar stór hópur fólks með sérþekkingu á greininni. Þannig getum við ávallt tryggt fyrirtækjum í þessari undirstöðuatvinnugrein þjóðarinnar þá bankaþjónustu sem hún þarfnast.

Þekking sprettur af áhuga.

Ragnar Guðjónsson hefur starfað við fjármögnun sjávarútvegs í 40 ár. Ragnar er viðskiptastjóri í sjávarútvegsteymi Íslandsbanka.

febrúar 2012

útvegsblaðið

Treysta stöðu íslenskra sjávarafurða á erlendum mörkuðum:

Vottun er heitasta málið Hjörtur Gíslason skrifar: hjortur@goggur.is

Markaðsstarf í sölu á sjávarafurðum um heim allan markast í vaxandi mæli af kröfum kaupenda um sjálfbæra nýtingu auðlinda hafsins. Íslendingar hafa mætt þessari kröfu með markaðsverkefninu Iceland Responsible Fisheries (IRF) þar sem lögð er áhersla á að kynna íslenskan uppruna sjávarafurða, ábyrga fiskveiðistjórnun og vottun þriðja aðila á veiðum Íslendinga á einstökum fiskistofnum. Íslendingar brutu ísinn með því að fá þorskveiðar sínar vottaðar á grundvelli viðmiðana frá FAO, Landbúnaðar- og matvælastofnun Sameinuðu þjóðanna árið 2010 og var það mikilvægur áfangi. Nú eru ýsa, ufsi og gullkarfi einnig í vottunarferli. Styrkja ímynd Íslands „Íslandsstofa sinnir kynningarmálum á mörkuðum erlendis fyrir íslenskar sjávarafurðir undir merkjum Iceland Responsible Fisheries samkvæmt samningi við Ábyrgar fiskveiðar ses. Starfandi er sérstakt fagráð sjávarútvegs hjá Íslandsstofu, sem er bakhjarl verkefnisins í mótun áherslna í kynningarmálum, en í fagráðinu eru 11 manns úr útgerð, vinnslu og markaðsfyrirtækjum í sjávarútvegi, auk fulltrúa úr sjávarútvegs- og landbúnaðarráðuneytinu. Megin markmiðið í kynn-

ingarstarfinu er að treysta stöðu íslenskra sjávarafurða á erlendum mörkuðum; að Ísland njóti trausts og virðingar fyrir að stunda ábyrgar fiskveiðar. Fyrirtæki sem eru aðilar að verkefninu geta nýtt sér merki sem staðfestir að uppruni afurðanna sé íslenskur. Við leggjum þannig áherslu á að styrkja ímynd Íslands sem upprunalands sjávarafurða. Nú eru um 100 fyrirtæki aðilar að verkefninu beint og eru skráð fyrir notkun á upprunamerkinu í markaðsstarfi sínu. Við erum að vinna að því að treysta stöðu vottunarinnar í sessi sem alþjóðlegrar viðurkenndrar leiðar í vottun fiskveiða. Nú eru auk þess 26 fiskvinnslustöðvar sem hafa hlotið rekjanleikavottun,“ segir Guðný Káradóttir, kynningarstjóri IRF. „Í kynningu fyrir erlenda kaupendur leggjum við áherslu á hve miklu máli fiskveiðar skipta Íslendinga, ekki bara veiðarnar sjálfar, heldur erum við með gott hráefni og framleiðum holl matvæli. Þetta tengist svo ferðamennsku því ferðamenn borða auðvitað fiskinn okkar sem stuðlar að jákvæðri upplifun af landinum. Útlendingum finnst jafnframt mjög merkilegt hve vel við nýtum það sem fellur til við veiðar og vinnslu, svo sem að nota fiskroð í skó og töskur. Við bendum á að hluti af ábyrgum fiskveiðum er að koma með allan afla að landi og nýta hann eins vel og við mögulega getum. Vottunin er heitasta málið í um-

...er góður kostur!

ALHLIÐA KOSTVERSLUN S: 553 1300 TRAUST OG GÓÐ ÞJÓNUSTA www.betrikostur.is www.skipakostur.com

ræðunni í dag. Þar erum við að nýta viðmiðanir sem alþjóða samfélagið hefur sett sér að skuli vera grundvöllurinn. Við reynum að tryggja gagnsæi í upplýsingamiðlun og erum með vefsíðu. Þar setjum við inn öll skjöl sem tilheyra þessum málum, fréttir og myndir og fleira og þar geta menn farið inn og skoðað þetta allt. Þar er líka að finna lista yfir öll aðildarfyrirtækin, bæði íslensk og erlend. Þar er einnig að finna þá sem farið hafa í gegn um rekjanleikavottun. Slóðin inn á síðuna er responsiblefisheries.is Áhersla á Bretland, Þýskaland og Spán Við höfum verið að kynna þetta verkefni fyrir erlendum kaupendum og höfum haldið úti öflugum kynningarfundum, mest í Bretlandi, Þýskalandi og Spáni og nú síðast vorum við með kynningu á sjávarútvegssýningu í Bremen, sem haldin var í síðustu viku. Fundurinn þar

úti var mjög vel sóttur, hátt í 100 manns mættu hjá okkur. Eggert Benedikt Guðmundsson forstjóri HB Granda stýrði fundinum og kynnti áherslur í Iceland Responsible Fisheries verkefninu í opnunarræðu sinni. Jóhann Sigurjónsson, forstjóri Hafró, kynnti hvernig staðið er að rannsóknum hjá stofnuninni, útskýrði viðgang fiskistofna og mikilvægi þess að nýta árganga sem best. Hann fjallaði um stöðu karfans, ufsans og þorsksins. Ræddi um grundvöll ráðgjafar, gagnasöfnun og hvernig fiskveiðistjórnun stuðlar að uppbyggingu fiskistofna eins og raunin er til dæmis með þorskinn. Peter Marshall, framkvæmdastjóri Global Trust á Írlandi, útskýrði kerfi vottunar undir merkjum Iceland Responsible Fisheries en vottunin byggir á alþjóðaviðmiðunum FAO. Global Trust hefur hlotið ISO 65 faggildingu til að votta ábyrgar veiðar á grundvelli þeirra viðmiðana. Óskar Sigmundsson sýndi hvern-

Fagmenn til sjós og lands v m - F é l a g v é ls t j ó r a og málm t æ k n i m a n n a

Stórhöfða 25

110 Reykjavík

575 9800

www.vm.is

» Guðný Káradóttir Megin markmiðið í kynningarstarfinu er að treysta stöðu íslenskra sjávarafurða á erlendum mörkuðum; að Ísland njóti trausts og virðingar fyrir að stunda ábyrgar fiskveiðar.

ig fyrirtækið German Seafrozen er að nýta sér íslenskan uppruna og vottun á þorski í kynningarstarfi sínu. Benti hann á að í Þýskalandi er þorskur með mjög lága markaðshlutdeild og taldi hann þá tegund falla kröfuhörðum neytendum vel í geð og eiga mikla möguleika á markaðinum. Gunnar Snorri Gunnarsson sendiherra Íslands í Berlín flutti lokaorð, en fundurinn var haldinn í samstarfi við sendiráðið og þýsk-íslenska viðskiptaráðið,“ segir Guðný. Góðir samherjar úti í heimi Hún segir að áherslan sé fyrst og fremst á kynningu fyrir kaupendur á fiski frekar en neytendur. „Við

útvegsblaðið

febrúar 2012

7 Hvað staðfestir vottun á fiskveiðum? Alþjóðasamfélagið hefur skilgreint hvað felst í góðri stjórn fiskveiða á vettvangi FAO. Siðareglur og leiðbeiningar um umhverfismerkingar matvæla innihalda þau viðmið sem vottað er eftir. Skilyrði fyrir því að fiskistofn geti hlotið vottun er: n Fyrir hendi sé formlegt og skipulagt fiskveiðistjórnunarkerfi og áætlanir um nýtingu stofnsins. n Fiskistofnar skulu ekki vera ofveiddir og það skal staðfest með vísindalegum rannsóknum og metið af óháðum erlendum sérfræðingum n Fyrir hendi skal vera virkt eftirlit og stjórnkerfi til að stjórna veiðum og skrá afla n Áhrif veiða á vistkerfið eru takmörkuð með skilgreindri aðferðafræði n Vottunin staðfestir því ábyrga fiskveiðistjórnun og góða umgengni um auðlindir sjávar.

n Þeir sem sækja um vottun eru helstu viðkomandi hagsmunaaðilar. Í tilfelli vottunar á þorskveiðum Íslendinga sóttu Landssambands íslenskra útvegsmanna, Landssamband smábátaeigenda, Samtök fiskvinnslustöðva og Fiskifélag Íslands um vottunina til vottunarfyrirtækisins Global Trust, sem aftur sótti um alþjóðlega faggildingu á starfsaðferðum sínum samkvæmt ISO-staðli og hefur fengið hana.

VOTTUN Á ÞORSKVEIÐUM Vottun á þorskveiðum var staðfest í desember árið 2010. Hún er mikilvæg fyrir íslenskan sjávarútveg og staðfestir að veiðarnar samræmast alþjóðlegum kröfum um sjálfbæra nýtingu endurnýjanlegra auðlinda. Þessi vottun og úttekt sem gerð var af Global Trust, nær til veiða undir stjórn íslenskra yfirvalda í íslenskri landhelgi

með öllum veiðarfærum. Þau fyrirtæki sem falla undir þessa vottun eru skráð í gagnagrunn hjá Global Trust, auk þess sem nöfn þeirra eru birt á enska hluta vefsins. Jafnframt mynda þessi fyrirtæki þann hóp sem Global Trust getur heimsótt í því skyni að gera úttektir til að viðhalda vottuninni á veiðunum. REKJANLEIKAVOTTUN Í kjölfar vottunar á veiðum á tilteknum fiskistofni geta öll fyrirtæki í virðiskeðjunni sótt um úttekt á rekjanleika til staðfestingar á uppruna sjávarafurða. Til þess að hljóta vottun samkvæmt kröfulýsingu fyrir rekjanleika þurfa umsækjendur að sýna fram á að þeir uppfylli kröfurnar með tilstilli óháðrar úttektar sem framkvæmd er af viðurkenndum vottunaraðila.

» Þýskar umbúðir með merkjum IRF.

Útlendingum finnst jafnframt mjög merkilegt hve vel við nýtum það sem fellur til við veiðar og vinnslu, svo sem að nota fiskroð í skó og töskur. styðjum hins vegar við markaðsstarf þeirra, sem eru að markaðssetja afurðir sínar undir þessum merkjum á neytendamörkuðum. Við erum líka í tengslum við erlenda fjölmiðla, sem fjallað hafa um þessi mál og notum sem flestar leiðir til að koma boðskapnum á framfæri. Íslandsstofa leggur einnig mikla áherslu á því að fá hingað erlenda blaðamenn, sem fá þá kynningu á landi og þjóð og að sjálfsögðu á sjávarútveginum líka. Fyrirtækin sjálf eru einnig mjög dugleg við að koma hingað með erlenda kaupendur og óska eftir upplýsingum og skilar það góðum árangri. Við vinnum líka vel með Hafrannsóknastofnuninni, Fiskistofu, sjávarútvegs- og landbúnaðarráðuneytinu og sendiráðum Íslands. Við eigum einnig góða samherja í þessum málum úti í heimi, eins og til dæmis Alaska, sem hafa farið sömu leið og við í vottunarmálum. Við munum halda sameiginlegan kynningarfund í Boston á International Boston Sefood Show 12. mars næstkomandi fyrir kaupendur á sjávarafurðum. Við förum á helstu sjávarafurðasýningar og erum þar með kynningarfundi og móttökur. Vefurinn skiptir mjög miklu máli og margvíslegt kynningarefni, sem við höfum gert og gefið út. Við erum einnig búin að gera fyrstu kvikmyndina af fjórum, sem eiga að kynna sjávarútveg á Íslandi, uppruna, rekjanleika, vottun og fullvinnslu. Nú er upprunamerkið farið að birtast í nokkrum mæli á umbúðum utan um íslenskar fiskafurðir í erlendum stórmörkuðum. Uppruni afurðanna virðist skipa verulegu máli í allri markaðssetningu og því er mikilvægt að hann sé sýnilegur. Verslanakeðjan Waitrose í Bretlandi nýtti sér íslenskan uppruna og vottun á þorski í mikilli kynningarherferð sem fyrirtækið lagði í á síðasta ári og skilaði gífurlegri söluaukningu. Þannig sannar þetta framtak gildi sitt. Samningur um aðild að IRF Fyrirtæki í virðiskeðju íslenskra sjávarafurða gera samning við Ábyrgar fiskveiðar ses um notkun á merkinu og um það gilda ákveðnar reglur. Þau njóta þá leiðsagnar um notkunina og hvernig hægt er að nota það í kynningarstarfi og á umbúðum. Þátttökugjaldi er þannig háttað að greitt er skráningargjald, sem veitir aðild að verkefninu. Í dag er þetta gjald 90.000 krónur. Erlendu fyrirtækin borga aðeins þessa upphæð, en íslenskir útflytjendur, sem merkin nota greiða þátttökugjald sem er 500 krónur af hverri milljón af verðmæti útfluttra afurða. Sú fjárhæð rennur svo til kynningar og vottunarstarfsins,“ segir Guðný Káradóttir.

Total drag:

Flottroll frá Ísfelli Ísfell hefur í langan tíma framleitt flottroll fyrir íslenskar og erlendar útgerðir. Við framleiðsluna er notað svokallað Stealth Rope flottrollstóg sem framleitt er af Van Beelen í Hollandi. Stealth Rope er framleitt úr Enkalon nyloni sem er sérhannað til notkunar við langvarandi hámarksálag í sjó. Tógið, sem er fléttað 16 þætt, er ferhyrnt að lögun með mislangar hliðar. Kosturinn við slíka útfærslu er að baksogskrafturinn, sem myndast við notkun, verður margfalt minni miðað við hefðbundið hringlaga tóg og verður trollið því léttara í drætti og opnar sig betur. Í framhluta trollsins, sem er allur litamerktur, hefur hvert byrði sinn einkennislit og allir möskvar eru handsplæstir. Belgurinn og pokinn eru ýmist framleiddir úr Enkalon Nylon-, Dyneema-, eða Compact PE neti allt eftir stærð og togkrafti skipa og til samræmis við þann veiðiskap sem stunda á hverju sinni. Í höfuð- og hliðarlínum er Dyneema SK 75 ofurtóg, í fiskilínunni er grade 80 stálkeðja og í gröndurunum er kápuklætt Dyneema SK 75 ofurtóg. Pokarnir eru fjögurra byrða, felldir á línur til að opna þá betur og auka sjótæmi. Tvö netaverkstæði Ísfells, Ísnet í Hafnarfirði og Ísnet í Vestmannaeyjum, eru sérútbúin til að framleiða og þjónusta flottroll.

Starfsstöðvar Ísfells og Ísnets: • Ísnet Þorlákshöfn - Óseyrarbraut 28 • Ísnet Vestmannaeyjar - Flötum 19 • Ísnet Húsavík - Barðahúsi • Ísnet Akureyri - Oddeyrartangi • Ísnet Sauðárkrókur - Háeyri 1 • Ísfell / Ísnet Hafnarfjörður

www.isfell.is Ísfell ehf • Óseyrarbraut 28 • 220 Hafnarfjörður • Sími 5200 500 • isfell@isfell.is

febrúar 2012

Landbeiting skilar ríflega 300 störfum fréttaskýring

Fimmtungur línuívilnunar nýttur í Bolungarvík.

Hjörtur Gíslason skrifar: hjortur@goggur.is

Bolvíkingar nýta sér línuívilnun betur en öll önnur byggðarlög. Á síðasta fiskveiðiári var 1.012 tonnum af fiski landað þar úr línuívilnun. Kom það nánast allt af bátum, sem þar eru skráðir með heimahöfn. Viðmiðun vegna línuívilnunar var á síðasta ári samtals 6.375 tonn en aflinn varð 5.139 tonn. Um er að ræða þrjár fiskitegundir, þorsk, ýsu og steinbít og var mest ónotað af heimildum í þorski, eða 655 tonn. Bolvíkingar eru því með um 20% þess afla sem skilar sér á land innan ívilnunarinnar. Hlutfall línuívilnunar fyrir handbeitta línu í landi er í dag 20%, þá er 15% línuívilnun fyrir dagróðrabáta með vélbeitta línu stokkaða upp í landi. Samkvæmt 11. gr. laga nr. 116/2006 skal línuívilnun í þorski takmarkast við 3.375 lestir af óslægðum þorski sem skipt er á fjögur þriggja mánaða tímabil innan fiskveiðiársins. Ráðherra ákveður síðan í reglugerð magn annarra tegunda í línuívilnun. Þetta kemur fram í skýrslu starfshóps,sem JónBjarnason,fyrrumsjávarútvegs- og landbúnaðarráðherra, skipaði til að fara yfir gang mála í strandveiðum, framkvæmd línuívilnunar, byggðakvóta og rækju- og skelbóta. Næstir á eftir Bolvíkingum koma bátar frá Rifi, en þar var 432 tonnum landað innan ívilnunarinnar á síðasta fiskveiðiári, nánast eingöngu af heimabátum. Í Siglufirði var landað með þessum hætti 413 tonnum, en aðeins 257 tonn af því komu af heimabátum. Þá er athyglivert að líta á landanir með þessum hætti í Sandgerði. Þar komu á land 363 tonn, en einungis 54 tonn af heimabátum. Það er ljóst að ívilnunin nýtist misvel eftir byggðarlögum. Til dæmis lönduðu bátar með heimahöfn í Grindavík aðeins 99 tonnum í heimahöfn af 309 tonna heildarafla. Af þessum tölum sést hins vegar ekki hve mikið af aflanum er unnið á þeim stöðum, þar sem honum er landað. Svæðið þar sem útgerðir nýta sér línuívilnunina nær frá Sandgerði í suðri og norður með Vesturlandi og Vestfjörðum og austur á Árskógssand. Ekki liggur ljóst fyrir hve beitning á línu í landi skilar mörgum störfum, en „samkvæmt upplýsingum frá Landssambandi smábátaeigenda hafa þeir gert tilraun til að áætla hve mörg störf eru við landbeitta línu. Byggt er á að heildarafli á nýliðnu fiskveiðiári, sem línuívilnun reiknast af sé um 30.827 tonn (miðað við að allir hafi fengið 20% ívilnun). Áætl-

aður meðalafli á hvert bjóð er um 115 kg. Við beitningu telst það fullt starf þegar beitt eru sjötíu og sjö 500 króka bjóð á mánuði. Bjóðafjöldi á bak við 30.827 tonn er því 268.061 bjóð. Eitt ársverk er því reiknað 847 bjóð (77*11). Ársverk eru því áætluð um 305 til 310, sem fæst með því að deila 847 bjóðum upp í bjóðafjölda bak við 30.827 tonn, sem er eins og áður segir áætluð 268.061 bjóð.“ Einföld og árangursrík framkvæmd „Hópnum gafst ekki tækifæri til að kanna ýmis hagræn atriði varðandi línuívilnunina. Hópurinn telur afar mikilvægt að slík úttekt fari fram. Hver eru t.d. bein áhrif hennar á atvinnuþátttöku, eftirfylgni reglna þ.m.t. aðbúnað og kjör verkafólks eða hvort hvati til svartrar atvinnustarfsemi sé fyrir hendi. Ekki er heldur þekkt hvort línuveiði sem slík myndi minnka ef línuívilnun yrði aflögð,“ segir í skýrslu hópsins. „Almennt er hópurinn sammála um að línuívilnun hafi þýðingu, sé í samræmi við þau markmið sem sett hafa verið og framkvæmd hennar sé einföld og árangursrík. Jákvæð áhrif línuívilnunar er hvati til aukinnar atvinnu í landi og umbun fyrir línuveiðar, en dagróðrabátar ættu að geta skilað góðu og fersku hráefni í land. Margoft hefur komið fram ósk frá útgerðum smábáta að vélabátar þ.e. bátar sem eru með beitningavélar um borð, en láta stokka upp línuna í landi, fái einnig línuívilnun og þá á bilinu 3-5%. Slíkt komi í veg fyrir að þessir vélabátar taki beitingavélar úr bátum sínum. Hópurinn telur að slíkt falli ekki undir eitt megin markmið aðgerðarinnar, sem er að tryggja störf við handbeitningu. Aftur á móti telur hópurinn að það sé ekki æskileg þróun að hvetja til vannýtingar á fjárfestingum. Það er því skoðun hópsins að sé mögulegt að lág heimild til vélabáta rúmist innan heildaraflaheimildar til línuívilnunar, eingöngu að því marki sem afgangur leyfir, sé rétt að mæla með að vélabátar komi þarna inn. Hópurinn telur að þetta geti komið til skoðunar eftir núverandi fiskveiðiár þegar reynsla er komin á hina nýju stuðla sem eru hærri en áður var. Að sjálfsögðu verður línuívilnun ávallt umdeild aðferð því hér er verið að ívilna vinnulagi sem hægt er að leysa á annan hátt með vélum. Hópurinn ítrekar þó að eins og ástatt er í atvinnumálum í þjóðfélaginu séu engin efni til að leggja línuívilnun af og gerir hópurinn því ekki tillögur um breytingar á línuívilnun. Eftir sem áður stendur að aðgerðin verður að standa undir væntingum

því ívilnunin (magnið sem í þetta er sett) metin í fjármuni t.d. á söluverði aflamarks er veruleg upphæð. Skel- og rækjubætur Bætur vegna banns á veiðum á innfjarðarrækju og hörpudiski hafa tíðkast um töluvert skeið, en núverandi heilmildir byggja á lögum frá 2006. Þar kemur fram að ráðherra hafi til ráðstöfunar aflaheimildir sem nema allt að 12.000 tonnum af óslægðum botnfiski til að bæta útgerðum og byggðarlög upp þær aflaheimildir sem þær hafa misst í áðurnefndum tegundum. Misjafnt er hvenær skelog rækjubætur til skipa, sem stunduðu þessar veiðar, hófust, enda var bann við skelog rækjuveiðum misjafnt eftir landsvæðum. Þrátt fyrir að settar hafi verið fram áætlanir um að afnema bæturnar í áföngum, hefur það ekki verið gert. „Hópurinn telur að bætur séu ætíð í eðli sínu tímabundnar og eru fyrst og fremst til þess að aðilar nái að aðlaga sig breyttum aðstæðum. Leggur hópurinn til að bætur verði óbreyttar næstu þrjú fiskveiðiár og falli niður að loknu fiskveiðiárinu 2015/16. Vísað er í þessu sambandi til frumvarps til laga um stjórn fiskveiða sem lagt var fyrir Alþingi í vor, en þar var gert ráð fyrir að núverandi bætur legðust af eftir tiltekinn tíma. Ef bætur verða lagðar niður skv. þessari tillögu telur hópurinn eðlilegt að eigendur þeirra skipa sem þurftu á sínum tíma að láta frá sér aflaheimildir í öðrum tegundum, gegn sérveiðileyfinu, verði skilað þeim til baka. Setja þarf reglur um þennan skilarétt. Jafnframt er ljóst að niðurfelldar bætur bætast við magn í byggðaaðgerðum sbr. 2. t. 10. gr. laga nr. 116/2006 um stjórn fiskveiða. Hópurinn telur mikilvægt að bæta rammareglur sem almennt gilda um bætur í lögum um stjórn fiskveiða. Setja þarf fram skýrari meginreglur sem geta tekið á ólíkum aðstæðum sem upp geta komið þegar að úthluta þarf bótum þegar að hrun verður í ákveðnum fiskistofnum. Það er einnig mat hópsins að í reynd geti bætur aðeins komið til þegar að hrun verður í sérstökum innfjarðastofnum þegar viðkomandi byggðalög eru mjög háð veiði og vinnslu úr þeim sama stofni. Hópurinn er einnig þeirrar skoðunar að bætur eigi ekki að vera framseljanlegar og verði eingöngu nýttar staðbundið frá þeim stöðum þar sem þeim var upphaflega úthlutað. Þannig er það því miður ekki í dag. Mörg sjónarmið koma hér til en eins og áður sagði er það megin niðurstaða hópsins að þörf sé á heildarendurskoðun á ákvæðum laga um bætur,“ segir í niðurstöðum hópsins.

útvegsblaðið

fRÍVAKTIN F

y l g i r i t

t v e g s b l a ð s i n s

f e b r ú a r

2012

Gefur strákunum ekkert eftir Sigrún Agatha Árnadóttir hefur verið á sjó í tæp þrjú ár og vann

síðast sem vinnslustjóri á uppsjávarfrystiskipinu Gandí VE frá Vestmannaeyjum. Að hennar sögn er sjómannsstarfið svo skemmtilegt að hún getur ekki ímyndað sér að starfa við neitt annað. »20-21

Mynd: óskar hallgrímsson

febrúar 2012

fRÍVAKTIN

Sigrún Agatha Árnadóttir elskar að vera á sjó:

Gefur strákunum ekkert eftir Haraldur Guðmundsson skrifar: haraldur@goggur.is

Samkvæmt upplýsingum frá Siglingastofnun Íslands voru 6.502 lögskráðir sjómenn á íslenskum fiskiskipum á síðasta ári. Þar af voru 182 konur lögskráðar í áhöfnum fiskiskipa og af þeim voru einungis fjórar á frystitogurum. Sigrún Agatha Árnadóttir er ein þeirra en hún vann á síðasta ári sem vinnslustjóri á uppsjávarfrystiskipinu Gandí VE-171 frá Vestmannaeyjum. Að hennar sögn er sjómannsstarfið svo skemmtilegt að hún getur ekki ímyndað sér að starfa við neitt annað í náinni framtíð. Sigrún Agatha er fædd árið 1987 og uppalin í Reykjavík. Árið 2008 flutti hún til Vestmannaeyja og fór að vinna á síldarvertíð. Eftir nokkurra mánaða starf í fiskvinnslu fékk hún sig fullsadda af lágu kaupi og hringdi um borð í báta bæjarfélagsins og spurðist fyrir um laus störf. „Mér var sagt að það væri laust pláss á gamla Gandí, netabát frá Vestmannaeyjum sem gerður var út á humartroll, og á endanum réð ég mig þangað sumarið 2009. Ég vann á skipinu út sumarið og fór síðan á skuttogarann Jón Vídalín VE-82,“ segir Sigrún. Ráðin sem vinnslustjóri Sigrún fór með skuttogaranum á karfa- og ufsaveiðar suðvestur af Reykjanesi og var á skipinu yfir veturinn. „Þar lærði ég á trollin, sinnti netavinnu og kynntist alls kyns veðri, en vinnan var mjög ólík því að veiða með humartroll. Síðan leysti ég einnig kokkinn af og sá um eldamennsku um borð og rak mig fljótt á hversu skrýtið það er fyrir stelpu að elda ofan í fimmtán sjómenn. Það kom mér t.d. á óvart hversu mikið beikon er borðað og hversu marga lambahryggi fimmtán manna áhöfn getur torgað. Matseldin gekk að öðru leyti vel fyrir utan eitt skipti þegar strákarnir urðu hundfúlir þegar ég setti gulrætur á borðið,“ segir hún og hlær. Þegar uppsjávarfrystiskipið Gandí VE-171 kom til Vestmannaeyja vorið 2010 ákvað Sigrún að sækja um sem háseti um borð. Á endanum var hún hins vegar ráðin sem vinnslustjóri, þrátt fyrir að hafa litla sem enga reynslu af uppsjávarveiðum. Starfinu fylgdi aukin ábyrgð og Sigrún segist hafa haft í nógu að snúast þegar hún hóf störf í júlí 2010. „Fyrsti túrinn var skrautlegur því skipið hafði staðið nánast óhreyft í nokkur ár áður en Vinnslustöðin keypti það og fljótlega bilaði flest sem bilað gat. Ég fékk að kynnast því hversu krefjandi starf vinnslustjórans er og lærði strax að ef maður vill ekki fá skammir þá er eins gott að hafa allt á hreinu.“

» „Mér var sagt að það væri laust pláss á gamla Gandí, netabát frá Vestmannaeyjum sem gerður var út á humartroll, og á endanum réð ég mig þangað sumarið 2009..“

Fyrsti túrinn var skrautlegur því skipið hafði staðið nánast óhreyft í nokkur ár áður en Vinnslustöðin keypti það og fljótlega bilaði flest sem bilað gat. Ég fékk að kynnast því hversu krefjandi starf vinnslustjórans er og lærði strax að ef maður vill ekki fá skammir þá er eins gott að hafa allt á hreinu.

Ætlaði aldrei á sjó Aðspurð um hvort sjómennskan hafi verið æskudraumur segir Sigrún að hún hafi aldrei ætlað á sjó. „Ég hafði áður lært bifvélavirkjun og spilað með kvennalandsliðinu í íshokkí og hugsaði alltaf með mér að ef ég gerðist sjómaður þá yrði það einum of mikið. Síðan skipti ég um skoðun þegar strákarnir fóru að koma í land með fjögurra daga laun sem voru hærri en ég var með fyrir mánuð í fiskvinnslunni.“ Fljótlega berst tal að þeirri staðreynd að Sigrún hefur síðustu ár unnið á vinnustöðum þar sem hún hefur verið eini kvenmaðurinn. „Það hefur ekki verið neitt vandamál. Á gamla Gandí voru strákarnir á svipuðum aldri og ég og þar var oft undirliggjandi metingur í gangi. Ég gaf auðvitað ekkert eftir í þeim efnum og á þeim skipum sem ég hef verið á hef ég yfirleitt ekki verið mesta kellingin.“ Sigrún bætir við að karlrembustælar séu eitthvað sem hún hafi alveg húmor fyrir. „En það virkar ekki að vera með svoleiðis stæla við mig. Þú ert ekki með karlrembustæla við karlrembu.“ Skemmtilegt starf „Það er fátt betra en að standa úti á dekki í góðu veðri með nálina að bæta og gera og græja,“ segir Sigrún aðspurð um hvað sé skemmtilegast við starfið. Dekkið er einnig uppáhaldsstaður hennar um borð þegar veður er vont, en Sigrúnu finnst langskemmtilegast að vera úti á dekki í brælu þegar það fer að gusa aðeins inn að aftan. Hún sækir ekki eingöngu í adrenalín úti á sjó heldur stundar hún ýmsar jaðarí-

» „Ég hafði áður lært bifvélavirkjun og spilað með kvennalandsliðinu í íshokkí og hugsaði alltaf með mér að ef ég gerðist sjómaður þá yrði það einum of mikið. Síðan skipti ég um skoðun þegar strákarnir fóru að koma í land með fjögurra daga laun sem voru hærri en ég var með fyrir mánuð í fiskvinnslunni.“

þróttir eins og snjóbretti og brimbretti. „Þegar þú ert lengi úti á sjó og kemur svo í land ertu með uppsafnaða orku sem þarf að leysa úr læðingi.“ Sigrún hefur einnig sinnt fullu framhaldsskólanámi meðfram sjómennskunni. Hún segist alveg eins geta legið á bekknum og lesið skólabækur í staðinn fyrir að horfa á sjónvarp eða vera í tölvunni. » Sigrún bætir við að karlrembustælar séu eitthvað sem hún hafi alveg húmor fyrir. „En það virkar ekki að vera með svoleiðis stæla við mig. Þú ert ekki með karlrembustæla við karlrembu.“

Ætlar að halda áfram Sigrún hætti störfum sem vinnslustjóri á Gandí við lok síðasta sumars þegar hún fékk óvæntar gleðifréttir. Hún og kærasti hennar, Grétar Már, sem einnig starfar sem sjómaður, eiga von á

sínu fyrsta barni. „Stuttu eftir að ég komst að óléttunni varð ég sjóveik í fyrsta sinn á ævinni og ákvað þá að taka mér pásu. Þessi morgunógleði er bara lygi, mér var óglatt allan daginn fyrstu mánuðina. En ég er ekkert hætt á sjó. Ég gæti ekki hætt núna þegar ég er búinn að kynnast starfinu.“ Draumur Sigrúnar er að fá sér trillu, enda segist hún ekki geta verið vinnslustjóri á frystitogara út ævina. „Það er mjög gott að stunda smábátaveiðar héðan frá Vestamannaeyjum og ef ég fæ mér trillu þá get ég haldið áfram að stunda sjóinn án þess að þurfa að vera frá fjölskyldunni bróðurpartinn af árinu,“ segir Sigrún að lokum.

BMW

www.bmw.is

Hrein akstursgleรฐi

6,7 Lร TRAR ร HUNDRAร Iร 7,6 SEKร NDUR ร HUNDRAร Enginn annar bรญlaframleiรฐandi hefur jafn staรฐfastlega og jafn lengi leitaรฐ nรฝrra leiรฐa til aรฐ draga รบr eldsneytiseyรฐslu PH #.8 ย FTTJ WJOOB IFGVS NBSHCPSHBยฐ TJH GZSJS ยถLVNFOO PH VNIWFS่ถ ยฐ &G่ถ DJFOU%ZOBNJDT FS NBSLBยฐTIFJUJ eins skilvirkasta tรฆknipakka sem vรถl er รก. Um er aรฐ rรฆรฐa stรณrar og smรกar tรฆkninรฝjungar sem BMW hefur รพrรณaรฐ frรก รกrinu 1999 og innleitt meรฐ รพaรฐ aรฐ leiรฐarljรณsi aรฐ minnka eldsneytiseyรฐslu og รบtblรกstur koltvรญsรฝrings.

BMW xDrive 30d

ENNEMM / Sร A / NM50557

6,7 l/100 km* โ CO2 195 g โ 7,6 sek. รญ hundraรฐ

*Miรฐaรฐ viรฐ langkeyrslu

BL Sรฆvarhรถfรฐa 2, sรญmi 525 8000

febrúar 2012

fRÍVAKTIN

Sjómenn þurfa einnig Enginn afsláttur gefinn þegar kemur að öryggi sjómanna: Hið hörmulega sjóslys sem varð í janúarmánuði þegar Hallgrímur SI-77 sökk gerðist einungis nokkrum vikum eftir að Slysavarnarfélagið Landsbjörg gaf út fréttatilkynningu um að ekkert banaslys hefði orðið á sjó meðal íslenskra sjómanna á árinu 2011. Í tilkynningunni kom fram að öryggi íslenskra sjómanna hefði á síðustu árum aukist til muna sem og öryggisvitund þeirra sjálfra. Útvegsblaðið ræddi við Hilmar Snorrason, skólastjóra Slysavarnaskóla sjómanna, um öryggismál sjómanna. Skipstjórinn leggur línurnar „Undanfarin ár hefur verið lögð mikil áhersla á öryggi á sjó. Aukin fræðsla til sjómanna hefur skipt sköpum og þeir hafa almennt staðið sig vel í forvörnum og slysavörnum, segir Hilmar Snorrason og bendir á hversu mikilvægt það er að sjómenn fylgi lögum og reglum. „Allir sjómenn á skipum yfir 15 metrum eiga að taka þátt í

mánaðarlegum æfingum. Með æfingunum eru menn að þróa viðbrögð og læra á skipið. Lífið um borð á ekki einungis að snúast um tölvur í hvern klefa og Facebook, heldur á að viðhalda góðum starfsanda og þjálfa menn í að bregðast við neyðartilvikum. Það er enginn afsláttur gefinn þegar kemur að öryggismálum sjómanna.“ Hilmar undirstrikar að það er skipstjórinn sem leggur línurnar um borð. Ef hann sinnir ekki eftirliti með öryggismálum og æfingum þá læra aðrir í áhöfninni sömu vinnubrögð. „Skipstjórinn er fyrirmyndin og verður að vera með hlutina á hreinu. Hann þarf að sýna gott fordæmi og sinna öryggismálum um borð,“ segir hann. Öryggisbúnaður skipa Hér á landi eru lög og reglur sem gilda um öryggisbúnað skipa. Samkvæmt þeim er m.a. skylt að hafa gúmmíbjörgunarbáta fyrir alla skipverja

Stöndum öll saman um að bæta enn frekar öryggi sjómanna

» Nemandi í Slysavarnaskóla sjómanna við æfingar. Mynd: Hilmar Snorrason

um borð, björgunarbúninga og vesti, og léttabáta í skipum yfir ákveðinni stærð sem ætlaðir eru til bjargar mönnum sem falla fyrir borð. Björgunarbúningar um borð í íslenskum skipum eru innsiglaðir og að sögn Hilmars eru allir búningar yfirfarnir á fimm ára tímabili. „Síðan er hægt að gera enn betur, eins og sýndi sig þegar LÍÚ ákvað að hvetja útgerðir til að koma sér upp flóttatækjum í fiskiskipum. Tækin voru sett í alla klefa velflestra skipa hér á landi,“ segir Hilmar og bendir á ýmsan annan aukabúnað sem ekki er skylt að hafa samkvæmt lögum. Hann nefnir björgunarvesti sem notuð eru úti á þilfari, staðsetningarbúnað sem komið er fyrir á björgunarvestum sjómanna og hálfsjálfvirk hjartastuðtæki. Staðsetningarbúnaðurinn er nú í notkun á fjölmörgum skipum hér á landi og hjartastuðtækin eru komin í flest skip. Hilmar segir tíðar fjárfestingar í aukabúnaði sýna metnað íslenskra útgerða- og sjómanna í að auka öryggi á sjó. Evrópusambandið flækir málin Aðspurður um hvers vegna aukabúnaðurinn sem hann nefnir sé einfaldlega ekki skyldubúnaður segir Hilmar að tilskipanir frá Evrópusambandinu komi í veg fyrir vissar lagabreytingar. „Við getum breytt lögum og reglum sem varða öryggismál trillusjómanna, en það er annað mál með fiskiskip yfir 15 metrum og kaupskip. Í dag þurfum við að

Sendir út neyðarkall á 20 sekúndum Neyðarsendir sem festur er á fatnað sjómanna og sendir út neyðarkall með stafrænu skeyti yfir VHF tíðni er dæmi um aukabúnað sem getur bjargað mannslífum. Tækið heitir Sjókall og er á stærð við hefðbundinn farsíma. Það sendir frá sér neyðarboð 20 sekúndum eftir að sjómaður lendir í sjónum og nákvæma GPS staðsetningu tveimur mínútum síðar.

Skinney-Þinganes Vignir G. Jónsson Hraðfrystihús Hellissand Loðnuvinnslan hf. Vinnslustöðin hf. Sjómannafélag Eyjafjarðar

Útbúið vatnsnema „Sjókall er útbúið vatnsnema sem gangsetur tækið sjálfkrafa ef það lendir í sjónum. Allar DSC talstöðvar geta numið neyðarsendingu tækisins og 20 sekúndum eftir að maður lendir í sjónum fer „maður fyrir borð“ neyðarboð til nálægra skipa. Tækið heldur síðan áfram að senda neyðarboð,“ segir Heimir S. Gylfason, framkvæmdastjóri Multitasks, en fyrirtækið hefur séð um innflutning og prófanir á tækinu. Við fyrstu neyðarsendingu getur skipstjóri um borð sett björgunaráætlun skips í gang. Sendingin getur einnig verið móttekin hjá öðrum sem koma að björgun úr sjó. „Eftir fyrstu neyðarsendinguna heyrist í kvenmannsrödd á ensku sem lætur sjómanninn vita að neyðarsendirinn sé orðinn virkur og tækið endurtekur skilaboðin með jöfnu millibili í allt að sólarhring. Þannig dregur tækið úr óvissu um hvort björgunaraðilar hafi fengið upplýsingar um staðsetningu sjómannsins og væntanlega er hughreystandi fyrir hann að heyra fallega kvenmannsrödd sem lætur vita að neyðarsendingin hafi verið send út,“ segir Heimir. Komið vel út úr prófunum „Í upphafi fengum við tímabundið leyfi hjá Póst- og fjarskiptastofnun til að prófa tækið. Þá fórum við með Björgunarsveitinni Gerpi frá Neskaupstað og prófuðum það á skuggasvæðum í kringum Norðfjarðarnesið. Þá kom í ljós að Vaktstöð siglinga nam neyðarsendingu Sjókallsins að allt að 17 sjómílum, sem voru frábærar niðurstöður.“ Heimir segir að við prófanir hafi GPS staðsetningar tækisins alltaf hafa verið innan skekkjumarka. Vatnsnemi Sjókallsins hefur

einnig verið prófaður um borð í einu blautasta uppsjávarveiðiskipi landsins, Birtingi NK-124, sem áður hét Börkur NK-122, og þar hefur tækið ekki sent út nein fölsk neyðarköll. Hugmyndin kom frá Síldarvinnslunni „Hugmyndin um að fá slíkan neyðarsendi hingað til lands kom upphaflega frá Karli Jóhanni Birgissyni, útgerðarstjóra Síldarvinnslunnar hf. Hann og fleiri starfsmenn útgerðarinnar voru búnir að leita að álíka tæki og báðu okkur um að finna rétta tækið og sjá um þjónustu við það. Eftir prófanir aðlöguðum við síðan tækið að kröfum skipstjóra og stýrimanna Síldarvinnslunnar. Að lokum ákvað Síldarvinnslan að kaupa Sjókall í tvö skip, enda hefur útgerðin verið fremst á meðal jafningja þegar kemur að öryggismálum á sjó,“ segir Heimir. Útgerðarfyrirtækin HB Grandi og Gjögur hafa einnig fjárfest í búnaðinum. HB Grandi keypti Sjókall í fjögur uppsjávarveiðiskip fyrirtækisins og Hákon EA-148, skip Gjögurs, er einnig með nokkur tæki. „Viðbrögðin hafa verið mjög jákvæð hjá þeim aðilum sem eru með tækið sem og hjá Landhelgisgæslunni og Siglingamálastofnun. En við höfum einnig fundið fyrir því hvernig núverandi óvissa í íslenskum sjávarútvegi hefur áhrif á fjárfestingar útgerða í öryggisbúnaði sjómanna. Vonandi fer þeirri óvissu senn að ljúka svo auka megi enn frekar öryggi sjómanna.“

fRร VAKTIN

febrรบar 2012

aรฐ sinna eftirliti Lรญfiรฐ um borรฐ รก ekki einungis aรฐ snรบast um tรถlvur รญ hvern klefa og Facebook, heldur รก aรฐ viรฐhalda gรณรฐum starfsanda og รพjรกlfa menn รญ aรฐ bregรฐast viรฐ neyรฐartilvikum. ร aรฐ er enginn afslรกttur gefinn รพegar kemur aรฐ รถryggismรกlum sjรณmanna. bera allar breytingar รก lรถgum sem tengjast รถryggismรกlum รก sjรณ undir Evrรณpusambandiรฐ. Ef viรฐ vildum koma slรญkum aukabรบnaรฐi รญ lรถg รพรก tรฆki รพaรฐ รณratรญma aรฐ koma รพvรญ รญ gegnum stofnanir Evrรณpusambandsins. Hins vegar รพรฝรฐir รพaรฐ ekki aรฐ viรฐ eigum aรฐ hรฆtta aรฐ berjast fyrir breytingum, en รบtskรฝrir hvers vegna รพessi aukabรบnaรฐur er ekki orรฐinn skyldubรบnaรฐur.โ

Er nรฆgilegt eftirlit? โ ร slensk skip eru skoรฐuรฐ einu sinni รก รกri og รพรก er allt yfirfariรฐ sem รญ mannlegu valdi stendur. Sรญรฐan ber รกhรถfn hvers skips einnig mikla รกbyrgรฐ รก รพvรญ aรฐ hlutirnir sรฉu รญ lagi. Skoรฐunarmรถnnum getur yfirsรฉst eitthvaรฐ og รพvรญ eiga skipstjรณrinn og aรฐrir รญ รกhรถfninni aรฐ fylgjast meรฐ รถryggismรกlum um borรฐ.

Framhald รก nรฆstu opnu

Getur รพรบ bjargaรฐ PDQQVOtร " Sjรกlfvirk hjartastuรฐtรฆki, รถrugg og einfรถld รญ notkun meรฐ รญslensku tali.

Fastus ehf. | Sรญรฐumรบla 16 | 108 Reykjavรญk | Sรญmi 580 3900 | www.fastus.is

66ยฐNORร UR hefur variรฐ รญslenska sjรณmenn รญ 85 รกr. 4Kร LMย ยงBHFSยงJO ยก/03ย 63 IFGVS GSร ร SJOV GSBNMFJUU GBUOBยง GZSJS ร TMFOTLB TKร NFOO 'ZSJSUย LJยง FS NKร H TUPMU BG ยขFTTBSJ BSn FJGยง TJOOJ TFN PH ร MMVN ยขFJN TKร Nร OOVN TFN IBGB ร HFHOVN Uร ยงJOB HMร NU WJยง Oร UUร SVร n JO UJM ยขFTT Bยง ESBHB CKร SH ร Cร

r ndu rken รกlaViรฐuglingam n i af S stofnu

Langey flotvinnusamfestingur

'ZSJSUย LJยง MFHHVS NFUOBยง TJOO ร ยขBยง Bยง WFSKB TKร NFOO GZSJS WFยงSJ PH WJOEVN BVL ยขFTT TFN WJยง GSBNMFJยงVN Iร Hย ยงB n PU HBMMB UJM ยขFTT Bยง MFHHKB PLLBS Bยง Nร SLVN UJM ยขFTT Bยง USZHHKB ร SZHHJ TKร NBOOB

r ndu rken รกlaViรฐuglingam n i af S stofnu

Viรฐey flotvinnusamfestingur S53902

S53590

t *OOTNFMMU n PUGร ยงVS t / n PUIKร MQ t )FOUBS WFM ร Oร UBWFJยงVN t ย SFOHJOHBS ร FSNVN PH TLร MNVN t &GOJยง FS Tร STUBLMFHB PMร V PH LVMEBยขPMJยง

t / n PUIKร MQ t ย Kร MU FO TUFSLU ZUSB CZSยงJ t )ย HU FS Bยง TNFMMB Gร ยงSJ ร S Efni PU hรบรฐaรฐ nylon

Efni PVC, Bรณmull & Polyester

ร yngd 400 gr/m

ร yngd 460 gr/m2

Stรฆrรฐir S - 3XL

Vinnufataverslanir 66ยฐNORร UR: Miรฐhrauni 11 Faxafeni 12 210 Garรฐabรฆ 108 Reykjavรญk Sรญmi 535 6600 Sรญmi 535 6678

Glerรกrgรถtu 32 600 Akureyri Sรญmi 535 6682

Hafiรฐ samband viรฐ sรถludeild okkar: www.66north.is

Miรฐhraun 11 Sรญmi 535 6600 Birkir / Norรฐurland Sรญmi 825 6617

febrúar 2012

fRÍVAKTIN

» 21. Sept 2007. Úlla SH 269 tekin í tog af björgunarskipinu Björg stutt frá landi á Breiðafirði.

Það eru fyrst og fremst sjómennirnir sjálfir sem tryggja áfallalausa veiði,“ segir Hilmar aðspurður um hvort nægilegt eftirlit sé með íslenskum skipum. Hilmar líkir eftirliti með öryggismálum um borð við það þegar fólk fer með ökutæki sín í árlega ástandsskoðun. Þó bíllinn sé skoðaður einu sinni á ári er það hlutverk eigandans að sinna hefðbundnu viðhaldi út árið. Þegar tal berst að þyrlumálum segir Hilmar nauðsynlegt að fjölga björgunarþyrlum hér á landi. Að hans mati þurfa að minnsta kosti fjórar björgunarþyrlur að vera til taks. „Þegar herinn fór var sagt nauðsynlegt að hafa hér fjórar björgunarþyrlur. Eftir efnahagshrunið

Skipstjórinn er fyrirmyndin og verður að vera með hlutina á hreinu. Hann þarf að sýna gott fordæmi og sinna öryggismálum um borð. höfum við því miður ekki geta haldið okkur við þann fjölda. Að vera einungis með tvær þyrlur gerir lítið gagn þegar bjarga þarf sjómönnum í háska langt úti á hafi, ef við gerum ráð fyrir því að þyrlur þurfi reglulegt viðhald sem tekur þær úr þjónustu í einhvern tíma.“

Persónuleg og traust þjónusta um allan heim. Hjá Samskipum fer saman sóknarhugur nýrrar kynslóðar og áratuga reynsla. Við bjóðum upp á heildarlausnir á sviði ﬂutninga og leggjum stolt okkar í að uppfylla væntingar kröfuharðra viðskiptavina. Samhentur hópur starfsliðs tryggir skjóta og örugga þjónustu. Þinn farmur er í öruggum höndum.

www.samskip.is

Saman náum við árangri

febrúar 2012

fRÍVAKTIN

» Á síldarárunum margfaldaðist íbúafjöldi Raufarhafnar. Myndir: úr Ljósmyndasafni Helga Ólafssonar

Jón Hjartarson skrifaði nýverið bók um síldarárin á Raufarhöfn:

Síldin stjórnaði öllu Haraldur Guðmundsson skrifar: haraldur@goggur.is

Mikið hefur verið skrifað um síldarárin á Íslandi frá 1960-1967 og áhrif þeirra á mörg sjávarpláss hér á landi. Raufarhöfn var á þessum árum ein stærsta síldarhöfn landsins og íbúafjöldi þorpsins margfaldaðist á sumrin þegar síldarstúlkur og verkamenn komu til að taka þátt í ævintýrinu. Jón Hjartarson kom til Raufarhafnar vorið 1961, þá sautján ára námsmaður, til að vinna í Síldarverksmiðju ríkisins, og þar vann hann næstu sex sumur á eftir. Skömmu fyrir síðustu jól gaf Jón út bókina „Veislan í norðri“ þar sem hann segir frá veru sinni á Raufarhöfn. Bregður þar upp ýmsum skemmtilegum og athyglisverðum sögum af atburðum og litríkum persónum sem settu svip sinn á lífið í þorpinu. Bókin er þó ekki einungis frásögn af samfélaginu á Raufarhöfn heldur líkir höfundur offorsi síldaráranna við það þensluástand sem skapaðist hér á landi fyrir hrun. Hann tileinkar bókina fólkinu á Raufarhöfn sem hann segir hafa lagt sig fram, en borið skarðan hlut frá borði þegar yfir lauk. Dýrmætur tími Á fyrstu blaðsíðum bókarinnar sést hversu dýrmæt síldarárin á Raufarhöfn eru Jóni. „Ég var þarna á mínum mótunarárum og var hent inn í þennan rosalega farsa og það gerðust alveg ótrúlegir hlutir í þessari stærstu verstöð landsins. Ég ákvað að skrifa bókina einfaldlega til að ljúka þessum kafla í minni ævi og einnig má segja að efnahagshrunið hafi endanlega ýtt mér út í skrifin. Dvölin á Raufarhöfn hafði afgerandi áhrif og ég vildi segja frá því sem ég hafði upplifað,“ segir Jón aðspurður um hvers vegna hann skrifaði bókina. Hvernig var samfélagið á Raufarhöfn þegar þú komst fyrst þangað árið 1961? „Þetta var gróið samfélag, þar sem menn gengu að sinni vinnu árstíðabundið eins og gert var út um allt land. Fólk komst þokkalega vel af, en svo varð þorpið undirlagt undir síld-

» Síldarstúlka fær verðlaun fyrir tíu þúsundustu síldartunnuna.

» Síldarverksmiðjan á fullu

ina og það sem henni fylgdi. Árið 1961 var offorsið rétt að byrja en það náði vissu hámarki 1964-65.“ Jón bendir á að á þessum tíma hafi enginn sett út á þær vinnuaðstæður sem verkafólk á Raufarhöfn þurfti að þola. „Það kvartaði enginn. Fulltrúar verkalýðsfélagsins voru aldrei á ferðinni enda voru þeir sjálfir að vinna í síldinni. Eina sem skipti máli var að nýta tækifærið, bjarga verðmætunum og afla tekna. Hvíldin var svo tekin út á haustin.“ Hvernig var Síldarverksmiðjan á þessum árum? „Þessi önnur stærsta verksmiðja ríkisins var í mikilli endurnýjun. Það var nýbúið að byggja lýsishús og endurnýja tæki og búnað og stofna heila járnsmíðadeild til að standa fyrir endurnýjunum. Þarna unnu framsæknir verksmiðjustjórar sem tryggðu að hagnaðurinn af verksmiðjunni varð gríðarlegur,“ segir Jón.

Vikan á Bergey VE: 15/02 2012 n „Kvenfólk ATH: Bergey er á leið í land. Stútfullir, Gáskafullir, Og ætli sumir endi ekki blindfullir, Allavega... Ekki vera fyrir.. Elsk‘ykkur öll.“ Guðmundur í Nesi: 15/02 2012 n „Allt við það sama hjá okkur, allir hressir og kátir túrinn hálfnaður.“

Víkingur AK 100: 14/2 2012 n „Við erum búnir að fylla. Og erum farnir til Færeyja til löndunar.“ Ólafur Bjarnason SH: 15/2 2012 n „Nætursöltuð ýsa með hömsum og heitur vanillubúðingur í eftirrétt.“ Þú finnur Útvegsblaðið á Facebook.

Jón fjallar í bókinni um stéttaskiptinguna í Síldarverksmiðjunni, sem sást vel í matsal hennar, og hvernig hann náði sjálfur að færa sig upp metorðastigann með árunum. Innst í matsalnum sátu þeir sem voru mikilvægastir; járnsmiðir, efnafræðingar, vélstjórar og kranamenn. „Það var ekki menntunin sem réð heldur mikilvægi manna. Járnsmiðirnir héldu verksmiðjunni gangandi, oft með gríðarlegu harðfylgi og áttu því sitt borð næst eldhúsinu og réðu umræðunni í matsalnum.“ Takmörkuð auðlind sem skildi lítið eftir Fannst þér fólk gera sér grein fyrir því að síldin væri takmörkuð auðlind? „Fáir veltu því fyrir sér á meðan á veislunni stóð. Öllu var fórnað fyrir síldina og þeir sem léku ekki með lentu utangátta. Þetta var að vissu leyti skiljanlegur hugsunarháttur því síldin gjörbreytti lífinu í þorpinu. Feður þurftu t.d. ekki að fara á vertíð suður á land yfir vetrartímann til að afla sér tekna og fjölskyldur héldust saman allt árið um kring.“ Síðasta sumar Jóns í Síldarverksmiðju ríkisins var sumarið 1966 og hann segir engan á þeim tíma, að honum meðtöldum, hafa trúað því að síldin ætti eftir að hverfa. „Ég var beinlínis þáttakandi í þessari miklu og afdrífaríku ofsókn gegn náttúrunni án þess að skilja nokkurn skapaðan hlut í því sem var að gerast frekar en aðrir,“ segir Jón í bókinni. Og þegar síldin hvarf þá stóðu bæjarbúar eftir slippir og snauðir þrátt fyrir hið gífurlega fjármagn sem fór í gegnum bæinn á síldarárunum? „Já, því miður var það nú þannig. Hinn gríðarlegi hagnaður sem hlaust af síldarveiðunum rann ekki nema að litlu leyti til samfélagsins á Raufarhöfn. Á meðan fóru eigendur síldarplananna, verksmiðjunnar og útgerðarmenn í burtu með gróðann. Ég er ekki einu sinni viss um að sveitarfélagið hafi fengið hafnargjöld frá þeim þúsundum báta sem lönduðu síld á Raufarhöfn og nýttu sér hafnaraðstöðuna. Þegar upp var

staðið var á að líta bátalaus fiskimið, auð plön, þöglar verksmiðjur, bundna báta og þungbúið mannlíf.“ Í bókinni finnur Jón ákveðna samsvörum með síldarárunum og því hvernig Íslendingar fóru tæpri hálfri öld síðar fram úr sjálfum sér með hömluleysi sem á endanum leiddi til algjörs efnahagshruns. „Það er athyglisvert hvernig við virðumst ánetjast offorsi,“ segir Jón og veltir upp þeirri hugleiðingu hvort þessi hegðun geti tengst persónugerð okkar Íslendinga. Vill safn um síldarárin á Raufarhöfn Í lokaköflum bókarinnar kemur fram að Jón fór til Raufarhafnar á síðasta ári. Aðspurður um hvernig honum hafi litist á sinn gamla vinnustað segir hann það vera hræðilegt hvernig menn hafi leyft gömlu verksmiðjuhúsunum að grotna niður eftir að síldarverksmiðju SR Mjöls var lokað um síðustu aldamót. „Ég og nokkrir sómamenn, þar á meðal Einar Bragi skáld, sem nú er látinn, fengum þá hugmynd fyrir nokkrum árum, hvort ekki væri viturlegt að nýta verksmiðjuhúsin og stofna veglegt safn um síldina, sögu þorpsins og mannlíf. Úr því varð ekki og verksmiðjan rifin og seld til Afríku og húsin látin grotna niður.“ Jón segir mikilvægt að sögu síldaráranna á Raufarhöfn verði gerð frekari skil í einhverskonar safni og með veglegu riti um atvinnu- og þróunarsögu þorpsins. „Í ljósmyndasafni Helga Ólafssonar, rafvirkjameistara og fyrrverandi fréttaritara Morgunblaðsins á Raufarhöfn, er skráð athafna og viðburðasaga Raufarhafnar í 60 ár. Og þegar Einar Bragi starfaði í verksmiðjunni á 5. áratug síðustu aldar var hann ritstjóri að riti sem gefið var út í verksmiðjunni undir heitinu Verksmiðjukallinn. Nokkur eintök eru til af þessu merkilega riti og það myndi sóma sér vel á safni. Það er til nóg af öðrum athyglisverðum hlutum sem ættu heima á slíku safni og full ástæða til að láta hendur standa fram úr ermum.“

útvegsblaðið

febrúar 2012

Byggðakvóti

Byggðakvóta var fyrst úthlutað fiskveiðiárið 1999/2000 og fékk Byggðastofnun það hlutverk að úthluta 1.500 þorskígildistonnum til verst stöddu sveitarfélaga á landinu á þeim tíma og fengu þau loforð um byggðakvóta næstu fimm fiskveiðiárin, en síðan átti að trappa hann út. Það hefur hins vegar ekki verið gert hefur byggðakvótinn verið aukinn . Með lögum frá árinu 2007 hefur sjávarútvegsráðherra til þessarar úthlutunar allt að 12.000 tonnum af óslægðum botnfiski. Þessu magni er svo úthlutað til byggðarlaga eftir ákveðnum reiknireglum og síðan úthluta byggðarlögin þeim heimildum sem þau fá til útgerða innan hvers þeirra, enn og aftur eftir ákveðnum grunnreglum, sem heimilt er að víkja frá með samþykki ráðuneytisins. „Hópurinn telur að byggðakvóti sem slíkur eigi fullan rétt á sér, en einfalda þurfi úthlutunarkerfið til muna bæði til byggðarlaga og skipa. Fyrirsjáanleikinn er einnig mikilvægur þannig að menn geti gengið að heimildum sínum vísum sem fyrst í upphafi fiskveiðiárs en á því hafa verið vanhöld. Niðurstaða hópsins hvað yfirstandandi fiskveiðiári varðar er að í upphafi verði haldið eftir um 5% af magni byggðakvóta til þess að nota í þeim tilvikum sem upp koma þegar úrskurður ráðuneytisins í kærumálum, breytir upphafsúthlutun Fiskistofu. Þurfi ekki að nota þessar heimildir í þeim tilgangi, flytjast þær yfir á næsta fiskveiðiár og verður úthlutað þá með þeim heimildum sem verða til ráðstöfunar það fiskveiðiár. Hópurinn leggur jafnframt til að endurúthlutun Fiskistofu innan fiskveiðiársins verði hætt. Aflamark það sem ekki tekst að úthluta á fiskveiðiárinu flyst þess í stað yfir á næsta fiskveiðiár og verður úthlutað með því aflamarki sem þá er til ráðstöfunar. Hvað framtíðarfyrirkomulag varðar telur hópurinn að einkum þrjár leiðir komi til greina. Í fyrsta lagi að unnið verði innan núverandi kerfis. Ráðuneyti og Fiskistofa bæti vinnulag og ferla þannig að úthlutun til fiskiskipa geti farið fram í upphafi fiskveiðiárs. Það er mat hópsins að slíkt eigi vel að vera hægt. Í öðru lagi getur komið til greina að byggðakvóta verði úthlutað með sambærilegum hætti og línuívilnun, þegar búið væri að reikna út byggðakvóta byggðalagsins, fengju þau skip sem þar eiga heimahöfn og útgerðir skráðar þar til heimils, ákveðið hlutfall landaðs afla sem byggðakvótaívilnun miðað við tiltekin tímabil. Þar sem þessi ívilnun yrði tengd vinnslu er mögulegt að hún gæti orðið mjög hvetjandi til slíkra landana. Eftir sem áður væri mögulegt að nýta hana í byggðarlögum þar sem engin vinnsla er t.d. tengja hana við vinnslu innan tiltekins svæðis. Aðferðin hefur þann megin kost að hún er mjög einföld í framkvæmd og mögulega getur hún aukið vinnslu í byggðarlögum. Ekki er úthlutað til tiltekinna báta sem er mikil einföldun og hægt er að vísa til reynslu af framkvæmd línuívilnunar sem er á flestan hátt ágæt. Gallar hennar eru að hún getur leitt til kapphlaups og úthlutun yrði eingöngu háð löndun. Í þriðja lagi kæmi til greina að úthluta aflamagni til sveitarfélaganna á tiltekin skipaskrárnúmer. Þessi númer hefðu möguleika á 100% framsali og væri það sveitarfélaganna að nýta aflaheimildirnar hvort sem er með úthlutun, leigu eða öðrum skilyrðum á málefnalegan hátt.

Þetta er í reynd sama hugmyndin og lögð var til í frumvörpum sjávarútvegs- og landbúnaðarráðherra s.l. vor. Aðferðin hefur þann kost að með henni er fært nokkurt aflamark beint í forsjá heimaaðila sem þurfa að taka á úthlutuninni beina ábyrgð. Á móti má segja að aðferðin felur í sér að framkvæmd gæti orðið mjög mismunandi milli staða og þannig yrðu kröfur fiskveiðistjórnunar um samræmda framkvæmd hennar fyrir borð bornar. Hópurinn telur að allar leiðirnar geti komið til greina sé ætlunin að breyta núverandi fyrirkomulagi byggðakvótans, en mælir þó með að endurbótum á núverandi fyrirkomulagi sem fyrsta kosti.“

Strandveiðar

Strandveiðar voru fyrst leyfðar með lögum nr. 66 þann 19. júní 2009 og hófust hinn 28. júní það ár. Með lögunum var heimilt að veiða 3.955 tonn af óslægðum þorski á handfæri mánuðina júní, júlí og ágúst það ár. Landinu var skipt uppí fjögur svæði og hefur það verið þannig síðan og hefur ákveðnu magni verið úthlutað á hvert svæði. Veiðarnar voru heimilar þeim skipum sem uppfylltu skilyrði til veitingar leyfis til atvinnuveiða, en sækja þarf um strandveiðileyfi til Fiskistofu. Afli reiknast ekki til aflamarks eða krókaaflamarks skipsins. Alls voru veitt 595 leyfi árið 2009 en 554 bátar stunduðu veiðarnar á þessu fyrsta ári. Alls veiddust 3.400 tonn af þorski, sem var landað á 54 stöðum á landinu. Landaður afli kvótabundinna botnfisktegunda var alls 4.028,1 tonn í 7.313 löndunum, eða 551 kíló að meðaltali í róðri. Árið 2010 voru strandveiðar leyfðar í maí, júní, júlí og ágúst og heimilt að veiða 6.000 tonn af óslægðum botnfiski samkvæmt lögum nr. 32 frá 30. apríl 2010. Það ár landaði 741 bátur strandveiðiafla samtals 6.363 tonn af óslægðum kvótabundnum botnfiski í 10.579 löndunum, eða 601 kíló að meðaltali í róðri. Árið 2011 var alls heimilað að veiða 6.000 tonn af óslægðum botnfiski, en með reglugerð frá 24. júní 2011 var aukið við strandveiðiheimildir þannig að bætt var við 1.900 tonnum af óslægðum þorski og 600 tonnum af óslægðum ufsa. Alls var því heimilað að veiða 8.500 tonn af óslægðum kvótabundnum botnfiski það fiskveiðiár. 685 strandveiðibátar lönduðu samtals 8.543,8 tonnum af óslægðum kvótabundnum tegundum frá maí til ágústloka í 15.484 löndunum, eða 552 kíló uppúr sjó í róðri að meðaltali. „Hópurinn hefur kynnt sér ítarlega mismunandi sjónarmið um strandveiðar, þó þau sé ekki tiltekin sérstaklega hér. Það er mat hópsins að það sé ekki rétt að gera neinar tillögur til breytinga á núverandi fyrirkomulagi né því magni sem veitt er. -Ástæðan er sú að tiltölulega lítil reynsla liggur fyrir og rétt að láta reyna áfram á núverandi fyrirkomulag. Hópurinn vill þó sérstaklega hvetja til strangrar túlkunar stjórnvalda á nýlega settu ákvæði um að eigandi báts skuli róa þannig að komið verði í veg fyrir að einn aðili geri út fleiri en einn bát í strandveiði. Slíkt háttsemi samræmist í engu þeim markmiðum er sett hafa verið um strandveiðar,“ segir í niðurstöðu hópsins um strandveiðarnar. Starfshópinn skipuðu Adólf H. Berndsen, Skagaströnd, Aðalsteinn Á Baldursson, Húsavík, Albertína F. Elíasdóttir, Ísafirði, og Atli Gíslason, alþingismaður.

Toyota rafmagns- og dísellyftarar

anburð

rðsam Gerðu ve

Eigum til nýja rafmagns- og dísellyftara á lager, tilbúna til afhendingar. Vertu í sambandi við sölumenn okkar og fáðu tilboð í tæki sem hentar þínu fyrirtæki. Nánari upplýsingar má finna á www.kraftvelar.is. Þýska tímaritið „DHF Intralogistik“ hefur mælt veltu allra lyftaraframleiðanda heims um árabil, og samkvæmt þeim mælingum hefur Toyota Industrial verið stærsti lyftaraframleiðandi heims undanfarin 9 ár.

Mynd: norden.org/ Maria Olsen

Dalvegi 6-8 201 Kópavogur Sími 535 3500 www.kraftvelar.is kraftvelar@kraftvelar.is

febrúar 2012

útvegsblaðið

Þorskveiðar Færeyinga 2000 - 2011 í tonnum: 2000

22.404

2001

27.672

2002

38.443

2003

37.334

2004

25.282 18.879

2005 2006

13.601

2007 2008 2009

12.829 11.733 10.824 13.807

2010 12.136

2011 Heimild: Hagstova Föroya

Þorskaflinn á síðasta ári nær ekki að vera þriðjungur þess sem mest var eftir aldamótin, en árið 2002 fór hann í 38.443 tonn. Sé svo litið á síðasta áratug síðustu aldar, hafa sveiflurnar verið enn meiri. 1996 náði hann hámarki í 39.655 tonnum en minnstur varð hann 6.416 tonn árið 1993.

Afli Færeyinga í öðrum tegundum en uppsjávarfiski hefur dregist verulega saman:

Botnfiskveiðar við Færeyjar í lágmarki Hjörtur Gíslason skrifar: hjortur@goggur.is

Veiðar Færeyinga á öðrum fiskitegundum en uppsjávarfiski hafa dregist verulega saman frá aldamótum. Á síðasta ári dróst veiðin saman um 23% miðað við árið á undan. Árið 2011 veiddust 82.000 tonn en 106.000 árið 2010. Sé litið til gjöfulasta ársins á öldinni, 2002, þegar þessar veiðar skiluðu 140.000 tonnum er samdrátturinn miklu meiri eða ríflega 40%. Þessar veiðar hafa aldrei skilað minna magni síðan árin 1993 og 1994, þegar þær námu 71.000 og 78.000 tonnum. Skýringin þá lá að miklu leyti í gífurlegum samdrætti í þorskafla. Árið 1993 veiddust 6.400 tonn og 11.800 árið eftir. Botnfiskveiðarnar eru því að segja má í sögulegu lágmarki. Verulegur samdráttur í ufsa og ýsu Miklu minna var landað af ufsa á síðasta ári, en árið 2010 og nemur samdrátturinn 31%. Í fyrra komu 27.600 tonn á land en árið 2010 var veiðin 40.200 tonn. Ufsinn hefur borðið botnfiskveiðarnar uppi síðustu árin og fór mest yfir 60.000 tonn árið 2005. Aflinn er því innan við helmingur þess sem var mest og hefur hreinlega hrunið síðan 2009, þegar 53.000 tonnum var landað. Ýmislegt utanaðkomandi hafði þó áhrif á fiskveiðarnar á síðasta ári. Má þar nefna verkbann í byrjun ársins, erfiðleika hjá sölufyrirtækinu Faroe Seafood og að tvílembingatogarar sóttu töluvert í makríl á árinu, en venjulega stunda þeir ufsaveiðar. Engu að síður er það ljóst að ufsagengdin er minnkandi við eyjarnar. Veiðar á ýsu hafa hreinlega hrunið á síðustu árum. Í fyrra komu aðeins 3.357 tonn á land, sem er 1.550 tonnum minna en árið áður og er samdrátturinn 32%. Ýsuafli við Færeyjar hefur aldrei verið minni, en í góðum árum hefur ýsuaflinn verið ríflega 20.000 tonn. Þorskaflinn rýr undanfarin ár Samdráttur í þorskveiðum varð minni á síðasta ári, eða 12%. Þá veiddust 12.136 tonn en 13.807 árið áður. Þorskaflinn hefur hins vegar verið rýr síðustu 6 árin, verið 12.000 til 13.000 tonn. Reyndar varð hann aðeins 10.824 tonn árið 2009 og jókst því hlutfallslega mikið árið eftir, en sú aukning hefur svo að nokkru leyti gengið til baka. Þorskaflinn á síðasta ári nær ekki að vera þriðjungur þess sem mest var eftir aldamótin, en árið 2002 fór hann í 38.443 tonn. Sé svo litið á síðasta áratug síðustu aldar, hafa sveiflurnar verið enn meiri. 1996 náði hann hámarki í 39.655 tonnum en minnstur varð hann 6.416 tonn árið 1993. Af öðrum tegundum má nefna að samdráttur er í afla þeirra nánast allra nema grálúðu. Þar eykst aflinn um 360 tonn og fer úr 1.491 tonn í 1.851. Samdráttur í skelfiski var 2.890 tonn, sem er 58%. Samdráttur í verðmætum er ekki ná-

» Í fyrra komu aðeins 3.357 tonn á land, sem er 1.550 tonnum minna en árið áður og er samdrátturinn 32%. Ýsuafli við Færeyjar hefur aldrei verið minni, en í góðum árum hefur Mynd: Páll Steffansson/visitfaroeislands.com. ýsuaflinn verið ríflega 20.000 tonn.

lægt því eins mikill. Aflasamdrátturinn er 23% en verðmætin dragast aðeins saman um 9%. Verðmæti landaðs afla, annars en uppsjávarfisks, í Færeyjum á síðasta ári var um 820 milljónir færeyskra króna, eða um 18 milljarðar íslenskra króna. Endurspeglar það hækkandi fiskverð.

Uppsjávarfiskur eykur útflutningsverðmæti Útflutningur sjávarafurða frá Færeyjum hefur verið nokkuð stöðugur mælt í verðmætum undanfarin ár. Á árinu 2010 nam hann 4,2 milljörðum færeyskra króna, sem reyndar var það hæsta á fyrsta ára-

Heildarfiskafli Færeyinga síðustu 10 ár

Annað en veiðar á uppsjávarfiski

Ár

tonn

2000

102.193

2001

17.707

2001

120.665

2002

525.993

2002

140.006

2003

620.991

2003

133.704

2004

599.388

2004

122.069

2005

565.258

2005

134.748

2006

622.853

2006

133.303

2007

582.132

2007

121.045

2008

521.302

2008

111.809

2009

351.922

2009

111.444

2010

393.875

2010

105.987

tug aldarinnar. Það var reyndar nánast það sama 2001 eða ríflega 90 milljarðar íslenskra króna. Magnið hefur verið á bilinu um 300.000 tonn upp í 420.000 tonn árið 2003 og ræður magn uppsjávarfisks mestu í magninu og þar af leiðandi sveiflum á því sömuleiðis. Tölur fyrir allt síðasta ár liggja ekki fyrir, en eftir fyrstu ellefu mánuðina voru sjávarafurður fluttar út fyrir um 4,2 milljarða færeyskra króna eða sama og allt síðasta ár. Ljóst er því að verðmætið hefur vaxið nokkuð á síðasta ári. Magnið þetta tímabil er 303.000 tonn og verður því líklega meira allt árið 2011 en árið 2010. Mestur er vöxturinn í útflutningi á uppsjávarfiski á síðasta ári og vegur makríll þar þungt eins og hér. Vöxturinn í uppsjávarfiskinum er samtals um 70% í verðmætum og 20% í magni, en flutt voru utan 174.250 tonn af honum á umræddu tímabili að verðmæti 22 milljarðar íslenskra króna. Eldisfiskur skilar mestum verðmætum í sjávarvöruútflutningi Færeyja eða um 33 milljörðum íslenskra króna og eykst það um 20%. Í magni talið nam þessi útflutningur 41.628 tonnum. Af botnfiski voru flutt utan umrætt tímabil 42.503 tonn, sem er samdráttur upp á ríflega 17.000 tonn eða 29%. Verðmæti útfluttra botnfiskafurða var um 25 milljarðar íslenskra króna og dróst saman um 14%. Útflutningsvirði á þorski og þorskafurðum hefur á umræddu tímabili aukist um 220 milljónir íslenskra króna en samdráttur í ýsu er 660 milljónir og 3,9 milljarðar í ufsanum. Dregið hefur úr útflutningi á fiskimjöli, meðal annars vegna aukinnar notkunar á því í fiskeldi innan lands.

útvegsblaðið

febrúar 2012

19 KYNNING

Samningur við sjávarútvegsfyrirtækið Sapmer opnar nýja möguleika:

Völdu WiseFish frá Maritech Sjávarútvegsfyrirtækið Sapmer, sem rekur höfuðstöðvar sínar á frönsku eyjunni Réunion í Indlandshafi og fiskvinnslur í Máritíus, keypti fyrr á þessu ári Wisefish hugbúnað frá Maritech. Sapmer gerir út sjö togara og annast landhelgisgæslu á svæðinu í kringum frönsku eyjuna og á síðasta ári var fyrirtækið með veltu upp á 77 milljónir evra. Fyrirtækið rekur frystitogara sem veiða túnfisk, humar og krabba, auk þess að stunda vinnslu á landi og sjó. Um 330 manns starfa á togurum Sapmer og hundrað í landi. „Við munum þýða Wisefish hugbúnað okkar yfir á frönsku í samstarfi við PWC í Máritíus. Samningurinn opnar því nýja markaði sem bjóða upp á enn frekari möguleika í sölu á Wisefish hugbúnaðinum utan Íslands,“ segir Jón Heiðar Pálsson, sviðsstjóri markaðs- og sölusviðs Maritech. Öflugri útgáfa af WiseFish Maritech hefur um árabil boðið staðlaðar Microsoft Dynamics NAV lausnir auk fjölda sérlausna fyrir íslenskan og alþjóðlegan markað. Lausnir fyrirtækisins spanna alla virðiskeðju sjávarútvegsins, frá fiskeldi og veiðum, til sölu og dreifingar. „Margir af okkar viðskiptavinum eru nú að skoða nýja og marg-

» Jón Heiðar Pálsson, sviðsstjóri markaðs- og sölusviðs Maritech.

falt öflugri útgáfu af WiseFish sem er byggð á nýjustu tækni frá Microsoft. Microsoft Dynamics NAV 2009 R2 er nýtt og öflugra viðskiptakerfi, sem gerir okkur kleift að bæta enn frekar virkni og viðbætur í WiseFish. Dæmi um slíkt eru nýjar vefþjónustur

og tækniumhverfi sem auðveldar allar tengingar við utanaðkomandi gagnaveitur,“ segir Jón Heiðar.

frá Marel og TrackWell SeaData sem er flotastýringarkerfi með afla- og afurðaskráningu. Þessar tengingar við okkar helstu samstarfsaðila gera innleiðingar og Áfram í fararbroddi uppsetningar mun einfaldari og „Undanfarið höfum við unnið að auðveldari,“ segir Jón. burstagerd_3x20.pdf 1 17.2.2012 stöðluðum tengingum við Innova Hann09:14 segir framtíðarstefnu

fyrirtækisins vera fólgna í áframhaldandi þróun hugbúnaðarlausna fyrir sjávarútveg og þjónustu við fjölda fyrirtækja innanlands sem utan. „Hjá okkur starfa sérfræðingar með víðtæka þekkingu og reynslu af þjónustu og hugbúnaðarþróun fyrir sjávarútveginn. Við munum halda áfram að vera í fararbroddi í upplýsingatækni með áherslu á ráðgjöf, hugbúnaðargerð og innleiðingu hugbúnaðar, ásamt öflugri og persónulegri þjónustu.“

Smíðum allar mögulegar lausnir af burstum í flestar gerðir véla

Hæstiréttur um bann Jóns Bjarnasonar um dragnótveiðar:

Ráðherra var í rétti var reyndar aldrei í vafa Niðurstaða Hæstaréttar um frekar en með aðrar þess efnis að sjávarútvegsaðgerðir sem ég hef gert í og landbúnaðarráðherra sjávarútvegsmálum,“ sagði hafi verið heimilt að leggja Jón í fyrrgreindu viðtali. bann við dragnótaveið„Niðurstaðan var afdráttarum á grunnslóð og inni á laus og alveg í takti við það fjörðum er Jóni Bjarnasyni sem ég sagði frá upphafi. mikið ánægjuefni. Hann Ég er mjög feginn því þarna segir dóminn skýr skilaboð voru bæði einstaklingtil þeirra sem gagnrýndu » Jón Bjarnason ar og samtök sem réðust ákvörðunina. Þetta sagði mjög harkalega að mér fyrir þessar ráðherra í samtali við Morgunblaðið. ákvarðanir.“ Bannið tók gildi í september „Þetta er mjög hávær hópur, 2010 og segir Jón það hafa notið óvæginn og fyrirhyggjulaus í árásfyllsta stuðnings heimamanna á um sínum. Þetta ættu því að vera viðkomandi veiðisvæðum. Hins skýr skilaboð til þessara aðila sem vegar hafi tilteknir einstaklingar settu sig ekki úr færi um að reyna og samtök ráðist að honum. „Nú berja á mér, eða lögsækja mig, fyrir hefur Hæstiréttur dæmt þetta fullþessar aðgerðir.“ komlega löglega aðgerð, sem ég

Burstagerð í 80 ár

febrúar 2012

útvegsblaðið

Ekki náðist samkomulag um makrílinn á fundi strandríkjanna í Reykjavík í síðustu viku:

Útflutningsverðmæti makrílsins nam alls 24,1 milljarði króna á síðasta ári – Heildarveiði íslenskra fiskiskipa á makríl áætluð 145.000 tonn á þessu ári Ekki náðist samkomulag um heildarstjórn makrílveiða og skiptingu aflamarks úr stofninum á fundi strandríkja sem lauk í Reykjavík sl. fimmtudag. Þar sem Ísland er sjálfstætt fullvalda ríki og fer sjálft með forræði samninga um deilistofna geta íslensk stjórnvöld ákveðið makrílveiðiheimildir íslenskra fiskiskipa innan lögsögunnar eins og undanfarin ár án þess að leita samþykkis annarra. Noregur og Evrópusambandið hafa þegar sammælst um að taka sér 90% af ráðlögðum heildarafla og halda því uppteknum hætti frá síðustu árum. Með þessari ákvörðun sniðganga þau hagsmuni annarra strandríkja, sem eiga tilkall til veiða úr makrílstofninum og hvetja þannig í raun til veiði úr stofninum langt umfram ráðgjöf enn eitt árið. Réttur Íslendinga til að veiða makríl í eigin lögsögu byggir á sömu forsendum og réttur Norðmanna og ESB til veiða í sínum lögsögum. Íslendingar hafa hvatt til þess að dregið verði úr heildarveiði og veitt samkvæmt vísindaráðgjöf. Hlutur Íslands í heildarveiði 16-17% Á undanförnum árum hefur hlutur Íslands í heildarveiðinni verið á bilinu 16-17%. Í ljósi þess er ekki óvarlegt að áætla heildarveiði íslenskra skipa á makríl verði um 145.000 tonn á þessu ári, þar sem veiðiráðgjöf Alþjóðahafrannsóknaráðsins (ICES) fyrir árið 2012 er nánast samhljóða þeirri sem gefin var út fyrir árið 2011. Frá því að göngur makríls í íslensku efnahagslögsöguna jukust verulega um og upp úr 2005 hefur makríllinn skipt æ meira máli fyrir efnahag okkar Íslendinga. Samkvæmt útflutningsskýrslum Hagstofunnar var makríll sú fisktegund sem skilaði þjóðinni næst mestu útflutningsverðmæti á síðasta ári, aðeins þorskurinn skilaði meiru. Heildarútflutningsverðmæti makríls nam ríflega 24,1 milljarði króna. Það er því mikilvægt fyrir okkur að heildarstjórn náist á makrílveiðunum og að þær verði sjálfbærar. Áhugavert er að setja hugmyndir ESB um hlut Íslands í makrílnum í samhengi við það sem sambandinu þykir hæfilegur hlutur þess í norsk-íslensku síldinni og úthafskarfanum. Þrátt fyrir að við hefðum veitt um 32 þúsund tonn af makríl í íslensku lögsögunni 2007, tæp 110 þúsund tonn árið 2008 og rúm 112 þúsund tonn árið 2009, neitaði ESB að viðurkenna Ísland sem strandríki. Það var ekki fyrr en árið 2010 sem ESB viðurkenndi hið augljósa. Á fundi sem haldinn var á Írlandi í desember 2011 þótti sambandinu hæfa að hlutur Íslands verði 6,5%. Það er nánast sami hlutur og ESB hefur í norsk-íslensku síldinni, þ.e. 6,51%, en engin norsk-íslensk síld er í lögsögu ESB. Enn áhugaverðara er að bera þetta saman við það sem ESB þykir hæfa sem hlutur sambandsins í úthafskarfanum. Eftir margra ára þjark náðist í fyrra samkomulag þar sem ESB fékk 15,45% af úthafskarfanum í sinn hlut. Ekki þarf að hafa mörg orð um úthafskarfa í lögsögu ESB enda kemur hann þar hvergi nærri.

Lögmætar og ábyrgar veiðar Makrílveiðar Íslendinga eru í senn lögmætar og ábyrgar. Þær lúta sömu reglum og gilda um allar aðrar veiðar íslenskra skipa, þ.e. aflinn er tilkynntur og vigtaður við löndun. Samkvæmt Hafréttarsáttmála Sameinuðu þjóðanna og Úthafsveiðisamningnum ber Norðmönnum og ESB skylda til að semja við Ísland um stjórn makrílveiðanna. Með því að útiloka Ísland með ólögmætum hætti frá samningaviðræðum um heildarstjórn makrílveiðanna í áratug drógu Noregur og Evrópusambandið verulega úr trúverðugleika eigin aðferða við stjórn veiðanna. Dulbúnar hótanir jafnt sem beinar kröfur hafa verið settar fram til þess að freista þess að hafa áhrif á afstöðu íslenskra stjórnvalda. Þannig hafa samtök í sjávarútvegi í Noregi og innan ESB ítrekað sett fram kröfur um refsiaðgerðir og viðskiptaþvinganir gegn Íslandi, nú síðast í aðdraganda nýafstaðinnar samningalotu. Slíkar refsiaðgerðir væru hins vegar ólöglegar og færu í bága við alþjóðlega samninga um viðskiptafrelsi og væru að auki skýrt brot á samningnum EFTA, GATT og EES.

» Þéttleiki og dreifing makríls í rannsóknarleiðangrinum sem farinn var sl. sumar. Sérstaka athygli vekur hversu þéttar torfur voru vestur af landinu.

Tvískinnungur Norðmanna og ESB Ásakanir Norðmanna og ESB þess efnis að makrílveiðar Íslendinga séu óábyrgar eru ekki aðeins tilhæfulausar heldur lýsa þær miklum tvískinnungi. Þessir sömu aðilar hafa ítrekað veitt makríl umfram ráðgjöf og hluti kvóta þeirra hefur verið ákveðinn einhliða. Sú gagnrýni sem þeir hafa sett fram er því innistæðulaus. Það var óneitanlega

kaldhæðnislegt að þegar á sama tíma og næstsíðasti samningafundur um stjórn makrílveiðanna var haldinn fyrir skömmu stóðu yfir réttarhöld yfir fjölda skoskra makrílskipstjóra vegna stórfelldra landana framhjá vigt. Þá iðju höfðu þeir og kollegar þeirra, í þeim löndum sem nú telja sig þess umkomin til að úthrópa veiðar okkar, stundað um langt árabil án þess að stjórnvöld gripu í taumana.

ónir tonna og reyndust 23% innan íslenskrar lögsögu. Þéttleiki makríls vestur af landinu í rannsóknarleiðangrinum í fyrra vekur nokkra athygli en sterkt samspil er á milli dreifingar átu og makríls.

Það styrkir samningsstöðu Íslands í viðræðum við önnur strandríki að rúmlega 1,1 milljón tonna af makríl mældist innan íslensku efnahagslögsögunnar í sameiginlegum leiðangri Íslendinga, Færeyinga og Norðmanna sem farinn var sl. sumar. Þetta er svipað magn af makríl og mældist innan lögsögunnar í rannsóknarleiðangri árið 2010. Heildarmagnið á rannsóknarsvæðinu mældist þá um 4,4 millj-

Sameignleg ábyrgð strandríkjanna Deila strandríkjanna um skiptingu aflamarks úr makrílstofninum er ekki ný af nálinni. Í heilan áratug fóru Íslendingar fram á að fá rétt til þátttöku í viðræðum strandríkja um heildarstjórn makrílveiðanna sem fullgilt strandríki án þess að sú beiðni væri virt. Rökin voru m.a. þau að enginn makríll veiddist innan íslenskrar lögsögu. Þegar makríll tók að ganga í lögsöguna í miklum mæli fyrir nokkrum árum og íslenski uppsjávarflotinn jók veiðar sínar verulega var þrýst enn frekar á þátttöku í samningaviðræðum. Það var loks árið 2010 í viðræðum um veiðar ársins 2011 að Ísland fékk sæti við samningaborðið sem fullgilt strandríki.Þótt tilraunir til að ná samningum hafi enn ekki tekist er það á sameiginlega ábyrgð allra hlutaðeigandi aðila að komast að samkomulagi um heildarstjórn makrílveiðanna.

Landssamband íslenskra útvegsmanna

útvegsblaðið

febrúar 2012

21 KYNNING

Eitt glæsilegasta netaverkstæði Evrópu:

Allt til uppsjávarveiða á einum stað Veiðarfæraframleiðandinn Egersund Ísland á Eskifirði býr yfir áralangri reynslu og þekkingu á framleiðslu veiðarfæra til uppsjávarveiða. Flottroll og nætur fyrirtækisins hafa verið þróaðar í samvinnu við Egersund Group í Noregi og við íslenska skipstjóra og skipstjórnarmenn. Háþróuð tæknikunnátta Egersund er aðallega í sölu, framleiðslu og viðgerðum á flottrollum og nótum, en fyrirtækið er einnig umboðsaðili fyrir víra frá Oliveira Sá í Portúgal og hlera frá Egersund Mek í Noregi, sem einnig er hluti af Egersund Group samsteypunni. „Netaverkstæði okkar á miðju Austurlandi er vel staðsett og vegna náins samstarfs við Egersund Traal A/S í Noregi höfum við þróað tæknikunnáttu okkar hvað varðar framleiðslu fyrirtækisins. Við byggingu netaverkstæðisins var beitt nýrri tækni, settir voru upp níu brúkranar, blakkir og tromlur. Ný bryggja er staðsett við verkstæðið þar sem bátar viðskiptavina okkar leggjast að og veiðarfærin, nætur eða troll, eru tekin beint inn á verkstæðið, annaðhvort til viðgerða eða til geymslu á veiðarfæra-hóteli okkar. Fyrirmyndaraðstaða okkar þýðir styttri viðgerðar- og framleiðslutíma og skilar sér í ánægðari viðskiptavinum sem komast fyrr á

Fyrirmyndaraðstaða okkar þýðir styttri viðgerðar- og framleiðslutíma og skilar sér í ánægðari viðskiptavinum sem komast fyrr á miðin. flottrolla. „Starfsmenn okkar eru með margra ára reynslu af sjávarútvegi og veiðarfæragerð og margir þeirra hafa unnið hjá fyrirtækinu frá stofnun þess,“ segir Stefán. Egersund Ísland ehf. býður einnig upp á veiðarfæra-hótel. Þar eru veiðarfæri geymd innandyra í skjóli frá veðri og vindum sem tryggir hámarksendingu og áreiðanleika þeirra. Á núverandi loðnuvertíð eru fjölmörg skip á veiðum með troll frá Egersund, m.a. Aðalsteinn Jónsson SU, Börkur NK , Beitir NK, Vilhelm Þorsteinsson EA, Jón Kjartansson SU, Álsey VE og Kristina EA.

miðin,“ segir Stefán B. Ingvarsson, framkvæmdastjóri Egersund Ísland. Áratugalöng reynsla Reynslan af loðnu-, síldar-, makríl- og kolmunatrollum Egersunds hefur að sögn Stefáns verið einstaklega góð og þar ber helst að þakka þrotlausri vinnu við hönnun og prófun í góðu samstarfi við sjómenn, ásamt áratugalangri reynslu og þekkingu á framleiðslu

- tryggir þér samkeppnisforskot

Sjávarútvegslausnir

Við verðum á sjávarútvegssýningunni í Boston, líttu við í bás 1368

Maritech er leiðandi í þróun hugbúnaðarlausna fyrir sjávarútveginn. Lausnirnar spanna alla virðiskeðjuna, frá fiskeldi og veiðum til sölu og dreifingar.

Nýjustu upplýsingar eru forsenda réttra ákvarðana TM

Borgartún 26, 105 Reykjavík » HafnarstrčƟ͕ ϲϬϬ ŬƵƌĞǇƌŝ Ɛşŵŝ ϱϰϱ ϯϮϬϬ » ƐĂůĂΛŵĂƌŝƚĞĐŚ͘ŝƐ » www.maritech.is

Gold Enterprise Resource Planning Silver Independent Software Vendor (ISV)

febrúar 2012

útvegsblaðið

KYNNING

Martak rekur starfsstöðvar í Grindavík og á Nýfundnalandi:

Þróa lausnir fyrir matvælaiðnaðinn Martak ehf. er í hópi öflugustu útflutningsfyrirtækja landsins á sínu sviði og í fararbroddi í þróun og framleiðslu á búnaði og lausnum til matvælavinnslu. Fyrirtækið rekur starfsstöðvar í Grindavík og í St. John‘s á Nýfundnalandi og að jafnaði starfa um 23 starfsmenn á Íslandi og fimm til átta í Kanada. Þróun, framleiðsla og sala fyrirtækisins á innanlandsmarkað fer fram á Íslandi og þjónusta og sala á Bandaríkja- og Kanadamarkað á Nýfundnalandi. Umboðsmenn og dreifingaraðila fyrirtækisins er síðan að finna víðs vegar um Bandaríkin og Evrópu. Allt sem þarf á einum stað „Vöruframboð okkar spannar allt framleiðsluferlið, frá frumvinnslu hráefnis til pökkunar í neytendaumbúðir. Martak býður upp á mikið úrval stakra tækja og heildarlausna, ásamt því að selja lausnir sérsniðnar að þörfum viðskiptavinarins. Við kappkostum að eiga ávallt á lager alla varahluti fyrir rækjupillunarvélar og nota einungis úrvals hráefni í gúmmívalsa, sem skilar hámarks afköstum, nýtingu og endingu. Árið 2002 hófum við að þróa lausnir fyrir matvælaiðnaðinn og fyrirtækið hefur meðal annars þróað lausnir fyrir rækju-, bolfisk-, kjúklinga-, kjöt- og humarvinnslur,“ segir Stefán H. Tryggvason, söluog markaðsstjóri Martaks. Hann segir kjarnastarfsemi fyrirtækisins aðallega fólgna í smíðum og þjónustu við vélbúnað fyrir rækjuverksmiðjur. „Martak er annað af tveimur fyrirtækjum í heiminum sem framleiða vélbúnað til pillunar á skelfisk og rækju. Síðan framleiðum við einnig vogir, innmötunarkerfi, skelblásara, pökkunarlínur í ýmsum stærðum, ílagnakerfi, blöndunarstöðvar og pækilkælikerfi, svo eitthvað sé nefnt. Pækilkælikerfið hefur verið okkar útbreiddasta vara undanfarin þrjú ár.“ Að sögn Stefáns hefur Martak tekist með stöðugri nýsköpun að þróast úr sprotafyrirtæki í leiðandi fyrirtæki á sínu sviði. Hann segir fyrirtækið leggja mikinn metnað í vöru og þróunarstarf og að ávallt sé unnið að hentugum lausnum fyrir viðskiptavini. „Hjá okkur starfa hönnuðir, tæknimenn og ráðgjafar með áratuga reynslu í að hanna og útfæra lausnir fyrir matvælaiðnaðinn. Fyrirtækið býður upp á hönnun og teikningar fyrir nútíma verksmiðjur þar sem hagkvæmni, afköst og nýting eru höfð að leiðarljósi.“ Þróað rækjuvélar frá 1990 Martak var upphaflega stofnað sem Rækjuvélaþjónusta Ómars árið 1990. Stofnandi þess, Ómar Ásgeirsson, hóf framleiðslu á völsum í rækjupillunarvélar og síðar bættust við smíði á rækjupillunarvélum og öðrum búnaði fyrir matvælaiðnaðinn, þó einkum fyrir rækjuverksmiðjur. „Árið 1995 var fyrirtækinu breytt í einkahlutafélagið Martak. Fljótlega eftir var farið að huga að markaðssetningu fyrirtækisins inn á erlendan markað og árið 1996 hófum við útflutning á búnaði til rækjuvinnslu til Kanada. Árið 2000 sameinaðist fyrirtækið Marstál, sem þá var í eigu Vilhelms Þórarinssonar, en Marstál var brautryðjandi í smíði rækjuskelblásara og annarra

» VB-1200 rækjuskelblásari Martaks.

» Eftirpillarinn Mar-C-12.

» Íshúðunartækið Mar-900.

» Saltbræðslukerfi með sjálfvirkri áfyllingu fyrir fínt og gróft salt.

að. Til að byrja með sá útibúið í Kanada aðeins um þjónustu við viðskiptavini fyrirtækisins þar í landi. Í dag er útibúið komið í glænýtt 2500 fermetra húsnæði, þar sem fimm til átta starfsmenn starfa að jafnaði við að sinna sölu og þjónustu fyrir Bandaríkja- og Kanadamarkað.

» Pækilkælikerfi Martaks hefur verið útbreiddasta vara fyrirtækisins undanfarin þrjú ár.

rækjuvinnsluvéla á Íslandi og því góð viðbót við okkar vöruflóru,“ segir Stefán.

Aldamótaárið 2000 er einnig merkilegt í sögu fyrirtækisins því þá var Martak Canada LTD stofn-

Flestir kjósa að gera þjónustusamning „Langflestir viðskiptavinir okkar í rækjuiðnaðinum kjósa að gera þjónustusamning um viðhald á vélbúnaði. Þjónustusamningarnir byggja á því að rækjuvölsum og öðrum slitflötum rækjuvinnsluvéla er skipt út með reglubundnum hætti. Þannig er ávallt tryggt

að vélarnar skili hámarks nýtingu og afköstum,“ segir Stefán. Með þessum hætti sér Martak flest öllum íslenskum rækjuverksmiðjum fyrir viðhaldi á vélbúnaði ásamt því að þjónusta um 85% af rækjuverksmiðjum á Nýfundalandi og Labrador. Stefán segir að lokum að fyrirtækið ætli að stórauka markaðshlutdeild sína á öðrum svæðum í Evrópu, Kanada og Bandaríkjunum.

útvegsblaðið

febrúar 2012

austak, stærsta fiskþurrkunarfyrirtæki landsins endurnýtir nú yfir 300 tonn af fiskisalti sem notað er í rykbindingar og hálkuvarnir. Fyrirtækið, sem er í eigu Vísis hf. og Þorbjarnar hf. í Grindavík, hefur unnið að endurvinnslu saltsins í yfir tvö ár og smíðað vélar sem hreinsa alla fiskbita úr saltinu. Að sögn Víkings Víkingssonar, framleiðslustjóra fyrirtækisins, hafa Vegagerðin og einkaaðilar sýnt verkefninu töluverðan áhuga. Saltið, sem áður fór beint í sjóinn, hefur m.a. farið á götur í Grindavík, Keflavík og Reykjavík.

vö tilboð í viðhald á varðskipinu Ægi voru opnuð hjá Ríkiskaupum í síðustu viku. Lægra tilboðið kom frá Stálsmiðjunni ehf. í Reykjavík og hljóðaði upp á rúmar 12,8 milljónir króna. Hærra tilboðið kom frá Slippnum Akureyri ehf. og var upp á tæpar 14 milljónir. Viðhald á varðskipinu mun fela í sér botnhreinsun, slipptöku og málun á botni, bol og yfirbyggingu skipsins. Frá þessu var greint á heimasíðu norðlenska fréttamiðilsins Vikudagur.

jávarútvegsfræðingar í Tyrklandi telja að margar fisktegundir við landið muni hverfa á næstu árum ef ríkisstjórn landsins leyfir ekki einkareknum stofnunum að sinna eftirliti með veiðum tyrkneskra sjómanna. Ólöglegar veiðar hafa lengi ógnað sjávarútvegi Tyrklands. Stærsta vandamálið tengist veiðum sjómanna sem stunda trollveiðar of nærri landi. Slíkar veiðar eru bannaðar samkvæmt tyrkneskum lögum en að mati málsmetandi aðila eru refsingar við þeim ekki nógu strangar til að fá sjómenn ofan af þeim.

ðspurður um hvenær ákvörðun verður tekin um hvort farið verði í hvalveiðar á þessu ári sagði Kristján Loftsson, forstjóri Hvals hf., að niðurstaða muni í fyrsta lagi liggja fyrir í apríl. Engar hvalveiðar voru í fyrra en þær hafa vanalega hafist í júní. Árið 2009 hófust þær um miðjan mánuðinn og 2010 seinni part júnímánaðar.

www.ResponsibleFisheries.is

Upprunamerki fyrir íslenskar sjávarafurðir og vottun ábyrgra fiskveiða Íslendinga eru markaðstæki sem gefur framleiðendum og seljendum íslenskra sjávarafurða tækifæri til að staðfesta frumkvæði sitt í að mæta kröfum markaðarins með hagsmuni komandi kynslóða að leiðarljósi.

ainstream AS í Noregi, eitt af stærstu fyrirtækjum heims í laxeldi, keypti á síðasta ári nýja Suðurleið Ameríkuleið I útgáfu af heilNorðurleið fiskflokkara og Ameríkuleið II pökkunarkerfi Austurleið CTG leið Eimskips frá íslenska Leið samstarfsaðila hátæknifyrirtækinu Völku. Pökkunarkerfið hefur verið í notkun í fimm mánuði og að sögn Ágústs Sigurðssonar, sölustjóra Völku, hefur kerfið tvöfaldað framleiðslugetu Mainstream AS. Norska fyrirtækið er með starfsstöðvar í Chile, Kanada og Noregi, og í síðastnefnda landinu hefur fyrirtækið yfir 40 fiskeldisleyfi og starfrækir þrjár laxavinnslur. . Eimskip hefur styrkt leiðakerﬁ sitt á Norður-Atlantshaﬁ. Nýtt skip hefur bæst í

skips tshaf

Styttra á milli ferða – meiri ﬂutningsgeta ﬂotann og eru nú tvö skip í siglingum til Norður-Ameríku í stað eins áður. Með þessu fjölgar ferðum og við bætast nýir áfangastaðir, sem bætir þjónustu enn frekar við viðskiptavini félagsins.

jávarútvegssýninginn Boston Seafood Show verður haldin 11. til 13. mars nk. Sýningin er talin ein sú mikilvægasta í Norður-Ameríku fyrir kynningu á sjávarfangi og 00 | www.eimskip.is vörum og þjónustu fyrir sjávarútveginn. Á meðal íslenskra fyrirtækja sem verða á sýningunni má nefna Eimskip, Trackwell, Novofood og Íslandsbanka.

acob Vestergaard, þingmaður Fólkaflokksins í Færeyjum, hefur tekið við embætti sjávarútvegsráðherra Færeyja, en Jákup Mikkelsen var nýverið leystur frá embættinu. Að sögn færeyskra fjölmiðla má rekja embættismissinn til þess hversu erfiðlega Mikkelsen gekk að afgreiða mörg mál sem falla undir verksvið sjávarútvegsráðherra Færeyja. Mikkelsen hafði einungis setið í ráðherrastólnum frá því í nóvember sl.

tflutningsverðmæti sjávarafurða nam um 251,6 milljörðum á síðasta ári og jókst um 14,1% frá fyrra ári. Íslenski þorskurinn skilaði 77,2 milljörðum króna, sem er um 31% af heildarútflutningi sjávarafurða á árinu 2011. Á eftir komu makríll og síld, en báðar tegundirnar skiluðu tæpum 24 milljörðum. Útflutningsverðmæti karfa voru um 18,4 milljarðar króna og loðnuafurða um 18,4 milljarðar. Þar á eftir voru útflutningsverðmæti ýsu 16,1 milljarðar og ufsinn skilaði 12,6 milljörðum króna, að því er fram kemur á liu.is.

Heildarlausnir fyrir sjó- og landvinnslu

• • • • •

Kassar Öskjur Arkir Pokar Filmur

• • • • • • • •

Skór Stígvél Vettlingarr naður, ð Vinnufatnaður, Hnífar Brýni Bakkar Einnota vörur o.fl.

Kassar læsast saman stöf lun og brettið við stöflun ð stöðugra öð verður

Suðurhrauni 4 • 210 Garðabæ • Furuvellir 3 • 600 Akureyri • Sími: 575 8000 • Fax: 575 8001 • www.samhentir.is