Útvegsblaðið 3.tbl 2014 by Goggur

Fylgst með ferðum hnúfubaks

Marel sýnir FleXicut í Brussel n FleXicut er ný vél frá Marel sem finnur bein í hvítfiskflökum með röntgentækni og sker þau svo burt með vatni undir háum þrýstingi.

n Þekkingarskortur á fari og vetrarútbreiðslu hvala hefur lengi verið einn stærsti óvissuþátturinn í vísinda24 legri ráðgjöf um hvalastofna.

Þjónustumiðill sjávarútvegsins

mars 2014 »3. tbl. »15. árg.

Skemmtilegt andrúmsloft í Húsi sjávarklasans

Suðupottur hugmynda n Mörg ný fyrirtæki og hugmyndir hafa orðið til í sjávarklasanum á liðnum misserum. Ríflega 80 manns starfa nú í Húsi sjávarklasans sem hýsir bæði reynslumikil fyrirtæki í sjávarútvegi og nýsköpunarfyrirtæki sem eru að þróa nýjar afurðir og lausnir í sjávarklasanum. Mynd: Eva Rún Michelsen

Tæknifyrirtæki í mikilli sókn n Tæknigeiri Íslenska sjávarklasans hefur verið í þónokkri sókn á undanförnum árum og innan Íslenska sjávarklasans starfa nú um 20 tæknifyrirtæki. 16

Það segir sig sjálft að þar sem útgerð og fiskvinnsla eru á sömu hendi eru það beinir hagsmunir þeirra að fiskverð sé sem lægst. Páll Jóhann Pálsson,

alþingismaður

Grunnurinn er sjávarútvegur

Eitt glæsilegasta skip flotans

n Fást framleiðir iðnaðarplast og plexigler en selur að auki vélaíhluti fyrir sjávarútveg. Átta starfsmenn vinna hjá Fást sem er orðið 25 ára. Lykilinn að langlífi segja þeir vera fjölbreytni. 22

n Börkur NK 122, nýtt skip Síldarvinnslunnar, er afar glæsilegt og ætti ekki að væsa um áhöfnina. Skipið þykir einstaklega gott sjóskip, með eindæmum lipurt og hentugt til veiða. 26

Staðan í afla einstakra tegunda innan kvótans: 34.3%

útvegsblaðið

ágúst 2013

Staðan í afla einStakra tegunda innan kvótanS: 9%

7.1%

11.2%

15.2%

Þorskur n Aflamark: n Afli

65.7%

172.267

t/ aflamarks: 113.101

Þorskur n Aflamark:

91%

30.8%

n Afli

Ýsa 162.541

t/ aflamarks: 147.970

ufsi

n Aflamark:

92.9%

n Afli

30.894

t/ aflamarks: 28.708

n Aflamark:

84.8%

n Afli

42.847

t/ aflamarks: 36.339

Útvegsblaðið tekur breytingum Ýsa n Aflamark: n Afli

69.2%

30.255

t/ aflamarks: 20.951

42.8%

Ufsi n Aflamark: n Afli

57.2%

46.724

t/ aflamarks: 26.732

42.9%

Karfi n Aflamark:

57.1%

n Afli

52.858

t/ aflamarks: 30.183

Tregt á kolmunnaveiðum n Jón Kjartansson SU-111 er nú á kolmunnaveiðum við írsku lögsöguna. Ekki er útlitið þar gott ef marka má færslu skipverjanna á fésbókarsíðu skipsins á miðvikudaginn. „Af okkur er það helst að frétta að við slóum 240 sml. vestur af Írlandi, komum hér á mánudagsmorgun eftir rúmlega tveggja sólahringa siglingu frá Eskifirði eftir að verstu loðnuvertíð um árabil lauk með stæl þar sem kvóti náðist ekki og brunnu flestar útgerðir inni með einhvern kvóta. Erum komnir með 600 tonn af kolmuna en lítið hefur verið að sjá hér og veðrið leiðinlegt. Hér eru norsk, rússnesk og færeysk skip líka, veiðin var góð hér fyrir nokkrum dögum en í gegnum tíðina hefur veiðin fjarða út á þessum tíma.

Sigurður Ingi Jóhannsson, sjávarútvegsráðherra mælti nýverið á Alþingi fyrir frumvarpi um breytingar á lögum um fiskeldi.

Ferlið einfaldað og eftirlit gert skilvirkara

Mælt fyrir nýju frumvarpi um fiskeldi Sigrún Erna Geirsdóttir

igurður Ingi Jóhannsson sjávarútvegsráðherra mælti nýverið á Alþingi fyrir frumvarpi um breytingu á lögum um fiskeldi sem miðar að því að einfalda stjórnsýslu, eftirlit og leyfisveitingarferli með greininni. Í frumvarpinu er jafnframt að finna nýmæli um auknar kröfur til búnaðar í sjókvíaeldi með það að markmiði að verja hagsmuni villtra laxastofna. Stjórnsýsluferlar tengdir fiskeldi hafa verið taldir langir og flóknir af mörgum og bent hefur verið á að eftirlit með ólíkum þáttum tengdu fiskeldi sé á hendi margra stofnanna með tilheyrandi óhagræði, bæði fyrir fyrirtæki og stjórnsýsluna. Er vonast til þess að nýja frumvarpið bæti úr

hvoru tveggja. Þar er t.d lagt til að leyfisveitingaferli í fiskeldi verði nú þjónustað og stýrt frá Matvælastofnun í stað þriggja opinberra aðila áður og að leyfi verði afgreidd innan sex mánaða frá umsókn. Hægt Verði frumvarpið að lögum mun Matvælaer að senda okkur póst á goggur@goggur.is eða hringja í síma 445-9000 rafrænt til þín frítt kaupa áskrift ámeð tímaritsformi. stofnun einnig sjáeðaum eftirlit leyfisskyldri starfsemi og gera þjónustusamninga við aðrar stofnanir þar sem það getur átt við. Í frumvarpinu er sömuleiðis að finna ákvæði um Umhverfissjóð sjókvíaeldis sem verður m.a. og ersjókvíaeldrafræn útgáfa aðgengile nýttur til að gera burðarþolsmat fyrir Sigrún Erna Geirsdóttir alltaf á netinu. issvæði til að tryggja sem besta nýtingu þeirra en Stærstu blöð Goggs koma út a skort hefur á tvegsblaðið grunnrannsóknir Fjöl- Ekki er æ voritengdu. og í desember. hefur kann- því unin að gerasem breytingar á þes að, meðal fólks í sjávarmörg önnur atriði er að finna í frumvarpinu útvegi, hversu margir um tveim blöðum. Þau verð ætlað er að tryggja sem best samspil greinarinnnota spjaldtölvur og far- prentuð á sama hátt og veri ar og síma. umhverfis og byggja undir fiskeldi sem at- dreifingu o hefur, fara í sömu Nánast undantekningalaust notar fólk eða hvorutveggja hingað til og þau verða aðgeng vinnugrein tilannað framtíðar.

Til móts við fram

daglega. Spjaldtölvur og farsímar eru notaðar til að lesa blöð, vafra um netið og til að skoða heimasíður. Þessar staðreyndir renna stoðum undir það sem við höfum fundið, þar sem lestur okkar blaða á netinu eykst sífellt. Um árabil hafa öll okkar blöð verið aðgengileg á netinu, sem er eðlileg þróun þegar litið er til þess sem er að gerast hér á landi og reyndar um mest allan heim segir Hildur Sif Kristborgardóttir, framkvæmdarstjóri Goggs.

Endurbótum á netabátnum Magnúsi lokið n Netabáturinn Magnús SH-205 er nú tilbúinn eftir gagngerar breytingar og endubætur í Skipasmíðastöð Þ&E á Akranesi. Settur var nýr skutur á bátinn sem lengdist við það um tæpa tvo metra, brúin var stækkuð og henni lyft upp um eina hæð auk þess sem allur búnaður á dekki var settur nýr um borð. Báturinn er nú sem nýr. Magnús fór úr slippnum á Akranesi á föstudag og áformað var að hann færi vestur í Rif á laugardag en síðan fer báturinn fljótlega ogerstálbönd tilStrekkifilmur, veiða því mikill hlutaplastkvóta hans enn óveiddur. Sem er skemmdist báturinn Starfsstöðvar Ísfellskunnugt og Ísnets: • Ísnet Þorlákshöfn - Óseyrarbraut 28 talsvert þegar eldur kom19upp í honum í skipa• Ísnet Vestmannaeyjar - Flötum www.isfell.is • Ísnet Húsavík - Barðahúsi smíðahúsi Þ&E í ágúst í fyrra en þá var nýbúið • Ísnet Akureyri - Oddeyrartangi Ísnet Sauðárkrókur - Lágeyri 1 að••setja nýja skutinn á. Upptök eldsins voru Ísfell / Ísnet Hafnarfjörður Óseyrarbraut 28 • 220 eldavélar Hafnarfjörður •sem Sími 5200 • isfell@isfell.is rakin til gamallar var500 í eldhúsi

Allar gerðir bindivéla

leg á netinu. Goggur hefur reynslu af ra rænni útgáfu, enda skiptir hú fyrirtækið sífellt meira máli. Les urinn eykst stöðugt og nú er Ú vegsblaðið lesið víða um heim í Færeyjum, Noregi, Kanad Namibíu, Spáni, Rússlandi o svona mætti lengi telja. Það er mjög ákveðin þróun gangi á netinu og við teljum, sam kvæmt rannsóknum sem hafa ve ið gerðar á Norðurlöndunum o Bandaríkjunum, að lestur hef bundinna blaða minnkar og ra ræn blöð sækja sífellt í sig veðrið Við sjáum líka hversu hrö þessi þróun er með blað sem vi gefum út á ensku sem heitir Ic landic Fishing Industry Magazin

Áhersla á rafræna útgáfu ,,Í ljósi þess höfum við ákveðið að breyta til. Frá og með næsta tölublaði breytum við til. Í stað þess að prenta Útvegsblaðið á dagbátsins. Eftir eldsvoðann varð úr að gera við blaðapappír ætlum við að gera bátinntvennt. og ákváðu þá eigendur hans, feðgarnir Prenta blaðið í tímaritaÞað er mjög ákveðin formi Kristjónsson og senda það til þeirra semá Skarðsvíkinni) Sigurður (Siggi teljum, samkvæmt ra þess óska og svo hafa það enn og Sigurður V. Sigurðsson á Hellissandi, að sýnilegra og aðgengilegra á netgerðar á Norðurlöndu auka við endurbæturnar enn frekar. Magnús inu,“segir Hildur Sif. lestur hefðbundinna Blaðið verður prentað á vandverður afhentur eigendunum á næstu dögum. sækja sífellt í sig veð aðan pappír, hefur lengri líftíma

Útgefandi: Goggur ehf., Grandagarði 16 101 Reykjavík. Sími: 445 9000. Útgáfustjóri: Sædís Eva Birgisdóttir. Ábyrgðarmaður: Hildur

útgefandi: Goggur ehf., Grandagarði 16 101 Reykjavík. sími: 445 9000. útgáfustjóri: Sædís Eva Birgisdóttir. ábyrgðarmaður: Hildur Sif Kristborgardóttir vefsíður: utvegsbladid.is / goggur.is. tölvupóstu

Sif Kristborgardóttir Vefsíður: utvegsbladid.is / goggur.is. Tölvupóstur: goggur@goggur.is. Prentun: Guðjón Ó. ISNN 2298-2884

útvegsblaðið

mars 2014

Með víðtækri samstöðu þjóðarinnar var Eimskipafélag Íslands stofnað þann 17. janúar 1914. Félagið hefur vaxið og dafnað í áranna rás og gengið í gegnum gríðarlegar breytingar bæði í meðvindi og andstreymi. Árið 2014 er Eimskip alþjóðlegt flutningafyrirtæki með um 1.400 starfsmenn og starfsstöðvar og samstarfsaðila víða um heim. Á þessum merku tímamótum lítum við auðmjúk um öxl með þakklæti í huga en horfum jafnframt bjartsýn og full tilhlökkunar til þeirra krefjandi verkefna er bíða

JANÚAR

Eimskipafélagsins.

YFIR HAFIÐ OG HEIM Í 100 ÁR Feðgarnir Pétur Sigurðsson háseti og Sigurður Pétursson skipstjóri um borð í Gullfossi árið 1930. Sigurður var fyrsti skipstjórinn sem ráðinn var til félagsins.

útvegsblaðið

ágúst 2013

Velta tæknifyrirtækja í sjávarútvegi vex um 13%

DreiftNýtt á hátt í 5000 erlenda og innlenda mastersnám um virðiskeðju sjávar- aðila og eldisafurða

Samstarf við Íslenska sjávarklasann IcelandIc FIsher Ie Industry MagazIn e

IcelandIc FIshIn g Industry Maga zIne 1st e d I to n

a p r I l 2 01 2

w w w. I F I M . I s

n Velta tæknifyrirtækja Sjór sækir tengdum sjávarútvegi jókst hart aðog beinatankar árið 2012 um 13% frá árinu Slógundan og nam veltan tæpum Kolbeinsey 66 milljörðum. Gert hafði

HB Granda

verið ráð fyrir 5-10% vexti. n Kolbeinsey, nyrsti Tæknifyrirtækin hanna, punktur Íslands, er nú orðin n HB Grandi hefur látið smíða sig sér- veiðarfæri, þróafyrir og framleiða tvískipt og hefur látið mjög staka tanka gámaflutningabíla til að flytja kör, umbúðir, vélbúnað eða undan ágangi ásjávar, hafíss hugbúað fyrir sjávarútveg og veðra. Áhöfn varðskipsins slóg og karfabein frá vinnslunni á GrandaSigrún Erna Geirsdóttir og selja vörurnar undir eigin Þórs nýverið í land garðifórí Reykjavík til og nýrrar beinamjölsverknafni og eru þetta um 70 fyrmældu eyjuna. Vestari hluti ímaritið IFIM (Icelandic Fishing smiðju fyrirtækisins á Akranesi. Bílarnir með irtæki. Á þessu sama tímabili Kolbeinseyjar er nú 28,4m x Industry Magazine) heitir nú Iceslógiðogbakka í verksmiðjuhúsið ogvöxtur losa hagfræðingur HAukuR Gestsson, hjá íslenska sjávarklasanum varðMáR lítill í fiskveiðum 12,4m hæsti inn punkturinn og fiskeldi. Hefur vöxtur 3,8m. Austari hluti hennar tankana í síló. Verksmiðjan nýja er nýtekin landic Fishing Magazine og er Gunnar Stefánsson, prófessor í iðnaðarverkfræði og Guðrún Ólafsdóttir, verkefnistjóri AQFood námsins. tæknifyrirtækjanna líka er 14,6m. Skarðið til21,6m starfax og afkastar um 55 tonnum á sólarkomið í samstarf við Íslenska verið meiri en í þjóðarframmilli eyjahlutanna er 4,1 m hring. Áformað er að bræða um 10 þúsund leiðslu og fiskvinnslu. Kemursjávarklasann um efnistök, dreifingu og að breidd. Miðað var við KolKynnum blaðið í Brussel tonn afþegar úrgangi í henni á ári. þetta fram í niðurstöðum kynningu. beinsey fiskveiðilögVilholl stjórnvöld Lægra verð fyrir þorskinn lest bendir til þess að Alþjóðleg einkaleyfisumsókn nýrrar rannsóknar Ný ríkisstjórn tók við völdum á Þorskafli er nokkuð meiri á þessu árið sem nú er að líða Íslenska „Það er margt spennandi að gerast í íssagan var færð út í 200 mílur Haukur Már árinu sem hefur bersýnilega hug á ári en í fyrra. Á síðasta ári höfðu hafi verið ágætt í sjávsjávarklasans. og mörkuð var miðlína milli Dreift allan lenskum sjávarútvegi og þar er mikið að auka stöðugleika í sjávarútvegi veiðst 346.000 tonnum í október sam- heim arútvegi á heildina litið. Gestsson. Grænlands og Íslands og og bæta rekstrarumhverfið í sjávaraborið við 375.000 tonn í október Heildarafli minnkar eilítið en útHaukur Már Gestsson, hagfræðingurNýsköpun og nýting heldur skriði af skapandi og kröftugu fólki. Icelandic klasanum. Boðaðar hafa verið hefur hún því mikið sögulegt flutningur virðist aukast lítillega, á þessu ári. Það samsvarar um Sú vitundarvakning sem átt breytingar á veiðigjaldi, kvótasetn30.000 tonna aukningu. Til að fjárfestingar í sjávarútvegi fara íslenska sjávarklasans, segir að þetta muni efla Fishing Magazine er kjörinn vettvangur til þess gildi. Hafa varðskip og flug- hægt og bítandi af stað og hliðar- setja þá aukningu í samhengi hefur sér stað undangengin ár í ing makríls og almenn einföldun nýtingu tímaaukaafurða náði fyrirtækja. Víst þykir hún samanlögðum blaðið enn frekará regluverki og stækka lesendahóp aðsennilega sýna það sem er að gerast hjá okkur, það er svo vélar Landhelgisgæslunnar greinar sjávarútvegs halda áfram þá jafngildir hámarki á árinu 2013. Nokkur að þó ekki þurfi allir að vera á eitt þorskafla Kanadamanna, Færeyað vaxa. fylgst með þróun hennar margt ritsins, sér í ári. lagi sáttir á erlendri grundu. „Við fjöldi förum nýrra fyrirtækja sem nýta sem við getum verið stolt af. Blaðið okkar við þessar aðgerðir þá eru inga og Grænlendinga á liðnu aukaafurðir sjávarfangs var þær til þess fallnar að koma fjárÚtflutningstölur haldast í hendur Minni afli en meiri útflutningur gegnum n Nýtt tíðina. samkomulag Norðmanna, Færeydreifist um allan og er í stóru hlutverki með Icelandic stofnaður. Codland samstarfið í festingum Magazine á sjávarútvegsfyrirtækjasjávarútvegsá við aflaaukningu en heildarverð- Fishing Heildarafli sjávarafurða fyrstu 10 Íslendingar. Forkrafan er að nem-heim unnar og því tryggja öryggi og gæði Grindavík náði miklu flugi en þar skrið aftur, en víða eru teikn á lofti mæti fer þó lækkandi í hlutfalli mánuði ársins var 1.234áþúsSigrún Erna Geirsdóttir inga og Evrópusambandsins um veiðar þegar kemur að því aðogkynna fyrir erlendum sýninguna í Brussel núna í vor og dreifum því endursaman hafifjöldi BS gráðuþað í verkfræði eldissjávarafurða. er kominn fyrirtækja um að sú sé einmitt raunin. Íslensk við magn. Það sem af er árs er und tonn samanborið við 1.320 semút hefur það að markmiði að þar það tæknifyrirtæki í sjávarútvegi meðalverð útfluttra þorskafurða tonn fyrstu 10 mánuði makríl hefur verið gagnrýntþúsund af Umhverfisog eða raunvísindum sem námið Mikil áhersla verður lögð á að aðilum sem við erum að gera í íslenskum þar, þriðja árið í röð. Áður en við þurfa förum munverðmæti úr hverri einustu að vera vakandi fyrir tækifærum í 725 kr. á kíló samanborið við 820 árins 2012 en lækkunina má að byggir á þeim grunni. Nemendur nemendur vinni í nánum tengslum ýtt, fjárfestingum norrænt í innlendum meistara- skapa auðlindanefnd Norðurlandaráðs sem segir þess aflaersem þar kemur að kr. á kílóum á síðasta Lækkandi mestu rekja til minni loðnuafla á sjávarútvegi,“ segir Haukur. Samstarfið við Ísviðári.líka sendaauknum blaðið rafrænt á háttörðu í 5000 munu dvelja eitt sem ár í senn við mis- við fyrirtæki í sjávarútvegi og að nám, Innan AQFood, hefur landi. Þau líftæknifyrirtæki sjávarútvegi. sjávarklasans verð á alþjóðamörkuðum vegna vex þó veiðarnar verði langt frá þvítímabilinu. að getaÚtflutningur talist sjálflenda og spila innlendastarfar aðila. Eftir heimkomu munum lenska hafa náð hér á landi stigu sjávarklasann muni efla blaðið enn frekar nú hópur tæknifyrirtækja aukins heimsframboðs í magni en fyrstu 9 mánuði árins munandi skóla og útskrifast með verkefnin beinist að vandamálum nýlega verið innleitt lengst stór skref fram á við. Nægir að sem vinnur saman að því að þróa líklega stærsta hlutverkið í þessari voru flutt út 633 þúsund tonn að bærar þar sem að við svo senda á alla en þánefna sem við þar fáirÍþekki betur en sjávarklasmeistaragráðu frásem þeim. boði atvinnugreinina sem upp koma í virðiskeðju við rafrænt Háskóla dreifingarsamning Kerecis íslenska leið í hönnunÍslands fiskiskipa. þróun. Verðþrýstingur þessi sann-blaðið verðmæti 233 milljarða króna. við alþjóðafyrirtækið Medline leiðin byggir á áratuga ar að mikilvægi þess að íslenskum Heldur hafði verið flutt út þærminna heimili mun eru þrjár námsleiðir: Frumframnámið erÍslenska samstarfsverkefni fimm afurða. Þá sé tenging á að milli þeirra höfum tengst á sýningunni,“segir Haukur. inn eða viti meira um það sem sé þar gerast, Industries og markaðssetningu reynslu fyrirtækjanna í að þróa sjávarafurðum sé sköpuð sérstaða í september 2012, eða 577 þúsund leiðsla,á kveflyfinu veiðareins og eldi fer fram norrænna háskóla ogfyrirmunu og verkefnamiðlunar Sjávarklasans. meiri veiðar en Ensímtækni ColdZyme sérhæfðar lausnir kröfuhörð á erlendum mörkuðum er meira tonn að andvirði 206 milljarða Þá hafa mörg íslensk fyrirtæki ínemsjávarútvegi og sem ítarlegar greiningar klasans beri vott um. Á sama ítíma boða nýfyrsta árið, Náttsjávarútvegsfyrirtæki. króna. Athygli vekur stóraukið út- nú en nokkru sinni fyrr. endur útskrifast hjá UMB Noregi Dr. Guðrún Ólafsdóttir, umsjónarmeð meistara- í Svíþjóð. veiðiráðgjöf Alfjárlög skerðingu á styrkjum til sjávarútvegssýningunni í Brussel verða flutningsverðmæti lýsis og mjöls undanfarin ár sent blaðið rafrænt og í prentuðu Á úrulegar auðlindir sem fer fram hjá maður námsins, segir að þegar séu gráður frá tveimur þeirra. Náminu nýsköpunar og þróunar. Ef sjávarlækkun í verðmætum á útflutt þjóða hafrannsóknaráðsinsog ICES kveður á um. formi á sína til að sýnainnþeim fram tveir starfsmenn frá góð blaðinu báskennara 6127-3/6127-4 NTNU íáNoregi fyrsta er viðskiptavini ætlað að veita nemendum tengslámilli hjá HÍ ogí klasinn á að halda áfram að eflast áárið og Iðnaðkíló bolfiskafurða. ÚtflutningsNokkur fjöldi nýrra fyrirtækja sem nýta þessu sviði er ljóst að einkageirinn verðmæti mjöls og lýsis fyrstu 9 Talsmaður nefndarinnar, Sjúrdur Skaale, segir sem fer DTUog Trackwell. sýnkraft í virðisstjórnun í sjávarútvegi. arframleiðsla helstu tækni-, framleiðslu og þjónfjölhæfni og sjávarútvegs. höll 4, fram meðhjá Wise aukaafurðir sjávarfangs var íslensks stofnaður. Codland þarf að koma af meiri þunga að mánuði vex úr 30 milljörðum í í Danmörku fyrsta árið. Seinna árið ustu fyrirtækja í greininni og þeirri Undirbúningur aðþar náminu var fjárfestingu samstarfið í Grindavík náði miklu flugi en er í nýsköpun og nýsköpmilljarða króna á meðan útþað algert grundvallaratriði40að fiskveiðiþjóðir Bjóðum gottbolfiskafurða úrval af kominn saman fjöldi Samstarf útgerða flutningsverðmæti fyrirtækja hefur það aðráðherra- unarfyrirtækjum. er svo sérhæfing hjá HÍ samkvæmt góðu samvinnu verði haldið áfram styrktur af sem Norrænu haldi sig við veiðiráðgjöf ogstendur mikilvægt og nýsköpunarfyrirtækja gæti í stað millisé áraað þrátt fyrir markmiði að skapa verðmæti úren hverri einustu örðu námsleiðum sem þarna. Guðrún segir mikla þörf fyrir nefndinn, Norræna nýsköp- orðiðskilgreindum vökvakrönum lykillinn að vexti sjávarklasmagnaukningu úr 134 í frá þúsþess afla sem þar kemur að landi. hefur síðan styrkt ans boðið öll strandríkin nái samkomulagi milli160um á Íslandi næstu ár. í iðnaðarverkfræði, und tonnsín milliá ára. er uppá að bæta menntun á öllum sviðum unarmiðstöðin TMP hydraulic A/S. ákvörðun heildarafla og skiptingu hans. Þegar frekari þróun í tengslum við verk- líffræði, efnafræði /lífefnafræði og og gildi það fyrir Norðurlöndin öll. matvælafræði. verkefninu erSkagans verið að nýta þá efnið InTerAct. Markmiðið er að– fyrir horft sé til þess líka aðwww.tmphydraulik.dk of oft komi upp ágreinfisk en hingað til hefur,,ÍCBC-tækni n Verkefnið Ofurkældur heill fiskur efla samstarf háskóla við fyrirHérlendis er AQFood vistað hjá þekkingu sem er þegar til staðar ingur um þessi mál þá sé það jafnframt mikildauðastirðnun einkum verið nýtt til að ofurkæla flök. Geymslusem styrkt var af AVS Rannfáum við tæki á sviði sjávartengdrar starf- Iðnaðarverkfræði, vélaverkfræði í hverju landi og þarna vægt að hlutaðeigandi ríki komi sér saman um sóknasjóðsemi í sjávarútvegi er sjávarútvegs nú lokið en verkþolstilraun til aðáofurskóla, landa milli, og bæta ímynd tölvunarfræðideild HÍog oggeymsluspálíkön er samstarf milli bentu - og snjallar lausnir traustan lagalegan grundvöll semHjallahraun ákvarðanir2 svoaukið þessi geymsluþol þekking nýtist heils enn betur. sem spennandi á umhverfisog°C auðefnið var unnið í samstarfistarfsvettvangur Matís, Skagansáhersla og lögð kæling við –1 getur 220 Hafnarfjörður er svo framtíðardraumurinn fyrir ungt Eskju. menntaðNiðurstöður fólk. Heildar-tilrauna lindafræði og tengingu viðdaga mat-ogÞað um veiðar á uppsjávarfiski og flökkustofnum fisks um 2–3 geymsluþol flaka um 1 dagað Rekstrarfélagsins s. 562 3833 fjöldi nemenda í haust verður milli vælafræði. Er þetta gert til að efla skólakerfið í heild vinni betur samverði byggður á. www.Asaa.is - Asaa@Asaa.is m.v.grunn 6 daga gamalt hráefni við vinnslu. munu nýtast tilog hönnunar ofurkæli fyrir heilan fimm tíu og eru áí hópnum tveir an en það gerir núna,“ segir Guðrún. þverfræðilegan virðiskeðj-

Annáll 2013

Samstarf lykillinn að vexti

F Gagnrýna makrílsamkomulagið

TMP báta og hafnarkranar

Norrænt samstarfsverkefni fimm háskóla TOGTAUGAR

Eykur möguleika á flutningi fersks fisks

hvert er þitt hlutverk? Wise býður fjölbreyttar viðskiptalausnir fyrir fólk með mismunandi hlutverk.

Hlerar til allra togveiða TM

Borgartún 26, Reykjavík » Hafnarstræti 102, Akureyri sími: 545 3200 » wise@wise.is » www.wise.is

útvEGSBLaðIð

Júpíter hw

Gold Enterprise Resource Planning Silver Independent Software Vendor (ISV)

– Veiðarfæri eru okkar fag

desember 2013

Júpíter t5

Herkúles t4

Neptúnus t4

www.polardoors.com 4

útvegsblaðið

mars 2014

Merkúr t4

Júpíter t4

Allt til togveiða Minnum á öfluga þjónustu Ísfells og gott úrval af vörum til togveiða. Hér fyrir ofan má sjá lítið brot af þeim vörum sem Ísfell býður fyrir togveiðar. Í vörulistanum á www.isfell.is er að finna ítarlegar upplýsingar um allar vörur. Hafðu samband og kynntu þér vöruúrvalið og þjónustuna!

Starfsstöðvar Ísfells og Ísnets: • Ísnet Þorlákshöfn - Óseyrarbraut 28 • Ísnet Vestmannaeyjar - Flötum 19 • Ísnet Húsavík - Barðahúsi • Ísnet Akureyri - Oddeyrartangi • Ísnet Sauðárkrókur - Lágeyri 1 www.isfell.is • Kristbjörg Ólafsfjörður - Pálsbergsgötu 1 • Ísfell / Ísnet Hafnarfjörður Ísfell ehf • Óseyrarbraut 28 • 220 Hafnarfjörður • Sími 5200 500 • isfell@isfell.is

Sigurbergur Hauksson byrjaði á sjó 16 ára gamall

Hættir eftir hálfa öld á sjó Haraldur Bjarnason

að er bara kominn tími á mig og mál til komið að hætta eftir rúmlega hálfa öld á sjó,“ sagði Sigurbergur Hauksson skipstjóri á Birtingi NK-124 er Útvegsblaðið náði sambandi við hann um borð í bátnum á fimmtudag. Þá voru þeir á Birtingi út af Hvalnesi á leið heim til Norðfjarðar úr síðasta túr loðnuvertíðarinnar. „Síðasta vikan var bara reiðileysi. Við lönduðum 450 tonnum í Helguvík í vikunni á undan og svo var bara flotinn í bátaleik um allan sjó en ekkert að hafa.“ Sigurbergur er fæddur 1947 og er því löggilt gamalmenni, eins og sagt er. Hann byrjaði á sjó 1963, sextán ára gamall. „Ég byrjaði bara á vertíðarbátunum heima sem háseti. Hjá Síldarvinnslunni byrjaði ég þegar fyrsti Bjartur kom 1965, minnir mig, þessi Austur-þýski 250 tonna og við vorum mest á síld en svo varð ég strax stýrimaður eftir að ég klár- „Síðasta vikan var bara reiðileysi. Við lönduðum 450 tonnum í Helguvík í vikunni á undan og svo var bara flotinn í bátaleik um allan sjó en ekkert að hafa,“ segir Sigurbergur Hauksson. Mynd: Hákon Viðarsson. aði Stýrimannaskólann 1967. Ég byrjaði sem annar stýrimaður á Bjarti en Dýi, Sigurjón Valdimarsson, ég ýmist verið fyrsti stýrimaður eða skipstjóri hjá og gekk undir nafninu „Stóri Börkur“. Hann hefur tekið miklum breytingum í gegnum tíðina. Beggi var þá skipstjóri og Magni Kristjánsson fyrsti stýri- Síldarvinnslunni og lengst af á Berki.“ Sá Birtingur, sem Sigurbergur lýkur ferlinum á er segir sjómannsferlinum nú alveg lokið enda sé maður. Svo fór Magni sem skipstjóri á annað skip og ég tók við sem fyrsti og annar stýrimaður. Síðan hef einmitt gamli Börkur, sá sem kom til landsins 1973 þetta orðið gott.

RÖNTGENSTÝRÐ SKURÐARVÉL

HITTU OKKUR Í BRUSSEL á Seafood Processing Europe 6.-8. maÍ 2014 - Svæði #4, Bás #6115

- Fjarlægir beingarð og sker í bita - Tvöföld afköst miðað við handskurð

SKANNAR

Nemur bein niður í 0,2mm að stærð

REIKNAR

Hámarkar verðmæti fyrir hvert flak

SKER

Sker í bita eftir forskrift

Sjáðu vélina í vinnslu

ú t v egsb l a ð i ð

mars 2014

Víkurhvarfi 8 203 Kópavogur

S: (+354) 534 9300 F: (+354) 534 9301

sales@valka.is www.valka.is

Aðalfundur VM 4. apríl 2014 að G ra nd Hóte l í Rey k j av í k

Dagskrá: n Kl. 17.00. Setning aðalfundar og kosning fundarstjóra n Skýrsla stjórnar um starfsemi félagsins n Reikningar félagsins og sjóða n Umræður um skýrslu og reikninga n Kjör endurskoðenda n Reglugerða- og lagabreytingar n Ákvörðun stjórnarlauna n Lýst kjöri stjórnar og varastjórnar VM í stjórnarkjöri 2014 n Kjör í nefndir og stjórnir sjóða n Kjör í fulltrúaráð n Önnur mál

Boðið verður upp á léttar veitingar að fundi loknum

umræða

páll Jóhann Pálsson, þingmaður Framsóknarflokksins

Verðmyndun á f iski

erðmyndun á fiski hefur löngum verið deiluefni milli sjómanna og útgerðarmanna sem er ekki óeðlilegt vegna þess að í raun ákvarðar fiskverð laun sjómanna að stórum hluta. Ýmsar leiðir hafa verið reyndar svo sem verðlagsráð og verðlagsstofa skiptaverðs svo eitthvað sé nefnt. Í raun er fiskverð ekki einkamál sjómanna og útgerðarmanna. Fiskverð ákvarðar ekki eingöngu laun sjómanna heldur einnig tekjur fiskihafna vegna þess að þær eru ákveðið hlutfall af aflaverðmæti. Svo eru stjórnvöld að reyna að finna aðferð til að ákveða sanngjörn veiðigjöld á útgerðir án þess að blanda fiskvinnslunni inn í þá útreikninga.

Það segir sig sjálft að þar sem útgerð og fiskvinnsla eru á sömu hendi eru það beinir hagsmunir þeirra að fiskverð sé sem lægst því lægra fiskverð þýðir minni launakostnað og lægri hafnargjöld.Við verðum að þora að tala um þessa hluti eins og þeir eru þó þetta mál fléttist inn í kjaramál. Að mínu

Eftir að samningar tókust í þessum útgerðarflokki er athyglisvert hvað einyrkjum fækkar sem landa sínum afla á fiskmarkaði og bátum í föstum viðskiptum eða bátum með eigin fiskvinnslu fjölgar. Sama þróun er búin að eiga sér stað hjá stærri skipunum og því þurfum við að gera það upp við okkur hvort það sé þetta sem við viljum.

Munsch

plastsuðuvélar Söludeild Set veitir allar nánari upplýsingar í síma 480 2700 eða á set@set.is

Set röraverksmiðja selur plastsuðuvélar frá þýska framleiðandanum Munsch. Vélarnar henta til nýsmíði og viðgerða á plasthlutum. Hægt er að fá nokkrar gerðir véla ásamt öllum aukabúnaði og plastsuðuþræði sem framleiddur er af Set.

Set ehf • Röraverksmiðja

ú t v egsb l a ð i ð

mars 2014

mati eru þessir tveir þættir svo samtvinnaðir að þá þarf að ræða í samhengi. Þar til fyrir stuttu voru ekki til kjarasamningar fyrir smábáta undir 12 tonnum. Það er athyglisvert að skoða hvernig ástandið var þar. Engin útgerð hafði sama háttinn á, sumar greiddu hátt

fiskverð og lága skiptaprósentu meðan aðrar greiddu lágt fiskverð og háa skiptaprósentu og svo framvegis. Í raun sagði það ekkert um kjörin að greiða hátt fiskverð án þess að nefna skiptakjör. Þar var eina raunhæfa viðmiðunin hvað menn höfðu út úr tonninu eins og sjómenn ræddu sín í milli. Eftir að samningar tókust í þessum útgerðarflokki er athyglisvert hvað einyrkjum fækkar sem landa sínum afla á fiskmarkaði og bátum í föstum viðskiptum eða bátum með eigin fiskvinnslu fjölgar. Sama þróun er búin að eiga sér stað hjá stærri skipunum og því þurfum við að gera það upp við okkur hvort það sé þetta sem við viljum. Skiljanlega eru sjómenn tregir til viðræðu um lægri skiptaprósentu því það þýðir lægri laun en krefjast hæsta verðs fyrir aflann eins og samningar segja til um. Útgerðarmenn benda hins vegar á að launakostnaður upp á 40% eða meira sé of hár og hvergi í nágrannalöndunum tíðkist það og eins að enginn atvinnurekstur þoli svo háan launakostnað hvorki hér heima né annars staðar.

Þar sem fiskverð fléttast svo mikið inn í kjaramál þá eiga stjórnvöld erfitt með að grípa inn í þessa deilu, þó allt stefni í að þess gerist þörf. Í fljótu bragði má færa fyrir því rök að við höfum opinbert fiskverð á fiskmörkuðum og gætum því sett lög um að þau skuli notuð í öllum viðskiptum og þá má einnig taka undir þau rök að magnið sé of lítið til að það sé marktækt. Þá er næsta spurning hvort ekki eigi að skilda allan fisk á markað og þá sé málið leyst. Rökin á móti því eru að þá kæmi óþarfa milliliður sem tæki meira og meira til sín eins og reynslan sýnir með markaðina. Einnig er bent á að með aðskilnaði veiða og vinnslu eyðum við ákveðnu forskoti íslenskrar fiskvinnslu á keppinauta okkar með meira afhendingaröryggi. Einnig benda sömu aðila á að með veiðum og vinnslu á sömu hendi sé stöðugri vinna hjá fiskvinnslufólki í stað skorpuvinnu eins og tíðkaðist hér áður fyrr. Miklar breytingar eru í útgerðarmynstri um þessar mundir, frystiskipum fækkar og fiskvinnslan færist því í land, sem þýðir að sjómannsstörfum fækkar og hlýtur það að vera sjómönnum áhyggjuefni. Auðvitað eru fleiri en ein ástæða fyrir þessari þróun en ég er sannfærður um að launakostnaður útgerðar er einn af áhrifaþáttunum. Einnig spyr ég mig að því af hverju íslenski fiskiskipaflotinn er svona mikið eldri en flotinn í nágrannalöndunum. Athyglisvert væri að bera þessa hluti saman. Meðan aðilar (sjómenn,útgerðarmenn og stjórnvöld) setjast ekki niður og skoða þessa hluti í víðu samhengi og með opnum huga þá leysist ekki vandinn. Því er það mín skoðun að fleiri en útgerðarmenn og sjómenn komi að þessu máli og það er löngu tímabært.

Nýsköpun, samstarf og framsækni ráða förinni

Mikil gróska í Húsi sjávarklasans S j á va r k l asi n n

Hátt í fjörutíu fyrirtæki með haftengda starfsemi hafa nú aðsetur í Húsi sjávarklasans sem nú hefur verið starfrækt í tvö ár. Unnið er að þriðja og síðasta áfanga hússins.

Þór Sigfússon, framkvæmdarstjóri Íslenska sjávarklasans skrifar:

Þjóðhátíðarstemming í sjávarklasanum

mis fyrirtæki innan sjávarklasans hafa á síðustu mánuðum séð ýmis merki þess að meiri trú er á því að kominn sé á meiri stöðugleiki í rekstrarumhverfi greinarinnar en áður var. Tæknifyrirtæki selja búnað til vinnslu, verkfræðifyrirtæki selja hönnun nýrra skipa, aukinn áhugi er á fiskeldi og fullvinnslu afurða, nýir sjóðir koma fram með fókus á sjávarauðlindir og áfram mætti telja. Hlutverk stjórnvalda verður að stuðla að langtímastöðugleika í rekstrarumhverfinu. Hlutverk fyrirtækjanna er að stuðla að aukinni verðmætasköpun. Íslensk sjávarútvegsfyrirtæki nýta auðlindina skynsamar en fyrirtæki í flestum þeim löndum sem við berum okkur saman við. En það má gera enn betur. Það er vel raunhæft að íslensk fyrirtæki í sjávarútvegi og tengdum greinum, einu nafni sjávarklasinn, auki veltu sína um allt að tvö hundruð milljarða á næstu tíu árum. Til þess þurfum við þó að gera meira en það sem gert hefur verið hingað til.

Við þurfum: n Umtalsvert meiri fjárfestingar í nýsköpun eins og fullvinnslu, líftækni o.fl. n Nýja kynslóð sem sýnir áhuga á að vinna meiri afurðir og markaðssetja úr próteinum hafsins.

Markvissari markaðssókn með íslenskar sjávarafurðir Íslendingum hefur ekki lánast að móta nægilega skýra stefnu í atvinnumálum sem snerta hafið. Kannski er það vegna þess að hafið er alltumlykjandi og við sjáum hreinlega ekki skóginn fyrir trjánum. Kannski er það vegna þess að umræðan um fiskveiðistjórnun hefur verið í algleymingi um árabil. Stefnumótun hefst á því að kortleggja þau tækifæri sem til staðar eru. Tækifærin eru víða. Í fyrsta lagi þarf að fara í markvissa vinnu við að skoða ímynd og markaðsmál íslensks fisks. Í öðru lagi má nefna að frekari úrvinnsla sjávarfangs og fiskimjöls til manneldis, sem fæðubótarefni eða lyf, getur aukið útflutningsverðmæti verulega. Í öðru lagi má

Hlutverk Íslenska sjávarklasans er að tengja saman fólk og fyrirtæki og hlúa að nýjum hugmyndum sem geta skapað verðmæti. Við þurfum að skapa stemmingu í allri greininni sem helst má líkja við stemminguna dagana fyrir þjóðhátíð Vestmannaeyja.

nefna tækifæri í sjávarlíftækni en sú grein er talin vaxa um 15-30% á ári á heimsvísu. Þá felast mikil tækifæri í tæknifyrirtækjum sem tengjast hafinu en vöxtur þeirra hefur verið ör á síðustu árum. Loks má nefna aðrar greinar eins og fiskeldi, alþjóðlega ráðgjöf í sjávarútvegsmálum og þjónustu við erlend skip hérlendis en þessi starfsemi hefur ágæta möguleika til þess að vaxa á næstu árum. Framtíð flestra þeirra greina sem nefndar eru hér að framan, hvílir þó á því að ný kynslóð sýni áhuga á að mennta sig eða þjálfa á ýmsum sviðum sem tengjast þessari stóru atvinnugrein, hvort sem er vélstjórn eða líftækni eða hönnun vara. Þar hefur okkur tekist að ná nokkrum árangri á síðustu árum sem getur skilað sér þegar horft er til framtíðar. Hlutverk Íslenska sjávarklasans er að tengja saman fólk og fyrirtæki og hlúa að nýjum hugmyndum sem geta skapað verðmæti. Við þurfum að skapa stemmingu í allri greininni sem helst má líkja við stemminguna dagana fyrir þjóðhátíð Vestmannaeyja. Það eru allir að undirbúa sig fyrir uppskerutíma og það eru einhver stórkostleg athafnagleði í loftinu. Þrátt fyrir að margir tali því miður enn niður sjávartengda starfsemi vill bróðurpartur þjóðarinnar sjá allan sjávarklasann uppskera meiri verðmæti og áhugaverð störf fyrir komandi kynslóð.

Þjónustumiðill sjávarútvegsins

Á vef Útvegsblaðsins, www.utvegsbladid.is, er hægt að lesa tölublöð blaðsins í rafrænu formi sem og stakar fréttir, greinar og pistla. Þá er þar að finna lista yfir helstu útgerðir og upplýsingar um áskrift.

ú t v egsb l a ð i ð

mars 2014

Markaðssetning fyrir frumkvöðla Vef- og margmiðlunarfyrirtækið Avalonia hefur sérhæft sig í veflausnum fyrir sjávarútveg og þjónustar í dag hátt í 70 fyrirtæki. „Við hjálpum fyrirtækjum að setja upp vefi, vefverslanir, vörubirtingu og pöntunarlausnir. Við hönnum líka vefi frá grunni og gerum margmiðlunarefni fyrir vefinn, eins og t.d kynningarmyndbönd á notkun vöru. Þetta gerum við allt með opnum hugbúnaðarlausnum. Svo höfum við líka séð um uppsetningu á rafrænum ársskýrslum og bæklingum,“ segir Sigurður G. Sigurðsson sem stendur að baki fyrirtækinu ásamt Ársæli Baldurssyni. Avalonia flutti nýverið í Hús íslenska sjávarklasans í gegnum samstarf við vestfirska fyrirtækið True Westfjords Trading en Avalonia sér um markaðsstarf TWT á alþjóðlegum mörkuðum. „Um leið munum við þróa áætlanir fyrir frumkvöðla í sjávarútvegi og horfum eingöngu á Netið,“ segir Ársæll. „Þessi þróun markaðsáætlana fyrir frumkvöðla er þungamiðjan í okkar starfi um þessar mundir.“ Muninn á markaðsvinnu fyrir frumkvöðla og önnur fyrirtæki segir Ársæll vera þann að frumkvöðlar séu ekki komnir með þekkt vörumerki, eða brand. ,,Við verðum því að þróa það frá því að vera óþekkt í að hafa gildi í markaðssetningu á Netinu.“ Hann segir að þeir muni fara með vöruna alla leið, allt frá frumkvöðli til kaupanda á netinu. „Það eru margar leiðir til þess að gera það en sú markaðssetning sem við munum bjóða upp á verður hagkvæm, þar sem frumkvöðlar og sprotar hafa oft ekki mikið fé á milli handanna og hefðbundin markaðssetning er oft mjög kostnaðarsöm. Við teljum hins vegar að kostnaður við markaðssetningu þurfi ekki að vera hár til að vera árangursríkur. Við höfum reynslu á mörgum sviðum og vitum hvað virkar og hvað virkar ekki.“ Hann segir alveg ljóst að gríðarleg samkeppni sé um athygli fólks á Netinu og því sé mikilvægt að fyrirtæki hagi sinni markaðssetningu skynsamlega. „Eftir að þessari þróunarvinnu hjá okkur verður lokið verður ekkert til fyrirstöðu að nota markaðstækni okkar fyrir frumkvöðla í öðrum atvinnugreinum líka þar sem það er alltaf hægt að laga áætlanir að mismunandi fyrirtækjum. Við leggjum mikla áherslu á að viðskiptavinir okkar geti gert mikið sjálfir þegar okkar vinnu er lokið,“ segir Ársæll að lokum.

Sigurður og Ársæll hjá Avalonia.

Þegar gengið er inn í húsið má vel finna fyrir þeim drifkrafti sem knýr áfram nýsköpun og tækniþróun í nýtingu náttúruauðlinda hafsins.

Um 40 fyrirtæki starfrækt í húsi sjávarklasans

Suðupottur nýrra hugmynda íslenski Sjávarklasinn

ús sjávarklasans hefur nú verið starfrækt í hartnær tvö ár, en tilgangur þess er að sameina fyrirtæki í haftengdri starfsemi undir einu þaki þar sem nýsköpun, samstarf og framsækni ráða för. Húsið, sem áður gekk undir nafninu Bakkaskemma fékk nýtt hlutverk síðla árs 2012. Þá höfðu staðið yfir framkvæmdir frá því á vordögum á vegum Faxaflóahafna í samstarfi við Íslenska sjávarklasann. Þann 26. september 2012 var fyrsti áfanginn formlega opnaður með pompi og prakt með rými fyrir 13 fyrirtæki og mættu um 200 manns í opnunarhóf hússins. Skömmu síðar var Frumkvöðlasetur Sjávarklasans tekið í notkun og við bættust fimm ný nýsköpunarfyrirtæki sem hafa vaxið og dafnað myndarlega og notið góðs af nábýlinu við eldri og rótgrónari fyrirtæki. Eftir að starfsemi hófst í Húsi sjávarklasans fór eftirspurn eftir nýju og öðruvísi skrifstofuhúsnæði við höfnina framúr björtustu vonum. Strax á vordögum 2013 hófu Faxaflóahafnir í samstarfi Íslenska sjávarklasann framkvæmdir við tvöföldun hússins. Þann 17. janúar 2014, rúmu ári eftir að fyrsti áfanginn var tekinn í notkun, var annar hluti hússins opnaður og bættust þar við 17 skrifstofurými. Mættu rúmlega 300 manns til að fagna stækkun hússins sem iðaði af lífi eins og það gerir enn í dag en nú starfa um 40 fyrirtæki í húsinu með samtals tæplega 80 starfsmenn. Framkvæmdir á þriðja áfanga hússins standa nú til og áætlað er að við bætist 8 skrifstofurými svo á endanum verði

Eftirspurn eftir nýju og öðruvísi skrifstofuhúsnæði við höfnina mikil.

hér hátt í 60 fyrirtæki með 100 starfsmenn auk kaffihúss með glæsilegt útsýni yfir Reykjavíkurhöfn. Hús Sjávarklasans er þó talsvert meira en skrifstofuhúsnæði með sjávarsýn. Þar þrífst allskonar starfsemi fyrirtækja sem eiga það öll sammerkt að tengjast hafinu með einum eða öðrum hætti. Hér getur hver sem er gengið á milli og leitað ráða enda er húsið nokkurs konar suðupottur nýrra hugmynda. Þegar gengið er inn í húsið finnst vel fyrir þeim drifkrafti sem knýr áfram nýsköpun og tækniþróun í nýtingu náttúruauðlinda hafsins. Það má jafnvel segja að húsið starfi sem ein heild og að hér starfi eitt stórt fyrirtæki enda hafa fyrirtækin haldið sameiginlega árshátíð undanfarin tvö ár, vikulegt föstudagskaffi þar sem allir koma saman og spjalla yfir kaffibolla auk ýmissa annara óvæntra viðburða. ú t v egsb l a ð i ð

mars

2014

Spennandi að þjónusta sjávarútveg Hugbúnaðarfyrirtækið Sjónarrönd sérhæfir sig í að aðstoða fyrirtæki við áætlanagerð og greiningu rekstrarupplýsingar. Hentar aðallega stórum og millistórum fyrirtækjum.

Navis er stærsta skipaverkfræðistofa landsins og þar hefur því byggst upp mikil sérþekking.

Hannar franskan frystitogara

Sinnum flestu sem viðkemur skipum íslenski Sjávarklasinn Sigrún Erna Geirsdóttir

erkfræðistofan Navis annast skipahönnun, ráðgjöf og eftirlit og er stærsta skipaverkfræðistofa landsins. Stofan vinnur um þessar mundir að stóru verkefni er lýtur að hönnun frystitogara í Frakklandi.

Mikið um erlend verkefni „Við hönnum skip en tökum líka að okkur hönnun breytinga, eftirlit með smíði og tjónaskoðun. Í rauninni sinnum við flestu er viðkemur skipum,“ segir Hjörtur Emilsson, framkvæmdastjóri Navis. Fyrirtækið er ellefu ára og kemur um 80% af veltunni erlendis frá enda hefur stofan komið að verkefnum í hátt í fjörutíu löndum. Stærsta verkefnið um þessar mundir er hönnun á 100 m frystitogara fyrir franska útgerð. Verkefnið var boðið stofunni í janúar og er um ár eftir af þeim samningi. Smíði skipsins verður svo boðin út í sumar. „Verkið kom til okkar gegnum Samherja sem tengist frönsku útgerðinni,“ segir Hjörtur. „Það er því nóg að gera hjá okkur, við erum með undirverktaka og munum bæta við okkur fólki í sumar til að geta annað öllum verkefnum og sinnt föstum viðskiptavinum.“ Stofan hefur ekki verið með verkefni í Frakklandi áður en hefur unnið mikið t.d í Noregi, Argentínu, Taiwan, Japan og Kína. „Við þjónum þó íslenskum útgerðum og skipafélögum líka og veitum ýmsa skipaverkfræðiþjónustu, framkvæmum tjónaskoðanir, bæði á skipum og farmi og þess háttar, sem og ýmsum breytingum á skipum.“ Stofan hefur starfsmann á Akureyri sem sinnir Norður- og Austurlandi enda hefur Navis verkefni um allt land og

ú t v egsb l a ð i ð

mars 2014

Það hefur líka alltaf verið okkar stefna að vinna sem mest af okkar hönnun hérlendis. Margar stofur láta teikna talsvert fyrir sig erlendis en við viljum helst halda öllum verkefnum hér. hefur t.d unnið mikið fyrir Síldarvinnsluna á Neskaupstað. Þá má nefna að eitt af nýrri verkefnum stofunnar er 55 m ísfisktogari sem stílaður er inn á innlendar útgerðir. Mikil þekking samankomin Navis er stærsta skipaverkfræðistofa landsins og þar hefur því byggst upp mikil sérþekking. „Það hefur líka alltaf verið okkar stefna að vinna sem mest af okkar hönnun hérlendis. Margar stofur láta teikna talsvert fyrir sig erlendis en við viljum helst halda öllum verkefnum hér,“ segir Hjörtur. Hann er líka bjartsýnn á horfur á íslenskum markaði. „Ég tel að það sé aukin bjartsýni á framtíðina og efnahagshorfur. Núna er t.d talsvert verið að ræða endurnýjanir á fiskveiðiflotanum. Við ætlum okkur að sjálfsögðu að taka þátt í því.“ Hann segir að það sé sömuleiðis jákvætt að vera kominn í Hús Íslenska sjávarklasans. „Nú er meira samráð og samstarf sem er mjög gott. Við erum t.d komin í hóp sem vinnur náið saman að ýmsum spennandi verkefnum, eins og Green Marine Technology og „Íslenska leiðin“. Það hefur alltaf verið eitthvað samstarf milli sjávarútvegsfyrirtækja en það hefur verið tilviljanakennt. Núna er samvinnan markviss og í gegnum Íslenska sjávarklasann sem hefur skapað nýjan vettvang. Það er því mikill hagur að þessu umhverfi.“

Að baki Sjónarrönd standa þeir Þorsteinn Siglaugsson, Haraldur Haraldsson og Guðmundur Guðlaugsson og er starfsemi fyrirtækisins tvíþætt: annars vegar aðstoðar Sjónarrönd fyrirtæki við áætlanagerð með hugbúnaði sínum ValuePlan og hins vegar greinir það rekstarupplýsingar. Að auki hafa þeir líka verið að gera viðskiptaáætlanir, úttektir og greiningar fyrir ýmsa aðila, veita rekstrarráðgjöf o.fl. ,,Það eru aðallega stór og millistór fyrirtæki sem nýta sér ValuePlan og eru þau í öllum atvinnugreinum, þ.m.t sjávarútvegi sem okkur finnst afar spennandi. Við komum inn í sjávarútvegsgeirann á síðasta ári en þá kom t.d HB Grandi í viðskipti hjá okkur,“ segir Þorsteinn. ValuePlan byggir á raungögnum sem fyrirtækin eiga. „Þetta gengur út á að taka áætlanagerðina út úr Excel. Hann segir að meginmunurinn á ValuePlan og Excel sé sá að í stóru fyrirtæki séu sölu- og rekstraráætlunir oft í mörgum deildum og margir starfsmenn vinni með gögnin. ,,Í Excel getur þetta skapað heilmikil vandræði því gögnin liggja á víð og dreif og það getur verið erfitt að samhæfa þau. Í ValuePlan eru gögnin aftur á móti í einum gagnagrunni sem allir sækja í. Þetta auðveldar allt utanumhald um verkefnið og verkferlana,“ segir hann. ,,Hvað Olap greiningarlausnir varðar þá gerum við lausnir sem greina upplýsingar úr fjárhagskerfum fyrirtækja. Hjá sjávarútvegsfyrirtækjum er þetta oft úr Navision kerfi. Við greinum sölu, framleiðslu og markaðsgögn, í stuttu máli allt sem þeir hafa. Við byggjum á hugbúnaði sem fyrirtækin eiga fyrir, sem er yfirleitt Microsoft umhverfi. Lausnirnar snúast um að notandinn geti velt fyrir sér upplýsingum frá öllum sjónarhornum, í stað þess að vera með fastar skýrslur eins og eru í bókhaldskerfinu. Við getum líka tengt lausnirnar tvær, ValuePlan og Olap greiningarlausnirnar,“ segir Haraldur. Sjónarrönd flutti inn í Hús Íslenska sjávarklasans 1.desember og segjast þeir vera mjög ánægðir með dvölina, umhverfið sé skemmtilegt og starfsandinn góður. „Það eru forréttindi að fá að vera í þessu húsi, hér er góður andi og frábært að fá að horfa höfnina og umhverfi hennar, lífæð þjóðarinnar, út um gluggann. Hingað koma líka margir og hér er gott að mynda tengslanet sem kemur auðvitað hverju fyrirtæki vel.“

Haraldur og Þorsteinn hjá Sjónarönd.

SÓKN Á NÝ MIÐ Nýsköpun í sjávarútvegi er spennandi leiðangur um hafsjó tækifæra. Með vöruþróun og tæknilausnum er hægt að skapa mikil verðmæti en einfaldri hugmynd geta fylgt nýjar og óvæntar áskoranir. Þá er mikilvægt að fá rétta leiðsögn. LEX er leiðandi lögmannsstofa á Íslandi sem tekur nýjum áskorunum fagnandi. Í okkar öfluga starfsliði mætast haldgóð reynsla og framsækin hugsun í framúrskarandi þjónustu.

ÍSLENSKA / SIA.IS/ LOG 68100 03/14

Fyrir okkur er ekkert mál svo flókið að ekki megi finna á því farsæla lausn.

Borgartúni 26 105 Reykjavík Fax 590 2606

Hafnarstræti 94 600 Akureyri Fax 590 2680

Sími 590 2600 lex@lex.is www.lex.is

Dropinn fer á toppinn Í vor kemur á markað hágæða kaldunna og kaldpressaða þorskalifrarolían Dropi sem unnin verður úr ferskri lifur úr línudregnum vestfirskum þorski. Mikill áhugi hefur þegar skapast fyrir olíunni sem hentar einkar vel þeim sem aðhyllast lítt unninni matvöru og hráfæðisunnendum.

Fiskurinn kemur frá smábátum

Kristján Karl Aðalsteinsson, framkvæmdastjóri K-Karls.

Nýtt fyrirtæki í innflutningi og ráðgjöf

Hérna er hringiðan íslenski Sjávarklasinn

-Karl ehf er glænýtt fyrirtæki sem starfar á tveimur sviðum. Annars vegar veitir K-Karl íslenskum fyrirtækjum ráðgjöf og aðstoð við sölu og markaðssetningu á erlendum mörkuðum og hins vegar flytur það inn ýmsar vörur fyrir sjávarútvegsfyrirtæki.

Lykill að velgengni að kunna leikreglurnar ,,Ég legg áherslu á fyrirtæki sem selja tækjabúnað fyrir matvælaframleiðslu og horfi aðallega til svæða sem ég hef mikla reynslu af,“ segir Kristján Karl Aðalsteinsson, framkvæmdastjóri K-Karls. Fyrirtækið er nýstofnað en Kristján hefur þó mikla reynslu af baki sem sölu og markaðsmaður. Hann segir að markaðssetning sé lykilatriði hjá sölufyrirtækjum og miklu skipti að standa rétt að þeim málum. ,,Ég greini þörf fyrir vöru á markaði og finn út hvar varan á erindi. Ég skipulegg líka söluferðir, aðstoða við að finna dreifingaraðila og umboðsmenn, gera samninga og get farið með fólki í söluferðir erlendis. Í sölu er nauðsynlegt að gera sér grein fyrir menningarlegum muni milli þjóða og lykillinn að velgengni á mörkuðum er í mörgum tilfellum að kunna að hegða sér samkvæmt þeim reglum sem yfirleitt eru óskrifaðar. Það getur því komið sér vel að hafa einhvern með sér sem hefur reynslu af svæðinu,“ segir Kristján. „Mið Austurlöndin td.

ú t v egsb l a ð i ð

mars 2014

Sádi Arabía, Íran og Írak eru markaðir sem eru mörgum óþekktir en þar gilda aðrar spilareglur þegar kemur að samskiptum og viðskiptum og skipta tengsl þar öllu máli. Einnig eru til markaðir sem fáir gera sér grein fyrir að tækifæri leynast“ bætir Kristján við. Verslunarmiðstöð fyrir sjávarútveg K-Karl flytur líka inn NOCK roðflettivélar, RADWAG vogir og björgunarföt frá Thermotic. „Þetta er undirfatnaður sem bæði heldur á þér hita og flýtur í vatni,“ segir Kristján. „Það er þægilegt að vera í þessu og hentar ekki síður þeim sem stunda sjómennsku, snjósleða ferðir, laxveiði eða fara á fjöll.“ Þá vinnur K-Karl með fyrirtækinu DIS að frekari markaðssetningu á þeirra vörum sem og AWI í Færeyjum sem framleiðir báta. Fleiri upplýsingar um vörurnar má finna á www.karl.is. Kristján segir mjög ánægjulegt að hafa fengið aðstöðu í Húsi íslenska sjávarklasans. „Þetta hús er miðstöð fyrir sjávarútveg, þetta er hringiðan, og hingað kemur fólk og myndar tengslanet. Hérna fær maður hugmyndir og vonandi gefur maður öðrum hugmyndir líka. Ísland er svo lítill markaður að svona samstaða eins og er hérna innan sjávarklasans styrkir okkur mikið, ekki síst í markaðssetningu erlendis.“ Kristján segir að starfsfólk Íslenska Sjávarklasans ehf. vera að gera aðdáunarverða hluti og hreint undravert að fylgjast með hvernig Þór Sigfússon og hans frábæra starfsfólk hefur byggt upp samstöðu, jákvæðni og þróun innan geirans.

True Westfjords framleiðir hágæða þorskalifrarolíu, eða lýsi, sem kemur á markað á vordögum. Olían verður framleidd í Bolungarvík og er unnin úr ferskri þorskalifur sem kemur frá smábátum sem veiða við Ísafjarðardjúp. Áætlað er að 5-7 manns starfi við framleiðsluna. „Olían er kaldunnin og kaldpressuð, líkt og jómfrúar ólivuolía, og hentar því t.d vel hráfæðisunnendum,“ segir Olgeir Olgeirsson, framkvæmdastjóri True Westfjords Trading, sölu og markaðsfyrirtæki Dropa. Hann segir að munurinn á olíunni og hefðbundnu lýsi vera þann að hefðbundið lýsi sé hitað en ekki Dropi. „Þetta verður 100% þorskalifur sem við bjóðum í fljótandi formi bæði í flöskum og í hylkjum. Hylkin eru unnin úr fiskgelatíni svo þetta er allt mjög náttúrulegt,“ segir hann. Í olíunni eru eingöngu náttúruleg vítamín og eiginleikar og er engu bætt við í eftirvinnslu. „Þetta er beint frá náttúrunnar hendi. Olían verður mun minna unnin en hefðbundið lýsi og er því meiri náttúruvara. Þetta þýðir reyndar að við getum ekki gefið upp nákvæmt magn af A og D vítamíni í hverri flösku þar sem vítamínin munu sveiflast eftir árstíðum og aðstæðum í hafinu.“ Olgeir segir að það hafi tekið tvö ár að þróa vinnsluaðferðina, í nánu samstarfi við fagfólk, og byggir hún á aldargamalli aðferð þegar lýsið var nánast sjálfrennandi. Olgeir segir að búið sé að tryggja hráefnið og munu 15-20 smábátar sjá þeim fyrir lifur. „Við stefnum sömuleiðis á algeran rekjanleika þannig að hægt verði að sjá á flöskunni hvaða bátur veiddi fiskinn sem olían var unnin úr og jafnvel veiðisvæðið sjálft.“ Markaðsstarf mun fara á fullt í vor en segir Olgeir þó að viðræður séu hafnar við fjöldan allan af erlendum aðilum og í raun séu þeir að velja sér samstarfaðila en ekki öfugt. „Hérlendis eru líka margir sem bíða spenntir eftir að sjá vöruna okkar þótt við höfum ekki farið í formlega kynningu á henni ennþá. Það má t.d geta þess að pólfarinn okkar, hún Vilborg Anna, fer með flösku af Dropa með sér á Everest.“

Olgeir Olgeirsson, framkvæmdastjóri True Westfjords Trading.

Þorskurinn - meira en matur

Fisksoð og bragðefni   úr aukaafurðum

Hausar og bein   þurrkuð og útflutt

Hrogn nýtt í kavíar og   önnur matvæli

Handa- og fótaáburður   úr omega-3 fitusýrum

Lifur í niðursuðuafurðir,   lýsi og aðrar omega-3 afurðir

Fiskroði breytt í leður,   lækningavörur og kollagen.

jávarútvegurinn býr við takmarkanir frá náttúrunnar hendi með tilliti til aflamagns. Þess vegna er hámörkun virðis þess afla sem veiða má hverju sinni sjávarútveginum og sjávarklasanum í heild mikið keppikefli, enda ein augljósasta leið sjávarklasans til auka verðmætasköpun sína og vaxa inn í framtíðina. Veiðar og vinnsla í íslenskum sjávarútvegi hafa tekið nokkuð stórtækum breytingum síðastliðna tvo áratugi. Eitt meginstef þessara breytinga er hagræðing og bætt rekstrarafkoma sjávarútvegsins, meðal annars fyrir tilstilli aflamarkskerfisins og þeirra breytinga sem framsal aflaheimilda fól í sér. Ótvírætt hafa orðið framfarir í meðferð aflans til að viðhalda gæðum og draga úr rýrnun. Rétt

Beinum umbreytt í prótín fyrir   fæðubótarefni og matvælaiðnað

stærð og lögun kara, kæling og öll vinnubrögð við meðhöndlun aflans, frá fyrstu mínútu þegar hann er dreginn um borð og þar til hann er kominn í hendur neytenda, ásamt fleiri áhrifaþáttum, hafa þannig skilað eftirtektarverðum árangri og hækkað verulega útflutningsverðmæti íslensk sjávarfangs. Afhendingaröryggi afurða er lykilhugtak í matvælaiðnaði samtímans, ekki síst þegar um ferskvöru er að ræða, og á því sviði hafa íslensk sjávarútvegsfyrirtæki og söluaðilar þeirra einnig náð öfundsverðum árangri. En meginskýringin á þessu er breytt viðhorf til framleiðslunnar sem hefur samfara minnkandi aflabrögðum í auknum mæli farið að snúast um gæði fremur en magn. Þannig hefur vöruflokkum

Ensím úr innyflum nýtt í   snyrti- og lækningavörur fjölgað, stærri hluti aflans fer nú í verðmætustu afurðaflokkana og nýting aflans er mun betri en áður, meðal annars með tilliti til nýtingar aukahráefnis sem fellur til við hina hefðbundu vinnslu. Verðmæti framleiðslu aukaafurðanna hefur vaxið hröðum skrefum á undanförnum árum og í tilfelli þorsksins nálgast þau óðum verðmæti hefðbundinnar flakavinnslu. Hér á landi eru aukaafurðir þorsksins nýttar í kavíar, niðursoðna lifur, þurrkaða hausa og bein, bragðefni og önnur matvæli, og í framleiðslu snyrtivara, fæðubótarefnis, leðurs, svo dæmi séu nefnd. Á myndinni hér að ofan gefur að líta nokkra áhugaverðar framleiðsluleiðir aukaafurða þorsksins.

Samstarfsaðilar íslenska sjávarklasans

Óseyrarbraut 29 220 Hafnarfjörður

ú t v egsb l a ð i ð

mars 2014

PORT OF HAFNARFJORDUR

Liðlega 20 tæknifyrirtæki starfa nú innan Íslenska sjávarklasans

Tæknigeiri í sókn íslenski Sjávarklasinn

jávarútvegur er grunnatvinnuvegur á Íslandi og í skjóli hans hefur myndast svokallaður sjávarklasi, þyrping fjölmargra fyrirtækja sem öll tengjast sjávarútvegi, hafinu eða auðlindum þess með einhverjum hætti. Ein tegund slíkra fyrirtækja eru tæknifyrirtæki sjávarklasans á Íslandi, en tæplega 70 íslensk fyrirtæki markaðssetja búnað fyrir útgerð og fiskvinnslu undir eigin vörumerki. Þessi fyrirtæki hanna, þróa og framleiða tæknibúnað og lausnir sem auka með einhverjum hætti gæði vara annarra fyrirtækja í sjávarútvegi eða skilvirkni fyrirtækjanna sjálfra. Afurðir tæknifyrirtækjanna tengdar sjávarútvegi eru til dæmis veiðarfæri, vinnslutæki, umbúðir, kælikerfi, upplýsingakerfi og ýmis annar vél- og hugbúnaður. Flest þessara 70 fyrirtækja stunda nú útflutning í einhverjum mæli og samanlagður fjöldi starfsmanna sem sinna verkefnum tengdum sjávarklasanum innan þeirra er líklega um 1.000 hér á landi. Tæknigeiri sjávarklasans hefur verið í þónokkri sókn á undanförnum árum. Fyrirtækin hafa mörg hver stækkað og styrkt stöðu GreenMarineTechnology.is, sameiginlegu markaðsátaki tæknifyrirtækja í sjávarklasanum var hleypt af stokkunum í mars í fyrra í Húsi sjávarklasans. Á myndinni sjást Þór Sigfússon, framkvæmdastjóri Íslenska sína á alþjóðamarkaði. Má nefna fyrirtæki eins og NaustMarine sem hannar og selur rafvindur, ski- sjávarklasans, Ólafur Ragnar Grímsson, forseti Íslands og Jóhann Jónasson hjá 3X Technology virða fyrir sér tæknibúnað frá 3X. pahönnunarfyrirtæki á borð við Navis, Skipatækni Vaxtarkippurinn á árinu 2012 var ...en skapar góðan samstarfsgrundvöll og Skipasýn, 3X Technology og ýmis mestur hjá þeim tæknifyrirtækjum Klasasamstarf tæknifyrirtækja sjávarklasans getönnur tæknifyrirtæki sem bjóða fisk- Tæknigeiri sem framleiða búnað til fiskvinnslu ur skapað grundvöll fyrir frekari vexti, stórtækari vinnslulausnir í skip og svona mætti sjávarklasans og nam veltuaukning slíkrar fram- þróunarverkefnum og samstarfsátaki í markaðslengi telja. Auk þess hefur íslensk bátasmíði færst í vöxt og fyrirtæki á Íslandi leiðslu um 22% milli ára. Veltuaukn- setningu erlendis, en öflugt samstarf við útgerðir á borð við Trefjar og Seiglu selja Velta ing fyrirtækja sem hanna og fram- og fiskvinnslur er einnig afar mikilvægt í þessu 66 milljarðar íslenska báta undir 15 metrum að Vöxtur leiða sérhæfðan búnað fyrir skip samhengi. Sterk tengsl tæknifyrirtækja við ein13% (2012) lengd á alþjóðamarkaði. Það sem nam tæpum 5% en vöxtur í sölu veið- staka útgerðir og fiskvinnslur hafa reynst mörgum Fjöldi 70 einkennir mörg þessara tæknifyrirarfæra og umbúða var aftur á móti þeirra sérstaklega vel í uppbyggingu sinni og Starfsmenn 1000+ óverulegur. Íslenskur málmiðnaður vöruþróun. tækja er að þau hafa aukið markLiðlega 20 tæknifyrirtæki starfa nú innan Ístengdur sjávarútvegi stendur traustaðssókn erlendis og starfsmönnum hefur fjölgað nokkuð. um fótum og um 40 fyrirtæki í málm- lenska sjávarklasans. Fyrirtækin hafa starfað samog málmtækniiðnaði flytja nú út eigin vörur tengd- an að verkefnum eins og Green Marine Technology, sem er sameiginlegt markaðsátak tíu umhverfÁframhaldandi vöxtur ar sjávarútvegi. Velta íslenskra tæknifyrirtækja í sjávarklasanum isvænna fyrirtækja og Íslensku leiðinni þar sem nam 66 milljörðum króna á árinu 2012 og jókst um Smæð aftrar... nokkur fyrirtæki hafa tekið höndum saman um að 13% frá árinu áður. Ekki liggja fyrir tölur um veltu Í tæknigeira sjávarklasans eru mörg lítil fyrirtæki hanna heildstæða íslenska tæknilausn fyrir hönná árinu 2013 en margt bendir til þess að óhætt sé og ung. 13% veltuaukning milli ára er athyglis- un ísfiskskipa. að gera ráð fyrir áframhaldandi vexti greinarinn- verð og til marks um talsverða grósku á þessu sviði Gríðarlega mikilvægt nýsköpunarog ar. Því til stuðnings nægir að nefna nýlegan sölu- hérlendis. Tæknigeira sjávarklasans tekst þannig þróunarstarf fer fram innan tæknigeira sjávarksamning Skagans ehf við færeyskt fiskvinnslufyrir- að vaxa langt umfram sjávarútveginn sjálfan hér lasans, ekki síst með tilliti til breyttra aðstæðna í hafinu og í orku- og umhverfismálum í framtíðinni. tæki um uppsetningu á nýju uppsjávarvinnslukerfi á landi enda er vöxtur þeirra aðra röndina knúinn í Fuglafirði, en heildarverðmæti hans er metið á auknum útflutningi, einkum til nærmarkaða. Ætli íslenskur sjávarútvegur að skipa sér áfram í um þrjá milljarða króna. Sömuleiðis liggur fyrir að Tækifærin til sóknar virðast mikil en smæð fyrir- fremstu röð þarf að efla samstarf útgerðarinnar við fjárfestingar útgerða fara hægt og bítandi af stað, tækjanna og afmörkuð þekking á markaðs- og tæknigeirann frekar á sama tíma og tæknifyrirtækmeðal annars í formi umbreytinga frystiskipa í sölumálum á erlendum mörkuðum aftrar þeim in sjálf þurfa að hafa frumkvæði að auknu samstarfi ísfiskskip. Sú breyting á veiðimynstri kallar vafa- nokkuð auk þess sem svigrúm til nýrra fjárfestinga sín á milli, til dæmis í markaðsmálum erlendis. Víst laust á aukna eftirspurn eftir vörum og þjónustu og áhættusamra þróunarverkefna hefur einnig er að talsverð tækifæri eru í frekari vexti fjölmargra staðið nokkrum þeirra fyrir þrifum. tæknifyrirtækja sjávarklasans á næstu árum. tæknifyrirtækjanna.

ú t v egsb l a ð i ð

mars 2014

PIPAR\TBWA-SÍA - 140663

Ásbrú – næsti bær við umheiminn!

Hér tekur fiskurinn flugið Aukin verðmætasköpun í íslenskum sjávarútvegi felst einnig í því að koma fullunninni gæðavöru á markað á sem hagkvæmastan hátt. Þetta skilja forráðamenn fyrirtækja sem þurfa að flytja afurð sína sem fyrst til kaupenda. Þeir kjósa í ríkari mæli að velja starfsemi sinni stað sem næst alþjóðaflugvelli, þaðan sem greiðar samgöngur eru allan sólarhringinn. Ásbrú er við hlið Keflavíkurflugvallar og þar hefur á skömmum tíma myndast öflugt samfélag frumkvöðla, fræða og atvinnulífs. Þetta rúmgóða landsvæði er kjörið fyrir hvers konar nýsköpun í sjávarútvegi, en þar er nóg framboð af hentugu atvinnuhúsnæði í grennd við framsækna vinnslu á heilsutengdum vörum sem sækja kraft sinn í íslenska náttúru. Þróunarfélag Keflavíkurflugvallar | Sími 425 2100 | www.asbru.is

Sjávarklasinn á Íslandi stendur undir 28,4% af landsframleiðslu

Aukið umfang sjávarklasans íslenski Sjávarklasinn

íðla árs 2013 gaf Íslenski sjávarklasinn í þriðja sinn út umfangsmikla greiningu á efnahagslegum umsvifum sjávarklasans á Íslandi. Þar kemur fram að umfang sjávarklasans í hagkerfinu vaxi annað árið í röð, en heildarframlag hans til landsframleiðslu var 28,4% árið 2012. Þar á ofan standi sjávarklasinn í heild undir 25-35 þúsund störfum eða 15-20% vinnuafls.

Efnahagslegt mikilvægi nær langt út fyrir hina eiginlegu sjósókn „Þegar rætt er um sjávarútveginn á Íslandi vill umræðan oft einskorðast við útgerðina og hinar hefðbundnu veiðar og vinnslu. Þó umræður um hinn hefðbundna sjávarútveg séu nauðsynlegar, enda hér um stoð íslensks efnahagslífs að ræða, gefa þær ekki alltaf rétta mynd af mikilvægi sjávarútvegsins fyrir efnahagslega farsæld þjóðarinnar.“ segir Sigurður Ingi Jóhannsson, sjávarútvegs- og

landbúnaðarráðherra í formála skýrslunnar og heldur áfram: „Sjávarútvegurinn er enda miklu meira en hefðbundnar veiðar og vinnsla og efnahagslegt mikilvægi þessa grunnatvinnuvegs nær langt út fyrir hina eiginlegu sjósókn.“ Rannsóknir renna föstum stoðum undir þá kenningu að sjávarútvegurinn sé grunnatvinnuvegur á Íslandi. Það merkir að heildarframlag sjávarútvegsins til landsframleiðslunnar er mun hærra en sem nemur þeim virðisauka sem mynd-

ast í greininni sjálfri. Þetta heildarframlag má meta með því að telja saman a) beint framlag fiskveiða og fiskvinnslu, b) virðisauka sem skapast í atvinnugreinum sjávarklasans sem sjá sjávarútveginum fyrir aðföngum eða vinna frekar úr afurðum hans, c) eftirspurnaráhrif, sem er sá virðisauki sem skapast í þeim atvinnugreinum sem sjá starfsfólki í sjávarútvegi og sjávarklasanum fyrir vöru og þjónustu og d) virðisauka af sjálfstæðum útflutningi stoðfyrirtækja í sjávarútvegi.

Samstarfsaðilar íslenska sjávarklasans

ú t v egsb l a ð i ð

mars 2014

Samanlagt mynduðu þessir þættir 28,4% af vergri landsframleiðslu á Íslandi árið 2012, sem er aukning frá árinu áður þegar framlag þeirra var metið 27,7%. Sömuleiðis kemur fram í skýrslunni að sjávarklasinn á Íslandi skapar 25-35 þúsund störf, sem samsvarar 15-20% af vinnuafli landsins.

Um það bil 35% af útflutningsmagni árið 2012 var sjávarafurðir og um 90% af öllum vöruútflutningi flugleiðis var með ferskar sjávarafurðir.

Hliðargreinar sækja fram Í skýrslunni kemur fram sjávarútvegur sé í eðli Í skýrslunni er farið vandlega yfir gang nokkura hliðargreina sjávarútegs á Íslandi svo sem líf- sínu mjög háður góðum samgöngum og flutntækni og nýtingu aukaafurða, tæknigeira sjávar- ingum og að sama skapi sé stór hluti af starfsemi klasans, flutninga og vörustjórnun, sölu og mark- í flutningum og vörustjórnun á Íslandi komin til vegna viðskipta við sjávarútveg. Um það bil 35% af aðsstarfsemi og fiskeldi. Í kafla um líftækni, nýtingu aukaafurða og full- útflutningsmagni árið 2012 var sjávarafurðir og um vinnslu segir að ríflega 35 fyrirtæki starfi nú við 90% af öllum vöruútflutningi flugleiðis var með fullvinnslu óhefðbundinna afurða af einhverju ferskar sjávarafurðir, svo dæmi séu tekin. Þá er tagi á Íslandi, allt frá hausaþurrkun og lifrarniður- áætluð velta í flutningum með sjávarafurðir um 17 suðu til framleiðslu græðandi plástra og húðkrema. milljarðar króna og velta í hafnastarfsemi nálægt Samanlögð velta þessara fyrirtækja á árinu 2012 7 milljarðar kr. var 22 milljarðar króna og jókst um 17% frá fyrra ári. Þá merkja skýrsluhöfundar aukna áherslu á Miklir vaxtarmöguleikar fiskeldis fullvinnslu og bætta nýtingu aukaafurða sem falla „Eftir nokkra þrautagöngu við uppbyggingu fisktil við hefðbundna vinnslu innan sjávarklasans eldis hér á landi berast nú jákvæðar fréttir af enda felist gríðarleg tækifæri til verðmætasköp- áformum um framtíðaruppbyggingu greinarinnunar á því sviði. ar. Á árinu 2012 var um 7.850 tonnum af eldisfiski

slátrað sem er 57% aukning frá fyrra ári, en taka verður tillit til þess að framleiðslumagnið getur sveiflast mikið milli ára. Tekjur greinarinnar árið 2012 voru bilinu 6-9 milljarðar króna, en tölur um útflutningstekjur greinarinnar eru á nokkru reiki.“ segir Bjarki Vigfússon, hagfræðingur og einn höfunda skýrslunnar. Hann bendir á að fréttir berist nú af mörgum fjárfestingaráformum og leyfisumsóknum til fiskeldis sem bæði gætu skapað mikil verðmæti og spilað stórt hlutverk í atvinnuuppbyggingu á landsbyggðinni. Fjárfestingaáformin sem lesa megi út úr gögnum um leyfisumsóknir til fiskeldis gefi til kynna að árið 2030 geti framleiðsla eldisfisks verið allt að því 40-50 þúsund tonn á ári og að árstekjur greinarinnar verði þá um 30 milljarðar að núvirði. Skýrsluhöfundar benda á lokum á mikilvægi þess að horfa á heildarmyndina þegar rætt er um efnahagsleg umsvif sjávarútvegs á Íslandi. Með því að breikka sjónarhornið blasi ekki aðeins við önnur mynd af mikilvægi sjávarútvegsins fyrir íslenskt atvinnulíf heldur allt önnur sviðsmynd af framtíðarmöguleikum í atvinnuuppbyggingu og aukinni verðmætasköpun tengd sjávarútvegi og auðlindum hafsins.

Skipahönnun, ráðgjöf og eftirlit Navis ehf

Hús Sjávarklasans Grandagarði 16 101 Reykjavík

Sími 544 2450 navis@navis.is www.navis.is

• Skipahönnun, bæði breytingar og nýsmíði. Gerð verklýsinga og útboðs gagna, kostnaðaráætlanir og mat á tilboðum. • Eftirlit og umsjón með verkum, hvort sem það eru nýsmíði, breytingar eða viðgerðir. • Skoðun og ráðgjöf um val á vélbúnaði skipa, hönnun vinnslulína um borð, útvegun tilboða og mat á þeim. • Hallaprófanir, stöðugleikaútreikningar, þykktarmælingar og tonna mælingar. • Tjónaskoðanir og mat á tjónum á skipum, vélum og farmi. Verklýsingar til endurbóta og viðgerða. • Úttektir af ýmsu tagi, t.d. “Draft eða Bunker Survey”; ástandsskoðanir við kaup, sölu eða leigu skips. • Ráðgjöf um ISM og ISPSkóða og alhliða ráðgjöf um skiparekstur og skipa og vélaverkfræði.

Skipahönnun, ráðgjöf og eftirlit

ú t v egsb l a ð i ð

mars 2014

Ný vél sem finnur beinin með röntgentækni

Margir spenntir að líta gripinn augum íslenski Sjávarklasinn Sigrún Erna Geirsdóttir

byrjun árs 2012 byrjaði Marel á verkefni sem kallað var Apricot en Apricot stendur fyrir Automated Pinbone Removal in COd and whiTe Fish. Apricot verkefnið er unnið í samstarfi við nokkra aðila en Marel bæði á verkefnið og stýrir því. „Við fengum styrk frá Nordic Innovation, sem var háður því að þetta væri samvinna nokkurra norrænna aðila,“ segir Kristján Hallvarðsson, framkvæmdastjóri vöruþróunar fiskiðnaðarseturs hjá Marel. Samvinnuaðilarnir eru Sintef í Noregi, sem er rannsóknarstofnun ekki ósvipuð Matís, Norway Seafood og Faroe Origin í Færeyjum, sem er í meirihlutaeigu Samherja, en Marel taldi æskilegt að hafa Samherja með í verkefninu vegna stærðar þeirra á markaði. Verkefnið snerist um að þróa og smíða vél sem finnur bein í hvítfiskflökum með háupplausnar röntgentækni og skera flökin síðan með vatni undir háum þrýstingi. Vélin, sem nú er á lokastigi, fékk nafnið FleXicut.

Kristján Hallvarðsson, framkvæmdastjóri vöruþróunar fiskiðnaðarseturs hjá Marel.

gegn,“ segir hann. Kristján segir að ýmislegt hafi stuðlað að því að svo vel gekk með þróun vélarinnar. „Bæði erum við að nýta áralanga þekkingu innan Marel á sviði röntgen, róbóta og skurðarNýjungar á næstu misserum tækni en jafnframt hefur það verið okkur hliðByrjað var á verkefninu í byrjun árs 2012 og smíði hollt að nýlega urðu miklar skipulagsbreytingar frumgerðar hófst í október 2013. Var hún tekin í á fyrirtækinu og var því skipt upp eftir iðnaði. notkun 20.desember. „Það var mjög gaman að ,,Einn hluti Marel sinnir núna fiski, annar kjöti og sjá fyrsta flakið fara í gegn, sérstaklega fyrir þró- sá þriðji kjúklingi. Þetta hefur gefið okkur betri unarteymið. Svona vinna er mikið þolinmæðis- fókus þar sem fólk er ekki að fást við allar greinar verk og það er frábært að sjá þegar hlutirnir virka lengur og í kjölfarið hefur skilningur fólks aukist raunverulega.“ Hann segir að þróunartími vélar- á sinni grein.“ innar hafi verið óvenju stuttur enda hafi allt þróunarferlið gengið ótrúlega vel. Um þessar mundir Vélin verður í Brussel er verið að fínstilla vélina áður en raunverulegar Marel mun sýna FleXicut vélina á alþjóðlegu prófanir hefjast inni í fiskvinnslu. ,,Við erum að- sjávarútvegssýninguna í Brussel í maí en fram allega búin að renna þorski í gegnum hana enda að því verður vélin í prófunum, bæði innanhúss er hann aðalfókusinn hjá okkur. Allur hefðbund- og í fiskvinnslum. Kristján segir ekki endaninn fiskur af þessu tagi á hins vegar að geta farið lega liggja fyrir hvaða vinnslur verði fyrir val-

„Grunnurinn var þríþættur: röntgentæknin, vél sem snyrtir laxaflök og hefðbundin skurðarvél.“

Við erum í húsi sjávarklasans

útvegsblaðið

mars 2014

Það var mjög gaman að sjá fyrsta flakið fara í gegn, sérstaklega fyrir þróunarteymið. inu, enda margir áhugasamir um að fá hana til sín. Kristján segir að eftir að vélin verði komin í gang í vinnslu verði fólki boðið að koma og skoða hana eftir því sem kostur er. Prófanir munu síðan standa yfir fram undir sumarið. ,,Það er okkar draumur að á þriðja ársfjórðungi verði hún svo komin í sölu.“ Kristján segir mikinn áhuga vera á vélinni, bæði hérlendis og erlendis, og stærstu markaðirnir séu Ísland og Noregur hvað bolfiskvinnslu varðar. Í framhaldinu væri síðan ekkert því til fyrirstöðu að laga vélina að eldishvítfiski sem sé mjög stór markaður. Þá séu mörg tækifæri í laxi líka og aðrar tegundir fylgi svo mögulega í kjölfarið. Núna sé fókusinn hins vegar á bolfiski, Íslandi og Noregi. Margt á teikniborðinu Kristján segir að framundan séu ýmsar nýjungar og aukin þjónusta við hvítfiskiðnaðinn. Fyrir utan FleXicut vélina megi t.d nefna aukna sjálfvirkni á ýmsum stöðum vinnslunnar eins og til dæmis í gæðaskoðun og pökkun, með áherslu á enn betri hráefnismeðhöndlun. „Það hefur sem betur fer orðið mikil vakning hvað varðar meðhöndlun hráefnis hjá vinnslunum sérstaklega hvað varðar kælingu og sú vakning er líka byrjuð í veiðum. Það má ekki síst þakka Sigurjóni Arasyni hjá Matís sem hefur unnið mikið og ötult starf hvað þetta varðar. Aflameðhöndlun er mjög mikilvæg og það hafa farið miklir fjármunir í markaðsetningu til að byggja upp góða ímynd af íslenskum fiski en það þarf mjög lítið til að skemma þá ímynd. Það er auðvelt að brjóta niður en erfitt að byggja upp. Góð hráefnismeðhöndlun er gríðarlega mikilvæg og lykilorðin sem við hjá Marel höfum að leiðarljósi eru: Nýting, hráefnismeðhöndlun og sjálfvirkni,“ segir Kristján að lokum.

18 fyrirtæki setja stefnu í flutningum og vörustjórnun til ársins 2030 Síðastliðið haust tóku sig saman 18 fyrirtæki, sem starfa innan svonefnds flutningaog hafnahóps Íslenska sjávarklasans, og mörkuðu sér sameiginlega stefnu um flutninga og vörustjórnun til ársins 2030. Stefnan var sett fram í sérstakri skýrslu þar sem staða greinarinnar er tekin saman og stefna sett til framtíðar, en skýrslan er nú aðgengileg á vef Íslenska sjávarklasans, sjavarklasinn.is. „Þetta er í fyrsta sinn sem svo breiður hópur úr nær öllum megingreinum flutningaog hafnarstarfsemi á Íslandi mótar heildstæða langtímastefnu sem miðar að því að styrkja samkeppnisstöðu landsins á þessu sviði.“ segir Haukur Már Gestsson, hagfræðingur hjá Íslenska sjávarklasanum og ritstjóri stefnunnar. Haukur segir útgáfu stefnumótunarritsins marka ákveðin HAukuR MáR Gestsson, hagfræðingur hjá íslenska sjávarklasanum tímamót fyrir þessar atvinnugreinar. „Útgáfa stefnunnar markar fyrirheit um að byggja megi á sterkum grunni og efla til muna flutningastarfsemi á Íslandi á næstu árum og áratugum.“ Fyrirtækin sem tóku þátt í stefnumótunarvinnunni starfa á sviði flugflutnVilhollog stjórnvöld Lægra verð fyrir þorskinn lest bendir til þess aðhafnarstarfsemi, inga, skipaflutninga, flugvallastarfsemi ýmissi annarri Ný ríkisstjórn tók við völdum á Þorskafli er nokkuð meiri á þessu árið sem nú er að líða stoðstarfsemi í tengslum viðáriflutninga og vörustjórnun á Íslandi. Stefnanhug er á árinu sem hefur bersýnilega en í fyrra. Á síðasta ári höfðu hafi verið ágætt í sjávað auka stöðugleika í sjávarútvegi veiðst 346.000 í október sam- metnað arútvegi á heildina litið. fyrirtækja afrakstur vinnu þessara og tonn endurspeglar þeirra til efla og bæta rekstrarumhverfið í sjávaraborið við 375.000 tonn í október Heildarafli minnkar eilítið en útogflutningur þróa atvinnugreinarnar stuðla þannig aðumbættriklasanum. samkeppnisstöðu ÍsHaukurogMár Gestsson. Nýsköpun nýting heldur skriði Boðaðar hafa verið á þessu ári. Það samsvarar virðist aukast lítillega, og Sú vitundarvakning sem átt breytingar á veiðigjaldi, kvótasetn30.000 tonna aukningu. Til að fjárfestingar í sjávarútvegi fara lands. hefur sér stað undangengin ár í ing makríls og almenn einföldun setja þá aukningu í samhengi hægt og bítandi af stað og hliðar-

Annáll 2013

Samstarf lykillinn að vexti

greinar sjávarútvegs halda áfram að vaxa.

þá jafngildir hún samanlögðum þorskafla Kanadamanna, Færey-

á regluverki fyrirtækja. Víst þykir að þó ekki þurfi allir að vera á eitt

nýtingu aukaafurða náði sennilega hámarki á árinu 2013. Nokkur

árins 2012 en lækkunina má að mestu rekja til minni loðnuafla á

725 kr. á kíló samanborið við 820 kr. á kíló á síðasta ári. Lækkandi

að vera vakandi fyrir tækifærum í auknum fjárfestingum í innlendum

skapa verðmæti úr hverri einustu örðu þess afla sem þar kemur að

Í stefnunni eru þrjú forgangsverkefni sett áá liðnu oddinn ársins 2030: fjöldi nýrra fyrirtækja sem nýta við þessar aðgerðir þá eru inga og Grænlendinga ári. tilsáttir aukaafurðir sjávarfangs var þærefnahagsuppbyggingar til þess fallnar að koma fjárÚtflutningstölur í hendur afli en meiri útflutningur 1.Minni Ísland verði þjónustumiðstöð vegnahaldast fyrirsjáanlegrar á Grænlandi stofnaður. Codland samstarfið í festingum sjávarútvegsfyrirtækja á við aflaaukningu en heildarverðHeildarafli sjávarafurða fyrstu 10 2.mánuði Efling rannsókna, ogfermenntunar á sviði flutninga vörustjórnunar Grindavík náði miklu flugi en þar skrið aftur,og en víða eru teikn á lofti mæti þó lækkandi í hlutfalli ársins var 1.234 þús-þróunar er kominn saman fjöldi fyrirtækja um að sú sé einmitt raunin. Íslensk við magn. Það sem af er árs er tonn samanborið við 1.320 3.und Ísland verði þjónustumiðstöð á Norður-Atlantshafitæknifyrirtæki í sjávarútvegi þurfa sem hefur það að markmiði að meðalverð útfluttra þorskafurða þúsund tonn fyrstu 10 mánuði

Hanna Birna Kristjánsdóttir, innanríkisráðherra tók á sjávarútvegi. móti fulltrúum þeirra fyrirtækja standa að landi. Þausem líftæknifyrirtæki sem Innan sjávarklasans verð á alþjóðamörkuðum vegna tímabilinu. Útflutningur vex þó lengst hafa náð hér á landi stigu starfar nú hópur tæknifyrirtækja aukins heimsframboðs spila í magni en fyrstu 9 mánuði árins stefnunni í október þar sem henni var afhent ritið og efni þess kynnt, en ráðherra skrifar jafnframt forstór skref fram á við. Nægir að sem vinnur saman að því að þróa líklega stærsta hlutverkið í þessari voru flutt út 633 þúsund tonn að nefnaflutningageirann dreifingarsamning Kerecis íslenska leið í hönnun fiskiskipa. þróun. Verðþrýstingur sannverðmæti 233 milljarða króna. mála ritsins. Hanna Birna þakkaði fulltrúumþessi Sjávarklasans fyrir skýrsluna og sagði við alþjóðafyrirtækið Medline Íslenska leiðin byggir á áratuga ar að mikilvægi þess að íslenskum Heldur minna hafði verið flutt út eina mikilvægustu landsins semsérstaða margir gerðu sér þó ekki grein fyrir. Hún og væri undirIndustries markaðssetningu reynslu fyrirtækjanna í að þróa sjávarafurðum sé sköpuð í september 2012, eða 577 atvinnugrein þúsund Ensímtækni áÍ kveflyfinu sérhæfðar lausnir fyrir kröfuhörð á erlendum mörkuðum er meira tonn að andvirði 206 milljarða stöðuatvinnugrein sem þjónaði til dæmis álframleiðslu, sjávarútvegi og ferðaþjónustu. formálaColdZyme ritsí Svíþjóð. Á sama tíma boða ný sjávarútvegsfyrirtæki. króna. Athygli vekur stóraukið út- nú en nokkru sinni fyrr. ins segir ráðherra meðal tekist að hækka fjárlög skerðingu á styrkjum til til flutningsverðmæti lýsis og mjöls annars: „Með hröðum flutningum hefur okkur Íslendingum nýsköpunar og þróunar. Ef sjávarog lækkun í verðmætum á útflutt muna verðmæti einnar okkar helstu auðlindar, sjávarafurða. Í dag komum við ferskum fisk á markaði klasinn á að halda áfram að eflast á kíló bolfiskafurða. ÚtflutningsNokkur fjöldi nýrra fyrirtækja sem nýta þessu sviði er er ljóst að einkageirinn verðmæti mjöls og lýsis fyrstu 9 erlendis innan 48 klukkustunda frá því að hann er veiddur. Flutningur á sjávarafurðum ekki síður aukaafurðir sjávarfangs var stofnaður. Codland þarf að koma af meiri þunga að mánuði vex úr 30 milljörðum í mikilvægur þáttur í því virði auðlindarinnar en veiðarnar og vinnslan.“ samstarfið í Grindavík náði miklu flugi en þar er fjárfestingu í nýsköpun og nýsköp40 milljarða króna á meðan út- að hámarka unarfyrirtækjum. Samstarf útgerða flutningsverðmæti kominn saman fjöldi fyrirtækja sem sjávarklasans hefur það að Þau fyrirtækibolfiskafurða sem mynda flutningaog hafnahóp Íslenska og tóku þátt í mótun langog nýsköpunarfyrirtækja gæti stendur í stað milli ára þrátt fyrir markmiði að skapa verðmæti úr hverri einustu örðu tímastefnunnar Ekran, Eimskip, Faxaflóahafnir, Hafnarfjarðarhöfn, Isavia, Íslandsorðið lykillinn að vexti sjávarklasmagnaukningu úr 134eru: í 160 Akureyrarhöfn, þúsþess afla sem þar kemur að landi. ans á Íslandi næstu ár. und tonn milli ára. banki, Icelandair Cargo, Icelandic Group, Landsbankinn, Lex, Mannvit, Jónar Transport, Kadeco, TVG Zimsen, Reykjaneshöfn, Stálsmiðjan og Samskip.

- snjallar lausnir

hvert er

Við erum í húsi sjávarklasans þitt hlutverk? 13.06.2013

Wise býður fjölbreyttar viðskiptalausnir fyrir fólk með mismunandi hlutverk.

PORT-ICE LOGO

CMYK Aðalmerki

Aðskilið merki

Borgartún 26, Reykjavík » Hafnarstræti 102, Akureyri sími: 545 3200 » wise@wise.is » www.wise.is

útvEGSBLaðIð

Gold Enterprise Resource Planning Silver Independent Software Vendor (ISV)

desember 2013

C=85 - M=50 - Y=0 - K=0

PANTONE Aðalmerki

Aðskilið merki

PANTONE Process Blue

LETURGERÐ Klavika Bold Klavika Light

Hönnuður: Kristján Gíslason s. 660 5113

ú t v egsb l a ð i ð

mars 2014

Fást ehf. við Köllunarklettsveg

Grunnurinn liggur Haraldur Bjarnason

runnur þessa fyrirtækis er í sjávarútvegi. Ég sótti mitt nám í fiskvinnsluskólann og vann síðan við verkstjórn í frystihúsum í Grindavík og Reykjavík til ársins 1985. Fást ehf. var stofnað 1988 en reksturinn hófst ekki af alvöru fyrr en 1990, og hefur staðið óslitið síðan,“ sagði Jón Geirsson framkvæmdastjóri og einn eigenda Fást ehf við Köllunarklettsveg í Reykjavík, þegar Útvegsblaðið kom í heimsókn. Starfsmenn eru 8 talsins. Einn þeirra er Haukur Hlíðberg, sölustjóri, sem hefur starfað hjá Fást í rúmlega 15 ár. Þegar þeir félagar eru spurðir um hvernig nafnið hafi komið til segir Jón það komið frá óperunni. „Við vorum að leita að stuttu einföldu nafni sem hentaði jafnt á Íslandi sem í útlöndum. Menn hugsuðu stórt þá. Þetta er ágætist nafn, fólk hváir oft þegar það heyrir það fyrst og margir halda þetta skammstöfun en það stimplast inn.“ Haukur segir að einn ágætur viðskiptavinur hafi komið með skýringu á nafninu. Það var „Félag áhugamanna um stangaveiði,“ segir hann og hlær. Til húsa í fyrrverandi gosdrykkjaverksmiðju Jón segir ekki um eiginlega vélaframleiðslu að ræða hjá Fást. „Það eru aðrir sem framleiða þær en við erum með ýmsa íhluti í vélar og annað sem nota þarf í sjávarútvegi. Framleiðsla okkar er hins vegar úr því sem við köllum iðnaðaplast og plexígler. Við erum með rör, öxla, vagnhjól, tannhjól, keðjur og fleira. Fyrirtækið er með öflugan tölvustýrðan fræsara fyrir plastið en hann er einnig jafnvígur á timbur. Síðan getum við beygt plastið og skorið eftir kröfum hvers og eins viðskiptavinar. Svo erum við líka með gróðurhúsaplast sem er tvöfalt og hefur mikla einangrun. Við fáum það hingað í sjö metra löngum plötum. Í fimm laga plasti af því er betri einangrun en í venjulegu tvöföldu gleri. Það sníðum við eftir þörfum.“ Jón ítrekar að grunnurinn sé í sjávarútvegi og þar séu þeir á heimavelli. Starfsemin byrjaði á Skemmuveginum í Kópavogi. Þar var Fást í stuttan tíma og leiðin lá vestur á Granda. „Við þurftum ekki mikið pláss þá, bara tveir að vinna, svo við leigðum raunar bara eitt herbergi hjá fyrirtæki sem heitir Samey, þaðan lá leiðin á Suðurlandsbrautina. Þar fór fyrirtækið að taka snúningin upp á við. Þaðan fórum við á Smiðjuveg í Kópavogi og vorum þar í tíu ár en árið 2006 komum við hingað í rúmgott húsnæði við Köllunarklettsveg, sem reyndar er að springa utan af okkur núna.“ Þeir Jón og Haukur segja húsið eiga sér merka sögu en lengst af var þar gosdrykkjaverksmiðjan Sanitas. Þeir segja marg oft búið að byggja við

ú t v egsb l a ð i ð

mars 2014

Haukur og Jón í afgreiðslusal Fást.

Hús Fást við Köllunarklettsveg.

Haukur og Jón við fræsrann tæknivædda.

húsið og fróður maður um sögu þess hefði sagt þeim að hver einasti veggur í því hefði á einhverjum tímapunkti verið útveggur.

mörgu. Lagerpláss fyrirtækisins er stórt, enda um margar tegundir plasts að ræða. Í plexigleri er ekki mikið um framleiðslu á lagervörum. Þó eru blaða- og bæklingastandar til á lager, sem og póstkassar. „Við eigum þetta til í þessum stöðluðu stærðum. Fólk vantar oft eitt og eitt stykki og stundum vantar þetta strax, sérstaklega á aðalferðamannatímanum,“ segir Jón.

Færibandaefni sem hentar líka dykkjarvöruframleiðendum Þeir félagar segja að húsið hafi verið byggt 1946, fyrir Marshall aðstoðina, sem kom að

í sjávarútvegi Áður fengum við eins til þriggja mánaða gjaldfrest hjá viðskiptavinum en það snarbreyttist við hrunið og þá þurftum við að fyrirframgreiða vöruna. Við þurftum í raun að panta áður en varan var framleidd sem þýddi tveggja til þriggja mánaða bið hjá okkur.

Jóhann Guðbjartsson og Grétar Halldórsson velta fyrir sér verkefni.

Haukur og Jón í afgreiðslusal Fást. „Okkar lukka er að við erum að þjónusta fyrirtæki í viðhaldi, eins og t.d. vélsmiðjur. Smiðjurekstur og viðhaldsvinnan datt ekki svo mikið niður eftir hrun. Þegar lítið er fjárfest í nýjum tækjum þurfa þau eldri viðhald og því fór þetta ekki eins illa hjá okkur og við óttuðumst. Núna er umhverfið þokkalegt,“ segir Jón Geirsson, framkvæmdarstjóri Fást.

Árni Helgason starfsmaður Fást við vinnu sína.

Íhlutir til færibandasmíði hvers konar er í boði hjá Fást. „Þetta er mikið notað í fiskvinnslunni og svo fer líka talsvert af þessu í gosverksmiðjurnar.“ Enginn gjaldfrestur fékkst í innflutningi Eigendur Fást eru fimm talsins. Á þessum 25 árum sem fyrirtækið hefur starfað hafa orðið miklar breytingar í sjávarútveginu. Jón segir að hrunið hafi ekki haft veruleg áhrif á rekstur fyrirtæksins. „Okkar lukka er að við erum að þjónusta fyrirtæki í viðhaldi, eins og t.d. vélsmiðjur. Smiðjurekstur og viðhaldsvinn-

Bjarni Þór Jóhannsson smíðar plasthluti af nákvæmni.

an datt ekki svo mikið niður eftir hrun. Þegar lítið er fjárfest í nýjum tækjum þurfa þau eldri viðhald og því fór þetta ekki eins illa hjá

okkur og við óttuðumst. Núna er umhverfið þokkalegt. Eftir að gengið féll svona virðast fyrirtæki sem stunda útflutning standa betur en önnur og þau eru stærsti hópur viðskiptavina okkar.“ Jón segir umhverfið í innflutningi þó hafa breyst mikið. „Áður fengum við eins til þriggja mánaða gjaldfrest hjá viðskiptavinum en það snarbreyttist við hrunið og þá þurftum við að fyrirframgreiða vöruna. Við þurftum í raun að panta áður en varan var framleidd sem þýddi tveggja til þriggja mánaða bið hjá okkur.“ Hann segir fyrirframgreiðslu tíðkast ennþá því engin breyting hafi orðið á þessu í viðskiptalöndunum. „Það er nánast ekkert framleitt á lager lengur, það þarf að panta allt með fyrirvara og greiða fyrirfram víðast hvar. Það er sama hvaða hlutur það er hvort það eru plastplötur eða vagnhjól. Þú pantar bara og ferð í röðina þangað til viðkomandi hlutur er framleiddur næst. Fyrir hrun tók þetta um þrjár vikur frá því vara var pöntuð og þar til hún var kominn til okkar sem er svona tveir mánuðir núna.“ Vita ekki alltaf hvar hluturinn endar Jón segir viðskiptavinina vera í allri flóru sjávarútvegs. „Oft vitum við ekki hvar hluturinn frá okkur lendir þegar viðskiptavinurinn er smiðja. Hann getur þá lent hjá trillukarli eða stórri útgerð eða fiskvinnslu. Mest eru þetta íhlutir í færibönd og vélar, jafnvel frá þeim framleiðendum sem stærstir eru í framleiðslu og útflutningi tæknibúnaðar héðan. Jón segir það hafa lærst strax í upphafi að hafa ekki öll eggin í sömu körfunni. „Við lentum í því í upphafi rekstursins að tapa 25% prósentum af ársveltu í einu gjaldþroti. Sá skóli kenndi okkur að hafa fjölbreytni í rekstrínum. Það sem bjargaði okkur þá var að við vorum tveir eigendur að vinna. Við lifðum þetta af og við lærðum af því. Auðvitað erum við alltaf að tapa einhverju á gjaldþrotum á hverju ári, en í mun minna mæli en þá,“ sagði Jón Geirsson. Haukur sölustjóri segir jafnframt að oft komi fyrir að viðskiptavinir hringi og biðji um ákveðinn hlut sem hafi verið framleiddur hjá þeim. „Kannski höfum við framleitt tíu stykki af þessu en höfðum ekki hugmynd um í hvaða vél það lenti. Þetta getur verið einhver mjög tæknileg græja.“ Jón segir mikla þróunarvinnu vera hjá fyrirtækinu. Það búi vel að mannskap og vélum, ekki síst með nýja tæknivædda fræsarann. Hér hjá okkur starfar nú lærður vöruhönnuður í fullu starfi, Í þeirri viðleitni okkar að halda þjónustu við viðskiptavini,“ segir Jón Geirsson, framkvæmdastjóri Fást ehf. ú t v egsb l a ð i ð

mars 2014

Mynd 1 Merki skotið í hval með loftbyssu.

Fylgst með ferðum hnúfubaks Gísli A. Víkingsson sérfræðingur á Hafrannsóknastofnun

lestar tegundir skíðishvala eru fardýr sem stunda fæðunám á tiltölulega köldum hafsvæðum á sumrin en færa sig í hlýrri sjó áður en burðar- og fengitími hefst um miðjan vetur. Allgóð vitneskja er fyrirliggjandi um sumarútbreiðslu og þéttleika skíðishvala en farmynstur og vetrarútbreiðsla flestra tegunda er lítt þekkt. Þessi „árstíðabundna slagsíða“ á þekkingu manna á hvölum stafar af því að hvalarannsóknir í heiminum hafa lengst af takmarkast af rannsóknum tengdum hvalveiðum, sem einkum fara fram á sumrin. Mjög mikilvægt er að auka rannsóknir á fari og vetrarútbreiðslu hvala, en auk fræðilegs gildis slíkra rannsókna hefur þekkingarskortur á þessu sviði lengi verið einn stærsti óvissuþátturinn í vísindalegri ráðgjöf um ástand hvalastofna. Á síðustu áratugum hafa komið fram nýjar rannsóknaaðferðir sem hafa gefið mikilsverðar upplýsingar um far skíðishvala en þekkingin er þó enn mjög brotakennd, ekki síst í Norður Atlantshafi. Með ljósmyndum hefur verið sýnt fram á samgang milli

Mynd 2 Gervitunglasendir í baki hnúfubaks í Eyjafirði. Lítið loftnet sést efst á baki hvalsins.

hnúfubaka við Ísland (sumar) og Karíbahafsins (vetur), en að öðru leyti eru vetrarstöðvar íslenskra hvala enn nánast alveg óþekktar. Undanfarinn aldarfjórðung hafa menn bundið miklar vonir við notkun gervitunglasenda til að fylgjast með ferðum hvala og náð nokkrum árangri, en hann hefur þó oftast takmarkast mjög af stuttum endingartíma sendibúnaðar. Merkingar stórhvala með gervitunglasendum eru ýmsum vandkvæðum háðar umfram merking-

ar landdýra. Ekki er hægt að handsama dýrin til að koma merkinu tryggilega fyrir og því nauðsynlegt að skjóta því úr 10-20 m fjarlægð með lásboga eða sérsmíðaðri loftbyssu (1. mynd). Nauðsynlegt er að sendinum sé komið fyrir ofarlega á baki dýrsins, því loftnetið er einungis ofansjávar í örfáar sekúndur til að ná sambandi við gervihnött, í hvert skipti sem hvalurinn kemur upp. Þá er rafeindabúnaðurinn viðkvæmur fyrir hvers kyns höggum t.d. þegar merkinu er skotið eða vegna „loftfimleika“ sumra hvalategunda t.d. hnúfubaks. Rannsóknum á ferðum hvala með aðstoð gervitunglasenda er m.a. ætlað að svara eftirfarandi spurningum: Tímasetning fars - Hvenær koma hvalirnir á vorin og hvenær fara þeir á haustin? Auk þess að hafa almennt fræðilegt gildi er spurningin mikilvæg í tengslum við mat á afráni. Vetrarstöðvar - Hvar halda hvalirnir til á veturna? Hópast þeir saman á afmörkuðum æxlunarstöðvum eða eru þeir dreifðir um stærra svæði? Einkenni fars - Farleiðir. Hvaða leið ferðast hval-

MAKING MODERN LIVING POSSIBLE

Stjórn og gæslubúnaður til notkunar á sjó og landi Í nærri 70 ár hefur Danfoss framleitt breiða línu af stjórnog gæslubúnaði og byggir því á mikilli reynslu í þróun og framleiðslu á iðnaðarstýringum eins og hita- og þrýstinemum, hita-og þrýstistillum, hita- og þrýstiliðum, spólurofum, spólulokum og fl.

Danfoss hf. • Skútuvogi 6 • 104 Reykjavík • Sími: 510 4100 • veffang: www.danfoss.is 24

útvegsblaðið

mars 2014

Ekki er hægt að handsama dýrin til að koma merkinu tryggilega fyrir og því nauðsynlegt að skjóta því úr 10-20 m fjarlægð með lásboga eða sérsmíðaðri loftbyssu.

Mynd 3 Ferðir hnúfubaks nr. 21791 eftir að hann var merktur í Eyjafirði 6. nóvember 2008.

Mynd 4 Ferðir hnúfubaks nr. 50687 eftir merkingu við Hvalbaksgrunn 1. febrúar 2009.

Mynd 5 Ferðir hnúfubaks nr. 60012 sem var merktur í Eyjafirði 21. október 2009.

irnir til og frá íslensku hafsvæði? Hve hratt fara þeir ? Fara hvalirnir stakir eða í hópum? Ferðir utan fartíma - Eru dýrin staðbundin hér á sumrin? Er hægt að tengja ferðir þeirra fæðuframboði? Er samgangur við hvali sem teljast til annarra stofna? Fyrstu tilraunir til gervitunglamerkinga á hvölum við Ísland fóru fram sumarið 1994 en þá tókst að fylgjast með ferðum langreyðar í 45 daga í Irmingerhafi. Upp úr síðustu aldamótum færðist aukinn kraftur í merkingar Hafrannsóknastofnunar og voru helstu viðfangstegundirnar hnúfubakur, hrefna og steypireyður. Hér verður stiklað á stóru í niðurstöðum varðandi hnúfubak. Á árunum 20082013 voru merktir 11 hnúfubakar við strendur Íslands. Sendingar bárust frá hvölunum í 9-92 daga og fylgja hér nokkur dæmi um niðurstöðurnar. Þann 6. nóvember 2008 var hnúfubakur merktur í Eyjafirði. Hann yfirgaf Eyjafjörð aðfaranótt 8. nóvember og hélt vestur með Norðurlandinu, fyrir Vestfirði og var kominn í Faxaflóa 13. nóvember (2. mynd). Þessu næst hélt hvalurinn sig í heila viku við Keflavík, en fór þaðan vestur á Eldeyjarbanka og suður fyrir Reykjanes. Frá 24. nóvember til 3. desember þegar síðasta staðsetning barst, var hnúfubakurinn í Grindavíkurdjúpi, á Selvogsbanka og við Surtsey. Þann 1. febrúar 2009 var hnúfubakur merktur á Hvalbaksgrunni í loðnurannsóknarleiðangri á R/S Árna Friðrikssyni. Hvalurinn yfirgaf langdrunnið 2 dögum síðar og hélt suðvestlægri stefnu eftir það, en síðast barst merki frá dýrinu 13. febrúar á Char-

lie Gibbs misgengissvæðinu á Norður Atlantshafshryggnum (3.mynd). Tveir hnúfubakar sem merktir voru sama dag, 21. október 2009, í Eyjafirði sýndu gjörólíka hegðun. Annað dýrið hélt nálægt sig merkingarstað í Eyjafirði og Skagafirði þá tæpu tvo mánuði sem fylgst var með því. Hinn hnúfubakurinn hélt fljótlega norður í Íslandshaf og var staddur um 180 km norður af Skaga 26. október (4. mynd). Þaðan synti hnúfubakurinn til suðvesturs og eyddi 4 sólarhringum á litlu svæði um 100 km NV af Horni. Þá lá leið hvalsins suður með vesturströnd landsins, og var hann í sunnanverðum Faxaflóa meginhluta nóvembermánaðar en færði sig þá suður fyrir Reykjanes þar sem hann hélt til næstu 5 vikurnar, aðallega nálægt landi milli Þorlákshafnar og Eyrarbakka. Óvenju mikið líf var í sjónum á því svæði, bæði hvalir og sjófuglar. Að sögn heimamanna var mikið um síld á Eyrabakkabug á þessum tíma og rak þar dauða síld á fjörur í janúar. Þann 11. janúar synti hvalurinn vestur í Grindavíkurdjúp og þaðan rösklega suður í höf á næstu dögum. Síðasta sendingin barst frá hnúfubaknum þann 20. janúar, en þá var hann staddur við norðausturjaðar Charlie Gibbs misgengissvæðisins á Norður Atlantshafshryggnum, um 1200 km suður af landinu. Meðalsundhraði hvalsins eftir að hann yfirgaf strandsvæðið var rúmlega 4 sjómílur á klst. Alls hafði þá hvalurinn lagt að baki a.m.k. 6320 km frá því að hann var merktur í Eyjafirði 21. október 2009. Þann 4. nóvember 2011 var merktur hnúfubakur í hópi 10-15 hnúfubaka í Eyjafirði. Hnúfubakurinn hélt úr Eyjafirði að morgni 6. nóvember og synti mjög ákveðið til norðvesturs og hafði að kvöldi þess dags lagt að baki rúmlega 70 sjómílur (130 km). Þann 7. nóvember synti hvalurinn rólega til suðvesturs og um hádegi 8. nóvember var hann staddur grunnt úti fyrir Hornströndum. Eftir það hélt hvalurinn hratt suður með vesturströnd landsins og var kominn suður fyrir Reykjanes þann 13. nóvember. Á tímabilinu 14.-17. nóvember var hnúfubakurinn við Vestmannaeyjar og bárust ekki frekari sendingar eftir það. Hnúfubaksmerkingarnar hafa varpað ljósi á atferli hnúfubaks við landið. Vera skíðishvala á íslensku hafsvæði tengist fyrst og fremst árstíðabundnu fæðunámi og er því líklegt að niðurstöðurnar gefi vísbendingar um útbreiðslu helstu fæðutegunda. Ekki er ólíklegt að ferðir hnúfubakanna langt norður í höf í nóvember tengist loðnuáti og vera þeirra við Reykjanes kringum áramót virtist tengjast síldargengd á því svæði. Þótt meginhluti stofnsins fari líklega á haustin suður á æxlunarstöðvar í Karíbahafi og víðar hefur lengi verið vitað að talsvert er um hnúfubak að vetrarlagi hér við land m.a. á loðnumiðum. Ekki hefur verið ljóst hvort hér sé um vetrarsetuhvali að ræða t.d. ókynþroska dýr sem eiga ekki erindi á æxlunarstöðvarnar suður í höfum. Gervitunglamerkingarnar hafa sýnt fram á að hluti þessara hnúfubaka yfirgefur íslensk hafsvæði og fer langt suður í höf eftir áramót. útvegsblaðið

mars 2014

Börkur NK kastar á loðnumiðunum úti af Vestfjörðum í fyrstu veiðiferðinni eftir að Síldarvinnslan eignaðist skipið. Mynd: Geir Zoëga.

Börkur NK 122

Eitt glæsilegasta skip íslenska flotans

febrúarmánuði síðastliðnum festi Síldarvinnslan hf. kaup á norska uppsjávarskipinu Malene S. Skipið hefur nú fengið nafnið Börkur og hélt í sína fyrstu veiðiferð undir merkjum Síldarvinnslunnar hinn 28. febrúar. Börkur er hið glæsilegasta skip og hefur vakið sérstaka athygli hve vel er búið að áhöfninni um borð. Þegar tekið var á móti skipinu nýju í Noregi var því hiklaust haldið fram að hér væri um að ræða flottasta skipið í norska fiskiskipaflotanum auk þess sem vakin var athygli á því að um væri að ræða næst stærsta skip flotans. Hér á eftir verður saga skipsins rakin en hún er hvorki löng né flókin enda lauk smíði skipsins í árslok 2012 og er það því rétt rúmlega ársgamalt.

Smíðað í Tyrklandi Það var útgerðarfyrirtækið Skårungen í Austevoll í Noregi sem lét smíða skipið í Tyrklandi. Skårungen er fjölskyldufyrirtæki og er því stýrt af feðginunum Tor Østervold og Malene Skår ásamt Inge Skår, eiginmanni Malene. Og nýja skipinu var einmitt gefið nafn konunnar í brú fyrirtækisins: Malene S. Skrokkur skipsins var smíðaður í skipasmíðastöðinni HAT-San í Istanbúl en öll frekari vinna fór fram í skipasmíðastöðinn Celiktrans í sömu borg. Veiðibúnaður skipsins var síðan settur í það í Póllandi. Skipið er 3588 tonn að stærð, 80,30 metrar að lengd og 17 metrar á breidd. Aðalvél þess er 5800 hestöfl af gerðinni MAK, auk þess sem skipið er búið tveimur ljósavélum 1760 kw og 515 kw. Í skipinu er svonefndur „Diesel-Electric“- búnaður sem þýðir að unnt er að keyra það eingöngu með ljósavél og kúpla þá út aðalvélinni. Öflugar hliðarskrúfur eru í skipinu, 960 kw, og er það að öllu leyti vel búið til tog- og nótaveiða. Burðargetan er 2500 tonn og er skipið búið öflugum RSW-kælibúnaði

ú t v egsb l a ð i ð

mars 2014

Hin nýju skip Síldarvinnslunnar í höfn í Neskaupstað. Beitir til vinstri og Börkur til hægri.

Mynd: Hákon Viðarsson.

eða 2 milljón Kcal með ammoníak kælimiðli. Að úr þessum þætti og vöktu athygli á að innréttlokum skal nefnt að unnt er að koma fyrir fellikjöl ingarnar í því væru eins og í skemmtiferðaskipi. í þessu glæsilega skipi en slíkur búnaður er í haf- Þær væru að miklu leyti úr gegnheilum kjörviði ,marmara og öðrum gæðaefnum. Í skipinu er rými rannsóknaskipum Skipið fullbúið kostaði um þrjá milljarða ís- fyrir 26 skipverja og eru klefar áhafnarinnar einlenskra króna miðað við þáverandi gengi og í staklega smekklegir og hlýlegir, messinn er búinn norskum fjölmiðlum var bent á að útgerðarfélagið nýtískulegum húsgögnum og inn af honum er hefði sparað mikla fjármuni með því að láta smíða setustofa sem myndi sóma sér vel á hvaða gæðaþað í Tyrklandi í stað þess að láta smíða það í Nor- hóteli sem er. Öll vinnurými eru rúmgóð og þægiegi. leg og á það jafnt við um brúna, vélarými og önnur Þegar norska útgerðarfélagið hóf útgerð skips- vinnurými. Í sannleika sagt er vart hægt að hugsa ins kom í ljós að veiðiheimildirnar sem það hafði sér fiskveiðiskip þar sem betur er búið að áhöfn. yfir að ráða voru ekki nægar til að standa undir hinni miklu fjárfestingu. Þess vegna neyddist fé- Fer afar vel um menn um borð Skipstjórar á hinum nýja Berki eru Sturla Þórðarlagið til að selja skipið og verða sér úti um annað skip sem væri ódýrara. son og Hjörvar Hjálmarsson. Þeir fóru báðir með skipið í fyrstu veiðiferðina eftir að það komst í eigu Síldarvinnslunnar. Þegar skipið hafði verið Innréttingar eins og í skemmtiferðaskipi Þegar skipið var innréttað í Tyrklandi á sínum afhent nýjum eiganda var allt kapp lagt á að gera tíma mun Malene Skår hafa haft umsjón með því það klárt til loðnuveiða og síðan var haldið til verki og hafa ýmsir haft að orði að það sjáist vel veiða vestur fyrir land. Í fyrstu var leitað loðnu á að kona hafi þar komið nálægt málum; litaval og Faxaflóa og í Breiðafirði en lítið fannst. Kastað var smekklegur frágangur beri því glöggt vitni. Þegar fjórum sinnum en einungis fékkst svartur karl og hryngd kerling þannig að menn héldu að loðnuskipið kom nýtt til Noregs gerðu fjölmiðlar mikið

Stjórnrými vélarúms.

Skipstjórarnir á Berki í brúnni. Sturla Þórðarson til vinstri og Hjörvar Hjálmarsson til hægri.

vertíðin væri á síðasta snúningi. Hinn 3. mars fannst hins vegar loðna úti fyrir Ísafjarðardjúpi og hélt Börkur þangað ásamt öðrum skipum loðnuflotans. Hinn 4. mars var mokveiði úr þessari nýfundnu vestangöngu og þá fékkst góð reynsla á hið nýja skip. Hjörvar Hjálmarsson segir svo frá veiðiferðinni og nýja skipinu: „Skipið er gríðarlega gott sjóskip og sannaðist það rækilega í fyrstu veiðiferðinni. Fyrstu köstin voru ekki árangursrík en eftir að vesturgangan fannst brast á með mokveiði og fengust um 2000 tonn á einum degi. Þetta stóra skip er ótrúlega lipurt og þægilegt að stunda nótaveiðar á því. Það verður án efa enn betra að stunda á því trollveiðar í úthafinu. Í þessari fyrstu veiðiferð sáum við að það þarf að gera lítilsháttar breytingar á veiðarfærunum. Næturnar eru einfaldlega ekki gerðar fyrir svona borðhátt skip og því þarf að laga þær smávegis. Skipið er mjög vel búið öllum tækjum og segja má að allur búnaður og öll aðstaða sé fyrsta flokks. Þá fer afar vel um menn þarna um borð enda er ekkert til sparað varðandi frágang í skipinu og því allt eins og best verður á kosið.“ Sturla Þórðarson tekur undir þessi orð Hjörvars og segir að málið sé einfalt: „Þetta er stórt og mikið og gott skip og allir í áhöfninni eru sallaánægðir með það.“ Þá leggur Sturla áherslu á að engin stór vandamál hafi komið upp eftir að skipið komst í hendur Síldarvinnslunnar, þvert á móti megi segja að allt hafi gengið eins og í sögu. Tveimur uppsjávarskipum skipt út Það er ekki nóg með að Síldarvinnslan hafi fest kaup á nýja Berki og þar með skipt út eldra skipi með sama nafni því að í desembermánuði sl. seldi fyrirtækið uppsjávarskipið Beiti og festi kaup á nýjum Beiti (áður Polar Amaroq) í hans stað. Hinn nýi Beitir hélt í sína fyrstu veiðiferð á vegum Síldarvinnslunnar hinn 17. febrúar eða tíu dögum áður en nýr Börkur hélt í fyrsta sinn til veiða undir merkjum fyrirtækisins. Hinn nýi Beitir þykir vera afar gott og vel búið skip en það er byggt árið 1997 og er 2148 brúttótonn að stærð. Skipið getur lestað um 2100 tonn og er búið tveimur aðalvélum af gerðinni MAK og er hvor um sig 3260 hestöfl, þannig að heildarhestaflafjöldi er 6.520. Þá er allur tækja- og veiðibúnaður í skipinu hinn fullkomnasti. Þegar Gunnþór Ingvason framkvæmdastjóri Síldarvinnslunnar er spurður um þessi skipaskipti Síldarvinnslunnar segir hann eftirfarandi: „Á síðastliðnum mánuðum hefur Síldarvinnslan skipt út uppsjávarskipunum Beiti og Berki. Vissulega vorum við með góð skip en stærsti munurinn á þeim og þessum nýju felst í hagkvæmni hvað snertir eldsneytisnotkun. Vonast er til að

Mynd: Hákon Viðarsson.

Mynd: Þorgeir Baldursson.

Vélarúmið er rúmgott og vel frá öllu gengið. Mynd: Hákon Viðarsson.

Brúin er stór og öll tæki hin fullkomnustu. Mynd: Hákon Viðarsson.

Setustofan myndi sóma sér vel á hvaða gæðahóteli sem er. Mynd: Hákon Viðarsson.

Í brúnni er unnt að slappa af og njóta þæginda. Mynd: Hákon Viðarsson.

Eldhúsið í skipinu er hið fullkomnasta. Mynd: Hákon Viðarsson.

Gangarnir í skipinu eru prýddir listaverkum. Mynd: Hákon Viðarsson.

olíunotkunin verði allt að þriðjungi minni á nýju skipunum og það skiptir sköpum. Sem dæmi þá var gamli Beitir með 11 þúsund hestafla vél en sá nýi er búinn tveimur 3200 hestafla aðalvélum og það dugir að keyra skipið á annarri þeirra. Gamli Börkur var með 7500 hestafla aðalvél en sá nýi með 5800 hestafla vél auk þess sem sá nýi getur keyrt eingöngu á ljósavél sem er 2300 hestöfl. Ef þetta er tekið saman þá þurfum við að ræsa 5500 hestöfl núna til að færa skipin á milli staða í stað 18500 hestafla áður. Auk minni olíunotkunar mun aukin burðargeta nýtast fyrirtækinu vel við veiðar á kolmunna og eins þegar gefnir verða út stórir loðnukvótar. Þá munu nýju skipin styðja við enn frekari uppbyggingu á uppsjávarfrystingu fyrirtækisins. Þau munu einnig stuðla að því að markmiðin náist varðandi það að auka verðmætin úr þeim aflaheimildum sem eru til staðar á hverjum tíma með minni tilkostnaði.“

Klefar áhafnarinnar eru rúmgóðir, smekklegir og þægilegir. Mynd: Hákon Viðarsson.

Nýtískulegur borðsalur. ú t v egsb l a ð i ð

Mynd: Hákon Viðarsson.

mars 2014

Við bjóðum fyrirtækjum sérþekkingu

Okkar vinna snýst um að þín vinna gangi vel. Við leggjum okkur fram um að setja okkur vel inn í það sem þú ert að gera, og þó að við þekkjum kannski ekki viðfangsefnin í þínu starfi jafn vel og þú, þá vitum við hvað starfið gengur út á.

Hallgrímur Magnús Sigurjónsson hefur yfir 30 ára reynslu af sjávarútvegi og fjármögnun sjávarútvegs.

Starfsfólk Íslandsbanka býr yfir áratugareynslu í þjónustu við sjávarútveginn og hjá bankanum starfar stór hópur fólks með sérþekkingu á greininni. Þannig getum við ávallt tryggt fyrirtækjum í þessari undirstöðuatvinnugrein þjóðarinnar þá bankaþjónustu sem hún þarfnast.

Magnús er útibússtjóri hjá Íslandsbanka.

Þekking sprettur af áhuga.

Við bjóðum góða þjónustu islandsbanki.is | Sími 440 4000