You’re in control

Zaxis-7

Create your vision

Hitachi Nederland en Jaap Knaap feliciteren firma

Vroom van harte met het 60-jarig jubileum en hopen de lange en prettige samenwerking nog vele jaren te kunnen voortzetten.

> Betonfabrieken voor de productie van betonproducten en betonmortel zijn over het algemeen gevestigd aan het water.

– kan het anders – praktisch volledig uit beton opgetrokken hoofdkantoor van Betonhuis. De relatieve koelte in het gebouw illustreert nog eens een van de vele voordelen van beton, benadrukt hij in de loop van het gesprek – namelijk de thermische eigenschappen. “Je creëert met beton een relatief stabiele binnentemperatuur, zowel in de warme als koude tijd van het jaar.”

Maar hij duikt deze morgen toch vooral de diepte in, want ontwikkelingen zijn er te over in de sector. “Zo’n oorlog in Oekraïne gaat ook aan onze sector niet voorbij. Natuurlijk: onze belangrijke grondstoffen zijn zand, grind en cement en die zijn lokaal beschikbaar. We hoeven niets van de andere kant van de wereld te halen om beton te maken. Maar we zien bijvoorbeeld wel dat de beschikbaarheid van staal terugloopt. En zonder staal geen wapening in beton. Alles grijpt in elkaar.”

En dan is staal nog maar één item op het lijstje met uitdagingen. Want wat te denken van het tekort aan vaklieden?

“Een hoofdpijndossier”, beaamt Peters, dagelijks hoog op het prioriteitenlijstje bij zijn lidbedrijven. “Maar dat geldt voor de gehele technische sector.

Arbeidsmigranten uit Oost-Europa kunnen in toenemende mate ook in eigen land goed geld verdienen. Voor die groep vervalt steeds meer de noodzaak hierheen te komen. De getallen en tekorten zijn nog niet zodanig dat ze de productie hinderen. Maar kopzorgen veroorzaken ze wel.”

Innovatie

Het voordeel: de schaarste en krapte op de arbeidsmarkt is een ongekende aanjager voor verdere innovatie. Onlangs bezocht hij met VVD-woordvoerder bouwen en wonen Peter de Groot in de Tweede Kamer de ‘Fijn Wonen-fabriek’ van lidbedrijf Van Wijnen in Heerenveen. “Een uniek concept, in een volledig gedigitaliseerde en gerobotiseerde fabriek, waar dagelijks twintig complete woningen van de band rollen, circulair geproduceerd en geschikt voor hergebruik. Je ziet zo hoe de sector zelf antwoorden en oplossingen zoekt en vindt. Logisch, kun je zeggen –ondernemers zoeken nou eenmaal linksom naar de oplossing als die rechtsom niet is te vinden – maar tegelijkertijd keiharde noodzaak. Denk alleen maar aan de 100.000 woningen die minister De Jonge jaarlijks wil realiseren.”

<

De renovatie van het gemeentehuis in Woerden werd gekenmerkt door duurzaamheid en circulariteit. Het betoncasco was goed voor een tweede leven. Na de transformatie pronkt het gemeentehuis met een energielabel A+++. Maar liefst 98% van de vrijgekomen materialen bij de sloop zijn hergebruikt. Foto’s: gemeente Woerden.

In de contacten met Kamerleden focust Betonhuis in de eerste plaats op kennisoverdracht, zegt Peters. “We proberen de topics mee te geven die in de sector spelen. Vaak zie je dat parlementariërs van veel zaken niet op de hoogte zijn. Een van de issues die we momenteel actief over het voetlicht brengen is de impact van lokaal, regionaal en provinciaal vestigingsbeleid op onze sector. Overal zie je oprukkende woningbouw. Betonproducenten die zich in het verleden ver buiten bebouwd gebied aan het water hebben gevestigd, zien de nieuwbouwwijken bij wijze van spreken dagelijks verder op zich afkomen. Alarmerend in onze ogen is dat het belang van beton voor de bouwopgave en daarmee voor de samenleving enerzijds onomstreden is, maar dat het vestigingsbelang niet is geborgd. De druk op ondernemingen groeit. Tegelijkertijd is de positie aan het water cruciaal. Als grondstoffen over de weg moeten worden aangevoerd, dan zorgt dat voor regelrechte verkeersinfarcten. Eén volgeladen binnenvaartschip staat gelijk aan 140 vrachtwagens.”

Voetafdruk

Zo’n switch zou door de zwaardere milieubelasting ook de ecologische voetafdruk bepaald niet ten goede komen – en dat is nou juist waar de sector serieus mee heeft doorgepakt. In het in

VDK Equipment BV is met name actief in de beton- en funderingsindustrie en verhuurt grondverzetmachines en zet deze daarnaast in bij diverse aangenomen projecten en werkzaamheden.

Aannemen en verhuur

VDK Equipment BV is als BRL SVMS-007 gecertificeerde sloper gespecialiseerd in de zwaardere betonen staalsloop.

Nieuwsgierig geworden naar wat wij voor u kunnen betekenen? Neem gerust contact met ons op.

VDK Equipment BV is met name actief in de beton- en funderingsindustrie en verhuurt grondverzetmachines en zet deze daarnaast in bij diverse aangenomen projecten en werkzaamheden.

Van Dijk Kampen BV - Carlsonstraat 5 - 8263 CA Kampen - 038-3334480 - info@vandijkkampenbv.nl

VDK Equipment BV - Carlsonstraat 5 - 8263 CA Kampen - 038-3334480 - info@vdkequipmentbv.nl

VDK Equipment BV is als BRL SVMS-007 gecertificeerde sloper gespecialiseerd in de zwaardere beton- en staalsloop.

Nieuwsgierig geworden naar wat wij voor u kunnen betekenen? Neem gerust contact met ons op.

2018 gesloten Betonakkoord (een soort ‘green deal’ tussen de sector en diverse ministeries) staat voor 2030 een CO2-reductie van 30 procent genoteerd ten opzichte van 1990 en daarnaast 100 procent hoogwaardig hergebruik van vrijkomend beton. In maart van dit jaar kwam daar een forse aanscherping overheen, door een versnelde terugdringing van de CO2-uitstoot in 2023 met 15 tot 20 procent vergeleken met afgelopen jaar.

Het illustreert de ambities in de sector, beklemtoont Peters. “Beton is al relatief CO2-arm, althans in Nederland. Wereldwijd zorgt beton voor circa 7 procent van de uitstoot, in Nederland is dat – voornamelijk door het gebruik van reststromen van andere industrieën en andere bindmiddelen – 1,6 procent. Tegelijkertijd geldt: Nederland heeft hoge doelen gesteld ten aanzien van CO2-reductie en circulariteit. Beton vervult een grote rol in de gebouwde omgeving en daarmee heeft onze sector op het gebied van lagere milieudruk zeker een verantwoordelijkheid. Dus vinden wij dat die uitstoot verder omlaag moet.” lange levensduur en gemaakt van grondstoffen die dichtbij te winnen zijn. Het is bovendien verreweg het veiligste materiaal voor constructiewerk, draagt bij aan functiebehoud en levensduur en leent zich voor het bouwen met hoge snelheid en tegen lage kosten. Daar komt nog eens bij dat het voor Nederland onmisbaar is in de strijd tegen het water en dat de zand- en grindwinning zorgt voor meer biodiversiteit.

Milieuprofiel

Als het gaat om handelingsperspectieven, dan is verdere aanpak van de bindmiddelen een belangrijke factor bij het terugdringen van CO2 . “Maar de focus is op veel meer zaken, denk aan groene stroom, elektrificatie van het materieel en uitgestelde verharding van beton en korrelpakking-optimalisatie, waarbij in beide gevallen minder bindmiddel nodig is. Zo stapelen we maatregel op maatregel op onze route naar een nog beter milieuprofiel.”

Nóg beter dan nu al het geval is, want – benadrukt hij – beton ís al in verregaande mate toekomstgereed: duurzaam, geschikt voor hergebruik, met belangrijke thermische eigenschappen, een

Het is een lange lijst met voordelen – en die mag wel eens nadrukkelijker in de schijnwerpers worden gezet, vindt Peters. “Bovendien zit er nog volop ontwikkeling in. Uit het Betonakkoord is inmiddels een bouwwaardemodel voortgekomen, dat erin voorziet dat al bij het ontwerp wordt nagedacht over een tweede en mogelijk derde gebruiksfase van het bouwwerk en het gebruikte materiaal. Dat betekent dat we verder kijken dan de levensduur en dat hergebruik of herbestemming al in het ontwerp wordt meegenomen. Daarbij is ook recycling een optie: betonpuin crushen en zo een grindvervanger produceren. Dat gebeurt nu trouwens ook al. Wij hebben nooit afval. Alles wordt altijd volledig hergebruikt. Los daarvan groeien door nieuwe technologieën ook de esthetische mogelijkheden. Met hout in de bouw is niets mis. Maar het is absoluut niet milieuvriendelijker en mist veel van de goede eigenschappen die beton wel bezit. Beton is onbetwist het materiaal van de toekomst.”

Gedragscode wint gestaag terrein in bouw, infra en grondwerk

Omgevingsbewust, veilig en duurzaam

Ruim dertien jaar na de introductie wint de gedragscode van Stichting Bewuste Bouwers gestaag terrein. Niet alleen vragen opdrachtgevers er in toenemende mate om, ook integreren steeds meer bouwers de pijlers waarop de code is gebaseerd in hun eigen beleid, zegt stichtingdirecteur Anneke Witte. “Het bewustzijn groeit.”

Galmende radio’s. Meebrullende en schreeuwende bouwvakkers. Ronkende diesels die zich midden in de wijk voor dag en dauw melden bij de poort van een inbreilocatie. Heipalen die zonder aankondiging vooraf plotsklaps de grond in worden geslagen. Toegangswegen die ineens zijn afgesloten. De bouw heeft een reputatie van zich af te werpen als veroorzaker van ongemakken en overlast in de buurt, zéker in dichtbebouwde gebieden zoals binnensteden.

Bewustwording op dat vlak in de sector is een van de aspecten die Stichting Bewuste Bouwers ter hand heeft genomen. Zorg voor de omgeving geldt als een van de vijf pijlers waarop de gedragscode van de stichting rust. Zorg voor het milieu, veiligheid op de bouwplaats, werken met vakkundige mensen en een verzorgde bouwplaats zijn de andere vier. “Stuk voor stuk thema’s die van invloed zijn op het imago van de bouw, dat wij willen helpen verbeteren”, aldus Anneke Witte. “Een bewuste bouwer werkt omgevingsbewust, veilig en duurzaam.”

Startsein

Zij werkt nu ruim vier jaar voor de stichting, die in 2009 tot leven werd gewekt door vier grote bouwers: VolkerWessels, Strukton, Ballast-Nedam en Koninklijke BAM. Directe aanleiding was dat zich ondanks steeds verder aangescherpt veiligheidsbeleid té vaak ernstige incidenten en zelfs dodelijke ongevallen bleven voordoen op bouwplaatsen. “Ze konden er de vinger niet op leggen, ondanks de introductie van veiligheids- en kwaliteitscertificeringen”, zegt Anneke Witte. “Ze staken de koppen bij elkaar en ontdekten dat in het buitenland diverse initiatieven waren gestart om houding, gedrag en cultuur op de bouwplaats te beïnvloeden. Met name Engeland liep voorop. Dat was het startsein voor de stichting, waarin uiteindelijk ook de overheid participeerde met kennis en mankracht.”

Sinds haar aantreden in 2018gedetacheerd vanuit Rijkswaterstaat –zag ze met eigen ogen hoe ongekend de dynamiek in de bouw is en hoe de omstandigheden van het ene op het andere moment kunnen veranderen. “Twee voorbeelden: toen ik hier kwam, was er geen PFAS- en stikstofproblematiek. En er was bepaald nog niet zo’n immens tekort aan vakmensen. De bouw is steeds afhankelijker geworden van arbeidsmigranten. Dat brengt grote uitdagingen met zich mee op het gebied van communicatie en cultuur. Beide hebben enorme impact op de veiligheid. Het zijn nieuwe problematieken, net als bijvoorbeeld de steeds verder toenemende complexiteit van binnenstedelijke bouwprojecten. Bouwen op zo’n postzegel midden in een dichtbevolkte binnenstad vraagt het uiterste van bedrijven.”

Stichting Bewuste Bouwers plaatst alle aangemelde projecten op de website verbeterdebouw.nl. Omwonenden kunnen daar meldingen of suggesties plaatsen. De stichting signaleert op de site een switch naar een overwegend positieve toonzetting. “De tijd van de scheldkanonnades lijkt voorbij. Ook dat duidt op verbetering”, aldus Anneke Witte.

Groei

Dat het werk van de stichting aan bekendheid wint en steeds serieuzer wordt genomen, blijkt uit de gestage leden- en projectengroei van de afgelopen jaren. Het aantal aangesloten lidbedrijven nam toe tot 36, met 220 vestigingen door heel Nederland. Als lid melden zij standaard elk bouwproject bij de stichting aan. Daarnaast zijn er inmiddels 93 projectdeelnemers, die per project besluiten of ze het aanmelden. Onder deze groep zijn grote bouwbedrijven die soms meer dan tien projecten tegelijkertijd aanmelden. Alle bij de stichting aangemelde projectdeelnemers worden geauditeerd. De stichting heeft inmiddels een team van zo’n 25 deskundige zzp’ers, dat de audits door het hele land voor zijn rekening neemt.

Die audits komen in een toenemend aantal gevallen tot stand doordat opdrachtgevers (al dan niet bij aanbestedingen) willen dat bouwers een project bij Stichting Bewuste Bouwers aanmelden. Vaak gebeurt dat door een zogenoemd BLVC-plan (Bereikbaarheid, Leefbaarheid, Veiligheid, Communicatie) onderdeel van de aanbesteding te maken. “Opdrachtgevers voelen zich daardoor ontzorgd”, zegt Anneke Witte. “Ze weten dat we audits houden, waarbij we alle aspecten scherp in de gaten houden. De uitkomsten sluiten we in alle gevallen kort met de uitvoerder op de bouwplaats, niet met zijn baas. Is de uitkomst goed, dan deelt hij de resultaten zelf wel. Is de score laag, dan gaan wij met hem of haar direct in gesprek over verbeteringen. Zo vormen we nooit een bedreiging.”

Stichting Bewuste Bouwers focust op steeds meer zaken. Zo worden in samenwerking met Nyenrode ronde tafels gehouden over het zoveel mogelijk voorkomen van bouwstof, ook in relatie tot de komst van de Wet kwaliteitsborging voor het bouwen. Met de eigen Raad van Advies kijkt de stichting (ook) naar thema’s die los staan van de bouw. Zo wordt momenteel gesproken over de mogelijkheid om sociale veilig heid en grensoverschrijdend gedrag op de kaart te zetten.

Winst

Volgens de directeur heeft de stichting momenteel gemiddeld 450 tot 500 projecten onder haar hoede. Ten tijde van haar komst waren dat er zo’n 300. In 60 procent van de gevallen gaat het om woningbouw (meestal nog nieuwbouw, maar steeds meer renovaties), 25 procent betreft utiliteitsbouw en 15 procent infraprojecten. Die groei onderstreept het toenemende bewustzijn in de bouw, zegt ze. “Stap voor stap komen we steeds verder. Je merkt dat bouwers zich steeds meer realiseren dat ze te gast zijn en dat ze zich in die periode in die omgeving als gast moeten gedragen. Dat is pure winst. Ondertussen proberen we onze pijlers langzaam maar zeker ook te integreren in opleidingen voor de bouw. Zo proberen we te werken aan een generatie die beter geïnformeerd de beroepspraktijk instroomt. Want uiteindelijk moet datgene waarvoor wij staan wél de standaard worden.”