gr design 12 by gr design

ΤΕΤΡΑΜΗΝΙΑΙΑ ΕΚΔΟΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΣΤΟ DESIGN ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ - ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2016 / € 6,00/ ISSN: 2241-4789

Δημήτρης Κολιαδήμας: Συνέντευξη

ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ Ο Κώστας Καπαρός σχεδιάζει

ΚΩΣΤΑ ΚΑΠΑΡΟΣ | Χαρτιά Περράκης, MUNKEN POLAR ROUGH 300 gsm

για τα Ανώγεια FLIPPER RELOADED Ο Κώστας Καλφόπουλος γράφει για την επανέκδοση του βιβλίου του ΚΛΗΜΗΣ ΜΑΣΤΟΡΙΔΗΣ Αφιέρωμα στο παγκόσμιο συνέδριο Τυπογραφίας ΝΙΚΟΣ ΜΑΡΟΥΛΑΚΗΣ Η εικαστικός Άντζι Καρατζά γράφει για τον δημιουργό της “Φρουτοπίας”

ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ→ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2016 Εκδότης greekinfographics Διευθυντής Πάνος Ε. Κωνσταντόπουλος Art Direction greekinfographics Ομάδα Σύνταξης Δημήτρης Αρβανίτης Ναταλί Χατζηαντωνίου Ειρήνη Οράτη Αριάδνη Περράκη Άντζι Καρατζά Γιούλη Επτακοίλη Κώστας Καλφόπουλος Ευάγγελος Κασσαβέτης Θοδωρής Μαστρογιάννης

Επιμέλεια και διόρθωση κειμένων Νίκη Σαλτού Τυπογραφία Farnham, Fedra Φωτογραφίες Γιώργος Πανηγυρόπουλος Επεξεργασία εικόνας Χρήστος Μαρίτσας Συνεργάτες τεύχους Αντώνης Παπαϊωάννου Κλήμης Μαστορίδης Φίλιππος Παράσχος Κώστας Καπαρός Πάνος Βασιλείου Βασίλης Πάλλας Εκτύπωση Fotolio & Typicon Επιλογή χαρτιών Αριάδνη Περράκη Για την έκδοση χρησιμοποιήθηκαν αποκλειστικά ειδικά χαρτιά της Περράκης Α.Ε. Εξώφυλλο MUNKEN POLAR ROUGH Soft White 300gr Εσωτερικό Munken Polar 120gr Ένθετο Papago ροζ ανοιχτό, 120gr Jacket Subtil Colors Βότσαλο 100gr

Τιμή τεύχους €6 Στρατηγική συνεργασία

www.grdmagazine.gr

Τηλέφωνο 6932 662831 email grdmagazine@gmail.com

ΥΠΟΣ ΤΗΡΙ ΚΤΕΣ ΤΟΥ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟΥ

Αν οι ιμπεριαλιστικές χώρες ήθελαν να σταματήσουν το προσφυγικό δράμα με έναν σίγουρο και αποτελεσματικό τρόπο, αυτός θα ήταν να σταματήσουν τον πόλεμο. Και αν αυτό ήταν αδύνατο, τότε η κάθε χώρα της Ε.Ε. θα έπρεπε να δέχεται έναν αριθμό προσφύγων σε αναλογία με τον πληθυσμό της. Αυτό λέει η ανθρώπινη λογική. Στο σημείο που κλείνεις τα σύνορά σου, στην ουσία διώκεις τον πρόσφυγα για ακόμη μια φορά. Περικλής Κοροβέσης | Εφημερίδα των Συντακτών

ερευνητική

Αποδόμηση: Από τη θεωρία στο design Παρατηρώντας κανείς τις σύγχρονες τάσεις στο design, θα διαπιστώσει ότι ένα σημαντικό κεφάλαιο της μετa-μοντέρνας σκέψης, από την φιλοσοφία και τις καλές τέχνες έως την αρχιτεκτονική και το graphic design, ήταν η αποδόμηση.

τόχος αυτής της εργασίας ήταν να παρουσιάσει το κίνημα της αποδόμησης, να κάνει μια προσπάθεια ορισμού της και να εξετάσει την πιθανή σύνδεση του design με τη θεωρία. Για να το καταφέρω αυτό, μελέτησα το χρονικό του ρεύματος, από όταν πρωτοεμφανίστηκε ο όρος, στα τέλη της δεκαετίας του ‘60, στο «Περί Γραμματολογίας» του Jacques Derrida, έως τα έργα των σχεδιαστών που βρήκαν έδαφος στο mainstream design τη δεκαετία του ‘90. Πώς ένα ρεύμα τόσο φιλοσοφικό, avant garde, ανατρεπτικό και δυσνόητο καταφέρνει να στιγματίσει δυο δεκαετίες; Κατά πόσο οι θεωρητικές αρχές της συνδέονται με τις εφαρμοσμένες δουλειές των designers που χαρακτη-

ρίστηκαν«αποδομητικοί», ακόμα και όταν οι ίδιοι δεν αισθάνονταν άνετα με αυτήν την ταμπέλα; Η αποδόμηση θεωρείται μια έννοια η οποία εισήχθη στην αρχιτεκτονική και στο design τα νεότερα χρόνια. Το 1987, ο Derrida έγραψε το «52 Aphorisms for a Forward» ως πρόλογο για μια συλλογή γραπτών που θα εδραίωναν τη σχέση μεταξύ φιλοσοφίας και αρχιτεκτονικής. Αυτή ήταν μια πρώτη απόπειρα σύνδεσης της φιλοσοφίας με το design. Έναν χρόνο αργότερα, τα κείμενα του Derrida παρουσιάστηκαν στο πρώτο «Συμπόσιο Αποδομητηστών». Η έκθεση με τίτλο «Η Αρχιτεκτονική της Αποδόμησης» παρουσιάστηκε στο Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης της Νέας Υόρκης τον Μάρτιο του

Βασίλης Πάλλας

1989. Την ίδια χρονιά εκδίδεται το «Deconstruction Omnibus Volume», το οποίο συνδέει τη ζωγραφική, την αρχιτεκτονική και τη φιλοσοφία. Το 1990, έπειτα από 10 χρόνια διδασκαλίας της θεωρίας του design στη σχολή της Cranbrook, η διευθύντρια της σχολής Katherine McCoy εκδίδει το βιβλίο «Cranbrook Design: The New Discourse». Το βιβλίο αποτέλεσε ένα εντυπωσιακό δείγμα της αποδόμησης στο design, γεμάτο με έργα των σπουδαστών της ακαδημίας εμπνευσμένα και επηρεασμένα από τη φιλοσοφία αλλά κυρίως την ελευθερία της αποδόμησης. Την ίδια περίοδο, περιοδικά όπως το «Emigre» του Rudy VanderLans, το «RayGun» του

David Carson ή το «Face» του Neville Brody αλλάζουν ανεπιστρεπτί την εικόνα και τους κανόνες του έντυπου μέσου, τολμώντας να προάγουν ένα ύφος «άναρχο» για πολλούς, ιδιαίτερα διαισθητικό, ακροβατώντας ανάμεσα στα όρια της τέχνης και του design. Η απάντηση στο ερώτημα που έθεσα σε αυτήν την εργασία επανδρώνει τον αποδομητικό τρόπο ερμηνείας και αντίληψης. Προτίμησα να δω τα ιστορικά στοιχεία που διαμόρφωσαν το ρεύμα όχι σαν μια αλληλουχία γεγονότων, που το ένα ακολουθεί το άλλο, αλλά ως ένα αλληλένδετο δίκτυο, όπου το ένα συμβάν αλληλεπιδρά και συνομιλεί με το άλλο. Κατ’ επέκταση,

θα μπορούσαμε να υποθέσουμε ότι, εφόσον το οπτικό αποτέλεσμα μεταξύ των δημιουργών που μελέτησαν τη θεωρία και των σχεδιαστών που λειτούργησαν διαισθητικά παρουσιάζει αδιαμφισβήτητες ομοιότητες, η σύνδεση ανάμεσα στη θεωρία και το design είναι υπαρκτή. Από την άλλη, θα μπορούσαμε και να αποδεχτούμε ότι δεν ήταν παρά απλή σύμπτωση. Πιθανόν. Το σίγουρο όμως είναι ότι είτε μιλάμε για τη θεωρία, είτε για το design που βασίζεται στη θεωρία ή για το design της διαίσθησης, υπάρχουν βασικές αρχές που τις συναντάμε παντού, και αυτές δεν είναι άλλες από την ελευθερία έκφρασης και την αμφισβήτηση κάθε εδραιωμένου κανόνα.

Γεννήθηκε το 1988 στην Αλβανία, ενώ ζει και εργάζεται στην Αθήνα ως σχεδιαστής οπτικής επικοινωνίας. Έως το 2011 ασχολήθηκε με τη μουσική παραγωγή και μετρά κυκλοφορίες σε αρκετές ανεξάρτητες δισκογραφικές ανά την Ευρώπη. Το design μπήκε στη ζωή του μέσω της δημιουργίας εικαστικών για τη μουσική, οδηγώντας τον στον ΑΚΤΟ απ’ όπου και αποφοίτησε με έπαινο το 2014. Έκτοτε, εργάστηκε για 2 χρόνια ως web designer στην Tribal Worldwide Athens, μία από τις μεγαλύτερες διαφημιστικές εταιρείες με έμφαση στο digital design. Από τα μέσα του 2015 εργάζεται ως freelancer, αναλαμβάνοντας δουλειές στους τομείς του branding, visual identity, καθώς και web & user interface design. Παράλληλα, είναι art director στη Nestcargo, μια ανερχόμενη ελληνική startup εταιρεία, που δραστηριοποιείται στον χώρο των διεθνών μεταφορών. Έργα του έχουν διακριθεί στα Young Lions, στο Design and Design International Awards, στο Behance, στο Designathion και στους Αγώνες Νέων Σχεδιαστών. Έχει συμμετάσχει σε εκθέσεις στο Κρατικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης της Θεσσαλονίκης, αλλά και στο Saint Martins College του Λονδίνου, ενώ το 2015 ήταν ένας από τους ομιλητές στο διεθνές συνέδριο Design Overview των Τιράνων. Το πάθος του για όλες τις μορφές τέχνης και επικοινωνίας και η αγάπη του για τη μουσική τον ωθούν συνεχώς στο να ψάχνει τρόπους να συνδυάζει ήχο και εικόνα.

ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ

ΣΕ ΠΟΛΥΤΕΛΗ ΚΑΣΕΤΙΝΑ ΜΕ ΕΙ∆ΙΚΑ ΧΑΡΤΙΑ

2016

www.grammabooks.gr

Σχεδιάστε υπεύθυνα

Η δεοντολογική ευθύνη του σχεδιαστή

Γράφει ο Ευάγγελος Κασσαβέτης σχεδιαστής

...Οι περισσότεροι από εμάς αντιλαμβανόμαστε την κλαδική συλλογικότητα ως μίζερη συντεχνιακή εσωστρέφεια που επιδρά ανασταλτικά στη σύγχρονη δημιουργική παραγωγή. Χαράζουμε και ακολουθούμε με ματαιοδοξία ατομικές πορείες, είτε ως κορυφαίοι πρωτοπόροι σχεδιαστές που ανοίγουν δρόμους και δημιουργούν τάσεις, για να ακολουθούν οι πολλοί και να αντιγράφουν οι επιτήδειοι, είτε ως ιδιόρρυθμοι μοναχικοί καλλιτέχνες που διαχωρίζουν την πορεία τους από την αδαή μάζα των συναδέλφων...

λοκληρώνοντας αυτή τη μικρή σειρά άρθρων για την κοινωνική ευθύνη του σχεδιαστή, οφείλουμε να αναφερθούμε στην κοινωνική διάσταση της επαγγελματικής δεοντολογίας. Στην ουσία, βέβαια, όλες οι εκφάνσεις της κοινωνικής μας ευθύνης συνιστούν δεοντολογική υποχρέωση. Υπάρχουν όμως κάποιες πλευρές της καθημερινής μας επαγγελματικής πρακτικής που, αν και υπάγονται σε συγκεκριμένες δεοντολογικές επιταγές, σπάνια τις ακολουθούν. Όταν μιλάμε για δεοντολογία, συνηθίζουμε να την ταυτίζουμε με το σεβασμό της πνευματικής ιδιοκτησίας. Περιοριζόμαστε σε συζητήσεις γύρω από θέματα αντιγραφής, κλοπής, χρήσης έργου χωρίς τη σχετική άδεια ή χωρίς αναφορά στο δημιουργό. Τις περισσότερες φορές, ο σχετικός προβληματισμός περιστρέφεται γύρω από την αναγνώριση του δημιουργού. Με άλλα λόγια, θυμόμαστε την επαγγελματική δεοντολογία μόνο ως εργαλείο επιβεβαίωσης του δημιουργικού μας εγωισμού. Αλλά οι κανόνες δεοντολογίας δεν αφορούν μόνο τις ενδοεπαγγελματικές συναδελφικές σχέσεις και δεν εξαντλούνται σε θέματα πνευματικών δικαιωμάτων. Προσδιορίζουν επίσης τη σχέση με τον πελάτη και τις υποχρεώσεις που αναλαμβάνουμε στο πλαίσιο της συνεργασίας μαζί του. Για παράδειγμα, όπως ρητά αναφέρεται στον Κώδικα Δεοντολογίας του Παγκοσμίου Συμβουλίου Ντιζάιν Ico-D, 1 «ο σχεδιαστής οφείλει να μην αποδέχεται ταυτόχρονα περισσότερες από μία αναθέσεις εργασιών, όταν αυτές ανατίθενται από ευθέως ανταγωνιστικούς πελάτες, χωρίς προηγουμένως να ενημερώσει τον πελάτη ή εργοδότη του». Επίσης, «κάθε σχεδιαστής οφείλει να διαχειρίζεται απόλυτα εμπιστευτικά τις πληροφορίες που προέρχονται από τον πελάτη του» και επιπλέον «κάθε σχεδιαστής οφείλει, ως εργοδότης, να εξασφαλίζει ότι η δέσμευσή του αυτή επεκτείνεται και προς τα μέλη του προσωπικού του». Αλλά και απέναντι στους συναδέλφους, ο Κώδικας Δεοντολογίας της Ico-D θέτει ποικίλες υποχρεώσεις, πέραν αυτών του σεβασμού της πνευματικής περιουσίας. Αναφέρουμε ενδεικτικά ότι «κάθε σχεδιαστής οφείλει να μην αποδέχεται ανάθεση εργασίας για την οποία εργάζεται ήδη άλλος συνάδελφος, χωρίς προηγούμενη ενημέρωσή του» αλλά και «κάθε σχεδιαστής οφείλει να μη λαμβάνει μέρος σε οποιοδήποτε διαγωνισμό -κλειστό ή ανοιχτό- οι όροι του οποίου είναι αντίθετοι με τους κανονισμούς της Ico-D». Για να επανέλθουμε στην πνευματική ιδιοκτησία, είναι αυτονόητο ότι, αν και δεν πρέπει να μονοπωλεί τη συζήτηση περί δεοντολογίας, αποτελεί κρίσιμο πεδίο

εφαρμογής της. Και εδώ η ευθύνη μας δεν περιορίζεται στην προφανή υποχρέωση σεβασμού και προστασίαςτων πνευματικών δικαιωμάτων, αλλά επεκτείνεται και στην υποχρέωση ευαισθητοποίησης της αγοράς και της κοινωνίας. Οι πελάτες μας, στην πλειοψηφία τους, δεν γνωρίζουν ότι το γραφιστικό προϊόν αποτελεί, εκτός των άλλων, πνευματική δημιουργία. Ο σχεδιαστής έχει την ευθύνη να ενημερώνει τον πελάτη για όλα τα ζητήματα που σχετίζονται με την πνευματική ιδιοκτησία και τα σχετικά δικαιώματα. Η Ico-D τονίζει ότι «κάθε σχεδιαστής οφείλει να μην ακολουθεί τις οδηγίες πελάτη του, όταν αυτές συνιστούν κλοπή πνευματικής ιδιοκτησίας». Ο σχεδιαστής οφείλει επίσης να αναδείξει τη σημασία που έχει ο σεβασμός της πνευματικής ιδιοκτησίας για τον ίδιο τον πελάτη. Να του εξηγήσει ότι η προστασία της πνευματικής ιδιοκτησίας αφορά κατ’ επέκταση τον ίδιο και την επιχείρησή του. Διασφαλίζει τα δικά του προϊόντα και τις δικές του ιδέες από αντιγραφές και απομιμίσεις, εξασφαλίζοντας έτσι τη δική του περιουσία. Η δεοντολογία, ως κώδικας επαγγελματικής συμπεριφοράς, αποσκοπεί στην καθιέρωση ενός υγιούς επαγγελματικού προτύπου και την ισχυροποίηση του κύρους και της συνοχής του κλάδου. Απευθύνεται στο εσωτερικό του επαγγελματικού μας πεδίου, καλλιεργώντας αξιοπρεπείς συναδελφικές σχέσεις και εξασφαλίζοντας ένα στέρεο συλλογικό υπόβαθρο. Ταυτόχρονα, διαχέεται μέσα από τους πελάτες μας στο ευρύτερο κοινό και την αγορά, προάγοντας την αξιοπιστία του επαγγέλματος του σχεδιαστή και την αξία του σχεδιαστικού έργου του. Όλα αυτά έχουν ειπωθεί και ξαναειπωθεί πάμπολλες φορές στο πλαίσιο κλαδικών συζητήσεων και ημερίδων. Εντούτοις, δεν αποτελούν ακόμη κοινό και κατασταλαγμένο κεκτημένο του κλάδου των σχεδιαστών οπτικής επικοινωνίας. Οι περισσότεροι από εμάς αντιλαμβανόμαστε την κλαδική συλλογικότητα ως μίζερη συντεχνιακή εσωστρέφεια που επιδρά ανασταλτικά στη σύγχρονη δημιουργική παραγωγή. Χαράζουμε και ακολουθούμε με ματαιοδοξία ατομικές πορείες, είτε ως κορυφαίοι πρωτοπόροι σχεδιαστές που ανοίγουν δρόμους και δημιουργούν τάσεις, για να ακολουθούν οι πολλοί και να αντιγράφουν οι επιτήδειοι, είτε ως ιδιόρρυθμοι μοναχικοί καλλιτέχνες που διαχωρίζουν την πορεία τους από την αδαή μάζα των συναδέλφων. Και κάπως έτσι ξεθωριάζουν οι αξίες που περιφρουρούν τη συλλογικότητα και αχρηστεύεται το δεοντολογικό οπλοστάσιο που προστατεύει το σχεδιαστικό έργο. Και καταλήγουμε σε μια κοντόφθαλμη ιδιοτέλεια, όπου ο κάθε δημιουργός σέβεται μόνο τον εαυτό του και προστατεύει αποκλειστικά και μόνο τη δουλειά του. 2

Erik Nitsche

1. Ο Κώδικας Δεοντολογίας της Ico-D και νομοθεσία για τα Πνευματικά Δικαιώματα υπάρχουν αναρτημένα στην ιστοσελίδα της Ένωσης Γραφιστών Ελλάδας. 2. Η Ico-D φαντάζει τουλάχιστον ουτοπική, αν όχι γραφική, όταν τονίζει ότι «κανένας σχεδιαστής δεν θα αποδεχθεί ή θα ασχοληθεί εν γνώσει του με εργασία κατά την οποία το προσωπικό του όφελος είναι αντίθετο προς το επαγγελματικό του καθήκον».

Γράφει ο Αντώνης Παπαϊωάννου επικοινωνιολόγος

gr...υλίσματα νες παραγωγοί είναι εδώ. Τα ελληνικά προϊόντα είναι εδώ! Θα έπρεπε να είναι και αλλού. Στο εξωτερικό. Πολλά τα καταφέρνουν χάρη στην εικόνα που δημιουργούν οι Έλληνες γραφίστες και designers.

Αυτοί, όμως, μέχρι πότε θα είναι εδώ; Με τα νέα φορολογικά και

ασφαλιστικά μέτρα θα αναζητήσουν μάλλον πιο βόρεια την τύχη τους. Από το μπλοκάκι… στο πρώην ανατολικό μπλοκ.

Το λογότυπο, όμως, μπορεί να γίνει και αιτία αντιπαράθεσης, όπως στον Δήμο Σύρου, που απαιτείται να ψηφισθεί και να εγκριθεί από το Δημοτικό Συμβούλιο. Ονειρεύομαι τη στιγμή που θα μπαίνουν σε ψηφοφορία η ματζέντα και τα ποσοστά των χρωμάτων, με ενστάσεις επί της διαδικασίας. Μαγεία όλο τον χρόνο!

Αλλά και οι διεθνείς διαγωνισμοί συνεχίζονται, και ευτυχώς οι Έλ-

Με την αθρόα κατάργηση των μπλοκ των γραφιστών, μιλάμε για γενικό… ξεμπλοκάρισμα του επαγγέλματος.

ληνες διαπρέπουν, όπως ο product designer Γιάννης Γκίκας ο οποίος σαρώνει τα διεθνή βραβεία με το σκαμπό του Monarchy Stool. Έτσι! Να βιώνουμε την ανεργία ντιζαϊνάτα, με ένα αντικείμενο που σε βοηθάει να κάαααθεσαι!

Σε λίγο οι γραφίστες θα είναι οι μόνοι «πρόσφυγες» που θα μπορούν

Και για να μην καθόμαστε, ας μάθουμε και κάποια τέχνη. Επα-

να περνούν ελεύθερα τα σύνορα.

Ναι, ξέρω, η τέχνη και η φαντασία δεν έχουν σύνορα. Η καριέρα, όμως, έχει και οι νέοι γραφίστες έχουν δικαίωμα να την ονειρεύονται… Και οι παλιοί να την αναπολούν.

Κι ας λέει ο άλλος: η καριέρα είναι χολέρα. Εκτός και αν είναι κομ-

ναλαμβάνεται και φέτος η εκδήλωση Print It Yourself με σεμινάρια μεταξοτυπίας. Μια υπέροχη και γοητευτική τέχνη λίγο πριν την εκτοπίσει η ψηφιακή εκτύπωση. Η μεταξοτυπία είναι κομμάτι της ιστορίας των ελληνικών επιχειρήσεων.

Έφτασε και το διεθνές φεστιβάλ κόμικ, Comicdom Con Athens.

ματική. Τότε γίνεται avanti popolo carierra rossa!

Εννοείται πως θα είμαστε όλοι εκεί. Έχουμε ανάγκη και να θαυμάσουμε και να γελάσουμε.

Πριν όμως οι γραφίστες γίνουν πρόσφυγες, καλούνται να απαντή-

Στην τελική τους φάση και οι αγώνες νέων σχεδιαστών του περι-

σουν στην ερώτηση του διαγωνισμού: Τι μπορεί να κάνει το design για τους πρόσφυγες; Η απάντηση είναι πολλά, και είμαστε σίγουροι πως θα τα δούμε. Η ερώτηση θα έπρεπε να είναι τι μπορεί να κάνει η κυβέρνηση για τους πρόσφυγες;

Ελπίζω μόνο να μην αρχίσουν οι διαγωνισμοί με θέμα hot spot και design.

Aς μείνουμε σε πιο διασκεδαστικούς διαγωνισμούς. Όπως ο διαγωνισμός σαρδέλας, που διοργανώνουν κάθε χρόνο στη Λισαβόνα για να απεικονίσουν το εθνικό τους ψάρι.

Αν γίνει κι εδώ ένας αντίστοιχος διαγωνισμός γαύρου, δηλώνω πρόθυμος να ποζάρω. Με φόντο αμέτρητα κύπελλα.

Σε κάθε ατελιέ υπάρχει το σκίτσο αυτού που ξεκαρδίζεται κάτω

από την ερώτηση: Πότε είπες ότι το θες; Χθες; Και όμως, δεκάδες γραφίστες δέχτηκαν να συμμετέχουν στον διαγωνισμό δημιουργίας ετικέτας μπίρας σε ένα Σαββατοκύριακο για να αποδείξουν ότι μπορούν να υλοποιήσουν μια δουλειά σε χρόνο ρεκόρ. Με δώρο 300 μπουκάλια μπίρας. Χρήσιμο! Για τα αμέτρητα ξενύχτια στο ατελιέ, εκεί που γίνεται πράξη το ΒΙΟΣ αβίωτος.

Και οι διαγωνισμοί συνεχίζονται. Ένα μπράβο στον Δήμο Καβάλας που τουλάχιστον προβλέπει αμοιβή 5.000 ευρώ στον νικητή λογοτύπου της πόλης.

Θα μπορούσαν οι άνθρωποι του δήμου να είχαν καταφύγει στο

site douleftaras.gr και να πάρουν προσφορά για την κατασκευή λογοτύπου, αλλά και για επιδιόρθωση υδραυλικών με την ευκαιρία. Το είδαμε κι αυτό!

Για κρατικούς διαγωνισμούς λογοτύπου μπορείτε να μπαίνετε στο κυβερνητικό site pseftaras.gr.

Με επιτυχία ολοκληρώθηκε ένας από αυτούς. Η Εφημερίς της

Κυβερνήσεως έγινε Εφημερίδα της Κυβερνήσεως. Έτσι ξεμπερδεύει κανείς με το παλιό. Για να γίνει και το Κυβερνήσεως Κυβέρνησης ίσως χρειαστεί καινούργιος διαγωνισμός.

οδικού μας. Γιατί οι νέοι σχεδιαστές δεν διαγωνίζονται. Αγωνίζονται. Για ένα καλύτερο αύριο.

Με το μόνο που δεν μπορείς να διαγωνιστείς είναι η φύση. Πάντα

θα δημιουργεί καλύτερα και ξέρει να παρακάμπτει την ασχήμια, ειδικά τώρα την άνοιξη, που με τις μυρωδιές της έρχεται να μας θυμίσει ότι υπάρχει ζωή και έξω από την οθόνη του υπολογιστή! Ας την απολαύσουμε. Το gr design διαβάζεται καλύτερα και σε ένα παγκάκι στο πάρκο. Καλή συνέχεια! Εικονογράφηση της Ισαβέλλας Ζουλινάκη, που διακρίθηκε στους ΑΓΩΝΕΣ ΝΕΩΝ ΣΧΕΔΙΑΣΤΩΝ στην κατηγορία “Σπουδαστικές εργασίες”

Το gr design είναι εδώ. Οι Έλληνες γραφίστες είναι εδώ. Οι Έλλη-

άποψη

«Αντίο, δάσκαλε» Ο Καλαϊτζής υπήρξε δάσκαλος πολλών από τις επόμενες γενιές των Ελλήνων σκιτσογράφων και κομιξάδων. Ήταν μια υπόγεια σχολή που διαπέρασε και διαπερνά μέχρι και σήμερα μια μεγάλη ομάδα των δημιουργών εικόνας στη χώρα μας

ν δεν υπήρχαν ο Καλαϊτζής και ο Ιωάννου, εγώ δεν θα γινόμουν γελοιογράφος. Στο μαθητικό μου δωμάτιο, τα πρώτα χρόνια της Μεταπολίτευσης, είχα κολλημένα στους τοίχους μόνο τα σκίτσα τους από το «ΑΝΤΙ» και τις αφίσες του Τζιμ Μόρισον και του Γιώργου Δεληκάρη. Προσπαθούσα με τις ώρες να τους αντιγράψω και δεν μπορούσα. Ένιωσα ότι μπορώ να συστήνομαι ως γελοιγράφος μόνο όταν ήρθε στο γραφείο μου στην «Αυγή», όπου τον διαδέχτηκα, για να μου σφίξει το χέρι. Αρκετά για τον εαυτό μου, αν και θα μπορούσα να μιλάω με τις ώρες για τις συναντήσεις μας. Ο Καλαϊτζής υπήρξε δάσκαλος πολλών από τις επόμενες γενιές των Ελλήνων σκιτσογράφων και κομιξάδων. Ήταν μια υπόγεια σχολή που διαπέρασε και διαπερνά μέχρι και σήμερα μια μεγάλη ομάδα των δημιουργών εικόνας στη χώρα μας. Η μεγάλη του τέχνη, που επηρέασε αποφασιστικά τη γελοιογραφία της Μεταπολίτευσης, ήταν η συνύπαρξη της άναρχης και φαινομενικά αταξινόμητης εικόνας με τη βαθιά πειθαρχία και την οικονομία των μέσων. Αν ανέλυες το σκίτσο, έβλεπες ότι τίποτα δεν ήταν τυχαίο πάνω του. Προς στιγμή σε αποπροσανατόλιζε το γέμισμα του μεγάλου μάστορα, που με άνεση χωρούσε στο σκίτσο του πολλά διαφορετικά επίμέρους κομμάτια, και ξαφνικά συνειδητοπούσες ότι όλα ήσαν απαραίτητα. Απλώς ήταν η βαθιά κουλτούρα του κομίστα που μπόλιαζε και τη γελοιογραφία του με το σουρεαλιστικό και υπερβατικό ξάφνιασμα, αλλά ποτέ εις βάρος της αυστηρής πολιτικής του γραμμής, ποτέ εις βάρος της καθαρής γελοιογραφικής λειτουργίας της εικόνας του. Πολλές φορές παρεξηγήθηκε όπως συμβαίνει σε όλους τους σημαντικούς δημιουργούς. Ήταν γιατί η αυτοπεποίθηση του δίκιου του και της τέχνης του δεν του δημιουργούσε ποτέ την ανάγκη

να γίνει πιο αναλυτικός από όσο ήταν απαραίτητο. Αυτό ακριβώς δίδαξε και στους νεότερους. Ότι η γελοιογραφία πρέπει να είναι τόσο αφαιρετική όσο να βρεθούν έστω λίγοι να την καταλάβουν. Αυτήν την πολυτέλεια δεν τη δίνουμε πολλοί στον εαυτό μας, πρέπει να νιώθεις πολύ ισχυρός στην τέχνη σου για να το κάνεις. Και ο Γιάννης Καλαϊτζής ένιωθε ισχυρός, γιατί ήταν ισχυρός, γιατί είχε γαλουχήσει πολλούς ομότεχνούς του, γιατί μπορούσε να υπερηφανεύεται ότι ήταν από τους ελάχιστους δημιουργούς που άλλαξαν τη μοίρα της γελοιογραφίας στον τόπο μας. Η γραμμή του ήταν εκπληκτική. Η σχεδιαστική του ικανότητα ήταν εφάμιλλη των κορυφαίων Ευρωπαίων και Αμερικανών γελοιογράφων και κομιξάδων. Παρ’ όλα αυτά την αμελούσε. Για τον ίδιο λόγο. Ήταν η αυτοπεποίθησή του να χρησμοποιήσει και σχεδιαστικά τα απαραίτητα. Δεν είχε λόγο να εντυπωσιάσει με την απίστευτη ζωγραφική του δεινότητα – εργαλείο το είχε για να πει αυτά που ήθελε. Στα κόμικ του ήταν πιο πλουσιοπάροχος. Και σε άφηνε άναυδο πώς μπορούσε να συλλάβει όλη την εκφραστική γκάμα του Καζαντζίδη ή του Τάσου Μητρόπουλου, που τους είχε χρησιμοποιήσει ως πρότυπα στο «Είδωλο της Αφροδίτης». Και για να πούμε λίγο τα δικά μας, ήταν όλος μια γεναιόδωρη αγκαλιά. Δεν νομίζω ότι υπήρξε άλλος γελοιογράφος που να αγκάλιασε με τόση αγάπη και ζεστασιά όλους τους νεότερους, όλων των γενεών, συναδέλφους του. Ήσουν μειράκιο και σε έκανε να αισθάνεσαι ίσος. Δεν υποκρινόταν. Σεβόταν πως κι εσένα σε ταλαιπωρούσε το ίδιο βάσανο. Και με κάθε ευκαιρία φυσούσε αέρα στα πανιά σου σαν Αίολος. Αυτό το τελευταίο είναι που μου γεννά την υποψία ότι πολλοί από τους γελοιογράφους της γενιάς μου και της επόμενης από τον θάνατό του νιώθουν ένα είδος ορφάνιας.

Κείμενο: Ανδρέας Πετρουλάκης, Eικονογράφηση: Γιάννης Καλαϊτζής (Ο Τσιτσάνης)

Ντιζάιν στα Ανώγεια

Ο Γιώργος Καλομοίρης curator της διοργάνωσης μας λέει: To «TΕDx Anogeia» είναι ένα πείραμα ανάμεσα σε έναν διεθνή οργανισμό εξωστρέφειας, καινοτομίας και ιδεών και σε έναν ισχυρό τοπικό πυρήνα, τέχνης, πολιτισμού και ζωντανής ιστορικής μνήμης. Το ΤΕD είναι μία μη κερδοσκοπική οργάνωση αφιερωμένη στις ιδέες που αξίζει να διαδοθούν, συνήθως με τη μορφή ολιγόλεπτων ομιλιών (18 λεπτά η λιγότερο). Το ΤΕD ξεκίνησε το 1984 ως ένα συνέδριο αρχικά αφιερωμένο στην τεχνολογία, την ψυχαγωγία και τον σχεδιασμό και σήμερα έχει εξελιχθεί σε ένα διαθεματικό συνέδριο που καλύπτει σχεδόν όλα τα θέματα - από την επιστήμη και τις επιχειρήσεις έως τις διεθνείς σχέσεις. Στο πνεύμα των ιδεών που αξίζει να διαδοθούν, το ΤED δημιούργησε το πρόγραμμαΤΕDx. Πρόκειται για ένα πρόγραμμα, ανεξάρτητα οργανωμένων εκδηλώσεων, που φέρνουν τους ανθρώπους κοντά για να μοιραστούν μια εμπειρία που ομοιάζει με αυτή του ΤΕD. To TED ορίζει το γενικό πλαίσιο μέσα στο οποίο κινούνται τα ΤΕDx Events, αλλά σε κάθε περίπτωση, αυτά διοργανώνονται από ανεξάρτητες ομάδες». Παρουσίαση: Κώστας Καπαρός

ο project μας ξεκίνησε από ένα καφέ στην παραλία του Ρεθύμνου τον ζεστό Αύγουστο του 2014 όταν βρέθηκα με τον Γιώργο και με κάλεσε να συμμετέχω στην ομάδα. Η ανταπόκρισή μου ήταν άμεσα θετική. Ήταν μια εθελοντική διοργάνωση, που, στην προκειμένη έχοντας τον χρόνο, είδα μια ευκαιρία για κάνουμε μια ωραία δουλειά. Δεν περίμενα ποτέ ξεκινώντας ότι θα εξελιχθεί σε ένα εξάμηνο project τόσο μεγάλων απαιτήσεων και ότι θα γνωρίσω υπέροχους ανθρώπους, θα κάνω συνεργασίες και φιλίες και δεν θα την «γλιτώσω» τελικά μόνο με ένα logo, μια αφίσα και κάνα δυο banner… Περί brief: Μιλάμε για «πολλαπλά briefs», καθώς υπό την ομπρέλα του συνεδρίου έγιναν διάφορα side events, ενέργειες και διάφορες εφαρμογές, που από μόνες τους ήταν μικρά project. Ο στόχος που θέσαμε και διαμορφώσαμε εξ’ αρχής με την ομάδα ήταν να σχεδιαστεί μια ταυτότητα ιδιαίτερη, αναγνωρίσιμη και τολμηρή και το σύνολο της δουλειάς να αφήσει μια παρακαταθήκη στο μέρος, στην ιστορία του θεσμού, αλλά και στην προσωπική «βιβλιοθήκη» του καθενός μας. Στην προκειμένη αναπόφευκτα θα λειτουργούσε σε άμεση σύγκριση με τα διάφορα συνέδρια TEDx ανά τον κόσμο και αυτή ήταν μια από τις προκλήσεις μας. Με moto το «Light Your Way Up» (Φώτισε τον δρόμο σου προς την κορυφή) το συνέδριο έλαβε χώρα στην καρδιά του Ψηλορείτη, στα Ανώγεια της Κρήτης, και με ομιλητές διαφορετικών ιδιoτήτων από διάφορα μέρη του κόσμου ήταν από μόνο του ένα γεγονός αντιθέσεων. Αυτό που χρειαζόταν ήταν τα στοιχεία αυτών των αντιθέσεων να παρουσιαστούν με μια δική τους εικαστική γλώσσα, που στο σύνολό της να αφηγείται ανορθόδοξα μια ιστορία / παραμύθι*. Το κύριο και σχεδόν αποκλειστικό μέσο μου ήταν η εικονογράφηση. Όλοι οι ομιλητές στο συνέδριο και στα pre events εικονογραφήθηκαν με αναφορά τη φυσική τους εικόνα αλλά και το αντικείμενο δραστηριότητάς τους, όπως επίσης και οι τοποθεσίες και διάφορα άλλα συμπληρωματικά στοιχεία σε όλες τις εφαρμογές. *Η αφετηρία και η ιδέα πίσω από το TEDx Anogeia πάνω στην οποία βασίστηκε όλη η επικοινωνία είναι ένα μοντέρνο παραμύθι ενηλίκων της Κατερίνας Βαϊμάκη, εμπνευσμένο από τη

μυθολογία και τη σημερινή κοινωνική πραγματικότητα, όπου με δόσεις λογοτεχνικής διάθεσης θέτει σε προβληματισμό διαχρονικά πανανθρώπινα ζητήματα: « Όπου υπάρχει φως, υπάρχει και σκοτάδι. Τίποτα δεν στοιχειώνει περισσότερο το μυαλό των ανθρώπων από τη γνώση που χάθηκε. Υπάρχει από την αρχή του κόσμου κάτι σκοτεινό... Ένα μεγάλο μαύρο σύννεφο έτοιμο να κατασπαράξει τα πάντα! Άλλοτε, μεταμορφώνεται σε φωτιά, πυρπολώντας την αρχαία γνώση των ανθρώπων. Άλλες φορές, πάλι, πηγάζει από μέσα μας, από τις ψυχές των λιγότερων φωτισμένων, οδηγώντας μας στην παράνοια, καταστρέφοντας ο ένας τον άλλο. Κανείς δεν ξέρει αυτή τη μυστική δύναμη. Όλοι όμως την έχουν νιώσει… Το μαύρο σύννεφο έρχεται τώρα, πιο δυνατό από ποτέ… Σήμερα... Ξανά! Η Λήθη απειλεί την ανθρωπότητα για ακόμη μια φορά και κάποιος πρέπει να την προστατέψει! Το Αμόνι της Γης το αισθάνθηκε. Ο δημιουργός τής ζωής μίλησε! Και οι θεοί, νέοι και παλιοί, απλά υπάκουσαν στο κάλεσμά του. Βρέθηκαν στο μέρος που όλα ξεκίνησαν, εκεί που οι τεκτονικές πλάκες ενώνουν δύο ηπείρους... Ο θεός του Νότου, ο Δίας, είχε ήδη συναντήσει την απειλή, τη Λήθη, μέσα στους αγχωμένους και πανικόβλητους ανθρώπους! Ο Θορ, ο θεός του Βορρά, στους υπνωτισμένους και αποχαυνωμένους από την τεχνολογία ανθρώπους της δικής του γης. Απειλείται η γνώση των ανθρώπων, άρα και η ίδια η ζωή! «Κάντε στην άκρη τις διαφορές σας και ενώστε τις δυνάμεις σας. Μόνοι σας δεν μπορείτε να νικήσετε» πρόσταξε το Αμόνι. Και έτσι έγινε... Ένωσαν τις δυνάμεις τους και γεννήθηκε ένας ήρωας... Ο Μαχητής της γνώσης. Έτοιμος να προστατέψει την ανθρωπότητα! Να προστατέψει τη Γνώση! Γνώση… Τι να ‘ναι άραγε; Αποτελεί κάτι το μυστήριο, παρ’ όλα αυτά οι άνθρωποι συνεχώς την ανακαλύπτουν. Ενώνει το παρόν με το παρελθόν, τον Βορρά με τον Νότο. Μια μάχη αρχέγονη, ανάμεσα στο σκοτάδι και το φως... Μπορεί να σηματοδοτεί τη γέννηση ή την καταστροφή. Την αρχή ή το τέλος… Όμως, η επιλογή είναι δική μας. Τη μοίρα μας τη διαμορφώνουμε μόνοι μας… Δεν έχουμε παρά να ακολουθούμε το μονοπάτι προς την κορυφή, το φωτεινό μονοπάτι της γνώσης, που κρύβει ο καθένας μέσα του»

Caparo © 2015 , Curator TEDx: Γιώργος Καλομοίρης. Συντελεστές βίντεο: Καλλιτεχνική διεύθυνση κίνησης / Animation / Παραγωγή: Odd Bleat (Μάνος Γερογιάννης, Γιάννης Ζουμάκης), Πρωτότυπο σενάριο: Κατερίνα Βαϊμάκη, Σχεδιασμός ήχου, επεξεργασία & μίξη: MD Recording Studios (Νίκος Μιχαλοδημητράκης, Δημήτρης Σακελλάρης), Πρωτότυπη μουσική (official video): Σοφία Στασινού, Συμπληρωματικοί ήχοι: Κρητικό λαγούτο & μαντολίνο: Κώστας Καπαρός, Κρητική λύρα: Τέλης Παπαδάκης

Μεταξοτυπία

Μεταξοτυπία εκτός Αθηνών

Συνέντευξη του Πασχάλη Τηλελή στον Φίλιππο Παράσχο

Τον γνωρίσαμε από τον συνάδελφο Νέαρχο Ντάσκα των Polka dot studio. Είχαμε δει τα υπέροχα στολίδια για το Μέγαρο Μουσικής. Τον αναζητήσαμε και τον εντοπίσαμε εκτός Αθηνών, στη Σπάρτη. Ο Πασχάλης Τηλελής, μεταξοτύπης δεύτερης γενιάς, συνεχίζει την οικογενειακή παράδοση με κύριο υλικό το plexiglass. Πώς είναι μια επιχείρηση εκτός Αθηνών; Σχεδιάζουμε, πειραματιζόμαστε, παράγουμε στο νοτιότερο νομό της ηπειρωτικής Ελλάδας. Σαφώς και επωφελούμαστε από τους χαλαρούς ρυθμούς ζωής και τις μικρές αποστάσεις, τα οποία μας προσφέρουν άπλετο δημιουργικό χρόνο. Στον αντίποδα, όμως, είμαστε υποχρεωμένοι να παρακολουθούμε από απόσταση τις εξελίξεις στον τομέα μας, μακριά από εμπορικά σταυροδρόμια, μη έχοντας τη δυνατότητα να αλληλεπιδράσουμε με τη φυσική μας παρουσία στον ευρύτερο χώρο του αντικειμένου μας. Το διαδίκτυο φυσικά και συμβάλλει στην προβολή και την προώθησή μας, αλλά μόνο του δεν είναι αρκετό. Πόσο σημαντικό είναι η συνέχεια της επιχείρησης από τον πατέρα σας; Κάποιος άλλος πριν από εσένα έχει πειραματιστεί, έχει σχεδιάσει, έχει κάνει έρευνα σε υλικά, τεχνοτροπίες, προμηθευτές και αγορές. Μου έμαθε την τεχνική της μεταξοτυπίας αλλά και τον τρόπο επεξεργασίας του plexiglass, το οποίο είναι το κύριο υλικό των εφαρμογών μας. Μέχρι και σήμερα αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι στη λειτουργία μας και την ανάπτυξή μας, βομβαρδίζοντάς μας καθημερινά με προτάσεις, ιδέες, εφαρμογές. Σας αρέσει ο πελάτης να ξέρει τι θέλει και να δίνει κατευθύνσεις ή να σας αφήνει εντελώς ελεύθερο; Πιστεύω πως ένας πελάτης ο οποίος γνωρίζει τι θέλει, με τις κατευθύνσεις τις οποίες μπορεί να μας δώσει, κάνει πιο εύκολη τη δική μας εργασία. Τα πρότζεκτ στα οποία είμαστε εντελώς ελευθεροι είναι χρονοβόρα και πολλές φορές χαώδη. Με τη σωστή καθοδήγηση του πελάτη μας περιορίζουμε σε πιο στενά πλαίσια τη συνεργασία μας και τις προτάσεις μας, καθώς είμαστε ένα εργαστήριο το οποίο κάτα βάση δεν παράγει τυποποιημένα αντικείμενα, αλλά αντικείμενα τα οποία σχεδιάζονται και παράγονται με βάση τις ανάγκες του εκάστοτε πελάτη. Πώς έχει εξελιχθεί η τεχνική της μεταξοτυπίας σήμερα; Η πρώτη μορφή μεταξοτυπίας συναντάται 5.000 χρόνια πριν, όταν οι άνθρωποι των σπηλαίων χρησιμοποιούσαν φύλλα δέντρων κατάλληλα τρυπημένα ώστε να δημιουργούν διάφορες εικόνες. Με το πέρασμα των χρόνων, η τεχνολογία έδωσε σημαντικές λύσεις με αυτόματες μηχάνες μεταξοτυπίας, με φωτιστικές μονάδες εμφάνισης τελάρων, με μηχανήματα computer to screen (CTS), τα οποία με μία εντολή από τον ηλεκτρονικό υπολογιστή εμφανίζουν απευθείας στο τελάρο το θέμα εκτύπωσης. Στο εργαστήριό μας, εκτός από την εκτύπωση των φιλμ εκτύπωσης σε διαφάνεια, όλα γίνονται χωρίς την ανάμειξη της τεχνολογίας και των μηχανών, με τη μέθοδο της χειροκίνητης καλλιτεχνικής μεταξοτυπίας. Το plexiglass θεωρείται ψυχρό υλικό, πείτε μας πώς μεταμορφώνεται μέσα από τη δική σας παρέμβαση; Σχεδιάζουμε και παράγουμε χρηστικά αλλά και διακοσμητικά αντικείμενα από ένα υλικό το οποίο χαρακτηρίζεται από τη διαφάνειά του και την αντοχή του. Εκμεταλλευόμαστε και τα δύο αυτά χαρακτηριστικά του, μεταμορφώνοντας αρχικά με την εκτύπωσή του το υλικό, εμπλουτίζουμε με γραφικά και χρώματα, και στη συνέχεια δίνοντας του το κατάλληλο σχήμα μέσω του lazer cut ή με την επεξεργασία του στο χέρι. Στόχος μας η δημιουργία αντικειμένων υψηλής αισθητικής, τα οποία έχουν τεράστια διάρκεια στον χρόνο. Πόσο ρόλο παίζει στη δουλειά σας το σχέδιο και πείτε μας τη γνώμη σας για τους γραφίστες σήμερα; Το κομμάτι του γραφικού σχεδιασμού έχει τεράστιο ρόλο στη δική μας εργασία. Μέσω των εφαρμογών μας αναδεικνύουμε το σχέδιο και έτσι οι εφαρμογές μας αναδεικνύονται μέσω αυτού. Ουσιαστικά, πρόκειται για μια αμφίδρομη σχέση με πολύ ισχυρούς δεσμούς. Η κοινότητα των γραφιστών τα τελευταία χρόνια έχει αποδείξει ότι αφουγκράζεται τις ανάγκες της εποχής μας, συμβάλλοντας καθημερινά με την εργασία της, προτρέποντας έτσι όλο και περισσότερους νέους να ακολουθήσουν αυτό τον δρόμο.

Συσκευασία

Γεωμετρικές χαράξεις

Στον σχεδιασµό του λογοτύπου αποτυπώνουµε τον bold χαρακτήρα της σχεδιάστριας, τις σκληρές φόρµες και γεωµετρικές χαράξεις που χρησιµοποιεί στον σχεδιασµό των προϊόντων της. Τα αρχικά IDP αποτυπώνονται αφαιρετικά στο σχήµα και τη σύνθεση του λογοτύπου. Το κουτί συσκευασίας των παπουτσιών της βασίζεται στο ιδιαίτερο στιλ της, που έχει ως βασικό χαρακτηριστικό τη σύνθεση διαφορετικών υλικών και χρωµάτων σε κάθε παπούτσι. ∆ηµιουργήσαµε, λοιπόν, µια origami κατασκευή, µε διαφορετικά χαρτιά σε υφή και χρώµα που µπορεί να φτιάχνει µόνη της και να δηµιουργεί διαφορετικές συνθέσεις και µοναδικά κουτιά, τα οποία παραπέµπουν σχηµατικά στον λογότυπο και την εταιρική της εικόνα. Οι υπόλοιπες εφαρµογές της εταιρικής ταυτότητας ακολουθούν τις γραµµές του λογοτύπου και τη χρωµατική παλέτα που επιλέχθηκε από τα χρώµατα που χρησιµοποιεί η σχεδιάστρια στις κολεξιόν της.

Η Ίρις Ντεπόρτου, με Ιταλό πατέρα και Ελληνίδα μητέρα, σπούδασε στο Central Saint Martins του Λονδίνου και στο Istituto Marangoni του Μιλάνου Σχέδιο Μόδας. Ολοκλήρωσε τις σπουδές της στον Σχεδιασμό και την Κατασκευή Υποδημάτων στην Αθήνα, με δάσκαλο τον Απόστολο Κουλουμάση. Ταξιδεύοντας σε πολλά μέρη του κόσμου, αφομοίωσε ερεθίσματα και εντυπώσεις, οξύνοντας την ευαισθησία της για την ιδιαιτερότητα των μορφών, των χρωμάτων και των υλικών, όπως παρουσιάζονται στη φύση και τους διαφορετικούς πολιτισμούς. Με στόχο τη μοναδικότητα, οι χειροποίητες δημιουργίες της συνδυάζουν την ελληνική αισθητική και την ιταλική φινέτσα, φιλτραρισμένες μέσα από την πρωτοποριακή ματιά που αποκόμισε από τη ζωή της στο Λονδίνο. Κάθε σεζόν η Ίρις Ντεπόρτου προτείνει μια limited collection. Επιμελείται η ίδια όλα τα στάδια από τον σχεδιασμό έως την κατασκευή κάθε δημιουργίας της, επιδιώκοντας την άνεση και την καλαισθησία. Κατόπιν συνεννόησης τα σχέδιά της μπορούν να προσαρμοστούν και σε ιδιαίτερες απαιτήσεις, personalize. Επίσης, προσφέρει την ευκαιρία σε όσους επιθυμούν να αποκτήσουν το δικό τους παπούτσι (bespoke IDP), φτιαγμένο για το δικό τους πόδι, σύμφωνα με το γούστο, τις επιθυμίες και επιλογές τους.

Παρουσίαση: Βοb Studio

σημειώσεις γραφιστικής

Γράφει ο Θοδωρής Μαστρογιάννης γραφίστας

H τέχνη της μεταξοτυπίας Η μεταξοτυπία είναι μια μέθοδος εκτύπωσης που συνοδεύει τον άνθρωπο εδώ και αιώνες, καλύπτοντας την καθημερινή του ανάγκη για δημιουργία πανομοιότυπων καλλιτεχνικών αντιτύπων. Το όνομά της προήλθε από το μετάξι που χρησιμοποιούνταν, παλαιότερα, ως πρώτη ύλη για την κατασκευή του πλέγματος των εκτυπωτικών τελάρων.

ν και η καταγωγή της μεταξοτυπίας δεν έχει προσδιοριστεί, παρ’ όλα αυτά οι αρχές της μοιάζουν με την τεχνική στένσιλ, από ειδικά αδιαβροχοποιημένο χαρτί, που χρησιμοποιούνταν στην ιαπωνική τεχνοτροπία του Καταζούμι για τη διακόσμηση υφασμάτων. Επίσης, μια παρόμοια τεχνική χρησιμοποιήθηκε από ιθαγενείς της Ινδονησίας, που δημιουργώντας στένσιλ από φύλλα μπανανιάς διακοσμούσαν τα κανό τους. Παραπλήσια είναι και η μέθοδος που χρησιμοποιείται από το 2500 π.Χ. από του αρχαίους Έλληνες και Αιγύπτιους. Στα μέσα του 19ου αιώνα, στην Αγγλία βρέθηκαν αξιόλογα τελάρα μεταξοτυπίας κατασκευασμένα από ειδική γάζα, που συγκρατούσε πάνω της το θέμα που θα τυπωνόταν. Το 1927 ο Άγγλος Σάμουελ Σάιμον (Samuel Simon) πήρε δίπλωμα ευρεσιτεχνίας για την κατασκευή τελάρων με φωτογραφική μέθοδο. Την ίδια τεχνική υιοθέτησε από και ο Τζον Πίλσγουορθ (John Pilsworth) το 1914 στην Καλιφόρνια για την εκτύπωση πολύχρωμων εικόνων. Η μέθοδος αυτή χρησιμοποιήθηκε κατά τη διάρκεια του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου για την εκτύπωση σημαιών. Ενώ από το Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο και μετά σταματά η χρήση του μεταξιού στην κατασκευή του πλέγματος και αρχίζει η χρήση άλλων συνθετικών υλικών, όπως νάιλον, πολυεστέρας, ακρυλικό κ.ά. Ευρύτερα γνωστή έγινε στον κόσμο της τέχνης τη δεκαετία του ‘60, με το κίνημα της Ποπ Αρτ (Pop Art), μέσα από τα έργα του Άντι Γουόρχολ (Andy Warhol). Σήμερα, η μεταξοτυπία είναι μία από τις πολλές μεθόδους εκτύπωσης και ανήκει στην κατηγορία αυτών που χαρακτηρίζονται ως «Άμεσες», επειδή το χρώμα περνάει κατευθείαν από το τελάρο στην επιφάνεια που τυπώνεται, χωρίς να μεσολαβεί άλλο υλικό, όπως συμβαίνει στην εκτύπωση offset, με τον κύλινδρο του καουτσούκ. Για την εφαρμογή της υπάρχει μια μεγάλη ποικιλία αυτόματων αλλά και χειροκίνητων μηχανών, που συνδυάζουν την εκτύπωση με το χαμηλό κόστος και την υψηλή ταχύτητα, σε μια μεγάλη γκάμα επιφανειών και υλικών, όπως υφάσματα, κεραμικά, γυαλί, πολυουρεθάνη, πολυπροπυλένιο, χαρτί, μέταλλο και ξύλο. Στη μεταξοτυπία δεν εφαρμόζεται η λογική των διαχωρισμένων films με ράστερ, όπως στην offset. Εδώ, το θέμα αποτελείται από λέξεις, περιγράμματα, σημεία ή γεωμετρικά σχήματα, σε πλακάτα χρώματα (με ποσοστό 100%), που δεν επικαλύπτουν

το ένα το άλλο. Ο αριθμός των διαχωρισμένων films εξαρτάται από το πλήθος των χρωμάτων κάθε θέματος. Για τη σωστή αναπαραγωγή των films πρέπει να ενεργοποιούνται η παράμετρος για την εμφάνιση των σταυρών σύμπτωσης, όταν πρόκειται για εκτύπωση με πολλά χρώματα, καθώς και η παράμετρο Mirror (Πάστα Ανάποδα), ώστε το περιεχόμενο της σελίδας να διαβάζεται ανάποδα (από δεξιά προς τα αριστερά). Μετά την παραγωγή των films ακολουθεί η κατασκευή του τελάρου. Πρόκειται για ένα ορθογώνιο πλαίσιο από αλουμίνιο, πάνω στο οποίο στερεώνεται μια τεντωμένη γάζα που καλύπτεται με μια ειδική φωτοευαίσθητη πάστα (εμουλσιόν). Αυτή η διαδικασία ολοκληρώνεται σε συνθήκες σκοτεινού θαλάμου, γιατί η εμουλσιόν καταστρέφεται αν εκτεθεί στο φως (φωτοπολυμερισμός). Στη συνέχεια, για να μεταφερθεί το θέμα (αρνητικό) στο τελάρο, το film εφάπτεται στην εξωτερική πλευρά του και εκτίθεται στο φως, φυσικό ή UV. Τέλος, απομακρύνεται η αφώτιστη πάστα, ξεπλένοντας το τελάρο με νερό, ώστε να δημιουργηθεί η «τρύπα» με το θέμα. Ο αριθμός των τελάρων που κατασκευάζονται εξαρτάται από το σύνολο των χρωμάτων του σχεδίου. Εκτός από το τελάρο με το διαχωρισμένο θέμα, για να αρχίσει η εκτύπωση χρειάζονται ακόμα μια σπάτουλα μεταξοτυπίας, ένα αντικείμενο με επίπεδες όψεις, μια μηχανή μεταξοτυπίας και μελάνι. Αφού έχει σταθεροποιηθεί καλά το τελάρο και το αντικείμενο στη μηχανή, τοποθετείται το μελάνι πάνω στη γάζα και απλώνεται με την ειδική σπάτουλα. Το χρώμα περνάει από τα μέρη της γάζας που δεν έχουν φωτιστεί και έτσι αποτυπώνεται το θέμα στο αντικείμενο. Το τελικό στάδιο είναι το στέγνωμα. Στην περίπτωση που θα τυπωθούν περισσότερα από ένα χρώματα, θα πρέπει να στεγνώσει το τυπωμένο αντικείμενο πριν το τοποθετήσουμε πάλι στη μηχανή. Η διαδικασία στεγνώματος μπορεί να επισπευτεί με έναν ειδικό φούρνο, αντί με τη θερμοκρασία περιβάλλοντος. Αυτήείναι η συνολική διαδικασία για την εκτύπωση μεταξοτυπίας. Σίγουρα θα υπάρχουν πολλές τεχνικές λεπτομέρειες που χρειάζεται να αναλυθούν. Παρ’ όλα αυτά, η μεταξοτυπία παραμένει μια εύκολη και πολύ προσιτή μέθοδο εκτύπωσης. Έτσι, όποιος ενδιαφέρεται να την προσεγγίσει ερασιτεχνικά, αρκεί να προμηθευτεί τα κατάλληλα υλικά και να αφιερώσει χρόνο για πειραματισμό και εξάσκηση.

Βραβεύσεις

Πρώτο βραβείο στους ΑΓΩΝΕΣ ΝΕΩΝ ΣΧΕΔΙΑΣΤΩΝ 2016 για το εξώφυλλο του Γιώργου Σκαλίδη

Flipper reloaded

Από τη δεκαετία του ’30, στον προηγούμενο αιώνα, ο σχεδιασμός και η κατασκευή των φλίππερ άρχισαν να εντάσσονται ευρύτερα στον βιομηχανικό σχεδιασμό. Οι μεγάλες εταιρείες (Gottlieb, Bally, Williams) ανακαλύπτουν στα φλίππερ έναν «κόσμο» που σχετίζεται άμεσα με τον ελεύθερο χρόνο της, αμερικανικής κυρίως, νεολαίας με τη «βιομηχανία του πολιτισμού» ευρύτερα, αλλά και με ένα κατ’ εξοχήν design object.

κόσμος του φλίππερ αναπαριστά πολλά στοιχεία από ένα λούνα παρκ και, κυρίως, στηρίζεται στα έντονα χρώματα και μοτίβα και στους ήχους που (ανα)παράγει το αυτόματο, χάρη στα ηλεκτρικο-μηχανικά κυκλώματα που δίνουν κίνηση στο παιγνίδι και προϋποθέτουν μαζί με τη διασκέδαση (For amusement only, όπως ανέγραφαν όλα τα «μηχανάκια») και τις δεξιότητες των παικτών. Το φλίππερ (ή φλιππεράκι, όπως επίσης ήταν γνωστό

Γράφει ο Κώστας Καλφόπουλος

με το υποκοριστικό του) συχνά ενέπνευσε συγγραφείς και σκηνοθέτες, είτε ως κύριο θέμα στη λογοτεχνία, αν θυμηθούμε τον Μένη Κουμανταρέα («Τα μηχανάκια») ή τον Νίκο Νικολαΐδη («Ο οργισμένος Βαλκάνιος»), ή σε ταινίες στις οποίες «συμπρωταγωνιστεί», όπως συμβαίνει στη «Συμμορία των Σικελών», αλλά και συχνά στον Γκοντάρ («Δυο-τρία πράγματα που ξέρω γι’ αυτή») και, κυρίως, στο μιούζικαλ «Τommy», όπου παίζει πρωταγωνιστικό ρόλο, όμως ακόμα και στις ελληνικές ταινίες του εμπορικού κινηματογράφου το συναντάμε σε διάφορες σκηνές. Είναι, μαζί με το τζουκ μποξ βεβαίως, εκείνο το κατ’ εξοχήν design object που «εγκιβωτίζει» τη βιομηχανία του πολιτισμού, κυρίως στην pop μορφή της, με τα κυρίαρχα μουσικά και κόμικ στοιχεία της εποχής. Όταν το περιοδικό gr design μου πρότεινε την επανέκδοση του «Tilt! Δοκίμιο για το φλίππερ» -αναθεωρημένο και εμπλουτισμένο στην καινούργια μορφή και, πάντως, με καινούργιο εξώφυλλο, έτσι ώστε να δώσει τη δυνατότητα και την αφορμή για έμπνευση κυρίως σε νέους σχεδιαστές με νέες ιδέες- θεώρησα την πρότασή του ως διπλή πρό(σ)κληση, με το συνακόλουθο ρίσκο της: Αφενός συνδέεται με τις δυσκολίες ενός εγχειρήματος στον τομέα του design, αναφορικά με το βιβλίο, αλλά και μ’ ένα θέμα για το οποίο τα νέα παιδιά δεν έχουν τις απαραίτητες προσλαμβάνουσες (ο κόσμος τους πλέον σχετίζεται άμεσα με τον υπολογιστή, το Διαδίκτυο και τις νέες μορφές επικοινωνίας που προκύπτουν από τις ραγδαίες τεχνολογικές εξελίξεις και εφαρμογές της κινητής τηλεφωνίας) και αφετέρου ο συγγραφέας καλείται να «ξαναδεί» το βιβλίο του με ένα καινούργιο «περιτύλιγμα», που θα υπόκειται σε μια διαδικασία διαμόρφωσης μορφής και περιεχομένου, σύμφωνα με τους κανόνες πλέον του design, με μοτίβα που θα «συνομιλούν» με τον δικό τους, διαφορετικό τρόπο με το αρχικό θέμα. Το τελικό αποτέλεσμα, όπως προκύπτει από τα σχέδια, δεν μπορεί παρά να χαροποιεί τον συγγραφέα, ορισμένα, μάλιστα, είναι ολοκληρωμένες προτάσεις για εξώφυλλο και άλλα πάλι αποτελούν ενδιαφέροντες πειραματισμούς πάνω στο θέμα. Οι παραλλαγές ποικίλλουν: Από τον μινιμαλισμό και την αφαιρετική προσέγγιση έως την εξεικόνιση του «κόσμου του φλίππερ» και από τις γεωμετρικές μορφές έως το κολάζ και το σκίτσο, που εμπεριέχει την περιπλάνηση στον λαβύρινθο των πόλεων, του αυτόματου, αλλά και του έρωτα. Αλλού τα έντονα χρώματα και οι εικαστικές παρεμβάσεις και αλλού τα στίγματα, οι αδρές πινελιές και τα μοτίβα του φλίππερ προσαρμοσμένα στην αρχιτεκτονική του design. Κάθε σχέδιο είναι και μια διαφορετική πρόσληψη ενός πολύπλοκου «κόσμου» που είναι ταυτόχρονα και διάκοσμος: Της αφήγησης, της εντύπωσης, της αναπαράστασης. Επίσης, κάθε σχέδιο είναι και μια διαφορετική μορφή ανάγνωσης, ενίοτε και ερμηνείας: Μια διαρκής απόπειρα συνομιλίας της λογοτεχνίας με το design, αλλά και ένα παιγνίδι πλούσιο σε χρώματα, σχέδια και μοτίβα. Στο gr design και σ’ όλα τα παιδιά που συμμετείχαν δημιουργικά σ’ αυτό το εξ αρχής δύσκολο εγχείρημα οι ευχαριστίες μου δεν είναι απλώς αυτονόητες, είναι επιβεβλημένες, μαζί με τις ευχές μου για καλή επιτυχία στη συνέχεια. Είναι, πάντως, σαν να έπαιξα μαζί τους μια παρτίδα φλίππερ.

ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΚΟΛΙΑΔΗΜΑΣ

Η ιστορία και η γνώση που προσφέρει το παρελθόν είναι η βάση για να μπορέσεις να ξεκινήσεις να δουλεύεις πάνω σε κάτι. Συνέντευξη Ναταλί Χατζηαντωνίου

Δημήτρης Κολιαδήμας

Ναι, αυτή είναι μία συνέντευξη που θα ξεκινήσει από το τέλος! Από το τελευταίο «κλικ» του μαγνητοφώνου και την τελική εντύπωση από τον συνομιλητή μου. Είναι μια λέξη:Θετικότητα. Αλλά ώριμη. Λιτότητα. Αλλά περιεκτική. Βάθος. Αλλά φωτεινό. Συναίσθημα. Αλλά συγκροτημένο… Α, ναι: Και εξαιρετικά ελληνικά. Σχεδόν δύο ώρες νωρίτερα, ο Δημήτρης Κολιαδήμας φτάνει στο ραντεβού μας, μετά την περιήγησή του στη μόνιμη συλλογή της Πινακοθήκης «Ν.Χατζηκυριάκου-Γκίκα» και στην έκθεση-αφιέρωμα στον Φώτη Κόντογλου.

φείλω να παίρνω διαρκώς ερεθίσματα. Κι έχω την τύχη να μπορώ», εξηγεί. Μα, ναι. Μετά τα μελετά, τα κατανοεί, αναζητεί τις αρχές τους και χρησιμοποιεί ό,τι χρειάζεται στις δικές του δημιουργίες που, αν και εκκινούν από μία ολιστική μέθοδο, έχουν γεωμετρική απλότητα, σαφήνεια και καθαρότητα. Γεννημένος το 1978 στη Θεσσαλονίκη, ο Κολιαδήμας σπούδασε στο Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Αθήνας, στη Σχολή Γραφικών Τεχνών & Καλλιτεχνικών Σπουδών, στο Τμήμα Γραφιστικής και ύστερα στο London College of Communication πήρε Master στις Τυπογραφικές Σπουδές (Typo/Graphic studies). Όσο για τη διπλωματική του εργασία είχε θέμα «Πολιτική ρητορεία: Ένας ιός στη σύγχρονη γλώσσα» (μια πειραματική οπτική παρουσίαση της χρήσης των προσωπικών αντωνυμιών στον πολιτικό λόγο)! Στην Ελλάδα πια όπου επέστρεψε (συνειδητά) υπήρξε συνιδρυτής και creative director της ομάδας των Designers United. Ως γραφείο ή και ατομικά έκανε σπουδαίες συνεργασίες με πολιτιστικούς φορείς, εκδοτικούς οργανισμούς ή ΜΜΕ γενικώς διοργανωτές μεγάλων αθλητικών εκδηλώσεων και εταιρείες τόσο εγχώριες όσο και του εξωτερικού (π.χ., οι Volvo Cars Corporation, Volvo Ocean Race, Euroleague Basketball, Adidas κ.ά.), αποσπώντας συχνά σημαντικότατα βραβεία (D&AD, Red Dot Design Awards, European Design Awards). Ο Κολιαδήμας είναι ένας ντιζάινερ με πλήθος συμμετοχών σε διεθνή projects, εκθέσεις και ομιλίες σε σημαντικές διοργανώσεις. Πρόσφατα, ολοκληρώνοντας τον προηγούμενο δημιουργικό του κύκλο, σύστησε μία νέα ομάδα με έδρα τη Θεσσαλονίκη, το νέο γραφείο, Semiotik Design Agency έχει στόχο… Αλήθεια, ο στόχος της Semiotik Design Agency ποιος είναι; «Απλώς να παραμείνει δραστήρια στο design και στο branding, έχοντας ένα εύρος από projects, τα οποία μπορεί να είναι και εικαστικά

ή και άλλα, στα οποία λειτουργώ ως σύμβουλος (brand development). Στόχος μας είναι επίσης να αναπτυχθούμε στο εξωτερικό». Διάβασα, και μου έκανε πολλή εντύπωση ότι στις επιδιώξεις σας είναι να δώσετε «προτεραιότητα στις ανθρώπινες αξίες». «Κάθε project με το οποίο ασχολούμαστε έχει να κάνει με τον άνθρωπο. Ουσιαστικά, ο νέος ρόλος μου σ’ αυτή την εταιρεία είναι να δώσω προτεραιότητα στις ανθρώπινες αξίες που θα εξελίσσονται, καθώς, ταυτόχρονα, θα εξελισσόμαστε κι εμείς μαζί ως ομάδα. Η δουλειά που κάνουμε βασίζεται στη μέθοδο της Gestalt: Πρόκειται για μία ολιστική μέθοδο που επιδιώκει να βλέπει κάθε project από πολλές πλευρές και σε πολλά επίπεδα και να εμβαθύνει στην ουσία. Γι’ αυτό κάνουμε έρευνα στο περιβάλλον στο οποίο θα «ζήσει» το project μας, αλλά κάνουμε έρευνα και στον ίδιο τον πελάτη για να διαπιστώσουμε αν αυτό που μας ζητά εξυπηρετεί, πράγματι, τους δικούς του στόχους. Αν διαπιστώσουμε ότι αυτά τα δύο ταξιδεύουν παράλληλα, τότε με μεγάλη χαρά ξεκινάμε να δουλεύουμε… Συνεπώς, μία τέτοιου τύπου ανάλυση σίγουρα συμπεριλαμβάνει και τον άνθρωπο ως μέλος ενός project σε πολύ μεγάλο βαθμό». Σε όλες σας τις δουλειές ο στόχος είναι μια ολιστική προσέγγιση; «Σε όλες, είτε πρόκειται για μικρή είτε για μεγάλη δουλειά. Δηλαδή, οπωσδήποτε διερευνούμε, σε πρώτο επίπεδο, την ανάγκη που έχει ο πελάτης σχετικά με την υπηρεσία, τον φορέα, τον οργανισμό ή την εταιρεία. Θέλουμε να βεβαιωθούμε κι αυτό είναι ένα κομμάτι της δουλειάς μας ότι αυτό που ζητάει είναι αυτό που χρειάζεται πραγματικά. Επιδιώκουμε ένα honest design, να σχεδιάζουμε, δηλαδή, πραγματικά, για να ανταποκριθούμε σε πραγματικές ανάγκες». Αυτή η σχεδιαστική «εντιμότητα» σας έχει αναγκάσει να απορρίψετε κάποια αιτήματα πελατών; « Έχουμε πει, όχι, σε πράγματα που θεωρούμε ότι δεν χρειάζεται ο πελάτης, κρίνοντας ότι θα κάνει ένα έξοδο για κάτι που δεν θα τον ωφελήσει. Εξυπακούεται ότι αυτό το αποφασίζουμε πάντα συζητώντας μαζί του, ούτως ώστε να έχουμε το καλύτερο δυνατόν αποτέλεσμα». Η τελική σας δημιουργία τι είναι για εσάς προσωπικά; Μία ιστορία, μία φόρμα, μία εικόνα, ένα προϊόν, ένα brand; «Πάντως σίγουρα είναι μία τελική αποτύπωση της προσπάθειας μιας ομάδας ανθρώπων ή κι ενός ανθρώπου. Κάθε τέτοια αποτύπωση κρύβει φυσικά μια ιστορία που είναι μοναδική…». Ως παιδί τι κοιτάζατε περισσότερο; Τις ιστορίες, το περιεχόμενο, το χρώμα, τη φόρμα; «Με προκαλούσε από τότε το ‘‘τι είναι μέσα’’ ή ‘‘πώς φτιάχνεται’’, ‘‘πώς λειτουργεί’’, ‘‘πόσοι άνθρωποι και γιατί σκέφτηκαν και το έφτιαξαν’’. Κι ακόμα, κατά περιόδους βλέπω στο

Youtube ταινιάκια, ‘‘εκπαιδευτικά’’ για εμένα, που μου λύνουν τέτοιες απορίες. Αναρωτιέμαι πώς φτιάχνεται ο κόσμος γύρω μου: Από το πώς φτιάχνονται τα μολύβια έως το πώς ράβεται το δέρμα…». Πώς οδηγηθήκατε να πείτε «εγώ αυτό θέλω να κάνω»; «Στη ζωή, καμιά φορά, πρέπει να αφήνουμε και το αστεράκι να μας πηγαίνει μόνο του κάπου και να μην την ορίζουμε με φοβερή ακρίβεια, γιατί θα βρεθούμε συχνά εκτός προγράμματος. Όταν τελείωνα το σχολείο, και έχοντας συμπληρώσει αρκετά χρόνια που ζωγράφιζα (με έστελναν οι γονείς μου κι έκανα μαθήματα γιατί αυτό μ’ ευχαριστούσε), ήθελα να σπουδάσω Αρχιτεκτονική, χωρίς να γνωρίζω τότε τι ακριβώς είναι αυτό. Στο μηχανογραφικό είχα βάλει, όμως, και τη Γραφιστική. Κι εκεί πέρασα. Στη σχολή πια έμαθα τι είναι ο σχεδιασμός, τι είναι η σύνθεση, το χρώμα, η προοπτική, τι είναι ένας όγκος και πώς μεταφέρεται σε δύο διαστάσεις, πώς να κοιτάξεις τρεις διαστάσεις κ.λπ. Κι όλο αυτό ήταν γοητευτικό… Παράλληλα όμως, είχα μία μεγάλη ατυχία στη ζωή μου, γιατί εκείνη την περίοδο ο πατέρας μου έχασε τη δουλειά του. Είχαμε πολύ μεγάλη δυσκολία στο σπίτι και ουσιαστικά υπήρχε ένας εσωτερικός εξαναγκασμός για τον βιοπορισμό μου. Αυτό σημαίνει ότι στα 20-21 μου έκανα πολλά πράγματα προσπαθώντας να βγάλω το χαρτζιλίκι μου: Πουλούσα συνδρομές βιβλίων design, δούλευα σε μαγαζιά φίλων… Η οικογένειά μου, βέβαια, με στήριξε μέχρι να κάνω και το Μεταπτυχιακό μου, αλλά αυτή η δύσκολη εμπειρία ουσιαστικά με οδήγησε στο να πάρω γρηγορότερα την ευθύνη της ζωής μου στα χέρια μου. Εκ των υστέρων αισθάνομαι πολύ τυχερός γι’ αυτό! Τελικά μια κακοτυχία σε οδηγεί να πάρεις τη ζωή στα χέρια σου…». Η δουλειά σας έχει εκ των πραγμάτων σχέση με τα εικαστικά. Η προσωπική σας «υπογραφή» έχει, όμως, νομίζω, περισσότερη σχέση κι από τη συνήθη. «Αυτό που με συναρπάζει πολύ στα εικαστικά είναι η ελευθερία της ερμηνείας. Επειδή σε πάρα πολλά projects εργαζόμαστε βασισμένοι σε μία εκλογίκευση της διαδικασίας, έχω κι εγώ προσωπικά την ανάγκη να εντάξω την εικαστική γλώσσα όχι μόνο εκεί που μπορώ, αλλά και σε εμπορικές δουλειές. Πιστεύω στην ελευθερία της ανάγνωσης, η οποία δίνει ουσιαστικά στους δέκτες αντιστοίχως την ελευθερία και την κατεύθυνση να ερμηνεύσουν, με το δικό τους τρόπο, το αντικείμενο ή την εικόνα, με την οποία έρχονται σε επαφή. Αυτό θέλω να κάνω στη ζωή μου: Έναν διάλογο με το έργο και τον δέκτη». Κάτι άλλο που παρατηρούσα είναι ότι στη δουλειά σας υπάρχουν «υπαινιγμοί» της ιστορίας της τέχνης. Π.χ., έχετε σχεδιάσει μια σειρά για μπουκάλια ελαιολάδου που με παρέπεμψαν σε κυκλαδικά ειδώλια. «Η λιτότητα είναι ό,τι δυσκολότερο μπορεί να υπάρξει, διότι, ουσιαστικά, αφαιρούμε πληρο-

Δημήτρης Κολιαδήμας

φορία και συμπυκνώνουμε πληροφορία, ούτως ώστε να καταλήγουμε σε κάτι όσο το δυνατόν πιο μονοσήμαντο. Όλο αυτό έχει έναν υψηλό βαθμό δυσκολίας. Η ιστορία και η γνώση που προσφέρει το παρελθόν είναι η βάση για να μπορέσεις να ξεκινήσεις να δουλεύεις πάνω σε κάτι. Παίζουν μεγάλο ρόλο οι αναφορές που έχει κάποιος. Εμένα, π.χ., μου αρέσουν αντικείμενα στα οποία μπορώ να αναγνωρίσω τις αναφορές τους, δηλαδή το πού θα τα τοποθετούσα στο βάθος της ιστορίας. Κι αυτό σημαίνει ότι ο δημιουργός ή ο παραγωγός τους φέρει στοιχεία τέτοια που προδίδουν μία αναφορά στην Ιστορία της τέχνης ή του design. Κι αυτό είναι κάτι πολύ σημαντικό, γιατί οι κληρονομιές είναι πολλές και τις αναζητούμε όχι μόνο στον ελλαδικό χώρο, αλλά και σε διεθνή κλίμακα. Συνεπώς ανάλογα με το project που έχουμε να υλοποιήσουμε κάθε φορά αναζητούμε τις πηγές μας». Δεν υπάρχουν κάποιες συγκεκριμένες περίοδοι της ιστορίας της τέχνης ή κινήματα ή καλλιτέχνες που να τους αγαπάτε περισσότερο; «Η ιδιαίτερη αγάπη που έχω εγώ αφορά την αναζήτηση της φόρμας, όπως είχε εκφραστεί από τα κινήματα του Bauhaus, της Ρωσικής Πρωτοπορίας, του Μεταμοντέρνου. Οπότε, η προσωπική μου ευχαρίστηση κι ανάγκη είναι καθώς δουλεύω, να μελετώ κι εκείνες τις περιόδους. Γι αυτό τα έργα που προκύπτουν από δική μου πρωτοβουλία, έχουν, σχεδόν αποκλειστικά, αναφορές σ΄αυτές τις περιόδους. Κι αυτό δεν το λέω για καλό ή για κακό. Ή μάλλον για κακό το λέω..» Το Bauhaus έχει βέβαια δυσφημιστεί αρκετά, π.χ. ως «ψυχρό» «Κι όμως, έχει μια απλότητα στην έκφραση, μια γραμμικότητα και μια λειτουργικότητα στη μορφή για μένα συναρπαστικά». Η λιτότητα και η «γεωμετρικότητα» είναι συνήθως κατακτήσεις ανθρώπων μεγαλύτερης ηλικίας… « Έχω γεράσει πριν από την ώρα μου! Αλλά για να σοβαρευτώ, οτιδήποτε φτιάχνω εγώ προσωπικά είναι βιωματικό. Δηλαδή, αντιμετωπίζω τη δουλειά μου, όπως τον τρόπο με τον οποίο θα ήθελα να ζω. Αυτό σημαίνει ότι προσπα-

θώ να ακολουθήσω τον δρόμο της λιτότητας σε κάθε έκφανση της προσωπικής μου ζωής. Προσπαθώ να είμαι ξεκάθαρος και ορισμένος όπως είναι η φόρμα. Μου αρέσουν οι ‘‘σπαρτιάτικες’’ λύσεις που αποβάλουν τα περιττά. Και αυτός είναι ο τρόπος ζωής που θα ήθελα να ακολουθήσω. Την επιστροφή στα βασικά κατά κάποιο τρόπο». Αυτή η επιδίωξη πώς μεταφέρεται στη ζωή σας; «Δεν έχω, π.χ., χρησιμοποιήσει ποτέ την πιστωτική μου κάρτα με τρόπο που να είναι επιβαρυντικός για εμένα. Λειτουργώ κυρίως με το ‘‘έχω και μπορώ, αναγνωρίζω την ανάγκη μου και αγοράζω’’. Δεν είμαι ένας άνθρωπος που οραματίζεται την ύλη. Οι βάσεις μου είναι στην απλότητα». Αναρωτιέμαι πώς μπορείτε να προστατεύσετε αυτή σας την κατάκτηση σε μία χώρα που έχει εντελώς αντίθετα χαρακτηριστικά… «Νομίζω ότι καθένας θέλει να τοποθετείται στη ζωή. Να έχει τη δική του πρόταση απέναντι στα πράγματα. Να ‘‘ακούει’’. Να ‘‘βλέπει’’. Και να ενσωματώνει οτιδήποτε θετικό στη ζωή του, ώστε να μπορεί να πηγαίνει παρακάτω. Αυτό γίνεται, όντως, με μεγάλη δυσκολία στην Ελλάδα, όπου υπάρχει πρόβλημα αισθητικής, αντιθέσεων και μη γραμμικότητας. Οι πολιτικές, π.χ., δεν έχουν γραμμικότητα. Δεν ακολουθούν μια εξελικτική διαδικασία προς το καλύτερο. Επίσης, το ‘‘εγώ’’ παραμένει πολύ ισχυρότερο από το ‘‘εμείς’’. Παρατηρώ ακόμα ότι η ικανότητα ή το ταλέντο συχνά παρακάμπτονται, γι’ άλλους λόγους. Όλα αυτά, βέβαια, καθένας τα αντιμετωπίζει με τον τρόπο του». Ο δικός σας τρόπος ποιος είναι; « Όταν γύρισα από το Μεταπτυχιακό μου στο Λονδίνο, σκέφτηκα ότι ανεξαρτήτως από το αν είμαι καλός ή όχι στη δουλειά μου, επειδή αγαπώ τον τόπο μου, θα ήθελα να προσφέρω σ’ αυτόν. Γι’ αυτό γύρισα πίσω. Κι όλα αυτά τα χρόνια που δουλεύω, νομίζω ότι προσπαθώ να δίνω το καλύτερο που μπορώ, μ’ έναν τρόπο (είτε είναι αυτός που εργάζομαι είτε αυτός με τον οποίο συναλλάσσομαι με τους ανθρώπους) που να λειτουργεί θετικά στην κοινωνία».

Όταν υπάρχει έκπτωση των αξιών, οι άνθρωποι ζουν σε μία δομή χωρίς οδηγούς. Είναι σαν το απροσδιόριστο πέταγμα της μύγας. Οι κοινωνίες, όμως, χρειάζονται ‘‘οδηγούς’’: Οραματιστές, καλλιτέχνες, τεχνοκράτες, ανθρώπους που να βλέπουν μπροστά και να αφήνουν το στίγμα τους».

Tην τάση μας να γαντζωνόμαστε στην αρχαιολατρία και στην ακαδημαϊκή προσέγγιση την αντιμετωπίσατε ως πρόβλημα, έχοντας κάνει συνεργασίες, π.χ., με το Ταμείο Αρχαιολογικών Πόρων ή με Μουσεία; «Εδώ και χρόνια με απασχολούσε το πώς αντιμετωπίζουμε τον πολιτισμό που μας προσφέρθηκε ως κληρονομιά, αλλά και το πώς εκμεταλλευόμαστε τον πολιτισμό που παράγεται σήμερα. Θεωρώ ότι η πολιτιστική κληρονομιά σηματοδοτεί κάποια κεκτημένα. Αυτά, ενώ για τον κάθε άνθρωπο έχουν τη δική τους σημασία, θεωρώ ότι είναι ο εύκολος τρόπος να προβληθούμε. Κι όταν μιλώ για ‘‘εύκολο τρόπο’’ δεν το λέω με επιθυμία μηδενισμού ή ισοπέδωσης της κληρονομιάς μας. Ισα ίσα. Το λέω ως κάτι που έχει υπάρξει, είναι αυταπόδεικτα αρεστό και κυρίαρχο ανάμεσα σε πολλές άλλες πολιτιστικές κληρονομιές στον κόσμο. Το δύσκολο, όμως, είναι να αναζητήσουμε στο τώρα τον τρόπο με τον οποίο συναλλασσόμαστε με τον πολιτισμό, δημιουργώντας έργο. Και ακόμα πώς ό,τι δημιουργούμε έχει αναφορές στην κληρονομιά μας. Η δική μου επιλογή είναι να αφήσω ήσυχη την κληρονομιά μου, να την αναζητώ όταν υπάρχει ανάγκη, αλλά και τότε να μην την αναπαράγω αυτούσια. Και ουσιαστικά να προσπαθώ, να αναγνωρίζω και να μελετώ τις αρχές που τη διέπουν και αυ-

τές να εφαρμόζω και στη δική μου δουλειά». Η κατάκτηση αυτή φαίνεται στη δουλειά σας. Έχετε, νομίζω, στοιχείο της εντοπιότητας «Μ’ ένα ισχυρό φίλτρο όμως. Χωρίς να αναπαράγει… Συμφωνώ σ’ αυτό. Δυσκολεύομαι πολύ ούτως ή άλλως στην αναπαραγωγή μιας υπάρχουσας κατάστασης. Με ενοχλεί όταν ένα αναπαραγόμενο έργο δεν φιλτράρεται σωστά από τον δημιουργό του. Και πάλι, δεν εννοώ να μην εκμεταλλεύεσαι τις κατακτήσεις της κληρονομιάς. Εννοώ να μπορείς να εκμεταλλεύεσαι τις αρχές της». Εμένα, βέβαια, δεν μου αρέσει και το άλλο άκρο: Σύγχρονες δημιουργίες που δεν παραπέμπουν πουθενά, δεν φέρουν καμία ταυτότητα, κανένα δεδομένο… «Εγώ πάντως έχω κατηγορηθεί πολλές φορές για τη χρήση της αγγλικής γλώσσας στην προβολή της ομάδας μου και τη δική μου αν και είναι πολύ ξεκάθαρο ότι ο στόχος μου είναι το άνοιγμα στο εξωτερικό και μια διευρυμένη κοινωνία που οφείλει να κατανοεί τα κείμενα που ποστάρω ή στα οποία αναφέρομαι. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι απαρνούμαι την ελληνική γλώσσα και τη χρήση της. Ισα ίσα που έχω εμμονή με τη σωστή χρήση της. Νομίζω ότι η

δουλειά μου αντλεί στοιχεία απ’ ό,τι ευχαριστεί εμένα και μου αρέσει. Και γι’ αυτά προσπαθώ. Ουσιαστικά, αποστρέφομαι την κακώς εννοούμενη ‘‘ελληνικότητα’’ που προκύπτει από την ασυδοσία, την αφέλεια, τον μιμητισμό και την άσκοπη αναπαραγωγή. Αποστρέφομαι, δηλαδή, ό,τι οδήγησε τη χώρα μας εδώ που την οδήγησε». Αυτή είναι πολιτική θέση… «Μα και ο λόγος ή ο σχεδιασμός έχουν πάντα πολιτική αναφορά. Δεν εννοώ κομματική αναφορά, αλλά τη θέση του καθενός μας απέναντι στην κοινωνία. Γιατί και η λέξη ‘‘πολιτικός’’ ή ‘‘πολιτική’’ είναι πολύ παρεξηγημένη…» Πόσο δύσκολο είναι σε κοινωνίες που έχουν όλο και λιγότερο κοινά χαρακτηριστικά και μέσους όρους;

«Αυτό αντικρούει στην τελευταία κοινωνική τάση που λέει ότι ‘‘όλα είναι cool’’. Όχι δεν είναι όλα cool. Η έλλειψη ορίων σε ένα οργανωμένο σύνολο μας οδηγεί στην άτακτη συνύπαρξη, κάτι που εμένα δεν μου αρέσει. Είναι πάρα πολύ δύσκολο να καινοτομήσεις σήμερα. Αλλά σίγουρα ό,τι φτιάχνω αποτελεί μία πρόταση που την καταθέτω εκεί έξω με ειλικρίνεια, για να κριθεί και να ζήσει μέσα στον χρόνο. Πολύ αργότερα θα αποδειχτεί αν ήταν μία πρόταση που

ανήκει στο ‘‘κλασικό’’ (με την έννοια βέβαια της αντοχής στο χρόνο) ή στο ‘‘εφήμερο’’».

Ίσως αυτό να είναι δείγμα ωριμότητας και υγείας…

Τί δεν είναι cool;

Η δουλειά σας, εφόσον, κατά κανόνα, συνδέεται ξεκάθαρα μ’ ένα εμπορικό σκέλος, αντιμετωπιζόταν παλαιότερα με κάποια προκατάληψη από, π.χ., τους αμιγώς εικαστικούς. Ισχύει αυτό ακόμα;

«Δεν είναι cool να παρκάρεις στις ράμπες των αναπήρων ή όπου λάχει. Δεν είναι cool να κλέβεις το κράτος ή τον συνάνθρωπό σου. Δεν είναι cool να είσαι πονηρός. Όταν υπάρχει έκπτωση των αξιών, οι άνθρωποι ζουν σε μία δομή χωρίς οδηγούς. Είναι σαν το απροσδιόριστο πέταγμα της μύγας. Οι κοινωνίες, όμως, χρειάζονται ‘‘οδηγούς’’: Οραματιστές, καλλιτέχνες, τεχνοκράτες, ανθρώπους που να βλέπουν μπροστά και να αφήνουν το στίγμα τους». Σε επίπεδο πληροφορίας επικρατεί σύγχυση… Εσείς που έχετε έναν σαφή στόχο πόσο αποσυντονίζεστε;

«Εγώ έχω πάρει τα μέτρα μου! Όπου να’ ναι κλείνω τέσσερα χρόνια χωρίς τηλεόραση στο σπίτι. Προσπαθώ να ενημερώνομαι για τα σημαντικά από κάποια sites στο internet και κάποια ειδησεογραφικά πρακτορεία στην Ελλάδα ή στο εξωτερικό. Δεν επιτρέπω στις ‘‘τρελές αγελάδες’’ να καθορίσουν μ’ έναν τρόπο τη ζωή μου. Για ό,τι με ενδιαφέρει αναζητώ πηγές και την αλήθεια μου. Κατά κάποιο τρόπο απαξιώνω σε ένα ποσοστό την πληροφορία. Όπως απαξιώνω πια και την υπόσχεση…».

«Μπορεί, γιατί ουσιαστικά οφείλουμε να επικροτούμε, να ακούμε και να βλέπουμε έργα και όχι λόγια».

«Αυτό δεν μπορώ να το καταλάβω αφού η Ιστορία της τέχνης έχει αποδείξει ότι όλοι οι εικαστικοί στη ζωή τους έχουν κάνει κι εμπορική δουλειά για να επιβιώσουν. Η ‘‘εικαστικότητα’’ στη δική μας δουλειά μπορεί να οριστεί ως εκείνο το πεδίο που κάνεις ‘‘αυτόσυγγραφή’’, που ορίζεις ο ίδιος τον προβληματισμό και ο ίδιος τον απαντάς. Εκεί έχεις να κάνεις μόνον με την προσωπική σου ανάγκή που την εκφράζεις κάθε φορά διαφορετικά». Στο εξωτερικό πάντως η διαφήμιση έχει πάψει να είναι ταμπού και για μεγάλους καλλιτέχνες…

«Για μένα αυτή είναι η μεγάλη πρόκληση. Το πώς θα μπορέσεις να περάσεις στον εμπορικό κόσμο μία ‘‘εικαστικότητα’’ που τα πολλά μάτια την έχουν ανάγκη. Μου αρέσουν οι μεγάλοι σκηνοθέτες που, κάνοντας διαφημιστικά, δίνουν τη δική τους ματιά σ’ έναν κόσμο στον οποίο ίσως να μην ανήκουν. Ανοίγει έναν νέο διάλογο».

Υπάρχουν κάποιες από τις δουλειές σας που σας ικανοποίησαν περισσότερο; Έχετε, π.χ., αναφερθεί στη συνεργασία σας με τη Volvo.

«Ναι, ήμουν ικανοποιημένος σε προσωπικό επίπεδο, με την έννοια ότι αυτή η εμπειρία ήταν μεγάλη είχε πρόκληση για μένα. Είναι πολύ σημαντικό να αναφέρεσαι με τη δουλειά σου σ’ ένα παγκόσμιο περιβάλλον, να γνωρίζεις ανθρώπους από διαφορετικές κουλτούρες, να δουλεύεις σε πολλά επίπεδα και να κατανοείς πράγματα που μέχρι τώρα δεν είχες την ευκαιρία να συναντήσεις. Βέβαια, όλα μου τα ‘‘παιδιά’’ τα αγαπάω, αλλά μπορώ και να ιεραρχήσω τις εμπειρίες μου. Και αυτή με τη Volvo είχε τη δική της σημασία, όπως τη δική της σημασία έχει η εμπειρία μου με τον πολιτισμό και την τέχνη». Έχετε ασχοληθεί πολύ με πολιτιστικούς φορείς. «Είμαστε τυχεροί σ’ αυτό τον τομέα. Στη Θεσσαλονίκη υπάρχει η μόνιμη συλλογή Κωστάκη (Ρωσικής Πρωτοπορίας) στο Κρατικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης. Η επαφή μου με το μουσείο είναι πολύ μεγάλη. Νιώθω κάπως σαν το σπίτι μου!» Πόσο προκλητική αλλά και πόσο περιοριστική μπορεί να είναι η δουλειά για ένα μουσείο

Δημήτρης Κολιαδήμας

δεδομένου ότι οι συλλογές του και η αποστολή του δίνουν μία κατεύθυνση;

« Ένα μουσείο σου δίνει τις αναφορές. Σου δείχνει τον τρόπο με τον οποίο σκέφτηκαν άνθρωποι σε συγκεκριμένες χρονικές περιόδους, στο παρελθόν. Σου αποδεικνύει πώς η Τέχνη και το έργο είναι μία διαδικασία εμβληματική που αποτυπώνει τις κοινωνικές δομές και καταστάσεις. Και τελικά αυτό είναι ένα μεγάλο σχολείο». Ωστόσο δεν είναι αυστηρότερα και συγκεκριμένα τα δεδομένα σας απ’ ό,τι, π.χ., στη δουλειά για ένα έντυπο;

«Νομίζω ότι κάθε φορά εμείς ορίζουμε τον τρόπο με τον οποίο θέλουμε να δημιουργούμε. Το ζήτημα είναι πώς κάθε φορά θα κατανοήσεις το περιβάλλον στο οποίο βρίσκεσαι και απευθύνεσαι, τι ανάλυση θα κάνεις πάνω στη δουλειά και τι τελικό αποτέλεσμα θα έχεις». Οι βασικοί τομείς στους οποίους έχετε κινηθεί είναι εκτός από τους πολιτιστικούς φορείς, τα έντυπα και τα αθλητικά γεγονότα. Ή κάνω λάθος;

«Είναι καταρχάς τα ΜΜΕ, οι εταιρείες, τα αθλητικά γεγονότα, η αρχιτεκτονική και πολλά ακόμα. Αλλά ο τρόπος προσέγγισης είναι πάντα ο ίδιος: Ολιστικός και με διάθεση ειλι-

κρινούς απάντησης στο περιεχόμενο. Δηλαδή, το θέμα είναι να μελετήσεις το περιεχόμενο για να μπορέσεις να το κατανοήσεις και να ανταποκριθείς σ’ αυτό». Η ανατροπή, η φαντασία και το χιούμορ είναι από εκεί και πέρα θέμα ταλέντου;

«Νομίζω ότι το ταλέντο καλλιεργείται. Εξασκείσαι σ’ αυτό. Το ίδιο ισχύει και με τη φαντασία, γιατί η φαντασία είναι οι προεκτάσεις που μπορείς να δώσεις στην πραγματικότητα. Όταν αναλύεις ή καταγράφεις την πραγματικότητα, προσπαθείς να επεκτείνεις μεθοδικά τον αναλυτικό τρόπο. Όσο μακρύτερα φτάνεις τόσο μεγαλύτερη φαντασία έχεις». Πόσο περιοριστικό είναι να επιδιώκεις το στοιχείο της έκπληξης, που είναι φαντάζομαι σχεδόν απαραίτητο συστατικό στοιχείο στη δουλειά σας;

«Το στοιχείο της έκπληξης είναι πολύ ωραίο και καθόλου περιοριστικό. Αντίθετα, σου επιτρέπει να σκεφτείς και να δράσεις έξω από τα δεδομένα μ’ έναν τρόπο που λειτουργεί απελευθερωτικά και λυτρωτικά και για εσένα τον ίδιο, αφού αναγκάζεσαι να βγεις από μία υπάρχουσα κατάσταση, να την κοιτάξεις συνολικά από μακριά και να δημιουργήσεις τελικά κάτι στο οποίο έχεις συναισθηματική εμπλοκή. Αυτό είναι η

έκπληξη. Η δημιουργία ενός ανατρεπτικού συναισθήματος. Και για μένα, η συναισθηματική εμπλοκή είναι πολύ σημαντικό στοιχείο». Κι ο δικός σας στόχος, το δικό σας όνειρο, ποιο είναι;

«Είναι κάτι που σκέφτομαι για όλους τους ανθρώπους. Θα μου άρεσε όταν φύγουμε από τη ζωή, να έχουμε αφήσει πίσω μας μια θετικότητα που θα την πάρουν οι επόμενοι και θα φτιάξουν κάτι καλύτερο».

Πώς μπορεί, όμως, να επιβιώσει ένας άνθρωπος με δουλειά και ταλέντο σε μια χώρα όπου δεν ευνοείται η εξέλιξη; Πόση έκπτωση οφείλει να κάνει στις προοπτικές ή και στο όραμά του;

«Χρειάζεται φοβερή αυτοκυριαρχία κι επιμονή απέναντι στα πράγματα. Χρειάζεται, επίσης, να μπορείς να δεις πέρα από τον τοίχο που συνεχώς υψώνεται μπροστά σου και να βρίσκεις τον δικό σου τρόπο να τον ξεπερνάς ή και να τον γκρεμίζεις. Αλλά αισθάνομαι τυχερός, γιατί μπορώ κι ονειρεύομαι. Μπορώ και φτιάχνω σχέδια, ανεξάρτητα από το αν τα υλοποιώ κι αυτό είναι ένα κίνητρο για να πάω παρακάτω. Κάτι που δεν μπορεί να μου το στερήσει κανένας».

Δημιουργώντας το ιδανικό alter ego της DIN Η γραμματοσειρά DIN είναι μια κλασική αξία στον χώρο της τυπογραφίας και έχει υπάρξει από την απαρχή της δημιουργίας της ένα από τα πιο εμβληματικά φετίχ των σχεδιαστών ανά τον κόσμο.

αρχικός ακατέργαστος γεωμετρικός σχεδιασμός της με τα χρόνια «εξευγενίστηκε» αποκτώντας ένα τυπογραφικό χαρακτήρα, ο οποίος πάντα δημιουργούσε ενστάσεις στο κατά πόσο ήταν δυνατόν να σχεδιαστεί μια συγγενής γραμματοσειρά με ακρεμόνες. Κατά διαστήματα ορισμένοι σχεδιαστές του εξωτερικού προσπάθησαν να καταφέρουν κάτι τέτοιο, αλλά τελικά περιορίζονταν στον επανασχεδιασμό της ισόπαχης DIN μόνο με την απλή προσθήκη πλινθοειδών ακρεμόνων (slab serifs), ωστόσο, ή σήμερα, τολμάμε να μιλάμε για μια εξέλιξή της. Η DIN Serif είναι η πρώτη γραμματοσειρά που κυκλοφορεί με οπτική αντίθεση (contrast) και ακρεμόνες, η οποία είναι συμβατή της DIN και ταιριάζει απόλυτα στις διαστάσεις και τα χαρακτηριστικά του αρχικού μοντέλου. Κάτι που ξεκίνησε σαν μια απλή υπόθεση εργασίας, τεκμηριώθηκε μέσα από μια ολοκληρωμένη οικογένεια γραμματοσειρών, η οποία συνδυάζεται αρμονικά με μια ισοβαρή grotesque γραμματοσειρά όπως τα DIN. H DIN Serif είναι μια σύγχρονη γραμματοσειρά, που διατηρεί την απλότητα ισοβαρών γραμματομορφών, είναι στιβαρή, χαρακτηρίζεται ως ουδέτερη σε μικρά μεγέθη, αλλά αποκτά έντονη δυναμική παρουσία όταν χρησιμοποιείται σε τίτλους με μεγάλα μεγέθη και έντονα βάρη, όπως Black και ExtraBlack. Σχεδιαστικά, εκμεταλλεύεται τον σκελετό του αρχικού DIN διατηρώντας βασικές αναλογίες, όπως το ύψος των πεζών (x-height), το ύψος των κεφαλαίων (caps height) και των κατιουσών (descenders), ενώ το ύψος των ανιουσών (ascenders) είναι ελάχιστα αυξημένο. H DIN Serif δεν προσπαθεί να εντυπωσιάσει με εφήμερα εξεζητημένες λεπτομέρειες σε συγκεκριμένα γράμματα, αλλά αντιθέτως επενδύει σε σύγχρονα λειτουργικά στοιχεία, τα οποία σαν σύνολο δίνουν ένα ξεχωριστό χαρακτήρα στο κείμενο. Είναι μια γραμματοσειρά με κάθετο άξονα και στενές αναλογίες, οι οποίες προσφέρουν οικονομία χώρου, ένα σημαντικό χαρακτηριστικό για κείμενο εφημερίδας και τίτλους. Τα τυπογραφικά στοιχεία της έχουν σχεδιαστεί κατά τέτοιο τρόπο ώστε στα μικρά μεγέθη το κείμενο να έχει σφριγηλή υφή, ενώ σε συνδυασμό με την προσεκτική διαστοιχείωση (kerning) επιτυγχάνεται ομοιομορφία χρώματος σε όλα τα βάρη. H DIN Serif έχει σχεδιαστικές αναφορές στις αιγυπτιακές (Egyptian) γραμματοσειρές, που εμφανίστηκαν στα τέλη του 19ου και στις αρχές του 20ού αιώνα, καθώς και σε πιο πρώιμα παραδείγματα του 18ου αιώνα. Οι μονόπλευροι ακρεμόνες που τοποθετήθηκαν στο επάνω τμήμα του πεζού γράμματος (εκεί Γράφει ο Πάνος Βασιλείου

όπου συγκεντρώνεται περισσότερο η προσοχή μας όταν διαβάζουμε) σχηματίζουν μια βαθμιαία ένωση με τον κορμό του (bracketed serifs), ενώ μικροί πλινθοειδείς ακρεμόνες (slab serifs) τοποθετήθηκαν στο κάτω τμήμα του γράμματος, ώστε να απλοποιηθούν οι γραμματομορφές. Οι ακρεμόνες αυτοί ενώνονταν αρχικά με τον κορμό με οξεία γωνία. Για να μειωθεί η οπτική ένταση που δημιουργείται στις συγκεκριμένες ενώσεις και για να γίνει το κείμενο πιο ευχάριστο στην ανάγνωση, ενσωματώθηκε ένα μικρό και απότομο σπάσιμο της οξείας γωνίας, το οποίο δημιουργεί την εντύπωση βαθμιαίας ένωσης με τον κορμό του γράμματος σε μικρά μεγέθη. Με τη συγκεκριμένη τεχνική εξομαλύνονται οι εντάσεις στα μικρά μεγέθη, με αποτέλεσμα το κείμενο να αποκτά μια διακριτική χροιά. Αντιθέτως, σε μεγάλα μεγέθη η γραμματοσειρά αποκτά μια ιδιαίτερη, σύγχρονη και δυναμική προσωπικότητα, καθώς γίνονται εμφανείς οι εντάσεις στις γωνίες. Tο πλάτος καθώς και το χρώμα ορισμένων γραμμάτων όπως το «ο», διαφοροποιήθηκε σε σχέση με το αρχικό DIN για βελτίωση της αναγνωσιμότητας, διαφορετικά θα έδειχναν αρκετά στενά για χρήση σε εφημερίδες και περιοδικά. Όσον αφορά το πλάτος των ακρεμόνων μειώνεται σταδιακά όσο το βάρος αυξάνεται. Αυτό επιτρέπει στον σχεδιαστή να εφαρμόζει σφιχτή στοιχειοθεσία χωρίς τον κίνδυνο οι ακρεμόνες των γραμμάτων να ενώνονται μεταξύ τους και να δημιουργούς,περίεργους σχηματισμούς. Σε συγκεκριμένες περιπτώσεις έχει προβλεφθεί η αυτόματη αντικατάσταση συστοιχίας γραμμάτων με ειδικά σχεδιασμένα συμπλέγματα. Οι απολήξεις των χαρακτήρων ορισμένων γραμμάτων με βραχίονες (a, f) σχηματίζουν ένα παχύ κάθετο ίχνος, αντίστοιχο της φαρδιάς κοντυλιάς του γράμματος. Τέλος, η οπτική αντίθεση (contrast) της γραμματοσειράς θεωρείται χαμηλής έντασης, που κάνει τη γραμματοσειρά ιδανική για εφημερίδες και ψηφιακές οθόνες. Η DIN Serif εξελίχθηκε σε μια ολοκληρωμένη οικογένεια που περιλαμβάνει 10 παραλλαγές σε βάρη και πλάγια. Πρόσθετα χαρακτηριστικά περιλαμβάνουν καπιταλάκια (small caps), εναλλακτικούς χαρακτήρες, ανισοϋψείς αριθμούς που ταιριάζουν στο μέγεθος και το βάρος των πεζών, καθώς και ειδικά σύμβολα για εκδόσεις. Η οικογένεια υποστηρίζει ελληνικά, πολυτονικά, λατινικά, κυριλλικά, αραβικά και στο σύνολο της περισσότερες από 200 γλώσσες. Τα αραβικά ακολουθούν τη γραφή Naskh και ανάμεσα στα άλλα περιέχουν σύμβολα με αραβικό χαρακτήρα.

Πρώιμα σκίτσα βασικών χαρακτήρων πριν από την ηλεκτρονική τους επεξεργασίa

Γράφει η Άντζι Καρατζά εικαστικός

Είμαστε όλοι μετανάστες, Νίκο… Ξέρεις, μερικοί από μας θέλουν να έχουν τα μάτια τους κλειστά. Και τα αυτιά τους, ενίοτε. Είμαι κι εγώ καμιά φορά ένας από αυτούς τους ανθρώπους, δυστυχώς. Και ξέρεις και κάτι άλλο; Έχουμε το ιδίωμα να ξεχνάμε πολύ εύκολα. Η μνήμη είναι πολύ κοντά στη λήθη. Έτσι κι αλλιώς, όλες οι έννοιες είναι τόσο κοντά όσο και μακριά. Και πολύ συχνά, μια κλωστή είναι αυτή που αλλάζει τις ισορροπίες. Δεν έχω μάθει το χρώμα της. Είναι κόκκινη, άραγε;

έρω. Μπορείς άνετα να μου πεις τι σχέση έχουν όλα αυτά με τη στήλη που μου προσφέρθηκε στο περιοδικό. Οι άνθρωποι και το φως που δίνει καθένας με τον τρόπο του δεν πρέπει να ξεχνιούνται. Ένας από τους ανθρώπους που δεν πρέπει να ξεχαστεί είναι ο Νίκος Μαρουλάκης. Και ξέρεις, βρίσκω την ευκαιρία να γράψω για τον Νίκο γιατί του το χρωστάω ή, μάλλον το χρωστάω σε μένα. Γιατί ο Νίκος θα ήταν στο τεύχος των «Ερευνητών», του ένθετου της «Καθημερινής», τον περασμένο Νοέμβριο, που όμως δεν κυκλοφόρησε ποτέ, γιατί η μοναδική, εκείνη, παιδική εφημερίδα έκλεισε. Στους «Ερευνητές» ήταν που από την 28η Οκτωβρίου 2005 έως και την 28η Οκτωβρίου 2015 σχεδίαζα το δισέλιδο της τέχνης και αρθρογραφούσα. (Είδες σύμπτωση; Ήμουν με το ΟΧΙ…) Είχα ζητήσει φωτογραφικό υλικό από τη Δέσποινα και μου είχε στείλει για να στήσω το δισέλιδο. Μάλιστα, είπα πως δεν θα μου έφτανε ένα σαλόνι για να χωρέσει τα σχέδιά του και το κείμενο και ζήτησα living room… Δεν πρόλαβα, όμως, ούτε δωμάτιο φιλοξενούμενων να φτιάξω… Γνώρισα τον Νίκο, ένα γλυκό χειμωνιάτικο μεσημέρι στη Φειδίου, εκεί που ήταν τότε τα γραφεία των «Ερευνητών». Νωρίτερα, εκείνη τη μέρα έπινα ρακές με φίλους στην Κάνιγγος. Τους άφησα, αγόρασα ένα μπουκαλάκι ρακή και μια σφακιανή και πήγα στο γραφείο για κέρασμα. Μαζί με τη Δέσποινα, τη Λένια και τη Μαρία ήταν κι ο Νίκος. Ξέρεις πως με μερικούς ανθρώπους συμβαίνει να νιώθεις οικεία με το πρώτο «γεια», την πρώτη ματιά. Η ματιά του Νίκου ήταν απλή, ζεστή, σίγουρη και τρυφερή. Ήταν σαν να τον ήξερα από χρόνια, ενώ τον ήξερα μόνο μέσα από τα σκίτσα του που κοσμούσαν την τελευταία σελίδα της εφημερίδας και που είχα τσεκάρει πως όλα τα παιδιά τη γύριζαν τούμπα, για να διαβάσουν πρώτα το «εμείς οι τρεις οι φίλοι». Και βέβαια, διάβαζα κι εγώ τις ιστορίες του και βέβαια μου άρεσε ο τρόπος που σκίτσαρε και έγραφε και, βέβαια, επειδή ο ένας από τους χαρακτήρες του ήταν ένας ριγέ, γκρι γατούλης –περίεργο… Μιλήσαμε, γελάσαμε, συμπάθησε ο ένας τον άλλον. Τον κάλεσα να δει την παρουσίαση του μεταπτυχιακού μου που είχε σχέση με αυτά που έφτιαχνα μέχρι τότε στην εφημερίδα και μου είπαν: «...Σιγά

μην έρθει ο Μαρουλάκης. Δεν πάει πουθενά...». Ο Μαρουλάκης, όμως, ήρθε. Και, ξέρεις, όταν το 2009 έκανα την ατομική μου έκθεση, τον κάλεσα πάλι. «...σιγά μην έρθει ο Μαρουλάκης. Δεν πάει πουθενά...» μου είπαν ξανά. Προς έκπληξη όλων των συνεργατών, ο Μαρουλάκης ήρθε. «...Θα πρέπει να σε συμπαθεί πολύ...» μου είπαν. Ξανασυναντηθήκαμε δυο-τρεις φορές στην εφημερίδα και όλο λέγαμε να πάμε κάποιοι από το team σε ένα καφενείο που ήξερε στον Πειραιά για ρακές και μεζέ. Ποτέ δεν τα καταφέραμε. Θα ξέρεις πως είμαστε όλοι πολυάσχολοι και αναβλητικοί. Ποτέ δεν φτάνει η ώρα, η μέρα φεύγει για πλάκα, τρέχουμε να διεκπεραιώσουμε διάφορα και αφήνουμε πίσω ευχάριστες, ανθρώπινες στιγμές. Τον είχα χάσει τον Νίκο. Όπως και πολλοί άλλοι. Μιλάγαμε σπάνια στο τηλέφωνο, και πρέπει να ήταν το 2010 ή ’11 όταν απάντησε σε μια κλήση και τον κάλεσα σε ένα πάρτι γενεθλίων μου. Μου είπε πως θα ερχόταν και με χαρά ανάγγειλα στους συνεργάτες το γεγονός. Μου είπαν, πάλι: «...σιγά μην έρθει ο Μαρουλάκης. Δεν πάει πουθενά...» Ξέρεις, όμως; Ο Μαρουλάκης ήρθε! . «Σου είχα πάρει μια τούρτα, αλλά την ξέχασα στο μετρό κατεβαίνοντας, ποιος ξέρει πού θα έχει φτάσει, τώρα...» μου είπε. Από τότε, περίπου, χαθήκαμε. Η συνεργασία του με την εφημερίδα διακόπηκε το 2012. Κάναμε κάποιες προσπάθειες να τον βρούμε, έστω να πάμε στον Πειραιά, στο καφενείο που μας έλεγε. Ξέρεις, πήγα στον Νίκο τον Σεπτέμβριο του 2015, στην τελευταία του κατοικία… Θα τον θυμάμαι με το κοτλέ σακάκι του και το τζιν παντελόνι, τα γκρίζα του μαλλιά μέχρι τους ώμους, τα καθαρά και γεμάτα ευαισθησία μάτια του. Θα τον θυμάμαι «σιωπηλά», με αγάπη. Γιατί, ξέρεις, η σιωπή κάνει τον καλύτερο θόρυβο. Και, Νίκο, η τούρτα που ξέχασες να φέρεις στα γενέθλιά μου πάντα θα με γλυκαίνει. Ευχαριστώ! ΥΓ: Τρεις μήνες μετά, είχα την ατυχία να χάσω τον μπαμπά μου στα χέρια μου. Ήταν σαν να μετανάστευε ξαφνικά. Και, ξέρεις, ο Πειραιάς που ποτέ δεν πήγαμε είναι κέντρο προσφύγων. Συνειδητοποίησα για ακόμη μια φορά κάτι: Πως είμαστε όλοι μετανάστες, Νίκο…

Ο Νίκος έγινε γνωστός από τη «Φρουτοπία», ενώ είχε εικονογραφήσει περίπου 200 βιβλία και είχε γράψει και δικά του. Είχε πάρει μέρος και είχε βραβευτεί σε πολλές διεθνείς εκθέσεις. Παραθέτω αυτό που ο ίδιος, προφανώς, είχε δώσει αντί βιογραφικού και που βρήκα στο biblionet. gr: Γεννήθηκε στον Πειραιά. Μικρός ταλαιπωρούσε τη μαμά του, γιατί κάθε πρωί έτρεχε η δύστυχη να καθαρίσει τους τοίχους από περίεργα χρώματα μπουρδουκλωμένα με σκίτσα από παπιά που κάνανε τούμπες, από αλλήθωρους γάτους που το σκάγανε με διαστημόπλοιο από τον Άρη, γρύλους και ακρίδες που κάνανε γυμναστικές επιδείξεις, μυρμήγκια που καταστρώνανε σχέδια να κατακτήσουν τον πλανήτη και άλλα τρομερά. Οι γονείς του ξόδευαν περισσότερα χρήματα για απορρυπαντικά παρά για φαγώσιμα. Μετά μεγάλωσε κι έφυγε για τη Γερμανία. Μέχρι σήμερα δε γνωρίζουμε αν σ’ αυτό επηρεάστηκε από τα άσματα του Καζαντζίδη για την ξενιτιά. Την επόμενη μέρα ο γερμανικός Τύπος έγραψε: «Βαθύ μυστήριο καλύπτει το πώς βάφτηκαν ροζ τα φτερά και κίτρινη η μύτη του αεροπλάνου που έφτασε χθες από την Ελλάδα». Άρχισε να σκιτσάρει, να ζωγραφίζει και να εικονογραφεί ό,τι έβρισκε στο διάβα του. Έντρομοι οι εκδότες τού πρόσφεραν εργασία για ν’ αφήσει ήσυχο το Τείχος του Βερολίνου. Εφημερίδες, περιοδικά και βιβλία φιλοξένησαν δουλειές του. Μέχρι και το παντελόνι ενός διάσημου εκδότη, που σήμερα έχει τεράστια συλλεκτική αξία. Έπειτα από σοβαρό σκιτσογραφικοδιπλωματικό επεισόδιο επέστρεψε στην Ελλάδα. Την ημέρα της άφιξής του πάμπολλα τα σωματεία, ανάμεσα στα οποία των ελαιοχρωματιστών, των εκδοτών και των φιλόζωων, του ετοίμασαν θερμή υποδοχή, την οποία τα κρατικά κανάλια λογόκριναν, γιατί ήθελαν να αποφύγουν οι θεατές τις συγκρίσεις με κάποιες άλλες αφίξεις πολιτικών στη μεταπολίτευση.

160.000 ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΣ ΜΕΤΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ

συμφωνημένες θέσεις μετεγκατάστασης

92.256 61.744

θέσεις έχουν οριστεί

απομένουν να οριστούν

από αυτές

4.207 έχουν ανοίξει

από αυτές έχουν πραγματοποιηθεί

82 Ελλάδα

190 Ιταλία

ΔΙΑΣΩΣΕΙΣ 2015

2.931

περιστατικά έρευνας και διάσωσης

103.372

πρόσφυγες και μετανάστες διασώθηκαν από το Ελληνικό Λιμενικό στο Ανατολικό Αιγαίο

ΧΩΡΕΣ ΠΡΟΕΛΕΥΣΗΣ ΣΥΡΙΑ

57%

2014

41.074

Πρόσφυγες / Μετανάστες /

17%

ΓΥΝΑΙΚΕΣ

Συλληφθέντες διακινητές

55%

28 % ΠΑΙΔΙΑ

ΑΝΤΡΕΣ

851.319 2015

2013

9.357

40 118

2012

1.627

236

427

Συλληφθέντες διακινητές

2015

2012

ΣΟΜΑΛΙΑ

AΦΓΑΝΙΣΤΑΝ

24%

ΠΑΚΙΣΤΑΝ

IΡΑΚ

2013

2014

ΑΛΛΟΙ

Alan

Fletcher

οραματιστές του ντιζάιν

Ίσως πολύ περισσότερο από κάθε άλλο σχεδιαστή, ο Alan Fletcher έχει δημιουργήσει τον αντίκτυπο με τη μεγαλύτερη διάρκεια στη μεταπολεμική βρετανική βιομηχανία γραφικών τεχνών. Συνδυάζοντας την αμερικανική ευαισθησία με το βρετανικό ταλέντο, το Fletcher/ Forbes/ Gill ήταν αναμφισβήτητα το πρώτο γραφείο εμπορικού γραφικού σχεδίου στο Ηνωμένο Βασίλειο.

Pentagram που ιδρύθηκε το 1972, έγραψε ξανά τους κανόνες για το πώς δουλεύει ένα γραφιστικό γραφείο. Όμως, ο Fletcher ήταν πολλά, περισσότερα από τις εταιρείες που ίδρυσε. Ένας πραγματικός σχεδιαστής, που δεν έκανε καμία διάκριση μεταξύ της δουλειάς του και της ζωής του και η παιχνιδιάρικη προσέγγισή του και η άτακτη αίσθηση του χιούμορ του τα διέπνεε και τα δύο. Κατά τη διάρκεια των σπουδών του στο Central School of Arts and Crafts, ο Fletcher γνώρισε τους μελλοντικούς του συνεργάτες Colin Forbes και Theo Crosby, καθώς και τους σύγχρονούς του Derek Birdsall και Ken Garland. Ακολούθησε το Royal College of Art (Βασιλικό Κολλέγιο των Τεχνών) και μία υποτροφία αποφοίτησης τον οδήγησε για έναν χρόνο στην Αμερική, φοιτώντας στο Yale (όπου διδάχτηκε από τους Paul Rand και Josef Alberts, γνωρίζοντας φωστήρες όπως οι Robert Brownjohn, Chermayeff και Geismar και Saul Bass). O Fletcher επέστρεψε στο Ηνωμένο Βασίλειο, έπειτα από ένα σύντομο διάστημα εργασίας για την Pirelli στο Μιλάνο, που αργότερα θα γινόταν ένας μακροχρόνιος πελάτης. Άρχισε να δουλεύει με τον Forbes και δύο χρόνια αργότερα μαζί με τον Αμερικανό Bob Gill σχημάτισαν τη Fletcher/ Forbes/Gill. Δουλεύοντας στο Mayfair, δημιούργησαν συναρπαστικό έργο για πελάτες, όπως οι Penguin Books και ICI, κάνοντας ακόμα και μία εμφάνιση στη Vogue. Κατά τη δεκαετία του ’60, το εύρος των projects (των εργασιών) που προσέλκυε το γραφείο (το studio) αυξήθηκε και ο αρχιτέκτονας Theo Crosby αντικατέστησε τον Bob Gill. Αργότερα, ενώθηκαν με τον Mervyn Kurlansky και τον σχεδιαστή

προϊόντος Kenneth Grange. Ο Fletcher συνειδητοποίησε τους περιορισμούς του ονόματος με βάση τον κατάλογο των επωνύμων. Επέλεξε το όνομα Pentagram (Πεντάγραμμο) και το 1972 γεννήθηκε μία από τις πιο αξιοσέβαστες και επιτυχημένες γραφιστικές εταιρείες. Κάθε συνέταιρος ήταν υπεύθυνος για να κερδίζει και να τρέχει τα δικά του projects (έργα) κι έτσι η εταιρεία μεγάλωσε, με περισσότερους συνεργάτες και γραφεία στο Σαν Φρανσίσκο και στη Νέα Υόρκη. Ο Fletcher εργάστηκε στην Pentagram για τα επόμενα 20 χρόνια, δημιουργώντας εικονικές ταυτότητες για πελάτες όπως οι V&A και Reuters, προτού τελικά ανοίξει το δικό του στούντιο το 1991-1992. Εργάστηκε για πληθώρα πελατών, με ξεχωριστό τον εκδότη Phaidon, για τον οποίο ήταν σύμβουλος-καλλιτεχνικός διευθυντής και με τον οποίο εξέδωσε αρκετά βιβλία, συμπεριλαμβανομένου του μεγάλου έργου του «The Art of Looking Sideways» (2001). Αυτός ο 1.068 σελίδων τόμος είναι το... κέρας της αφθονίας, πλούσιος σε εικόνες, ιδέες, ανέκδοτα και σπάνια αντικείμενα, όλα όμορφα εικονογραφημένα από τον αυτοαποκαλούμενο «οπτική κάργια» (visual jackdaw). Ανακηρύχτηκε ως στιγμιαία κλασικό κι ήταν κάτι τόσο σπάνιο - ένα βιβλίο σχεδίου που μπορούσε να εκτιμηθεί το ίδιο από σχεδιαστές και μη. Άλλο ένα από τα πολλά κληροδοτήματά του ήταν να θεμελιώσει έναν οργανισμό μελών αποκλειστικά για γραφίστες. Το 1963, σε μία απόπειρα να κάνει επαγγελματική τη βιομηχανία, αυτός και αρκετοί από τους σύγχρονούς του ίδρυσαν το βρετανικό ισοδύναμο του Art Director Club της Νέας Υόρκης, με το όνομα Design and Art Director’s Association ή D&AD, όπως αργότερα έγινε γνωστή.

Επιμέλεια: Πάνος Κωνσταντόπουλος | Γραμματοσειρές: DinText Pro, Regal Finesse Pro

με γραμματοσειρές από την

τελευταία σελίδα του Δημήτρη Θ. Αρβανίτη

Σχέδιο δημοσιευμένο στις 14-9-2015 στην Εφημερίδα των Συντακτών

Γιάννης Καλαϊτζής 1945-2016 Ταλαντούχος σχεδιαστής, άριστος Αριστερός διανοούμενος, πρωτοπόρος δημιουργός ελληνικών Graphic novels, συγγραφέας εξαίρετος. Η αναχώρησή του αναγγέλθηκε στις 12 Φεβρουαρίου 2016. Τον θαύμαζα από τη δεκαετία του ’70. Συναντηθήκαμε σε πολλές κοινές δράσεις και είχα την τιμή να τον έχω «καπετάνιο» από το 2005 στο περιοδικό «Γαλέρα», του οποίου μου εμπιστεύθηκε τον σχεδιασμό. Επειδή όμως «ο διάβολος κρύβεται στις λεπτομέρειες», ο Καλαϊτζής υπήρξε οξυδερκής Art Director, φροντίζοντας με σπουδή και επιμέλεια όλες τις λεπτομέρειες των εικόνων του, αυτές που χαρακτήριζαν την κεντρική ιδέα της πρότασής του. Στοιχεία που δηλώνουν τη μοναδικότητα ενός περιβάλλοντος, κάποιου συγκεκριμένου χώρου, ενός κλασικού γραφείου μιας δημόσιας υπηρεσίας, για παράδειγμα, και τον χαρακτήρα που φωτογραφίζεται από τα ρούχα που φορούν οι πρωταγωνιστές των σχεδίων του. Φροντίστε να έρθει στα χέρια σας η μοναδική «Τσιγγάνικη Ορχήστρα» του. Ανατρέξτε και μελετήστε τη μοναδικότητα του έργου του στην ιστοσελίδα http://gianniskalaitzis.gr/.

Πρωτότυπο σχέδιο Μπλούζμαν, που μου αφιέρωσε στις 5 Οκτωβρίου 2005

Ένα βιβλίο με βασικές αρχές γραφιστικής για σπουδαστές, αλλά και επαγγελματίες σχεδιαστές με θεματικές για τη σύνθεση, το χρώμα, την τυπογραφία, τη δημιουργία μακέτας, τη συσκευασία, τον σχεδιασμό βιβλίου, τα pictograms, αλλά και πολλά ιστορικά στοιχεία και αναφορές σε Έλληνες σχεδιαστές. Το σημαντικότερο ίσως τοιχείο της έκδοσης είναι η παράθεση παραδειγμάτων με εργασίες από μεγάλα ελληνικά δημιουργικά γραφεία.

Ειδικά χαρτιά από το 1887

mnpdesign.gr

perrakispapers.gr

Αλκµήνης 10, Αθήνα, 118 54 T 210 3412111-2, 210 3221884 F 210 3414574 info@perrakispapers.gr

Koλάζ του Μάρκου Ζουριδάκη και της Δανάης Τσουλούφα σε χαρτί Μunken Polar Rough 300gr