GRENZENLOOS MAGAZINE
Voor emigranten, expats en tweedehuisbezitters
1
NR
Grenzenloos.nl
Ludique le Vert Over wonen op het Franse platteland
Feb 2014
Michel Kreek Over wat emigratie doet met je relatie
EMIGRATIE EN RELATIE Het eerste jaar is alles opwindend
LODGE OP CURAÇAO Het leven biedt zoveel meer
IK VERTREK...NOG NIET Gevangen in je koopwoning
Uitgeverij
1
Grenzenloos
Welkom
Colofon GRENZENLOOS MAGAZINE Gratis online magazine voor emigranten, expats en tweedehuisbezitters. Verschijnt 12 x per jaar, elke laatste vrijdag van de maand. Een uitgave van Uitgeverij Grenzenloos, een imprint van VanDorp Uitgevers Voor meer informatie of adverteren, kijk op www.grenzenloos.nl of mail naar info@grenzenloos.nl In dit nummer staan bijdragen van: Ludique le Vert Josie Kneepkens Auk Dijkstra Annemies Gort Heidy van Beurden Met dank aan belangenvereniging Mondi.
MAKKELIJKER GEZEGD DAN GEDAAN
E
en tijdje in het buitenland gaan wonen. Een paar maanden, of voor altijd. Het blijft voor veel mensen niet alleen bij een eeuwige droom. Duizenden Nederlanders voegen elk jaar de daad bij het woord. Maar voor je definitief de auto of het vliegtuig kan instappen, valt er nog heel wat te regelen. ‘We gaan in het buitenland wonen’ is makkelijker gezegd dan gedaan. Raak je tegenwoordig je huis nog wel kwijt? Zal je relatie bestand zijn tegen de stress die emigreren met zich meebrengt? Is het idee van een eigen B&B of lodge eigenlijk wel haalbaar? In dit eerste nummer van Grenzenloos Magazine vindt u onder andere artikelen over deze vragen. En daarnaast nog veel meer. Handige hulp en boeiende inspiratie voor uw eigen plannen. Grenzenloos Magazine verschijnt 12 x per jaar, elke laatste vrijdag van de maand. Veel leesplezier!
Eric Jan van Dorp - Uitgever/hoofdredacteur
Copyright©2014 VanDorp Uitgevers Op de teksten en foto’s in deze uitgave rust auteursrecht. Niets uit deze uitgave mag worden opgeslagen, gekopieerd of op andere wijze dan ook worden verveelvoudigd en/of verspreid, zonder uitdrukkelijke en schrijftelijke toestemming van de uitgever.
2
Inhoudsopgave
4
Nieuws
Emigratie & relatie
10
Ik vertrek...nog niet
Een enkeltje Auckland please
17
16
Van vakantie tot emigratie
Wonen in Frankrijk
22
6
Een lodge op curaรงao 3
18
Nieuws POTENTIËLE HUIZENKOPERS IN OOSTENRIJK HOEVEN ZICH GEEN ZORGEN TE MAKEN Volgens Jeroen van der Werff van NextHome heeft een artikel in de Telegraaf van vrijdag 31 januari (waarin vermeld werd dat tweede huisbezitters in Oostenrijk in de problemen konden komen) onnodige onrust veroorzaakt bij de mensen die op zoek zijn naar een tweede huis in Oostenrijk.
inschrijven in Oostenrijk. Een Hauptwohnsitz mag dus niet gebruikt worden als vakantiehuis of tweede woning. Van der Werff vervolgt: “Het Telegraaf artikel gaat over deze laatste categorie. Helaas is er in sommige gevallen door malafide partijen misbruik gemaakt van de regelgeving en zijn de kopers onjuist of niet geïnformeerd. Omdat de Hauptwohnsitz bedoelt is voor huisvesting van de lokale bevolking was deze vaak wat gunstiger geprijsd of heeft het een mooie centrale ligging.
De Oostenrijkse regelgeving voor het gebruik van een (tweede) huis is simpel. Volgens Van der Werff zijn er grofweg drie gebruikscategorieën: Erholungsgebiet/recreatieve bestemming Huizen of projecten waar deze bestemming aan is toegekend hebben een verhuurverplichting. Eigen gebruiksmogelijkheden voor bijvoorbeeld vakanties zijn meestal flexibel en bij de meeste projecten goed geregeld. De restrictie van deze bestemming is dat men er niet mag gaan wonen..
Aspirant-kopers die op zoek zijn tweede huis of vakantiewoning in Oostenrijk hoeven zich geen enkele zorgen te maken mits men zich maar goed over het bestemmingsplan laat informeren. De notaris welke de kooptransactie afwikkelt kan de juiste bestemming ook altijd bevestigen. Bonafide makelaars of projectontwikkelaars van tweede woningprojecten zijn van de Oostenrijkse regelgeving uitstekend op de hoogte en passen deze ook op de juiste wijze toe.
Zweitwohnsitz/tweede woningvergunning Bij deze bestemming zijn er geen beperkingen in het gebruik. Het huis kan gebruikt worden voor vakantie, mag worden verhuurd of men kan er langer verblijven of zelfs gaan wonen.
Bron: Mondi, Jeroen van der Werff Hauptwohnsitz Deze categorie wordt toegekend aan huizen of projecten die primair bedoeld zijn voor de eigen bevolking. Als men als niet-Oostenrijker een Hauptwohnsitz koopt moet men er ook gaan wonen en dat betekent uitschrijven uit de basisadministratie in het eigen land en
Meer informatie over het aankopen en bezit van een (tweede) huis in Oostenrijk vindt u in het boek Wonen en kopen in Oostenrijk
4
Nieuws PASPOORT VOORTAAN TWEE KEER ZO LANG GELDIG ID-KAART ZONDER AFDRUKKEN Vanaf maandag 20 januari 2014 worden er geen vingerafdrukken meer opgenomen bij de aanvraag van een Nederlandse identiteitskaart. Bij de aanvraag van een paspoort worden dan nog maar twee vingerafdrukken opgenomen in plaats van vier.
Met de uitgave van de nieuwe paspoorten en identiteitskaarten vanaf 9 maart veranderen ook de (maximale) tarieven voor de reisdocumenten. Een paspoort kost nu bij een gemeente maximaal 50,35 euro en zal straks voor mensen van 18 jaar en ouder 66,96 kosten. Dit paspoort is dan wel twee keer zo lang geldig als nu het geval is. Een identiteitskaart die straks tien jaar geldig is, kost dan voor volwassenen 52,95 euro. Het kost nu 41,90 euro. De identiteitskaart kost voor jongeren tot en met 13 jaar nu 31,85 euro. Met ingang van 9 maart wordt het tarief voor alle minderjarigen 28,36 euro.
Op 9 maart 2014 worden de paspoorten en identiteitskaarten met een geldigheidsduur van tien jaar voor volwassenen ingevoerd. Op dit moment is een paspoort vijf jaar geldig.
Bron: Rijksoverheid.nl
ANIMO VOOR WERKEN OVER DE GRENS ENORM GEGROEID EEN VERTIENVOUDIGING VAN AANTAL WERKZOEKENDEN Nederlanders zijn de laatste jaren massaal op zoek naar werk in het buitenland. In 3 jaar tijd is het aantal mensen dat bij het UWV staat ingeschreven om over de grens aan de slag te gaan, meer dan vertienvoudigd.
5
In 2011 stonden 4.000 personen bij het UWV ingeschreven als werkzoekende over de grens, nu ligt dat aantal op 47.000 en komen er maandelijks 1.500 inschrijvingen bij. Dit alles blijkt uit de laatst gepubliceerde cijfers van het UWV. Het gaat daarbij niet alleen om werklozen, maar ook werkenden die op zoek zijn naar een nieuwe uitdaging.
Emigratie & relatie
VOETBALLERS KIEZEN ALTIJD VOOR ZICHZELF WAT EEN EMIGRATIE DOET MET JE RELATIE
I
n 2002 vertrekken Elliëtte en Michel Kreek met hun zoontje naar Athene. Michel krijgt de kans om te gaan voetballen bij Athene AEK. Elliëtte is hoogzwanger. Na een avontuur van twee jaar keren ze terug naar Nederland. “We zagen elkaar heel veel. We waren tot elkaar veroordeeld.”
Vrij plotseling vertrok ze in 2002 samen met haar man en tweejarige zoontje naar Athene. “Michel zat bij Vitesse en had aangegeven dat hij wat anders wilde. Er waren een aantal opties en Athene werd concreet. Ik was acht maanden zwanger en ik stond er wel voor open om naar het buitenland te gaan. Ik ben vrij snel na de verhuizing bevallen in een Grieks ziekenhuis. Via de club zijn we in contact gekomen met een goede gynaecoloog en kon ik bevallen in een
Elliëtte Kreek is een pionier. “Ik ben ondernemend, ik vind het leuk om van alles te ontdekken. Dat deed ik in Athene ook. Ik ging op zoek naar restaurantjes, naar speeltuintjes voor de kinderen... Als je verlegen bent, red je het niet in een ander land.”
moderne privékliniek. Dat vond ik fijn want in Griekenland zijn ziekenhuizen niet hetzelfde als in Nederland. De bevalling zal ik niet snel vergeten. Michel
6
Profvoetballer Michel Kreek mocht er niet bij zijn, pas op het allerlaatste moment. En na de bevalling moest ik verplicht rusten. Mijn zoontje werd meteen weggehaald, die zag ik pas de volgende ochtend. Ja, het was heel anders dan in Nederland. Ik ben Nederland veel meer gaan waarderen.”
steun en gezelligheid aan gehad.” Regel een oppas Vanwege het warme weer trainde Michel of ’s ochtends heel vroeg of ’s avonds. “We zagen elkaar altijd overdag, we dronken koffie op terrasjes in onze wijk. Ik dacht wel eens: kon ik maar eens met iemand anders koffie drinken. We zeiden het ook wel tegen elkaar. We waren tot elkaar veroordeeld. Dan dacht ik: geef me een afstandsbediening en zet er iemand anders neer, de buurvrouw of zo. We botsten vaak, maar daarna praatten we er wel altijd over.
Zoek je woonwijk zorgvuldig uit De twee jaar in Griekenland waren soms best zwaar voor Elliëtte. “Het klinkt romantisch om naar Griekenland te gaan, maar dat was het niet. Ik was veel alleen, keek tv. Ik zat met twee kleine kinderen op een Grieks appartement. De telefoonrekening was in die tijd heel hoog. Michel was regelmatig ’s nachts weg voor een trainingskamp.
Eens in de zoveel tijd ging ik een weekje met de jongens naar Nederland, om op te laden. Dat kon financieel, dat scheelt. En we hadden ons huis in Nederland aangehouden, dat maakt ook uit.” Ze adviseert andere jonge ouders om meteen een goede oppas te regelen. “Dan je kun je allebei je eigen dingen doen. In Nederland kon ik terugvallen op onze ouders. Dat gemis heeft veel impact in je dagelijks leven, in Nederland breng je de kinderen makkelijker even bij opa en oma. Daardoor waren we in onze vrijheid beperkt.”
‘DE MENTALITEIT IN HET GRIEKSE VERKEER IS VERSCHRIKKELIJK’ In Nederland kun je met kinderen naar speeltuintjes. In Griekenland zijn die er weinig. En nergens is er een normale stoep. Dan liep ik met de kinderwagen op straat, reed er weer zo’n gek met zijn auto bijna de cellulitis van je benen. De mentaliteit is verschrikkelijk. Als ik met twee kleine kinderen een taxi wilde pakken vanuit de stad naar Kifissia, werd ik vaak afgepoeierd.
Pas je aan Michel had het beter naar zijn zin in Griekenland dan zijn vrouw. “Hij was minder eenzaam, hij had zijn voetbal en alle contacten die daarbij horen. Bovendien was het leven voor hem heel overzichtelijk.
Ik had gelukkig onze huisbazin waar ik veel contact mee had. Ik had ook contact met de moeders van de school van mijn oudste zoontje. Maar achteraf was een huis met een lift of een huis op de begane grond makkelijker geweest! Die kinderwagen steeds omhoog en omlaag tillen, was een hele klus. Maar onze huisbazin was echt een moederfiguur en daar heb ik veel
7
Emigratie & relatie In Nederland ging ik de hort op, in Griekenland was ik er altijd voor hem. Voor hem kwam de moeilijke periode pas veel later, toen we terug waren in Nederland en hij stopte met voetballen. Tot die tijd was hij gewend dat hij centraal stond in ons gezin. Alles stond in het teken van zijn werk. Zo gaat dat bij profvoetballers.
bijvoorbeeld gaan werken. Hij heeft zich moeten aanpassen en dat heeft hij gedaan. Hij is een leukere man geworden.” Gun elkaar baalmomenten De basis van hun relatie is goed, weet Elliëtte sinds ze in Griekenland heeft gewoond. “Anders hadden we dit avontuur niet overleefd. Ik vind dat we er sterker uitgekomen zijn. Als ik iemand moest kiezen op een eenzaam eiland dan zou ik voor Michel kiezen. Door zo’n avontuur word je gedwongen om met elkaar te praten.
‘MICHEL IS NA ZIJN CARIERE EEN LEUKERE MAN GEWORDEN’ Als partner ben je altijd ondergeschikt aan de carrière van je man. Voetballers hebben nooit moeite om keuzes te maken want ze kiezen altijd voor zichzelf, voor hun eigen carrière. Maar toen hij stopte, veranderden voor mij de voorwaarden. Ik heb tegen hem gezegd: nu zijn alle gezinsleden gelijkwaardig. Ik wilde
Communicatie is zo belangrijk. Je worstelt allebei met hetzelfde. Je bent geneigd om alles vanuit je eigen gezichtspunt te zien maar het is belangrijk om je in de ander te verplaatsen. En om elkaar de ruimte te geven om te balen, om de ander baalmomenten te gunnen. Ik hoor
8
Profvoetballer Michel Kreek wel eens mensen zeggen: we gaan uit elkaar, het werkt niet meer. Dan denk ik bij mezelf: wat heb je eraan gedaan? Wij hebben ook lastige periodes gehad. Maar we zijn bij een gesprekscoach geweest en die heeft ons verder geholpen.”
Dit interview is samen met 16 andere interviews van bekende en minder bekende Nederlanders verschenen in het boek ‘Het eerste jaar is alles opwindend’. ‘Het eerste jaar is alles opwindend’ is een
Ga naar een gesprekscoach Elliëtte kan iedereen aanraden om met een gesprekscoach te praten als je samen in een moeilijke periode zit. “Hij heeft ons als het ware gereset. Hij zet je weet terug in de fabrieksinstellingen. Hij geeft je inzicht in jezelf en in je relatie. Dan snap je wat je verkeerd hebt gedaan.”
aanrader als je overweegt om voor korte of lange tijd in het buitenland te gaan wonen. Het boek bevat veel handige tips van mensen die je zijn voorgegaan. Daarnaast geven zes experts – van emigratiecoach tot seksuoloog – adviezen om je samen goed voor te bereiden.
‘DE GESPREKSCOACH HEEFT ONS GERESET’ Elliëtte heeft geen moment spijt van het Griekse avontuur. “Je wordt er als mens rijker van. De tegenslagen die je oploopt, zijn weer lessen in je leven. Je wordt op jezelf teruggeworpen en daardoor leer je jezelf beter kennen. Verwachtingen scheppen teleurstellingen, daarom is het zo belangrijk om open minded te blijven en je aan te passen aan de situatie. Ja, ik denk dat dat het belangrijkste is als je zo’n avontuur aangaat.”
Het eerste jaar is alles opwindend
Tekst: Auk Dijkstra & Annemies Gort
Wat een emigratie doet met je relatie
Foto’s: Elliëtte Kreek
Auk Dijkstra & Annemies Gort UItgeverij Grenzenloos ISBN 9789461850607 Prijs € 16,95 O.a. te koop bij: Bol.com en Emigratieboek.nl
9
Ik vertrek...nog niet
GEVANGEN
IN JE KOOPWONING
10
Gevangen in je koopwoning
D
e 43-jarige John Regter en 39-jarige Paula Regter wonen samen met hond Lars in Huissen vlak bij Arnhem. Op de voordeur heet een gietijzeren bordje in de vorm van een eland hun visite Vilkommen. Bijna tien jaar zijn ze inmiddels bezig met hun emigratie naar Noorwegen.
gaan of te wandelen. Samen koffie drinken op de veranda ook al is het min drie graden. Op vrijdag stoppen ze bijvoorbeeld al om één uur met werken. Winkels zijn nog wel open, maar de mensen in kantoren zijn hun boeltje aan het pakken. Tijd om weekend te vieren.”
Als eindelijk alle voorbereidingen getroffen zijn en het besluit definitief gevallen, breekt de crisis uit en stort de huizenmarkt in. Het bordje ‘Te Koop’ in de voortuin van de dijkwoning kijkt elke voorbijganger hoopvol aan, maar in de ruim drie jaar dat het huis te koop staat zijn er slechts drie mensen komen kijken. De dozen zijn inmiddels weer uitgepakt. Niet de Noorse bergen maar de uiterwaarden van de Rijn domineren het uitzicht vanuit de woonkamer terwijl de goedlachse John en Paula hun verhaal vertellen. John die al vijftien jaar als adviseur bij een Nederlandse bank werkt, gaat de laatste jaren met steeds meer tegenzin naar zijn werk. “Het gaat in Nederland vaak om carrière maken en een dure auto hebben. Je werk lijkt te bepalen wie je bent. In het bankwezen gaat het daarbij vooral om verkooptargets halen en niet meer om de echte wens van de klant. Dat staat me steeds meer tegen.”
Verliefd op Noorwegen Paula: “In 2000 werd ik langdurig ziek. Van de ene op de andere dag kreeg ik paniekaanvallen. Acht maanden lang ben ik opgenomen geweest. Dat was een heftige tijd. Achteraf bleek ik gewoon te veel hooi op mijn vork te hebben genomen.” John: “Ik zat al die maanden alleen thuis en langzaam groeide bij mij het besef dat er meer moet zijn dan leven om te werken. Ik ben van huis uit altijd erg op zekerheden gesteld geweest. Je weet wel, vaste baan, een goed huis, pensioentje voor later, maar nu besefte ik dat
Paula vult aan: “Veel Nederlanders zijn bezig met Kijk-eens-wat-ik-heb. In Noorwegen werken mensen alleen maar om leuke dingen te kunnen doen en hebben geen zin om zich om meer druk te maken. De Noren zijn veel meer bezig met samen dingen ondernemen. Ieder weekend trekken ze er wel op uit om met familie of vrienden naar een boshut te
11
Ik vertrek...nog niet
ik meer uit het leven wilde halen en samen met Paula op avontuur wilde. Vlak nadat ze weer thuis kwam, hoorde ik toevallig via via dat er veel belangstelling was voor emigratie naar Noorwegen. Na een beetje zoeken over dit onderwerp kwam ik voor het eerst op de website van Placement. Deze site biedt heel veel informatie over de mogelijkheden en moeilijkheden van het emigreren naar Noorwegen. Mijn interesse was gewekt en hoe meer ik las over het land en de mensen die al geëmigreerd waren, hoe nieuwsgieriger ik werd,” blikt John terug. “Na het herstel van Paula besloten we in de zomer van 2005 er eerst maar eens op vakantie te gaan. Compleet verliefd kwamen we terug. Wat een prachtig mooi land!” Moeiteloos sommen Paula en John op wat hen zo aanspreekt aan Noorwegen. “De
immense afstanden, de rust, elanden die de weg oversteken, de prachtige bergen en blauwe fjorden, watervallen, de stilte: schitterend!” vullen ze elkaar enthousiast aan. “Ik voelde me gelijk thuis,” benadrukt Paula. ‘DE NOORSE MENTALITEIT VIND IK GEWELDIG’ “In Nederland blijken mensen vaak een verkeerd beeld van het Noorse leven te hebben,” vervolgt ze. “Veel Nederlanders denken dat het er maanden donker is. Dat er in Noorwegen alleen maar sombere mensen wonen die hele dagen aan zelfmoord denken en aan de drank zitten.” Ze lacht. “Maar de sneeuw geeft een heel helder licht en zowel in de stad als in het dorp is de bevolking heel sociaal en actief met elkaar. Deze mentaliteit vind ik geweldig.”
12
Gevangen in je koopwoning
Toch heeft de sociaal ingestelde Paula het ook in Nederland prima naar haar zin. “Ik ben een echt mensen-mens en zal mijn familie en vrienden dan ook heel erg gaan missen. Ook mijn werk als ziekenverzorgende in de gehandicaptenzorg past me. Mijn liefde voor Noorwegen kwam door de aanstekelijke verhalen van John. En inderdaad nadat ik er eenmaal geweest was, leek het me geweldig er te gaan wonen en werken. Werken in de zorg is daar gelukkig geen enkel probleem.”
denk ook dat het komt omdat ik daadwerkelijk vertrekken wel spannend vind. Ik wil het wel graag, maar eng vind ik het ook. Ik kan niet goed overzien wat er allemaal op ons afkomt. Wat moet er allemaal nog gebeuren? Wat moeten we allemaal regelen?”
‘NA DRIE JAAR HEBBEN WE DE VERHUIZDOZEN WEER UITGEPAKT’ Paula: “Toen we eenmaal het besluit genomen hadden om te emigreren en het bord in de tuin stond, ben ik direct verhuisdozen gaan halen bij de bouwmarkt. In deze straat stonden huizen namelijk nooit langer dan drie maanden te koop. Ik pakte boeken in die ik al gelezen had, cd’s die we toch niet draaiden, snuisterijen, noem maar op! Ruim drie jaar later heb ik ze maar weer uitgepakt,” lacht ze. “Dat ging heel geleidelijk. Soms was ik dingen kwijt en keek in de dozen. Dan vond ik van alles dat ik weer een plekje in huis gaf. En zo komt het dat de meeste dozen weer leeg en ingeklapt in de kelder staan.”
Ze vervolgt openlijk: “In 2009 werd ik weer ziek, een depressie. Daarom vindt mijn familie het maar niks dat ik naar dat donkere noorden ga. ‘Zou je dat wel doen? Is dat wel verstandig voor jou?’ En omdat de deuren naar Noorwegen gesloten bleven, begon ik er zelf ook aan te twijfelen. Die twijfel heb ik niet meer. Ik weet dat de manier van leven daar me juist meer rust gaat geven. Mensen zijn ondanks de kou veel buiten. Zodra het donker wordt gaat alles op een lager pitje. Dan moet je uitkijken dat je niet om vier uur ’s middags naar bed gaat.”
Wachtstand “We hebben in die drie jaar drie kijkers gehad,” vertelt John. “Steeds ruim je het huis op en ga je hopen dat dit hem is! Bij de laatste kijker zei ik tegen Paula dat ik het zo graag wilde, dat ik wel kon janken.” Paula zelf zegt daar wat minder last van te hebben: “Ik zet me er iets sneller overheen. Ik
John: “In die wachtstand ga je zitten denken. Is het alleen de instortende huizenmarkt die ervoor zorgt dat we nog in Nederland zitten? Of moeten wij nog iets hier? Ik ben op zich behoorlijk nuchter, maar op den duur ga je
13
Ik vertrek...nog niet
jezelf van alles afvragen.” Paula: “Ik denk wel eens dat ik misschien voor mezelf eerst hier nog wat uit te zoeken heb. Ik ga snel over mijn eigen grenzen heen, zeg altijd ja, in plaats van nee. Misschien is het de bedoeling dat ik daar eerst mee leer omgaan voordat ik vertrek. En in mijn eigen taal en omgeving is dat toch een stuk makkelijker.”
Paula: “Ik heb het gevoel dat ik in beide landen niet echt leef. Het is alsof je in allebei de werelden stilstaat, want ook in Noorwegen kunnen we nog niks. Eerst moet het huis verkocht zijn.” Het lot kietelen John en Paula lachen om de vraag ‘wat ze al gedaan hebben om het lot te kietelen?’ “We hebben al een Noors telefoonnummer! Om zowel het universum als onze toekomstige bazen daar te laten zien dat we echt serieus zijn, hebben we dat aangevraagd,” vertelt Paula. “Als we solliciteren hoeven de Noorse werkgevers niet naar Nederland te bellen.” John: “Ik heb de website www.wijgaanemigreren.nl opgezet om ons verhaal te vertellen, maar ook om anderen uit te nodigen dit te doen en we gaan om de twee weken naar Noorse les.”
‘SOMS LIJKT HET WEL ALSOF JE LEVEN STILSTAAT’ “Soms lijkt het alsof je leven stilstaat,” zegt John. “Nemen we wel of niet een nieuwe hond? Gaat Paula in Nederland nog aan een nieuwe opleiding beginnen en ik op zoek naar een nieuwe baan, of toch maar even uitzitten tot we weggaan? Maar hoe lang duurt dat nog? Ik heb zelfs mijn groot rijbewijs gehaald omdat ik in Noorwegen graag de transport in wil.
John vertelt verder hoe ze jarenlang een abonnement gehad hebben op het plaatselijke sufferdje: “Dat leek ons goed voor de taal, maar ook om het nieuws bij te houden en de advertenties. We liepen de redactie binnen en vroegen een medewerker of hij het krantje naar Nederland wilde sturen. Die man vond dat zo bijzonder. Voor we er erg in hadden stonden we buiten met een fotograaf en een dag later stonden we in de krant,”
Dat is altijd al een jongensdroom van me geweest. Mijn vader werkte bij Van Gent en Loos. Maar net nadat ik het papiertje gehaald had, stortte ook die markt in Nederland in. Ik heb dus nog geen meter ervaring opgedaan en om nu gelijk in Noorwegen met een tientonner op ijzel de bergen af te glijden, lijkt me niet zo’n goed idee.”
14
Gevangen in je koopwoning
lacht hij. “Eenmaal thuis hebben we een tijdslijn gemaakt met onder meer een vertrekdatum. Die is inmiddels vier jaar geleden afgelopen.” Even is het stil. Dan zegt John: “Stel dat het helemaal niet door gaat. Dat ik als gepensioneerd baasje achterom kijk en weet dat het niet gelukt is? Dat zou ik dan toch wel zuur vinden. Niet dat het leven dan ophoudt, maar wel zuur.” Paula: “Emoties schommelen wat dat betreft. Soms zijn we verdrietig en soms gaat het leven gewoon door en zijn we er zelfs even niet mee bezig.En regelmatig vragen we ons af of er iets is dat we niet goed doen, maar de conclusie is dat het is zoals het is,” zegt Paula. “Het zijn krachten die je zelf niet in de hand hebt.”
DIt interview is samen met 13 andere interviews van Nederlanders die ‘in de wachtstand zitten’ verschenen in het boek ‘Ik vertrek nog niet’. ‘Ik vertrek nog niet’ gaat over hen die wachten op vertrek naar hun droomland. De processen die ze doormaken. Hun hoop, hun fantasieën, hun teleurstelling en vragen. Persoonlijke inkijkjes in de levens, dromen en gedachten van 14 emigranten in spe. Ontroerend, ontwapenend en soms erg geestig.
‘HET ZIJN KRACHTEN DIE JE ZELF NIET IN DE HAND HEBT’
Toch weet het stel iedere teleurstelling weer om te zetten in iets positiefs. “We gaan nu al onze energie stoppen in het nog mooier maken van onze woning. Je weet wel, puntjes op de i, andere indeling, nieuwe foto’s,” licht Paula kort en bondig toe. Op de vraag of ze nog vertrouwen hebben dat de emigratie doorgaat zeggen John en Paula in koor volmondig: “Ja!” “Wanneer weten we niet,” vult Paula aan, “maar dat we gaan is zeker!”
Ik vertrek nog niet
Emigranten in spe in de wachtkamer Tekst: Josie Kneepkens.
Josie Kneepkens UItgeverij Grenzenloos ISBN 9789461850492 Prijs € 16,95
Foto’s: John Regter
O.a. te koop bij: Bol.com en Emigratieboek.nl
15
Nieuwe boeken
EEN ENKELTJE AUCKLAND PLEASE
OP WEG NAAR HET NIEUW-ZEELAND VISUM In Een enkeltje Auckland please beschrijft Marisa Garau, voormalig copywriter en exstressverslaafde, op openhartige wijze hoe zij besluit om haar snelle Amsterdamse leventje in te ruilen voor een nieuw bestaan in NieuwZeeland. Bij gebrek aan informatie over de hopes and fears waarmee elke aspirantemigrant te maken krijgt, besluit Marisa zelf een boek te schrijven: van de eerste prille emigratiekriebels tot het daadwerkelijke enkeltje Auckland.
blinddoorzettingsvermogen en de heilzame werking van geduld, is Een enkeltje Auckland please vooral een persoonlijk verslag over de emotionele kant van emigreren. Dit onderhoudende, informatieve en humoristische boek is bedoeld om iedereen die naar een ander land verlangt, een hart onder de riem te steken en te bewijzen dat al het gedoe zeker de moeite waard is!
Naast praktische informatie over het nut van een goede planning, de schimmige rol van emigratiebureaus, het belang van
Een enkeltje Auckland please Op weg naar het Nieuw-Zeeland visum Marisa Garau Uitgeverij Grenzenloos ISBN 9789461850591 Prijs â‚Ź 16,95 O.a. te koop bij: Bol.com en Emigratieboek.nl
16
Nieuwe boeken
Van vakantie tot emigratie De aantrekkingskracht van Zweden Heiko Leugs Uitgeverij Grenzenloos ISBN 9789461851215 Prijs € 16,95 O.a. te koop bij: Bol.com en Emigratieboek.nl
VAN VAKANTIE TOT EMIGRATIE DE AANTREKKINGSKRACHT VAN ZWEDEN
Een weekje vakantie in Zweden kreeg voor Heiko en Joke Leugs verstrekkende gevolgen. De rust en de ruimte, de vele meren en de ontelbare bossen van dit mooie Scandinavische land lokten het tweetal daarna voortdurend. De idyllische plattelandsdorpjes met de vrolijk gekleurde houten huizen in de provincie Småland gaven iedere vakantie een gevoel van “thuiskomen”. Om deze reden besloot het stel dat hun geliefde vakantieland hun nieuwe thuisland zou worden. In zijn boek beschrijft Heiko de avonturen en het proces die hij en zijn vrouw meemaakten, geïllustreerd met foto’s en compleet met handige tips en informatie.
17
Wonen in Frankrijk
LUDIQUE
HOE WIJ VERTROKKEN udique is het pseudoniem van een ouddocent die na zijn pesionering samen met zijn vrouw Maria (Lief) emigreerde naar Zuidwest-Frankrijk. Het tweetal woont en ‘werkt’ in en rond hun oude boerderij op het Franse platteland. Ludique is een begenadigd verteller/schrijver die anderen laat meegenieten van zijn dagelijkse belevenissen.
L
verstandige boeken over kopen, wonen, leven, verbouwen en emigreren. We hingen dag en nacht aan het internetinfuus en volgden allerlei ‘Ik vertrek’ rampen op de televisie. Rampen verhogen namelijk de kijkcijfers, moet u weten. Als alles goed gaat, is de lol er snel vanaf. Afijn, het land hadden we dus al. Nu nog de streek, want Frankrijk is tamelijk fors uitgevallen. Als fervent zeiler ben ik nogal waterig van aard en opteerde derhalve voor
Lief en ik wilden een huis in Frankrijk. Wij lazen daarom maandenlang kilo’s glanzende tijdschriften vol wijze artikelen en columns van specialisten die je, hoe dan ook, in alle gevallen schijnt nodig te hebben. En geweldig
de Atlantische kust. Zuidelijk, wel te verstaan, want Lief en ik zijn kinderen van de zon en tweederde van Frankrijk rekenen wij toch tot dezelfde meteorologische categorie als geheel België en Nederland. Verticaal oplopend
18
Hoe wij vertrokken druilerig. De Grote Bosatlas steunt ons daarin, menen wij. Dat plan hebben we, heel toepasselijk, laten varen. Het kustgebied, zo vernamen wij al lezend en luisterend, wordt periodiek overspoeld door miljoenen toeristen. Een soort tsunami van binnenuit. Buiten die juichseizoenen is echter driekwart van de huizen, winkels en restaurants spookachtig dichtgetimmerd. Geen hond te bekennen.
jaar iets over datum leek. Een dag voor deze huizenexpeditie belde de makelaar. Het ene object was zojuist aan Engelsen verkocht en van het andere bleek de eigenaar onvindbaar. Tja. Doelloos naar Frankrijk? Geen sprake van! Wij doken als op-rechte Nederlanders opnieuw in de digitale uitverkoop van Franse huizen. Beduidend minder kritisch vonden we razendsnel nog zeven aanvaardbare objecten en belden achter elkaar evenzoveel gretige makelaars. Lief en ik vertrokken aldus toch nog
We schoven op naar het binnenland. Nog binnen de zuidelijke klimaatzone en doken de Limousin in. Nooit van gehoord, maar lekker dunbevolkt, weinig toerisme, prachtig natuurschoon en dat alles was bovendien ook nog eens voor een scheet en drie knikkers te koop. Met deze frisse focus begon de zoektocht opnieuw. Lief en ik wilden ‘en campagne’ wonen. Met spectaculaire vergezichten en open luchten. Hoog en droog. Niet in een dal. Vrienden van ons woonden in een dal en wij noemden dat een voyeuristische kuil omdat we ons aldaar voortdurend vanuit de hoogte begluurd waanden terwijl we zelf weinig meer dan oprukkende heuvels konden zien. Kuilen zijn ook vaak nat en nevelig. Omhoog dus. We pakten het verstandig aan. Terdege geïnformeerd en voorbereid. Op internet uit honderden een tweetal aantrekkelijke immobiele objecten gevonden. Zo noemt men die daar. We moesten nu ook maar eens gaan kijken. Ter plekke. Makelaars gebeld en afspraken gemaakt. We trokken er een weekje Frankrijk voor uit. Huisje geregeld. Autootje gehuurd. Dit omdat de onze met 26
met een rijk gevulde agenda. Lief houdt van een strakke planning. Bij een van de bezichtigingen was een tweede Franse makelmevrouw meegekomen die de Engelse taal zou beheersen. Handig, want ons Frans reikt niet veel verder dan halverwege ‘Sur le pont d’Avignon’ en
19
Wonen in Frankrijk
daarmee geraak je niet aan de overkant. We spreken daarentegen wel prachtig Engels. Zo prachtig zelfs dat de makelmevrouw met het veronderstelde Engels brevet, gelijk met haar collegiale reputatie, in volkomen onvermogen verviel. Het werd dus taalkundig Pim-PamPetten. Lollig, maar weinig verhelderend.
makelaars beschouwen in principe elk object tot de persoonlijke handelsportefeuille. We vonden het allemaal drie keer niks. De plakboeken van onze huizenboer bood enkel uitzicht op prijzige burgermanshuizen met zwembaden, tennisbanen, trendy gemetselde barbecues en nederzettingen vol gepensioneerde medelanders. Dat alles paste niet in ons denkraam. Lief en ik zijn niet van de afdeling nieuw, aangeharkt en glossy. Wij wilden traditioneel en authentiek Frans en geen Hollandse bouwmarktbuitenwijk. “Ik bel wel een collega”, riep hij geshockeerd zoals iemand aankondigt 112 te zullen gaan bellen. “Ik heb hier een Nederlands echtpaar dat ‘iets’ zoekt wat jij, denk ik, wel voor ze hebt”, kondigde hij aan. Dat ‘iets’ klonk als een absurd en uitzonderlijk object dat uitsluitend nog op rommelmarkten te vinden zou kunnen zijn.
‘TWEE HECTARE.... RECHTOPSTAAND TERREIN’ Het huis stond hoog aan de rand van een vallei. Liever gezegd; een ravijn. De auto kon net tussen huis en afgrond door. We stonden doodsangsten uit en dat is niet bevorderlijk voor een objectieve kijk op zaken. In ons beste Jip & Janneke Frans/Engels vroegen wij waar dan nu toch die twee hectare grond was gebleven. Het makelaarsduo wees langs de vrijwel verticale helling de diepte in. Twee hectare rechtopstaand terrein. Leek ons lastig maaien. Er was bovendien ook erg veel opdringerig bos rondom het optrekje en ik houd niet van bos. Lief wel.
‘WE ZIJN THUIS, SPRAKEN WE GELIJKTIJDIG’ Het gesprek werd beëindigd met de verzuchtende mededeling ‘het echtpaar’ dan wel naar de collega te zullen doorsturen. Wij voelden ons een onjuist bezorgd pakket problemen. “Mijn collega heeft precies wat u zoekt! Sterker nog, ze staat op dit moment in het huis van uw dromen”, verklaarde hij verheugd en reikte ons, ten teken van een snel en vooral definitief afscheid, alvast de hand. De volgende ochtend reden we met de telefoonmakelaarster voor het eerst het erf op van de onvindbare bezienswaardigheid. Lief en ik keken verwonderd om ons heen en slaakten een diepe zucht van verluchting. “We zijn thuis”, spraken we gelijktijdig.
Na zeven objecten, bestaande uit zeer complete ruïnes, voor zichzelf overschattende klussers hoogst interessante bouwvallen, alsook met gipsplaat en plastic glanskozijnen tot bijna Nederlandse Hans en Grietje doorzonwoningen platgereno- veerde boerderijtjes, zag onze ‘eigen’ makelaar het even niet meer zitten met ons. Lief en ik waren ook niet meer zo helder. Onze week was bijna om en we hadden in de omgeving nu al zevenhonderd kilometer rondgetoerd. Tevergeefs. In een wanhopige, laatste poging, toonde onze makelvriend nog een stapel fotoboeken vol objecten. Bouwsels waarin hijzelf niet makelde. Maar enfin, Franse
20
Hoe wij vertrokken
Nog diezelfde middag tekenden we het voorlopig koopcontract. Ikzelf sputterde nog wel wat, maar lief houdt van duidelijkheid en aanpakken. Een doorzetter. Net als de makeldame.
Dit verhaal is het eerste van een bundel van 23 verhalen die Ludique le Vert geschreven heeft over zijn belevenissen in Frankrijk. De bundel is een aaneenschakeling van de meest hilarische gebeurtenissen, op een
Onderweg terug naar Nederland. Lief belde mobiel onze dochter om haar deel te maken van onze nieuwe aanwinst. Voortdurend hoorde ik lief daarbij zeggen: “Dat weet ik niet” Of: “Geen idee!” Of: “Nee, niet gezien” Of: “Ja, best mogelijk, niet op gelet” Enzovoort. Liefde maakt blind. Want wat hadden we nu eigenlijk gezien? En bovendien gekocht? Ja, een boerderij met bijgebouwen en een erf. Er was water, elektriciteit, telefoon en een douche plus toilet. De voordeur kon op slot. De bouwkundige staat? Geen idee. Geen zolders of kelders bekeken. Vergeten! Daken? Ja, die zaten er wel op. Vloeren, kozijnen? Riolering? Ik kreeg visioenen van rampzalige televisieprogramma’s.
ongekend geestige en aanstekelijke wijze opgetekend. Wie van Frankrijk en het Franse leven houdt of wie overweegt om zelf een huis in Frankrijk aan te schaffen, is ‘Hilarisch Frankrijk’ absolute verplichte leeskost.
Lief deed een poging mij en zichzelf gerust te stellen met de historische woorden: “Ach, het staat er al een paar honderd jaar, dus dan zal het voorlopig nog wel een poosje overeind blijven.” En daar knapten we zienderogen van op. Er volgden nog meer van die ‘wijsheden’, geloof ik. Ik zag de kijkcijfers al duizelingwekkende hoogten bereiken. Hoe bedoelt u, verstandig?
Hilarisch Frankrijk Hoe wij vertrokken Ludique le Vert
Tekst & foto’s: Ludique le Vert
UItgeverij Grenzenloos ISBN 9789461851024 Prijs € 16,95 O.a. te koop bij: Bol.com en Emigratieboek.nl
21
Curaçao
ONDERNEMEN OP CURAÇAO ‘HET LEVEN BIEDT ZOVEEL MEER’
H
et beginnen van een eigen B&B of hotel of lodge. Het is een veelgehoorde droom bij emigranten. Zo was dat ook bij Harald en Caroline.
telefoon vanuit Curaçao. Op het laatste moment kwam er nog een klant binnenlopen en dat betekent dat onverwacht de duikspullen gepakt kunnen worden voor een extra les. Harald en Caroline hebben tien jaar lang een eigen duikschool gerund, die ze in 2006 verkochten omdat het geheel uit zijn voegen groeide. In hun huidige kleinschalige familiehotel bieden ze duiklessen wel als service aan voor hun gasten, maar het is niet meer de hoofdzaak.
Als gepassioneerde duikers besloten ze jaren terug op Curaçao te blijven. Ze openden er na enkele jaren hun eigen hotel Scuba Lodge. Niet alleen zweven ze voor hun werk af en toe in het ongerepte blauwe water tussen de vissen; ook genieten ze van de lokale ongedwongenheid. Tijd om te beseffen hoe goed ze het voor elkaar hebben, is er echter nauwelijks. ‘Kritisch blijven is essentieel in dit vak.’ ‘Harald is onder water’, vertelt Caroline over de
‘Als we nu het water ingaan, is dat een leuke afwisseling. Die momenten zijn nu extra leuk, als een klein cadeautje ‘, vertelt Caroline. Vlak daarna klinkt er luid geraas door de telefoon.
22
Ondernemen op Curaçao ‘De kustwacht vliegt voorbij’, verklaart ze. Ook verstoort af en toe het geruis van de wind het gesprek. De setting van waar het tweetal woont is duidelijk: zee, strand en het buitenleven.
niet bewust zijn van jouw aanwezigheid. Het grote verschil met snorkelen is dat je niet aan de oppervlakte ligt, maar onder water zweeft. Je bent er echt onderdeel van.’
Verslaving In de jaren ‘90 kwam Harald voor het eerst naar Curaçao voor een vakantie. Hij zou er slechts kort blijven, maar toen zijn reisgenoot ziek werd is hij blijven hangen en tegelijk wat nuttigs met zijn tijd gaan doen. Hij heeft toen leren duiken en had al direct door dat dit iets heel groots in zijn leven zou worden. Het werd een verslaving, zo machtig vond hij het. Hier moest hij iets mee. In Nederland zat hij net tussen twee banen in, wat hem makkelijker deed besluiten hier te blijven. Op advies van eilandbewoners begon hij zijn eigen duikschool, Scuba Do. In een klein hutje. Caroline kwam een paar jaar later, in 1997, bij hem voor duiklessen. ‘Ik zou eigenlijk naar Australië gaan voor het Great Barrier Reef. Daarvoor wilde ik al kunnen duiken, daarom ging ik eerst naar Curaçao’, vertelt zij. Haar eerste ervaring met de onderwaterwereld was echter minder overweldigend dan bij Harald.
Geen mantelpakje en lippenstift Tegelijkertijd was Caroline onder de indruk van de vrijheid van leven op Curaçao. Ze beschrijft die tijd als een periode waar mensen met een rugzakje naar het eiland kwamen en het niet uitmaakte hoe je eruit zag of op wat voor stoel je zat. ‘Iedereen kwam hier met niets om iets op te bouwen. Ik was toen zelf 23 en net afgestudeerd. Ik stond op het punt om aan een leven met mantelpakje en lippenstift te beginnen. Liever wilde ik nog een jaartje buitenspelen. Ik kon bij Scuba Do werken en besloot binnen twee maanden terug te komen.’ Het verhaal zou vanaf daar rozengeur en maneschijn kunnen zijn tussen het tweetal. Maar zo romantisch was het zeker niet. ‘De eerste negen maanden dat we samenwerkten hebben we oorlog gevoerd’, lacht Caroline. ‘Ik heb twee keer ontslag genomen. Onder al die ruzies smeulde er wel iets. Toen zeiden we: ‘laten we elkaar nou maar gewoon leuk gaan vinden.’ Nog twee jaar lang heeft Caroline vervolgens op de wip gezeten of ze alsnog terug zou gaan naar Nederland voor die carrière
‘IN ALLE RUST GEWICHTLOOS IN HET BLAUWE WATER ZWEVEN’ ‘Het was een drama. Ik heb ooit klem gezeten onder een surfzeil, waarbij ik half gestikt naar boven kwam. Het was dus een hele kunst om mij onder water te krijgen.’ De tweede duik was het wel raak. Ook Caroline voelde dat wat ook voor haar een verslaving zou gaan worden. ‘Het mooie en bizarre aan duiken is dat je in alle rust gewichtloos in het blauw zweeft. Middenin een puur stuk ongerepte natuur, waar de vissen zich
23
Curaçao of definitief zou blijven. ‘Ik kwam er niet uit’, vertelt ze. ‘Wat de doorslag gaf om te blijven, was dat ik liever één ding goed wilde doen. Scuba Do begon toen aan een groeiproces en breidde snel uit. Heel lang was het hobby, maar nu kon ik er echt voor kiezen. Achteraf kan ik zeggen dat dat toen mijn carrière werd.’
2006 iemand vonden die het over wilde nemen, twijfelden we geen moment. We verkochten alles en zijn op reis gegaan.’ ‘CURAÇAO BLEEF TOCH HET MEEST TREKKEN ’ Ze bezochten India en Thailand, twee landen die ze geweldig fascinerend vonden om ‘jezelf in onder te dompelen’. Toch waren beide landen geen optie voor serieuze toekomstplannen. Curaçao bleef het meest trekken. Vanwege het fijne klimaat, de taal en omdat ze er al een keer een bedrijf hadden opgezet. ‘We kenden de weg.’
Harald en Caroline zijn inmiddels elf jaar samen en drie jaar getrouwd. Scuba Do groeide groter en groter, tot het moment dat er zowel ’s ochtends als ’s middags een shift van 50 duikers was. Ze wisten niet meer wie aan de balie hun klant was en wie niet. Daarbij groeide de aan- en verkoop van duik- en snorkelmateriaal, dus zetten ze ook een groothandel in duikspullen op. ‘Zo’n grote duikschool was nooit de intentie geweest’, vertelt Caroline eerlijk. ‘Eigenlijk vonden we het helemaal niet leuk. Toen we in januari
Ranzig oud hotelletje ‘We wilden wel weer de duikwereld in’, vertelt Caroline. ‘Maar dit keer kleinschaliger. We wilden geen bemoeienis meer van resorts die
24
Ondernemen op Curaçao eisen stellen zonder verstand van duiken te hebben. Ze verwachten bijvoorbeeld een gratis proefduik in het zwembad voor hun gasten en als je daar niet aan mee wilt werken, gaan ze naar een ander. Daarmee word je toch onder druk gezet. Wij besloten daarom onze eigen accommodatie te bouwen en duiklessen vooral aan onze gasten aan te bieden. Deze kamers zijn nu core business en de duikinkomsten zijn mooi meegenomen. Omdat we op eigen grond zitten met onze eigen business, hebben we met niemand meer iets te maken en genieten we van de vrijheid die dat met zich mee brengt. We hoeven geen blad meer voor de mond te nemen of tactische uitspraken te doen om mensen blij te houden. We doen ons eigen ding op onze eigen manier.’
renovatie (‘we zijn anderhalf jaar full-time bouwvakker geweest’) waarbij de buitenkant moest blijven zoals die was. Wel mochten ze een houten galerij plaatsen waardoor iedere kamer buitenom een eigen ingang kreeg.
‘WE HEBBEN MET NIEMAND IETS TE MAKEN’
Caroline: ‘Aanvankelijk was men hierop tegen, maar omdat het pand zo smal is en er zonder deze wijziging commercieel weinig mee te beginnen was, is er een uitzondering gemaakt.’ Inpandig was er meer vrijheid en konden kamers bij elkaar getrokken worden. Het deel dat niet tot het monument behoorde, is vanaf de grond opnieuw opgebouwd. Het huis kreeg een knalblauwe gevel, zoals past bij alle vrolijk gekleurde huizen op het eiland. Het stuk grond eromheen veranderde in een tropische tuin, van waaruit gasten iedere avond de zonsondergang kunnen zien.
Op zoek naar de ideale locatie, had het tweetal het hele eiland al zes keer bekeken. Op een ochtend werd Caroline wakker met het gevoel: we moeten naar de Penstraat. ‘Dat was heel raar’, vertelt ze. ‘Ik was daar nog nooit geweest, we konden het eerst ook niet vinden. Maar er stond wel een bord met ‘grond te koop’. Iets verderop stond een ranzig oud hotelletje dat bij navraag ook te koop bleek te staan. We wisten het meteen. Het was heel bizar, maar wij werken altijd redelijk intuïtief.’
De Nederlanders hadden geen aannemer en architect in dienst genomen, maar deden alles met eigen bouwvakkers die ze via via kenden. Caroline: ‘Als we rechtstreeks uit Nederland waren gekomen en dit project hadden gedaan, dan was het nooit gelukt.’
Flinke kater Het ging om een oude koopmanswoning uit 1850, die deels onder Monumentenzorg viel met vergelijkbare regels en verplichtingen als in Nederland. Er volgden anderhalf jaar
25
Curaçao
‘De bouwstijl en –materialen zijn bijvoor-beeld volslagen anders. Er zijn veel valkuilen als je daarvan niet op de hoogte bent. Het kost hier tijd om materialen te bestellen en de juiste mensen te regelen. Contacten zijn essentieel.
ik middenin de tuin stond met de eerste gasten en dacht ‘dit is het dan’. Ik was bloednerveus, straks zou iedereen het afschuwelijk vinden. Het liefst stopte ik mijn vingers in mijn oren om geen kritiek te hoeven horen. Een opgelucht moment van ‘we hebben ons doel bereikt’ hebben we nooit gehad. We zijn allebei tamelijk kritisch. Onze focus ligt op continueren en verbeteren. Er zijn over de hele wereld miljoenen vakantiebestemmingen, dus is het heel speciaal als mensen voor ons kiezen. Kritisch blijven in dit vak is essentieel. De eerste gasten moesten heel hard lachen toen ik nog met mijn handen in de blubber plantjes aan het zetten was. Ik doe dat nog steeds zelf; voor mij is het een leuk moment om een praatje te maken met de gasten.’
‘HET HEBBEN VAN CONTACTEN IS ESSENTIEEL HIER’ Aannemers staan er bijvoorbeeld om bekend dat je ze nooit geld vooruit moet betalen om materiaal te kopen. Dat geld maken ze op aan andere dingen en grote kans dat je het onherroepelijk kwijt bent. Het gebeurt niet moedwillig, maar het gebeurt wel. Ook moet je bouwvakkers op vrijdag uitbetalen, niet doordeweeks. Dan kun je er donder op zeggen dat ze de volgende dag niet meer op komen dagen wegens een flinke kater. Als je dat niet weet, sta je raar te kijken. Een ander punt is dat loodgieters vaak meerdere jobs tegelijk aannemen. Zouden ze dat niet doen, dan wordt het voor hen moeilijk om een inkomen bij elkaar te schrapen. ‘s Lands wijs, ‘s lands eer. Boos worden als de betonblokken op zijn doe je eenvoudig niet. Je lacht en vraagt vriendelijk wanneer je ze dan wel kunt krijgen. Het eiland is te klein om mensen tegen je in het harnas te jagen. Verslijt je op die manier vijf loodgieters, dan houdt het toch een keer op. En wat is toch het nut van al die boosheid, vragen wij ons geregeld af als we weer een vers aangekomen Nederlander met schuim op zijn mond zien vertellen hoe het volgens hem zou moeten.’
Caroline heeft er sowieso moeite mee om als eigenaar van het hotel te worden gezien. Zodra iemand haar hotelier noemt, wordt ze nerveus. Liever zegt ze bescheiden: ‘Ik werk hier ook een beetje.’ Caroline: ‘Ik wil voorkomen dat mensen een vooroordeel hebben op basis van wat ik doe of wat ik heb. Harald is de oudste, die wordt gelukkig vaak als opperhoofd gezien. Ik kan nog
Handen in de blubber Het moment waarop ze voor het eerst opengingen, nu ruim een jaar geleden, vond Caroline doodeng. ‘Ik herinner me nog goed dat
26
Ondernemen op Curaรงao
27
Ondernemen
wel eens doen alsof ik de stagiair ben.’ Dat ze voor haar gasten ook een voorbeeldfunctie kan vervullen (wie wil er niet zo’n leven als zij), dringt nauwelijks tot Caroline door. Ze vindt het ook niet zo belangrijk. ‘Natuurlijk vertellen we ons verhaal als gasten daar naar vragen. Maar het ligt samsam met hoe geïnteresseerd wij in hun leven zijn. Het draait namelijk helemaal niet om ons, het draait om de gast. Die instelling komt ook een beetje voort uit het duiken. Onder water bestaan wij niet en draait het, ook vanwege de veiligheid, alleen maar om de ander. Als de gasten niet centraal staan, kunnen ze in ieder hotel verblijven.’ En dus hanteren Harald en Caroline geen officiële incheckprocedure. Wie met z’n koffers aankomt, mag eerst aan de bar een cocktail gaan drinken. Eerst even lekker zitten. ‘Het is jouw vakantie’, aldus Caroline.
Douchewater door plafond Die ongedwongenheid en persoonlijke benadering maakt dat gasten veel kunnen hebben. Ook op ‘crisismomenten’. Caroline: ‘Toen we net twee maanden open waren, kwam er in de bar die vol mensen zat, douchewater van de kamer erboven door het plafond heen. Het stortte werkelijk naar beneden en iedereen ging gelijk meehelpen. Omdat het hotel zo kleinschalig is, zien ze dat je er alles aan doet om zaken goed te regelen. Dan nemen ze je dit soort dingen niet persoonlijk kwalijk. Minder leuke dingen eindigen zo toch vaak heel leuk. We hebben hier ook een keer een oude man gehad, John, die keihard begon te huilen toen hij aankwam. Hij bezocht een ernstig zieke vriend en hij verbleef in een naargeestig appartement op Curaçao.
28
Ondernemen op Curaçao
Ook bij de helft van de gasten heeft hij uitgehuild. Uiteindelijk heeft iedereen hem omarmd en bloeide hij op van een verloren vogeltje tot de gast met het hoogste woord. Opa John mailt nog af en toe. Dat is voor ons de kern. We zouden om die reden nooit willen uitbreiden naar meer kamers.’ Voor alle zaken in het hotel zoals het ontvangen van de nieuwe gasten, het ontbijt en het schoonmaken hanteert het echtpaar per dag een logische flexibiliteit. Niemand heeft vaste taken. ‘Iedereen rommelt maar wat’, lacht Caroline. Er werken twee duikinstructeurs fulltime mee in het hotel. Twee anderen gaan binnenkort in opleiding.
Niet naar muren staren Essentieel voor het werkplezier van het tweetal is dat hun dag zich grotendeels buiten afspeelt. In een T-shirt en op slippertjes. ‘Wij staan op met de ramen open.’ Het klimaat op Curaçao is overdag vaak te heet om normaal te functioneren (‘als je met de honden gaat wandelen krijg je een zonnesteek’). Toch hebben de twee Nederlanders dit honderd keer liever dan het miezerige klimaat in Nederland. Harald heeft een bloedhekel aan grijze luchten en regen, Caroline vindt het afschuwelijk om met een graad of vijftien binnen op de bank te zitten. ‘Dat naar de muur staren heb je hier niet. Hier hoef je geen leuke bank te hebben met bijpassende poster erboven. Interieurtrends boeien niet; als je maar een hangmat hebt.’
‘IN DE FILE RITST IEDEREEN MET EEN GRIJNS EN VRIENDELIJK’
Ook de goedlachse mentaliteit van Curaçao maakt dat Harald en Caroline zich helemaal thuis voelen. ‘Als je iemand bij een officiële instantie nodig hebt, kun je rustig met een grapje beginnen’, vertelt Caroline. ‘Ik hoor wel eens van mensen uit Nederland dat het logisch is dat iedereen in de tropen vriendelijk is. Ik draai dat om: waarom zou je in een stadsomgeving níet vriendelijk zijn? Ik was laatst weer in Nederland en ik vond het ronduit schokkend om te ervaren hoe daar met elkaar wordt omgegaan. Iedereen is daar zo gefixeerd op zijn eigen rechten. Maar zijn die werkelijk zo belangrijk om daarvoor een ander uit te foeteren? Hier is de mentaliteit gewoon compleet anders. Wij zien daar het nut niet van in. Al moet ik wel eerlijk zeggen dat het ook op Curaçao, helaas, aan het veranderen is. Er komen hier steeds meer mensen met de dure euro voor een tweede huis naartoe die
Een gemiddelde dag begint voor Harald en Caroline tussen half zeven en half acht in de ochtend. ‘Dan springen we in de auto om naar de supermarkt te gaan voor verse spullen. Een half uurtje in de file. We hebben hier ook files, maar het grote verschil met Nederland is dat hier iedereen met een grote grijns en een vriendelijk handgebaar ritst.’ ‘Na het ontbijt kijken we of er die dag gedoken moet worden en vervult iedereen als vanzelf de overige taken die er liggen. De contracten met touroperators, emails, palmbladeren afzagen, reparaties.’ Binnen werktijd hebben Harald en Caroline geen tijd voor elkaar. ‘Dan zijn we niet meer dan collega’s. Zo hebben we elkaar ook leren kennen.’
29
Curaรงao
30
Ondernemen op Curaçao
wél een materialistische standaard handhaven en alles beter denken te weten. Mensen die bijvoorbeeld een parkeerwachter uitlachen om de bespottelijke 50 cent parkeergeld en niet inzien dat je iedereen gewoon in zijn waarde moet laten.’
DIt verhaal is een van de 17 interviews uit het boek ‘We doen het gewoon’, waarin landgenoten vertellen over de B&B, hotel of lodge die zij in het buitenland begonnen. Leerzame ervaringen over ondernemers, van Spanje tot Noorwegen en van Brazilie
‘WE VOELEN ONS IN IEDER GEVAL STEEDS MINDER MAKAMBA’
tot Nieuw-Zeeland. ‘Een rijk geïllustreerd leesboek met sfeervolle interviews voor iedereen die
‘Je moet op Curaçao voorzichtig zijn met het onderscheid tussen Nederlanders en lokalen, want ook blanken kunnen lokalen en hier geboren zijn. Makamba betekent zoiets als ‘wit’. Het is een term die de slaven vroeger gebruikten voor de blanken. Er zit een hele geschiedenis aan vast, gerelateerd aan huidskleur. Wij voelen ons in ieder geval steeds minder makamba.’
graag over passies leest en inspirerend voor mensen die zelf grensverleggende ambities hebben.’ - De Telegraaf -
Tekst: Heidy van Beurden. Foto’s: Caroline en Harold Ferweda
We doen het gewoon B&B’s, hotels en lodges van Nederlanders wereldwijd Heidy van Beurden UItgeverij VanDorp Educatief ISBN 9789077698600 Prijs € 19,95
Meer informatie over het aankopen en bezit van een (tweede) huis op Curaçao vindt u in het boek Wonen en kopen op Curaçao
O.a. te koop bij: Bol.com en Emigratieboek.nl
31
Het volgende nummer van Grenzenloos Magazine verschijnt op 28 februari Schrijf u in op Grenzenloos.nl om op de dag van uitkomen een e-mail als herinnering te krijgen.
Emigratieboek.nl BOEKHANDEL VOOR LANDVERHUIZERS
GIDSEN TAALCURSUSSEN ERVARINGSVERHALEN
Kijk regelmatig op Emigratieboek.nl en ontvang ook onze wekelijkse nieuwsbrief Volg ons op Twitter (@emigratieboek) en Facebook (fb.com/emigratieboek)
32