GRENZENLOOS MAGAZINE
Grenzenloos.nl
Voor emigranten, expats en tweedehuisbezitters
NR
27
Stef Smulders Wonen in Italie
Mei 2016
WIE KENT AARHUS? Culturele hoofdstad 2017
DE FRANSE DAGEN 2016 Dit jaar gehouden in Baarn
OLIFANTEN IN DE LIMOUSIN Bijzonder project gaat van start
Uitgeverij
1
Grenzenloos
Welkom
Colofon
GRENZENLOOS MAGAZINE Gratis online magazine voor emigranten, expats en tweedehuisbezitters. Verschijnt 12 x per jaar, rond de laatste vrijdag van de maand. Een uitgave van Uitgeverij Grenzenloos, een imprint van VanDorp Uitgevers Voor meer informatie of adverteren, kijk op www.grenzenloos.nl of mail naar info@grenzenloos.nl In dit nummer staan bijdragen van: Marielle Saegaert Tony Verhulst Stef Smulders Eric Jan van Dorp
ONBEKEND DENEMARKEN
R
eeds eerder schreef ik over mijn verbazing dat er zo weinig Nederlanders emigratiebelangstelling hebben voor Denemarken. Voor wie de drukte in Nederland als een zware last beschouwt, maar toch in een land met vergelijkbare cultuur en een overeenkomstig klimaat wil wonen, is Denemarken de ideale stek. Een lage bevolkingsdruk, prachtige kusten, veel natuur en even modern en ruimdenkend als Nederland. Afglopen week was ik in en rond Aarhus, de culturele hoofdstad van Europa in 2017, maar bij velen totaal onbekend. Lees daarom eens het item over die stad. Veel leesplezier met alle artikelen in het magazine van deze maand! Uw reacties en tips worden altijd gewaardeerd: info@grenzenloos.nl Grenzenloos Magazine verschijnt 12 x per jaar, rond de laatste vrijdag van de maand.
Eric Jan van Dorp - Uitgever/hoofdredacteur Twitter: @ericjanvandorp
Coverfoto: Christian Joudrey CopyrightŠ2016 VanDorp Uitgevers Op de teksten en foto’s in deze uitgave rust auteursrecht. Niets uit deze uitgave mag worden opgeslagen, gekopieerd of op andere wijze dan ook worden verveelvoudigd en/of verspreid, zonder uitdrukkelijke en schriftelijke toestemming van de uitgever.
2
Inhoudsopgave
Nieuws van over de grens
6
Marielle Saegaert: Marzo
De Franse Dagen 2016
16
10
Olifanten in de Limousin
Te koop: agriturismo
32
4
24
Wie kent Aarhus?
Stef Smulders: Monteguzzo
36
Nieuws ONBUDSMAN OP DE BRES VOOR EX-NEDERLANDERS NATIONALITEIT VERLOREN ZONDER HET TE WETEN
W
e schreven al eerder over het probleem dat een grote groep emigranten onbedoeld de Nederlandse nationaliteit is kwijtgeraakt. Wanneer een emigrant een andere nationaliteit aanvraagt en krijgt, verliest hij/zij automatisch de Nederlandse nationaliteit. Veel emigranten waren hier niet van op de hoogte en werden hiemee pas geconfronteerd op het moment dat ze hun Nederlands paspoort wilden verlengen.
“Onbewust verlies is ongewenst en niet proportioneel.” “Veel mensen hadden dezelfde ervaring en raakten hun Nederlanderschap kwijt zonder het te weten en tegen hun wil. Dit komt doordat de informatieverstrekking door de overheid op dit punt tekort schiet.” “De Nationale ombudsman concludeert dat de nationaliteitswetgeving, gezien vanuit het perspectief van de burger door alle wijzigingen en overgangsbepalingen (te) complex is geworden. De burger wordt door de overheid geacht de wet te kennen. Maar uit het onderzoek blijkt dat de overheid diezelfde wet in sommige gevallen ook niet kent of verkeerd toepast. Hoe kan dit dan vanuit het perspectief van de burger van hem verwacht worden? Hiermee komt ook de vraag in beeld of de wetgeving wel behoorlijk is vanuit het oogpunt van rechtszekerheid.”
De Nationale onbudsman heeft zich nu gebogen over deze zaak en deze week een rapport uitgebracht waarin deze zaak aan de kaak wordt gesteld. In het rapport staat onder andere:
Of de wet nu ook gewijzigd gaat worden en of de groep ex-Nederlanders die dit overkomen is wellicht de mogelijkheid krijgt om het Nederlandersschap weer terug te vorderen, is nu aan de politiek. Het volledige rapport is online terug te lezen.
Bron: eelcokeij.com
4
Nieuws RTL KOMT MET NIEUW PROGRAMMA ‘HELEMAAL HET EINDE’ KANDIDATEN KUNNEN ZICHT NU AANMELDEN
R
TL 4 gaat drie gezinnen volgen die een totaal nieuw bestaan gaan opbouwen in Zuid-Amerika. Het televisieprogramma wordt volgend jaar uitgezonden. Het programma Helemaal Het Einde biedt drie gezinnen de kans om aan het project deel te nemen.
“Bij aankomst is er helemaal niets. Alles moet volledig van de grond af opgebouwd worden. Daar ben jij, samen met jouw gezin én de andere twee gezinnen verantwoordelijk voor. Jullie leven als buren naast elkaar, maar de drie grondstukken zijn wel heel groot.” “Je kunt dus mét elkaar een minisamenleving opbouwen en samen optrekken, maar iedereen bouwt wel zijn eigen huis op zijn eigen grond. Je kunt dus ook je eigen plan trekken. Wat je ook kiest: één ding is zeker: het wordt een jaar keihard werken en zeker ook afzien… Want een nieuw leven, dat gaat niet vanzelf.”
“Ver weg van alles gaan ze bouwen aan een nieuw en ander leven”, legt een woordvoerster van RTL 4 uit tegenover Nu.nl. ”Ieder gezin krijgt een stuk grond, een startkapitaal en een jaar de tijd om in ZuidAmerika een eigen huis én een nieuw bestaan op te bouwen.” Er wordt gezocht naar kandidaten die voor het programma huis en haard achter willen laten. “Het concept is simpel: drie gezinnen verkopen alles wat zij in Nederland hebben. Het geld dat daarmee vrij komt wordt op een geblokkeerde spaarrekening gezet”, aldus RTL.
Wie interesse heeft om mee te doen kan zicht inschrijven via de website van RTL: http://www.rtl.nl/helemaal-het-einde
5
Een Spaanse maand
ABRIL
MARIELLE SAEGAERT M
arielle Saegaert woont al jaren in Santiago de Compostela in het Spaanse GaliciĂŤ. Elke maand doet ze verslag van wat er de afgelopen maand in Spanje in het nieuws was.
de Spanjaard, als altijd trouw aan zijn tradities, wel toe aan fiesta. leggen.
Miguel de Cervantes Deze april was het tijd voor een historisch getinte herdenking. Elk jaar viert Spanje zijn grootste schrijver: Miguel de Cervantes. Dit jaar is het precies 400 jaar geleden dat de tijdgenoot van Shakespeare zijn laatste adem uitblies op 22 april 1616. Een dag eerder dan de Engelse bard. De 23e april, de dag dat hij begraven werd, is dan
Deze maand was er gelukkig weer iets te vieren. We weten, daar is in Spanje geen excuus voor nodig, een feestje is hier in een handomdraai gebouwd. Na de laatste zware jaren, het is nog steeds geen vetpot, en de lange koude winter, is
6
Marielle Saegaert ook een geliefde feestdag in Spanje die vooral in Catalonië gevierd wordt: de dag van het boek. De auteur van de geliefde ‘Don Quijote’ inspireert het land ook dit jaar tot het organiseren van ontelbare lezingen, het opzetten van nieuwe websites, het organiseren van (virtuele) rondreizen en het schrijven van nieuwe studies. Immer met een schuin oog op wat de Engelsen doen om hun literaire grootheid te eren, want men mag hier uiteraard niet voor onderdoen…
Opnieuw verkiezingen Naast de voor vele Spanjaarden nog altijd nijpende financiële toestand is de situatie ook op politiek gebied bepaald niet rustgevend. Het nog immer ontbreken van een nieuwe regering begint de Spanjaarden, naast te irriteren, ook zorgen te maken. Investeerders houden de boot af, bedrijven nemen geen grote beslissingen en nieuwe wetten worden niet uitgevoerd. Wie weet wat de toekomst brengt? De nieuwe verkiezingen zijn uitgeschreven voor 26 juni. Vooralsnog worden er geen grote aardverschuivingen verwacht waardoor de kans groot is dat het hele spel rond het vormen van een coalitie, de peilingen schrijven geen enkele partij een meerderheid toe, een tweede ronde zou kunnen gaan beleven. Interessant lijkt de zet van Podemos om toch een alliantie aan te gaan met IU (‘Izquierda Unida’: verenigd links). Hier was reeds sprake van vorig jaar bij de verkiezingen van 20 december maar lijsttrekker Pablo Iglesias smeet toentertijd keihard de deur dicht voor de sympathieke Albert Garzón, lijsttrekker van de IU. Kennelijk heeft hij ze nu harder nodig dan toen… De meest recente peilingen dichten deze alliantie een grote kans toe de PSOE, een van de twee traditionele partijen, voorbij te streven en de tweede partij te worden.
De demissionaire regeringspartij, de PP, is ondertussen druk met het, laten we zeggen, lichtelijk bijwerken van de niet opbeurende economische cijfers: half procentje hier, beetje tipp-ex daar, wie valt dat nou op? Er zijn verkiezingen te winnen dus kan je beter niet de hele tijd met de werkelijkheid op de proppen komen. Enkele van hun tot voor kort meest fantastische vrienden en meest gewaardeerde collega’s zitten nu of in de gevangenis of in de beklaagdenbank maar zelf zijn ze “spotless”. Daar gelooft natuurlijk niemand meer in. Maar ondanks de niet aflatende corruptieschandalen, blijven ze de partij met de meeste kiezers. Spannend wordt het als hun voormalige penningmeester, Luís Bárcenas, voor de rechter moet verschijnen. Het enige wat nog lijkt te ontbreken, is de datum voor deze rechtszaak. Het wordt een spektakel, want de huidige demissionair president van de regering, Mariano Rajoy, staat in de geheime boekhouding die deze Luís Bárcenas trouw en minutieus bijhield (in zijn eigen, ietwat kriegelige handschrift) als een groot beneficiair van de extra en riante salarissen die de partij zichzelf toebedeelde. Zonder de fiscus in te lichten, uiteraard. Berucht zijn de sms-jes die Rajoy zijn tot dan toe trouwe financiële man zond in die woelige maanden aan het begin van 2013 toen het schandaal ontdekt werd en Bárcenas op voorarrest de gevangenis inging. Een van de sms-jes, wellicht de bekendste, luidt: “Luís, lo entiendo. Sé fuerte.” Oftewel: “Luís, ik snap het. Wees sterk.” Dus als we vandaag de dag iemand moed in willen spreken, dan herhalen we gewoon dat zinnetje: “Sé fuerte, Luís.” Iedereen kan wel eens een hart onder de riem gebruiken, niet waar?
7
Een Spaanse maand Super Mario Nog een financiële man die de gevangenis in moest was de eens veelbelovende bankier Mario Conde: een toentertijd jonge man met veel flair die maar geen fout kon doen. De verwondering was dan ook groot toen bleek dat Supermario o.a. maar liefst €15 miljoen van de Banesto bank waar
hij CEO van was, verdoezeld had. Hij moest het allemaal teruggeven. Dit heeft hij nooit gedaan maar hij heeft wel in de gevangenis gezeten. Verantwoordelijk voor een van de grootste financiële schandalen die de Spaanse democratie gekend heeft, werd hij tot 20 jaar gevangenisstraf veroordeeld. Voor de vorm gaf hij wat geld terug, slechts 1,5 miljoen euro, maar toen hij in 2005 weer als vrij man de gevangenis uitliep, hield het terugbetalen prompt op. Mario ging weer over tot de orde van de dag. Slim als hij is, is het hem gelukt de vele luxueuze residenties die hij op zijn naam had staan, verspreid over het hele land, te behouden. Toch is hij weer tegen de lamp gelopen. De Spaanse corruptiejagers hebben
8
miljoenen euro’s op Zwitserse bankrekeningen gevonden. Misschien wel die 13,5 miljoen euro die hij nog steeds niet teruggegeven heeft? Nee, dat ontkent hij natuurlijk in alle toonaarden. Feit is wel dat Supermario weer in de gevangenis zit. Hardleerse man.
Prinses Cristina De maand april bracht een lichtpuntje voor prinses Cristina. De zich nog altijd voortslepende rechtszaak waarin ze beschuldigd wordt van o.a. belastingfraude, leek even in gevaar te komen toen het bleek dat de organisatie die haar aangeklaagd heeft, Manos Limpias, zelf verwikkeld raakte in een corruptieschandaal. De oprichter van deze “vakbond voor ambtenaren” zoals ze hier bekend staan, is beschuldigd van afpersing. Hij leek zich te verrijken door mensen te bedreigen een rechtszaak tegen hen aan te spannen om hen vervolgens een geldbedrag te vragen om dit te voorkomen. Zelfs zou prinses Cristina een aanbod gedaan zijn: na betaling van de bescheiden som van €3 miljoen zou haar rechtszaak niet doorgezet worden, zo klonk de “belofte”. De officier van justitie zag zijn kans schoon maar vooralsnog mag de advocate van deze organisatie gewoon doorgaan. ‘Manos Limpias’ betekent overigens “schone handen”. Niet zo schoon, dus.
Vluchtelingen Wat mij opviel in vergelijking met Nederland, is dat het ”gesprek op straat” hier in Spanje niet over de opvang van vluchtelingen gaat. Wel hebben we het over de erbarmelijke en de voor de EU (=voor ons allen) zo beschamende situatie waarin de vluchtelingen zich bevinden. De opvang zelf is geen onderwerp van gesprek. Waarom niet? Spanje heeft tot nu toe slechts 18
Marielle Saegaert vluchtelingen opgevangen van de ruim 16.000 die de regering heeft toegezegd op te zullen nemen, dus misschien is de afwezigheid van dit onderwerp in het dagelijkse gesprek op straat niet verrassend.
Jaarmarkt Sevilla April is natuurlijk ook de maand van de ‘Feria de abril’, de feestelijke jaarmarkt van Sevilla die elk jaar duizenden bezoekers trekt. De vrouwen flaneren met de typische, gestippelde flamenco jurken door de straten, de stierengevechten zijn uitverkocht en bovenal wordt er veel gedronken en veel jamón ibérico gegeten. Voor de kleintjes onder de bezoekers is er een enorme kermis opgericht op een plaats in de stad met de niet zo toepasselijke naam: Calle del Infierno. (“Straat van de hel.”) What’s in a name? Ik las dat de burgemeester van de stad erover denkt de burgers te vragen naar het aanpassen van het aantal dagen dat het feest duurt, nu van dinsdag tot zondag. Mijn Noord-Europese
de Santiago lijkt steeds populairder te worden. Het middeleeuwse bedevaartsoord breekt elk jaar records: aantal pelgrims , hotelbezetting, etc. Nederlanders staan overigens niet zo hoog genoteerd op de lijst van landen met meeste pelgrims. In Europa staat, na Spanje zelf uiteraard, Duitsland bovenaan, dan komt Portugal. Opvallend is dat dit jaar het aantal Koreanen weer is toegenomen. Ik klikte door de pagina van de website van het pelgrimsbureau en een indrukwekkende getal trok mijn aandacht en bewondering. Vorig jaar was er
mentaliteit dacht automatisch aan minder dagen, bewijs dat ondanks vele jaren hier in Spanje gewoond te hebben, mijn ‘roots’ nog immer sterk zijn en dat is fijn te weten. Maar ‘this is Spain’ dus wat de burgemeester zijn stadsgenoten wilde voorstellen, was méér dagen feest en niet minder.
één pelgrim in rolstoel in de stad aangekomen in de maand april en dit jaar zijn er maar liefst 25 pelgrims in rolstoel aangekomen en hebben hun ‘compostelana’, de officiële oorkonde dat je de Camino hebt afgelegd, in ontvangst kunnen nemen.
Pelgrims
Tot mayo!
April is ook de maand dat de stroom pelgrims naar het bedevaartsoord Santiago de Compostela goed op gang komt. De wereldberoemde Camino
Tekst: Marielle Saegaert
9
De Franse Dagen
De Franse Dagen 2016 28 & 29 mei in Baarn
Franser wordt het niet in Nederland...
Op de website vindt u een actueel overzicht van de Franse Dagen: exposanten op De Franse Markt en de Maison en France beurs, als ook van de verschillende workshops en lezingen in het TV5 Monde Theater, de Maison en France seminars, en natuurlijk het muziekprogramma van ‘Franse’ artiesten op het centrale terras van Kasteel Groeneveld in Baarn!
Tijdens De Franse Dagen draait het om beleven en ervaren: laat u inspireren door de live muziekoptredens, streekproducten op de franse markt, bijzondere vakanties in Frankrijk, een actueel huizenaanbod in de populaire streken, Franse workshops, seminars en nog veel meer op en rond het prachtige Kasteel Groeneveld Op beide dagen bent u tussen 11.00 en 17.30 uur van harte welkom om er een heerlijke Franse dag van te maken. Franser wordt het dit voorjaar niet!
10
Baarn Franse klassieke auto’s Traditioneel is er elk jaar veel publiek met een bijzondere klassieke Franse auto. Ook dit jaar is er weer een speciaal parkeerterrein, de Klassieke Parking, waar iedereen zijn klassieke Peugeot, Simca, Citroen of Renault kan neerzetten.
Wie heeft de mooiste Franse Basset? Zondag 29 mei geven Franse Bassets, fraaie vertegenwoordigers van Franse jachthonden, acte de présence. Zij bieden een beeld uit vervlogen tijden waarin jachtmeutes in de Franse bossen en velden te vinden waren. Hun bonte driekleur en aparte uiterlijk, specifiek voor de ‘Chiens Courants’, geven de Fair een extra levendig tintje. De Basset Artésien Normand Club houdt die dag de Kampioensclubmatch, waarbij exterieur en beweging centraal staan.
Tijdens deze editie van De Franse Dagen staat het ‘Lelijke Eendje’ centraal. Liefhebber en auteur Margré Mijer is uitgenodigd om erbij te zijn op de Franse markt, en op beide dagen ook een presentatie te verzorgen over dit bijzondere automodel waar zij onlangs een boek over schreef: Ma Petite. Op de Klassieke Parking zal 2CV-Shop.nl u kosteloos advies geven over onderhoud en reparatie van uw lievelingsauto.
Ook is er een Jeu de Boule-toernooi (voor iederen toegankelijk) en zijn er nog vele tientallen andere standhouders en aktiviteiten. Lees verder en bestel kaarten met korting op: www.defransedagen.nl Za en zo 28 en 29 mei van 11:00 - 17:30 uur Kasteel Groeneveld in Baarn
11
DE KANSELIER Nomade voor het vaderland
“In de buitenlandse dienst was het nooit saai, verre van dat,” zegt de schrijver. En al helemaal niet als er ook nog eens een moord plaatsvindt, voegt de verteller daar aan toe. Ronald Aarsen beschrijft gebeurtenissen in de diplomatieke dienst die hij typeert als een nomadische tocht van 40 jaar. Soms hilarisch maar vaak ook met een ernstige ondertoon, als hij geplaatst wordt in ontwikkelingslanden. Aan elk van zijn hoofdstukken voegt hij een gedicht toe, waarin hij zijn gemoedstoestand belicht bij een gebeurtenis die hem raakt. Niet alleen wordt het leven en werken op Nederlandse ambassades in onder andere Duitsland, Indonesië en Kenya beschreven, ook komen diverse misstanden en regelrechte corruptie aan bod. Tussendoor zijn hoofdstukken opgenomen geschreven vanuit het perspectief van voormalige collega’s, die de gebeurtenissen vanuit een andere hoek belichten. En ja, ook die van de moordenaar in Jakarta die uiteindelijk in Kenya wordt ontmaskerd. Over de auteur: Ronald A.R. Aarsen (1940) was vanaf 1967 werkzaam op het Ministerie van Buitenlandse Zaken. Later plaatsvervangend kanselier en Financial controller op diverse ambassades voornamelijk in Afrika. Hij is sinds 2000 gepensioneerd en woonachtig in Colmschate.
DE KANSELIER Ronald A.R. Aarsen Nu overal verkrijgbaar
12
GRENZENLOOS ACTIE Emigratieboek.nl Parisisennes herken je aan hun benen met 5,- euro korting! Met Parisiennes herken je aan hun benen lanceert En Route hoofdredacteur Andy Arnts opnieuw een prachtige verzameling verhalen, die niet alleen zijn liefde voor Frankrijk en Parijs kenmerken, maar vooral getuigen van zijn rijke fantasie, aanstekelijke humor en buitengewone verteltalent. De bundel is bovendien verfraaid met schitterende zwartwit foto’s van de bekende fotograaf Ferry van der Vliet. Als speciale aanbieding voor Grenzenloos lezers geeft Emigratieboek.nl nu maar liefst 5 euro korting op deze prachtige bundel!
Ga naar Emigratieboek.nl en geef bij het afrekenen de code 6792011 in. U betaalt dan slechts €11,95 ipv €16,95. Uiteraard verstuurd Emigratieboek.nl ook naar het buitenland.
“Heb net het nieuwe boek van Andy Arnts (Parisiennes herken je aan hun benen) in een keer uitgelezen. Een aanrader voor elke Parijs en Frankrijkliefhebber!” - Femke Wolthuis (NOS Journaal) www.emigratieboek.nl
13
Grenzenloos uitzicht Foto: Nirzar Pangarkar
Spanje
Olifanten in de Limousin 16
Limousin
W
ist u dat een olifant normaal gesproken meer dan 60 jaar oud wordt? Momenteel leven er meer dan 100 olifanten in circussen en 540 in dierentuinen in heel Europa. Eén voor één voeren de Europese landen een verbod in op olifanten in circussen. De olifanten terugsturen naar hun land van herkomst is niet altijd realistisch, hen een veilige thuishaven bieden in Europa is dat wel. Tony Verhulst en Sofie Goetghebeur hebben in Frankrijk Elephant Haven opgestart om oude olifanten in Europa een plaats aan te bieden om met pensioen te gaan.
Na verschillende jaren zoeken heeft het tweetal een geschikt domein van meer dan 28 hectares gevonden in de Limousin, Haute Vienne, Bussière Galant, Frankrijk. Het is gelegen in een prachtig Regionaal park: Parc Naturel Régional Périgord Nord. Bussière Galant is een typisch klein Frans dorpje gelegen in het zacht glooiend landschap van de Haute Vienne. Beetje ongekend bij de meeste mensen maar het ligt juist ten noorden van de Dordogne, wat wel bekend is bij de meeste. Ook niet ver van is het bekende oorlogsdorpje Oradour sur Glane, een plaats wat zeer de moeite
Tony Verhulst was van 1993 tot en met 2015 werkzaam in de Zoo van Antwerpen/Dierenpark Planckendael, waar hij de olifanten verzorgde. Van jongs af aan voelde hij zich betrokken bij het lot van alle dieren en in het bijzonder van de dieren die afhankelijk zijn van de mens. Hij heeft wereldwijd ervaring opgedaan met olifanten. Vanuit deze passie en kennis is het idee voor Elephant Haven ontstaan. Tony is verantwoordelijk voor de verzorging van de olifanten, het ontwikkelen van de leefgebieden en het maken van verzorgingsplannen voor de olifanten. Tony’s partner Sofie Goetghebeur was ook werkzaam in de Zoo van Antwerpen.
is om te bezoeken en even stil te staan bij wat er gebeurd is. De twee Belgen zijn terplekke met open armen ontvangen door de lokale mensen, het nieuws ging al heel snel rond en in eerste instantie werd gedacht dat het om een grapje ging, maar
17
Olifanten vervolgens beseften ze dat het serieus was. Elephant Haven zal een rustoord worden voor oudere olifanten en olifanten die medische zorg nodig hebben, deze dieren zullen afkomstig zijn uit circussen en dierentuinen die moeten of willen stoppen met het houden van deze dieren. Begeleide rondleidingen zullen de gasten nog dichter bij de olifanten brengen, figuurlijk dan, want bezoekers worden niet toegelaten bij de olifanten.
evenals dag uitstapjes voor bejaarden en scholen om iedereen op een leuke manier educatieve voorlichting te geven over dieren en natuur. Dit zal gebeuren in een ruimte met uitzicht over het domein en op de olifanten.Alle werkzaamheden zullen in het kader staan van echte duurzaamheid en in samenwerking met de lokale handel. De interesse is groot. Uit alle hoeken van de wereld wordt het tweetal aangespoord om door te zetten. Dierentuinen en circussen zullen hun oude olifanten met een gerust hart naar Elephant Haven kunnen sturen.
Elephant Haven zal ook workshops, yogalessen en andere cursussen organiseren, die de geestelijke en lichamelijke rust van bezoekers ten goede komen,
18
Limousin
Stap per stap zal Elephant Haven opgebouwd
Magazine worden opgeroepen om de website van
worden. Na het vele papierwerk zal in het najaar van 2016 begonnen worden met de bouw van de eerste olifantenstal zodat eind 2016 de eerste olifanten kunnen ontvangen.
Elephant Heaven te bekijken en een donatie over te maken voor dit uiterst sympatieke doel. En uiteraard kunt u de sanctuary binnenkort gaan bezoeken! www.elephanthaven.org
Het hele project vergt uiteraard forse investeringen. Via donaties, investeerders en bedrijvenis is reeds een hoop geld ingezamled, maar er is meer nodig. De lezers van Grenzenloos
Tekst & foto’s: elephanthaven.org
Archief
ALLE EDITIES VAN GRENZENLOOS MAGAZINE Heeft u een nummer gemist van Grenzenloos Magazine of bent u op zoek naar een bepaald artikel uit een vorige editie? Alle nummers van ons magazine zijn altijd terug te lezen via grenzenloos.nl
20
21
22
Grenzenloos uitzicht Foto: Ales Krivec
TE KOOP:
SUCCESVOLL
Wonen & werken in het meest schilderachtige deel van Italië – het zuiden van Le Marche - wie wil dat niet? Onze prachtige agriturismo is te koop en bestaat uit een groot landgoed van 7,5 hectare met kleinschalige fruitgaarden, olijfbomen, druiven, akkers en bos. De sfeervol gerenoveerde boerderij van ruim 150 jaar oud telt 5 appartementen en er is - op afstand - een rustieke camping voor tentkampeerders met 15 plaatsen onder de walnootbomen bij een beekje.
De afgelopen zes jaar hebben we hard gewerkt om onze agriturismo vanaf de grond op te bouwen van niets tot een bloeiend bedrijf. En dat is goed gelukt. Inmiddels draaien we al vijf jaar een zeer stabiele, zelfs licht groeiende omzet. Ruim genoeg om van te leven en dan zelfs nog 30-50% over te houden. Pioniers die we zijn, wordt het voor ons tijd voor een volgend project. Vandaar dat we onze agriturismo nu te koop aan bieden. Dit is een unieke kans voor diegenen die het avontuur willen aangaan, maar die tegelijkertijd een aantal basiszekerheden op prijs stellen, zoals: •
een goed onderhouden landgoed
•
een prachtige gerenoveerde hoeve
•
een schaduwrijke camping met een nieuw sanitair gebouw
•
een financieel uitermate gezond bedrijf
•
een groot en tevreden klantenbestand
•
alle noodzakelijke vergunningen
•
en met volop (groei) mogelijkheden voorhanden
Kortom, een prachtplek om te wonen en te werken, helemaal klaar om zo in te stappen!
24
LE AGRITURISMO
In Le M a r c h e (Italië) Vo o r € 745.000
Le Marche
Agriturismo
Het best bewaarde geheim van Italië; Le Marche ligt in-
Onze agriturismo ligt tussen de imposante bergen
geklemd tussen de hoge Apennijnen en de Adriatische
van het nationaal park Monti Sibillini en de Adri-
Zee, in midden Italië. ‘Aan de andere kant van Toscane’,
atische kust. Het lieflijke heuvellandschap is een
zeggen ze hier. Minstens zo mooi, lang niet zo duur en
vruchtbare lappendeken van wijn- en olijfboom-
lang niet zo druk. Toerisme is er sterk in opkomst, maar
gaarden, allerlei soorten fruitbomen en akkers vol
de regio is nog altijd puur: gastvrij en authentiek.
gewassen. De agriturismo ligt verscholen halverwege een heuvel, heerlijk op het Zuiden. Op een
Le Marche is een geweldige woon- en vakantiebe-
steenworp afstand van een mooi stadje waar je alle
stemming, met zijn hoge bergen in het nationaal
eerste levensbehoeften kunt vinden, inclusief de
park Monti Sibillini, prachtige middeleeuwse geres-
typische Italiaanse bar voor die lekkere espresso in
taureerde stadjes op de heuveltoppen, de kust met
de morgen.
schone stranden en zee, het meer dan aangename mediterrane klimaat en de heerlijke streekgerechten
De stoere boerenhoeve ligt als een uitkijkpost met
en lokale wijnen. Om een paar highlights te noe-
prachtig zicht op de omgeving. De hoeve is opge-
men: de Monte Sibilla, de basiliek van Loreto, Piazza
deeld in vijf appartementen, elk met eigen opgang.
Poppolo in Ascoli Piceno, de opera van Macerata,
Er omheen zijn schaduwrijke terrassen en een grote
de kiezelbaaitjes van Monte Conero, het wijngebied
tuin met zitjes in zon en schaduw en met (hot)tubs
rond Offida, de grotten van Frassasi, de bloemenzee
voor de gasten. Meer naar beneden ligt de rustieke
op de hoogvlakte Piano Grande, het wijnfeest van
camping in en rond de walnotengaard.
Ortezzano en nog zoveel meer. Le Marche heeft een goede bereikbaarheid voor va-
Het uitgestrekte landgoed van ruim 75.000 m2
kantiegangers met de auto: 1.600 km vanaf Utrecht,
bestaat uit fruitboomgaarden, een kleine olijfboom-
1.400 km vanaf Brussel. Maar ook zeer goed (en
gaard, een walnotenboomgaard, een kleine wijn-
goedkoop) bereikbaar met het vliegtuig: er zijn twee
gaard en twee akkers die door lokale boeren worden
vliegvelden (Ancona en Pescara) in de buurt, waarop
onderhouden en een groot bosperceel. Op het
budget maatschappijen in het vakantieseizoen (april
terrein bevinden zich ook nog een garage met een
tot november) meerdere keren per week vliegen
aparte ruimte voor een diepvries en wasmachines,
vanuit Nederland, België, Engeland en Duitsland. De
een groot parkeerterrein en twee oude, verscholen
vliegvelden van Rome en Bologna liggen op ieder 3,5
varkensstallen die nu als opslag dienen.
uur rijden bij ons vandaan.
25
Stijlvolle appartementen
In het gebouw bevindt zich een verplichte sanitaire
Het appartement aan de zijkant van het huis (68
ruimte voor mensen met een beperking. In het sei-
m2) bewonen we zelf. Beneden heeft het een grote
zoen staan er zes verhuurtenten; drie gemeubileer-
slaapkamer met aangrenzende badkamer, boven een
de safaritenten van de reisorganisatie SNP en drie
woonkamer met keuken en ruim terras (45 m ), met
eveneens gemeubileerde verhuurtenten van onszelf.
schitterend uitzicht; echt een heerlijke woonplek.
Daarnaast zijn er negen tentplekken voor gasten die
2
met eigen tent komen. De andere vier appartementen verhuren we aan gasten. We hebben ze vernoemd naar de nazaten van
Bedrijfsvoering
de oorspronkelijke boerenfamilie die hier woonde.
Het leven op een agriturismo in Le Marche is ver-
De appartementen zijn allemaal anders qua vorm en
deeld in drie seizoenen. In het hoogseizoen, juli en
grootte, comfortabel en sfeervol, en met behoud
augustus, is het alle hens aan dek en zijn apparte-
van de authentieke details. Elk appartement bestaat
menten en camping (zo goed als) 100% volgeboekt.
uit een woonkamer met keuken, badkamer en een of
Dan kan je je organisatietalent en je gastvrijheid
meer slaapkamers. Er zijn twee appartementen voor
optimaal tot hun recht laten komen! In de vier
2 personen (32 m en 36 m ), een voor 3 personen
maanden voor en na het hoogseizoen (mei-juni en
(42 m ) en de grootste is geschikt voor 4-5 personen
september-oktober) komen er veel gasten die vooral
(60 m ) met een ruim balkon (20 m ).
rust e n ruimte zoeken. In de andere helft van het
2
2
2 2
2
De voormalige inpandige ossenstal (55 m2) is omgebouwd tot een gezellige ontmoetingsruimte of gezamenlijke keuken. Het heeft daarnaast een winkeltje en aparte lees-, TV- en spelletjeshoek. Het huis is gedeeltelijk onderkelderd (25 m2). In de tweede voormalige stal (25 m2), met nog een originele pizzaoven, staat de moderne verwarmingsinstallatie van het huis: een grote houtkachel,
4
6
gasinstallatie en zonnecollectoren (2007). Er zijn twee bergzolders (16 m2 en 32 m2). Het gehele
5
1
huis is voorzien van centrale verwarming en er is natuurlijk Wifi.
7
Rustieke camping De camping (ca 1,8 hectare) heeft 15 zeer ruime
2
3 8
tentplaatsen in en rond de walnoten boomgaard en heeft een mooi, modern sanitair gebouw (2011, 95 m2). Er zijn zes warme douches, toiletten en wasbakken, koelkasten, oplaadpunten en een grote overdekte veranda. Daar kunnen de campinggasten (af)wassen. De complete technische installatie is professioneel aangelegd en krijgt jaarlijks controle.
26
Zolder
jaar (november-april) is er alle tijd voor klussen en onderhoud, maar ook voor je eigen vakantie en familie- en vriendenbezoek.
eerste verdieping
Onze agriturismo is zeer lonend. Van de inkomsten kun je prima leven, 30-50% van de omzet is over als winst, natuurlijk afhankelijk van je leefstijl. Het rendement kan je overigens ook gebruiken voor rente en aflossing van eventuele leningen. Veel ‘ik-vertrek’ mensen kijken met een meer romantische en een minder bedrijfseconomische blik naar het runnen van een eigen bedrijfje in het buitenland. Dat leidt nogal eens tot aankoop van ruïnes ‘met veel potentie’, inclusief zeer lange renovatie- en vergunning trajecten. En dat is vaak hét recept voor onzekerheid en gedoe. Legenda 1.
boerderij
2.
sanitair gebouw
3.
camping
4.
parkeerplaats
5.
akkers
6.
fruit/akker
7.
olijven
8.
fruit
9.
bos
begane grond
9
kelder
9
27
Marketing
Potentie
Wij besteden veel aandacht aan de promotie van
Wij hebben onze agriturismo opgezet naar hoe wij
onze agriturismo als vakantieverblijf. Onze website
zijn en wat bij ons past; een kleinschalig en sfeervol
is responsive en actueel en wordt elke twee jaar
vakantieverblijf voor de actieve vakantieganger.
grondig herzien. Onze bedrijfspagina op Facebook
Met tientallen wandel- en fietsroutes, geocaches en
wordt zeer goed bezocht. Elk kwartaal informeren
een commercieel outdoor aanbod voor jong & oud.
we bijna 900 nieuwsbrieflezers over onze beleve-
Voor alle overige activiteiten hebben we een lokaal
nissen. Vermeldingen zijn er in vrijwel alle relevante
netwerk opgebouwd, zoals voor de verschillende
(reis)gidsen en op webpagina’s die focussen op va-
proeverijen en andere unieke ’things-to-do’ in de
kantie in Le Marche, agriturismo, bijzondere gasten-
directe omgeving.
verblijven en kleinschalig/charme kamperen.
Maar elke nieuwe eigenaar heeft zijn eigen visie en ideeën. Potentie heeft deze agriturismo genoeg.
In de afgelopen zes jaar hebben we vier keer een
Downsizen kan altijd, maar er zijn ook talloze andere
‘golden award’ en twee keer een ‘high recommenda-
(uitbreiding)mogelijkheden:
tion’ van het toonaangevende Zoover gekregen. We
•
Kiezen voor meer gasten. Groei kan door ver-
werken samen met SNP, de grootste Nederlandse
bouw van de varkenstallen tot gastenverblijf, of
aanbieder op het gebied van actieve natuurreizen,
door aanbouw van de hoeve met meer appar-
in het project ‘stijlvol kamperen’. En we zijn als
tementen, dan wel door meer kampeerplekken
‘bouwsteen’ opgenomen in het Italiaanse reisaanbod
te realiseren op het zeer ruime landgoed. De
van Riksja Travel. De beste marketing blijft echter
gemeente staat hier niet onwelwillend tegen
de ‘mond tot mond’ reclame. Van onze ruim 800
over.
reserveringen van de afgelopen zes seizoenen, komt
•
Kiezen voor een ander segment gasten. Bijvoor-
meer dan 60% eens of (veel) vaker terug. Daar zijn
beeld voor een luxere variant, door de camping
wij bijzonder trots op.
om te vormen tot ‘glamping’, met bijzondere overnachtingsmogelijkheden of het aanleggen van een zwembad. •
28
Kiezen voor minder werk. Uitbreiding van de
Wat bieden we? Wij bieden onze complete agriturismo te koop aan voor € 745.000, inclusief: • samenwerkingsverbanden met gerenommeerde
de gehele inventaris van huis, appartementen,
vakantieaanbieders is zeer zeker mogelijk. Ook
camping en landgoed (m.u.v. onze privé inventa-
een pachter/manager zoeken zonder rendementsverlies is een optie. •
ris, opgenomen in aparte lijst) •
Kiezen voor een ander concept. Het rustieke land-
onze naam, onze responsive website, onze Facebook-pagina
goed leent zich ook uitstekend voor maatwerk-
•
ons gehele klantenbestand
opleidingen, coaching & intervisie en allerhande
•
alle lopende vergunningen op naam van onze
workshops. •
alle land (7,5 hectare) en opstallen (745 m2)
Kiezen voor meer (duurzame) landbouw. Tot nu
agriturismo •
toe verpachten we het akkerland aan de buurboeren en houden we als amateurs de vele
de lopende contracten met partners als SNP en Riksja Travel op naam van onze agriturismo
•
alle contacten met Nederlandse HBO- en
boomgaarden bij. Maar als je echt groene vingers
MBO-instellingen voor het leveren van stagiai-
hebt, kan je hier ook je eigen duurzame, wellicht
res
biologisch-dynamische landbouwoase van maken.
•
alle contacten met onze lokale zakelijke partners; de gemeente, onze zeer ervaren Neder-
Geïnteresseerd?
lands-Italiaanse bedrijfsadviseur, het bureau dat
Ben jij op zoek naar een agriturismo als deze, die
de vergunningen verzorgt, de accountant bij de
helemaal klaar is om zo over te nemen en verder
Colderetti (de boerenbond van de staat) en een
te ontwikkelen? Kun jij je eigen invulling geven aan gastvrijheid? Stuur dan een mailtje naar
netwerk van vakmensen •
info@boavista.nl. Op aanvraag verstrekken we je naam van onze agriturismo. Serieus geïnteresseerde
alle contacten met de diverse restaurants en leveranciers in de buurt
•
alle lopende marketing via Google, webpagina’s,
kopers kunnen na het tekenen van een intentie-
opname in reis/kampeergidsen, Zoover - uiter-
verklaring inzicht krijgen in de (financiële) bedrijfs-
aard bij behoud van de naam van de agriturismo
gegevens van de afgelopen 5 jaar, bijgehouden in
•
onze uitgebreide documentatie van de om-
duidelijke Excel-sheets. Onze boekhouding, jaarreke-
geving en activiteiten, inclusief tientallen zelf
ningen en aangiftes worden overigens verzorgd en
uitgezette fietsroutes, bergwandelingen en
gecontroleerd door de accountant van de Colderetti.
geocaches.
29
GRENZENLOOS MAGAZINE OP FACEBOOK EN TWITTER
Elke maand verschijnt er een nieuwe editie van Grenzenloos Magazine. Maar wist u al dat Grenzenloos Magazine dagelijks actueel interessant nieuws publiceert via Facebook en Twitter? Speciaal uitgezocht voor (potentiele) emigranten, expats en bezitters van een tweede huis over de grens. Nieuws waarmee u op de hoogte blijft van de laatste ontwikkelingen die ook voor u belangrijk kunnen zijn.
Wanneer u de Grenzenloos Magazine Facebook pagina liked blijft u dagelijks op de hoogte van al het belangrijke ‘grenzenloos’ nieuws. U vindt de pagina op dit adres: www.facebook.com/grenzenloosmagazine Daarnaast rapporteert Grenzenloos Magazine al het actuele nieuws ook op Twitter. Volg ons dus ook daar. https://twitter.com/GrenzenloosMag
30
MET DE ZON IN DE RUG Met een Caribische achtergrond leven in Nederland
In hoeverre is de warmte van de tropenzon waarin je bent opgegroeid en die je in je draagt een garantie voor het welslagen overzee? met de zon in de rug bevat de verhalen van mensen die vanuit de Cariben een bestaan opbouwen in de nederlandse maatschappij of op een andere manier nauw betrokken zijn bij de Antillen. voor de één betekent de tropische basis een steun in de rug om talenten vorm te geven. de ander komt door diezelfde zon in zijn eigen schaduw te staan. Maar de reportages samen vertellen ook het verhaal van de verstrengeling van twee samenlevingen die elkaar blijvend wederzijds beïnvloeden. dit uit zich in een professionele samenwerking waar het gaat om zorg, detentie en sociaal maatschappelijke problematiek, maar ook in een waardevolle diversiteit op het gebied van kunst en cultuur, taal, wetenschap en ondernemerschap. een onafscheidelijkheid, gevormd door de tijd en strijd van tweehonderd jaar koninkrijk, die niet meer is weg te denken uit de Nederlandse samenleving.
MET DE ZON IN DE RUG Mineke de Vries Nu overal verkrijgbaar
Het is een eer om ook in dit boek te staan, zonder ooit op de Antillen te zijn geweest. De verhalen in dit boek sterken mij in de gedachte dat een goede inburgering en meer kennis over elkaar cruciaal is om de kansen van deze generatie te verbeteren. Mogen de prachtige verhalen met humor en ontroering uit deze bundel daaraan een bijdrage leveren. Eberhard van der Laan, burgemeester Amsterdam
31
AARHUS
CULTURELE HOOFDSTAD VAN EUROPA IN 2017
Denemarken
D
e tweede stad van Denemarken, Aarhus in het oosten van Jutland, is gekozen tot Europese Culturele Hoofdstad 2017, samen met de stad Pafos op Cyprus.
een enorm hypermodern cultuurcentrum, waarin onder andere de stedelijke bibliotheek en de ambtelijke diensten van de stad zijn gehuisvest. Het centrum bezit Europa’s grootste automatische ondergrondse parkeergarage voor 1.000 auto’s.
Elk jaar worden twee landen door de Europese Unie (EU) uitverkoren. De stad Aarhus heeft zich jaren voorbereid om deze status te verkrijgen. Om de stad op de kaart te zetten, zal Aarhus ook de regio nauw betrekken bij het culturele programma. Hierbij zal het thema ‘Let’s Rethink’ als rode draad door de disciplines architectuur, kunst en cultuur en gastronomie lopen. De bezoekers krijgen de kans om aan de hand van het thema mee te denken over dingen die op dat moment in de maatschappij plaatsvinden. Uiteindelijk is het doel om de bezoekers een positief gevoel mee te geven als ze de stad verlaten. Er komen vier grote evenementen, twaalf zogeheten ‘full moon’ happenings en meer dan 300 projecten waar het publiek nauw bij wordt betrokken. Enkele duizenden professionals, onder wie Deense en internationale artiesten, zullen voor unieke, magische momenten zorgen.
Kunst en Cultuur Aarhus heeft al een goede naam op het gebied van kunst en cultuur en zet daarom hoog in voor de culturele topdagen in 2017. Vast staat dat een aantal bekende personages zich voor de stad zullen inzetten. De Deens-IJslandse visueel kunstenaar Olafur Eliasson die in het verleden al zeer actief in de stad is geweest, zal meewerken aan een modern ballet, drie films van de Deense filmproducent en Oscarwinnares Susanne Bier worden als basis gebruikt voor respectievelijk een ballet, een opera en een musical-drama. Het bekende ARoS Kunstmuseum van Aarhus draagt bij
Architectuur Als centrale plek voor de feestelijkheden ondergaat de havenwijk van Aarhus momenteel een grote, opzienbarende renovatie. Het oude industriële gebied wordt getransformeerd tot een inspirerende nieuwe stedelijke wijk met veel opmerkelijke bouwwerken. Je kunt er nu al het opwindende project The Iceberg zien, hoekige duurzame sociale woningen die fraai reflecterend aan het havenfront oprijzen op een oude, in onbruik geraakte containerterminal. Je kunt je ook verbazen over het grote duurzame complex Dokk1 aan het havenfront,
33
Denemarken aan het Culturele Jaar met een ambitieus, nieuw internationaal kunstproject. Het heet THE GARDEN - End of Times, Beginning of Times en zal zich over een lengte van 4 km langs de kust bij Aarhus uitstrekken. Het zal de veranderde relatie tussen de mens en de natuur uitbeelden. Wie Aarhus bezoekt moet ook het interessante Moesgaard Museum en het openluchtmuseum Den Gamle By (waar het oude Denemarken is te zien) niet voorbij gaan.
G
astronomie
In de afgelopen jaren zijn er tal van nieuwe restaurants bars en cafés in Aarhus geopend en het culinaire niveau daarmee sterk verbeterd. De aanleiding was onder andere het Aarhus Food Festival met de eerste editie in 2011.
34
Inmiddels is dit culinaire evenement het grootste van Scandinavië. De hoge standaard van de eetgelegenheden is niet onopgemerkt gebleven, want dit jaar hebben drie van de restaurants in de stad hun allereerste Michelinster binnengehaald. En het International Institute of Gastronomy, Culture, Arts and Tourism (IGCAT) heeft Aarhus en het omliggende gebied van Midden-Jutland de titel Europese Regio voor Gastronomie 2017 toegekend. “Alle reden om Aarhus en de regio te feliciteren met deze erkenning. Cultuur en gastronomie gaan immers hand in hand”, aldus Rebecca Matthews, directeur van de Europese Culturele Hoofdstad Aarhus 2017. Het nieuwe Wakeup Hotel in Aarhus is ruim op tijd klaar om extra kamers te bieden die nodig zijn om de vele bezoekers van de Culturele
Aarhus Hoofdstad van Europa 2017 een comfortabele overnachtingsplek te geven. Bezoekers van de stad zullen in 2017 ook gebruik kunnen maken van het nieuwe Library Hostel. Deze wordt gevestigd in de voormalige centrale bibliotheek van de stad, die is verhuisd naar het gloednieuwe bouwwerk Dokk1 aan de haven. De architectuur van de oude bibliotheek blijft behouden en de nieuwe inrichting past mooi bij de oorspronkelijke functie als populaire openbare ruimte.
en der langs de route worden geplaatst. Aarhus is ook goed bereikbaar per auto, trein, veerboot en vliegtuig. Tekst en foto’s: visitdenmark.nl
Wie zich in Aarhus tijdens het culturele feest wil verplaatsen moet vooral denken aan de fiets. Stad en omgeving zijn zeer geschikt voor de fiets. Ter gelegenheid van het grote culturele evenement ligt er in 2017 niet minder dan 450 km aan extra fietsroutes in de stad gereed. Op de fietspaden zullen digitale borden de weg wijzen naar speciale fietsenstallingen, die her
Over Aarhus Aarhus of Arhus is de tweede stad van Denemarken. Het is ook de belangrijkste haven van Denemarken. Het inwoneraantal van Aarhus en haar voorsteden bedraagt 310.956 inwoners. Aarhus biedt een elegante mix van een kosmopolitische en schilderachtige stad met veel charme, prachtige pubs, restaurants en romantische plekjes. De gemiddelde leeftijd van de inwoners behoort tot de laagste in Europa. Dit komt vooral door de grote studentenpopulatie, die veel sfeer met zich mee brengt.
35
Italië
Monteguzzo
STEF SMULDERS
S
tef Smulders trakteert de lezers van Grenzenloos Magazine elke maand op prachtige verhalen uit het alledaags leven in het mooie Italie.
de broers die het wijnbedrijf Monteguzzo runden, waar Roberto veel van de wijn voor zijn voormalige restaurant Amici Miei haalde. „Het zijn heel vriendelijke mannen hoor, maar als je ze voor het eerst ziet schrik je misschien wel. Ik ben al niet klein, maar vergeleken bij die twee...,” vervolgde hij. Wijn maken konden ze in
„Sono due armadi,” zei Roberto tegen ons, „het zijn twee klerenkasten.” Hij had het over
36
Stef Smulders ieder geval wel, zo merkten we als Roberto ons weer eens een van de pareltjes van Monteguzzo schonk. Maar in al die jaren dat we hier woonden en ook nadat Roberto ons met de wijn van de broers had laten kennismaken, waren we nog nooit bij het wijnbedrijf op bezoek geweest. Dat terwijl het nog wel aan de provinciale weg naar Broni lag en we er al honderden, misschien wel duizenden keren langsgekomen waren. Nu liggen er langs deze weg vele verschillende wijnboeren die net als Monteguzzo ’aan huis’ verkopen en die allemaal van het type ’verkoop in de schuur’ zijn. Er is geen klantvriendelijke ontvangstruimte of speciaal proeflokaal, nee, je stapt bij dit soort wijnbedrijven een grote fabrieksruimte binnen in de hoop daar tussen de aluminium vaten, botteliermachines, kartonnen dozen en allerlei los rondslingerend materiaal een vriendelijke druivenperser aan te treffen die je te woord wil staan en eventueel een glaasje voor je inschenkt. De entree bij zo’n basic bedrijf vergt dus een beetje moed (of heftige dorst), zodat, gemakzuchtig als we zijn, wij altijd doorreden naar de Cantina Sociale, die iets verderop langs dezelfde weg gelegen is. In deze wijnsupermarkt kun je met je winkelwagentje gewoon zelf dozen inladen zonder afhankelijk te zijn van enge Italianen. Bovendien waren de prijzen hier wel heel gunstig: €2,50 per fles voor een heel drinkbare wijn die je doordeweeks zonder gewetensbezwaar en pijn in de achterzak kunt wegslobberen. De rosato was zelfs erg goed en bij enkele nationale proeverijen in de prijzen gevallen. De duurdere kwaliteitswijn dronken we dan wel in een restaurant of als we bij een ander op visite waren (de Nederlandse zuinigheid komt ons soms nog goed van pas). Aan deze zorgeloze situatie kwam helaas een abrupt einde toen in
de Provincia Pavese alarmerende berichten verschenen over vermeende illegale activiteiten bij de cantina. Malversaties waarbij niet alleen
sprake was van belastingontduiking (bij een medewerker trof de guardia di finanza bij een inval een tas met 300.000 euro in contanten aan; commentaar van de medewerker: ik weet ook niet waar die tas vandaan komt, toen ik laatst thuiskwam stond hij er opeens), maar ook van geknoei met de wijn zelf. De pinot grigio, die meer kostte dan de andere soorten (en die wij dus nooit kochten), bleek voor een deel van goedkopere druiven te zijn gemaakt. God mocht weten wat er allemaal nog meer was geknoeid, vroegen wij ons meteen af. Wat hadden we de afgelopen jaren eigenlijk, in aanzienlijke hoeveelheden, naar binnen gegoten? En wat hadden we al onze gasten zo gastvrij als welkomstwijntje toegediend? De politie had genoeg twijfels en sloot de tent. „Gesloten wegens
37
Italië vakantie,” loog een geel bordje olijk op het dichte toegangshek. Er stond nog net geen smiley bij. Illegale activiteiten in Italië moet je met een beetje humor bezien, anders heb je geen leven meer. De affaire kwam voor ons, buitenstaanders, als een donderslag bij heldere hemel, want het leek de laatste jaren met de coöperatie zo goed te gaan. Ieder jaar breidde de cantina uit en verschenen er nog meer blinkende aluminium vaten naast gloednieuwe bakstenen hallen van enorme afmetingen. Nog maar een paar maanden voordat de affaire losbrak, had de cantina een bod gedaan op La Versa, de veel beroemdere coöperatie van de wijnboeren
touwtjes trokken, dat kenden we nu wel. Wat moesten we nu? Onze voorraad van de bedenkelijke cantina wijn slonk gestaag (we dronken het toch maar op, want weggooien is sund, zegt de Hollander). We moesten toch maar eens bij een van de kleinere wijnmakers op bezoek, maar zouden we de confrontatie met de armadi aandurven? Telkens als ik op weg naar Broni de schuur van Monteguzzo zag liggen, was deze dicht. Welke gruwelen lagen daarachter verborgen? Ik durfde nog niet. Ik kocht voorlopig nog maar wat losse flesjes bij de supermarkt, met als excuus dat je veel verschillende soorten wijn moet leren kennen. Ik had immers niet voor niets voor sommelier gestudeerd! Maar stiekem verlangde ik naar de lekkernijen van Monteguzzo. Op een gegeven moment was het geluk met ons: bij het diner aan huis dat we met Roberto en Antonica voor onze gasten organiseerden (zolang zij geen nieuw restaurant hadden gevonden, leek zo’n diner een leuke manier om onze gasten met de kookkunst van Antonica te laten kennismaken), wilde Roberto de wijn van Monteguzzo schenken.
rond Santa Maria della Versa, die op de rand van een faillissement verkeerde. Dat bod wees La Versa af, wat ons in eerste instantie onbegrijpelijk voorkwam, maar achteraf dus heel verstandig bleek. Wisten de bestuurders van La Versa al meer dan openlijk bekend was? Ook Roberto had ons wel eens wat van zijn twijfels over de cantina laten merken, maar dat hadden we als vage samenzweringsroddels terzijde geschoven: die Italianen met hun eeuwige complottheorieën en geheime krachten die onzichtbaar aan de
38
Stef Smulders Hij zou er langsgaan om verschillende soorten te kopen, rood, wit, jong, oud, plat of bruisend, droog of zoet, voor elk wat wils. Dat was de gelegenheid om zonder gevaar kennis te gaan maken met de wijnreuzen: ik ging mee! Vooraf moest je wel altijd bellen, vertelde Roberto mij, want overdag zijn ze veel weg: aan het werk in de wijngaard of bestellingen aan het afleveren. Zie je wel, suste mijn geweten, het had helemaal geen zin gehad om er zelf zomaar langs te gaan. Alsof dat de reden was geweest dat ik Monteguzzo al die tijd gemeden had.
vriendin van haar bij ons logeerde in verband met de wereldhondententoonstelling in Milaan. Ze hadden drie prachtige whippets bij zich, die ook in de prijzen vielen. Russen en drank, wat kon dat worden? Andrej had als cadeau al de beste wodka van Moskou voor ons meegenomen, dus hij wist van alcoholische wanten. Dachten we. Veel woorden hadden we niet met hem kunnen wisselen, want zijn Engelse woordenschat beperkte zijn repertoire tot „Very good! Very good!�, iets wat hij op ongeveer alles wat wij zeiden als antwoord gaf.
Een van onze gasten die van de maaltijd ging genieten, wilde ook graag mee om te proeven. Het was Andrej, een Rus, die met zijn dochter en een
Toen we bij de schuur van Monteguzzo aankwamen, was de grote deur opengeschoven. Ze waren voorbereid, zoals ook bleek uit de lange tafel
39
Italië bij de ingang, die vol stond met tientallen flessen met daarin alle soorten druivensap die Monteguzzo maakte. Dat waren er veel. Verder was het binnen een grote vlakte met dozen, pallets, vaten, een vorkheftruck, een etiketteermachine: precies wat ik verwacht had. Achter de tafel stond een van de twee armadi, inderdaad een reus van een kerel: twee meter lang en breed als een ... klerenkast. Maar hij lachte breeduit (de GVR?) en vroeg meteen wat we proberen wilden. Op advies van Roberto begonnen we met de spumante, de champagne of prosecco van de Oltrepo. Hoewel, ’de’ spumante? Alleen daarvan had Monteguzzo er al vier: de roze Cruasé, een jonge frisse Corto en twee superlekkere wat rijpere witte. We probeerden alle vier, want we waren er nu toch en aan uitspugen deden we niet. De klerenkast Alberto schonk niet zuinig ook en als je je glas leeg neerzette, vulde hij meteen bij. Oeps, dat ging wel erg hard. Tot onze verrassing was Andrej niet zo enthousiast als wij over de schuimwijntjes. Hij hield natuurlijk van het straffere, hoogalcoholische werk, dachten we. Roberto stelde voor om wat witte wijn te proberen, zoals een Pinot Nero, Riesling, Chardonnay,... Ho, ho, Roberto, riepen wij: op deze manier komen we aan rood niet meer toe. Althans niet bij volledig bewustzijn! Oké, dan proberen we alleen de Dolcefuoco, een riesling renano, zei Roberto. Die kenden we al uit de tijd van Amici Miei, maar wilden we gerust nog wel eens testen: in de herhaling herkent men de meester, of hoe was het ook al weer? Ik ging even op een paar dozen zitten, want de schuur leek wel te bewegen. Slechte constructie natuurlijk, een Torti klus. Alles van Torti was storti, scheef. Waar was ik? Het zoete vuur smaakte nog steeds goed, maar Andrej was nog steeds niet door de alcoholfee bekoord. Bij mijn tweede glas verscheen er een
tweede reus in de ingang van de schuur. Door het felle zonlicht buiten zag ik alleen zijn silhouet. Was het Alberto of een ander? Zag ik inmiddels dubbel? Maar nee, toen hij binnen was, zag ik dat dit de broer moest zijn, iets minder lang, maar nog wel iets breder dan Alberto. Zijn ouders hadden hem Massimo gedoopt, kennelijk in de hoop de geboortegoden te bezweren zodat een eventuele volgende koter niet nog groter zou worden.
‘Na een paar glaasjes lukte het ons niet meer om onderscheid te maken...’
Over op rood. Niet het signaal om te stoppen, maar om nog een flinke eindsprint in te zetten, want van rode wijn heeft Monteguzzo een bonarda, een barbera, een rosso, een buttafuoco, een pinot nero en een sangue di giuda. Poeh. Gelukkig konden we die laatste afstrepen want dat judasbloed was weliswaar een streekspecialiteit maar ook zo zoet dat het rode vocht aan je tanden bleef kleven. Gatver. En dan ook maar 11% alcohol, nauwelijks de moeite van het inslikken waard. Nee, dan klonken de buttafuoco en pinot nero met 14% interessanter. Na een paar glaasjes van deze inderdaad heerlijke wijnen, lukte het ons niet meer om onderscheid te maken en bestelden we een doosje van elk. En van de twee rijpere spumantes. En van de witte riesling. Ach, Andrej, we waren hem bijna vergeten. Koop jij ook wat wijn als cadeau voor al je Russische vrienden? vroegen we. Andrej keek bedenkelijk. Hij vond de wijnen die hij geproefd had allemaal te zwaar, bekende hij. „Een Sangue di Giuda dan?” probeerde Alberto in een wanhoopspoging om toch voet aan de grond te krijgen in de Russische
40
afzetmarkt. „Nee!” riepen wij in koor, „dat is toch niks voor die Russen, zo’n zoete dameswijn!” Maar Andrej wilde het wel eens proberen. Wij pasten beleefd en keken vol afgrijzen toe hoe Andrej het kleverige goedje naar binnen goot. Tot onze verbijstering klaarde zijn gezicht abrupt op. Dit was fantastisch, zei hij, met deze wijn kon hij wel in Moskou aankomen! Ja, doe maar een doosje van deze, zes flessen. Terwijl Alberto naar achteren ging om het doosje te halen, schonk Andrej nog eens bij. Ohhhh, wat vond hij het lekker, het spatte van zijn gezicht af. „Very good! Very good!” riep hij maar en toen Alberto met het doosje terugkwam, zei Andrej: „Another twelve! Another twelve!” Oké,
knikte Alberto en hij verdween weer. Andrej schonk weer bij, de fles was nu half leeg, zagen we. En na nog wat very good’s stuurde hij Alberto voor de derde keer terug om nog eens een doosje van twaalf te halen. Onze Rus ging uiteindelijk met dertig flessen weg, alleen maar de mierzoete, in onze ogen slappe Sangue di Giuda. Nou ja, die hoefden wij dan alvast niet meer te drinken. En als hij heel Moskou nou ook nog aan deze wijn kreeg, dan waren wij het mooi kwijt. Very good, very good!. Tekst en foto’s: Stef Smulders
NIEUW!
Italiaanse toestanden
Meer Italiaanse toestanden
Leven en overleven in Italië
Het dagelijks leven in Italië Humoristische korte verhalen over het emigreren naar Italië en de kennismaking met tal van karakteristieke Italianen.
De nieuste bundel met hilarische verhalen over
Te koop via Emigratieboek.nl
Te koop via Emigratieboek.nl
het leven van alledag in Italië.
41
Het volgende nummer van Grenzenloos Magazine verschijnt rond 30 mei. Schrijf u in op Grenzenloos.nl om op de dag van uitkomen een e-mail als herinnering te krijgen.
Emigratieboek.nl BOEKHANDEL VOOR LANDVERHUIZERS
GIDSEN TAALCURSUSSEN ERVARINGSVERHALEN
Kijk regelmatig op Emigratieboek.nl en ontvang ook onze wekelijkse nieuwsbrief Volg ons op Twitter (@emigratieboek) en Facebook (fb.com/emigratieboek)
42