Grenzenloos MAGAZINE
Grenzenloos.nl
Voor emigranten, expats en tweedehuisbezitters
NR
7
Aug 2014
thuis in portugal Win een het nieuwe boek
PARIJS in zwart/wit Fotograaf Ferry van der Vliet
ITALIE UNPLUGGED Sjef Smulders over leven in Italie Uitgeverij
1
Grenzenloos
Welkom
Colofon Grenzenloos Magazine Gratis online magazine voor emigranten, expats en tweedehuisbezitters. Verschijnt 12 x per jaar, elke laatste vrijdag van de maand. Een uitgave van Uitgeverij Grenzenloos, een imprint van VanDorp Uitgevers Voor meer informatie of adverteren, kijk op www.grenzenloos.nl of mail naar info@grenzenloos.nl In dit nummer staan bijdragen van: Pieter Mans Ludique le Vert Pieter Mans Sjef Muldrs Ariane van Wijk
Vroege editie
D
e zomervakantie is altijd weer zo’n heerlijke periode om eindelijk de rust en de tijd te vinden om lekker te kunnen lezen. De telefoon op stil, geen televisie in de buurt en werk op een veilige afstand. De stapel met boeken die u graag wilde lezen kan eindelijk aangepakt worden. Of misschien is die stapel gewoon een rijtje digitale uitgaven in de bibliotheek op de tablet. Voor alle liefhebbers van reis en emigratieboeken deze maand een vroege editie van Grenzenloos Magazine. Om op tijd te zijn voor uw vertrek naar de vakantiebestemming. Fijne vakantie gewenst. Laat ons gerust weer weten wat u van deze editie vindt. Uw reacties en tips worden altijd gewaardeerd. Wij zijn te bereiken via info@grenzenloos.nl Grenzenloos Magazine verschijnt 12 x per jaar, elke laatste vrijdag van de maand. Veel leesplezier!
Marieke Woudstra
Eric Jan van Dorp - Uitgever/hoofdredacteur
Eric Jan van Dorp
Twitter: @ericjanvandorp
Coverfoto: Kholodnitskiy Maksim Copyright©2014 VanDorp Uitgevers Op de teksten en foto’s in deze uitgave rust auteursrecht. Niets uit deze uitgave mag worden opgeslagen, gekopieerd of op andere wijze dan ook worden verveelvoudigd en/of verspreid, zonder uitdrukkelijke en schriftelijke toestemming van de uitgever.
2
Inhoudsopgave
4
Nieuws
Thuis in Portugal
10
Een huis kopen in Spanje
Hoezo, Frankrijk?
22
6
14
Liefde voor Parijs
Italie unplugged
3
28
Nieuws Nieuwe regels voor invoer in Noorwegen vanaf 1 juli wijzigingen voor tabak en drank
G
een tabak mee? Dan mag je iets meer alcohol meenemen. Noorwegen heeft per 1 juli de regels voor invoer van alcohol en tabak iets versoepeld. Als niet-EU-land gelden voor Noorwegen niet de ruime hoeveelheden alcohol en tabak die je vrij de grens over mee mag nemen. De controles zijn vrij streng, de boetes erg hoog. Met tabak mag vanaf 1 juli twee liter bier (één ‘sixpack’) en drie liter wijn (4 flessen) worden ingevoerd of twee liter bier, één liter sterke drank en 1,5 liter wijn (2 flessen). Zonder tabak mag je nu 4,5 liter wijn (zes flessen) en twee liter bier meenemen of één liter sterke drank, drie liter wijn (vier flessen) en twee liter bier. Voor transit door Noorwegen naar een ander EU-land gelden iets afwijkende regels. Je moet minimaal achttien jaar zijn om alcohol of tabak bij je te mogen hebben, voor sterke drank geldt minimaal 21 jaar. Op de website van de Noorse douane (www.toll.no) staat een belangrijk deel van de informatie ook in het Engels.
Makkelijker reizen via Oslo Gardermoen Wie vanuit het buitenland via Oslo Gardermoen naar een bestemming binnen Noorwegen reist, moet de bagage altijd eerst ophalen, door de douane om vervolgens weer in te checken en zelf door de veiligheidscontrole te gaan. Omstandig, onhandig, zo vond zelfs de Noorse regering. In 2015 (precieze datum nog niet bekend) begint een driejarige proef waarin men met de bagage pas op de eindbestemming door de douane gaat. Op Gardermoen wordt de bagage wel gecontroleerd, maar gaat vervolgens direct door naar de binnenlandse vlucht. Hetzelfde geldt voor de passagiers, die dus niet meer extra door de veiligheidscontrole hoeven. Overigens heeft SAS sinds kort ook een SASlounge op Gardermoen bij de binnenlandse vluchten. Tekst: Pieter Mans Foto: Nick West
4
Nieuws Kandidaten gezocht voor nieuw TV-programma een camping runnen in Ethiopië Gedurende minimaal 6 afleveringen worden alle eigenschappen die nodig zijn om de camping succesvol over te nemen getest. Wie is de ideale emigrant en wie kan het beste een camping runnen in Ethiopië? De opnames zullen de komende maanden plaatsvinden in Nederland en Ethiopië. Meldt u zich aan vóór 31 juli aanstaande door een email te sturen naar redactie@vertreknl.nl met daarin uw motivatie (max. 400 woorden), CV en een recente foto.
T
im en Kim Otte zijn op zoek naar opvolgers voor hun camping in Ethiopië. Samen met de lokale bevolking wordt de camping gerund. Er worden banen gecreëerd, trainingen gegeven, water- en stroomvoorzieningen gerealiseerd en gebruik gemaakt van de lokale producten. De opvolgers moeten dus zowel in staat zijn om de camping te runnen als samen te werken met de lokale bevolking.
5
Een vrouw, een nieuwe liefde, een droom die uitkomt...
thuis in Portugal marieke woudstra
6
Portugal
M
arjolein en Bart hebben al het nodige meegemaakt wanneer ze elkaar ontmoeten. Op hun eerste vakantie samen gaan ze naar Marjoleins geliefde Portugal. Als ook Bart valt voor het land, het klimaat, de mensen en de natuur, groeit Marjoleins hoop op de verwezenlijking van een oude droom. Haar puberdochters zijn bijna zelfstandig; dit is het moment om een nieuw leven te beginnen… Als de nieuwe geliefden door een speling van het lot wat extra geld ter beschikking krijgen, wagen ze de stap: ze kopen ‘Alta Vista’, een oude boerderij in de Alentejo in Zuid-Portugal, en zeggen Nederland definitief vaarwel. Ze willen hun eigen olijfolie maken en verkopen, en verder zelfvoorzienend en duurzaam leven. Een droom die uitkomt, maar er wacht hun ook een periode met uitdagingen, hard werken en tegenvallers. Zal het Marjolein en Bart lukken hun ideaal te verwezenlijken?
toch ook met iets magisch. Het verleden is er nog in aanwezig, en ook iets van verwachting.’ Ik kijk opzij naar Barts stoere hoofd en glimlach om zijn romantische woorden. We zijn de dag ervoor geland in Faro, aan de zuidkust. Het vliegtuig zat vol vermoeide mensen met bleke gezichten die net als wij even weg wilden uit de kou en de duisternis. Februari is voor mijn gevoel de langste maand in Nederland, waarin ik de hoop op de lente bijna opgeef. Bart en ik kennen elkaar pas vier maanden. Vier maanden en zeven dagen, ik weet de datum waarop we voor het eerst zoenden nog precies. Dat vertel ik Bart niet, hij zou me misschien uitlachen. Of misschien ook niet. Ik ken hem nog niet goed genoeg om dat te weten. Dit is onze eerste reis samen. We stoppen bij een klein cafeetje langs de smalle weg door de heuvels. Binnen is niemand te zien. Ik tik op de zinken toog. In de verweerde oude spiegel die erboven hangt zie ik een lange vrouw met roodblonde krullen (met hier en daar een grijze haar, ik geef het toe) en een nog iets langere, tanige man met kort donker haar. ‘Boa tarde!’ ‘Goedemiddag!’ roep ik halfluid. Bart kijkt naar de oude zwart-witfoto’s aan de muur. Mannen met paard en wagen en houten vissersboten op het strand. ‘Tonijnvangst’ staat eronder. Herinneringen aan een tijd die voorgoed voorbij is. De Algarve is de afgelopen twintig jaar veranderd in een toeristenoord waar de visserij nauwelijks nog van belang is. ‘Boa tarde!’ roep ik nog een keer. Nu hoor ik in de keuken achter de bar geschuifel en even later verschijnt er een oude vrouw. Ze veegt haar
Mijn nieuwe liefde vindt Portugal meteen prachtig. ‘Ik heb het gevoel dat ik hier eerder ben geweest,’ zegt hij terwijl we samen door de heuvels van de Algarve zwerven in ons kleine huurautootje. ‘Maar dat kan natuurlijk helemaal niet.’ Samen met Bart zie ik Portugal weer met nieuwe ogen. Ik kom er zelf al jaren - tijdens mijn studie Portugees ging ik zo vaak als ik kon. Ik was toen nog een jonge, frisse meid uit de provincie die in de grote stad was gaan studeren. Inmiddels ben ik twee puberdochters en een scheiding verder. ‘Dat licht, Marjolein,’ zegt Bart. ‘Zo helder en
7
Thuis in Portugal handen af aan haar schort en kijkt ons onderzoekend aan. Ik groet haar vriendelijk en bestel een sapje en een flesje Sagres-bier. Haar gezicht ontspant meteen als ze merkt dat ik Portugees spreek. ‘Uw Portugees is goed!’ zegt ze en ik zie dat ze het meent. Ik kijk trots naar Bart, maar die verstond het natuurlijk niet. ‘Ze zegt dat ik goed Portugees spreek,’ zeg ik tegen hem. Ik heb er meteen spijt van; straks vindt hij me nog een opschepster. Maar hij legt zijn hand op de mijne.
Maak kans op een gratis exemplaar van Thuis in Portugal Grenzenloos Magazine geeft vijf exemplaren van Thuis in Portugal weg. Wilt u ook in aanmerking komen? Doe dan het volgende : - Like de Fcebook pagina van Grenzenloos Magazine (http://www.facebook.com/grenzenloosmagazine) - stuur daarna een email met uw adresgegevens naar info@grenzenloos.nl In de volgende editie worden de vijf gelukkigen bekend gemaakt.
8
9
Huis kopen
in Spanje Ariane van wijk 10
Onroerend goed
E
en huis kopen is een ingrijpende gebeurtenis, in eigen land maar zeker over de grens waar de regels en wetgeving u minder bekend zijn dan thuis. Ariane van Wijk emigreerde 8 jaar geleden naar Nerja, aan de Spaanse zuidkust. Na enkele jaren een restaurant te hebben gerund werkt zij tegenwoordig voor een advocatenkantoor en is ze dagelijks bezig met de gang van zaken rond de aankoop en verkoop van onroerend goed.
Propiedad en het Catastro. Het Registro de la Propiedad is een soort eigendomsregister waarin bijvoorbeeld schulden zoals hypotheken geregistreerd worden. Het uittreksel van dit register heet de Nota Simple. Het Catastro is onderdeel van de Spaanse belastingdienst en deze verplichte registratie vormt de basis voor bijvoorbeeld de IBI (jaarlijkse gemeentelijke onroerend goed belasting). Verder worden hier de exacte landsgrenzen bijgehouden op basis van kaarten en foto’s wat natuurlijk vooral belangrijk is voor huizen op het platteland. Het verschil tussen deze twee autoriteiten zorgt begrijpelijkerwijs vaak voor verwarring bij buitenlandse kopers. Des te meer omdat de registraties vaak niet overeenkomen en dit kan soms verregaande juridische gevolgen hebben.
Huis kopen in Spanje? Een advocaat nodig! Het kopen van een huis of appartement verloopt in Spanje heel anders dan in Nederland of België. Dat is een feit dat ik in mijn nieuwe baan al snel geleerd heb, aangezien de projecten van ons advocatenkantoor voornamelijk onroerend goed transacties betreffen. Het belangrijkste verschil is de rol van de advocaat, die het grootste deel van het werk verricht dat in Nederland of België door de notaris wordt verzorgd. De notaris in Spanje is echter een ambtenaar van de staat en is praktisch enkel verantwoordelijk voor de juiste ondertekening van de eigendomsakte, waarmee het object ingeschreven kan worden in het Registro de la Propiedad. Voor de meeste buitenlanders hier klinkt dit raar, omdat zij alleen gewend zijn om een advocaat in te huren als je problemen hebt. Niet om ze juist te voorkomen.
Negatieve verhalen In de media kun je allerlei negatieve verhalen vinden van mensen die op de een of andere manier het schip zijn ingegaan met hun Spaanse aankoop. Het is jammer dat deze excessen de branche onterecht in een kwaad daglicht zetten, zeker nu de huizenprijzen in Spanje juist zo fors gedaald zijn door de economische crisis. Als je namelijk niet op de allerlaatste 1% van totale aankoopsom beknibbelt en je gewoon een goede advocaat inschakelt, dan blijft je dit soort leed vrijwel altijd bespaard. Natuurlijk; alle informatie is openbaar en iedere makelaar, gestor (accountant) of privé persoon kan deze opvragen om hieraan zijn eigen conclusies te verbinden. Een advocaat is echter de enige professional die speciaal voor dit werk is opgeleid en hij is door al zijn ervaring een echte specialist. Daarnaast is hij verplicht lid van de brancheorganisatie voor advocaten en moet hij
De rol van de advocaat Een ander belangrijk verschil in Spanje is dat er hier twee verschillende onroerend goed registers bestaan: het Registro de la
11
Spanje
volgens de wet beschikken over een professionele beroepsaansprakelijkheidsverzekering. Kopen op het platteland Wonen op het Spaanse platteland is voor velen idyllisch en de huizenprijzen liggen hier natuurlijk een stuk lager dan aan de drukke ´costas´. Juist hier is het echter belangrijk om vooral niet te besparen op juridische begeleiding. Op ons kantoor maken we zelden mee dat ‘campo’ projecten honderd procent via het boekje verlopen. Dit heeft bijvoorbeeld te maken met een sterk gedecentraliseerde organisatiestructuur, verschillende wetgevingniveaus (van locaal tot Europees) en natuurbescherming. Enkele projecten waar ik bij betrokken ben geweest het afgelopen jaar waren juridisch gezien echt complex. Ik wil echter benadrukken dat het zeker niet onmogelijk is om een goede finca of cortijo te kunnen kopen, want in de meeste gevallen kan een advocaat zijn klanten voorzien
van een gepaste oplossing of desnoods een gepaste compensatie voorstellen voor administratieve tekortkomingen. En in het geval dat de problemen in een enkel geval toch onoverkomelijk zijn, is het de verantwoordelijkheid van de advocaat om u te voorzien van een negatief koopadvies. Dat is natuurlijk niet leuk voor de klant (en evenmin voor de makelaar), die in dit geval een deel van de advocaatkosten kwijt is. Via een correct reserveringcontract en privé koopcontract krijgt de klant echter wel zijn reserveringssom en aanbetaling terug en wordt hem een hoop ellende bespaart. Wilt u meer informatie over het Spaanse koopproces? Leest dan de Nederlandstalige pdf ‘Het kopen van een huis of appartement in Spanje’ dat de basis vormde van het seminar dat ons kantoor (C&D Solicitors) afgelopen maart heeft gegeven op de Second Home beurs in Utrecht (zie www.cdsolicitors.com/nederlands/).
12
Onroerend goed
Sinds acht jaar woont Ariane van Wijk in de mooie Andalusische badplaats Nerja, vijftig kilometer ten oosten van Malaga (gebied ‘La Axarquia’). Afgelopen winter is haar boek Toekomst & Tapas uitgekomen over haar emigratie naar Spanje en het bagel restaurant dat zij vijf jaar lang gerund heeft. Sinds een jaar werkt Ariane op een Spaans advocatenkantoor (C&D Solicitors / Advocaten) in het naastgelegen Torrox-Costa als commercieel medewerkster cq. vertaalster voor Nederlandstalige cliënten en deze baan bevalt haar uitstekend.
Toekomst & Tapas EEN EIGEN RESTAURANT AAN DE ZONNIGE COSTA
Robert en Ariane zijn net dertig als zij hun internetbedrijf in Nederland verkopen. Tegen alle verwachtingen in investeren ze hun geld in een Bagles & Salads restaurant in Nerja, Andalusia. In het boek Toekomst & Tapas beschrijft Ariane op meeslepende wijze het avontuur dat volgt. Een absolute must-read voor iedereen met interesse in wonen en/of ondernemen in Spanje. Toekomst & Tapas Ariane van Wijk isbn 978 94 61851 000 Uitgeverij Grenzenloos Te bestellen o.a. via Bol.com Amazon.es Emigratieboek.nl w w w. e m i g r at i e b o e k . n l
w w w. g re n z e n l o o s . n l
13
Wonen in Frankrijk
Ludique
Hoezo, Frankrijk? udique is het pseudoniem van een ouddocent die na zijn pesionering samen met zijn vrouw Maria (Lief) emigreerde naar Zuidwest-Frankrijk. Het tweetal woont en ‘werkt’ in en rond hun oude boerderij op het Franse platteland. Ludique is een begenadigd verteller/schrijver die anderen laat meegenieten van zijn dagelijkse belevenissen.
L
café de onbenoemde stiefzoon van sociëteit De Sleutel waarvan Koos, de uitbater, moe van het tappen en wars van onbekende gasten die hem niet aanstonden, de zooi uiteindelijk van de hand had gedaan. Sedertdien klonteren diens dakloze stamgasten hier, honderd meter verderop aan de gracht, als vanzelfsprekend weer samen. Zo ook ik. Ik smoorde een vredig pijpje, dronk een glas goede Franse wijn en staarde weemoedig naar de historische,
Ik zat bij café De Sigaar op het smalle reepje terras aan de oude gracht. Op de valreep, zeg maar, want als je niet uitkijkt flikker je zo met stoel en al de troebele gracht in. Het zou ook niet de eerste keer zijn. Qua klandizie is dit
tot koopgoot en woonkazernes verbouwde, pakhuizen aan de overkant. De oude stad is aan de botox. “Ha! De weledelgeleerde heer Ludique! Hoe maakt u het? Het land nog niet uitgebonjourd?”
14
Ludique klonk een bekende stem achter me. Het was ontegenzeggelijk mijn oude, joviale schoolmakker Cars. “Gepermitteerd?” vervolgde Cars wijzend op een stoeltje waarop hij ook zonder mijn permissie meteen plaatsnam en aandachtig een sigaar uit een blikken granaathulsje tevoorschijn schoof. “Ik dacht dat je allang rentenierde in La Douche France?” begon hij met twee vingers een doosje lucifers uit zijn vestzak peuterend. Cars toont zich immer sober en ietwat oubollig. Maar, Cars is Oud Geld en daar houd ik wel van. Die aristocratische soberheid, goede smaak, stijl en klasse. Mijn vader had dat ook. De goede man speelt inmiddels al weer decennia lang harp aan gindse zijde. God hebbe zijn ziel, vrees ik. “Ik moet eerst nog een poosje doorwerken, jongeman. Rentenieren kost geld. Er moet ook nog een eikenhouten plank onder het stokbrood komen”, verklaarde ik. “Vanzelfsprekend, pecunia non olet! Maar, waarom uitgerekend Frankrijk?” vroeg Cars. “Welnu, in de zesde klas bij meneer Sanders, het Hoofd der Katholieke Lagere School in de Polderstraat alhier, beweerde ik ooit, vermoedelijk in een ongepaste oprisping van prepuberaal, quasi interessant gedrag, in het Franse La Rochelle te zijn geboren. Ik had het daartoe speciaal van tevoren opgezocht in de aloude Grote Bosatlas. Vraag me niet waarom”, memoreerde ik. “Waarom?” vroeg Cars prompt, genoeglijk grijnzend en een zuinig trekje van zijn sigaar nemend. “Geen idee. Maar, het is me altijd bijgebleven. Ooit zou ik naar Frankrijk vertrekken.” “Voila, een ongekend solide basis voor een weloverwogen emigratie”, stelde Cars
tevreden vast. “En nu?” vervolgde hij. “Een kapitaal, monumentaal Maison de Maitre aan de boulevard van het mondaine La Rochelle gekocht?” “Ja, zo ongeveer,” zei ik, “maar dan anders en elders. Lief en ik hebben een boerderijtje in de Corrèze gekocht. Zuidwest Frankrijk.” Cars zakte traag onderuit in zijn stoel en keek me met een mengeling van spot en medelijden aan. “Waarachtig! De metropoliet met de pijp en witte Panama gaat weldra op klompen per tractor naar restaurants, terrassen, theaters, concerten en musea? De raadszaal? Geeft visionaire lezingen en vlammende colleges vanaf een aardappelkist op het pittoreske dorpsplein? Speakers Corner? Ten overstaan van de volledige lokale bevolking? Alle vijf?” “Ik ga schrijven, schilderen, musiceren, koken en wijn.......,” begon ik. “Natuurlijk, wie niet?” sprak Cars op de begripvolle toon van een verpleegkundige. “Die romantische ambitie lijkt me welhaast epidemisch onder aspirant
15
Wonen in Frankrijk
gepensioneerden met emigratieneigingen. Met name richting Frankrijk. Maar vertel eens, een boerderijtje, oud en authentiek zeker?” “Nou, het zijn eigenlijk twee aan elkaar gebakken stulpjes. Het ene is van rond 1730 en het ander van pakweg 1890. Afgeblust met een kolossale schuur en gelardeerd met nog enkele andere ongeregelde natuurstenen optrekjes”, schetste ik. “Ik zie het helemaal voor me. Een authentieke bouwval dus. Een charmante ruïne. Daar zijn uitermate populaire televisieprogramma’s over gemaakt, weet je dat? Kostelijk amusement, puur leedvermaak! Hoge kijkcijfers. Wanneer word je opgenomen?” schaterde Cars. “Toegegeven, met enkel wassen en watergolven redden we het niet. Er is wat werk aan, maar ook nu al behoorlijk bewoonbaar. Habitable, zogezegd!” “Ik begrijp het, dat wordt klussen tot je er dood bij neervalt”, stelde Cars vast. “Zeker ook nog een halve provincie aan eigen grazige weiden, bos, heide en duinen er omheen?” “Welnee, we zijn bescheiden. Nog geen halve hectare, beste jongen. Veel te bewerkelijk allemaal, al die hectares. En vergeet de grondbelasting niet. Heb jij veel tuin bij jouw huis, jongen?” “Vierenzestig grindtegels en dat acht ik ruimschoots voldoende. We kunnen er op schaken. Ik zit niet op extra werk te wachten. Een tuin is om te vertoeven, niet om te boeten”, sprak Cars. “Ik bedoel maar”, beaamde ik. “Asfalteren is ook een optie. Maar afijn, over veertien dagen rol ik weer richting Corrèze.” “En jouw Lief, jongeheer Ludique, zij volgt je blindelings in dit avontuur? In deze plattelandsdwaling, deze agrarische valkuil met ongekend panoramisch vergezicht?” “Nee, is mij zelfs voorgegaan. Lief woont er al!”
“Wat vertel je me nu?” vroeg Cars verbijsterd. “Zij werkt toch op nationaal niveau voor een bekende Zweedse rommelmarkt?” “Onvoltooid verleden tijd! Je weet, in mijn metier worden de ongewoon talrijke vakanties hinderlijk onderbroken door het werk. En Lief wilde rond Kerst en Nieuwjaar ook graag weer twee of drie weekjes mee kunnen naar Frankrijk. Maar volgens haar knäckebrödheer was dat uitgesloten, volstrekt onmogelijk!” lichtte ik toe. “En die man zei dat hardop? Tegen Lief? Dat lijkt me zelfs voor een multinational een dwaling.” “Precies! Lief heeft het kereltje op diplomatieke toon toegevoegd dat NIETS onmogelijk is en de man, ter illustratie van haar standpunt, op diens eigen positie gewezen. Zoiets van ‘Niets is onmogelijk! Jij werkt hier toch ook, halve gladiool?’ Vervolgens heeft ze ter plekke haar ontslag genomen en is per direct naar Frankrijk vertrokken”, verhaalde ik. “Hoe kan dat nou? Hanteren ze in Zweedseland geen opzegtermijn?” vroeg Cars beroepshalve. Hij grossiert namelijk in creatief boekhouden en het boetseren van onwerkbare arbeidsvoorwaarden. Cars is accountant of iets dergelijks. “Jawel, die Elanders wel, maar Lief niet. Die schudde nonchalant een tegoed van 748 vrije dagen uit haar mouw en kon aldus per onmiddellijk, direct en meteen vertrekken”, legde ik uit. “En jullie kinderen dan?” vroeg Cars. “Die werken daar niet, goede vrind”, merkte ik guitig op. “Nee, ik bedoel, blijven die hier straks alleen achter?” hervatte Cars een weinig bekommerd. “Ja, uiteraard! Wij zijn toch geen hangplek voor jong volwassenen? Die hebben elk hun eigen leven, net als wij. Die laten toch waarachtig ook geen carrière in Timboektoe schieten om
16
Ludique
bij ons in de buurt te blijven? Frankrijk, amper een dagje rijden. Waar hebben we het over?” sprak ik lichtelijk geïrriteerd. Die vraag wordt ons veelvuldig gesteld. Een discussie op dikwijls verwijtende toon. “Tja, allemaal leuk en aardig, maar wat als er straks kleinkinderen komen, Grandpère Ludique?” sprak Cars met een uitdagende blik in zijn ogen. “Van hetzelfde laken een pak, beste kerel. Wij zijn dan weliswaar de trotse grootouders, maar niet de ouders. Zelfs niet plaatsvervangend en evenmin het geagendeerd bankstel of de overboekte, voorgeprogrammeerde oppascentrale. Geen kinderdagverblijf. Wij piekeren daar niet over. Wij hebben ons eigen leven!” “Zo!” riep Cars, zoals iemand iets kordaat beëindigt of afrondt en dat met kracht benadrukt. Hij bleef vervolgens een poosje stil en lichtelijk vertwijfeld over de gracht staren. “Geschokt?” vroeg ik, hem voorzichtig boven zijn waterige overpeinzingen uit tillend. “Nee, wij hebben immers geen broedsels, maar ik zie de groot- ouders om me heen toch meestal wel degelijk full time en van harte vrijwillig in die rol stappen”, betoogde Cars. “Jullie vol- doen weer eens niet aan de heersende norm. Maar, we spreken elkaar nog wel als jullie eenmaal opa en oma zijn.” “We zullen zien. Kom maar eens langs in Frankrijk, jullie zijn van harte welkom!” sprak ik inviterend. “Kom maar eens langs?!” echode Cars schaterlachend. “Ha, laat me niet lachen! Iedereen om je heen maar lukraak meteen uitnodigen om ‘langs te komen’ is de ultieme beginnersfout van de emigrant!” “Mijn uitnodiging was louter retorisch
goede vriend, jij komt immers sowieso niet”, protesteerde ik. “Nee, dat klopt! Maar al die andere genodigden komen wel degelijk! Voordat je het in de gaten hebt ben je bij jezelf op visite. Staat het erf alle vakanties en feestdagen vol tenten, caravans en kampeerauto’s en zijn al jullie bedden, toiletten en badkamers permanent bezet! Is je wijnkelder leeg, je zwembad vol en de diepvries geplunderd en sta je dag en nacht te barbecueën. Let op mijn woorden! Een onstuitbare polonaise!” “Wij weten dat, beste jongen”, zuchtte ik quasi vermoeid. “Natuurlijk, wie niet?” lachte Cars terwijl hij opstond en me de hand reikte. “Ik moet er vandoor. We zien elkander vast nog wel weer eens.” Cars vertrok en hield even verderop de serveerster staande. “Geef de weledelgeleerde heer Ludique nog een glas van je allerbeste Franse wijn. Droog en wit.” Ik keek Cars na terwijl hij over de brug langszij de pakuizen naar huis slenterde. Een paar weken later zaten Lief en ik op het terras van het café op Place d’Horloge in het naburige Lubersac. Ik smoorde een allervriendelijkst pijpje en dronk mijn geliefde amberkleurige, schuimende Cors. Lief nipte aan een rondborstige, romige cap- puccino en bladerde nieuwsgierig door ons lijfblad ‘Antiquités & Brocante’. “We hebben een e-mailtje van Trabantje binnengehengeld. Jerom en zij hebben een tweedehands opvouwklapcaravangevalwagending of zoiets gekocht.” “Ah, een opvouwbare sleurhut voor achter de automobiel! Nou, dat is leuk!” zei ik.
17
Wonen in Frankrijk “Ze komen van de zomer bij ons kamperen met dat geval”, vervolgde Lief dromerig. “Leuk!” bevestigde ik verheugd. Trabantje, onze jongste dochter, is mijn allerliefste oogappeltje. We bestelden nog een Cors en een speciaal, lekker koel roseetje uit Bourgondië. De allerbeste. Op een terras in de Franse voor- jaarszon speelt geld geen rol. “Hun vrienden Tjekko en Bas komen ook”, vervolgde Lief. “Met hun vriendinnen en een jonger zusje. Ze nemen tenten mee. Robin komt een weekje later ook. Samen met Jut en Jul en chef kok Jonathan. Dat ene zusje, ik ben d’r naam even kwijt, wordt later weer opgehaald door haar ouders. Die komen met de camper terug uit Portugal en blijven hier dan nog een paar dagen. Oh ja, Bets en Geert gaan in de zomer met de zijspan naar Bordeaux. Die wippen heen en terug even bij ons aan”, somde Lief doodgemoedereerd op.” “Dus erf en huis raken overbevolkt”, zuchtte ik met een hoogst verontruste blik in de ogen. “Dat was ‘t?” voegde ik er wanhopig aan toe. “Eh, ja!” antwoordde Lief na enig diep en moeizaam nadenken geruststellend. “Godzijdank!” verzuchtte ik mompelend. We dronken een poosje stil zwijgend voor ons uit starend. “Oh nee, toch niet! Dat vergat ik je bijna te vertellen. Cars belde vanmorgen”, hervatte Lief ineens. “Cars?! Mijn oude schoolmakker?” riep ik stomverbaasd want die heb ik van mijn leven nog nooit aan de telefoon gehad. “Ja, hij komt morgenmiddag en blijft een paar dagen logeren”, verduidelijkte Lief. “Cars komt hier naartoe?” “Ja, je had hem uitgenodigd zei ie. Leuk hè?! “Godsakkemejuutje”, mompelde ik.
“Of jij hem morgen in Limoges van het station wil oppikken. Ik heb gezegd dat dat goed was.” “Die vuile, valse smeerlap!” siste ik.
Wie van Frankrijk en het Franse leven houdt of wie overweegt om zelf een huis in Frankrijk aan te schaffen, is ‘Hilarisch Frankrijk’ absolute verplichte leeskost.
Hilarisch Frankrijk Hoe wij vertrokken Ludique le Vert UItgeverij Grenzenloos ISBN 9789461851024 Prijs € 16,95 O.a. te koop bij: Bol.com en Emigratieboek.nl
18
Grenzenloos magazine op facebook en twitter
Elke laatste vrijdag van de maand verschijnt er een nieuwe editie van Grenzenloos Magazine. Maar wist u al dat Grenzenloos Magazine dagelijks actueel interessant nieuws publiceert via Facebook en Twitter? Speciaal uitgezocht voor (potentiele) emigranten, expats en bezitters van een tweede huis over de grens. Nieuws waarmee u op de hoogte blijft van de laatste ontwikkelingen die ook voor u belangrijk kunnen zijn.
Wanneer u de Grenzenloos Magazine Facebook pagina liked blijft u dagelijks op de hoogte van al het belangrijke ‘grenzenloos’ nieuws. U vindt de pagina op dit adres: www.facebook.com/grenzenloosmagazine Daarnaast rapporteert Grenzenloos Magazine al het actuele nieuws ook op Twitter. Volg ons dus ook daar. https://twitter.com/GrenzenloosMag
19
Grenzenloos uitzicht 20
21
Foto: A. Ruiz
Parijs
liefde voor parijs fotograaf ferry van der vliet
F
Wat heeft Parijs voor jou meer dan bijvoorbeeld Londen, Rome of Berlijn? Zowel London, Rome en Berlijn hebben hun eigen sfeer. Maar Parijs heeft meer. ‘Grandeur’ is het woord wat mij als eerste te binnenschiet. Parijs is een stad die alles in overvloed heeft: grootsheid en glorie, rijkdom en macht, traditie en temperament, esprit en nonchalance, ‘Savoir Vivre’.
erry van der Vliet geniet een steeds grotere bekendheid dankzij de unieke wijze waarop hij in staat is om de sfeer van Parijs uit te beelden in zwart/wit foto’s. Zijn bijdragen in het boek ‘Parisiennes herken je aan hun benen’ van auteur Andy Arnts, waren daar het voorbeeld van. Grenzenloos Magazine vroeg Ferry naar het ontstaan van zijn band. Hoe is jouw liefde voor Parijs ontstaan? Vanaf 1968 heb ik tien jaar gewerkt bij KLM Aerocarto als fotograaf-cameraman. In die tijd was vliegen naar Parijs heen en terug voor 45 gulden erg goedkoop. Daar heb ik dan ook vaak gebruik van gemaakt, even op en neer naar Parijs. Ik heb iets met grote steden en bij Parijs was het liefde op het eerste gezicht.
Is je fotografie een voortvloeisel uit je beroep of is het een uit de hand gelopen hobby? In 1968 heb ik van mijn hobby mijn vak gemaakt, totdat je bemerkt dat het dan je hobby niet meer is. Na tien jaar besloot ik een andere richting te kiezen en ben ik het verkoopvak in
22
Ferry van der Vliet
gegaan. Na veertig jaar te hebben gewerkt kreeg ik de kans om te stoppen met werken. toen heb ik de fotografie als hobby weer omarmt en toen ben ik mijn passie voor Parijs gaan vormgeven met mijn weblog ‘Paris FvdV’, waarvoor ik het overgrote deel van de fotografie zelf verzorg.
Heb je ooit overwogen om te emigreren naar Frankrijk? Mijn drukke baan van 60 tot 70 uur in de week liet dat niet toe. Wel heb ik ooit overwogen om een pied à terre te nemen in Parijs, maar was ook weer bang voor het gegeven; het bezit van de zaak is het einde van het vermaak.
Hoe vaak ben je per jaar in Parijs/ Frankrijk? Gemiddeld zo’n zes keer per jaar. Door het vele leeswerk over Parijs, ik bezit zo’n 200 boeken over deze stad, het browsen over het internet kom ik altijd wel wat tegen dat ik niet wist of nog niet ontdekt had. Gewapend met een ‘To Do list’ van vaak 6 á 7 A4-tjes ga ik dan Parijs in. Ongelofelijk wat je bij dit soort bijzondere ontdekkingstochten nog méér tegenkomt.
Je bent verantwoordelijk voor een deel van de schitterende foto’s in het laatste boek van Andy Arnts. Kenden jullie elkaar al voor de totstandkoming van dit boek? Andy en ik hebben elkaar leren kennen via het internet door onze voorliefde voor Parijs. Voor het blad En Route, waar hij hoofdredacteur van is, heeft hij mij eens gevraagd om fotoreportages te verzorgen. Onze eerste
23
Parijs
persoonlijke ontmoeting was bij een van de eerste brainstorm sessies voor zijn boek Parisiennes herken je aan hun benen. Al je fotowerk bestaat uit zwart/wit opnamen. Waarom heb je hier zo bewust en radicaal voor gekozen? Simpel; kleur leidt af. Foto’s worden krachtiger in zwart-wit. Bovendien geeft het ook de nostalgie weer die zo mooi past bij de Franse hoofdstad.
drie pagina’s neem uit mijn fotoboek Parijs Verticaal. Dat boek vol met foto’s, in het formaat 1:3, is niet slechts een verzameling foto’s van de mooiste plekken in de stad; het is bedoeld als een uitnodiging om te dromen, te genieten van een tijdloze reis, en een mogelijkheid om jezelf te verliezen in een prachtig avontuur, vol schoonheid en emoties. Je te laten verleiden door de charmes van Parijs.
Als je drie foto’s uit je collectie zou moeten kiezen die voor jou het meest betekenen, welke zouden dat dan zijn, en wat is het verhaal achter die foto’s? Wat een moeilijke vraag en een moeilijke keuze. Sta mij toe dat ik smokkel en hierbij
Je website paris-fvdv.blogspot.nl trekt enorme aantallen bezoekers. Hoe verklaar je dit? Dit is niet van de ene op de andere dag gekomen. Sinds april 2011 ben ik nu bezig met mijn weblog Paris FvdV. Ik dwing mijzelf
24
Ferry van der Vliet
om minimaal eenmaal per week een blog te schrijven. In mijn blog beschrijf ik wat je niet kunt vinden in de honderden toeristenboeken die vaak schrijven over dezelfde hoogtepunten van deze magnifieke stad. In mijn blogs vindt je meer actualiteit. Ik neem mijn lezers mee buiten de gebaande paden, langs ‘verborgen schatten’. Zo maken zij kennis met het Parijse leven. Mijn blog staat vol met insider tips en de mooiste complete wandelingen. Mijn lezers wil ik het gevoel geven dat zij worden rondgeleid door een bevriende gids.
Poeh, hoeveel tijd heb je? Het is jammer dat de vluchtige bezoeker, die een bezoek brengt aan Montmartre, nog steeds niet verder komt dan de Place du Tertre en het plein voor de Basiliek, gewijd aan het Heilig Hart; de Sacré Cœur. Maar ze zouden eens de moeite moeten nemen om langs een van de tientallen hobbelige straatjes of via de vele trappen naar beneden te wandelen. Naar bijvoorbeeld de rue Lepic, de rue Caulaincourt, rue du Chevalier de la Barre, rue Foyatier of de rue Marcadet. Daar vormt elk huizenblok een onafhankelijke eenheid. Vaak met een eigen bakker, slager of een épicerie, kruidenierswinkel en natuurlijk veel eigen cafés. Het eigenzinnige karakter van Montmartre is goed te zien als we de moeite nemen om buiten de gebaande toeristische paden te treden.
Heb je nog een tip voor onze lezers die deze zomer Parijs aandoen? Welke plek zouden ze moeten bezoeken om het ‘echte’ Parijs te ervaren?
25
Parijs
Bekijk Parijs eens vanuit een ander hoogtepunt als de Eiffeltoren en de Tour Montparnasse en het is nog gratis ook. Vanuit het Parc de Belleville bovenaan de rue de Piat of vanuit de Butte Bergeyre. De beide terrassen van de warenhuizen Printemps en Galeries La Fayette bieden ook weer een prachtig uitzicht op Montmartre en de zuidkant van Parijs. Een absolute must is opstijgen in de luchtballon van Air de Paris in het Parc André Citroën. Zweven op 150 meter hoogte en dat voor slechts € 12 per persoon.
Biologique du boulevard Raspail of heerlijk lunchen tussen alle marktkramen, verser kan het niet, de Marché des Enfants-Rouges, aan de rue de Bretagne 39.
Breng een bezoek op zondag aan de mooiste biologische markt van Parijs de Marché
Zie: paris-fvdv.blogspot.nl
Zo kan ik nog een hele tijd doorgaan maar de beste tip is gewoon mijn weblog Paris FvdV bezoeken en te zoeken op arrondissement of op onderwerp. Bijvoorbeeld op het trefwoord ‘wandelingen’, daar vindt je 43 omschreven wandelingen die je brengen naar de mooiste plekken van Parijs.
26
grenzenloos Actie Emigratieboek.nl Parisisennes herken je aan hun benen met 5,- euro korting! Met Parisiennes herken je aan hun benen lanceert En Route hoofdredacteur Andy Arnts opnieuw een prachtige verzameling verhalen, die niet alleen zijn liefde voor Frankrijk en Parijs kenmerken, maar vooral getuigen van zijn rijke fantasie, aanstekelijke humor en buitengewone verteltalent. De bundel is bovendien verfraaid met schitterende zwartwit foto’s van de bekende fotograaf Ferry van der Vliet. Als speciale aanbieding voor Grenzenloos lezers geeft Emigratieboek.nl nu maar liefst 5 euro korting op deze prachtige bundel!
Ga naar Emigratieboek.nl en geef bij het afrekenen de code 6792011 in. U betaalt dan slechts €11,95 ipv €16,95. Uiteraard verstuurd Emigratieboek.nl ook naar het buitenland.
“Heb net het nieuwe boek van Andy Arnts (Parisiennes herken je aan hun benen) in een keer uitgelezen. Een aanrader voor elke Parijs en Frankrijkliefhebber!” - Femke Wolthuis (NOS Journaal) www.emigratieboek.nl
27
Italie
Italië Unplugged
Sjef sMulders
A
ls nieuwe columnist over het leven als expat in Italië zal ik hier regelmatig verslag doen van onze vroegere en huidige belevenissen in dit mooie land. Ik ben Stef Smulders, geboren in 1960, getrouwd met man Nico (jaargang 1951) en medebaasje van ons een jaar oude Italiaanse teefje Joia. Sinds 2008 wonen we in de mooie Oltrepò Pavese, een groot maar onbekend wijnbouwgebied in Lombardije, 60 km ten zuiden van Milaan. We zijn hier in 2009 met ons B&B begonnen, onder de naam Villa I Due Padroni. Over het hoe en waarom van deze naam (niet moeilijk te raden)
en de ontstaansgeschiedenis van ons bed-andbreakfast (het emigreren, de zoektocht naar een huis, het koopproces, de verbouwingsperiode) heb ik heel recent een boek geschreven, onder de titel Italiaanse Toestanden - Leven en overleven in Italië. Het gebied waar wij wonen, ligt aan de overkant van de rivier de Po, vanuit het historische universiteitsstadje Pavia gezien tenminste. Aan de zuidkant van de rivier dus en men zegt wel dat het gebied, heel toepasselijk, de vorm van een druiventros heeft. Als een wig ligt het gebied ingeklemd tussen de provincie Alessandria van
28
Column Piemonte en de provincie Piacenza van EmiliaRomagna. In de loop van de geschiedenis is de Oltrepò nogal eens gewisseld van ‘eigenaar’ en het heet in de oude volksmond ook nog wel ‘ Vecchio Piemonte’, Oud Piemonte. Voor het overgrote deel is het gebied heuvelachtig, naar het zuiden toe, aan de grens met Ligurië, is het zelfs bergachtig te noemen, waar hoogtes van 1500 m en meer bereikt worden. Van noord naar zuid doorsnijden bergbeekjes door de verschillende dalen die zich gevormd hebben: Valle Staffora, Valle Coppa, Valle Scuropasso, Valle Versa. Wijnbouw is de cultuur van de streek. De Oltrepò is zelfs een van de grootste wijngebieden van heel Italië, hoewel het vrij onbekend is, niet alleen in het buitenland, maar ook in Italië zelf. De meeste wijn was en is traditiegetrouw voor eigen gebruik en voor de grote Milanese markt. Bovendien werden de druiven van de hier het meest verbouwde Pinot Nero aan producenten van ‘spumante’ wijnen uit andere regio’s verkocht. Men heeft altijd weinig gedaan aan zelfpromotie of aan publiciteit van het gebied. Het laatste decennium is er gelukkig verandering gaande door de opkomst van kleine kwaliteitsproducenten, die zich ook op de export richten. Het bijzonder van het gebied zijn de lokale mousserende wijnen, de “vivace”, “frizzante” en dus ook “spumante” champagnoise wijnen. De meest beroemde lokale wijn, de Bonarda is jong en fruitig, maar niet zoet, in tegenstelling tot de Lambrusco bijvoorbeeld. Een lokale, meer klassieke wijn is de Buttafuoco, waarvan de productie is beperkt tot een klein gebied in het noorden van
de Oltrepò. Maar ook van de Pinot Nero druif wordt “gewone” wijn gemaakt, zowel rood (vaak gerijpt op eiken) als rosé en wit. Een deel van de streek staat bekend om zijn Riesling wijn. Een typische zoete rode wijn van het gebied is de Sangue di Giuda. Er zijn meer dan honderd locale wijnproducenten bij wie de liefhebber zelfs onaangekondigd kan langsgaan om te proeven en een rondleiding te krijgen. Doordat het toerisme zich hier nog nauwelijks heeft ontwikkeld, zul je als een van de weinige bezoekers uit het buitenland overal met verbazing en gastvrijheid worden ontvangen bij de vele restaurantjes en agriturismo’s die de Oltrepò rijk is. De mensen zijn enthousiast om je van dienst te zijn en serveren je graag hun lokale traditionele gerechten die het gebied kent. Het eten dat wordt geserveerd is het voedsel dat Italianen willen eten, het moet “mama” kwaliteit hebben! De prijzen zijn belachelijk laag. Regionale gerechten zijn eenvoudig maar zeer effectief. Met behulp van de seizoensgebonden ingrediënten, zoals paddenstoelen en truffels en het vlees van konijnen, wilde zwijnen en dergelijke, worden heerlijke gerechten bereid. Een evenement om niet te missen is de typische zondagslunch, de pranzo di domenica waarin alle gangen van het Italiaanse menu (antipasti, primi, secondi, contorni, dolci) langskomen, soms zelfs twee keer. Een dergelijke lunch duurt de hele middag en is een echt familiegebeuren waarbij
29
Italie
alle generaties van jong tot oud in hun paasbest gekleed. De Oltrepò Pavese biedt rust en stilte (tijdens een wandeling in de wijngaarden bijvoorbeeld) en deze is vaak overweldigend. Het leven heeft nog steeds een langzaam tempo, en de lokale bevolking leeft min of meer op dezelfde manier hun voorouders : druiven verbouwen is een werk dat de seizoenen volgt, jaar na jaar, generatie na generatie. De meeste van de wijnboeren wonen hier al sinds de Middeleeuwen. We noemen het Italië dat je hier nog vindt dan ook zelf “Italië Unplugged”. De Oltrepò biedt naast de wijn, het eten en de rust ook prachtige vergezichten, middeleeuwse dorpjes en kastelen. Wat dat betreft doet dit gebied niet
voor andere, toeristisch meer bekende gebieden van Italië onder. Als bezoeker kun je hier naar hartenlust wandelen (dwars door de wijngaarden), fietsen (mountainbiken) en mooie autoroutes maken. Tenslotte zijn ook een aantal interessante steden zoals Milaan, Parma en Genua niet ver weg en kan er met gemak van een dagje Middellandse Zee genoten worden (Portofino, Camogli). Tekst en foto’s: Stef Smulders www.duepadroni.it info@duepadroni.it
Italiaanse toestanden Humoristische korte verhalen over het emigreren naar Italië en de kennismaking met tal van karakteristieke Italianen. Vijf jaar na de emigratie, doet de Sjef Smulders verslag van zijn belevenissen in tientallen verhalen waarin evenzovele problemen op geheel Italiaanse wijze worden opgelost, wat vaak tot humoristische taferelen leidt. Het kopen en verbouwen van een huis, het importeren en laten keuren van een auto, het afsluiten van een verzekering: het levert allerlei moeilijkheden op, die vaak op verrassende manier tot een oplossing komen. Te koop o.a. via Bol.com
30
31
Het volgende nummer van Grenzenloos Magazine verschijnt op 29 augustus Schrijf u in op Grenzenloos.nl om op de dag van uitkomen een e-mail als herinnering te krijgen.
Emigratieboek.nl BOEKHANDEL VOOR LANDVERHUIZERS
GIDSEN TAALCURSUSSEN ERVARINGSVERHALEN
Kijk regelmatig op Emigratieboek.nl en ontvang ook onze wekelijkse nieuwsbrief Volg ons op Twitter (@emigratieboek) en Facebook (fb.com/emigratieboek)
32