ecozine DRIEMAANDELIJKS TIJDSCHRIFT JUN/JUL/AUG ‘15 JRG. 6 / NUMMER 28 ERKENNINGSNUMMER P3A9044 AFGIFTEKANTOOR ANTWERPEN X
In het spoor van bootvluchtelingen 5 waarheden tussen vrijheid en geluk
Klaver vs Calvo Kristofs politieke broer wil Nederland veranderen
DE ZONZIJDE VAN MOLENBEEK
‘De op 1 na armste gemeente van het land zijn, is geen drempel om hoog te mikken’ SCHEPEN ANNALISA GADALETA
Reiskoffer 6 zomertips voor een duurzame vakantie
RINGLAND FESTIVAL 28 juni 2015 / 13u / Antwerpen dak Craeybeckxtunnel, Middelheimlaan Vorig jaar stonden 15.000 feestvierders op het dak van de Craeybeckxtunnel. Wegens overdonderend succes nodigt de burgerbeweging opnieuw iedereen uit om het dak boven de Antwerpse ring er – letterlijk – af te feesten en te supporteren voor de overkappingsdroom. Bovendien kan je gratis concerten meepikken van Fixkes, Slongs Dievanongs, Nathalie Meskens, Merdan Taplak, Nova Star, Het Zesde Metaal, Discobaar A Moeder en vele anderen. www.ringland.be
BIG JUMP 12 juli 2015 / 15u / heel Vlaanderen
ESPERANZAH
FAIR FESTIVAL
31 juli-2 augustus / Floreffe
5 september 2015 / Gent Dok Noord
Het frivoolste en groenste zomerfestival onder de taalgrens vind je in de feeërieke abdij in Floreffe, op een boogscheut van Namen. Al van bij het begin zet Esperanzah in op sociale, mondiale en ecologische thema’s. Geen frieten of cola, wel gerecycleerde bekertjes en evenveel feest. Naast documentaires, straatkunst en debatten serveren drie podia bezoekers op het kruim van de wereldmuziek met onder andere Asaf Avidan, Melody Gardot, Alpha Blondy, Chinese Man, Nneka, John Butler Trio en Gramatik. www.esperanzah.be
GROEN EUROPEES ZOMERWEEKEND 28-30 augustus 2015 / Floréal Nieuwpoort
2
Voor de derde keer op rij wordt de oude betonsite in Gent omgetoverd tot een oase van groene inspiratie. Op de marktplaats geven meer dan 85 standhouders het beste van zichzelf: van biokledij, natuurlijke cosmetica tot tips over tuinieren en ecologisch verbouwen. De namiddag staat in het teken van downto-earth landbouw rond voedsel vroeger, nu en in de toekomst. Denktank Oikos, Terra Reversa en Fair Festival sloegen de handen in elkaar om een conferentie te organiseren die je op een heel andere manier laat nadenken over voeding van productie tot consumptie en onderzoekt de mogelijkheden van de commons als toekomstperspectief voor ons voedselsysteem. www.fairfestival.be
Europa legde haar lidstaten op om tegen dit jaar al haar waterlopen weer proper en leefbaar maken. Omdat er nog veel werk is, springen in heel Europa duizenden mensen in het water. Toon dat ook jij geeft om proper en levend water, spring mee op één van de 30 locaties in Vlaanderen en maak kans op een GoPro camera. Gentse springers kunnen zelfs een glimp opvangen van Sabine Hagedoren in sirene outfit. www.bigjump.be
Is onderuit zakken in een strandstoel niets voor jou maar wil je toch het zomergevoel nog even op sterk water zetten? Op zoek naar het perfecte excuus om de vakantie in stijl af te sluiten en een nieuw strijdlustig jaar met een knal beginnen? Floréal en Centrum Ysara te Nieuwpoort gooien eind augustus hun deuren open voor alweer een boeiende editie van het jaarlijks Europees Groen zomerweekend. Dompel je onder in onverantwoord interessante workshops, kom primeurs te weten over onze klimaatcampagne in aanloop naar de klimaattop in Parijs en trakteer jezelf en je gezin op een weekend boordevol Europa en groenwijs entertainment. www.groen.be/zomerweekend
COLOFON Ecozine is een uitgave voor de leden van Groen. Verschijnt 4x per jaar in maart, juni, september en december. Gedrukt op CyclusPrint, papier van 100 procent gerecycleerde vezels, zonder optische witmakers, en met vegetale inkten. Verantwoordelijke uitgever Meyrem Almaci Sergeant De Bruynestraat 78-82 1070 Brussel Contact Tess Vonck u tess.vonck@groen.be u 02 219 19 19 Werkten mee aan dit nummer Philippe Bossin, Pieterjan Desmet, Tim Devriese, Jonas Dutordoir, Mandy Bekaert, Els Sallets, Sien Verstraeten, Tess Vonck, Tom Zoete, coverfoto Mustafa Er Druk Druk in de Weer
ALLES BEGINT BIJ TRANSPARANTIE Het was een bewogen voorjaar. De bankencrisis zit nog fris in het geheugen en alweer slaan ze ons om de oren met het beleggingsadvies. De financiële sector zit intussen nog steeds in het slop. Sepp Blatter werd herverkozen als voorzitter van de FIFA maar trad af na onthullingen over corruptie van de FBI. In Spanje behaalde Podemos een verpletterende overwinning. Een activiste die het opnam voor gewone mensen kreeg in Barcelona van datzelfde volk het vertrouwen als baas van hun stad. Voetballiefhebbers, spaarders en ongeruste burgers hebben meer gemeen dan op het eerste zicht lijkt. Ze behoren tot een groeiende onderstroom die zich verzet tegen leiders die enkel voor dezelfde groep van geprivilegieerden rijden en broodnodige hervormingen bevriezen.
MEYREM ALMACI Partijvoorzitster
Een jaar na de verkiezingen wordt ook hier duidelijk hoe onze regeringen enkel denken, durven en doen in het belang van die één procent: van het gebrek aan ambitie op vlak van klimaat en eerlijke belastingen, megadeals zoals het handelsverdrag TTIP tot nalatigheid om wachtlijsten van wieg tot rusthuis aan te pakken. Verkiezingsbeloften werden vlotjes gebroken. Daarbovenop werd ook de tax shift vakkundig op de lange baan geschoven. Alles begint bij transparantie. Als groenen vertrekken we steeds vanuit de feiten en de belangen van gewone burgers. De mooipraterij van de meerderheidspartijen en de regeringsleiders doorprikken én alternatieven bieden. Omdat ons hart naar u uitgaat, en niet naar de lobbygroepen van de happy few. Omdat we kiezen voor de recepten van de toekomst en niet vasthouden aan de dogmatische en vastgeroeste recepten van het verleden. We kiezen resoluut voor meer zekerheid en meer perspectief voor u en uw kinderen, nu en in de toekomst. Hoe dat de voorbije maanden heeft vorm gekregen, kan u alvast in deze Ecozine lezen. Veel leesgenot.
Gebroken beloftes maken leven duurder en moeilijker
4
Groen lanceert 4 klimaatuitdagingen
Groene en sociale tax shift
7
Dubbelportret Klaver & Calvo Zorg zoekt: creatieve oplossingen voor wachtlijsten
Bart Staes over Europa en de vluchtelingenstroom Journalist Pieter Stockmans over gelukzoekers op weg naar Europa
ZONTAPIJT IN MOLENBEEK
9 8
Geen duurdere bustickets in Zwijndrecht Gent bouwt skatewalhalla
11
VAKANTIETIPS
12 15
Jong Groen Plus Geen plaats meer voor spelen op Brusselse speelpleinen Goed nieuws uit Europa
16 17
Reis dwars door Europa met Tine Hens GAY PRIDE
18 20 21 22 23 24
3
‘Gebroken beloftes maken leven duurder en moeilijker’ 1 JAAR NA DE VERKIEZINGEN
4
Eén jaar na de ‘moeder aller verkiezingen’ trok voorzitster Meyrem Almaci samen met fractieleiders Kristof Calvo en Björn Rzoska naar de Antwerpse Grote Markt om de gebroken beloftes van de rechtse regeringen aan de kaak te stellen. Niet alleen hielden N-VA, CD&V en Open VLD zich niet aan hun dure beloftes, het resultaat breekt de burger nog zuurder op dan ze lieten uitschijnen. Tekst Jonas Dutordoir / Foto Imagedesk -Katrijn Van Giel / Illustratie Mandy Bekaert
Ringland, Hart boven Hard, Klimaatzaak, allemaal positieve en succesvolle initiatieven die tonen dat het anders kan. Dat is het echte nieuws.
D
e balans na één jaar weegt zwaarder dan verwacht. Een tiental cruciale beloftes die de pijn moesten verzachten werden gebroken, waardoor de besparingen dubbel zo hard aankomen. Waarom dat precies nodig was, is niemand buiten de club rond het Antwerps Schoon Verdiep duidelijk. Het leven werd een pak duurder en moeilijker, vooral voor de gezinnen, werkenden en kwetsbare groepen. Alleen al in 2015 bespaarde de federale regering 1,5 miljard euro op sociale zekerheid. De werkloosheidsuitkeringen, wachtuitkeringen, deeltijds werken, de pensioenbonus, het tijdskrediet… één voor één bij het snoeiafval gezet. Daar moest de regering zelfs niet lang over nadenken, maar de beslissing over een tax shift en een eerlijke bijdrage van de grootste vermogens en vervuilers wordt intussen wel op de lange baan geschoven.
Met minister-president Geert Bourgeois (N-VA) staat voor het eerst een nationalist aan het Vlaamse roer. Veel blijft er na de kaasschaaf echter niet over van de Vlaamse trots. Van de beloofde engagementen rond onderwijs, leefmilieu en zorg kwam niets in huis, terwijl de Vlaming besparingen, budgettair geknoei en megalomane bouwprojecten maar moest slikken. Intussen werd niet dezelfde inspanning gevraagd van de 1%. De karaattaks deed de champagne knallen in de diamantsector, de kaaimantaks en bankentaks blijken oud lood om ijzer en op vlak van fiscale fraude werd de klok een jaar teruggedraaid. Dat democratie meer is dan alleen verkiezingen, bewijst het succes van burgerinitiatieven. Ze geven hoopgevende signalen die verder gaan dan lege beloftes. Verder dan het laatste bommetje op Twitter. Het samenspel tussen burgers en oppositie op dossiers als Ringland, Uplace en de
Tijdens de campagne hebben de meerderheidspartijen veel beloofd voor de gewone burger, maar na de verkiezingen aarzelden ze niet om die te verbreken. Björn Rzoska
Vlaams fractieleider Groen
Meyrem Almaci Voorzitster Groen
5 tax shift toont dat er iets beweegt. Dat ‘iets’ is geen vluchtige vorm van protest, maar een doordachte samenwerking tussen actieve burgers, middenveld en experten die zich niet zomaar laten wegzetten als het overtollige zitvlees van de samenleving. Het succes van die bewegingen houdt politiek een spiegel voor. Ze roeien immers niet enkel tegen de stroom in, maar slagen erin om creativiteit en kritische analyses om te zetten in aantrekkelijke alternatieven die grote groepen burgers kunnen mobiliseren. De optochten van Hart boven Hard en de vakbonden kregen meer burgers op straat dan ooit. Ook het klimaatprotest kreeg met Klimaatzaak onverwachts bijval van unusual suspects: duizenden burgers en BV’s roepen beleidsmakers op het matje voor hun nalatigheid. En dan vergeten we nog de ontelbare ondernemingen, vernieuwers en start-ups die duurzaam en sociaal innoveren op de radar zetten.
vervolg van blz. 7
Als er één belangrijke les is die we uit het voorbije jaar kunnen trekken, is het dat de ultimatumfetisj van deze regering niet alleen creativiteit mist, maar burgers ook sterk onderschat. De grondstroom die toont dat het anders kan, is groter, diverser en verrassender dan wordt aangenomen. De alternatieve begroting die Groen voorstelt, maakt de roep voor de alternatieven van die onderstroom hard met een hamer van concrete maatregelen die niet de portemonnee of levenskwaliteit van de burger verbrijzelt, maar komaf
De pijnlijke beslissingen zijn al genomen; het perspectief voor de burger, daar wachten we nog op. Kristof Calvo
Federaal fractieleider Groen maakt met burnouts, wachtlijsten voor zorgbehoevenden en oneerlijke belastingen. Met de groene en sociale tax shift van groen betalen werknemers en werkgevers 5 miljard euro minder op arbeid en grote vermogens en vervuilers
een eerlijke bijdrage. Dat betekent voor een doorsnee gezin met twee kinderen niet alleen meer frisse lucht, maar ook jaarlijks 3.000 euro minder belastingen.
6 Tax shift gevoeld op 30 plaatsen in Vlaanderen en Brussel Tijdens haar actieweekend op 9 mei voerde Groen op een dertigtal plaatsen in Vlaanderen en Brussel actie. Onder de titel ‘Voel de tax shift’ lieten 27 lokale groepen voorbijgangers op markten, in bibliotheken en winkelstraten de zware lasten op arbeid en de lichtere lasten op milieuvervuiling en de grootste vermogens letterlijk dragen. ‘Onze tax shift is de grootste lastenverlaging voor gezinnen en werkenden sinds lang. Het is hoog tijd dat de regering eens aan hen denkt, de besparingen hebben hen al genoeg getroffen,’ aldus voorzitter Meyrem Almaci. Dat viel blijkbaar veel passanten in de smaak. Meer dan 10.000 flyers werden verspreid en zowat iedereen reageerde enthousiast. Ook op sociale media barste het debat los, niet het lachen maar vooral de stemmen kleurden groen.
Groene en sociale tax shift Belastingen op arbeid wegen in ons land zes keer meer dan op milieuvervuiling of inkomsten uit vermogen. Een duurzaam én realistisch fiscaal systeem dat werklust beloont, zuurstof creëert en met eerlijke maten en gewichten weegt, kan dat? De oplossing ligt al lang op tafel. Met de groene en sociale tax shift betalen burgers 5 miljard minder op arbeid, vervuilers en grote vermogens betalen meer. Tekst Tess Vonck / Illustratie Mandy Bekaert
VOEL DE
TAX SHIFT Wat?
Waarom?
Hoe?
De 10% grootste vermogens bezitten samen bijna de helft van alle vermogen in het land maar betalen in verhouding amper lasten terwijl Jan Modaal zich blauw betaalt op arbeid, een huis of erfenis. Dat is niet alleen oneerlijk, maar legt ook een stille bom onder de veerkracht van onze economie. Ons fiscaal systeem maakt ons bovendien ook ziek. Vervuilende activiteiten worden niet hard genoeg aangepakt en soms zelfs mee gesubsidieerd met onze belastingen.
Zolang dit niet wordt aangepakt, zal fiscaliteit een struikelblok blijven voor een gezonde samenleving en economie. Met een groene en sociale tax kan het een krachtig instrument worden in de verduurzaming van onze economie én de herverdeling van middelen. Daarom pleit Groen voor een grondige hervorming van het belastingsysteem dat werknemers en werkgevers niet straft omdat ze werken of jobs creëren.
We verlagen de lasten op arbeid met 5 miljard euro en halen dat verlies aan inkomsten op bij de grootste vermogens, de grootbanken, de vervuilers, de fraudeurs en de speculanten die momenteel privileges genieten. In plaats van een reeks onduidelijke vermogensheffingen waar nu vooral de doorsnee burger dupe van is, komt een nieuw systeem van vermogenrendementheffing dat eerlijker en transparanter werkt. Ook vervuilende activiteiten worden hoger belast en niet meer met belastinggeld betaald.
En jij? Voor een doornsnee gezin met twee kinderen betekent dit tot 3.000 euro minder belastingen per jaar. Werknemers houden meer loon over en arbeid wordt een stuk goedkoper voor de werkgever. Dat is goed voor de competitiviteit van onze economie en levert heel wat nieuwe jobs op. Ook je spaarcenten zijn veilig, want ze belast
niet het vermogen zelf, maar wel het rendement op dat vermogen. Bovendien is dit systeem voor het merendeel van de gezinnen gunstiger. Drie kwart van de burgers zal via dit systeem minder betalen dan nu en 15% van de bevolking zal het verschil niet voelen. Enkel van de rijkste 10% wordt een iets hogere bijdrage gevraagd.
Voel zelf de tax shift en kom meer te weten op www.groen.be/taxshift
7
‘Europa moet eerlijk zijn over oorzaken vluchtelingenstroom’
8
De vluchtelingencrisis op de Middellandse zee raakte Europa de laatste maanden in het hart. Al minstens 1.800 mensen lieten tijdens de oversteek het leven. 100.000 haalden het wel, maar de gruwel van dit groeiend menselijk drama drukt Europese lidstaten met de neus op de feiten. ‘Tussen mooie woorden en schaamteloos gekibbel over wie hoeveel sukkelaars opneemt, gaat het debat voorbij aan een pijnlijke waarheid’, zegt Europarlementslid Bart Staes. ‘Een waarheid die Europa een Nobelprijs onwaardig maakt.’ Tekst Bart Staes / Foto Photonews Vorig jaar berekenden journalisten (Migrantfiles.org) wat niemand wilde tellen: het aantal doden aan de grens met Europa sinds 2000. Het cijfer was schokkend: 23.000, de stilte na dit nieuws oorverdovend. Ondertussen staat de teller al op 29.000. Toch duurde het tot april dit jaar, toen de Middellandse zee in één klap 800 levens opslokte, vooraleer Europa tot actie overging. De zenuwen stonden strak gespannen. Vluchtelingen negeren of criminaliseren was niet langer verdedigbaar. Wat nu?
Verdeelsleutels redden geen levens Het antwoord van de Europese instellingen op de humanitaire crisis was
pover. Het debat ging vooral over een betere spreiding van vluchtelingen in Europa. Op zich één van de goede ideeën, maar de uitwerking legt een pijnlijke verdeeldheid bloot die voorbijgaat aan de essentie. Eind mei besliste de Europese Commissie om de komende twee jaar 40.000 mensen uit vluchtelingenkampen, vooral uit Eritrea en Syrië, in Europa onder te brengen en jaarlijks 20.000 door de VN erkende vluchtelingen toegang te verlenen tot asiel. We doen
alsof we ruimhartig zijn, maar een land als Jordanië, even groot als Vlaanderen, vangt nu al 700.000 vluchtelingen op. Los van het beschamende gekrakeel over hoeveel vluchtelingen elke lidstaat moet opnemen, het nut van grensbewaking als mensen sterven op zee en het aanzuigeffect dat reddingsoperaties zouden kosten, gaat het debat voorbij aan een pijnlijke waarheid waar Europa al te lang haar
De kille en technocratische wijze waarop de Europese landen omgaan met dit humane drama is Europa onwaardig. Europees parlementslid (Groen) Bart Staes
ogen voor sluit. Naast oorlog, geopolitiek of militaire interventies die chaos veroorzaken, is socio-economische uitzichtloosheid de grootste reden waarom mensen naar Europa vluchten.
Europees beleid schuldig
WAARHEDEN VAN JOURNALIST PIETER STOCKMANS (TUSSEN VRIJHEID & GELUK) OVER GELUKZOEKERS OP WEG NAAR EUROPA
Ironisch genoeg is het Europese beleid zelf verantwoordelijk voor die uitzichtloosheid, omdat ze mee schuldig is aan de verarming van Afrikaanse landen. Zo worden Afrikaanse boeren weggeconcurreerd door met EU geld gesubsidieerde westerse producten die hun lokale economieën kapotmaken. Ook het Europese visserij-, handels- en investeringsbeleid spelen ongelijkheid
Het EU-beleid is zelf schuldig aan de migratiedruk van mensen die op de vlucht slaan voor economische uitzichtloosheid. mee in de hand. Niets nieuws, maar toch gaat men ermee door. In Juni vorig jaar sloot de EU met een aantal partnerlanden nog een economische overeenkomst die volgens de Europese koepel van ontwikkelingsorganisaties vooral de EU goed uitkomt en de WestAfrikaanse landen verder zal verarmen. De Europese groenen steunen dit soort beleid niet en zullen zich tegen nieuwe overeenkomsten blijven verzetten. De kille en technocratische wijze waarop de Europese landen omgaan met dit humane drama is Europa onwaardig. Bootjes van vissers, opgekocht door mensensmokkelaars, stukschieten is bovendien niet alleen idioot, maar ook gevaarlijk en een Nobelprijswinnaar onwaardig. De nasleep van de humanitaire ramp op haar zee zou wel eens een keerpunt kunnen worden voor Europa. Blijven we een unie van gedeelde waarden of hollen we uit tot een club die enkel nog draait om berekend eigenbelang en economische samenwerking? In dat laatste geval geven we maar beter de Nobelprijs voor de vrede terug.
9 ‘Er is meer draagkracht voor solidariteit dan Europa denkt, maar we kunnen ons niet meer verbeelden wat dat betekent.’
Wat hebben aangespoelde levens aan de poort van Europa, een morbide kalifaat en Theo Francken met elkaar gemeen? Voor onderzoeksjournalist Pieter Stockmans zijn ze allemaal producten van een chronisch gebrek aan verbeelding. Al tien jaar reist hij in het kielzog van vluchtelingen op hun zoektocht naar vrijheid en geluk. Tot voor kort noemde hij zich liever geen journalist, nu vindt hij het ok dat anderen hem een ‘idealist’ noemen. Het antwoord kwam ergens tussen een theekransje met Al Qaeda en een Milanese pizzatent. De sleutel ligt in vijf waarheden die Europa al veel te lang ontloopt. Tekst Tess Vonck / Foto Xander Stockmans
vervolg van blz. 5
WAARHEDEN VAN JOURNALIST PIETER STOCKMANS (TUSSEN VRIJHEID & GELUK) OVER GELUKZOEKERS OP WEG NAAR EUROPA
1
10
’Smokkelaars zijn niet de grootste criminelen’
‘In elke crisis maken mensen (mis)gebruik van de nood aan veiligheid. Er is maar één crimineel groter dan de smokkelaars in de Middellandse Zee: zij die smokkelaars de grootste criminelen noemen om hun eigen verantwoordelijkheid af te schuiven. Dat een Theo Francken mensen bang kan maken met het absurde idee dat ook IS strijders – ja, die met een Europees paspoort – op die boten zitten, is symptomatisch voor een diepe malaise in Europa. We hebben nood aan een boeman om een vinger op het probleem te kunnen leggen. Door boten te verbranden, geef je toe aan angst en open je de oorlog aan vluchtelingen. Een oorlog zet mensenlevens niet op pauze. Dat is de grootste les die we uit de vluchtelingencrisis kunnen trekken.
2
’De beste remedie tegen angst is werken in stilte’
‘Zolang vluchtelingen onder de radar blijven, is er niets aan de hand. Als ineens 800 mensen op zee sterven, krijg je een maatschappelijk draagvlak voor maatregelen die anders onaanvaardbaar zouden zijn. We overschatten de solidariteit die een menselijk drama teweegbrengt. De eerste reacties van verontwaardiging verstommen al snel in het geschreeuw. Europa gaat daarin mee maar zou beter fluisteren en in stilte aan een goed beleid timmeren. Dan zouden journalisten dit niet moeten vertellen en verstomt de angst vanzelf.’
3
’Cijfers verhullen meer dan ze verduidelijken’
‘Ze vertellen niet over de besluiteloosheid van de Syrische vader die in Turkije
16,7 miljoen
mensen op de vlucht in 2013 (wereldwijd)
80%
vlucht naar een buurland
9%
hierheen komen, waarom doet ze niets om organisaties te helpen die het leven in de transitlanden mogelijk maken?’
4
’Een onmenselijk systeem maakt van mensen criminelen’
vlucht naar Europa
280.000 vluchten via de Middelandse Zee in 2014 (recordjaar)
29.000 bootvluchtelingen verdronken in de Middellandse zee sinds 2000
140.000 mensenlevens gered door Mare Nostrum in 1 jaar (2014)
11.400
mensenlevens gered door opvolger Triton in 2 maand (eind 2014)
Top 3 herkomstlanden 2014 30% Syrië 16% Eritrea 12% Sub-Saharische landen
moet kiezen tussen de toekomst van zijn kinderen en zijn hoop ooit terug te keren. Geen woord over de pijn en eelt op de vingers van drie jonge zussen die een jaar in een vochtige Turkse kelder broeken aan elkaar naaien om weer terug te staan waar het allemaal begon. Niets over de wanhoop van de Syrische leerkracht die in Istanbul al jaren vrijwillig de kinderen van andere gevluchte families onderwijst terwijl zijn eigen kroost moet gaan werken. Wat ook de reden is, je vlucht vooral ergens heen waar je leven niet voor onbepaalde duur on hold staat en iemand elk moment de resetknop kan indrukken. Dáár ligt je aanzuigeffect. Als Europa niet wil dat al die vluchtelingen
‘Er is meer draagkracht voor een ander systeem dan we denken. Een jaar geleden ging ik samen met een vluchteling uit Vilvoorde naar Sicilië om zijn familie te halen die al tien dagen op een gammel bootje dobberde. Mare Nostrum was toen nog actief en de Italiaanse kustwachter kon Azzam’s familie redden. Op de terugreis heb ik alleen maar solidariteit gevoeld: van de man in Siracuze die alles liet vallen om ons naar de haven te voeren, tot de Milanese vrouw die onze pizza’s betaalde en het hotelpersoneel in Cannes dat ons onderdak gaf. In een menselijk systeem zijn mensen menselijk. Vandaag maakt het asociale Europese beleid van die mensen criminelen. Ze willen helpen maar worden gedwongen mensen op zee te laten sterven, weg te kijken en bang te zijn.’
5
’Europa onderschat solidariteit’
‘We voelen die solidariteit, maar kunnen het ons niet meer verbeelden omdat de overheersende grondstroom in de maatschappij anti-solidair is. Europese leiders onderschatten hun eigen kiezers én hun eigen verantwoordelijkheden. Wij hebben niet geloofd in de Arabische lente, wij steunen nu opnieuw dictaturen om onze ‘veiligheid’ te beschermen terwijl zij net dat terrorisme hebben voortgebracht. Zo onderhouden we een dynamiek van angst die we zelf hebben gecreëerd en waar we stilaan in verdrinken. Europa heeft leiders nodig die de verbeelding van burgers kunnen aanwakkeren buiten hun eigenbelang.’
GROEN LANCEERT
4 klimaatuitdagingen IN AANLOOP NAAR PARIJS
Zes maand voor de COP21 klimaattop in Parijs trapt Groen haar klimaatcampagne af. De manier waarop we praten over klimaatverandering biedt vandaag onvoldoende hoop en perspectief. Klimaatverandering gaat niet alleen over ijsberen maar over het effect op het dagelijkse leven van mensen. Aan de hand van 4 klimaatuitdagingen sporen we de ministers aan om een versnelling hoger te schakelen binnen hun beleid: Energie, Mobiliteit, Voeding en Economie. Illustraties Els Sallets en Mandy Bekaert
De inzet? Om de gevolgen van klimaatverandering tegen te gaan is het cruciaal dat de wereldleiders tot een ambitieus en wettelijk bindend internationaal klimaatakkoord komen: 60% minder uitstoot van broeikasgassen tegen 2030 (ten opzichte van 1990). Onze eigen ministers moeten zelf alvast maatregelen nemen. Om hen wakker te schudden, formuleren we de komende maanden 4 uitdagingen.
Waarom? Maatregelen nemen voor het klimaat heeft een positief effect op het leven van mensen: meer jobs, gezondere en meer energieonafhankelijke burgers en meer leefbare steden en gemeenten. Wereldwijd bruist het van de innoverende
klimaatinitiatieven. De oplossingen liggen op tafel, nu nog de politieke wil en durf om keuzes te maken.
En jij? Daag mee onze ministers uit om in Parijs kop loper te zijn en maak kans op één van de vier duotickets op de Climate express naar Parijs.
Het klimaatprobleem heeft minder ijsberen nodig en meer mensen. Hermes Sanctorum
Klimaatsenator
Daag minister Turtelboom uit voor een zuiniger en duurzamer energiebeleid en ga mee naar Parijs! Op vlak van energiezuinigheid is Vlaanderen een slechte leerling. Onze woningen behoren tot de meest energieverslindende ter wereld en zijn verantwoordelijk voor ongeveer 15% van CO2-uitstoot in Vlaanderen. Door de 300.000 oudere woningen om te vormen tot energiezuinige woningen, halveren de energiefacturen van de mensen die erin wonen, legt Klimaatsenator Hermes Sanctorum uit. En met de renovatieportefeuille bieden we een eenvoudige pakket aan voor alle woningen. Woningen isoleren is goed voor het klimaat, maar ook voor ieders portemonnee. Bovendien kan een Green Deal-isolatieprogramma zorgen voor minstens 8.000 nieuwe lokale jobs in de bouwsector. De verwarming van woningen staat voor ongeveer 15% van de CO2-uitstoot. Door de isolatie van de 300.000 slechtst geïsoleerde woningen stoot Vlaanderen elk jaar een pak minder CO2-uit.’ www.groen.be/klimaatuitdagingen
11
DUBBELPORTRET
12 Sinds Jesse Klaver de nieuwe fractievoorzitter (Nederlands equivalent van partijvoorzitter) is van GroenLinks, scheert de partij hoge toppen in de peilingen. De jongste Nederlands partijleider ooit valt op door zijn stijl en discours. Hij wil breken met wat hij het ‘economisme van de Nederlandse samenleving’ noemt. Wat ook opvalt, zijn de gelijkenissen met onze federale fractieleider Kristof Calvo. Beiden jonge twintigers, begonnen als jongerenvoorzitters en politieke broers met exotische wortels voor wie het allemaal anders kan en moet. Ze delen een temperament dat niet in een klassiek maatpak past en een ereplaats als luis in de pels van de ‘oude politieke cultuur’. Waar Klaver het opneemt tegen de almacht van de grootbanken in Nederland, is Calvo een geduchte tegenstander van energiereuzen. Tekst Pieterjan Desmet en Tess Vonck / Foto’s Pieterjan Desmet
O
p uitnodiging van EénVandaag, een actualiteitsmagazine van de Nederlandse openbare omroep, ontmoeten beide jonge fractieleiders elkaar in Roosendaal, de geboorteplaats van Jesse Klaver, op de Belgisch-Nederlandse grens. Het klikt meteen. Klaver geeft Calvo een rondleiding in ‘zijn’ stad, Calvo ziet meteen mogelijkheden voor een grensoverschrijdende festivalzomer.
Jesse, gefeliciteerd! In je eerste speech had je het vaak over het ‘economisme’. Wat bedoel je daar precies mee? En wat stel je ervoor in de plaats? Jesse: Eenvoudig samengevat? Alles terugbrengen tot geld, elk maatschappelijk vraagstuk reduceren tot een economische kwestie met als centrale vraag: verdienen we eraan of niet? Dat is, in het Nederland van vandaag, wat de politiek van links tot rechts domineert. Het gevolg daarvan is eenheidsworst: iedereen pleit voor groei en banen, maar een echt debat over waarden ontbreekt.
CALVO (28)
KLAVER (29) oorzitter ooit (NL) ff Jongste fractiev nesische roots ff Marokkaans-Indo Kennedy (veel meer dan ff Kijkt op naar J. F initialen), Femke maar ook omwille van zijn uller (Groenlinks) Halsema en Paul Rosenm ergens tussen ff Verloor zachte ‘g’ Roosendaal en Den Haag otbanken ff Luis in pels van gro t vervelend vindt als ff Zo groen dat hij he gegroeide mensen denken dat hij op ie pp yu e als een Amsterdams lezer: ‘Niet alles ff Zomertips voor de el Sandel, ‘No ha Mic is te koop’ van en ‘JFK’s last in Kle i time’ van Naom ton Clarke hundred days’ van Thrus
Ik wil de mythes achter het economisme doorprikken, de status quo veranderen en het idealisme terug in de politiek.
Dat past wel bij onze slogan: het kan anders. Jesse: (enthousiast) Ja, uitstekende slogan! Links zou meer met zelfvertrouwen mogen spreken over waar ze in gelooft en waar ze voor staat. We zaten te lang in het defensief, gingen gewoon mee in het begrippenkader van het economisme. Een duurzaam alternatief gaat ook verder dan gewoon economie en ecologie combineren. Het debat zou moeten gaan over de invulling die we aan begrippen geven. ‘Het kan anders’ betekent voor mij vooral minder pessimisme in de politiek.
eks verkozen (B) it oo parlementslid ff Spaanse roots en die nee ff Kijkt op naar mens el durven zeggen, Jean-Mich rça Javaux (Ecolo) en Ba rvroegd voetbalpensioen ff Politiek dier op ve n energiereuzen ff Luis in de pels va en rijbewijs heeft ff Zo groen dat hij ge lezer: Zomer van ff Zomertips voor de atis geld voor roc Mechelen, Maan k, ‘Gr gman en een iedereen’ van Rutger Bre pondent.nl abonnement op decorres
ff Jongste rechtstre
Kristof: Tijdens de campagnetijd viel me op dat alle partijen in Nederland zich de mond laten snoeren door Geert Wilders. Dat is hier niet anders. Mensen hunkeren naar een echt nieuw verhaal. Wat ons dan weer van klassiek links onderscheidt, is onze wil om te hervormen. Alleen als je het alternatief dat je biedt ook kan becijferen, kan je het status quo echt doorprikken. Stevige dromen en een stevige onderbouw sluiten elkaar niet uit, integendeel, ze vullen elkaar aan. Leve de becijferde dromen!
Besparen, meer markt, minder overheid: het wordt ons ingelepeld als wetenschappelijk dogma. Welke rol heeft de overheid in jullie nieuw verhaal? Kristof: Groen heeft geen last van dogma’s. Een sterke overheid is soms
13
nodig. Laat ze maar bankier spelen of als scheidsrechter optreden in de energiesector, de laatste crisis in die twee sectoren heeft ons laten zien wat er gebeurt als de markt die rol overneemt. Op andere vlakken mag de overheid krimpen om creativiteit en engagement zijn werk laten doen, ook op vlak van privacy. De overheid moet vooral beter worden! Jesse: Een overheid moet investeren in de uitdagers, niet in de winnaars. In de creatieve ondernemers, niet in de Shells van deze wereld. Als vernieuwing moet komen van de spelers die nu al het terrein domineren, dan heb ik daar geen goede hoop op. Een overheid kan daar meer sturend in zijn, mee bepalen wat de uitdagingen van morgen zijn. Voor ons is dat duurzame energie.
vervolg van blz. 15
Zorg zoekt: creatieve oplossingen voor wachtlijsten De Vlaamse regering-Bourgeois verdubbelde de zorgpremie. Zo betalen we samen 104 miljoen euro meer voor zorg, maar minister van Welzijn Jo Vandeurzen (CD&V) gebruikt dat geld niet om tekorten op te lossen. Tegelijk hakt de snoeischaar van N-VA, Open VLD en CD&V in op het Zorgfonds. Tekst Tom Zoete / Foto Bigstockphoto
Ook buiten politiek klinkt de stem van vernieuwing steeds luider. Houdt het succes van die burgerbewegingen politiek een spiegel voor?
14
Jesse: Er broeit een onderstroom van ‘doendenkers’ in de samenleving, mensen die nadenken over hoe het anders kan en er ook iets aan doen. Bij die groep is ook een soort cynisme ontstaan over de politiek. De regeringspartijen van de afgelopen dertig jaar beloofden iedere verkiezing verandering maar brachten telkens meer van hetzelfde, meer economisering van het leven. Dat burgers het heft in eigen handen nemen is goed, maar politiek blijft een belangrijk middel om de spelregels te veranderen. Groene partijen kunnen laten zien dat politiek niet cynisch is. Kristof: Politiek is meer dan een megafoon, het is ook een platform. Natuurlijk gaat politiek alleen de wereld niet veranderen, maar het kan en moet een bondgenoot zijn van zij die verandering willen vormgeven. We omarmen engagement, zoals Ringland en Hart boven Hard, met respect voor hun rol en hun enthousiasme, zonder in hun plaats te willen treden. De kruisbestuiving tussen politiek en middenveld, de combinatie van burgerengagement en concrete politieke initiatieven is een vruchtbare basis om heel groot te worden. Laat ons dus vooral samen doen waar we elk goed in zijn!
Van wieg tot rusthuis wachten we, met duizenden, in een wachtkamer die steeds krapper wordt. Wat deed de Vlaamse regering het afgelopen jaar om die wachtlijsten aan te pakken? Nog wat extra stoeltjes bijzetten, kruimels strooien en besparen.
Wachtlijst geen zorg ‘Heb je al een crèche gevonden?’ Het is de eerste vraag die zwangere vrouwen krijgen. Kinderopvang komt plaatsen tekort. Tegen 2020 moeten er nog 17.500 bijkomen. Ze had een jaar tijd en toch kon de regering slechts 272 plekjes bij creëren. Wat als je kind opgroeit met gedrags- of leerstoornissen? Ondersteuningsmogelijkheden
voor die jongeren zijn er zeker, maar opnieuw geen plaats. Voor de meer dan 7.000 jongeren die maanden – soms jaren – in de wachtkamer van de jeugdzorg staan, kwamen dit jaar slechts 120 extra plaatsen bij. In die wachtkamer wordt het intussen hoe langer hoe minder gezellig. Het afgelopen jaar investeerde de regering 65 miljoen extra in zorg voor mensen met een handicap, een peulenschil van het beloofde bedrag, maar slaagt er niet in de 14.000 wachtenden echte oplossingen te bieden. Kinderen en jongeren met psychologische problemen wachten intussen maanden op een behandeling in een aangepast centrum. Extra handen en oren die daar vaart kunnen in brengen, worden niet
Beschaving lees je af aan de manier waarop een maatschappij met de zwakste omgaat. Deze regering zegt: trek-uw-plan. Elke Van den Brandt
Vlaams parlementslid
17..500 plaatsen in de kinderopvang nodig tegen 2020
7.427 jongeren met problemen wachten op zorg in een voorziening
14.180 volwassen personen met een handicap wachten op ondersteuning
18.000 extra rusthuisbedden nodig tegen 2025
51 dagen wachten kinderen en jongeren met psychologische problemen op een intakegesprek in een centrum voor geestelijke gezondheid
15
aangeworven omdat de overheid het nodig vond op de sector te besparen. Ook ouderen wachten op thuishulp of een bed in het rusthuis. Een vergrijzingstsunami staat voor de deur, maar de regering Bourgeois raakt niet verder dan wachtlijsten. De investeringen in infrastructuur worden botweg stopgezet.
Zorggarantie Schrijnende verhalen halen bijna wekelijks de voorpagina’s. Druppels op een hete plaat, maar er is geen geld, zegt de regering Bourgeois. Het kan nochtans anders. Groen berekende in haar alternatieve begroting 1,2 miljard extra voor
welzijn. ‘Daarmee kan er eindelijk een ernstige aanpak van de wachtlijsten komen’, zegt Vlaams parlementslid Elke Van den Brandt. ‘Politiek gaat om keuzes maken.’ De overheid moet in eerste instantie garanderen dat wie zorg nodig heeft, die ook krijgt. Ook mensen die voor elkaar willen zorgen, verdienen steun van de overheid. ‘Veel mensen willen voor hun ouders, kinderen of naasten zorgen. Maar als we met z’n allen langer moeten werken, krijgen ze daar eenvoudigweg geen kans toe. Als de overheid niet inzet op goede gezinshulp, thuisbegeleiding, mantelzorg... dan wordt het in de praktijk vaak niet mogelijk om in de eigen omgeving verzorgd te worden.’
‘Het moet verder gaan dan wachtlijsten’, zegt Van den Brandt. ‘Ook nadien stoppen de zorgen niet.’ De betaalbaarheid, van crèche tot rusthuis, betekent voor velen mensen een grote stress. Ook de kwaliteit van de zorg verdient alle aandacht. Het personeel in de zorg werkt zich de benen vanonder het lijf. Maar als je met te weinig bent, voor te veel werk, wordt het moeilijk. ‘Beschaving lees je af aan de manier waarop een maatschappij met de zwaksten omgaat. Het kan anders.’
Molenbeek legt duurzaam zontapijt 16
De op één na armste gemeente van het land zijn, is geen drempel om hoog te mikken. Als het aan Groen schepen Annalisa Gadaleta ligt, schijnt het de komende maanden boven Molenbeek liefst
De plaatsing van de zonnepanelen past in een ambitieus energie-actieplan. Op drie jaar tijd wil Molenbeek haar energieconsumptie met een vijfde verminderen. Eind vorig jaar ging Groen schepen voor Energie en Duurzame ontwikkeling Annalisa Gadaleta al de uitdaging aan om een groepsaankoop van groene stroom te organiseren. Hoewel de meesten deelnemers nog nooit van leverancier waren veranderd, slaagde Gadaleta erin 1.100 gezinnen warm te maken. Een welkome verademing voor zowel het plaatselijke leefmilieu als de portemonnee.
elektriciteitsverbruik van 60 gezinnen’, legt Gadaleta trots uit. Molenbeek haalt daarmee niet alleen de krachtigste installatie in heel Brussel binnen, maar bepaart ook 12.000 euro op haar jaarlijkse energiefactuur. De gebruikte stroom zal grotendeels ter plaatse worden gebruikt. De gemeente kon de installatie plaatsen via een zogeheten derde-investeerdersproject. Een privé-investeerder plaatste en verhuurt de panelen gedurende tien jaar in de vorm van energiecertificaten; daarna is de gemeente er zelf eigenaar van.
extra hard. Dankzij burgers en privé-investeerders liggen sinds april 668 zonnepanelen op vijf gemeentelijke gebouwen. Tekst Tess Vonck / Foto Mustafa Er
Eind april gingen ze nog een stapje verder. Een tapijt van 668 zonnepanelen moet vijf gemeentelijke gebouwen, waaronder drie scholen, van energie voorzien. Het zonnetapijt bedekt 1.170 m2, is goed voor 42 ton minder CO2 per jaar (6 huishoudens) en moet jaarlijks 160.000 kWh hernieuwbare energie produceren. ‘Dit komt neer op de helft van het jaarlijkse verbruik van deze gebouwen, of het
‘Zonder dit soort alternatieve financiering was dit nooit mogelijk geweest’, zegt Gadaleta. Ook de inbreng van burgers was onontbeerlijk. ENERGIS, een coöperatieve van burgers voor transitie in Brussel, haalde in totaal 50.000 euro op voor dit project. ‘Ook met weinig middelen kan je je steentje bijdragen om klimaatverandering te stoppen. We kregen veel positieve reacties. Het toont eens een andere, positieve kant van de energie die in Molenbeek bruist.’
Zwijndrecht plooit niet voor duurdere bustickets Door besparingen die de Vlaamse regering De Lijn heeft opgelegd, rijzen bustarieven bij De Lijn de pan uit. Vooral ouderen en jongeren zijn daar de dupe van. Overal in Vlaanderen is bussen voor hen stilaan onbetaalbaar, behalve in Zwijndrecht. Teks t Tess Vonck
Zwijndrecht is één van de enige gemeenten in Vlaanderen die zich niet zomaar neerlegt bij dure bustickets als antwoord op besparingen. Groen burgemeester André Van de Vyver dokterde een overeenkomst uit met de busmaatschappij dat een stokje steekt voor de besparingsklem rond het openbaar vervoer. Zo blijft de gratis busregeling voor jongeren er van kracht en kunnen Zwijndrechtenaars genieten van een aantal unieke voordelen. De gemeente staat al langer in Vlaanderen bekend als één van de hardste verdedigers van alternatieve mobiliteit. ‘De onderhandelingen met De Lijn liepen dit jaar door de harde besparingen van de regering op het openbaar vervoer niet van een leien dakje’, zegt Van de Vyver. ‘Toch zal de nieuwe overeenkomst het openbaar vervoer voor de Zwijndrechtenaar nog voordeliger en aantrekkelijker maken.’ Daarvoor steekt Zwijndrecht zelf een tandje bij. De gemeente komt vanaf januari tussen in alle Buzzypassabonnementen voor jongeren tot en met 24 jaar zodat zij volledig gratis op het hele net kunnen blijven rijden. Wie ouder is dan 25 kan via dezelfde regeling al voor 28 euro van een jaarabonnement genieten. Vanaf 1 september stopt ook de gratis busregeling voor 65-plussers. Een jaarabonnement voor ouderen bij De Lijn zal voortaan 50 euro kosten. Zwijndrecht wil haar ouderen vanaf september de helft van hun abonnementskosten terugbetalen.
Gent bouwt grootste skatewalhalla van het land Met zijn duizenden studenten en creatievo’s heeft Gent één van de grootste skatescènes in Vlaanderen. Al jaren klagen skaters dat er niet voldoende infrastructuur is. Met een spitante Groen schepen voor Jeugd aan het roer komt daar binnenkort verandering in. Tegen 2018 zal de Arteveldestad het grootste skatepark van het land huizen, ontworpen voor én door skaters. Tekst Tess Vonck / Foto Bigstockphoto
Het skatewalhalla moet het paradepaardje worden van de Blaarmeersen, de sportieve groene long van de stad. Het ontwerp moet tegen 2018 klaar zijn, kost 600.000 euro en gebeurt in overleg met vertegenwoordigers uit het Gentse skatemilieu zelf. Skaters in Gent klagen al lang dat de stad niet voldoende goede skatebanen heeft. Ze verwijzen naar kleinere steden als Kortrijk of Aalst, waar de situatie beter is. Het plan ligt al jaren op tafel en komt er nu eindelijk door in het kader van grootse plannen om van Gent een kind- en jeugdvriendelijke stad te maken. ‘De keuze om skaters zelf mee te laten beslissen was ook bewust’, zegt Groen schepen voor Onderwijs, Jeugd en Opvoeding Elke Decruynaere. ‘Ze weten zelf veel beter wat nodig is. Participatie is ook ons huismerk. We willen een stad zijn waar elke Gentenaar zich nauw betrokken voelt. Voor kinderen en jongeren willen we ook verder gaan dan enkel een paar plekken creëren waar ze hun
ding kunnen doen. Ze moeten overal, op elke straat, zichzelf kunnen zijn en het gevoel moeten hebben dat Gent ook van hen is.’ Voor Ernst De Lanoye, één van de jonge Gentse skaters die mee betrokken is in het ontwerp, gaat het verder dan enkel het grootste park hebben. ‘De aantrekkingskracht van een skatepark werd lang onderschat.’ In De Morgen pleitte jongerentrendwatcher Tom Palmaerts, zelf voormalig skater, onlangs nog dat een skatebord de beste springplank is voor een succesvolle creatieve carrière. Van streetartist Banksy, chef-kok Kobe Desramaults tot Pharrell Williams, allemaal leerden ze op hun plank naar eigen zeggen doorbijten, risico’s nemen en blind vertrouwen op hun intuïtie. ‘Het was inderdaad geen sinecure om geld vrij te maken voor dit project’, zegt Decruynaere. ‘Voor de ontwikkeling van die jongeren is skaten van onschatbare waarde.’
17
6 tips voor een duurzame vakantie
18
De temperaturen stijgen, de dagen worden langer, shorts en rokjes worden uit de kast gehaald,… Kortom, de zomer hangt in de lucht! En plots kriebelt het aan je dikke teen: die onweerstaanbare drang om de wereld te ontdekken. Stop deze tips mee in je koffer en stuur samen met je smartphone ook de zorgen over je ecologische voetafdruk even op vakantie. Tekst
Meer ziel, meer vreugd
Tess Vonck / Illustratie Bigstock
Ruil eens je huis
Delen is hot! Niet verwonderlijk, gedeeld plezier is ook dubbel plezier. Ook op reis bestaan er heel wat mogelijkheden om te ruilen en delen. Dat scheelt geld, is beter voor het milieu maar ook ideaal om lokale mensen te leren kennen. Maak gebruik van die lege plaats in jouw auto of zoek partners in crime om kostendelend elke uithoek van Europa te verkennen. Via deze apps en liftcentrales kan je met andere chauffeurs meerijden of passagiers meenemen.
Genoeg van dure bed-and-breakfasts, het eeuwige gerommel en gesnurk in backpacker hostels en onpersoonlijke gesprekjes met hotelpersoneel in een all-in? Het kan ook anders. Misschien wil iemand graag de Belgische frietcultuur vanuit je achtertuin opsnuiven en zijn haciënda in één of ander exotisch oord in ruil beschikbaar stellen. Alles is mogelijk en bovendien gratis, want je gastheer krijgt er jouw huis (en kat of cactus) voor in de plaats.
ff www.blablacar.nl ff www.covoiturage.fr ff www.hitchwiki.org
ff www.huizenruil.com
vergeet vooral ook niet je ijsje, selfie of zonnemelk te delen!
Staycation Je hoeft helemaal niet in een roeiboot de Atlantische oceaan af te varen, kamperen op de Mount Everest of uit een vliegtuig te springen om avontuurlijk te zijn. Avontuur zit in je hoofd, schrijft micro-avonturier en blogger Alastair Humphrey. Gewoon ergens heengaan waar je nooit eerder bent geweest of doen wat je anders nooit zou doen. Blijf dus gewoon lekker thuis en ontdek hoe spannend Vlaanderen en Wallonië eigenlijk kunnen zijn, door gewoon anders te doen dan je altijd doet. Humphrey’s blog staat bovendien boordevol tips voor een zomer lang microavonturieren like a pro. ff www.alastairhumphreys.com
Wist je dat… ff
ff
5.500.000
Wereldwijd couchsurfers in 207 landen een bed of sofa aanbieden?
Een vlucht naar Athene per persoon meer energie verbruikt dan het verwarmen van een eengezinswoning voor een ?
heel jaar
16.000
ff
Jaarlijks mensen in de wereld een huis ruilen?
ff
De datingapp een ideale reisbuddy is?
ff
Een vliegtuig zoveel impact heeft op het klimaat dan de auto?
ff
Tinder
3x
80% van het bedrag dat je betaalt voor een all-inclusive pakketreis niet naar het bestemmingsland terugvloeit?
When in Rome… De ultieme backpackersbijbel heet niet voor niets ‘Lonely Planet’. Uren en dagen slijt je in dat boek, scrolt door eindeloze fora en obscure reisblogs, op zoek naar dat ene zonderlinge plekje buiten het platgetreden pad om uiteindelijk door een teleurgestelde massa meerwaardezoekers vertrappeld te worden die precies dezelfde strategie hadden bedacht. Via globalgreeternetwork.info kan je aan locals vragen waar het goed eten, wandelen, fotograferen en nietsen is. ff www.globalgreeternetwork.info
(internationaal) ff www.greeters.be (België) BackpackMojo: het eerste participatieve sociale reis-netwerk op maat van backpackers waar je informatie en reisgidsen kan uitwisselen. ff www.backpackmojo.com
Foodsurfing: houd ook je culinaire avonturen op lokaal niveau en reserveer online een plaats aan tafel bij een local.
Bereken je vakantievoetafdruk Op vakantievoetafdruk. nl kan je in 1, 2, 3 berekenen hoe groot de ecologische voetafdruk is van jouw reisstijl. Je krijgt bovendien een hele waslijst tips mee. Ook Wegwijzer.be geeft een overzicht van alle do’s en don’ts voor een ecologisch verantwoord uitje.
19
ff www.livemyfood.eu
Ter land, ter zee en… niet in de lucht Een retourtje naar Verweggistan kost al snel veel geld, tijd of gewicht op je ecologische voet. Waarom het niet eens over een heel andere boeg gooien? Vanuit Antwerpen of Rotterdam kan je op een containerschip meevaren naar zo’n 300 havens over de hele wereld. De sportievelingen kunnen zich wagen aan een epische tocht met stalen ros langs de hoogtepunten van een 6000 km lange fietsroute langs de Noordzee. ff www.cargoshipcruises.nl ff www.fietsrouteplanner.eu
Zetelsurfen Van zetel naar zetel de wereld rondreizen zit in de lift. Couchsurfing.org was lang één van de pioniers, tot ze recent in zee gingen met durfkapitalisten. Een kleinschaliger en minder commercieel alternatief op maat van digitale nomaden met een ethisch kompas is Trustroots, een interactieve website waarmee reizigers een gratis slaapplek zoeken en de wereld ontmoeten in elkaars zetel. Of wat dacht je van je eigen tent opslaan in iemands tuin? ff www.campinmygarden.com
naar (w)arme samenleving
De armoedecijfers liegen er niet om. Het aantal mensen in armoede is hoog, té hoog. Jong Groen wil een grondige aanpak van het probleem. Het is tijd voor een warme samenleving. Tekst & foto Sien Verstraeten
20
Een basisinkomen voor iedereen. Het onverkort invoeren van de vermogenswinstbelasting. Gratis openbaar vervoer voor mensen in armoede. Gratis basisgezondheidszorg, inclusief geestelijke gezondheidszorg. De oprichting van een Gemeenschapshuis, ter vervanging van het huidige OCMW, die alle dienstverlening voor mensen in armoede centraliseert. Het is maar een greep uit de meer dan 60 beleidsvoorstellen die Jong Groen op zaterdag 18 april op haar congres stemde en die komaf moeten maken met de toenemende armoede en ongelijkheid. 1 op de 11 Vlamingen leeft met een inkomen onder de armoededrempel. Vorig jaar waren opnieuw 7% meer mensen afhankelijk van voedselpakketten, de hoogste stijging in 15 jaar. En alle experts concluderen
GroenPlus verdedigt in Parijs toekomst kleinkinderen Het klimaat kent geen leeftijd. Iedereen krijgt er grijs haar van. Daarom schakelt GroenPlus een versnelling hoger met allerlei acties in de aanloop naar de klimaattop in Parijs. ‘Het gaat immers om de toekomst van onze kleinkinderen,’ zegt voorzitter Hugo Van Dienderen. Tekst Tess Vonck / Foto GroenPlus
Hevige stormen, overstromingen én droogtes, mislukte oogsten, klimaatvluchtelingen en conflicten… Niet ons probleem? GroenPlus denkt daar anders over. Het is geen moment om cynisch te worden, vindt voorzitter Van Dienderen. ‘Als er geen doortastend klimaatbeleid komt, staat deze toekomst onze kleinkinderen te wachten.’ Niet bij de pakken blijven zitten, maar die toekomst met beide handen grijpen, is de boodschap.
Om dat te kunnen doen, moet je in de eerste plaats wel goed geïnformeerd zijn. Burgers informeren en mobiliseren, want alleen zo kan je druk uit oefenen op de klimaattop om met concrete maatregelen te komen. In Gent zijn ze goed bezig, ondervond Groen Plus toen Gents schepen Tine Heyse het klimaatplan van de stropstad kwam toelichten aan een groep enthousiastelingen.
dat het huidige regeringsbeleid geen soelaas zal bieden, integendeel, het zal deze cijfers alleen maar verder doen exploderen. ‘Deze regering trekt de laagste uitkering op met 2%, terwijl de armoedegrens nu al 6% hoger ligt. Dat is geen beleid tegen, maar vóór armoede,’ aldus Céline Van Den Abeele, voorzitter van Jong Groen. ‘De regering laat jaarlijks 680.000 Vlamingen gewoon stikken.’ Armoedebestrijding hoeft nochtans zo moeilijk niet te zijn, zo bewijst Jong Groen. Dat veel Vlamingen net als Jong Groen vinden dat het hoog tijd is om daar verandering in te brengen ook. De hashtag #warmesamenleving die op het congres werd gelanceerd was zelfs trending op sociale media. jonggroen.be/warmesamenleving
Klimaatcolloquium De ouderenafdeling van Groen heeft in de aanloop naar de klimaattop ook zelf heel wat acties in petto. Zo moet het Vlaams Parlement op 16 november plaatsmaken voor een verdiepend klimaatcolloquium met ondermeer Vlaams volksvertegenwoordiger Hermes Sanctorum die de klimaatcampagne van Groen leidt en MO* journaliste Alma De Walsche, die al jaren het mondiale klimaatdebat op de voet volgt.
Te voet, met de fiets of de trein naar Parijs Op 11 november trekt een groep GroenPlussers haar spoor letterlijk door op een helse pelgrimstocht naar de laatste kans in Parijs. Tien dagen later vertrekt een tweede groep per fiets aan een rato van 50 km per dag en een derde groep springt op 29 november samen met Meyrem Almaci en Jong Groen op de klimaatexpres om deel te nemen aan de internationale manifestatie. www.groen-plus.be
Geen plaats meer voor spelen op Brusselse speelpleinen Zitten Brusselse kinderen binnenkort 12 maanden op de schoolbanken? Als het van de Vlaamse gemeenschapscommissie afhangt wel. De Brusselse speelpleinen vallen vanaf deze zomer niet meer onder Jeugd, maar bij Onderwijs. Spelen wordt dus leren. De Brusselse Groen-fractie zet zich de komende maanden schrap als waakhond. ‘Speelpleinen mogen geen vervangscholen worden’, luidt het. Tekst Tim Devriese / Foto Shutterstock
21 De honderden jongeren die jarenlang als vrijwilliger het speelpleinwerk gedragen hebben, staan voor een moeilijke keuze: meegaan in het nieuwe concept in de hoop een school te zoeken die oren heeft naar de eigenheid van speelpleinwerk of zelf iets nieuws opstarten.
V
anaf deze zomer worden de Nederlandstalige speelpleinen in Brussel georganiseerd door de dienst onderwijs. En dat heeft zo zijn gevolgen voor hun werking én de kinderen zelf. Speelpleinwerkers moeten voortaan een pedagogische vorming ondergaan, hoofdanimatoren worden vervangen door leerkrachten en er komt meer nadruk op taalstimulering en kennis.
Vraag is hoeveel ruimte scholen nog zullen laten voor het recht op spelen. Wordt spelen enkel nog een middel tot leren? ‘Natuurlijk leer je al spelend bij, maar dat is niet de kern van het recht op spelen’, zegt kinderrechtencommissaris Bruno Vanobbergem. ‘De VN stelt dat de school nu al zo’n sterke plaats inneemt in de tijdsbesteding van kinderen, dat we meer inmenging in het recht op vrije tijd en spel beter vermijden.’
Spelen is niet meer de prioriteit, leren is dat wel. Dat zint Groen niet. ‘Het recht op spelen, zonder doel, gewoon om je te amuseren komt in onze prestatiemaatschappij steeds meer onder druk te staan. Altijd moet er iets geleerd worden, alles moet altijd nuttig zijn’, legt Groen parlementslid voor Brussel Bruno De Lille uit.
De Brusselse Groen-parlementsleden sluiten zich daar volledig bij aan. Ze hebben dat dan ook meerdere keren in het parlement laten horen maar de meerderheid weigert te luisteren. Organisaties zoals de Vlaamse Dienst Speelpleinwerk (VDS) lieten al in april in een pamflet hun bezorgdheid horen. Hun brief lokte heel wat reacties uit. Ook andere jeugdorganisaties als Chirojeugd Vlaanderen, ouders en zelfs leerkrachten drukten hun ongenoegen
uit. Zij kregen in het parlement te horen dat ze wel eens hun subsidies kunnen verliezen als ze niet inbinden. ‘Een speelplein is een plek waar kinderen zorgeloos kind kunnen zijn, het mag geen vervangingsschool worden’, meent De Lille. ‘Zoals het voor volwassenen nodig is om af en toe een stoom af te laten, is het ook voor kinderen van levensbelang om te kunnen spelen zonder te moeten presteren.’ De Brusselse Groen-fractie zal de nieuwe manier van werken deze zomer dan ook met argusogen volgen. ‘Het slagen of falen van dit nieuwe plan zal afhangen van hoeveel ruimte voor zorgeloosheid en spelen om te spelen dit nieuwe beleid kinderen laat’, klinkt het.
goed nieuws uit europa ZOMER 2015
Homoburgemeester ster progressief Polen
Tekst Tess Vonck / Beeld Bigstockphoto
22
Europa bant gratis plastic
Grootste pensioenpot ter wereld fossielvrij
Wie een plastic zakje vraagt aan de kassa zal daar sinds kort overal in Europa voor moeten betalen. De gemiddelde Europeaan verbruikt jaarlijks zo’n 500 plastic zakjes, acht miljard belanden elk jaar in natuur en zee. Volgens milieuactivisten zou zonder Europees plan die afvalberg alleen maar groter worden. In april stemden het Europees Parlement een nieuwe Europese wet die winkels in alle lidstaten oplegt om plastic zakjes niet langer gratis mee te geven. De kostprijs mag elk land apart beslissen. Europa wil zo tegen 2020 80 procent minder plastiek zakjes gebruiken.
Het Noorse pensioenfonds, dat 742 miljard euro beheert en het grootste publieke beleggingsfonds ter wereld is, besliste onlangs om zich terug te trekken uit de fossiele industrie. Wereldwijd zijn er al door meer dan 180 instellingen voor 43 miljard euro beleggingen uit de fossiele sector geschrapt. Voor al die bewegingen en instellingen wordt kapitaal aanhouden in olie-, steenkool of gasbedrijven te riskant. Als we de opwarming van de aarde onder 2° C willen houden, moet immers 80 procent van de beschikbare voorraden fossiele brandstoffen onder de grond blijven zitten.
Oui propere auto’s, non voedselverspilling Het is Frankrijk menens met de strijd tegen de opwarming van de aarde. Vanaf januari 2016 krijgen Franse auto’s in het hele land een vignet opgeplakt dat aangeeft hoe vervuilend een auto is. Bestuurders van groene wagens krijgen betere parkeerplaatsen en exclusieve toegang tot straten die alleen voor hen zijn bestemd. In mei werd ook een wet goedgekeurd die supermarkten verbiedt onverkocht voedsel te vernietigen en hen verplicht het weg te schenken of als diervoeder te gebruiken. Grote supermarkten riskeren zelfs 75.000 euro boete.
Na minder dan een jaar regeren is Robert Biedron, de eerste Poolse homoburgemeester en – off the record – ongekroonde koning van links Polen, zo populair dat vanuit het hele land koppels naar zijn Slupsk komen om door hem in de echt te worden verbonden. Hetero’s wel te verstaan, want Poolse holebikoppels kunnen zich niet eens als partner laten registreren. Zelfs de Katholieke Kerk, die nog steeds de plak zwaait in het land, kan hem niet tegenhouden. Onder zijn beleid is Slupsk goed op weg om de meest progressieve stad van het land te worden met meer groen, gratis internet, goedkoop openbaar vervoer én minder taboes natuurlijk.
Activiste wordt baas van Barcelona In Spanje hebben de recente regionale en gemeentelijke verkiezingen een politieke aardverschuiving van formaat opgeleverd. De aloude hegemonie van conservatieven en de sociaaldemocraten is op veel plaatsen gebroken. Podemos, de ‘indignados-partij’ die in de Europese verkiezingen vorig jaar uit het niets 5 zetels haalde, zal vanaf nu in veel besturen een vinger in de pap krijgen. In Madrid sleepten ze een tweede plaats in de wacht en in Barcelona hangt al een burgemeesterslint klaar voor burgerrechtenactiviste Ada Colau. In 2011 liep Colau nog met haar baby op de arm tussen de demonstranten van de 15 mei-beweging, nu wil ze – nog steeds op teenslippers – de tweede grootste stad van Spanje terug bij de mensen brengen. Alvast een pittig voorsmaakje van wat Spanje na de zomer zou kunnen zijn na de nationale verkiezingen…
Hoe zou een wereld na kapitalisme eruit zien? Wat als we met z’n allen beslissen dat niet de economie ons bepaalt, maar dat wij de economie zijn? Met die vragen trekt journalist Tine Hens door Europa, op zoek naar een ander verhaal voor concurrentie en groei. Haar boek ‘Het kleine verzet’, tevens ook de nieuwste Oikospublicatie, zoomt van Helsinki tot Athene in op mensen die heel hard trappen om niet zo snel vooruit te gaan en toch niet ter plaatse blijven.
REIS DOOR
Tekst Oikos / Foto EPO
DWARS EUROPA met TINE HENS
TINE HENS
We gaan er altijd vanuit dat grote veranderingen grote daden nodig hebben om tot revolutie of evolutie te komen, maar de geschiedenis leert ons dat de details minstens even belangrijk waren.
Als je beleidsmakers en economen mag geloven is er maar één werkelijkheid: die waarin economische groei alles bepaalt. Met haar boek wil Hens breken met de neerslachtigheid in de maatschappij. ‘We worden vandaag voortdurend ontmoedigd om te dromen en te geloven dat het beter of anders kan. ‘Er is geen alternatief’, klinkt het. Ik wil mensen net het gevoel geven van: ‘We kunnen het allemaal!’ Dat hoeft niet groots te zijn. Iets doen is belangrijker dan niets proberen. Hoe klein die daden ook zijn’, zegt Hens. Het klein verzet is een inspirerend en hoopgevend verhaal over die voetnoten in de geschieden, over die mensen die op hun manier hun straat, wijk,
dorp of stad een andere richting uit te duwen. De auteur neemt lezers mee langs vergeten utopieën, boeren die elektriciteit verkopen, kiwi’s van eigen kweek, mensen die hebben en kopen inwisselden voor ruilen, delen en geven. Soms werden ze tot dwarsliggen gedwongen door de crisis, elders dan weer gedreven door de gedachte dat het ‘zo niet verder kan’ Het zijn vaak kleine initiatieven, maar ze gaan in tegen de stroom, tegen de gangbare economische logica. ‘We gaan er altijd vanuit dat grote veranderingen grote daden nodig hebben’, zegt Hens. ‘Maar als je kijkt naar revoluties en evoluties in de geschiedenis, dan zijn de details minstens even belangrijk.’
recepten share: 120 Grow, eat, t bord v an boer to isch van vegetar en V ier chefs del n u b Avalon restaurant en e ijz w gen de meest ei . e recepten verr ukkel ijk
TINE HENS
44 € IPV 50 €
ve rzet Het klein EPO, 292p. s, Tine Hen
share G row, eat, . 3p 22 , Avalon
164 015 9877 0 op BE 29 0 g e’. in n jv zi ri co ch E ers raanbod kan via ov ding ‘Zome el Bestellen rm ve et v zw m v an Oikos
Oikos is een onafhankelijke denktank die werkt aan sociaal-ecologische verandering door het maatschappelijk debat te voeden vanuit ecologisch perspectief. De ecologische grenzen van de planeet en de solidariteit wereldwijd en met toekomstige generaties zijn hierbij de uitgangspunten. www.oikos.be
23
IN BEELD
Tekst Tess Vonck / Foto’s Imagedesk-Geertje De Waegeneer
Gay Pride 16 mei 2015 Brussel
Voor de 20ste editie van de Gay Pride straalde de Brusselse Beurs opnieuw in een regenbooggloed. Een feest dat ook Groen niet wilde missen. Brussels parlementslid en fractieleider Bruno De Lille stapte feestend mee rond de praalwagen van Groen en Ecolo, in gezelschap van een forse delegatie en twee kleurrijke poolbewoners. België is bijna het meest holebi- en transvriendelijke land van Europa, zo bleek uit de ILGA-Europe Rainbow Index, maar er is nog veel werk aan de winkel. De Lille: ‘Holebi’s worden getolereerd, maar nog steeds niet gerespecteerd. Treed je in de pas van trouwen-werken-huisje-kindje dan ben je het symbool van breeddenkend België, maar wie buiten de norm treedt, heeft het nog steeds veel moeilijker.’