Pit 11 - zomer 2018

Pit

ZOMER 2018 (JUL/AUG/SEP) | NR. 11 | ERKENNINGSNUMMER P3A9044 | AFGIFTEKANTOOR ANTWERPEN X

RUST, GEZONDE LUCHT, VEILIGHEID EN MEER GROEN // BURGEMEESTER JOS STASSEN MAAKT KRUIBEKE GELUKKIG // KLIMAATNEUTRALE GEMEENTE IN TIEN STAPPEN // SOFIE HEYRMAN EN MUHAMMET OKTAY PRATEN MET IEDEREEN

VERANTWOORDELIJKE UITGEVER: MEYREM ALMACI, SERGEANT DE BRUYNESTRAAT 78-82, 1070 BRUSSEL

De sleutel tot geluk

INHOUD

In dit nummer 04 FOCUS De sleutel tot geluk 12 REPORTAGE Burgemeester Jos Stassen geeft Kruibeke haar trots terug 15 CIJFER 16 KIJK 18 GESPOT 15 360° Wordt ook jouw gemeente klimaatneutraal?

22 GROEN WERKT 23 COULISSEN 24 DICHTBIJ 26 CRUSH 28 DUBBEL Sofie Heyrman en Muhammet Oktay 31 U ZEGT

12

04

26

Pit is een gratis driemaandelijks tijdschrift voor leden en sympathisanten van Groen Verhuisd, nood aan een Pit-pauze of wil je lid worden van Groen?

Breng ons op de hoogte via frontdesk@groen.be of 02 219 19 19.

Complimentjes, suggesties of een vraag over een artikel?

We staan voor je klaar op pit@groen.be.

Werkten mee aan dit nummer Liesbeth Coninx, Evelyn De Craene, Jonas Dutordoir, Simon Horsten, Els Sallets, Wim Vandonck Lay-out Isabelle Geeraerts

16

Beeldmateriaal Bas Bogaerts, Eric de Mildt, David Herz, Jonas Roosens, Wouter Van Vooren, Jan Van der Perre, Sien Verstraeten Grafisch concept Anneleen Godemont en Isabelle Geeraerts Druk Pit wordt waterloos gedrukt bij Eco Print Center. Zo vermijden we een energieverslindende droogoven, sparen we liters water uit en werken de drukkers in een gezonde werkomgeving.

Verantwoordelijke uitgever Meyrem Almaci Sergeant De Bruynestraat 78-82 1070 Brussel

2 // PIT

28

Niets in deze uitgave mag worden vermenigvuldigd of openbaar gemaakt zonder toestemming van de uitgever.

MEYREM

Groen maakt gelukkig Geluk zit in een klein boekje. Voor mij, vandaag, ziet geluk eruit als deze Pit. Hij maakt me fier en hoopvol.

Fier.

Omdat ik zie wat groene besturen allemaal in hun mars hebben. Welke concrete verschillen onze doeners maken. Niet boven de hoofden van mensen, maar samen met de inwoners van hun geliefde gemeente.

Deze Pit barst van de straffe voorbeelden. En geloof me vrij: het was onmogelijk om een selectie te maken die recht doet aan al dat schitterende werk van onze lokale helden.

We mogen er met z’n allen echt fier op zijn – sans gêne.

Ik ben ook hoopvol.

Omdat we in oktober de kans hebben in nóg meer gemeentes te kiezen voor een andere, groenere toekomst. We hebben de ambitie om op meer plekken dan ooit tevoren de toon te zetten.

De lokale verkiezingen komen op een cruciaal moment. Brusselaars en Vlamingen willen leefbare buurten, ze komen op voor meer groen, gezondere lucht en bruisende stadskernen waar het betaalbaar wonen is.

Ze hebben gelijk. Het kan verdorie anders. En het gebeurt ook. Van Gent tot Molenbeek, van Anzegem tot Alken, van Kruibeke tot Zwijndrecht: overal waar Groen mee aan de knoppen zit, maken we van de wereld een fijnere plek om te leven.

Als politicus moet je niet kijken naar de volgende verkiezingen, maar naar de volgende generatie. In deze Pit lees je hoe groenen dat waarmaken in hun eigen gemeente.

Maar om nog verder te kunnen springen zijn de volgende verkiezingen een belangrijke horde. Met lef en levenslust, straffe realisaties, een sterk verhaal én veel topmensen gaan we er een lap op geven. En avant!

Warme groet, Meyrem Almaci, Voorzitster Groen

© ID/Bas Bogaerts

MEYREM // 3

FOCUS

DE

sleutel

TOT GELUK doeners maken de buurt gelukkig Tekst Wim Vandonck & Simon Horsten

4 // PIT

Alle wereldreizen en digitale avonturen nog aan toe, je eigen buurt is nog altijd je thuis.

Hoe die eruitziet, bepaalt mee hoe goed jij in je vel zit. Rust, gezonde lucht, veiligheid en groen op wandelafstand: het zijn allemaal ingrediënten voor een gelukkig leven.

Geluk ziet er voor iedereen anders uit. Gelukkig maar. En toch zijn we het verrassend vaak eens over hoe een gelukkige omgeving eruitziet.

‘Groen werkt keihard aan leefbare buurten’, zegt voorzitster Meyrem Almaci. ‘Overal waar we besturen, maken we voor mensen het verschil.

Verbeteringen, groot of klein, die het leven van alledag mooier en aangenamer maken. Dat gaat van veilige straten en groene plekken om op adem te komen tot betaalbare woningen en minder verkeersdrukte.’

Uit het grote buurtonderzoek blijkt dat de meeste Vlamingen en Brusselaars snakken naar een groenere buurt. ‘Want eigenlijk weet iedereen: groen maakt gelukkig’, lacht Meyrem. ‘De lokale verkiezingen van oktober gaan voor ons ook echt over hoe we van elke gemeente een fijnere plek kunnen maken om te leven. En onze eerste medestanders zijn de inwoners.’

RUSTIGER VERKEER Meer dan de helft van de Vlamingen en Brusselaars durft z’n kind van tien niet alleen te laten fietsen in de eigen buurt. ‘Begrijpelijk maar oh zo jammer’, zegt Meyrem. ‘Wij richten onze steden en gemeentes zo in dat een kind van tien veilig en vol vertrouwen naar school kan fietsen. Dat is voor álle inwoners een verademing.’

Groen geeft de straten terug aan de mensen. Bij de meest gedeelde ergernissen scoren geluidsoverlast, vervuilende files en onveilige straten erg hoog. Dat kan anders. Wanneer je de deur uitgaat, wil je vertrouwen op vlot en veilig verkeer, op propere straten en stipt openbaar vervoer.

Meyrem: ‘We geven voorrang aan mensen die zich verplaatsen in plaats van machines die stilstaan. Aan ontmoetingen in plaats van botsingen.’

De verkeersdrukte terugdringen is niet enkel veiliger. Het zorgt ook voor minder stress, gezondere lucht en beter contact tussen mensen.

BROODNODIGE ADEMRUIMTE Zowat de helft van de Vlamingen geeft aan dat de woningen in hun buurt te duur zijn voor jonge gezinnen. ‘Zowel huren als kopen kost vandaag simpelweg te veel’, vindt ook Meyrem. En daar doet de energiefactuur vaak nog een flinke schep bovenop. ‘Terwijl een betaalbare woning en energiezuinige huizen geen verre droom mogen zijn, maar een recht voor iedereen. Ook voor de meest kwetsbare groepen. Wie zich te veel zorgen moet maken over het betalen van de rekeningen aan het eind van de maand, mist broodnodige ademruimte in z’n leven.’

niet’, zegt Meyrem. ‘Een buurt met verbindende activiteiten, deelwoningen en aantrekkelijke openbare ruimtes leidt vanzelf tot duurzaam contact tussen mensen. Op die manier halen we de voedingsbodem van eenzaamheid en discriminatie weg.’

Vlaanderen en Brussel zijn niet groen genoeg. Dat zegt zowat de helft van de mensen in het grote buurtonderzoek. Er is een tekort aan bossen, parken en groene pleintjes. Terwijl het als een paal boven water staat: groen in je buurt maakt gelukkig. ‘Het

GROEN TURNHOUT @GroenTurnhout

3 juni is het Wereldfietsdag. In #Turnhout kwam er onder impuls van Groen een fietsactieplan.

Sindsdien wordt er elke dag werk gemaakt van meer, beter en veiliger fietsen. Want : fietsen maakt gelukkig! #ElkeDagWereldfietsdag #Hetkananders #Groenwerkt groen.myshopify.com/products/ fietsen-maakt-gelukkig-sticker …

11:38 - 3 juni 2018

‘De verkiezingen gaan over hoe we van elke gemeente een fijnere plek kunnen maken om te leven’ goede nieuws is dat we met z’n allen kunnen kiezen voor groen’, zegt Meyrem. ‘In gemeentes waar Groen bestuurt, zorgen we voor meer parken, speelbossen, bomen in het straatbeeld.

Voor kwaliteitsvol groen op wandelafstand van elke voordeur.’

Meyrem Almaci

Voorzitster Groen

Een gelukkige gemeente heeft een bruisende kern, waar handel, wonen en zorg mooi samenkomen. ‘Onderschat het belang van ontmoetingen FOCUS // 5

David Vandekerckhove

ZORGT VOOR BETERE WONINGEN IN HARELBEKE

‘Met onze renovatiepremie winnen eigenaars én huurders’

1

©ID/Eric de Mildt

Oudere woningen zijn vaak slecht geïsoleerd en verspillen heel wat energie. Zeker huurwoningen zijn problematisch: eigenaars stellen renovaties uit en wanneer ze de woning toch onder handen nemen, drijft dat de huurprijs omhoog. In Harelbeke pakken ze dat probleem aan met een slimme premie voor duurzame renovaties.

Het resultaat: betere én goedkopere woningen.

Groen-schepen van Woonbeleid David Vandekerckhove merkte dat zo’n premie broodnodig was, zeker voor huurwoningen. ‘Mensen die nét niet in aanmerking komen voor een sociale woning, belanden op de private huurmarkt’, weet hij. ‘Maar de woningen in hun budget zijn vaak van lage kwaliteit en helemaal niet energiezuinig. Dat jaagt de factuur dan weer de hoogte in, wat ze kunnen missen als kiespijn.’

Eigenaars van een woning ouder dan dertig jaar kunnen daarom beroep doen op een premie tot 4.000 euro voor duurzame renovaties 6 // PIT

zoals isolatie- en dakwerken. Als je een huurwoning renoveert met de premie, dan mag je de huurprijs negen jaar lang niet verhogen.

Voor de huurmarkt is dat een win-winsituatie, vindt David. ‘Huurders krijgen betere woningen, een lagere energiefactuur en zekerheid over de huurprijs. Voor eigenaars is het voordeel dat de waarde van hun eigendom stijgt.’

De stad begeleidt aanvragers van de premie intensief, zelfs tot na de renovatie. Daarom pakken ze wijk per wijk aan, met voorrang voor de buurten met de oudste woningen. En zo zal de woonkwaliteit op enkele jaren tijd een serieuze sprong voorwaarts maken in Harelbeke.

Omar Al Jattari

BOUWT BRUGGEN IN BORGERHOUT

2

© ID/Wouter Van Vooren

Evenementen brengen mensen samen, maar ze kunnen de buurt waar ze neerstrijken ook wel op z’n kop zetten. In Borgerhout kregen zo’n twintig jongeren tussen 16 en 25 jaar coaching om een echte ‘pleinpatron’ te worden. ‘De pleinpatrons slaan een brug tussen de organisatoren van evenementen en de buurtbewoners’, vertelt schepen van Jeugd Omar Al Jattari (Groen).

De twintig jongeren brengen bijna dagelijks tijd door op de Borgerhoutse pleintjes. ‘Ze weten daardoor heel goed wat er leeft op het plein en in de buurt’, weet Omar. ‘Ze informeren buurtbewoners en pleingebruikers over het evenement, betrekken hen de dag zelf, organiseren extra activiteiten voor jongeren en maken bezorgdheden van de buurt over tijdens de evaluatie.’

‘Dankzij de pleinpatrons voelt iedereen zich welkom op de Borgerhoutse pleintjes’ van evenementen kennen onze werking nu en vragen soms zelf om de pleinpatrons in te schakelen’, zegt Omar.

Ook buiten de evenementen proberen de pleinpatrons mensen samen te brengen, om de continuïteit van het project te verzekeren. ‘Op warme dagen organiseren ze bijvoorbeeld animatie of activiteiten.

Zo bouwen ze een vertrouwensrelatie op met de pleingebruikers en zijn ze echte brugfiguren geworden in hun buurt.’

Het project is een samenwerking tussen het district Borgerhout en jeugdorganisaties JES, KRAS en Samen Op Straat. Omar is terecht trots op het project. ‘We geven jongeren de kans om mee verantwoordelijkheid op te nemen in hun wijk. Ik merk dat ze die rol graag opnemen en dat ook goed doen.’

De pleinpatrons worden ingezet bij Muziek in de Wijk, de Reuzenstoet, Borgerio en andere plein- en buurtfeesten. ‘Organisatoren FOCUS // 7

Dieter Van Besien

MAAKT HET CENTRUM VAN HAACHT AANTREKKELIJKER

3

Ga jij nog in je eigen buurt naar de bakker? Laat staan naar de schoenmaker? In Haacht zullen beduidend meer mensen ja antwoorden op die vraag. De gemeente werkt aan een aantrekkelijk centrum met een goede mix aan winkelen, wonen en werken.

Samen met de handelaars heeft de gemeente een kernwinkelgebied afgebakend. ‘In die zone moet elk gebouw op het gelijkvloers een winkel of dienst krijgen’, vertelt schepen Dieter Van Besien (Groen). ‘Denk aan een bakker, een restaurant, een bank of een dierenarts. Daarnaast wordt er ook hoger gebouwd, waardoor er boven de zaken meer woonruimte komt.’

‘Op die manier werkt Haacht aan een gezonde mix van activiteiten,’ gaat Dieter verder. ‘Dat maakt onze gemeente niet alleen aangenamer en leefbaarder, maar zorgt er ook voor dat mensen minder verplaatsingen moeten afleggen, wat dan weer goed is voor de mobiliteit en het milieu.’

‘We zorgen voor een goede mix van winkelen, wonen en werken in ons centrum’ De grootste bedreigingen voor de lokale handel blijken internetwinkels en shoppingcentra. ‘Het werk is nog niet af’, beaamt Dieter. ‘Ons winkelgebied kan zich onderscheiden door de winkelervaring. We werken samen met de handelaars om het winkelgebied nog aangenamer en vlotter bereikbaar te maken.’

© ID/Geertje De Waegeneer

8 // PIT

Wonen, werken en winkelen in het centrum: is dat het recept voor een aangename gemeente? Dieter vindt van wel. ‘Zelfstandigenorganisatie Unizo beloonde ons met de prijs ‘Pionier Bedrijvige Kern’. Dan zijn we goed bezig, niet?’

Marina De Bie CREËERT GROEN IN DE BUURT

4

Vlamingen en Brusselaars snakken naar meer groen in de buurt.

Uit onderzoek blijft dat de helft vindt dat er meer bossen, parken en groene pleintjes moeten zijn. In Mechelen zorgt schepen van Natuur en Groenontwikkeling Marina De Bie (Groen) ervoor dat elke Mechelaar groen in de buurt heeft. ‘Groen maakt niet alleen gelukkig, het gaat ook de klimaatopwarming tegen’, klinkt het.

‘Parken zijn goed voor de sociale cohesie, voor het klimaat en voor de biodiversiteit’ Wie ooit al in Mechelen geweest is, wandelde waarschijnlijk door één van de vele prachtige parken. ‘In de stad hebben veel mensen geen eigen tuin’, vertelt Marina. ‘Daarom vinden we het zo belangrijk dat er in elke buurt een parkje is waar mensen elkaar kunnen ontmoeten en kinderen zich kunnen uitleven.’

Maar Marina is niet onbezonnen overal parken beginnen aanleggen. ‘We stemmen de parken af op de buurt’, zegt ze. ‘De Sinte-Mettetuin heeft bijvoorbeeld extra aandacht voor senioren omdat het Sociaal Huis er vlakbij is. Het is een echte rustplek maar er staan ook fitnesstoestellen waar ouderen hun fitheid kunnen testen. In het Caputsteenpark hebben we dan weer avontuurlijke speeltoestellen, want daar wonen veel kinderen in de buurt. En onder andere in het Hovenierspark kunnen de buurtbewoners samentuinen.’ Bij het creëren van een nieuw park overlegt het bestuur meermaals met de buurtbewoners. In het ontwerp wordt rekening gehouden met hun wensen en opmerkingen.

De parken maken Mechelen niet alleen een aangenamere plek om te wonen, ze zijn ook goed voor de biodiversiteit en het klimaat.

Marina: ‘Door al het beton houden steden warmte vast. Ze zijn steevast enkele graden warmer dan het platteland. Meer groen gaat dat hitte-eilandeffect tegen. Omdat bijen het moeilijk hebben tegenwoordig, kiezen we ook bewust voor bijvriendelijke planten.’

© Sien Verstraeten

FOCUS // 9

Nathalie De Swaef DOET JETTE FIETSEN

5

‘De stad is ideaal voor fietsers’, zegt Nathalie De Swaef (Groen).

Ze is schepen van Mobiliteit in Jette. Haar gemeente kreeg als meest fietsvriendelijke gemeente van Brussel de Bike Award.

Al is het werk nog lang niet af, de fiets neemt in de Jetse straten en hoofden steeds meer ruimte in.

Jette geeft voorrang aan duurzame verplaatsingen. De verbeteringen van de laatste jaren zijn niet min: een nieuwe tramlijn, rustige wandelroutes met banken om even te kunnen uitpuffen, twee autovrije pleinen, meer groen, deelauto’s in elke buurt en een klemtoon op woonerven, waar de rijsnelheid beperkt is tot 20 km per uur.

Maar het liefst van al zet Nathalie in op de fiets. Ze komt zelf uit de fietsersbeweging en gaat zelden de deur uit zonder haar tweewieler.

Er is niet één wondermiddel om mensen op de fiets te krijgen, weet Nathalie. ‘We leggen fietsstraten aan, plaatsen fietssluizen, markeren slimme routes en installeren fietspompen en reparatiestations.’

Een premie voor elektrische fietsen zorgt ervoor dat vrouwen en ouderen vaker voor de fiets kiezen. ‘En sinds dit jaar ondersteunen we ook de aankoop van bakfietsen’, zegt Nathalie.

Al die fietsen hebben natuurlijk ook een plek nodig om te parkeren. ‘We plaatsen veel fietsbogen en hebben meer fietsboxen dan een grotere gemeente als Anderlecht. Bij elke nieuwe straat die we aanleggen, plannen we zo’n fietsbox in.’

Nathalie is fier op Jette als fietsgemeente. Maar ze bruist van energie om het autodenken in Brussel verder om te buigen. ‘De tijd is rijp.

Mensen pikken de vervuiling, de onveiligheid en het lawaai niet meer.

Een stad op maat van fietsers: dát is een fijne, leefbare stad.’

10 // PIT

© Sien Verstraeten

ANNEMIE MAES @annemiemaes46

Fier op #bikebrussels award 2017 vr de gemeente Jette. Dank zij groene schepenen #hetkananders @groen @EuCyclistsFed @FietsersbondBE @GRACQ 13:09 - 15 sep. 2018

LANDER WANTENS @wantenslander

Fietsbeleid is zorgen voor veilige fiets infrastructuur, niet zoals te vaak gebeurt eerst de autoweg en achteraf als er nog wat ruimte is een fietspad of suggestiestrook aanleggen, nee veilige fietspaden moeten prioriteit zijn! #hetkananders https://www.hln.be/regio/aalst/ denderstraat-heropent-zonderfietspad~a2d1309c/ … via @HLN_BE 12:58 - 2 mei 2018

‘Er is niet één wondermiddel om mensen op de fiets te krijgen’ FOCUS // 11

REPORTAGE Zes jaar staat Jos Stassen aan het roer in Kruibeke.

Hoe blikt hij terug en wat heeft hij nog in petto voor zijn gemeente?

Bio

Jos Stassen

12 // PIT

In 2011 verenigde Jos Groen, sp.a en Open VLD in SamenVoorKruibeke. De partij won bij de lokale verkiezingen van 2012 en Jos werd burgemeester.

Eerder zetelde hij meer dan een decennium in het Vlaams Parlement en was hij zelfs enkele jaren fractieleider.

‘ER IS HIER ZO VEEL DYNAMIEK, WE MOETEN DIE ENKEL KANALISEREN’

Groen maakt gelukkig, en de steden en gemeenten waar onze partij mee bestuurt zijn daar het beste bewijs van. In het Oost-Vlaamse Kruibeke draagt Jos Stassen al zes jaar de burgemeesterssjerp. Hij windt er geen doekjes om: in 2012 lag de Kruibeekse politiek ‘op zijn gat’. ‘Door de Kruibekenaars als volwassenen te behandelen, hebben we hen weer trots gemaakt op hun gemeente.’

Tekst Wim Vandonck Foto ID/Wouter Van Vooren

Die trots spat er ook bij Jos van af. Al snel duwt hij me enkele exemplaren van UiTinKruibeke in handen. Zesendertig pagina’s Kruibeekse fierheid. ‘In de zomer moeten we de weekends verdelen’, vertelt Jos. ‘Anders zijn er te veel activiteiten tegelijk. Er zijn elk zomerweekend tot wel vier activiteiten, en dat in een gemeente van 16.000 inwoners. We hebben hier meer zomerbars dan een middelgrote stad en BARàBAZ staat op elk lijstje van beste zomerbars.’

Het bruisende verenigingsleven is volgens Jos geen toeval. ‘De oude slogan van onze gemeente was ‘Kruibeke, waar lieve mensen wonen’.

Het zegt veel over hoe inwoners behandeld werden. Kruibeke was een parochiale gemeente waar mensen lief werden gehouden. Op slechts zes jaar tijd hebben we dat serieus kunnen keren. Kruibeke is nu een open gemeente waar je welkom bent en waar je veel plezante dingen kan doen. Elke inwoner neemt deel aan het sociale leven en kan zijn zegje doen. Er is zo veel dynamiek dat we die als gemeentebestuur enkel moeten kanaliseren.’

KRUTOWN Jos toont me een filmpje op YouTube: Krutown, Parel aan het Scheld. Drie jonge rappers bezingen in het plaatselijke dialect hun liefde voor hun dorp.

Kruibeke ligt bijna in de schaduw van Antwerpen, maar het is duidelijk dat ook jongeren zich er thuisvoelen. ‘Onze gemeente is uniek’, glundert Jos. ‘Tussen de Schelde en de E17 liggen onze drie deelgemeenten - Kruibeke, Bazel en Rupelmonde - met elk hun eigen karakter. Zelfs de polder, waartegen zes jaar geleden nog betoogd werd, hebben mensen nu in hun hart gesloten.’

De communicatie van het bestuur probeert een katalysator te zijn voor die trots. ‘We behandelen mensen als volwassenen en gaan de dialoog aan. Op de invalswegen staan er nu digitale infoborden, er is een infoblad opgestart en we hebben een levendige community op Facebook.’

En het zijn meer dan promopraatjes. ‘Voor alle wegenwerken en ruimtelijke plannen nodigen we de buurtbewoners minstens twee keer uit om te

luisteren naar onze plannen en feedback te geven’, vertelt Jos. ‘Je kan daarmee wachten tot de vergunningsfase, maar dan is het vaak te laat om nog echt bij te sturen. Daarom betrekken we mensen zo snel mogelijk.’

Makkelijk is dat niet, inspraak organiseren. ‘De overheid verwacht veel van mensen. Hoe vroeger je hen betrekt, hoe meer ze abstractie moeten maken van de plannen. Zo toonden we eens een kladtekening waarop een boom stond als illustratie. Die bleek pal voor de oprit van een buurtbewoner te staan. Dat zou in latere plannen nog bijgestuurd worden, maar de buurtbewoner stond al op zijn achterste poten. En begrijpelijk, natuurlijk.’

‘Maar het loont wel om inspraak te organiseren’, gaat Jos verder. ‘Het mooiste compliment dat ik ooit kreeg, was een buurtbewoner die zei: ik ben niet akkoord, maar ik begrijp wel waarom je het doet. Als mensen hun persoonlijke situatie kunnen loskoppelen van ‘the bigger picture’, dan zijn we goed bezig.’

REPORTAGE // 13

SCHAAR Toekomstgericht plannen, het zit groene mandatarissen duidelijk in de genen. In Kruibeke is de koers nu uitgestippeld tot 2023. Er liggen zelfs al wegenwerken vast voor 2024. ‘Als ik niet herverkozen word, doe ik mijn opvolger een schaar cadeau’, lacht Jos. ‘Hij of zij kan die gebruiken om lintjes door te knippen van alle projecten die wij hebben voorbereid.

Of om de projecten te verknippen, maar dan zal hij of zij zich moeten verantwoorden voor de betrokkenen, personeel en gemeenteraad.’

Al die plannen leveren Jos wel verwijten op van de oppositie. Er wordt te veel gepland en te weinig uitgevoerd, klinkt het. Jos reageert begripvol, maar weerlegt de kritiek. ‘Ik wil ook vaak dat de zaken sneller gaan, maar toen ik in 2013 mijn intrek nam in dit bureau, vond ik welgeteld drie plannen in de schuiven, voornamelijk over ruimtelijke ordening en wegenwerken. Mijn voorganger hoort dat niet graag, maar er zat geen lijn in het beleid. Daardoor zijn we meer dan drie jaar bezig geweest met plannen en voorbereiden. Ik heb het gevoel dat we pas sinds midden 2017 op kruissnelheid varen.’

De carte blanche die Jos kreeg, heeft natuurlijk wel wat voordelen.

‘We kunnen echt onze stempel drukken op de gemeente. Als je na een sterk bestuur komt, heb je weinig manoeuvreerruimte. Nu hebben we zo veel kunnen veranderen - het is bijna dag en nacht verschil met zes jaar geleden.’

Dat komt ook omdat er een sterk akkoord is, vindt Jos. Groen trok in Kruibeke samen met sp.a en Open VLD naar de kiezer, onder de vlag SamenVoorKruibeke. ‘We waren toen drie kleine oppositiepartijen.

Vlaams Belang was even groot als wij samen. We moesten een sterk alternatief bieden voor de politieke patstelling.’

Jos hield zelf de pen vast van het verkiezingsprogramma. ‘Al in 2011 moesten we beslissen waar we naartoe wilden. Dat betekent natuurlijk ook compromissen sluiten, maar iedereen heeft elkaar vrij snel gevonden.’ Na de verkiezingen vormde SamenVoorKruibeke een coalitie met CD&V. ‘Ons programma was zo sterk dat het gesprek met CD&V na een kwartier afgerond was.’

Of Jos niet te veel water bij zijn wijn heeft moeten doen? Daar is hij heel duidelijk over. ‘Ik zou het onmiddellijk opnieuw doen. Een aantal zaken had ik sneller willen realiseren, maar ik kan echt mezelf zijn en mijn ambities voor Kruibeke waarmaken.’

‘Burgemeesters veranderen niet alleen hun eigen gemeente, maar de hele wereld’ 14 // PIT

Het ziet ernaar uit dat Jos de gevoelige balans tussen verbinden en doorduwen heeft gevonden. ‘Ik kan koppig zijn,’ geeft hij toe, ‘maar ik ben ook heel aanwezig en ga met iedereen het gesprek aan. Op straat en hier in het gemeentehuis. Ik heb nooit bruggen verbrand en kan iedereen in de ogen kijken.’

De burgemeester krijgt zelfs de oppositie mee in zijn plannen. Toen de federale regering besloot de lokale opvanginitiatieven voor vluchtelingen te sluiten, diende SamenVoorKruibeke een resolutie in om hun centrum toch open te houden. Die werd unaniem goedgekeurd.

‘Zelfs door Vlaams Belang’, beaamt Jos.

SLUIPVERKEER Ons gesprek wordt onderbroken door de ramen die bijna uit de kozijnen trillen van het vrachtverkeer. Jos zucht. ‘Met twee ingrepen kan ik vandaag nog al het verkeer naar Beveren sturen, maar dan zitten zij met de miserie.

Alleen door samen te werken met buurgemeenten, kunnen we tot een echte oplossing voor het sluipverkeer komen.’

Jos is nog maar zes jaar burgemeester, maar hij is duidelijk geen groentje in de politiek. Meer dan een decennium lang zetelde hij in het Vlaams Parlement. ‘Ik deed dat doodgraag’, blikt hij terug. ‘Ik begreep collega’s die burgemeester waren toen niet.’ Dat ligt nu wel even anders. ‘Burgemeester is zo’n veelzijdig beroep. Je kan de kleinste pietluttigheden oplossen, soms binnen het kwartier, en even goed een beleid uittekenen dat de hele gemeente verandert. Bovendien krijg je ontzettend veel erkenning voor je werk. Niemand kende mij toen ik parlementslid was. Nu herkennen mensen me op straat.’

Jos hoopt vurig dat hij nog zes jaar mag voortdoen. ‘We hebben al ontzettend veel gedaan, maar er ligt nog een pak meer op de planken. Het bestuur van de toekomst is lokaal. De burgemeesters vormen samen de wereldregering. We veranderen niet alleen onze eigen gemeente, maar de hele wereld. Verandering begint hier.’

CIJFER

GROENE BUURT, GELUKKIGE BUURT Wat maakt jou gelukkig in je buurt? We stelden de vraag aan 1.000 Vlamingen en Brusselaars.

De resultaten van dat grote buurtonderzoek lezen als een groene liefdesverklaring.

53 1

53 % zou een kind van 10 jaar niet alleen met de fiets laten rijden

Dit maakt jouw buurt aangenamer om in te wonen: Betaalbaar kunnen wonen

2 44 % ervaart te veel lawaai en drukte

3

Minder verkeersdrukte

IN DE STAD

Gezondere lucht

De helft van de Vlamingen vindt dat er te weinig groen is in de buurt

4

BUITEN

Minder DE STAD verkeersdrukte

Rust en stilte

Verkeersveiligheid

Menselijker, eerlijker, gezonder De ideale buurt is groen, rustig en verkeersveilig. Met gezonde lucht, een bruisende kern en ruimte voor ontmoetingen.

Dat vinden erg veel Brusselaars en Vlamingen. Ze delen een groene kijk op hun wijk. Ze willen samen met hun lokale politici werk maken van buurten waarin het gelukkig wonen is.

En dat is precies waar Groen op inzet: we vergroenen de openbare ruimte, geven voetgangers en fietsers voorrang, investeren in betaalbare woningen. Onze bestuurders staan klaar om elke gemeente menselijker, eerlijker en gezonder te maken. Dorpen en steden op maat van de inwoners. Álle inwoners.

De helft zegt dat de woningen in hun buurt onbetaalbaar zijn voor jonge gezinnen.

Onderzoeksbureau iVox nam de enquête dit voorjaar af bij een representatief panel van Vlamingen en Nederlandstalige Brusselaars.

De maximale foutenmarge bedraagt 3,02 procent.

Niets is zo krachtig als een rustige, veilige, groene buurt. Zo kent iedereen een sterke uitvalsbasis om z’n eigen leven op z’n eigen manier vorm te geven. Je kan er maar gelukkig worden.

CIJFER // 15

KIJK 1

1

Op 3 juni organiseerden de Verenigde Natie voor het eerste de Wereldfietsdag. Groen maakte van de gelegenheid gebruik om haar ambitieuze fietsplan voor te stellen in fietsstad Gent. Voorzitster Meyrem Almaci, Vlaams fractieleider Björn Rzoska en Gents schepen Filip Watteeuw stellen voor om vijfhonderd kilometer fietspad per jaar aan te leggen, lokale wegen verkeersveiliger te maken en de straten en routes rond scholen aan te pakken. Bovendien willen ze elektrisch fietsen een duw in de rug geven en het fietscomfort fors verhogen. ‘Fietsen is gezond, goed voor het klimaat en goed voor je portemonnee. Kortom: fietsen maakt gelukkig’, besloot Meyrem.

Bestel nu je fietssticker op www.groen.be/webshop en toen hoe gelukkig fietsen jou maakt.

© Sien Verstraeten

2

André Van de Vyver trekt de Groenlijst in Zwijndrecht en gaat zo voluit voor een tweede termijn als burgemeester. ‘We hebben al heel wat kunnen realiseren,’ vertelt hij, ‘maar het werk is nog lang niet af.’

Zwijndrecht heeft een opvallend lage personenbelasting van 2,5 procent, stimuleert duurzame mobiliteit met goedkope of gratis abonnementen van De Lijn en was voorloper in het verkeersveilig maken van de schoolomgevingen. ‘Die lijn willen we de komende zes jaar doorzetten.

Minder files, minder vervuiling.

Meer groen, meer leefbaarheid.’

Zwijndrecht was de eerste gemeente in Vlaanderen met een groene burgemeester. Willy Minnebo trok er al in 1995 de sjerp aan. Ontdek het groene team dat Zwijndrecht nóg menselijker, eerlijker en gezonder wil maken op www.groenzwijndrecht.be.

3 4

Open ruimte is kostbaar maar helaas ook schaars in Vlaanderen.

Schepen van Leefmilieu Eddie Boelens (Groen) introduceerde daarom nu al zijn eigen versie van de betonstop in Grimbergen.

Vijf woonuitbreidingsgebieden in deelgemeenten Beigem en Humbeek werden herbestemd naar open ruimte, ter grootte van meer dan 16 // PIT

4

2

3

tachtig voetbalvelden (42,5 hectare).

‘We kiezen ervoor om de bestaande woonkernen te verdichten en de open ruimte te beschermen.

Dat is goed voor Grimbergen: groengebieden beschermen ons tegen overstromingen en klimaatopwarming.’

5

5

Ook in Duffel geeft het bestuur niet toe aan onbezonnen bouwwoede. Aan de Hoogstraat ligt er woonuitbreidingsgebied, maar de komende twintig jaar is er op die plek geen nood aan extra woningen. Daarom besloot schepen voor Milieu en Natuur Nora Bertels (Groen) om er met experts en buurtbewoners een speelbos ter grootte van vijf voetbalvelden aan te planten. ‘Samen met verschillende (jeugd)verenigingen plantten we het bos tijdens twee plantdagen in 2017’, vertelt Nora trots. ‘Het bos bestaat uit verschillende thematische zones, gescheiden door wandelwegen, waterbuffering en een speelheuvel. Nu werken we aan de toegankelijkheid: er komen trage wegen met rustpunten, bomen en fietsenstallingen.’

6

6

De langste fietsstraat van het land ligt in Bonheiden. ‘Maar size doesn’t matter’, zegt schepen van Ruimtelijke Ordening Jan Fonderie.

‘Onze fietsstraat kadert in een samenhangend netwerk van meer dan 25 kilometer fietsstraten en fietsvriendelijke straten.’ De inspanningen van de gemeente om meer mensen op de fiets te krijgen, werd ook door de Vlaamse Stichting Verkeerskunde (VSV) opgemerkt.

Ze kroonden Bonheiden tot Fietsgemeente 2018 in de categorie ‘minder dan 20.000 inwoners’.

Daarnaast kreeg de gemeente ook awards in de categorieën ‘beleid, monitoring en organisatie’, ‘veilige netwerken’ en ‘fietscultuur en campagnes’. Dat levert hen 50.000 euro op, die ze mogen besteden aan fietsinvesteringen. Elf van de dertien fietsprijzen van VSV gingen trouwens naar steden en gemeenten waar Groen in het bestuur zit.

KIJK // 17

GESPOT

NO2 POLLUTION Dat stadslucht niet de gezondste is, weet iedereen. Maar bizar genoeg zijn er bitter weinig cijfers over de luchtkwaliteit in onze hoofdstad. Er zijn maar negen officiële meetpunten.

Dat kan anders, vonden de lokale groepen van Ecolo en Groen.

Samen met honderden vrijwilligers brachten ze de Brusselse luchtkwaliteit in kaart. Vier weken lang maten ze de vervuiling op 300 plaatsen in het gewest. De resultaten zijn verontrustend.

Op liefst 35 plaatsen werd de gevaarlijke EU-grens van 40 µg/m3 stikstofdioxide overschreden.

In de buurt van parken werd er minder fijnstof gemeten, maar zelfs daar is de lucht niet echt gezond.

Ook in de buurt van crèches, scholen, rusthuizen en ziekenhuizen is de lucht vaak erg ongezond.

Groen en Ecolo stellen een tienpuntenplan voor gezondere lucht voor, met onder andere elektrisch vervoer, een mobiliteitsbudget en een dieselban.

LEVE POLITIEK Kristof Calvo heeft een nieuw boek uit en de liefde voor zijn stiel spat ervan af.

HOE IS DE LUCHTKWALITEIT IN JOUW BUURT? ONTDEK HET OP WWW.GROENBRUSSEL.BE/NO2_POLLUTION

‘Leve Politiek’ is een pleidooi voor onbescheiden progressieve politiek met grote dromen. Progressieven kunnen en zullen winnen van populisten. Trump, Brexit en Macron tonen dat alles kan.

‘Investeer in luchtwegen, niet in autowegen’

In het boek gaat Kristof op zoek naar wat nu al anders kan. Hij doet vijftig vernieuwende voorstellen voor meer gelijkheid, samenleven in diversiteit en een radicale vernieuwing van de politiek.

Annemie Maes Brussels Parlementslid 18 // PIT

KOOP ‘LEVE POLITIEK’ NU AAN VOORDEELPRIJS OP WWW.GROEN.BE/WEBSHOP

JONG GROEN: DOE MEE!

BURGERS IN ACTIE

Jong Groen versterkt jongeren om hun mening te vormen en hun stem te laten horen. In studentenstad Gent organiseerde Jong Groen StuGent dit jaar liefst zestien lezingen – een record voor een Jong Groen-afdeling. Zo kwam Rik Pinxten praten over vertrouwen en gaf Dounia Bourabain een uiteenzetting over alledaags racisme. Andere toplezingen waren van Kris Martens over effectief altruïsme en van Sami Zemni over de revolutie in Tunesië.

Eén ding is zeker: met zo’n sterke jongerenwerkingen in onze universiteitssteden is het niet verwonderlijk dat Groen zo goed scoort bij studenten.

Overal in in het land zetten doeners burgercollectieven op, ook wel ‘commons’ genoemd. Ze bedenken bijvoorbeeld duurzame voedselsystemen, of zetten samen hun schouders onder hernieuwbare energie.

Zo maken ze steden en gemeenten menselijker, eerlijker en gezonder.

Benieuwd hoe ze dat doen? En hoe lokale besturen en bedrijven kunnen samenwerken met commons? OIKOS deed in opdracht van de Koning Boudewijnstichting onderzoek naar nieuwe burgerinitiatieven in België. De resultaten daarvan krijg je als eerste te horen op dit New Commons Forum.

De slotspeech is van Tine De Moor, hoogleraar aan de Universiteit Utrecht en kandidaat voor Groen in Gent. Zij begeleidde het onderzoek en verscheen eerder in de VPRO-reportage ‘Ons gemeengoed’ over commons. Napraten doen we bij een lekker glas.

NEW COMMONS FORUM 8 SEPTEMBER 2018, OM 13.30 UUR I KAAITHEATER I GRATIS TOEGANG INSCHRIJVEN OP WWW.OIKOS.BE

Met de gemeenteraadsverkiezingen en het nieuwe academiejaar in aantocht komen debatten weer wat hoger op de agenda. Zin om eentje bij te wonen of zelfs mee te organiseren? Volg Jong Groen op Facebook en kom in contact met je lokale Jong Groen-afdeling.

Stuur hen gerust een berichtje!

Jong Groen GESPOT // 19

360°

KLIMAATNEUTRALE GEMEENTE in

Sluit je aan bij het burgemeesters­ convenant en strijd samen met andere lokale besturen tegen de klimaatverandering. Van SintNiklaas tot Londen: liefst 7.755 steden en gemeenten uit 53 landen gingen je al voor.

STAPPEN De klimaatverandering een ver-van-mijnbedshow? Nee hoor. Ook bij ons laat de opwarming van de aarde zich al voelen. Het goede nieuws: ook jouw stad of gemeente kan mee het tij keren. Een stappenplan voor lokale besturen.

20 // PIT

Betrek bedrijven, verenigingen en burgers bij je klimaatbeleid.

Enkel met hun steun kan je de klimaatverandering aanpakken.

Groen-schepen Veerle Leroy geeft in Beersel het goede voorbeeld. Op school leren kinderen en jongeren hoe zij hun steentje kunnen bijdragen voor het klimaat met de ‘Bende van Beersel’.

En via ‘Beersel wekt op’ stimuleert onze schepen bedrijven, verenigingen en burgers om samen te investeren in groene stroom.

Aarzel niet om voldoende centen te voorzien, want klimaatvriendelijke investeringen verdienen zichzelf terug. Denk aan een energiezuinig gemeentehuis: het kost meer om te bouwen, maar door de energiebesparing verdien je die meerkost terug.

Maak de woningen in je gemeente of stad energiezuinig. Reik subsidies uit voor energie­ besparende renovaties van (huur)woningen en bouw sociale woningen zo duurzaam mogelijk.

Zet in op duurzame energie­bronnen zoals wind, zon en warmte.

Een belangrijke schakel in de strijd tegen de klimaatverandering is hoe we ons verplaatsen.

Stimuleer duurzame mobiliteit: veilig en aangenaam wandelen en fietsen, vlot en comfortabel openbaar vervoer.

Voorkom overbodige verplaatsingen: versterk het centrum van je stad of gemeente. Zorg daar voor een goede mix aan wonen, werken en winkelen.

In Eeklo werkt schepen Bob D’Haeseleer (Groen) aan een warmtenet. Via een coöperatie zal de restwarmte van een verbrandingsoven gebruikt worden om bedrijven, overheidsgebouwen en woningen te verwarmen.

Boontjes van de andere kant van de wereld? Da’s niet meer van deze tijd. Met een lokale voedselstrategie stimuleer je gezonde voeding uit de eigen buurt.

Schepen Tine Heyse (Groen) tekende in Gent een voedselstrategie uit die toonaangevend is tot ver buiten de landsgrenzen.

Onlangs startte de stad nog een coöperatief platform op waar restaurants en winkels makkelijk producten kunnen kopen van boeren uit de buurt. Bovendien werd al meer dan 300 ton voedsel gered van de vuilnisbak.

Ontdek meer over de Gentse voedselstrategie op gentengarde.stad.gent en doe mee.

Ondersteun de circulaire economie.

Niet alleen met rommelmarkten en repaircafés, maar ook met het aankoopbeleid van je stad of gemeente.

In Tervuren laat onze groene schepen Bram Peters het gebouw voor de voetbalclub en het jeugdhuis bouwen volgens de circulaire principes. Dat wil zeggen dat alle grondstoffen en producten maximaal hergebruikt kunnen worden.

De klimaatopwarming laat zich nu al voelen. Ook daar moeten we ons aan aanpassen, bijvoorbeeld met meer groen en meer water in de stad.

360° // 21

GROEN WERKT Onze groene politici trekken onvermurwbaar aan de kar en maken ons land stap voor stap menselijker, eerlijker en gezonder met stuitend haalbare oplossingen. Groen werkt, en dat staat nu ook zwart op wit.

MEVROUW DE BURGEMEESTER Gok eens hoeveel procent van de burgemeesters in Vlaanderen vrouwen zijn? Een schamele 13,7 procent, jawel. Vlaams Parlementslid Ingrid Pira (Groen) wil dat het college van burgemeesters en schepenen voor minstens één derde uit vrouwen bestaat, in de hoop dat er zo meer vrouwelijke burgemeesters komen. ‘Nu al zijn 34 procent van de schepenen vrouwen, maar door een wettelijk minimum vast te leggen zal dat aandeel nog toenemen’, weet Ingrid.

‘Quota werken. Sinds 2012 moet de helft van de kieslijsten ingevuld worden door vrouwen en sindsdien zien we een stijging van het aantal vrouwen in de schepencolleges.’

Ingrid Pira Vlaams Parlementslid

22 // PIT

GROEN MAAKT FIETSERS GELUKKIG Groen is dé fietspartij. Elk jaar zet de Vlaamse Stichting Verkeerskunde steden en gemeenten die extra inspanningen doen voor fietsers in de bloemetjes. Dit jaar zijn liefst elf van de dertien winnaars steden en gemeenten waar Groen mee bestuurt. Gent mag zich voor het tweede jaar op rij Fietsstad noemen. Ze sleepten zowel de jury- als publieksprijs in de wacht. ‘Ik ben extra blij met de publiekprijs, want dat toont aan dat de Gentenaars gelukkig zijn met ons fietsbeleid’, zegt schepen Filip Watteeuw (Groen). Bonheiden en Duffel mogen zich Fietsgemeente 2018 noemen en ook Mechelen en Sint-Niklaas vielen in de prijzen.

ZONNIGE GROETEN UIT VLAAMSBRABANT Vlaams-Brabant is goed op weg om klimaatneutraal te worden. De provincie organiseert groepsaankopen voor zonnepanelen, dakisolatie, muurisolatie en isolerende ramen.

‘Met de groepsaankopen nemen we zo veel mogelijk drempels weg voor de inwoners’, vertelt gedeputeerde Tie Roefs (Groen). ‘Ze zijn niet alleen goed voor het klimaat, maar ook voor de lokale economie. We werken immers enkel met lokale aannemers.’

Vier mee en bestel je fietssticker op www.groen.be/webshop

Doe mee op www.groepsaankopen.org

Filip Watteeuw

Tie Roefs

Gents schepen voor Mobiliteit

Gedeputeerde Vlaams-Brabant

COULISSEN COULISSEN Gewapend met een camera trekken we op jacht naar de pittigste glimp van het leven achter de schermen van Groen.

Foto ID/Geertje De Waegeneer

Wordt Vlaams-Brabant de eerste klimaatneutrale provincie van het land? Als het van gedeputeerde Tie Roefs (Groen) afhangt wel. Samen met gemeentebesturen, bedrijven, scholen, middenveldorganisaties en burgers wil ze de CO2-uitstoot tegen 2040 met 80 tot 95 procent naar beneden halen. Van duurzame mobiliteit tot hernieuwbare energie: geen enkel werkpunt laat Tie onafgevinkt.

COULISSEN // 23

DICHTBIJ

HASSELT MALDEGEM Senioren onder de toren: het is niet de naam van een nieuw televisieprogramma met gepensioneerden, maar van een vernieuwend woonproject voor ouderen in het Oost-Vlaamse Maldegem. In deelgemeenten Adegem en Kleit nam het OCMW de pastorijgebouwen – letterlijk onder de kerktoren – in erfpacht om er licht zorgbehoevende senioren te laten samenhuizen. ‘Respectievelijk twaalf en zeven ouderen wonen er samen, elk in hun eigen assistentieflat’, vertelt OCMWvoorzitter Stefaan Standaert (Groen). ‘Koken en eten doen ze samen met elkaar en de verzorgers in de gemeenschappelijke ruimte.

De zorgkosten delen ze, zodat er overdag altijd iemand in huis is om de bewoners bij te staan. Er is een noodoproepsysteem en ‘s nachts is er twee keer een ronde van een verzorger uit het rusthuis.’

Dankzij het project kunnen ouderen langer zelfstandig en in hun eigen buurt blijven wonen, met familie en vrienden rond hen. ‘Bovendien is er een echte wisselwerking met de buurt’, weet Stefaan. ‘Zo organiseert de school activiteiten in de pastorij of gaan de bejaarden op bezoek bij de schoolkinderen.’

24 // PIT

EDEGEM Wie kent z’n buurt beter dan de mensen die er wonen? Iedereen heeft wel een ideetje om de buurt op te fleuren. Een drinkfonteintje, een petanquebaan, een zeepkistenrace, een kookboek met recepten uit de wijk ... In Edegem blijven heel wat ideeën niet meer op een bierviltje staan, maar kan je ze samen met enkele buren ook echt uitwerken.

Dankzij de wijkbudgetten. Jeroen Van Laer is schepen van participatie en wijkwerking. Hij legt de spelregels uit: ‘We zoeken voorstellen die een duidelijk positief effect hebben op de wijk. Dat is een brede oproep, omdat we geen enkel idee op voorhand willen uitsluiten. De enige voorwaarde is dat vier buurtbewoners mee ondertekenen.’ Na een selectie op haalbaarheid, wordt het idee verder uitgewerkt en krijgen de initiatiefnemers de kans om in de hele buurt steun te vinden voor hun voorstel. Ze moeten minstens twintig gezinnen overtuigen. ‘Zo’n campagne voor een leuk idee is een motor voor het buurtgevoel’, zegt Jeroen. ‘Is de campagne een succes, dan voeren we het voorstel samen met de buurt uit, met een budget dat kan gaan tot 10.000 euro.’

Werken aan dierenwelzijn doe je niet in je eentje. In Hasselt werkt onze schepen voor Dierenwelzijn Joost Venken nauw samen met zijn collega’s om het leven van de Hasseltse dieren aangenamer te maken. Hij maakte evenementen diervriendelijker, start dit jaar met geluidsarm vuurwerk en wil een strooibos voor overleden huisdieren introduceren. Maar het meest opvallende project speelt zich af in woonzorgcentrum Hogevijf. In cocreatie met de naastgelegen school en een kunstenaar werd daar een kippen- en konijnenren gebouwd die de verbondenheid tussen de schoolkinderen en de bewoners van de assistentiewoningen symboliseert. ‘De dieren worden verzorgd door enkele bejaarde bewoners, het animatieteam van het woonzorgcentrum en contactpersonen van de school’, vertelt Joost. ‘De senioren genieten van het gezelschap en de kinderen leren omgaan met de dieren en hen verzorgen.’

Hogevijf is een voorbeeld op het vlak van diervriendelijkheid. In de assistentiewoningen zijn huisdieren toegelaten en overal mogen er dieren op bezoek komen.

‘Dieren spelen een belangrijke sociale rol’, zegt Joost. ‘De ouderen worden er gelukkiger van.’

ROESELARE In 2015 barstte de asielcrisis los.

Duizenden mensen sloegen op de vlucht voor oorlog en geweld en zochten een veilig onderkomen in Europa. Dat bracht de nodige uitdagingen met zich mee.

In Roeselare koos schepen voor Welzijn en Sociaal Beleid Filiep Bouckenooghe (Groen) voor een positieve aanpak. Hij startte ‘Roeselare helpt’, een stads- en burgerplatform dat de uitdagingen samen met alle Roeselarenaars wilde aanpakken. ‘We gingen op zoek naar extra (huur)woningen en riepen de hulp van Roeselarenaars in om de woningen instapklaar te maken’, vertelt Filiep. ‘Daarnaast werd er massaal materiaal binnengebracht en organiseerden we een ‘spullenhulp’ in een leegstaande kerk.’ Roeselarenaars konden ook ‘asielbuddy’ worden.

‘Een asielbuddy maakt mensen of gezinnen die in een asielprocedure zitten wegwijs in Roeselare en leert hen de Belgische samenleving kennen.’ Voor kinderen en jongeren werden er activiteiten en huiswerkbegeleiding georganiseerd.

MOLENBEEK Ook in de stad kan je goed boeren.

Zo heeft Molenbeek sinds vorig jaar een succesvolle stadsmoestuin, Bel Akker. Schepen Annalisa Gadaleta zorgde voor een samen­ werking tussen de gemeente en Atelier Groot Eiland, een vzw die inzet op arbeidszorg en opleidingen voor mensen die moeilijk toegang vinden tot de arbeidsmarkt. De moestuin bevindt zich achter de oude brouwerij van Belle-Vue en levert wekelijks zo’n honderd kilo aan biologische groenten en fruit op. ‘Twee sociale restaurants van Atelier Groot Eiland liggen net naast de moestuin’, zegt Annalisa. ‘Zij verwerken de meeste groenten. Dat is dus een héél korte keten’, lacht ze. Het project zorgt voor lekker, gezond voedsel en biedt tegelijk kwaliteitsvolle arbeidsplaatsen, met ruimte voor zorg en leerkansen. Atelier Groot Eiland maakt van duurzame voeding al langer een punt. Met Bel Akker konden ze opnieuw een grote stap voorwaarts zetten. ‘De ecologische stadsmoestuin geeft zuurstof en duurzame voeding aan onze dichtbevolkte gemeente’, besluit Annalisa. ‘Dat is vrij uniek.’

BEERSEL Weinig gemeenten doen beter dan Beersel als het op zonne-energie aankomt. De Vlaams-Brabantse gemeente wil zo veel mogelijk inwoners overtuigen van hernieuwbare energie en biedt daarvoor indrukwekkende ondersteuning onder de noemer ‘Beersel wekt op’. De bezieler is schepen van Energie Veerle Leroy (Groen). ‘Informeren is een belangrijke eerste stap’, weet ze. ‘Daarom organiseren we zonnesalons. Specialisten gaan langs bij de mensen thuis, berekenen of zonnepanelen mogelijk zijn en geven alle informatie om van start te gaan. Wie daarna beslist om zonnepanelen te leggen, kan meedoen aan de groepsaankoop van de provincie Vlaams-Brabant. Op die manier kunnen onze inwoners een pak goedkoper zonnepanelen installeren.’ En wat met mensen die geen eigen zonnepanelen kunnen betalen? ‘Ook zij hebben recht op duurzame energie’, vindt Veerle. ‘Voor 5 euro kunnen Beerselaars een zonnecel doneren voor op het dak van onze sociale woningen.’

Wie trouwens een graantje wil meepikken van de voordelen van duurzame energie, kan met ‘Zon zoekt dak’ een aandeel kopen van de lokale burgercoöperatie. Veerle: ‘Via de coöperatie kunnen bedrijven en organisaties goedkoper zonnepanelen installeren. De winst die ze maken door de energiebesparing, vloeit terug naar de coöperatie.’

DICHTBIJ // 25

CRUSH Crush brengt een ode aan de doeners, kleine helden die grootse dingen doen: mensen verbinden, de handen uit de mouwen steken en creatieve oplossingen bedenken, tegen het boegeroep in. Elke nieuwe Pit geven we één van hen een papieren podium. Lees dit als een liefdes­verklaring van Groen.

‘De Gentse oplossingen kan je ook toepassen in Antwerpen’ 26 // PIT

Sander Vandenberghe OPRICHTER VAN CARGO VELO

Tekst Wim Vandonck

Het lijkt een onbereikbare droom: van je hobby je beroep maken en tegelijk de wereld verbeteren. Toch is dat precies wat Sander Vandenberghe doet. Zes jaar geleden stortte hij zich vol overgave op de markt van fietskoeriers. En daar heeft hij nog geen seconde spijt van gehad. ‘Ik was toen onderzoeker aan de universiteit, maar ik wilde niet in de academische wereld blijven’, vertelt Sander. ‘Fietsen is mijn grote passie, dus ging ik op zoek hoe ik daarmee mijn brood kon verdienen.’

Cargo Velo levert pakketten met de fiets in de stad. Onder het motto ‘alles op de velo’ gaan de fietskoeriers werkelijk elke uitdaging aan. ‘Zelfs een diepvries kan je perfect per fiets vervoeren’, weet Sander. ‘Meer nog: het is zelfs mákkelijker dan met een bestelwagen!’

Na jaren zwoegen is Cargo Velo uitgegroeid tot de grootste fietskoerierdienst in België. ‘We hebben een vaste ploeg van vijftien mensen, waaronder drie zaakvoerders. Tot nu toe zijn we gestaag gegroeid, maar nu willen we nog ambitieuzer uit de hoek komen. Naast Gent rijden we voortaan ook in Antwerpen.’ Daarvoor krijgt Cargo Velo subsidies van de stad. ‘Antwerpen heeft een groot fileprobleem en daarbovenop zijn er nu veel wegenwerken.

In het kader van hun campagne ‘Slim naar Antwerpen’ geeft het stadsbestuur ons voor elke levering een kleine tussenkomst. Dat vergemakkelijkt onze opstart.’

Het verschil tussen Gent en Antwerpen is best opvallend, volgens Sander. ‘Je fietst in die twee steden met een andere mindset’, zegt hij. ‘Maar uiteindelijk zal in beide steden de fiets de bovenhand nemen. In Gent wordt dat nog iets meer door het beleid gestimuleerd. Indirect kan de verkeersknoop in Antwerpen zorgen voor een snellere doorbraak. De Gentse oplossingen kan je ook toepassen in Antwerpen. Het is een kwestie van politieke keuzes maken.’

Weinig verrassend heeft het Gentse circulatieplan Cargo Velo een boost gegeven. ‘We hebben de veranderingen in de stad aangegrepen om onszelf uit de underdogpositie te halen. We vernieuwden onze huisstijl en verspreidden een folder over het circulatieplan. Dat legt ons geen windeieren.’ Ook het aanbestedingsbeleid van stad Gent speelt in het voordeel van de fietskoeriers. ‘Zij kijken niet alleen naar de prijs, maar hebben ook duurzaamheidscriteria.’

Het speelveld is helemaal anders dan zes jaar geleden, gaat Sander verder. ‘Toen we begonnen, leefde stadsdistributie nog niet. Dat is helemaal veranderd: mobiliteit, leefbaarheid en duurzame distributie staan hoog op de politieke agenda, en terecht.’

De koeriers zien de toekomst dan ook rooskleurig. ‘Binnen de stad leveren we pakketten van afzender tot ontvanger.

Daarin zijn we nu al een gevestigde waarde. Maar door slim samen te werken met andere koerierdiensten, worden we een belangrijke schakel in een distributienetwerk dat ver buiten Gent en Antwerpen strekt.’

CRUSH // 27

DUBBEL

Zij is al bijna tien jaar schepen in Sint-Niklaas.

Hij sinds 2013 in Houthalen-Helchteren.

Sofie Heyrman en Muhammet Oktay zijn dag en nacht bezig met hun gemeente. Hoe mensen zich er goed kunnen voelen. ‘Onze sterkste kant is dat we openstaan voor iedereen.’

GEEN POLITICUS STAAT ZO DICHT BIJ DE MENSEN ALS EEN SCHEPEN. JE KENT JE GEMEENTE DOOR EN DOOR. HOE ZORG JE VOOR VERBONDENHEID TUSSEN DE INWONERS? Muhammet Oktay: ‘HouthalenHelchteren is een Limburgse gemeente met veel culturen en geloven, de lokale overheid kan die samenbrengen. Als je vaak de deur uitgaat, verenigingen bezoekt en je tijd neemt voor ontmoetingen, beginnen mensen je op de duur ook te kennen. Ze trekken aan je mouw. Ik praat

graag met mensen die vragen of kritiek hebben. Een écht gesprek is nog altijd de beste manier om beslissingen uit te leggen, om misverstanden de wereld uit te helpen. Je kan mensen met elkaar in contact brengen, grote en kleine problemen oplossen.

Schepen is wat dat betreft een mooi en dankbaar beroep.’

Sofie Heyrman: ‘Ik ben letterlijk een verbindende figuur: als schepen van Burgerzaken trouw ik veel koppels. Dat is gewoon cool. Je leert op huwelijken zo

‘Ik trouw veel koppels.

Dat is gewoon cool’

Tekst Simon Horsten Foto’s ID/Jonas Roosens 28 // PIT

‘Je oogst wat je zaait.

Samenleven kan je op school al leren’

veel mensen kennen, op een belangrijk moment in hun leven. Ik spreek op voorhand met hen af en maak voor elke trouw een aparte speech. Daarna blijft voor hen de drempel laag om me opnieuw aan te spreken. Een goede schepen moet zo toegankelijk mogelijk zijn.’

SOFIE, WAS IS JE GROOTSTE REALISATIE ALS SCHEPEN VAN WELZIJN EN DIVERSITEIT? Sofie: ‘Ik ben fier op ons armoedeplan. Het is niet allesomvattend: we spitsen ons net toe op concrete, nieuwe maatregelen. En we kijken naar veranderende noden of vragen, we sturen voortdurend bij. We werken in Sint-Niklaas nu heel goed samen met lokale organisaties en andere gemeentelijke diensten om de strijd tegen armoede op te voeren. Dat is ook nodig. Veel maatregelen van de regering vergroten armoede alleen maar.’

‘We kunnen als stad veel mensen uit de nood helpen.

Zo verbeterden we de toegankelijkheid van het

welzijnshuis en het OCMW. En we hebben nu een 80-20-regeling voor hobby’s: mensen in armoede betalen 20 procent van de kosten voor een hobby, de stad past de rest bij. Die regeling slaat heel erg aan. Het is ontzettend belangrijk dat mensen kunnen sporten, zich creatief uitleven, anderen ontmoeten – ook als ze amper geld hebben. En zo zijn er nog duizend en een maatregelen. We voeren een beleid dat mensen houvast geeft.

Ook van buiten de stad komen mensen die in armoede leven naar Sint-Niklaas omdat ze weten dat er bij ons zorg en kansen zijn.’

Muhammet: ‘Ook HouthalenHelchteren kent veel armoede. Dan moet je creatief zijn om met kleine maatregelen het verschil te maken.

Door de energiekosten van sociale woningen te drukken, bijvoorbeeld.

Of door van scholen een gezonde omgeving te maken voor kinderen.

Eén van de eerste zaken die ik heb gedaan, was in alle scholen de verkoop van frisdranken vervangen door drinkwaterfonteintjes.

Samen met de schoolbesturen en oudercomités, die in het begin lang niet allemaal overtuigd waren.

Het protest bereikte zelfs het tv-journaal. Dat was wel even zweten als beginnende schepen.

Maar ik ben blijven praten met iedereen. Ik vind dat we op school alle kinderen gratis gezonde drank moeten aanbieden. Nu, enkele jaren later, vertellen ook de grootste tegenstanders van toen me dat het eigenlijk echt een goeie zet was. Je moet als schepen altijd in gesprek gaan, goed luisteren naar de mensen, maar ook zelf beslissingen durven nemen.’

Sofie: ‘Aan dat ‘durven doen’ heb ik wel moeten wennen. Ik ben van nature nogal een ‘pleaser’, ik wil iedereen tevreden houden.

Maar dat kan gewoon niet als je beslissingen neemt in dossiers met voor- en tegenstanders. Dan stel je mensen teleur. Soms ook mensen die je zelf kent of die je de dag nadien op straat hun gedacht komen zeggen. Zoals Muhammet zegt: je kan naar iedereen luisteren, maar uiteindelijk moet je in eer en geweten kiezen voor de beste oplossing.’

DUBBEL // 29

MUHAMMET, JE HEBT ERG VERSCHILLENDE BEVOEGDHEDEN, VAN ONDERWIJS OVER DIERENWELZIJN TOT MILIEU. MET WELKE BESTUURSDAAD HEB JE HET MEESTE KUNNEN BEREIKEN VOOR DE HOUTHALENAREN? Muhammet: ‘Mijn grootste bekommernis was het mixen van leerlingengroepen. Weinig scholen in Houthalen trokken een gemengd publiek aan. Terwijl je daar net kan leren samenleven. Je oogst wat je zaait als samenleving, dus moet je jong beginnen. We hebben nu een eerlijk, nieuw inschrijfsysteem uitgewerkt, waaraan alle scholen vrijwillig meedoen. Dat heeft veel overtuigingskracht gevergd, maar het was belangrijk dat we werkelijk iedereen meekregen. Het zal nog een paar jaar duren voor de leerlingengroepen helemaal gemengd zijn, maar we zien het effect nu al.’

Sofie: ‘Leren samenleven blijft cruciaal, elke dag. En je moet aandacht hebben voor totaal verschillende kwetsbare groepen. In mijn stad zijn er twee psychiatrische centra, is er heel wat ouderenzorg en waren er twee asielcentra. Allemaal mensen met specifieke noden die vaak langer in Sint-Niklaas blijven wonen. Op enkele jaren tijd hebben bijvoorbeeld meer dan duizend Syrische, Afghaanse en Iraakse nieuwkomers zich bij ons gevestigd.

Opnieuw is dat een teken van goed beleid: onze OKAN-klasjes werken prima, de woningen zijn iets goedkoper dan elders in de regio en we helpen mensen om een stabiel leven op te bouwen. Maar zo zit je als stad wel opeens met een bevolkingsgroep die nog geen Nederlands spreekt, werk wil, zich een weg zoekt in een samenleving die ze nog niet kennen. Zo zie je alsmaar meer grootstedelijke situaties opduiken in kleinere centrumsteden. Het vraagt een

‘Kleinere steden komen steeds vaker grootstedelijke problemen tegen’ 30 // PIT

open blik en veel vindingrijkheid om met beperkte middelen zo veel mogelijk mensen de kans te geven geluk te vinden.’

WAT KENMERKT GROENE SCHEPENEN VOLGENS JULLIE? Muhammet: ‘Onze sterkste kant is dat we verbindend zijn en openstaan voor iedereen. Boeren of ondernemers, jonge ouders of grote gezinnen, ouderen of nieuwkomers, gelovig of niet – we gaan met iedereen in dialoog en blijven manieren zoeken om ze allemaal mee te krijgen.’

Sofie: ‘Ik geloof ook dat rust en verbondenheid heel erg nodig zijn vandaag. Er zijn in Sint-Niklaas nog altijd mensen die denken dat diversiteit iets is waar je al dan niet voor kiest. Terwijl van de nul- tot vijfjarigen nu bijna de helft niet-Belgische roots heeft, en dat gaat de komende jaren alleen maar toenemen. Dan heeft het geen zin om mensen tegen elkaar op te zetten, of moeilijk te doen tegen

inwoners die het lastig hebben met zulke veranderingen. Ik schuw de symbooldossiers, die polariseren alleen maar. Zo los je geen samenlevingsproblemen op.’

EEN GOED BESTUUR IS NOOIT KLAAR MET Z’N WERK. WAT ZIJN JULLIE AMBITIES VOOR DE KOMENDE JAREN? Muhammet: ‘Ik heb de eerste jaren veel geleerd, en kan nu echt op kruissnelheid dingen veranderen.

Naast Onderwijs zou ik ook graag bevoegd zijn voor Jeugd, net omdat ik dat leren samenleven van jongs af zo belangrijk vind.’

Sofie: ‘Ik zou volgende legislatuur meer middelen voor de strijd tegen armoede willen. En ik wil sterker inzetten op eenzaamheid, zeker bij ouderen. Veel te veel mensen hebben te weinig duurzaam contact met anderen, dat baart me echt zorgen. Weet je, ik wil gewoon een Sint-Niklaas waar mensen zich goed voelen, fier zijn op hun buurt. En als schepen heb je het voorrecht dat je daar alle dagen voor kan zorgen.’

U ZEGT

Tom Eeckhout

SINGER-SONGWRITER TOM DICE KOMT IN BEWEGING VOOR EEKLO

Het is een avond in september 2017 wanneer ik met de eerste verhuisdozen terug richting mijn ‘hometown’ Eeklo rijd. Het is er stil, een beetje doods zelfs. Het valt me op hoeveel er veranderd is. Maar mogen we niet nog ambitieuzer zijn? Niet voor het eerst vraag ik me af hoe het kan dat deze stad niet meer leeft, bruist en evolueert.

Ik bouw mijn leven terug op. Ik spreek op ‘n donderdagmiddag af met een vriend, Màtyàs Blanckaert. We drinken gezellig iets op het marktplein, met de vertrouwde stadsgeluiden op de achtergrond.

We dromen samen weg bij het idee hoe het zou zijn als het centrum bruist van nieuwe en jonge initiatieven. Dat het terug een ontmoetingsplaats kan zijn, voor jong en oud. Een plaats met meer groen, minder verkeer, meer cultuur, een betere beleving.

Maart 2018. Màtyàs belt me op. Hij valt meteen met de deur in huis. Hij verwijst naar de donderdagmiddag waarop we ideeën over onze stad uitwisselden en zegt dat hij enorm veel zin heeft om zich bij de lijst van Groen Eeklo te vervoegen. In één adem vraagt hij me of ik er ook iets voor voel. Ik had niet gedacht dat ik zo weinig zou twijfelen en zeg niet veel later volmondig ja.

‘Ben ik een typische politieker?

Neen. Moet dat?’

Ben ik een typische politieker? Neen. Is dat nodig? Ik vind van niet. Ik ben, naast iemand die verhalen in een melodie giet, een enthousiaste jongeling die ziet hoe het anders kan in mijn stad. Ik merk op de eerste samenkomst bij Groen Eeklo dat ik zeker niet de enige jongeling ben vol nieuwe ideeën om van onze stad een mooiere plek te maken.

En met jongeling doel ik niet op de leeftijd, wel op de mindset.

Ik ontdek de mooie kant van politiek. Een nieuwe kijk. Geen ego’s die azen op een postje, geen spelletjes, geen mensen die op de man spelen. Wel mensen met het hart op de juiste plaats, mensen die elke vijf minuten nieuwe ideeën op tafel gooien, mensen die oplossingen zoeken, niet enkel als de verkiezingen eraan zitten te komen.

Ik ben een dromer. Een doel is een droom met een deadline. Mijn deadline ligt in oktober. Wanneer de kiezer beslist wat er de volgende jaren met zijn of haar stad zal gebeuren. Als mensen samen aan hetzelfde zeel trekken, krijg je een enorme kracht. Met die kracht zullen wij het verschil maken.

Daarom kom ik in beweging. Niet voor mijn gekende kop.

Wel voor onze toekomst. Want het kan anders – niet alleen in Eeklo, maar overal in het land.

U ZEGT // 31

GROEN MAAKT GELUKKIG

HET KAN ANDERS, OOK IN JOUW BUURT. Overal in het land gaat Groen voor menselijkere, eerlijkere en gezondere steden en gemeenten.

Versterk de groene golf en sluit je aan bij onze beweging op www.groen.be/doemee.